Luận văn Chặng đường 6 năm của Thị trường chứng khoán Việt Nam - Thực trạng và Giải pháp

ác quỹ đầu tư đã trở thành một bộ phận quan trọng trong việc phát triển thị trường vốn tại nhiều nước, do các quỹ đầu tu có thể thúc đẩy vấn đề cung cầu chứng khoán. Cần chú trọng một số dịch vụ như: Quản lý tài sản dưới hình thức quản lý danh mục đầu tư, tất cả các hình thức quỹ đấu tư tập thể, quản lý quỹ hưu trí, các dịch vụ lưu giữ, lưu ký và tín thác. 3.2.2.3 Phát triển thị trường giao dịch thứ cấp Theo kế hoạch phát triển TTCK giai đoạn 2006-2010, mô hình TTCK Việt Nam gồm có 3 bộ phận: - Thị trường giao dịch tập trung do SGDCK điều hành tại TP. Hồ Chí Minh thực hiện niêm yết và giao dịch cổ phiếu cho các công ty lớn. - Thị trường phi tập trung do TTGDCK Hà Nội quản lý. - Các công ty chứng khoán tổ chức giao dịch cho các chứng khoán chưa niêm yết. 3.2.2.3.1 Giải pháp phát triển thị trường giao dịch chứng khoán tập trung Dựa vào đồ án nâng cấp TTGDCK TP. Hồ Chí Minh thành SGDCK Việt Nam, tôi xin nêu lên một số kiến nghị bổ sung nhằm khắc phục một số mặt tồn tại trong việc xây dựng định chế tài chính mới là Sở Giao dịch Chứng khoán. 89 * Xây dựng mô hình giao dịch cho SGDCK theo hướng : - Giao dịch không sàn : lệnh sẽ được truyền thẳng từ các máy trạm đặt tại công ty chứng khoán đến hệ thống máy chủ giao dịch và thực hiện khớp lệnh tự động. - Cách thức giao dịch : áp dụng mô hình đấu lệnh trong giai đoạn đầu của thị trường. Tuy nhiên hệ thống giao dịch vẫn để mở khả năng áp dụng song song đấu lệnh và đấu giá khi thị trường đã phát triển và có nhiều phân khúc thị trường. - Phương thức khớp lệnh : áp dụng cả hai hình thức khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục. Khớp lệnh định kỳ được áp dụng để xác định qua đóng cửa, mở cửa, và phương thức khớp lệnh liên tục sẽ được áp dụng trong suốt phiên giao dịch. Đối với những chứng khoán có tính thanh khoản thấp chỉ áp dụng khớp lệnh định kỳ. Song song đó, các giao dịch lô lớn đối với cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và giao dịch trái phiếu có thể thực hiện theo phương thức thỏa thuận theo các qui định của SGDCK. - Các qui định về giao dịch: + SGDCK ban hành quy chế giao dịch chứng khoán tại SGDCK trong đó qui định các quy tắc giao dịch cho tất cả các loại chứng khoán niêm yết trên SGDCK. + SGDCK giữ thẩm quyền quyết định các vấn đề liên quan đến việc thay đổi và áp dụng phương thức giao dịch, phương thức khớp lệnh, thời gian giao dịch, biên độ giá; đưa vào vận hành hoạt động giao dịch mới sau khi tham khảo ý kiến của UBCKNN. + Trong trường hợp cần thiết để bảo vệ nhà đầu tư, SGDCK có thể tạm ngưng, đình chỉ hoặc hủy bỏ giao dịch chứng khoán theo quy định của quy chế giao dịch chứng khoán. * Các giải pháp phát triển hệ thống thành viên : Khi TTGDCK TP.Hồ Chí MInh được nâng cấp thành SGDCK, lúc này tiêu chuẩn làm thành viên của Sở sẽ được nâng cao hơn cả về quy mô và chất 90 lượng. Trong giai đoạn này, để phát triển hệ thống thành viên, chúng ta cần xem xét thực hiện một số giải pháp sau: (1) Thu nhận các thành viên nước ngoài : Trong giai đoạn phát triển lên thành SGDCK, chúng ta nên nghiên cứu cho phép các công ty chứng khoán nước ngoài được phép thành lập công ty con hoặc chi nhánh tại Việt Nam dưới hình thức 100% vốn nước ngoài. Đây là việc làm cần thiết vì nó sẽ tạo ra một môi trường cạnh tranh tích cực cho các công ty chứng khoán trong nước. Ngoài ra, việc cho phép các công ty chứng khoán nước ngoài tham gia hoạt động với 100% vốn của mình sẽ giúp các công ty chứng khoán trong nước có điều kiện cọ sát và học hỏi thêm kinh nghiệm trong các hoạt dộng chuyên môn. (2) Giải pháp về thu nhận thành viên : Sở giao dịch chứng khoán nên chuyển dần hình thức đăng ký thành viên sang hình thức thu nhận thành viên, nghĩa là SGDCK chỉ đồng ý cho làm thành viên đối với các công ty chứng khoán hội đủ các điều kiện do Sở đề ra. Như vậy, chúng ta sẽ tạo ra một sự cạnh tranh lành mạnh, các công ty chứng khoán chưa đủ điều kiện làm thành viên sẽ phải cố gắng nhiều hơn nữa, còn các công ty đã là thành viên thì sẽ phải phấn đấu để duy trì tư cách thành viên của mình. * Các giải pháp phát triển hệ thống niêm yết : Khi SGDCK được hình thành, hàng hóa giao dịch tại đây cần phải đa dạng và phong phú hoạt động về chủng loại cũng như gia tăng đáng kể về số lượng. Bên cạnh các loại hàng hóa truyền thống như cổ phiếu, trái phiếu chính phủ, trái phiếu công ty, chứng chỉ quỹ đầu tư,… sẽ có thêm các loại hang hóa khác đó là các chứng khoán phái sinh : Quyền mua cổ phiếu, chứng quyền, Hợp đồng quyền chọn, Hợp đồng giao sau,…như tại TTCK các nước phát triển khác. Về điều kiện niêm yết, ngoài những tiêu chuẩn đã đề ra trong giai đoạn đầu, các công ty muốn tham gia niêm yết phải đáp ứng được thêm các tiêu chuẩn về định lượng như: doanh thu, thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS), tỉ lệ nợ, P/E, lợi nhuận trước thuế,… cũng như các tiêu chuẩn phi định lượng khác như: thay đổi 91 trong cơ cấu cổ đông, những hạn chế đối với chuyển giao cổ phần, chính sách cổ tức, hình thức chứng chỉ,… Về thủ tục niêm yết, khi TTGDCK TP.Hồ Chí Minh đã phát triển thành SGDCK, UBCKNN nên chuyển việc xem xét và chấp thuận niêm yết sang cho SGDCK, còn UBCKNN vẫn là nơi cấp phép phát hành ra công chúng cho các công ty cổ phần. Như vậy, hoạt động của SGDCK sẽ được độc lập hơn, thủ tục cấp phép niêm yết sẽ đơn giản và linh động hơn giúp gia tăng nhanh lượng hàng hóa cho TTCK cũng như giảm bớt gánh nặng công việc cho UBCKNN. * Các giải pháp phát triển hệ thống giao dịch : (1) Áp dụng phương thức khớp lệnh liên tục : Phương thức khớp lệnh liên tục có những ưu điểm so với phương thức khớp lệnh định kỳ trong điều kiện thị trường phát triển. Đối với nhà đầu tư, phương thức này cho phép xác lập giao dịch mua bán chứng khoán ngay khi có 2 lệnh giao dịch tương thích với nhau trên hệ thống, đó chính là điều bất cứ nhà đầu tư nào mong muốn. Trước mắt, khi chưa áp dụng được phương thức khớp lệnh liên tục, TTGDCK TP. Hồ Chí Minh cũng nên nghiên cứu phương thức gia tăng số phiên khớp lệnh trong ngày để phục vụ tốt hơn cho nhà đầu tư (74% số người tham gia cuộc khảo sát đồng ý với ý kiến trên)9. Trong quá trình chuyển đổi, chúng ta có thể học tập mô hình hệ thống giao dịch của các quốc gia Hàn Quốc, Thái Lan,… là sẽ áp dụng khớp lệnh định kỳ trong trường hợp xác định giá mở cửa và một số trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, thay đổi quan trọng này cần có kế hoạch chuẩn bị và phải được thực hiện thận trọng, đồng thời phải xây dựng kế hoạch tuyên truyền, giải thích, giúp công chúng thích nghi với tình hình mới. (2) Sử dụng lệnh thị trường trong giao dịch: Việc sử dụng lệnh thị trường gắn liền với việc áp dụng phương thức khớp lệnh liên tục. Lệnh thị trường mang lại cho nhà đầu tư cơ hội được thực hiện giao dịch cao hơn so với lệnh giới hạn. Khi thị trường phát triển và có tính thanh 9 Xem Kết quả khảo sát ở Phụ lục 2 92 khoản cao, nhà đầu tư có thể chắc chắn rằng lệnh thị trường của mình sẽ được thực hiện ở mức giá hợp lý. (3) Tăng thời gian giao dịch: Khi thị trường phát triển, số lượng chứng khoán niêm yết trên Sở ngày càng nhiều, số lượng nhà đầu tư tham gia thị trường càng đông đảo…đòi hỏi SGDCK phải tăng thời gian giao dịch, bên cạnh đó việc tăng thời gian giao dịch cũng làm tăng tính thanh khoản của thị trường. (4) Thay đổi mức ký quỹ : Theo Nghị định 144/NĐ-CP của Chính phủ, khi tham gia giao dịch mua bán chứng khoán, nhà đầu tư phải mở tài khoản và ký quỹ một số tiền theo tỷ lệ nhất định. Hiện nay, mức ký quỹ là 100% giá trị giao dịch. Tuy nhiên, khi TTGDCK chuyển thành SGDCK, vấn đề về mức ký quỹ có thể nên xem xét lại vì những lý do sau: - Các biện pháp ngăn chặn và xử lý tiêu cực trong giao dịch đã được xây dựng hoàn thiện hơn. - Số lượng nhà đầu tư tăng lên, trong đó số người có thu nhập trung bình chiếm tỷ trọng ngày càng lớn. - Việc giảm mức ký quỹ sẽ góp phần thu hút thêm nhiều người tham gia thị trường cũng như huy động thêm nhiều nguồn vốn nhàn rỗi trong dân chúng. * Các giải pháp phát triển hệ thống Đăng ký, Lưu ký và Thanh toán bù trừ: Hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán tuy có liên quan mật thiết với quá trình giao dịch chứng khoán nhưng xét về mặt nghiệp vụ thì nó được xem như một mảng hoạt động khá độc lập. Do đó, trong quyết định chuyển TTGDCK thành SGDCK, việc nâng Phòng đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán thành một Trung tâm lưu ký hoạt động tương đối độc lập nằm trong SGDCK, cùng với việc hình thành các đại lý chuyển nhượng phục vụ cho các tổ chức phát hành là điều rất cần thiết và nên làm. 93 Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, cụ thể là hội nhập TTCK Việt Nam với các nước trong khu vực, ngoài việc nâng cao khả năng cạnh tranh của các công ty hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán, chúng ta còn chú ý đến việc hợp tác với các nước trong việc học hỏi kinh nghiệm và liên kết với TTCK các nước trong khu vực. Trong kế hoạch nâng cấp TTGDCK TP.Hồ Chí Minh thành SGDCK, chúng ta nên quan tâm đến khả năng kết nối với SGDCK các nước mà trước tiên là SGDCK Singapore theo Bản thỏa thuận về kết nối TTTC với Singapore ký kết giữa hai Chính phủ ngày 27/7/2004. Sau khi thực hiện kết nối, các chủ thể trong TTCK Việt Nam có thể hưởng được thêm nhiều ích lợi như : - SGDCK Singapore đã kết nối với nhiều TTCK trong khu vực, cho nên khi niêm yết trên SGDCK Singapore, hình ảnh và thông tin về các công ty niêm yết sẽ được quảng bá rộng rãi trên những phương tiện truyền thông. Điều này sẽ giúp các công ty dễ dàng hơn trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài và từng bước hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới. - Các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia niêm yết trên SGDCK Singapore không chỉ huy động được vốn với chi phí rẻ mà còn nâng cao được hình ảnh và uy tín trên thị trường vốn quốc tế vì SGDCK Singapore có tiêu chuẩn cao và an toàn trên thế giới. Qua việc niêm yết cổ phiếu của doanh nghiệp Việt Nam trên một TTCK mang tính quốc tế, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ biết nhiều hơn đến TTCK Việt Nam, đến các doanh nghiệp Việt Nam mà tìm đến đầu tư trên chính đất nước mình. - Để đạt được những kết quả tốt đẹp trên, trước hết chúng ta phải lựa chọn cổ phiếu của các công ty niêm yết có chất lượng cao nhất trên TTCK Việt Nam hiện nay để giới thiệu và niêm yết trên TTCK nước bạn nhằm tạo uy tín ban đầu và dần dần phát triển các doanh nghiệp còn lại cho ngang tầm với các doanh nghiệp, công ty mang tầm đa quốc gia và tiến tới niêm yết giao dịch hai chiều không chỉ với Singapore và các nước còn lại trong khu vực nhằm tạo ra thật nhiều cơ hội cho nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận cao với chi phí hợp lý nhất. 94 3.2.2.3.2 Giải pháp phát triển TTGDCK Hà Nội - Thị trường OTC ở Việt Nam Một thị trường chứng khoán hoàn chỉnh thì ngoài việc phát triển SGDCK, các nhà quản lý còn phải quan tâm xây dựng và phát triển một TTCK phi tập trung (hay thị trường OTC). Ở Việt Nam, theo chiến lược phát triển TTCK đến năm 2010 được chính phủ phê duyệt, TTGDCK Hà Nội hiện nay sẽ phát triển thành thị trường OTC hiện đại theo từng bước từ thấp đến cao, phù hợp với điều kiện kinh tế và quy mô phát triển của TTCK Việt Nam trong từng giai đoạn. Mô hình tổ chức của thị trường OTC tương lai của Việt Nam được đề ra như sau : - Sử dụng mạng máy tính nội bộ (LAN) như của TTGDCK TP. Hồ Chí Minh hiện nay. - Cơ chế xác lập giá trên thị trường OTC là theo phương thức thương lượng (thỏa thuận) giá giữa người mua và người bán. - Điều hành trực tiếp thị trường OTC là Trung tâm OTC do UBCKNN thành lập có trách nhiệm quản lý và vận hành trực tiếp thị trường OTC theo các quy định của UBCKNN và pháp luật. - Trong thời gian tới UBCKNN sẽ gắn kết giữa hai TTGDCK TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội. Hai trung tâm này sẽ bổ sung hàng hóa cho nhau. Ngoài việc phân định vốn (công ty nào có vốn thấp sẽ giao dịch tại TTGDCK Hà Nội), sắp tới công ty nào có tính thanh khoản thấp cũng sẽ được đưa ra Hà Nội và khi nào những công ty đăng ký giao dịch tại TTGDCK Hà Nội tăng trưởng về vốn sẽ được niêm yết tại TTGDCK TP. Hồ Chí Minh. Tức là TTGDCK Hà Nội sẽ là nơi phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng cũng là nơi cung cấp hàng hóa cho TTGDCK TP. Hồ Chí Minh trong tương lai. Để thực hiện những mục tiêu trên, chúng ta cần thực hiện những giải pháp cơ bản như sau: - Thứ nhất, trong quá trình hoàn thiện Luật chứng khoán và ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật chứng khoán, nên có riêng một chương quy 95 định về giao dịch trên thị trường OTC như : hoạt động của các công ty chứng khoán thành viên, trách nhiệm và quyền lợi của các bên tham gia giao dịch OTC, các điều khoản bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, cơ chế quản lý giám sát thị trường,… - Thứ hai, tăng cường sự hoạt động của các định chế tài chính trung gian. Đối với các công ty chứng khoán thành viên, cần phải có quy định cụ thể về việc cho phép giao dịch các cổ phiếu chưa niêm yết để phục vụ tốt hơn cho hoạt động của thị trường OTC. - Thứ ba, ban hành các văn bản quy định cụ thể về công tác giám sát thị trường. Thị trường OTC sau khi hình thành sẽ là một thị trường rộng lớn cả về số hàng hóa cũng như nhà đầu tư và các thành viên tham gia giao dịch. Nhưng hiện nay, việc quản lý thị trường chưa niêm yết còn bị bỏ ngỏ. Do đó, vấn đề đưa ra các quy định pháp lý thật cụ thể để điều chỉnh hoạt động thị trường là điều thiết yếu hiện nay. - Thứ tư, phát triển hệ thống công bố thông tin hiện đại, đảm bảo tính công bằng trong việc tiếp nhận thông tin của các nhà đầu tư. Công bố thông tin là một trong những hoạt động còn hạn chế tại TTGDCK Hà Nội đã được nêu ra ở phần trên. UBCKNN phải có những quy định cụ thể và nghiêm ngặt đối với những công ty này trong việc cam kết, công bố thông tin ra thị trường. Ngoài các công ty bán chứng khoán, các công ty môi giới cũng phải có nghĩa vụ cung cấp thông tin đầy đủ cho nhà đầu tư về tình hình của thị trường như số lượng, giá cả, chứng khoán mua bán. UBCKNN và càc cơ quan ban ngành cần tiến hành đồng bộ các biện pháp trên để thị trường OTC sớm hình thành và phát triển góp phần vào việc hoàn thiện TTCK tại Việt Nam. 3.2.2.4 Hoàn thiện công tác công bố thông tin 3.2.2.4.1 Các giải pháp phát triển hệ thống công bố thông tin tổ chức niêm yết (1) Các loại hình công bố thông tin : 96 Việc công bố thông tin định kỳ, tức thời, theo yêu cầu, tạm hoãn hoặc không công bố thông tin vẫn tiếp tục và phát triển như giai đoạn trước đây. Ngoài ra, còn có thêm hình thức công bố thông tin tự nguyện. - Công bố thông tin tự nguyện là việc tổ chức niêm yết tự nguyện công bố những thông tin không thuộc những vấn đề phải công bố thông tin tức thời. - Lợi ích của việc công bố thông tin tự nguyện : tổ chức niêm yết xem công bố thông tin tự nguyện là một hình thức tự quảng cáo hình ảnh tốt về công ty ra công chúng mà không phải tốn chi phí quảng cáo. SGDCK cần khuyến khích và hỗ trợ các tổ chức niêm yết thực hiện loại hình công bố thông tin này. (2) Phương tiện công bố thông tin : Ngoài việc phát triển các phương tiện công bố thông tin hiện có, SGDCK còn thiết lập một hệ thống cung cấp thông tin tự động (ARS-Audio Response System). Đây là hệ thống công bố thông tin bằng mạng điện thoại trả lời tự động khi người đầu tư có yêu cầu. Người đầu tư có thể tiếp cận và cập nhật thông tin qua hệ thống này 24/24. SGDCK sẽ tiến hành công bố thông tin đồng thời trên mạng bằng văn bản và tiến hành thu âm, lưu trữ thông tin tại hệ thống cung cấp thông tin tự động này cho nhà đầu tư tham khảo. Trong thời gian đầu nhà đầu tư hay các tổ chức sẽ được miễn phí khi truy cập (bằng cách gọi điện thoại) vào hệ thống này. Sau khi hệ thống này trở nên phổ biến và dung lượng truy cập gia tăng thì SGDCK sẽ tiến hành thu phí cung cấp thông tin. (3) Phát triển hệ thống công bố thông tin : Khi hệ thống mạng nội bộ và hệ thống mạng truyền thông tin của SGDCK đã phát triển và hoạt động ổn định, SGDCK sẽ thiết lập hệ thống công bố thông tin tự động hoàn toàn. SGDCK sẽ phát triển hệ thống thông tin nối mạng từ tổ chức niêm yết, công ty quản lý quỹ đến SGDCK, đến các công ty chứng khoán, thành viên lưu ký, ngân hàng chỉ định thanh toán và đến tận nhà đầu tư. 97 Như vậy, nhà đầu tư, thành viên của SGDCK và các tổ chức có liên quan đều có thể truy cập một cách nhanh nhất các thông tin cần thiết về kết quả giao dịch, tình hình niêm yết cũng như các thông tin chung của thị trường. 3.2.2.4.2 Các giải pháp phát triển hệ thống thông tin thị trường Hệ thống công bố thông tin thị trường là một bộ phận thuộc SGDCK và trở thành đầu mối trực tiếp nhận thông tin từ hệ thống giao dịch cũng như các bộ phận chức năng của Sở, sau đó tiến hành cung cấp thông tin chính thức về thị trường cho các đối tuợng sử dụng thông tin gián tiếp khác. Thông tin được tập trung xử lý nhằm đảm bảo thông tin được thống nhất, có thể truy cập tức thời và tránh được sai sót. Sau khi áp dụng phương thức khớp lệnh liên tục, các công ty chứng khoán và người đầu tư phải thường xuyên nhận được báo giá cũng như các thông tin về lệnh mà công ty chứng khoán thành viên nhập vào hệ thống. Để đảm bảo điều này, một mạng lưới máy báo giá điện tử được xây dựng giữa các công ty chứng khoán và SGDCK, duy trì một kênh đường truyền quan trọng cho thị trường hoạt động tốt. Bất kỳ dữ liệu (như lệnh nhập vào hệ thống giao dịch được thực hiện, thay đổi báo giá…) hay thông tin nào đưa vào hệ thống sẽ lập tức được xử lý vào các vùng dữ liệu hoặc thông tin tổng hợp, đồng thời được truyền qua các kênh khác nhau cho người sử dụng. Ngoài việc duy trì và tiếp tục tận dụng các kênh thông tin đại chúng của những giai đoạn trước như báo chí, đài phát thanh, truyền hình, SGDCK có thể khai thác một kênh truyền tin quan trọng và khá hữu hiệu là hoạt động của các công ty môi giới thông tin. Do thị trường đã phát triển, thông tin thị trường giờ đây không thể tách rời hoạt động đầu tư chứng khoán, nên các công ty môi giới thông tin sẽ là một trong những chủ thể tham gia thị trường tích cực trong giai đoạn này. Để hoạt động của các công ty này phát huy hiệu quả, SGDCK có thể tạo dựng những kênh đường truyền nối kết từ hệ thống công bố thông tin của Sở và các công ty, cho phép các công ty này nhận và sử dụng một số thông tin thị trường do Sở cung cấp để cung cấp lại cho các đối tuợng khác có nhu cầu. SGDCK có thể xây dựng một số kênh thông tin quan trọng khác như thiết kế 98 trang Web riêng trên mạng Internet, lắp đặt hệ thống điện thoại tự động trả lời (ARS), in các ấn phẩm và kỷ yếu của SGDCK… 3.2.2.5 Phát triển hoạt động của các định chế tài chính trung gian 3.2.2.5.1 Giải pháp phát triển các công ty chứng khoán Công ty chứng khoán là một trong những định chế tài chính trung gian quan trọng tham gia hoạt động trên thị trường chứng khoán. Thành công lớn nhất mà các công ty chứng khoán đạt được qua hơn 6 năm TTCK Việt Nam đi vào hoạt động đó là đào tạo một đội ngũ nhân viên kinh doanh chứng khoán chuyên nghiệp, hỗ trợ rất nhiều cho việc tham gia TTCK của đông đảo nhà đầu tư cũng như các doanh nghiệp muốn tham gia niêm yết. Tuy nhiên, hoạt động của các công ty chứng khoán cũng đang đứng trước những khó khăn và thách thức mới trong môi trường kinh doanh quá khó khăn. Với những hạn chế vốn có bắt nguồn từ quy mô cũng như kinh nghiệm hoạt động, khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO), các công ty chứng khoán trong nước còn phải cạnh tranh gay gắt với các tổ chức, định chế tài chính của nước ngoài. Do đó, việc nghiên cứu và đề ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực hoạt động cho các công ty chứng khoán là yêu cầu cấp bách. Thứ nhất, UBCKNN khuyến khích các công ty chứng khoán nâng cao năng lực tài chính bằng cách nâng mức vốn tối thiểu yêu cầu cho mỗi loại hình dịch vụ chứng khoán. Với số vốn hạn chế, các công ty chứng khoán khó mở rộng loại hình dịch vụ cung cấp cho khách hàng và mở rộng đại lý, chi nhánh sang các tỉnh thành lân cận. Các công ty chứng khoán có thể tăng vốn bằng cách yêu cầu các Ngân hàng mẹ hỗ trợ thêm vốn (nếu là công ty chứng khoán trực thuộc ngân hàng) hoặc phát hành thêm cổ phiếu mới để huy động vốn từ cổ đông. Trong tương lai, chỉ có những công ty chứng khoán có tiềm lực tài chính mạnh mới có thể cạnh tranh với các công ty chứng khoán nước ngoài. Do vậy, chỉ các công ty có tiềm lực tài chính mạnh, có thể huy động thêm vốn, mở rộng quy mô mới nên thực hiện kinh doanh đa năng, những công ty chứng khoán có 99 quy mô nhỏ hơn hoặc là sẽ chỉ chuyên thực hiện một số loại hình dịch vụ nhất định hoặc là làm môi giới phụ (Sub-brokers) cho các công ty khác. Thứ hai, khuyến khích các công ty chứng khoán mở rộng phạm vi hoạt động bằng cách áp dụng danh sách loại trừ khi định nghĩa về loại hình kinh doanh của các công ty chứng khoán thay vì xác định cụ thể từng loại hình kinh doanh như hiện nay. Theo Nghị định 144/NĐ-CP của Chính phủ, các công ty chứng khoán chỉ được tham gia vào 5 lĩnh vực kinh doanh cơ bản : môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát hành, tư vấn đầu tư chứng khoán, quản lý danh mục đầu tư. Như vậy, so với nhiều nước, phạm vi kinh doanh được phép của công ty chứng khoán tại Việt Nam quá hẹp để thực hiện các hình thức kinh doanh chứng khoán khác nhau. Trong trường hợp này, trừ các công việc không có liên quan gì đến chứng khoán như nhận tiền gửi, các công ty chứng khoán sẽ được phép tham gia vào bất cứ công việc gì có liên quan đến chứng khoán nhưng vẫn còn bị cấm ở Việt Nam hiện nay như : giao dịch chứng khoán bằng tài khoản tín dụng (tài khoản ký quỹ), bán khống, cho vay chờ thanh toán, cho vay chứng khoán, kinh doanh ngoại hối, lập quỹ đầu tư mạo hiểm, giao dịch các chứng khoán phái sinh… Có như vậy, doanh thu của công ty chứng khoán từ phí dịch vụ ngày càng gia tăng góp phần củng cố và hoàn thiện chính cho các công ty chứng khoán này. Thứ ba, UBCKNN cần tích cực tìm kiếm các dự án hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức quốc tế để hỗ trợ các công ty chứng khoán nhanh chóng hiện đại hóa hoạt động, cập nhật hóa và hiện đại hóa kiến thức tài chính cho đội ngũ cán bộ làm nhiệm vụ tư vấn, phân tích tại các công ty chứng khoán. Chẳng hạn như, các công ty chứng khoán có thể mở rộng giao dịch qua mạng Internet. Giao dịch chứng khoán qua mạng Internet là một hình thức phổ biến trên thế giới hiện nay, nhưng ở nước ta hình thức này chỉ mới xuất hiện, còn mới mẻ đối với công chúng và các nhà đầu tư địa phương. Ngoài ra, các công ty chứng khoán cũng chưa chú trọng nhiều vào việc triển khai dịch vụ này. Giao dịch qua mạng có ưu điểm vượt trội là thuận lợi cho các nhà đầu tư không có điều kiện đến trực tiếp giao dịch tại công ty chứng khoán nhưng vẫn có thể giao dịch bình thường. 100 Với sự phát triển của công nghệ thông tin hiện đại, các công ty trong nước hoàn toàn có thể triển khai hoạt động này. Để triển khai giao dịch qua mạng ngày càng phát triển, thu hút nhiều nhà đầu tư cần phải : - Có một văn bản pháp lý quy định cụ thể về hình thức giao dịch này. Kinh nghiệm ở Trung Quốc cho thấy khi các công ty chứng khoán bắt đầu triển khai nghiệp vụ giao dịch chứng khoán qua mạng thì cơ quan quản lý TTCK Trung Quốc đã ban hành ngay văn bản “Biện pháp thi hành tạm thời về quản lý dịch vụ môi giới chứng khoán trên mạng Internet” (năm 2000). Nội dung chính của văn bản qui định về hình thức dịch vụ, phương thức vận hành khi tham gia giao dịch trên mạng Internet. Văn bản ngay lập tức đã kích thích các nhà đầu tư và các công ty chứng khoán sử dụng hỗ trợ giao dịch qua mạng. Chỉ một năm sau đó hơn 60% các công ty chứng khoán tại thị trường Trung Quốc đã đăng ký tham gia và đủ tư cách kinh doanh dịch vụ này. Hiện tại, Trung Quốc có gần 120 công ty chứng khoán. Giao dịch chứng khoán qua mạng chắc chắn sẽ được ưa chuộng trong tương lai vì đây sẽ là một cách thức các công ty chứng khoán có thể cạnh tranh về dịch vụ môi giới. Thứ tư, xây dựng mô hình hoạt động môi giới trên cơ sở mở rộng thêm một cấp cho các nhà môi giới. mô hình này sẽ tương tự như mô hình tổ chức đại lý của các công ty bảo hiểm. Với mô hình này, có thêm sự xuất hiện của môi giới đại lý hay môi giới phụ (Sub-brokers). Nhà đầu tư lúc này sẽ có 2 kênh đặt lệnh là thông qua môi giới đại lý hoặc thông qua môi giới tại công ty. Các nhà môi giới đại lý hay môi giới phụ sẽ là những người trực tiếp đi giới thiệu hoạt động giao dịch chứng khoán, tìm kiếm khách hàng mới cho các công ty. Họ là những người nắm bắt các thông tin của các nhà đầu tu chính xác, khả năng tiếp cận các nhà đầu tư cao hơn môi giới tại công ty. Thứ năm, thiết lập các phòng giao dịch, đại lý nhận lệnh trên cơ sở tận dụng lợi thế của chính ngân hàng mẹ. Trong số 14 công ty chứng khoán hoạt động trên thị trường có 8/14 công ty chiếm hơn 60% là các công ty được thành 101 lập từ các ngân hàng. Điểm lợi thế cho các công ty này là hoạt động của các chi nhánh của ngân hàng mẹ khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước. Tận dụng lợi thế này trong việc mở các chi nhánh công ty, đại lý giao dịch, đại lý nhận lệnh dựa trên cơ sở các phòng giao dịch hiện có của ngân hàng mẹ sẽ thu hút các công ty chứng khoán nói riêng và thị trường nói chung một lượng rất lớn các nhà đầu tư giao dịch tiềm năng trên khắp cả nước, không chỉ tập trung ở hai thành phố lớn như hiện nay. Mặt khác, các công ty chứng khoán có thể tận dụng hệ thống đường truyền nội bộ của ngân hàng mẹ trong việc chuyển và nhận lệnh. Bằng cách này sẽ giúp các công ty tiết kiệm được chi phí phát sinh. Thứ sáu, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của các dịch vụ hỗ trợ hoạt động môi giới chứng khoán. Hoạt động tư vấn hiệu quả sẽ hỗ trợ đắc lực cho hoạt động môi giới vì nó cho nhà đầu tư thấy được tính lợi ích và hiệu quả của việc đầu tư vào chứng. TTCK hiện nay còn khá mới mẻ với công chúng và các nhà đầu tư. Vì vậy, vai trò của các công ty chứng khoán với tư cách là một trung gian tài chính trong giai đoạn này rất quan trọng. Trong cuộc khảo sát, 65% ý kiến cho rằng các công ty chứng khoán nên hỗ trợ họ trong việc ra quyết định đầu tư. Và trong các nguồn thông tin được sử dụng cho việc ra quyết định đầu tư, những nhà đầu tư cũng cho rằng họ sử dụng thông tin từ bản tin của các công ty chứng khoán (58%)10. Đây là câu trả lời có sự lựa chọn đông nhất. Việc tăng số lượng tài khoản của các nhà đầu tư cũng như việc ra lệnh mua bán thường xuyên sẽ làm phát triển cả về chất lẫn lượng của môi giới chứng khoán. Muốn vậy, công tác đào tạo, nâng cao năng lực cho nhân viên tác nghiệp là rất cần thiết. Ngoài ra có thể phát triển thêm các dịch vụ hỗ trợ khác như hình thức ứng trước tiền bán chứng khoán, cho vay cầm cố chứng khoán, cho vay bảo chứng, cho vay thế chấp bất động sản…mà thực chất là hoạt động tín dụng, các công ty chứng khoán có thể kết hợp chặt chẽ với các ngân hàng trong quá trình thực hiện 10 Xem Kết quả khảo sát ở Phụ lục 2 102 các nghiệp vụ này theo hướng nhanh gọn về thủ tục, chặt chẽ về pháp lý, gọn nhẹ và nhanh chóng cho nhà đầu tư sẽ khiến cho nhà đầu tư kịp thời quay nhanh vòng vốn của mình, góp phần tăng cao doanh số giao dịch. Thứ bảy, xây dựng chính sách phí và lệ phí cho nhà đầu tư mang tính cạnh tranh lành mạnh. Dựa trên thực tiễn thị trường và khả năng cạnh tranh qua các công ty, cần xây dựng chính sách thu phí hoạt động môi giới theo hướng : - Mức phí tối thiểu : dùng để hạn chế các giao dịch nhỏ và không kinh tế, mức phí này là cách tốt nhất để từ chối việc thực hiện giao dịch nhỏ. - Mức phí theo tỷ lệ giao dịch : để tránh sự đồng nhất về mức phí giữa nhà đầu tư lớn và nhà đầu tư nhỏ. Chính sách thu phí này rất hiệu quả trong trường hợp ta cần khuyến khích giao dịch trong giai đoạn đầu để phát triển nghiệp vụ môi giới. Khi nghiệp vụ đã phát triển thì có thể thu theo mức cố định. - Mức phí tối đa : cần thiết để khuyến khích các giao dịch lớn, mức phí này có thể áp dụng cho các định chế tài chính chuyên nghiệp: ngân hàng, bảo hiểm, công ty quản lý quỹ… Thứ tám, cải tiến hệ thống giao dịch TTGDCK. Trong tương lai, TTGDCK TP. Hồ Chí Minh sẽ tiến tới phương thức khớp lệnh liên tục, hiện đại hóa hệ thống giao dịch, hệ thống thanh toán bù trừ sẽ hạn chế tối đa những sai sót trong giao dịch, rút ngắn thời gian thanh toán. Biện pháp này cũng chống lại hoạt động đầu cơ, làm giá, củng cố lòng tin cho các nhà đầu tư vào một thị trường công bằng và hiệu quả. 3.2.2.5.2 Hình thành và phát triển các tổ chức định mức tín nhiệm Trong quá trình hoàn thiện cơ cấu của TTCK Việt Nam, việc hình thành nên các định chế tài chính mới phục vụ cho lĩnh vực kinh doanh chứng khoán là điều cần thiết. Trên TTCK thứ cấp của Việt Nam hiện nay, chúng ta nhận thấy số lượng trái phiếu chiếm một tỷ lệ rất nhỏ và không đáng kể. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Chúng ta biết rằng việc một doanh nghiệp phát hành trái phiếu công ty ra TTCK tức là doanh nghiệp đó muốn vay vốn dài hạn từ trong công 103 chúng. Trước đây, khi có nhu cầu vay vốn, các doanh nghiệp sẽ làm hồ sơ dự án xin vay và gửi tới các Ngân hàng thương mại. Các Ngân hàng thương mại có các cán bộ tín dụng đủ trình độ chuyên môn để thẩm định hồ sơ dự án xin vay đó trước khi ra quyết định có cho vay hay không. Như vậy, việc phát hành trái phiếu công ty để đi vay từ công chúng tưởng như là một việc hết sức dễ dàng nhưng chỉ khi công ty đã có một uy tín rất lớn đối với nhà đầu tư. Bằng không việc huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu công ty là điều hết sức khó khăn nếu không muốn nói là không thể thực hiện khi các nhà đầu tư chưa đánh giá được tình hình công ty đó. Như vậy, dựa vào đâu một nhà đầu tư bất kỳ có thể xem xét trước khi ra quyết định mua trái phiếu công ty. Ngoài việc thu thập các thông tin cơ bản liên quan đến công ty, nhà đầu tư có thể sử dụng nguồn thông tin từ bảng xếp hạng của các tổ chức định mức tín nhiệm. Hiện nay ở Việt Nam, ngành định mức tín nhiệm còn rất mới mẻ và chưa có một tổ chức tín nhiệm nào chính thức được thành lập. Khi các tổ chức định mức tín nhiệm ra đời, công tác giám sát thị trường có thể được thực hiện tốt hơn, các nhà đầu tư cá nhân sẽ yên tâm hơn khi đầu tư vào các công cụ tài chính; các nhà quản lý sẽ có sự lưu tâm đặc biệt đến các tổ chức bị xếp hạng tín nhiệm thấp và biết cách xử lý các vấn đề tiềm ẩn. Tuy nhiên, quá trình cho ra đời các tổ chức định mức tín nhiệm tại Việt Nam cần có sự chuẩn bị chu đáo. Bởi vì, ngành định mức tín nhiệm có những hoạt động hết sức nhạy cảm liên quan đến lòng tin của công chúng. Một khi kết quả định mức tín nhiệm bị phát hiện (cố ý) sai lệch thì ngành định mức tín nhiệm thậm chí có thể bị sụp đổ vì khó có thể xây dựng lại lòng tin. Vì vậy, tính độc lập của quá trình định mức tín nhiệm là điều kiện tối cần thiết đối với sự phát triển bền vững của ngành định mức tín nhiệm ở Việt Nam. Để đáp ứng được yêu cầu này, trong quá trình hình thành những tổ chức định mức tín nhiệm đầu tiên tại Việt Nam, chúng ta phải chú ý đến các vấn đề như quyền sở hữu và quản lý, tính chính xác của quá trình định mức tín nhiệm 104 nhằm giảm thiểu rủi ro do mắc lỗi hay bỏ sót. Bên cạnh đó, toàn bộ quy trình và tiêu chuẩn đánh giá phải được công bố công khai để đảm bảo tính nhất quán và minh bạch của quá trình định mức tín nhiệm, mặc dù chúng có thể đổi mới cho phù hợp từng thời kỳ. Việt Nam cần áp dụng một số quy định để đảm bảo tính độc lập trong hoạt động của các tổ chức định mức tín nhiệm ngay từ khi mới thành lập. Thêm vào đó, tính minh bạch thông tin phải được đảm bảo để tạo ra môi trường hoạt động thuận lợi cho các tổ chức định mức tín nhiệm, Hệ thống pháp luật cần được sửa đổi theo hướng tăng cường công khai thông tin, các tiêu chuẩn kế toán và kiểm toán. Việc xác định định mức tín nhiệm có là điều kiện bắt buộc đối với phát hành chứng khoán hay không là một vấn đề cần xem xét. Trong giai đoạn triển khai ban đầu, cần bắt buộc có định mức tín nhiệm đối với các DNNN lớn và các định mức tín nhiệm, và sau đó định mức tín nhiệm nên được sử dụng trên cơ sở tự nguyện. Cuối cùng, chúng ta cũng cần nhấn mạnh vai trò trợ giúp quốc tế đối với việc thiết lập và phát triển các tổ chức định mức tín nhiệm ở Việt Nam. Trên thực tế, định mức tín nhiệm còn là một lĩnh vực khá mới mẻ ở Việt Nam, đòi hỏi sự hỗ trợ đào tạo của các chuyên gia nước ngoài để có thể tạo ra được nhận thức đúng cho công chúng cũng như tạo ra đội ngũ chuyên viên có trình độ kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực này. Các tổ chức định mức tín nhiệm quốc tế tham gia trong giai đoạn đầu đối với một số công ty niêm yết còn giúp các doanh nghiệp này thu hút vốn trên TTCK quốc tế. Chia sẻ kiến thức là sự hỗ trợ của quốc tế, giúp Việt Nam tránh những sai lầm của nước khác. Như vậy, thúc đẩy và tận dụng sự hỗ trợ quốc tế là một vấn đề có tính then chốt trong việc phát triển có hiệu quả ngành định mức tín nhiệm ở Việt Nam. 3.2.2.6 Các giải pháp hỗ trợ 105 (1) Đẩy mạnh việc nghiên cứu đào tạo, đồng thời phổ biến rộng rãi kiến thức về chứng khoán và TTCK ra công chúng. Công tác nghiên cứu và đào tạo kiến thức về chứng khoán và TTCK đã được thực hiện trong các cơ quan quản lý Nhà nước về TTCK cũng như các trường Đại học khối ngành Kinh tế - Tài chính – Ngân hàng trong cả nước. Tuy nhiên những đối tượng được học tập và tiếp cận với những kiến thức chuyên ngành này vẫn tập trung ở những người làm việc trong lĩnh vực chứng khoán cũng như sinh viên các trường Đại học. Còn đại bộ phận dân chúng còn rất xa lạ và có những hiểu biết mơ hồ về chứng khoán và TTCK. Do đó, công việc nghiên cứu và phổ biến kiến thức cho đại đa số công chúng là yêu cầu cấp thiết. Chúng ta có thể tiến hành đồng thời một số giải pháp sau đó đạt được yêu cầu cấp thiết trên : - UBCKNN đã có trung tâm đào tạo chứng khoán và đã mở các lớp học thường xuyên nhằm cung cấp kiến thức chứng khoán là điều hay cần phát huy. Trung tâm nên tiếp tục nghiên cứu và mở các lớp học mẫu ngắn hạn hay tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về chứng khoán và TTCK tại các Trung tâm văn hóa quận, huyện hay Nhà văn hóa Thanh niên cho đối tượng đang sinh hoạt tại đây có dịp vừa vui chơi giải trí vừa học tập bổ ích. Nhu cầu tìm hiểu và tham gia TTCK trong công chúng là rất lớn. Khi hỏi là người dân có muốn tham gia các khóa đào tạo về kiến thức và kỹ năng đầu tư chứng khoán hay không, trên 70% trả lời là sẽ tham gia. - Các trường Đại học tiếp tục hình thành và đầu tư phát triển hơn nữa bộ môn chứng khoán cũng như đưa các môn học chuyên sâu vào chương trình để vừa phục vụ công tác đào tạo tại trường vừa đáp ứng nhu cầu học hỏi nâng cao trình độ của những người làm việc trong lĩnh vực này. - Hiện nay, để tìm hiểu kiến thức, thông tin về TTCK, ngoài các lớp học chuyên môn (69% ý kiến), người dân còn tìm hiểu thông qua hai kênh chủ yếu là báo chí (65%) và truyền hình (45%)11. Vì vậy, UBCKNN cần đẩy mạnh việc 11 Xem Kết quả khảo sát ở Phụ lục 2 106 phổ biến tuyên truyền kiến thức chứng khoán thông qua hai kênh phổ biến này bằng nhiều hình thức sinh động, hấp dẫn khác nhau. (2) Đào tạo đội ngũ nhân viên lành nghề về lĩnh vực chứng khoán : Nâng cao năng lực cho đội ngũ nhân viên làm việc tại các TTGDCK, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, các tổ chức định mức tín nhiệm, tổ chức đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ chứng khoán…Các khóa đào tạo có thể là ngắn hạn, dài hạn, trong nước, ngoài nước. Ngoài ra, các doanh nghiệp này có thể tổ chức các chuyến công tác, tham quan học tập tại nước ngoài cho đội ngũ nhân viên nòng cốt nhằm tạo một cơ sở vững chắc cho sự phát triển TTCK về sau. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 Các vấn đề trình bày ở chương 3 nhằm đưa ra hệ thống các giải pháp phát triển TTCK Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế theo định hướng chiến lược của Chính phủ. Các giải pháp được tập trung vào việc khắc phục những mặt còn hạn chế của thị trường và xây dựng các nền tảng cơ bản nhất cho phát triển TTCK về sau. Các vấn đề quan trong được trình bày ở chương này là ổn định môi trường kinh tế vĩ mô, hoàn thiện khung pháp lý, quan tâm đặc biệt đến công tác tạo hàng và kích cầu cho TTCK. Ngoài ra, luận văn cũng đưa các một số giải pháp để phát triển các chủ thể, các yếu tố cấu thành của thị trường, và công tác phổ biến tuyên truyền kiến thức chứng khoán cho đại đa số công chúng. Các giải pháp được đưa ra không quá vĩ mô mà rất cụ thể đáng được các cơ quan ban ngành xem xét và vận dụng nhằm ổn định và phát triển TTCK trong hiện tại và trong thời gian sắp tới. 107 KẾT LUẬN Nhằm phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, Chính phủ và các cơ quan chức năng luôn quan tâm đến việc tận dụng mọi nguồn lực quốc gia để đầu tư xây dựng đất nước. Vì vậy, nhu cầu huy động vốn là một trong những nhân tố rất quan trọng cho việc phát triển kinh tế đất nước . TTCK Việt Nam đã được hình thành và đáp ứng phần nào yêu cầu đó. Chỉ sau hơn 6 năm hoạt động, TTCK đã thu hút được một lượng vốn tương đối lớn trong công chúng. Hơn nữa, các nhà đầu tư có cơ hội chọn lựa công cụ đầu tư có lợi nhất cho mình, các định chế trung gian và các ngành dịch vụ chứng khoán đã hình thành và ngày càng phát triển. Một khi Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế quốc tế, TTCK Việt Nam lại đứng trước thử thách và vận hội mới. Trên cơ sở đánh giá những kết quả đã đạt được, đồng thời phân tích nguyên nhân của những mặt còn hạn chế, luận văn đã nêu lên một số giải pháp cơ bản nhằm củng cố và phát triển hơn nữa hoạt động của TTCK cũng như khắc phục những hạn chế nhằm đưa TTCK Việt Nam lên một tầm cao mới. Để nền kinh tế Việt Nam nói chung cũng như TTCK nói riêng ngày càng phát triển, chúng ta cần có sự hợp lực của tất cả mọi thành phần kinh tế, từ các cơ quan quản lý nhà nước đến các doanh nghiệp trên toàn quốc. Ngoài ra, toàn bộ các giải pháp cho TTCK từ hệ thống luật pháp, công tác tạo hàng, thị trường giao dịch, các định chế tài chính trung gian đến các giải pháp hỗ trợ cũng cần đuợc xem xét và tiến hành một cách toàn diện và đồng bộ. Trái lại, mọi hoạt động chủ quan, phiến diện sẽ đe dọa đến sự tồn tại và phát triển của thị trường chứng khoán của nước ta. Trong giới hạn thời gian và yêu cầu cho một luận văn cao học, luận văn đã đưa ra một số giải pháp cơ bản nhất nhằm gợi mở và định hướng cho việc nghiên cứu các giải pháp phát triển chiến lược cho TTCK Việt Nam sau này. Nghiên cứu hệ thống các giải pháp cho việc phát triển TTCK Việt Nam là một đề tài luôn được quan tâm và nói đến nhiều nhưng vẫn luôn là một đề tài mới và hấp dẫn cho các nhà nghiên cứu, nhà quản lý thực hiện những hoài bão được đóng góp vào sự nghiệp công nghệ hóa - hiện đại hóa đất nước. 108 PHIEÁU KHAÛO SAÙT Chuùng toâi ñang thöïc hieän ñeà taøi nghieân cöùu veà nhoùm caùc giaûi phaùp phaùt trieån TTCK Vieät Nam. Xin anh/chò vui loøng daønh chuùt thôøi gian traû lôøi giuùp baûng caâu hoûi sau ñeå chuùng toâi coù theâm moät soá thoâng tin caàn thieát phuïc vuï cho ñeà taøi nghieân cöùu cuûa mình. Chuùng toâi xin cam keát nhöõng thoâng tin traû lôøi cuûa anh/chò seõ ñöôïc baûo maät. Xin chaân thaønh caûm ôn ! Hoï vaø teân : .................................................. ( coù theå khoâng ghi noäi dung naøy ) Anh/chò vui loøng ñaùnh daáu ( X ) vaøo oâ ñoái vôùi nhöõng caâu traû lôøi ñöôïc löïa choïn. 1. Anh/chò vui loøng cho bieát mình thuoäc nhoùm tuoåi naøo döôùi ñaây? Döôùi 30 tuoåi Töø 30 ñeán 45 tuoåi Töø 45 ñeán 60 tuoåi Treân 60 tuoåi 2. Anh/chò vui loøng cho bieát coâng vieäc hieän nay cuûa mình? Caùn boä quaûn lyù Giaûng vieân Keá toaùn / Thanh toaùn vieân Doanh nhaân Ngheà töï do Nhaân vieân vaên phoøng Noäi trôï Khaùc ( xin neâu roõ )__________ 3. Anh/chò ñang coâng taùc taïi ñôn vò thuoäc khu vöïc naøo trong nhöõng lieät keâ döôùi ñaây? Doanh nghieäp Nhaø nöôùc Haønh chính-söï nghieäp Coâng ty coå phaàn Coâng ty lieân doanh Coâng ty TNHH Coâng ty 100% voán nöôùc ngoaøi Doanh nghieäp tö nhaân Khaùc ( xin neâu roõ )__________ 4. Anh/chò thöôøng tham gia vaøo hình thöùc ñaàu tö naøo sau ñaây? 109 Ñaàu tö chöùng khoaùn Mua vaøng Göûi tieàn vaøo ngaân haøng Mua baûo hieåm Ñaàu tö baát ñoäng saûn Khaùc ( xin neâu roõ )__________ 5. Theo anh/chò, TTCK Vieät Nam hieän nay ñang phaùt trieån ôû möùc ñoä naøo? Sô khai __ __ __ __ __ __ __ Ñaõ hoaøn thieän 1 2 3 4 5 6 7 6. Anh/chò ñaùnh giaù trieån voïng cuûa TTCK Vieät Nam trong thôøi gian tôùi nhö theá naøo? Phaùt trieån trung bình Phaùt trieån nhanh Nhieàu trieån voïng vaø tieàm naêng Phaùt trieån maïnh nhaát trong neàn taøi chính Anh/chò vui loøng ñaùnh giaù khaùch quan caùc noäi dung döôùi ñaây theo caùc möùc : 1 2 3 4 5 Hoaøn toaøn khoâng ñoàng yù Khoâng ñoàng yù Khoâng coù yù kieán Ñoàng yù Hoaøn toaøn ñoàng yù 1 2 3 4 5 7 Soá löôïng coå phieáu hieän nay treân thò tröôøng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa nhaø ñaàu tö 8 Caùc doanh nghieäp caàn thieát phaûi tham gia nieâm yeát taïi Sôû giao dòch chöùng khoaùn 9 Anh/chò muoán mua coå phieáu nieâm yeát treân thò tröôøng nöôùc ngoaøi 10 Heä thoáng giao dòch hieän nay taïi TTGDCK TP.HCM coù ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu giao dòch 11 TTGDCK TP.HCM neân taêng soá phieân khôùp leänh trong ngaøy 12 Bieân ñoä giao ñoäng giaù aùp duïng cho giao dòch khôùp leänh taïi TTGDCK TP.HCM hieän nay neân 110 môû roäng 13 Chi phí giao dòch mua baùn chöùng khoaùn hieän nay laø hôïp lyù 14 Nhaø ñaàu tö ñöôïc cung caáp ñaày ñuû thoâng tin veà keát quaû giao dòch chöùng khoaùn cuûa mình 15 Nhaø ñaàu tö coù ñaày ñuû thoâng tin veà caùc coâng ty nieâm yeát 16 Caùc coâng ty chöùng khoaùn hoã trôï cho anh/chò trong vieäc ra quyeát ñònh ñaàu tö 17. Anh/chò thích ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp trong lónh vöïc naøo sau ñaây? Ngaân haøng Daàu khí Vieãn thoâng Haøng khoâng Ñieän Du lòch Nöôùc Khaùc ( xin neâu roõ )_________ 18. Khi ñaàu tö vaøo TTCK, anh/chò mong muoán coù ñöôïc lôïi nhuaän ra sao? Caøng nhanh caøng toát Thaáp nhöng an toaøn Coù lôïi nhuaän trong daøi haïn Cao hôn laõi suaát ngaân haøng 19. Khi löïa choïn coå phieáu, anh/chò caên cöù vaøo yeáu toá naøo ñeå ra quyeát ñònh? Giaù caû coå phieáu Uy tín, teân tuoåi coâng ty Khaû naêng sinh lôïi Nhieàu ngöôøi cuøng löïa choïn Möùc ñoä an toaøn Lôøi khuyeân cuûa nhaø tö vaán 20. Anh/chò nhaän ñònh giaù caû chöùng khoaùn bieán ñoäng nhö trong thôøi gian vöøa qua ( QII/ 2006 ) laø do nhöõng nguyeân nhaân naøo? Caùc coâng ty nieâm yeát coù bieán ñoäng Soá löôïng chöùng khoaùn khan hieám Coù söï tham gia cuûa coå ñoâng nöôùc ngoaøi Taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö 111 Vieät Nam seõ gia nhaäp WTO Khaùc ( xin neâu roõ )_________ 21. Anh/chò thöôøng söû duïng nhöõng nguoàn tin naøo döôùi ñaây ñeå quyeát ñònh ñaàu tö? Thoâng tin töø caù nhaân caùc nhaø moâi giôùi Thoâng tin töø baûn tin cuûa caùc coâng ty chöùng khoaùn Thoâng tin töø nhöõng cuoäc thaûo luaän vôùi caùc nhaø ñaàu tö khaùc Thoâng tin töï nghieân cöùu tìm toøi Khoâng söû duïng nguoàn thoâng tin naøo caû Söû duïng nguoàn thoâng tin khaùc ( xin neâu roõ )__________ 22. Anh/chò coù nhaän xeùt nhö theá naøo veà heä thoáng phaùp luaät Vieät Nam ñoái vôùi TTCK? Ñoàng boä Chöa ñoàng boä Caàn söûa ñoåi, boå sung ( xin cho bieát cuï theå noäi dung naøo ) ........................................................................................................... 23. Anh/chò ñaõ bieát ñeán caùc vaên baûn phaùp luaät ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa TTCK naøo döôùi ñaây? Luaät chöùng khoaùn ( döï thaûo ) Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP ngaøy 28/11/2003 Nghò ñònh 161/2004/NÑ-CP ngaøy 07/09/2004 Nghò ñònh 187/2004/NÑ-CP ngaøy 16/11/2004 Khaùc ( xin neâu roõ )__________ 24. Anh/chò coù bieát gì veà caùc chöùng khoaùn phaùi sinh döôùi ñaây? Forwards Swaps Futures Rights Options Warrants 112 25. Theo anh/chò, TTCK Vieät Nam hieän nay neân cho pheùp giao dòch baùn khoáng hay chöa? Ñoàng yù Khoâng ñoàng yù 26. Anh/chò tìm hieåu caùc kieán thöùc veà TTCK töø nhöõng phöông tieän naøo? Caùc lôùp hoïc chuyeân moân Baùo chí Truyeàn hình Kinh nghieäm thöïc tieãn Khaùc ( xin neâu roõ )__________ 27. Anh/chò coù saün loøng tham gia caùc khoùa ñaøo taïo veà kieán thöùc vaø kyõ naêng ñaàu tö chöùng khoaùn khoâng? Raát muoán tham gia Ñang theo hoïc Seõ tham gia neáu coù thôøi gian Khoâng ñoàng yù Xin chaân thaønh caûm ôn söï hôïp taùc cuûa quyù anh/chò ! KẾT QUẢ KHẢO SÁT CAÂU HOÛI KHAÛO SAÙT KEÁT QUAÛ (%) Anh/chò vui loøng cho bieát mình thuoäc nhoùm tuoåi naøo döôùi ñaây? Döôùi 30 tuoåi 35 Töø 30 ñeán 45 tuoåi 61 Töø 45 ñeán 60 tuoåi 4 Treân 60 tuoåi 0 Anh/chò vui loøng cho bieát coâng vieäc hieän nay cuûa mình? Caùn boä quaûn lyù 31 Keá toaùn/Thanh toaùn vieân 21 Ngheà töï do 12 113 Noäi trôï 0 Giaûng vieân 2 Doanh nhaân 9 Nhaân vieân vaên phoøng 18 Khaùc 7 Anh/chò ñang coâng taùc taïi ñôn vò thuoäc khu vöïc naøo trong nhöõng lieät keâ döôùi ñaây? Doanh nghieäp Nhaø nöôùc 7 Coâng ty coå phaàn 5 Coâng ty TNHH 8 Doanh nghieäp tö nhaân 10 Haønh chính-Söï nghieäp 54 Coâng ty lieân doanh 0 Coâng ty 100% voán nöôùc ngoaøi 4 Khaùc 10 Anh/chò thöôøng tham gia vaøo hình thöùc ñaàu tö naøo sau ñaây? Ñaàu tö chöùng khoaùn 24 Göûi tieàn vaøo ngaân haøng 47 Ñaàu tö baát ñoäng saûn 38 Mua vaøng 27 Mua baûo hieåm 24 Khaùc 4 Theo anh/chò, TTCK Vieät Nam hieän nay ñang phaùt trieån ôû möùc ñoä naøo? THAÁP 55 TB 36 CAO 6 Anh/chò ñaùnh giaù trieån voïng cuûa TTCK Vieät Nam trong thôøi gian tôùi nhö theá naøo? Phaùt trieån TB 27 Phaùt trieån nhanh 21 Nhieàu trieån voïng vaø tieàm naêng 52 114 Phaùt trieån maïnh nhaát trong neàn TC 0 Soá löôïng coå phieáu hieän nay treân thò tröôøng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa nhaø ñaàu tö Ñoàng yù 17 Khoâng ñoàng yù 67 Caùc doanh nghieäp caàn thieát phaûi tham gia nieâm yeát taïi Sôû giao dòch chöùng khoaùn Ñoàng yù 71 Khoâng ñoàng yù 17 Anh/chò muoán mua coå phieáu nieâm yeát treân thò tröôøng nöôùc ngoaøi Ñoàng yù 29 Khoâng ñoàng yù 35 Heä thoáng giao dòch hieän nay taïi TTGDCK TP.HCM coù ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu giao dòch Ñoàng yù 28 Khoâng ñoàng yù 45 TTGDCK TP.HCM neân taêng soá phieân khôùp leänh trong ngaøy Ñoàng yù 74 Khoâng ñoàng yù 8 Bieân ñoä giao ñoäng giaù aùp duïng cho giao dòch khôùp leänh taïi TTGDCK TP.HCM hieän nay neân môû roäng Ñoàng yù 66 Khoâng ñoàng yù 11 Chi phí giao dòch mua baùn chöùng khoaùn hieän nay laø hôïp lyù Ñoàng yù 32 Khoâng ñoàng yù 25 Nhaø ñaàu tö ñöôïc cung caáp ñaày ñuû thoâng tin veà keát quaû giao dòch chöùng khoaùn cuûa mình Ñoàng yù 61 Khoâng ñoàng yù 27 115 Nhaø ñaàu tö coù ñaày ñuû thoâng tin veà caùc coâng ty nieâm yeát Ñoàng yù 50 Khoâng ñoàng yù 33 Caùc coâng ty chöùng khoaùn hoã trôï cho anh/chò trong vieäc ra quyeát ñònh ñaàu tö Ñoàng yù 65 Khoâng ñoàng yù 21 Anh/chò thích ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp trong lónh vöïc naøo sau ñaây? Ngaân haøng 65 Vieãn thoâng 43 Ñieän 23 Nöôùc 13 Daàu khí 31 Haøng khoâng 9 Du lòch 18 Khaùc 11 Khi ñaàu tö vaøo TTCK, anh/chò mong muoán coù ñöôïc lôïi nhuaän ra sao? Caøng nhanh caøng toát 23 Coù lôïi nhuaän trong daøi haïn 42 Thaáp nhöng an toaøn 16 Cao hôn laõi suaát ngaân haøng 47 Khi löïa choïn coå phieáu, anh/chò caên cöù vaøo yeáu toá naøo ñeå ra quyeát ñònh? Giaù caû coå phieáu 20 Khaû naêng sinh lôïi 60 Möùc ñoä an toaøn 49 Uy tín, teân tuoåi coâng ty 64 Nhieàu ngöôøi cuøng löïa choïn 4 Lôøi khuyeân cuûa nhaø tö vaán 11 116 Anh/chò nhaän ñònh giaù caû chöùng khoaùn bieán ñoäng nhö trong thôøi gian vöøa qua ( QII/ 2006 ) laø do nhöõng nguyeân nhaân naøo? Caùc coâng ty nieâm yeát coù bieán ñoäng 13 Soá löôïng chöùng khoaùn khan hieám 18 Coù söï tham gia cuûa coå ñoâng nöôùc ngoaøi 26 Taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö 49 Vieät Nam seõ gia nhaäp WTO 53 Khaùc 0 Anh/chò thöôøng söû duïng nhöõng nguoàn tin naøo döôùi ñaây ñeå quyeát ñònh ñaàu tö? Thoâng tin töø caù nhaân caùc nhaø moâi giôùi 22 Thoâng tin töø baûn tin cuûa caùc coâng ty chöùng khoaùn 58 Thoâng tin töø nhöõng cuoäc thaûo luaän vôùi caùc nhaø ñaàu tö khaùc 45 Thoâng tin töï nghieân cöùu tìm toøi 41 Khoâng söû duïng nguoàn thoâng tin naøo caû 2 Nguoàn khaùc 2 Anh/chò coù nhaän xeùt nhö theá naøo veà heä thoáng phaùp luaät Vieät Nam ñoái vôùi TTCK? ñoàng boä 5 Chöa ñoàng boä 89 Khaùc 16 Anh/chò ñaõ bieát ñeán caùc vaên baûn phaùp luaät ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa TTCK naøo döôùi ñaây? Luaät chöùng khoaùn 38 Nghò ñònh 144/2003/NÑ-CP ngaøy 28/11/2003 30 Nghò ñònh 161/2004/NÑ-CP ngaøy 07/09/2004 8 Nghò ñònh 187/2004/NÑ-CP ngaøy 16/11/2004 22 Anh/chò coù bieát gì veà caùc chöùng khoaùn phaùi sinh döôùi ñaây? Forwards 15 Futures 49 Options 46 117 Swaps 5 Rights 37 Warrants 28 Theo anh/chò, TTCK Vieät Nam hieän nay neân cho pheùp giao dòch baùn khoáng hay chöa? ñoàng yù 28 Khoâng ñoàng yù 67 Anh/chò tìm hieåu caùc kieán thöùc veà TTCK töø nhöõng phöông tieän naøo? Caùc lôùp hoïc chuyeân moân 69 Baùo chí 66 Truyeàn hình 45 Kinh nghieäm thöïc tieãn 8 Khaùc 4 Anh/chò coù saün loøng tham gia caùc khoùa ñaøo taïo veà kieán thöùc vaø kyõ naêng ñaàu tö chöùng khoaùn khoâng? Raát muoán tham gia 46 ñang theo hoïc 33 Seõ tham gia neáu coù thôùi gian 37 Khoâng ñoàng yù 0