Kinh tế hộ nông dân và nguồn vốn để phát triển kinh tế hộ nông dân

A. Më ®Çu Lµ mét n­íc n«ng nghiÖp, trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. H¬n m­êi n¨m qua, thùc hiÖn ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®æi míi, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta lu«n x¸c ®Þnh râ tÇm quan träng cña n«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam. MÆc dï cßn cã nhiÒu khã kh¨n nh­ng §¶ng vµ Nhµ n­íc vÉn cè g¾ng ®Çu t­ cho lÜnh vùc nµy b»ng c¸c nguån vèn: ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi nh­ng trong ®ã ng©n s¸ch Nhµ n­íc cã vai trß lín nhÊt ( chiÕm 27% tæng ®Çu t­ ), ®ång thêi cã c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ theo h­íng phôc vô cho chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp n«ng th«n ë n­íc ta. Theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, kinh tÕ hé n«ng d©n vµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn tån t¹i l©u dµi trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n, méi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã vai trß, vÞ trÝ quan träng vµ ®Òu ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN. Cã thÓ thÊy r»ng kinh tÕ hé n«ng d©n kh«ng thÓ t¸ch rêi nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã chÝnh lµ bé phËn quan träng hîp thµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Víi mong muèn t×m hiÓu râ h¬n vÒ lo¹i h×nh kinh tÕ nµy nªn em ®· chän ®Ò tµi tiÓu luËn: “Kinh tÕ hé n«ng d©n vµ nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n”. Trong ph¹m vi cña tiªu luËn em chØ ®i vµo ph©n tÝch nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ lo¹i h×nh kinh tÕ hé n«ng d©n vµ nguån vèn ( nguån vèn tµi chÝnh ) ®Ó ph¸t triÓn nã mµ kh«ng ®i s©u vµo ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c. KÕt cÊu cña tiÓu luËn gåm 2 phÇn: 1. VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n 2. VÊn ®Ò nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n. Do kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn ch¾c ch¾n tiÓu luËn cña em kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt. Em kÝnh mong c¸c thÇy c« xem xÐt vµ gãp ý. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n!. b. Néi dung 1. VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n: Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i h×nh thøc kinh tÕ hé n«ng d©n: Kh¸i niÖm vµ nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña kinh tÕ hé n«ng d©n: Tõ l©u chóng ta quan niÖm: Hé gia ®×nh ë n«ng th«n lµm n«ng nghiÖp ®­îc gäi lµ n«ng hé. Ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n lµ ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh n«ng d©n. HÇu nh­ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp vµ phi n«ng nghiÖp ë n«ng th«n chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua ho¹t ®éng cña n«ng hé. Tõ ®ã ta cã thÓ hiÓu kinh tÕ hé n«ng d©n ( kinh tÕ n«ng hé ) lµ h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ c¬ së cña nÒn s¶n xuÊt x· héi trong ®ã c¸c nguån lùc nh­ ®Êt ®ai, lao ®éng, tiÒn vèn vµ t­ liÖu s¶n xuÊt ®­îc coi lµ cña chung ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Nh÷ng thµnh viªn trong n«ng hé cã cïng chung mét ng©n quü, cïng ë, sinh ho¹t chung mét nhµ. Mäi quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng phô thuéc vµo chñ hé. §­îc Nhµ n­íc thõa nhËn vµ hç trî t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn. Do vËy hé kh«ng thuª lao ®éng, kh«ng cã kh¸i niÖm tiÒn l­¬ng vµ kh«ng tÝnh ®­îc lîi nhuËn, ®Þa t« vµ lîi tøc. N«ng hé chØ cã thu nhËp cña tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. §ã lµ s¶n l­îng thu ®­îc hµng n¨m cña hé trõ ®i chi phÝ mµ hé ®· bá ra phôc vô s¶n xuÊt. Kinh tÕ n«ng hé tån t¹i ®éc lËp víi c¸c ph­¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi, nªn khi ph­¬ng thøc x· héi nµo ®ã bÞ thñ tiªu th× kinh tÕ n«ng hé vÉn tån t¹i. Nã cã mét sè ®Æc tr­ng c¬ b¶n lµ: Cã sù thèng nhÊt chÆt chÏ gi÷a quyÒn së h÷u víi qu¸ tr×nh qu¶n lý sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt do së h÷u trong n«ng hé lµ së h÷u chung. MÆt kh¸c do së h÷u trong n«ng hé dùa trªn c¬ së kinh tÕ chung vµ chung mét ng©n quü nªn hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong kinh tÕ n«ng hé cao. Lao ®éng qu¶n lý vµ lao ®éng trùc tiÕp trong n«ng hé cã sù g¾n bã chÆt chÏ. Trong n«ng hé, chñ hé th­êng võa lµ ng­êi ®iÒu hµnh qu¶n lý ®ång thêi l¹i lµ ng­êi trùc tiÕp tham gia lao ®éng s¶n xuÊt nªn tÝnh thèng nhÊt gi÷a lao ®éng qu¶n lý vµ lao ®éng trùc tiÕp cao. Do kinh tÕ n«ng hé th­êng ®­îc tæ chøc víi quy m« nhá h¬n c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp n«ng nghiÖp kh¸c nªn sù ®iÒu hµnh s¶n xuÊt vµ qu¶n lý còng ®¬n gi¶n gän nhÑ. §ång thêi thêi t¨ng kh¶ n¨ng thÝch nghi vµ tù ®iÒu chØnh rÊt cao. NÕu gÆp ®iÒu kiÖn thuËn lîi th× hé tËp trung nh©n lùc, thËm chÝ cßn bít khÈu phÇn tÊt yÕu cña mçi thµnh viªn ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt. Cßn nÕu gÆp khã kh¨n th× thu hÑp quy m« s¶n xuÊt b»ng c¸ch quay vÒ s¶n xuÊt tù cung tù cÊp. Cã sù g¾n bã chÆt chÏ gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi lîi Ých cña ng­êi lao ®éng. Do mäi thµnh viªn trong n«ng hé g¾n bã víi nhau c¶ trªn c¬ së kinh tÕ vµ huyÕt téc nªn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi lîi Ých kinh tÕ thùc sù trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña mçi c¸ nh©n, lµ nh©n tè n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña kinh tÕ n«ng hé. Sù ph©n lo¹i kinh tÕ n«ng hé: Kinh tÕ n«ng hé ®­îc chia thµnh bèn lo¹i c¨n cø vµo tÝnh chÊt, ®Æc diÓm sau: a) C¨n cø vµo môc tiªu vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng: Hé n«ng d©n hoµn toµn tù cÊp kh«ng ph¶n øng víi thÞ tr­êng: lo¹i hé nµy cã môc tiªu lµ tèi ®a ho¸ lîi Ých, tù cÊp tù tóc nh÷ng s¶n phÈm cÇn thiÕt ®Ó phôc vô trong gia ®×nh. Hé n«ng d©n b¾t ®Çu cã ph¶n øng víi thÞ tr­êng: lo¹i hé nµy cßn gäi lµ “ nöa tù cÊp ”, ë ®©y hé cã ph¶n øng víi thÞ tr­êng , gi¸ c¶ nh­ng ë møc ®é thÊp. Hé n«ng d©n s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ chñ yÕu: lo¹i hé nµy môc tiªu lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn ®­îc biÓu hiÖn râ rÖt vµ hä cã ph¶n øng gay g¾t víi thÞ tr­êng vèn, ®Êt ®ai, lao ®éng... b) Theo tÝnh chÊt s¶n xuÊt: Hé thuÇn n«ng: lµ lo¹i hé chØ thuÇn tuý s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. N«ng hé kiªm: lµ lo¹i hé võa lµm n«ng nghiÖp võa lµm nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. N«ng hé chuyªn: lµ lo¹i hé lµm dÞch vô kü thuËt cho n«ng nghiÖp ( c¬ khÝ, méc, rÌn, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, vËn t¶i...) N«ng hé bu«n b¸n: lo¹i hé nµy tËp trung ë n¬i ®«ng d©n c­, hä cã quÇy hµng riªng hoÆc bu«n b¸n ë chî. C¸c lo¹i hé trªn kh«ng æn ®Þnh mµ cã thÓ thay ®æi khi ®iÒu kiÖn cho phÐp. c) C¨n cø vµo møc thu nhËp cña n«ng hé: Hé giµu Hé kh¸  Hé trung b×nh Hé nghÌo  Hé ®ãi   Sù ph©n biÖt nµy th­êng dùa vµo quy ®Þnh chung hoÆc quy ®Þnh riªng ë tõng ®Þa ph­¬ng. d) C¨n cø vµo tÝnh chÊt æn ®Þnh cña t×nh tr¹ng ¨n ë vµ canh t¸c: Hé du canh du c­ Hé du canh ®Þnh c­  Hé ®Þnh canh du c­ Hé ®Þnh canh ®Þnh c­   S­ ph©n lo¹i nµy tån t¹i ë c¸c huyÖn vïng cao phÝa B¾c, ë T©y Nguyªn... 1.2. Vai trß vµ ý nghÜa cña viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n víi ngµnh n«ng nghiÖp – n«ng th«n ViÖt Nam Muèn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp – n«ng th«n kh«ng thÓ kh«ng bµn ®Õn n«ng d©n, nhÊt lµ víi c¸c n­íc ch­a ph¸t triÓn nh­ n­íc ta.N«ng d©n qu¶n lý vµ sö dông ®¹i ®a sè c¸c nguån lùc s¶n xuÊt: ®Êt ®ai, lao ®éng, t­ liÖu s¶n xuÊt ( chiÕm kho¶ng 80% d©n sè vµ trªn 70% lao ®éng x· héi ). Møc GDP trong n«ng nghiÖp chiÕm tØ träng lín 35% so víi tæng thu nhËp . Do ®ã khi nghiªn cøu nÒn kinh tÕ quèc d©n ta kh«ng thÓ kh«ng nghiªn cøu kinh tÕ hé n«ng d©n ( kinh tÕ n«ng hé ). Kinh tÕ n«ng hé ®· gãp phÇn lµm t¨ng nhanh s¶n l­îng s¶n phÈm cho x· héi nh­ l­¬ng thùc, thùc phÈm, c¸c s¶n phÈm c©y c«ng nghiÖp, n«ng s¶n xuÊt khÈu...ë n­íc ta, kinh tÕ n«ng hé tuy quy m« cßn nhá, ph©n t¸n vµ l­îng vèn cßn Ýt nh­ng ®· cung cÊp cho x· héi: + 95% s¶n l­îng thÞt. + 90% l­îng trøng. + 93% s¶n l­îng rau qu¶. + S¶n xuÊt n«ng hé chiÕm 48% gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cña ngµnh n«ng nghiÖp. Gãp phÇn sö dông ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh­ ®Êt ®ai, lao ®éng, tiÒn vèn vµ t­ liÖu s¶n xuÊt. T¨ng thªm viÖc lµm vµ n©ng cao thu nhËp cho ng­êi d©n ë n«ng th«n. B»ng nhiÒu biÖn ph¸p cô thÓ, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ n«ng hé ph¸t triÓn: më réng quyÒn tù chñ kinh doanh cho n«ng hé, gi¶m bít nh÷ng thñ tôc phiÒn hµ trong viÖc huy ®éng vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ....Kinh tÕ n«ng hé nhê ®ã mµ còng ®· cã mét sè thay ®æi lín, lµm cho s¶n l­îng l­¬ng thùc qua c¸c n¨m kh«ng ngõng t¨ng lªn. Gi¸ trÞ n«ng s¶n xuÊt khÈu t¨ng gÇn 6 lÇn trong 10 n¨m ®æi míi: tõ 542 triÖu USD( 1987 ) lªn 3.200 triÖu USD( 1996 ) chiÕm 45% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc ( Theo ®¸nh gi¸ cña Ban n«ng nghiÖp TW ). 2. VÊn ®Ò nguån vèn trong ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng hé: 2.1. Vai trß cña nguån vèn trong ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng hé: XÐt trong ph¹m vi doanh nghiÖp, vèn lµ toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n ®­îc thÓ hiÖn d­íi d¹ng tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. Cßn ë ®©y, víi ph¹m vi ®Ò cÊp lµ nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n th× vèn ®­îc hiÓu lµ gi¸ trÞ cña tÊt c¶ c¸c tµi s¶n ®Çu vµo dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña n«ng hé. Hay nãi mét c¸ch kh¸c lµ toµn bé kh¶ n¨ng cña n«ng hé dïng vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt.Kh¶ n¨ng ®ã ®­îc thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc: tiÒn, tµi s¶n, s¶n phÈm dïng vµo s¶n xuÊt ®­îc s¶n xuÊt ra tr­íc ®ã. §ã lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr­íc lµ chñ yÕu. Do vËy ta còng cã thÓ hiÓu vèn cña n«ng hé ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña kinh tÕ n«ng hé. Vèn cã vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n. Nhê cã vèn mµ hé n«ng d©n ®· cã thÓ ®Çu t­ lín h¬n vµo t¸i s¶n xuÊt më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm...Ngoµi ra, ng­êi n«ng d©n cßn t¹o ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt: Kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ rñi ro do thiªn nhiªn g©y ra b»ng c¸ch x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, hÖ th«ng t­íi tiªu... Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¶i t¹o ®Êt ®ai ( chua phÌn, nhiÔm mÆn...) Mua nh÷ng lo¹i gièng tèt cho n¨ng suÊt cao. Më réng s¶n xuÊt b»ng viÖc trång thªm c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i c¸c lo¹i gia sóc gia cÇm... Ph©n lo¹i nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n: Theo tÝnh chÊt së h÷u: - vèn tù cã - vèn ®i vay Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn: - Vèn b»ng tiÒn. - Vèn b»ng hiÖn vËt. Theo môc ®Ých sö dông: - vèn dïng vµo s¶n xuÊt - vèn dïng cho ®êi sèng vµ tiªu dïng kh¸c Theo thêi h¹n vèn vay: - vay ng¾n h¹n - vay trung h¹n - vay dµi h¹n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kinh tÕ hé n«ng d©n víi chiÒu h­íng ngµy cµng ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, nªn viÖc huy ®éng t¹o ®­îc nguån vèn cÇn thiÕt vµ hîp lý ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt cã ý nghÜa quan träng ®èi víi tõng hé n«ng d©n. Trªn c¬ së ®ã, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch, cô thÓ, ®Æc biÕt lµ chÝnh s¸ch më réng cho vay, m­în vèn, më réng tÝn dông n«ng th«n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n«ng hé cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt. 2.2. C¸ch thøc huy ®éng vµ t¹o nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n: Khi hé n«ng d©n muèn tiÕn hµnh ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh tÕ, ngoµi c¸c yÕu tè ®Æc thï c¬ b¶n cña ngµnh n«ng nghiÖp s¶n xuÊt ( ruéng, ®Êt ®ai, lao ®éng, t­ liÖu s¶n xuÊt...) th× hé n«ng d©n cßn cÇn ph¶i cã nguån tµi chÝnh thÝch hîp víi quy m« s¶n xuÊt cña m×nh. §Ó t¹o ®­îc nguån tµi chÝnh ®ã, hé n«ng d©n cã thÓ huy ®éng, t¹o ra tõ c¸c nguån chñ yÕu sau: PhÇn tiÕt kiÖm tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña hé TiÕt kiÖm = thu nhËp - tiªu dïng Nh­ ph¹m vi ®Ò cËp ban ®Çu vÒ nguån vèn cña hé n«ng d©n, th× tiÒn, tµi s¶n, s¶n phÇm dïng vµo s¶n xuÊt ®­îc s¶n xuÊt ra tr­íc ®ã, ®ã lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr­íc lµ chñ yÕu. Do vËy, nÕu nh­ n«ng hé tiÕt kiÖm ®­îc mét kho¶n tµi chÝnh lín do biÕt c¸ch tiªu dïng hoÆc h¹n chÕ dïng th× hä sÏ dµnh ®­îc mét kho¶n tiÒn lín ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ. Nã ®ång nghÜa víi hä t¹o ®­îc ra mét nguån vèn lín cho s¶n xuÊt tõ tiÕt kiÖm. Vèn vay §èi víi nguån vèn nµy khi huy ®éng ph¶i tÝnh to¸n dùa trªn nhu cÇu cÇn thiÕt vµ ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn vay, cã ph­¬ng ¸n chñ ®éng chi tr¶, chi khi ®Õn thêi han yªu cÇu hay tho¶ thuËn. Khi huy ®éng lo¹i vèn nµy, hé n«ng d©n cÇn ph¶i cã: ®¬n tõ, thÕ chÊp, xem xÐt l·i su©t vay, thêi h¹n vay, l­îng vay... Hé n«ng d©n cã thÓ vay vèn tõ c¸c nguån: + Tæ chøc tÝn dông chÝnh thèng: §ã lµ c¸c tæ chøc ®­îc Nhµ n­íc thõa nhËn vµ cã chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÕ. Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n: ®©y lµ tæ chøc lín nhÊt cung øng vèn cho n«ng d©n víi t­ c¸ch tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ hîp ph¸p. Kho b¹c Nhµ n­íc ( víi t­ c¸ch lµ mét c«ng cô tµi chÝnh ): Tõ 1992, ®ùoc Nhµ n­íc giao nhiÖm vô qu¶n lý vµ cho vay c¸c nguån tµi trî cña Nhµ n­íc, tæ chøc quèc tÕ ... cho c¸c dù ¸n ( viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, lao ®éng n÷...) Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam Theo tµi liÖu thèng kª 1996, doanh sè cho vay c¶ hé n«ng d©n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ( % ) lµ: - Ng©n hµng N«ng nghiÖp : 86,8% - Kho b¹c Nhµ n­íc: 13% - Ng©n hµng C«ng th­¬ng: 0.2% + Tæ chøc, c¸ nh©n kh«ng chÝnh thèng: ®©y lµ h×nh thøc tån t¹i kh¸ phæ biÕn ë n«ng th«n n­íc ta: C¸c tæ chøc kinh doanh ( th­êng cho vay tiÒn víi l·i suÊt cao h¬n møc quy ®Þnh cña Nhµ n­íc ). Ch¬i hôi, ch¬i hä ... Vay c¸ nh©n ( còng víi l·i suÊt cao )... Vèn tõ thõa kÕ t¸ch hé: lo¹i vèn nµy kh«ng ph¶i ai còng cã. Nã phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ cña tõng n«ng hé vµ kh«ng ph¶i lóc nµo nã còng thÓ hiÖn d­íi d¹ng vèn b»ng tiÒn ( nã cã thÓ lµ t­ liÖu s¶n xuÊt, ruéng ®Êt ®ai...). Vèn tõ c¸c nguån ®Çu t­, tµi trî: ®©y cïng lµ lo¹i vèn kh«ng ph¶i hé n«ng d©n nµo còng cã. Nguån vèn nµy phô thuéc vµo sù ph©n bæ cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, c¸c dù ¸n, ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc n­íc ngoµi vµ th­êng ­u tiªn dµnh cho nh÷ng vïng n«ng th«n khã kh¨n nh÷ng hé n«ng d©n nghÌo cÇn vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt hoÆc nh÷ng hé n«ng d©n cã nh÷ng s¸ng kiÕn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao... Tuy nhiªn, khi hé n«ng d©n ®· huy ®éng ®­îc vèn th× vÊn ®Ò ®Æt ra lóc nµy lµ vèn ®ã sÏ ph¶i ®­îc ph©n phèi vµ sö dông nh­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn, ®Æc biÖt lµ víi nh÷ng nguån vèn vay. 2.3. Ph­¬ng thøc ph©n phèi vµ sö dông nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n: Qu¸ tr×nh sö dông vèn xÐt vÒ mÆt b¶n chÊt chÝnh lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn vèn b»ng tiÒn cña c¸c n«ng hé thµnh vèn hiÖn vËt ®Ó t¹o nªn nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ n«ng nghiÖp. Nh­ vËy qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n lµ duy tr× tiÒm lùc s½n cã cña ®Êt ®ai hoÆc tiÒm lùc lín h¬n cho diÖn tÝch ®Êt ®ai cè ®Þnh nh»m n©ng cao s¶n l­îng hµng ho¸ n«ng nghiÖp phôc vô cho móc ®Ých cña hé n«ng d©n. Víi môc ®Ých ph©n phèi vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶, hé n«ng d©n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ: §Çu t­ vèn vµo c¸i g×? §Çu t­ vèn nh­ thÕ nµo? Sè l­îng vèn lµ bao nhiªu? Khi ng­êi n«ng d©n vay vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ th× hä ®· h×nh thµnh nªn mét mèi quan hÖ gi÷a: ng­êi cho vay ( c¸c tæ chøc tµi chÝnh kinh doanh tiÒn tÖ – chñ nî ). ng­êi ®i vay ( hé n«ng d©n – ng­êi nî). Khi ®· h×nh thµnh mèi quan hÖ nµy th× hé n«ng d©n kh«ng ®­îc phÐp tù m×nh quyÕt sö dông nguån vèn vay mµ nã cßn phô thuéc vµo chñ nî. Bëi v×, khi hé n«ng d©n muèn vay vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ th× nguån vèn cho vay lóc nµy cã danh nghÜa lµ vèn vay ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, nã ph©n biÖt víi c¸c lo¹i vèn vay kh«ng dµnh cho môc ®Ých nµy, hé n«ng d©n sÏ ph¶i lµm c¸c thñ tôc lËp mét dù ¸n hay ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt, kinh doanh cô thÓ, nãi mét c¸ch râ rµng c¸ch thøc, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, sè l­îng vèn hoÆc lo¹i vèn dù tÝnh cÇn vay,...sau khi lËp xong ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt hé n«ng d©n tr×nh xin cÊp vèn. Lóc nµy, tr¸ch nhiÖm cña ng­êi cho vay sau khi x¸c ®Þnh râ lo¹i vèn vay hä sÏ tiÕn hµnh b­íc thÈm ®inh dù ¸n trªn c¸c yªu cÇu: + tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n + kh¶ n¨ng b¶o toµn vèn cña dù ¸n sau khi ®· thÈm ®Þnh xong th× c¸c ng©n hµng cho vay quyÕt ®Þnh gi¶i ng©n theo dù ¸n víi ng­êi vay. Cßn vÒ phÝa ng­êi vay, hé n«ng d©n th× cã tr¸ch nhiÖm : ph¶i tæ chøc, triÓn khai, thùc hiÖn dù ¸n s¶n xuÊt ®óng nh­ ®¬n xin vay vèn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n nÕu cã g× thay ®æi th× ph¶i th«ng b¸o kÞp thêi tíi ng©n hµng. Cã tr¸ch nhiÖm nép l·i vµ hoµn tr¶ vèn tuú theo thêi h¹n quy ®Þnh cña ng©n hµng ( theo th¸ng, quý, n¨m hoÆc hÕt chu kú vay... ) Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cña m×nh, c¸c ng©n hµng cho vay cïng cö ng­êi h­íng dÉn c¸ch thøc ph©n phèi sö dông vèn ®óng môc ®Ých, kiÓm tra viÖc tiÕn hµnh thùc hiÖn dù ¸n ®Ó ®¶m b¶o ®ång vèn m×nh cho vay ®­îc sö dông ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶. Th«ng th­êng c¸c ng©n hµng ph©n phèi nguån vèn cho vay tíi hé n«ng d©n d­íi 3 d¹ng: vèn ng¾n h¹n ( vèn vay d­íi 1n¨m) vèn trung h¹n ( vèn vay d­íi 3 n¨m) vèn dµi h¹n ( vèn vay trªn 3 n¨m) ë ®©y c¸c hé n«ng d©n sö dông vèn tuú vµo møc thu nhËp cña tõng hé: §èi víi lo¹i hé nghÌo vµ hé ®ãi: nguån vèn vay chñ yÕu ®­îc dïng vµo c¶i thiÖn møc sèng, tho¸t khái t×nh tr¹ng hé nghÌo vµ ®ãi, t¹o ®iÓm khëi ®Çu ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt tõ ®ã ph¸t triÓn kinh tÕ. Hä kh«ng cã nh÷ng dù ¸n lín mµ th­êng lµ nh÷ng dù ¸n quy m« nhá, ®ßi hái nguån vèn kh«ng nhiÒu, quay vßng vèn nhanh. §ã th­êng lµ nh÷ng h×nh thøc s¶n xuÊt ®¬n gi¶n ®ßi hái Ýt ®Çu t­: nu«i lîn, gia cÇm, trång c©y ¨n qu¶ ng¾n ngµy..., bªn c¹nh ®ã hä cã thÓ trÝch mét phÇn nhá ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng ®¶m b¶o cho nhu cÇu sèng cña mçi thµnh viªn trong n«ng hé. Nh÷ng h×nh thøc sö dông vèn nµy cã thÓ ch­a cã l·i cao, thu nhËp ch­a lín song nã l¹i mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong viÖc t¹o nªn mét nguån tÝch luü ban ®Çu, lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh t¸i ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh tÕ cho nh÷ng hé nµy. §ång thêi nã ®¶m b¶o cho quyÒn lîi cña ng©n hµng cho vay thu håi ®­îc tiÒn vèn vµ ®¶m b¶o l·i bëi v× ®©y th­êng lµ nh÷ng nguån vèn vay ng¾n h¹n. §èi víi lo¹i hé kh¸ vµ hé giµu: vèn ®­îc dïng nh»m môc ®Ých më réng s¶n xuÊt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ hé n«ng d©n sang kinh tÕ trang tr¹i võa, lín hoÆc nhá tuú vµo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña tõng hé. Do hä ®· cã tiÒm lùc kinh tÕ ban ®Çu kh¸ v÷ng ch¾c nªn vèn nµy sÏ chØ dµnh cho më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ. Cã thÓ ®Çu t­ vèn vµo: gièng: t×m chän nh÷ng gièng c©y trång, vËt nu«i... míi cã n¨ng suÊt cao, hiÖu qu¶ kinh tÕ lín ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt trong ch¨n nu«i, trång trät, b¶o qu¶n chÕ biÕn sau thu ho¹ch ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, ®¶m b¶o gi¸ trÞ cña s¶n phÈm. ®Çu t­ x©y dùng, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng mét c¸ch khoa häc ( c¶i tiÕn chuång tr¹i, ®­a kü thuËt hiÖn ®¹i vµo ¸p dông mét c¸ch phï hîp...) nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. ngoµi ra mét sè hé n«ng d©n cßn sö dông vèn ®Ó tù ®Çu t­ thµnh lËp kh©u bao tiªu s¶n phÈm sau thu ho¹ch, thiÕt lËp nh÷ng kªnh ph©n phèi, ®¹i lý giíi thiÖu vµ b¸n s¶n phÈm víi ph¹m vi réng... §Ó lµm ®­îc ®iÒu nay, hé n«ng d©n ®ßi hái ph¶i cã mét nguån tµi chÝnh ®ñ lín vµ m¹nh, c¸c ng©n hµng cung c¸p cho c¸c hé nµy nguån vèn dµi h¹n hoÆc trung h¹n sau khi ®· thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt dù ¸n, tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. ®èi víi hé n«ng d©n thuéc diÖn hé trung b×nh: môc ®Ých sö dông vèn còng nh»m më réng ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ng quy m« ch­a thËt lín nh­ hé giµu vµ kh¸ do sù chªnh lÖch vÒ kinh tÕ. C¸c hé nµy còng sö dông vèn ®Ó c¶i tiÕn kü thuËt s¶n xuÊt, chän lùa t×m kiÕm nh÷ng gièng míi cho n¨ng suÊt chÊt l­îng cao, mét phÇn dµnh ®Çu t­ vµo cë së h¹ tÇng, tiÕn tíi lo¹i hé kh¸ vµ giµu. C¸c hé n«ng d©n muèn ph¸t triÓn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cu¶ vèn ®Ó tõ ®ã cã ®­îc ph­¬ng thøc ph©n phèi vµ sö dông ®óng ®¾n vµ hîp lý. C. KÕt luËn Trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn, c¸c n«ng hé ®Òu cã chung mong muèn: lµm sao ®Ó ®¶m b¶o cã ®ñ ¨n ®ñ mÆc, møc thu nhËp lu«n æn ®Þnh, hoµn thµnh c¸c nghÜa vô víi gia ®×nh vµ x· héi, thêi gian nghØ ng¬i gi¶i trÝ t¨ng lªn, lao ®éng Ýt vÊt v¶ h¬n... Tuy nhiªn khi x· héi ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ c«ng nghÖ khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn th× mét sè môc tiªu trªn cã thÓ thay ®æi cho phï hîp song cho dï thÕ nµo th× c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ cïng ®Òu nh»m phôc vô cho nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n trªn. Hé n«ng d©n muèn ph¸t triÓn kinh tÕ th× ngoµi c¸c yªu cÇu c¬ b¶n cña mét ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn ®ßi hái ph¶i cã nguån tµi chÝnh ®Ó bæ xung hç trî cho ho¹t ®éng më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy mµ hä rÊt cÇn sù quan t©m gióp ®ì cña §¶ng vµ Nhµ n­íc còng nh­ c¸c cÊp c¸c ngµnh cã liªn quan. Ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam vèn cÇn cï chÞu khã, nÕu nh­ ®­îc quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn vay vèn, hç trî vÒ khoa häc kü thuËt... th× sÏ t¹o ra nguån ®ãng gãp quan träng thóc ®Èy qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc. Qua tiÓu luËn nµy, ®· gióp em thÊy ®­îc vai trß quan träng cña nguån tµi chÝnh trong ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ kinh tÕ hé n«ng d©n nãi riªng còng nh­ vai trß quan träng cña viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Môc lôc TT   Trang   A.  Më ®Çu  1   B.  Néi dung  2   1.  VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n  2   1.1.  Kh¸i niÖm kinh tÕ hé n«ng d©n vµ h×nh thøc ph©n lo¹i kinh tÕ hé n«ng d©n  2   1.2.  Vai trß vµ ý nghÜa cña viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n ®èi víi ngµnh N«ng nghiÖp - n«ng th«n ViÖt Nam.  4   2.  VÊn ®Ò nguån lùc vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé n«ng d©n  5   2.1.  Vai trß cña nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng hé  5   2.2.  C¸c thøc huy ®éng vµ t¹o nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng hé  6   2.3.  Ph­¬ng thøc ph©n phèi vµ sö dông nguån lùc vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng hé.  8   C.  KÕt luËn  12