Luận án Những giải pháp phát triển dịch vụ thẻ tại các Ngân hàng thương mại nhà nước ở Việt Nam

xö lý khi cã sù cè. Khi hÖ thèng ngõng ho¹t ®éng hoÆc ph¸t hiÖn sai sãt ph¶i thùc hiÖn ngay c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn, söa ch÷a vµ kh¾c phôc kÞp thêi. T¨ng c−êng kiÓm so¸t c¸c b−íc thùc hiÖn nghiÖp vô cña c¸c c¸n bé lµm viÖc trùc tiÕp, ®¶m b¶o tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c quy tr×nh quy ®Þnh. m. Xö lý giao dÞch gi¶ m¹o ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý cÇn thiÕt khi ph¸t sinh c¸c giao dÞch gi¶ m¹o: ngay khi ph¸t hiÖn c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn giao dÞch gi¶ m¹o t¹i §VCNT hay viÖc lîi dông thÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh, ph¶i theo dâi s¸t sao mäi ho¹t ®éng vµ diÔn biÕn liªn quan ®Õn c¸c ®èi t−îng ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thi hµnh cÇn thiÕt ®Ó ng¨n chÆn hoÆc xö lý nh− kho¸ thÎ t¹i hÖ thèng vµ th«ng b¸o toµn cÇu trªn danh s¸ch thÎ cÊm l−u hµnh trong thêi gian quy ®Þnh, th«ng b¸o vµ phèi hîp víi c¬ quan an ninh trong n−íc vµ quèc tÕ ®Ó t×m hiÓu vµ ng¨n chÆn. n. H¹n chÕ rñi ro kü thuËt H¹n chÕ tèi ®a rñi ro liªn quan ®Õn trôc trÆc kü thuËt trong hÖ thèng: §èi víi bÊt kú mét hÖ th«ng tin häc nµo còng ®Òu cã nh÷ng ®iÓm träng yÕu, 161 quyÕt ®Þnh lín ®Õn ho¹t ®éng cña toµn hÖ thèng, thËm chÝ cã thÓ trôc trÆc kü thuËt x¶y ra chØ cÇn t¹i mét ®iÓm cã thÓ lµm tª liÖt ho¹t ®éng cña hÖ thèng trªn toµn cÇu nÕu kh«ng cã ph−¬ng ¸n tr−íc vµ chÊp nhËn rñi ro. Do vËy, mçi ng©n hµng cÇn ph¶i ph©n tÝch rÊt cô thÓ toµn bé quy tr×nh lu©n chuyÓn th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c lo¹i giao dÞch ®Ó tõ ®ã x©y dùng ph−¬ng ¸n dù phßng nÕu x¶y ra trôc trÆc kü thuËt t¹i c¸c ®iÓm ®ã.Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra tÝnh s½n sµng, æn ®Þnh chÝnh x¸c cña hÖ th«ng m¸y tÝnh liªn quan. Trong tr−êng hîp hÖ thèng x¶y ra trôc trÆc, ph¶i liªn hÖ ngay víi Tæ chøc thÎ quèc tÕ yªu cÇu phèi hîp xö lý vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p an toµn. Ph¶i x©y dùng trung t©m dù phßng ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng an toµn trong mäi t×nh huèng. 3.2.8. C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc cÇn tiÕp tôc ®Çu t− hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng, më réng ®Õn tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh phè, thÞ x·. Ph¸t triÓn dÞch vô thÎ kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn ®Çu t− hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng vµ hÖ thèng thanh to¸n. Bëi v× ®©y lµ nÒn t¶ng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng dÞch vô thÎ, h¹n chÕ vµ phßng ngõa rñi ro vÒ dÞch vô thÎ vµ ®a d¹ng ho¸ tiÖn Ých thÎ cho kh¸ch hµng. TÝnh cho ®Õn nay, thÞ tr−êng thÎ ViÖt Nam tuy ®l h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn 10 n¨m, song so víi tèc ®é vµ quy m« cña thÞ tr−êng thÎ quèc tÕ th× vÉn cßn lµ nhá. §Ó ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn, cÇn ph¶i tËp trung vµo ®Çu t− kü thuËt, c¶ vÒ c¬ së vËt chÊt lÉn tr×nh ®é c¸n bé. CÇn ph¶i coi ®Çu t− cho lÜnh vùc nµy lµ ®Çu t− dµi h¹n, lµ hiÖu qu¶ l©u dµi, trong ®ã ph¶i tÝnh c¶ ®Õn hiÖu qu¶ vÒ chÝnh trÞ, xl héi. Tr−íc m¾t, cÇn tËp trung ®Çu t− cho hÖ thèng dù phßng, back up d÷ liÖu c¶ vÒ phÇn cøng, phÇn mÒm ®Ó h¹n chÕ rñi ro. ViÖc ®Çu t− cho c«ng nghÖ ®ßi hái b¶n th©n c¸c ng©n hµng ph¶i cã cè g¾ng lín. Song, c«ng nghÖ thÎ lµ mét c«ng nghÖ cao, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Òu lµ nh÷ng m¸y mãc hiÖn ®¹i mµ víi kh¶ n¨ng hiÖn t¹i ViÖt Nam ch−a thÓ s¶n xuÊt 162 ®−îc, thËm chÝ c¶ nh÷ng linh kiÖn thay thÕ còng ch−a cã. T×nh tr¹ng c¸c ng©n hµng ng¹i ®Çu t− vµo lÜnh vùc thanh to¸n thÎ hiÖn nay còng bëi nguyªn nh©n chÝnh lµ chi phÝ ®Çu t− qu¸ cao. ViÖc ®Çu t− nµy bao gåm c¶ m¸y mãc thiÕt bÞ, ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm vi tÝnh vµ c¶ n©ng cao tr×nh ®é nh©n viªn ng©n hµng. ViÖc lùa chän m¸y ATM vµ c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ kh¸c mét mÆt b¶m ®¶m phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam, n¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc, phï hîp víi h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin trong n−íc, tiÖn Ých kh¸ch hµng chÊp nhËn,... nh÷ng còng cÇn tÝnh tíi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ trong trung h¹n. Nhanh chãng ®−a tÊt c¶ c¸c NHTM vµ chi nh¸nh NHTM trong c¶ n−íc tham gia hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng. Thu hót hÖ thèng Kho b¹c Nhµ n−íc vµo hÖ thèng thanh to¸n tiÖn lîi nµy. Më réng ph¹m vi thanh to¸n ®èi víi c¸c luång thanh to¸n cã gi¸ trÞ thÊp ®èi víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc tham gia thanh to¸n bï trõ. Ph¸t triÓn hÖ thèng giao dÞch mét cöa ë c¸c NHTM. C¸c NHTM còng m¹nh d¹n ®Çu t− m¹nh mÏ l¾p ®Æt hÖ thèng m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM réng kh¾p ë c¸c ®Þa ph−¬ng. ChÊp nhËn lç trong riªng ho¹t ®éng nµy trong thêi gian 3 - 4 n¨m ®Çu ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng trong d©n c−, thu lli trong c¸c n¨m sau ®ã. 3.2.9. C¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc cÇn ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ vµ tiÕp thÞ c¸c dÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng nãi chung trong ®ã cã dÞch vô thÎ trong c¶ n−íc Nh− ®l nãi, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, céng víi thãi quen kh«ng chó träng ®Õn tiÕt kiÖm, quan t©m ®Õn ch¬i xæ sè. V× vËy c«ng t¸c qu¶ng b¸, tiÕp thÞ, tuyªn truyÒn, khuyÕn m¹i ®Ó ng−êi d©n trong vïng biÕt ®Õn, lµm quen, thÊy ®−îc lîi Ých thùc sù vµ chÊp nhËn c¸c dÞch vô tµi chÝnh – ng©n hµng lµ rÊt quan träng. Trong ®ã dÞch vô thÎ lµ trung t©m cña dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng c¸ nh©n. Bëi v× tõ dÞch vô thÎ ph¸t triÓn c¸c tiÖn Ých dÞch vô kh¸c cho kh¸ch hµng. C¸c C«ng ty b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ c¸c C«ng ty liªn doanh b¶o hiÓm vµ c¸c C«ng ty b¶o hiÓm 100% vèn n−íc ngoµi, nh−: 163 Prudentail, AIA,… tæ chøc tiÕp thÞ, khuyÕn m¹i, më réng thÞ tr−êng dÞch vô b¶o hiÓm cña m×nh kh¸ tèt, nh−ng c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc vµ tæ chøc tÝn dông kh¸c míi chØ chó träng ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông, ®Õn më réng cho vay, cßn c¸c dÞch vô ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ dÞch vô thÎ ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc. Bëi vËy, c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc cÇn ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn , qu¶ng c¸o, c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, khuyÕn m¹i; trong ®ã tr−íc m¾t tËp trung vµo ph¸t triÓn dÞch vô tµi kho¶n c¸ nh©n vµ tiÖn Ých sö dông tµi kho¶n, nh−: sö dông thÎ rót tiÒn mÆt ATM, thanh to¸n chi tr¶ tiÒn dÞch vô ®iÖn, n−íc s¹ch, ®iÖn tho¹i, phÝ b¶o hiÓm chi tr¶ häc phÝ…, tiÕn tíi lµ nép thuÕ, nép c¸c kho¶n phÝ vµ lÖ phÝ cho ng©n s¸ch nhµ n−íc qua hÖ thèng kho b¹c th«ng qua sö dông thÎ ATM, thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt qua ng©n hµng. C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc nªn t¨ng c−êng cö c¸n bé ®Õn tiÕp thÞ trùc tiÕp t¹i c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ, tæ chøc, tr−êng ®¹i häc, bÖnh viÖn… ®Ó më réng dÞch vô chi tr¶ l−¬ng quan ng©n hµng; ®ång thêi tiÕp thÞ ®Õn c¸c hé kinh doanh, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n cã thu nhËp kh¸, æn ®Þnh,… vËn ®éng hä më tµi kho¶n c¸ nh©n vµ thùc hiÖn dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt qua ng©n hµng. C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc còng nªn ¸p dông h×nh thøc ®¹i lý, chi ho¶ hång cho c¸c tæ chøc hay c¸ nh©n më tµi kho¶n c¸ nh©n hay chÊp nhËn ph¸t hµnh thÎ ATM, thÎ tÝn dông,…; nghiªn cøu ¸p dông thÝ ®iÓm ®¹i lý ph¸t hµnh thÎ ATM cho c¸c Tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng, hay tæ chøc kh¸c. VÒ nghÖ thuËt thu hót vµ ph¸t triÓn kh¸ch hµng: Ngay tõ lÇn ®Çu tiªn tiÕp cËn kh¸ch hµng vµ cung cÊp th«ng tin vÒ s¶n phÈm thÎ ATM, cÇn g©y c¶m t×nh trong giao tiÕp. Mét s« biÖn ph¸p g©y c¶m t×nh nh−: Hly mØm c−êi, hly nhí tªn kh¸ch hµng, hly lµ ng−êi nghe tèt nhÊt khuyÕn khÝch khi hä tù nãi vÒ m×nh, hly nãi nh÷ng g× mµ kh¸ch hµng quan t©m vÒ s¶n phÈm thÎ ATM, hly ®Ò cao tiÖn Ých v−ît tréi cña s¶n phÈm thÎ ATM cña Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam nh−ng tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc nãi xÊu ®èi thñ c¹nh tranh… 164 TiÕp theo cÇn thuyÕt phôc kh¸ch hµng theo quan ®iÓm cña m×nh. C¸ch duy nhÊt ®Ó giµnh chiÕn th¾ng lµ: tr¸nh tranh cli trong bµn luËn, t«n träng ý kiÕn kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm thÎ ATM, thõa nhËn nh÷ng g× c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam ch−a lµm ®−îc trong lÜnh vùc thÎ ATM vµ kh«ng quªn høa hÑn ph¸t triÓn kh¾c phôc, lu«n gi÷ thiÖn c¶m víi kh¸ch hµng, hly ®Ó kh¸ch hµng xem r»ng ý muèn cña Ng©n hµng chÝnh lµ ý nghÜ cña hä, cè g¾ng cëi më khi xem xÐt sù viÖc theo quan ®iÓm cña Kh¸ch hµng, tÕ nhÞ ho¸ nh÷ng ý kiÕn ®Ò b¹t cña Ng©n hµng… Tæ chøc tèt Marketing néi bé: Ngµy nay c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ Ng©n hµng nãi riªng ph¶i lµm Marketing néi bé v× nã khuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn lµm viÖc tÝch cùc h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n, c¸c phßng ban cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ t−¬ng hç gióp ®ì lÉn nhau. C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam cÇn chó ý mét sè ®iÓm khi lµm c«ng t¸c Marketing néi bé: + Khi tuyÓn ng−êi ph¶i lùa chän kh¸ch quan nh÷ng ng−êi cã n¨ng lùc yªu nghÒ, cã ®¹o ®øc. + NÕu nh©n viªn cã nhiÒu thµnh tÝch tèt cã thÓ khen th−ëng, t¹o c¬ héi cho hä th¨ng tiÕn. + Th−êng xuyªn cö nh©n viªn ®i häc c¸c líp båi d−ìng vÒ nghiÖp vô chuyªn ngµnh Marketing. + Ban llnh ®¹o nªn tæ chøc cho nh©n viªn cña m×nh nh÷ng buæi giao l−u nghÒ nghiÖp, tÝch cùc tham gia phong trµo v¨n nghÖ, thi nghiÖp vô do ngµnh Ng©n hµng tæ chøc. + Xö lý nghiªm minh nh÷ng tr−êng hîp vi ph¹m quy t¾c nghÒ nghiÖp khuyÕn khÝch sù gãp ý trong c«ng viÖc, c¸c phßng ban trong c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam cã mèi liªn hÖ ch¾t chÏ, trî gióp cho nhau. Tæ chøc tèt Marketing quan hÖ víi kh¸ch hµng: Ng−êi llnh ®¹o ph¶i kh¬i dËy trong c¸c nh©n viªn sù tù hµo vÒ Ng©n hµng cña m×nh lµm viÖc, chÝnh hä lµ nh÷ng ng−êi qu¶ng c¸o cho kh¸ch hµng 165 vÒ Ng©n hµng cña m×nh mét c¸ch tÝch cùc nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt. V× thÕ mçi nh©n viªn c©n ph¶i lu«n mØm c−êi, t¸c phong nhanh nhÑn, cÈn thËn, trang phôc gän gµng, ®Ñp m¾t nh»m ®em l¹i cho kh¸ch hµng sù tin t−ëng, sù tho¶i m¸i vµ nh− vËy hä sÏ gióp Ng©n hµng giíi thiÖu h×nh ¶nh cña m×nh víi nhiÒu ng−êi ®ång thêi hä còng tiªu dïng s¶n phÈm nhiÒu h¬n vµ cã thÓ trë thµnh Kh¸ch hµng trung thµnh nhÊt. Tæ chøc cã hiÖu qu¶ ch−¬ng tr×nh Marketing hçn hîp a. ChÝnh s¸ch s¶n phÈm §Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a s¶n phÈm thÎ ATM, c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam cÇn nghiªn cøu, c¶i tiÕn vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm dÞch vô cña m×nh, ®ång thêi chÊt l−îng s¶n phÈm ph¶i lu«n lu«n ®−îc n©ng cao. MÆc dï s¶n phÈm thÎ ATM do c¸c Chi nh¸nh kh«ng trùc tiÕp t¹o ra nh−ng víi viÖc n©ng cao chÊt l−îng phôc vô kh¸ch hµng, c¸c Chi nh¸nh cã thÓ ngµy cµng thu hót kh¸ch hµng sö dông thÎ ATM do Chi nh¸nh ph¸t hµnh. b. ChÝnh s¸ch gi¸ c¶ MÆc dï gi¸ c¶ kh«ng ph¶i lµ ®iÒu duy nhÊt kh¸ch hµng quan t©m khi quyÕt ®Þnh sö dông dÞch vô thÎ ATM cña Ng©n hµng nh−ng nã ®ãng mét vai trß kh¸ quan träng. HiÖn nay, c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam ®l cho phÐp c¸c Chi nh¸nh tù quyÕt ®Þnh phÝ ph¸t hµnh thÎ. C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam chØ quy ®Þnh møc phÝ ph¸t hµnh trung b×nh. §©y lµ mét c¬ héi tèt ®Ó cho Chi nh¸nh ph¸t triÓn s¶n phÈm thÎ ATM trong thêi gia tíi. C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam cÇn xem xÐt trong sè c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, kh¸ch hµng nµo quan träng vµ kh¸ch hµng nµo th−êng xuyªn sö dông dÞch vô liªn quan ®Õn s¶n phÈm thÎ ATM ®Ó tõ ®ã cã møc phÝ ph¸t hµnh thÎ ATM phï hîp víi tõng lo¹i kh¸ch hµng vµ ®¶m b¶o møc phÝ trung b×nh cña c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam. c. ChÝnh s¸ch ph©n phèi C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn kh¸ ®«ng d©n c− vµ cã m¹ng l−íi chi nh¸nh vµ phßng giao dÞch ®Òu kh¾p. Do 166 ®ã cã thÓ nghiªn cøu vµ thùc hiÖn viÖc ph¸t hµnh thÎ ATM t¹i c¸c chi nh¸nh vµ phßng giao dÞch. §iÒu nµy sÏ tao sù thuËn lîi cho kh¸ch hµng khi cã nhu cÇu sö dông thÎ ATM vµ t¹o kªnh th«ng tin tuyªn truyÒn ®Õn kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm thÎ ATM cña c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam. §èi víi ®èi t−îng kh¸ch hµng lµ c¸c ®¬n vÞ ®l cã quan hÖ giao dÞch víi c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam, cÇn giao nhiÖm vô ph¸t triÓn s¶n phÈm thÎ ATM cho c¸n bé ®l cã quan hÖ mËt thiÕt víi ®¬n vÞ. V× ®©y lµ ng−êi ®¹i diÖn cña Ng©n hµng th−êng xuyªn gÆp gì vµ lµm viÖc víi ®¬n vÞ. Bªn c¹nh ®ã, cÇn ®Èy m¹nh khai th¸c c¸c c¬ së lµm ®¹i lý ph¸t hµnh thÎ cho Ng©n hµng nh− c¸c V¨n phßng ®oµn thanh niªn c¸c tr−êng §¹i häc, cao ®¼ng vµ d¹y nghÒ... d. ChÝnh s¸ch xóc tiÕn hçn hîp Trong c«ng t¸c ph¸t hµnh thÎ ATM, cÇn lùa chän, t×m hiÓu nhu cÇu thùc tÕ cña kh¸ch hµng ®Ó t− vÊn cho kh¸ch hµng lo¹i thÎ phï hîp. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c nh©n viªn giao dÞch ph¶i cã nghiÖp vô chuyªn m«n tèt, th¸i ®é nhÑ nhµng, ©n cÇn khi tiÕp kh¸ch. Trong c«ng t¸c xóc tiÕn marketing, Chi nh¸nh nªn cã mét sè quµ hîp lý ®Ó tÆng cho kh¸ch hµng ph¸t hµnh thÎ ATM víi sè l−îng lín. Bªn c¹nh ®ã c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam nªn tÝch cùc tham gia vµo mét sè ch−¬ng tr×nh cña Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam, ch−¬ng tr×nh cña c¸c ®¬n vÞ céng t¸c víi Ng©n hµng trong c«ng t¸c ph¸t hµnh thÎ ATM. §ång thêi viÖc tæ chøc th−êng xuyªn héi nghÞ kh¸ch hµng h−íng vµo nhãm kh¸ch hµng nhÊt ®Þnh víi quy m« nhá còng sÏ khuyÕn khÝch kh¸ch hµng tham gia ý kiÕn n©ng cao chÊt l−îng phôc vô kh¸ch hµng. Trong ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, Chi nh¸nh cã thÓ ®Èy m¹nh c«ng t¸c qu¶ng c¸o s¶n phÈm thÎ ATM b»ng tê r¬i, vµ cã thÓ qu¶ng c¸o trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §Æc biÖt lµ qu¶ng c¸o trªn Internet. Th«ng ®iÖp qu¶ng c¸o s¶n phÈm thÎ ATM ph¶i ®−îc thiÕt kÕ ®¬n gi¶n, ng¾n gän, t¹o sù ®éc ®¸o, Ên t−îng vµ tin t−ëng cña ®èi t−îng nhËn tin. CÇn nhÊn m¹nh cña s¶n phÈm 167 thÎ t¹i c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc ViÖt Nam “Mang ®Õn ®iÒu ng−êi kh¸c h»ng m¬”. Ngoµi ra bé phËn ph¸t hµnh cÇn ®−îc bè trÝ gän gµng, ®Ñp m¾t, khang trang nh»m t¹o sù bÒ thÕ cho Ng©n hµng. Lu«n cã s½n tê r¬i qu¶ng c¸o phôc vô kh¸ch hµng khi chê ®îi ®Ó kh¸ch hµng cã th«ng tin râ h¬n vÒ s¶n phÈm thÎ ATM cña Ng©n hµng. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.3.1. §èi víi ChÝnh phñ - Ban chØ ®¹o ph¸t triÓn c«ng nghÖ quèc gia cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ phôc vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, trong ®ã cã h×nh thøc thanh to¸n thÎ; - Nghiªn cøu ®Ò xuÊt Quèc héi hoÆc ban hµnh míi hoÆc bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®iÒu chØnh h×nh thøc thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam. - CÇn cã nh÷ng ch−¬ng tr×nh ®Çu t− hoÆc hç trî ®Çu t− cho viÖc më réng h×nh thøc thanh to¸n thÎ nh− hç trî kinh phÝ ®Çu t−, cÊp ®Êt x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt thÎ, s¶n xuÊt m¸y mãc trang thiÕt bÞ liªn quan... - ChØ ®¹o ph¸t triÓn m¹nh c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng, - C¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ thanh to¸n vÒ dÞch vô thÎ,… cÇn sím ®−îc hoµn thiÖn vµ bæ sung. LuËt sÐc cÇn phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Quy ®Þnh vÒ c¸c dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö, chøng tõ ®iÖn tö, ch÷ ký ®iÖn tö,… cÇn sím ®−îc ban hµnh ®Çy ®ñ vµ còng ph¶i phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. - Nhµ n−íc cÇn nghiªn cøu vµ ban hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt liªn quan trùc tiÕp ®Õn nghiÖp vô thÎ ®Ó ®iÒu chØnh c¸c hµnh vi liªn quan, ®Æc biÖt lµ liªn quan ®Õn tranh chÊp, rñi ro, lµm c¬ së ®Ó xö lý khi x¶y ra. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng khi cã liªn quan ®Õn yÕu tè n−íc ngoµi. - C¸c c¬ quan qu¶n lý kinh tÕ, xl héi, ph¸p luËt cÇn cã sù quan t©m nghiªn cøu vÒ lÜnh vùc thanh to¸n thÎ, th«ng qua viÖc ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch, quy chÕ, quy ®Þnh t¹o m«i tr−êng ph¸p lý ®Çy ®ñ ®Ó nghiÖp vô thÎ ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn lµnh m¹nh ®óng h−íng. 168 - Quy ®Þnh vÒ dù phßng trong thanh to¸n thÎ. - §Èy m¹nh c«ng t¸c chèng téi ph¹m vi ph¹m gian lËn vÒ thÎ. - T¨ng c−êng ®Çu t− cho nh÷ng ph−¬ng tiÖn ph¸t hiÖn nh÷ng gian lËn vÒ thÎ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng gian lËn tinh vi trªn m¹ng Internet hiÖn nay. - Hoµn thiÖn m«i tr−êng ph¸p lý kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp gi÷a quy chÕ hiÖn hµnh vÒ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ víi c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan. Nhµ n−íc nªn xem xÐt, hç trî dµnh −u tiªn ®èi víi nh÷ng ho¹t ®éng liªn quan ®Õn thanh to¸n thÎ nh−: - Gi¶m thuÕ nhËp khÈu cho nh÷ng m¸y mãc phôc vô cho ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ hoÆc t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy cña c¸c ng©n hµng. - T−¬ng lai, cÇn ph¶i ®Çu t− thµnh lËp c¸c c¬ së, nhµ m¸y s¶n xuÊt c¸c m¸y mãc hoÆc c¸c linh kiÖn thay thÕ cho c¸c thiÕt bÞ phôc vô cho ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ nh− m¸y dËp thÎ, m¸y ATM, POS nh»m gi¶m gi¸ thµnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng cã kh¶ n¨ng tù trang bÞ vµ trang bÞ cho c¸c ®¹i lý ®Çy ®ñ, réng rli h¬n, còng nh− cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt thÎ thay thÕ cho nguån thÎ tr¾ng chóng ta ®ang ph¶i nhËp tõ n−íc ngoµi víi chi phÝ cao. Nhµ n−íc cÇn cã chÝnh s¸ch tµi chÝnh thÝch hîp khuyÕn khÝch c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i ph¸t triÓn m¹nh c¸c dÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng. Møc thuÕ thu ®èi víi ho¹t ®éng dÞch vô ng©n hµng còng nªn ®−îc ®iÒu chØnh gi¶m xuèng ®èi víi c¸c chi nh¸nh NHTM, hay NHTM ®ang ho¹t ®éng ë c¸c vïng n«ng th«n nãi chung, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c NHTM ®Èy m¹nh ®Çu t−, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, më réng c¸c dÞch vô ng©n hµng. Kho¶n thuÕ ®−îc gi¶m ®ã giµnh cho ®Çu t− hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng vµ dÞch vô thanh to¸n. 3.3.2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n−íc - Ng©n hµng Nhµ n−íc trùc tiÕp ®Ò ra ®Þnh h−íng ph¸t triÓn thÞ tr−êng thÎ vµ chØ ®¹o, gi¸m s¸t c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i thùc hiÖn. §¶m b¶o m«i 169 tr−êng b×nh ®¼ng ®Ó c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ho¹t ®éng, c¹nh tranh lµnh m¹nh, cïng ph¸t triÓn víi lîi Ých kinh tÕ cao, tr¸nh ®Çu t− trµn lan, chång cheo vµ llng phÝ. - Ng©n hµng Nhµ n−íc hç trî kü thuËt còng nh− kinh phÝ ®Ó c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ trong kh¶ n¨ng cho phÐp. Chó träng ®Õn h¹ tÇng c¬ së kü thuËt dïng chung cho c¸c hÖ thèng ATM cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. - Ng©n hµng Nhµ n−íc chØ ®¹o ®Ó sím hoµn thiÖn toµn bé Dù ¸n HiÖn ®¹i ho¸ Ng©n hµng vµ HÖ thèng thanh to¸n, ph¸t huy vµ khai th¸c hiÖu qu¶ cña Dù ¸n nµy, lµm c¬ së cho h×nh thøc thanh to¸n thÎ ph¸t triÓn thuËn lîi. - Cho ®Õn nay, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thÎ do NHNN ban hµnh ®Òu cßn thiÕu vµ cßn nhiÒu bÊt cËp, kh«ng cËp nhËt hoÆc phï hîp víi thùc tiÔn vÒ tÝnh chÊt còng nh− ph¹m vi sö dông cña c¸c lo¹i thÎ. Víi vai trß lµ mét c«ng cô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, ho¹t ®éng cña dÞch vô thÎ dùa nhiÒu trªn kh¶ n¨ng hç trî cña c«ng nghÖ cÇn ph¶i cã c¸c qui ®Þnh riªng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. - Nghiªn cøu tr×nh ChÝnh phñ ®−a dÇn quy ®Þnh më vµ sö dông tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng lµ b¾t buéc ®èi víi mäi ng−êi d©n, tr−íc m¾t cã thÓ ¸p dông ®èi víi c¸n bé c«ng chøc nhµ n−íc vµ c¸n bé trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc. - Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi: ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn nay ®l cã quy ®Þnh vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n thÎ t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ vµ t¹i c¸c ng©n hµng tuú theo chøc n¨ng ho¹t ®éng vµ h×nh thøc ®Çu t− vèn, nh−ng viÖc sö dông thÎ do ng©n hµng ViÖt Nam ph¸t hµnh t¹i thÞ tr−êng n−íc ngoµi vÉn ch−a ®−îc quy ®Þnh. Theo xu h−íng ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi, ViÖt Nam ®l ®Þnh h−íng tõng b−íc tù do ho¸ c¸c giao dÞch vlng lai. §Ó phï hîp víi ®Þnh h−íng nµy vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho h×nh thøc thanh to¸n thÎ ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi cÇn cã quy ®Þnh ®Þnh ®èi víi viÖc sö dông thÎ tÝn dông quèc tÕ còng nh− thÎ ghi nî 170 do ng©n hµng ViÖt Nam ph¸t hµnh t¹i n−íc ngoµi. - Më réng vµ hoµn thiÖn HÖ thèng th«ng tin tÝn dông cho ho¹t ®éng ph¸t hµnh thÎ: Rñi ro cña h×nh thøc thanh to¸n thÎ, ®Æc biÖt lµ thÎ tÝn dông cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn th«ng tin cña chñ thÎ vµ c¸c §VCNT. HiÖn nay, Trung t©m th«ng tin tÝn dông NHNN VN vµ HÖ thèng th«ng tin tÝn dông míi chñ yÕu phôc vô cho c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i b»ng c¸c th«ng tin kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp, gióp c¸c ng©n hµng ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp ®Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t− mµ ch−a ®Ò cËp, bao qu¸t ®Õn sè kh¸ch hµng lµ thÓ nh©n. Do vËy, HÖ thèng th«ng tin tÝn dông cÇn ®−îc tiÕp tôc bæ sung c¸c th«ng tin vÒ chñ thÎ tÝn dông cña c¸c NHTMVN v× thùc chÊt mèi quan hÖ gi÷a chñ thÎ vµ NHPHT lµ tÝn dông tuÇn hoµn. C¸c th«ng tin vÒ chñ thÎ tÝn dông sÏ gióp c¸c ng©n hµng qu¶n trÞ ®−îc rñi ro trong nghiÖp vô cña m×nh. §Ó triÓn khai ®−îc néi dung nµy, Ng©n hµng Nhµ n−íc cÇn ®−a ra c¸c yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi c¸c NHPHT trong viÖc cung cÊp cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ chñ thÎ, bæ sung vµo hÖ thèng th«ng tin dïng chung cho c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. Bªn c¹nh ®ã, Ng©n hµng Nhµ n−íc nªn giíi thiÖu vµ gióp c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i thu thËp c¸c th«ng tin, tµi liÖu c¬ b¶n vµ chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô thÎ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i trong n−íc cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng n−íc ngoµi trong viÖc ph¸t triÓn dÞch vô thÎ. - Thµnh lËp c«ng ty cung øng tiÒn mÆt cho c¸c m¸y ATM: Trong ho¹t ®éng nghiÖp vô thÎ ATM cña ng©n hµng th−¬ng m¹i, mét trong nh÷ng c«ng viÖc tèn kÐm thêi gian vµ nh©n lùc lµ viÖc ph©n lo¹i tiÒn mÆt ®ñ tiªu chuÈn ®Ó cung cÊp cho m¸y ATM còng nh− viÖc n¹p vµo tiÒn vµo c¸c m¸y ATM ®−îc bè trÝ réng kh¾p trong ph¹m vi c¶ n−íc. §iÒu nµy sÏ phøc t¹p vµ trë nªn kÐm hiÖu qu¶ khi c¸c m¸y ATM ®−îc ®Æt ë nh÷ng vïng kh«ng cã chi nh¸nh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i ®ã hoÆc cïng mét chç cã nhiÒu ng©n 171 hµng th−¬ng m¹i cïng ®Æt m¸y ATM v× tõng ng©n hµng ®Ò ph¶i lo bè trÝ n¹p tiÒn vµo m¸y cña m×nh khi hÕt tiÒn, ®Òu ph¶i di chuyÓn tiÒn tõ trô së ®Õn m¸y ATM. Do vËy, gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt víi Ng©n hµng Nhµ n−íc nªn nghiªn cøu thµnh lËp C«ng ty cung øng tiÒn mÆt cho c¸c m¸y ATM cña tÊt c¶ c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ký hîp ®ång víi C«ng ty. C«ng ty cã chi nh¸nh t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c vïng cã ®Æt m¸y ATM cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. Trªn c¬ së hÖ thèng qu¶n lý ATM cña m×nh, c¸c NHTM sÏ th«ng b¸o yªu cÇu n¹p tiÒn tíi C«ng ty vµ C«ng ty sÏ triÓn khai thùc hiÖn viÖc cung øng n¹p tiÒn vµo m¸y ATM vµ sÏ quyÕt to¸n víi c¸c ng©n hµng yªu cÇu c¶ phÇn tiÒn ®l cung øng vµ thu phÝ dÞch vô. Tuy nhiªn, ®Ó triÓn khai ®−îc dÞch vô nµy ®ßi hái ph¶i cã sù ñng hé vµ hç trî rÊt lín cña Ng©n hµng Nhµ n−íc trong lÜnh vùc ban hµnh chÕ ®é vµ cung øng tiÒn mÆt ®ñ tiªu chuÈn cho m¸y ATM ho¹t ®éng. - Hç trî c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i: Hç trî, h−íng dÉn c¸c ng©n hµng trong viÖc x©y dùng chÕ ®é b¸o c¸o, h¹ch to¸n, kiÓm tra phï hîp nghiÖp vô thÎ theo th«ng lÖ quèc tÕ vµ c¸c yªu cÇu cña Ng©n hµng Nhµ n−íc. Ng©n hµng Nhµ n−íc nªn cã chÝnh s¸ch trî gióp c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr−êng thÎ trong n−íc. Ngoµi ra, Ng©n hµng Nhµ n−íc còng cÇn cã biÖn ph¸p xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi c¸c ng©n hµng vi ph¹m quy ®Þnh chung trong ho¹t ®éng thÎ nh»m t¹o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gãp phÇn thóc ®Èy thÞ tr−êng thÎ t¹i ViÖt Nam ph¸t triÓn. - §Çu t− ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÎ: §Çu t− ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÎ lµ ®Çu t− dµi h¹n víi quy m« lín. B¶n th©n tõng ng©n hµng th−¬ng m¹i khã cã ®ñ kh¶ n¨ng trang tr¶i. Do vËy, h¬n ai hÕt, Ng©n hµng Nhµ n−íc cÇn ®−a ra ®Þnh h−íng ph¸t triÓn thÎ ®Ó trªn c¬ së ®ã c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i x©y dùng ®Þnh h−íng ph¸t triÓn cña m×nh ®Ó tr¸nh chång chÐo g©y llng phÝ hoÆc t¶n m¸t, cäc c¹ch kh«ng tËn dông ®−îc 172 nh÷ng lîi thÕ chung. 3.3.3. §èi víi c¸c bé ngµnh chøc n¨ng kh¸c - C¸c Bé, Ngµnh liªn quan nh− Bé C«ng an, Bé th«ng tin vµ truyÒn th«ng, Bé Tµi chÝnh... cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi Ng©n hµng Nhµ n−íc ®Ó nghiªn cøu ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy h−íng dÉn xö lý cô thÓ c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh liªn quan ®Õn h×nh thøc thanh to¸n thÎ nh− xö lý tranh chÊp, xö lý vi ph¹m, gian lËn trong sö dông thÎ, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, c¬ chÕ xö lý rñi ro..., chØ ®¹o c¸c Vô, Côc, Phßng Ban chøc n¨ng liªn quan phèi hîp xö lý nhanh gän c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh khi ®−îc c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ®Ò nghÞ. - Bé th«ng tin vµ truyÒn th«ng, §µi TruyÒn h×nh ViÖt Nam cÇn cã ®Þnh h−íng vµ −u ®li hç trî c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i trong viÖc thùc hiÖn vµ qu¶ng b¸ ph¸t triÓn h×nh thøc thanh to¸n thÎ trong d©n c−. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa trong giai ®o¹n hiÖn nay. - Tæng C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam cÇn nghiªn cøu cho ra ®êi s¶n phÈm b¶o hiÓm ho¹t ®éng thÎ trong tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i khi x¶y ra rñi ro. C¸c ngµnh, c¸c cÊp h÷u quan cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn vÊn ®Ò thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, cã nh÷ng chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®óng ®¾n kÞp thêi nh− chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ t¹i c¸c ®iÓm b¸n hµng, thu tiÒn ®iÖn, tiÒn n−íc, tiÒn thuÕ, cïng Ng©n hµng Nhµ n−íc tæ chøc tuyªn truyÒn vËn ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng th«ng qua c¸c c¬ quan b¸o chÝ ®Ó mäi ng−êi d©n ®Òu hiÓu vµ n¾m ®−îc c¸c tiÖn lîi vµ an toµn trong sö dông thÎ, gióp ng−êi d©n lµm quen víi nh÷ng dÞch vu ng©n hµng ngµy mét tiÖn Ých vµ ph¸t triÓn trong ®êi sèng kinh tÕ xl héi hiÖn ®¹i. ViÖc gi¸o dôc cho mäi ng−êi d©n cã ý thøc b¶o vÖ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt l¾p ®Æt trªn ®−êng phè, n¬i c«ng céng, trong ®ã cã m¸y ATM còng rÊt cÇn thiÕt v× hiÖn nay nhiÒu ng−êi d©n ViÖt Nam ch−a cã ý thøc nµy. Thùc tÕ cho thÊy r»ng, ë c¸c n−íc c«ng nghiÖp th× dÞch vô thÎ rÊt ph¸t triÓn v× mäi ng−êi ®Òu biÕt ®Õn thÎ thanh to¸n, sù tiÖn lîi 173 cña viÖc dïng thÎ, do vËy hä thÝch dïng thÎ h¬n lµ dïng tiÒn mÆt, ®ång thêi ë ®©y mäi ng−êi d©n, kÓ c¶ trÎ em ®Òu cã ý thøc b¶o vÖ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt liªn quan ®Õn thanh to¸n thÎ l¾p ®Æt t¹i n¬i c«ng céng. Ngoµi ra, viÖc tuyªn truyÒn khuyÕn khÝch ng−êi d©n kh«ng chØ h¹n chÕ trong ph¹m vi ®èi t−îng lµ c¸c c¸n bé ë c¸c c¬ quan lín më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng mµ ph¶i ®èi víi mäi ng−êi d©n, v× ®©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn viÖc më réng thanh to¸n qua ng©n hµng b»ng thÎ. Tr−íc m¾t cã thÓ thóc ®Èy më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng mµ kh«ng cÇn mét sè d− tèi thiÓu nh− quy ®Þnh hiÖn hµnh t¹i ng©n hµng. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ khuyÕn khÝch c«ng chóng thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng. C¸c c¬ quan Nhµ n−íc cã thÓ ®i ®Çu trong viÖc më réng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt qua ng©n hµng. Tr−íc hÕt, cã thÓ thùc hiÖn chi tr¶ l−¬ng cho c¸n bé th«ng qua hÖ thèng tµi kho¶n c¸ nh©n më t¹i ng©n hµng. Sau ®ã cã thÓ më réng thanh to¸n häc phÝ, tiÒn ®iÖn, thuÕ qua Ng©n hµng ®Ó ng−êi d©n lµm quen víi c¸c dÞch vô do ng©n hµng cung cÊp. Mét biÖn ph¸p mµ Nhµ n−íc cÇn lµm n÷a lµ viÖc qu¶n lý chÆt chÏ viÖc n¾m gi÷ vµ dïng ngo¹i tÖ. NÕu Nhµ n−íc qu¶n lý chÆt chÏ vÊn ®Ò nµy th× ng−êi d©n sÏ tù c¶m thÊy r»ng trong c¸c tr−êng hîp ®i ra n−íc ngoµi ®Ó mua hµng ho¸ nhËp khÈu th× viÖc mua thÎ lµ tiÖn lîi nhÊt. Ngoµi ra, viÖc duy tr× æn ®Þnh kinh tÕ - chÝnh trÞ, duy tr× chØ sè l¹m ph¸p hîp lý, khuyÕn khÝch ®Çu t− n−íc ngoµi, ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô, c«ng nghiÖp, t¨ng thu nhËp cña ng−êi lao ®éng vµ c«ng chøc còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ Nhµ n−íc nªn lµm ®Ó khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña thÎ thanh to¸n. §Æc biÖt, tíi ®©y cÇn phèi hîp víi c¬ quan chøc n¨ng thùc hiÖn chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ ch−¬ng tr×nh an ninh m¹ng ATM, b¶o ®¶m an toµn cho hÖ thèng m¸y rót tiÒn tù ®éng cña ng©n hµng. Thùc tÕ thêi gian qua ®l xÈy ra t×nh tr¹ng c¸ biÖt nh©n viªn ng©n hµng ¨n c¾p ®−îc mËt khÈu vµ sö dông thñ ®o¹n tinh vi kh¸c ¨n c¾p tiÒn cña kh¸ch hµng th«ng qua giao dÞch mét cöa vµ th«ng qua m¸y ATM. Mét quy chÕ vÒ phßng ngõa rñi ro trong viÖc sö dông thÎ tÝn 174 dông néi ®Þa hay thÎ tÝn dông quèc tÕ ®èi víi c¸c ng©n hµng ë ViÖt Nam còng hÕt søc cÊp thiÕt. Bëi v× mét c¸ nh©n cã thÓ më nhiÒu t¹i kho¶n t¹i nhiÒu ng©n hµng kh¸c nhau, sö dông thÎ tÝn dông do nhiÒu ng©n hµng kh¸c nhau ph¸t hµnh, trong khi ®ã nguån thu nhËp cña hä cã h¹n. T¹i mét sè n−íc hä ®l cã trung t©m phßng ngõa rñi ro vÒ tÝn dông thÎ. ViÖt Nam míi chØ cã Trung t©m th«ng tin tÝn dông, thu thËp vµ cung cÊp th«ng tin vÒ tÝn dông cña c¸c doanh nghiÖp, cßn th«ng tin phßng ngõa rñi ro trong nghiÖp vô thÎ tÝn dông th× ch−a cã. Yªu cÇu n©ng cÊp vµ ph¸t triÓn m¹ng viÔn th«ng ë ViÖt Nam ®¸p øng nhu cÇu dÞch vô thÎ nãi chung vµ giao dÞch ng©n hµng ®iÖn tö nãi chung lµ hÕt søc cÊp b¸ch, cÇn cã sù quan t©m ®óng møc cña ngµnh b−u chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam trong tiÕn t×nh héi nhËp quèc tÕ. ViÖt Nam lµ nÒn kinh tÕ ®ang cã tèc ®é ph¸t triÓn cao trong khu vùc, d©n sè trÎ. Sè l−îng ng−êi ViÖt Nam ®i häc tËp, du lÞch, ch÷a bÖnh, lµm ¨n, xuÊt khÈu lao ®éng,... ng−îc l¹i ng−êi n−íc ngoµi ®Õn ViÖt Nam còng kh«ng ngõng t¨ng nhanh. Thùc tÕ trong thêi gian qua, sè l−îng thÎ ATM vµ thÎ tÝn dông do c¸c ng©n hµng t¨ng cao tËp trung chñ yÕu ë giíi trÎ. Bëi vËy, ch¾c ch¾n thêi gian tíi thÞ tr−êng thÎ ViÖt Nam sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a. DÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng trong c¶ n−íc nãi chung chØ thùc sù ph¸t triÓn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ khi cã sù phèi hîp ®ång bé vµ chÆt chÏ gi÷a Ng©n hµng Nhµ n−íc, c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i víi Bé tµi chÝnh, c¸c tæ chøc vµ ®¬n vÞ thuéc ngµnh tµi chÝnh. Sù phèi hîp nµy bao gåm c¶ sù tù gi¸c, nhËn thøc ®−îc tÝnh hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ vµ tæ chøc; mÆt kh¸c kh«ng thÓ thiÕu ®−îc sù chØ ®¹o kiªn quyÕt, cô thÓ cña hai c¬ quan chñ qu¶n. DÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng ph¸t triÓn sÏ gi¶m vèn ®äng trong thanh to¸n, t¹o thµnh mét nguån vèn rÊt lín cho ®Çu t−, còng nh− chu chuyÓn vèn kÞp thêi cho ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ. Gi÷a hÖ thèng ng©n hµng vµ hÖ thèng c¸c ®¬n vÞ thuéc ngµnh tµi chÝnh, nhÊt lµ Kho b¹c Nhµ n−íc, ThuÕ, H¶i quan, B¶o ViÖt, Xæ sè… lµ nh÷ng ®¬n vÞ cã khèi l−îng thu chi, thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt rÊt lín vµ c¸c tæ chøc kh¸c 175 cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ, ph¸t triÓn ®ång bé trong ph¸t triÓn vµ triÓn khai c¸c dÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng. HÖ thèng Kho b¹c Nhµ n−íc nªn ®æi míi m¹nh mÏ h¬n n÷a c«ng nghÖ cña m×nh, nhÊt lµ ho¹t ®éng thanh to¸n, nªn sím thùc hiÖn qu¶n lý vèn tËp trung vµ tham gia hÖ thèng thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö liªn ng©n hµng. C¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã kho¶n chi tr¶ l−¬ng cho c¸n bé nh©n viªn ë møc ®é kh¸, nªn phèi hîp víi c¸c NHTM, vËn ®éng hä thùc hiÖn chi tr¶ l−¬ng qua hÖ thèng ATM. C¸n bé, nh©n viªn cña c¸c ®¬n vÞ thuéc hÖ thèng tµi chÝnh, nh−: Së tµi chÝnh, Kho b¹c Nhµ n−íc, ThuÕ, H¶i quan, Quü hç trî ph¸t triÓn, Xæ sè, …nªn g−¬ng mÉu chÊp nhËn dÞch vô chi tr¶ l−¬ng vµ nhËn l−¬ng qua hÖ thèng ATM. §Æc biÖt lµ c¬ quan thuÕ, h¶i quan, nªn chÊp nhËn thu nép thuÕ qua hÖ thèng tµi kho¶n c¸ nh©n, tµi kho¶n cña doanh nghiÖp më t¹i ng©n hµng hay kho b¹c. 3.3.4. Thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn m«i tr−êng kü thuËt Ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®ßi hái cã m«i tr−êng kü thuËt tiªn tiÕn lµm nÒn t¶ng, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc viÔn th«ng. Kh«ng ai kh¸c ngoµi Nhµ n−íc cã thÓ ®Çu t− ®Ó thùc hiÖn. Do vËy, muèn ph¸t triÓn ®−îc thÞ tr−êng thÎ th× tr−íc hÕt ph¶i chó träng ph¸t triÓn h¹ tÇng c¬ së khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ. T¨ng c−êng chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ nh÷ng n−íc tiªn tiÕn trªn c¬ së tiÕp thu vµ lµm chñ ®−îc c«ng nghÖ ®ã. Trong tiÕn tr×nh héi nhËp hiÖn nay, hÇu hÕt c¸c n−íc më réng ®a ph−¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ trªn c¬ së c¸c bªn cïng cã lîi. Do vËy, viÖc tiÕp cËn ®Ó häc hái, viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ ®l cã nhiÒu thuËn lîi h¬n tr−íc vµ ®©y lµ viÖc tÊt c¶ c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cÇn ph¶i lµm víi sô hç trî cña ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n−íc. Bªn c¹nh ®ã, chiÕn l−îc ®µo t¹o nh÷ng chuyªn gia kü thuËt giái cÇn ®−îc triÓn khai réng kh¾p mäi lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ trong c¸c lÜnh vùc míi nh− c«ng nghiÖp thÎ. 3.3.5. Ph¸t huy n¨ng lùc ho¹t ®éng cña HiÖp héi ThÎ ViÖt Nam HiÖn nay, mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam cã ho¹t ®éng nghiÖp 176 vô thÎ ®l cïng nhau thµnh lËp Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ n»m trong HiÖp héi Ng©n hµng. Tuy nhiªn, sè l−îng c¸c thµnh viªn còng nh− chÊt l−îng ho¹t ®éng cña Héi ch−a ®−îc cao do c¸c thanh viªn cña Héi hÇu hÕt lµ kiªm nhiÖm, còng nh− viÖc ®Çu t− cho ho¹t ®éng cña Héi cßn ch−a cao. Do v©y, viÖc nghiªn cøu, rót kinh nghiÖm ho¹t ®éng cña Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ trong nh÷ng n¨m qua ®Ó chuÈn bÞ cho sù ra ®êi cña HiÖp héi thÎ ViÖt Nam lµ cÇn thiÕt. Th«ng qua HiÖp héi thÎ, c¸c Ng©n hµng thµnh viªn cÇn cã sù phèi hîp vµ thèng nhÊt nh÷ng chÝnh s¸ch mµ chÝnh hä ®l ®−a ra. HiÖn nay, c¹nh tranh trong ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ gi÷a c¸c NH ngµy cµng gay g¾t. MÆc dï ®l cã HiÖp héi thÎ vµ hÇu hÕt c¸c Ng©n hµng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam ®l cïng nhau thèng nhÊt vÒ quan ®iÓm, chÝnh s¸ch vÒ phÝ dÞch vô, chia sÎ tËn dông kh¶ n¨ng vèn cã cña c¸c hÖ thèng øng dông cña tõng Ng©n hµng, nh−ng trong thùc tÕ, viÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c ®l thèng nhÊt l¹i kh«ng ®−îc thùc hiÖn, nhiÒu ng©n hµng tù ý ®−a ra c¸c chÝnh s¸ch tr¸i ng−îc víi nh÷ng tháa thuËn nh»m t×m mäi c¸ch l«i kÐo kh¸ch hµng. Tuy tr−íc m¾t cã thÓ ®em l¹i lîi thÕ nµo ®ã, nh−ng vÒ l©u dµi nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã kh«ng thÓ duy tr× mli ®−îc vµ khi ®ã, b¶n th©n ng©n hµng ®ã sÏ tù lµm mÊt uy tÝn cña m×nh khi ph¶i thay ®æi chÝnh s¸ch theo nh÷ng quan ®iÓm ®l ®−îc thèng nhÊt. Ng©n hµng Nhµ n−íc còng nªn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tham gia HiÖp héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam ®Ó hç trî nhau cïng ph¸t triÓn trªn c¬ së c¹nh tranh lµnh m¹nh. Ng©n hµng Nhµ n−íc nªn trao cho HiÖp héi mét sè quyÒn lùc nhÊt ®Þnh trong viÖc xö lý c¸c sai ph¹m, vi ph¹m trong thanh to¸n thÎ, ban hµnh c¸c v¨n b¶n cã tÝnh ph¸p lý cao víi sù cho phÐp cña Ng©n hµng Nhµ n−íc vµ tæ chøc h−íng dÉn tËp huÊn vµ ®µo t¹o c¸c nh©n viªn ho¹t ®éng kinh doanh thÎ, cïng víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý kh¸c. HiÖp héi còng nªn phèi hîp víi c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ trong viÖc gióp ®ì c¸c ng©n hµng ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc khai th¸c thÞ tr−êng, thóc ®Èy ho¹t ®«ng thanh to¸n vµ ph¸t hµnh thÎ, còng nh− øng dông 177 nh÷ng tiÖn Ých cña c«ng nghÖ thÎ ®l, ®ang vµ sÏ ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. 3.3.6. Ph¸t triÓn, hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö quèc gia, thóc ®Èy viÖc më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng HiÖn nay, hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö quèc gia ®l ®i vµo øng dông b−íc ®Çu cã kÕt qu¶. C¸c NHTM ®l vµ ®ang triÓn khai hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö néi bé cña m×nh ®Ó kÕt nèi víi hÖ thèng thanh to¸n quèc gia. Do vËy, m¹ng l−íi thanh to¸n ®l h×nh thµnh réng kh¾p c¶ n−íc, t¹o ®iÒu kiÖn b−íc ®Çu cho kh¶ n¨ng thanh to¸n thÎ. Tuy nhiªn, c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i tiÕp tôc ®Çu t− ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n cña m×nh h¬n n÷a ®Ó phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña viÖc sö dông vµ thanh to¸n thÎ. Song song víi néi dung trªn lµ viÖc ph¶i t¨ng c−êng hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng, khuyÕch tr−¬ng vµ khuyÕn khÝch c¸ nh©n më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua ng©n hµng, t¹o tiÒn ®Ò thuËn lîi cho nghiÖp vô thÎ ph¸t triÓn. Do vËy, cÇn ®Èy nhanh tiÕn ®é triÓn khai vµ hoµn thiÖn ®Ò ¸n HiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng vµ HÖ thèng thanh to¸n, t¹o nªn h¹ tÇng c¬ së ®Ó c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i triÓn khai hÖ thèng b¸n lÎ nãi chung, hÖ thèng ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ nãi riªng. Víi lîi Ých chung vµ réng lín do tiÖn Ých cña dÞch vô thÎ ®em l¹i, thiÕt nghÜ c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc cã c¸c kho¶n thanh to¸n dÞch vô th−êng xuyªn, æn ®Þnh sè l−îng ®«ng ®¶o kh¸ch hµng, còng nh− cã khèi l−îng tr¶ l−¬ng rÊt lín cho sè ®«ng ng−êi lao ®éng, còng nh− cung cÊp mét khèi l−îng lín dÞch vô th−êng xuyªn cho hµng triÖu kh¸ch hµng, nh−: b−u ®iÖn, hµng kh«ng, ®iÖn lùc, n−íc s¹ch, b¶o hiÓm, thuÕ, h¶i quan, x¨ng dÇu, tr−êng häc… cÇn cã nhËn thøc râ h¬n vÒ cïng tham gia h¹n chÕ viÖc sö dông tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ, còng nh− tiÕt gi¶m chi phÝ trong c¹nh tranh héi nhËp quèc tÕ vµ t¹o thãi quen sö dông tiÖn Ých thÎ cña ng©n hµng hiÖn ®¹i trong ®êi sèng xl héi. ChÝnh phñ còng cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp, … cïng vµo cuéc víi ng©n hµng trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô tµi chÝnh, thu hót mét khèi l−îng lín tiÒn mÆt, nguån vèn lín vµo hÖ thèng ng©n hµng cho 178 ®Çu t− ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. §èi víi hÖ thèng ng©n hµng còng cÇn n©ng cao chÊt l−îng vµ sù hoµn h¶o trong ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ dÞch vô ng©n hµng theo tiªu chuÈn quèc tÕ. KÕt luËn ch−¬ng 3 ViÖt Nam ®l chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña Tæ chøc th−¬ng m¹i ThÕ giíi WTO. ViÖt Nam ®ang ph¶i thùc hiÖn ®óng lé tr×nh vÒ më cöa thÞ tr−êng dÞch vô tµi chÝnh theo cam kÕt quèc tÕ. Do ®ã ®©y lµ nh÷ng c¬ héi lín song còng lµ nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá trong c¹nh tranh thÞ tr−êng dÞch vô thÎ ë ViÖt Nam ®èi víi c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc. Mét sè tæ chøc thÎ tÝn dông lín quèc tÕ cã nh÷ng quan ®iÓm ®¸nh gi¸ tÝch cùc vÒ sù ph¸t triÓn thÞ tr−êng thÎ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi. LuËn ¸n còng ®l nÕu lªn mét sè quan ®iÓm cña m×nh vÒ ph¸t triÓn sè l−îng bÒ réng ph¶i ®i ®«i víi n©ng cao chÊt l−îng, ph¶i g¾n liÒn víi hiÖu qu¶. C¸c gi¶i ph¸p ®−îc ®−a ra cã tÝnh chÊt ®ång bé vµ kh¶ thi, tõ vÊn ®Ò c«ng nghÖ, marketing, ®a d¹ng tiÖn Ých, ph¸t triÓn mµng l−íi chÊp nhËn thÎ, ®Õn më réng ph¹m vi ®Æt m¸y ATM, phßng ngõa rñi ro vÒ thÎ. DÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTM nãi chung, trong ®ã cã c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc th× cÇn cã sù hç trî ®ång bé kh¸c cña ChÝnh phñ, NHNN, c¸c bé ngµnh cã liªn quan vµ co¸c tæ chøc cung øng dÞch vô lín, cã quy m« thu phÝ dÞch vô ngµy cµng t¨ng. 179 KÕt LuËn Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ – xl héi cña ®Êt n−íc, hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam ®ang ngµy cµng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn, ®ãng vai trß “ m¹ch m¸u “ cña toµn bé nÒn kinh tÕ, ®ang thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ tr−íc yªu c©u fmë cöa thÞ tr−êng dÞch vô tµi chÝnh theo cam kÕt gia nhËp WTO. Trong h¬n 20 n¨m qua, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®l ®−îc ®æi míi toµn diÖn, ®l vµ ®ang phôc vô ®¾c lùc cho viÖc æn ®Þnh nÒn kinh tÕ vÜ m« vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc. §ång thêi c¸c NHTM còng ph¸t triÓn ®a d¹ng vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng c¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i vµ tiÖn Ých, ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng gia t¨ng cña c¸c ®èi t−îng kh¸ch hµng kh¸c nhau, trong ®ã cã ®«ng ®¶o d©n c−. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c NHTM ViÖt Nam tËp trung nhiÒu gi¶i ph¸p ph¸t triÓn m¹nh mÏ dÞch vô thÎ. Do ®ã thÞ tr−êng thÎ ®ang cã sù c¹nh tranh s«i ®éng, quy m« vµ chñng lo¹i thÎ cã sù ph¸t triÓn nhanh. §i ®Çu vµ ®ét ph¸ khÈu trong lÜnh vùc nµy chÝnh lµ c¸c NHTM Nhµ n−íc, mµ chiÕm thÞ phÇn lín nhÊt chÝnh lµ Ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam. Tuy nhiªn chóng ta còng ph¶i nh×n nhËn mét thùc tÕ lµ ngo¹i trõ mét sè ng©n hµng lín cã c¸c dÞch vô thÎ vµ nghiÖp vô ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ ph¸t triÓn cßn phÇn lín c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i kh¸c vÉn chØ cung cÊp c¸c dÞch vô truyÒn thèng, dÞch vô thÎ ch−a cã hiÖu qu¶, kÕt qu¶ cßn rÊt khiªm tèn. Trong khi ®ã cã xu h−íng toµn cÇu ho¸ vµ më cña nÒn kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, m«i tr−êng tµi chÝnh- tiÒn tÖ ®ang tiÕp tôc cã sù c¹nh tranh quyÕt liÖt h¬n, tiªu biÓu lµ dÞch vô thÎ ®ßi hái c¸c NHTM ViÖt Nam nãi chung, c¸c NHTM NN nãi riªng ph¶i kh«ng ngõng tiÕp tôc ®Çu t−, cã c¸c giai rph¸p phï hîp ph¸t triÓn vµ ®æi míi theo h−íng hoµn thiÖn vµ c¸c nghiÖp vô s½n cã vÒ dÞch vô thÎ. ViÖt Nam víi d©n sè h¬n 86 triÖu ng−êi thùc sù lµ mét thÞ tr−êng cã tiÒm n¨ng lín trong lÜnh vùc sö dông thÎ. VÊn ®Ò cßn l¹i lµ nh÷ng ®Þnh h−íng vµ gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÎ, mµ ®ßi hái vai 180 trß rÊt lín cña c¸c NHTM Nhµ n−íc, táng ®ã kÓ c¶ NHTM cæ phÇn ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam ®l chuyÓn sang ho¹t ®éng theo m« h×nh NHTM cæ phÇn tõ gi÷a n¨m 2008. Thùc hiÖn môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi, LuËn ¸n ®l hoµn thµnh c¸c néi dung chñ yÕu sau ®©y: - HÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n, luËn ¸n ®l lµm râ lÞch sö vµ sù ra ®êi tÊt yÕu kh¸ch quan cña thÎ trªn thÕ giíi. LuËn ¸n còng lµm râ kh¸i niÖm vÒ dÞch vô thÎ, ph©n lo¹i thÎ, quy tr×nh ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ, còng nh− c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña dÞch vô thÎ. Vai trß ph¸t triÓn cña dÞch vô thÎ ®èi víi c¸c NHTM, ®èi víi kh¸ch hµng vµ ®èi víi nÒn kinh tÕ. - LuËn ¸n còng ®l lµm râ sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn, vai trß cña c¸c tæ chøc thÎ tÝn dông lín trªn thÕ giíi hiÖn nay, nh− VISA, Master Card, AmexCard,.... §ång thêi LuËn ¸n còng kh¸i qu¸t kinh nghiÖm ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cña mét sè ng©n hµng lín trªn thÕ giíi, rót ra mét sè bµi häc bæ Ých cã thÓ tham kh¶o tÝch cùc ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam. - TËp trung ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn dÞch vô thÎ cña c¸c NHTM Nhµ n−íc, luËn ¸n ®l dÉn d¾t ng−êi ®äc ®i tõ bøc tranh tæng thÓ sù ra ®êi, ph¸t triÓn, mét sè chØ tiªu kinh doanh chñ yÕu cña c¸c NHTM Nhµ n−íc, ®Õn vai trß cña c¸c NHTM NN, kÓ c¶ Ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam míi ®−îc cæ phÇn ho¸ trong viÖc thóc ®Èy c¹nh tranh ph¸t triÓn thÞ tr−êng thÎ. - LuËn ¸n còng ®l lµm râ sù ph¸t triÓn thÎ tÝn dông, thÎ ATM, hÖ thèng m¸y ATM, hÖ thèng c¬ së chÊp nhËn thanh to¸n thÎ POS, sù ra ®êi cña c¸c liªn minh thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam giai ®o¹n hiÖn nay mµ ®Çu mèi chÝnh lµ c¸c NHTM Nhµ n−íc. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn dÞch vô thÎ cña c¸c NHTM nhµ n−íc luËn ¸n cho r»ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y quy m«, chñng lo¹i, chÊt l−îng, tiÖn Ých vµ hiÖu qu¶ c¸c lo¹i thÎ do c¸c NHTM Nhµ n−íc ph¸t hµnh, thanh to¸n ®l vµ ®ang ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng, n©ng cao vai trß, ¶nh h−ëng, uy tÝn cña c¸c NHTM. DÞch vô thÎ 181 còng b−íc ®Çu thu hót mét l−îng tiÒn göi trªn tµi kho¶n sö dông thÎ kh¸ quan träng, ®ång thêi ®ang gãp phÇn gi¶m tû trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ. Canh tranh dÞch vô thÎ gãp phÇn ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng, ®em l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho ng−êi d©n. Tuy nhiªn dÞch vô thÎ cña c¸c NHTM NN míi chñ yÕu lµ ®Ó kh¸ch hµng rót tiÖn mÆt. HÖ thèng m¸y ATM ho¹t ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp, chÊt l−¬ng dÞch vô kh«ng cao,... Tån t¹i ®ã do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan kh¸c nhau, trong ®ã quan tränglµ do chÝnh b¶n th©n c¸c NHTM Nhµ n−íc. - LuËn ¸n còng ®l nªu lªn ®Þnh h−íng ph¸t triÓn, chiÕn l−îc ph¸t triÓn dÞch vô, mét sã quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn dÞch vô thÎ, còng nh− nh÷ng thêi c¬, th¸ch thøc vÒ c¹nh tranh ph¸t triÓn dÞch vô thÎ ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Trong ®ã th¸ch thøc lín nhÊt lµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c ng©n hµng n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. - LuËn ¸n tËp trung ®Ò xuÊt mét hÖ thèng gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn dÞch vô thÎ cña c¸c NHTM Nhµ n−íc, tõ m¹nh d¹n ®Çu t− hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc, ®æi míi phong c¸ch cña c¸n bé, nh©n viªn,... ®Õn t¨ng c−êng marketing, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng khuyÕn m¹i, tiÕp thÞ, qu¶ng b¸ dÞch vô thÎ, ... §Æc biÖt lµ c¸c NHTM NN ph¶i n©ng cao chÊt l−îng, t¨ng tiÖn Ých, më réng hÖ thèng m¸y ATM vµ c¬ söo chÊp nhËn thÎ, phßng ngõa rñi ro .. dÞch vô thÎ cung cÊp cho kh¸ch hµng. C¸c gi¶i ph¸p ®ã cã tÝnh l« gÝch, s¸t thùc tiÔn, cã tÝnh kh¶ thi. - LuËn ¸n còng ®l ®Ò suÊt mét sè kiÕn nghÞ vÒ hoµn thiÖn m«i tr−êng ph¸p lý, t¨ng c−êng viÖc qu¶n lý thanh to¸n kh«ng sö dông tiÒn mÆt, më rén gchi tr¶ l−¬ng qua tµi kho¶n, c¸c ®¬n vÞ cung øng dÞch vô phèi hîp víi NHTM trong viec lµm dÞch vô thu phÝ qua hÖ thèng ATM, gi¶m thuÕ dÞch vô nãi chung vµ dÞch vô thÎ nãi riªng cho c¸c NHTM,.... - C¸c gi¶i ph¸p luËn ¸n ®−a ra ®−îc dùa trªn c¬ së dù b¸o sù ph¸t triÓn ®a d¹ng cña c¸c s¶n phÈm thÎ, tèc ®é ph¸t triÓn nhanh cña thÞ tr−êng thÎ hiÖn nay, c«ng nghÖ thÎ ®ang ®−îc c¸c NHTM triÓn khai, còng nh− yªu cÇu tÊt yÕu 182 kh¸ch quan vµ viÖc thèng nhÊt liªn kÕt m¹ng thanh to¸n thÎ Bank Net cña hÇu hÕt c¸c NHTM hiÖn nay; sù tham gia cña c¸c tæ chøc ngoµi ngµnh ng©n hµng vµo dÞch vô thÎ, ®Æc biÖt lµ ngµnh b−u chÝnh viÔn th«ng, thuÕ,.... §©y còng lµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ph¸t triÓn dÞch vô thÎ cña c¸c NHTM hiÖn nay còng nh− trong thêi gian tíi mµ c¸c c«ng tr×nh luËn ¸n t−¬ng tù cña c¸c Nghiªn cøu sinh thùc hiÖn tr−íc ®ã ch−a tËp trung nghiªn cøu. Víi sù vËn dông c¸c kiÕn thøc c¬ së mµ b¶n th©n ®l tiÕp nhËn ®−îc trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu, cïng víi sù tham kh¶o sö dông c¸c tµi liÖu còng nh− sè liÖu vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c«ng nghÖ thÎ trong n−íc vµ thÕ giíi, luËn ¸n ®l kh¸i qu¸t ho¸ vÊn ®Ò mang tÝnh lý luËn c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng kinh doanh thÎ nãi chóng. §ång thêi luËn ¸n còng ®l nªu vµ ph©n tÝch ®−îc thùc tr¹ng vÒ t×nh h×nh ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ë c¸c NHTM ViÖt Nam nãi chung vµ NHTM NN ViÖt Nam nãi riªng ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i cÇn ®−îc kh¾c phôc. Trªn c¬ së ®ã luËn ¸n ®l ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n, nh÷ng kiÕn nghÞ chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i c¸c NHTM NN ViÖt Nam. §©y lµ mét nghiÖp vô míi ch−a thËt sù ph¸t triÓn ë ViÖt Nam nªn t¸c gi¶ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc kh¶o s¸t, nghiªn cøu. H¬n n÷a thêi gian nghiªn cøu vµ sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn LuËn ¸n cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt, t¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®−îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó LuËn ¸n ®−îc bæ sung vµ hoµn thiÖn h¬n. T«i xin ®−îc bµy tá sù c¶m ¬n ch©n thµnh tíi nh÷ng ng−êi thÇy ®l nhiÖt t×nh h−íng dÉn cho t«i trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh LuËn ¸n nµy. T«i còng xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn c¸c thÇy c¸c c« gi¸o tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®l ®éng viªn, gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu trong thêi gian qua. 183 Danh môc c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ 1. ThS. Hoµng TuÊn Linh ( 2004): “Vai trß chñ ®¹o cña c¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu vèn vµ dÞch vô ng©n hµng cho nÒn kinh tÕ”, T¹p chÝ ThÞ tr−êng tµi chÝnh – TiÒn tÖ, ngµy 15-4-2004, trang 23-24. 2. ThS. Hoµng TuÊn Linh ( 2005): “ Thµnh phè Hå ChÝ Minh c¹nh tranh ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô tµi chÝnh, tiÒn tÖ” – T¹p chÝ ThÞ tr−êng tµi chÝnh – TiÒn tÖ – Ngµy 15 - th¸ng 4-2005, trang 22-23. 3. ThS. Hoµng TuÊn Linh ( 2006): “ThÞ tr−êng dÞch vô ng©n hµng ph¸t triÓn m¹nh thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i vµ ®Çu t−” – T¹p chÝ ThÞ tr−êng tµi chÝnh – TiÒn tÖ, ngµy 15-8-2006, trang 63-64. 4. ThS. Hoµng TuÊn Linh ( 2006): “Thµnh c«ng trong chÝnh s¸ch tû gi¸ cÇn ®−îc nh×n nhËn nhiÒu chiÒu” – T¹p chÝ ThÞ tr−êng tµi chÝnh – TiÒn tÖ, ngµy 1-2-2006, trang 41 - 42. 5. ThS. Hoµng TuÊn Linh (2007): “Ng©n hµng n−íc ngoµi tÊn c«ng vµo thÞ tr−êng ViÖt Nam ” – T¹p chÝ ThuÕ Nhµ n−íc, kú 1-th¸ng 2-2007, trang 22-21. 6. Th.S. Hoµng TuÊn Linh ( 2008): “C©u hái ®Æt ra tõ viÖc dïng thÎ ATM rót 2,6 tû ®ång cña Eximbank” – T¹p chÝ th−¬ng m¹i, sè 11/2008, trang 18-19. 7. Th.S. Hoµng TuÊn Linh ( 2008): “C¸c Ng©n hµng th−¬ng m¹i cÇn quan t©m ®Õn chÊt l−îng dÞch vô thÎ!” – T¹p chÝ th−¬ng m¹i, sè 17/2008, trang 6-7. 184 Danh môc Tµi liÖu tham kh¶o TiÕng viÖt 1. Bé Tµi ChÝnh (2004), Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt cho sù ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng tµi chÝnh vµ dÞch vô tµi chÝnh, Hµ Néi. 2. Bé Th−¬ng m¹i (2004), Ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh theo h−íng héi nhËp vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt nhËp khÈu dÞch vô tµi chÝnh cña ViÖt Nam, Hµ Néi. 3. C¸c NHTM: NHNT ViÖt Nam, NHNO&PTNT ViÖt Nam, NH§T&PT ViÖt Nam, NHCT ViÖt Nam (2000 – 2007), B¸o c¸o th−êng niªn, B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh, Hµ Néi. 4. B¹ch Thô C−êng (2002), Bµn vÒ c¹nh tranh toµn cÇu, NXB Th«ng TÊn, Hµ Néi. 5. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, X, NXB Sù thËt, Hµ Néi. 6. Héi thÎ Ng©n hµng ViÖt Nam - HiÖp héi Ng©n hµng ViÖt Nam (2005 – 2008) B¸o c¸o t×nh h×nh ph¸t hµnh thÎ quèc tÕ, thÎ néi ®Þa, Hµ Néi. 7. Héi thÎ Ng©n hµng ViÖt Nam (2002 – 2007), B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh thÎ, Hµ Néi. 8. IMF t¹i ViÖt Nam (2004), International Financial Statistics. 9. NguyÔn Danh L−¬ng (2003), "Bµn vÒ rñi ro trong nghiÖp vô thÎ", T¹p chÝ ng©n hµng, Hµ Néi. 10. FREDERIC S.MISHKIN (1999), TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr−êng tµi chÝnh. 11. Mét sè NHTM cæ phÇn (2000 – 2007), B¸o c¸o kinh doanh hµng n¨m, Hµ Néi. 12. Ng©n hµng Ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam (2002 - 2007), B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh thÎ ng©n hµng Ngo¹i th−¬ng c¸c n¨m, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, Hµ Néi. 185 13. Ng©n hµng Ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam (2004), Quy chÕ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ ban hµnh, Hµ Néi. 14. Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam (1999), Quy chÕ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ, Hµ Néi. 15. Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam (2000 - 2006), B¸o c¸o th−êng niªn, Hµ Néi. 16. Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam (2000 – 2007), B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng ng©n hµng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, Hµ Néi. 17. Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam (2006), T¹p chÝ Ng©n hµng, (1 + 2). 18. Quèc héi N−íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam (1997), LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, Hµ Néi. 19. Quèc héi N−íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam (1997), LuËt Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam, Hµ Néi. 20. Quèc héi N−íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam (2003), LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam, Hµ Néi. 21. Quèc héi N−íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam (2004), LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, Hµ Néi. 22. Vâ TrÝ Thµnh (2003), "Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hÖ thèng NHTM VN C¸ch tiÕp cËn tõ khu«n khæ søc c¹nh tranh tæng thÓ", Héi th¶o: Nh÷ng th¸ch thøc cña NHTM VN trong c¹nh tranh vµ héi nhËp quèc tÕ do ViÖn nghiªn cøu khoa häc NH, NHCT phèi hîp víi Vô ChiÕn l−îc ph¸t triÓn NH tæ chøc, th¸ng 9-2003. 23. Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n−íc (2001), QuyÕt ®Þnh 1627/2001- Q§-NHNN ngµy 31/12/2001, Hµ Néi. 24. Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n−íc (2002), Quy chÕ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng, Hµ Néi. 25. NguyÔn V¨n TiÕn (2000), Tµi chÝnh quèc tÕ hiÖn ®¹i, NXB Thèng kª, Hµ Néi. 186 26. Tæ chøc thÎ quèc tÕ (2003 - 2007), B¸o c¸o gi¶ m¹o trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th−¬ng vµ khu vùc c¸c n¨m 2003, 2004, 2005 , 2006, 2007, Hµ Néi. 27. NguyÔn V¨n TriÖn, Kim Ngäc, Ngäc TrÞnh (1997), Tõ ®iÓn thuËt ng÷. 28. Lª V¨n T− (2003), NghiÖp vô ng©n hµng quèc tÕ, NXB Thèng kª, Hµ Néi. 29. Tõ ®iÓn kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn ®¹i (2002), NXB Thèng kª, Hµ Néi. 30. §Æng Ngäc ViÔn (1999), Tõ ®iÓn Kinh tÕ häc, NXB Thanh Niªn, Hµ Néi. 31. ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ TW (2003), N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh quèc gia, NXB Giao th«ng vËn t¶i, Hµ Néi. TiÕng Anh 32. MasterCard International Incorporated (1997), An Overview of the Bankacard Industry, NewYork. 33. MasterCard Internationnal (1998), TheBusiness of Fraud Reduction, MasterCard University. 34. MasterCard University (1996), The Business of Risk Managenment. 35. MasterCard Int’l report (2001, 2002) 36. Visa Business School (1996), The Acquiring Business. 37. Visa Business School (2001), Dffective Fraud Control. 38. Visa Business School (2004), Managing Risk Effectively. 39. Visa Business School (2005), The Business of Risk Management. 40. Visa Net 03/2002 ; Visa Int’l report 2001, 2002