Luận án Hoàn thiện phương thức huy động vốn tín dụng nhà nước bằng trái phiếu chính phủ ở Việt Nam

tin phaùp luaät qua vieäc tuyeân truyeàn, ñaøo taïo kieán thöùc veà TPCP cho coâng chuùng. Naâng cao nhaän thöùc trong coâng chuùng veà vai troø, ruûi ro vaø tính höõu ích cuûa vieäc ñaàu tö TPCP. 3.2.4.4. Thieát laäp moái lieân heä chaët cheõ giöõa thò tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng chöùng khoaùn Töøng böôùc thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu phaùt haønh traùi phieáu giöõa caùc keânh phaùt haønh TPCP theo höôùng giaûm khoái löôïng traùi phieáu baùn leû qua heä thoáng kho baïc taêng keát quaû truùng thaàu traùi phieáu qua TTCK töø naêm 2005 - 2010. Khi TTCK ñuû söùc maïnh vaø ñaït hieäu quaû cao trong ñaáu thaàu vaø giao dòch TPCP thì luùc ñoù chæ duy trì hai phöông thöùc phaùt haønh TPCP ra coâng chuùng: ñaáu thaàu qua TTCK (trung, daøi haïn), ñaáu thaàu qua TTTT (ngaén haïn) taäp trung khai thaùc vaø lieân keát theá maïnh cuûa hai phöông thöùc phaùt haønh hieän ñaïi naøy. Traùnh hieän töôïng duy trì quaù nhieàu phöông thöùc phaùt haønh TPCP ñöa ñeán söï caïnh tranh gaây baát lôïi cho TTCK. Roõ raøng qua 55 naêm thaønh laäp vaø phaùt trieån thì heä thoáng ngaân haøng coù söùc maïnh hôn raát nhieàu veà yeáu toá con ngöôøi, cô sôû haï taàng vaø söùc maïnh taøi chính so vôùi TTCK môùi ñöôïc thaønh laäp taïi nöôùc ta. Tuy nhieân, caàn phaûi traùnh tình traïng phaùt trieån rieâng leû giöõa TTTT ngaén haïn vaø TTCK trung vaø daøi haïn. Caàn phaûi thieát laäp söï lieân keát giöõa thò tröôøng voán ngaén haïn vaø daøi haïn theo nguyeân taéc bình thoâng nhau ñeå thöïc thi ñoàng boä chính saùch taøi chính vaø tieàn teä. Qua söï lieân keát seõ taän duïng nhöõng öu ñieåm cuûa loaïi thò tröôøng naøy ñeå hoã trôï cho söï phaùt trieån thò tröôøng khaùc. Tröôùc maét, vôùi hieäu quaû hoaït ñoäng khôûi saéc cuûa nghieäp vuï TTM trong khi TTCK thöù caáp hoaït ñoäng yeáu keùm, Nhaø nöôùc neân qui ñònh cho pheùp TTM ñöôïc pheùp mua – baùn caùc TPCP coøn döôùi 1 naêm seõ ñeán haïn thanh toaùn. Tröôùc maét caàn baõi boû nghieäp vuï chieát khaáu TPCP tröôùc haïn ôû ngaân haøng nhaèm höôùng nhaø ñaàu tö tham gia giao dòch mua baùn TPCP treân TTCK thöù caáp taïo ñieàu kieän phaùt trieån maûng thò tröôøng naøy. Chieát khaáu TPCP chæ coù tính chaát haïn cheá ruûi ro thanh khoaûn cuûa traùi phieáu vaø ñaùp öùng nhu caàu ñoät xuaát cuûa nhaø ñaàu tö naém giöõa traùi phieáu ñeå nhaän laõi suaát chöù vieäc chieát khaáu hoaøn toaøn khoâng ñaùp 165 öùng nhu caàu chuyeån nhöôïng traùi phieáu ñeå höôûng cheânh leäch giaù. TTCK sô caáp vaø thò tröôøng thöù caáp khoù coù theå phaùt trieån neáu chæ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö höôûng laõi suaát traùi phieáu maø khoâng thu huùt ñöôïc söï tham gia cuûa caùc nhaø ñaàu tö höôûng cheânh leäch giaù khi chuyeån nhöôïng TPCP. Nhu caàu chuyeån nhöôïng traùi phieáu khi coù cheânh leäch giaù TPCP seõ thuùc ñaåy giao dòch mua, baùn treân TTCK thöù caáp theâm soâi noåi, ñaây laø keát quaû maø chieát khaáu traùi phieáu khoâng theå laøm ñöôïc. 3.2.4.5. Thu huùt vaø môû roäng nhaø ñaàu tö coù toå chöùc nöôùc ngoaøi vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam Môû roäng giôùi haïn ñaàu tö coå phieáu, traùi phieáu ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi treân TTCK Vieät Nam. Cho pheùp caùc toå chöùc kinh doanh chöùng khoaùn goùp voán mua coå phaàn hoaëc thaønh laäp coâng ty chöùng khoaùn lieân doanh, cho quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi tham gia TTCK Vieät Nam. Ñoái vôùi ñaàu tö nöôùc ngoaøi, vieäc nôùi loûng haïn cheá ñoái vôùi ñaàu tö nöôùc ngoaøi seõ thu huùt theâm voán cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, bao goàm: caù nhaân laãn nhaø ñaàu tö coù toå chöùc nöôùc ngoaøi vaøo thò tröôøng vaø ñoàng boä vôùi caùc qui ñònh khaùc cuûa Chính phuû veà tyû leä tham gia cuûa beân nöôùc ngoaøi vaøo TTCK Vieät Nam. Kinh nghieäm phaùt trieån TTCK ôû caùc nöôùc khu vöïc Ñoâng AÙ ñaõ cho thaáy hieäu quaû ñoùng goùp ñaùng keå cuûa khu vöïc ñaàu tö ngoaøi cuøng vôùi caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc tieàm löïc coøn haïn cheá ñeå cuøng nhau thuùc ñaåy thò tröôøng phaùt trieån. Vieät Nam ñaõ coù nhieàu giaûi phaùp nhaèm môû roäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi tham gia vaøo TTCK. Quyeát ñònh 238/2005/QÑ-TTg ngaøy 29/9/2005 ñaõ qui ñònh boå sung ñoái töôïng quyõ ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo ñoái töôïng nöôùc ngoaøi ñöôïc pheùp tham gia TTCK. Beân caïnh ñoù, Quyeát ñònh ñaõ taêng tyû leä naém giöõ coå phieáu, chöùng chæ quyõ ñaàu tö töø 30% leân möùc 49%. Duø ñaõ naâng leân tyû leä cao hôn nhöng roõ raøng ñaây chæ coù theå xem laø giaûi phaùp taïm thôøi chöù khoâng theå laø giaûi phaùp daøi haïn. Ñeå thöïc söï thu huùt tieàm löïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi tham gia ñaàu tö taïi thò tröôøng nöôùc ta thì Chính phuû caàn tieáp tuïc naâng cao tyû leä naém giöõ coå phieáu cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå thu huùt nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi tham gia ñaàu tö coå phieáu vaø traùi phieáu treân TTCK. Tyû leä goùp voán, mua coå phaàn cuûa caùc toå 166 chöùc kinh doanh chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi trong coâng ty chöùng khoaùn Vieät Nam hoaëc coâng ty quaûn lyù quyõ Vieät Nam vaãn qui ñònh toái ña laø 49% voán ñieàu leä nhö Quyeát ñònh 146/2003/QÑ-TTg ngaøy 12/12/2003. Quyeát ñònh naøy chöa thöïc söï thaùo boû nhöõng haïn cheá giôùi haïn möùc ñoä tham gia cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo thò tröôøng Vieät Nam. Caàn löu yù beân caïnh heä thoáng ngaân haøng thöông maïi vaø coâng ty baûo hieåm coù tieàm löïc taøi chính lôùn maïnh, caùc nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn noäi ñòa coøn khaù non yeáu veà trình ñoä quaûn lyù ñaàu tö laãn naêng löïc taøi chính. Ñeå thuùc ñaåy söï phaùt trieån thò tröôøng ñang caàn coù löïc löôïng ñaàu tö coù toå chöùc coù trình ñoä quaûn lyù, kinh nghieäm kinh doanh chöùng khoaùn vaø ñaêc bieät laø coù naêng löïc taøi chính vöõng maïnh. Ñaây laø nhöõng yeâu caàu maø nhaø ñaàu tö coù toå chöùc nöôùc ngoaøi luoân luoân coù. Do ñoù, Vieät Nam caàn tích cöïc hôn nöõa ñeå thu huùt söï tham gia maïnh meõ vaø haïn cheá thaáp nhaát nhöõng giôùi haïn caûn trôû söï tham gia cuûa ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo TTCK nhaát laø TTCK môùi thaønh laäp coøn non yeáu. Beân caïnh ñoù, xem ñaàu tö chöùng khoaùn laø lónh vöïc khuyeán khích ñaàu khoâng chòu thueá giaù trò gia taêng vaø möùc thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp hieän nay laø 20%, mieãn thueá thu nhaäp doanh nghieäp 02 naêm keå töø khi coù thu nhaäp chòu thueá vaø giaûm 50% soá thueá phaûi noäp trong 03 naêm tieáp theo aùp duïng cho caû nhaø ñaàu tö trong laãn ngoaøi nöôùc veà chöùng khoaùn hieän nay. Roõ raøng möùc öu ñaõi naøy chöa cao ñoái vôùi nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn trong laãn ngoaøi nöôùc. Nhaát laø ñoái vôùi caùc toå chöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñoái töôïng ñang caàn môøi goïi vaøo thò tröôøng vaãn khoâng coù söï öu ñaõi hôn nöõa daønh rieâng cho toå chöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi khi tham gia TTCK Vieät Nam. Nhö vaäy, taïm thôøi caàn coù khuyeán khích, öu ñaõi veà thueá thu nhaäp doanh nghieäp daønh cho doanh nghieäp ñaàu tö nöôùc ngoaøi cao hôn so vôùi doanh nghieäp ñaàu tö trong nöôùc. Khi ñaõ thu huùt ñöôïc söï tham gia ñoâng ñaûo nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø thuùc ñaåy TTCK hoaït ñoäng hieäu quaû thì tieán tôùi giaûm daàn öu ñaõi noùi treân ñeå caân baèng öu ñaõi cho ñaàu trong vaø ngoaøi nöôùc. 167 3.3. XAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH TOÅ CHÖÙC ÑÒNH MÖÙC TÍN NHIEÄM VIEÄT NAM Toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm taàm côõ quoác gia vaø quoác teá ñaõ khaúng vai troø to lôùn ñeán söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng taøi quoác gia vaø quaù trình hoäi nhaäp taøi chính quoác teá. Vieät Nam hoaøn toaøn chöa coù söï ra ñôøi cuûa moät toå chöùc ñònh möùc taøi chính taàm côõ quoác gia. Vì chöa coù toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm, trong khi thò tröôøng ñang caàn moät ñònh chuaån; trong xu höôùng hoøa nhaäp thò tröôøng voán quoác teá cuõng caàn tôùi ñònh chuaån ñoù. Theo moät soá chuyeân gia, ñoù laø moät chöùng chæ “ISO” cho traùi phieáu. Coù theå thaáy giaù trò cuûa chöùng chæ naøy cuï theå nhaát trong ñôït phaùt haønh TPCP ra thò tröôøng quoác teá vaøo thaùng 10/2005. Moät soá toå chöùc ñaùnh giaù tín nhieäm treân theá giôùi ñaõ naâng chæ soá tín nhieäm cuûa Vieät Nam, qua ñoù goùp phaàn quan troïng cho thaønh coâng cuûa ñôït phaùt haønh TPCP ra nöôùc ngoaøi ñaàu tieân cuûa Vieät Nam. ÔÛ Chöông 1, taùc giaû cuõng ñaõ phaân tích raát chi tieát veà söï ra ñôøi, phaùt trieån vaø kinh nghieäm xaây döïng moâ hình toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm ñoái vôùi TTTC quoác gia. Hieän nay, Vieät Nam phaûi hoïc hoûi kinh nghieäm xaây döïng vaø quaûn lyù hoaït ñoäng cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm töø caùc nöôùc phaùt trieån. Moãi nöôùc coù moät moâ hình toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm rieâng bieät vôùi nhöõng öu vaø nhöôïc ñieåm khaùc nhau cuûa moãi moâ hình. Nhìn chung baøi hoïc kinh nghieäm cho thaáy toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm taïi caùc quoác gia ñöôïc xaây döïng theo ba loaïi hình doanh nghieäp nhö sau: doanh nghieäp Nhaø nöôùc, doanh nghieäp tö nhaân döôùi daïng coå phaàn hoaëc traùch nhieäm höõu haïn, doanh nghieäp lieân doanh. Xeùt ôû hoaøn caûnh Vieät Nam hieän nay xin ñöôïc ñeà nghò hai phöông aùn ñeå xaây döïng toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm. Phöông aùn 1: Toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm döôùi daïng moät coâng ty coå phaàn Quaù trình coå phaàn hoùa maïnh meõ heä thoáng doanh nghieäp duø ñaõ baét ñaàu töø khaù laâu nhöng chæ trong vaøi naêm gaàn ñaây môùi thöïc söï ñöôïc ñaåy maïnh ñeå goùp phaàn ña daïng hoùa haøng hoùa vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa TTCK. Moät ñieàu chaéc chaén laø soá löôïng caùc doanh nghieäp coå phaàn hoùa töø doanh nghieäp Nhaø nöôùc vaø caùc doanh nghieäp coå phaàn môùi thaønh laäp seõ taêng leân ñaùng keå; “Beân caïnh ñoù nhöõng öu ñaõi vaø 168 khung phaùp lyù cho loaïi hình doanh nghieäp naøy khaù hoaøn thieän” [25, tr. 111]. Hôn nöõa, coå phaàn seõ taïo ñieàu kieän phaùt huy tính trung laäp cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm vì ít chòu taùc ñoäng bôûi nhöõng nhaân toá quaûn lyù, do vaäy vieäc löïa choïn moâ hình coâng ty coå phaàn cho toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm laø khaù hôïp lyù. Ñeå thöïc söï phaùt huy tính ñoäc laäp cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm toå chöùc theo moâ hình coå phaàn thì cô caáu sôû höõu cuûa toå chöùc naøy phaøi do nhieàu chuû theå naém giöõ. Tuy nhieân, phaûi thöïc hieän cô caáu naém giöõ coå phaàn theo höôùng “Khoâng moät chuû theå naøo naém giöõ ña soá, vaø khoâng moät chuû theå naøo naém quyeàn chi phoái ñoái vôùi vieäc hình thaønh vaø hoaït ñoäng cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm”[25, tr. 112]. “Toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm ñöôïc thaønh laäp theo loaïi hình coâng ty coå phaàn hoaøn toaøn khoâng giôùi haïn soá löôïng coå ñoâng, coå ñoâng hoaøn toaøn coù theå vöøa laø phaùp nhaân vöøa laø theå nhaân”[25, tr. 113]. Tuy nhieân, caàn thu huùt söï tham gia cuûa nhöõng coå ñoâng coù uy tín trong TTTC trong vaø ngoaøi nöôùc nhö: Boä Taøi chính, NHTÖ, UÛy ban Chöùng khoaùn quoác gia, caùc toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm xuyeân quoác gia. Söï tham gia cuûa caùc coå ñoâng quan troïng naøy vôùi tö caùch thaønh vieân hoäi ñoàng quaûn trò seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong giai ñoaïn thaønh laäp toå chöùc ban ñaàu vaø hoã trôï kinh nghieäm cho coâng taùc quaûn lyù toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm. Ñeå phaùt huy toái ña tính ñoäc laäp cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm. Coâng ty coå phaàn ñònh möùc tín nhieäm caàn huy ñoäng nhieàu coå ñoâng khaùc tham gia beân caïnh caùc coå ñoâng chuû choát neâu treân. Coâng ty coå phaàn ñònh möùc tín nhieäm haïn cheá toái ña söï taäp trung quaù nhieàu coå phieáu vaøo tay moät hoaëc moät soá coå ñoâng. Ñeå traùnh tình traïng naøy dieãn ra, ñieàu leä coâng ty coå phaàn caàn ñònh möùc tyû leä voán ñieàu leä toái ña maø moãi coå ñoâng ñöôïc naém giöõ, ñeå traùnh söï chi phoái cuûa coå ñoâng trong coâng ty neân ñònh löôïng tyû leä naøy ôû möùc 5%. Ñoàng thôøi qui ñònh thôøi haïn chuyeån nhöôïng coå phieáu sau khi thaønh laäp laø 2 naêm nhaèm oån ñònh thaønh vieân coå ñoâng trong giai ñoaïn môùi thaønh laäp. Ñeán khi coâng ty hoäi ñuû caùc ñieàu kieän cuûa TTCK thì coå phieáu cuûa coâng ty seõ ñöôïc nieâm yeát treân thò tröôøng. 169 Phöông aùn 2: Toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm döôùi daïng moät coâng ty lieân doanh Söï chuyeån dòch töø neàn kinh teá taäp trung sang neàn kinh teá thò tröôøng nhieàu thaønh phaàn ñaõ ñaùnh daáu söï xuaát hieän vaø phaùt trieån cuûa nhieàu thaønh phaàn kinh teá. Do ñoù, moâ hình coâng ty lieân doanh ñaõ trôû neân quen thuoäc ôû nöôùc ta trong nhieàu ngaønh, ngheà kinh teá töø saûn xuaát cho ñeán taøi chính, ngaân haøng. Baèng moâ hình lieân doanh, Vieät Nam coù khaû naêng tìm kieám caùc ñoái taùc lieân doanh lôùn maïnh hay khoâng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñoái taùc Vieät Nam ñi tìm kieám lieân doanh, “Chuùng ta seõ phaûi tìm ñoái taùc laø moät hay nhieàu toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm quoác teá coù uy tín, kinh nghieäm nhö Moody’s, Standard & Poor’s, Duff & Phelps, Fitch’s, CBRS . . .”[25, tr. 114- 115] ñeå tham gia vaøo lieân doanh. Cuõng khoâng loaïi tröø khaû naêng caùc toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm toaøn caàu töø choái lieân doanh vôùi Vieät Nam do TTCK môùi thaønh laäp coù qui moâ vaø phaïm vi hoaït ñoäng nhoû heïp vaø nhöõng neùt khaùc bieät ñaëc thuø giöõa TTTC cuûa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc phaùt trieån gaây trôû ngaïi khi thöïc hieän lieân doanh. Do ñoù, Vieät Nam cuõng caàn tính ñeán khaû naêng coù theå phaûi lieân doanh vôùi caùc toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm khu vöïc Ñoâng AÙ, ñaëc bieät laø khu vöïc Ñoâng Nam AÙ (khu vöïc maø Vieät Nam ñang laø thaønh vieân tham gia hoäi nhaäp neàn kinh teá khu vöïc, caùc thaønh vieân trong khu vöïc coù nhieàu ñaëc ñieåm töông ñoàng vôùi Vieät Nam). Cô caáu sôû höõu voán cuûa Vieät Nam neân do Boä Taøi chính naém giöõ nhaèm taïo uy tín khi tìm ñoái taùc lieân doanh vaø phaûi naém giöõ nguoàn voán chuû yeáu ôû trong lieân doanh, nguoàn voán coøn laïi seõ do ñoái taùc lieân doanh nöôùc ngoaøi naém giöõ. Lieân doanh vôùi caùc ñoái taùc coù naêng löïc thöïc söï seõ taïo cô hoäi cho chuùng ta tieáp caän, hoïc hoûi kinh nghieäm, naâng cao kieán thöùc cuõng nhö tranh thuû söï taøi trôï veà maët kyõ thuaät, caùch thöùc quaûn lyù vaø taøi chính töø phía ñoái taùc.Taän duïng toát söï taøi trôï vaø hoã trôï töø phía Nhaø nöôùc. Ñaûm baûo tính khaùch quan, coâng baèng vaø chuyeân nghieäp khi ñaùnh giaù xeáp haïng. Tieàm naêng phaùt trieån raát cao vaø khaû naêng hoaøn thieän nhanh choùng [25, tr.115]. 170 Keát hôïp vôùi söï hôïp taùc ñaøo taïo, tö vaán vaø hoã trôï veà maët taøi chính, chuyeân moân cuõng nhö kinh nghieäm cuûa phía ñoái taùc nöôùc ngoaøi, hoaït ñoäng cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm döôùi hình thöùc lieân doanh gaëp thuaän lôïi trong vieäc môû roäng qui moâ hoaït ñoäng döôùi moïi loaïi hình dòch vuï, ñaûm baûo chaát löôïng xeáp haïng tín nhieäm trong thò tröôøng noäi ñòa, töøng böôùc thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng quoác teá, ñaûm baûo hoaït ñoäng cuûa toå chöùc ñònh möùc tính nhieäm phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, naâng daàn uy tín cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm Vieät Nam. Moâ hình döï kieán: Hình 3.1: Moâ hình cô caáu toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm Vieät Nam - Phoøng quaûn lyù bao goàm caùc boä phaän chöùc naêng sau: Boä phaän keá hoaïch - nhaân söï Boä phaän thieát bò vaø kyõ thuaät tin hoïc Boä phaän phuï traùch heä thoáng thoâng tin quaûn lyù - Phoøng xeáp haïng tín nhieäm bao goàm caùc boä phaän chöùc naêng sau: Boä phaän keá hoaïch ñònh möùc tín nhieäm Boä phaän phuï traùch ngaønh thöông maïi Boä phaän phuï traùch ngaønh saûn xuaát Boä phaän phuï traùch ngaønh xaây döïng Boä phaän phuï traùch ngaønh dòch vuï Hoäi Ñoàng Quaûn Trò Giaùm Ñoác Phoøng nghieân cöùu vaø phaùt trieån Keá toaùn tröôûng Phoøng thoâng tin Phoøng xeáp haïng tín nhieäm Phoøng kinh doanh Phoøng quaûn lyù Phoøng keá toaùn – kieåm toaùn 171 Boä phaän phuï traùch ngaønh vaän taûi Boä phaän phuï traùch ngaønh taøi chính Boä phaän phuï traùch ngaønh ngaân haøng - Phoøng thoâng tin bao goàm caùc boä phaän chöùc naêng sau: Boä phaän thoâng tin doanh nghieäp Boä phaän tin tín duïng khaùch haøng Boä phaän quaûn lyù ruûi ro Boä phaän baùo caùo ñònh möùc tín nhieäm Boä phaän quaûn lyù ñònh möùc tín nhieäm Boä phaän phuï traùch heä thoáng cho ñieåm haïng möùc tín nhieäm Boä phaän phaùt trieån coâng ngheä thoâng tin - Phoøng keá toaùn – kieåm toaùn bao goàm caùc boä phaän chöùc naêng: Boä phaän keá toaùn Boä phaän kieåm toaùn noäi boä Boä phaän kieåm toaùn khaùch haøng Boä phaän phaân tích taøi chính - Phoøng kinh doanh bao goàm caùc boä phaän chöùc naêng: Boä phaän nghieân cöùu vaø phaùt trieån thò tröôøng Boä phaän ñaøm phaùn kinh doanh - Phoøng nghieân cöùu vaø phaùt trieån bao goàm caùc boä phaän nghieân cöùu vaø phaùt trieån nhaèm tieáp caän vaø naâng cao naêng löïc hoaït ñoäng cuûa toå chöùc ñònh möùc phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá. 3.4. ÑEÀ PHOØNG RUÛI RO TRONG ÑAÀU TÖ TRAÙI PHIEÁU CHÍNH PHUÛ Söùc caàu chöùng khoaùn seõ chòu söï chi phoái raát lôùn cuûa TTTT, thò tröôøng saûn xuaát, kinh doanh, thò tröôøng baát ñoäng saûn. . . Nhöõng bieán ñoäng laõi suaát, laïm phaùt, giaù vaøng, tyû giaù hoái ñoaùi, bieán ñoäng giaù caû treân thò tröôøng baát ñoäng saûn . . . seõ gaây taùc ñoäng maïnh meõ ñeán TTCK vaø taïo ra ruûi ro cho nhaø ñaàu tö TPCP. Nhaát laø thò tröôøng 172 chöùng khoaùn môùi ñöôïc thaønh laäp vôùi nhieàu nhaø ñaàu tö chöa chuyeân nghieäp raát deã bò chuyeån höôùng ñaàu tö khi coù nhöõng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng. Theo ñoù, vieäc ñaûm baûo neàn kinh teá vó moâ oån ñònh vaø laønh maïnh laø giaûi phaùp ñaàu tieân phaûi ñöôïc tính ñeán nhaèm goùp phaàn giaûm thieåu ruûi ro vaø thu huùt nhaø ñaàu tö TPCP. Nhaø nöôùc phaûi taäp trung thöïc hieän caùc muïc tieâu oån ñònh vaø thuùc ñaåy taêng tröôûng GDP, kieàm cheá laïm phaùt, cuûng coá hoaït ñoäng thu chi NSNN, vieäc oån ñònh moâi tröôøng kinh teá vó moâ laø ñieàu kieän quan troïng ñeå phaùt trieån TTCK vaø cuûng coá loøng tin, haïn cheá ruûi ro cuûa nhaø ñaàu tö. Treân cô sôû Luaät Ñaát ñai söûa ñoåi, boå sung cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc phaûi taêng cöôøng quaûn lyù chaët cheõ nhaèm bình oån thò tröôøng baát ñoäng saûn, ñònh höôùng cho söï phaùt trieån laønh maïnh, oån ñònh cuûa thò tröôøng, haïn cheá nhöõng cuù soác gaây aûnh höôûng ñeán thò tröôøng TPCP. NHNN vaø Boä Taøi chính vaän duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå can thieäp kòp thôøi nhaèm thöïc thi caùc chính saùch taøi chính – tieàn teä ñeå oån ñònh giaù caû, oån ñònh giaù vaøng, kieàm cheá laïm phaùt, ñaûm baûo laõi suaát thöïc döông taïo moâi tröôøng ñaàu tö thuaän lôïi, an toaøn cho caùc nhaø ñaàu tö TPCP. Phaùt trieån vaø hoaøn thieän thò tröôøng caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh. Ñaàu tö chöùng khoaùn noùi chung vaø TPCP noùi rieâng luoân chöùa ñöïng ruûi ro maëc duø möùc ñoä ruûi ro khoâng gioáng nhau. Vì vaäy, caàn coù caùc nhaø baûo hieåm ñeå baûo hieåm cho caùc ruûi trong quaù trình ñaàu tö, tröôùc tieân phaûi keå ñeán caùc ngaân haøng thöông maïi. Heä thoáng ngaân haøng thöông maïi phaûi laø ñoái töôïng cung caáp caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh ñeå caùc doanh nghieäp söû duïng phoøng choáng caùc ruûi ro thay ñoåi veà giaù caû, nhöõng coâng cuï nhö hôïp ñoàng kyø haïn, hoaùn ñoåi, hôïp ñoàng giao sau, ñaõ ra ñôøi treân thò tröôøng theá giôùi töø raát laâu nhöng ôû Vieät Nam vaãn coøn trong giai ñoaïn thai ngheùn, sô sinh. Ñeå ñöa caùc saûn phaåm naøy vaøo thöïc tieãn caàn coù söï tham gia cuûa caû ba ñoái töôïng laø NHNN, ngaân haøng thöông maïi, nhaø ñaàu tö. Khuyeán khích vaø môû roäng hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm chöùng khoaùn ñeå taêng tính an toaøn vaø giaûm ñoä ruûi ro cho nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn. Beân caïnh ñoù, Nhaø nöôùc caàn tieáp tuïc thöïc hieän caùc giaûi phaùp nhaèm duy trì neàn 173 chính trò oån ñònh ñeå ñöa ruûi ro vôõ nôï cuûa TPCP tieán tôùi baèng 0, goùp phaàn naâng cao vò trí xeáp haïng tín nhieäm cuûa TPCP Vieät Nam treân thò tröôøng quoác teá. Keát luaän chöông 3 Qua nhöõng ñaùnh giaù, phaân tích veà caùc ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa moãi phöông thöùc phaùt haønh TPCP ñoøi hoûi caàn phaûi xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng traùi phieáu ñeå ñònh höôùng cho söï phaùt trieån oån ñònh, beàn vöõng cuûa thò tröôøng. Chieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng beân caïnh vieäc hoaøn thieän caùc phöông thöùc phaùt haønh phaûi taäp trung phaùt trieån phöông thöùc ñaáu thaàu qua TTCK vaø TTTT. TPCP ñöôïc hoaøn thieän ñeå giöõ vai troø laø moät haøng hoùa chuû choát treân thò tröôøng chöù khoâng chæ ñôn thuaàn laø moät coâng cuï huy ñoäng voán cho NSNN nhö hieän nay. 174 KEÁT LUAÄN TPCP laø moät coâng cuï caàn thieát ñeå huy ñoäng voán nhaèm buø ñaép thaâm huït NSNN vaø chi ñaàu tö phaùt trieån ôû caùc quoác gia trong tình traïng boäi chi laãn keát dö NSNN. Khi thò tröôøng traùi phieáu, TTCK hình thaønh thì TPCP ñaõ trôû thaønh haøng hoùa treân thò tröôøng. ÔÛ caùc quoác gia coù TTTC phaùt trieån, TPCP ñaõ ñoùng vai troø haøng hoùa chuû choát treân TTCK, TPCP hình thaønh laõi suaát chuaån treân thò tröôøng, vôùi möùc ruûi ro thaáp nhaát TPCP ñaõ trôû thaønh haøng hoùa quan troïng khoâng theå thieáu trong xaây döïng “Danh muïc ñaàu tö hieäu quaû”. Nhaø ñaàu tö naém giöõ TPCP nhö moät haøng hoùa ñeå höôûng cheânh leäch giaù hôn laø moät taøi saûn taøi chính ñeå höôûng laõi. Tính haøng hoaù cuûa TPCP theå hieän raát roõ neùt qua vaán ñeà bieán ñoäng giaù caû cuûa TPCP treân thò tröôøng thuùc ñaåy nhaø ñaàu tö mua hoaëc baùn TPCP thay vì naém giöõ ñeå höôûng laõi. Chính tính haøng hoaù cuûa TPCP ñaõ laø nhaân toá quan troïng thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng traùi phieáu. Taïi Vieät Nam, TPCP chöa thöïc söï laø haøng hoùa chuû choát treân TTCK. “Tính khaû thò” cuûa TPCP chöa ñöôïc Nhaø nöôùc quan taâm ñuùng möùc. Ñeå xaây döïng vaø thuùc ñaåy TTCK phaùt trieån, Nhaø nöôùc phaûi thöïc thi caùc giaûi phaùp goùp phaàn naâng cao tính khaû thò cuûa TPCP treân thò tröôøng. Beân caïnh ñoù, Nhaø nöôùc phaûi thöïc hieän caùc giaûi phaùp hoaøn thieän caùc phöông thöùc phaùt haønh TPCP hieän nay. Caùc phöông thöùc phaùt haønh ñöôïc hoaøn thieän theo höôùng phaùt huy toái ña khaû naêng vaø haïn cheá nhöõng toàn taïi ôû moãi phöông thöùc phaùt haønh, ñaëc bieät taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy TTCK phaùt trieån trong töông lai phaûi ñoùng vai troø laø phöông thöùc quan troïng nhaát trong ñaáu thaàu vaø chuyeån nhöôïng TPCP trung vaø daøi haïn. Do kieán thöùc, thôøi gian, taøi lieäu tham khaûo coù giôùi haïn nhaát ñònh neân luaän aùn taùc giaû thöïc hieän khoâng theå traùnh khoûi nhöõng sô suaát, haïn cheá. Kính mong ñöôïc söï ñoùng goùp cuûa caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng. 175 DANH MUÏC COÂNG TRÌNH COÂNG BOÁ CUÛA TAÙC GIAÛ 1. Leâ Quang Cöôøng (2005), “Naâng cao naêng löïc ñaáu thaàu TPCP qua TTCK Vieät Nam”, Taïp chí Phaùt trieån kinh teá, (174), tr. 32 – 35. 2. Leâ Quang Cöôøng (2005), “On Changes in Roles of Channels for Issue of Government Bonds”, Economic Development Review, (132), pp. 10 – 11. 176 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Boä Ngoaïi giao vaø Hôïp taùc ña phöông (2001), Vieät Nam hoäi nhaäp veà kinh teá trong xu theá toaøn caàu hoùa – vaán ñeà vaø giaûi phaùp, Nxb Chính trò quoác gia, Haø noäi. 2. Boä Taøi chính (2006), Quyeát ñònh soá 898/QÑ-BTC ngaøy 20/2/2006 ban haønh keá hoaïch phaùt trieån TTCK Vieät Nam 2006 – 2010, Haø noäi. 3. Boä Taøi chính (2000), Muïc tieâu, yeâu caàu vaø phöông chaâm haønh ñoäng cuûa ngaønh Taøi chính trieån khai thöïc hieän nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù IX, Haø noäi. 4. Boä Taøi chính – UÛy Ban Chöùng khoaùn Nhaø nöôùc (2005), Döï aùn phaùt trieån cô sôû haï taàng thò tröôøng TPCP vaø trieån voïng, Website SSC, Haø noäi. 5. Boä Taøi chính (2004), Quyeát toaùn ngaân saùch nhaø nöôùc (1991 – 2004), Haø noäi. 6. Boä Taøi chính (2005), Buø ñaép thaâm huït ngaân saùch nhaø nöôùc (1981 – 2005), Haø noäi. 7. Nguyeãn Thanh Döông (1996), Caùc bieän phaùp hoaøn thieän coâng taùc TDNN ôû Vieät Nam, Luaän aùn Phoù tieán só khoa hoïc Kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 8. Hoaøng Anh Giao (2002), Taêng cöôøng huy ñoäng voán TDNN cho ngaân saùch nhaø nöôùc vaø cho ñaàu tö phaùt trieån ôû Vieät Nam, Luaän vaên thaïc syõ khoa hoïc Kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 9. Hoaøng Haûi (2003), “Xung quanh vieäc hoaøn thieän cô cheá phaùt haønh TPCP qua TTCK”, Taïp chí Taøi chính, 5(437), tr. 38 – 39. 10. Vieät Haûi (2004), “Vieät Nam hoïc ñöôïc gì töø chính saùch phaùt trieån thò tröôøng traùi phieáu cuûa caùc quoác gia Ñoâng AÙ?”, Taïp chí Taøi chính, 9(479), tr. 45 – 48. 11. Leâ Huøng (2006), “Nghieäp vuï thò tröôøng môû: thöïc traïng vaø giaûi phaùp hoaøn thieän”, Taïp chí Taøi chính, 6(500), tr. 43 – 46. 12. Nguyeãn Ñaïi Lai (2005), Taêng cöôøng hieäu quaû phoái hôïp chính saùch tieàn teä vaø chính saùch taøi chính ôû Vieät Nam, Hoäi Ñoàng Khoa hoïc vaø coâng ngheä ngaønh Ngaân haøng, Haø Noäi. 177 13. Kho baïc Nhaø nöôùc Trung öông (2007), Nguoàn thu phaùt haønh traùi phieáu chính phuû (2005 – 2006), Haø Noäi. 14. Döông Thò Bình Minh, Söû Ñình Thaønh (1998), Kho Baïc Nhaø Nöôùc, Nxb Giaùo duïc, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 15. Döông Thò Bình Minh (1999), Söû duïng caùc coâng cuï taøi chính trong quaûn lyù vó moâ neàn kinh teá thò tröôøng ôû Vieät Nam trong giai ñoaïn töø nay cho ñeán 2010, Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp boä, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 16. Döông Thò Bình Minh (2004), Lyù thuyeát taøi chính tieàn teä, Nxb Thoáng keâ, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 17. Döông Thò Bình Minh (2005), Taøi chính coâng, Nxb Taøi chính, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 18. Nguyeãn Leâ Minh (2005), “Kích caàu ñaàu tö chöùng khoaùn töø nhöõng nhaø ñaàu tö nhoû”, Taïp chí Taøi chính, 10(429), tr. 44 – 45. 19. Leâ Hoaøng Nga, Nguyeãn Thu Haø (2006), “Thò tröôøng TPCP Vieät Nam: Thöïc traïng vaø giaûi phaùp”, Taïp chí Ngaân haøng, (7), tr. 51 – 53. 20. Ngaân haøng Nhaø nöôùc (2004), Keát quaû ñaáu thaàu tín phieáu vaø nghieäp vuï thò tröôøng môû (2000 – 2004), Haø noäi. 21. Nguyeãn Troïng Nghóa (2003), “Thaáy gì qua vieäc huy ñoäng voán döôùi hình thöùc phaùt haønh coâng traùi?”, Taïp chí Taøi chính, 7(465), tr. 5 – 6. 22. Leâ Tieán Phuùc (2004), “Ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi qua TTCK Vieät Nam”, Taïp chí Taøi chính, 9(479), tr. 39 – 41. 23. Taøo Höõu Phuøng (2006), “Taêng cöôøng hieäu quaû phoái hôïp giöõa chính saùch tieàn teä vôùi chính saùch taøi khoùa”, Taïp chí Taøi chính, 3(497), tr. 8 – 9. 24. Chaâu Ñình Phöông (2003), “Kích caàu chöùng khoaùn: Ñi tìm caâu traû lôùi thoûa ñaùng”, Taïp chí Taøi chính, 7(465), tr. 39 – 40. 178 25. Traàn Ñaéc Sinh (2002), Ñònh möùc tín nhieäm taïi Vieät Nam, Nxb Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 26. Traàn Ñaéc Sinh (2003), “Ñònh möùc tín nhieäm cho thò tröôøng traùi phieáu”, Thò tröôøng traùi phieáu ñoâ thò ôû Vieät Nam: trieån voïng vaø phöông thöùc phaùt haønh, tr. 47 – 65. 27. Traàn Ñaéc Sinh (2006), “Taêng cöôøng vai troø quan saùt hoaït ñoäng giao dòch treân TTCK”, Taïp chí Taøi chính, 2(496), tr. 45 – 55. 28. Nguyeãn Sôn (2003), “Giaûi phaùp kích caàu cho TTCK Vieät Nam”, Taïp chí Nghieân cöùu Kinh teá, (305), tr. 23 – 32. 29. Söû Ñình Thaønh (2001), Hoaøn thieän caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2020, Luaän aùn Tieán só khoa hoïc kinh Teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 30. Nguyeãn Theá Thoï (2004), “TTCK caàn coù moät luaät ñaày ñuû, toaøn dieän”, Taïp chí Taøi chính, 9(479), tr. 36 – 38. 31. Thôøi baùo kinh teá Vieät nam (2006), “Taêng toác thò tröôøng chöùng khoaùn”, Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam, (2005 – 2006), tr.44. 32. Thuû töôùng Chính phuû (2003), Quyeát ñònh 163/2003/QÑ-TTg pheâ duyeät chieán löôïc phaùt trieån chöùng khoaùn Vieät Nam ñeán naêm 2010, Vaên phoøng Thuû töôùng, Haø noäi. 33. Thuû töôùng Chính phuû (2006), Quyeát ñònh 171/2006/QÑ-TTg ngaøy 24/7/2006 veà vieäc phaùt haønh TPCP giai ñoaïn 2003 – 2010, Vaên phoøng Thuû töôùng, Haø noäi. 34. Phan Nöõ Thanh Thuûy (2004), Phaùt trieån nghieäp vuï thò tröôøng môû taïi Vieät Nam ñeán naêm 2010, Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp cô sôû, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá thaønh phoá Hoà Chí Minh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 35. Toång cuïc Thoáng keâ (2005), Nguoàn voán ñaàu tö (1995 – 2004), Haø noäi. 36. Trung taâm giao dòch chöùng khoaùn Thaønh phoá Hoà Chí Minh (2000), Keát quaû ñaáu thaàu, nieâm yeát vaø giao dòch traùi phieáu chính phuû (2000 – 2004), Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 179 37. Leâ Vaên Tö (2004), Thò tröôøng taøi chính, Nxb Thoáng keâ, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 38. UÛy Ban Chöùng khoaùn Nhaø nöôùc (2006), Luaät chöùng khoaùn cuûa moät soá nöôùc (toùm taét), Haø noäi. 39. Huøng Xuaân (2003), “Phaùt trieån TTCK Vieät Nam”, Thôøi baùo Kinh teá Vieät Nam, (126), tr. 5. 40. Beat, R.E. (2002), Developing Financial Markets in East Asian – Opportunities and Challenges in the 21st century, Hamburg Institute of International Economics(HWWA), Austraylia. 41. Bernard, J. F. (1996), “The Roles and Function of Capital Market”, Readings on Development Financ 1995 – 1996, pp. 6 – 20. 42. Bernard, J. F. (1996), “Bonds and Bonds Markets”, Readings on Development Finance 1995-1996, pp. 175 – 254. 43. Richard, L. K. (1996), “The Basis Principles of Development Finance”, Readings on Development Finance 1995 – 1996, pp. 1 – 23. 44 Ismail, D. L., Deena K.H. (1996), “The Emerging East Asian Bond Market”, Readings on Development Finance 1995 – 1996, pp. 11 – 13. 45. Wikipedia (2005), Open Market Operation, The free encyclopedia, United State of America. 1 PHUÏ LUÏC Phaân tích cô caáu buø ñaép thaâm huït NSNN vaø nguoàn voán ñaàu tö Baûng : Cô caáu buø ñaép thaâm huït NSNN (1981 – 2005) (% thaâm huït) Naêm Phaùt haønh tieàn Vay nôï trong nöôùc Vay nôï nöôùc ngoaøi 1981 – 1985 30,6 3,7 65,7 1986 – 1990 57,9 3,7 38,5 1991 10 65 25 1992 - 48 52 1993 - 29 71 1994 - 55 45 1995 - 72 28 1996 - 45,2 54,8 1997 - 52,4 47,6 1998 - 52,6 47,4 1999 - 55,2 44,8 2000 - 69,86 30,14 2001 - 66,43 33,57 2002 - 71,81 28,19 2003 - 76,48 23,52 2004 - 78,99 21,01 2005 - 81,60 18,4 ( Nguoàn: Boä Taøi chính [6] ) Phaùt haønh TPCP ñeå vay nôï baét nguoàn töø nhu caàu nguoàn voán ñeå buø ñaép thaâm huït NSNN. Buø ñaép caùc khoaûn thaâm huït laø coâng vieäc thöôøng xuyeân ñoái vôùi caùc Chính 2 phuû treân toaøn theá giôùi. Taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, ôû moät chöøng möïc naøo ñoù, vay nôï coù theå buø ñaép nhöõng haïn cheá cuûa Chính phuû trong vieäc taêng nguoàn thu töø thueá. Xeùt veà cô caáu buø ñaép thaâm huït NSNN ôû Vieät Nam, ta nhaän thaáy thaâm huït buø ñaép töø ba nguoàn voán: phaùt haønh tieàn, vay nôï trong nöôùc vaø vay nôï nöôùc ngoaøi. Phaùt haønh tieàn khoâng taïo aùp löïc traû nôï goác vaø laõi. Nhöng vieäc phaùt haønh tieàn luoân chöùa ñöïng nguy cô gaây ra laïm phaùt cho neàn kinh teá. Giai ñoaïn 1981-1985 vaø 1985- 1990 phaùt haønh tieàn ñeå buø ñaép thaâm huït NSNN chieám tyû troïng khaù cao so vôùi nguoàn vay nôï trong nöôùc chieám tyû troïng 36,6% vaø 57,9%. Coù theå nhaän xeùt trong giai ñoaïn naøy chuùng ta ñaõ thöïc thi chính saùch tieàn teä phi thò tröôøng thoâng qua vieäc bao caáp voán, in tieàn ñeå buø ñaép thaâm huït ngaân saùch ñaùp öùng nhu caàu giaù taêng; giaù taêng bao nhieâu laïi “bôm tieàn” vôùi “giaù bao caáp, cho khoâng” baáy nhieâu laøm cho voøng xoaùy laïm phaùt nhanh vaø cao gaây ra cuoäc laïm phaùt phi maõ 1985-1988. Laïm phaùt phi maõ ñaõ ñeå laïi haäu quaû raát lôùn cho neàn kinh teá giai ñoaïn naøy vaø buoäc Nhaø nöôùc phaûi doác nhieàu söùc löïc ñeå choáng laïm phaùt giai ñoaïn 1988-1990. Phaân tích cuoäc laïm phaùt phi maõ 1985-1988 môùi thaáy heát neáu khoâng vi phaïm qui luaät löu thoâng tieàn teä theo tö töôûng phaùt haønh theo maët baèng giaù môùi; taêng giaù 10 thì phaûi phaùt haønh theâm 10 laàn thì laïm phaùt phi maõ khoâng xaûy ra. Keå töø sau naêm 1992, ñeå traùnh hieän töôïng laïm phaùt gaây thieät haïi nghieâm troïng cho neàn kinh teá, nöôùc ta ñaõ ngöng vieäc phaùt haønh tieàn ñeå buø ñaép thaâm huït NSNN. Khi ngöng phaùt haønh tieàn ñeå buø ñaép thaâm huït NSNN thì cô caáu buø ñaép thaâm huït chæ coøn bao goàm nguoàn voán vay nôï trong nöôùc vaø nguoàn voán vay nôï ngoaøi nöôùc. Tyû troïng vay nôï trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå buø ñaép caùc khoaûn thaâm huït giai ñoaïn 1981 – 2005 ñaõ coù nhieàu chuyeån bieán quan troïng. Vay nôï nöôùc ngoaøi tröôùc thôøi kyø xoùa boû cô cheá kinh teá taäp trung (1986) luoân chieám tyû troïng cao hôn nhieàu laàn so vôùi vay nôï trong nöôùc do neàn kinh teá quoác gia giai ñoaïn naøy yeáu keùm veà moïi maët neân khaû naêng vay nôï trong nöôùc gaëp nhieàu haïn cheá. Tuy nhieân, vay nôï nöôùc ngoaøi phaûi ñoái dieän vôùi nhieàu thaùch thöùc. Thaùch thöùc lôùn nhaát, ñoù laø deã bò toån thöông bôûi ruûi ro bieán ñoäng tyû giaù gaây ra. Beân caïnh ñoù, coøn phaûi chaáp nhaän nhöõng 3 ñieàu kieän raøng buoäc khaét khe veà thuû tuïc chuyeån giao, giaûi ngaân voán, ñoâi khi coøn gaén caû nhöõng ñieàu kieän veà chính trò. Moãi toå chöùc, moãi Chính phuû cho vay nôï ñeàu coù nhöõng phöông caùch vaø thoâng leä rieâng trong vieäc cho vay nôï nhaèm ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu, chính saùch rieâng cuûa hoï. Heä quaû xaáu seõ xuaát hieän khi chöông trình, muïc tieâu aùp ñaët khoâng phuø hôïp vôùi ñaëc thuø kinh teá, chính trò, xaõ hoäi cuûa quoác gia tieáp nhaän voán vay. Ngöôïc laïi, vay nôï trong nöôùc maø cuï theå laø phaùt haønh TPCP ñaõ giuùp quoác gia chuû ñoäng söû duïng voán vay khoâng phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng heä quaû xaáu cuûa phöông thöùc vay nôï nöôùc ngoaøi mang laïi. Öu ñieåm vaø lôïi theá cuûa TPCP laø ñöôïc phaùt haønh ñoàng thôøi caû baèng noäi teä vaø ngoaïi teä, vôùi nhieàu kyø haïn vaø laõi suaát haáp daãn. TPCP ñöôïc baùn buoân hay baùn leû, ñeàu laø moät giaáy tôø coù giaù coù ñoä tin caäy cao nhaát, do Chính phuû baûo laõnh vaø quoác gia coù quyeàn töï chuû söû duïng voán vay khoâng bò söï chi phoái kieåm soaùt cuûa chuû nôï trong quaù trình giaûi ngaân vaø söû duïng voán vay nhö vay nôï nöôùc ngoaøi, chuû ñoäng tính toaùn kyõ löôõng ñeå phaùt haønh traùi phieáu môùi ñeå ñaûo nôï vay cuõ khi caàn thieát. Phaùt haønh traùi phieáu ñeå vay nôï buø ñaép thaâm huït ñaõ trôû thaønh phöông thöùc vay nôï heát söùc caàn thieát vaø hieäu quaû ôû moïi quoác gia. Sau naêm 1986, cô caáu buø ñaép thaâm huït NSNN ñaõ coù söï chuyeån bieán roõ reät. Vay nôï trong nöôùc (haàu heát baèng vieäc phaùt haønh TPCP) ñaõ chieám vò trí quan troïng, quyeát ñònh trong cô caáu buø ñaép thaâm huït. Vieät Nam vôùi ñaø phaùt trieån kinh teá nhanh choùng, vieäc phaùt haønh traùi phieáu ra coâng chuùng, caû trong vaø ngoaøi nöôùc, seõ trôû thaønh moät chieàu höôùng khaû thi nhaát ñoái vôùi Vieät Nam. Töø naêm 1986 ñeán 2000, tyû troïng buø ñaép thaâm huït töø vay nôï trong nöôùc ñaõ töøng böôùc taêng daàn vaø giöõ vò trí töông ñöông vôùi tyû troïng buø ñaép thaâm huït töø vay nôï nöôùc ngoaøi. Moâi tröôøng kinh teá vó moâ ñöôïc caûi thieän, toác ñoä taêng tröôûng tích cöïc cuûa neàn kinh teá ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc phaùt haønh TPCP ñeå huy ñoäng voán trong nöôùc. Ñaëc bieät laø trong naêm naêm gaàn ñaây (2001-2005), vay nôï trong nöôùc ñaõ chieám tyû troïng aùp ñaûo so vôùi vay nôï nöôùc ngoaøi trong cô caáu buø ñaép thaâm huït NSNN. Naêm 2001 tyû troïng vay nôï trong nöôùc laø 66,43%, trong khi ñoù tyû troïng vay nôï nöôùc ngoaøi chæ ñaït 33,57%; naêm 2002 vay 4 trong nöôùc chieám tyû troïng 71,81% gaáp 2,5 laàn tyû troïng vay nôï nöôùc ngoaøi; naêm 2003 vay nöôùc ngoaøi chieám tyû troïng 23,53% coøn vay nôï trong nöôùc ñaït tyû troïng 76,48% cao hôn gaáp 3,3 laàn vay nôï nöôùc ngoaøi; naêm 2004 vay nôï trong nöôùc gaáp 3,7 laàn tyû troïng vay nôï nöôùc ngoaøi ñeå buø ñaép thaâm huït NSNN; naêm 2005 vay nôï trong nöôùc chieám tyû troïng 81,6%, vay nôï nöôùc ngoaøi coù tyû troïng 18,4%. Vieät Nam vôùi toác ñoä taêng tröôûng kinh teá trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø trong thôøi gian saép tôùi ñaõ taïo nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi thöïc hieän vay nôï trong nöôùc baèng TPCP cuøng vôùi nhöõng öu ñieåm noåi baäc cuûa TPCP so vôùi vay nôï nöôùc ngoaøi. Vì vaäy, vay nôï nöôùc ngoaøi ñaõ nhöôøng laïi vai troø chuû choát, quyeát ñònh cho vay nôï trong nöôùc baèng TPCP ñeå buø ñaép thaâm huït NSNN. Beân caïnh vieäc ñaùp öùng nhu caàu buø ñaép thaâm huït NSNN, Chính phuû thöôøng xuyeân naém giöõ vai troø chuû choát trong tieán trình phaùt trieån kinh teá, taøi trôï caùc döï aùn phaùt trieån lôùn. Ñieàu naøy coù theå laø caàn thieát khi thieáu voán vaø khaû naêng kinh doanh cuûa lónh vöïc tö nhaân. Trong moät soá tröôøng hôïp ít nhaát thì vai troø chuû choát cuûa Nhaø nöôùc cuõng caàn thieát cho taêng tröôûng vaø taïo ñoäng löïc ñeå phaân boå kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Nguoàn voán ñaàu tö quoác gia ñöôïc hình thaønh töø NSNN, TDNN, doanh nghieäp Nhaø nöôùc, doanh nghieäp daân doanh, nguoàn voán khaùc vaø voán FDI. Tìm hieåu cô caáu nguoàn voán ñaàu tö töø 1995-2004 ñöôïc neâu trong Baûng 2.9, Baûng 2.10. Ta nhaän thaáy nguoàn voán ñaàu tö töø chi NSNN ñöôïc gia taêng töø 21,14% trong giai ñoaïn 1995-1997 leân 24,3% ôû giai ñoaïn 1998-2000 vaø ñaït möùc 25,1% giai ñoaïn 2001-2004. Tuy nhieân, möùc voán ñaàu tö töø NSNN khoâng phaûi laø nguoàn voán chieám tyû troïng cao nhaát trong cô caáu voán ñaàu tö. Hôn nöõa, gia taêng chi voán ñaàu tö töø NSNN seõ goùp phaàn gia taêng chi NSNN vaø gia taêng thaâm huït ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu taêng tröôûng. Phaùt huy yù töôûng “Nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm”, giaûm gaùnh naëng cho NSNN, ña daïng hoùa nguoàn voán ñaàu tö trong xaõ hoäi. Hôn nöõa, voán ñaàu tö töø NSNN chæ ñaït keát quaû thaáp so vôùi keá hoaïch ñeà ra, deã gaây laõng phí, thaát thoaùt. Nhö vaäy nhieàu coâng trình troïng ñieåm quoác gia lieân quan ñeán quoác keá daân sinh seõ bò chaäm ñöa vaøo söû duïng, khoâng phaùt huy hieäu quaû 5 ñuùng tieán ñoä. Nguoàn voán ñaàu tö töø doanh nghieäp Nhaø nöôùc: do toác ñoä phaùt trieån chaäm cuûa khu vöïc kinh teá quoác doanh, doanh nghieäp Nhaø nöôùc ñang töøng böôùc ñöôïc coå phaàn hoùa chuyeån sang doanh nghieäp daân doanh neân tyû troïng voán ñaàu tö töø khu vöïc doanh nghieäp Nhaø nöôùc khoù coù theå taêng leân trong cô caáu voán ñaàu tö. Buø laïi, söï phaùt trieån naêng ñoäng vaø hieäu quaû cuûa doanh nghieäp daân doanh keå töø khi ñoåi môùi cô cheá kinh teá ñaõ taïo ñaø taêng tröôûng tyû troïng voán ñaàu tö töø doanh nghieäp daân doanh trong cô caáu voán ñaàu tö xaõ hoäi töø 24,72% leân ñeán 27,87% giai ñoaïn 2001-2004. Xu höôùng chung laø tyû troïng kinh teá Nhaø nöôùc giaûm, trong khi tyû troïng kinh teá daân doanh vaø kinh teá ñaàu tö nöôùc ngoaøi taêng leân ñaùng keå. Ñaùng löu yù laø xu höôùng naøy seõ coøn tieáp tuïc trong thôøi gian tôùi, bôûi doanh nghieäp daân doanh tieáp tuïc ñöôïc thaønh laäp nhieàu qua söï thay ñoåi thoâng thoaùng cuûa Luaät doanh nghieäp vaø tieán ñoä coå phaàn hoùa, giao, baùn, khoaùn, cho thueâ doanh nghieäp Nhaø nöôùc ñöôïc ñaåy maïnh. Töø ñoù voán daân doanh seõ giöõ vai troø quan troïng trong cô caáu voán ñaàu tö ôû giai ñoaïn hieän nay vaø caû trong töông lai. Beân caïnh ñoù, voán FDI vaø TDNN cuõng coù vai troø quan troïng trong cô caáu voán ñaàu tö xaõ hoäi. Voán ñaàu tö FDI laøm taêng döï tröõ ngoaïi teä, caûi thieän caùn caân thanh toaùn, kieàm cheá tyû giaù, nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc seõ laøm giaûm aùp löïc maát giaù noäi teä daãn ñeán taêng nôï tieàn ngoaïi teä phaûi traû trong töông lai. FDI goùp phaàn taêng GDP, taêng thu NSNN, taïo nguoàn chi traû nôï, taêng keá hoaïch vay nôï/GDP. Voán TDNN coù tyû troïng taêng nhanh trong cô caáu voán ñaàu tö ôû giai ñoaïn 1995-1997 chæ ôû möùc khieâm toán 10,08% nhöng sang giai ñoaïn 1998-2000 ñaõ taêng tyû troïng leân 17,74%, vaø ñaït möùc 16,89% ôû giai ñoaïn 2001-2004. Neàn kinh teá phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng, chính trò quoác gia oån ñònh chính laø nhöõng yeáu toá thuaän lôïi cho vieäc huy ñoäng voán TDNN cuûa Chính phuû caû beân trong laãn ngoaøi nöôùc. Tình hình huy ñoäng voán TDNN baèng phaùt haønh TPCP ñeå vay nôï trong vaø ngoaøi nöôùc ñaõ coù trieån voïng toát ñeïp. TPCP trôû thaønh keânh huy ñoäng voán ñaàu tö höõu hieäu cho neàn kinh teá vaø khaéc phuïc moät soá haïn cheá xuaát phaùt töø NSNN, doanh nghieäp Nhaø nöôùc, voán ODA, vay thöông maïi. TPCP cuøng vôùi nguoàn voán NSNN, doanh nghieäp nhaø nöôùc goùp phaàn ñaûm baûo vò trí 6 chuû choát cuûa Nhaø nöôùc trong cô caáu voán ñaàu tö. Beân caïnh nguoàn voán ñaàu tö töø NSNN, voán daân doanh seõ töøng böôùc gia taêng ñeå giöõ vò trí quan troïng cô caáu voán ñaàu tö cuøng vôùi voán FDI vaø TDNN, hai nguoàn voán quan troïng khoâng theå thieáu ñeå hình thaønh neân nguoàn voán ñaàu tö thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá laâu daøi vaø beàn vöõng. Baûng : Caùc nguoàn voán ñaàu tö (1995 – 2004) (ñôn vò: tyû ñoàng) Nguoàn voán 1995-1997 1998-2000 2001-2004 I. Voán trong nöôùc 1.NSNN 2.TDNN 3.Doanh nghieäp Nhaø nöôùc 4.Doanh nghieäp daân doanh 5.Voán khaùc II. Voán FDI Coäng 193.211 56.689 27.044 19.025,4 66.300 24.152,6 75.000 268.211 325.345,3 97.069 70.877,2 39.471 93.935,7 23.992,4 74.142,6 399.487,9 731.050,6 219.933 147.996,1 80.305,1 244.212,4 38.604 145.166,1 876.216,7 ( Nguoàn: Toång cuïc Thoáng keâ [33] ) Baûng : Cô caáu voán ñaàu tö giai ñoaïn 1995 – 2004 1995-1997 1998-2000 2001-2004 Cô caáu nguoàn voán ñaàu tö Cô caáu So GDP Cô caáu So GDP Cô caáu So GDP Toång soá 100 32,93 100 33,23 100 37,39 Voán NSNN 21,14 6,96 24,3 8,07 25,1 9,38 Voán TDNN 10,08 3,32 17,74 5,9 16,89 6,31 7 Voán Doanh nghieäp Nhaø nöôùc 7,09 2,34 9,88 3,28 9,16 3,43 Voán Daân doanh 24,72 8,14 23,51 7,81 27,87 10,42 Voán khaùc 9,01 2,97 6,01 2,0 4,41 1,66 Voán nöôùc ngoaøi 27,96 9,2 18,56 6,17 16,57 6,19 ( Nguoàn: Toång cuïc Thoáng keâ [33] ) 8 PHÖÔNG THÖÙC TOÅ CHÖÙC ÑAÁU GIAÙ VAØ COÂNG THÖÙC TÍNH GIAÙ BAÙN Phöông thöùc ñaáu giaù treân TTCK Vieät Nam neân hoïc taäp töø hai phöông thöùc ñaáu giaù sau ñaây: PHÖÔNG THÖÙC ÑAÁU THAÀU THEO KIEÅU ANH: Tröôùc khi toå chöùc phieân ñaáu thaàu TPCP, chuû theå phaùt haønh seõ thoâng baùo khoái löôïng TPCP môøi thaàu. Nhaø ñaàu tö tham gia phieân ñaáu thaàu seõ ñöa ra giaù ñaët thaàu vaø khoái löôïng ñaët thaàu. Thoâng tin veà giaù ñaët thaàu vaø khoái löôïng ñaët thaàu seõ ñöôïc giöõ kín. Phieân ñaáu thaàu ñöôïc baét ñaàu, caùc phieáu ñaët ñaàu ñöôïc saép xeáp theo thöù töï töø giaù cao nhaát ñeán giaù thaáp nhaát töông öùng vôùi khoái löôïng TPCP ñaët mua. Seõ coù nhieàu möùc giaù truùng thaàu baét ñaàu töø ngöôøi traû giaù cao nhaát vaø tieáp tuïc baùn cho ngöôøi traû giaù thaáp hôn cho tôùi khi ñaït ñöôïc khoái löôïng TPCP caàn baùn. Ñaáu giaù theo kieåu Anh laø phöông thöùc “ñaáu giaù kín”, ngöôøi tham gia phieân ñaáu giaù khoâng theå thay ñoåi giaù ñaët thaàu vaø hoaøn toaøn khoâng naém ñöôïc thoâng tin ñaët thaàu cuûa caùc nhaø ñaàu tö khaùc cuøng tham gia phieân ñaáu thaàu. Phöông thöùc naøy gaàn nhö khoâng coù lôïi cho nhaø ñaàu tö nhöng coù lôïi cho nhaø phaùt haønh. PHÖÔNG THÖÙC ÑAÁU THAÀU THEO KIEÅU HAØ LAN: Ñaáu thaàu theo kieåu Haø Lan coøn goïi laø ñaáu thaàu theo kieåu ñôn giaù, thuû tuïc ñaáu thaàu cuõng gioáng nhö phöông thöùc ñaáu thaàu theo kieåu Anh. Tuy nhieân, khi môû thaàu duø caùc cuõng ñöôïc saép xeáp theo thöù töï töø giaù ñaët mua cao nhaát ñeán giaù ñaët mua thaáp nhaát nhöng seõ khoâng coù nhieàu möùc giaù truùng thaàu khaùc nhau maø chæ coù moät giaù truùng thaàu thoáng nhaát. Giaù truùng thaàu seõ laø möùc giaù maø ôû möùc giaù ñoù toaøn boä TPCP môøi thaàu ñöôïc baùn heát. Phöông thöùc ñaáu thaàu naøy khaùc vôùi phöông thöùc ñaáu thaàu kieåu Anh laø toaøn boä TPCP môøi thaàu seõ baùn heát vôùi cuøng moät möùc giaù cho taát caû caùc nhaø ñaàu tö tham gia ñaáu thaàu. Ñaáu thaàu kieåu Haø Lan cuõng thöïc hieän theo hình thöùc “ñaáu thaàu kín”. Ñaáu thaàu theo phöông thöùc naøy do giaù baùn thoáng nhaát neân khoâng hình thaønh cheânh leäch giaù baùn nhö phöông thöùc ñaáu ñaáu thaàu theo kieåu Anh. 9 Ñoái vôùi thò tröôøng chöùng khoaùn môùi thaønh laäp nhö Vieät Nam khi aùp duïng moät hoaëc caû hai phöông thöùc ñaáu giaù naøy caàn thöïc hieän theo phöông thöùc “ñaáu giaù môû”. Ñaáu giaù môû mang laïi thuaän lôïi cho nhaø ñaàu tö tham gia phieân ñaáu thaàu coù theå taêng hoaëc giaûm giaù ñaët thaàu ngay taïi choã tuøy theo tình hình cuûa phieân ñaáu thaàu. Ñaây chính laø ñieåm thuaän lôïi maø “ñaáu thaàu kín” khoâng theå coù ñöôïc. Tính caïnh tranh seõ taêng leân maïnh meõ hôn nhöng keát quaû truùng thaàu seõ cao hôn vaø coù theå thöïc hieän ñaáu thaàu tröïc tuyeán theo phöông thöùc “ñaáu giaù môû”. KBNN caàn toå chöùc baùn leû TPCP theo phöông thöùc ñaáu giaù thoâng qua saøn giao dòch cuûa KBNN caàn cuøng vôùi thò tröôøng chöùng khoaùn vaø thò tröôøng tieàn teä thoáng nhaát söû duïng caùc coâng thöùc tính giaù baùn TPCP nhö TTCK vaø TTTT. Coâng thöùc tính giaù baùn TPCP nhö sau: ÑOÁI VÔÙI TÍN PHIEÁU KHO BAÏC: Baùn theo hình thöùc ngang meänh giaù: Giaù baùn tín phieáu kho baïc baèng 100% meänh giaù. Soá tieàn thanh toaùn tín phieáu kho baïc khi ñeán haïn tính theo coâng thöùc sau: T = G + (G x Ls x n/365) Trong ñoù: T: Toång soá tieàn (goác + laõi) tín phieáu ñöôïc thanh toaùn khi ñeán haïn. G: Giaù baùn tín phieáu kho baïc. Ls: Laõi suaát tín phieáu truùng thaàu (tính theo tyû leä %/365 ngaøy) n: soá ngaøy trong thôøi haïn tín phieáu. Baùn theo hình thöùc chieát khaáu: Giaù baùn tín phieáu ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: G = MG / [1 + (Ls x n / 365)] G: Giaù baùn tín phieáu kho baïc. Ls: Laõi suaát tín phieáu truùng thaàu (tính theo tyû leä %/365 ngaøy) n: soá ngaøy trong thôøi haïn tín phieáu. 10 MG: Meänh giaù tín phieáu kho baïc. ÑOÁI VÔÙI TPCP: Baùn theo hình thöùc ngang meänh giaù: Ñoái vôùi TPCP thanh toaùn goác, laõi moät laàn khi ñeán haïn: Giaù baùn traùi phieáu baèng 100% meänh giaù Soá tieàn thanh toaùn traùi phieáu khi ñeán haïn ñöôïc tính theo coâng thöùc: T = MG x (1 + Ls)n T: Toång soá tieàn (goác, laõi) ñöôïc thanh toaùn MG: Meänh giaù traùi phieáu Ls: Laõi suaát traùi phieáu truùng thaàu (%/naêm) n: Kyø haïn traùi phieáu Ñoái vôùi traùi phieáu thanh toaùn laõi ñònh kyø: Giaù baùn baèng 100% meänh giaù Tieàn laõi traû tröôùc ñònh kyø tính theo coâng thöùc sau: L = MG x LS/k L: Soá tieàn laõi thanh toaùn ñònh kyø MG: Meänh giaù traùi phieáu Ls: Laõi suaát traùi phieáu truùng thaàu (%/naêm) k: Soá laàn thanh toaùn laõi trong naêm Baùn traùi phieáu theo hình thöùc chieát khaáu: Giaù baùn traùi phieáu xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: G = MG / (1 + Ls)n G: Giaù baùn traùi phieáu MG: Meänh giaù traùi phieáu Ls: Laõi suaát truùng thaàu (%/naêm) n: Kyø haïn traùi phieáu 11 Baùn traùi phieáu theo hình thöùc cao hôn hoaëc thaáp hôn meänh giaù: G = L x [ 1 – 1/(1 + r)t ]/ r + MG/(1 + r)t Trong ñoù: r = Ls/k G: Giaù baùn traùi phieáu L: Soá tieàn laõi thanh toaùn ñònh kyø MG: Meänh giaù traùi phieáu Ls: Laõi suaát truùng thaàu (%/naêm) k: Soá laàn thanh toaùn laõi trong 1 naêm T: Soá kyø traû laõi trong caû kyø haïn traùi phieáu Soá tieàn laõi thanh toaùn ñònh kyø ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: L = MG x Lt/k L: Soá tieàn laõi thanh toaùn ñònh kyø MG: Meänh giaù traùi phieáu Lt: Laõi suaát thanh toaùn ñònh kyø (%/naêm) k: Soá laàn thanh toaùn laõi trong 1 naêm XAÙC ÑÒNH TRAÙI PHIEÁU LOÂ LÔÙN PHAÙT HAØNH ÑÔÏT MOÄT. Giaù baùn traùi phieáu loâ lôùn ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: G = MG x [Rc/(1 + Rt) + Rc/(1 + Rt)2 + . . . . + Rc/(1 + Rt)t + 1/(1 + Rt)2 Trong ñoù: Rc = Lc/k Rt = Lt/k G: Giaù baùn traùi phieáu MG: Meänh giaù traùi phieáu Lt: Laõi suaát truùng thaàu traùi phieáu loâ lôùn (%/naêm) Lc: Laõi suaát danh nghóa traùi phieáu loâ lôùn (%/naêm) t: Soá kyø coøn phaûi traû laõi 12 k: Soá laàn thanh toaùn laõi trong naêm (k = 1 tröôøng hôïp thanh toaùn haøng naêm, k = 2 tröôøng hôïp thanh toaùn 6 thaùng moät laàn) Xaùc ñònh giaù baùn traùi phieáu loâ lôùn phaùt haønh caùc ñôït boå sung. Giaù baùn traùi phieáu ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: Trong ñoù: Rc = Lc/k Rt = Lt/k G: Giaù baùn traùi phieáu MG: Meänh giaù traùi phieáu Lt: Laõi suaát truùng thaàu traùi phieáu loâ lôùn (%/naêm) Lc: Laõi suaát danh nghóa traùi phieáu loâ lôùn (%/naêm) Dn: Khoaûng thôøi gian töø ngaøy phaùt haønh ñôït boå sung ñeán ngaøy thanh toaùn laõi traùi phieáu gaàn nhaát (soá ngaøy) E: Soá ngaøy cuûa kyø thanh toaùn laõi coù ñôït phaùt haønh boå sung (qui ñònh laø ngaøy thöïc teá/365 ngaøy) t: Soá kyø coøn phaûi traû laõi k: Soá laàn thanh toaùn laõi trong naêm (k = 1 tröôøng hôïp thanh toaùn haøng naêm, k = 2 tröôøng hôïp thanh toaùn 6 thaùng moät laàn) Soá laõi thanh toaùn khi ñeán ngaøy thanh toaùn laõi ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: L = MG x Lc/k MG: Meänh giaù traùi phieáu Lc: Laõi suaát danh nghóa traùi phieáu loâ lôùn (%/naêm) ⎥⎥ ⎥ ⎦ ⎤ ⎢⎢ ⎢ ⎣ ⎡ + + ⎥⎥ ⎥ ⎦ ⎤ ⎢⎢ ⎢ ⎣ ⎡ + × = +−= +− ∑ ) E Dn1t( t 1x ) E Dn1x( )Rt1( MG )Rt1( RcMG G 13 k: Soá laàn thanh toaùn laõi trong naêm (k = 1 tröôøng hôïp thanh toaùn haøng naêm, k = 2 tröôøng hôïp thanh toaùn 6 thaùng moät laàn)