Khóa luận Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh ở Nhà máy quy chế Từ Sơn

§Æc ®iÓm s¶n phÈm vµ b¸n hµng t¹i Nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n. B¸n hµng lµ mét kh©u hÕt søc quan träng vµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng ®èi víi mét doanh nghiÖp. ViÖc tiªu thô s¶n phÈm kÕt thóc mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chuyÓn ho¸ tõ vèn hiÖn vËt sang vèn tiÒn tÖ b¾t ®Çu mét chu kú s¶n xuÊt míi. ViÖc tiªu thô s¶n phÈm nhanh hay chËm gióp cho doanh nghiÖp rót ng¾n ®­îc chu kú s¶n xuÊt, t¨ng nhanh vßng quay cña vèn vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Do vËy, bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng rÊt chó träng ®Õn kh©u b¸n hµng vµ cã nhiÒu biÖn ph¸p tµi chÝnh phï hîp ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh b¸n hµng. §Ó cã thÓ gi¸m s¸t kÞp thêi, chÝnh x¸c ®Çy ®ñ vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, theo dâi chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng cña s¶n phÈm tõ ®ã phôc vô ®¾c lùc cho c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña Nhµ m¸y, hµng ngµy hay ®Þnh kú sau khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ do ban kho chuyÓn nªn kÕ to¸n nªn më sæ chi tiÕt s¶n phÈm. Sæ nµy ®­îc ®ãng thµnh quyÓn vµ cã ®¸nh sè trang chi tiÕt cho tõng nhãm s¶n phÈm. S¶n phÈm cña Nhµ m¸y cã thÓ ®­îc chia thµnh 12 nhãm chÝnh sau: Bu l«ng tinh Bu l«ng th« Bu l«ng m¹ nhung Bu l«ng c­êng ®é cao §ai èc tinh §ai èc b¸n tinh Vßng ®Öm c¸c lo¹i VÝt c¸c lo¹i Gud«ng Phô tïng xe m¸y Phô tïng xe ®¹p 12. T¾c kª « t« S¶n phÈm cña Nhµ m¸y phôc vô chñ yÕu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nh­ ®iÖn, l¾p r¸p, x©y dùng vµ khai th¸c má ... ThÞ tr­êng b¸n s¶n phÈm cña Nhµ m¸y chñ yÕu lµ thÞ tr­êng trong n­íc. HiÖn nay, ®Ó ®Èy m¹nh viÖc b¸n s¶n phÈm, Nhµ m¸y ®· sö dông mét sè chÝnh s¸ch tµi chÝnh nh»m khuyÕn khÝch kh¸ch hµng nh­ chi th­ëng cho kh¸ch hµng (tiÒn tµu xe) nÕu kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng lín ... HiÖn nay, Nhµ m¸y chñ yÕu ¸p dông ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp bao gåm b¸n thu tiÒn ngay vµ giao hµng ®­îc ng­êi mua chÊp nhËn nh­ng ch­a thanh to¸n. B¸n hµng trùc tiÕp lµ ph­¬ng thøc giao hµng cho ng­êi mua trùc tiÕp t¹i kho (hay trùc tiÕp t¹i c¸c ph©n x­ëng kh«ng qua kho) cña Nhµ m¸y. Sè hµng khi bµn giao cho kh¸ch hµng ®­îc chÝnh thøc coi lµ b¸n hµng vµ Nhµ m¸y mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy. Ng­êi mua thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh to¸n sè hµng mµ Nhµ m¸y ®· giao. Nhµ m¸y ¸p dông mét møc gi¸ chung cho tÊt c¶ kh¸ch hµng. ViÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ m¸y chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ®¬n ®Æt hµng (§§H). C¨n cø vµo §§H cña kh¸ch hµng, Nhµ m¸y lËp b¶ng b¸o gi¸ göi cho kh¸ch hµng. Khi kh¸ch hµng ®Õn nhËn hµng c¨n cø vµo b¶ng b¸o gi¸, kÕ to¸n b¸n hµng lËp Ho¸ ®¬n GTGT. 2.2. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i nhµ m¸y. 2.2.1. Chøng tõ vµ quy tr×nh lu©n chuyÓn b¸n hµng. * Chøng tõ vµ sæ kÕ to¸n Nhµ m¸y sö dông. - Ho¸ ®¬n GTGT. - GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng - PhiÕu thu - Sæ chi tiÕt TK 131, sæ theo dâi doanh thu. - B¶ng kª sè 11 - NhËt ký chøng tõ sè 8. ** Ho¸ ®¬n GTGT lµ lo¹i ho¸ ®¬n ®­îc sö dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc ®èi t­îng nép GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô. Ho¸ ®¬n GTGT do Bé tµi chÝnh ph¸t hµnh, khi lËp doanh nghiÖp ph¶i ghi ®Çy ®ñ, ®óng c¸c yÕu tè quy ®Þnh: - Gi¸ b¸n (ch­a cã GTGT) - ThuÕ GTGT - Tæng gi¸ thanh to¸n (®· cã GTGT) Ho¸ ®¬n GTGT cña Nhµ m¸y do phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n lËp, lµm 3 liªn Liªn 1: Phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n gi÷ l¹i Liªn 2: Göi cho kh¸ch hµng lµm chøng tõ ®i ®­êng vµ ghi sæ kÕ to¸n ®¬n vÞ mua. Liªn 3: Göi cho thñ kho ®Ó lµm c¨n cø xuÊt kho. Tõ c¸c ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n tæng hîp chøng tõ ghi vµo sæ theo dâi doanh thu, theo tr×nh tù thêi gian, mçi ho¸ ®¬n ®­îc ghi 1 dßng. §Ó theo dâi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi ng­êi mua kÕ to¸n sö dông 2 lo¹i sæ: Sæ chi tiÕt TK 131, sæ theo dâi doanh thu. Tr×nh tù ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n s¶n phÈm cña nhµ m¸y trªn sæ s¸ch kÕ to¸n ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau. Sæ chi tiÕt c¸c TK156, 632, Chøng tõ gèc 511,521,531,532,641,642,911 B¶ng kª sè 8, 9, 10, 11 NKCT sè 8 (Ghi Cã TK156, 511,...911) sè 10 (ghi cã TK421) Sæ c¸i TK155, 511, 911,... B¸o c¸o kÕ to¸n Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Quan hÖ ®èi chiÕu 2.2.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông. C¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô còng nh­ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, ®Ó h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô KTPS hµng ngµy, Nhµ m¸y sö dông hÖ thèng TK kÕ to¸n ®óng theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh. Trong kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng hiÖn nay ë nhµ m¸y kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau: - TK511 "Doanh thu b¸n s¶n phÈm vµ cung cÊp dÞch vô". - TK3387 "Doanh thu ch­a thùc hiÖn". -TK911: "X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh". - TK632 :"Gi¸ vèn hµng b¸n". - TK531: "Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i". - TK532: "Gi¶m gi¸ hµng b¸n. - TK641: "Chi phÝ b¸n hµng". - TK642: "Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp". - TK3331: "ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép". - TK131: "Ph¶i thu kh¸ch hµng". - TK155: "Thµnh phÈm". Ngoµi ra cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c liªn quan nh­: TK111, 112, 153,... KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña c¸c tµi kho¶n ®­îc kÕ to¸n thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. * KÕ to¸n chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng. Nhµ m¸y thiÕt kÕ vµ sö dông mét sè mÉu sæ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n trªn c¬ së t«n träng nguyªn t¾c chung. C¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña nhµ m¸y ®­îc theo dâi vµ ph¶n ¸nh c¸c sæ chi tiÕt sæ chi tiÕt b¸n hµng, sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua. Tõ viÖc xem xÐt hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng cã thÓ thÊy sù hîp lý, logic trong viÖc sö dông sæ s¸ch kÕ to¸n víi viÖc sö dông c¸c tµi kho¶n nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn. 2.2.3. C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng. B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi, thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. Tuú thuéc vµo ph­¬ng thøc b¸n hµng mµ qu¸ tr×nh nµy ë mçi doanh nghiÖp diÔn ra cã nh÷ng ®iÓm riªng kh¸c. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ph­¬ng thøc b¸n hµng kh«ng chØ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi c«ng t¸c lu©n chuyÓn, b¶o qu¶n s¶n phÈm mµ cßn cã vai trß kh«ng nhá trong viÖc thóc ®Èy qu¸ tr×nh l­u th«ng s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp. Ph­¬ng thøc b¸n hµng phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng sÏ gãp phÇn lµm t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, ®Èy m¹nh b¸n hµng tiÕn tíi lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Qu¸n triÖt ®iÒu nµy, Nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n ®· tæ chøc b¸n hµng theo ph­¬ng thøc b¸n hµng giao trùc tiÕp. Tuú thuéc vµo yªu cÇu cña kh¸ch hµng mµ khèi l­îng s¶n phÈm xuÊt b¸n mçi lÇn cã thÓ nhiÒu, Ýt kh¸c nhau. Thùc hiÖn h×nh thøc thanh to¸n nµy, tuú thuéc vµo tho¶ thuËn gi÷a nhµ m¸y vµ kh¸ch hµng mµ kh¸ch hµng cã thÓ thanh to¸n theo 1 trong 2 h×nh thøc: Tr¶ tiÒn ngay hoÆc tr¶ chËm. * B¸n hµng thu tiÒn ngay. VÝ dô: Xem xÐt tr­êng hîp ngµy 15/12/2004 b¸n Bulon cho C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. Ho¸ ®¬n GTGT sè 0082554. TrÞ gi¸ xuÊt kho: 12.306.560. TrÞ gi¸ l« hµng (ch­a cã thuÕ GTGT): 12.608.320. ThuÕ GTGT 5%: 630.416. Tæng gi¸ thanh to¸n: 13.238.736. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n b¸n hµng (ho¸ ®¬n GTGT) vµ phiÕu thu tiÒn mÆt, kÕ to¸n ghi b¶ng kª chi tiÕt doanh thu b¸n hµng vµ b¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt (xem b¶ng sè 1&2) theo ®Þnh kho¶n. (1) Nî TK111 13.238.736. Cã TK511 12.608.320. Cã TK33311 630.416. B¶ng kª chi tiÕt doanh thu b¸n hµng ph¶n ¸nh doanh thu thùc tÕ cña tõng ho¸ ®¬n trong mçi ho¸ ®¬n theo dâi doanh thu cña tõng lo¹i s¶n phÈm b¸n hµng trong th¸ng. Sè liÖu trong b¶ng nµy ®Ó ghi vµo cét "sè l­îng xuÊt" cña sæ chi tiÕt thµnh phÈm (xem b¶ng sè 3). B¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt ®­îc më theo tõng th¸ng cho tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n hµng trong th¸ng nh»m theo dâi t×nh h×nh b¸n hµng còng nh­ doanh thu cã thuÕ GTGT trong th¸ng theo tõng mÆt hµng. ho¸ ®¬n gtgt Ngµy 15 th¸ng 12 n¨m 2004 Sè: 0082554 §¬n vÞ b¸n hµng: Nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n. §Þa chØ: ThÞ trÊn Tõ S¬n - Tõ S¬n - B¾c Ninh. §iÖn tho¹i: 0241 831.912 Sè TK: M· sè: 0100100671-005 Hä tªn ng­êi mua hµng: NguyÔn TiÕn §ång. §¬n vÞ: C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. §Þa chØ: 18 Lý V¨n Phóc - §èng §a - Hµ Néi. Sè TK: M· sè thuÕ: 0100906101-001. H×nh thøc thanh to¸n: TiÒn mÆt. Stt Tªn hµng ho¸, dÞch vô §.vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 01 Bu l«ng m¹ nhung M27x100 Bé 656 19.220 12.608.320 Céng tiÒn hµng 12.608.320 TiÒn thuÕ GTGT 5% 630.416 Tæng céng tiÒn thanh to¸n 13.238.736 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: M­êi ba triÖu, hai tr¨m ba t¸m ngµn, bÈy tr¨m ba s¸u ®ång. Ng­êi mua KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ  nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n PhiÕu xuÊt kho Ngµy 15/12/2004 Sè: 54 Hä tªn ng­êi nhËn hµng: Anh NguyÔn TiÕn §ång §¬n vÞ: C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. Stt Tªn s¶n phÈm, dÞch vô §.vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 01 Bu l«ng m¹ nhung M27x100 bé 656 18.760 12.306.560 Céng 12.306.560 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: M­êi hai triÖu, ba tr¨m linh s¸u ngµn, n¨m tr¨m s¸u m­¬i ®ång. Ng­êi nhËn KÕ to¸n ghi sæ Thñ kho Thñ tr­ëng ®¬n vÞ Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tæng hîp sè liÖu tõ b¶ng kª chi tiÕt doanh thu b¸n hµng vµo b¶ng kª doanh thu b¸n hµng, lµ c¨n cø ghi vµo cét cã TK511 vµ NhËt ký chøng tõ sè 08. Trªn c¬ së sæ chi tiÕt thµnh phÈm vµ phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn xuÊt s¶n phÈm b¸n theo ®Þnh kho¶n sau: (2) Nî TK632 12.306.560. Cã TK155 12.306.560. Nh­ vËy, ®Ó theo dâi doanh thu cña cïng mét ho¹t ®éng b¸n hµng, kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh ®ång thêi trªn c¶ b¶ng kª chi tiÕt doanh thu vµ b¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ph¶n ¸nh nµy cßn kÐo dµi thêi gian so s¸nh ®èi chiÕu sè liÖu trªn c¸c sæ. Bëi nh×n vµo b¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt ng­êi ta cã thÓ biÕt ®­îc sè l­îng, gi¸ c¶, doanh thu cña s¶n phÈm b¸n nh­ng l¹i kh«ng biÕt kh¸ch hµng lµ ai, ®· thanh to¸n hay ch­a. Ng­îc l¹i, khi nh×n vµo b¶ng kª chi tiÕt doanh thu b¸n hµng sÏ thÊy ®­îc doanh thu, kh¸ch hµng lµ ai, ®· thanh to¸n hay ch­a nh­ng l¹i kh«ng biÕt ngay ®­îc sè l­îng s¶n phÈm b¸n còng nh­ gi¸ c¶ cña nã. B¶ng sè 1: B¶ng kª chi tiÕt TK511 - doanh thu b¸n hµng Tõ ngµy 01/10/2004 ®Õn 31/12/2004. §¬n vÞ tÝnh: §ång Ngµy Chøng tõ DiÔn gi¶i TK nî TK cã SPS VL SPHH §¬n vÞ KH 1/10/04 0087195 H§BH cã thuÕ GTGT 5% 131 511 1.006.880 Bu l«ng m¹ tinh M26x60 C«ng ty XNK x©y dùng Vimeco 1/10/04 0087196 H§BH cã thuÕ GTGT 5% 131 511 15.025.536 Bu l«ng m¹ tinh M24x65 C«ng ty XNK x©y dùng Vimeco ... ... ... ... ... ... ... ... 15/12/04 0082554 H§BH cã thuÕ GTGT 5% 111 511 12.608.320 Bu l«ng m¹ nhung 27x100 C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1 16/12/04 0082555 H§BH cã thuÕ GTGT 5% 131 511 8.262.800 Bu l«ng m¹ nhung M26x60 C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1 3.902.872 Bu l«ng m¹ nhung M26x65 ... ... ... ... ... ... … … … Céng 5.943.902.120 B¶ng sè 2: B¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt TK511 - doanh thu b¸n hµng Tõ ngµy 01/10/2004 ®Õn 31/12/2004. §¬n vÞ tÝnh: §ång Ngµy Chøng tõ DiÔn gi¶i Tªn VLSPHH §.vÞ tÝnh Sè l­îng b¸n Gi¸ b¸n Doanh sè ... ... ... ... ... ... ... ... 15/12/04 0082554 H§BH cã thuÕ GTGT 5% Bu l«ng m¹ nhung M27x100 bé 656 19.220 12.608.320 16/12/04 0082555 H§BH cã thuÕ GTGT 5% Bu l«ng m¹ nhung M26 x 60 bé 728 11.350 8.262.800 Bu l«ng m¹ nhung M26 x 65 bé 328 11.899 3.902.872 ... ... ... ... … … Céng 5.943.902.120 B¶ng sè 3 Sæ chi tiÕt thµnh phÈm Tõ ngµy 01/10/2004 ®Õn 31/12/2004 Nhãm thµnh phÈm: Bu l«ng m¹ nhung §¬n vÞ tÝnh: §ång Ngµy th¸ng Chøng tõ DiÔn gi¶i Quy c¸ch s¶n phÈm Tµi kho¶n ®èi øng §¬n gi¸ NhËp XuÊt Tån Ghi chó NhËp XuÊt Sè l­îng Thµnh tiÒn Sè l­îng Thµnh tiÒn Sè l­îng Thµnh tiÒn Sè d­ ®Çu kú 129.115 275.254.375 SPS trong kú 13/10 02 NhËp M6 x 20 154 823 1.046 1.157.138 13.296 11.338.388 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15/12 54 XuÊt M27x100 632 18.760 656 12.306.560 10.296 13.236.888 16/12 55 XuÊt M24x60 632 10.255 728 7.465.640 XuÊt M24x65 632 10.750 328 3.526.000 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Céng 172.348 359.509.537 189.275 400.316.675 112.188 234.447.273 ho¸ ®¬n gtgt Ngµy 16 th¸ng 12 n¨m 2004 Sè: 0082555 §¬n vÞ b¸n hµng: Nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n. §Þa chØ: ThÞ trÊn Tõ S¬n - Tõ S¬n - B¾c Ninh. §iÖn tho¹i: 0241 831.912 Sè TK: M· sè: 0100100671-005 Hä tªn ng­êi mua hµng: NguyÔn TiÕn §ång. §¬n vÞ: C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. §Þa chØ: 18 Lý V¨n Phóc - §èng §a - Hµ Néi. Sè TK: M· sè thuÕ: 0100906101-001. H×nh thøc thanh to¸n: Tr¶ sau 20 ngµy. Stt Tªn hµng ho¸, dÞch vô §.vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 01 Bu l«ng m¹ nhungM24x60 bé 728 11.350 8.262.800 02 Bu l«ng m¹ nhungM24x65 bé 328 11.899 3.092.872 Céng tiÒn hµng 12.165.672 TiÒn thuÕ GTGT 5% 608.284 Tæng céng tiÒn thanh to¸n 12.773.956 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: M­êi hai triÖu, b¶y tr¨m b¶y ba ngµn, chÝn tr¨m s¸u n¨m ®ång. Ng­êi mua KÕ to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n PhiÕu xuÊt kho Ngµy 16/12/2004 Sè: 55 Hä tªn ng­êi nhËn hµng: Anh NguyÔn TiÕn §ång §¬n vÞ: C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. Stt Tªn s¶n phÈm, dÞch vô §.vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 01 Bu l«ng m¹ nhung M26x60 bé 728 10.255 7.465.640 02 Bu l«ng m¹ nhung M26x65 bé 328 10.750 3.526.000 Céng 10.991.640 Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: M­êi triÖu, chÝn tr¨m chÝn mèt ngµn, s¸u tr¨m bèn m­¬i ®ång. Ng­êi nhËn KÕ to¸n ghi sæ Thñ kho Thñ tr­ëng ®¬n vÞ * §èi víi b¸n hµng theo h×nh thøc tr¶ chËm. Theo h×nh thøc nµy, sau khi kh¸ch hµng nhËn hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n th× s¶n phÈm xuÊt b¸n ®­îc coi lµ b¸n hµng. ViÖc thanh to¸n sÏ ®­îc thùc hiÖn c¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu kho¶n tho¶ thuËn, hîp ®ång kinh tÕ ký kÕt gi÷a kh¸ch hµng vµ doanh nghiÖp, thêi ®iÓm thanh to¸n ®­îc giíi h¹n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh cã thÓ lµ sang th¸ng hoÆc khi lÊy l« hµng tiÕp theo. B¸n s¶n phÈm theo h×nh thøc nµy, nhµ m¸y sÏ b¸n ®­îc nhiÒu h¬n so víi h×nh thøc thu tiÒn ngay, ®ång thêi l¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña phÇn lín c¸c kh¸ch hµng gãp phÇn ®Èy m¹nh b¸n hµng. Tuy nhiªn nhµ m¸y cÇn ph¶i chó träng c«ng t¸c qu¶n lý c¸c kho¶n nî ph¶i thu tr¸nh t×nh tr¹ng nî qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n ghi b¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt vµ b¶ng kª chi tiÕt doanh thu b¸n hµng, ®ång thêi më thªm sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua TK131 theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK131 - Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK511-Doanh thu b¸n hµng tr¶ ngay(kh«ng bao gåm thuÕ GTGT). Cã TK3331(1) - ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. §ång thêi c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vµ ho¸ ®¬n GTGT kÕ to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK632 - Gi¸ vèn hµng b¸n. Cã TK155 - TrÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt. Khi kh¸ch hµng thanh to¸n nî, c¨n cø vµo phiÕu thu tiÒn hoÆc giÊy b¸o cã cña ng©n hµng, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo sæ chi tiÕt thanh to¸n víi kh¸ch hµng theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK111, 112 - Sè tiÒn kh¸ch hµng thanh to¸n. Cã TK131 - Ghi gi¶m sè ph¶i thu ng­êimua. Vµ ghi vµo b¶ng kª sè 1 vµ sè 2. VÝ dô: Ngµy 16/12/2004, Nhµ m¸y quy chÕ Tõ S¬n xuÊt b¸n cho anh NguyÔn TiÕn §ång - C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1, ho¸ ®¬n GTGT sè 0082555. TrÞ gi¸ xuÊt kho: 10.991.640. TrÞ gi¸ l« hµng (ch­a cã thuÕ GTGT): 12.165.672 ThuÕ GTGT 5% 608.284 Tæng gi¸ thanh to¸n 12.773.956 C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT sè 0082555 ngµy 16/12/2004, kÕ to¸n ghi. Nî TK131 12.773.956 Cã TK511 12.165.672 Cã TK33311 608.284 Vµ c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n theo ®Þnh kho¶n. Nî TK632 10.991.640 Cã TK155 10.991.640 §ång thêi më thªm sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua TK131 (xem b¶ng sè 4). Sæ nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng kh¸ch hµng ®Ó theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n gi÷a kh¸ch hµng víi nhµ m¸y. Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua cña nhµ m¸y ®­îc ghi nh­ sau: - C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi kh¸ch hµng ch­a thanh to¸n ngay, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua, mçi ho¸ ®¬n ghi trªn mét dßng vµ ph¶n ¸nh sè cßn ph¶i thu vµo cét ph¸t sinh nî. - Khi kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng, c¨n cø vµo giÊy b¸o cã cña ng©n hµng hoÆc phiÕu thu, kÕ to¸n ghi vµo cét ph¸t sinh cã. Trong ®ã: + C¨n cø ®Ó ghi vµo dßng sè d­ ®Çu kú lµ sè d­ cuèi kú trªn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua cña cïng kh¸ch hµng ®ã ë kú tr­íc. + Sè liÖu ghi vµo dßng sè d­ cuèi kú ®­îc tÝnh nh­ sau: NÕu d­ ®Çu kú lµ d­ nî th× DCK = D®k + PSnî - PScã. NÕu d­ ®Çu kú lµ d­ cã th× DCK = D®k - PSnî + PScã. VÝ dô: Xem xÐt sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua nh­ sau: B¶ng sè 4: Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua. Tµi kho¶n 131. Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1. Tõ ngµy 01/10 ®Õn ngµy 31/12/2004. N,T ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè d­ Sè Ngµy Nî Cã Nî Cã 1. Sè d­ ®Çu kú 228.507.202 2. Sè ph¸t sinh trong kú ... 0082555 16/12 A.§ång mua bu l«ng 511 12.165.672 333 608.284 PT114 17/12 A.§ång nép tiÒn mÆt 25.000.000 ... ... ... ... … ... ... ... ... Céng SPS 37.172.462 25.000.000 3. Sè d­ cuèi kú 240.679.664 Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo dßng tæng céng cña sæ chi tiÕt ph¶i thu kh¸ch hµng, kÕ to¸n lËp b¶ng kª 11 "B¶ng tæng hîp ph¶i thu cña kh¸ch hµng - 131". Sè liÖu trªn b¶ng kª 11 ®­îc ghi chÐp vµo nhËt ký chøng tõ sè 8 "B¶ng kª chi tiÕt TK511 - doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô", phÇn ghi cã TK511. Nh­ vËy, ®ång thêi víi viÖc h¹ch to¸n doanh thu, kÕ to¸n thùc hiÖn ph¶n ¸nh c«ng nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng trªn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng­êi mua nh»m theo dâi mét c¸ch chÆt chÏ t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng, gióp cho viÖc thanh to¸n nî cña kh¸ch hµng ®­îc diÔn ra nhanh gän, chÝnh x¸c. B¶ng sè 5: B¶ng tæng hîp ph¶i thu kh¸ch hµng (131) Tõ ngµy 01/10/2004 ®Õn 31/12/2004 Tµi kho¶n 131 "Ph¶i thu kh¸ch hµng" §¬n vÞ tÝnh: §ång Stt §¬n vÞ KH D­ nî ®Çu kú D­ cã ®Çu kú PS Nî PS Cã D­ nî cuèi kú D­ cã cuèi kú 1 C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 4 43.467.828 37.734.969 - 81.202.797 2 C«ng ty x©y l¾p ®iÖn 1 228.507.202 37.172.462 25.000.000 240.679.664 3 C«ng ty c¬ khÝ ViÖt ¸ 39.938.066 37.734.969 9.649.718 7.852.815 .... .... .... ... .... .... ... 89 C«ng ty TNHH H¶i Th¨ng 12.000.000 12.000.000 Céng 6.264.814.588 101.975.992 5.564.738.171 7.843.736.993 4.016.789.021 132.949.247 2.2.4. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n. HiÖn nay, nhµ m¸y ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n theo ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh, kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TrÞ gi¸ cña s¶n phÈm xuÊt b¸n trong kú thuéc ph©n x­ëng nµo th× ®­îc tÝnh theo trÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cña ph©n x­ëng ®ã. TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho trong kú thuéc ph©n x­ëng i = Sè l­îng thµnh phÈm xuÊt kho (thuéc ph©n x­ëng i) trong kú x Gi¸ ®¬n vÞ cña thµnh phÈm thuéc ph©n x­ëng i Khi xuÊt b¸n, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè l­îng thµnh phÈm xuÊt b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n vµ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®Ó tÝnh ra trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n theo ph­¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh. C¨n cø vµo Sæ chi tiÕt thµnh phÈm (cét sè l­îng vµ thµnh tiÒn xuÊt) vµ phiÕu xuÊt kho sè 54, kÕ to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK632 12.306.560 Cã TK155 12.306.560 Nh­ vËy, tõ vµo sá chi tiÕt thµnh phÈm, kÕ to¸n ®· x¸c ®Þnh trÞ gi¸ xuÊt kho cña hµng ®· b¸n trong kú. Cuèi quý, c¨n cø vµo sè liÖu cña sæ chi tiÕt thµnh ph¶m, toµn bé gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n trong quý IV/2004 ®­îc xac ®Þnh: Nî TK632 4.725.811.022. Cã TK155 4.725.811.022 Sè liÖu tÝnh to¸n sÏ ®­îc ghi vµo Sæ c¸i TK632 ®Ó ghi vµo Sæ c¸i tµi kho¶n tæng hîp. Sæ nµy ®­îc ®ãng thµnh quyÓn vµ më cho c¶ n¨m. Cuèi n¨m, lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n, kÕ to¸n sÏ sö dông sè liÖu trªn sæ c¸i tµi kho¶n tæng hîp. Sæ c¸i TK511 "Doanh thu b¸n hµng" Quý IV n¨m 2004 SD§K: 0 §¬n vÞ tÝnh: §ång N, T ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã 31/12 TiÒn b¸n hµng 131 5.943.902.120 31/12 KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn 911 5.943.902.120 Céng sè ph¸t sinh 5.943.902.120 5.943.902.120 Sè d­ cuèi kú 0 0 Sæ c¸i TK632 "gi¸ vèn b¸n hµng" Quý IV n¨m 2004 SD§K: 0 §¬n vÞ tÝnh: §ång N, T ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ Sè tiÒn Sè Ngµy Nî Cã 31/12 Gi¸ vèn b¸n hµng 155 4.725.811.022 31/12 KÕt chuyÓn x¸c ®Þnh kÕt qu¶ 911 4.725.811.022 Céng sè ph¸t sinh 4.725.811.022 4.725.811.022 S« d­ cuèi kú 0 0 2.2.5. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng. * Néi dung chi phÝ b¸n hµng: - Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng: TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. - ChÝ phÝ vËt liÖu phôc vô b¸n hµng: + VËt liÖu chÝnh (152.1): LÊy thÐp ch»ng buéc c¸c thïng, hßm hµng + VËt liÖu phô (152.2): Chñ yÕu lµ bao b× ®ãng gãi nh­ hßm gç ®ùng s¶n phÈm, bao t¶i døa, tói nil«ng, ®ai nÑp... - Chi phÝ c«ng cô, dông cô - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Chi phÝ thuª ngoµi söa ch÷a TSC§, tiÒn thuª bèc v¸c... - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Chi th­ëng cho kh¸ch hµng tiÒn tµu xe, chi phÝ tiÕp kh¸ch… * Tµi kho¶n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú, kÕ to¸n sö dông TK641 - chi phÝ b¸n hµng. Cuèi kú kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ b¸n hµng vµo TK911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña quý. Nhµ m¸y sö dông c¸c tµi kho¶n cÊp 2: TK641(1): Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng. TK641(2): Chi phÝ vËt liÖu. TK641(3): Chi phÝ c«ng cô dông cô. TK641(7): Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. TK641(8): Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. nh»m qu¶n lý chi tiÕt tõng néi dung chi phÝ b¸n hµng. * Sæ kÕ to¸n sö dông: KÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 5 ®Ó tËp hîp chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú. - KÕt cÊu: Bao gåm c¸c cét sè thø tù, c¸c cét däc ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh bªn Cã cña TK 152, 153, 334, 338... - Ph­¬ng ph¸p lËp: C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng, b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ nhËt ký chøng tõ sè 1 ®Ó cuèi quý kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ b¸n hµng trªn b¶ng kª sè 5 (Xem b¶ng sè 6). Dßng céng ph¸t sinh chi phÝ b¸n hµng ®­îc ghi vµo cét Cã TK 641, dßng Nî TK 911 trªn NKCT sè 8 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong quý theo ®Þnh kho¶n: Nî TK911: 375.496.174. Cã TK641: 375.496.174 S¬ ®å kÕ to¸n CPBH TK 111 TK 641 TK 911 NhËt ký chøng tõ sè 1 Cuèi kú kÕt chuyÓn sang TK 911 trªn NKCT sè 8 TK 152, 153 B¶ng ph©n bæ NVL, CCDC TK 334, 338 B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng 2.2.6. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña toµn doanh nghiÖp. * Néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý: TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý - Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý: + VËt liÖu chÝnh (152.1): XuÊt thÐp phôc vô cho c«ng viÖc söa ch÷a TSC§ nh­ v¨n phßng nhµ m¸y,.... + VËt liÖu kh¸c (152.5): Chñ yÕu lµ vËt liÖu x©y dùng nh­ v«i, c¸t, g¹ch dïng cho söa ch÷a th­êng xuyªn vÒ nhµ lµm viÖc, v¨n phßng, nhµ kho.... - Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng (153): Dông cô ®o cho phßng ph©n x­ëng chuÈn bÞ s¶n xuÊt, ta r« bµn gen, trôc kiÓm... - Chi phÝ khÊu hao TSC§. - ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ nh­: thuÕ m«n bµi, thuÕ nhµ ®Êt, lÖ phÝ cÇu, phµ... - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Chi phÝ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i dïng cho qu¶n lý... - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Chi phÝ tiÕp kh¸ch, chi c«ng t¸c phÝ,.... - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. * Tµi kho¶n sö dông: TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nhµ m¸y sö dông c¸c tµi kho¶n cÊp 2 sau: TK642(1): Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý. TK642(2): Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý. TK642(3): Chi phÝ c«ng cô dông cô. TK642(4): Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho qu¶n lý. TK642(5): Chi phÝ thuÕ phÝ, lÖ phÝ. TK642(6): Chi phÝ dù phßng. TK642(7): Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. TK642(8): Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. * Sæ kÕ to¸n sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, kÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 5. C¨n cø ®Ó lËp b¶ng kª sè 5 lµ c¸c NKCT sè 1, 2, 5, 10. B¶ng ph©n bæ NVL, CCDC, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng, b¶ng ph©n bæ khÊu hao. Cuèi quý kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trªn b¶ng kª sè 5. Dßng céng ph¸t sinh trªn b¶ng kª sè 5 ®­îc ghi vµo cét Cã TK 642 dßng Nî TK 911 trªn NKCT sè 8 theo ®Þnh kho¶n: Nî TK911 614.596.786 Cã TK642 614.596.786 s¬ ®å kÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp TK 111, 112 TK 642 TK 911 NKCT sè 1,2 Cuèi kú kÕt chuyÓn trªn trªn NKCT sè 8 TK 152, 153 B¶ng ph©n bæ NVL, CCDC TK 214 B¶ng ph©n bæ khÊu hao TK 334, 338 B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng TK 331, 138 NKCT sè 5, 10 B¶ng sè 6: B¶ng kª sè 5 TËp hîp chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Quý IV n¨m 2004 TK ghi Cã 152.1 152.2 152.3 152.5 153 214 334 338 NKCT NKCT NKCT NKCT Tæng céng TK ghi Nî sè 1 sè 2 sè 5 sè 10 TK 641-CFBH 52.816.415 85.977.759 25.500.000 3.352.000 207.850.000 375.496.179 + CF nh©n viªn 25.500.000 3.352.000 + CF vËt liÖu 52.816.415 85.977.759 + CF = tiÒn kh¸c 207.850.000 - TK 642 - CFQLDN 14.890.700 4.670.589 5.853.000 15.750.198 14.761.017 120.987.000 170.800.000 72.226.834 90.744.882 93.812.466 203.812.566 10.100.000 614.596.786 + CF nh©n viªn QL 170.800.000 72.226.834 + CF VLQL 14.890.700 4.670.589 5.853.000 15.750.198 + CF ®å dïng VP 14.761.017 + CF KHTSC§ 120.987.000 + CF dv mua ngoµi 90.744.882 93.812.466 + CF = tiÒn kh¸c 203.812.566 + Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 10.100.000 Tæng céng: 67.707.115 90.648.378 5.353.000 15.750.198 14.761.017 120.987.000 196.300.000 75.578.834 298.594.882 93.812.466 203.812.566 10.100.000 990.092.965 2.2.7. KÕ to¸n thuÕ GTGT ®Çu ra. Nhµ m¸y Quy chÕ Tõ S¬n cã s¶n phÈm lµ c¸c mÆt hµng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, do ®ã Nhµ m¸y ®· vµ ®ang tæ chøc thùc hiÖn luËt thuÕ nµy. - VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh vµ nép thuÕ. Nhµ m¸y ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. Do ®ã doanh thu b¸n hµng cña Nhµ m¸y lµ toµn bé sè tiÒn b¸n hµng kh«ng bao gåm thuÕ GTGT. Khi viÕt ho¸ ®¬n GTGT, nh©n viªn b¸n hµng lËp ho¸ ®¬n ph¶i ghi râ c¸c kho¶n: Gi¸ b¸n, thuÕ GTGT, tæng tiÒn thanh to¸n hay sè ph¶i thu cña kh¸ch hµng. - VÒ c¸ch tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra. Sè thuÕ GTGT ®Çu ra cña Nhµ m¸y ®­îc tÝnh theo c«ng thøc. Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép = Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT theo quy ®Þnh §Ó theo dâi thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng b¸n trong kú, kÕ to¸n më sæ theo dâi sè thuÕ GTGT ph¶i nép. Sæ nµy gåm 3 phÇn. PhÇn 1: "ThuÕ GTGT ®Çu ra" - Ph¶n ¸nh sè tiÒn thuÕ GTGT ®Çu ra cña hµng b¸n trong kú. PhÇn 2: "ThuÕ GTGT ®· nép" - Ph¶n ¸nh sè tiÒn thuÕ GTGT ®· nép trong kú d­¹ trªn c¸c phiÕu chi, giÊy b¸o nî… PhÇn 3: "ThuÕ GTGT cßn ph¶i nép" - Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép cuèi kú, c¸ch tÝnh nh­ sau: Sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép cuèi kú = Sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép ®Çu kú + Sè thuÕ GTGT ph¶i nép ph¸t sinh trong kú - Sè thuÕ GTGT ®· nép trong kú - Sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ C¨n cø ®Ó ghi sæ theo dâi thuÕ GTGT ph¶i nép lµ c¸c ho¸ ®¬n b¸n hµng, c¸c chøng tõ nép thuÕ vµ b¶ng kª sè 1, 2… B¶ng kª ho¸ ®¬n, chøng tõ MÉu sè 02/GTGT hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra Th¸ng 12/2004 Chøng tõ Tªn kh¸ch hµng M· sè thuÕ cña kh¸ch hµng Doanh sè b¸n ch­a thuÕ GTGT ThuÕ GTGT Ghi chó Sè Ngµy … … … … … … … 0082554 15/12 C.Ty x©y l¾p ®iÖn 1 0100100671-005 12.608.320 630.416 0082555 16/12 C.Ty x©y l¾p ®iÖn 1 0100100671-005 12.165.672 608.284 0082556 16/12 NM cao su 75 0500238515 10.342.800 517.140 … … … … … … … Céng 1.382.709.375 69.135.475 2.2.8. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cña Nhµ m¸y. Hµng quý, kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng theo c«ng thøc: KÕt qu¶ = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn b¸n hµng - Chi phÝ b¸n hµng - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Trong ®ã: Doanh thu thuÇn = Tæng doanh thu - C¸c kho¶n gi¶m trõ. * Tµi kho¶n sö dông: TK 511, 641, 642, 632, 911, 421 vµ c¸c TK liªn quan. * Sæ kÕt to¸n sö dông: §Ó ph¶n ¸nh toµn bé qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n sö dông c¸c sæ sau: + NKCT sè 8. + Sæ c¸i TK 131, 511, 632, 641, 642, 911 ● C¬ së vµ ph­¬ng ph¸p ghi NKCT sè 8: - C¨n cø vµo b¶ng kª sè 11 phÇn ghi Cã ®Ó ghi vµo cét ghi cã TK131. - C¨n cø sæ chi tiÕt b¸n hµng dïng cho TK511 phÇn ghi Cã ®Ó ghi vµo c¸c cét ghi cã TK511. - C¨n cø vµo sæ chi tiÕt dïng chung cho c¸c tµi kho¶n 632, 641, 642, 711, 811, 911 phÇn ghi Cã ®Ó ghi vµo c¸c cét ghi cã tµi kho¶n 632, 641, 642, 711, 811, 911. Cuèi quý khãa sæ NKCT sè 8, x¸c ®Þnh tæng sè ph¸t sinh bªn Cã cña c¸c TK trªn ®èi øng Nî c¸c TK liªn quan vµ lÊy sè tæng céng cña NKCT sè 8 ®Ó ghi sæ c¸i (Xem b¶ng sè 7) C¨n cø lËp sæ c¸i: Dùa vµo NKCT sè 8 vµ c¸c NKCT liªn quan. Ph­¬ng ph¸p lËp: - Sè d­ ®Çu n¨m: C¨n cø vµo sæ c¸i c¸c TK n¨m 2003 dßng SDCN chuyÓn sang. - Sè ph¸t sinh Nî: §­îc ph¶n ¸nh chi tiÕt theo tõng TK ®èi øng Cã lÊy tõ c¸c NKCT cã liªn quan. - Sè ph¸t sinh Cã: lÊy tõ dßng tæng céng cña nhËt ký chøng tõ sè 8 ghi Cã c¸c TK 131, 511, 632, 641, 642, 711, 811, … Sæ c¸i ghi vµo ngµy cuèi quý sau khi ®· kho¸ sæ vµ kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu trªn c¸c nhËt ký chøng tõ. Cuèi quý, c¨n cø vµo sè liÖu Sæ c¸i c¸c TK, kÕ to¸n lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh quý 4 n¨m 2004 (Xem b¶ng sè 8). B¶ng sè 7 NhËt ký chøng tõ sè 8 TK ghi Cã TK ghi Nî 131 511 632 641 642 711 811 911 Tæng céng TK 111 427.379.351 652.208.427 12.785.365 1.092.373.143 TK 112 7.020.787.890 7.020.787.890 TK 131 5.291.693.693 5.291.693.693 TK 511 5.943.902.120 5.943.902.120 TK 711 12.451.267 12.451.267 TK911 4.725.811.022 395.496.174 614.596.786 5.735.903.982 Céng 7.448.167.241 5.943.902.120 4.725.811.022 395.496.174 614.596.786 12.785.365 12.451.267 5.943.902.120 25.097.112.095 §· ghi sæ c¸i ngµy 15 th¸ng 01 n¨m 2005. Ng­êi ghi sæ. KÕ to¸n tr­ëng. Thñ tr­ëng ®¬n vÞ. (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (ký, ®ãng dÊu) B¶ng sè 8 : kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Quý 4 n¨m 2004 PhÇn 1: L·i, lç §VT: ®ång ChØ tiªu M· sè Quý nµy Luü kÕ tõ ®Çu n¨m Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 01 5.943.902.120 25.480.359.782 C¸c kho¶n gi¶m trõ (03=04+05+06+07) 03 - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i 04 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n 05 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i 06 - ThuÕ TT§B, thuÕ XNK, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¶i nép 07 1. DT thuÇn vÒ BH vµ cung cÊp dÞch vô (10=01-03) 10 5.943.902.120 25.480.359.782 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 11 4.725.811.022 21.616.334.006 3 Lîi nhuËn gép vÒ BH vµ cung cÊp dÞch vô (20=10-11) 20 1.218.091.098 3.864.025.776 4. Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 21 2.091.178 15.018.046 5. Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 22 228.458.024 619.777.338 Trong ®ã l·i vay ph¶i tr¶ 23 228.458.024 619.777.338 6. Chi phÝ b¸n hµng 24 375.496.174 1.071.506.947 7. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 25 614.596.786 2.117.396.130 8. Lîi tøc tõ H§KD [30=20+(21-22)-(24+25) 30 1.631.292 70.363.407 9. Thu nhËp kh¸c 31 12.785.365 38.225.340 10. Chi phÝ kh¸c 32 12.451.267 12.774.073 11. Lîi nhuËn kh¸c (40 = 31 - 32) 40 334.098 25.774.073 12. Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ 50 1.965.390 96.137.480 13. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (28%) 51 550.309,2 26.918.494 14. Lîi nhuËn sau thuÕ (60=50-51) 60 1.415.080,8 69.218.986 Ch­¬ng 3 mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë Nhµ m¸y Quy chÕ Tõ S¬n. 3.1. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë Nhµ m¸y Quy chÕ Tõ S¬n. 3.1.1. ¦u ®iÓm; B»ng sù nç lùc cña b¶n th©n víi sù vËn dông kÞp thêi c¸c ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, tr¶i qua h¬n 40 n¨m thö th¸ch vµ ph­¬ng ph¸p, ®Õn nay Nhµ m¸y ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng to lín vµ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn c«ng nghiÖp n­íc nhµ. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc khi chuyÓn sang mét c¬ chÕ míi, Nhµ m¸y ®· gÆp ph¶i kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n ®Æc biÖt trong m«i tr­êng c¹nh tranh nh­ hiÖn nay. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, Ban l·nh ®¹o Nhµ m¸y ®· thÊy ®­îc nh÷ng mÆt cßn tån t¹i vµ kÞp thêi ®­a ra nhiÒu gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt cã hiÖu qu¶ nh»m kh¾c phôc khã kh¨n vµ hoµ nhËp nhÞp sè cña Nhµ m¸y víi nhÞp sèng cña thÞ tr­êng ®­a Nhµ m¸y ngµy cµng ®i lªn vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng. Víi sù nh¹y bÐn ®ã, ®Õn nay Nhµ m¸y ®· ®i vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Nhµ m¸y ®· cã bé m¸y qu¶n lý nãi chung vµ bé m¸y kÕ to¸n nãi riªng kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn vµ ngµy cµng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ c¬ b¶n Nhµ m¸y lu«n chÊp hµnh tèt c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cña Nhµ n­íc vµ Bé Tµi chÝnh ban hµnh, tæ chøc më vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®¶m b¶o cho viÖc cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña Nhµ m¸y. §Æc biÖt trong c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n ®· tu©n thñ ®óng chÕ ®é vµ vËn dông linh ho¹t c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña Nhµ m¸y. Bé m¸y kÕ to¸n cña Nhµ m¸y ®­îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, hîp lý phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng viÖc vµ nghiÖp vô chuyªn m«n cña mçi ng­êi. TËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong Nhµ m¸y nãi chung vµ phßng kÕ to¸n nãi riªng lu«n cè g¾ng vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao. §Æc biÖt, trong kú Nhµ m¸y kh«ng cã tr­êng hîp nµo ph¶i gi¶m gi¸ do hµng kÐm chÊt l­îng, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i rÊt Ýt ph¸t sinh, 1 n¨m chØ mét hoÆc hai lÇn thËm chÝ kh«ng cã. §iÒu ®ã chøng tá Nhµ m¸y ®· lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm. §i s©u t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë Nhµ m¸y, em thÊy: Nh×n chung c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ m¸y ®­îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, hîp lý dùa trªn c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é kÕ to¸n míi vµ vËn dông linh ho¹t, kÞp thêi c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é ®ã phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña Nhµ m¸y. VÒ hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n vµ chøng tõ sö dông: Nhµ m¸y ®· ¸p dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n doanh nghiÖp ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 vµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 186 TC/C§KT ngµy 14/3/1995 cña Bé Tµi chÝnh phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña Nhµ m¸y, ®¶m b¶o c¸c chøng tõ lËp ra cã c¬ së thùc tÕ vµ tÝnh ph¸p lý cao. VÒ hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n: Nh×n chung, Nhµ m¸y ®· thùc hiÖn ®­îc tèt viÖc më vµ ghi chÐp c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n theo quy ®Þnh. §Æc biÖt, Nhµ m¸y ®· më vµ ghi chÐp sæ chi tiÕt TK 131 ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n víi ng­êi mua chi tiÕt cho tõng kh¸ch hµng, thuËn tiÖn cho viÖc theo dâi c¸c kho¶n cßn ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng trong kú. Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh Nhµ m¸y ®· më B¶ng kª sè 5 tËp hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, gióp cho viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc gän nhÑ vµ dÔ dµng. §©y lµ ®iÓm mµ Nhµ m¸y cÇn ph¸t huy. 3.1.2. H¹n chÕ Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cÇn ph¸t huy, qua nghiªn cøu em thÊy mét sè vÊn ®Ò cÇn trao ®æi: - VÒ viÖc më sæ vµ ghi chÐp sæ theo dâi doanh thu, Nhµ m¸y míi chØ ph¶n ¸nh ®­îc doanh thu b¸n hµng mµ ch­a theo dâi chi tiÕt mÆt hµng b¸n ®­îc trong kú. Sæ doanh thu míi chØ theo dâi chung cho tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm mµ ch­a theo dâi chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n trÞ doanh thu. MÆt kh¸c, toµn bé chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú ®­îc tËp hîp vµ ph©n bæ hÕt cho sè hµng b¸n trong kú lµ hîp lý. Tuy nhiªn ®Ó theo dâi chi tiÕt vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cho tõng nhãm s¶n phÈm vµ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp nªn ch¨ng ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng nhãm s¶n phÈm b¸n. - VÒ ®Èy m¹nh chiÕn l­îc Marketing trong qu¸ tr×nh b¸n hµng. HiÖn nµy trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng c¹nh tranh gay g¾t, kh¸ch hµng cña nhµ m¸y Quy ChÕ Tõ S¬n hÇu nh­ chØ lµ nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng b¸n hµng còng nh­ më réng thÞ tr­êng. Mét m¶ng quan träng cña Marketing lµ c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o nh­ng ho¹t ®éng nµy hÇu nh­ kh«ng ®­îc nhµ m¸y ¸p dông: kh«ng hÒ qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ hay c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin qu¶ng c¸o truyÒn thèng, mµ chØ giíi h¹n ë cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm hoÆc ®­îc thùc hiÖn khi kh¸ch hµng ®Õn mua hµng ë nhµ m¸y t¹i n¬i b¸n hµng. Do ®ã viÖc t×m kiÕn kh¸ch hµng tiÒm n¨ng cÇn ®­îc chó träng h¬n. - VÒ c¸c ­u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng: nhµ m¸y cã bé phËn Marketing chuyªn nghiªn cøu vµ t×m hiÓu thÞ tr­êng nh­ng ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, nhµ m¸y ch­a ¸p dông mét sè biÖn ph¸p tµi chÝnh nh»m khuyÕn khÝch vµ thu hót kh¸ch hµng, t¹o t©m lý yªn t©m, tho¶i m¸i khi mua hµng nh­: chiªt khÊu thanh to¸n khi kh¸ch hµng thanh to¸n sím tiÒn hµng, chiÕt khÊu th­¬ng m¹i khi kh¸ch hµng mua víi sè l­îng lín,…. - VÒ viÖc sö dông h×nh thøc kÕ to¸n trong ®iÒu kiÖn ¸p dông tin häc: HiÖn nay, nhµ m¸y Quy ChÕ Tõ S¬n ®ang ¸p dông h×nh thøc NhËt ký chøng tõ ®Ò ghi sæ. Tr­íc kia, ®©y lµ h×nh thøc kÕ to¸n ®­îc xem lµ tèi ­u nhÊt do nã phï hîp víi nh÷ng ®¬n vÞ lín, khèi l­îng c«ng viÖc kÕ to¸n nhiÒu, ®iÒu kiÖn kÕ to¸n thñ c«ng. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ tin häc, m¸y vi tÝnh ®· ®­îc sö dông nhiÒu vµo c«ng viÖc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n. §Æc ®iÓm cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ lµ kÕt hîp ghi sæ theo tr×nh tù thêi gian víi tr×nh tù ghi sæ, ph©n lo¹i theo hÖ thèng c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo sæ kÕ to¸n tæng hîp riªng biÖt. §ång thêi, cø mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, khi vµo sæ NhËt ký chøng tõ ®Òu ®­îc ph©n lo¹i dùa trªn tiªu thøc bªn cã c¸c tµi kho¶n. ChÝnh nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy lµm h¹n chÕ kho¶ng më trong viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ trªn sæ s¸ch kÕ to¸n. 3.2. Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë Nhµ m¸y Quy chÕ Tõ S¬n: Tõ viÖc ph©n tÝch nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm trong tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n. b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë Nhµ m¸y Quy chÕ Tõ S¬n, kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc, em xin tr×nh bµy vµ ®i s©u vµo mét sè ý kiÕn cô thÓ nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña Nhµ m¸y Quy chÕ Tõ S¬n Thø nhÊt: VÒ viÖc më ®¹i lý b¸n hµng. Bªn c¹nh viÖc ¸p dông mét sè biÖn ph¸p hµnh chÝnh nh»m ®Èy m¹nh viÖc b¸n s¶n phÈm, Nhµ m¸y nªn më c¸c ®¹i lý, ký göi, tÝch cùc tham gi¸ c¸c héi trë triÓn l·m, héi chî kinh tÕ kü thuËt .... ViÖc më réng h×nh thøc b¸n hµng sÏ gióp cho Nhµ m¸y ®Èy m¹nh tèc ®é b¸n s¶n phÈm tõ ®ã rót ng¾n ®­îc chu kú s¶n xuÊt, t¨ng vßng quay cña vèn vµ tõ ®ã ®ã t¨ng lîi nhuËn cho Nhµ m¸y. B¸n hµng theo ph­¬ng thøc ®¹i lý, ký göi lµ ph­¬ng thøc mµ bªn chñ hµng xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý ký göi ®Ó b¸n. Bªn ®¹i lý sÏ h­ëng thï lao hoa hång vµ kh«ng ph¶i nép thuÕ GTGT nÕu b¸n ®óng gi¸. KÕ to¸n sö dông TK 157. Hµng göi ®i b¸n: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng hãa theo ph­¬ng thøc chuyÓn hµng hay nhê b¸n ®¹i lý, ký göi. Sè hµng nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. Nî TK 157: trÞ gi¸ hµng göi b¸n. Cã TK155: trÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho. Khi xuÊt hµng göi ®¹i lý, kÕ to¸n ch­a ph¶n danh doanh thu mµ ®Õn khi ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý b¸n thu ®­îc tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× doanh thu míi ®­îc ghi nhËn. Lóc nµy, ®ång thêi víi viÖc ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n. Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157: Sè hµng göi ®· b¸n. KÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 111, 112, 131:Tæng gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ GTGT) Cã TK 511: Doanh thu cña hµng ®· b¸n. Cã TK 3331: GTGT cña hµng ®· b¸n. §ång thêi, kÕ to¸n ph¶n ¸nh hoa hång tr¶ cho®¹i lý. Nî TK 641: Hoa hång tr¶ cho ®¹i lý. Cã TK 131. Thø hai: VÒ viÖc lËp sæ chi tiÕt tiªu thô vµ ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng nhãm s¶n phÈm. Nhµ m¸y më sæ doanh thu theo dâi chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm mµ ch­a ph¶n ¸nh chi tiÕt ®Õn tõng lo¹i s¶n phÈm. Cuèi kú, ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu tiªu thô cña tõng nhãm, kÕ to¸n ph¶i tæng hîp sè liÖu dùa vµo c¸c ho¸ ®¬n GTGT. Lµm nh­ vËy c«ng viÖc sÏ bÞ dån vµo cuèi th¸ng mµ kh«ng ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. §Ó ®¶m b¶o cung cÊp th«ng ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ s¶n xuÊt, gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, ®­a ra ph­¬ng h­íng, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, nhµ m¸y cÇn theo dâi sè l­îng thµnh phÈm tiªu thô trong kú theo tõng nhãm s¶n phÈm. Sæ nµy ®­îc ®ãng thµnh quyÓn vµ cã ®¸nh sè trang chi tiÕt cho tõng nhãm thµnh phÈm. Cuèi kú. ®Ó x¸c doanh thu tiªu thô, nhµ m¸y cã thÓ lËp b¶ng tæng hîp tiªu thô thµnh phÈm. Sæ theo dâi thµnh phÈm tiªu thô Tõ ngµy 01/10/2004 ®Õn ngµy 31/12/2004 Nhãm thµnh phÈm: Bul«ng m¹ nhung Ngµy Chøng tõ DiÔn gi¶i Quy c¸ch §.v. tÝnh Sè l­îng b¸n Gi¸ b¸n Doanh sè … … … … … … … … 15/12 0082554 H§BH cã thuÕ GTGT 5% M27x100 Bé 656 19.220 12.608350 16/12 0082555 H§BH cã thuÕ GTGT 5% M26x60 Bé 728 11.350 8.262.800 H§BH cã thuÕ GTGT 5% M26x65 Bé 328 11.899 3.902.872 … … … … … … … … Céng 207.748.813 ViÖc lËp theo mÉu sæ nµy gióp kÕ to¸n gi¶m bít khèi l­îng c«ng viÖc khi ph¶i theo dâi b¶ng kª vµ b¸o c¸o b¸n hµng chi tiÕt TK511 “Doanh thu b¸n hµng”. Nhµ m¸y më b¶ng kª sè 5 ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú lµ hoµn toµn hîp lý vµ ®óng chÕ ®é kÕ to¸n. Tuy nhiªn, ®Ó gióp cho viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng nhãm s¶n phÈm nªn ch¨ng kÕ to¸n ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng nhãm thµnh phÈm tiªu thô. C«ng thøc ph©n bæ: Chi phÝ b¸n hµng (chi phÝ QLDN) ph©n bæ cho tõng nhãm s¶n phÈm tiªu thô trong kú = Chi phÝ b¸n hµng (chi phÝ QLDN) ph¸t sinh trong kú X Doanh thu cña tõng nhãm s¶n phÈm tiªu thô Doanh thu thùc hiÖn trong kú VÝ dô: ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho nhãm s¶n phÈm Bulong m¹ nhung tiªu thô trong kú: Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho Bulong m¹ nhung tiªu thô trong kú = 375.496.174 X 207.748.813 5.943.902.120 ≈ 13.124.187 Thø ba: C¸c ý kiÕn kh¸c ● VÒ viÖc sö dông thªm TK 521 "ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i". ViÖc kh«ng sö dông TK521 "ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i" gióp gi¶m bít mét phÇn gi¶m trõ doanh thu nh­ng ®­a l¹i cho Nhµ m¸y kh«ng Ýt bÊt lîi, lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn th­¬ng tr­êng do kh«ng khuyÕn khÝch kh¸ch hµng mua víi sè l­îng lín. MÆc dï viÖc sö dông TK 521 sÏ ®­a l¹i cho Nhµ m¸y mét kho¶n thiÖt h¹i nhÊt ®Þnh so víi hiÖn t¹i. Cïng mét l­îng hµng b¸n nh­ nhau, nh­ng khi cho kh¸ch hµng h­ëng chiÕt khÊu th­¬ng m¹i th× sè tiÒn b¸n hµng thùc tÕ Nhµ m¸yt thu ®­îc sÏ nhá h¬n doanh thu ghi sæ. Nh­ng bï l¹i, l­îng hµng tiªu thô ®­îc sÏ t¨ng lªn nhiÒu do kh¸ch hµng t¨ng l­îng mua trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. DÉn ®Õn doanh thu b¸n hµng t¨ng, l­îng hµng tån kho gi¶m xuèng, ®iÒu tÊt yÕu lµ chi phÝ b¶o qu¶n còng gi¶m trong khi ®ã sè vßng quay cña s¶n phÈm t¨ng lªn râ rÖt. §em so s¸nh phÇn thiÖt h¹i do viÖc sö dông tµi kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i vµ nh÷ng lîi Ých thùc tÕ khi sö dông nã mang l¹i, ta thÊy hiÖu qu¶ thu vÒ cao h¬n phÇn chi phÝ bá thªm ra. Khi sö dông TK521 "ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i" th× khi h¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu, kÕ to¸n h¹ch to¸n theo tr×nh tù sau. Khi kh¸ch hµng mua hµng víi sã l­îng lín vµ ®­îc h­ëng chiÕt khÊu th­¬ng m¹i theo c¸c ®iÒu kho¶n vÒ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i trªn hîp ®ång kinh tÕ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 52 1 - Chiªt khÊu th­¬ng m¹i Nî TK 3331 (1) - ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ t­¬ng øng Cã TK111, 112 - Tæng sè chiÕt khÊu ®· thanh to¸n Cã TK 131 - Ghi gi¶m kho¶n ph¶i thu ng­êi mua Cuèi kú kÕt chuyÓn sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ph¸t sinh trong kú sang TK511 "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn, kÕ to¸n ghi: Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô Cã Tk 521 - Tæng sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i Nhµ m¸y cÇn th«ng tin thªm cho kh¸ch hµng vÒ c¸c ®iÒu kho¶n ®Ó ®­îc h­ëng chiÕt khÊu nh­: Sè l­îng mua lµ bao nhiªu, nÕu mua hµng víi víi khèi l­îng nh­ thÕ nµo trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh… th× sÏ ®­îc h­ëng chiÕt khÊu lµ bao nhiªu %. ● VÒ viÖc khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n sím tiÒn hµng. Sè d­ nî cuèi kú cña TK 131 "Ph¶i thu kh¸ch hµng" chiÕm h¬n 2/3 tæng doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña Nhµ m¸y g©y ø ®äng vèn, gi¶m sè vßng lu©n chuyÓn cña vèn b»ng tiÒn, ¶nh h­ëng kh«ng tèt cho viÖc thanh to¸n nhanh. §Ó gi¶m bít t×nh tr¹ng nµy, Nhµ m¸y nªn sö dông h×nh thøc chiÕt khÊu thanh to¸n ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n sím tiÒn hµng. ViÖc t¨ng thªm chi phÝ nµy sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn cña Nhµ m¸y nh­ng ®¶m b¶o c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng ®­îc diÔn ra sím, gi¶m chi phÝ dù phßng nî khã ®ßi. Tuy nhiªn, khi ¸p dông thªm chi phÝ nµy, Nhµ m¸y cÇn cã tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng nh­: SÏ ®­îc h­ëng chiÕt khÊu thanh to¸n víi tû lÖ bao nhiªu % vµ trong kho¶ng thêi gian bao l©u, kÕ to¸n ph¶n ¸nh chi phÝ nµy vµo TK 635 " Chi phÝ tµi chÝnh'' Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 111, 112 - Chi phÝ ®· thanh to¸n Cã TK131 - Ghi gi¶m ph¶i thu kh¸ch hµng Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh trong kú vµo TK 911 "X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh" theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Cã TK 635 - Tæng chiÕt khÊu thanh to¸n. 69 ● VÒ viÖc lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Trong kinh doanh kh«ng thÓ nãi r»ng lóc nµo doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay. Do ®ã t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç, tr× trÖ rÊt cã thÓ x¶y ra, thËm trÝ cã thÓ dÉn ®Õn ph¸ s¶n ... V× vËy sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nhµ m¸y l¹i chñ yÕu s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. Do vËy ®Ó tr¸nh ®­îc biÕn ®éng lín ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ m¸y, Nhµ m¸y nªn lËp dù phßng kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi. KÕ to¸n sö dông TK139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi lµ viÖc ®¬n vÞ trÝch tr­íc vµ chi phÝ doanh nghiÖp mét kho¶n chi ®Ó khi cã kho¶n nî khã ®ßi, kh«ng ®ßi ®­îc th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp kh«ng bÞ ¶nh h­ëng. ViÖc h¹ch to¸n ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: - Khi trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi cho n¨m kÕ ho¹ch kÕ to¸n ghi: Nî TK 642(6). Cã TK 139. + Tr­êng hîp d­ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi n¨m tr­íc lín h¬n sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch th× sè chªnh lÖch ph¶i ®­îc hoµn l¹i, kÕ to¸n ghi: Nî TK 139 - Sè chªnh lÖch. Cã TK 642 (6). + Tr­êng hîp d­ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi n¨m tr­íc nhá h¬n sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m kÕ ho¹ch th× sè chªnh lÖch t¨ng lín h¬n ®­îc ghi: Nî TK 642(6). Cã TK 139 - Khi doanh nghiÖp xo¸ nî cho nh÷ng ®èi t­îng ph¶i thu khã ®ßi th× doanh nghiÖp ph¶i cã biªn b¶n xö lý cña héi ®ång doanh nghiÖp vÒ xo¸ nî cho c¸c ®èi t­îng ph¶i thu khã ®ßi kÌm theo giÊy tê liªn quan nh­: C¸c giÊy tê cña toµ ¸n vÒ xö lý ph¸ s¶n, x¸c nhËn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vÒ ng­êi nî ®· chÕt hoÆc bá trèn, giÊy tê cña c«ng an x· nhËn ng­êi nî bÞ truy n·, truy tè... §ã lµ nh÷ng giÊy tê mang tÝnh ph¸p lý, doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt. + Khi kÕ to¸n c¨n cø vµo v¨n b¶n xö lý xo¸ nî, kÕ to¸n ghi: Nî TK 642(6)- Sè nî ®­îc xo¸ ®· trõ phÇn ®­îc lËp dù phßng. Nî TK139 - Sè dù phßng ®· lËp. Cã TK 131, 138 - Sè tiÒn ph¶i thu ®­îc xo¸ nî. + §ång thêi sè nî ®· ®­îc xö lý ®­îc theo dâi trªn TK004 "Nî khã ®ßi ®· xö lý", kÕ to¸n tiÕp tôc theo dâi thu håi. Nî TK 004. (chi tiÕt theo ®èi t­îng). Sau nµy nÕu thu ®­îc sè nî ph¶i thu khã ®ßi tr­íc ®©y ®· xo¸ sæ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112 - Sè tiÒn nhËn ®­îc. Cã TK 711 §ång thêi ghi ®¬n Cã TK 004 (chi tiÕt theo ®èi t­îng). KÕt luËn HiÖn nay, tr­íc søc Ðp c¹nh tranh ngµy cµng trë lªn gay g¾t cña thÞ tr­êng, h¬n bao giê hÕt, vai trß cña tiªu thô s¶n phÈm ngµy cµng trë nªn quan träng h¬n ®èi víi sù tån t¹i cña mçi doanh nghiÖp. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ còng chÝnh lµ ®· ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¸n hµng th× viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ kh«ng thÓ thiÕu. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phong phó vµ ®a d¹ng, nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù ®æi míi s©u s¾c vÒ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, nhµ m¸y Quy ChÕ Tõ S¬n ®· kh«ng ngõng ®æi míi, hoµn thiÖn m×nh ®Ó b¾t kÞp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi v­¬n lªn tõng b­íc kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ vµ uy tÝn cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng. §ãng gãp vµo sù thµnh c«ng Êy, ph¶i kÓ ®Õn ®ãng gãp kh«ng nhá cña bé phËn kÕ to¸n cña nhµ m¸y trong ®ã cã kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®· cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ s¶n xuÊt. Qua thêi gian thùc tËp t¹i nhµ m¸y Quy ChÕ Tõ S¬n, em ®· ®i s©u t×m hiÓu t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña nhµ m¸y, kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng, trong ph¹m vi kho¸ luËn nµy, em ®· ®­a ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn phÇn kÕ to¸n nµy. Tuy nhiªn, ®Ó hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nãi riªng, tæ chøc kÕ to¸n nãi chung trong c¸c doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ nh­ mong muèn th× ®ßi hái hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam ph¶i thùc sù hoµn thiÖn, ®æi míi sao cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Riªng ®èi víi b¶n th©n nhµ m¸y, ®Ó c«ng t¸c kª to¸n ®­îc hoµn thiÖn, phôc vô cã hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c qu¶n lý th× viÖc hoµn thiÖn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò kÕ to¸n lµ ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu. Do thêi gian cã h¹n còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ mÆt kiÕn thøc, kho¸ luËn nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, vËy nªn rÊt mong sù gãp ý vµ chØ b¶o cña thÇy c«, c¸c anh chÞ vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña Th¹c sü Nghiªm ThÞ Thµ vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng Tµi vô ®· cung cÊp sè liÖu cÇn thiÕt gióp cho b¶n kho¸ luËn nµy ®­îc hoµn thµnh. B¾c Ninh, th¸ng 5 n¨m 2005 Sinh viªn thùc hiÖn Lª ThÞ Hµ Tµi liÖu tham kh¶o KÕ to¸n doanh nghiÖp theo chuÈn mùc kÕ to¸n VN. NXB Tµi chÝnh, Hµ Néi th¸ng 12/2003. Nghiªm V¨n Hîi. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n Tµi chÝnh. NXB Tµi chÝnh Hµ Néi 2004 NguyÔn V¨n C«ng. Gi¸o tr×nh ph©n tÝch H§KD. NXB thèng kª, Hµ Néi 01/2003, Phan Quang NiÖm. ChuÈn mùc kÕ to¸n VN- 6 chuÈn mùc kÕ to¸n míi vµ h­íng dÉn thùc hiÖn. NXB Tµi chÝnh Hµ Néi 12/2003 Bé Tµi chÝnh. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh. NXB Tµi chÝnh n¨m 2003 häc viÖn Tµi chÝnh. HÖ thèng ho¸ c¸c VBPL vÒ KT doanh nghiÖp. NXB Tµi chÝnh. Hµ Néi 2004. NguyÔn V¨n C«ng. Tham kh¶o kho¸ luËn tèt nghiÖp kho¸ tr­íc.