Luận văn Chất lượng cuộc sống dân cư tỉnh Bình Thuận, hiện trạng và giải pháp

a tăng qua các năm. Có 7 doanh nghiệp viễn thông cùng kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Mạng lưới hạ tầng viễn thông tiếp tục được phát triển, mở rộng từ tỉnh xuống huyện, xã, kể cả vùng nông thôn miền núi, hải đảo trong toàn tỉnh. Tổng số máy điện thoại các loại lũy kế đến tháng 12/2007 là 7444.500 máy, đạt mật độ 38,5 máy/100 dân, tăng 91% so với năm 2006. Tổng số trạm BTS toàn tỉnh là 200 trạm (tăng 85% so với năm 2006). Bảng 2.24. Cơ cấu số lượng đồ dùng lâu bền của hộ phân theo địa phương Đơn vị tính : % Máy vi tính Xe Máy Ti vi màu Ti vi trắng đen Đầu Video Radio (radio casstte) Điện thoại cố định Điện thoại di động Tủ lạnh, tủ đỏ Quạt điện các loại Bình tắm nước nóng Tổng số Nối Internet TỔNG SỐ 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 TP.Phan Thiết 20,61 21,86 6,81 23,15 18,14 32,65 39,60 38,14 23,79 67,12 47,87 52,07 TX.La Gi 8,69 9,30 3,71 10,18 6,10 12,40 10,88 12,47 10,53 9,88 10,44 16,39 H.Tuy Phong 7,24 11,25 2,94 11,83 8,33 11,24 6,48 9,45 11,27 2,93 6,53 7,68 H.Bắc Bình 7,79 8,48 11,09 8,15 10,31 7,46 4,61 6,03 9,33 3,27 4,51 2,59 H.Hàm Thuận Bắc 15,34 13,89 32,44 11,93 13,41 7,62 9,80 9,93 12,42 4,09 6,12 1,24 H.Hàm Thuận Nam 8,83 7,67 17,21 7,63 7,28 6,69 7,45 6,55 7,53 3,91 4,77 2,70 H.Tánh Linh 8,87 8,80 6,55 8,78 10,07 6,27 5,21 4,79 7,27 2,70 5,15 3,63 H.Đức Linh 13,36 11,04 12,58 10,34 11,98 9,09 8,33 5,36 10,43 3,65 9,21 8,09 H.Hàm Tân 6,27 5,45 6,10 5,24 8,07 4,03 5,15 4,14 5,31 1,57 4,51 5,29 H.Phú Quý 3,00 2,26 0,56 2,78 6,29 2,55 2,48 3,14 2,11 0,87 0,89 0,31 Nguồn: Cục Thống kê Bình Thuận, 2006 Trong cuộc sống hiện nay nhiều gia đình đã thực hiện cuộc sống đẹp, gia đình văn hóa, thôn văn hóa, khu phố văn hóa. Điều này đã phần nào thể hiện trình độ người dân đã có sự nâng cao hơn so với trước. Họ biết sống đẹp, sống vì người khác, giúp đỡ nhau cùng phát triển. Năm 2000 đã có 160. 045 gia đình đăng kí gia đình văn hóa và tỷ lệ gia đình được công nhận là 41, 43 %. Có 123/442 làng, bản, ấp đăng kí làng, bản, ấp văn hóa. Đây là những nét mới trong cuộc sống người dân, cuộc sống của họ sẽ trở nên thoải mái hơn, hiệu suất lao động sẽ cao hơn, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Điều này lại một lần nữa khẳng định sự tác động qua lại giữa các tiêu chí của mức sống dân cư.Tiêu chí này thúc đẩy tiêu chí kia phát triển. Mặc dù đã có sự phát triển đáng kể nhưng vẫn còn có sự chênh lệch khá lớn giữa các vùng, nhất là những vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc ít người sinh sống đòi hỏi tỉnh cần cố gắng hơn nữa trong việc phát triển và nâng cao đời sống tinh thần cho người dân. Con người sinh sống trong xã hội chịu rất nhiều sự tác động, đồng thời con người cũng tác động rất nhiều vào môi trường xung quanh, đặc biệt là môi trường tự nhiên. Chính sự tác động qua lại đó đòi hỏi con người phải đảm bảo hài hòa mối quan hệ ấy để cùng nhau phát triển. Liệu rằng trên con đường phát triển của xã hội, con người có đảm bảo về mối quan hệ đó hay không? Con người sống trong xã hội cần có một môi trường xã hội an toàn để họ có thể yên tâm làm việc, cống hiến và hưởng thụ những thành quả mình làm ra. Do vậy, có thể nói vấn đề an ninh khá quan trọng trong cuộc sống con người. 2.2.7. Môi trường sống Cùng với các hoạt động sản xuất tạo ra các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của con người. Trong quá trình sản xuất con người tác động vào tự nhiên, làm cho môi trường trở nên ô nhiễm. Điều này gây tác hại ngược lại đối với con người. Khi Bình Thuận phát triển về du lịch thì những bãi tắm hoang sơ sạch sẽ đã không còn thay vào đó là những bãi tắm bị nhiễm bẩn bởi rác thải, của những người bán hàng rong. Có thời kỳ báo chí đã chỉ trích dữ dội về hoạt động du lịch thiếu sự quản lý chặt chẽ tại tỉnh, dẫn đến những tác hại rất lớn cho tỉnh nhà mà nguy cơ lớn nhất là sẽ mất đi một lượng du khách đến du lịch tại tỉnh. Tỉnh phát triển mạnh về nghề cá với nhiều nhà máy chế biến thủy hải sản. Đây là một công việc đòi hỏi phải có một công đoạn xử lý nước thải thật hữu hiệu, bởi vì các phế phẩm đều là các chất hữu cơ nên rất dễ gây ô nhiễm môi trường. Điển hình là nhà máy xử lý nước thải cảng cá Phan Thiết đã gây ra ô nhiễm cho hàng nghìn cư dân ở phường Đức Thắng (Phan Thiết) bởi mùi hôi thối khó chịu của nó do không tuân theo những quy định của Bộ KHCN & MT. Theo số liệu thống kê đến hết năm 2006, toàn tỉnh có khoảng 5200 cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, tăng 311 cơ sở so với năm 2000. Các ngành sản xuất công nghiệp tại Bình Thuận công nghệ lạc hậu, quy mô nhỏ, một số còn xen kẽ trong khu dân cư. Ở đây còn có cả những khu phố chuyên chỉ sản xuất một loại mặt hàng từ biển, chẳng hạn như khu làm nước mắm Phan Thiết nổi tiếng. Đây là những công việc đòi hỏi phải có một công đoạn xử lí nước thải thật hữu hiệu, bởi vì các phế phẩm đều là các chất hữu cơ nên rất dễ gây ô nhiễm môi trường, vì mùi hôi trực tiếp từ các nơi sản xuất này dễ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân. Không chỉ có trong ngành du lịch, chế biến hản sản mà trong nông nghiệp cũng gây ra ô nhiễm nghiêm trọng và dẫn đến tử vong. Người nông dân lạm dụng phân bón và thuốc bản vệ thực vật đã làm ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm nguồn nước ngầm và bị ngộ độc. Từ năm 1995 đến nay trồng trọt bình quân chiếm 75% giá trị sản xuất nông nghiệp, hàng năm sử dụng một lượng lớn phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, trong đó riêng lượng thuốc bảo vệ thực vật là 83-85 tấn/năm (trung bình :0,6 đến 0,7 kg/ha). Khu vực có sự dụng nhiều thuốc BVTV là các vùng sản xuất nông nghiệp chủ yếu của tỉnh như Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, Đức Linh. Hiện nay Bình Thuận đang phải đối mặt với một số vấn đề lớn về môi trường như tình trạng suy thoái đất, suy giảm tài nguyên rừng, tài nguyên thủy sản, hoang mạc hóa, nhiễm mặn và xói lở bờ biển. Bên cạnh đó, việc khai thác khoáng sản chưa được kiểm soát tốt trên địa bàn đã gây ảnh hưởng xấu tới môi trường. Sự ô nhiễm còn do cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của con người gây ra. Những hộ gia đình không có nhà tiêu hợp vệ sinh cũng là những mầm mống gây bệnh, gây ô nhiễm. (Xem Bảng 2.25) Bảng 2.25. Cơ cấu số hộ sử dụng nhà tắm và nhà tiêu phân theo các địa phương tỉnh Bình Thuận Đơn vị tính : % Loại nhà tắm hộ đang sử dụng Loại nhà tiêu hộ đang sử dụng Nhà tắm xây Nhà tắm khác Không có nhà tắm Tự hoại Thấm dội nước Hai ngăn Chìm có ống thông hơi Nhà tiêu khác Không có sử dụng TỔNG SỐ 100 100 100 100 100 100 100 100 100 TP.Phan Thiết 26,11 9,91 7,86 37,93 14,52 2,84 18,87 5,64 11,56 TX La Gi 10,71 9,38 5,17 18,18 1,65 3,53 4,15 11,96 4,19 H.Tuy Phong 11,86 6,06 13,29 1,62 33,88 0,62 1,28 1,16 17,09 H.Bắc Bình 7,84 5,66 17,47 3,81 16,42 2,21 16,84 4,23 18,24 H.Hàm Thuận Bắc 10,94 20,74 17,73 11,22 5,84 46,93 3,91 9,36 18,47 H.Hàm Thuận Nam 6,09 11,45 10,35 5,85 5,13 15,02 4,21 8,74 11,11 H.Tánh Linh 7,45 13,50 8,80 5,16 3,65 13,02 12,10 24,20 5,10 H. Đức Linh 11,40 13,82 10,08 8,01 11,54 12,60 32,32 26,03 3,05 H.Hàm Tân 4,40 8,94 8,51 5,32 3,13 3,20 5,87 8,54 9,66 H. Phú Quí 3,19 0,53 0,73 2,90 4,24 0,03 0,46 0,15 1,52 Nguồn: Cục Thống kê Bình Thuận 2006 Ngoaøi ra, vieäc aên, ôû khoâng hôïp veä sinh, nguoàn nöôùc bò oâ nhieãm, tuø ñoïng cuõng laø nhöõng nguyeân nhaân gaây beänh. Chính nhöõng oâ nhieãm laø nhöõng maàm moáng gaây neân caùc dòch beänh, ñaëc bieät laø caùc beänh veà hoâ haáp, beänh ñöôøng ruoät, beänh truyeàn nhieãm do ruoài, muoãi laây nhieãm. Trong nhöõng naêm qua theo thoáng keâ soá ngöôøi nhieãm caùc beänh nhö soát reùt, beänh phoåi, beänh veà maét, beänh soát xuaát huyeát. Vì vaäy, coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ngöôøi daân coù yù thöùc giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng soáng laø moät vieäc laøm caàn thieát. Ñoàng thôøi, tænh caàn ban haønh nhöõng bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng trong thôøi gian tôùi. Con ngöôøi caàn ñöôïc taïo ra moät moâi tröôøng soáng thaät an toaøn, laøm cho họ yeân taâm trong cuoäc soáng. Ñaây luoân laø moät vaán ñeà heát söùc quan troïng khi maø trong tình hình hieän nay coù nhöõng dieãn bieán phöùc taïp veà xaõ hoäi. Caùc teä naïn xaõ hoäi nhö ma tuùy, maïi daâm dieãn bieán phöùc taïp. Trong nhöõng naêm tænh ñaõ coù nhieàu bieän phaùp tích cöïc nhaèm laøm giaûm tình hình toäi phaïm taïo ñieàu kieän cho ngöôøi daân yeân oån laøm aên. Ñaây laø nhöõng noã löïc raát lôùn vaø laø moät thaønh coâng cuûa nöôùc ta noùi chung vaø Bình Thuaän noùi rieâng. Nhieàu nöôùc phaùt trieån treân theá giôùi nhöng tình hình toäi phaïm laïi dieãn bieán phöùc taïp gaây taâm lyù hoang mang cho ngöôøi daân nhö tai nöôùc Myõ. Tình hình toäi phaïm taïi tænh naêm 1992 laø 1153 vuï baét giöõ 890 ñoái töôïng. Trong 1153 vuï coù nhieàu vuï nhö: cöôùp taøi saûn, gieát ngöôøi cöôùp taøi saûn…ñoù laø nhöõng vuï troïng aùn cöïc kyø nguy hieåm. Ñeán naêm 2002 soá vuï giaûm xuoáng coøn 593 vuï töùc laø giaûm khoaûng gaàn 50% soá vuï, baét 531 ñoái töôïng. Trong 5 năm từ năm 2000 – 2005 tình hình tội phạm và phạm pháp hình sự được kiểm soát và kiềm chế; một số nơi phạm pháp hình sự giảm: Đức Linh, Hàm Thuận Nam, Bắc Bình, Phú Quý. Toàn tỉnh đã điều tra khám phá 4.525 vụ, bắt 5.204 đối tượng (kinh tế 1.865 vụ, 1.943 đối tượng; hình sự 2.660 vụ, 3.261 đối tượng); triệt phá 338 ổ nhóm tội phạm, bắt 1.831 đối tượng; 158 vụ, 655 đối tượng tổ chức hoạt động mại dâm; 232 vụ, 1.108 đối tượng tổ chức đánh bạc; 243 vụ, 509 đối tượng mua bán, vận chuyển, tổ chức sử dụng các chất ma túy. Coù ñöôïc nhöõng thaønh coâng nhö ngoaøi nhöõng noã löïc cuûa caùc caùn boä chieán só ngaønh coøn coù nhöõng ñoùng goùp cuûa löïc löôïng daân phoøng, cuûa nhöõng ngöôøi daân ôû caùc khu phoá. Ngöôøi daân ñaõ coù yù thöùc trong vieäc baûo veä, giöõ gìn moâi tröôøng soáng cuûa mình. Nhieàu toå nhaân daân töï quaûn, ñoäi thanh nieân xung kích, ñoäi daân phoøng ñöôïc thaønh laäp. Trong chuyeán ñi ñieàu tra xaõ hoäi hoïc vöøa qua, moät ñieàu ñaëc bieät laø khi ra ñaûo Phuù Quyù tình hình traät töï ôû ñaây raát toát. Ngöôøi daân thaân thieän vôùi nhau, toái nguû khoâng caàn ñoùng cöûa. Tình hình toäi phaïm ôû möùc thaáp. Ñaáy laø ñieåm saùng trong tình hình hieän nay. Moâi tröôøng veä sinh ñöôïc ñaûm baûo toát thì maàm moáng gaây beänh seõ giaûm haún, vaán ñeà y teá seõ ñöôïc ñaûm baûo toát hôn, tình hình söùc khoûe seõ ñöôïc ñaûm baûo. Ñieàu naøy seõ naâng cao khaû naêng laøm vieäc, chi phí y teá seõ ñöôïc giaûm haún, taïo ñieàu kieän cho ngöôøi daân tieát kieäm ñöôïc moät khoaûn nhaát ñònh. Ñaây laø moät moái quan heä taát yeáu vaø caùc chæ tieâu ñoù hình thaønh neân toång theå chaët cheõ. Vì vaäy, khi nghieân cöùu, tìm hieåu möùc soáng daân cö caàn phaûi coù caùi nhìn toång quaùt, nhìn trong moái quan heä giöõa caùc thaønh toá vôùi nhau. Coù nhö vaäy, môùi coù theå xaây döïng neân nhöõng bieän phaùp naâng cao möùc soáng moät caùch hôïp lyù, ñaït hieäu quaû cao. * Moät vaøi nhaän ñònh veà CLCS daân cö tænh Bình Thuaän Cùng với cả nước, Bình Thuận đã có sự chuyển dịch kinh tế đúng hướng với sự tăng dần tỉ trọng các ngành sản xuất phi vật chất, giảm các ngành sản xuất vật chất. Chính điều này đã thúc đẩy kinh tế tỉnh phát triển khá nhanh trong những năm qua. Và vì vậy đã nâng dần chất lượng cuộc sống người dân trong tỉnh. Biểu hiện dễ thấy nhất đó là thu nhập bình quân đầu người đã tăng lên đáng kể, năm 1996 thu nhập khoảng 1.965 nghìn đồng/người/năm đến năm 2005 đã tăng lên 6659 nghìn đồng/ người/ năm, tăng khoảng 3 lần trong vòng 9 năm. Nhưng nếu so với thu nhập bình quân đầu người của TPHCM - một địa phương trong khu vực Đông Nam Bộ thì thu nhập Bình Thuận vẫn thấp. Năm 2002 thu nhập bình quân đầu người tại TPHCM là 10.849,2 nghìn đồng/ người/ năm, năm 2004 là 13.977,6 nghìn đồng/ người/ năm. Trong khi năm 2004 thu nhập bình quân đầu người của tỉnh chỉ là 5.390 nghìn đồng/ người/ năm, tức là khoảng cách chênh lệch khoảng 2,5 lần. Đây là khoảng cách cũng khá lớn. Không chỉ thu nhập bình quân đầu người gia tăng mà các mặt như y tế, giáo dục cũng được đảm bảo tốt hơn. Trong lĩnh vực y tế, đã đầu tư nâng cấp cơ sở hiện có, chất lượng khám cữa bệnh được cải thiện đáng kể, người dân yên tâm, tin tưởng với công tác bảo vệ chăm sóc sức khỏe của y tế. Tuy vậy, vẫn có sự chênh lệch giữa các vùng miền, khu vực và các huyện, nhất là các huyện, xã vùng sâu, vùng xa, vùng núi. Và nếu so với mặt bằng chất lượng y tế với các tỉnh khác vẫn còn kém nhiều. TPHCM là nơi có chất lượng khám chữa bệnh tốt, với nhiều cơ sở hiện đại, đội ngũ cán bộ tài năng, mạng lưới y tế phục vụ rộng khắp, và đầu tư về nhiều mặt, đạt tiêu chuẩn cao. Năm 1996 tại TPHCM tỉ lệ bác sĩ/10.000 là 6,72 đến năm 2000 là 7,14, năm 2002 là 7,4. Trong khi đó tại thời điểm năm 2002 này tại Bình Thuận tỉ lệ bác sĩ/ 10.000 dân chỉ là 4,8 người. Con số này không chỉ thấp hơn thành phố mà con thấp hơn mức trung bình của cả nước. Khi điều kiện y tế được đảm bảo chất lượng cuộc sống được nâng lên thì tuổi thọ bình quân cũng sẽ gia tăng. Năm 2000 tuổi thọ bình quân của Bình Thuận là 68 tuổi, đến năm 2004 là 69,1 tuổi, 2006 là 71 tuổi. Con số 69 tuổi chỉ là con số của TPHCM năm 1996, năm 2004 tuổi thọ bình quân của TPHCM là 76,2 tuổi. Đối với giáo dục, Bình Thuận cũng đã ngày càng được phát triển, mở và xây dựng nhiều trường lớp, nhiều loại hình đào tạo và giáo dục đủ mọi đối tượng. Số học sinh các cấp, số người biết chữ gia tăng qua các năm. Tuy nhiên, số lượng những người có trình độ trên Đại học, Cao đẳng vẫn còn ít so với nhu cầu phát triển kinh tế. Lực lượng này còn kém xa so với TPHCM, nơi có lực lượng lao động có trình độ chiếm tỉ lệ cao và là 1 trong 2 trung tâm khoa học kĩ thuật của cả nước. Về mức độ hưởng thụ tinh thần, thì cùng với sự đi lên của các mặt khác thì nhu cầu, mức độ hưởng thụ văn hóa cũng được nâng lên. Người dân khi đã đảm bảo về vật chất, họ sẽ có đủ điều kiện, thời gian, sẽ quan tâm nhiều hơn đến đời sống tinh thần của mình, nhu cầu vui chơi, giải trí sẽ phong phú hơn, đa dạng hơn. Và hiện nay, mức độ đáp ứng về dịch vụ này cho người dân ngày càng tốt hơn, đã phần nào đáp ứng được nhu cầu cho người dân. Tuy nhiên, so với TPHCM_đây là một trung tâm về văn hóa, chính trị của cả nước thì mức độ hưởng thụ ở đây vẫn lớn và tốt hơn nhiều ở Bình Thuận, chất lượng cuộc sống người dân ở dây rất cao, chính vì vậy đời sống tinh thần của họ luôn được xem là một nhu cầu cơ bản và thiết yếu rồi, còn ở Bình Thuận thì chất lượng cuộc sống người dân còn thấp, lại chênh lệch lớn giữa các vùng miền, chưa đảm bảo được tốt cái ăn thì đương nhiên về mặt tinh thần vẫn còn hạn chế hơn. Nhìn chung có thể thấy rằng, những năm vừa qua tuy có nhiều kết qủa trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn tồn tại nhiều việc giải quyết để có thể ngày một nâng cao và hoàn thiện. Chất lượng cuộc sống người dân lên ngang tầm với cả nước, trước tiên là ngang tầm với những địa phương trong cùng khu vực. Điều này đòi hỏi tỉnh cần có những biện pháp đúng đắn kịp thời, bám sát với thực tế đời sống người dân. Có như vậy mới có thể hi vọng đạt được những kết quả tốt trong tương lai, tránh nguy cơ tụt hậu so với cả nước và vùng, góp phần cùng với những địa phương khác trong nước thực hiện thành công công cuộc CNH-HĐH đất nước. Bảng 2.26. HDI BìnhThuận và một số địa phương khác trong cả nước Tỉnh, thành phố HDI 1999 Xếp hạng HDI 2004 Xếp hạng Bà Rịa – Vũng Tàu 0,748 4 0,828 1 Hà Nội 0,799 1 0,824 2 TP.Hồ Chí Minh 0,793 2 0,814 3 Đà Nẵng 0,760 3 0,793 4 Bình Dương 0,726 6 0,764 6 Khánh Hòa 0,707 9 0,751 7 Đồng Nai 0,715 7 0,751 8 Ninh Thuận 0,616 54 0,652 54 Bình Thuận 0,642 42 0,697 36 (Nguồn: Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, 2006) Nhìn chung coù theå thaáy raèng, nhöõng naêm vöøa qua tuy coù nhieàu keát quaû trong vieäc naâng cao CLCS daân cö . Nhöng beân caïnh ñoù vaãn coøn toàn taïi nhieàu vieäc phaûi laøm, giaûi quyeát ñeå coù theå ngaøy moät naâng cao möùc soáng ngöôøi daân leân ngang taàm vôùi caû nöôùc, ñaëc bieät laø ngang taàm vôùi nhöõng ñòa phöông trong vuøng Ñoâng Nam Boä. Ñieàu naøy ñoøi hoûi tænh caàn coù nhöõng bieän phaùp ñuùng ñaén kòp thôøi, baùm saùt vôùi thöïc teá ñôøi soáng ngöôøi daân. Coù nhö vaäy môùi coù thể hi voïng ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû toát ñeïp trong töông lai, traùnh nguy cô tuït haäu so vôùi caû nöôùc vaø vuøng. Giá trị HDI cao: TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Khánh Hoà, (Hải Phòng, Hải Dương, Quảng Ninh, Hưng Yên, Hà Nam, Thái Bình, Nam Định) (Từ 0,701 đến 0,828) Giá trị HDI trung bình (Từ 0,529 đến 0,592) Giá trị HDI thấp: Bắc Cạn, Gia Lai, Lai Châu, (Kon Tum, Hà Giang, Cao Bằng, Sơn La, Lạng Sơn, Yên Bái, Hoà Bình, Hà Tây, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên) (Từ 0,602 đến 0,698) Hình 2.3. HDI các tỉnh, thành Việt Nam Chương 3: NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG DÂN CƯ TỈNH BÌNH THUẬN 3.1 . Căn cứ xây dựng 1. Nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thời kỳ phát triển kinh tế hội nhập. 2. Thực trạng chất lượng cuộc sống ở tỉnh 3. Định hướng, chính sách phát triển của Đảng và chính quyền địa phương tỉnh, huyện 3.2. Định hướng mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư tỉnh Bình Thuận 3.2.1. Mục tiêu về phát triển xã hội Tiếp tục giảm tỉ lệ sinh để giảm tốc độ tăng tự nhiên dân số. Tốc độ tăng tự nhiên dân số là 1,2%/năm thời kì 2006 - 2010 và khoảng 1- 1,1% thời kì 2011-2020. Hàng năm giải quyết việc làm cho 20.000 – 22.000 lao động, tăng tỉ lệ sử dụng thời gian lao động nông thôn 81,85% (2010) và hơn 90% (2020), giảm tỉ lệ thất nghiệp khu vực đô thị còn khoảng dưới 4% năm 2010 và 3 – 3,5% năm 2020. Thu nhập tăng 1,8 – 2 lần, giảm tỉ lệ nghèo (theo chuẩn mới) còn 5 – 7% năm 2010, đến năm 2020 giảm hơn 2/3 tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn tương ứng trong cùng thời kì. Hoàn thành phổ cập tiểu học đúng tuổi và phổ cập THCS năm 2007 và phổ cập THPT trước 2015. Nâng tỉ lệ lao động qua đào tạo lên 30 – 35% năm 2010 và khoảng 45 – 50% năm 2020. Tăng tuổi thọ lên 71 – 72 tuổi năm 2010 và 75-76 tuổi (2020) Giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ em < 5 tuổi xuống dưới 15% năm 2010 và dưới 5% năm 2020. Tăng cường đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kĩ thuật, lí luận cho đội ngũ cán bộ, chú trọng đào tạo cán bộ tại chỗ cho y tế cơ sở. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân, tăng chi ngân sách cho hoạt động y tế, chăm sóc sức khỏe đạt 8 USD/ người/ năm.(năm 2010) 3.2.2. Về phát triển kinh tế Đẩy nhanh và duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn mức bình quân của cả nước, tốc độ tăng GDP thời kì 2006-2010 khoảng 14,32%, thời kì 2011 – 2015 khoảng 12,3 – 14,1% và thời kì 2016 – 2020 khoảng 11,5 – 12,6%. GDP/ người năm 2010 tăng khoảng 3,73 lần so năm 2000 (tăng 1,95 lần so với năm 2005) và năm 2015 tăng khoảng 1,86 lần so năm 2010 (tăng 6,94 lần so năm 2000) và năm 2020 tăng khoảng 3,3 lần so với năm 2010 (tăng 12,3 lần so với năm 2000). Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tăng nhanh tỷ trọng khu vực CN-XD và DV. Tỷ trọng GDP khu vực CN- XD tăng từ 32,1% năm 2005 lên 39,9% năm 2010 và 45% năm 2020, của khu vực dịch vụ theo các mốc trên sẽ là 37,3%, 39,6% và 46,9%. GDP khu vực nông nghiệp giảm dần từ 30,7% hiện nay xuống còn 20,5% năm 2010 và 8,1% năm 2020. Kết cấu hạ tầng kinh tế và xã hội được xây dựng đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và đời sống nhân dân trên phạm vị toàn tỉnh. Tăng nhanh đầu tư toàn xã hội, giải quyết tốt quan hệ tích lũy và tiêu dùng, thu hút mạnh các nguồn vốn bên ngoài, thời 2006 – 2010 tổng vốn đầu tư xã hội đạt 45 -48% GDP, thời kì 2011 – 2020 khoảng 43 – 45% Phát triển kinh tế đối ngoại, ổn định và mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu. Tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp chủ động và khẩn trương trong hội nhập kinh tế quốc tế. Kim nghạch xuất khẩu tăng bình quân hàng năm giai đoạn 2006 2010 là 19,9% và 2011-2020 khoảng 26-28%0. Phấn đấu kim ngạch xuất khẩu đến năm 2010 đạt khoảng 235 triệu USD, năm 2015 đạt khoảng 480-500 triệu USD và đến năm 2020 đạt khoảng trên dưới 1 tỷ USD. 3.2.3. Về bảo vệ môi trường Phòng ngừa có hiệu quả khả năng ô nhiễm môi trường do các hoạt động phát triển kinh tế xã hội gây ra. Giữ gìn môi trường biển và ven biển để phát triển du lịch và đảm bảo tái tạo tài nguyên biển. Nâng tỉ lệ che phủ rừng lên 52% vào năm 2010. Giảm thiểu tình trạng khô hạn (cả về diện rộng và độ dài thời gian). Cải thiện chất lượng môi trường: đảm bảo nguồn nước hợp vệ sinh cho dân số và đến năm 2010 khoảng 85% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch, 80% số hộ nông thôn có hố xí hợp vệ sinh, thu gom và xử lí 100% rác thải sinh hoạt. Các khu công nghiệp đều có hệ thống quản lí và xử lí 100% chất thải công nghiệp nguy hại, chất thải y tế. Bảo tồn và sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học, nhất là ở các khu bảo tổn thiên nhiên Đức Linh, khu vực biển và ven biển bảo vệ môi trường Đảm bảo 95 -98% đối tượng được giáo dục, tuyên truyền và nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường Đảm bảo 100% cơ sở có đủ những điều kiện cần thiết và năng lực quản lí môi trường 3.2.4. Về phát triển các vùng lãnh thổ Việc hình thành một cơ cấu lãnh thổ hợp lý có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự nghiệp CNH-HĐH đất nước của tỉnh. Một mặt để tạo đà cho nền kinh tế phát triển tránh tụt hậu xa so với cả nước, hòa nhập trong địa bàn kinh tế trọng điểm phía Nam, cần lựa chọn các vùng và khu vực ưu tiên phát triển. Đó là những nơi tập trung những điều kiện ưu việt về khả năng phát triển thu hút đầu tư để phát huy mạnh mẽ vai trò trung tâm tăng trưởng và phát triển, đầu mối phát triển kinh tế đối ngoại, liên kết thúc đẩy và lôi kéo các vùng phát triển…Mặt khác, trên cơ sở thế mạnh và khả năng phát triển của từng tiểu vùng kinh tế trên địa bàn tỉnh cần xác định hướng ưu thế cần tập trung để phát triển nền kinh tế ổn định và hiệu quả. Hình thành và phát triển không gian đô thị trên địa bàn tỉnh với những trung tâm và khu đô thị chủ yếu sau: Vùng kinh tế Hàm Tân-Phan Thiết-Hàm Thuận Nam-Phú Quý: phát triển vùng thành vùng công nghiệp-du lịch của tỉnh. Kêu gọi đối tác đầu tư phát triển 2 khu công nghiệp tập trung tại Phan Thiết, Hàm Tân.Tập trung phát triển các cụm du lịch sinh thái, nghỉ ngơi vui chơi, đầu tư nâng cấp về cơ sở hạ tầng. Vùng kinh tế Tuy Phong-Bắc Bình-Hàm Thuận Bắc: phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, xây dựng và hoàn thiện vùng sản xuất lúa thâm canh ở Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình, phát triển các vùng trồng cây ăn quả như: thanh long, nho.Đầu tư xây dựng khu công nghiệp Tuy Phong với nhiều ngành khác nhau như: nước khoáng, tảo, nuôi tôm…Đầu tư xây dựng phát triển khu du lịch Cà Ná-Vĩnh Hảo-Cù Lao Câu. Vùng kinh tế thung lũng sông La Ngà: tập trung phát triển các loại cây công nghiệp làm nguyên liệu cho chế biến. Phát triển các ngành chế biến nông lâm sản, chế biến gỗ, vật liệu xây dựng.. Vùng miền núi, vùng sâu, vùng cao: tiếp tục nâng cấp cơ sở hạ tầng, ổn định đời sống người dân, thực hiện khoán đất, khoán rừng, lập những quỹ hỗ trợ người nghèo ở những nơi này. Phát triển về văn hóa, y tế, giáo dục, đào tạo cán bộ phục vụ cho các địa phương này. 3.2.5. Thu nhập Đây là một trong những mục tiêu quan trọng nhằm nâng cao mức sống dân cư của tỉnh. Hiện GDP/người tại tỉnh vẫn còn thấp và có một khoảng cách khá lớn so với những nơi khác như: thành phố Hồ Chí Minh.Tỉnh chú trọng tăng cao tổng sản phẩm quốc dân trong tỉnh và tạo đà cho việc nâng cao thu nhập bình quân đầu người. Phấn đấu đến năm 2010 thu nhập bình quân gấp 2,7-2,8 lần so với năm 2000; đến năm 2005 đạt 420 USD và 680-715 USD vào năm 2010.Đến năm 2005 không còn hộ đói, giảm hộ nghèo.Tổng sản phẩm quốc dân từ 3068 tỷ đồng tăng lên 6145 tỷ đồng năm 2005 và 12.244 tỷ đồng năm 2010. Trong thu nhập bình quân đầu người sẽ nâng cao tỷ lệ hộ giàu và giảm tỷ lệ hộ nghèo. Bảng 3.1. Tỷ lệ hộ phân theo mức sống (2000-2010) Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2000 Năm 2005 Năm 2010 Tỷ lệ hộ giàu % 6,75 9,25 13 -Thành thị ‘’ 9,09 11,34 14,34 -Nông thôn ‘’ 6,05 8,55 12,3 Tỷ lệ hộ khá ‘’ 23,82 24,12 25,92 -Thành thị ‘’ 24,24 25,79 28,09 -Nông thôn ‘’ 21,48 21,95 22,43 Tỷ lệ hộ trung bình ‘’ 59,83 62,79 61,08 -Thành thị ‘’ 60,54 61,37 57,57 -Nông thôn ‘’ 62,90 64,21 65,27 Dưới trung bình ‘’ 9,6 3,84 -Thành thị ‘’ 6,13 1,84 -Nông thôn ‘’ 9,57 4,0 Nguồn: Sở LĐTBXH tỉnh Bình Thuận, 2006 3.2.6. Lương thực và dinh dưỡng Khi xã hội càng phát triển thì vấn đề dinh dưỡng phải được đảm bảo không chỉ về số lượng mà còn về chất lượng.Đối với một tỉnh có tỷ lệ nông nghiệp khá cao như hiện nay thì vấn đề là làm sao trong thời gian tới giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, nâng cao hiệu quả sản xuất.Trong những năm tới cần đảm bảo sản lượng lương thực năm 2005 là 455.470 tấn và đạt 548.820 tấn vào năm 2010. Lương thực bình quân đầu người gia tăng từ 358 kg/người tăng lên 388 kg/người năm 2005 và 2010 là 433 kg/người. Trong thu nhập bình quân đầu người của một hộ thì dự kiến mức tích lũy năm 2000 là 16%, còn lại 84% là chi tiêu, năm 2010 là 21% còn lại giành cho chi tiêu. Bảng 3.2. Cơ cấu chi tiêu của dân cư tỉnh Bình Thuận Năm 2000 Năm 2010 Tổng chi:(%) 100 100 +Chi ăn uống 69 65 +Mặc 13 15 +Học hành 4 4 +Chữa bệnh 4 4 +Chi tiêu khác 10 12 Nguồn:Sở LĐTBXH tỉnh Bình Thuận, 2006 Cùng với mức sống ngày một nâng cao thì những nhu cầu đòi hỏi về mặc, học hành và chi tiêu khác ngày càng lớn hơn như chi cho ăn uống sẽ thấp hơn so với trước. 3.2.7. Y tế sức khỏe Xuất phát từ mục tiêu: “Sức khỏe cho mọi người đến năm 2010”, lấy công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu làm nhiệm vụ chủ yếu. Nâng cao một bước sức khỏe toàn dân theo quan điểm dự phòng tích cực, giáo dục dinh dưỡng, vệ sinh phòng bệnh, rèn luyện thân thể đi đôi với nâng cao với hiệu quả trị bệnh. Kết hợp y học hiện đại với y học cổ truyền. Thanh toán cơ bản các bệnh truyền nhiễm, ký sinh trùng như: sốt rét, bệnh tả, dịch hạch, bệnh lao, bướu cổ, 6 bệnh của trẻ em và ngăn chặn bệnh AIDS Tập trung củng cố tuyến y tế cơ sở. Xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng đáp ứng nhu cầu tối thiểu về khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình. Hiện đại hóa công nghệ chế biến dược liệu thuốc chữa bệnh tại chỗ. Bảng 3.3. Một số chỉ tiêu ngành y tế Bình Thuận Chỉ tiêu Đơn vị 2000 2005 2010 Số giường bệnh/10.000 dân Giường 18,11 17,5 20,1 Số cán bộ y tế/10.000 dân Người 23,2 25,76 26 Số bác sĩ/10.000 dân Người 4,8 5,1 6,2 (Nguồn:Quy hoạch tổng thể tỉnh Bình Thuận, 2001-2010) 3.2.8. Giáo dục - Đào tạo Tiếp tục hòan chỉnh cơ cấu của hệ thống giáo dục quốc dân. Đảm bảo đủ cơ sở trường lớp cho học sinh, thực hiện kiên cố hóa trường lớp. Thực hiện yêu cầu giáo dục tòan diện: đức, trí, thể, mỹ ở tất cả các ngành học, bậc học. Hết sức coi trọng giáo dục chính trị tư tưởng, nhân cách cho học sinh. Mở rộng quy mô đa dạng hóa các hình thức giáo dục, đào tạo. Đối với nội dung phương pháp dạy và học ở tất cả các bậc học, cấp học. Chú trọng phát triển giáo dục miền núi, vùng xa, vùng sâu, vùng căn cứ cách mạng và dân tộc thiểu số. Tích cực nâng tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi ra lớp: nâng tỷ lệ huy động các cháu vào nhà trẻ lên 6-7% vào năm 2005,12- 13% vào năm 2010; các cháu vào mẫu giáo đạt 45-50% vào năm 2005 và 70-80% vào năm 2010.Đến 2005 hầu hết trẻ em trong độ tuổi vào tiểu học; có 90% các em trong độ tuổi vào trung học cơ sở năm 2005 và đạt xấp xỉ 100% vào năm 2010;45% thanh thiếu niên trong độ tuổi vào trung học phổ thông năm 2005 và nâng lên 70% vào năm 2010. Giữ vững công tác phổ cập giáo dục tiểu học và xóa mù chữ. Phấn đấu đến năm 2005 có 35-40% số xã, phường hoàn thành phổ cập THCS và đạt chuẩn quốc gia về phổ cập THCS trước năm 2010. Nâng cấp và xây dựng đảm bảo 100% cơ sở vật chất trường học, phòng học và nhu cầu tối thiểu trang thiết bị phục vụ dạy và học. Đẩy mạnh đào tạo nghề cơ bản ngắn hạn ở các trung tâm dạy nghề, các cơ sở sản xuất, kinh doanh để nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 7,78% năm 2000 lên 20% năm 2005 và 30% vào năm 2010. 3.2.9. Nhà ở, điện nước Đầu tư xây dựng những khu dân cư cho người dân,có những chính sách hỗ trợ nhà cho những người là cán bộ công nhân viên. Đối với những vùng khó khăn, những vùng đồng bào dân tộc tỉnh đã có chủ trương xây dựng, giúp đỡ người dân tái định cư. Có những chính sách giúp đỡ cho các gia đình chính sách, neo đơn.Các phong trào nhà tình thương, nhà tình nghĩa được phát triển. Trong những năm tới phấn đấu không có hộ nào không có nhà ở, nâng tỷ lệ hộ có nhà kiên cố và bán kiên lên, giảm tỷ lệ những nhà đơn sơ không đủ tiêu chuẩn. Tỉnh phấn đấu đến năm 2005 có 100% số xã được phủ mạng lưới điện quốc gia, trên 90% hộ gia đình sử dụng điện và đạt trên 95% vào năm 2010. Nâng mức tiêu thụ điện từ 85% kwh/ người/ năm hiện nay lên 170-180 kwh/người năm 2005 và đạt mức 500 kwh/người vào năm 2010. Tiếp tục cải tạo và nâng cấp mạng lưới điện trong toàn tỉnh. Về nước sinh hoạt:mục tiêu phấn đấu đến năm 2005 có trên 80% số hộ được sử dụng nước sạch và đạt tỷ lệ 100% dân số được dùng nước sạch vào năm 2010. Tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh hệ thống cấp nước đô thị, nâng công suất cấp nước của hệ thống Phan Thiết, Hàm Tân, Bắc Bình,Tuy Phong lên 1,5-2 lần để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước ở các huyện Hàm Thuận Bắc, Đức Linh, Tánh Linh. Nghiên cứu đầu tư xây dựng hệ thống nước tập trung cho các cụm dân cư có quy mô 2.000 hộ dân trở lên. 3.2.10. Văn hóa Nâng cao chất lượng và hiệu quả của mọi hoạt động văn hóa, thông tin, phát thanh, truyền hình, thực hiện phủ sóng phát thanh và truyền hình trên 100% địa bàn lãnh thổ để nâng số hộ được xem truyền hình từ 45,1% lên 705 năm 2005 và đạt 90% năm 2010. Nâng số hộ được nghe phát thanh từ 39,4% lên 705 năm 2005 và 100% năm 2010. Nâng số hộ có sử dụng các phương tiện sinh hoạt lên so với hiện nay. Xây dựng củng cố và phát triển đời sống văn hóa cơ sở lành mạnh, bài trừ mê tín dị đoan. Đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng, đưa văn hóa nghệ thuật về cơ sở, chú ý các vùng sâu, vùng xa. Phấn đấu đến năm 2005 có 85% số hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa và nâng lên 95% vào năm 2010. Đến năm 2005 đạt 50% số thôn, khu phố đạt tiêu chuẩn làng văn hóa, 100% cơ quan đơn vị đạt danh hiệu nếp sống văn minh và đến năm 2010 có trên 80% số thôn, khu phố đạt tiêu chuẩn làng văn hóa. Xây dựng các trung tâm vui chơi thể thao, giải trí. Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, dân gian, các công trình kiến trúc cổ. 3.2.11. Môi trường sống Đảm bảo ngày càng tốt hơn môi trường sinh sống của người dân. Xử lý tốt mối quan hệ giữa các hoạt động kinh tế với môi trường. Hạn chế số người bị nhiễm các bệnh có liên quan đến tình trạng ô nhiễm môi trường gây ra. Đẩy mạnh việc thực hiện các chương trình xử lý chất thải sinh hoạt và sản xuất. Đối với môi trường an ninh và trật tự an toàn xã hội, cần nâng cao ý thức cảnh giác, tố giác tội phạm. Mục tiêu trong những năm sắp tới là hạn chế tối đa tình hình tội phạm các loại, kiên quyết đấu tranh và bài trừ các tệ nạn xã hội. Xây dựng các khu dân cư an ninh, trật tự, phục vụ cho cuộc sống người dân. 3.3. Những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao CLCS dân cư 3.3.1. Nâng cao thu nhập Mở rộng và phát triển kinh tế, đa dạng hóa các ngành nghề nhằm tạo ra việc làm và thu nhập, thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế một cách hợp lý. Cần tận dụng hết các tiềm năng sẵn có để khai thác và phát triển ngành ngư nghiệp. Bên cạnh đó còn có thể tận dụng để phát triển mạnh mẽ về du lịch. Đẩy mạnh việc hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp, cây ăn quả ở các địa phương, phát triển công nghệ sau thu hoạch nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Không những vậy, tỉnh cần có những chính sách hỗ trợ cho nông dân trong quá trình canh tác của mình. Đặc biệt, tỉnh cần chú trọng các loại cây đặc sản của tỉnh như: Thanh Long, Nho…theo hướng sản xuất hàng hóa. Cần nâng cấp, đầu tư về trang thiết bị công nghệ cho các nhà máy, xí nghiệp nhằm tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh cao. Đối với khu vực nông thôn đẩy mạnh tiến hành công nghiệp hóa nông thôn nhằm tao công ăn, việc làm giảm sức ép vào đô thị. Ngoài ra, khuyến khích các ngành nghề thủ công truyền thống có thể tận dụng nguồn nhân công nhàn rỗi vào hoạt động tăng thu nhập. Tỉnh cần phải có những biện pháp hỗ trợ về vốn và phổ biến kiến thức canh tác, làm ăn cho đồng bào dân tộc ít người. Đặc biệt, cần nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ đồng bào dân tộc và con em của họ. Cần luôn luôn tuyên truyền công tác dân số, kiểm soát tình hình gia tăng dân số. Có những quỹ hỗ trợ người nghèo để giúp họ vượt qua khó khăn, làm ăn có lãi, ổn định cuộc sống. 3.3.2. Giải pháp về lương thực và dinh dưỡng Cần đưa những giống mới có năng suất cao vào gieo trồng, lựa chọn cơ cấu cây trồng hợp lý phù hợp với điều kiện sinh thái để có thể tạo ra năng suất cao nhất. Đẩy mạnh thâm canh tăng vụ, đối với những vùng đồng bào dân tộc ít người cần giúp đỡ về kỹ thuật trong quá trình canh tác. Vì vậy, tỉnh cần tăng cường, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ để có thể đáp ứng với tình hình phát triển. Trong những năm tới cần đẩy mạnh việc phát triển ngành chăn nuôi để có thể bổ sung lượng đạm cần thiết cho nhu cầu dinh dưỡng của người dân. Lựa chọn những giống tốt có năng suất cao, phát triển chăn nuôi hộ gia đình, nông trại hướng đến việc sản xuất háng hóa. Ngoài ra, cần tuyên truyền cho người dân biết về tầm quan trọng của lương thực dinh dưỡng, phổ biến các chế độ ăn hợp lý, các biện pháp giữ gìn sức khỏe, nhất là đối với trẻ em thì công tác cần phải đươc tăng cường. 3.3.3. Y tế, sức khỏe Thực hiện các biện pháp giảm sinh, khống chế tỉ lệ tăng dân số tự nhiên ở mức 1,2%, giảm nhanh tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ < 5 tuổi xuống còn 15% (2010). Tăng tỉ trọng đầu tư cho y tế dự phòng, chủ động phòng chống dịch, tiến tới giải quyết căn bản các bệnh nhiễm khuẩn, chủ động phòng chống các bệnh tim mạch, tâm thần, HIV-AIDS... đảm bảo vệ sinh môi trường, năm 2010 có 100% số hộ được sử dụng nước sạch và 90% số hộ có hố xí hợp vệ sinh. Tập trung xây dựng các cơ sở y tế tuyến tỉnh, huyện theo đúng tiêu chuẩn phân tuyến kinh tế của ngành. Nâng cao chất lượng hoạt động chẩn đoán, điều trị bệnh, chấn chỉnh trong hoạt động khám chữa bệnh theo BHYT, phát triển loại hình BHYT toàn dân, BHYT người nghèo. Tăng cường đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kĩ thuật cho đội ngũ cán bộ, chú trong đào tạo cán bộ tại chỗ cho y tế cơ sở. Đặc biệt, chú trọng đến công tác chăm sóc y tế cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân, tăng cho ngân sách cho hoạt động y tế, chăm sóc sức khỏe đạt 8 USD/ người/ năm. (năm 2010). 3.3.4. Giáo dục - Đào tạo Giáo dục – Đào tạo tỉnh trong những năm qua đã có những bước phát triển mạnh mẽ tuy nhiên tỷ lệ người lớn biết chữ vẫn chưa đạt được con số 100% và tỷ lệ trẻ em đến trường chỉ đạt 99,8%, tức là vẫn còn một bộ phận không nhỏ không biết chữ và một số lượng trẻ em không được đến trường. Chính vì vậy, chúng ta cần chú trọng công tác xóa mù chữ, không nên chỉ chạy theo thành tích, theo các con số mà chúng ta cần chú trọng đến chất lượng đạt được. Chúng ta cần khuyến khích, động viên và giúp đỡ một cách nhiệt tình, có trách nhiệm đối với một bộ phận người dân chưa biết chữ và các em chưa được đến trường. Một trong những biện pháp ấy theo tôi là tỉnh cần rà soát lại tình hình, đối với các trẻ em chưa được đến trường thì nguyên nhân chính là do cuộc sống quá khó khăn. Do vậy, có thể cho các em vay vốn, hỗ trợ học phí, thậm chí tiến tới miễn học phí cho các em. Đội ngũ giáo viên cần nâng cao về số lượng để có thể nâng cao số giáo viên trung bình trên một lớp học, giáo viên cần nâng cao trình độ chuyên môn, chuẩn hóa đội ngũ cán bộ giảng dạy. Có những chính sách ưu đãi cho giáo viên về những vùng sâu, vùng xa. Tỉnh cần đầu tư nâng cấp các cơ sở trường học, các trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy và học tập. Đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động GD-ĐT. Đa dạng hóa các nguồn vốn trong xây dựng cơ sở vật chất trường học. Cần tăng cường công tác đào tạo đội ngũ lao động nhằm đáp ứng nhu cầu của tỉnh. 3.3.5. Nhà ở, điện, nước Trong những năm tới tỉnh sẽ tiếp tục đầu tư, nâng cấp mạng lưới đường dây, xây dựng các máy phát điện ở các địa phương nâng tỷ lệ hộ có điện sử dụng lên trên 90% trong những năm tới. Đối với những vùng khó khăn cần có chính sách trợ giá cho người dân sử dụng điện, thực hiện phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm để hòan chỉnh mạng lưới cung cấp điện. Thực hiện các chương trình “Ngày vì người nghèo” để quyên góp tiền ủng hộ những gia đình khó khăn. Nâng cao năng suất các nhà máy nước cung cấp cho nhu cầu người dân, đầu tư xây dựng thêm các nhà máy ở Bắc Bình, Tuy Phong. Thực hiện các dự án nước sạch cho vùng nông thôn bằng việc xây dựng các giếng nước hợp vệ sinh nhằm phục vụ cho nhu cầu người dân. Song song với những biện pháp trên cần có những biện pháp tuyên truyền cho ngươì dân ý thức tiết kiệm điện và nước, giữ gìn nguồn nước sạch phục vụ cho người dân. Trong vấn đề nhà ở cần phải đầu tư xây dựng các khu dân cư để đáp ứng cho nhu cầu của đại đa số người dân. Có những chính sách hỗ trợ nhà ở cho người dân có thu nhập thấp, những phong trào nhà tình thương, tình nghĩa cần được nhân rộng để cung cấp cho người có công với cách mạng, gia đình neo đơn. Đối với những vùng đồng bào dân tộc ít người, cần giúp đỡ họ định cư yên ổn làm ăn, hỗ trợ cho họ xây nhà phục vụ cho cuộc sống. Trong những năm vừa qua Bình Thuận đã phát triển rất nhiều dự án khu dân cư. Do vậy, nhu cầu về dùng nước sạch và dùng điện sẽ gia tăng trong thời gian tới. Tỉnh cần có những biện pháp mạnh hơn nữa đầu tư vào qui trình xử lý nước nhằm tạo ra một chất lượng nước tốt hơn cung cấp cho người dân. Bên cạnh đó, tỉnh cũng cần phải chú ý đến tình trạng giá đất “ảo” sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống kinh tế - xã hội trong tỉnh. 3.3.6. Văn hóa tinh thần Phát triển mạng lưới thiết chế văn hóa - thông tin cơ sở Xây dựng Trung tâm văn hóa tỉnh tại thành phố Phan Thiết, xây dựng và hoàn thiện thiết chế văn hóa - thông tin cấp quận, huyện. Đến 2010 đảm bảo 100% các xã, phường thị trấn có đủ các thiết chế nhà văn hóa, thu viện kết hợp điểm vui chơi cho trẻ. Tổ chức và sắp xếp lại các loại hình hoạt động văn hóa - nghệ thuật, rạp chiếu phim, biểu diễn nghệ thuật. Đẩy mạnh xã hội hóa các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, tăng chỉ số hưởng thụ nghệ thuật của nhân dân, phát triển nghệ thuật quần chúng, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa. Quy hoạch tổ chức các lễ hội truyền thống và văn hóa dân gian nhằm phát huy tính cộng đồng, hướng về cội nguồn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa. Tập trung xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, xây dựng làng văn hóa, khu dân cư văn hóa, củng cố, phát triển hệ thống cơ sở dịch vụ văn hóa nghệ thuật. Xây dựng kế hoạch sưu tầm, phục chế hiện vật nhằm bảo tồn văn hóa vật thể và phi vật thể. Phát huy các giá trị du tích danh thắng, và khoanh vùng cảnh quan liên quan đến di tích, thắng cảnh, khai thác theo hướng bảo vệ môi trường. Phát triển hệ thống thư viện từ cấp tỉnh đến các cấp cơ sở, đưa công nghệ thông tin vào hoạt động thông tin vào hoạt động và quản lí của thư viện, tăng cường xây dựng mạng lưới thư viện, tủ sách cơ sở tại các xã, phường, thị trấn, cơ quan, trường học... góp phần mở mang dân trí và làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhân dân. Tăng cường chất lượng hoạt động của các thư viện, nhất là số lượng và chất lượng các đầu sách phục vụ, phát triển mạng lưới internet rộng khắp các vùng trong tỉnh. 3.3.7. Môi trường sống Xây dựng các nhà máy xử lý chất thải ở những nơi sản xuất, các cơ sở y tế, ở những khu vực thành phố, những vùng đông dân cư. Bên cạnh đó cần có những biện pháp xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm vệ sinh môi trường. Công tác tuyên truyền cho người dân ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường sống xung quanh như: phải có nhà tiêu hợp vệ sinh, những nơi xử lý rác thải. Từng bước hạn chế và ngăn ngừa ô nhiễm môi trường đặc biệt ở các khu công nghiệp và đô thị. Hạn chế quá trình suy thoái môi trường, đặc biệt quá trình hoang mạc hóa, đất trống đồi trọc...Quy hoạch, khai thác hợp lí TNTN,bảo tồn đa dạng sinh học tại vùng biển và các vùng đồi cát tự nhiên. Nâng cao nhận thức cộng đồng về BVMT, nâng cao năng lực quản lí môi trường. Đặc biệt, cần chú trọng đến môi trường du lịch tỉnh Bình Thuận, nhất là cần có các biện pháp chế tài thật nghiêm khắc để ngăn chặn tình trạng xuống cấp nhằm khai thác du lịch theo hướng bền vững. Bình Thuận trong những năm tới sẽ phát triển mạnh về công nghiệp với việc xây dựng các khu công nghiệp trong toàn tỉnh. Do vậy, công tác bảo vệ môi trường được cho là một vần đề hết sức cấp bách. Tỉnh mới phát triển sau này nên công tác này cần chấn chỉnh ngay từ bây giờ tránh đi theo “vết xe đổ” của các địa phương lân cận và cả nước. Đối với vấn đề an ninh trật tự phải hết sức coi trong công tác xây dựng đội ngũ an ninh trật tư ở các khu phố, phát huy sức mạnh của mặt trật an ninh nhân dân. Có những biện pháp xử lý thật nghiêm minh đối với những trường hợp phạm tội. Phát huy phong trào xây dựng khu phố văn hóa, gia đình văn hóa, xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư. Ngoài ra, chúng ta cần có những chính sách phù hợp với những người chuyển cư và đội ngũ công nhân sẽ tăng lên theo thời gian khi các khu công nghiệp hoạt động mạnh. Kiến nghị Để thực hiện những giải pháp trên được hiệu quả theo em cần tiến hành những biện pháp sau: Giáo dục nhận thức cho mọi tầng lớp trách nhiệm nâng cao CLCS. Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH sát với mục tiêu nhằm nâng cao CLCS cho người dân trong tỉnh. Cần tiến hành đồng bộ những giải pháp ở các cấp, các địa phương và cần được kiểm tra đôn đốc kịp thời, tránh xảy ra những sai phạm dẫn đến hiệu quả không cao. Cần có những chính sách hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời bằng những biện pháp đúng đắn phù hợp với tập quán, phong tục của đồng bào dân tộc ít người. Trong khi thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao CLCS, cần phải nhìn rõ mối quan hệ giữa các chỉ tiêu CLCS để từ đó có những các giải pháp phù hợp. Nhanh chóng thực hiện kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ có chuyên môn trong việc hoạch định những biện pháp thực hiện. KẾT LUẬN Việc nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống dân cư luôn là mục tiêu phấn đấu, mục đích vươn tới của mỗi địa phương, mỗi quốc gia trên thế giới. Nhìn vào các tiêu chí đánh giá chất lượng cuộc sống dân cư, người ta có thể đánh giá được trình độ phát triển của mỗi quốc gia. Mặc dù tiêu chí về thu nhập, thu nhập bình quân đầu người vẫn là tiêu chí quan trọng nhất và có ý nghĩa khái quát trong việc đánh giá chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên từ những năm cuối thế kỉ 20, các tổ chức và cá nhân nghiên cứu trên thế giới đã đi đến thống nhất trong việc đánh giá chất lượng cuộc sống dân cư bằng việc đưa thêm các tiêu chí phi kinh tế như giáo dục và chăm sóc sức khỏe vào hệ thống đánh giá. Ba tiêu chí chủ yếu này tạo thành một "Tam giác tăng trưởng ". Mức thu nhập cao, sức khỏe tốt, trình độ dân trí phát triển là điều kiện để kinh tế phát triển bền vững, xa hội tiến bộ với các cơ hội về chất lượng cuộc sống được phân phối một cách công bằng hơn đến mọi tầng lớp dân cư. Tỉnh Bình Thuận, một địa phương với vùng biển giàu tiềm năng, nhiều tài nguyên thiên có giá trị, các giá trị nhân văn của nhiều dân tộc sinh sống trên khắp tỉnh. Trong những năm qua, tình hình kinh tế tỉnh đã có những chuyển biến tích cực trong nền kinh tế. Các ngành công nghiệp, dịch vụ, du lịch phát triển với tốc độ khá nhanh. Những chuyển biến đó đã tác động tích cực đến CLCS dân cư. Qua đề tài, tôi đã thu được một số kết quả nghiên cứu về chất lượng cuộc sống dân cư tỉnh Bình Thuận như sau: * Đề tài có tính kế thừa quan điểm và cơ sở lý luận về chất lượng cuộc sống của các tác giả trong và ngoài nước. Trên cơ sở đó nghiên cứu về chất lượng cuộc sống dân cư tỉnh Bình Thuận. * Đề tài đã đánh giá được các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Thuận. * Đề tài đã phân tích được hiện trạng chất lượng cuộc sống dân cư tỉnh Bình Thuận từ năm 1999 – 2006. Bên cạnh đó đề tài cũng đã so sánh được mối tương quan giữa CLCS dân cư tỉnh Bình Thuận với một số tỉnh lân cận. * Đề tài cũng đã đưa ra được những định hướng, giải pháp nhằm nâng cao CLCS dân cư. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bùi Thị An, Nguyễn Thị Nghĩa, Tài liệu tập huấn phương pháp phân tích giới và kế hoạch hành động giới, Dự án phát triển bền vững lâm sản ngoài gỗ, Bộ NN và phát triển nông thôn. 2. Nguyễn Thị Cành (chủ biên) (2001), Diễn biến mức sống dân cư, phân hóa giàu nghèo và các giải pháp XĐGN trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế Việt Nam nhìn từ thực tiễn TPHCM, NXB Lao động xã hội, TPHCM. 2001. 3. Cục Thống kê tỉnh Bình Thuận, Niên giám Thống kê 1995-2005. 4. Thái Thị Ngọc Dư (2004), Giới và phát triển, 178 trang, Đại học mở bán công xuất bản. 5. FAO, Socio – Economic and Gender analysis Programme (SEAGA), 2004, Rural Households and Resourcess, a pocket guide for extension workers, 44 trang. 6. Phạm Xuân Hậu (1996), Địa lý kinh tế xã hội Việt Nam, phần 2. ĐHSP. TP. Hoà Chí Minh 7. Ngân hàng thế giới (2007), Đưa vấn đề giới vào phát triển, 385 trang, Nhà xuất bản Văn hóa-Thông tin. 8. Sở Công An tỉnh Bình Thuận (2004), Báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện chương trình quốc gia về phòng chống tội phạm. 9. Sở Kế hoạch và Đầu tư (2006), Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Thuận đến năm 2020, Phan Thiết tháng 8 năm 2006. 10. Sở Lao động thương bình tỉnh Bình Thuận, Quy hoạch đào tạo nguồn nhân lực tỉnh Bình Thuận 2003-2010. 11. Sở Lao động Thương binh Xã hội tỉnh Bình Thuận, Công tác xóa đói giảm nghèo tỉnh Bình Thuận. 12. Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Bình Thuận, Bình Thuận 10 năm hình thành và phát triển. 13. Tạp chí Thế giới toàn cảnh, 2002-2005. 14. Nguyễn Viết Thịnh, Đỗ Thị Minh Đức (2002), Địa lý kinh tế xã hội Việt Nam . NXB Giáo dục. 15. Lê Thông (2005) , Địa lý kinh tế xã hội Việt Nam , NXB Giáo dục. 16. Nguyễn Minh Tuệ (chủ biên), Nguyễn Viết Thịnh, Lê Thông, Địa lý kinh tế xã hội đại cương, NXB Đại học Sư phạm. 17. Nguyễn Minh Tuệ (1996), Dân số và sự phát triển kinh tế xã hội, trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 18. Lê Thị Nhâm Tuyết (2005), Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trên thềm thế kỷ XXI, 335 trang, Nhà xuất bản Thế giới, Hà Nội. 19. Ủy ban dân số kế hoạch hóa gia đình, Việt Nam dân số và phát triển, tăng trưởng dân số lao động xã hội. 20. Ủy ban Quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ (2004), Hướng dẫn lồng ghép giới trong họach định và thực thi chính sách. 21. Trang web: http:// www.apafri.org PHỤ LỤC Phụ lục 1 : Một số hình ảnh về kinh tế - xã hội Bình Thuận Ảnh 1. Vườn Thanh Long Huyện Hàm Thuận Nam (Nguồn : Tác giả) Ảnh 2. Diêm dân làm muối – Huyện Hàm Tân (Nguồn : Tác giả) Ảnh 3. Đồng bào dân tộc K’Ho Ảnh 4. Đồ dùng sinh hoạt trong nhà của Huyện Hàm Thuận Bắc một gia đình dân tộc K’Ho (Nguồn : Tác giả) (Nguồn : Tác giả) Ảnh 5. Cơ giới hóa nông nghiệp Ảnh 6. Đàn bò của một gia đình đồng bào Huyện Hàm Thuận Bắc dân tộc (Nguồn : Tác giả) Ảnh 7, 8. Làm đường giao thông nông thôn và xây nhà cho đồng bào dân tộc (Nguồn: Tác giả) Ảnh 9. Ngành ngư nghiệp – Thế mạnh tỉnh Ảnh 10. Các khu công nghiệp dần Bình Thuận (Nguồn: Tác giả) hình thành (Nguồn : Tác giả) Ảnh 11. Nước giếng phục vụ sinh hoạt Ảnh 12. Xây nhà cho người nghèo người dân (Nguồn: Tác giả) (Nguồn : Tác giả) Phụ lục 2. Thu nhập bình quân một người / tháng và khoảng cách chênh lệch giàu nghèo Thu nhập bình quân một người một tháng theo giá thực tế (nghìn đồng) Nhóm thu nhập cao nhất Nhóm thu nhập thấp nhất Chênh lệch giữa nhóm thu nhập cao nhất so với nhóm thu nhập thấp nhất (Lần) 1996 574,7 78,6 7,3 1999 741,6 97,0 7,6 2001-2002 872,9 107,7 8,1 2003-2004 1 182,3 141,8 8,3 Nguồn: Báo cáo phát triển con người của UNDP, 2005 Phụ lục 3. KÊT QUẢ THỰC HIÊN CHƯƠNG TRÌNH XOÁ MÙ CHỮ VÀ PHỔ CẬP GIÁO DỤC TIỂU HOC TRÊN ĐỊA BÀN 2003 2004 2005 2006 Tồng số huyện, thành phố trên địa bàn 9 9 10 10 Số huyện, TP đã hoàn thành chương trình 9 9 10 10 Số huyện, TP chưa hoàn thành ch. trình - - Tồng số xã, phường trên địa bàn 122 122 126 126 Số xã, phường đã hoàn thành chương trình 122 122 126 126 Số xã, phường chưa hoàn thành ch. trình - - - - Nguồn: Cục Thống kê Bình Thuận, 2006 Phụ lục 4. SỐ TRƯỜNG, LỚP HỌC, GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH PHỔ THÔNG Chia ra - Of which Năm học 2004 - 2005 Năm học 2005- 2006 Năm học 2006 - 2007 Nhà nước State Bán công Semi- state Dân lập, Tư thục Private Số trường 393 407 416 410 5 1 Tiểu học 269 273 274 274 Trung học cơ sở 101 108 115 115 Trung học cơ sở và PTTH 3 2 1 1 Phổ thông TH 20 24 26 21 5 Lớp học 7.866 7.878 7.725 7.403 294 28 Tiểu học 4.579 4.385 4.193 4.193 Trung học cơ sở 2.488 2.575 2.568 2.567 1 Phổ thông TH 799 918 964 643 294 27 Số giáo viên (Người) 10.610 11.043 11.140 10.923 179 38 Tiểu học 5.558 5.480 5.254 5.254 Trung học cơ sở 3.796 4.165 4.362 4.362 Phổ thông TH 1.256 1.398 1.524 1.307 179 38 Số học sinh (Học sinh) 278.557273.742266.294251.02014.062 1.212 Tiểu học 139.799128.894119.560119.560 Trung học cơ sở 102.456103.189103.392103.365 27 Phổ thông TH 36.302 41.659 43.342 28.09514.062 1.185 Nguồn: Cục Thống kê Bình Thuận, 2006