Luận án Nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 - 2020

MỞ ĐẦU Phần này nhằm làm sáng tỏ cơ sở khoa học của việc lựa chọn đề tài nghiên cứu và định hướng thực hiện nghiên cứu, bao gồm: xác định đề tài nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu; đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu; những đóng góp cùng tínhmới của nghiên cứu và kết cấu các nội dung chính của luận án. 1. Xác định đề tài nghiên cứu Về phương diện lý thuyết, theo Bowen và Wiersema; Rouse và Daellenbach, lợi thế cạnh tranh có tầm quan trọng đặc biệt cho việc nghiên cứu, thực hành và giảng dạy chiến lược. Barney và Grant cho rằng, lợi thế cạnh tranh đã tạo ra một khối lượng lớn sản phẩm học thuật về cả lý thuyết lẫn thực nghiệm và được chấp nhận một cách phổ biến trong khoa học quản lý chiến lược [78]. Về phương diện thực tiễn, theo Michael E. Porter ở phạm vi doanh nghiệp: “Trong thị trường cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh nằm ở vị trí trung tâm trong thành tích hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong thời đại ngày nay khi tốc độ tăng trưởng trở nên chậm lại, các đối thủ cạnh tranh trong và ngoài nước không bao giờ cảm thấy “miếngbánh” cho họ là đủ, thì tầm quan trọng của lợi thế cạnh tranh lại càng trở nên lớn hơn bao giờ hết” [27, tr. 25]. Còn ở phạm vi quốc gia: “Mỗi quốc gia luôn có cơ hội để vươn lên thịnh vượng dù kém về tài nguyên, nguồn lực lao động hay vốn liếng. Miễn sao doanh nghiệp của quốc gia đó phải có được sức cạnh tranh. Sự giàu có không hề là một đảm bảo vĩnh viễn, nếu không duy trì được lợi thế cạnh tranh, tăng được năng suất thì duy trì mức tiền lương và thu nhập quốc gia còn khó, huống chi là tăng trưởng” . Vì thế, lợi thế cạnh tranh là cơ sở giải thích nguồn gốc sự giàu có của một quốc gia [28, tr. 32]. 2.Mục tiêu nghiên cứu của luận án Từ quan điểm của Porter: “Tựu chung lại có hai loại lợi thế cạnh tranh mà doanh nghiệp có thể sở hữu là chi phí phí thấp và khác biệt hóa”, trong đó, vị thế chi phí cũng như sự độc nhất của doanh nghiệp được quyết định bởi các yếu tố tác động đến chi phí và sự độc nhất [27, tr. 43, 117, 185], nghiên cứu này xác định cơ sở khoa học của việc nâng cao lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp là các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh. Vì thế, mục tiêu nghiên cứu của luận án được xác định: 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu · Đối tượng nghiên cứu: * Lợi thế cạnh tranh, các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp; cho các siêu thị tại TP. HCM và thang đo những yếu tố này. Thực trạng các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh và điều kiện nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011* 2020. Kinh nghiệm nâng cao lợi thế cạnh tranh của một số siêu thị, tập đoàn siêu thị trong nước và trên thế giới nhìn từ góc độ các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh. · Phạm vi nghiên cứu: * Các lý thuyết về cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh, các nghiên cứu về các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Các chính sách, chiến lược của Nhà nước và những vấn đề khác có liên quan đến nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM. Các siêu thị, tập đoàn siêu thị điển hình trong nước và trên thế giới. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án được kết cấu bốn chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về lợi thế cạnh tranh và các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho siêu thị Chương 2: Xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM Chương 3: Thực trạng các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh và dự báo điều kiện nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011 * 2020 Chương 4: Một số giải pháp nâng cao lợi thế cạnh tranh của các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011 *- 2020

pdf202 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 3050 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 - 2020, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ố  yếu  tố đầu vào và bao  tiêu  sản phẩm, dịch vụ của nhà  sản xuất, nhà  cung cấp;  hoặc cùng tham gia quản lý và giám sát quá trình sản xuất, cung cấp dịch vụ kết hợp bao  tiêu sản phẩm, vv.  ­ Đối với các nhà phân phối là các hệ thống siêu thị và các kênh phân phối khác  trong nước, nước ngoài, mục đích của việc liên kết, hợp tác là để tiết kiệm chi phí đầu tư  xây dựng kho bãi, dự trữ hàng hóa, chi phí giao dịch, chi phí vận chuyển và nâng cao khả  năng chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm về kinh doanh siêu thị. Hình thức liên kết, hợp  tác có thể là cộng tác với nhau để trở thành đối  tác mạnh của các nhà sản xuất và cung  cấp dịch vụ, khách hàng và đối thủ cạnh tranh; sử dụng các nguồn lực dư thừa, hoặc chưa  sử dụng hết của nhau, đặc biệt là nguồn hàng cung ứng; hoặc chuyển giao công nghệ và  chia sẻ kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh giữa các siêu thị, vv.  ­ Đối với các nhà cung ứng các dịch vụ bổ trợ là các nhà cung cấp các dịch vụ liên  quan đến  cung ứng nguồn hàng đầu vào, quá  trình vận hành của siêu  thị và hoạt động  mua sắm của khách hàng như các công  ty vận  tải, người giao nhận, kho bãi,  các ngân  hàng, bưu điện, các công ty quảng cáo, truyền hình, vv., mục đích của việc liên kết, hợp  tác là nhằm phát triển đa dạng các dịch vụ kèm theo dịch vụ mua sắm (như: ăn uống, giải  khát, vui chơi, giải trí, bao gói quà tặng, đọc sách, báo, điện thoại, vận tải, thanh toán, đổi  tiền và các dịch vụ khác) theo hướng phát triển các siêu thị trở thành tổ hợp kinh doanh  dịch  vụ  lấy  dịch vụ mua  sắm  là  trung  tâm,  trên  cơ  sở đó  khách hàng  có điều  kiện  thụ  hưởng trọn vẹn các giá trị gia tăng trong cùng một “mái nhà” siêu thị. Hình thức liên kết,  hợp tác phổ biến là hợp đồng cam kết sử dụng dịch vụ của các nhà cung cấp này hoặc  cho phép các nhà cung cấp các dịch vụ bổ trợ đặt cơ sở cung ứng dịch vụ tại các siêu thị.  ­  Đối  với  khách  hàng  trước  hết  là  những  khách  hàng  chuyên  nghiệp mà  thông  thường đó là các đại lý, các nhà bán sỉ, bán lẻ, nhà hàng, khách sạn, vv., có doanh số mua  lớn và  thường xuyên, mục đích  của việc  liên kết, hợp  tác  là nhằm nâng cao giá  trị gia  tăng nhờ đó duy  trì được lượng khách hàng ổn định, đồng  thời quảng bá hình  ảnh các  siêu thị ra công chúng. Hình thức liên kết, hợp tác là góp vốn cổ phần vào các siêu thị  hoặc cơ sở kinh doanh của khách hàng; cùng với khách hàng nghiên cứu thiết kế các sản 180  phẩm, dịch vụ  theo ý muốn của khách hàng hoặc cùng chia sẻ những  rủi  ro với khách  hàng trong quá trình sử dụng sản phẩm, dịch vụ của siêu thị.  Trong đó, việc  liên kết, hợp tác dưới mọi hình thức với các đối  tác đều phải dựa  trên cơ sở hợp đồng qui định chặt chẽ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi bên. Đối  tác liên kết, hợp tác phải được chọn lọc dựa trên các tiêu chuẩn nhất định và theo nguyên  tắc ưu tiên cho các đối tác có thương hiệu, có nhiều thế mạnh về cung ứng nguồn hàng  như: số lượng lớn, chất lượng cao, giá cả hợp lý và ổn định; riêng đối với khách hàng là  có tiềm lực tài chính và độ tin cậy. Công cụ sử dụng chủ yếu là  trang bị hệ thống máy  tính và phần mềm nối mạng, đồng thời phát  triển ứng dụng các công cụ marketing trực  tuyến.  Giải pháp 4: Nâng cao năng lực quản trị  tầm trung,  tầm cao của đội ngũ cán  bộ quản lý và thực hiện chuyên nghiệp hóa các hoạt động của nhân viên trong siêu thị  bằng các biện pháp:  ­ Thực hiện phân tích công việc các hoạt động trong siêu thị đặt cơ sở cho việc tổ  chức, thiết kế và tiêu chuẩn hóa công việc và qui trình hoạt động một cách khoa học, trên  cơ sở đó định biên số lượng và các tiêu chuẩn tuyển dụng cán bộ quản lý và nhân viên;  ­ Hoàn  thiện qui  trình  tuyển  dụng, bố  trí,  sử dụng  cán bộ, nhân  viên  theo đúng  nguyên tắc bố trí người đúng việc. Trong đó, chú trọng đến công tác luân chuyển cán bộ  để nâng cao trình độ và khả năng thích ứng môi trường làm việc; đồng thời định kỳ hàng  năm rà soát lại lực lượng cán bộ, nhân viên để qui hoạch cán bộ cần được đào tạo nâng  cao trình độ và những cán bộ, nhân viên chưa đạt chuẩn để lập kế hoạch đào tạo, huấn  luyện bổ sung.  ­ Tăng cường công tác đào tạo, huấn luyện nâng cao trình độ kiến thức nghiệp vụ  và các kỹ năng cần thiết cho đội ngũ cán bộ quản lý và nhân viên dưới các hình thức:  + Tổ chức đào tạo, huấn luyện tại chỗ dưới sự kèm cặp của cán bộ, nhân viên có  năng lực và nhiều kinh nghiệm.  + Mở các lớp đào tạo, huấn luyện tại các siêu thị, kết hợp tổ chức các buổi trình  diễn, hội thảo trao đổi kinh nghiệm về tay nghề, kỹ năng cần được đào tạo, huấn luyện.  + Gửi đến các trường đào tạo chuyên nghiệp, hoặc tu nghiệp tại nước ngoài.  Trong đó: 181  + Đối với  cán bộ quản  lý  cần  đặc biệt chú  trọng  nâng  cao năng  lực hoạch định  chiến lược, năng lực marketing trong việc nghiên cứu thị trường, phân tích, đánh giá đối  thủ cạnh tranh, khách hàng và nhà cung cấp; năng lực điều phối công việc và sử dụng các  công cụ quản lý bằng các phần mềm hiện đại.  + Đối với nhân viên cần coi trọng việc đào tạo, huấn luyện các kỹ năng mềm như:  kỹ năng giao tiếp; kỹ năng đàm phán, thương lượng; kỹ năng quan sát, lắng nghe, phản  hồi; kỹ năng làm việc nhóm; kỹ năng xử lý tình huống, kỹ năng tư vấn, giải quyết khiếu  nại của khách hàng, vv., đặc biệt là những công việc thường xuyên giao diện với khách  hàng.  ­ Kiện toàn chế độ trách nhiệm gắn liền chế độ đãi ngộ, dành nhiều quan tâm đến  nhân viên như triết lý của Sam Walton 40 : “Chỉ có tiền bạc và quyền sở hữu thôi thì chưa  đủ. Mỗi ngày, bạn nên cố gắng nghĩ ra những cách mới và thú vị hơn để động viên và thử  thách nhân viên”, đồng thời: “Hãy chia sẻ mọi điều bạn có thể với cộng sự”, “Hãy lắng  nghe mọi người trong công ty và tạo điều kiện để mọi người có thể nói lên tiếng nói của  chính họ” [52].  Giải pháp 5: Tập trung huy động các nguồn lực đầu tư cho việc phát triển các  siêu thị mới, hiện đại hóa cơ sở vật chất các siêu thị hiện có và cải thiện các khâu yếu  của các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh bằng các biện pháp:  ­ Tranh thủ nguồn lực đầu tư từ phía Chính phủ và TP. HCM cho việc phát  triển  cơ sở hạ tầng để phát triển mạng lưới siêu thị; nguồn vốn đầu tư để thực hiện chính sách  bình ổn giá cả thị trường và khuyến khích người Việt Nam tiêu dùng sản phẩm được sản  xuất tại Việt Nam.  ­ Nghiên cứu khả thi cổ phần hóa các siêu thị nhà nước; phát hành cổ phiếu đối  với các siêu thị tư nhân và siêu thị nước ngoài để huy động các tổ chức cá nhân đầu tư  vào kinh doanh siêu thị.  ­ Tìm kiếm đối  tác liên doanh,  liên kết  thuộc các thành phần kinh tế, mọi ngành  nghề kinh doanh, không giới hạn  trong nước và nước ngoài. Trong đó, chú trọng đến  các siêu thị, các nhà cung cấp có thương hiệu và các tập đoàn bán lẻ ở nước ngoài có  nhu cầu đầu tư vào kinh doanh siêu thị tại Việt Nam.  40  Sam Walton: nguyên là tỉ phú người Mỹ ­ cha đẻ của tập đoàn bán lẻ số 1 thế giới Wal Mart 182  ­ Thực hiện tái cấu trúc các siêu thị theo hướng hình thành các chuỗi siêu thị dưới  các hình thức: sáp nhập, hợp nhất, hoặc mua, thuê lại các siêu thị; hoặc chuyển đổi mô  hình hoạt động, mô hình đầu tư như trường hợp của Saigon Co.op đã trình bày ở chương  1 (mục 1.6.2) là một ví dụ.  ­ Tăng cường chuyển giao công nghệ, kiến thức và kinh nghiệm trong việc nâng  cao lợi thế cạnh tranh của các siêu thị trong nước và nước ngoài.  4.3.2 Các giải pháp áp dụng cho các siêu thị cụ thể · Giải pháp áp dụng cho hệ thống Co.opmart  Là đại diện của phần lớn các siêu thị nhà nước ­ kinh doanh  tổng hợp, hệ thống  Co.opmart có những đặc điểm của các siêu thị nhà nước và kinh doanh tổng hợp như đã  trình bày trong chương 3  (mục 3.1.2, 3.2.3, 3.2.3, 3.2.5). Đó  là nhiều siêu  thị  trong hệ  thống Co.opmart có qui mô vừa và nhỏ; không gian siêu thị (trên các khía cạnh cơ sở vật  chất hiện đại, hệ thống trang thiết bị hấp dẫn, bãi giữ xe rộng rãi, lối đi giữa các kệ hàng  thông  thoáng)  và  năng  lực phục  vụ  của  nhân  viên  chưa  làm hài  lòng  khách hàng;  tập  hàng hóa; năng lực ứng dụng công nghệ thương mại điện tử, năng lực sáng tạo giá trị gia  tăng và phát  triển  sản phẩm mang nhãn hiệu Co.opmart còn hạn chế. Đặc biệt,  tin cậy,  mặc dù là yếu tố quan trọng nhất  tạo lợi  thế cạnh tranh cho siêu thị, nhưng hiện tại chỉ  được khách hàng đánh giá ở mức trên trung bình. Vì thế, hướng đến mục tiêu nâng cao  nâng cao lợi thế cạnh tranh trong giai đoạn 2011 ­ 2020, trên cơ sở thế định vị, đặc biệt là  phát huy các năng  lực  lõi và  tay nghề chuyên môn của hệ  thống siêu  thị này (đã được  trình bày trong các mục 4.2),  tác giả cho rằng,  trong khi quán triệt các giải pháp chung  trên đây (mục 4.3.1), Coopmart cần  trọng  tâm vào hiện đại hóa  cơ sở vật chất,  cải  tạo  không gian và thực hiện  tái  cấu  trúc các siêu thị để gia  tăng khả năng phát  triển  tại  thị  trường hiện có, đồng thời phát  triển mới các siêu thị để mở ra khả năng thâm nhập vào  các thị trường mới; phát triển tập hàng hóa và duy trì mô hình siêu thị giá thấp trong toàn  hệ thống Co.opmart; nâng cao năng lực quản trị, năng lực phục vụ của nhân viên và kiện  toàn  chế  độ  chăm  sóc  khách  hàng  nhằm  củng  cố  niềm  tin  và  tạo  dựng  hình  ảnh  cho  khách hàng như sứ mạng Co.opmart đã xác định: “Nơi mua sắm đáng tin cậy, bạn của  mọi nhà” bằng các biện pháp:  ­ Tiếp tục củng cố và phát triển năng lực quan hệ với cơ quan công quyền nhằm tận  dụng tối đa sự hỗ trợ từ nguồn vốn phát triển hệ thống phân phối của Chính phủ và của 183  TP.  HCM,  kết  hợp  huy  động  nguồn  lực  đầu  tư  từ  công  ty  cổ  phần  đầu  tư  phát  triển  Saigon Co.op  (SCID) để nâng cấp  cơ sở vật chất và cải  tạo  chất  lượng không gian của  các siêu thị tại các quận trung tâm của Thành phố, nơi khách hàng có lưu lượng và sức  mua  lớn, nhu cầu  thể hiện cao  và cạnh  tranh với các hệ  thống phân phối hiện đại khác  (như trung tâm thương mại, của hàng tiện ích) đang diễn ra quyết liệt.  ­ Hợp  tác có hiệu quả với  các quận, huyện  tại TP. HCM và  các  tỉnh,  thành phố  trong cả nước nghiên cứu khả thi xây dựng các siêu thị tại các quận, huyện có mạng lưới  siêu thị chưa phát triển như: quận 8, quận Gò Vấp, quận Bình Tân, huyện Nhà Bè, huyện  Củ Chi. Đồng  thời,  phát  triển  nhanh mạng  lưới  Co.opmart  tại  các  tỉnh,  thành  phố  có  nhiều  tiềm năng,  lợi  thế  như: Quảng Ninh, Hải  Phòng; Hà Nội, Đà Nẵng,  Bình Định,  Khánh Hòa, Bình Dương, Cần Thơ, An Giang, vv., nhằm giành lợi  thế về qui mô, phát  huy ưu thế của mô hình kinh doanh chuỗi cửa hàng và thực hiện chiến lược “ngăn chặn  từ xa” khả năng thâm nhập của các đối thủ cạnh tranh, mà trước hết các tập đoàn bán lẻ  nước ngoài vào khu vực thị trường TP. HCM.  ­ Đẩy nhanh tiến độ xây dựng để sớm đưa vào sử dụng khu phức hợp thương mại  ­ dịch vụ Tân Phong tại quận 7, trên cơ sở đó phát triển Co.opmart trở thành tổ hợp dịch  vụ siêu  thị đa cấp độ chất  lượng và các  loại dịch vụ bổ  trợ bên cạnh dịch vụ mua sắm  nhằm đáp ứng nhu cầu của các đối tượng khách hàng khác nhau.  ­ Nghiên cứu khả thi phát triển hệ thống Co.opmart trở thành trung tâm mua sắm  hoặc mô hình đại siêu thị kết hợp hai phương thức bán lẻ với bán sỉ và chuyển các siêu  thị  thành viên của Co.opmart có qui mô nhỏ thành chuỗi cửa hàng tiện ích để mở rộng  đối tượng khách hàng mục tiêu, gia tăng thị phần và năng lực cạnh tranh của Co.op mart  trước các siêu thị và các kênh phân phối khác. Đồng thời, xúc tiến  triển khai dự án xây  dựng siêu thị, hệ thống trung tâm phân phối ở các nước trong khu vực (trước hết là dự án  đầu tư tại thị trường Campuchia) và gia nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu, trên cơ sở đó  mở rộng không gian thị trường, củng cố vị thế và mở ra khả năng hợp tác có hiệu quả với  nhà phân phối và cung cấp nước ngoài.  ­ Phát huy năng lực liên kết, hợp tác với các nhà cung cấp, đặc biệt với hiệp hội  nhà  vườn  ở  các  tỉnh,  các  doanh  nghiệp  chế  biến  có  thương  hiệu  ở  trong  nước,  nước  ngoài; các nhà nhập khẩu hàng đầu; các hệ thống siêu thị có nhiều thế mạnh về cung ứng  nguồn hàng như Metro nhằm đảm bảo nguồn hàng cung ứng đa dạng, chất lượng cao và 184  ổn định, đồng thời giảm thiểu chi phí trung gian và thời gian lưu chuyển làm ảnh hưởng  đến chất lượng hàng hóa.  Nâng cao hiệu quả của trung tâm phân phối trong việc kiểm soát chất lượng hàng  hóa,  từ việc lựa chọn nhà cung cấp đến kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ của nguồn hàng  trước khi đưa vào  siêu  thị,  trong quá  trình  lưu  kho bảo quản  tại  siêu  thị,  cho  đến  thời  điểm giao cho khách hàng. Mặt khác,  thực hiện  chế định  trách nhiệm rõ  ràng giữa các  nhà cung cấp và siêu thị, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng là Chi  cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Trung tâm y tế dự phòng, Trung tâm phân tích thí  nghiệm lấy mẫu định kỳ, hoặc khi có dấu hiệu khả nghi để kiểm định chất  lượng hàng  hóa.  ­  Nghiên  cứu  và  triển  khai  ứng  dụng hệ  thống quản  trị  doanh nghiệp  tích  hợp  (ERP) trong toàn hệ thống nhằm phát huy năng lực hoạch định và điều phối nguồn hàng  giữa các siêu thị thành viên để giảm thiểu lượng hàng hóa dự  trữ trong các siêu thị đến  mức  thấp nhất, nhờ đó đảm bảo chất  lượng hàng hóa, đặc biệt  là hàng hóa  thực phẩm,  đồng thời cho phép giảm chi phí dự trữ và giá bán.  ­ Phát triển chiến lược và kỹ năng lựa chọn mặt hàng, để xây dựng cơ cấu hợp lý  giữa nhóm mặt hàng  thiết  yếu và nhóm mặt hàng  tiêu dùng không  thường xuyên, giữa  các nhóm hàng theo phẩm cấp chất lượng, nhóm mặt hàng lãi cao và nhóm mặt hàng lãi  thấp phù hợp với các đối tượng khách hàng theo bối cảnh kinh tế, xã hội trong từng giai  đoạn  của  từng  địa  phương;  kết hợp  thực hiện  chiến  lược định  giá  linh  hoạt  theo  từng  nhóm mặt  hàng, nhóm khách hàng và địa  bàn phân phối phù hợp với ý muốn và  thời  điểm mà khách hàng đòi hỏi.  ­ Phát huy lợi thế về cung ứng nguồn hàng có qui mô lớn và mối quan hệ chặt chẽ  vốn  có  với  các nhà  cung  cấp để phát  triển  các mặt hàng  sử dụng nhãn hiệu  riêng của  Co.opmart, trên cơ sở đó phát triển hình ảnh thương hiệu Co.opmart và cho phép hạ thấp  giá bán; nhưng mặt khác là nâng cao hàm lượng giá trị gia tăng được tạo ra trong siêu thị  thông qua sự tham gia của siêu thị vào các công đoạn của chu trình kinh doanh từ cung  ứng  nguồn  hàng;  lưu  kho,  bảo  quản,  gia  công,  chế  biến;  bao  bì,  đóng  gói;  giao  nhận  hàng, vv.  ­ Thực hiện chuyên nghiệp hóa các hoạt động trong siêu thị, từ hoạt động quản lý  đến hoạt động phục vụ của nhân viên, thông qua việc tiêu chuẩn hóa các hoạt động này 185  theo tiêu chuẩn chất lượng ISO. Đồng thời, hoàn thiện chế độ tuyển dụng, bố trí sử dụng,  kết hợp  tăng cường công tác đào tạo, huấn luyện cán bộ quản lý và nhân viên phục vụ  bằng các biện pháp như đã trình bày trong giải pháp 4 (mục 4.3.1). Trong đó, đặc biệt coi  trong  việc  nâng  cao  năng  lực  ứng dụng  công nghệ  thông  tin  vào  phân  tích  dự báo  thị  trường; quản trị điều hành, quản lý nhà cung cấp và khách hàng; phát triển các ứng dụng  marketing trực tuyến và các hình thức bán hàng không sử dụng cửa hàng nhằm đẩy mạnh  và nâng cao chất lượng các hoạt động truyền thông, tiếp thị, cũng như hiệu quả của các  chương trình khuyến mại, đồng  thời đa dạng hóa các hình  thức bán hàng đáp ứng nhu  cầu lựa chọn của các đối tượng khách hàng khác nhau.  ­ Kiện toàn chế độ chăm sóc khách hàng thông qua phân loại khách hàng, kết hợp  đa dạng hóa  các dịch  vụ  chăm  sóc khách hàng và  chế độ  quản  lý bằng phần mềm nối  mạng. Trong đó, thực hiện công khai, minh bạch và kịp thời các thông tin  liên quan đến  quyền lợi của khách hàng; đồng thời giải quyết nhanh chóng, triệt để các khiếu nại của  khách hàng theo phương châm: “Hãy cho họ nhiều hơn cái họ muốn, cho họ biết bạn trân  trọng họ. Hãy đền bù cho sai  lầm của bạn chứ đừng chỉ viện cớ hay xin  lỗi. Hãy chịu  trách nhiệm về mọi việc bạn làm”[52]. ·  Giải pháp áp dụng cho Điện máy Nguyễn Kim  Là đại diện điển hình cho các siêu thị tư nhân ­ chuyên doanh, Điện máy Nguyễn  Kim có những đặc điểm của các siêu thị tư nhân và chuyên doanh như đã trình bày trong  chương 3 (mục 3.1.2, 3.2.3, 3.2.3, 3.2.5). Song, điểm nổi bật của Nguyễn Kim là qui mô  không lớn và số lượng các cơ sở kinh doanh còn rất hạn chế (tại TP. HCM chỉ có một cơ  sở chính tại tại 63­65­67 Trần Hưng Đạo, quận 1), nhưng đổi lại Nguyễn Kim có trình độ  trang bị thiết bị, công nghệ bán lẻ tương đối hiện đại, cùng đội ngũ nhân viên được huấn  luyện chuyên nghiệp. Ngược lại, hạn chế lớn nhất của Nguyển Kim (đây cũng là của các  siêu thị chuyên doanh và tư nhân nói chung) là mặc dù giá cả được xác định là yếu tố chủ  lực tạo lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị này, nhưng hiện tại khách chỉ đánh giá yếu tố  này ở mức độ trung bình trong số các yếu tố chính tạo lợi thế cạnh tranh cho siêu thị. Vì  thế, hướng đến mục tiêu nâng cao lợi thế cạnh tranh trong giai đoạn 2011 ­ 2020, trên cơ  sở thế định vị, đặc biệt là phát huy các năng lực lõi và tay nghề chuyên môn của siêu thị  này (đã được trình bày trong các mục 4.2), tác giả cho rằng, trong khi quán triệt các giải  pháp  chung  trên  đây  (mục 4.3.1), Điện máy Nguyễn Kim  cần  trọng  tâm vào  cải  thiện 186  chất  lượng giá  cả; phát  triển  tập hàng hóa;  số  lượng và qui mô  các  cơ  sở  kinh doanh,  cùng các dịch vụ bỗ trợ bằng các biện pháp:  ­ Gia tăng hoạt động nghiên cứu thị  trường để dự báo chính xác xu hướng phát  triển của ngành hàng điện máy và nhu cầu của thị trường,  trình độ công nghệ, vòng đời  sản phẩm, cùng tần suất xuất hiện các mặt hàng mới. Trên cơ sở đó, hoạch định tập hàng  hóa, chiến lược giá, chế độ chăm sóc khách hàng phù hợp với phẩm cấp chất lượng hàng  hóa (điện máy dân dụng và cao cấp); với các đối tượng khách hàng mục tiêu được phân  khúc dựa theo giới tính, độ tuổi, thu nhập và địa vị xã hội. Tác giả cho rằng, đây là nhân  tố quyết định đảm bảo khách hàng có thể mua được thứ mà họ có nhu cầu theo sở thích  và khả năng thanh toán. Nghĩa là, cho phép khách hàng thụ hưởng nhiều giá trị gia tăng  hơn, vì  thế  sẽ góp phần quan  trọng nâng cao lợi  thế cạnh  tranh cho Điện máy Nguyễn  Kim.  ­  Phát  huy  năng  lực  liên  kết,  hợp  tác  với  các bên đối  tác. Trước hết  là  các  nhà  cung cấp nước ngoài, các nhà nhập khẩu hàng đầu trong nước để lựa chọn các nhà cung  cấp có thương hiệu đã được người tiêu dùng Việt Nam tín nhiệm, nhằm đảm bảo nguồn  hàng đa dạng, chất  lượng  cao, ổn định  và giá  gốc, nhờ đó  cho phép  giảm  thiểu  lượng  hàng hóa dự  trữ,  giá mua và  chi phí  trung  gian. Thứ đến,  là  các  tổ  chức  tín dụng, các  ngân hàng trong việc nghiên cứu thiết kế các chương trình tín dụng tiêu dùng nhằm mở  rộng điều kiện mua hàng cho khách hàng dưới các hình thức trả góp,  trả chậm và cung  cấp công cụ thanh toán nhanh chóng, gọn nhẹ tại chỗ cho khách hàng. Mặt khác, thông  qua tổ chức tín dụng, ngân hàng, kết nối quan hệ giữa Nguyễn Kim với đối tượng khách  hàng có tiềm năng lớn là chủ các dự án kinh doanh bất động sản, các khu công nghiệp để  mở ra cơ hội cho Nguyễn Kim tiếp cận với đối tượng khách hàng này. Cuối cùng, đối với  cơ  quan  truyền  thông  là  tiếp  tục  củng  cố  và  phát  huy  hiệu  quả  của  các  chương  trình  truyền thông thông qua các kênh truyền hình cáp của Đài Truyền hình TP. HCM (HTVC)  để khách hàng có điều kiện tích lũy cẩm nang mua sắm tại Điện máy Nguyễn Kim, đồng  thời  chuyển  tải  những  thông  điệp  cần  thiết  về  sản  phẩm,  công  nghệ,  dịch  vụ  đến  với  khách hàng và hỗ trợ đắc lực cho các chương trình tiếp thị và khuyến mại.  ­  Phát  huy  lợi  thế  về đối  tượng  khách  hàng điện máy  chủ  yếu  là  giới  trẻ,  hàng  ngày  tiếp  xúc  với  Internet,  Nguyễn  Kim  cần  đầu  tư  phát  triển  mạnh  các  công  cụ  marketing trực tuyến để một mặt phục vụ đắc lực cho công tác nghiên cứu thị trường, tìm 187  kiếm, thu hút và chăm sóc khách hàng; đồng thời phát triển phương thức bán hàng không  sử dụng cửa hàng (chủ yếu là bán hàng qua mạng) để gia tăng số lượng khách hàng và  giá trị gia tăng cho khách hàng, nhưng mặt khác là góp phần quan trọng giảm thiểu chi  phí quản lý và mặt bằng kinh doanh như kinh nghiệm đem lại thành công cho Công ty cổ  phần Thế giới di động (đã được trình bày trong chương 1, mục 1.6.1).  ­  Kiểm  soát  chặt  chẽ  nguồn hàng  nhập  và  trước  khi  giao  cho  khách  hàng  theo  đúng  nguồn gốc  và  các  tiêu  chuẩn  chất  lượng;  phát  triển  dịch  vụ  dùng  thử  sản  phẩm;  đồng  thời kiện  toàn  các dịch vụ  sau khi bán hàng,  trong đó  trọng  tâm  là  dịch  vụ  giao  hàng, lắp đặt, bảo  trì, bảo hành, tư vấn miễn phí  trong quá trình sử dụng hàng hóa, giải  đáp thông tin phản hồi và giải quyết khiếu nại của khách hàng đảm bảo nhanh chóng, kịp  thời theo đúng cam kết và phương châm “bảo hộ trọn gói”, để bổ sung giá trị gia  tăng  cho khách hàng, nhưng mặt khác  là củng cố niềm  tin của khách hàng sau những sự cố  “tai tiếng” đã xảy ra đối với Điện máy Nguyễn Kim.  ­ Chủ động huy động các nguồn lực đầu tư và tìm kiếm mặt bằng để phát triển số  lượng và qui mô các cơ sở kinh doanh dưới các hình thức liên doanh, liên kết, góp vốn  cổ  phần  với  các  nhà đầu  tư  trong  nước,  nước  ngoài. Trong đó,  cần  chú  trọng  các  nhà  phân phối trong nước, các tập đoàn bán lẻ nước ngoài và nghiên cứu khả thi phát hành cổ  phiếu để huy động nguồn vốn rộng rãi từ công chúng; đồng thời phát triển mô hình cửa  hàng trong cửa hàng (shop in shop) dưới hình thức liên kết với các siêu thị kinh doanh  tổng hợp, hoặc chuyên doanh ở ngành hàng khác; các trung tâm thương mại, hoặc trung  tâm mua sắm. ·  Giải pháp áp dụng cho hệ thống Metro  Là đại diện cho các siêu thị nước ngoài ­ kinh doanh tổng hợp, hệ thống Metro có  những đặc điểm của các siêu nước ngoài và kinh doanh tổng hợp như đã trình bày trong  chương 3  (mục 3.1.2, 3.2.3, 3.2.3, 3.2.5). Ngoài  ra, Metro  là một  trung  tâm phân phối  hàng sỉ trực thuộc tập đoàn Metro cash & Carry (Đức). Vì thế, ngoài tập hàng hóa và các  yếu tố cấu thành không gian siêu thị được khách hàng đánh giá cao như các siêu thị nước  ngoài khác,  thì Metro  là hệ thống siêu thị có mặt bằng giá thấp và ổn định. Song, điểm  hạn chế của hệ thống siêu thị này là trong khi nhân viên phục vụ được đánh giá là yếu tố  quan trọng nhất tạo ra lợi thế cạnh tranh, thì hiện tại họ lại chưa theo kịp công nghệ quản  lý tiên tiến, nên khách hàng đánh giá thấp so với các yếu tố khác; đối tượng phục vụ của 188  Metro là nhà hàng, khách sạn, các nhà bán buôn, bán lẻ và các hộ kinh doanh; vị trí của  Metro  lại  được phân  bố  ngoài  khu  vực  trung  tâm  của TP. HCM, nên  không phải mọi  người dân đều có điều kiện mua sắm tại Metro. Vì thế, hướng đến mục tiêu nâng cao lợi  thế cạnh tranh trong giai đoạn 2011 ­ 2020, trên cơ sở thế định vị và phát huy các năng  lực  lõi,  tay  nghề  chuyên môn  của hệ  thống  siêu  thị  này  (đã được  trình  bày ở  các mục  4.2),  tác  giả  cho  rằng,  trong  khi  quán  triệt  các  giải  pháp  chung  trên  đây  (mục 4.3.1),  Metro cần trọng tâm vào các biện pháp:  ­ Nghiên cứu phát triển mạng lưới các siêu thị “vệ tinh” và hệ thống cửa hàng tiện  lợi  tại  các  quận  trung  tâm  của  Thành  phố,  các  khu  vực  đông  dân  cư,  các  khu  công  nghiệp,  dưới  hình  thức  liên  doanh,  liên  kết,  mua,  thuê,  thuê  lại  hoặc  nhượng  quyền  thương mại (như đã trình bày ở mục 4.3.1­ giải pháp 2). Đồng thời mở rộng đối  tượng  khách hàng phục vụ thông qua phát triển hình thức bán sỉ kết hợp bán lẻ để mọi người,  mọi nhà đều có thể tiếp cận được Metro.  ­ Thực hiện tiêu chuẩn hóa công việc và tăng cường hoạt động đào tạo, huấn luyện  nhân viên theo hướng chuyên nghiệp, đồng thời kiện toàn chế độ làm việc và chế độ đãi  ngộ dưới các hình thức khác nhau để nâng cao năng lực phục vụ, tinh thần, trách nhiệm  và mức độ gắn kết của nhân viên  (như đã  trình bày ở mục 4.3.1­ giải pháp 4). Vì  trên  thực  tế,  sự  thiếu  gắn  bó  làm  việc  lâu  dài  của  nhân  viên dẫn  đến Metro  thường  xuyên  tuyển dụng nhân viên mới là nguyên nhân chính dẫn đến năng lực phục vụ của nhân viên  không theo kịp công nghệ quản trị tiên tiến của siêu thị.  ­  Phát  huy  lợi  thế  của nhà phân  phối  có  nguồn hàng phong phú đa  dạng,  chất  lượng cao (đặc biệt là hàng thực phẩm tươi sống); có năng lực phát triển nhãn hiệu riêng  cao hơn các hệ thống siêu thị khác; có công nghệ quản trị tiên tiến và tiềm lực tài chính  mạnh  (vì nhận được sự hỗ  trợ của  tập đoàn  công  ty mẹ) để  tạo  ra giá trị vượt  trội cho  khách hàng trên các lĩnh vực tạo lợi thế cạnh tranh chủ lực là tập hàng hóa và giá cả dưới  các hình thức:  + Cung cấp tập hàng hóa đa dạng, chất lượng cao và ổn định, có nguồn gốc xuất  xứ, thời hạn sử dụng rõ ràng và đảm bảo an toàn cho người sử dụng, Trong đó, đặc biệt  là  nguồn hàng  thực  phẩm  tươi  sống  vốn được  coi  là  nhân  tố  tạo  ra  sự  khác  biệt  giữa  Metro so với các nhà phân phối khác. 189  +  Phát  triển  danh mục  sản  phẩm mang nhãn  hiệu  của Metro  Cash &  Carry  để  giảm chi phí mua hàng,  từ đó cho phép hạ  thấp và duy  trì giá bán ổn định. Đồng  thời,  nhanh chóng đưa các dòng sản phẩm này thâm nhập các nhà phân phối khác để mở rộng  đối tượng quảng bá thương hiệu cho Metro, nhưng mặt khác là đem lại lợi thế cạnh tranh  về giá cả của Metro so với các nhà phân phối khác.  + Tăng cường liên kết, hợp tác với các nhà sản xuất và cung cấp nông sản,  thực  phẩm trong nước để đa dạng hóa mặt hàng, đặc biệt là bổ sung các mặt hàng tươi sống,  rau quả trong nước sản xuất được với giá hạ. Đồng thời, phát triển các dịch vụ vui chơi  giải trí, ăn uống (hiện tại chưa được phát triển ở Metro) và các dịch vụ bổ trợ khác như:  giao nhận hàng, chuyên chở, thanh toán, vv. để khách hàng có thể mua được mọi thứ và  thụ hưởng trọn vẹn các giá trị gia tăng mỗi khi đến Metro.  ­ Thực hiện chế độ  quản  lý  khách hàng, nhà cung cấp và kết nối Metro với các  nhà phân phối bằng  các phần mềm nối mạng hiện đại; đồng  thời, phát  triển mạnh  các  công  cụ marketing  trực  tuyến,  cùng  các phương  thức bán  lẻ  không  sử  dụng  cửa hàng  (như đã trình bày ở mục 4.3.1­ giải pháp 2).  ­ Tăng  cường  chế độ  kiểm  soát nguồn hàng nhập và  chất  lượng hàng  trước khi  giao  cho  khách hàng, đồng  thời kiện  toàn  chế độ  hậu mãi  và  giải quyết  khiếu nại của  khách hàng theo đúng phương châm tôn trọng lợi ích của khách hàng như đã đề xuất áp  dụng cho hệ thống Co.opmart và Điện máy Nguyễn Kim.  4.4 Kiến nghị  Nhằm bảo đảm các điều kiện cần thiết để khả thi các giải pháp nâng cao  lợi  thế  cạnh  tranh  cho các  siêu  thị  tại TP. HCM giai  đoạn 2011  ­ 2020 được đề xuất  trên  đây  (mục 4.3.1 và 4.3.2), tác giả kiến nghị đến UBND TP. HCM, các Sở, Ban, Ngành, Chính  phủ, cùng các cơ quan nhà nước Trung ương và địa phương có liên quan một số vấn đề  sau đây:  Thứ nhất, tổ chức qui hoạch phát triển hệ thống siêu thị đi trước một bước và xác  định cho dài hạn 10 năm, 15 và 20 năm, trong tổng thể phát triển hệ thống phân phối gắn  liền với qui hoạch phát triển đô thị và chiến lược phát triển kinh tế xã hội của TP. HCM,  chứ không chỉ từ năm 2009 ­ 2015 như đã thực hiện.  Thứ hai,  trên  cơ  sở qui hoạch,  cần  tăng nguồn  lực đầu  tư  xây  dựng kết  cấu hạ  tầng các khu vực bố trí siêu thị, coi đây là công cụ cơ bản trong việc điều phối sự phân 190  bố các siêu thị phù hợp với phương án đã qui hoạch. Đồng thời, thiết lập cơ chế phối hợp  chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành trong việc cấp giấy phép, định hướng,  tư vấn cho các  nhà đầu tư lựa chọn địa điểm xây dựng các siêu thị đảm bảo đúng qui hoạch của Thành  phố và cho phép phát huy hiệu quả kinh doanh của các nhà đầu tư.  Thứ ba, có chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế, trong đó đặc biệt coi  trọng  thành phần  kinh  tế  tư nhân,  các hiệp hội doanh nghiệp đầu  tư  vào  lĩnh  vực  kinh  doanh  siêu  thị  như:  dành  nhiều  ưu  đãi  về  tín  dụng,  bố  trí  và  cho  thuê mặt  bằng  kinh  doanh siêu thị, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng kích thích các nhà đầu tư  vào các siêu  thị  có qui mô  lớn, nâng cấp các  siêu  thị,  chuỗi siêu  thị hiện  tại  thành các  siêu thị, đại siêu thị đạt tiêu chuẩn quốc tế.  Thứ  tư,  có chính  sách  khuyến khích  các  siêu  thị  có qui mô nhỏ, năng  lực  cạnh  tranh thấp thực hiện sáp nhập, hợp nhất, hoặc liên doanh, liên kết để hình thành các đại  siêu  thị,  chuỗi  siêu  thị  dưới  các  hình  thức  như:  hỗ  trợ  tài  chính  và miễn,  giảm  thuế  chuyển nhượng để các siêu thị có qui mô lớn có điều kiện mua lại các siêu thị nhỏ để tiến  tới hình thành các tập đoàn siêu thị.  Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi để các siêu thị mà trước hết là các hệ thống siêu  thị có thị phần cao như: Co.opmart, Điện Máy Nguyễn Kim thâm nhập và chiếm lĩnh thị  trường các nước trong khu vực; mặt khác nhanh chóng gia nhập vào chuỗi cung ứng toàn  cầu từ đó mở ra khả năng hợp tác có hiệu quả với các nhà phân phối và cung cấp nước  ngoài.  Thứ năm, tiếp thu kinh nghiệm của Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia, thực hiện  điều  tiết  số  lượng và qui mô đối  với  siêu  thị  có  vốn đầu  tư nước ngoài  thông qua qui  hoạch  đất  đai,  chế  định  về  tiêu  chuẩn môi  trường,  điều  kiện  mua  lại,  nhượng  quyền  thương mại và các công cụ tài chính phù hợp để một mặt bổ sung được nguồn vốn lớn  cho  đầu  tư; mà  trước hết  là đầu  tư vào  các địa bàn quận, huyện  có mạng  lưới  siêu  thị  chưa phát triển; nhưng mặt khác các siêu thị trong nước có điều kiện liên doanh, liên kết,  hợp tác, chuyển giao công nghệ kinh doanh siêu thị của các nước phát triển, trên cơ sở đó  nâng cao năng lực cạnh tranh và có điều kiện tiếp cận đầu tư ra nước ngoài.  Thứ  sáu,  khẩn  trương hoàn hiện  các  chế định pháp  luật  liên quan  đến  siêu  thị,  trước hết là Qui chế về siêu thị, Luật đầu tư, Luật cạnh tranh, Luật an toàn thực phẩm và  chế định về cấp phép cho điểm bán lẻ thứ hai trở lên đối với nhà đầu tư 100% vốn nước 191  ngoài phù hợp nguyên tắc của WTO và những cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ của  Chính phủ Việt Nam. Trong đó, để nâng cao hiệu lực và bảo đảm quyền lợi của các nhà  đầu tư và người tiêu dùng, cần khẩn trương nâng cấp Qui chế siêu thị ­ trung tâm thương  mại và các văn bản pháp luật có liên quan thành Luật kinh doanh bán lẻ.  Thứ bảy,  kiện  toàn  công  tác  thanh  tra,  kiểm  tra,  giám  sát  việc  thực  thi  các  qui  định của pháp luật đối với hoạt động kinh doanh siêu thị theo hướng bảo đảm sự quản lý  thống nhất của Nhà nước, đồng thời tạo kiện thuận lợi để các siêu thị phát triển. Trên tinh  thần đó, chế độ thanh tra, kiểm tra chỉ nên tập trung vào việc thực thi các điều kiện được  cấp phép đăng ký kinh doanh; nguồn gốc, chất  lượng,  thời hạn sử dụng sản phẩm đảm  bảo các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm; chế độ niêm yết giá cả và thay đổi giá cả;  chế độ quản lý tài chính của các siêu thị bình đẳng như các hình thức phân phối khác.  Thứ  tám, khẩn  trương hình thành hiệp hội  siêu  thị TP. HCM để  tăng cường khả  năng liên kết, hợp tác, trao đổi thông tin giữa các siêu thị, đồng thời bảo vệ quyền lợi của  các siêu thị và tạo ra tiếng nói chung kiến nghị đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 192  KẾT LUẬN  Nhằm xây dựng cơ sở khoa học nâng cao lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp ­ áp  dụng trường các siêu thị  tại TP. HCM, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao lợi  thế  cạnh tranh cho các siêu thị này trong giai đoạn 2011  ­ 2020, nghiên cứu trọng tâm vào  các nội dung sau đây:  1­ Tổng kết các lý thuyết về lợi thế cạnh tranh, các nghiên cứu về các yếu tố tạo  lợi  thế  cạnh  tranh cho  doanh nghiệp; phân  tích  các đặc điểm kinh  tế  kỹ  thuật  của  loại  hình kinh doanh siêu thị, từ đó nhận dạng mô hình các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho  các siêu thị.  2­ Xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho các siêu  thị tại TP. HCM, từ đó xác định các yếu tố chính tạo lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị  này và giá trị vị thế (tầm quan trọng) của chúng.  3­ Vận dụng kết quả nghiên cứu định lượng để đánh giá thực trạng các yếu tố tạo  lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM; đồng thời, dự báo điều kiện nâng cao lợi  thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011 ­ 2020.  4­ Vận dụng kết quả nghiên cứu đạt được từ các nội dung trên, hoạch định một số  giải pháp nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011 ­ 2020. ·  Những kết quả đạt được của nghiên cứu  Thứ nhất, xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố  tạo lợi  thế cạnh tranh cho  các siêu thị tại TP. HCM ở thời điểm hiện tại gồm năm thành phần (tập hàng hóa, không  gian siêu thị, giá cả hàng hóa, tin cậy và nhân viên phục vụ) được đo bằng 21 biến quan  sát (trong đó, 2 biến đo tập hàng hóa, 7 biến đo không gian siêu thị; 3 biến đo giá cả; 3  biến đo tin cậy, 6 biến đo nhân viên phục vụ).  Thứ hai, xác định giá trị vị  thế (tầm quan trọng) của các yếu tố  tạo  lợi  thế cạnh  tranh cho các siêu thị là rất khác nhau ở bình diện tổng thể cũng như theo các loại hình  kinh doanh siêu thị và các loại hình sở hữu siêu thị. Trong khi đó, giá trị thực trạng của  các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM chỉ ở mức trên trung bình  và không có sự khác biệt nhau  rõ ràng, đồng thời thiếu sự tương thích với giá  trị vị  thế  của chúng. Chứng tỏ, chiến lược phát triển và phân bổ các nguồn lực đầu tư của các siêu 193  thị còn thiếu trọng tâm vào các lĩnh vực chất lượng chủ yếu tạo ra lợi thế cạnh tranh cho  các siêu thị.  Thứ ba, dựa vào kết quả nghiên cứu trên đây; kết quả dự báo điều kiện nâng cao  lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011 ­ 2020; kinh nghiệm nâng  cao  lợi  thế  cạnh  tranh  của một  số  siêu  thị  trong  nước  và  trên  thế  giới,  nghiên  cứu đã  hoạch định quan điểm, mục tiêu nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM  giai đoạn 2011 ­ 2020, định vị các siêu thị, các năng lực lõi và tay nghề chuyên môn của  các siêu  thị đại diện cho các  loại hình siêu  thị,  trên cơ sở đó đề xuất một  số giải pháp  nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM giai đoạn 2011 ­ 2020 sau đây:  ­ Đổi mới việc hoạch định và điều chỉnh chiến lược đầu tư phát triển các siêu thị;  ­ Phát triển mạng lưới siêu thị nhằm gia tăng độ bao phủ của kênh phân phối siêu  thị, kết hợp nâng cao hiệu suất  sử dụng mặt bằng kinh doanh để giảm  tải khó khăn về  mặt bằng kinh doanh hoặc giá thuê mặt bằng quá cao tại khu vực trung tâm của Thành  phố;  ­ Tăng cường liên kết, hợp tác với các nhà cung cấp, các nhà phân phối, các nhà  cung ứng các dịch vụ phụ trợ và khách hàng dưới nhiều hình thức nhằm biến siêu thị trở  thành cầu nối “ngắn nhất, nhanh nhất và chi phí thấp nhất” giữa nhà sản xuất, nhà cung  cấp và khách hàng; đồng thời phát triển thương hiệu các siêu thị.  ­ Nâng cao năng  lực quản  trị  tầm trung,  tầm cao của đội ngũ cán bộ quản  lý và  thực hiện chuyên nghiệp hóa các hoạt động của nhân viên phục vụ;  ­ Tập trung huy động các nguồn lực đầu tư cho việc phát triển các siêu thị mới, cải  tạo, nâng cấp, hiện đại hóa các siêu thị hiện có và cải thiện các khâu yếu của các yếu tố  tạo lợi thế cạnh tranh;  ­ Một số giải pháp áp dụng cho các siêu thị đại diện cho hệ thống siêu thị tại TP.  HCM là hệ thống Co.opmart, Điện máy Nguyễn Kim và hệ thống Metro. ·  Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo  Mô hình nghiên cứu có mức độ giải  thích chưa cao  (chỉ đạt 53%); các giải pháp  nâng cao lợi thế cạnh tranh cho các siêu thị, một số nội dung chỉ mới dừng lại ở tầm khái  quát. Điều này có thể do các nguyên nhân:  Thứ nhất, nghiên cứu định tính là một nghiên cứu khám phá, song chỉ mới thực  hiện trên một nhóm nhỏ khách hàng và chuyên gia marketing, mà chưa tổ chức được các 194  hội thảo và các hội nghị khách hàng phục vụ cho việc khám phá, điều chỉnh bổ sung các  yếu tố tạo lợi thế cạnh cho các siêu thị tại TP. HCM và phát triển các thang đo các yếu tố  này.  Thứ hai, mẫu nghiên cứu được thiết kế bằng phương pháp định mức (quota) theo  các loại hình siêu thị và đặc điểm cá nhân trên một số siêu thị đại diện; kỹ thuật lấy mẫu  thuận tiện và chủ yếu phỏng vấn những khách hàng tác giả có mối liên hệ trực tiếp hoặc  gián tiếp qua phỏng vấn viên, vì  thế tính đại diện và chất  lượng trả  lời phỏng vấn chưa  cao.  Thứ ba, chưa có các khảo sát để đánh giá cụ thể các điều kiện nâng cao  lợi  thế  cạnh tranh cho các siêu thị tại TP. HCM.  Vì  thế, những nghiên cứu  tiếp  theo  lặp  lại nghiên cứu này, nghiên cứu định  tính  cần mở rộng số lượng thành viên tham gia và tổ chức thành nhiều nhóm nghiên cứu, kết  hợp  tổ  chức  các hội  thảo, hội nghị  khách hàng  của  các  siêu  thị;  áp dụng phương pháp  chọn mẫu xác suất và gạn lọc các bảng câu hỏi được phỏng vấn có chất lượng thấp; đồng  thời,  thực hiện các khảo sát, đánh giá cụ  thể các điều kiện nâng cao  lợi  thế cạnh  tranh  cho các siêu thị tại TP. HCM. 195  DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐàCÔNG BỐ  CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN  1.   Các công  ty kinh doanh gas  trong nước  ­ Cơ hội và  thách  thức  trong những  năm tới, Tạp chí Phát triển kinh tế, số 180, tháng 10/2005.  2.  Gia tăng đầu tư cho khoa học, công nghệ  ­ Giải pháp đột phá nâng cao năng  lực  cạnh  tranh  của  các  doanh  nghiệp  Việt  Nam,  Kỷ  yếu  hội  thảo  khoa  học:“Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tỉnh Phú Yên sau  khi Việt Nam gia nhập WTO” ­ tháng 12/2007.  3.  Tái cấu trúc nền kinh tế nhìn từ góc độ lý thuyết lợi thế cạnh tranh của Michael  E. Porter, Tạp chí Phát triển kinh tế, số 233, tháng 3/2010.  4. Phát  triển hệ thống siêu thị  trên tại TP. HCM trong bối cảnh hội nhập nhìn từ  góc độ lợi  thế cạnh tranh, Tạp chí Nghiên cứu Tài chính – Marketing, số 06,  tháng 11/2011. 196  TÀI LIỆU THAM KHẢO  TIẾNG VIỆT  1.  Báo cáo tổng kết thường niên của Saigon Co.op.  2.  Mộng Bình  (2009),  “Thị  trường bán  lẻ vẫn chưa  sôi động”, Thời báo Kinh  tế Sài  Gòn, số ra ngày 02/3/2009  3.  Bộ Thương mại (2004), Qui chế siêu thị, trung tâm thương mại (Ban hành kèm theo  Quyết định số 1371/2004/QĐ­BTM ngày 24/9/2004 của Bộ Thương mại).  4.  Bộ Thương mại (2007), Đề án phát triển thương mại trong nước đến năm 2010 và  định hướng đến năm 2020.  5.  CEO VN, “Khái quát về cạnh tranh trong kinh doanh”, www.saga.vn.  6.  Băng Châu (2010), “Qui hoạch thị trường bán lẻ”, Báo Nhân Dân, ngày 26/5/2010.  7.  Thảo  Chi  (2010),  “Bán  lẻ  nhưng  không  lượm  bạc  cắc”,  DNSG  Online,  ngày  11/12/2010.  8.  Nguyễn Thị Liên Diệp (2010), Quản trị học, Nxb Lao động – Xã hội.  9.  Trần Thị Kim Dung và Nguyễn Thị Mai Trang (2007), Ảnh hưởng của văn hóa tổ  chức  và phong  cách  lãnh  đạo  đến  kết  quả  làm  việc  của  nhân  viên  và  lòng  trung  thành của họ đối với tổ chức ­ Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ, ĐH Kinh tế TP.  HCM.  10.  Dương Ngọc Dũng (2008), Chiến lược cạnh tranh theo lý thuyết Michael E. Porter,  Nxb Tổng hợp TP. HCM.  11.  Nguyễn Khánh Duy (2009), Bài giảng thực hành mô hình cấu trúc tuyến tính SEM  và Phần mềm AMOS, ĐH Kinh tế TP. HCM.  12.  Nguyễn Đức Dy (2002), Từ điển kinh tế kinh doanh Anh ­ Việt, Nxb Khoa học và kỹ  thuật, Hà Nội, 2002.  13.  Đảng bộ TP. HCM, (2010), Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP. HCM lần thứ IX.  14.  Hội đồng Trung ương  (2002), Giáo  trình Kinh  tế học  chính  trị Mác  ­ Lênin, Nxb  Chính trị quốc gia, Hà Nội.  15.  Ipower.vn  (2010),  “Năng  lực  cạnh  tranh”,  Diễn  đàn  học  tập  và  giải  trí,  www.teentvo.com. 197  16.  Duy Khánh (2009), “Xu hướng mới  trong kinh doanh bán lẻ”, Báo Kinh doanh &  doanh nhân.  17.  Kim, W. C.  & Mauborgne  R.  (2007),  Chiến  lược  đại  dương  xanh,  Phương  Thúy  biên dịch,  Nxb Tri Thức.  18.  Kotler, P. (2001), Quản Trị Marketing, Vũ Trọng Hùng dịch, Nxb Thống kê.  19.  Nguyễn Hữu Lam (2008) “Áp dụng chiến lược: Mô hình, cấp độ và công cụ”, Quản  lý chiến lược công ty ­ Tài liệu học tập và giảng dạy tại AITCV.  20.  Nguyễn Hữu Lam  (2008),  “Các  tiếp  cận  với chiến  lược: Chọn  lựa và những  ràng  buộc quản  lý”, Quản Trị  Chiến  lược  Công  ty  ­ Tài  liệu  học  tập  và  giảng  dạy  tại  AITCV.  21.  Vũ Tùng Lâm (2006), Nâng cao sức cạnh  tranh của các doanh nghiệp  trong  tiến  trình  hội nhập kinh tế quốc tế, Nxb Chính Trị quốc gia, Hà Nội.  22.  Nguyễn Đỗ Tố Nga (2010), Những nhân tố ảnh hưởng đến sự hài  lòng của khách  hàng khi mua hàng qua mạng tại TP. HCM, Đại học Kinh tế TP. HCM ­ Luận văn  Thạc sĩ.  23.  Dương Ngọc (2010), “Tăng sức tiêu dùng nội địa”, Kinh tế 2009  ­ 2010 Việt Nam  và Thế giới ­ Thời báo Kinh tế Việt Nam.  24.  Nguyễn Thị Nhiều (2006), Siêu thị ­ phương thức kinh doanh bán lẻ hiện đại ở Việt  Nam, Nxb Lao động ­ Xã hội.  25.  Minh Nhung,“Cạnh tranh toàn cầu và lợi thế cạnh tranh của Việt Nam”, Báo Tuổi  trẻ chủ nhật số ra ngày 01/12/2008.  26.  Thanh Phương (2009), “Nguyễn Kim hướng đến chuỗi siêu thị điệm máy hiện đại”,  Thời báo vi tính Sài Gòn, số ra ngày 25/7/2009.  27.  Porter, M. (1985), Competitive Advantage, Nguyễn Phúc Hoàng biên dịch, Nxb Trẻ  ­ DT BOOKS.  28.  Porter, M. (1990), The Competitive Advantage of Nations, Nguyễn Phúc Hoàng biên  dịch, Nxb Trẻ ­ DT BOOKS.  29.  Reidenbach, R. E. & Goeke, R. W. (2007), Cạnh tranh giành khách hàng và chiến  thắng bằng giá  trị  ­ Những chiến  lược đột phá nhằm  thống  lĩnh  thị  trường, Đặng  Kim Cương biên dịch, Nxb Lao động ­ Xã hội. 198  30.  Trường Sơn (2010), “Mở cửa thị trường bán lẻ: Ai được? Ai mất?”, Vietnammls.net,  số ra ngày 04/4/2010.  31.  Sở Công Thương TP. HCM  (2009),  Báo  cáo  tại Hội  thảo  đánh giá  tác  động hội  nhập WTO.  32.  Thanh Tâm (2011), “Nhãn hiệu riêng: Cạnh tranh và hợp tác”, Thời báo Kinh tế Sài  Gòn, Số ra ngày 16/5/2011.  33.  Lê Văn Thanh & ctg (2010), “Mức sống và môi trường sống của các hộ gia đình tại  TP. HCM”, Viện nghiên cứu phát triển TP. HCM.  34.  Tôn Thất Nguyễn Thiêm, Thị trường, Chiến lược, Cơ cấu: Cạnh tranh về giá trị gia  tăng, định vị và phát triển doanh nghiệp, Nxb Tổng hợp TP. HCM.  35.  Nguyễn  Đình  Thọ  và  Nguyễn  Thị  Mai  Trang  (2007),  Nghiên  cứu  khoa  học  marketing ­ Ứng dụng mô hình cấu trúc tuyến tính SEM, Nxb Đại học quốc gia TP.  HCM.  36.  Nguyễn  Đình Thọ  và  Nguyễn  Thị Mai  Trang  (2008),  Nghiên  cứu  năng  lực  cạnh  tranh  động của các doanh nghiệp trên địa bàn TP. HCM ­ Đề tài nghiên cứu khoa  học và công nghệ trọng điểm cấp Bộ, Mã số B2007­09­46­TD.  37.  Nguyễn  Đình Thọ  (2011),  Phương  pháp  nghiên  cứu  khoa  học  trong  kinh  doanh,  Nxb Lao động ­ Xã hội.  38.  Minh  Thông  (2008),  “Doanh  thu  bán  lẻ  tại Việt  Nam  vượt  85  tỷ  USD  vào  năm  2012”, Báo Sài Gòn Giải Phóng, số ra ngày 28/08/2008.  39.  Thủ  tướng Chính phủ  (2007), Phê Duyệt đề  án phát  triển  thương mại  trong nước  đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020.  40.  Dân Trí  (2008),  “Bí  quyết  kinh  doanh bán  lẻ  ở Ấn Độ:  Cửa  hàng  càng  bừa  bộn,  càng bán chạy!”, số ra ngày 08/4/2008.  41.  Hoàng Trọng ­ Chu Nguyễn Mộng Ngọc (2005), Phân tích dữ liệu nghiên cứu với  SPSS, Nxb Thống kê.  42.  Nguyễn Văn Tuấn  (2008), “Phương pháp ước  tính  cỡ mẫu  cho một  nghiên  cứu  y  học”.  43.  Trần Văn Tùng (2004), Cạnh tranh kinh tế, Nxb, Thế giới mới, Hà Nội.  44.  UBND TP. HCM (2009), Qui hoạch Định hướng phát  triển chợ  ­  siêu  thị  ­  trung  tâm thương mại trên địa bàn TP. HCM từ năm 2009 ­ 2015. 199  45.  UBND. TP. HCM  (2009), Đề án phát  triển hệ  thống phân phối bán buôn, bán  lẻ  trên địa bàn TP. HCM đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2020.  46.  Thảo Vân (2009), “Bí quyết thành công của các đại gia bán lẻ”, Báo Doanh nhân  Sài Gòn, số ra ngày 20/10/2009.  47.  Vneconomy (2010), “500 Công ty có doanh thu lớn nhất  thế giới năm 2009”, Tạp  chí Fortune.  48.  Duy  Vũ  (2010),  “Thương  mại  điện  tử  trong  thế  giới  bán  lẻ”,  Vietnamnet,  ngày  21/9/2010.  49.  Tần  Vy,  (2009),  “Bán  lẻ  là  ngành  kinh  doanh  hấp  dẫn  nhất  ở  Việt  Nam”,  Báo  Vietnamnet, số ra ngày 20/04/2009.  50.  Thảo Vy  (2009),  “Nguyễn  Ngọc  Hòa  ­ TGĐ  Saigon  Co.op:  Đòi  ở  nhà  kho  chứ  không ở khách sạn để dành tiền đi học”, lanlevnlanlevn.wordpress.com.  51.  Hà  Vy  (2010),  “Thị  trường  khách  sạn  tại  TP.  HCM”,  Diễn  đàn  doanh  nghiệp,  www.dddn.com.vn.  52.  Walton S. & Huey J., Cuộc đời kinh doanh tại Mỹ, Lê Tường Vân, Nguyễn Phương  Hạnh, Phạm Thị Thanh Hà biên dịch, Nxb Tri Thức (2006).  53.  Webmaster (2005), “Người nghèo bị loại khỏi siêu thị”, www.tuoitre.com.vn.  TIẾNG ANH  54.  Anderson J. C. & Gerbing D. W. (1988), “Structural equation modelling in practice:  A  review  and  recommended  two­step  approach”,  Psychological  Bulletin,  103  (3),  411­423.  55.  Baney, J. (1991), “Firm resource and sustained competitive advantage”, Journal of  Managament, 7 (1), 99­120.  56.  Baney,  J., Wright,  M.  &  Ketchen  D.  J.  (2001),  “The  resource­based  view  of  the  firm:  ten years after 1991”, Journal of Managament, 27, 625­641.  57.  Bollen,  K.  A.  (1989),  “Structrural  Equations  with  Latant  Variable”,  New York:  John Wiley & Sons.  58.  Buzzel,  R.  D.  &  Gale,  B.  T.  (1987),  “The  PIMS  Principle  Linking  Strategy  to  Performance”, New York: The Free Press. 200  59.  Butz Howard E. Jc and Leonard D. Goodstein (1996), “Measuring Customer Value:  Gaining the Strategic Advantage”, Organizational Dynamics, 24 (Winter), 63­77.  60.  Churchill, Jr. G. A.(1995), Marketing Research Methodological Foundations 6 th  ed,  Chicago, Ill: The Dryden Press.  61.  Collis  J. D. &  Montgomely A. C.  (1995),  “Competing on Resources: Strategy  in  1990s”, Harvard Business Review.  62.  Craig,  C.  S.  &  Douglas,  S.  P.  (2000),“International  Marketing  Reseach”,  2 nd  ed,  Chichester: John Wiley & Sous.  63.  Gale,  B.  (1994),  “Managing  Customer  Value  Creating  Quality  and  Service  that  Customer Can See”, The Free Press, New York.  64.  Garvin  David  A.  (1983),  “Quality  on  the  line”,  Havard  Business  Revew,  61  (September­October),  64­75;  Leonard  Frank  S  and W.  Earl  Sasser  (1982),  “The  Incline of Quality”, Havard Business Revew,  61 (September­October), 163­171.  65.  Gerbing,  W.  D.  &  Anderson,  J.  C.  (1988),  “An  update  paradigm  for  scale  development  incorporating  unidimensionality  and  its  assessments”,  Journal  of  Marketing Research, 25 (2), 186­193.  66.  Hair, Jr. J. F, Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998), Multivariate  Data Analysis, 5 th ed, Upper Saddle River Prentice­Hall.  67.  Hall, Gene, Jim Rosenthal and Jucly Wade  (1993), “How to make gincering really  work”, Havard Business Review, 71 (November­December), 119­133.  68.  Harris  R.  J.  (1985),  “Aprimer  of  multivariate  analysis”,  2 nd  Ed,  New  York:  Acadimic Press.  69.  Hattie  J.  (1985),  “Methodology  review: Assessing  unidimensionality  of  test  and  items”, Applied Psychological Measurement, 9 (2), 139­164.  70.  Hoelter,  J.  W.  (1983),  “The  analysis  of  covariance  structure:  goodness­of­fit  indices”, Sociological methods and Research, 11, pp. 325­334.  71.  Maslow (1954), “Motivation and Personality”, New York: Harper Row, pp. 80­106.  72.  Morchett,  D.,  Swoboda,  B. & Schramm­Klein  (2006),  “Competutive  strategies  in  retailing  –  investigation  of  the  applicability  of  Porter’s  framework  for  food  retailers”, Journal of Retailing and Consumer Services, 13, 275­287. 201  73.  Nunnally,  J.  &  Bernstein,  I.  H  (1994),  Psychometric  Theory,  3 nd  ed,  New York:  McGraw ­ Hill.  74.  Parasuraman, A., Zeithaml, V. A. & Berry, L. L (1988), “SERVQUAL: A multiple  item  scale  for  measuring  consumer  perceptions  of  service  quality”  journal  of  retailing 64 (1), pp. 12­40.  75.  Parasuraman,  A.  (1997),  “Reflections  on  gaining  competitive  advantage  through  customer value”,  Journal of the Academic of Marketing Science, 25 (2), 154­161.  76.  Parasuraman, A. & Grewal. D  (2000),  “The  impact  of  technology  on  the  quality­  value­loyalty chain: A research agenda”, Journal of Academy of marketing Science,  28 (1), 168­174.  77.  Petrick, j. F. (2002), “Development of a Multi­Dimensional Scale for Measuring the  Perceived Value of a Service”, Journal of Leisure Research 34 (2), 119­134.  78.  Porter, M. (1996), “What is strategy?”, Harvard Business Review.  79.  Powell,  T.  C.  (2001),  “Competitive  Advantage:  Logical  and  Philosophical  Conderations”, Strategic Management Journal, (22), 875­888.  80.  Robert, M. & Devaux, M. (1997), “Strategy Pure & Simple: How Winning CEOs  Outthink Their Competition”, McGraw ­ Hill, New York.  81.  Steenkamp,  J­B.  E.  M.  &  Van  Trijp.  H.  C.  M.  (1991),  “The  use  of  LISREL  In  validting marketing constructs”,  International Journal of Research in marketing, 8  (4), 283­299.  82.  Sweeney,  J.  C.,  Soutar,  G.  N.,  &  Johnson,  L.  W.  (1998),  “Consumer  Perceived  Value:  Development  of  a  multiple  item  scale”,  American  Marketing  Association  Conference Procendings, 119­138.  83.  Sweeney,  J.  C.  &  Soutar,  G.  N.  (2001),  “Consumer  Perceived  Value:  The  development of a multiple item scale”, Journal of Retailing, 77, pp. 203­220.  84.  Wernerfelt. B  (1984),  “A resource based view of  the  firm”, Strategic Management  Journal 5: 171­80  85.  Woodruff,  R.  B.  (1997),  “Customer  Value:  The  Next  Source  for  Competitive  Advantage”, Journal of the Academy of  Marketing Science, 139­153. 202  86.  Zeithaml,  V.  A.  (1988),  “Consumer  perceptions  of  price,  quality  and  value:  A  measurement model and synthesis of evidence”, Journal of Marketing, 52 (july), 2­  22.  87.  Zeithaml, V. A. & Bitner, M. J. (2000), Services Marketing, Boston: McGraw Hill.  88.  Zyman, S.  (1999), “The End of Marketing as We Know  it”, Harper Collins, New  York.  S 1

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfnang_cao_loi_the_canh_tranh_cho_cac_sieu_thi_tai_tp_ho_chi_minh.pdf
Tài liệu liên quan