Kiến thức thái độ của cha mẹ về thuốc chủng Rotavirus cho trẻ dưới 1 tuổi ở huyện Thủ Thừa tỉnh Long An

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014  Nghiên cứu Y học Nhi Khoa 263 KIẾN THỨC THÁI ĐỘ CỦA CHA MẸ   VỀ THUỐC CHỦNG ROTAVIRUS CHO TRẺ DƯỚI 1 TUỔI   Ở HUYỆN THỦ THỪA TỈNH LONG AN  Võ Kim Ngân*, Faye Hummel**, Cao Minh Nga***  TÓM TẮT  Đặt vấn đề: Ở Việt Nam, các loại vắc xin người sử dụng phải tự trả chi phí hiện tại giá còn khá cao và  thông tin chưa được phổ biến rộng rãi điều này ảnh hưởng nhiều đến kiến thức và thái độ của người dân  trong cộng đồng.  Mục tiêu: Khảo sát kiến thức thái độ của cha mẹ về vắc xin rotavirus cho trẻ dưới 1 tuổi, các yếu tố liên  quan ảnh hưởng đến kiến thức thái độ của cha mẹ.  Phương pháp ‐ đối tượng nghiên cứu: Cắt ngang mô tả. Mẫu nghiên cứu gồm 450 là mẹ hoặc cha có  con dưới 1 tuổi đang sinh sống ở huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.  Kết quả: Có 6,4% cha mẹ có kiến thức đúng về vắc xin rotavirus, 72,9% cha mẹ có thái độ đúng về vắc  xin rotavirus. Có sự khác nhau có ý nghĩa thống kê (p<0,05) giữa kiến thức về vắc xin rotavirus với nghề  nghiệp, hoàn cảnh kinh tế của cha mẹ. Giữa thái độ về vắc xin rotavirus với trình độ học vấn, nghề nghiệp,  hoàn cảnh kinh tế của cha mẹ. Kiến thức và thái độ về vắc xin rotavirus.  Kết luận: Tỷ lệ kiến thức đúng về vắc xin rotavirus rất thấp trong khi bệnh tiêu chảy do rotavirus cần  được xem  là ưu tiên ở các nước đang phát triển. Cần tuyên truyền rộng rãi mức độ nguy hiểm của bệnh  trong cộng đồng, cân nhắc giữa lợi ích của việc chủng ngừa và chi phí gánh nặng của bệnh để có chính sách  hỗ trợ chương trình tự sản xuất vắc xin hay hỗ trợ kinh phí thuốc từ bảo hiểm y tế.  Từ khóa: kiến thức, thái độ, vắc xin rotavirus.  ABSTRACT  KNOWLEDGE ATTITUDES OF PARENTS ABOUT ROTAVIRUS VACCINE   FOR CHILDREN UNDER 1 YEAR OLD AT THU THUA DISTRICT LONG AN PROVINCE  Vo Kim Ngan, Faye Hummel, Cao Minh Nga   * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 263 ‐ 268  Background: Now in Vietnam, the vaccines that user have to pay cost price is quite high. The information is  not widely available so affect to knowledge and attitudes of people in the community.  Objectives: To survey knowledge and attitudes of parents about rotavirus vaccine for children under 1 year  old, to identify related factors have affected knowledge and attitudes of parents?  Method:  Cross‐sectional  descriptive  correlational  surveys.  The  sample  included  450  parents  who  are  mothers or fathers have children under 1 year oldwho living in Thu Thua district, Long An province.  Results:  There were  6.4%  of  parents who  have  correct  knowledge  about  rotavirus  vaccine,  the  correct  attitude of parents about rotavirus vaccine accounted for 72.9%. There were differences that there were statistical  *Khoa ĐD‐KTYH, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch   **University of Northern Colorado (UNC), Denver, Colorado, USA.  *** BM Vi sinh – khoa Y, Đại học Y dược Thành Phố Hồ Chí Minh  Tác giả liên lạc: ThS. Võ Kim Ngân  ĐT: 0908 614742  Email: vokimngan76@yahoo.com  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em 264 significant  (p  <  0.05)  between  knowledge  of  rotavirus  vaccine with  profession,  income  of  parents.Attitude  of  rotavirus vaccine with education, profession, income of parents.Knowledge and attitude about rotavirus vaccine.  Conclusion:  Rate  of  correct  knowledge  about  rotavirus  vaccine was  very  low while  rotavirus  diarrhea  should be considered a prioritized disease in developing countries. It is necessary to propagate of disease severity  in  the  community  and  consider  between  the  benefits  of vaccination  and  the  cost  burden  of disease  for policy  support program to produce vaccines or support about drugs funding from health insurance.  Key – words: knowledge, attitude, vaccine, rotavirus  ĐẶT VẤN ĐỀ  Thành  công  của  hoạt  động  tiêm  chủng  đã  mang  lại hiệu quả  to  lớn về  sức khỏe,  sự phát  triển thể chất của trẻ, giảm chi phí xã hội cho y  tế(7). Năm 2011 trên thế giới, với những cố gắng  được tập trung cao nhất để chủng ngừa cho 107  triệu  trẻ em các  loại vắc xin chống  lại các bệnh  đe dọa tính mạng và ngăn ngừa khoảng 2 đến 3  triệu ca tử vong, cùng với vô số các ca bệnh và  khuyết  tật  mỗi  năm(6).  Năm  2010,  tỉ  lệ  tiêm  chủng  đầy  đủ  cho  trẻ  em  dưới  1  tuổi  tại Việt  Nam  đạt  trên  90%(7). Mặc  dù  đạt  được  nhiều  thành quả nhưng chương  trình chủng ngừa  trẻ  em vẫn  còn  đứng  trước nhiều  thử  thách. Hiện  nay ở Việt Nam, trừ các loại vắc xin được cung  cấp miễn phí  còn  có một  số  vắc  xin  người  sử  dụng phải  tự  trả chi phí. Một  trong số các  loại  vắc  xin  này  là  vắc  xin  ngừa  tiêu  chảy  do  rotavirus gây ra. Tuy nhiên, hiện tại không phải  các  loại  vắc  xin mới  đều  có một  giá  cả  phải  chăng và  thông  tin về vắc xin cũng chưa được  phổ  biến  rộng  rãi,  điều  này  làm  ảnh  hưởng  nhiều đến kiến thức và thái độ chấp nhận thuốc  chủng của người dân.  Mục tiêu nghiên cứu  Khảo sát kiến  thức  thái độ của cha mẹ về  vắc xin rotavirus cho trẻ dưới 1 tuổi, các yếu tố  liên quan ảnh hưởng đến kiến thức thái độ của  cha mẹ.  ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Thiết kế nghiên cứu  Mô tả cắt ngang.  Đối tượng nghiên cứu  Cha mẹ là những người mẹ hoặc cha có con  dưới 1 tuổi đang sinh sống ở huyện Thủ Thừa,  tỉnh Long An.  Cỡ mẫu nghiên cứu  Để xác định tỷ lệ cha mẹ có kiến thức đúng  và  thái độ chấp nhận vắc xin rotavirus chúng  tôi áp dụng công thức tính cỡ mẫu:  n = Z2(1‐/2).p(1 ‐ p)/d2  Trong đó: ( = 0,05) do đó Z0,975 = 1,96, P =  75%  (dựa  theo  nghiên  cứu  của  các  tác  giả  trước), d = 0,05  (sai số 5%), nên n = 288,12 để  tăng độ chính xác chọn hệ số thiết kế là 1,5. Do  vậy cỡ mẫu nghiên cứu là n = 432,18  làm tròn  thành 450 người.  Kỹ thuật chọn mẫu  Theo phương pháp ngẫu nhiên.  Phương pháp thu thập số liệu  Phỏng vấn trực tiếp bằng bảng câu hỏi soạn  sẵn dựa theo các nghiên cứu trước.  Xử lý và phân tích số liệu  Nhập  liệu  bằng  phần mềm  Epidata  3.1  và  phân tích bằng phần mềm stada 12.  KẾT QUẢ  Kết quả sau khi khảo sát 450 cha mẹ có con  dưới  1  tuổi  ở  huyện  Thủ  Thừa  tỉnh  Long An,  chúng  tôi  thấy rằng đa số người mẹ chiếm  tỷ  lệ  93,3%. Có tuổi từ 30 trở xuống  là 71,3%, 80% cư  trú ở xã. Cha mẹ có trình độ từ cấp 3 trở lên chiếm  77,6% trong đó có 46,9% cha mẹ là CBCNV có tổ  chức.  Đa  số  cha mẹ  không  có  tôn  giáo  chiếm  71,1%, có kinh  tế ở mức  trung bình chiếm 72%,  cha mẹ có từ 1 đến 2 con chiếm tỷ lệ 94,4%.  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014  Nghiên cứu Y học Nhi Khoa 265 Bảng 1. Kiến thức của cha mẹ về vắc xin rotavirus  Kiến thức Đúng n (%) Chưa đúng n (%) Nghe nói về bệnh tiêu chảy 438 (97,3) 12 (2,7) Về nguyên nhân gây tiêu chảy 318 (70,7) 132 (29,3) Nghe nói về bệnh tiêu chảy rotavirus 107 (23,8) 343 (76,2) Về sự nguy hiểm do rotavirus gây ra 105 (23,3) 345 (76,7) Về biện pháp phòng ngừa rotavirus 25 (5,6) 425 (94,4) Về thời gian dùng thuốc ngừa rotavirus 32 (7,1) 418 (92,9) Về hiệu quả nếu chủng ngừa trước 1.5 tháng 32 (7,1) 418 (92,9) Về hiệu quả nếu chủng ngừa sau 8 tháng 37 (8,2) 413 (91,8) KIẾN THỨC ĐÚNG 29 (6,4) 421 (93,6) Cha mẹ có kiến thức đúng khi nghe nói về  bệnh tiêu chảy chiếm tỷ  lệ cao nhất 97,3%. Tỷ  lệ  cha mẹ  có  kiến  thức  về  biện  pháp  phòng  ngừa  rotavirus  thấp  nhất  chỉ  có  5,6 %.  Tỷ  lệ  cha mẹ  có kiến  thức về vắc xin  rotavirus  còn  thấp chỉ có 6,4%.  Bảng 2.Thái độ của cha mẹ về vắc xin rotavirus  Thái độ Đúng n (%) Chưa đúng n (%) Sợ con bị nhiễm vi rút 432 (96,0) 18 (4,0) Về sự tốn kém khi bệnh (thời gian, tiền bạc) 443 (98,4) 7 (1,6) Về sự nguy hiểm của bệnh 449 (99,8) 1 (0,2) Về sự tin tưởng thuốc chủng ngừa 431 (95,8) 19 (4,2) Chủng ngừa khi giá thành cao 333 (74,0) 117 (26,0) Cần phải chủng ngừa dù giá thành có cao 318 (70,7) 132 (29,3) Muốn tìm hiểu về thuốc chủng ngừa 448 (99,6) 2 (0,4) THÁI ĐỘ ĐÚNG 328 (72,9) 122 (27,1) Thái  độ  đúng  về  sự  nguy  hiểm  của  bệnh  chiếm tỷ lệ cao nhất 99,8%. Tuy nhiên chỉ có 333  cha mẹ chấp nhận chủng ngừa khi giá thành còn  cao chiếm 74%. Thái độ đúng của cha mẹ về vắc  xin rotavirus chiếm tỷ lệ khá cao 72,9%.  Bảng 3. Mối liên quan giữa kiến thức về vắc xin rotavirus và đặc điểm dân số nghiên cứu  Đặc điểm dân số nghiên cứu Kiến thức P PR(KTC 95%) Đúng n (%) Chưa đúng n (%) Nghề nghiệp CBCNV có tổ chức 19 (9,0) 192 (91,0) Các nghề khác 10 (4,2) 229 (95,8) 0,038 0,46 (0,22-1,0) Hoàn cảnh kinh tế Trung bình 11 (3,4) 313 (96,6) Khá trở lên 18 (14,3) 108 (85,7) <0,001 4,21 (2,05-8,66) Có  sự  khác  nhau  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p<0,05)  giữa  kiến  thức  đúng  về  vắc  xin  rotavirus với nghề nghiệp và hoàn  cảnh kinh  tế của cha mẹ.  Bảng 4. Mối liên quan giữa thái độ về vắc xin rotavirus và đặc điểm dân số nghiên cứu  Đặc điểm dân số nghiên cứu Thái độ P PR (KTC 95%) Đúng n (%) Chưa đúng n (%) Trình độ học vấn ≤ cấp 2 61 (60,4) 40 (39,6) ≥ cấp 3 267 (76,5) 82 (23,5) 0,001 1,27 (1,07-1,50) Nghề nghiệp CBCNV có tổ chức 165 (78,2) 46 (21,8) Các nghề khác 163 (68,2) 76 (31,8) 0,017 0,87 (0,78- 0,98) Hoàn cảnh kinh tế Trung bình 224 (69,1) 100 (30,9) Khá trở lên 104 (82,5) 22 (17,5) 0,004 1,19 (1,07-1,33) Bảng 5. Mối liên quan giữa kiến thức và thái độ về vắc xin rotavirus  Kiến thức Thái độ P PR (KTC 95%) Đúng n (%) Chưa đúng n (%) Đúng 27 (93,1) 2 (6,9) 0,011 1,30 (1,16- 1,46) Chưa đúng 301 (71,5) 120 (28,5) Có  sự  khác  nhau  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p<0,05) giữa  thái độ đúng về vắc xin rotavirus  với trình độ học vấn, nghề nghiệp và hoàn cảnh  kinh tế của cha mẹ.  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em 266 Có  sự  khác  nhau  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p<0,05)  giữa  kiến  thức  và  thái  độ  về  vắc  xin  rotavirus của cha mẹ.  BÀN LUẬN  Bảng 6. So sánh các nguyên nhân gây tiêu chảy với  các tác giả khác  Các nguyên nhân gây tiêu chảy Huỳnh Giao (2009) Chúng tôi - Vi rút 45 (9,6) 149 (33,1) - Vi trùng 81 (17,3) 308 (68,4) - Ký sinh trùng 144 (32) - Vệ sinh kém 228 (48,8) 441 (98) - Thức ăn 403 (89,6) Người dân luôn cho rằng vệ sinh kém, trẻ ở  dơ, hay vi khuẩn là nguyên nhân chính gây tiêu  chảy. Chỉ có 33,1% cha mẹ kể được nguyên nhân  tiêu  chảy  là  do  vi  rút  nhưng  kèm  theo  các  nguyên nhân khác như vi trùng, vệ sinh kém  Mặc dù kiến thức đúng về nguyên nhân gây tiêu  chảy  chung  chiếm 70,7%, nhưng  chúng  tôi ghi  nhận rằng không có cha mẹ nào kể nguyên nhân  tiêu chảy do siêu vi đơn thuần.Trong nghiên cứu  của  tác giả Huỳnh Giao các người mẹ kể được  nguyên nhân gây tiêu chảy do siêu vi đơn thuần  chiếm 9,6%. Chúng  tôi cũng nghĩ giống  tác giả  Huỳnh Giao  có  thể  do  từ  chuyên môn  không  quen  thuộc với người dân, khi  triển khai  công  tác  tuyên  truyền giáo dục  sức khỏe nên  chú ý  nhiều đến vấn đề này(1).  Trong nghiên cứu của chúng tôi chỉ có 23,8%  cha mẹ có nghe nói về tiêu chảy do rotavirus gây  ra. Tỷ lệ này thấp hơn nghiên cứu của Morin, có  29%  người mẹ  đã  nghe  nói  về  rotavirus(3). Và  cũng thấp hơn nhiều trong nghiên cứu của Petal  (2007)  khi  thực  hiện  nghiên  cứu  ở  thành  phố  Kansas  79%  người  mẹ  biết  bệnh  rotavirus,  nhưng thời điểm nghiên cứu ngay lúc dịch bệnh  rotavirus  lên cao, đặc biệt cũng cùng  thời điểm  Petal nghiên  cứu  ở Sunnyvale  thì người dân  ở  đây  hoàn  toàn  không  biết  về  bệnh  rotavirus(4).  Trong một nghiên cứu của Simpson báo cáo kiến  thức về bệnh vi  rút  rotavirus  ở  các nước  đang  phát  triển  gồm  Ấn  Độ,  Thái  Lan,  Indonesia,  Nicaragua, Ukraine. Kết quả cho thấy rằng trong  các  nước  ngoại  trừ  Nicaragua,  nhận  thức  về  rotavirus  là  rất  thấp. Người  được  phỏng  vấn  hầu  như  không  biết  những  thông  tin  về  bệnh  tiêu chảy rotavirus cũng như các vắc xin phòng  ngừa rotavirus(5).  Khi được hỏi về biện pháp hữu hiệu phòng  ngừa  nhiễm  rotavirus  đa  số  cho  rằng  có  thể  phòng ngừa rotavirus bằng các biện pháp khác  như nuôi con bằng sữa mẹ, ăn uống hợp vệ sinh,  rửa  tay, xử  lý phân đúng hay kết hợp các biện  pháp với nhau. Chỉ có 5,6% cha mẹ trả lời được  chủng ngừa vắc xin đơn thuần.  Việt Nam hiện nay chưa có một nghiên cứu  nào  về  biện  pháp  phòng  ngừa  tiêu  chảy  do  rotavirus.  Trong  nghiên  cứu  của  Simpson  thì  hầu như các người dân thể hiện thông tin không  chính xác về bệnh này, và cũng sai lầm rằng cải  thiện  vệ  sinh  và  sử  dụng  nước  sạch  là  đủ  để  ngăn ngừa rotavirus (5).  Bảng 7: So sánh tỷ lệ kiến thức đúng về thời gian  dùng vắc xin với các tác giả khác  Huỳnh Giao (2009) Chúng tôi Vắc xin TCMR Vắc xin phối hợp Vắc xin rotavirus 33,3 6,5 7,1 Hiện  tại  cũng  chưa  có nghiên  cứu nào về  thời  gian  chủng  ngừa  rotavirus. Chúng  ta  có  thể so sánh với kiến  thức đúng về  lịch chủng  ngừa trong TCMR và lịch chủng phối hợp của  tác giả Huỳnh Giao. Tỷ  lệ của chúng  tôi  thấp  hơn  nhiều  so  với  lịch  chủng  TCMR  33,3%,  nhưng  tương  đương  với  kiến  thức  về  lịch  chủng phối hợp 7,1%. Điều này cũng có thể do  chương  trình TCMR đã hoạt động nhiều năm  nên  người  dân  đã  quen  thuộc.  Hơn  nữa  chương trình TCMR là miễn phí trong khi vắc  xin rotavirus là loại thuốc dịch vụ chỉ có ở các  cơ  sở dịch vụ  tư nhân và  các  trung  tâm  tiêm  chủng,  hiện  tại  giá  thành  còn  khá  cao  (2  lần  uống gần 1,5 triệu) so với thu nhập của người  dân  đặt biệt  là người dân  ở vùng nông  thôn,  nên thông tin về thuốc chưa được rộng rãi.  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014  Nghiên cứu Y học Nhi Khoa 267 Bảng 8: So sánh tỷ lệ chấp nhận dùng vắc xin ngừa  rotavirus với các tác giả khác:  Huỳnh Giao (2009) Morin (2012) Chúng tôi Chấp nhận dùng khi giá thành còn khá cao 52,3% 74% 74% Trong nghiên cứu chúng tôi ghi nhận có 333  cha mẹ chấp nhận chủng ngừa cho con khi giá  thành còn cao chiếm tỷ lệ 74%. Và 70,67% nhấn  mạnh rằng cần phải chủng ngừa cho trẻ dù giá  thành có cao. Tỷ lệ 74% cha mẹ chấp nhận chủng  ngừa  của  chúng  tôi  cao  hơn  tỷ  lệ  của  tác  giả  Huỳnh Giao 52,3% và bằng tỷ lệ của Morin.  Trong số 117 cha mẹ không chấp nhận dùng  thuốc rotavirus với nhiều  lý do: hầu như  tất cả  đều  cho  rằng giá  thuốc  cao,  76,1%  sợ  tai  biến,  23,9%  thì  cho  rằng  không  cần  thiết,  98,9%  thì  không  rõ  thông  tin. Trong kết quả nghiên  cứu  của Kempe(2), khảo sát ý kiến của bác sĩ chuyên  khoa nhi trong việc sử dụng vắc xin rotavirus thì  có 50% rất muốn giới thiệu cho các bậc cha mẹ,  34% cho rằng sẽ giới thiệu nhưng không mạnh.  Kết quả cho thấy giá thành thuốc còn khá cao và  không  rõ  thông  tin  là  lý  do  phổ  biến  cha mẹ  không  chấp nhận dùng  thuốc vì  lý do vắc  xin  chưa được chi trả đầy đủ bằng bảo hiểm.  Có  sự  khác  nhau  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p<0,05) giữa kiến thức về vắc xin rotavirus với  nghề  nghiệp,  hoàn  cảnh  kinh  tế  của  cha mẹ.  Trong  đó,  cha mẹ  là  nông dân,  buôn  bán,  nội  trợthì có tỷ lệ kiến thức đúng thấp hơn so với  cha mẹ  là CBCNV có  tổ chức. Cha mẹ có hoàn  cảnh kinh tế khá trở lên có tỷ lệ kiến thức đúng  cao  hơn  so  với  cha mẹ  có  hoàn  cảnh  kinh  tế  trung bình.  Có  sự  khác  nhau  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p<0,05)  giữa  thái  độ  về  vắc  xin  rotavirus  với  trình  độ  học  vấn,  nghề  nghiệp  và  hoàn  cảnh  kinh  tế  của  cha mẹ. Cha mẹ  trình  độ học  vấn  trên hay bằng cấp 3 có thái độ đúng cao hơn cha  mẹ  có  trình  độ  học  vấn dưới  hay  bằng  cấp  2.  Cha mẹ là nông dân, buôn bán, nội trợ có tỷ lệ  thái độ đúng thấp hơn so với cha mẹ là CBCNV  có tổ chức. Cha mẹ có hoàn cảnh kinh tế khá trở  lên  có  thái  độ  đúng  cao  hơn  cha mẹ  có  hoàn  cảnh kinh tế trung bình.  Có  sự  khác  nhau  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p<0,05) giữa kiến  thức với  thái độ về vắc xin  rotavirus. Cha mẹ  có kiến  thức  đúng  có  tỷ  lệ  thái  độ  đúng  cao  hơn  cha  mẹ  có  kiến  thức  chưa đúng.  KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ  Cần  bồi dưỡng  cho  đội  ngũ  cán  bộ  y  tế  ở  tuyến xã đầy đủ những thông tin về các loại vắc  xin mới.  Thường  xuyên  truyền  tải  các  thông  tin  về  thuốc  chủng  ngừa  trên  đài  phát  thanh  tại  xã,  trên  ti  vi,  chú  ý  chọn  lựa  phương  tiện  truyền  thông phù hợp nhất cho  từng vùng dân cư để  tất cả các người dân đều nhận được thông tin.  Cán bộ y tế cần thực hiện tốt vai trò tư vấn  giữa lợi ích của việc chủng ngừa và chi phí gánh  nặng của bệnh tật cần được ưu tiên  trong cộng  đồng  để người dân nhận  ra và  có  sự  chọn  lựa  đúng lúc.  Cần phân tích rõ giữa lợi ích của việc chủng  ngừa và chi phí gánh nặng cần phải ưu tiên của  bệnh để có chính sách hỗ trợ tự sản xuất và cung  cấp  vắc  xin  hay  hỗ  trợ  kinh  phí  thuốc  từ  bảo  hiểm y tế.  TÀI LIỆU THAM KHẢO  1. Huỳnh Giao (2009), Kiến thức thái dộ của các bà mẹ có con  dưới 1 tuổi về tiêm chủng mở rộng, thuốc chủng phối hợp,  thuốc  chủng  Rotavirus,  Human  Papiloma  Virus  tại  Bệnh  viện Nhi Đồng 2 và Quận Tân Phú TP.HCM năm 2009, Luận  văn thạc sĩ y học, Đại học y dược TP.HCM.  2. Kempe  A,  Daley  MF,  Parashar  UD,  et  al  (2007),  ʺWill  pediatricians adopt  the new  rotavirus vaccine?ʺ. Pediatrics,  119 (1), 1‐10.  3. Morin  A,  Lemaitre  T,  Farrands  A,  et  al  (2012),  ʺMaternal  knowledge,  attitudes  and  beliefs  regarding  gastroenteritis  and  rotavirus  vaccine  before  implementing  vaccination  program:  which  key  messages  in  light  of  a  new  immunization program?ʺ. Vaccine, 30 (41), 5921‐7.  4. Patel MM, Janssen AP, Tardif RR, et al (2007), ʺA qualitative  assessment  of  factors  influencing  acceptance  of  a  new  rotavirus  vaccine  among  health  care  providers  and  consumersʺ. BMC Pediatr, 7, 32.  5. Simpson E, Wittet S, Bonilla J, et al (2007), ʺUse of formative  research in developing a knowledge translation approach to  rotavirus  vaccine  introduction  in  developing  countriesʺ.  BMC Public Health, 7, 281.  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 Chuyên Đề Sức Khỏe Sinh Sản và Bà Mẹ Trẻ em 268 6. UNICEF  (2011),  Immunization.  The  big  picture,  Accessed on 24 May 2012.  7. Viện vệ  sinh dịch  tễ  trung  ương  (2010), Tiếp  tục giữ vững  các  thành  quả  của  tiêm  chủng  mở  rộng,  ‐vn/chuong‐trinh‐tiem‐chung‐mo‐ rong‐quoc‐gia, 26 May 2012.  Ngày nhận bài báo: 07/11/2013  Ngày phản biện nhận xét bài báo: 28/11/2013  Ngày bài báo được đăng: 05/01/2014