Khóa luận Thực trạng và giải pháp nhằm mở rộng và nâng cao nghiệp vụ hối đoái hoán đổi tại các Ngân Hàng Thương Mại Việt Nam

kh«ng thay ®æi nã sÏ c¶n trë vµ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lo¹i h×nh giao dÞch nµy trong t­¬ng lai , ®Æc biÖt ®èi víi viÖc ph¸t triÓn giao dÞch ë nhãm kh¸ch hµng nßng cèt lµ c¸c nhµ kinh doanh XNK. 4.3. Chi phÝ tiÕn hµnh giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi cßn qu¸ cao. NghiÖp vô Swap ®­îc ra trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt Nam lµ hÕt søc phï hîp víi ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng tµi chÝnh n­íc ta . Song cho ®Õn hiÖn nay giao dÞch ho¸n ®æi hÇu nh­ vÉn ch­a ph¸t triÓn . §i t×m nguyªn nh©n cho vÊn ®Ò nµy cã thÓ thÊy ngay r»ng mét trong nh÷ng h¹n chÕ ph¶i bµn ®Õn ®ã lµ chi phÝ giao dÞch. Chi phÝ giao dÞch qu¸ cao khiÕn cho hÇu hÕt c¸c chñ thÓ tham gia ®Òu c¶m thÊy e ng¹i vµ ph¶i c©n nh¾c . XÐt cho ®Õn cïng th× giao dÞch ho¸n ®æi còng lµ mét lo¹i h×nh s¶n phÈm dÞch vô ®­îc cung cÊp tõ phÝa ng©n hµng . Theo qui luËt tÊt yÕu , gi¸ cao th× cÇu gi¶m vµ ng­êi ta cã xu h­íng ®i t×m s¶n phÈm thay thÕ –ë ®©y lµ giao dÞch k× h¹n –Tuy kh«ng ­u viÖt b»ng ho¸n ®æi trong vai trß phßng ngõa rñi ro tØ gi¸, song giao dÞch k× h¹n còng cã nh÷ng t¸c dông b¶o hiÓm nhÊt ®Þnh . Trong hai c¬n sèt VND võa qua , ICB lµ NHTM ®Çu tiªn ®· t¹m gi¶i c¬n kh¸t vèn VND b»ng c¸ch ho¸n ®æi víi NHNN 30 triÖu USD ®Ó lÊy kho¶ng 450 tØ ®ång VN trong thêi h¹n 3 th¸ng víi møc phÝ 1,7%. VÒ phÝa ICB, do lµ NH kinh doanh nªn lu«n muèn mét møc phÝ thÊp h¬n 1,7%. Tuy nhiªn møc phÝ do NHNN quyÕt ®Þnh thÊp hay cao cßn tuú thuéc vµo môc tiªu ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN . Môc tiªu cña NHNN lµ t¹o sù l­u th«ng b×nh th­êng cña VND nh­ng tr¸nh bÞ lîi dông ®Ó ®Çu c¬ ë mét sè NH . Song thùc tÕ cho thÊy , sù qu¸ thËn träng cña NHNN khiÕn møc phÝ ho¸n ®æi ngo¹i tÖ qu¸ cao , nªn cã rÊt Ýt NH cæ phÇn tham gia dï c¸c NH nµy ®ang thiÕu vèn VND trÇm träng h¬n c¸c NH quèc doanh. Møc phÝ ho¸n ®æi rÊt cao ë c¸c k× h¹n 7 ngµy , 15 ngµy vµ 30 ngµy cßn møc phÝ ho¸n ®æi trong thêi h¹n 90 ngµy lµ 1,7% , nh×n cã vÎ hÊp dÉn ( tøc lµ chØ cã 0,56%/ th¸ng ) nh­ng tÝnh cho ®ñ th× c¸c NHTM l¹i kh«ng cã lêi . Khi ®­a USD cho NHNN , c¸c NHTM kh«ng ®­îc tr¶ l·i tiÒn göi kho¶ng 0,3%/ th¸ng. Nh­ vËy nÕu céng c¶ phÝ ho¸n ®æi lµ 0,56% vµ con sè l·i kh«ng ®­îc tr¶ tÝnh ra tæng chi phÝ mµ NH bÞ mÊt lªn ®Õn gÇn 0,9% / th¸ng , trong khi ®æi lÊy ®­îc VND vÒ ®Ó cho vay víi l·i suÊt thÊp h¬n hoÆc ngang ngöa víi møc phÝ ®· ho¸n ®æi mµ th«i. Cã thÓ nãi ®øng vÒ mÆt kinh doanh th× c¸c NHTM vÉn chÊp nhËn thiÕu VND h¬n lµ ho¸n ®æi ngo¹i tÖ . Do ®ã , phÝ ho¸n ®æi lµ mét c¶n trë khiÕn giao dÞch ho¸n ®æi kh«ng ®­îc ¸p dông th­êng xuyªn nh­ mét c«ng cô chuyªn dông cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi trong viÖc phßng ngõa rñi ro cho nguån vèn kinh doanh cña kh¸ch hµng còng nh­ trong viÖc xö lÝ kÞp thêi t×nh huèng khan hiÕm néi tÖ . NÒn kinh tÕ cã tèc ®é t¨ng tr­ëng tèt h¬n , thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n t¨ng gi¸ m¹nh th× nhu cÇu tiÒn ®ång t¨ng lªn lµ ®iÒu dÔ hiÓu . §iÒu o¸i o¨m h¬n n÷a lµ tæng vèn huy ®éng vµo hÖ thèng NH rÊt lín nh­ng kÕt cÊu ngo¹i tÖ trong tång vèn nµy kh«ng ph¶i nhá . Nh­ng cã nhiÒu ngo¹i tÖ mµ kh«ng sö dông ®­îc dï l·i suÊt thÊp ch¼ng qua lµ v× ¸m ¶nh cña mét tØ gi¸ hÕt søc bÊp bªnh . Song dï sao qua ®ã thÊy ®­îc ý nghÜa thùc tiÔn cña giao dÞch ho¸n ®æi trong viÖc ®iÒu hoµ nguån vèn ë c¸c NHTM khi ph¸t sinh viÖc thõa hay thiÕu hôt néi tÖ . §ång thêi yªu cÇu NHNN cÇn m¹nh d¹n h¬n, ®iÒu chØnh hîp lÝ chi phÝ ho¸n ®æi ®Ó ho¸n ®æi ngo¹i tÖ thùc sù ph¸t huy ®­îc vai trß cña m×nh. 4.4. N¨ng lùc kinh doanh ngo¹i hèi cña c¸c NHTM cßn nhiÒu h¹n chÕ. * Qui m« nguån vèn kinh doanh vµ qui ®Þnh vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i hèi . Theo qui ®Þnh cña NHNN, c¸c NHTM ph¶i duy tr× tr¹ng th¸i ngo¹i hèi tèi ®a 15% vèn tù cã ®èi víi mçi lo¹i ngo¹i tÖ khi qui ra VND ( tæng sè kh«ng qu¸ 30%). Trong khi ®ã, vèn ph¸p ®Þnh ®èi víi NH N«ng nghiÖp lµ 2.200 tØ ®ång ~150 triÖu $, giíi h¹n mçi lo¹i ngo¹i tÖ lµ 22,5 triÖu $, vèn tù cã ®èi víi c¸c NHTMNN kh¸c lµ 1.100 tØ ®ång ~75 triÖu$, 15% lµ 11,25 triÖu $, lµ qu¸ nhá , do ®ã k×m h·m ®¸ng kÓ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña c¸c NHTMNN . * NhËn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ rñi ro ngo¹i hèi cßn yÕu kÐm C¸c NHTM ViÖt Nam ngoµi viÖc kinh doanh ®èi néi , chØ míi quan t©m ®Õn c¸c nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ giao ngay, thanh to¸n XNK vµ kinh doanh tiÒn göi ra n­íc ngoµi, c¸c giao dÞch ngo¹i hèi ph¸i sinh kÐm ph¸t triÓn vµ hiÓu biÕt còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lÝ rñi ro tØ gi¸ trong ho¹t ®éng kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ cÇn ®­îc kh¾c phôc . * HÖ thèng kÕ to¸n cßn ch­a khoa häc vµ theo tiªu chuÈn quèc tÕ ChÕ ®é kÕ to¸n cò cßn nhiÒu bÊt cËp trong viÖc ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i hèi. KÕt qu¶ giao dÞch ho¸n ®æi khi ph¶n ¸nh kh«ng chØ nh×n vµo chªnh lÖch tØ gi¸ mµ cßn ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè thu nhËp vµ chi phÝ theo l·i suÊt thÞ tr­êng cña mçi ®ång tiÒn . * ChiÕn l­îc kinh doanh vµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng . C¸c ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ngo¹i hèi bao gåm thanh to¸n quèc tÕ , kinh doanh tiÒn göi ngo¹i tÖ vµ kinh doanh chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ , trong ®ã , c¸c NHTM ViÖt Nam chñ yÕu thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô mua b¸n , nhËn tiÒn göi , cho vay vµ thanh to¸n ngo¹i tÖ xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu kh¸ch hµng , ch­a chñ ®éng tiÕp cËn kh¸ch hµng tiÒm n¨ng còng nh­ ch­a giíi thiÖu sö dông c¸c lo¹i h×nh dÞch vô míi nh­ k× h¹n vµ ho¸n ®æi . * C¬ cÊu tæ chøc vµ c¬ së vËt chÊt phßng kinh doanh ngo¹i tÖ cßn yÕu kÐm . C¬ cÊu tæ chøc cßn nhiÒu ®iÓm ch­a hîp lÝ , phÇn lín ch­a t¸ch biÖt gi÷a nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi vµ c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c thµnh c¸c bé phËn riªng. Trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ng©n hµng cßn nhiÒu l¹c hËu, võa h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c th«ng tin thÞ tr­êng mét c¸ch chñ ®éng vµ th­êng xuyªn, mÆt kh¸c kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®¸p øng nghiÖp vô kinh doanh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. * Tr×nh ®é c¸n bé ng©n hµng . Cßn nhiÒu h¹n chÕ c¶ vÒ chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷ . §éi ngò nh©n viªn nhiÒu vÒ sè l­îng nh­ng ch­a thùc sù ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng , ®Æc biÖt c¸n bé chuyªn s©u trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i hèi cßn Ýt, chñ yÕu lµ do kinh nghiÖm chø kh«ng ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n , c¬ chÕ tuyÓn dông c¸n bé cßn ch­a hîp lÝ . TØ lÖ % §H vµ sau §H trong tæng sè lao ®éng ngµnh ng©n hµng HÖ thèng ng©n hµng % §¹i häc vµ sau §H Mét sè n­íc ph¸t triÓn Anh 78% §øc 77% NhËt 75% Mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn Th¸i Lan 65% Malaysia 62% ViÖt Nam NHTMQD ( VCB, VICB, BIDV, VBA) 35,5% ( Nguån T¹p chÝ Ng©n hµng sè 1+2/ 2001, tr. 12 ) Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn nghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i hèi t¹i c¸c NHTM ViÖt Nam C¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam trong thêi k× míi 1.Trªn lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi. .Kinh tÕ ®Êt n­íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn më ra nhiÒu c¬ héi cho c¸c NHTM ViÖt Nam trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ . NÒn kinh tÕ n­íc ta cã kho¶ng thêi gian 25 n¨m chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín trªn nhiÒu mÆt. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc , nhµ n­íc ta ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh c¶ vÒ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i . Trong n­íc, cè g¾ng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« , gi÷ v÷ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ , t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ , kiÓm so¸t l¹m ph¸t , qu¶n lÝ nî n­íc ngoµi, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu , thay ®æi c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ . VÒ ®èi ngo¹i më réng quan hÖ hîp t¸c , héi nhËp kinh tÕ , tham gia tÝch cùc ASEAN, APEC, t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c n­íc ph¸t triÓn , c¸c tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ , hiÖn nay ViÖt Nam cã quan hÖ th­¬ng m¹i víi 140 n­íc vµ quan hÖ ®Çu t­ víi 70 n­íc vµ vïng l·nh thæ . Nh÷ng ®æi thay vµ chuyÓn biÕn to lín trong kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ®· më ra cho ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi vµ thêi c¬ míi . N»m trong bèi c¶nh chung cña c¶ n­íc , ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam ®· thùc hiÖn chuyÓn hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp sang hai cÊp ®­îc h¬n 10 n¨m vµ ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ng©n hµng ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh . Ngµy 26/6/2003 Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 683/Q§-NHNN “ vÒ kÕ ho¹ch héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh Ng©n hµng ”. §©y lµ chñ tr­¬ng lín , võa ®¸p øng yªu cÇu cÊp thiÕt tr­íc m¾t, võa ®¸p øng yªu cÇu l©u dµi nh»m x©y dùng mét hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam lín m¹nh , võa æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn võa cã ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn míi . Ngµnh Ng©n hµng ®· ®Ò ra chiÕn l­îc ph¸t triÓn trong giai ®o¹n 2001-2020 . §ã lµ : + Thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ , æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, kiÓm so¸t l¹m ph¸t, thóc ®Èy s¶n xuÊt tiªu dïng , kÝch thÝch ®Çu t­ . Sö dông linh ho¹t c¸c c«ng cô tØ gi¸, l·i suÊt , nghiÖp vô thÞ tr­êng më ...tiÕn tíi chuyÓn ®æi ®ång ViÖt Nam. + H×nh thµnh m«i tr­êng minh b¹ch , lµnh m¹nh vµ b×nh ®¼ng cho ho¹t ®éng tiÒn tÖ –ng©n hµng , øng dông c«ng nghÖ th«ng tin , më réng thanh to¸n phi tiÒn mÆt , ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc huy ®éng vèn , cung øng c¸c dÞch vô ng©n hµng thuËn lîi th«ng tho¸ng ®Õn mäi doanh nghiÖp vµ tÇng líp d©n c­ . + H×nh thµnh ®ång bé khu«n khæ ph¸p lÝ , ¸p dông ®Çy ®ñ c¸c qui ®Þnh an toµn trong kinh doanh tiÒn tÖ –ng©n hµng , t¨ng c­êng n¨ng lùc tù kiÓm tra cña c¸c NHTM vµ c«ng t¸c thanh tra gi¸m s¸t cu¶ c¸c c¬ quan chøc n¨ng . + C¬ cÊu l¹i hÖ thèng ng©n hµng , ph©n biÖt râ chøc n¨ng NHNN vµ NHTM, ng©n hµng chÝnh s¸ch vµ ng©n hµng kinh doanh tiÒn tÖ . T¨ng c­êng c¹nh tranh víi ng©n hµng n­íc ngoµi vµ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng ra thÞ tr­êng quèc tÕ. Cã thÓ thÊy qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ -c«ng nghiÖp ho¸ nh»m ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp diÔn ra trªn nhiÒu mÆt . §Æc biÖt trªn lÜnh vùc tµi chÝnh – tiÒn tÖ –ng©n hµng , cho phÐp ngµnh ng©n hµng n­íc ta tiÕn s¸t tíi héi nhËp , n¾m b¾t nh÷ng c¬ héi vÒ trao ®æi , hîp t¸c , tranh thñ nguån vèn , tiÕp cËn nhanh h¬n víi c«ng nghÖ ng©n hµng míi , tiÕp thu kiÕn thøc vÒ tæ chøc qu¶n lÝ vµ ®iÒu hµnh ng©n hµng tiªn tiÕn hiÖn ®¹i . §Æc biÖt trªn lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ , cã c¬ héi häc hái chuyªn s©u c¸c nghiÖp vô mµ cô thÓ ë ®©y lµ giao dÞch ho¸n ®æi , mét trong c¸c c«ng cô b¶o hiÓm rñi ro tØ gi¸ cÇn ®­îc ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn vÉn cã nhiÒu th¸ch thøc ®Æt ra cho c¸c NHTM trong thêi k× míi. N­íc ta cã nhiÒu NHTM song chñ yÕu l¹i lµ nh÷ng ng©n hµng nhá bÐ , vèn tù cã nãi chung vµ vèn ®iÒu lÖ nãi riªng cßn thÊp, do ®ã søc c¹nh tranh cña hÖ thèng NHTM ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n ph¶i ®èi mÆt. Thªm vµo ®ã tr×nh ®é nh©n lùc cßn yÕu , c«ng nghÖ ng©n hµng cßn thÊp kÐm ...lµ nh÷ng trë ng¹i to lín cña c¸c NHTM trong qu¸ tr×nh bøt ph¸ theo kÞp víi c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi . 1.2 HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - MÜ (BTA) ®­îc kÝ kÕt . HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt - MÜ (BTA) kÝ kÕt vµo ngµy 13/ 7/ 2000 ®¸nh dÊu viÖc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ kinh tÕ - th­¬ng m¹i ViÖt Nam -Hoa K× , nã cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña n­íc ta. HiÖp ®Þnh bao gåm 7 ch­¬ng , trong ®ã ch­¬ng III ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò th­¬ng m¹i vµ dÞch vô , bao gåm c¶ lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng , víi nh÷ng cam kÕt trong 3 vÊn ®Ò cèt lâi : * Lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng ®­îc phÐp tiÕn hµnh t¹i ViÖt Nam : Ngoµi c¸c dÞch vô NHTM thuÇn tuý , phÝa Hoa K× ®­îc phÐp kinh doanh c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh ph¸i sinh , gåm c¶ giao dÞch t­¬ng lai vµ quyÒn chän , c¸c s¶n phÈm dùa trªn tØ gi¸ vµ l·i suÊt nh­ hîp ®ång ho¸n ®æi vµ k× h¹n . * H×nh thøc tæ chøc ph¸p lÝ ®Ó xóc tiÕn kinh doanh dÞch vô: §a d¹ng vµ ®Çy ®ñ bao gåm chi nh¸nh ng©n hµng Hoa K× , ng©n hµng liªn doanh , ng©n hµng con 100% vèn Hoa K× , c«ng ty thuª mua tµi chÝnh 100% vèn Hoa K× vµ liªn doanh . * Lé tr×nh thùc hiÖn : víi 7 cét mèc cho viÖc triÓn khai nghiÖp vô t¹i ViÖt Nam . ViÖc kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh song vµ ®a ph­¬ng ®Æt ra cho c¸c NHTM ViÖt Nam c¶ thêi c¬ më cöa - héi nhËp vµ th¸ch thøc c¹nh tranh. §ã lµ sù chiÕm lÜnh thÞ phÇn tõ c¸c NH n­íc ngoµi cã lîi thÕ vÒ nguån vèn , lo¹i h×nh vµ chÊt l­îng dÞch vô . Do ®ã muèn ®øng v÷ng , c¸c NHTM ViÖt Nam cÇn c¶i c¸ch toµn diÖn vÒ mÆt tæ chøc ho¹t ®éng , danh môc s¶n phÈm cung cÊp cho kh¸ch hµng . Nh÷ng s¶n phÈm tµi chÝnh mµ NHTM ViÖt Nam cÇn më réng vµ n©ng cao lµ nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ , cho vay tiªu dïng , thuª mua tµi chÝnh , b¶o l·nh , c¸c s¶n phÈm thÞ tr­êng tiÒn tÖ nh­ sÐc , chøng chØ tiÒn göi , thÎ thanh to¸n ...vµ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ph¸i sinh vÒ tØ gi¸ vµ l·i suÊt , gåm giao dÞch k× h¹n , t­¬ng lai , quyÒn chän vµ ®Æc biÖt lµ ho¸n ®æi. . ViÖt Nam tiÕn tíi gia nhËp tæ chøc WTO - Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ngµy cµng gia t¨ng Trong xu thÕ më cöa , héi nhËp kinh tÕ , mäi ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng chØ gãi gän trong ph¹m vi mét ®Þa bµn , mét quèc gia mµ cã thÓ më réng ra ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi . ChÝnh v× vËy trong kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp Ýt nhiÒu ®Òu liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ , ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trùc tiÕp tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng XNK, nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp nµy ®èi víi ngo¹i tÖ dïng trong thanh to¸n , ®Çu t­... ngµy cµng lín . §iÒu nµy ®Æt c¸c doanh nghiÖp ®øng tr­íc nguy c¬ gÆp ph¶i rñi ro biÕn ®éng tØ gi¸ , g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh . Do vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa . §ã chÝnh lµ sö dông c¸c c«ng cô ngo¹i hèi ph¸i sinh nh»m b¶o toµn vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp . NghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i hèi lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®ã . Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã nhiÒu chuyÓn biÕn to lín trªn nhiÒu lÜnh vùc , xuÊt nhËp khÈu t¨ng m¹nh . Tæng kÕt kim ng¹ch xuÊt khÈu trong 8 th¸ng cña c¸c n¨m XuÊt khÈu (triÖu USD) 8 th¸ng ®Çu n¨m 2000 9.300 8 th¸ng ®Çu n¨m 2001 10.434 8 th¸ng ®Çu n¨m 2002 10.434 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003 13.308 HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt MÜ ®­îc kÝ kÕt vµ th«ng qua còng lµ mét sù kÝch thÝch m¹nh ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu n­íc ta. Tæng kim ng¹ch XNK ViÖt Nam-MÜ tõ khi cã hiÖp ®Þnh cho ®Õn nay ®¹t 5 tØ USD , ®­a MÜ trë thµnh mét trong nh÷ng ®èi t¸c th­¬ng m¹i quan träng nhÊt . Cã thÓ thÊy m«i tr­êng kinh tÕ lµ nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c lÜnh vùc kh¸c , trong ®ã cã ngµnh ng©n hµng víi c¸c dÞch vô cña m×nh . Do vËy xu thÕ héi nhËp më ra rÊt nhiÒu c¬ héi cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam , ®Æc biÖt lµ viÖc gia nhËp c¸c tæ chøc nh­ WTO. WTO lµ mét tæ chøc th­¬ng m¹i lín nhÊt toµn cÇu . HiÖn WTO chiÕm tíi h¬n 90% th­¬ng m¹i toµn thÕ giíi vµ ho¹t ®éng ®éc lËp víi liªn hîp quèc. N»m trong sè 25 n­íc hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO, ViÖt Nam cè g¾ng gia nhËp vµo tæ chøc nµy vµo n¨m 2005. XuÊt ph¸t tõ vai trß vµ vÞ trÝ quan träng cña WTO ®èi víi th­¬ng m¹i toµn cÇu , viÖc gia nhËp WTO sÏ mang l¹i cho chóng ta nh÷ng c¬ héi to lín sau : Thø 1 , viÖc XK cña ViÖt Nam sÏ kh«ng bÞ bã hÑp trong c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng vµ khu vùc mµ sÏ cã thÞ tr­êng toµn cÇu . C¸c DN vµ hµng ho¸ cña ta sÏ kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö . Thø 2, hÖ thèng chÝnh s¸ch cña ta ®­îc lµm râ theo qui ®Þnh cña WTO , sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ an t©m ®Çu t­ vµo VN , ph¸t triÓn kh¶ n¨ng thu hót vèn , c«ng nghÖ . Kinh nghiÖm cña Trung Quèc cho thÊy , sau khi gia nhËp WTO ®Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 2002 t¨ng vät lªn trªn 50 tØ $. Thø 3 , gi¶m bít hµng rµo th­¬ng m¹i cho phÐp th­¬ng m¹i t¨ng tr­ëng, gãp phÇn lµm t¨ng tr­ëng kinh tÕ nãi chung . NhÊt lµ ®èi víi VN hiÖn nay, XK chiÕm tíi gÇn 50% GDP, nªn viÖc ®Èy m¹nh XK cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ . ViÖc gia nhËp WTO trong t­¬ng lai sÏ lµm cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung chuyÓn m×nh sang mét thêi k× míi , kÌm theo ®ã lµ sù vËn ®éng , ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh , kinh tÕ t¨ng tr­ëng sÏ lµ nÒn t¶ng cho thÞ tr­êng ngo¹i hèi hoµn thiÖn h¬n vÒ hÖ thèng vµ ®a d¹ng vÒ c¬ cÊu s¶n phÈm . C¸c lo¹i h×nh dÞch vô nh­ giao dÞch ho¸n ®æi sÏ ngµy mét n©ng cao vµ trë nªn phæ biÕn h¬n dùa trªn nÒn t¶ng sù gia t¨ng vÒ nhu cÇu sö dông c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm nµy trong thêi gian tíi. Song ph¶i thÊy r»ng c¬ héi lu«n lu«n ®i kÌm víi th¸ch thøc vµ khã kh¨n . Gia nhËp WTO trong n¨m 2005 lµ ho¹t ®éng cã ý nghÜa to lín , vµ nã cµng cã ý nghÜa h¬n n÷a khi ASEAN ®ang gi¶m vÞ thÕ th­¬ng m¹i víi VN nh­ hiÖn nay . XÐt riªng trªn lÜnh vùc tµi chÝnh , gia nhËp WTO , buéc ViÖt Nam ph¶i th¸o gì c¸c rµo c¶n, cho phÐp c¸c NH thuéc c¸c n­íc WTO tù do ho¹t ®éng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh VN , tù do kinh doanh ngo¹i hèi , tiÕn hµnh c¸c giao dÞch ngo¹i tÖ trong ®ã cã nghiÖp vô ho¸n ®æi . V× thÕ bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi lµ kh«ng Ýt khã kh¨n ph¶i ®èi mÆt . §Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh , ph¸t triÓn c¸c giao dÞch ng©n hµng vµ c¸c nghiÖp vô kinh doanh míi nãi riªng , ngay tõ b©y giê c¸c NHTM còng nh­ NHNN cÇn kÕt hîp kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp cßn tån t¹i, nh»m triÓn khai ph¸t triÓn c¸c dÞch vô b¶o hiÓm míi , cô thÓ lµ giao dÞch ho¸n ®æi , t¹o lßng tin ë kh¸ch hµng, sím chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc. NhÊt lµ n¨m 2005 thêi ®iÓm n­íc ta quyÕt t©m gia nhËp WTO ®ang ®Õn gÇn. 2. Trªn ph­¬ng diÖn kÜ thuËt nghiÖp vô . 2.1.Nh©n tè con ng­êi . Nh©n tè con ng­êi lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n vµ hÕt søc quan träng , v× c¸c nhµ qu¶n lÝ vµ kinh doanh ngo¹i hèi lµ t¸c nh©n chñ yÕu cã chøc n¨ng t¹o lËp thÞ tr­êng hèi ®o¸i . HiÖn t¹i ta ®ang cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n ®ã lµ sù ñng hé cña ChÝnh phñ vÒ sù cÇn thiÕt cña thÞ tr­êng hèi ®o¸i , ®Æc biÖt lµ viÖc n©ng cao vµ më réng chÊt l­îng cña c¸c s¶n phÈm ngo¹i hèi ph¸i sinh , ®­a chóng ®i vµo ®êi sèng kinh tÕ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn ®iÓm yÕu ë ®©y lµ tr×nh ®é nhËn thøc vµ hiÓu biÕt cña con ng­êi vÒ thÞ tr­êng hèi ®o¸i vµ giao dÞch ho¸n ®æi , mét lo¹i h×nh giao dÞch cßn ®­îc xem nh­ cßn míi hiÖn nay rÊt h¹n chÕ . §ã lµ mét th¸ch thøc ®èi víi c¸c NHTM trong thêi k× míi , thêi k× cña héi nhËp quèc tÕ . Song, më cöa vµ héi nhËp còng sÏ t¹o nhiÒu c¬ héi cho c¸c NHTM ViÖt Nam tiÕp cËn thÞ tr­êng toµn cÇu réng lín, cã c¬ héi giao l­u vµ häc hái , båi d­ìng c¸n bé c«ng nh©n viªn, tiÕp thu nh÷ng kiÕn thøc míi , n©ng cao vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. 2.2. Tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin trªn thÕ giíi ph¸t triÓn v­ît bËc. Ho¹t ®éng ng©n hµng ngµy cµng cã sù c¹nh tranh m¹nh mÏ kh«ng chØ gi÷a c¸c ng©n hµng trong n­íc , mµ trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi , hÖ thèng NHTM ViÖt Nam cßn ph¶i chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®ßi hái c¸c ng©n hµng cña ta ph¶i ®æi míi . Trong ®ã, nÒn t¶ng c¨n b¶n nhÊt trong qu¸ tr×nh ®æi míi cña c¸c ng©n hµng ®ã lµ viÖc ¸p dông tÝch cùc c«ng nghÖ th«ng tin trong ho¹t ®éng ng©n hµng vµ trªn c¬ së ®ã, ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng . ThÞ tr­êng tµi chÝnh cña ViÖt Nam ®­îc h×nh thµnh trong thêi k× ®æi míi , tuy ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña m×nh trong tæng thÓ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng , song vÒ c¬ b¶n vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm, ®Æc biÖt trªn lÜnh vùc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo hÖ thèng ng©n hµng . V× thÕ thao t¸c c¸c giao dÞch cßn chËm vµ thñ c«ng lµm h¹n chÕ hiÖu qu¶ còng nh­ søc hÊp dÉn cña s¶n phÈm dÞch vô ®èi víi kh¸ch hµng . ViÖc kh¾c phôc yÕu ®iÓm nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt, hiÖn nay tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ th«ng tin trªn thÕ giíi ®· ph¸t triÓn ®Õn ®Ønh cao , cho phÐp ngµnh ng©n hµng n­íc ta cã thÓ ®i t¾t ®ãn ®Çu , vËn dông c¸c thµnh qu¶ cña c«ng nghÖ th«ng tin. ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ ®­a c¸c thÞ tr­êng ngo¹i hèi tiÕn l¹i gÇn nhau h¬n , cã sù liªn kÕt vµ më réng thÞ tr­êng , t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc kh«ng chØ cã thÓ tiÕn hµnh giao dÞch ho¸n ®æi víi nhau mµ cßn cã thÓ cung cÊp dÞch vô ®ã ra n­íc ngoµi th«ng qua m¹ng th«ng tin hiÖn ®¹i. VÝ dô nh­: ¸p dông giao dÞch trùc tuyÕn (online) trªn toµn quèc , dÞch vô ng©n hµng qua ®iÖn tho¹i (phone Banking) ... 2.3 DÞch vô ng©n hµng ngµy cµng gia t¨ng , chÊt l­îng dÞch vô ®­îc c¶i thiÖn. C¸c NHTM lu«n xem kh¸ch hµng lµ ®èi t­îng mµ mçi ng©n hµng h­íng tíi ®Ó phôc vô vµ x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nh»m ®¸p øng ngµy cµng cao c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng . Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hÖ thèng NHTM n­íc ta cã nh÷ng thay ®æi vµ chuyÓn biÕn râ rÖt , do yªu cÇu cña thÞ tr­êng cïng víi sù trî gióp cña c«ng nghÖ th«ng tin , c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña ng©n hµng ngµy mét ®a d¹ng phong phó . Bëi ngoµi chøc n¨ng tham gia ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng tµi chÝnh thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lÝ vÜ m« cña nhµ n­íc , NHTM cung cÊp c¸c dÞch vô cña nã ®Õn kh¸ch hµng . Trong giao dÞch ho¸n ®æi ng©n hµng võa tham gia víi vai trß tù ®¶m b¶o nguån vèn cña nã , võa lµ ng­êi cung cÊp dÞch vô ho¸n ®æi ®Ó thu phÝ vµ kiÕm lêi . Ngµy nay NHTM kh«ng chØ lµ nh÷ng ®¬n vÞ ho¹t ®éng riªng lÎ mµ nã h×nh thµnh nªn c¶ mét hÖ thèng c¹nh tranh lÉn nhau , chÊt l­îng dÞch vô tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn , cung cÊp tËn n¬i ®Õn tõng ®èi t­îng cã nhu cÇu sö dông . C¹nh tranh còng lµ mét trong nh÷ng thuËn lîi gióp c¸c NHTM ®Èy m¹nh chÊt l­îng cña giao dÞch ho¸n ®æi , bëi chÊt l­îng phôc vô n©ng cao lµ mét trong nh÷ng nh©n tè thu hót kh¸ch hµng t×m ®Õn víi c¸c s¶n phÈm míi . 2.4.Cã sù hç trî tõ phÝa NHNN NhËn thøc ®­îc vai trß cña giao dÞch ho¸n ®æi còng nh­ nhËn thøc ®­îc nh÷ng tån t¹i vµ bÊt cËp cßn tån t¹i trong viÖc ph¸t triÓn giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi , tuy vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lÝ ®iÒu hµnh song NHNN còng ®· cã mét sè nh÷ng hç trî ®èi víi viÖc më réng vµ n©ng cao c¶ sè l­îng vµ chÊt l­îng lo¹i h×nh giao dÞch nµy. NHNN ®· cã c«ng v¨n sè 779/NHNN-QLNH ngµy 22.7.2003 qui ®Þnh tæng gi¸m ®èc , gi¸m ®èc c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp ho¹t ®éng ngo¹i hèi chØ ®­îc phÐp Ên ®Þnh tØ gi¸ mua vµ b¸n giao ngay (spot), tØ gi¸ giao dÞch k× h¹n (Forward) , ho¸n ®æi (Swap) , kh«ng ®­îc thùc hiÖn thu phÝ trong giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ víi kh¸ch hµng . NHNN yªu cÇu c¸c tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn vµ h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ trong hÖ thèng chÊp hµnh c¸c qui ®Þnh cña NHNN. Cã thÓ nãi qui ®Þnh nµy ®· t¹o mét thuËn lîi to lín trong viÖc ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ ë n­íc ta, gi¶i quyÕt c¬ b¶n mét trë ng¹i khiÕn cho c¸c lo¹i h×nh giao dÞch nµy ph¸t triÓn tr× trÖ trong thêi gian qua , ®Æc biÖt lµ giao dÞch ho¸n ®æi . MiÔn phÝ giao dÞch ngo¹i tÖ ®èi víi kh¸ch hµng sÏ khiÕn cho ho¸n ®æi trë nªn hÊp dÉn h¬n , thu hót c¸c chñ thÓ lµ c¸c nhµ kinh doanh XNK, c¸c nhµ ®Çu t­ , cho vay trong n­íc vµ quèc tÕ . Trong mét t­¬ng lai kh«ng xa giao dÞch ho¸n ®æi sÏ trë thµnh mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt Nam . Ngoµi ra , NHNN còng cã ®iÒu chØnh tÝch cùc vÒ thêi h¹n giao dÞch . Ngµy 11/10 NHNN ViÖt Nam (SBV) ®· quyÕt ®Þnh rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn nghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i tÖ ( SWAP ) xuèng cßn 1 ngµy lµm viÖc , gi¶m 3 ngµy so víi tr­íc kia. §éng th¸i nµy ®­îc ®­a ra sau khi nhiÒu chi nh¸nh NH n­íc ngoµi th«ng b¸o hä ch­a sö dông ®­îc nghiÖp vô Swap do thñ tôc xÐt duyÖt vµ thêi gian chuyÓn tiÒn cña NHTW kÐo dµi. Tuy nhiªn , quyÕt ®Þnh trªn chØ ¸p dông víi c¸c giao dÞch ho¸n ®æi cã gi¸ trÞ ®Õn 20 triÖu $ . Song dï sao còng cã thÓ thÊy nh÷ng hç trî tÝch cùc cña NHNN nh­ hiÖn nay phÇn nµo t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTM ph¸t triÓn giao dÞch ho¸n ®æi trong thêi gian tíi . II. C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi t¹i ViÖt Nam . 1. §èi víi NHNN 1.1. Thay ®æi c¸c qui ®Þnh vÒ thñ tôc giao dÞch. Mét ®iÒu kiÖn ®Ó khuyÕn khÝch c¸c kh¸ch hµng tham gia giao dÞch ngo¹i hèi víi NHTM, gãp phÇn kÝch thÝch thÞ tr­êng ngo¹i hèi ph¸t triÓn , lµ thñ tôc vµ qui chÕ giao dÞch ph¶i ®¬n gi¶n vµ râ rµng . ë ViÖt Nam , hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan ®Õn lÜnh vùc qu¶n lÝ ngo¹i hèi cßn rÊt phøc t¹p, ®iÒu chØnh vµ söa ®æi liªn tôc . Do VND ch­a ph¶i lµ ®ång tiÒn chuyÓn ®æi vµ c¸n c©n th­¬ng m¹i lu«n th©m hôt , nªn ®Ó h¹n chÕ c¨ng th¼ng mÊt c©n ®èi cung cÇu ngo¹i tÖ , mçi kho¶n thanh to¸n cho n­íc ngoµi cÇn cã sù kiÓm so¸t chÆt chÏ vÒ chøng tõ liªn quan tr­íc khi b¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng , ®ång thêi c¸c kho¶n thu vÒ ngo¹i tÖ còng chÞu sù kiÓm so¸t nhÊt ®Þnh . Do ®ã t×nh tr¹ng mua b¸n trªn thÞ tr­êng tù do , NHTM cÊu kÕt víi kh¸ch hµng , c¸c kho¶n chuyÓn tiÒn kh«ng c«ng khai cßn phæ biÕn . Tuy NHNN ®· cã mét sè níi láng nhÊt ®Þnh nh­ gi¶m tØ lÖ kÕt hèi xuèng cßn 0%, cho phÐp nhËn kiÒu hèi b»ng ngo¹i tÖ nh­ng vÉn ch­a cã c¶i thiÖn râ rÖt . §èi víi giao dÞch ho¸n ®æi , thñ tôc cßn kh¸ phøc t¹p , doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh giao dÞch ho¸n ®æi b¸n giao ngay vµ mua k× h¹n ph¶i cã giÊy tê chøng minh nhu cÇu ngo¹i tÖ hîp lÝ cña m×nh , h¬n n÷a hiÖn nay NHNN cßn ch­a cho phÐp c¸c doanh nghiÖp sö dông ho¸n ®æi ngo¹i hèi vµo môc ®Ých xö lÝ tr¹ng th¸i luång tiÒn , ®¸p øng nhu cÇu vèn ng¾n h¹n , lµm cho giao dÞch ho¸n ®æi trë nªn kÐm hÊp dÉn . NHNN cÇn ph¶i xem xÐt vµ cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch hîp ®Ó giao dÞch ho¸n ®æi trë nªn nhanh gän , th«ng tho¸ng vµ cã hiÖu qu¶ h¬n . 1.2. Hoµn thiÖn c¬ chÕ tØ gi¸. Nh­ ë phÇn thùc tr¹ng giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi ë ViÖt Nam ®· tr×nh bµy , mét vÊn ®Ò cßn tån t¹i hiÖn nay ®èi víi lo¹i h×nh giao dÞch nµy lµ c¬ chÕ x¸c ®Þnh tØ gi¸ cßn rÊt cøng nh¾c . TØ gi¸ giao ngay USD/ VND ®­îc x¸c ®Þnh hµng ngµy theo cung –cÇu trªn thÞ tr­êng, víi c¬ së lµ tØ gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn Interbank ngµy giao dÞch tr­íc ®ã do NHNN c«ng bè , céng trõ víi biªn ®é dao ®éng nhÊt ®Þnh , hiÖn nay do søc Ðp qu¸ møc cña d­ luËn NHNN chØ më réng mét c¸ch t­îng tr­ng tõ 0,1% lªn ®Õn 0,25%, mét con sè cùc k× khiªm tèn . TØ gi¸ giao ngay VND/ ngo¹i tÖ kh¸c ®­îc x¸c ®Þnh theo tØ gi¸ chÐo vµo ®Çu ngay giao dÞch vµ ®­îc ¸p dông cho c¶ ngµy , trong khi trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ tØ gi¸ giao ngay biÕn ®éng theo tõng phót , thËm chÝ tõng gi©y . Do vËy , ë ViÖt Nam , chÕ ®é ®iÒu hµnh tØ gi¸ tõ phÝa NHNN vÒ l©u dµi cÇn ph¶i linh ho¹t h¬n n÷a, ®Æc biÖt lµ tØ gi¸ giao ngay.VÉn biÕt r»ng chÕ ®é tØ gi¸ lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc nh¹y c¶m liªn quan ®Õn hµng lo¹t c¸c yÕu tè cÊu tróc kinh tÕ vµ c¶ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ x· héi , nh­ng cã thÓ thÊy chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh tØ gi¸ ë n­íc ta rÊt kÐm linh ho¹t vµ hËu qu¶ cña nã lµ tÝnh chÊt buån tÎ mang tÝnh chî chiÒu (thiness market ) trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi giao ngay , k× h¹n vµ ®Æc biÖt lµ ho¸n ®æi ; t¹o nªn mét søc Ðp nÆng nÒ lªn dù tr÷ ngo¹i hèi . §èi víi tØ gi¸ k× h¹n , trong giao dÞch ho¸n ®æi , vÒ nguyªn t¾c, tØ gi¸ k× h¹n ho¸n ®æi ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tØ gi¸ giao ngay vµ chªnh lÖch c¸c møc l·i suÊt trªn thÞ tr­êng , nh­ng ë ViÖt Nam NHNN cßn x¸c ®Þnh thªm mét lo¹t c¸c møc trÇn tØ gi¸ giao dÞch k× h¹n , lµm cho viÖc x¸c ®Þnh tØ gi¸ k× h¹n ho¸n ®æi trë nªn thiÕu chÝnh x¸c vµ kh«ng g¾n liÒn víi thÞ tr­êng . MÆt kh¸c møc trÇn tØ gi¸ qu¸ cao hay qu¸ thÊp ®Òu kh«ng hÊp dÉn ®­îc kh¸ch hµng tham gia giao dÞch . NHNN cã hay nªn ch¨ng gì bá th¸i ®é qu¸ cÈn träng trong c¸ch thøc ®iÒu hµnh tØ gi¸ , gì bá h¹n møc trÇn tØ gi¸ . §Ó cho tØ gi¸ k× h¹n ho¸n ®æi ®­îc x¸c ®Þnh theo ®óng häc thuËt lµ dùa trªn tØ gi¸ giao ngay vµ ®iÓm k× h¹n ( ®iÓm ho¸n ®æi ) . §Ó cã ®­îc møc tØ gi¸ k× h¹n ®óng vµ s¸t víi c¸c th«ng sè thÞ tr­êng , tØ gi¸ k× h¹n USD/ VND cÇn c¨n cø vµo tØ gi¸ giao ngay USD/ VND vµ chªnh lÖch l·i suÊt hai ®ång tiÒn , víi VND lµ l·i suÊt c¬ b¶n vµ USD lµ l·i suÊt th¶ næi theo thÞ tr­êng quèc tÕ ( l·i suÊt USD SIBOR). Nh÷ng ®iÒu chØnh vÒ tØ gi¸ thÝch hîp , g¾n s¸t víi thÞ tr­êng h¬n n÷a tõ NHNN sÏ khiÕn cho giao dÞch ho¸n ®æi trë thµnh mét giao dÞch th­êng xuyªn chø kh«ng chØ lµ mét gi¶i ph¸p mang tÝnh t¹m thêi ®èi víi c¸c NHTM khi qu¸ thiÕu vèn VND nh­ trong thêi gian qua . 1.3. C¬ cÊu l¹i hÖ thèng thanh tra gi¸m s¸t ng©n hµng . Ho¹t ®éng thanh tra gi¸m s¸t ng©n hµng cÇn ®­îc cñng cè vµ t¨ng c­êng, mét mÆt t¹o ¸p lùc kinh doanh c¹nh tranh lµnh m¹nh , mét mÆt b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c vÒ c¸c sè liÖu kÕ to¸n, ph¶n ¸nh trung thùc kÕt qu¶ kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng . 1.4. Cã qui chÕ qu¶n lÝ ngo¹i hèi phï hîp. ChÝnh s¸ch qu¶n lÝ ngo¹i hèi th¾t chÆt lµ cÇn thiÕt trong ®iÒu kiÖn VND ch­a ph¶i lµ ®ång tiÒn chuyÓn ®æi vµ c¸n c©n thanh to¸n ViÖt Nam lu«n th©m hôt . Tuy nhiªn c¬ chÕ qu¶n lÝ qu¸ chÆt l¹i khiÕn cho viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êngtù do ph¸t triÓn m¹nh, khã kiÓm so¸t . Bªn c¹nh ®ã sù kh«ng hîp lÝ gi÷a l·i suÊt tiÒn göi ngo¹i tÖ vµ c¬ chÕ tØ gi¸ lµm ph¸t sinh t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng vÒ nhu cÇu ngo¹i tÖ ®Çu t­ vµ thanh to¸n trong n­íc trong khi luîng ngo¹i tÖ huy ®éng l¹i göi ë n­íc ngoµi , lµm giíi h¹n kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ tiÒn tÖ dÉn ®Õn h¹n chÕ trong viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô giao dÞch ngo¹i tÖ trong ®ã cã giao dÞch ho¸n ®æi .Yªu cÇu cÇn cã sù ®æi míi vµ th«ng tho¸ng h¬n trong qu¶n lÝ, mÆt kh¸c, NHNN nªn kÕt hîp ®ång thêi víi c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh«ng ngõng n©ng cao gi¸ trÞ ®ång néi tÖ , ®Èy m¹nh sù tham gia cña VND trong c¸c giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi víi c¸c NHTM n­íc ngoµi . 1.5. T¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p hç trî ®èi víi c¸c NHTM . + ChÊn chØnh l¹i hÖ thèng NHTMNN, tiÕn hµnh xö lÝ nî b»ng nguån vèn vay cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ nh­ IMF vµ WB , nh»m t¨ng c­êng n¨ng lùc tµi chÝnh vµ lµnh m¹nh hãa t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng. + T¨ng vèn ®iÒu lÖ cho c¸c NHTMNN, bæ sung vèn tù cã ®Ó ®¹t tØ lÖ an toµn vèn 8%, ®iÒu chØnh møc thuÕ sö dông vèn Ng©n s¸ch , hiÖn nay lµ 6% / n¨m tÝnh trªn vèn ®iÒu lÖ, trong khi l·i suÊt cho vay b×nh qu©n mµ c¸c NHTM ¸p dông còng chØ kho¶ng 6-7%/ n¨m. Vèn tù cã t¨ng sÏ t¹o c¬ së cho NHTM më réng nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi do tr¹ng th¸i ngo¹i hèi ®­îc më réng , c¸c NHTM cã thÓ gia t¨ng qui m« còng nh­ sè l­îng giao dÞch ho¸n ®æi ®ång thêi tiÕn hµnh ®an xen nhiÒu lo¹i h×nh giao dÞch víi nhau . + Xem xÐt l¹i qui chÕ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ , níi láng qui ®Þnh tr¹ng th¸i , cã thÓ lµ thay ®æi tØ lÖ % hoÆc thêi gian tÝnh to¸n. Xem xÐt lo¹i bá “ Nî khã ®ßi b»ng ngo¹i tÖ ” ra khái tµi s¶n Cã ngo¹i tÖ ®Ó ph¶n ¸nh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ thùc. + H¹ thÊp h¬n n÷a tØ lÖ dù tr÷ b¾t buéc b»ng ngo¹i tÖ , cã thÓ vÒ møc 4-5% nh­ tr­íc ®©y, nh»m gióp c¸c NHTM t¨ng l­îng vèn ngo¹i tÖ kh¶ dông . + Cho phÐp c¸c DN sö dông tuú ý giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i tÖ víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau, nh»m t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña lo¹i h×nh giao dÞch nµy. + T¨ng c­êng tham gia thÞ tr­êng víi vai trß ng­êi can thiÖp cuèi cïng , th«ng qua c¸c nghiÖp vô giao ngay, k× h¹n , ho¸n ®æi …NHNN nªn : * Thùc hiÖn nghiÖp vô hèi ®o¸i ho¸n ®æi theo c¶ hai chiÒu , nghÜa lµ bæ sung nghiÖp vô b¸n giao ngay vµ mua k× h¹n USD cho c¸c NHTM . * TiÕn tíi ¸p dông c¸c lo¹i h×nh giao dÞch ho¸n ®æi l·i suÊt vµ giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ , trªn c¬ së t¹i ViÖt Nam ®· ¸p dông c¬ chÕ l·i suÊt th¶ næi . §èi víi ngo¹i tÖ USD lµ theo SIBOR , vµ VND do NHTM tù x¸c ®Þnh theo l·i suÊt c¬ b¶n tuú thuéc cung-cÇu thÞ tr­êng trong giíi h¹n cho phÐp . * T¨ng c­êng nguån dù tr÷ ngo¹i tÖ , tËp trung quÜ dù tr÷ vµo mét ®Çu mèi kÓ c¶ nguån ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu tµi chÝnh quèc gia t¹i kho b¹c nhµ n­íc , trªn c¬ së ®ã NHNN cã thÓ can thiÖp thÞ tr­êng ngo¹i hèi chñ ®éng h¬n . + Hoµn thiÖn viÖc x¸c ®Þnh tØ gi¸ giao ngay , ®iÒu chØnh th­êng xuyªn biªn ®é giao ®éng tØ gi¸ cho phï hîp , cã thÓ më réng biªn ®é , ch¼ng h¹n nh­ tõ 0,2% lªn 0,3-0,5% hoÆc h¬n ®Ó t¨ng tÝnh linh ho¹t cho c¸c NHTM trong viÖc x¸c ®Þnh tØ gi¸ ®èi víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng cô thÓ . §Æc biÖt ®èi víi tØ gi¸ k× h¹n ho¸n ®æi, NHNN cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ cã thay ®æi phï hîp h¬n víi ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng ngo¹i hèi thÕ giíi ®· ph¸t triÓn ë móc cao nh­ hiÖn nay . + Hoµn thiÖn vÒ thêi h¹n giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi . Kh«ng nªn qu¸ cøng nh¾c theo mét sè h¹n ®Þnh s½n nh­ hiÖn nay mµ cã thÓ vËn dông linh ho¹t tïy theo nhu cÇu cña tõng NHTM . MÆt kh¸c, khi c¸c nghiÖp vô nµy ®· t­¬ng ®èi quen thuéc cã thÓ ¸p dông k× h¹n d­íi 7 ngµy vµ k× h¹n dµi h¬n 90 ngµy . + Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tµi chÝnh : * ThÞ truêng ngo¹i hèi ThiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin giao dÞch hiÖn ®¹i , nèi m¹ng phßng giao dÞch ngo¹i tÖ cña NHNN víi c¸c NHTM . T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chñ thÓ kh¸c nh­ c¸c TCTD phi ng©n hµng , c¸c tæ chøc phi kinh tÕ vµ c¸ nh©n trong x· héi tham gia giao dÞch ho¸n ®æi . §æi míi trong c¬ chÕ qu¶n lÝ dù tr÷ ngo¹i hèi , tÝch cùc khai th¸c tËp trung c¸c nguån ngo¹i tÖ , thay ®æi c¬ cÊu dù tr÷ , gi¶m bít sù phô thuéc cña VND vµo USD. TiÕn tíi x¸c ®Þnh tØ gi¸ VND theo ræ ngo¹i tÖ. C¬ cÊu QuÜ dù tr÷ ngo¹i tÖ cña ViÖt Nam §ång tiÒn USD EUR JPY Ngo¹i tÖ kh¸c C¬ cÊu dù tr÷ hiÖn nay(%) 80 9 6 5 C¬ cÊu dù tr÷ hîp lÝ (%) 60 25 10 5 * ThÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n Ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ c¸c c«ng cô tµi chÝnh kh¸c nh­ chøng chØ tiÒn göi , tr¸i phiÕu , tÝn phiÕu kho b¹c, tr¸i phiÕu NHTM.., ®Èy m¹nh ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n, cung cÊp cho nÒn kinh tÕ nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vµ ®Çu t­ vèn h¬n . * T¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a c¸c thÞ tr­êng víi nhau ThÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ cÇn ph¶i cã sù liªn kÕt chÆt chÏ h¬n n÷a th«ng qua t­¬ng quan gi÷a c¸c yÕu tè tØ gi¸ vµ l·i suÊt , do sù biÕn ®éng vÒ l·i suÊt cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn sù di chuyÓn vèn gi÷a hai thÞ tr­êng , ¶nh h­ëng ®Õn quan hÖ cung-cÇu tÝn dông vµ ngo¹i tÖ , lµm tØ gi¸ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi thay ®æi . §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam, c¸c h×nh thøc n¾m gi÷ nguån vèn d­ thõa trong d©n c­ phæ biÕn lµ tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng , vµng hoÆc ngo¹i tÖ th× xu h­íng chuyÓn ®æi VND vµ USD theo biÕn ®éng tØ gi¸ vµ l·i suÊt lµ phæ biÕn. 2. C¸c gi¶i ph¸p vÒ phÝa NHTM. 2.1. C¸c NHTM cÇn cã ®Þnh h­íng kinh doanh cô thÓ . C¸c NHTM cÇn cã chiÕn l­îc ho¹t ®éng kinh doanh hîp lÝ , c©n ®èi môc tiªu lîi nhuËn –thÞ phÇn- uy tÝn vµ an toµn vèn . ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng vµ c¸c ho¹t ®éng Marketing cÇn ®­îc xóc tiÕn h¬n n÷a nh»m thu hót kh¸ch hµng , ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i hèi . Bªn c¹nh viÖc gi¶i thÝch râ ®Æc ®iÓm vµ lîi Ých cña s¶n phÈm cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ dÞch vô hîp lÝ , vÉn cã ®¶m b¶o vÒ l·i nh­ng l¹i kÝch thÝch ®­îc kh¸ch hµng vÒ mÆt kinh tÕ. Ngoµi ra NHTM nªn cã chiÕn l­îc më réng nghiÖp vô ra thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ , kh«ng chØ ®¬n thuÇn chØ lµ ho¸n ®æi mµ cßn cã giao ngay , k× h¹n , dÞch vô tiÒn göi vµ c¸c dÞch vô mua b¸n chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kh¸c , nhÊt lµ trong thêi k× c¸c NHTM n­íc ta ®ang ®æi míi ®Ó héi nhËp vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh khu vùc vµ quèc tÕ. 2.2.N©ng cao uy tÝn cña c¸c NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi . Uy tÝn cña ng©n hµng lµ yÕu tè quan träng khiÕn kh¸ch hµng quyÕt ®Þnh tham gia giao dÞch víi NH , ®Æc biÖt khi quyÕt ®Þnh tham gia vµo c¸c lo¹i h×nh giao dÞch cßn kh¸ míi mÎ nh­ giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi . Uy tÝn cña ng©n hµng khiÕn cho kh¸ch hµng thÊy yªn t©m vµ cã c¶m gi¸c an toµn vÒ rñi ro cã thÓ ph¸t sinh . Do ®ã ®Ó n©ng cao h×nh ¶nh cña m×nh còng nh­ thu hót kh¸ch hµng t×m ®Õn c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi , c¸c NHTM cÇn : + X©y dùng thÝ ®iÓm vµ ®­a vµo ¸p dông m« h×nh tæ chøc NHTM hiÖn ®¹i theo tiªu chuÈn quèc tÕ , tiÕn tíi h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn tµi chÝnh m¹nh, cã tiÒm lùc vÒ vèn còng nh­ c¸c trang bÞ kh¸c . + Tæ chøc ho¹t ®éng ng©n hµng ë vÞ trÝ thuËn lîi , trô së ®oµng hoµng , Ên t­îng tèt , trang bÞ hiÖn ®¹i , ®Æc biÖt bé phËn kinh doanh ngo¹i hèi . + T¹o dùng phong c¸ch dÞch vô v¨n minh , lÞch sù vµ tËn t×nh víi kh¸ch hµng , ®ång thêi n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé ng©n hµng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng x¶y ra nh÷ng sai sãt hoÆc nhÇm lÉn kh«ng ®¸ng cã . 2.3. Kh«ng ngõng n©ng cao, c¶i thiÖn tr×nh ®é nghiÖp vô cña nh©n viªn ng©n hµng. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho giao dÞch ho¸n ®æi cßn ch­a ph¸t triÓn vµ ®i vµo ®êi sèng kinh tÕ vµ tµi chÝnh nh­ hiÖn nay lµ do tr×nh ®é ®éi nhò nh©n viªn ng©n hµng cßn nhiÒu h¹n chÕ , ®Æc biÖt ®èi víi ho¸n ®æi ngo¹i hèi . Do ®ã c¸c NHTM ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p båi d­ìng , ®µo t¹o vµ trang bÞ ®Çy ®ñ cho nh©n viªn vÒ kiÕn thøc nghiÖp vô ®Ó khi tiÕn hµnh nghiÖp vô ho¸n ®æi ®­îc linh ho¹t , nhanh chãng, t¹o sù tin t­ëng cho kh¸ch hµng, mÆt kh¸c cßn cã thÓ thuyÕt phôc, giíi thiÖu, t­ vÊn cho kh¸ch hµng lùa chän s¶n phÈm ngo¹i hèi ph¸i sinh nµy . Ngoµi ra NHTM cßn ph¶i chó träng ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc theo h­íng : - Bæ sung thªm c¸n bé lao ®éng trÎ cã chÊt luîng b»ng c¸ch tæ chøc thi tuyÓn thay v× c¬ chÕ tiÕp nhËn nh­ tr­íc ®©y . ViÖc bè trÝ c¸n bé ph¶i ®óng n¨ng lùc , së tr­êng vµ thu nhËp cña c¸n bé ph¶i thÝch ®¸ng phï hîp víi sù ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng -VÒ ®µo t¹o c¸n bé : Víi yªu cÇu ph¸t triÓn nghiÖp vô vµ c«ng nghÖ theo h­íng hiÖn ®¹i ho¸ , viÖc ®µo t¹o c¸n bé trong thêi gian tíi lµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé ®ang cã, båi d­ìng kÞp thêi nh÷ng kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô míi , ®µo t¹o chuyªn s©u cho nh©n viªn trùc tiÕp tham gia vµo giao dÞch ho¸n ®æi song song víi viÖc båi d­ìng c¸n bé qu¶n lÝ . - §a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®µo t¹o, néi dung ®µo t¹o ph¶i ®­îc ®æi míi cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nh­ : KiÕn thøc vÒ kinh tÕ , qu¶n lÝ nhµ n­íc , nghiÖp vô míi vµ tiÕp xóc víi tin häc , øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong nghµnh ng©n hµng . 2.4. T¨ng c­êng hiÓu biÕt cña kh¸ch hµng vÒ giao dÞch hèi ®o¸i ho¸n ®æi . NhiÒu kh¸ch hµng lµ tæ chøc kinh tÕ ch­a biÕt ®Õn lo¹i nghiÖp vô míi nµy , hoÆc biÕt nh­ng hiÓu ch­a râ b¶n chÊt vµ lîi Ých cña nghiÖp vô . Trong thùc tÕ , kh¶ n¨ng øng dông cña nghiÖp vô ho¸n ®æi rÊt linh ho¹t, vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK. Tõ khi cã chÝnh s¸ch më cöa , ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng , c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ngµy cµng nhiÒu , nhÊt lµ tõ sau khi MÜ xo¸ bá cÊm vËn vµ kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi n­íc ta th× ho¹t ®éng th­¬ng m¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c quèc gia kh¸c ph¸t triÓn nhanh chãng . Nh÷ng n¨m gÇn ®©y , ViÖt Nam ®· chiÕm lÜnh ®­îc vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ mét sè mÆt hµng chñ lùc nh­ g¹o , chÌ , cµ phª, thuû s¶n , dÇu th«, dÖt may , giÇy dÐp... Râ rµng c¸c doanh nghiÖp XNK lµ nhãm kh¸ch hµng tiÒm n¨ng rÊt lín cña c¸c NHTM, chñ yÕu ë c¸c khu chÕ xuÊt , khu c«ng nghiÖp nh­ §µ N½ng, Biªn Hoµ, Vòng Tµu, CÇn Th¬, H¶i Phßng. C¸c NHTM cÇn cã ®éi ngò nh©n viªn Marketing cã chuyªn m«n ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng tiÕp cËn s©u h¬n víi lo¹i h×nh dÞch vô nµy. C¸c tr­êng hîp mµ doanh nghiÖp cã thÓ øng dông nghiÖp vô ho¸n ®æi ®ã lµ tuÇn hoµn tr¹ng th¸i tiÒn tÖ trong thanh to¸n quèc tÕ , ®Æc biÖt trong tr­êng hîp h¹n giao hµng kh«ng khíp víi ngµy thanh to¸n cña hîp ®ång k× h¹n mµ doanh nghiÖp ®· kÝ kÕt víi NH . Doanh nghiÖp cßn cã thÓ sö dông ho¸n ®æi ngo¹i hèi ®Ó xö lÝ tr¹ng th¸i luång tiÒn ®¸p øng nhu cÇu vèn ng¾n h¹n . Sö dông giao dÞch ho¸n ®æi trong ho¹t ®éng kinh doanh , sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi¶m bít ®­îc chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh, tr¸nh ®­îc rñi ro tØ gi¸ vµ rñi ro l·i suÊt , hèi ®o¸i ho¸n ®æi lµ mét c«ng cô phßng ngõa rñi ro rÊt ®¾c lùc . Do ®ã, c¸c NHTM cã biÖn ph¸p n©ng cao hiÓu biÕt cña kh¸ch hµng ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi lµ viÖc lµm cùc k× cÇn thiÕt . ViÖc ph©n tÝch gi¶i thÝch lîi Ých cña giao dÞch , tr­êng hîp cã thÓ ¸p dông hèi ®o¸i ho¸n ®æi cho kh¸ch hµng kh«ng ®­îc qu¸ chung chung víi c¸c thuËt ng÷ chuyªn ngµnh khã hiÓu mµ ph¶i gi¶i thÝch cô thÓ, râ rµng , dÔ hiÓu khiÕn cho kh¸ch hµng c¶m thÊy giao dÞch ho¸n ®æi thùc sù lµ mét c«ng cô cã tÝnh ­u viÖt cao so víi c¸c c«ng cô kh¸c . Thùc tÕ cho thÊy, hiÖn nay m¶ng giao dÞch ho¸n ®æi gi÷a NHTM vµ c¸c tæ chøc kinh doanh cßn cùc k× h¹n chÕ . Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ chñ yÕu ®ã lµ kiÕn thøc, sù hiÓu biÕt cña kh¸ch hµng cßn nghÌo nµn , dÉn ®Õn viÖc e ng¹i , kh«ng tù tin vµ tin t­ëng vµo lo¹i h×nh giao dÞch nµy . ThiÕt nghÜ nÕu nh­ c¸c NHTM lµm tèt c«ng t¸c Marketing , tuyªn truyÒn vµ gi¶i thÝch th× nhãm kh¸ch hµng lµ c¸c tæ chøc kinh doanh XNK sÏ lµ nhãm kh¸ch hµng cùc k× lín ®èi víi giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi . 2.5. Khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån ngo¹i tÖ , t¨ng dù tr÷ ngo¹i hèi . C¸c NHTM cÇn ph¶i kh«ng ngõng khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån ngo¹i tÖ , nh»m bæ sung liªn tôc l­îng ngo¹i hèi dù tr÷ . Bëi nÕu l­îng ngo¹i tÖ n¾m trong tay qu¸ máng khiÕn c¸c NHTM kh«ng thÓ ph¸t triÓn qui m« giao dÞch ho¸n ®æi . HiÖn nay giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi lu«n bao gåm mét vÕ giao ngay, hoÆc lµ mua giao ngay hoÆc lµ b¸n giao ngay cho nªn kh¶ n¨ng ngo¹i tÖ cña NHTM lµ rÊt quan träng vµ cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn giao dÞch hèi ®o¸i ho¸n ®æi c¶ vÒ qui m« lÉn sè l­îng , ®Æc biÖt kh«ng thÓ thùc hiÖn cïng lóc nhiÒu giao dÞch ho¸n ®æi b¸n giao ngay mua k× h¹n , doanh sè cña giao dÞch sÏ nhá lÎ vµ manh món . C¸c nguån ngo¹i tÖ cã thÓ khai th¸c ®èi víi NHTM bao gåm : Nguån thu xuÊt khÈu hµng ho¸ , dÞch vô . Nguån ngo¹i tÖ tiÒn mÆt n¾m gi÷ trong d©n c­, l­îng kiÒu hèi chuyÓn vÒ ViÖt Nam hµng n¨m. Ngo¹i tÖ tõ c¸c chi nh¸nh cïng hÖ thèng vµ c¸c NHTM kh¸c. §Ó khai th¸c hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ngo¹i tÖ nãi trªn , c¸c NHTM cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®èi víi tõng nguån vèn , th«ng qua l·i suÊt vµ tØ gi¸ . MÆt kh¸c cÇn ph¶i t¨ng c­êng liªn kÕt hç trî chÆt chÏ cho nhau , cung cÊp dÞch vô cho thÞ tr­êng mét c¸ch ®ång bé nh»m “bäc lãt ” bï trõ rñi ro cho nhau ®Ó cïng ph¸t triÓn . 2.6. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c nh»m ph¸t triÓn giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi . * HiÖn ®¹i hãa trang thiÕt bÞ vµ c¬ së vËt chÊt , øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo nghiÖp vô §Þa ®iÓm thùc hiÖn c¸c giao dÞch kinh doanh ngo¹i hèi cÇn ®­îc bè trÝ thuËn lîi, c¸c b¶ng yÕt gi¸ khoa häc , hîp lÝ , dÔ hiÓu . M« h×nh phßng kinh doanh ngo¹i hèi cÇn ®­îc tæ chøctheo xu h­íng hiÖn ®¹i. Thµnh lËp phßng Dealing Room gåm hai bé phËn : Front Office lµm nhiÖm vô mua b¸n trùc tiÕp , cßn Back Office hoµn thµnh c¸c lÖnh, xö lÝ c¸c luång tiÒn ra vµo tµi kho¶n . HiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt , bæ sung thªm trang thiÕt bÞ , ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc theo ®Çu ng­êi vµ yªu cÇu kinh doanh , ®æi míi c«ng nghÖ , ®Çu t­ ¸p dông c¸c thµnh tùu c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i trong c¸c giao dÞch ho¸n ®æi, nh­ m¹ng vi tÝnh , m¹ng SWIFT... * Thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¸ c¶ víi kh¸ch hµng. Gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng lµ hai nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän dÞch vô cña kh¸ch hµng. ChÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lÝ ph¶i cã sù linh ho¹t ®èi víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng cô thÓ , ®Æc biÖt lµ c¸c kh¸ch hµng lín quen thuéc vµ kh¸ch hµng lÇn ®Çu tiªn sö dông dÞch vô ho¸n ®æi ngo¹i hèi cña NHTM. * Cã c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lÝ rñi ro ngo¹i hèi C¸c NHTM trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng , cÇn cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lÝ rñi ro ngo¹i hèi còng nh­ rñi ro tØ gi¸, ®Èy m¹nh h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng giao dÞch ho¸n ®æi gi÷a c¸c tæ chøc NHTM víi nhau, b¶o ®¶m phßng ngõa t­¬ng hç c¸c rñi ro cho nhau. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh , cã thÓ lËp h¹n møc kinh doanh ngo¹i hèi cho tõng chi nh¸nh, tõng giao dÞch viªn, x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cho mçi ®ång tiÒn vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn . * MÆt kh¸c c¸c NHTM cÇn nh×n l¹i vµ x¸c ®Þnh mét c¸ch kh¸ch quan , toµn diÖn vµ chÝnh x¸c tr×nh ®é chuyªn m«n vµ c«ng nghÖ cña m×nh, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ng©n hµng chñ lùc, trô cét cña nÒn kinh tÕ , ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i c¸n bé nh©n viªn qu¶n lÝ, ®iÒu hµnh, t¸c nghiÖp. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi thuyÕt tr×nh víi c¸c chuyªn gia ®Ó gióp c¸n bé cËp nhËt víi nh÷ng kiÕn thøc míi cña thÞ tr­êng , vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®i s©u vÒ nghiÖp vô. * Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸n bé hîp lÝ : Trong qu¸ tr×nh kinh doanh , mçi giao dÞch viªn (dealer ) ®­îc giao mét møc kinh doanh cô thÓ tuú theo kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é , cã chÕ ®é khen th­ëng vµ xö ph¹t râ rµng theo kÕt qu¶ ®¹t ®­îc , t¹o tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc g¾n bã víi ng©n hµng cña c¸c c¸n bé . * X©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®é kÕ to¸n theo tiªu chuÈn HÖ thèng kÕ to¸n quèc tÕ (IAS) , ®¶m b¶o tÝnh minh b¹ch , kÞp thêi , chÝnh x¸c cña sè liÖu kÕ to¸n ®èi víi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi , tr¸nh t×nh tr¹ng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ giao dÞch lµ lç do tØ gi¸ b¸n ngo¹i tÖ thÊp h¬n tØ gi¸ mua , v× cßn ph¶i xÐt ®Õn yÕu tè thu nhËp vµ chi phÝ trªn c¬ së l·i suÊt thÞ tr­êng cña mçi ®ång tiÒn . kÕt luËn §Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt Nam cã thÓ nhanh chãng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn , tiÕn tíi héi nhËp víi c¸c thÞ tr­êng ngo¹i hèi khu vùc vµ thÕ giíi , ®ßi hái rÊt nhiÒu thêi gian vµ nç lùc kh«ng chØ tõ phÝa NHNN , lµ ng­êi tæ chøc, ®iÒu hµnh thÞ tr­êng, c¸c NHTM, lµ nh÷ng thµnh viªn chñ yÕu trªn thÞ tr­êng mµ cßn c¶ c¸c chñ thÓ kh¸c tham gia giao dÞch trªn thÞ tr­êng . Cã thÓ nãi ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt Nam hiÖn nay rÊt nghÌo nµn vµ ®¬n ®iÖu , sè l­îng chñ thÓ tham gia Ýt , doanh sè giao dÞch nhá , lo¹i h×nh giao dÞch h¹n chÕ , hÇu hÕt lµ c¸c nghiÖp vô giao ngay , cßn nghiÖp vô k× h¹n vµ ®Æc biÖt lµ ho¸n ®æi míi ra ®êi th× hÇu nh­ kh«ng ®­îc thùc hiÖn , mÆc dï ®©y lµ c«ng cô ngo¹i hèi ph¸i sinh tõ nghiÖp vô giao ngay cã nhiÒu øng dông quan träng trong thùc tiÔn. §©y lµ mét nghiÖp vô quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi hoµn chØnh do nh÷ng lîi Ých vµ hiÖu qu¶ thiÕt thùc mµ nã mang l¹i . Thùc tr¹ng tiÕn hµnh giao dÞch hèi ®o¸i ho¸n ®æi t¹i c¸c NHTM ViÖt Nam , bao gåm giao dÞch gi÷a NH víi kh¸ch hµng , víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c vµ víi NHNN diÔn ra cßn chËm , yÕu c¶ vÒ qui m« còng nh­ doanh sè. Do lo¹i h×nh giao dÞch nµy cßn kh¸ míi mÎ vµ ch­a hoµn chØnh , còng nh­ do mét sè nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®ã ®ång thêi phÇn nµo n©ng cao chÊt l­îng nghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i hèi xuÊt ph¸t tõ phÝa NHNN còng nh­ b¶n th©n c¸c NHTM, kh«ng ngõng hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i hèi, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp víi thÞ tr­êng tµi chÝnh khu vùc vµ quèc tÕ trªn c¬ së môc tiªu chiÕn l­îc cña ngµnh NH trong thêi gian tíi Hi väng r»ng nh÷ng gi¶i ph¸p ®­îc tr×nh bµy trong kho¸ luËn phï hîp víi thùc tiÔn ë ViÖt Nam vµ cho thÊy xu h­íng ph¸t triÓn t­¬ng lai cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi n­íc nhµ, nhanh chãng më réng vµ n©ng cao giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i hèi , hoµn thiÖn giao dÞch giao ngay vµ k× h¹n , tiÕn tíi thùc hiÖn quyÒn chän vµ t­¬ng lai , ®¶m b¶o Ýt nhÊt ®Çy ®ñ 5 lo¹i h×nh nghiÖp vô c¬ b¶n truyÒn thèng trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi , tõ ®ã hoµn thiÖn dÇn thÞ tr­êng víi c¸c nghiÖp vô kinh doanh ®a d¹ng vµ phøc t¹p h¬n. Phô lôc 1 C¸c v¨n b¶n ph¸p lÝ liªn quan ®Õn giao dÞch ho¸n ®æi * QuyÕt ®Þnh 17/1998/Q§-NHNN 7 qui ®Þnh qui chÕ ho¹t ®éng giao dÞch ngo¹i hèi * QuyÕt ®Þnh 16/1998/Q§-NHNN 7 ngµy10/01/1998 vÒ viÖc qui ®Þnh nguyªn t¾c Ên ®Þnh tØ gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ k× h¹n , ho¸n ®æi cña c¸c TCTD ®­îc phÐp ho¹t ®éng giao dÞch hèi ®o¸i k× h¹n , ho¸n ®æi * QuyÕt ®Þnh 18/Q§-NHNN7 ban hµnh Qui ®Þnh vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c TCTD ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i hèi, ngµy 10/01/1998. * QuyÕt ®Þnh 64/1999/Q§-NHNN7 vÒ viÖc c«ng bè tØ gi¸ hèi ®o¸i cña VND víi c¸c ngo¹i tÖ, ngµy 25/02/1999. * QuyÕt ®Þnh 65/1999/Q§-NHNN7 vÒ viÖc qui ®Þnh nguyªn t¾c x¸c ®Þnh tØ gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c TCTD ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ, ngµy 25/03/1999. * QuyÕt ®Þnh 101/1999/Q§-NHNN13 vÒ viÖc ban hµnh qui chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, 26/03/1999. * QuyÕt ®Þnh 893/2001/Q§-NHNN vÒ viÖc thùc hiÖn nghiÖp vô ho¸n ®æi ngo¹i hèi gi÷a NHNN víi c¸c ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn ng¾n h¹n b»ng VND cho c¸c ng©n hµng , 17/07/2001. * QuyÕt ®Þnh 894/2001/Q§-NHNN vÒ tØ gi¸ NHNN ¸p dông khi b¸n USD cho c¸c ng©n hµng thùc hiÖn nghiÖp vô ho¸n ®æi , 17/07/2001…. Phô lôc 2 TØ gi¸ gi÷a USD/VND qua c¸c n¨m N¨m Th¸ng 1 Th¸ng 3 Th¸ng 6 Th¸ng 9 Th¸ng 12 1989 3.500 4.200 4.350 4.100 4.200 1990 4.300 4.300 4.800 5.750 6.650 1991 7.000 7.400 8.300 10.700 12.900 1992 11.800 11.550 11.285 10.950 10.720 1993 10.400 10.670 10.760 10.860 10.850 1994 10.860 10.980 10.990 11.020 11.070 1995 11.020 11.030 11.020 11.000 11.000 1996 - - - - 11.080 1997 - - - - 11.450 1998 11.175 11.800 12.800 12.998 12.898 1999 13.020 13.880 13.920 13.980 13.998 2000 14.090 14.100 14.190 14.470 14.570 ( Nguån : T¹p chÝ Tµi chÝnh th¸ng 2/2000 tr 13, b¸o c¸o th­êng niªn NHNN 2000, tr 72) Phô lôc 3 C¬ cÊu huy ®éng vµ tæng d­ nî cña hÖ thèng Ng©n hµng N¨m 1997 1998 1999 2000 TiÒn göi ngo¹i tÖ (%) 33,2 33,6 39,1 45,3 TiÒn göi VND (%) 66,8 66,4 60,9 54,7 Tæng tiÒn göi 100 100 100 100 D­ nî ngo¹i tÖ (%) 31,2 25,2 22,6 18,6 D­ nî néi tÖ (%) 68,8 74,8 77,4 81,4 Tæng d­ nî 100 100 100 100 D­ nî /Huy ®éng ngo¹i tÖ 1,04 0,73 0,47 0,33 (Nguån: T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ sè 227, 6/ 2001. tr5.6.7) Phô lôc 4 Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t cña ViÖt Nam qua c¸c n¨m N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 T¨ng tr­ëng(%) 9,54 9,34 8,15 5,76 4,77 6,75 TØ lÖ l¹m ph¸t (%) 12,7 4,5 3,6 9,2 0,1 -0.6 Phô lôc 5 Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ trong n­íc cña Vietcombank 2000 ChØ tiªu Doanh sè ( triÖu USD ) ±00/99 (%) ±01/99 (%) 1999 2000 2001 I. Tæng mua 2.995 3.684 3.885 +23,0 +5,5 1. Kh¸ch hµng 2.836 2.569 2.521 -9,4 - 1,9 2. INTERBANK 159 1.115 1.364 +600 +22,3 NHNN 0 1.028 1.262 NHTM 159 87 102 II. Tæng b¸n 3.026 3.721 3.890 +23,0 +4,7 1. Kh¸ch hµng 2.239 3.547 3.830 +58,4 +8,1 2. INTERBANK 787 174 60 - 77,9 - 65,5 NHNN 383 0 0 NHTM 404 174 60 III. Tæng mua b¸n 6.021 7.405 7.775 +23,0 +5,0 1. Kh¸ch hµng 5.075 6.116 6.351 +20,5 +3,8 2. INTERBANK 946 1.289 1.424 +36,3 +10,05 NHNN 383 1.028 1.262 NHTM 563 261 162 IV. TØ träng mua b¸n (%) 100,0 100,0 100,2 1. Kh¸ch hµng 84,3 82,6 81,7 - 1,7 - 0,9 2. INTERBANK 14,7 17,4 18,3 +1,7 +0,9 NHNN 6,4 13,9 16,2 +7,5 +2,3 NHTM 9,3 3,5 2,1 - 5,8 - 1,4 ( Nguån : B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ NHNT n¨m 2001, Phßng vèn). Danh môc tµi liÖu tham kh¶o PhÇn tiÕng ViÖt TS. NguyÔn V¨n TiÕn , CÈm nang thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ c¸c giao dÞch kinh doanh ngo¹i hèi , t¸i b¶n lÇn thø hai, NXB Thèng kª Hµ Néi , 2001. TS. NguyÔn V¨n TiÕn , Tµi chÝnh quèc tÕ hiÖn ®¹i trong nÒn kinh tÕ më , t¸i b¶n lÇn thø hai , NXB Thèng kª Hµ Néi , 2003. PGS. §inh Xu©n Tr×nh , tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng, Gi¸o tr×nh Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng, NXB Gi¸o dôc, 2002. NguyÔn Minh KiÒu , ThÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ thanh to¸n quèc tÕ , NXB §¹i häc quèc gia TP HCM, 2001. Khoa tiÒn tÖ – TÝn dông quèc tÕ , Häc viÖn Ng©n hµng , HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p qui vÒ qu¶n lÝ ngo¹i hèi , QuyÓn I, Hµ Néi , 12/2001. Ng« ChÝ Ph­¬ng, Swaps : Thuèc ®¾ng cã d· tËt? Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam 17/08/2001. TS. Nghiªm Xu©n §¹t , TS NguyÔn Minh Phong , 10 vÊn ®Ò tµi chÝnh- tiÒn tÖ quèc tÕ næi bËt , T¹p chÝ Ng©n hµng sè 1+2/ 2000. TS NguyÔn Hång S¬n , Tµi chÝnh - tiÒn tÖ thÕ giíi n¨m 2001, T¹p chÝ Ng©n hµng sè 1+2/ 2002. B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng n¨m 2001-2002, phßng vèn NHNT . Trang Web : http:// www. Vinaseek.com http:// www. Vnexprees.net. PhÇn tiÕng Anh : 1. Frank J. Fabozi $ Franco Modigliani, Capital Markets Institutions and Instruments, Second Edition, Prentice Hall, 1996 2. Citibank N.A , Foreign Exchange, Global Corporate Bank Training and Development Center, 9/ 1999 3.HSBC Bank USA, Interest Rate Swap, Currency Swap.. 4.Trang Web : http:// www. Worldbank. org http:// www. Foreign exchange. com