Khóa luận Tìm hiểu tình hình nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng probiotic trong chăn nuôi

LỜI NÓI ĐẦU Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thế giới, các quan hệ buôn bán trao đổi, dịch vụ từng bước phát triển về cả số lượng và chất lượng. đặc biệt là những dịch vụ trong lĩnh vực khoa học đem lại lợi ích cho con người. Thêm vào đó thế kỷ XX là thế kỷ mà khoa học công nghệ phát triển nhằm đáp ứng lại những nhu cầu ngày càng cao của con người, trong đó công nghệ sinh học cao là lĩnh vực mà con người đang hướng tới ngày nay, tìm ra những sản phẩm mang lại lợi ích phục vụ cho con người. Một trong những nghiên cứu khoa học đem lại lợi ích kinh tế cao trong ngành chăn nuôi chính là việc bổ sung những vi khuẩn có lợi vào thức ăn chăn nuôi hay được gọi là probiotic. Probiotic xuất hiện là sự kết hợp của khoa học kỹ thuật với sự tìm tòi nghiên cứu. Probiotic có những đặc điểm mà có thể nói nó là sự sống. Đối với con người là một sản phẩm có giá trị cao mang lại sức sống cho cơ thể, hồi phục và trẻ hóa, Trong vai trò là thức ăn chăn nuôi, probiotic góp phần vào việc giảm lượng tồn dư kháng sinh trong sản phẩm thịt, bù đắp lượng vi sinh vật cho đường ruột do việc điều trị kháng sinh trong thời gian dài, kích thích tiêu hóa, tăng trưởng và hạn chế bệnh tiêu chảy cho vật nuôi, Chính nhờ những ưu điểm trên mà probiotic đã trở thành sản phẩm hữu ích trong lĩnh vực chăn nuôi trên thế giới và ở Việt Nam. Ởû Việt Nam, nền kinh tế ngày một phát triển, đời sống người dân ngày càng cao, thêm vào đó là xu thế hội nhập phát triển với nền kinh tế thế giới. việc xuất hiện của sản phẩm có chất lượng cao trong chăn nuôi là rất cần thiết. Vì giải quyết được sản phẩm thịt của nước ta luôn tồn dư lượng kháng sinh, sản phẩm thịt không đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu qua các nước khác. Nắm bắt được nhu cầu này các nhà khoa học trong nước đã bắt tay vào nghiên cứu và tìm ra những vi sinh vật có lợi, sản xuất chế phẩm vi sinh cao đưa vào ứng dụng trong chăn nuôi ở Việt Nam. Sau hàng loạt các nghiên cứu, một số sản phẩm đã có mặt trên thị trường và cũng đạt được những thành công nhất định Nhưng bên cạnh đó vẫn không ít khó khăn, hạn chế để những chế phẩm vi sinh là probiotic trở nên phổ biến trong lĩnh vực chăn nuôi và phát triển mạnh mẽ ở Việt nam. Vì vậy em đã chọn đề tài “TÌM HIỂU TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT VÀ ỨNG DỤNG PROBIOTIC TRONG THỨC ĂN CHĂN NUÔI” Làm đề tài cho khóa luận tốt nghiệp của mình. Đề tài chia làm 4 chương Chương I: Mở đầu Chương II: Tổng quan về probiotic Chương III: Thực nghiệm Chương IV: Kết luận và đề nghị MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề : Trong quá trình cải biến di truyền, năng suất chăn nuôi gia súc gia cầm tăng lên đáng kể. Việc tăng mật độ nuôi thách thức bệnh tật gia tăng do bị nhiễm các mầm bệnh khác nhau, đặc biệt là vi khuẩn đường ruột như E.coli, Salmonella ssp., Clostridium perfringens và Campylobacter ssp. Bệnh đường ruột có ảnh hưởng rất lớn đến ngành chăn nuôi. Chúng làm giảm năng suất, tăng tỷ lệ chết và cũng là nguồn nhiễm tiềm năng cho các sản phẩm thịt, giảm an toàn thực phẩm cho con người. Sản phẩm thịt của chúng ta bị hạn chế xuất khẩu do không đủ chất lượng hay tồn dư kháng sinh, chất kích thích sinh trưởng (người chăn nuôi trộn vào thức ăn để kích thích sinh trưởng, ngăn ngừa bệnh tật, giảm tiêu tốn thức ăn). Với ý thức ngày càng tăng của con người về sự kháng thuốc của vi khuẩn, nên việc sử dụng kháng sinh chữa bệnh, phòng bệnh cho gia cầm đã giảm dần. Từ lâu đã có những mối quan tâm đến việc tìm ra một loại chất thay thế kháng sinh trong chăn nuôi. Vi sinh vật sống trong ống tiêu hóa của vật nuôi có ảnh hưởng sâu sắc đến một vài quá trình sinh lí của vật chủ. Vì vậy, điều quan trong là phải hiểu cơ chế của hệ vi khuẩn đường ruột gia cầm, gia súc, tìm ra chất thay thế chất kháng sinh. Trong trạng thái bình thường thì trong đường ruột có sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và gây bệnh. Nó bị ảnh hưởng bởi các tương tác và quan hệ cộng sinh và cạnh tranh. Cộng đồng vi khuẩn đó không chỉ bảo vệ bộ máy tiêu hóa mà còn tăng khả năng sản xuất trong động vật chủ. Probiotic là một sản phẩm được các nhà khoa học nghiên cứu và ứng dụng vào thức ăn gia súc, gia cầm nhằm thay thế chất kháng sinh, tăng cường miễn dịch cho vật nuôi. Probiotic có khả năng hạn chế tiêu chảy ở heo con, kích thích sự tiêu hóa cũng như tăng trưởng của heo thịt đang là đòi hỏi cấp thiết của các nhà chăn nuôi. Việc sản xuất chế phẩm probiotic từ các chủng vi sinh vật cùng với enzyme bổ sung vào thức ăn chăn nuôi sẽ góp phần nâng cao năng suất thông qua việc tăng sức đề kháng cho gia súc, gia cầm, đặc biệt là gia súc non, tăng khả năng tiêu hóa, hấp thụ chất dinh dưỡng, từ đó tăng thu nhập cho nông hộ, giải quyết công ăn việc làm, thúc đẩy sản xuất phát triển. Để có được thịt sạch đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, ngành chăn nuôi Việt Nam có thể tìm thấy lời giải trong việc thay thế việc sử dụng kháng sinh, chất kích thích sinh trưởng bằng probiotics kết hợp với enzyme hỗ trợ tiêu hĩa. Cụ thể probiotic là gì? Và việc bổ sung probiotic vào thức ăn cho vật nuôi thì có lợi như thế nào? Để sản xuất chế phẩm probiotic đặc thù cho chăn nuôi cần nghiên cứu triển khai những vấn đề gì? Để giải đáp những câu hỏi trên tôi chọn đề tài khóa luận tốt nghiệp nhan đề: “Tìm hiểu tình hình nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng probiotic trong chăn nuôi”. 1.2. Mục đích đề tài: Mục đích của đề tài nhằm tìm hiểu những nghiên cứu về phân lập, tuyển chọn các vi sinh vật làm chế phẩm probiotic trong chăn nuôi trên thế giới và ở Việt Nam. Tìm hiểu về quy trình sản xuất chế phẩm probiotic Ứng dụng của chế phẩm trong chăn nuôi 1.3. Nội dung đề tài: - Tổng quan về nghiên cứu sản xuất và ứng dụng probiotic trong chăn nuôi, cụ thể là vi khuẩn lên men lactic, Bacillus spp. và nấm men cũng như các enzyme hỗ trợ tiêu hóa nhằm tăng hiệu suất sử dụng thức ăn. - Thực nghiệm quy trình sản xuất thử chế phẩm probiotic: khảo sát tìm các môi trường sản xuất và điều kiện bảo quản chế phẩm; khảo sát khả năng sinh enzym cellulase từ chủng nấm mốc Aspergillus niger, Asperigillus oryzae; thu chế phẩm enzym cellulase bổ sung vào chế phẩm probiotic. 1.4. Ứng dụng đề tài: Đề tài là cơ sở lý thuyết cho nghiên cứu thực nghiệm về phân lập tuyển chọn những chủng vi sinh vật có hoạt tính probiotic để sản xuất và phát triển chế phẩm probiotic ứng dụng trong chăn nuôi tại Việt Nam. MỤC LỤC CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU 1 1.1. Đặt vấn đề 1 1.2. Mục đích đề tài 2 1.3. Nội dung đề tài 2 1.4. Ứng dụng đề tài 3 CHƯƠNG II: TỔNG QUAN VỀ PROBIOTIC 4 2.1. Lịch sử nguồn gốc 4 2.2. Định nghĩa 6 2.3. Tiêu chuẩn an toàn sinh học 8 2.4. Hoạt tính sinh học 8 2.5. Đặc tính kỹ thuật 9 2.6. Cơ chế hoạt động của probiotic 9 2.6.1. Tác dụng trên biểu mô ruột 10 2.6.1.1. Cơ chế kháng khuẩn 11 2.6.1.2. Cơ chế tăng cường miễn dịch và các hoạt tính khác 12 2.7. Những vi sinh vật đóng vai trò là probiotic 14 2.7.1. Vi khuẩn Lactic 14 2.7.1.1. Hình thái, sinh lý vi khuẩn lactic 14 2.7.1.2. Giới thiệu một số vi khuẩn lactic được sử dụng là probiotic 22 2.7.1.3. Một số cơ chế chuyển hóa trong vi khuẩn probiotic LAB 24 2.7.2. Vi khuẩn Bacillus 24 2.7.2.1. Hình thái, sinh ly 24 2.7.2.2. Một số loài bacillus sử dụng làm probiotic 25 2.7.2.3. Một số sản phẩm probiotic thương mại chứa bào tử Bacillus.ssp 27 2.7.3. Giới thiệu về nấm men saccharomyces 29 2.7.3.1. Một số loài nấm men là probiotic 29 2.7.3.2. Mô hình cơ chế hoạt động của S. booulardie chống vibrio cholerae, clostridium difficile và Escherichia coli gây bệnh 29 2.8. Probiotic trong chăn nuôi 31 2.9. Tìm hiểu một số đề tài nghiên cứu về probiotic trong thức ăn chăn nuôi 32 2.9.1. Một số đề tài nghiên cứu trên thế giới 32 2.9.2. Nghiên cứu trong nước 33 2.9.2.1. Đề tài nghiên cứu phân lập đặc điểm vi khuẩn lactic ứng dụng làm chế phẩm vi sinh. Khoa sinh học Trường ĐH Khoa Học Tự Nhiên ĐHQGHN 33 2.9.2.2. Đề tài nghiên cứu phân lập tuyển chọn vi khuẩn lên men lactic làm chế phẩm probiotic. Trường ĐH Kỹ thuật Công nghệ Tp.HCM 34 2.9.2.3. Đề tài nghiên cứu sản xuất chế phẩm vi sinh, probiotic sử dụng trong thức ăn chăn nuôi. Viện KHKT Nông Nghiệp Miền Nam 34 2.9.3. Một số công trình nghiên cứu đã công bố 36 2.10. Những mặt tích cực và hạn chế của những sản phẩm nghiên cứu trong nước 37 2.11. Một số sản phẩm men vi sinh probiotic trong thức ăn chăn nuôi trên thế giới và ở Việt Nam sản xuất 37 2.11.1. Sản phẩm trên thế giới 37 2.11.2. sản phẩm sản xuất tại Việt Nam 39 2.12. Mức tiêu thụ của những chế phẩm probiotics có mặt trên thị trường 43 2.13. Kết quả thử nghiệm một số sản phẩm probiotics trên heo và gia cầm 44 2.14. Kết quả sử dụng probiotic ở một số trang trại chăn nuôi 46 CHƯƠNG III: THỰC NGHIỆM 48 3.1. Mục đích thực nghiệm 48 3.2. Nơi thực hiện 48 3.3. Vật liệu 48 3.4. Môi trường lên men 48 3.5. Phương pháp thực nghiệm 49 3.5.1. Thử nghiệm lên men tìm thời gian lên men thích hợp 49 3.5.2. Khảo sát các phương pháp sấy, xác định tỉ lệ sống sót của vsv 50 3.5.2.1. Phương pháp sấy phun sương 50 3.5 2.2. Phương pháp sấy đông khô 50 3.5.2.3. Sấy bằng nhiệt 50 3.5.2.4. Phơi ngoài không khí 51 3.5.3. Khảo sát tìm chất mang phối trộn thích hợp 51 3.5.4. Các chế độ bảo quản sản phẩm 51 3.5.5. Khảo sát khả năng sinh enzym cellulase thuộc chủng Asperiglus Niger, Asp. Oryza 52 3.5.5.1. Môi trường lên men cho chủng Asperiglus Niger, Asp. Oryza 52 3.5.5.2. Bố trí thí nghiệm 52 3.5.5.3. Cách tiến hành 52 3.5.6. Lên men thu chế phẩm enzyme cellulase bổ sung vào chế phẩm probiotic 54 3.5.6.2. Quy trình nhân giống 54 3.5.6.3. Quy trình lên men thu chế phẩm enzyme cellulase 55 3.5.6.4. Thuyết minh quy trình 55 3.6. Kết quả và thảo luận 57 3.6.1. Sản xuất thử chế phẩm probiotic vi sinh 57 3.6.2. Sản xuất thử enzyme cellulase hỗ trợ tiêu hóa 60 3.6.3. Hoàn thành quy trình sản xuất chế phẩm 61 3.6.4. Chế phẩm probiotic dạng lỏng và dạng bột 66 CHƯƠNG IV: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 67 4.1. Kết luận 67 4.2. Đề nghị 67 TÀI LIỆU THAM KHẢO

67 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 4504 | Lượt tải: 2

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Tìm hiểu tình hình nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng probiotic trong chăn nuôi, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

ng nghieäp. * Bacillus licheniformis Bacillus licheniformis laø moät loaïi vi khuaån thöôøng ñöôïc tìm thaáy trong ñaát, ñöôïc tìm thaáy treân loâng chim, ñaëc bieät laø ngöïc vaø loâng, vaø haàu heát laø caùc loaøi chim ôû maët ñaát vaø caùc loaøi nhö vòt. Laø moät vi khuaån gram döông, nhieät ñoä taêng tröôûng toái öu laø khoaûng 500C, maëc duø coù theå toàn taïi ôû nhieät ñoä cao hôn. Nhieät ñoä toái öu tieát enzyme laø 370C. Toàn taïi ôû daïng baøo töû ñeå choáng laïi söï khaéc nghieät xung quanh, ôû traïng thaùi thöïc vaät khi coù ñieàu kieän toát. It is found on bird feathers, especially chest and back plumage, and most often in ground dwelling birds (like sparrows ) and aquatic species (like ducks ). It is a gram positive , thermophilic bacterium. Hình 2.10. Teá baøo Bacillus licheniformis * Bacillus amyloliquefaciens Bacillus amyloliquefaciens đöôïc phaùt hieän bôûi nhaø khoa hoïc Nhaät Baûn teân laø Fukumoto. Bacillus amyloliquefaciens saûn xuaát ra enzyme amylase vaø lipase. Giöõ thaäp nieân 1940 vaø 1980 Bacteriologists tranh caûi veà vieäc B. amyloliquefaciens laø loaøi rieâng bieät hay laø moät phaân loaøi cuûa B. subtilis. Ñeán naêm 1987 moät nhoùm nhaø khoa hoïc goàm Fergus G. Priest cuûa Heriot – Watt University thaønh laäp noù nhö laø moät loaøi Hình 2.11. Teá baøo Bacillus amyloliquefaciens *Bacillus megaterium Bacillus megaterium laø vi khuaån gram döông, hình que laø moät trong nhöõng eubacteria lôùn nhaát ñöôïc tìm thaáy trong ñaát. Coù theå toàn taïi ôû ñieàu kieän khaéc nghieät do baøo töû taïo ra Bacillus megaterium duøng saûn xuaát penicillin, caùc enzyme söûa ñoåi corticosteroid vaø moät soá acid amin dehydrogenas. 2.7.2.3. Moät soá saûn phaåm probiotic thöông maïi chöùa baøo töû Bacillus.ssp Teân saûn phaåm Ñoái töôïng Nhaø saûn xuaát Thaønh phaàn cheá phaåm AlCare Swine (Heo) Alpharma Inc., Melbourne, Australia www.alpharma.com.au/alcare.htm Bacillus licheniformis: 109 – 1010 baøo töû/1kg BaoZyme-Aqua Aquaculture- Shrimps (Nuoâi troàng thuûy saûn- toâm) Sino-Aqua Corp., Kaohsiung, Taiwan Bacillus subtilis chuûng Wu-S vaø Wu-T: 108CFU/g, saûn phaåm coøn coù Lactobacillus, Saccharomyces.ssp BioGrow Poultry, calves and swine (gia caàm, beâ vaø heo) Provita Eurotech Ltd., Omagh, Northern Ireland, UK. Bacillus licheniformis: 1.6 ×109CFU/g vaø Bacillus subtilis: 1.6 ×109CFU/g BioPlus 2B Piglets, Chickens, turkeys for fattening (heo con , gaø vaø gaø taây) Christian Hansen Hoersholm, Denmark Hoãn hôïp goàm Bacillus licheniformis vaø Bacillus subtilis 1.6 ×109CFU/g Esporafeed Plus Swine (Heo) Norel, S.A. Madrid, Spain Bacillus cereu: 1 ×109 Paciﬂor C10 Calves, poultry, rabbits and swin (beâ, gia caàm, thoû vaø heo) ntervet International B.V. Wim de Ko ¨ rverstraat 35 NL-5831 AN Boxmeer (NL) Bacillus cereus CIP5832b (ATCC 14893) 2 ×108 – 5 ×109 Toyocerin Calves, poultry rabbits and swine. Possible use also for aquaculture Asahi Vet S.A., Tokyo (Head Oﬀ.), Japan Bacillus cereus var toyoi (NCIMB-40112/ CNCM-1012): 1 × 1010CFU Neoferm BS 10 Animals Sanoﬁ Sante Nutrition Animale, France Hai chuûng Bacillus clausii (CNCM MA23/3V and CNCM A66/4M). Biostart Thuûy saûn Microbial Solutions, Johannesburg, South Africa and Advanced Microbial Systems, Shakopee, MN, USA Hoãn hôïp: Bacillu megaterium, Bacillus licheniformis, Paenibacillus polymyxa vaø 2 chuûng Bacillus subtilis 2.7.3. Nấm men Saccharomyces: Söï hieän dieän cuûa naám men trong bia laàn ñaàu tieân ñöôïc ñeà xuaát trong naêm 1680, maëc duø caùc chi naøy ñöôïc khoâng coù teân Saccharomyces cho ñeán naêm 1837. naêm 1876 Louis Pasteur chöùng minh söï than gia cuûa naám men vaøo quaù trình leân men, naêm 1888, Hansen phaân laäp naám men bia. It was not until 1876 that Louis Pasteur demonstrated the involvement of living organisms in fermentation and in 1888, Hansen isolated brewing yeast and propagated leading to the importance of yeast in brewing.Naám men saccharomyces ñöôïc tìm thaáy trong các sản phẩm lên men và traùi caây leân men, saccharomyces söû duïng nguoàn ñöôøng ñeå leân men. Quan saùt treân kính hieån vi teá baøo naám men coù hình caàu hay hình tröùng, kích thöùc 5-14 µm, sinh saûn baèng caùch naûy choài hay baøo töû. * Phaân loaïi: Giôùi: Naám Ngaønh: Ascomycota Phaân ngaønh: saccharomycotina Lôùp: saccharomycetes Boä: saccharomycetales Hoï: saccharomycetaceae Chi: saccharomyces 2.7.3.1. Một số loài nấm men là probiotics Saccharomyces boulardii, saccharomyces cerevisae, laø nhöõng loaøi naám men naøy coù khaû naêng soáng toát vaø taêng tröôûng toát ôû pH 4-4.5 (pH trong ñöôøng ruoät), phaùt trieån toái öu ôû 370C, đöôïc coi laø thaàn döôïc trong vieäc ñeàu trò beänh tieâu chaûy, naám men khi vaøo ñöôøng ruoät ñöôïc cö daân ñòa phöông chaáp nhaän. Ñoù laø söï hieän dieän cuûa caùc enzyme, muoái maät, axit höõu cô vaø caùc bieán theå cuûa Ph vaø nhieät ñoä. Neân ñöôïc coi laø öùng cöû vieân cuûa probiotic Hình 2.12. Teá baøo naám men Saccharomyces boulardii và Saccharomyces cerevisae 2.7.3.2. Moâ hình cô cheá haønh ñoäng cuûa Saccharomyces Boulardii choáng Vibrio cholerae, Clostridium difficile vaø Escherichia coli gaây beänh nhieãm truøng. (2007, Blackwell Publishing ltd.) Hình a: Saccharomyces boulardii taïo ra moät 120 kDa protein coù taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán nieâm maïc ruoät vaø öùc cheá ñoäc toá beänh taû (CT), kích thích adenylate cyclase (AC) vaø tieát clorua. Saccharomyces boulardii cuõng lieân keát vôùi CT. Hình b: Saccharomyces boulardii haønh vi veà ñöôøng ruoät nieâm maïc vaø giaûm phosphoryl hoùa cuûa MLC lieân quan ñeán söï kieåm soaùt cuûa caùc moái noái chaët cheõ cuõng nhö kích hoaït cuûa MAPK vaø NF-JB lieân quan ñeán söï toång hôïp cuûa cytokine proinflammatory IL-8 vaø TNF-a. Hình c: Saccharomyces boulardie tieát ra moät protease (> 50 kDa) coù theå laøm tan Clostridium difficile ñoäc toá A vaø B vaø protein (<10 kDa) laø öùc cheá con ñöôøng tín hieäu-caùch lieân quan trong toång hôïp-8 IL. Saccharomyces boulardii kích thích saûn xuaát thuoác khaùng ñoäc A IgA. Hình 2.13: Söï tieáp suùc giữa Saccharomyces boulardii vaø Salmonella typhimurium.(2007, Blackwell Publishing ltd.) 2.8. Đặc điểm của chế phẩm Probiotic trong chaên nuoâi Cheá phaåm probiotic, toång hôïp caùc hôïp chaát höõu cô nhö: acid lactid, acid acetic...,vaø ñaëc bieät laø becteriocin khaùng vi sinh vaät gaây beänh, coù khaû naêng soáng soùt trong daï daøy, coù khaû naêng keát dính cao trong ñöôøng ruoät vaø chòu ñöôïc acid maät Laø moät saûn phaåm thöùc aên chaên nuoâi coù boå sung caùc vi sinh vaät coù ích cho ñöôøng tieâu hoùa cuûa vaät nuoâi, kích thích tieâu hoùa, caûi thieän heä vi sinh vaät laøm caân baèng löôïng vi sinh vaät coù ích trong ñöôøng do bò thieáu huït sau moät thôøi gian duøng khaùng sinh, giaûm löôïng khaùng sinh toàn dö trong cô theå vaät nuoâi, laøm giaûm beänh tieâu chaûy, giaûm chi phí duøng thuoác khaùng sinh, taêng heä soá chuyeån hoùa thöùc aên, (bằng cách bổ sung enzyme hỗ trợ tiêu hóa như enzyme cellulase, enzyme proteaza, enzyme amylaza...). Chính vì vaäy trong chaên nuoâi thöôøng boå sung theâm caùc vi sinh vaät toát cho ñöôøng tieâu hoùa vaøo cheá phaåm probiotic ñeå coù ñöôïc coâng thöùc thöùc aên boå sung hoaøn haûo hôn. 2.9. Tìm hiểu một số đề tài nghiên cứu về probiotic trong chăn nuôi 2.9.1. Một số đề tài nghiên cứu trên thế giới: Nghieân cöùu saûn xuaát cheá phaåm vi sinh, probiotic boå sung vaøo thöùc aên chaên nuoâi ñang ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ treân theá giôùi do nhöõng hieäu quûa to lôùn cuûa noù trong vieäc taêng naêng xuaát vaät nuoâi, naâng cao hieäu quûa söû duïng thöùc aên, haï giaù thaønh saûn xuaát vaø baûo ñaûm veä sinh an toaøn saûn phaåm. Nhöõng loøai vi khuaån, naám men nhö: Lactobacillus acidophillus, Lactobacillus platarum, Bacillus subtilis, Bacillus megaterium, Treptococcus faecium, Saccharomyce boulardii, Sacchromyces serevisiae. Đaõ ñöôïc phaân laäp, nuoâi caáy vaø baøo cheá döôùi daïng cheá phaåm vi sinh, probiotic, prebiotic boå sung vaøo thöùc aên nhaèm caûi thieän khaû naêng naêng tieâu hoùa, haáp thu; naâng cao söùc ñeà khaùng vaø thay theá söû duïng khaùng sinh, hoùa döôïc trong thöùc aên chaên nuoâi (Simon, 2001). Nghieân cöùu cuûa Luc Shiming (1980) cho thaáy cheá phaåm Lactobacillus ñöôïc phaân laäp töø gaø con khoûe maïnh coù taùc duïng phoøng vaø trò beänh pullorum (tieâu chaûy caáp tính vaø aùc tính haøng loaït ôû gaø). Reverdin (1996) cho raèng Saccharomyces cerevisiae coù taùc duïng laøm naâng cao chaát beùo trong söõa deâ. Nghieân cöùu khaùc cho thaáy söû duïng cheá phaåm probiotic treân gaø ñeû laøm taêng saûn löôïng tröùng 5% (Mohal et al., 1995) Caûi thieän soá ngaøy ñeû tröùng, heä soá chuyeån bieán thöùc aên, troïng löôïng tröùng vaø chaát löôïng loøng ñoû (Tortuero vaø Fernandez, 1995). Nghieân cöùu cuûa Tortuero (1989) cho thaáy boå sung hoãn hôïp L.acidophilus vaø S. faecium cho gaø thòt giai ñoïan 5-8 tuaàn ñaõ caûi thieän 2% taêng troïng vaø hieäu quaû söû duïng thöùc aên. Nghieân cöùu cuûa Kyriakis (1999) söû duïng Bacillus licheniformis vôùi lieàu 107 baøo töû/g, coù taùc duïng laøm giaûm tyû leä tieâu chaûy, caûi thieän taêng troïng vaø tieâu toán thöùc aên cho heo. Nghieân cöùu Lema (2001) söû duïng caùc loaøi Lactobacillus acidophilus; Streptocccus faecium ; phoái hôïp giöõa Lactobacillus acidophilus vôùi Streptocccus faecium, Lactobacillus casei, L. fermentum vaø L. plantarum troän trong thöùc aên cho cöøu trong thôøi gian 7 tuaàn vôùi lieàu 6x106 CFU/kg (CFU: Colony forming unit) thöùc aên ñeå khaûo saùt söï baøi thaûi E.coli O157 :H7. Keát quaû cho thaáy hoãn hôïp Lactobacillus cidophilus vôùi Streptocccus faecium, Lactobacillus casei, L.fermentum vaø L. plantarum ñaõ laøm giaûm söï baøi thaûi E.coli trong phaân. 2.9.2. Tìm hieåu moät soá ñeà taøi nghieân cöùu trong nöôùc 2.9.2.1.Ñeà taøi nghieân cöùu phaân laäp ñaëc ñieåm vi khuaån lactic öùng duïng laøm cheá phaåm vi sinh. Khoa sinh học Tröôøng ÑH Khoa Hoïc Töï Nhieân ÑHQGHN üÑeà taøi phaân laäp nhöõng vi khuaån lactic trong nem chua taïi Haø Noäi - Söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu vsv thoâng duïng trong vieäc phaân laäp vaø xaùc ñònh caùc ñaëc ñieåm sinh hoïc cuûa vi khuaån lactic. - Ñaëc ñieåm, hình daïng cuûa 10 chuûng vk lactic tuyeån choïn ( trình baøy taïi baûng 1, phuï luïc) üTuyeån choïn vsv coù tieàm naêng probiotics theo caùc tieâu chuaån. - Ñònh löôïng axit lactic (theo phöông phaùp ño ñoä 0T, trình baøy taïi baûng 2, hình 1, phuï luïc) - Hoaït tính khaùng khuaån cuûa caùc chuûng vi sinh vật probiotic (bằng phương pháp khuếch tán trên giếng thạch, trình bày tại bảng 3, hình 2 trong phụ lục) - Hoaït tính enzyme phaân giaûi protein (bằng phương pháp khuếch tán trên giếng thạch, kết quả trình bày tại bảng 4, hình 3, phụ lục) 2.9.2.2. Ñeà taøi phaân laäp tuyeån choïn vi khuaån leân men lactic laøm cheá phaåm probiotic Tröôøng ÑH Kyõ Thuaät Coâng Ngheä.tpHCM üÑeà taøi phaân laäp, tuyeån choïn nhöõng vi khuaån leân men lactic töø: söõa chua, döa caø muoái vaø caùc cheá phaåm probiotic thöông maïi - Phaân laäp, ñònh danh vi khuaån lactic (theo phöông phaùp coå ñieån Bergey,s Manual, 1957). Sô ñoà phaân laäp, ñònh danh (trình baøy hình 7 trong phuï luïc) - Moät soá hình thaùi khuaån laïc döôùi kính hieån vi ×100 vaø ×1000 ñeà taøi ñaõ phaân laäp ñöôïc. (Trình baøy taïi baûng 5, phuï luïc) üTuyeån choïn vsv coù tieàm naêng probiotic theo tiêu chuẩn - Khaùng vsv chæ thò E. coli, Salmonella spp., Pseudomonas spp. (phöông phaùp khueách taùn treân beà maët thaïch, qua gieáng thaïch vaø khaû naêng ñoái khaùng baèng phöông phaùp Tubidimetric assay (ño ñoä ñuïc)). Trình baøy taïi hình 4, hình 5, phuï luïc - Kháng acid và muối mật. üQuy trình Sản xuất chế phẩm probiotic, (hình 6, phuï luïc) 2.9.2.3. Ñeà taøi nghieân cöùu saûn xuaát cheá phaåm vi sinh, probiotic söû duïng trong thöùc aên chaên nuoâi. Vieän KHKT Noâng Nghieäp Mieàn Nam. 121 Nguyeãn Bænh Khieaâm, Q1,TPHCM üÑeà taøi phaân laäp, tuyeån choïn caùc gioáng Bacillus, Lactobacillus, Saccharomyces, coù tieàm naêng probiotic töø 2 nguoàn: - Phaân laäp töø caùc cheá phaåm probiotic thöông maïi cuûa caùc coâng ty trong vaø ngoaøi nöôùc Phaân laäp töø caùc thöïc phaåm leân men nhö: söõa chua, döa caø muoái, men chua.... - Phaân laäp theo caùc phöông phaùp nghieân cöùu vsv thoâng duïng trong vieäc phaân laäp vaø xaùc ñònh caùc ñaëc ñieåm sinh hoïc cuûa vsv ü Tuyeån choïn caùc vi sinh vaät tieàm naêng probiotics trong chaên nuoâi theo caùc tieâu chí nhö: - Khaû naêng sinh axit lactic - Khaû naêng khaùng vsv chæ thò - Khaû naêng sinh enzyme phaân giaûi, (hoã trôï tieâu hoùa) - khaû naêng soáng soùt trong dòch daï daøy vaø muoái maät - Khaû naêng leân men üQuy trình Saûn xuaát cheá phaåm probiotic, (trình bày tại hình 3.8) üPhối chế saûn phaåm probiotic. Ñaõ saûn xuaát ñöôïc 20 lít cheá phaåm daïng loûng, 5 kg saûn phaåm daïng boät Thaønh phaàn saûn phaåm: Daïng loûng: Lactobacillus Plantarum, L. Brevis : 109CFU/ml Bacillus Amyloliquefaciens, B. Megaterium :108CFU/ml Saccharomyces cerevisae, S. boulardii : 109CFU/ml Enzyme Amylase : 9 UI/ml Enzyme Protease : 9,7 UI/ml Enzyme Cellulase : 1841 UI/ml Daïng boät: Lactobacillus Plantarum, L. brevis : 8.5 x 108cfu/g Bacillus amyloliquefaciens, B. megaterium :8.2 x 107CFU/g üÖÙng duïng cheá phaåm: Duøng ñeå boå sung vaøo thöùc aên chaên nuoâi, taêng hieäu quaû chuyeån hoùa thöùc aên, giaûm löôïng khaùng sinh toàn dö, choáng laïi caùc beänh veà ñöôøng ruoät cho vaät nuoâi 2.9.3. Moät soá ñeà taøi nghieân cöùu trong nöôùc ñaõ ñöôïc coâng boá 1 Leâ thò Chaâu Vi khuẩn lactics cuû xanh thöùc aên cho boø söõa Taïp chí khoa hoïc vaø coâng ngheä 4. 1992 2 Leâ thò Chaâu Sacharomyces ssp. Thức ăn cho bò Tạp chí khoa học số 5. 1993 3 Leâ Thò Phöôïng Bổ sung paciflor and pacicoli Ngöøa tieâu chaûy ôû heo naùi LVTN khoa CNTY,ÑHNL. TPHCM 4 Lưu thọ Uyên Bacillus.spp Chế phẩm EM chống tiêu chảy cho heo ĐH Nông Ngiệp 1 Hà Nội 5 Nguyeãn Duy Hoan, Traàn Thò Kim Oanh Sacharomyces ssp. Aspergillus ssp. Lactobacillu ssp. Cheá phaåm EM trong chaên nuoâi gaø thaû vöôøn Taïp chí chaên nuoâi 6 Ñoã trung Cö, Traàn Thò Haïnh, Nguyeãn Quang Tuyeân Sacharomyces ssp. Aspergillus spp. Lactobacillus ssp. Streptococcus ssp Cheá phaåm sinh hoïc Biosubtyl trò tieâu chaûy ôû heo con và sau cai söõa Taïp chí khoa hoïc kyõ thuaät thuù y Vieät Nam 9 trang 58-62 7 Phan Ngoïc kính Sacharomyces spp. Aspergillus spp. Lactobacillus spp. Cheá phaåm EM trong chaên nuoâi lôïn Taïp chí chaên nuoâi 4 trang 5-7 8 Taï Thò Vinh, Ñaëng Thò Hoøe Bacillus Licheniformis vaø Bacillus Subtilis Cheá phaåm sinh hoïc phoøng trò beänh tieâu chaûy cho lôïn Taïp chí khoa hoïc thuù y 9 trang 54-56 9 Khaéc hieáu, Tröông Quang, Vaên Kyø Saccharomyces cerevisae, Lactobacillus acidophilus vaø Streptococcus faecium Cheá phaåm EM1. Taùc duïng khaùng khuaån Taïp chí khoa hoïc kyõ thuaät thuù y 9 trang 50-53 2.10. Nhöõng maët tích cöïc vaø haïn cheá cuûa saûn phaåm trong nöôùc Caùc nghieân cöùu trong nöôùc ñaõ ñoùng goùp tích cöïc vaøo vieäc caûi thieän tình hình chaên nuoâi. Tìm ra nhöõng cheá phaåm môùi coù coâng duïng trong chaên nuoâi gia caàm, gia suùc, thuûy saûn. ñoù laø caùc coâng trình nghieân cöùu nhö: Men vi sinh NN1 öùng duïng trong chaên nuoâi gia suùc, gia caàm. BIO I, BIO II, öùng duïng trong thuûy saûn…Tuy nhieân, caùc chế phaåm probiotics trong nöùôc chuû yeáu söû duïng vsv ñöôïc phaân laäp töø cheá phaåm thöông maïi nöôùc ngoøai, hoïat tính khoâng oån ñònh. Nghieân cöu phaân laäp tuyeån choïn vsv probiotics thuaàn tuùy Việt Nam thöôøng döøng laïi ôû quy moâ phoøng thí nghieäm, chöa coù quy trình phuø hôïp coù theå aùp duïng ñaïi traø ra ngoøai saûn xuaát; nhöõng thöû nghieäm treân gia suùc khaù ñôn giaûn, soá löôïng gia suùc ít, khoâng ñuû soá laàn laëp laïi, chæ tieâu theo doõi chöa phong phuù do ñoù keát luaän veà tính hieäu quûa cuûa saûn phaåm coù tính thuyeát phuïc chöa cao. Caùc nhaø nghieân cöùu khoâng chia seû kieán thöùc khoa hoïc maø hoï luoân giöõ bí maät coâng ngheä rieâng cuûa mình. Do ñoù öu theá cuûa tính keá thöøa bò haïn cheá. 2.11. Moät soá saûn phaåm men vi sinh probiotic trong thöùc aên chăn nuôi treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam saûn xuaát 2.11.1 Sản phẩm trên thế giới * Hoãn hôïp ñaäm PROBYN ñaëc bao goàm vi khuaån coù lôïi döôùi daïng ñoâng khoâ. Duøng trong chaên nuoâi gia suùc, gia caàm - Thaønh phaàn: Men uû vi sinh ( lactic acid bacteria ) 2 × 1011 CFU/Kg Bacillu subtilis, lactobacillusacidophilus, Lactobacillus planterum vaø Aspergillus niger ôû ñaïng ñoâng khoâ Hoãn hôïp enzyme 34.500 IU/Kg ( amylase, beta – glucanase, hemicellulase, protease ) - Coâng duïng: Taêng löôïng vi khuaån coù lôïi vaø laøm giaûm bôùt soá löôïng giuùp haïn cheá tình traïng tieâu chaûy ôû vaät nuoâi Lactic acid bacteria vaø hoãn hôïp enzyme giuùp cho vieäc tieâu hoùa thöùc aên ñaït hieäu quaû hôn Giaûm muøi hoâi, hôi gas ammonia vaø caûi thieän moâi tröôøng xung quanh traïi nuoâi - Lieàu dung: Hoøa vaøo nöôùc uoáng cho heo vaø gia caàm 25(g)/100 lít nöôùc.Troän vaøo thöùc aên + Gaø con heo con, gaø gioáng, heo gioáng 500 (g)/1 ton thöùc aên + Gaø thòt, gaø ñeû, vaø heo thòt 250 (g)/ 1 ton thöùc aên * Men vi sinh daïng boät: * Thaønh phaàn: Bacillus subtilis: 109/1ml Lactobacillus acidophilus: 109/1ml Saccharomyces boulardii: 108 – 109/1ml - Coâng duïng: Coâng duïng Men thaûo döôïc laø söï keát hôïp hoaøn haûo giöõa thaûo döôïc vaø caùc Enzym. Giuùp taêng cöôøng söùc khoeû, taêng sinh tröôûng, con vaät lôùn nhanh, khoâng bò æa chaûy. Duøng thöôøng xuyeân men thaûo döôïc giuùp gia suùc, gia caàm taêng söùc ñeà khaùng vaø caûi thieän moâi tröôøng chaên nuoâi * BIO I: Chế phẩm dùng trong chăn nuôi * Sản phẩm Bio probiotic: Duøng trong thuûy saûn 2.11.2. Sản phẩm sản xuất ở Việt Nam * Men uû vi sinh NN1: Trong thôøi gian gaàn ñaây, Khoa Chaên nuoâi (tröôøng ÑH Noâng nghieäp Haø Noäi) ñaõ nghieân cöùu vaø saûn xuaát thaønh coâng loaïi men vi sinh NN1 ñöôïc söû duïng raát hieäu quaû trong chaên nuoâi gia suùc, gia caàm. TS. Nguyeãn Khaéc Tuaán, taùc giaû cuûa cheá phaåm vi sinh naøy cho bieát: Cheá phaåm men vi sinh NN1 coù chöùa nheàu vi sinh vaät höõu ích, khi phoái troän vôùi thöùc aên coù taùc duïng giuùp naâng cao khaû naêng sinh tröôûng, phaùt trieån cuûa vaät nuoâi, naâng cao tyû leä soáng, giaûm tyû leä bò beänh, giaûm tyû leä cheát, tyû leä coøi coïc do maéc beänh, giaûm ñöôïc löôïng thöùc aên, giaûm chi phí thuoác vaø coâng lao ñoäng. Ngoaøi ra, vieäc söû duïng cheá phaåm sinh hoïc men tieâu hoaù laøm giaûm ñöôïc oâ nhieãm moâi tröôøng, khoâng gaây aûnh höôûng ñeán söùc khoeû con ngöôøi do khi gia suùc aên caùc loaïi thöùc aên coù phoái troän men naøy thì phaân thaûi ra khoâng muøi hoâi thoái. Theo höôùng daãn cuûa Cty Haûi Nguyeân (tröôøng ÑH Noâng nghieäp Haø Noäi), ñeå söû duïng loaïi men vi sinh NN1 trong chaên nuoâi lôïn vaø gia caàm moät caùch coù hieäu quaû baø con caàn chuù yù moät soá ñieåm sau ñaây: - Caùch uû: Troän ñeàu 1kg men uû vi sinh NN1 vôùi 20kg nguyeân lieäu, sau ñoù troän ñeàu vôùi 130kg nguyeân lieäu coøn laïi. Cho nöôùc ñuùng theo coâng thöùc troän ñeàu vaø xoa cho tôi. Ñeå hôû khoaûng 3-4 tieáng, sau ñoù cho vaøo bao hoaëc thuøng saïch, buoäc hoaëc ñaäy kín. Muøa heø sau 24 tieáng, muøa ñoâng 36 tieáng thì coù theå cho lôïn aên ñöôïc. - Caùch cho aên: Khi cho lôïn aên neân phoái troän theâm vôùi caùc loaïi thöùc aên ñaäm ñaëc khaùc. Vôùi lôïn con, lôïn coøn nhoû neân phoái troän theo tyû leä: 1kg caùm ñaäm ñaëc + 5 kg caùm ñaõ uû men; vôùi lôïn choai töø 20-60kg/con thì troän 1 kg caùm ñaäm ñaëc + 6kg caùm ñaõ uû men; vôùi lôïn coù troïng löôïng töø treân 60kg cho tôùi 100kg thì phoái 1kg caùm ñaäm ñaëc +7kg caùm ñaõ uû men. Vôùi caùc loaïi gia caàm nhö gaø, vòt, ngan… thì neân phoái troän tyû leä 1/5 (1kg caùm ñaäm ñaëc + 5kg caùm ñaõ uû men). Caàn chuù yù boå sung theâm nöôùc vaøo thöùc aên neáu trong chuoàng khoâng coù heï thoáng nöôùc uoáng. Ngoaøi ra, cuõng tuyø theo sôû thích cuûa con vaät maø coù theå cho aên ôû daïng khoâ, daïng öôùt hoaëc daïng loûng. Vôùi lôïn con môùi taùch meï neân cho aên daàn daàn töø thaáp leân cao ñeán khi naøo lôïn aên quen môùi chjo aên toaøn boä thöùc aên uû men. Ñoái vôùi lôïn naùi chöûa neân cho aên bình thöôøng nhöng löu yù giaûm löôïng thöùc aên tröôùc vaø sau ñeû 3 ngaøy sau ñoù laïi tieáp tuïc cho aên nhö bình thöôøng. Moät soá lôïn luùc ñaàu aên raát maïnh thöùc aên uû men nhöng sau ñoù aên ít ñi thì baø con khoâng ñaùng lo ngaïi. Tuy lôïn aên löôïng thöùc aên uû men ít nhöng vaãn ñaûm baûo cheá ñoä dinh döôõng do tyû leä tieâu hoaù haáp thu thöùc aên leân men taêng leân. Theo caùc nhaø khoa hoïc tröôøng ÑH Noâng nghieäp Haø Noäi, söû duïng thöùc aên uû men giuùp lôïn taêng tröôûng, phaùt trieån toát, taêng troïng nhanh. Söû duïng thöùc aên uû men cuõng seõ giaûm ñöôïc chi phí thöùc aên, cuï theå giaûm khoaûng 20%, con vaät khoeû, söùc ñeà khaùng toát neân giaûm ñöôïc tyû leä maéc beänh, ñaëc bieät laø caùc beänh veà ñöôøng ruoät. Khi söû duïng thöùc aên uû men chuoàng traïi luoân saïch seõ, ít muøi hoâi. Nguyeãn Khueâ - Baùo Noâng nghieäp Vieät Nam, soâ 25 ngaøy 4/2/2010 * G7 –Amazyme (daïng boät) - Thaønh phaàn: trong 1kg saûn phaåmBacillus subtilis ………………………….2-3.109 CFU Lactobacillus acidophilus ………2-3.109 CFUSacharomyces cereviseae ……108 – 109 CFU - Coângduïng:Giuùp taêng cöôøng tieâu hoaù, taêng hieäu quaû söû duïng thöùc aên Giuùp ngaên ngöøa tích cöïc roái loaïn tieâu hoaù, æa phaân soáng vaø æa chaûyGia taêng söùc ñeà khaùng vôùi caùc vi khuaån gaây beänhGiuùp phuïc hoài khaû naêng tieâu hoaù cuûa gia suùc sau khi duøng khaùng sinhGia taêng hieäu quaû ñieàu trò cuõng nhö phoøng roái loaïn tieâu hoaùGiaûm thieåu muøi hoâi vaø khí ñoäc trong chuoàng nuoâi Goùp phaàn naâng cao hieäu quaû kinh teá trong chaên nuoâi gia suùc gia caàm * ProBio-S vaø Bio-E Đöôïc tröng baøy taïi Cuoäc thi Ngaøy saùng taïo Vieät Nam. Nhöõng saûn phaåm naøy ñöôïc saûn xuaát treân quy moâ nhoû taïi Vieän Sinh hoïc Nhieät ñôùi Bio-E laø cheá phaåm daïng boät khoâ, ñöôïc taïo ra baèng caùch caáy chuûng naám moác höõu ích A.Niger leân baõ khoai mì vôùi tyû leä 2g moác/kg baõ. Chuûng naám moác naøy do chính caùc chuyeân gia thuoäc Vieän Sinh hoïc Nhieät ñôùi taïo ra tröôùc ñoù. Tieáp ñeán, baõ ñöôïc uû trong caùc khay nhoâm 20 tieáng, sau ñoù ñöôïc phôi khoâ, saáy vaø ñoùng bao. Theo kyõ sö Phöôïng, quaù trình leân men noùi treân taïo ra ba loaïi enzym (glucoamylase, cellulase vaø aù amylase) trong saûn phaåm, coù vai troø kích thích tieâu hoaù. Cuï theå laø khi ñöôïc troän vôùi caùc thöùc aên chính thì enzyme naøy seõ laøm cho thöùc aên chuyeån hoaù toát hôn, deã tieâu, giaûm tieâu toán thöùc aên, do vaäy laøm vaät nuoâi taêng troïng nhanh. Ngoaøi ra, thaønh phaàn ñaïm trong cheá phaåm ñaït 9-10%, so vôùi 0,2% trong baõ khoai mì ban ñaàu. Giaù thaønh cuûa Bio-E laø 10.000-12.000 ñoàng/kg. Coøn ProBio-S laïi laø cheá phaåm daïng loûng, ñöôïc saûn xuaát baèng caùch cho baõ töôi vaøo nhöõng bao taûi lôùn roài caáy cheá phaåm EM-S chöùa nhieàu chuûng vi sinh vaät höõu ích nhö Bacillus ssp., Lactobacillus ssp., Saccharomyces ssp. vôùi tyû leä 1lít EM-S/25kg baõ (1ml chöùa 1010 teá baøo vi sinh vaät höõu ích). Ba ngaøy uû laøm cho löôïng vi sinh vaät taêng maïnh. Vôùi nhöõng chuûng vi sinh vaät höõu duïng noùi treân, cheá phaåm ProBio-S giuùp caân baèng heä sinh thaùi vi sinh vaät ñöôøng ruoät cuûa vaät nuoâi cuõng nhö giaûm löôïng vi sinh vaät coù haïi. Nhôø theá maø vaät nuoâi tieâu hoaù toát hôn, giaûm tyû leä beänh ñöôøng ruoät, taêng troïng nhanh hôn. Giaù thaønh cuûa ProBio-S laø 5.000-6.000 ñoàng/kg. 2.12. Möùc tieâu thuï saûn phaåm probiotic treân thò tröôøng. Hieän vieät nam ta vaãn ñang phaûi nhaäp thöùc aên chaên nuoâi vaø nguyeân lieäu töø caùc nöôùc khaùc neân giaù thaønh cuûa saûn phaåm luoân taêng cao. Chæ trong ba thaùng ñaàu naêm nay, coâng ty saûn xuaát thöùc aên chaên nuoâi taêng giaù buoán laàn, taêng 3.4 – 7.4%. coøn giaù caùc saûn phaåm heo, gaø, caù…haàu nhö laïi khoâng taêng. Hieän caùc saûn phaåm probiotics ñang ñöôïc nöôùc ta nghieân cöùu vaø saûn xuaát thöû nghiệm. Vaäy neân treân thò tröôøng hieän giôø vaãn chöa coù maø ña phaàn laø nhaäp töø caùc nöôùc khaùc. Caùc saûn phaåm nhaäp vaøo thì haàu nhö chæ nhöõng trang traïi chaên nuoâi vôùi quy moâ lôùn, chaên nuoâi soá löôïng nhieàu môùi bieát ñeán vaø möùc duøng vaãn chöa cao vì laø saûn phaåm môùi. Nhöõng hoä chaên nuoâi nhoû leõ thì haàu nhö khoâng duøng tôùi nhöõng saûn phaåm coâng ngheä cao nhö vaäy. Möùc tieâu thuï cuûa nhöõng saûn phaåm cao coù treân thò tröôøng vaån chöa ñöôïc bieát ñeán maïnh meõ, möùc tieâu thuï ñang coøn hạn chế. 2.13. Keát quaû thöû nghieäm moät soá saûn phaåm probiotics treân heo vaø gia caàm trên thế giới Gaàn ñaây, nhieàu baùo caùo nghieân cöùu chöùng minh hieäu quaû roõ raøng cuûa probiotic treân heo bao goàm + Lactobacillus vaø Bifidobacteria laøm taêng troïng löôïng vaø giaûm tæ leä cheát non. + Lactobacillus casei caûi thieän taêng tröôûng cuûa heo con vaø giaûm beänh tieâu chaûy, taùc duïng cuûa noù hieäu quaû hôn so vôùi vieäc duøng khaùng sinh lieàu thaáp. + Enteracide, probiotic chöùa Lactobacillus acidophilus vaø Streptococcus faecium theâm vaøo thöùc aên cho heo con cai söõa kích thích söï taêng tröôûng vaø hoaït ñoäng cuûa heä thoáng tieâu hoùa. Söï theâm Streptococcus faecium vaøo khaåu phaàn aên cho heo con laøm taêng troïng löôïng vaø taêng hieäu quaû thöùc aên + Hoãn hôïp Lactobacillus spp. vaø Streptococcus spp. taêng söï sinh tröôûng vaø chöùc naêng mieãm dòch ôû heo con + Boät teá baøo vi khuaån tieâu hoùa töø Brevibacterium lactofermentum giaûm söï taùc động vaø söï nguy hieåm cuûa beänh tieäu chaûy ôû heo con + Heo con aên Bacillus coagulans coù tæ leä cheát giaûm vaø caûi thieän vieäc taêng troïng löôïng, söï chuyeån hoùa thöùc aên toát hôn heo con khoâng coù aên boå sung cuõng nhö so với heo duøng khaùng sinh liều thấp. + Cenbiot, moät probiotic chöùa Bacillus cereus caûi thieän söï taêng troïng vaø chuyeån hoùa thöùc aên ôû heo con cai söõa sôùm vaø laøm giaûm söï aûnh höôûng cuûa beänh tieâu chaûy + Bacillus licheniformis caûi thieän troïng löôïng, chuyeån hoùa thöùc aên vaø giaûm beänh Tieâu chaûy, tæ leä cheát non + Biomate 2B plus (Bacillus licheniformis vaø Bacillus subtilis) taêng hieäu quaû thöùc aên vaø taêng tröôûng cuûa heo con hôn duøng khaùng sinh + Heo con aên probiotic Bacillus toyoi hoaëc hoãn hôïp Saccharomyces cerevisae, Lactobacillus acidophilus vaø Streptococcus faecium laøm taêng troïng löôïng ñaùng keå so vôùi vieäc duøng khaùng sinh + Saccharomyces boulardii vaø Bacillus cereus var. toyoi naâng cao vieäc vaän chuyeån dinh dưỡng ở khoâng traøng của heo + Heo con aên thöùc aên boå sung naám men (Saccharomyces cerevisae) coù khuynh höôùng tieâu thuï nhieàu thöùc aên vaø taêng troïng hôn + Enterococcus faecium 18C23 ngaên chaën söï baùm dính cuûa E.coli taïo ñoäc toá ñöôøng ruoät vaøo lôùp maøng nhaày ruoät non cuûa heo. Nhöõng nghieân cöùu treân gia caàm taïi taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc cuûa Maryland vaø phía Baéc bang Carolina, söû duïng moät saûn phaåm coù teân laø Primalac cho thaáy laø probiotic ñònh cö ôû ruoät vôùi nhöõng vi khuaån coù lôïi vaø loaïi tröø beänh gaây ra bôûi caùc sinh vaät nhö E.coli, Salmonella vaø Clostridium ôû nhöõng vò trí loâng nhung cuûa ruoät non, nôi maø vi khuaån coù haïi seõ phaù huûy loâng nhung. Probiotic gia taêng söï khaùng beänh baèng caùch taêng ñoä cao cuûa loâng nhung vaø taêng ñoä saâu cuûa caùc khe naèm giöõa loâng nhung, theo caùch ñoù seõ gia taêng ñöôïc dieän tích beà maët haáp thu chaát dinh döôõng. Vì vaät seõ gia taêng hieäu quaû haáp thuï thöùc aên. Nghieân cöùu cuõng cho thaáy Primalac giuùp ñoäng vaät choáng laïi söï laây nhieãm truøng caàu (Eimeria acervulina), Chuùng phaù huûy nhöõng ñaøn gaø gioáng. + Nhöõng nhaø khoa hoïc töø vieän nghieân cöùu thöïc phaåm ôû Norwich, nöôùc Anh baùo caùo laø nhöõng probiotic ñaëc bieät coù theå tieâu dieät maàm beänh vi khuaån soáng ôû ruoät gia caàm, do ñoù giuùp loaïi boû moái ñe doïa söï ngoä ñoäc thöïc phaåm vi khuaån töø chuoãi thöùc aên. 2.14. Keát quaû söû duïng probiotics ôû moät soá trang traïi chaên nuoâi OÂng Nguyeãn Ñöùc Thònh, moät chuû trang traïi chaên nuoâi lôïn thòt xuaát khaåu ôû xaõ Ñoâng Haø, Ñoâng Höng, Thaùi Bình, cho bieát: Sau khi söû duïng men uû vi sinh NN1 Lôïn aên thöùc aên naøy lôùn nhanh, taêng troïng cao hôn caùc loaïi caùm coâng nghieäp khaùc (trung bình ñaït 26kg/con/thaùng so vôùi 18-20kg/con/thaùng vôùi caùc loaïi caùm khaùc); da boùng ñeïp, tyû leä naïc cao, tyû leä thòt moùc haøm cao (trung bình 76% so vôùi 70-72% vôùi caùc loaïi caùm khaùc); chi phí thöùc aên giaûm töø 1-2kg/kg taêng troïng so vôùi caùc loaïi thöùc aên khaùc; lôïn khoeû maïnh, ít bò beänh neân giaûm ñöôïc chi phí phoøng chöõa beänh ñaùng keå. Nguyeãn Khueâ - Baùo Noâng nghieäp Vieät Nam, soâ 25 ngaøy 4/2/2010 Baø Nguyeãn Thò Höông chuû trang traïi chaên nuoâi taïi ñaéc laéc cho bieát. sau khi söû duïng men uû vi sinh daïng boät coù thaønh phaàn: lactobacilluss acidophilus 109/1mlbacillus subtilis 109/1mlSaccharomyces boulardii 108 – 109/1ml Lôïn aên thöùc aên naøy lôùn nhanh, taêng troïng cao hôn caùc loaïi caùm coâng nghieäp khaùc (trung bình ñaït 27kg/con/thaùng so vôùi 20-25kg/con/thaùng vôùi caùc loaïi caùm khaùc); da boùng ñeïp, tyû leä naïc cao, tyû leä thòt moùc haøm cao (trung bình 78% so vôùi 72-75% vôùi caùc loaïi caùm khaùc); chi phí thöùc aên giaûm töø 2-3kg/kg taêng troïng so vôùi caùc loaïi thöùc aên khaùc; lôïn khoeû maïnh, ít bò beänh neân giaûm ñöôïc chi phí phoøng chöõa beänh ñaùng keå. Traïi heo cuûa oâng cao vaên theâ ôû aáp hoøa myõ, xaõ bình ninh, huyeän chôï gaïo tænh tieàn giang Traïi heo roäng 2 maãu, hieän ñaøn naùi khoaûng 400 con. OÂng cho bieát töø khi coù men vi sinh probiotics daïng boät,oâng söû duïng cho ñaøn naùi vaø thaáy giaûm tæ leä heo cheát ñaït naêng xuaát cao hôn. Ñaøn heo naêng xuaát trung bình ñaït 10 con/löùa, ñaït 2,2 löùa/ naêm CHÖÔNG III: THÖÏC NGHIEÄM 3.1. Muùc ñích thöïc nghieäm: Laøm quen vôùi phöông phaùp nghieân cöùu lieán quan ñeán saûn xuaát cheá phaåm probiotics trong chaên nuoâi 3.2. Nôi thöïc hieän: Phoøng thí nghieäm, dinh döôõng vaø thöùc aên gia suùc. Vieän Khoa Hoïc Kyõ Thuaät Noâng Nghieäp Mieàn Nam, 121 Nguyeãn Bænh Khieâm, Q1,TPHCM 3.3. Vaät lieäu 02 chuûng naám moác thuoäc gioáng Aspergillus (Aspergillus niger vaø Aspergillus orazye), 02 chuûng vi khuaån thuoäc gioáng Bacillus (Bacillus amyloliquefaciens B10.4, B. megaterium B11.2) 02 chuûng vi khuaån thuoäc gioáng Lactobacillus (Lactobacillus plantarum LDC, L. brevis LDR) 02 chuûng naám men thuoäc gioáng Saccharomyces (Saccharomyces cerevisae, S. boulardii) 3.4. Moâi tröôøng leân men: - Moâi tröôøng I; moâi tröôøng cho Lactobacillus ssp Dòch caø chua 10% Nöôùc döøa giaø 10% Cao thòt 1.5% K2HPO4 0.2% MgSo4 0.02% CH3COONa 0.5% Citrat amon 0.2% Saccharose 10% H2O 1000ml - Moâi tröôøng II; moâi tröôøng cho Bacillus.ssp Moâi tröôøng nöôùc giaù ñaäu Dòch chieát nöôùc giaù ñaäu 20% Dòch boät ñaäu naønh 5% Dòch nöôùc caùm gaïo 10% Maät ræ ñöôøng 5% H2O 1000ml - Moâi tröôøng III; moâi tröôøng cho Saccharomyces cerevisae, S. boulardii: Moâi tröôøng maät ræ ñöôøng Maät ræ ñöôøng 5% CaCO3 0.1 – 0.15% KNO3 0.1% H2O 1000ml 3.5. Phöông phaùp 3.5.1. Tìm thôøi gian leân men thích hôïp Caùc chuûng vsv goàm: Lactobacillus, Bacillus, Saccharomyces ñöôïc leân men rieâng reõ trong 3 moâi tröôøng leân men ñaõ xaùc ñònh Moâi tröôøng I; moâi tröôøng cho Lactobacillus.ssp Moâi tröôøng II; moâi tröôøng cho Bacillus.ssp Moâi tröôøng III; moâi tröôøng cho Saccharomyces cerevisae, S. boulardii: Choïn caùc khoaûng thôøi gian leân men khaùc nhau cho moãi gioáng, (24, 48, 72 vaø 96 giôø) ôû 370C ( cho vi khuaån) vaø 300C (cho naám men), sau ñoù kieåm tra sinh khối (cfu/g hay cfu/ml). Xaùc ñònh thôøi gian leân men thich hôïp. 3.5.2. Khaûo saùt caùc phöông phaùp saáy, xaùc ñònh tæ leä soáng soùt - Khaûo saùt vôùi 4 phöông phaùp (saáy phun söông, saáy ñoâng khoâ, saáy baèng nhieät, phôi ngoaøi khoâng khí). - Caùc chæ tieâu theo doõi: AÅm ñoä, maät ñoä vi sinh vaät, hoïat löïc caùc enzyme; möùc ñoä nhieãm khuaån cuûa saûn phaåm ôû nhöõng ñieàu kieän saáy khaùc nhau. 3.5.2.1. Phöông phaùp saáy phun söông Vôùi phöông phaùp saáy phun söông thoâng soá theo doõi: - Löôïng chaát khoâ tröôùc khi saáy phaûi ñaït 15% - Nhieät ñoä ñaàu vaøo 1450C - Kích thöôùc haït 0.1-0.5µm - Ñoä aåm sau hki saáy 7% - Heä soá thu hoài chaát raén 60% - Naêng xuaát 2 lít/giôø 3.5.2.2. Saáy ñoâng khoâ Thoâng soá saáy: - Nhieät ñoâng ñaù ôû -400C - Toác ñoä ñoâng ñaù: 0.80C/phuùt - Giôùi haïn chaân khoâng: Pa < 6.7 - Ñoä aåm sau khi saáy: 7% - Naêng xuaát: 2 lít/giôø 3.5.2.3. Saáy baèng nhieät Thieát bò, tuû saáy trong phoøng thí nghieäm, ñöïng cheá phaåm leân nhöõng khay nhoû 20cm Nhieät ñoä saáy töø: 35 – 400C Thôøi gian saáy: töø 2-3 ngaøy Moãi khay cho khoaûng 500(g) cheá phaåm 3.5.2.4. Phôi khoâ ngoaøi khoâng khí - Phôi trong nhöõng khay nhoû 20 cm - Nhieät ñoä phoøng: 28-300C - Thôøi gian phôi: 4-5 ngaøy - Moät khay 500 (g) cheá phaåm 3.5.3. Khaûo saùt tìm chaát mang thích hôïp Tieán haønh khaûo saùt vôùi caùc chaát mang nhö sau: - CM I: Hoãn hôïp cam gaïo, traáu (tæ leä 1:1) - CM II: Baõ khoai myø - CM III: Khoâ ñaäu naønh - CM IV: Hoãn hôïp caùm gaïo, traáu, baõ khoai myø (1:1:1) Chỉ tieâu theo doõi: Maät ñoä vi sinh vaät, hoïat löïc caùc enzyme coù trong saûn phaåm ôû nhöõng ñieàu kieän saáy khaùc nhau, sau thôøi gian baûo quaûn, ñoä aåm,... 3.5.4. Caùc cheá ñoä baûo quaûn saûn phaåm Nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän baûo quaûn tôùi chaát löôïng saûn phaåm thí nghieäm vôùi bao bì saûn phaåm (2 loïai: polyethelene, bao traùng nhoâm); nhiệt độ baûo quaûn (2 möùc ñoä: 40C; nhieät ñoä phoøng) vaø thôøi gian baûo quaûn (4 möùc ñoä: 15; 30; 60; 90; ngaøy) Caùc chæ tieâu theo doõi: Maät ñoä vi sinh vaät, hoïat löïc caùc enzyme coù trong saûn phaåm ôû nhöõng ñieàu kieän saáy khaùc nhau. Möùc ñoä vaáy nhieãm caùc vi sinh vaät coù haïi (E. Coli; Salmonella), naám moác (aflatoxin) sau caùc thôøi gian baûo quaûn. 3.5.5. Khaûo saùt khaû naêng sinh enzyme cellulase thuộc chuûng naám moác Asperigllus: (Asperigllus niger, Aspergillus oryzae) ở nhöõng ñieàu kieän toát nhaát 3.5.5.1. Moâi tröôøng leân men cho Asperigllus niger, Aspergillus oryzae (thu cheá phaåm enzyme) Moâi tröôøng baõ khoai myø 41% Caùm gaïo 30% Traáu 20% Boät baép 8% Khoaùng 1%. 3.5.5.2. Boá trí thí nghieäm: Boá trí thí nghieäm: Kieåu thí nghieäm: thí nghieäm 1 yeáu toá Yeáu toá : noàng ñoä CMC ( 0,5%, 1%, 1,5%) Soá laàn laëp laïi: 3 laàn Toång ñôn vò thí nghieäm: A x 3 x 3 = 9A (ñóa) (A: hai chuûng naám moác thí nghieäm) - Thuốc thử: Glygol KI 2 g Iodine tinh theå 1 g Nöôùc caát 300 ml 3.5.5.3. Caùch tieán haønh: Taïo dòch huyeàn phuø baøo töû naám moác Cho 10 ml nöôùc caát voâ truøng vaøo oáng gioáng, duøng que caáy ñaõ voâ truøng ñeå taùch baøo töû cho vaøo nöôùc caát taïo dòch huyeàn phuø. Sau ñoù ñoå dòch huyeàn phuø vaøo trong oáng nghieäm voâ truøng vaø pha loaõng ñeán nhöõng möùc xaùc ñònh ñeå coù ñöôïc löôïng teá baøo ñoàng nhaát tröôùc khi thí nghieäm. Ñònh löôïng baøo töû naám moác cuûa dòch huyeàn phuø Xaùc ñònh löôïng teá baøo ñoàng nhaát baèng phöông phaùp duøng buoàng ñeám hoàng caàu. Soá teá baøo trong 1 ml maãu nghieân cöùu ñöôïc tính baèng coâng thöùc sau: Soá teá baøo/ ml = a × 4000 × 103 ×10n/ b Trong ñoù: a: soá teá baøo trong 5 oâ lôùn (80 oâ con) b: soá oâ con trong 5 oâ lôùn (80 oâ con) 103: laø chuyeån töø mm3 sang ml (1000 mm3 = 1ml) n: soá laàn pha loaõng maãu Sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc löôïng baøo töû ñoàng nhaát ôû moãi chuûng ta seõ laéc ñeàu dòch huyeàn phuø naám moác, duøng pipet vaø ñaàu típ voâ truøng huùt 20ml dòch baøo töû cho vaøo giöõa ñóa petri coù chöùa moâi tröôøng Czapek cô baûn vôùi caùc noàng ñoä CMC khaùc nhau. Laøm laàn löôït nhö vaäy cho taát caû caùc chuûng.( hình 3.1), sau ñoù seõ cho vaøo tuû aám, uû ôû 280C/ 3 ngaøy. Quan saùt, ñaùnh giaù khaû naêng phaân giaûi cellulose cuûa töøng chuûng. Hình 3.1. Phöông phaùp laáy maãu cho vaøo gieáng thaïch - Chæ tieâu vaø phöông phaùp theo doõi: Söû duïng thuoác thöû Iod ñeå ñaùnh giaù voøng phaân giaûi cellulose Nhoû thuoác thöû Iod vaøo trong moãi ñóa maãu sau ñoù duøng thöôùc ñeå ño ñöôøng kính phaân giaûi cellulose cuûa moãi maãu vaø ghi nhaän laïi keát quaû Ñöôøng kính voøng phaân giaûi cellulose (mm) 3.5.6. Leân men thu cheá phaåm enzym cellulase bổ sung vào chế phẩm probiotic 3.5.6.1. Phöông phaùp leân men: Sử dụng phương pháp lên men bề mặt để sản xuất enzyme protease bổ sung vào chế phẩm probiotic. 3.5.6.2. Quy trình nhaân gioáng: * Quy trình nhaân gioáng Aspergillus ssp. Moâi tröôøng Czapek thaïch nghieâng OÁng moác caáy chuyeån Nuoâi caáy 30-320C trong 5-6 ngaøy Nưôùc caát Gioáng trong oáng thaïch nghieâng Troän ñeàu baøo töû Cho vaøo moâi tröôøng czapek loûng trong bình tam giaùc Nuoâi caáy 30-320C trong 5-6 ngaøy Troän vaøo moâi tröôøng leân men 0.5-10% 3.5.6.3. Quy trình leân men thu cheá phaåm enzym cellulase Nguyeân lieäu Xöû lí nguyeân lieäu Haáp khöû truøng UÛ treân khay Laøm nguoäi Boùp tôi Troän gioáng vsv Cho vaøo thau cho nöôùc caát vaøo Coàn hay sunlfat amon Loïc Thu keát tuûa enzyme Saáy Enzyme baùn tinh khieát 3.5.6.4. Thuyeát minh quy trình: Nguyeân lieäu: Nguoàn tinh boät reõ tieàn nhö: caùm gaïo, ngoâ, baép, baõ khoai myø,...haøm löôïng tinh boät phaûi ñaït treân 20-30%, ñoä aåm khoâng quaù 15%, taïp chaát khoâng quaù 0.05%. Nguyeân lieäu xoáp giuùp sôïi naám phaùt trieån toát ña ñeå sinh hoaït löïc enzyme cao nhaát Haáp thanh truøng: nguyeân lieäu coù nhieàu baøo töû vsv khaùc neân phaûi thanh truøng ñeå ñaûm baûo chuûng nuoâi phaùt trieån bình thöôøng vaø canh tröôøng saûn xuaát khoâng chöùa vsv ngoaïi lai, thanh truøng ôû nhieät ñoä 1200C trong 90 phuùt. Tröôùc khi thanh truøng duøng HCL hay H2SO4 ñeå ñieàn chænh pH moâi tröôøng. Sau khi thanh truøng laøm nguoäi baét ñaàu caáy gioáng. Troän gioáng vi sinh vaät: Sau khi laøm nguoäi, tieán haønh caáy gioáng vaøo, troän ñeàu, tæ leä caáy gioáng thöôøng laø 0,5-20% so vôùi khoái löôïng cuûa moâi tröôøng. Kyõ thuaät nuoâi caáy: Sau khi ñaõ troän gioáng xong, moâi tröôøng ñöôïc traûi ñeàu ra caùc khay. Ñeå trong phoøng uû coù nhieät ñoä vaø ñoä aåm khoâng khí thích hôïp cho sôïi naám phaùt trieån. Nhieät ñoä thích hôïp laø 28-320C. Thu cheá phaåm enzyme: sau khi nuoâi trong thôøi gian 5-6 ngaøy. Ta cho vaøo bì vaø cho nöôùc caát vaøo, boùp cho tôi, tieáp theo loïc cho vaøo thau, cho coàn hay sunlfat amon vaøo ñeå keát tuûa enzyme. Sau ñoù saáy thu dịch enzyme thoâ Trong khi tieán haønh keát tuûa, ta phaûi laøm laïnh dòch enzym thoâ xuoáng 4-70C, ñeå traùnh laøm maát hoaït tính cuûa enzym. Khi ñoå dung dich keát tuûa thì phaûi ñoå moät caùch töø töø ñeå traùnh hieän töôïng bieán tính. 3.6. Keát quaû vaø thaûo luaän 3.6.1. Saûn xuaát thöû probiotic vi sinh üTìm thời gian lên men thích hợp Leân men caùc vi sinh vaät Saccharomyces, Bacillus, Lactobacillus, laáy maãu sau 24, 48, 56 vaø 72 h, ño sinh khoái vaø voøng khaùng vi sinh vaät chæ thò (Shigella spp.). Thöû nghieäm hoaït tính khaùng vsv trong moâi tröôøng leân men tìm thôøi gian leân men thích hôïp.( kết quả trình bày bảng 3.1) Baûng 3.1. Keát quaû thöû nghieäm hoaït tính khaùng vsv trong moâi tröôøng leân men Chủng Soá löôïng vsv(cfu/ml)vaø hoaït tính sinh hoïc Thôøi gian leân men (giôø) 24 48 56 72 Saccharomyces Soá löôïng vsv 5.8× 107 8 ×108 7.8 ×108 7.6 ×108 Hoaït tính khaùng Shigella(D-d,mm) 4 10 9 8 Bacillus Soá löôïng vsv 4.9 ×108 7.8 ×109 9.9 ×108 8 ×108 Hoaït tính khaùng Shigella(D-d,mm 6 18 12 10 Lactobacillus Soá löôïng vsv 6.8 ×107 9.5 ×109 8× 108 7.5 ×108 Hoaït tính khaùng Shigella(D-d,mm 9 18 20 19 - Bảng 3.1. cho ta thaáy noàng ñoä vsv giaûm daàn theo thôøi gian leân men vaø thôøi gian leân men trong 48 giôø laø toát nhaát ñoái vôùi caùc chuûng vsv, taïi baûng keát quaû cho thaáy vôùi 56 giôø thì khaû naêng khaùng shigella cuûa chuûng vk Lactobacillus laø cao nhaát . ü Thöû nghieäm caùc phöông phaùp saáy, xaùc ñònh tæ leä soáng soùt Trong saáy phun giai ñoan daàu laø giai ñoaïn nöôùc bay hôi, tieáp theo laø rôi trong buoàng saáy, caùc yeáu toá nhö: nhieät ñoä khí ra vaøo, thôøi gian löu vaø ñoác ñoä bôm thuï ñoäng laø caùc yeáu toá aûnh höôûng tôùi tæ leä soáng soùt cuûa vi khuaån probiotics. Nhieät ñoä vi khuaån khi vaøo buoàng saáy ñöôïc coi laø thoâng soá quyeát ñònh tæ leä saáy phun. Nhieät ñoä < 640C, nhieät ñoä naøy toån thöông maøng teá baøo, khi vöôït quaù 650C thì xaûy ra bieán tính protein vaø ribosome gaây cheát teá baøo. Trong saáy ñoâng khoâ toån thöông teá baøo laïi do söï ñoâng ñaù. Saáy ñoâng khoâ laø quaù trình laøm maát nöôùc ñaõ ñöôïc laøm laïnh ñoâng. Trong quaù trình laøm laïnh ñoâng laøm taêng noàng ñoä chaát hoøa tan ngoaïi baøo, vì vaäy nöôùc di chuyeån töø trong teá baøo ra ngoaøi. Toác ñoä laïnh ñoâng ( 0C/phuùt) laø yeáu toá quyeát ñònh thu hoài saûn phaåm. neáu toác ñoä thaáp thì nöôùc beân trong noäi baøo khoâng ñuû thôøi gian thoaùt ra beân ngoaøi, laøm laïnh quaù nhanh màng phospholipid co thaét haïn cheá nöôùc thoaùt ra, noàng ñoä moâi tröôøng taêng cao, aùp xuaát thaåm thaáu cuõng taêng gaây stress cho teá baøo vaø gaây toån thöông cho ribosomes. Bảng 3.2 trình bày tỉ lệ sống sót của vi sinh vật probiotic sau 2 quá trình sấy phun và đông khô. Tỉ lệ sống sót của hỗn hợp vi sinh vật là 75% đối với sấy phun và 80% đối với đông khô. Bảng 3.2. Tỉ lệ sống sót của vsv qua 2 quá trình sấy Quaù trình saáy Saáy phun Ñoâng khoâ Thoâng soá saáy Nhieät ñoä ñaàu vaøo, ra 1450C vaø 55 0C Kích thöôùc haït: 0.1 – 0.5µm Heä soá thu hoài chaát raén: 60% Naêng xuaát 2 lít/giôø Toác ñoä ñoâng khoâ ñaù: 0.8 0C/ phuùt Nhieät ñoä ñoâng: - 400C Bôm chaân khoâng 1,95×10-3mbar Năng xuất 2 lít/giờ Thaønh phaàn chaát baûo veä (%) Söõa gaày 20% + lactose 2% + cao naám men 0.05% + NaCl 0.01% Söõa gaày 20% + lactose 10% + sucrose 10% + gelatin 1% Ñoä aåm sau saáy 7.0% 7.0% Noàng ñoä teá baøo tröôùc khi saáy cfu/ml 6×109 6×109 Noàng ñoä teá baøo sau khi saáy cfu/ml 4.5×109 4.8×109 Tæ leä soáng soùt % 75% 80% Saáy baèng nhieät thì cuõng gaây toån thöông cho teá baøo nhöng tyû leä toån thöông coù theå ít hôn, nhieät ñoä saáy töø 35 – 400C. Duøng phöông phaùp naøy thì khoâng toán chi phí veà thieá bò nhö hai phöông phaùp treân. Nhưng sẽ dễ bị tạp nhiễm bởi môi trường xung quanh. Cheá ñoä phôi ngoaøi nhieät ñoä bình thöôøng thì khoâng bò aûnh höôûng do nhieät ñoä laø phöông phaùp reõ tieàn, khoâng toán trang thieát bò …Nhưng khả năng bò taïp nhieãm các vsv khác bôûi moâi tröôøng xung quanh rất dễ dàng. Duø saáy baèng phöông phaùp naøo thì teá baøo vaãn bò toãn thöông do maát nöôùc vaø hay ñoåi caáu truùc khoâng gian protein maøng. üTìm chất mang, chế độ phối trộn và khảo sát thời gian bảo quản Sau khi sấy, hỗn hợp vi sinh probiotic được trộn với các thành phần chất mang khác nhau. Tỉ lệ sống sót sau 15, 30, 60, 90 ngày bảo quản được theo dõi (bảng 3.3). Bảng 3.3. keát quaû khaûo saùt chaát mang phoái troän vaø thôøi gian baûo quaûn sau khi saáy Chaát mang Noàng ñoä teá baøo ban ñaàu Thôøi gian baûo quaûn sau khi saáy ñoâng khoâ (ngaøy) 15 30 60 90 CM I 6 ×109 4.5 ×109 4.0 ×109 8.2×108 7.8 ×108 CM II 6 ×109 5.0 ×109 4.5 ×109 2.3 ×109 2.0 ×109 CM III 6 ×109 4.5 ×109 3.2 ×109 2.0 ×109 1.0 ×109 CM IV 6 ×109 4.8 ×109 4.0 ×109 7.5 ×108 6.5 ×108 Nhìn vaøo keát quả ta thaáy sau thôøi gian bảo quản löôïng sinh khoái cuûa vsv giảm daàn, cuï theå söï thay ñoåi veà noàng ñoä cuûa vsv trong caùc moâi tröôøng vaø sau thôøi gian baûo quaûn 60 vaø 90 ngaøy so vôùi ban ñaàu nhö sau: CM I: 15% - 13% CM II: 75% - 35% CM III: 35% -16 CM IV: 13% - 11% Keát quaû cho thaáy moâi chất mang II vaø chất mang III khoâng giaûm nhieàu so vôùi 2 chất mang I vaø IV. Vaäy neân choïn chất mang II vaø III laø thích hôïp. Thôøi gian baûo quaûn khoaûng 60 ngaøy laø thích hôïp vì caøng veà sau noàng ñoä teá baøo caøng giaûm. ü Bao bì baûo quaûn saûn phaåm Sản phẩm đựơc nghiên cứu bảo quản trong hai lọai bao bì polyethylene và bao tráng nhôm. Tỉ lệ sống sót sau thời gian bảo quản được trình bày trong bảng 3.4. Bảng 3.4. Khaûo saùt caùc cheá ñoä baûo quaûn cheá phaåm Cheá ñoä baûo quaûn Thời gian bảo quản (ngaøy) Polyethelene 15 30 60 90 8.5 ×108 8.2 ×108 7.5 ×108 6.7 ×108 Bao traùng nhoâm 8.2 ×108 8. ×108 7.6 ×108 7.2 ×108 Với bao bì Polyethelene, tỉ lệ sống sót còn 78% sau 90 ngày so với 15 ngày, trong khi đó khi sử dụng bao traùng nhoâm, tỉ lệ này tương ứng đạt 85%. Bảo quản trong bao traùng nhoâm cho tæ leä soáng soùt của vi sinh vật probiotic cao hôn so vôùi bao bì Polyethelene., tuy nhiên khác biệt này không có ý nghĩa thống kê, nên cả 2 loaïi bao bì treân đều thích hôïp ñeå bảo quản vi sinh vật probiotic. 3.6.2. Saûn xuaát thöû enzyme cellulase hoã trôï tieâu hoùa ü Choïn chuûng thích hôïp: Töø 2 chuûng ban ñaàu chuùng toâi ñaõ tieán haønh laøm thí nghieäm thaêm doø vaø ruùt ra ñöôïc khaû naêng phaân giaûi cellulose cuûa 2 chuûng naám moác Aspergillus niger vaø Aspergillus oryzae (baûng 3.5, hình 3.2) vaø (baûng 3.5, hình 3.3) Nhöõng chuûng naám moác noùi treân ñeàu ñöôïc phaân laäp vaø tuyeån choïn töø nhöõng nguyeân lieäu töï nhieân coù nguoàn goác trong nöôùc, raát saün coù vaø reû tieàn. Ñoàng thôøi coù tính oån ñònh toát, khaû naêng taêng tröôûng vaø sinh toång hôïp enzyme toát. Bảng 3.5.Chuûng A1: (Aspergillus niger) Laëp laïi Noàng ñoä CMC Laàn 1 Laàn 2 Laàn 3 TB CMC 0,5 36 34 33 34,33 1 35 35 37 35,67 1,5 29 29 31 29,67 Hình 3.2. Voøng phaân giaûi cuûa chuûng A1: (Aspergillus niger) Bảng 3.6. Chuûng A2: (Aspergillus oryzae) Laëp laïi Noàng ñoä CMC Laàn 1 Laàn 2 Laàn 3 TB CMC 0,5 36 34 39 36 1 34 30 32 32 1,5 30 29 29 29,33 Hình 3.3. Voøng phaân giaûi cuûa Chuûng A2: (Aspergillus oryzae) üLeân men thu cheá phaåm enzym cellulase bổ sung vào chế phẩm probiotic Phöông phaùp leân men beà maët ñaõ ñöïôc aùp duïng ñeå saûn xuaát enzyme protease boå sung vaøo cheá phaåm probiotics. Nhaân gioáng saûn xuaát baèng leân men chìm söû duïng moâi tröôøng Czapek. Leân men beà maët saûn xuaát enzyme söû duïng nguyeân lieäu reû tieàn laø baõ khoai myø boå sung khoaùng Czapek. Enzyme ñöôïc thu hoài qua phöông phaùp keát tuûa baèng coàn hoaëc sunfat amoân, sau ñoù saáy ôû nhieät ñoä 35-40oC, 2 ñeán 3 ngaøy (xem vaät lieäu vaø phöông phaùp). Bảng 3.7. Tóm tắt quá trình lên enzyme thu chế phẩm enzyme cellulase Chuaån bò vaø tieät truøng moâi tröôøng nuoâi caáy: Moâi tröôøng leân men baõ khoai myø sau khi haáp thanh truøng Troän gioáng sau khi laøm nguoäi moâi tröôøng. tỉ lệ giống: 0,5-20% Leân men beà maët: Nhieät ñoä thích hôïp laø 28-320C. thôøi gian lên men 5-6 ngaøy Canh tröôøng leân men troän vôùi nước cất ñeå trích ly enzyme 3.6.3. Hoaøn thaønh quy trình saûn xuaát cheá phaåm probiotic Hình 3.8 Quy trình saûn xuaát cheá phaåm probiotic Giống Leân men chìm, 16h/370C Leân men rieâng reõ töøng gioáng Lên men riêng rẽ từng giống Phoái troän gioáng (taïo hoãn hôïp) Phối trộn giống (tạo hỗn hợp) Söõa gaày 20%, cao naám men 0.05%, lacto 2%, NaCL Sữa gầy 20%, cao nấm men 0.05%, lacto 2%, NaCL 0.01% Ñoàng hoùa hỗn hợp dịch giống vôùi chaát baûo quaûn nhieät Đồng hóa huyền phù với chất bảo quản nhiệt Phoái troän vôùi chaát mang (boät ñaäu naønh, caùm gaïo, traáu, baõ khoai myø). xöû lí nhieät, ñoä aåm 15% Saáy ( saáy phun, ñoâng khoâ, saáy nhieät …) Phối trộn với các Enzym Ñoùng goùi Saûn phaåm, bảo quản 100C 3.6.4. Cheá phaåm probiotic döôùi daïng boät ñoâng khoâ vaø daïng loûng Ñaõ saûn xuaát ñöôïc 20 lít cheá phaåm daïng loûng, 5 kg saûn phaåm daïng boät Thaønh phaàn saûn phaåm: Daïng loûng: Lactobacillus plantarum, L. brevis : 109CFU/ml Bacillus amyloliquefaciens, B. megaterium :108CFU/ml Saccharomyces cerevisae, S. boulardii : 109CFU/ml Amylase : 9 UI/ml Protease : 9,7 UI/ml Cellulase : 1841 UI/ml Hình 3.9. Cheá phaåm probiotic daïng loûng Daïng boät Lactobacillus plantarum, L. brevis : 8.5 x 108cfu/g Bacillus amyloliquefaciens, B. megaterium :8.2 x 107CFU/g Hình 3.10. Cheá phaåm probiotic daïng boät ñoâng khoâ CHÖÔNG VI: KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ 4.1. Keát luaän: Sau quaù trình tìm hieåu vaø thöïc nghieäm veà cheá phaåm probiotic trong chaên nuoâi. Em ñaõ toång keát cho mình ñöôïc nhöõng kieán thöùc, hieåu hôn veà cheá phaåm naøy vaø nhaän thaáy raèng: chaên nuoâi laø moät cheá phaåm chuû yeáu chöùa vi sinh vaät soáng coù hoïat tính khaùng vi sinh gaây beänh ñöôøng ruoät vaø taêng cöôøng mieãn dòch nhaèm taêng hieäu quaû trong chaên nuoâi gia suùc gia caàm. Hieän nay treân theá giôùi vaø Vieät Nam coù nhieàu nghieân cöùu về phaân laäp, tuyeån choïn ñöôïc nhöõng chuûng vi sinh vaät hoạt tính probiotics. Trong khi cheá phaåm probiotic chaên nuoâi ñaõ ñöôïc thöông maïi hoùa roäng raõi ôû nöùôc ngoøai vaø xuaát hieän treân thò tröôøng Vieät Nam, thì nghieân cöùu trong nöôùc ñang ôû giai ñoïaïn hoaøn thieät quy trình saûn xuaát probiotic quy moâ phoøng thí nghieäm, xaùc ñònh ñieàu kieän leân men toái öu taêng sinh khoái vaø caùc phöông phaùp thu hoài saûn phaåm cho tæ leä soáng soùt cao. Beân caïnh ñoù, saûn xuaát caùc enzyme hoã trôï tieâu hoùa cuõng ñöôïc chuù yù nhaèm phoái hôïp vôùi vi sinh probiotic taïo thaønh cheá phaåm thöùc aên boå sung vöøa phoøng chöõa beänh vöøa taêng hieäu suaát söû duïng thöùc aên. 4.2.Ñeà nghò Hoøan thieän quy trình saûn xuaát cheá phaåm probiotic, toái öu hoùa moâi tröôøng nuoâi caáy vaø quùa trình thu hoài saûn phaåm. Thöû nghieäm saûn phaåm treân gia suùc Nghieân cöùu caùc thaønh phaàn boå sung vaøo cheá phaåm probiotics nhaèm ña daïng hoùa vaø naâng cao hieäu quaû söû duïng saûn phaåm.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

NOI DUNG .DOC
BÌA.DOC.doc
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.doc
LOI NOI DAU.doc
LỜI CẢM ƠN.doc
MỤC LỤC.doc
PHU LUC.doc
TO GIAO NHIEM VU.doc
TÀI LIỆU TAHM KHẢO.doc