Kỷ niệm 100 năm cách mạng tháng 10 nga Lênin với công cuộc chống quan liêu, tham nhũng

Tóm tắt: Theo Lênin, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng gồm nhiều loại việc, trong đó có việc phải làm cho nội bộ Đảng trong sạch, vững mạnh, ngày càng gắn bó mật thiết với Nhân dân. Quan liêu, xa rời dân chúng, xa lạ với thực tế, lại dấn thân vào mê lộ tham nhũng, đánh mất lòng tin đối với Nhân dân, làm sao có thể phản ánh và thể hiện được nguyện vọng chính đáng của Nhân dân. LÊNIN VỚI CÔNG CUỘC CHỐNG QUAN LIÊU, THAM NHŨNG Bùi Ngọc Thanh* Abstract: Under Lenin’s viewpoints, protection of the Party and protection of the revolutionary government consists of several things to do, one of these to be done is to make the party internal transparent and strong, increasingly close to the People. The all of the bureaucracy, keeping a gap to the residents, unrealitic viewpoints, corruption addicted, lost faith from the People cannot reflect and respond to the legitimate aspirations of the People. Thông tin bài viết: Từ khóa: Lênin; bảo vệ Đảng; chống quan liêu; chống tham nhũng Lịch sử bài viết: Nhận bài: 12/09/2017 Biên tập: 20/09/2017 Duyệt bài: 25/09/2017 Article Infomation: Keywords: Lenin, Party protection, anti- bureaucracy; anti- corruption. Article History: Received: 12 Sep. 2017 Edited: 20 Sep. 2017 Appproved: 25 Sep. 2017 *TS, Nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội KỶ NIỆM 100 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG 10 NGA Theo Lênin, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng gồm nhiều loại việc, trong đó có ba loại việc cơ bản. Một là, chống giặc ngoài; hai là, trấn áp thù trong; ba là, phải làm cho nội bộ Đảng trong sạch, vững mạnh, ngày càng gắn bó mật thiết với Nhân dân. Một khi đã đập tan các cuộc xâm lăng, đã trấn áp một cách căn bản bọn phản cách mạng thì chính loại việc thứ ba lại là loại việc phải được đặt lên hàng đầu. Ở mặt trận này ít có “khói súng” nhưng vô cùng gian khổ và đầy tính quyết liệt. Lênin dạy, có nhiều thứ bệnh tật, tệ nạn đã làm cho không ít cán bộ, đảng viên vấp ngã, trong đó hai thứ trọng bệnh là quan liêu và bao che, tham nhũng. Hai thứ trọng bệnh này được Người liệt vào loại tệ nạn nguy hiểm “giết người êm ái” nhất. Người nói, “toàn bộ công việc của tất cả các cơ quan kinh tế của chúng ta bị khốn khổ trước hết về tệ quan liêu... Nếu có cái gì sẽ làm tiêu NHA NÛÚÁC VA PHAÁP LUÊÅT 3Số 20(348) T10/2017 vong chúng ta thì chính là cái đó”1 và “Hiện giờ có ba kẻ thù chính đang đứng trước mỗi người, bất kể người đó làm việc gì, ở cương vị nào... kẻ thù thứ nhất - tính kiêu ngạo cộng sản; kẻ thù thứ hai - nạn mù chữ; kẻ thù thứ ba - nạn hối lộ”2. Người giải thích rằng, “... nếu còn có thể hối lộ được, thì cũng không thể nói đến chính trị. Trong trường hợp này, thậm chí cũng không thể nói đến làm chính trị được, vì mọi biện pháp đều sẽ lơ lửng trên không trung, sẽ hoàn toàn không mang lại kết quả gì cả. Một đạo luật chỉ có thể đưa đến kết quả xấu hơn, nếu trên thực tiễn nó được đem áp dụng trong điều kiện nạn hối lộ còn được dung thứ và đang thịnh hành”3 Thật là chí lý, đã quan liêu, xa rời dân chúng, xa lạ với thực tế, lại dấn thân vào mê lộ tham nhũng thì làm gì còn có lòng tin đối với Nhân dân, làm sao có thể phản ánh và thể hiện được nguyện vọng chính đáng của Nhân dân. Chính vì thế nên Lênin đã xử lý rất nghiêm khắc hai thứ trọng tội này. Trong vô vàn sự kiện, xin chỉ nêu ra ba trường hợp làm ví dụ. Về một trong những tội quan liêu Tháng 5 năm 1920, Ban Kim khí thuộc Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao được giao nhiệm vụ chỉ đạo tổ chức sản xuất máy cày kiểu Phaulơ để phục vụ nông nghiệp. Những người được giao việc lại chỉ trao đổi thư từ, điện thoại qua lại mà không làm việc trực tiếp cặn kẽ với các bộ, ngành liên quan để giải quyết cụ thể, do đó công việc “giẫm chân tại chỗ”. Một năm rưỡi sau, vào ngày 21/11/1921, Hội đồng Lao động và Quốc phòng phải ra một nghị quyết khác để Ban Kim khí thi hành, đồng thời giao cho Bộ Dân ủy Tư pháp điều tra tình trạng 1 V.I.Lênin Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tập 54, tr. 235. 2 Sđd, tập 44, tr. 217. 3 Sđd, tập 44, tr. 218. quan liêu, luộm thuộm suốt một năm rưỡi qua. Sau đó, vụ án này được chuyển đến Tòa án quân sự Mátxcơva, vì kết quả điều tra cho thấy, nhiều cán bộ trong Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao và trong Bộ Dân ủy Nông nghiệp không chấp hành nghiêm chỉnh nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, Tòa án lại quyết định không xử phạt họ vì chiếu cố đến công lao những đồng chí này trong sự nghiệp khôi phục kinh tế. Sau khi xem xét, Hội đồng Lao động và Quốc phòng đã lưu ý Đoàn chủ tịch Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao và Ban lãnh đạo Bộ Dân ủy Nông nghiệp về thái độ thiếu nghiêm túc trong việc phục vụ nông nghiệp, nông dân. Trong việc quyết định không xử phạt các cán bộ có tội, có sự tác động của Chủ tịch Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao Bôgờđanốp, vì vậy, Lênin đã có giác thư với lời lẽ rất thẳng thắn như sau: “Gửi P.A.Bôgờđanốp 23.XII.1921 Đồng chí Bôgơđanốp! Tôi cho rằng tất cả những ý kiến của đồng chí về vụ những chiếc cày kiểu Phaulơ là sai hoàn toàn và sai về nguyên tắc. Quả thật, sự sai lầm của đồng chí không đến nỗi thô lỗ (xin lỗi, tôi đã dùng chữ quá nặng) như sai lầm của Ôxinxki, đồng chí ấy đã công nhiên biến thành người bảo vệ cho chủ nghĩa quan liêu xấu xa, nhưng dù sao thì đồng chí cũng không tốt đẹp gì. Đừng nên sợ Tòa án (Tòa án của chúng ta là Tòa án vô sản) và công khai, mà phải đưa tệ quan liêu giấy tờ ra tòa án công luận; chỉ có như vậy chúng ta mới thực sự chữa khỏi bệnh đó... Ý nghĩa xã hội của nó có phải sẽ lớn NHA NÛÚÁC VA PHAÁP LUÊÅT 4 Số 20(348) T10/2017 gấp 1.000 lần so với lối bí mật, dập đi một cách ngu xuẩn - trong nội bộ Trung ương Đảng - đối với một vụ dơ dáy mà không đưa ra công khai hay không? Đồng chí hết sức sai nguyên tắc. Chúng ta không biết phán xử một cách công khai tệ quan liêu dơ dáy; vì sự bất lực đó mà tất cả chúng ta và Bộ Dân ủy Tư pháp đáng bị treo cổ lên những chiếc thòng lọng thối hoắc. Tôi vẫn chưa mất hết hy vọng rằng sẽ có một khi nào đó, vì khuyết điểm đó, chúng ta sẽ bị treo cổ một cách đáng đời... Gửi lời chào cộng sản V.ULIANỐP (LÊNIN)”4 Về một tội bao che Trong các tháng Giêng, Hai năm 1922, có nhiều đơn tố giác về những việc làm tiêu cực của Phòng Nhà đất trung ương thuộc Xôviết Mátxcơva, vì vậy các cơ quan chức năng đã quyết định mở cuộc thanh tra. Văn phòng Hội đồng Dân ủy đã cử đồng chí Đivincốpxki tham gia cuộc thanh tra này. Kết quả cuộc thanh tra đã xác nhận những tiêu cực của một số cán bộ phụ trách Phòng Nhà đất trung ương và sự a tòng của đảng viên Xôvétnhicốp - Cục trưởng Cục Công trình công cộng Mátxcơva. Ngày 14/3/1922, Thường vụ Ban chấp hành Đảng bộ Mátxcơva đã họp với sự tham gia của Đoàn Chủ tịch Xôviết Mátxcơva. Cuộc họp đã kết luận rằng, kết quả thanh tra là không có căn cứ và quyết định chuyển việc này cho một tiểu ban của Đảng để xem xét lại. Ngay lập tức, ngày 15/3/1922, đồng chí Đivincốpxki đã viết báo cáo cho đồng chí Goócbunốp để chuyển tới tất cả các Ủy viên Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng Bônsêvich Nga để biết. Đồng chí Đivincốpxki nói, quyết định của Đảng bộ Matxcơva là “sự chôn vùi 4 Sđd , tập 54, tr. 112-115. toàn bộ vụ án loại một” và lưu ý rằng, quyết định đó mâu thuẫn với chỉ thị của Lênin là phải thẳng tay truy nã, trừng trị “tệ ăn cướp, quan liêu, đặc biệt, nếu như cái tệ đó là do những phần tử khả nghi chui vào Đảng thực hiện”. Vì vậy, đồng chí Đivincốpxki đề nghị phải hủy bỏ quyết định của Ban Thường vụ Đảng bộ Mátxcơva và phải truy tố những kẻ phạm tội trước tòa án... Những người tố giác có gửi cả đơn cho Lênin và khi biết tình hình trên, tuy bận nhiều việc nhưng Người đã chỉ đạo như sau: “THƯ GỬI BỘ CHÍNH TRỊ BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG CỘNG SẢN (B) NGA Gửi đồng chí Môlôtốp để chuyển cho các Ủy viên Bộ Chính trị. Ban Chấp hành Đảng bộ Mátxcơva (trong đó có cả đồng chí Dêlenxki) không phải lần đầu đã thực tế nhẹ tay với những đảng viên cộng sản phạm tội mà lẽ ra phải treo cổ. Việc làm này là do “nhầm”. Song cái “nhầm” này hết sức nguy hiểm. Tôi đề nghị: 1. Chấp nhận đề nghị của đồng chí Đivincốpxki. 2. Tuyên bố nghiêm khắc cảnh cáo Ban chấp hành Đảng bộ Mátxcơva về tội nhẹ tay với những đảng viên cộng sản (hình thức nhẹ tay - một ủy ban đặc biệt). 3. Khẳng định với tất cả các Tỉnh ủy rằng Ban Chấp hành Trung ương sẽ khai trừ ra khỏi Đảng những ai có chút mưu toan “tác động” đến Tòa án nhằm “giảm nhẹ” trách nhiệm của những đảng viên cộng sản. 4. Ra thông tri báo cho Bộ Dân ủy Tư pháp (sao gửi cho các Tỉnh ủy) biết rằng Tòa án phải trừng phạt các đảng viên cộng sản NHA NÛÚÁC VA PHAÁP LUÊÅT 5Số 20(348) T10/2017 một cách nghiêm khắc hơn là đối với những người không phải là đảng viên cộng sản. Nếu không chấp hành chỉ thị này, các Thẩm phán nhân dân và các Ủy viên Ban lãnh đạo Bộ Dân ủy Tư pháp sẽ bị đuổi ra khỏi cơ quan làm việc. 5. Ủy nhiệm cho Đoàn Chủ tịch Ban Chấp hành trung ương các Xôviết toàn Nga quất cho Đoàn chủ tịch Xôviết Mátxcơva một đòn cảnh cáo trên báo chí. Lênin 18-III P.S. Thật quá ư nhục nhã và kỳ quái: một đảng cầm quyền lại bảo vệ những tên vô lại “của mình”5 Như vậy, việc giải quyết một vụ tiêu cực cùng lúc cho ta nhiều bài học, trong đó có bài học sống động là, đi đôi với chống tiêu cực phải phát quang những nơi ẩn náu của tiêu cực; phải nghiêm trị những kẻ gây ra tiêu cực đồng thời phải xử lý nghiêm minh những kẻ bao che cho tiêu cực, bất kể đó là ai, ở cương vị nào, cao đến đâu. Về một tội tham nhũng Bốn cán bộ thuộc Ban Điều tra Matxcơva đã phạm tội ăn hối lộ lại còn hăm dọa người khác. Ngày 2/5/1918, Tòa án Mátxcơva đã quyết định xử nhẹ, chỉ phạt họ có 6 tháng tù. Biết được việc này, Lênin đã viết thư cho Ủy viên lãnh đạo Bộ Dân ủy Tư pháp N.V.Crưlencô yêu cầu cho Ban Chấp hành Trung ương biết danh sách những người bị kết án và danh sách các quan tòa đã xử vụ án. Sau khi nhận được báo cáo, Lênin đã chuyển cho Ban Chấp hành Trung ương Đảng và kèm theo bức thư của Người, trong đó đặc biệt lưu ý đến tài liệu của Crưlencô cung cấp. Nội dung bức thư như sau; 5 Sđd, tập 45, tr. 64-65. 6 Sđd, tập 46, tr. 346. “Gửi Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nga Tôi đề nghị ghi vào chương trình nghị sự vấn đề khai trừ các đảng viên là quan tòa trong vụ xử (2/5/1918) những tên ăn hối lộ - những tên này đã bị xác nhận và đã tự thú nhận là có ăn tiền hối lộ - đã chỉ kết án những tên kia có 6 tháng tù. Kết án bọn ăn hối lộ nhẹ đến mức lố bịch như thế, mà lẽ ra phải xử bắn chúng, đó là một hành động đáng sỉ nhục đối với một người cộng sản và một người cách mạng. Phải đưa các đồng chí đó ra truy tố trước tòa án dư luận và khai trừ họ ra khỏi đảng, vì chỗ đứng của họ là ở bên cạnh bọn Kêrenxki hay bọn Máctốp, chứ không phải ở bên cạnh những người cộng sản cách mạng. 4.V.1918 Lênin”6(6) Vụ án trên đã được xét xử lại, kết quả là ba trong bốn bị cáo phải lãnh án 10 năm tù giam chứ không phải chỉ có 6 tháng. Cũng trong những ngày ấy, Lênin đã gửi cho Bộ trưởng Bộ Dân ủy Tư pháp Đ.I.Cuốcxki một bức thư ngắn, yêu cầu phải soạn thảo thật nhanh một dự án Sắc lệnh với những điều khoản trừng phạt tội tham nhũng, ăn hối lộ, mua chuộc, lộ tin để ăn tiền. Theo kết quả xét xử lại vụ án nói trên thì những tội này không thể dưới 10 năm tù, ngoài ra còn phải 10 năm lao động khổ sai. Bộ Dân ủy Tư pháp đã trình dự án Sắc lệnh này và Hội đồng Bộ trưởng Dân ủy trong phiên họp ngày 8/5/1918 đã xem xét; Lênin đã cho ý kiến chỉnh lý và Sắc lệnh đã được phê chuẩn ban hành. Như vậy, việc xét xử lại một vụ án và việc dự thảo rồi đi đến phê chuẩn một Sắc NHA NÛÚÁC VA PHAÁP LUÊÅT 6 Số 20(348) T10/2017 lệnh được tiến hành với tốc độ vô cùng khẩn trương, nhanh chóng, chỉ vẻn vẹn trong một tuần lễ (từ ngày 2 đến ngày 8/5/1918). * Ba ví dụ trên đây cho thấy, việc giữ gìn kỷ cương phép nước, thái độ công minh, chính trực của người lãnh đạo đối với cán bộ, đảng viên chỉ có thể làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh hơn, tuyệt nhiên không có ảnh hưởng gì đến uy tín của Đảng. Lênin cũng đã nói rõ điều này: Người cộng sản nếu không tự bôi nhọ mình thì không ai có thể hạ thấp được uy tín của họ. Điều đáng lưu ý là, việc bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ chế độ không chỉ bằng “súng” mà trước hết phải bằng tư tưởng trong sáng, lòng kiên định, bằng cái đầu tỉnh táo. Lịch sử đã cho thấy, một siêu cường có vô số xe tăng, đại bác, máy bay, tàu ngầm, các vũ khí hạng nặng tối tân và có hàng nghìn đầu đạn hạt nhân, lực lượng quân sự mạnh vào bậc nhất, nhưng một khi cái đầu đã nghĩ khác, một khi đảng viên của Đảng lãnh đạo mỗi người nói theo một giọng điệu và trong dân chúng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” thì mạnh như thế chứ mạnh hơn nữa vẫn không cứu vãn được sự đổ vỡ. Chỉ tiếc một điều là, Lênin đã dự báo để cảnh giác, đề phòng, nhưng ở đó lại không cảnh giác, cũng chẳng đề phòng được. Người dạy “...chỉ khi nào biểu hiện được đúng ý nguyện của nhân dân, thì chúng ta mới quản lý nhà nước được. Nếu không, Đảng Cộng sản sẽ không lãnh đạo được giai cấp vô sản, giai cấp vô sản sẽ không lôi cuốn được quần 7 Sđd, tập 45, tr. 134. 8 Văn kiện Đảng toàn tập, tập 48 (1987), trang 387-396 Nghị quyết của Bộ Chính trị số 04-NQ/TW ngày 12/9/1987 về cuộc vận động làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng và bộ máy nhà nước, làm lành mạnh các quan hệ xã hội. 9 Văn kiện Đảng toàn tập, tập 48 (1987), trang 387-396 Nghị quyết của Bộ Chính trị số 04-NQ/TW ngày 12/9/1987 về cuộc vận động làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng và bộ máy nhà nước, làm lành mạnh các quan hệ xã hội. chúng theo mình, và tất cả bộ máy sẽ tan rã”7. Đây cũng chính là bài học mà Lênin để lại cho tất cả các Đảng Cộng sản chân chính. Lời dạy của Người càng có tính thời sự và ý nghĩa sâu sắc trong thời đại ngày nay. Những bài học lịch sử đắt giá trên đây càng cho chúng ta thấy rõ tầm nhìn và sự kiên định của Đảng ta. Từ khi thành lập đến nay (nhất là từ khi Đảng cầm quyền), ở bất kỳ giai đoạn nào, bất kỳ thời kỳ nào, Đảng ta cũng luôn luôn cảnh tỉnh và đặt đúng tầm, đúng vị trí then chốt của công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Cách đây đúng 30 năm (trước khi Liên Xô và Đông Âu sụp đổ), ngay từ năm 1987, Đảng ta đã nhìn rõ những khuyết tật nghiêm trọng của đảng viên trong thời bình, “giảm sút ý chí chiến đấu, giảm sút tinh thần trách nhiệm; bảo thủ trì trệ; kém ý thức tổ chức, kỷ luật... tham ô, hối lộ, đầu cơ, buôn lậu, sống sa đọa, trụy lạc, lợi dụng chức quyền dành cho mình những đặc quyền đặc lợi... quan liêu, hống hách, ức hiếp quần chúng”8. Và từ đó Đảng ta kiên quyết phải “làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng; làm trong sạch và nâng cao hiệu lực quản lý của bộ máy nhà nước; làm lành mạnh các quan hệ xã hội và thực hiện công bằng xã hội”9. Với phương châm, biện pháp là, “kiên quyết loại ra khỏi Đảng, bộ máy nhà nước và trừng trị nghiêm khắc những kẻ thoái hóa, biến chất, bọn làm ăn phi pháp... Xây dựng lối sống có lý tưởng, lành mạnh, trung thực, tiết kiệm, sống bằng lao động của mình, chăm lo lợi ích tập thể, bảo vệ của công; chống lối sống ích kỷ, dối trá, (Xem tiếp trang 28) NHA NÛÚÁC VA PHAÁP LUÊÅT 7Số 20(348) T10/2017