Luận án Chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận Luận án đưa ra cách tiếp cận mới về vấn đề chất lượng tăng trưởng công nghiệp ở một nước đang phát triển như Việt Nam, khác với cách tiếp cận của các nước công nghiệp phát triển ở hai điểm: (1) phân biệt rõ sự khác nhau giữa quan niệm về chất lượng tăng trưởng và phát triển bền vững trong điều kiện Việt Nam thay vì đồng nhất hai quan niệm này trong các nghiên cứu trước đây; (2) công nghiệp Việt Nam cần ưu tiên đạt tốc độ tăng trưởng và giá trị gia tăng cao duy trì trong dài hạn, đồng thời đảm bảo tối thiểu các yêu cầu về môi trường, tiến tới phát triển bền vững. Luận án đề xuất chọn hệ thống chỉ tiêu đánh giá chất lượng tăng trưởng công nghiệp Việt Nam giai đoạn đến năm 2020, trong đó ưu tiên các chỉ tiêu kinh tế thay vì đặt vai trò ngang nhau giữa 3 nhóm tiêu chí: kinh tế, xã hội, và môi trường. Những phát hiện, đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án Với cách tiếp cận trên, luận án đã có một số phát hiện và đề xuất nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử Việt Nam: - Chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử Việt Nam rất thấp thể hiện qua bốn nhân tố kinh tế lõi: tỷ lệ VA/GO thấp; hệ số ICOR cao, năng suất lao động thấp và công nghiệp hỗ trợ kém phát triển. - Ưu tiên phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử- coi đó là yếu tố căn bản quyết định chất lượng tăng tưởng của ngành công nghiệp điện tử thay vì tập trung sản xuất lắp ráp ra các sản phẩm tiêu dùng cuối cùng như hiện nay. - Đề xuất danh mục các sản phẩm/dòng sản phẩm mà ngành công nghiệp điện tử Việt Nam cần tập trung phát triển trong giai đoạn đến năm 2020 dựa trên năng lực công nghệ phù hợp thay vì đầu tư dàn trải như trước đây. - Trong hệ thống các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử, luận án nhấn mạnh đến tính cấp thiết và cách thức phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử, trong đó coi vai trò của Chính phủ có tính quyết định bằng việc xây dựng nghị định về công nghiệp hỗ trợ và các chương trình hành động cụ thể. =========================== MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU 1 CHƯƠNG 1 : CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG CÔNG NGHIỆP : TIẾP CẬN KHÁI NIỆM VÀ XÂY DỰNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ 10 1.1 Tăng trưởng và chất lượng tăng trưởng kinh tế 10 1.2 Chất lượng tăng trưởng công nghiệp : tiếp cận khái niệm và xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá 24 1.3 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành điện tử của một số nước và bài học cho Việt Nam 47 CHƯƠNG 2 : CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG NGÀNH CÔNG NGHIỆP ĐIỆN TỬ VIỆT NAM 71 2.1 Tổng quan về ngành điện tử Việt Nam 71 2.2 Chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử Việt Nam 81 2.3 Kết luận tổng quát và phát hiện các nguyên nhânh 106 CHƯƠNG 3 : NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG NGÀNH ĐIỆN TỬ VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP 111 3.1 Bối cảnh phát triển ngành công nghiệp điện tử Việt Nam 111 3.2 Quan điểm và định hướng nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử Việt Nam trong bối cảnh hội nhập 121 3.3 Giải pháp và kiến nghị nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp điện tử Việt Nam trong bối cảnh hội nhập 124 KẾT LUẬN 149 TÀI LIỆU THAM KHẢO 152