Khóa luận Thực trạng và một số giải pháp nhằm đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam
Mục lục Lời nói đầu 1 Chương 1: Giới thiệu về mặt hàng quế và thị trường quế trên thế giới 4 I. Đặc điểm mặt hàng quế 4 Vài nét về cây quế và sản phẩm quế 4 Các giống quế chính ở Việt Nam 9 Các sản phẩm chính của cây quế 11 3.1 Vỏ quế 11 3.2 Gỗ và tinh dầu quế 12 II. Tình hình cung cầu sản phẩm quế trên thị trường thế giới vài năm gần đây 13 1. Nhu cầu về sản phẩm quế trên thế giới 14 2. Tình hình cung cấp mặt hàng quế trên thế giới hiện nay 17 3. Giá cả mặt hàng quế trên thế giới 18 4. Dự báo triển vọng thị trường quế trên thế giới 19 Chương 2: Thực trạng sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam 20 I. Thực trạng sản xuất quế ở Việt Nam 20 1. Những thuận lợi và khó khăn trong ngành sản xuất quế 20 1.1 Những thuận lợi 20 1.1.1 Điều kiện khí hậu và đất đai: 20 1.1.2 Lợi thế kinh nghiệm sản xuất 22 1.1.3 Lợi thế về lao động 24 1.2 Một số khó khăn trong ngành sản xuất quế 26 2. Thực trạng sản xuất quế ở Việt Nam 28 2.1 Các vùng trồng quế chính ở nước ta 28 2.1.1 Vùng quế Yên Bái 28 2.1.2 Vùng quế Quảng Ninh 29 2.1.3 Vùng quế Thanh Hoá, Nghệ An 30 2.1.4. Vùng quế Quảng Nam, Quảng Ngãi 31 2.2 Diện tích và sản lượng 32 2.3 Kĩ thuật lâm sinh và gây trồng quế 35 2.3.1 Kĩ thuật về giống 35 2.3.2 Kĩ thuật trồng quế 39 2.3.4 Khai thác và chế biến vỏ quế 41 2.3.5 Kĩ thuật chế biến vỏ quế 43 2.4 Chất lượng quế Việt Nam 44 II. Tình hình xuất khẩu quế của Việt Nam những năm qua 46 1. Những thuận lợi và khó khăn trong xuất khẩu quế 46 1.1 Những thuận lợi 46 1.2 Những khó khăn 48 2. Khối lượng và kim ngạch 49 3. Giá cả và thị trường xuất khẩu 51 3.1 Giá cả 51 3.2 Thị trường 55 III. Một số đánh giá về công tác sản xuất và xuất khẩu quế 59 1. Một số đánh giá về công tác sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam những năm qua 59 1.1 Đánh giá về công tác sản xuất. 59 1.2 Đánh giá về công tác xuất khẩu 61 1.3 Một số tồn tại hạn chế 63 2. Hiệu quả kinh tế của việc sản xuất và xuất khẩu quế thời gian qua 65 2.1 Hiệu quả trực tiếp 65 2.2 Hiệu quả gián tiếp 68 Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam 71 I. Định hướng sản xuất và xuất khẩu sản phẩm quế giai đoạn từ nay đến năm 2010 71 1. Qui hoạch vùng và đổi mới phương thức trồng quế 71 2. Định hướng về sản phẩm 73 3. Định hướng về thị trường 74 II. Một số giải pháp và kiến nghị 75 1. Biện pháp và kiến nghị đối với sản xuất 76 1.1 Tổ chức lại sản xuất theo hướng kinh tế trang trại, qui hoạch vùng sản xuất quế tập trung 75 1.2. Xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng các vùng trồng quế 76 1.3. Chính sách tài chính 77 1.4. Đẩy mạnh nghiên cứu, áp dụng khoa học công nghệ và đào tạo lao động trong ngành sản xuất quế 78 1.5. Tăng cường khâu quản lý thu gom quế xuất khẩu 80 2. Biện pháp đối với xuất khẩu 81 2.1 Biện pháp tín dụng, Bảo hiểm 81 2.2 Biện pháp về thị trường và xúc tiến thương mại 82 Kết luận 85 Tài liệu tham khảo MỞ ĐẦU Trong các loại cây lâm sản thì cây quế được biết đến như một loại cây đặc sản của vùng nhiệt đới và từ lâu cây quế đã trở thành một trong những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. Trong thời phong kiến, cây quế là một mặt hàng không thể thiếu trong các loại lễ vật mà các vua chúa phong kiến Việt Nam mang đi tiến cống các vua chúa phương Bắc. Ngày nay, qua hàng chục năm, nhất là từ khi Việt Nam tiến hành cải cách mở cửa thì cây quế Việt Nam đã trở nên rất nổi tiếng trên thế giới. Giá cả của nó lại cao hơn hẳn các loại nông sản khác và đặc biệt khi nhu cầu về quế và sản phẩm quế trên thế giới hiện nay tăng cao thì quế trở thành một mặt hàng được giá, mặt khác khả năng sản xuất lại có hạn nên cây quế nhiều khi có giá độc quyền. Đây chính là một lợi thế rất lớn của Việt Nam. Trên thế giới chỉ có một số nước như Trung Quốc, Việt Nam, Srilanca, Seichelles, ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản mới có điều kiện tự nhiên thuận lợi để sản xuất cây quế. Do đó giá cả mặt hàng quế rất cao và vì vậy mà hiệu quả của ngành sản xuất quế cao hơn rất nhiều so với sản xuất nông nghiệp. Cây quế Việt Nam có điều kiện thuận lợi để phát triển nhưng ngành sản xuất quế hiện nay còn quá nhỏ bé và vẫn còn trong tình trạng lạc hậu, lao động trong ngành trồng quế chủ yếu là các hộ đồng bào dân tộc ít người, chưa có đầu tư lớn vì vậy năng suất và chất lượng chưa cao nên chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Ngành xuất khẩu quế của Việt Nam còn quá nhỏ bé so với tiềm năng và chỉ dừng lại ở xuất khẩu sản phẩm thô nên kim ngạch còn rất khiêm tốn trong tổng kim ngạch xuất khẩu và so với các sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp khác. Từ khi nước ta tiến hành cải cách mở cửa đến nay, nền kinh tế đã có những chuyển biến mạnh mẽ. Khoảng cách thu nhập giữa nông thôn và thành thị, giữa đồng bằng và miền núi ngày càng xa. Đời sống nhân dân đồng bào các dân tộc miền núi còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Để giải quyết tình trạng này, Đảng và nhà nước ta đã và đang tìm mọi cách để đưa các phương thức sản xuất mới áp dụng vào các vùng khó khăn, đưa cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để bà con nhân dân các dân tộc có thể thoát nghèo. Một trong những cây trồng có thể giúp họ xoá đói, giảm nghèo chính là cây quế, đặc biệt là đối với bà con dân tộc các vùng Tiên Yên, Ba Chẽ (Quảng Ninh), Văn Yên, Văn Chấn, Trấn Yên (Yên Bái), Lang Chánh, Thường Xuân (Thanh Hoá), Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp (Nghệ An), Trà My (Quảng Nam), Trà Bồng (Quảng Ngãi) nơi mà cây quế rất thích hợp với điều kiện tự nhiên. Với lí do đó, tác giả đã chọn đề tài “ Thực trạng và một số giải pháp nhằm đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam “ để viết Khoá luận tốt nghiệp (KLTN) trường Đại học Ngoại Thương của mình. Mục đích của KLTN này nhằm nghiên cứu tình hình sản xuất và xuất khẩu mặt hàng quế của Việt Nam từ đó rút ra các giải pháp và một số kiến nghị đối với Nhà nước, các Ban, ngành, địa phương và các nhà sản xuất quế để có thể đưa ngành sản xuất và xuất khẩu quế phát triển hơn nữa. Đối tượng nghiên cứu của công trình này là các sản phẩm từ cây quế nhưng tập trung chủ yếu vào mặt hàng chính là vỏ quế. Phạm vi nghiên cứu của KLTN được giới hạn từ năm 1990 trở về đây và việc nghiên cứu chủ yếu tập trung vào bốn vùng sản xuất quế chính ở nước ta là Yên Bái, Quảng Ninh, Thanh Hoá- Nghệ An và Quảng Nam- Quảng Ngãi. Để hoàn thành KLTN, tác giả đã sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, phương pháp phân tích, tổng hợp trên cơ sở những thông tin thu thập được cùng các phương pháp thống kê, so sánh . để nghiên cứu những yêu cầu mà đề tài đặt ra. Với một thời gian không dài và việc thu thập tài liệu còn gặp nhiều hạn chế nên KLTN này không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo, các bạn sinh viên để Khoá Luận được hoàn thiện hơn Nội dung của Khoá Luận Tốt Nghiệp bao gồm 3 chương sau: Chương 1: Giới thiệu về mặt hàng quế và thị trường quế trên thế giới Chương 2: Thực trạng sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban giám hiệu, Phòng Đào Tạo, Khoa KTNT và các Phòng Ban khác của trương ĐH Ngoại Thương đã tạo môi trường thuận lợi cho tôi được học tập và rèn luyện 4 năm qua. Đặc biệt tôi xin vô cùng cảm tạ Thạc sĩ Nguyễn Xuân Nữ, người đã nhiệt tình trực tiếp hướng dẫn tôi; Bác Nguyễn Đăng Chi, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lí Xuất Nhập khẩu, Bộ Thương mại; Bác Cao Thị Cúc nguyên cán bộ của thư viện, các cán bộ khác của thư viện trường và các bạn bè đã giúp đỡ tôi hoàn thành KLTN này. Qua KLTN, tôi cũng tỏ lòng cảm ơn chân thành tới cha mẹ, các anh chị và những người thân của tôi, những người đã ủng hộ tôi cả về vật chất lẫn tinh thần trong suốt 4 năm học vừa qua.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Thực trạng và một số giải pháp nhằm đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu quế của Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
©y lµ mét dÊu hiÖu tèt bëi v× c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta ®· t×m ®îc ngêi cã nhu cÇu thùc sù mµ kh«ng cÇn th«ng qua trung gian ®Ó t×m b¹n hµng n÷a. §iÒu ®ã cho thÊy sau h¬n 15 n¨m ®æi míi, chóng ta ®· tõng bíc më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc b¹n, tõ ®ã thóc ®Èy xuÊt khÈu kh«ng chØ cã mÆt hµng quÕ mµ cßn nhiÒu mÆt hµng kh¸c n÷a.
Trong c¸c níc nhËp khÈu quÕ th× Mü lµ mét níc cã khèi lîng nhËp khÈu lín nhÊt. Tuy nhiªn mçi n¨m thÞ trêng nµy míi chØ nhËp khÈu cña chóng ta kho¶ng tõ 500 ®Õn 1.000 tÊn. Khèi lîng quÕ xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy kh«ng ngõng gia t¨ng kÓ tõ khi chóng ta b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Hoa K× n¨m 1995. §©y lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng nhng còng kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, nh÷ng rµo c¶n th¬ng m¹i vµ phi th¬ng m¹i mµ bµi häc vÒ vô kiÖn c¸ Tra, c¸ Ba Sa n¨m võa råi lµ mét vÝ dô. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ xuÊt khÈu cña chóng ta ph¶i rÊt am hiÓu thÞ trêng nµy c¶ vÒ thÞ hiÕu, nhu cÇu còng nh luËt ph¸p Mü. Trong t¬ng lai, chóng ta cÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu quÕ vµo thÞ trêng nµy bëi nh chóng ta ®Òu biÕt, Hoa K× lµ mét thÞ trêng khæng lå, søc tiªu thô c¸c s¶n phÈm cã thµnh phÇn tõ quÕ rÊt lín mÆt kh¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm, mü phÈm ®Ó xuÊt khÈu còng rÊt ph¸t triÓn.
XÐt vÒ c¬ cÊu th× §µi Loan lµ níc nhËp khÈu lín nhÊt quÕ 5% cña ta. Do nhu cÇu vÒ tinh dÇu chÊt lîng cao ë thÞ trêng nµy rÊt lín. Hµn Quèc th× l¹i lµ b¹n hµng lín nhÊt cña chóng ta vÒ c¸c lo¹i quÕ 4%, 3,5% hay 3% chñ yÕu dïng vµo c«ng nghiÖp chÕ biÕn mü phÈm. Cßn c¸c thÞ trêng kh¸c nh thÞ trêng Malaysia, Nga, Ên §é, Ir¾c, Iran... nhËp khÈu chñ yÕu c¸c lo¹i quÕ phÈm cÊp thÊp dïng cho c«ng nghiÖp thùc phÈm, ®å uèng. V× vËy trong thêi gian tíi chóng ta cÇn tiÕp tôc t¨ng cêng h¬n n÷a xuÊt khÈu quÕ chÊt lîng cao vµo hai thÞ trêng nµy.
Th«ng thêng c¸c níc nhËp khÈu quÕ phÈm cÊp cao víi sè lîng Ýt cßn c¸c níc nhËp khÈu quÕ phÈm cÊp thÊp 3% vµ 0,8% th× l¹i nhËp víi sè lîng lín. §iÒu nµy rÊt thuËn lîi ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt quÕ cña níc ta hiÖn nay. Tuy nhiªn trong t¬ng lai chóng ta cÇn h¹n chÕ xuÊt khÈu quÕ phÈm cÊp thÊp mµ t¨ng cêng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu quÕ phÈm cÊp cao v× gi¸ cña lo¹i hµng nµy thêng cao h¬n lo¹i phÈm cÊp thÊp vµi lÇn.
Mét sè ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ
Mét sè ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua
1.1 §¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c s¶n xuÊt.
Còng gièng nh c¸c ngµnh s¶n xuÊt l©m nghiÖp kh¸c, ngµnh s¶n xuÊt quÕ cã ®Æc ®iÓm lµ cÇn thêi gian dµi, diÖn tÝch s¶n xuÊt lín, vèn ®Çu t vµ lao ®éng cÇn nhiÒu. Trong thêi gian qua, c¸c hé gia ®×nh trång quÕ trong c¶ níc ®· cã nhiÒu cè g¾ng ph¸t huy kinh nghiÖm, trÝ tuÖ, kh¾c phôc khã kh¨n, cã nhiÒu s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt, tËn dông tèi ®a nh÷ng nh÷ng u ®·i cña thiªn nhiªn vµ nh÷ng thuËn lîi mµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì. ChÝnh v× vËy mµ trong ngµnh s¶n xuÊt l©m nghiÖp nãi chung vµ s¶n xuÊt quÕ nãi riªng ®· cã nhiÒu bíc ph¸t triÓn vît bËc. KÓ tõ sau n¨m 1975, diÖn tÝch quÕ c¶ níc míi chØ cã kho¶ng 6000 ha, ®Õn nh÷ng n¨m 80 con sè nµy ®· lªn ®Õn kho¶ng h¬n 10.000 ha. Riªng vÒ s¶n lîng cuèi thËp kØ 70 chóng ta míi chØ s¶n xuÊt ®îc kho¶ng 1.000 tÊn vá quÕ kh« nhng hiÖn nay con sè nµy ®· lµ h¬n 6.000 tÊn.
KÓ tõ n¨m 1990 trë l¹i ®©y, tèc ®é ph¸t triÓn cña ngµnh trång quÕ níc ta kh¸ nhanh. NÕu n¨m 1990 c¶ níc ta míi cã kho¶ng h¬n 10.000 ha quÕ th× ®Õn nay con sè nay ®· lªn ®Õn kho¶ng 15.000 ha. VÒ s¶n lîng thu ho¹ch qua c¸c n¨m tuy cã sù biÕn ®éng nhng vÉn theo xu híng ®i lªn. Kim ng¹ch xuÊt khÈu tuy cã bÊt lîi lµ gi¸ quÕ kh«ng thuËn lîi nhng vÉn cã chiÒu híng ®i lªn. §iÒu nµy cho thÊy c¸c hé n«ng d©n còng nh c¸c nhµ xuÊt khÈu quÕ cña chóng ta ®· cã nh÷ng nç lùc ®¸ng kÓ trong viÖc ®Êy m¹nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ.
ChÝnh s¸ch giao ®Êt, giao rõng cho c¸c hé d©n cña §¶ng vµ ChÝnh Phñ ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ tÝch cùc, ®îc nh©n d©n ñng hé nhiÖt t×nh. ViÖc nµy ®· t¹o ra mét ®éng lùc thóc ®Èy bµ con nh©n d©n h¨ng h¸i s¶n xuÊt t¹o ra nhiÒu cña c¶i cho x· héi. ChÝnh s¸ch trªn cã thÓ nãi ®· lµm biÕn ®æi c¨n b¶n diÖn m¹o cña rÊt nhiÒu vïng n«ng th«n, miÒn nói, vïng s©u, vïng xa. Nã kh«ng chØ ng¨n chÆn ®îc n¹n ph¸ rõng bõa b·i, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm thêng xuyªn cho bµ con c¸c ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng, m«i sinh, b¶o vÖ nguån gen quÝ mµ cßn t¹o ra mét ®êi sèng míi cho nh©n d©n ®ång thêi gãp phÇn mang l¹i nguån thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam më réng mèi quan hÖ víi bÌ b¹n n¨m ch©u. MÆt kh¸c khi nh©n d©n thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch trªn lµ còng gãp phÇn vµo thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n cña §¶ng ta.
Mét thùc tÕ cho thÊy, khi ngêi d©n ®· ®îc giao ®Êt giao rõng trong thêi gian 50 n¨m th× c©y quÕ ®· ®îc g©y trång nhiÒu trong c¸c vên cña c¸c hé gia ®×nh mét c¸ch æn ®Þnh. QuÕ ®îc trång thuÇn nhÊt hoÆc hçn giao víi nhiÒu lo¹i c©y ¨n qu¶ kh¸c hoÆc c©y lÊy gç kh¸c. Trong h¬n mêi n¨m qua, víi sù khëi s¾c cña kinh tÕ hé gia ®×nh, cïng víi sù quan t©m ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh nhÊt lµ vïng cao ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, c©y quÕ thùc sù ®· mang l¹i nhiÒu c¬ héi ®æi ®êi cho hµng ngh×n hé d©n trong c¶ níc. XÐt vÒ mét mÆt nµo ®ã, c©y quÕ ®· lµ mét phÇn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña kinh tÕ hé gia ®×nh.
§èi víi kh©u thu ho¹ch, chóng ta còng cã kh¸ nhiÒu tiÕn bé. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, tû lÖ hao hôt trong qu¸ tr×nh ph¬i sÊy vá quÕ ®· gi¶m ®¸ng kÓ. NÕu tríc ®©y trung b×nh mét hÐc ta quÕ sau khi thu ho¹ch thêng cã tû lÖ hao hôt trung b×nh lµ 1/2 th× hiÖn nay con sè nµy chØ cßn l¹i 1/3. §iÒu ®ã cho thÊy kh«ng chØ chÊt lîng mµ gi¸ trÞ s¶n phÈm cña chóng ta còng ®îc n©ng cao vµ c¸c hé s¶n xuÊt ®· cã sù ®Çu t ®¸ng kÓ vµo kh©u chÕ biÕn, ph¬i sÊy mÆc dï cßn khiªm tèn. Tuy chóng ta cha cã nhiÒu nhµ kho riªng ®Ó b¶o qu¶n vá quÕ sau thu ho¹ch nhng nh÷ng cè g¾ng cña c¸c hé gia ®×nh trong viÖc gi÷ g×n, b¶o qu¶n s¶n phÈm sau thu ho¹ch ®Ó lµm gi¶m tû lÖ h hao xuèng thÊp nh hiÖn nay lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ.
Trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, chóng ta cha cã mét HiÖp héi gia vÞ chung, míi chØ cã HiÖp héi H¹t tiªu ViÖt Nam (thµnh lËp n¨m 2001). Do ®ã trong c«ng t¸c s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu gia vÞ nãi chung vµ xuÊt khÈu quÕ nãi riªng cha cã mét tiÕng nãi thèng nhÊt, cha cã sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c nhµ xuÊt khÈu, ®iÒu nµy nhiÒu khi g©y thiÖt h¹i cho chÝnh chóng ta. Bëi v× nhiÒu khi c¸c nhµ s¶n xuÊt cã t t¬ng “m¹nh ai ngêi Êy lµm” nªn viÖc kiÓm so¸t s¶n xuÊt gÆp nhiÒu khã kh¨n. MÆt kh¸c, sù chØ ®¹o cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh ë ®Þa ph¬ng trong c«ng t¸c vËn ®éng, tuyªn truyÒn cho ngµnh s¶n xuÊt quÕ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nªn ngµnh s¶n xuÊt quÕ nh÷ng n¨m võa qua cßn cã nhiÒu h¹n chÕ.
1.2 §¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c xuÊt khÈu
Tríc ®©y mÆt hµng quÕ cña ViÖt Nam chñ yÕu chØ xuÊt khÈu sang c¸c níc XHCN theo c¸c HiÖp ®Þnh kÝ kÕt ë cÊp ChÝnh phñ. Trong giai ®o¹n 1991- 1995, khi xuÊt khÈu sang c¸c níc SNG vµ §«ng ¢u gi¶m m¹nh, ViÖt Nam ®· t¨ng cêng xuÊt khÈu quÕ sang c¸c níc kh¸c nhng phÇn nhiÒu lµ qua c¸c trung gian, chñ yÕu lµ qua m¹ng líi tiªu thô cña c¸c doanh nh©n Singapore vµ H«ng K«ng. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, xuÊt khÈu qua trung gian cña ViÖt Nam ®· gi¶m dÇn vµ ®· b¾t ®Çu xuÊt khÈu trùc tiÕp sang c¸c níc cã nhu cÇu tiªu thô trùc tiÕp.
ThÞ trêng mua gom gia vÞ trong níc phô thuéc chÆt chÏ vµo thÞ trêng quèc tÕ vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu quÕ. Khi thÞ trêng quèc tÕ thuËn lîi, gi¸ t¨ng, ho¹t ®éng mua gom quÕ tr«ng níc s«i ®éng t¹o ®iÒu kiÖn cho tiªu thô quÕ trong c¸c hé gia ®×nh. Trong t×nh h×nh mÊy n¨m qua, thÞ trêng quÕ thÕ giíi diÔn biÕn kh«ng mÊy thuËn lîi vÒ gi¸ nhng xuÊt khÈu quÕ cña chóng ta vÉn t¨ng. §iÒu nµy chøng tá c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta ho¹t ®éng rÊt cã hiÖu qu¶.
C¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o trong xuÊt khÈu gia vÞ nãi chung vµ xuÊt khÈu quÕ nãi riªng víi tû träng kho¶ng 85% tæng lîng xuÊt khÈu cña c¶ níc. C¸c c«ng ty xuÊt khÈu gia vÞ ngoµi quèc doanh thêng mua vá quÕ kh« tõ c¸c doanh nghiÖp ®Þa ph¬ng, c¸c doanh nghiÖp ®Þa ph¬ng nµy l¹i ®i thu gom tõ c¸c hé s¶n xuÊt. ViÖc lµm nµy mét mÆt lµ huy ®éng ®îc tèi ®a nhiÒu nguån lùc trong c«ng t¸c xuÊt khÈu quÕ tuy nhiªn nhiÒu khi ngêi thu gom l¹i Ðp gi¸ bµ con n«ng d©n g©y thiÖt h¹i cho hä. Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh hiÖn nay th× viÖc kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn kh«ng ph¶i lµ mét viÖc dÔ.
HiÖn nay do quÕ lµ mét mÆt hµng ®îc xuÊt khÈu víi sè lîng kh«ng nhiÒu nªn thêng ®îc c¸c Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu tæng hîp ®¶m nhiÖm. C¸c c«ng ty nµy thêng cïng mét lóc xuÊt khÈu nhiÒu mÆt hµng n«ng, l©m s¶n. riªng mÆt hµng quÕ thêng ®îc xuÊt khÈu kÌm víi c¸c lo¹i gia vÞ kh¸c nh h¹t tiªu, gõng, hµnh, tái… theo c¸c ®¬n ®Æt hµng cña c¸c nhµ nhËp khÈu níc ngoµi.
VÒ mÆt thÞ trêng xuÊt khÈu cña chóng ta còng ®· ®îc më réng tíi gÇn 30 níc trªn thÕ giíi. NhiÒu nhÊt vÉn lµ ch©u ¸ hai ®èi t¸c lín nhÊt lµ Hµn Quèc vµ §µi Loan. ChÊt lîng quÕ cña chóng ta vÉn ®îc ®¸nh gi¸ lµ tèt h¬n so víi quÕ cña c¸c níc kh¸c.
MÆc dï cßn cã nhiÒu khã kh¨n nhÊt ®Þnh nhng ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ cña chóng ta nh÷ng n¨m qua ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn.
1.3 Mét sè tån t¹i h¹n chÕ
Tuy nhiªn chóng ta còng cÇn chØ ra mét sè tån t¹i h¹n chÕ trong c«ng t¸c s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ ®Ó cã thÓ rót ra bµi häc kinh nghiÖm tõ ®ã phôc vô tèt h¬n c¸c c«ng t¸c sau nµy. Xin ®îc liÖt kª ra ®©y mét sè tån t¹i, h¹n chÕ mµ chóng ta gÆp ph¶i qua thùc tiÔn mét sè n¨m võa qua:
Thø nhÊt lµ diÖn tÝch trång quÕ kh«ng æn ®Þnh, vµ kh«ng ®Òu mÆc dï cã t¨ng. Cã nh÷ng n¨m chóng ta trång rÊt nhiÒu nhng còng cã nh÷ng n¨m chóng ta trång rÊt Ýt. §iÒu nµy lµm cho khèi lîng quÕ xuÊt khÈu cña chóng ta t¨ng gi¶m thÊt thêng (xem B¶ng 10). T©m lÝ bµ con trång c¸c lo¹i c©y l©m s¶n thêng kh«ng æn ®Þnh, khi thÊy gi¸ cao th× ®ua nhau trång, ®Õn khi rít gi¸ th× l¹i chÆt ph¸ ®i trång c©y kh¸c. §iÒu nµy nhiÒu khi g©y thiÖt h¹i rÊt lín cho chÝnh hä.
Thø hai lµ chóng ta cßn thiÕu dù b¸o vÒ thÞ trêng. Chóng ta míi bíc vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn c¶ Nhµ níc, ngêi n«ng d©n, c¸c nhµ kinh doanh, chÕ biÕn ®Òu cha cã kinh nghiÖm vµ rÊt yÕu trong c«ng t¸c dù b¸o thÞ trêng. Cô thÓ lµ vÒ phÝa doanh nghiÖp chñ yÕu lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nªn thêng lÊy l·i lµm chÝnh, sù nghiªn cøu vÒ thÞ trêng cßn yÕu vµ hÇu nh Ýt ®îc quan t©m. VÒ phÝa n«ng d©n, phÇn lín lµ s¶n xuÊt nhá, tr×nh ®é th«ng tin cßn l¹c hËu, tiÕp xóc Ýt, gÆp nhiÒu trë ng¹i trong t×m hiÓu thÞ trêng. Nªn nhiÒu khi hä ph¸t triÓn theo kiÓu “phong trµo”, thÊy ngêi kh¸c lµm cã l·i th× còng lµm theo, kh«ng tÝnh to¸n tíi hiÖu qu¶ l©u dµi còng nh sù æn ®Þnh cña mÆt hµng ®ã.
Thø ba lµ chÝnh s¸ch b¶o hiÓm n«ng s¶n cßn yÕu. QuÕ còng gièng nh c¸c mÆt hµng n«ng s¶n lµ lo¹i hµng rÊt nh¹y c¶m, phô thuéc nhiÒu vµo diÔn biÕn thêi tiÕt vµ c¸c yÕu tè kh¸c nhng nhiÒu n¨m qua chÝnh s¸ch b¶o hiÓm cho c¸c mÆt hµng nµy hÇu nh bÞ l·ng quªn. §©y còng chÝnh lµ yÕu tè lµm c¸c nhµ xuÊt khÈu e ng¹i kh«ng d¸m g¾n bã chÆt chÏ víi c¸c lo¹i hµng ho¸ nµy. NhiÒu khi ®é rñi ro rÊt cao, cã thÓ lµm cho c¸c nhµ xuÊt khÈu bÞ thua lç. Còng chÝnh v× ®iÒu nµy mµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng mÊy mÆn mµ l¾m víi lÜnh vùc nµy. t¹i ViÖt Nam hiÖn nay chØ duy nhÊt cã mét c«ng ty Groupama (100% vèn níc ngoµi, cÊp phÐp n¨m 2001) lµ d¸m kinh doanh c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm thuéc lÜnh vùc n«ng, l©m nghiÖp. Nhng ph¹m vi b¶o hiÓm rñi ro còng rÊt h¹n chÕ, chñ yÕu lµ nh÷ng rñi ro cã thÓ kiÓm so¸t ®îc hoÆc x¶y ra víi tÇn suÊt thÊp. Nh×n chung ë ViÖt Nam cha cã quÜ b¶o hiÓm vÒ n¨ng suÊt c©y trång còng nh vÒ gi¸ c¸c mÆt hµng gia vÞ. Thêi gian qua, nhµ níc ®· cã mét sè chÝnh s¸ch ®Ó b¶o hiÓm vµ trî gi¸ cho mét sè mÆt hµng n«ng s¶n nhng míi tËp trung vµo mét sè mÆt hµng cã kim ng¹ch lín nh g¹o, cµ phª cßn c¸c mÆt hµng kh¸c hiÖn cha ®îc hëng chÝnh s¸ch nµy.
Thø t lµ cha cã hîp ®ång bao tiªu s¶n phÈm hoÆc tÝnh kh¶ thi trong thùc hiÖn hîp ®ång gi÷a ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi xuÊt khÈu cßn thÊp. PhÇn lín viÖc mua c¸c mÆt hµng gia vÞ trong níc c¸c doanh nghiÖp ®Òu th«ng qua c¸c ®Çu mèi t nh©n nªn cßn bÞ ®éng nhiÒu trong sè lîng vµ gi¸ c¶. Hîp ®ång cã thÓ ®îc kÝ kÕt nhng viÖc ph¸ vì hîp ®ång x¶y ra thêng xuyªn do bÞ t¸c ®éng bëi t tëng “ai tr¶ gi¸ cao th× b¸n cho ngêi ®ã”. Cã hiÖn tîng trªn lµ do s¶n xuÊt cña chóng ta cßn kh¸ manh món, ®Ó thu ®îc ®ñ lîng cho xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp thêng ph¶i kÝ kÕt hîp ®ång víi nhiÒu hé gia ®×nh nªn g©y ra l·ng phÝ thêi gian vµ chi phÝ. MÆt kh¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ kÝ hîp ®ång l©u dµi víi ngêi s¶n xuÊt khi hä cã ®Çu ra æn ®Þnh. Nhng trong bèi c¶nh kinh doanh hiÖn nay viÖc cã ®îc hîp ®ång thêng xuyªn vµ æn ®Þnh lµ rÊt khã. §· thÕ, trªn thùc tÕ thêng x¶y ra chuyªn ngêi s¶n xuÊt kh«ng thùc hiÖn ®óng theo hîp ®ång ®· cam kÕt, s¶n xuÊt hµng kh«ng ®óng chÊt lîng, hoÆc tõ chèi giao hµng cho doanh nghiÖp mµ b¸n th¼ng ra thÞ trêng khi thÊy gi¸ cao h¬n, bá qua nh÷ng ®Çu t ®· nhËn tríc cña doanh nghiÖp nh gièng, c«ng nghÖ ch¨m sãc, ph©n bãn khiÕn nhiÒu doanh nghiÖp bÞ thua thiÖt hµng tr¨m triÖu ®ång vµ kh«ng cã hµng ®Ó giao cho c¸c ®èi t¸c dÉn ®Õn mÊt b¹n hµng lµ ®iÒu khã tr¸nh khái.
Thø n¨m lµ chóng ta thêng ë thÕ bÞ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh. Do chóng ta míi chØ xuÊt khÈu mét lîng quÕ chØ chiÕm kho¶ng 6% thÞ phÇn thÕ giíi nªn nhiÒu khi ta thêng bÞ ®éng vÒ gi¸ c¶ còng nh sè lîng trong bu«n b¸n quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng cha t¹o ra ®îc mét th¬ng hiÖu riªng cho mÆt hµng quÕ ViÖt Nam. XuÊt khÈu quÕ cña chóng ta vÉn cßn cha t¬ng xøng víi chÊt lîng cña chÝnh mÆt hµng nµy.
Thø s¸u lµ chóng ta thiÕu c¸c c¬ së chÕ biÕn. Tõ tríc tíi nay chóng ta chñ yÕu xuÊt khÈu s¶n phÈm vá quÕ th« mµ cha chó ý ®Õn xuÊt khÈu tinh dÇu bëi v× chóng ta cha cã c«ng nghÖ chÕ biÕn tinh dÇu hiÖn ®¹i. GÇn ®©y chóng ta cã ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ sö dông c¸c phô phÈm tõ c©y quÕ nhng míi chØ giíi h¹n ë mét sè ®Þa ph¬ng mµ cha ®îc nh©n réng ra nhiÒu n¬i. C¸c s¶n phÈm ®îc lµm tõ c©y quÕ cßn cha phong phó nªn thÞ trêng xuÊt khÈu cßn cha nhiÒu, chØ míi giíi h¹n ë mét sè níc nhÊt ®Þnh.
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ thêi gian qua
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh lµ sù so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®Çu ra vµ c¸c chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng ®ã. HiÖu qu¶ ®ã cã thÓ lµ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. Riªng ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ, hiÖu qu¶ trùc tiÕp th× ®· râ rµng, tuy kim ng¹ch kh«ng mang l¹i hµng tr¨m triÖu USD nh nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c nhng nh÷ng hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp hay cßn gäi lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi mµ nã mang l¹i cho níc ta th× rÊt lín. Nh÷ng n¨m qua, ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng chÝnh s¸ch d©n téc, miÒn nói cña §¶ng ta.
2.1 HiÖu qu¶ trùc tiÕp
Trong kinh doanh ngo¹i th¬ng nãi chung, ngêi ta thêng lÊy c¸c chØ tiªu Lîi nhuËn, tû suÊt lîi nhuËn vµ tû suÊt ngo¹i tÖ ®Ó lµm thíc ®o hiÖu qu¶ kinh doanh. Th«ng thêng ngêi ta thêng coi lîi nhuËn lµ môc ®Ých cuèi cïng tuy nhiªn chØ tiªu quan träng kh«ng kÐm ®ã lµ tû suÊt lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy lîi nhuËn ®Çu ra chia cho chi phÝ ®Çu vµo. §©y míi chÝnh lµ chØ tiªu chÝnh ®Ó lµm c¨n cø ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i th¬ng. Bªn c¹nh ®ã chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ còng lµ mét nh©n tè ®Ó cã thÓ gióp ngêi kinh doanh ngo¹i th¬ng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ mµ c¸c hîp ®ång mang l¹i cho ®Êt níc.
Còng gièng nh c¸c s¶n phÈm kh¸c, mÆt hµng quÕ cã gi¸ c¶ phô thuéc vµo chÊt lîng cña nã. §èi víi lo¹i hµng nµy, tuy gi¸ mua cña nã cã cao h¬n so víi c¸c mÆt hµng kh¸c nhng lîi nhuËn mµ nã mang l¹i th× kh¸ cao.
B¶ng 17: HiÖu qu¶ kinh doanh quÕ (Sè liÖu b×nh qu©n trong 10 n¨m)
Lo¹i quÕ
Gi¸ mua (®/kg)
Gi¸ b¸n (®/kg)
ChØ tiªu
Lîi nhuËn
Tû suÊt (%)
5%
100.000
140.000
40.000
28
4,5%
70.000
95.000
25.000
26
4%
45.000
60.000
15.000
25
3,5%
28.000
35.000
7.000
20
3%
19.000
22.000
3.000
20
0,8%
15.000
17.000
2.000
8,8
Nguån: C«ng ty XNK tæng hîp 1 HN
Trong ®ã gi¸ mua ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy gi¸ mua thùc tÕ céng víi thuÕ vµ c¸c phô phÝ. Gi¸ b¸n thùc tÕ ®îc qui ®æi theo tû gi¸ ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng c«ng bè t¹i thêi ®iÓm Êy.
Qua b¶ng trªn chóng ta cã thÓ thÊy hiÖu qu¶ kinh doanh cña ngµnh xuÊt khÈu quÕ lµ rÊt cao, trong ®ã lo¹i quÕ 5% cho lîi nhuËn còng nh tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n c¶ vµ lo¹i quÕ 0,8% cho hiÖu qu¶ thÊp nhÊt. Qua ®ã chóng ta cã thÓ thÊy xuÊt khÈu quÕ lµ mét trong nh÷ng ngµnh mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn nhÊt cho kh«ng chØ ngêi s¶n xuÊt mµ c¶ ngêi xuÊt khÈu.
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña ngµnh hµng nµy cßn ®îc thÓ hiÖn qua sù so s¸nh víi mét sè mÆt hµng n«ng l©m xuÊt khÈu cña c¶ níc. LÊy mét vÝ dô ®Ó minh ho¹. Theo ®¸nh gi¸ tæng kÕt s¬ bé cña Vô Qu¶n lÝ xuÊt nhËp khÈu Bé th¬ng m¹i n¨m 2000 th× hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ngµnh xuÊt khÈu gç, quÕ, chÌ nh sau:
XuÊt khÈu gç: 17,8% lîi nhuËn
XuÊt khÈu quÕ: 15,3% lîi nhuËn
XuÊt khÈu chÌ: 9,1% lîi nhuËn
Nh vËy cã thÓ thÊy so víi hai ngµnh kh¸c th× ngµnh xuÊt khÈu quÕ cho ngêi kinh doanh lîi nhuËn kh¸ vµ æn ®Þnh. Nh÷ng n¨m tríc ®©y, khi gi¸ c¶ æn ®Þnh, quÕ Cassia BL cña ViÖt Nam b¸n ®îc kho¶ng trªn 2000 USD/tÊn qui ®æi ra tû gi¸ ngo¹i tÖ ®îc kho¶ng 24 triÖu ®ång, trong khi ®ã gi¸ b¸n vá quÕ kh« trong níc cao nhÊt chØ míi ®Õn 12 triÖu ®ång/tÊn. Tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y, tuy gi¸ quÕ trªn thÞ trêng thÕ giíi cã biÕn ®éng bÊt lîi nhng ngµnh xuÊt khÈu quÕ vÉn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao.
§èi víi xuÊt khÈu th× c©y quÕ mang l¹i hiÖu qu¶ nh vËy, cßn xÐt vÒ mÆt s¶n xuÊt th× lo¹i c©y l©m s¶n nµy còng mang l¹i hiÖu qu¶ rÊt cao. Theo ®¸nh gi¸ cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n th× mçi n¨m mét ha quÕ cã thÓ cho tõ 80 ®Õn 100 triÖu ®ång tiÒn b¸n vá quÕ th«. NÕu tÝnh thªm c¶ rÔ, cµnh, l¸ vµ gç th× thu ho¹ch cã thÓ lªn ®Õn con sè 110- 120 triÖu mét ha mét n¨m. gi¸ trÞ nµy b»ng 2 lÇn so víi s¶n xuÊt døa, gÊp 2- 3 lÇn so víi s¶n xuÊt chÌ, 7- 8 lÇn so víi s¶n xuÊt cµ phª hay so víi mét sè c©y l©m ®Æc s¶n kh¸c th× thu nhËp tõ c©y quÕ còng gÊp 2 lÇn so víi c©y håi, 9- 10 lÇn so víi c©y bå ®Ò, 10- 11 lÇn so víi s¶n xuÊt nhùa th«ng.
Khi so s¸nh nh trªn th× chóng ta cã thÓ thÊy r»ng hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch lµ rÊt lín. V× vËy ë nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt quÕ th× chóng ta nªn më réng diÖn tÝch c©y trång còng nh chÕ biÕn sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña tõng vïng. Tuy nhiªn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay chóng ta kh«ng nªn ch¹y theo lîi nhuËn mµ nhanh chãng më réng diÖn tÝch mét c¸ch l·ng phÝ. ViÖc t×m kiÕm mét híng ®i míi cho c¸c vïng ®ång bµo d©n téc vïng s©u, vïng xa lµ rÊt ®¸ng khuyÕn khÝch tuy nhiªn kh«ng nªn ch¹y theo nhu cÇu nhÊt thêi cña thÞ trêng mµ mçi sù ®Çu t cÇn ph¶i cã tÝnh to¸n kÜ lìng. ChÝnh v× vËy mµ chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n cÇn ph¶i cã sù phèi hîp nhÞp nhµng víi c¸c c«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu quÕ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ngêi s¶n xuÊt lµm ra nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t yªu cÇu ®Ó xuÊt khÈu vµ t×nh tr¹ng ngêi d©n kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång hay nhµ s¶n xuÊt Ðp gi¸ n«ng d©n.
2.2 HiÖu qu¶ gi¸n tiÕp
§èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu th× hiÖu qu¶ trùc tiÕp hay hiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña hä. Nhng ®èi víi nhµ níc th× hiÖu qu¶ l©u dµi mµ mçi ngµnh kinh tÕ mang l¹i cho ®Êt níc, cho x· héi th× míi ®¸ng quan t©m. §ã chÝnh lµ hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp hay cßn gäi lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ –x· héi. ë ViÖt Nam, diÖn tÝch ®åi nói chiÕm kho¶ng 3/4, ®©y qu¶ lµ mét thuËn lîi rÊt lín cho ngµnh l©m nghiÖp trong ®ã c¸c mÆt hµng nh quÕ, håi, tiªu, ®iÒu, sa nh©n… tõ l©u ®· ®îc coi lµ mét mÆt hµng quan träng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao, gãp phÇn rÊt lín vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña níc ta hiÖn nay.
Nh÷ng n¨m qua, ngµnh xuÊt khÈu quÕ cña níc ta kh«ng chØ mang l¹i mét phÇn ®¸ng kÓ ngo¹i tÖ ®Ó phôc vô nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c mµ nã cßn gãp phÇn thay ®æi ®¸ng kÓ bé mÆt n«ng th«n, miÒn nói níc ta. Cã thÓ nãi còng nh c¸c lo¹i c©y l©m ®Æc s¶n kh¸c, c©y quÕ ®· lµm cho gi¸ trÞ ®Þa t« cña ®Êt t¨ng lªn ®¸ng kÓ. C©y quÕ ngoµi viÖc b¶n th©n nã mang l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ cho ngêi trång, nã cßn gióp c¶i t¹o b¶o vÖ m«i trêng sèng, chèng sãi mßn, lò lôt. Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt quÕ, ngêi ta cßn trång xen c¸c lo¹i c©y n«ng nghiÖp ng¾n ngµy nh ng«, s¾n, khoai… hoÆc kÕt hîp trång lóa n¬ng võa cã t¸c dông b¶o vÖ ®Êt, võa cã t¸c dông xen canh, gèi vô t¨ng nguån thu cho n«ng d©n.
Bªn c¹nh ®ã c©y quÕ lµ mét lo¹i c©y cÇn nhiÒu lao ®éng ch¨m sãc nhÊt lµ khi c©y cßn non. V× vËy nh÷ng n¨m qua nã ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng ngh×n lao ®éng d thõa trong nh÷ng lóc n«ng nhµn. Nhê ®ã cã thÓ gi¶m ®îc c¸c tÖ n¹n x· héi nh nghiÖn hót, trém c¾p… gi÷ g×n trËt tù an toµn x· héi. ë nhiÒu ®Þa ph¬ng hiÖn nay ®ang xem xÐt ®a c©y quÕ vµo trång ®Ó cã thÓ thay thÕ viÖc trång c©y thuèc phiÖn cña bµ con c¸c d©n téc M«ng, Th¸i… ë c¸c tØnh nh Lai Ch©u, S¬n La.
NÕu nh ai cã dÞp ®Õn c¸c ®Þa ph¬ng cã c©y quÕ nh Trµ Bång (Qu¶ng Nam), V¨n Yªn (Yªn B¸i)… th× sÏ thÊy bé mÆt ë ®ã ®æi thay nh thÕ nµo nhê c©y quÕ. §êng s¸ ®îc ®Çu t më réng, ®iÖn níc ®Õn víi tõng lµng b¶n, trêng häc, tr¹m x¸… ®îc ®Çu t x©y dùng khang trang. Nh÷ng nhµ trång quÕ ®Òu cã ti vi, ®µi radio… ®Ó cã thÓ häc tËp, xem, nghe nh÷ng chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ta. Nh vËy râ rµng lµ c©y quÕ m¹ng l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi rÊt lín.
Do ®Æc ®iÓm c©y quÕ chØ thÝch nghi víi ®Êt ®åi rõng nªn chØ cã bµ con c¸c d©n téc Ýt ngêi míi cã phong tôc trång quÕ. C¸c d©n téc nµy tríc ®©y thêng sèng du canh, du c, ®èt ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy nªn t×nh tr¹ng hµng ngh×n hÐc ta rõng nguyªn sinh cña chóng ta bÞ tµn ph¸ trong nh÷ng n¨m qua lµ ®iÒu dÔ hiÓu. KÓ tõ khi §¶ng vµ Nhµ níc ta coi träng ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë c¸c vïng miÒn nói cã ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè th× t×nh tr¹ng trªn gi¶m h¼n. DiÖn tÝch rõng níc ta tõ con sè che phñ 28% ®Õn nay ®· lªn ®Õn kho¶ng 40%. §©y lµ mét con sè rÊt ®¸ng tù hµo vµ ®iÒu quan träng lµ trong c¸c lo¹i c©y ®ãng gãp vµo con sè kÓ trªn cã c©y quÕ.
Nh vËy cã thÓ nãi hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi l©u dµi mµ c©y quÕ mang l¹i cho kh«ng chØ c¸c ®ång bµo d©n téc thiÓu sè mµ c¶ toµn bé x· héi lµ rÊt ®¸ng kÓ. V× vËy chóng ta cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc trång vµ b¶o vÖ rõng quÕ võa ®Ó thùc hiÖn chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ d©n téc, miÒn nói, võa lµ mét trong c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ®ång thêi ®Ó c©y quÕ cã thÓ ph¸t huy hÕt nh÷ng u ®iÓm vèn cã cña nã.
Ch¬ng 3
Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ®Èy m¹nh
s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ cña ViÖt Nam
§Þnh híng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu s¶n phÈm quÕ giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2010
Qui ho¹ch vïng vµ ®æi míi ph¬ng thøc trång quÕ
Nh ®· tr×nh bµy ë trªn, c©y quÕ lµ mét lo¹i c©y g¾n bã mËt thiÕt vµ l©u ®êi víi bµ con mét sè d©n téc Ýt ngêi. Nguån lîi mµ c©y quÕ mang l¹i cho hä lµ rÊt lín. ChÝnh v× vËy c©y quÕ vÉn ®ang ®îc coi lµ mét c©y “xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo” cña mét sè ®Þa ph¬ng vïng ®ång bµo d©n téc khã kh¨n. do ®ã mµ trong t¬ng lai c©y quÕ vÉn tiÕp tôc ®îc coi träng vµ cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn.
B¶ng 18: Dù kiÕn diÖn tÝch vµ s¶n lîng quÕ qui ho¹ch ®Õn n¨m 2010
Vïng quÕ
§Õn n¨m 2005
§Õn n¨m 2010
DiÖn tÝch
(ha)
S¶n lîng (tÊn/n¨m)
DiÖn tÝch
(ha)
S¶n lîng
(tÊn/n¨m)
Yªn B¸i
8.000
3.000
11.000
4.000
Qu¶ng Ninh
4.000
1.500
7.000
2.000
Q. Nam- Q Ng·i
8.000
2.500
13.000
4.000
Thanh Ho¸- NghÖ An
5.000
1.000
9.000
2.500
Nguån: Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n
Theo quy ho¹ch cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n th× tõ nay ®Õn n¨m 2010, diÖn tÝch trång quÕ cña chóng ta sÏ vÉn chñ yÕu tËp trung c¸c ®Þa ph¬ng chÝnh lµ Yªn B¸i (11.000 ha) víi s¶n lîng kho¶ng 4.000 tÊn chñ yÕu lµ quÕ §¬n, Qu¶ng Ninh (7000 ha) víi s¶n lîng kho¶ng 2.000 tÊn quÕ Thanh, Thanh Ho¸ vµ NghÖ An (9.000 ha) víi s¶n lîng ë vµo møc 2.500 tÊn, Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i (13.000 ha) cho s¶n lîng 4.000 tÊn quÕ lo¹i tèt. Tuy nhiªn Bé còng cã chñ tr¬ng më réng vïng trång quÕ vµ t¨ng diÖn tÝch trång quÕ lªn. HiÖn nay c¸c ®Þa ph¬ng nh Lµo Cai, Hµ Giang, Tuyªn Quang, S¬n La, B×nh §Þnh, vµ khu vùc T©y Nguyªn ®ang cã c¸c dù ¸n trång thÝ ®iÓm c©y quÕ trªn nh÷ng vïng ®Êt cã kh¶ n¨ng cho c©y quÕ sinh trëng. Trong vµi n¨m tíi, nÕu dù ¸n trång thÝ ®iÓm nµy thµnh c«ng th× triÓn väng ®èi víi c©y quÕ ë níc ta lµ rÊt lín. Khi ®ã chóng ta kh«ng chØ t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng chôc ngh×n lao ®éng ë c¸c ®Þa ph¬ng mµ cßn më ra cho ngµnh xuÊt khÈu quÕ nh÷ng thuËn lîi v« cïng to lín.
Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n còng khuyÕn khÝch c¸c hé n«ng d©n nªn ®æi míi nhiÒu h¬n n÷a ph¬ng thøc trång quÕ truyÒn thèng. Tuy nhiªn vÉn ph¶i sö dông lao ®éng d«i d trong thêi k× n«ng nhµn. c¸c hé trång quÕ hiÖn nay vÉn chñ yÕu sö dông søc lao ®éng ch©n tay lµ chñ yÕu trong canh t¸c. ViÖc lµm nµy tuy tËn dông ®îc tèi ®a nguån lao ®éng cã s½n nhng n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng cao dÉn ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt thÊp. V× vËy trong thêi gian tíi c¸c hé nªn ®Çu t nhiÒu h¬n n÷a ®Ó tõng bíc ®a m¸y mãc, thiÕt bÞ vµo ¸p dông cho s¶n xuÊt. NhÊt lµ trong c¸c kh©u lµm ®Êt, tíi níc vµ ®Çu t cho ph©n bãn ®Æc biÖt lµ trong thêi k× ®Çu. HiÖn nay mçi hÐc ta quÕ bµ con chØ ®Çu t kho¶ng 600 USD, ®©y lµ mét con sè thÊp so víi viÖc trång cao su lµ 2250 USD, cµ phª 1650 USD. Do ®ã Nhµ níc vµ nh©n d©n cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, cïng chung søc víi nhau ®Ó cho c©y quÕ ®îc ph¸t triÓn xøng ®¸ng víi tÇm vãc cña mét lo¹i c©y l©m ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ cao.
Theo truyÒn thèng, bµ con c¸c d©n téc thiÓu sè thêng s¶n xuÊt gièng quÕ b»ng c¸ch vµo rõng t×m nh÷ng c©y con mäc xung quanh gèc c©y mÑ råi ®em vÒ trång trong vên nhµ. C¸ch lµm nµy tuy tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt nhng c¸c vên quÕ thêng kh«ng ®Òu nhau vÒ ®é tuæi dÉn ®Õn chÊt lîng quÕ kh«ng tèt nªn gi¸ trÞ kh«ng cao. Khi thu ho¹ch thêng ph¶i thu ho¹ch chän läc lµm cho s¶n lîng kh«ng nhiÒu. ChÝnh v× vËy mµ trong thêi gian tíi chóng ta nªn tiÕn hµnh s¶n xuÊt gièng mét c¸ch ®ång lo¹t ®Ó cã thÓ cung cÊp ngay mét lóc nhu cÇu cao vÒ gièng quÕ cña nh©n d©n. Muèn lµm ®îc viÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù trî gióp vÒ kÜ thuËt cña nhµ níc, cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c ban ngµnh ®Þa ph¬ng.
§Þnh híng vÒ s¶n phÈm
Nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, mÆt hµng quÕ xuÊt khÈu cña chóng ta chñ yÕu vÉn lµ vá quÕ th« mµ chóng ta cha chó träng ®Õn c¸c s¶n phÈm kh¸c cã gi¸ trÞ cao nh tinh dÇu quÕ. Trªn thÞ trêng thÕ giíi hiÖn nay tinh dÇu quÕ cã gi¸ rÊt cao, gÊp hµng chôc lÇn so víi gi¸ vá quÕ th« mµ l¹i Ýt thay ®æi do nhu cÇu vÒ lo¹i s¶n phÈm nµy rÊt æn ®Þnh. ThÕ nhng do níc ta c«ng nghÖ chng cÊt tinh dÇu cßn rÊt l¹c hËu nªn mÆc dï tiÒm n¨ng vÒ s¶n xuÊt tinh dÇu cña chóng ta rÊt lín nhng chóng ta míi chØ xuÊt khÈu mét lîng kh«ng ®¸ng kÓ.
Do ®ã trong thêi gian tõ nay ®Õn 2010, ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ chóng ta ph¶i chuyÓn híng mét phÇn sang xuÊt khÈu tinh dÇu quÕ. Muèn lµm ®îc nh vËy chóng ta cÇn ph¶i nhËp khÈu ngay c«ng nghÖ chng cÊt tinh dÇu tiªn tiÕn cña c¸c níc ph¸t triÓn. Tèt nhÊt lµ chóng ta nªn nhËp khÈu thiÕt bÞ tõ Hµn Quèc bëi v× c«ng nghÖ cña níc nµy còng kh¸ hiÖn ®¹i mÆt kh¸c gi¸ c¶ l¹i ph¶i ch¨ng kh«ng ®¾t nh c«ng nghÖ chng cÊt cña NhËt B¶n nhng l¹i tèt h¬n c«ng nghÖ cña Trung Quèc. ViÖc x©y dùng c¸c c¬ së chng cÊt tinh dÇu hiÖn ®¹i gÇn c¸c khu nguyªn liÖu còng cÇn ph¶i thùc hiÖn ngay. Vµ c¸c c«ng viÖc trªn còng cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t kh«ng hiÖu qu¶.
Ngoµi ra chóng ta còng nªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng nh lµm hµng thñ c«ng mü nghÖ, lµm ®å méc xuÊt khÈu, c¸c mÆt hµng kh¸c nh lãt giµy tÈm quÕ, t¨m tre tÈm quÕ, dÐp v¶i ®i trong nhµ tÈm quÕ… §©y kh«ng chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm rÊt ®îc a thÝch bëi thÞ trêng trong níc mµ c¸c níc kh¸c nh Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc… còng rÊt a chuéng c¸c lo¹i hµng ho¸ trªn. TriÓn väng cña c¸c lo¹i hµng ho¸ kÓ trªn lµ rÊt tèt ®Ñp. V× vËy ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thñ c«ng, mü nghÖ cã nguån gèc tõ vá quÕ, gç quÕ lµ mét híng ®i mµ bµ con nh©n d©n ta cÇn ph¶i ph¸t huy. Muèn lµm ®îc viÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù gióp ®ì tÝch cùc cña Nhµ níc, ngµnh ng©n hµng, tµi chÝnh trong viÖc cÊp tÝn dông còng nh sù gióp ®ì cña c¸c Ban ngµnh kh¸c trong viÖc t×m kiÕm thÞ trêng ®Çu ra cho c¸c s¶n phÈm trªn.
§Þnh híng vÒ thÞ trêng
HiÖn nay mÆt hµng quÕ cña chóng ta xuÊt khÈu chñ yÕu sang 3 thÞ trêng chÝnh lµ Hµn Quèc, §µi Loan vµ NhËt B¶n víi sè lîng vµ kim ng¹ch gÇn 60%. Trong thêi gian tíi, mét mÆt chóng ta vÉn tiÕp tôc gi÷ v÷ng c¸c thÞ trêng nµy ®Ó cã thÓ gi¶m con sè t¬ng ®èi xuèng díi 50%, mÆt kh¸c chóng ta còng cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a trong viÖc t×m kiÕm thÞ trêng míi cho mÆt hµng quÕ ®Ó cã thÓ ®a c©y quÕ cña ViÖt Nam kh«ng chØ ®Õn víi 29 níc nh hiÖn nay. Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng cÇn ®Èy m¹nh th©m nhËp thÞ trêng Mü, mét thÞ trêng cã søc tiªu thô quÕ cao nhÊt thÕ giíi ®Ó tõ nay ®Õn n¨m 2010 sè lîng quÕ ViÖt Nam xuÊt khÈu níc nµy cã thÓ chiÕm trªn 20%. Trong kho¶ng 10 n¨m tíi, thÞ trêng §«ng ¸ vµ Mü vÉn ®îc coi lµ thÞ trêng träng ®iÓm cña ngµnh xuÊt khÈu quÕ ViÖt Nam.
VÒ phÝa thÞ trêng §«ng ¢u, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng Nga, ®©y lµ mét thÞ trêng lín vµ ®Æc biÖt ®èi víi ViÖt Nam tõ h¬n 40 n¨m qua. Nga còng lµ thÞ trêng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi phÇn nhiÒu s¶n phÈm xuÊt khÈu cña níc ta. MÆt kh¸c thÞ trêng nµy l¹i kh«ng ®ßi hái chÊt lîng cao, nhu cÇu lín nªn trong t¬ng lai vÉn høa hÑn mét triÓn väng t¬i s¸ng cho kh«ng chØ ngµnh xuÊt khÈu quÕ cña ViÖt Nam.
§èi víi thÞ trêng c¸c níc Trung §«ng, chóng ta còng nªn quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn thÞ trêng nµy bëi v× ®©y lµ mét thÞ trêng cã truyÒn thèng tiªu thô c¸c lo¹i gia vÞ trong ®ã cã quÕ. Chóng ta còng kh«ng nªn bá qua thÞ trêng c¸c níc ASEAN vµ Trung Quèc bëi ®©y lµ nh÷ng b¹n hµng truyÒn thèng cña chóng ta. Søc tiªu thô cña hä còng rÊt lín, nhÊt lµ Trung Quèc. VÒ phÝa thÞ trêng Nam ¸ lµ Ên §é, chóng ta gÆp khã kh¨n v× níc nµy n»m gÇn níc xuÊt khÈu quÕ lín nhÊt hiÖn nay lµ Srilanca, nhng b»ng nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp, chóng ta cã thÓ tõng bíc th©m nhËp thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng nµy b»ng chÊt lîng s¶n phÈm vµ uy tÝn cña cña m×nh.
Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ
Trong thêi gian tíi, tuy t×nh h×nh xuÊt khÈu gia vÞ cßn gÆp nhiÒu tr¾c trë nhng víi dÊu hiÖu phôc håi cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi sau nh÷ng sù kiÖn 11-9, chiÕn tranh I- r¾c… th× thÞ trêng quÕ cña chóng ta vÉn cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn. Muèn cho mÆt hµng quÕ cña chóng ta ®¸p øng ®îc kh¶ n¨ng t¨ng lªn cña nhu cÇu quÕ trªn thÕ giíi, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau:
Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi s¶n xuÊt
1.1 Tæ chøc l¹i s¶n xuÊt theo híng kinh tÕ trang tr¹i, qui ho¹ch vïng s¶n xuÊt quÕ tËp trung
§Ó cã thÓ xuÊt khÈu quÕ víi khèi lîng, chÊt lîng æn ®Þnh vµ thuËn tiÖn trong øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ th× kh«ng thÓ tæ chøc trång quÕ nh hiÖn nay hoÆc khoanh vïng theo ®Þa giíi hµnh chÝnh nµo ®ã råi tuyªn truyÒn vËn ®éng bµ con nh©n d©n trång quÕ theo hîp ®ång hay c¸c ®¬n ®Æt hµng cña c¸c c«ng ty chÕ biÕn xuÊt khÈu hoÆc c¸c nhµ thu gom cung øng xuÊt khÈu. Ph¬ng thøc nµy trªn thùc tÕ kh«ng cßn phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu hiÖn nay n÷a. Bëi v× s¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng, kh«ng ®ång ®Òu, kh«ng ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ ®é s¹ch còng nh ®é an toµn vÖ sinh thùc phÈm. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do c¸c hé gia ®×nh cßn kh¸ tù do trong viÖc chän gièng, ch¨m bãn, sö dông ph©n bãn, thuèc trõ s©u vµ ý thøc t«n träng c¸c cam kÕt ®· ghi trong hîp ®ång cßn rÊt kÐm. H¬n n÷a viÖc s¶n xuÊt cßn manh món nh hiÖn nay sÏ rÊt khã cho viÖc øng dông m¸y mãc thiÕt bÞ vµ khoa häc c«ng nghÖ vµo viÖc trång trät, ch¨m bãn.
§èi víi Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n cÇn ph¶i ®a ra c¸c ®Þnh híng ph¸t triÓn c©y quÕ cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh tõng vïng, tõng thêi ®iÓm ngµnh s¶n xuÊt nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn nhÊt thiÕt chóng ta ph¶i cã ®Þnh híng vÒ diÖn tÝch s¶n xuÊt th× viÖc qu¶n lÝ míi cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã nh©n d©n còng nhÊt thiÕt ph¶i theo sù chØ ®¹o s¸t sao cña c¸c Bé, ban, ngµnh cã liªn quan ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc. Chóng ta hÕt søc tr¸nh t×nh tr¹ng ®ua nhau, å ¹t trång lo¹i c©y mµ khi nhu cÇu cña nã t¨ng cao, ®Õn khi ®îc thu ho¹ch th× l¹i bÞ rít gi¸ khiÕn cho bµ con bÞ thiÖt h¹i nÆng nÒ.
V× vËy, trªn c¬ së 4 vïng trång quÕ truyÒn thèng nªu trªn, cÇn qui ho¹ch mét c¸ch chi tiÕt, râ rµng ®Ó cã thÓ tËp trung s¶n xuÊt vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé cña c«ng nghÖ sinh häc vµo ngµnh trång quÕ.
1.2 X©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng c¸c vïng trång quÕ.
VÒ phÝa Nhµ níc, cÇn cã sù ®Çu t nhiÒu h¬n n÷a cho c©y quÕ th«ng qua c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi miÒn nói trong ®ã cã c¸c ®Þa ph¬ng trång quÕ. C¸c ®Þa ph¬ng cÇn ph¶i tÝch cùc ph¸t huy hiÖu qu¶ cña ch¬ng tr×nh 135- x©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng n«ng th«n cña ChÝnh Phñ. Trªn thùc tÕ c¸c ®Þa ph¬ng nµy cßn rÊt khã kh¨n vÒ kinh tÕ nªn rÊt cÇn sù trî gióp cña Nhµ níc. Cô thÓ h¬n, Nhµ níc quan t©m ®Çu t c¸c dù ¸n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo b»ng c¸ch ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y c«ng, n«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao trong ®ã cã c©y quÕ. ViÖc lµm nµy ph¶i ®i ®«i víi c¸c ch¬ng tr×nh ®Þnh canh, ®Þnh c ®Ó h¹n chÕ hiÖn tîng chÆt ph¸ rõng bõa b·i. Nhµ níc cÇn ®Çu t h¬n n÷a c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c¸c vïng ®ång bµo d©n téc khã kh¨n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a ®èi víi giao th«ng ë c¸c ®Þa ph¬ng trång quÕ.
1.3 ChÝnh s¸ch tµi chÝnh
Nhµ níc cÇn ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t c¶ trong níc vµ ngoµi níc ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ. Song song víi viÖc nµy lµ viÖc miÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt, thuÕ sö dông ®Êt, u ®·i vÒ thuÕ suÊt thÕ thu nhËp doanh nghiÖp, miÔn gi¶m thuÕ ®èi víi viÖc nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ dïng cho ngµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ...
Bªn c¹nh ®ã Nhµ níc còng nªn cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt l©m nghiÖp cho bµ con d©n téc. Bëi v× ngµnh s¶n xuÊt quÕ ®ßi hái thêi gian s¶n xuÊt dµi, nÕu kh«ng ®îc sù hç trî vÒ tµi chÝnh cña Nhµ níc th× bµ con sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. H¬n n÷a ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè hiÖn nay cã t×nh tr¹ng chung lµ thiÒu vèn ®Ó s¶n xuÊt. Nguån tÝn dông ë c¸c ®Þa ph¬ng trång quÕ cßn h¹n chÕ. Do ®ã viÖc hç trî cña Nhµ níc lµ rÊt cÇn thiÕt. Thùc tÕ cho thÊy c¸c ch¬ng tr×nh cho vay xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ch¬ng tr×nh 327 phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc… cña Nhµ níc nh÷ng n¨m qua ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ rÊt tèt. Trong thêi gian tíi, Nhµ níc vÉn tiÕp tôc triÓn khai vµ cã thªm c¸c tr¬ng tr×nh, dù ¸n t¬ng tù ®Ó gióp ®ì nh©n d©n, ®ång bµo d©n téc thiÓu sè. MÆt kh¸c Nhµ níc còng nªn cã chÝnh s¸ch hç trî nh©n d©n tõ viÖc mua vÊt t s¶n xuÊt ®Õn khi b¸n s¶n phÈm, tr¸nh t×nh tr¹ng bÊt lîi cho n«ng d©n. Cã nh thÕ ngêi n«ng d©n míi yªn t©m s¶n xuÊt. §ång thêi nªn thµnh lËp mét quÜ b×nh æn gi¸ quÕ ®Ó ®Ò phßng nh÷ng trêng hîp bÊt lîi ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt quÕ.
HiÖn nay ChÝnh phñ ®ang cã ch¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng phñ xanh ®Êt trèng, ®åi nói träc. VËy nªn c©y quÕ rÊt cã ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh mét trong c¸c lo¹i c©y phñ xanh ®Êt rõng. Cïng víi c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n trªn, Nhµ níc cÇn phèi hîp víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó cho nh©n d©n, c¸c tæ chøc kinh doanh vay vèn cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu quÕ. Mét ®iÒu quan träng kh«ng kÐm ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch trªn lµ chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé, phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã liªn quan. Lµm ®îc nh vËy chóng ta cã thÓ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng vèn ®Çu t kh«ng ®ñ m¹nh l¹i bÞ ph©n t¸n nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cßn thÊp nh hiÖn nay.
1.4 §Èy m¹nh nghiªn cøu, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o lao ®éng trong ngµnh s¶n xuÊt quÕ
C«ng t¸c nghiªn cøu chän gièng cÇn ®îc c¸c ban ngµnh chøc n¨ng thùc hiÖn mét c¸ch thêng xuyªn ®Ó ®¶m b¶o cho chóng ta cã ®îc nh÷ng gièng quÕ tèt, n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao võa x¸c ®Þnh ®îc loµi võa b¶o tån ®îc nguån gen quÝ gi¸ cho ®Êt níc. ViÖc trång quÕ víi nhiÒu lo¹i gièng nh hiÖn nay sÏ lµm cho chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®Òu v× vËy cÇn qui ho¹ch râ rµng mçi khu vùc nhÊt ®Þnh trång mét lo¹i quÕ nhÊt ®Þnh ®Ó khi xuÊt khÈu chóng ta cã thÓ chñ ®éng vÒ nguån hµng. H¬n n÷a viÖc s¶n xuÊt gièng còng cÇn triÓn khai réng kh¾p ®Ó cã thÓ phôc vô tèt h¬n viÖc s¶n xuÊt quÕ cña nh©n d©n.
Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng ph¶i coi c©y quÕ lµ mét trong c¸c lo¹i c©y mòi nhän ®Ó cã thÓ ®Çu t mét c¸ch thÝch ®¸ng trong c¸c kh©u tõ s¶n xuÊt ®Õn thu ho¹ch, chÕ biÕn, b¶o qu¶n. HiÖn nay vá quÕ cña chóng ta sau khi thu ho¹ch thêng ®îc bµ con ®ãng vµo bao ®ay vµ tù cÊt tr÷ trong nhµ nªn t×nh tr¹ng s¶n phÈm quÕ bÞ mÊt mïi, bÞ mèc rÊt hay x¶y ra lµm gi¶m chÊt lîng quÕ xuÊt khÈu. V× vËy trong thêi gian tíi chóng ta cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a tíi ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n vá quÕ sau thu ho¹ch.
HiÖn nay, theo thèng kª cña c¸c c¸n bé kiÓm l©m, níc ta cßn kho¶ng trªn 20% diÖn tÝch lµ rõng quÕ cò. ViÖc tríc m¾t mµ Nhµ níc vµ nh©n d©n cÇn lµm ngay lµ ph¶i c¶i t¹o l¹i vên rõng. Nhµ níc nªn hç trî chi phÝ ®Ó cã thÓ hoµn thµnh sím viÖc c¶i t¹o c¸c rõng quÕ. Chóng ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¶i t¹o xong tríc n¨m 2005 vµ tiÕn hµnh ®a c¸c gièng quÕ cã chÊt lîng cao, thêi gian sinh trëng ng¾n (8 n¨m), Ýt bÞ s©u bÖnh vµo trång ®¹i trµ ë c¸c rõng quÕ ®· c¶i t¹o, tËn dông tèi ®a quü ®Êt ë c¸c khu vùc nµy.
Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ngoµi viÖc cÇn ph¶i nghiªn cøu qui ho¹ch chi tiÕt vµ tËp trung c¸c vïng trång quÕ ®Ó cã thÓ qu¶n lÝ tèt h¬n th× còng cÇn ph¶i tËp trung nghiªn cøu c¸c gièng quÕ cho n¨ng suÊt, chÊt lîng cao phôc vô xuÊt khÈu. Lµm ®îc nh thÕ chóng ta sÏ tr¸nh ®îc sù s¶n xuÊt ph©n t¸n nh hiÖn nay vµ cã thÓ tËn dông tèi ®a ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng ë c¸c vïng trång quÕ. Nh vËy chóng ta sÏ tiÕt kiÖm ®îc ®¸ng kÓ chi phÝ s¶n xuÊt. Bé còng nªn nghiªn cøu, c¶i t¹o c¸c gièng quÕ chÊt lîng thÊp ®Ó cã thÓ gi¶m sè lîng quÕ chÊt lîng thÊp tõ 17- 20% nh hiÖn nay xuèng cßn kho¶ng 10% vµo n¨m 2010. Do ®ã nhµ níc cÇn ph¶i cã sù ®Çu t thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc. ViÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cã tay nghÒ cao trong ngµnh l©m nghiÖp nãi chung vµ ngµnh trång quÕ nãi riªng lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt lîng quÕ.
C¸c Bé, ban, ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng còng cÇn thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh phæ biÕn kiÕn thøc vÒ lùa chän gièng, lµm ®Êt, kÜ thuËt trång vµ ch¨m sãc quÕ, kÜ thuËt chÕ biÕn b¶o qu¶n tiªn tiÕn ®Õn víi bµ con c¸c ®Þa ph¬ng trång quÕ. Mét mÆt chóng ta còng cÇn ph¶i cã mét trung t©m nghiªn cøu c¸c lo¹i s©u bÖnh h¹i c©y trång ®Ó cã thÓ chñ ®éng ®èi phã víi nh÷ng t¸c nh©n g©y thiÖt h¹i cho c¸c vên quÕ, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c khu rõng bÞ c¸c loµi s©u bÖnh tµn ph¸ nh hiÖn tîng s©u rãm h¹i quÕ vµ th«ng ë c¸c tØnh miÒn Trung thêi gian võa qua. MÆt kh¸c chóng ta còng cÇn ph¶i x©y dùng c¸c ®¹i lÝ cung cÊp ph©n bãn, thuèc trõ s©u réng kh¾p trong c¸c vïng trång quÕ ®Ó lµm gi¶m bít phÇn nµo nçi khã nhäc cña bµ con n«ng d©n trong s¶n xuÊt.
Bªn c¹nh ®ã bµ con còng cÇn ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p s¶n xuÊt gièng tiªn tiÕn nh chiÕt cµnh ®Ó cã thÓ gi¶m ®îc thêi gian c©y con sinh trëng, tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt. ViÖc lµm nµy cÇn cã sù híng dÉn cña c¸c c¸n bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m.
Mét thùc tÕ hiÖn nay lµ ë c¸c ®Þa ph¬ng cã c©y quÕ th× lùc lîng c¸n bé khuyÕn l©m cßn rÊt thiÕu vµ rÊt yÕu. Trong khi ®ã th× tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ khoa häc kÜ thuËt cña c¸c hé d©n trång quÕ cßn rÊt thÊp, chñ yÕu lµ b»ng kinh nghiÖm cña cha «ng ®Ó l¹i. VËy nªn ë c¸c tØnh trång quÕ nªn cã chÝnh s¸ch thu hót nh©n tµi ®Æc biÖt lµ c¸c kÜ s l©m nghiÖp ®Ó cã thÓ t¨ng cêng ®éi ngò c¸n bé c¬ së. Nh÷ng c¸n bé nµy sÏ lµ nh÷ng chuyªn gia híng dÉn nh©n d©n c¸ch thøc chän gièng, s¶n xuÊt gièng, trång rõng, ch¨m sãc rõng ®óng c¸ch. Cã nh vËy th× n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cña ngµnh s¶n xuÊt quÕ míi ®îc n©ng cao. NÕu lµm ®îc nh vËy ch¾c ch¾n viÖc s¶n xuÊt quÕ cña bµ con c¸c d©n téc thiÓu sè sÏ gÆp nhiÒu thuËn lîi h¬n.
1.5 T¨ng cêng kh©u qu¶n lÝ viÖc thu gom quÕ xuÊt khÈu
Nhµ níc cÇn t¨ng cêng h¬n n÷a viÖc quan lÝ kh©u thu mua vá quÕ th« ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng xuÊt khÈu nhá lÎ, manh món nh hiÖn nay. §èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ, nhµ níc nªn xem xÐt chØ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp lín xuÊt khÈu quÕ bëi v× mÆc dï chóng ta khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia xuÊt khÈu nhng viÖc cã nhiÒu c¸c c«ng ty nhá, xuÊt khÈu víi sè lîng nhá sÏ lµm cho chÊt lîng vµ gi¸ còng quÕ kh«ng ®Òu. §iÒu nµy g©y thiÖt h¹i cho c¶ ngêi s¶n xuÊt lÉn ngêi xuÊt khÈu.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ, khi thu mua nªn kÕt hîp l¹i ®Ó cïng nhau xuÊt khÈu thµnh mét ®Çu mèi, cã sù qu¶n lÝ chÆt chÏ vÒ chÊt lîng quÕ xuÊt khÈu ®Ó ®¶m b¶o uy tÝn cho c©y quÕ ViÖt Nam. Khi ®ã chóng ta cã thÓ kiÓm so¸t ®îc gi¸ c¶ còng nh chÊt lîng, gi¶m chi phÝ giao dÞch mang l¹i hiÖu qu¶ th¬ng m¹i cao.
Mét viÖc n÷a còng kh«ng kÐm phÇn quan träng mµ chóng ta cÇn lµm ngay lµ ph¶i cñng cè l¹i hÖ thèng lu th«ng, ph©n phèi vµ bu«n b¸n quÕ trong c¶ níc ®Ó cã thÓ qu¶n lÝ tèt h¬n n÷a nguån hµng sao cho mçi khi cã nhu cÇu xuÊt khÈu th× chóng ta cã thÓ chñ ®éng.
* §èi víi chÕ biÕn, cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc nghiªn cøu s¶n xuÊt tinh dÇu quÕ ®Ó trong t¬ng lai kh«ng xa chóng ta cã thÓ xuÊt khÈu lo¹i s¶n phÈm nµy víi khèi lîng lín ®em l¹i kim ng¹ch cao. ViÖc nhËp khÈu c«ng nghÖ chng cÊt tinh dÇu vµ x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn s¶n phÈm quÕ ë c¸c khu vùc trång quÕ lµ viÖc lµm cÇn thiÕt.
Nhµ níc còng nªn hç trî tµi chÝnh x©y dùng c¸c kho dù tr÷ ®ñ tiªu chuÈn ®Ó nh÷ng khi gi¸ quÕ xuèng thÊp, bµ con kh«ng b¸n mµ ®em göi vµo ®ã chê gi¸ lªn. Bëi v× hiÖn nay viÖc b¶o quan vá quÕ kh« cña bµ con n«ng d©n ë nhµ thêng lµm cho quÕ gi¶m chÊt lîng.
BiÖn ph¸p ®èi víi xuÊt khÈu
2.1 BiÖn ph¸p tÝn dông, B¶o hiÓm
§Ó më réng thÞ trêng sang c¸c níc Ch©u Phi, c¸c níc SNG n¬i mµ tiÒm n¨ng cña thÞ trêng quÕ kh¸ lín, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ ®· b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm nÕu tiÒm lùc tµi chÝnh ®ñ m¹nh hoÆc hä ®Ò nghÞ Nhµ níc hç trî b»ng c¸ch mua l¹i c¸c kho¶n tÝn dông nµy hoÆc cã thÓ b¶o l·nh c¸c kho¶n nî nµy ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chiÕt khÊu chøng tõ. BiÖn ph¸p tÝn dông nµy më ra kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mÆt hµng quÕ sang c¸c thÞ trêng míi mµ ë ®ã gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh.
Khi tiÕp cËn thÞ trêng míi hoÆc b¹n hµng míi, ngêi xuÊt khÈu thêng rÊt quan t©m tíi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña b¹n hµng. Th«ng thêng rñi ro kh«ng thanh to¸n lµ mét trë ng¹i lín ®èi víi nhµ xuÊt khÈu trong viÖc tiÕp cËn thÞ trêng míi. V× vËy nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm ®· thiÕt kÕ c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm riªng ®Ó b¶o hiÓm lo¹i rñi ro nµy. VÝ dô nh v¬ng quèc Anh cßn lËp h¼n ra mét tæ chøc c«ng lµ Export Credits Guarantee Department ®Ó cung øng dÞch vô b¶o hiÓm rñi ro kh«ng thanh to¸n cho c¸c nhµ xuÊt khÈu. Trong thêi gian tíi, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu kh«ng chØ mÆt hµng quÕ sang c¸c thÞ trêng míi c¸c nhµ xuÊt khÈu thêng mua b¶o hiÓm rñi ro kh«ng thanh to¸n ë c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh trªn. Nhµ níc nªn khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm t¬ng tù ®Ó cã thÓ lµm yªn lßng c¸c nhµ xuÊt khÈu.
2.2 BiÖn ph¸p vÒ thÞ trêng vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i
HiÖn nay chóng ta cha cã riªng mét thÞ trêng giao dÞch vÒ gia vÞ mÆc dï níc ta xuÊt khÈu h¹t tiªu sè mét thÕ giíi, xuÊt khÈu quÕ ®øng thø n¨m thÕ giíi. BiÖn ph¸p tríc m¾t vµ l©u dµi lµ chóng ta ®ang xem xÐt ®Ó sím cã mét sµn giao dÞch gia vÞ ®Ó n«ng d©n vµ c¸c doanh nghiÖp cã mét sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n h¬n vÒ gi¸ c¶ vµ c¬ héi tiªu thô hµng ho¸. HiÖn nay chóng ta ®· cã sÇn giao dÞch thuû s¶n vµ h¹t ®iÒu. Sµn giao dÞch gia vÞ nªn tham kh¶o kinh nghiªm cña hai sµn giao dÞch trªn ®Ó ho¹t ®éng tèt h¬n. Khi cã ®îc sµn giao dÞch gia vÞ ch¾c ch¾n chóng ta sÏ kh«ng bÞ thô ®éng vÒ gi¸ xuÊt khÈu nh hiÖn nay.
Trªn thÕ giíi hiÖn nay c¸c níc ®ang thùc hiÖn nh÷ng rµo c¶n th¬ng m¹i hÕt søc tinh vi mµ chóng ta khã lßng nhËn biÕt ®îc. Mét sè tiªu chuÈn kh«ng mang tÝnh chÊt th¬ng m¹i nh tiªu chuÈn lao ®éng, tiªu chuÈn vÖ sinh m«i trêng… ngµy cµng ®îc sö dông nhiÒu h¬n. VÊn ®Ò vÖ sinh an toµn thùc phÈm, nh·n m¸c hµng ho¸, th¬ng hiÖu… ®îc mét sè níc nh Mü, NhËt B¶n, EU vËn dông mét c¸ch th¸i qu¸ ®Ó t¹o thªm rµo c¶n th¬ng m¹i. V× vËy trong thêi gian tíi cÇn cã sù phèi hîp gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ gi÷a Bé Ngo¹i Giao vµ Bé Th¬ng M¹i ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ cã biÖn ph¸p ®èi phã víi c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kiÓu míi. BiÖn ph¸p l©u dµi lµ chóng ta cÇn ph¶i ®µo t¹o ®îc mét ®éi ngò luËt s cã tr×nh ®é, am hiÓu ngo¹i ng÷, luËt ph¸p quèc tÕ ®Ó cã thÓ t vÊn hç trî c¸c doanh nghiÖp.
ChÝnh phñ cÇn cã chñ tr¬ng vµ c¬ chÕ ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc xóc tiÕn thÞ trêng theo híng ph©n lo¹i ®Ó thÝch øng, gi÷ v÷ng thÞ trêng truyÒn thèng, ph¸t triÓn thÞ trêng míi, chó ý thÞ trêng ng¸ch. ChÝnh phñ còng nªn tÝch cùc t×m kiÕm vµ kÝ kÕt c¸c hîp ®ång ë cÊp ChÝnh phñ ®èi víi c¸c lo¹i hµng n«ng s¶n trong ®ã cã mÆt hµng quÕ. T¹o c¬ chÕ vµ hç trî doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn v¬n ra tiÕp cËn thÞ trêng k× h¹n nh»m gãp phÇn lo¹i bá nh÷ng rñi ro, nh÷ng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trong ng¾n h¹n g©y ra b»ng viÖc th«ng qua tho¶ thuËn tríc møc gi¸ sÏ giao dÞch trong t¬ng lai. §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ph©n t¸n rñi ro, h¹n chÕ møc thÊp nhÊt rñi ro vÒ gi¸ cho ngêi s¶n xuÊt còng nh ngêi xuÊt khÈu. Tuy nhiªn muèn thùc hiÖn tèt biÖn ph¸p nµy ®ßi hái c«ng t¸c dù b¸o thÞ trêng ph¶i chuÈn x¸c.
Nhµ níc còng cÇn phèi hîp víi c¸c tæ chøc hç trî th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp tæ chøc vµ tham gia c¸c héi chî quèc tÕ chuyªn ngµnh vÒ gia vÞ thùc phÈm nh ANUGA- §øc, SIANL- Ph¸p, AGF- Hµ Lan, FOODEX- NhËt B¶n... ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i vµ më réng thÞ trêng.
Trong xu thÕ gi¶m gi¸ hiÖn nay cña c¸c s¶n phÈm n«ng, l©m s¶n nãi chung, viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu quÕ lµ mét viÖc kh«ng ®¬n gi¶n. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp kh«ng nªn û l¹i vµo Nhµ níc mµ ph¶i tù th©n vËn ®éng, tÝch cùc t×m kiÕm b¹n hµng ®Ó kÝ kÕt hîp ®ång b¸n hµng. Trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin nh hiÖn nay, khi mµ viÖc giao dÞch th¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia cã xu híng ¸p dông th¬ng m¹i ®iÖn tö th× mét gi¶i ph¸p mang l¹i hiÖu qu¶ tiÕp thÞ cao lµ viÖc c¸c doanh nghiÖp nªn x©y dùng mét Website riªng vÒ mÆt hµng quÕ ViÖt Nam. Muèn lµm ®îc viÖc nµy cÇn cã sù trî gióp cña Nhµ níc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c. Tuy viÖc x©y dùng trang Web kh«ng ®¬n gi¶n vµ chi phÝ cao l¹i ph¶i cÇn sù b¶o mËt nhng hiÖu qu¶ cña nã mang l¹i lµ rÊt lín mµ vÝ dô cô thÓ lµ mét c« g¸i ë §ång b»ng s«ng Cöu Long ®· tù x©y dùng cho m×nh mét trang Web riªng giíi thiÖu vÒ c©y bëi N¨m Roi. Khi x©y dùng ®îc mét trang Web riªng cho mÆt hµng quÕ ViÖt Nam, b¹n bÌ quèc tÕ cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ mét loµi c©y ®Æc s¶n cña ViÖt Nam. Nh vËy ch¾c ch¾n c«ng viÖc t×m kiÕm b¹n hµng cña chóng ta sÏ gÆp nhiÒu thuËn lîi h¬n. Còng th«ng qua trang Web nµy mµ chóng ta cã thÓ x©y dùng th¬ng hiÖu cho mÆt hµng quÕ ViÖt Nam.
VÒ phÝa c¸c nhµ qu¶n lÝ vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng. HiÖn nay chóng ta cha cã mét HiÖp héi c¸c nhµ xuÊt khÈu gia vÞ riªng nªn nhiÒu khi chóng ta gÆp khã kh¨n vÒ thÞ trêng vµ gi¸ c¶. Cho nªn trong thêi gian cµng sím cµng tèt chóng ta cÇn ph¶i thµnh lËp ngay HiÖp héi c¸c nhµ xuÊt khÈu gia vÞ ®Ó hä cã thÓ chia sÎ víi nhau kinh nghiÖm xuÊt khÈu còng nh hç trî nhau khi cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh thÞ trêng, gi¸ c¶… MÆt kh¸c hä cã thÓ tËp trung hµng ho¸ l¹i ®Ó thµnh mét l« hµng lín chø kh«ng nh hiÖn nay xuÊt khÈu cña chóng ta cßn manh món, khã kiÓm so¸t ®îc sè lîng, chÊt lîng, gi¸ c¶ vµ thÞ trêng còng nh b¹n hµng. ë tÇm vÜ m«, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu quÕ trong níc nªn liªn kÕt víi c¸c nhµ xuÊt khÈu quÕ cña c¸c níc Srilanca, Indonasia vµ Trung Quèc ®Ó cã thÓ cïng nhau kiÓm so¸t thÞ trêng, gi¸ c¶ còng nh viÖc trao ®æi th«ng tin khi cÇn thiÕt.
Trªn ®©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m môc ®Ých ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu mÆt hµng quÕ cña níc ta trong nh÷ng n¨m tíi. §Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu ®· ®Æt ra, c¸c hé s¶n xuÊt, c¸c nhµ xuÊt khÈu còng nh c¸c cÊp c¸c ngµnh cã liªn quan cÇn ph¶i nç lùc nhiÒu h¬n n÷a thùc hiÖn tèt vµ ®ång bé c¸c chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc vµ ®Æc biÖt cÇn ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau.
KÕt luËn
MÆc dï c©y quÕ lµ mét lo¹i c©y l©m ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nhng hÇu nh chóng ta cha chó ý ®Õn nã l¾m. Trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh ti vi, ®µi, b¸o… chóng ta chØ thêng xuyªn nghe nãi ®Õn c¸c lo¹i c©y nh cµ phª, cao su, th«ng nhùa, h¹t tiªu… mµ ch¼ng mÊy khi nghe nãi ®Õn quÕ. §iÒu ®ã cho thÊy nh÷ng n¨m qua, c©y quÕ cha ®îc quan t©m ®óng møc. Nh trªn ®· tr×nh bµy, nh÷ng lîi Ých mµ c©y quÕ vµ c¸c s¶n phÈm cña nã mang l¹i cho ngêi trång lµ rÊt ®¸ng ghi nhËn.
ViÖt Nam lµ mét trong sè kh«ng nhiÒu níc cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó s¶n xuÊt quÕ, chÊt lîng quÕ l¹i ®îc coi lµ tèt h¬n nhiÒu so víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c níc kh¸c nhng thÞ phÇn cña chóng ta cho ®Õn nay vÉn cßn qu¸ khiªm tèn. Ph¶i ch¨ng chóng ta vÉn cha coi träng c©y quÕ hay lµ ngµnh s¶n xuÊt, xuÊt khÈu quÕ níc ta vÉn cßn qu¸ l¹c hËu so víi thÕ giíi? §©y lµ mét c©u hái ®Æt ra kh«ng chØ cho c¸c hé trång quÕ mµ cho nhiÒu ngµnh, nhiÒu cÊp cã liªn quan.
Tuy nhiªn ph¶i kh¼ng ®Þnh mét ®iÒu lµ c©y quÕ ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cã thÓ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong c¸c lo¹i c©y n«ng, l©m nghiÖp. Víi nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc vµ l©u dµi mµ c©y quÕ ®· mang l¹i cho ®ång bµo mét sè d©n téc Ýt ngêi tõ hµng tr¨m n¨m qua nhÊt lµ kÓ tõ khi níc ta tiÕn hµnh ®æi míi, më cöa, c©y quÕ cÇn ph¶i ®îc §¶ng, Nhµ níc vµ c¸c Bé, ban, ngµnh quan t©m nhiÒu h¬n n÷a ®Ó c©y quÕ cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng trong nÒn kinh tÕ.
Mét ®iÒu mµ chóng ta còng cÇn ghi nhËn lµ trong hµng chôc n¨m qua, nhê cã c©y quÕ mµ hµng ngh×n ®ång bµo ta ®· cã ®ñ c¬m ¨n, ¸o mÆc. NÒn kinh tÕ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ tõ viÖc xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm tõ c©y quÕ. Bé mÆt n«ng th«n, miÒn nói ®· ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ mét phÇn còng lµ nhê c©y quÕ.
Còng ph¶i c«ng nhËn r»ng c©y quÕ cña ViÖt Nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trªn con ®êng trë thµnh mét c©y mòi nhän, mét c©y cã kh¶ n¨ng xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo cho hµng tr¨m ngh×n hé ®ång bµo d©n téc thiÓu sè c¸c vïng khã kh¨n, nhng víi nç lùc vµ sù chØ ®¹o s¸t sao cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ c¸c Ban ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng, hy väng r»ng trong mét t¬ng lai kh«ng xa c©y quÕ sÏ ®îc quan t©m ph¸t triÓn ®óng møc.
HÕt
Các file đính kèm theo tài liệu này:
B6.Doc
