Luận văn Chiến lược kinh doanh ngoại tệ mặt tại Vietinbank - Vietinbank mto ii’s business strategy for foreign currency banknotes

20.207 15.309.435 4.581.100 Khỏch hàng gửi Tiết kiệm 68.993.373 81.829.039 60.859.322 Tổ chức kinh tế 9.814.696 8.920.805 32.290.115 Mua của cỏ nhõn và Đại lý thu đổi 95.285.304 109.278.565 168.004.258 Mua của UOB, HSBC 3.000.000 Thành phần khỏc 6.672.788 10.103.185 TỔNG - CỘNG 362.714.620 437.180.976 505.125.118 @ Nhận định về nguồn thu : 1) Số lượng ngọai tệ mặt do cỏc chi nhỏnh Vietinbank nộp vào Vietinbank MTOII chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng giỏ trị ngọai tệ mặt thu vào của Vietinbank MTOII, năm 2005 là 51%, năm 2006 là 49% và năm 2007 là 45%. Nguồn thu này cú thể đem lại cho Vietinbank MTOII những thuận lợi và bất lợi, như sau : + Thuận lợi : Vietinbank MTOII cú nguồn ngọai tệ mặt đáp ứng kịp thời cho mọi khỏch hàng kể cả khỏch hàng gửi tiền tiết kiệm bằng ngọai tệ cú nhu cầu rỳt ngọai tệ mặt tại Vietinbank MTOII, nõng cao tớnh cạnh tranh và chất lượng dịch vụ cung ứng cho khỏch hàng. Đây là nguồn thu ngoại tệ mặt mà Vietinbank MTOII cú thể tận dụng để thu được phớ trờn số lượng chi ra, như : đem giao dịch với cỏc ngõn hàng khỏc; hoặc dựng để chi trả tiền kiều hối bằng ngoại tệ mặt hay cho cỏc khỏch hàng cú nhu cầu rỳt ngọai tệ mặt từ tài khoản ngoại tệ mở ở Vietinbank MTOII . + Bất lợi : Ngọai tệ mặt thu vào sẽ làm tăng tồn quỹ tiền mặt tại Vietinbank MTOII và nếu khụng tiờu thụ được kịp thời sẽ gõy lóng phớ vốn. Tồn quỹ tiền mặt ngọai tệ (vượt mức cần thiết) càng cao thỡ hiệu quả kinh doanh ngọai tệ mặt càng thấp . Theo quy định của Vietinbank Head Office thỡ Vietinbank MTOII khụng được phộp từ chối việc tiếp nhận ngọai tệ mặt do cỏc chi nhỏnh của Vietinbank nộp cho dự tồn quỹ ngọai tệ mặt tại Vietinbank MTOII đó vượt mức cần thiết . 2) Số lượng ngọai tệ mặt Vietinbank MTOII mua qua thu đổi trực tiếp và từ Đại lý thu đổi ngọai tệ chiếm 20% trong tổng giỏ trị ngọai tệ mặt thu vào của Vietinbank MTOII (năm 2004 là 23%, 2005 là 17%, 2006 là 19% và 2007 là 21%) trong khi đó tỷ lệ mua này trờn địa bàn TP. HCM chỉ bằng 10% trong năm 2004 và giảm xuống cũn 3% trong năm 2007. Nguồn thu này cú thể đem lại cho Vietinbank MTOII những thuận lợi và bất lợi, như sau : + Thuận lợi : Đây là nguồn thu ngọai tệ mặt cú tớnh linh họat cao vỡ Vietinbank MTOII cú thể điều tiết được số lượng thu vào thụng qua việc Vietinbank MTOII cụng bố tỷ giá thu đổi ngọai tệ mặt. Nếu muốn thu vào nhiều ngọai tệ mặt thỡ Vietinbank MTOII yết giỏ mua vào ngọai tệ mặt cao (hoặc trả hoa hồng phí thu đổi ngọai tệ mặt cao cho các đại lý thu đổi) và ngược lại nếu khụng muốn thu vào ngọai tệ mặt thỡ Vietinbank MTOII yết giỏ mua vào ngọai tệ mặt thấp hoặc thụng bỏo khụng mua ngọai tệ mặt . + Bất lợi : Ngọai tệ mặt thu vào chủ yếu chỉ nhằm giải quyết nhu cầu thiếu hụt ngọai tệ mặt tức thời với số lượng ớt hoặc nhằm cân đối trạng thỏi ngọai tệ. Do đó, nếu thu vào khụng nhằm mục đích trờn sẽ làm cho tồn quỹ ngoại tệ tăng vượt mức cần thiết và tăng chi phí về vốn. Trong liờn tiếp bốn năm 2004, 2005, 2006 và 2007 Vietinbank MTOII phải thu vào ngọai tệ mặt với số lượng lớn từ cỏc Bàn đổi tiền và Đại lý thu đổi ngọai tệ cũn phản ảnh một sự lệ thuộc của Vietinbank MTOII (trong quản lý, điều hũa tiền mặt ngọai tệ) từ nguồn cung ngọai tệ mặt với chi phớ cao này. Hơn nữa hiệu quả kinh tế kộm của nguồn thu ngọai tệ mặt từ cỏc Bàn đổi tiền và Đại lý thu đổi ngọai tệ sẽ gia tăng nếu Vietinbank MTOII phải mua vào ngọai tệ mặt với giỏ cả ngang bằng với tỷ giỏ bỏn ra của ngọai tệ đó ở thị trường tự do. Trờn thực tế thỡ tỷ giỏ này thường cao hơn so với tỷ giỏ bỏn ngọai tệ trờn thị trường liờn ngõn hàng và tỷ giỏ mua bỏn ngọai tệ do Vietinbank MTOII niờm yết . 3) Tổng giỏ trị ngoại tệ mặt thu từ khỏch hàng gửi tiết kiệm ngoại tệ tương đương với tổng giỏ trị ngoại tệ mặt chi cho khỏch hàng rỳt tiền gửi tiết kiệm bằng ngoại tệ trong ba năm qua. Tuy nhiờn, trong những khoảng thời gian ngắn cú sự biến động về lói suất huy động ngoại tệ hay tỷ giỏ mua bỏn ngoại tệ thỡ luụn cú sự mất cân đối trong thu chi ngọai tệ mặt khiến Vietinbank MTOII phải tăng tồn quỹ ngọai tệ mặt lờn làm cho hiệu quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ bị giảm đi. Điển hỡnh như trong thời gian từ 15/08/2008 đến hết thỏng 10/2008 do lói suất huy động tiền gửi tiết kiệm USD giảm từ 1,5%/ năm xuống cũn 1,25%/ năm trong khi tỷ giỏ mua vào USD/VND trờn thị trường tự do cú khuynh hướng tăng từ 16.650 VND/USD (ngày 14/08/2008) lờn 16.850 VND/USD vào cuối thỏng 10/ 2008 thỡ tại Vietinbank MTOII số tiền khỏch hàng gửi tiết kiệm ngoại tệ Đôla Mỹ từ 4.863.052 USD trong thỏng 8/ 2008 giảm cũn 3.513.630 USD trong thỏng 9/ 2008 và chỉ cũn 2.257.666 USD trong thỏng 10/2008. Ngược lại, số tiền khỏch hàng rỳt tiền gửi tiết kiệm Đôla Mỹ trong thỏng 8/ 2008 chỉ có 4.261.950 USD đó tăng lờn 5.287.233 USD trong thỏng 9/ 2008 và tăng đến 8.312.057 USD trong thỏng 10/ 2008 . 4) Mặc dự tỷ lệ % phớ thu trờn doanh số nộp tiền mặt ngọai tệ vào tài khỏan của cỏc khỏch hàng là TCKT (được phộp bỏn hàng/ cung ứng dịch vụ thu bằng ngọai tệ mặt) và cỏ nhõn ở mức khỏ cao so với tỷ lệ % phớ Vietinbank MTOII thu khi giao dịch ngoại tệ mặt với cỏc TCTD nhưng số lượng ngọai tệ mặt Vietinbank MTOII thu được từ khỏch hàng là TCKT và cỏ nhõn lại không đáng kể. Nguyờn nhõn : + Vietinbank MTOII chỉ cú 5 Phũng Giao Dịch/ Điểm giao dịch trực thuộc; + và hầu hết cỏc TCKT được phộp bỏn hàng/ cung ứng dịch vụ trờn địa bàn TP. Hồ Chớ Minh thu bằng ngọai tệ mặt, … chỉ mở tài khỏan tại Vietcombank hoặc cỏc chi nhỏnh ngõn hàng nước ngũai tại TP. Hồ Chớ Minh và giao dịch ngọai tệ mặt thụng qua cỏc ngõn hàng này . IV.2) Mạng lưới ngõn hàng, khỏch hàng rỳt ngoại tệ mặt từ Vietinbank MTOII Đơn vị tính : quy ra Đôla Mỹ Phõn tớch nguồn chi (Vietinbank MTOII chi cho) Tổng giỏ trị ngoại tệ mặt Vietinbank MTOII chi ra trong năm 2005 2006 2007 Cỏc chi nhỏnh Vietinbank 18.160.000 17.541.000 34.892.000 Cỏc TCTD trờn địa bàn TP.HCM 53.950.000 51.920.000 83.421.714 Khỏch hàng Tiết kiệm rỳt 58.700.000 74.256.148 64.169.642 Khỏch hàng và Cụng ty kiều hối 22.100.000 34.825.486 42.450.721 Bỏn cho UOB, HSBC 206.500.000 255.500.000 286.400.000 TỔNG - CỘNG 359.410.000 434.042.634 511.334.077 @ Nhận định về nguồn chi : 1) Số lượng ngọai tệ mặt Vietinbank MTOII chi cho cỏc chi nhỏnh Vietinbank liờn tiếp trong ba năm 2005, 2006 và 2007 chỉ chiếm từ 8% đến 15% số lượng ngọai tệ mặt do cỏc chi nhỏnh Vietinbank nộp cho Vietinbank MTOII. Do đó, phần lớn ngoại tệ mặt thu vào từ các chi nhánh Vietinbank được Vietinbank MTOII sử dụng chi trả cho khỏch hàng tiết kiệm ngoại tệ, khỏch hàng kiều hối cỏ nhõn và cụng ty kiều hối tại Vietinbank MTOII. Thụng qua việc chi trả ngọai tệ mặt cho khỏch hàng kiều hối và cụng ty kiều hối Vietinbank MTOII khụng chỉ giải quyết được tồn quỹ tiền mặt ngọai tệ mà cũn thu về được phớ chi tiền kiều hối nõng cao hiệu quả kinh doanh ngọai tệ mặt . 2) Trong ba năm 2005, 2006 và 2007 Vietinbank MTOII đó thực hiện giao ngọai tệ mặt cho cỏc TCTD trờn địa bàn TP. Hồ Chớ Minh với số lượng tuy khụng nhiều so với số ngọai tệ mặt thu được từ cỏc chi nhỏnh của Vietinbank và cỏc Đại lý thu đổi ngọai tệ. Tuy nhiờn, số lượng ngoại tệ mặt Vietinbank MTOII giao cho cỏc TCTD này lại bằng cả trăm lần số ngoại tệ mặt Vietinbank MTOII thu từ các TCTD, đặc biệt là trong năm 2007. Do đó, Vietinbank MTOII đó tăng thu được phớ từ việc giao ngọai tệ mặt cho cỏc TCTD trờn địa bàn TP. Hồ Chớ Minh và giảm được chi phớ quản lý đối với ngọai tệ mặt tồn quỹ . 3) Do cú sự mất cân đối lớn trong thu và chi ngọai tệ mặt nờn Vietinbank MTOII phải bán đến 50% số ngọai tệ mặt thu được cho hai ngõn hàng nước ngũai là HSBC và UOB để : + Giảm tồn quỹ ngọai tệ mặt tại Vietinbank MTOII trỏnh lóng phớ vốn trong kinh doanh; + Cú số dư tiền gửi ngọai tệ trờn tài khỏan ở nước ngũai sử dụng được cho mục đích thanh tóan hàng nhập khẩu và/ hoặc bỏn ngọai tệ cho Vietinbank Head Office để thu lói bự đắp một phần chi phí huy động ngọai tệ mặt tại Vietnbank MTOII. V/.- HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGOẠI TỆ MẶT Mặt được : + Thụng qua giao dịch ngoại tệ mặt đó thiết lập thờm và mở rộng được cỏc quan hệ tiền gửi, giao dịch thanh toán, đầu tư tớn dụng với cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM; + Đáp ứng kịp thời ngoại tệ mặt cho nhu cầu chi trả tiền kiều hối của cỏc cụng ty kiều hối, rỳt tiền mặt ngoại tệ của khỏch hàng kiều hối cá nhân, văng lai. Nhu cầu rỳt tiền mặt của các đối tượng khỏch hàng khỏc, như : khỏch du lịch, xuất cảnh, đi học tập ở nước ngoài, …. + Mở rộng mạng lưới khỏch hàng trong nước, ngõn hàng nước ngoài giao dịch ngoại tệ với Vietinbank MTOII; + Điều hoà nguồn vốn ngoại tệ mặt cho hệ thống Vietinbank ở phía Nam, gia tăng thanh khoản cho Vietinbank MTOII thụng qua giao dịch, chuyển đổi và/hoặc mua bỏn ngoại tệ đáp ứng nhu cầu thanh toỏn ngoại tệ cho khỏch hàng; + Tăng thu (phí, lói) và giảm tồn quỹ ngọai tệ mặt cho Vietinbank MTOII. Cụ thể : Diễn giải Kết quả thực hiện % Thực hiện Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2006 so với 2005 Năm 2007 so với 2006 1/.- Doanh số Mua Bỏn Ngọai tệ quy USD 1.139.420.000 USD 1.123.458.866 USD 1.573.071.017 USD 138% 140% 1.1) Mua ngọai tệ 569.450.000 USD 561.638.184 USD 786.176.724 USD 138% 140% (Trong đó mua ngoại tệ mặt) (95.285.304 USD) (109.278.565 USD) (168.004.258 USD) (115%) (153%) 1.2) Bỏn ngọai tệ 569.970.000 USD 561.820.682 USD 786.894.293 USD 138% 140% (Bỏn cho KH tại SGD II) (Bỏn cho HSC NHCT VN) (445.480.000 USD) (124.490.000 USD) (333.150.682 USD) (228.670.000 USD) (492.010.000 USD) (294.884.293 USD) (110%) (184%) (148%) (129%) 2/.- Thu nhập thuần Mua bỏn Ngoại tệ 2.783.674.959 đồng 5.709.839.459 đồng 7.105.505.937 đồng 255% 124% 2.1) Tổng cỏc khỏan thu 6.950.013.734 đồng 7.388.296.494 đồng 9.446.367.835 đồng 136% 128% +Thu giao dịch ngoại tệ mặt 597.582.626 đồng 631.092.927 đồng 578.637.053 đồng 97% 92% +Thu bỏn ngọai tệ cho HSC 928.177.100 đồng 1.479.912.500 đồng 1.834.449.700 đồng 198% 124% + Chờnh lệch tỷ giỏ dương 394.013.760 đồng 33.117.313 đồng +Thu từ Mua-Bỏn Ngoại Tệ 5.030.240.248 đồng 5.277.291.067 đồng 7.111.707.382 đồng 141% 135% 2.2) Tổng cỏc khỏan chi 4.166.339.275 đồng 1.678.457.035 đồng 2.340.861.898 đồng 56% 139% +Chờnh lệch mua bỏn lỗ 1.994.092.662 đồng 28.850..205 đồng 1% +Chi chờnh lệch tỷ giỏ õm 818.679.727 đồng 15.517.713 đồng 2% +Chi hoa hồng Đại lý thu đổi (Chi mua ngoại tệ mặt) 1.353.566.886 đồng 1.634.089.117 đồng 2.340.861.898 đồng 173% 143% 3/.- Phớ hoa hồng đại lý trả cho 1 USD mua vào 14 đồng 15 đồng 14 đồng 4/.- Thu nhập thuần tớnh trờn 1 USD bỏn ra 5 đồng 10 đồng 9 đồng 5/.- Tồn quỹ bỡnh quõn ngoại tệ mặt 3.310.000 USD 2.960.000USD 2.900.000 USD 89% 98% Mặt chưa được : Số liệu phõn tớch như kể trờn về tổng thu nhập thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại tệ qua 3 năm 2005, 2006 và 2007 cho thấy một tồn tại trong thu đổi ngọai tệ mặt là Vietinbank MTOII cú thu nhập thuần bỡnh quõn trờn 1 USD bỏn được trong ba năm 2005, 2006 và 2007 lần lượt là 5 đồng/ USD, 10 đồng/ USD và 9 đồng/ USD trong khi đó Vietinbank MTOII lại phải trả hoa hồng phí cho các Đại lý thu đổi bỡnh quõn trờn 1 USD mặt mua vào trong ba năm 2005, 2006 và 2007 lần lượt là 14 đồng/ USD, 15 đồng/ USD và 14 đồng/ USD . VI/.- QUY ĐỊNH VỀ TỒN QUỸ NGOẠI TỆ MẶT VÀ GIỚI HẠN MUA BÁN NGOẠI TỆ Cể LIấN QUAN PHẢI CHẤP HÀNH TẠI VIETINBANK MTOII : VI.1). VỀ TỒN QUỸ NGOẠI TỆ MẶT . Theo quy định của Vietinbank Head Office thỡ Vietinbank MTOII được phộp tồn quỹ ngoại tệ mặt quy Đôla Mỹ tối đa là 5.000.000 USD. Trong đó, có 2.500.000 USD là ngoại tệ tồn quỹ để phục vụ cho chức năng đầu mối ngoại tệ mặt của Vietinbank MTOII đối với cỏc chi nhỏnh Vietinbank ở phiỏ Nam và 2.500.000 USD ngoại tệ tiền mặt cũn lại sử dụng phục vụ cho chức năng kinh doanh ngoại tệ mặt tại Vietinbank MTOII . VI.2). VỀ TRẠNG THÁI NGOẠI TỆ . a) Maintaining the foreign exchange status : Credit institutions licensed to conduct foreign exchange transactions shall have to maintain the foreign exchange status as provided for by the State Bank. When customers have appropriate demand for foreign currency (ies), the licensed banks permitted to carry out foreign exchange transactions shall have to fully and promptly satisfy theire demand within the limit of their existing foreign currency sources . Daily, the State Bank announces the average exchange rate on the interbank foreign currency market between dong and US dollar on mass media, and, the credit institutions shall have to report to the State Bank on the foreign exchange atatus as provided for by the State Bank Governor . b) Quy định về trạng thỏi ngoại tệ : Theo quy định hiện hành của Vietinbank Head Office thỡ Vietinbank MTOII được phộp duy trỡ trạng thỏi ngoại tệ dương (+) hoặc õm (-) cuối ngày, như sau : @ Đối với Đôla Mỹ : 2.500.000 USD (1 +/- 10%); @ Đối với tổng tất cả cỏc loại ngoại tệ khác : tương đương 500.000 USD (1 +/-10%) c) Cỏch tớnh trạng thỏi ngoại tệ : Trạng thỏi Ngoại tệ cuối ngày = Số dư tài khoản Mua bỏn ngoại tệ kinh doanh Số dư cỏc tài + khoản cam kết mua ngoại tệ Số dư cỏc tài ư khoản cam kết bỏn ngoại tệ d) Giới hạn mua vào ngoại tệ mặt Đôla Mỹ để đảm bảo tồn quỹ ngoại tệ mặt ở mức tối đa theo quy định : Căn cứ vào cỏc định mức tồn quỹ ngoại tệ và trạng thỏi ngoại tệ như kể trờn cú thể thấy Vietinbank MTOII cú thể mua vào ở mức tối đa về ngoại tệ mặt Đôla Mỹ để tồn quỹ nhằm phục vụ cho chức năng kinh doanh tại đơn vị là 2.500.000 USD . VI.2). VỀ ẤN ĐỊNH TỶ GIÁ MUA, TỶ GIÁ BÁN GIAO NGAY CỦA ĐỒNG VIỆT NAM VỚI CÁC NGOẠI TỆ . Theo quy định hiện hành của Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam, thỡ Tổng giám Đốc (Giám Đốc) cỏc Tổ chức tớn dụng được phộp hoạt động ngoại hối phải ấn định tỷ giỏ bỏn giao ngay (Spot) của Đồng Việt Nam với cỏc ngoại tệ theo nguyờn tắc sau : a) Đối với Đôla Mỹ : Không được vượt quỏ biờn độ +/- 2% (hai phần trăm) so với tỷ giỏ bỡnh quõn trờn thị trường ngoại tệ liờn ngõn hàng (tỷ giỏ TTLNH) ỏp dụng cho ngày giao dịch do Ngõn hàng Nhà nước thụng bỏo . b) Đối với cỏc loại ngoại tệ khỏc : Do Tổng giám Đốc (Giám Đốc) cỏc Tổ chức tớn dụng ấn định . c) Chờnh lệch giữa tỷ giỏ mua và tỷ giỏ bỏn : Do Tổng giám Đốc (Giám Đốc) cỏc Tổ chức tớn dụng ấn định . Theo quy định trờn thỡ Vietinbank MTOII phải thu đổi, mua bỏn ngoại tệ Đôla Mỹ theo tỷ giỏ USD/VND được phộp niờm yết tối đa bằng tỷ giỏ TTLNH do Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam cụng bố cộng biờn độ 2%, không được mua cao hơn và cũng khụng được bỏn cao hơn tỷ giỏ tối đa được phộp tớnh như trờn. Do đó, nếu tỷ giá được phộp niờm yết thấp hơn tỷ giỏ trờn thị trường tự do thỡ Vietinbank MTOII khú cú thể thu hút được nguồn tiền mặt Đôla Mỹ trụi nổi trờn thị trường vào ngõn hàng. Hệ quả là khi tỷ giỏ niờm yết của ngõn hàng thấp hơn so với thị trường tự do thỡ người dõn nếu cú ngoại tệ Đôla Mỹ sẽ bỏn bờn ngoài để hưởng giỏ cao, cũn khi cần ngoại tệ Đôla Mỹ lại vào mua ở ngõn hàng để hưởng tỷ giỏ thấp. Đây là một trở ngại lớn cho việc xõy dựng chiến lược kinh doanh ngoại tệ mặt dựa vào nguồn cung ngoại tệ mặt từ thị trường tự do . VII/.- ĐÁNH GIÁ VỊ TRÍ CẠNH TRANH CỦA VIETINBANK MTOII . Hoạt động kinh doanh ngoại tệ mặt tại Vietinbank MTOII đó thực hiện được cỏc mục tiờu : + Duy trỡ tồn quỹ ngoại tệ mặt trong định mức Vietinbank Head Office cho phộp và đáp ứng đầy đủ nhu cầu thu chi ngoại tệ mặt cho cỏc khỏch hàng của Vietinbank MTOII; + Giải quyết nguồn thu đổi ngoại tệ của các đại lý thu đổi của Vietinbank MTOII; + Cung ứng ngoại tệ mặt cho cỏc chi nhỏnh trong hệ thống Vietinbank tại phiỏ Nam; + Gia tăng doanh số giao dịch ngoại tệ mặt với cỏc ngõn hàng thương mại khỏc trờn địa bàn TP. HCM . Tuy nhiờn, Vietinbank MTOII vẫn đứng ở vị trớ cạnh tranh trong giao dịch ngoại tệ mặt sau ngõn hàng dẫn đầu trờn địa bàn là VCB HCM (về sự thuận tiện trong thanh toỏn ngoại tệ mặt và quy mụ số lượng ngõn hàng cú giao dịch ngoại tệ mặt). Khả năng phát triển hoạt động kinh doanh ngoại tệ mặt đang dần bị vượt qua bởi cỏc ngõn hàng thương mại khỏc trờn địa bàn là ngõn hàng Á Chõu, Eximbank, Đông Á, Sacombank do cỏc ngõn hàng này cú mạng lưới chi nhỏnh, Phũng Giao Dịch, Điểm Giao Dịch và khỏch hàng rộng khắp trờn địa bàn để thu đổi được nhiều ngoại tệ mặt với chi phí thu đổi thấp và tỷ giỏ mua bỏn ngoại tệ cạnh tranh hơn Vietinbank MTOII . Tính đến ngày 31/07/2008 mới cú 15 ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM giao dịch ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII và tổng giỏ trị ngoại tệ mặt giao dịch không đáng kể so với số ngoại tệ mặt Vietinbank MTOII thu được phải xuất ra nước ngoài . Ngoài ra, hoạt động xuất khẩu ngoại tệ mặt của Vietinbank MTOII chủ yếu nhằm đảm bảo định mức tồn quỹ ngoại tệ để giảm chi phớ quản lý vốn chứ chưa phải là một dịch vụ kinh doanh tiền tệ của một trung tõm thu nhận ngoại tệ mặt từ cỏc ngõn hàng thương mại nộp vào để xuất ra nước ngoài thu lói (= chờnh lệch giữa tổng phí thu được từ cỏc ngõn hàng thương mại nộp vào trừ đi tổng chi phớ xuất ngoại tệ mặt ra nước ngoài) nhằm mục đích nâng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ và vị trớ cạnh tranh trong kinh doanh ngoại tệ mặt cho Vietinbank MTOII . Chương 3 CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGOẠI TỆ MẶT CỦA VIETINBANK MTOII I/.- PHÂN TÍCH ĐIỀU KIỆN KINH DOANH NGOẠI TỆ MẶT TẠI VIETINBANK MTOII I.1) Điểm mạnh (Strengths) : @ Có điều kiện thuận lợi để thực hiện hiện mục tiờu phỏt triển mạng lưới khỏch hàng cú nhu cầu nộp, rỳt ngoại tệ mặt : + Vietinbank MTOII là một trong những ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM được ngõn hàng nhà nước cho phộp xuất khẩu và nhập khẩu ngoại tệ mặt; + Vietinbank MTOII được Vietinbank Head Office giao làm ngõn hàng đầu mối về thu nhận và chi ngoại tệ mặt cho 16 chi nhỏnh Vietinbank tại TP. HCM và 41 chi nhỏnh Vietinbank ở cỏc tỉnh phiỏ Nam. Với vai trũ đầu mối này Vietinbank MTOII cú sẳn một mạng lưới thu chi ngoại tệ mặt để thu hỳt và tiờu thụ ngoại tệ mặt . + Vietinbank MTOII mới cú giao dịch ngoại tệ mặt với 15 ngõn hàng thương mại khỏc hệ thống trờn địa bàn TP. HCM. Do đó, kế hoạch mở rộng khả năng cung ứng ngoại tệ mặt cho cỏc ngõn hàng trờn địa bàn TP. HCM rất khả thi vỡ cũn lại một số lượng rất lớn ngõn hàng trờn địa bàn TP. HCM chưa cú giao dịch ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII . + Hai ngõn hàng nước ngoài HSBC và UOB chuyờn mua bỏn ngoại tệ mặt với cỏc ngõn hàng thương mại tại Việt Nam đều là Ngõn hàng đại lý của Vietinbank MTOII và cú ký kết Hợp đồng mua bỏn ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII . + Vietinbank MTOII cú trụ sở ngay tại Quận trung tõm của TP. HCM, là căn cứ thuận lợi cho Vietinbank MTOII phỏt triển dịch vụ ngõn hàng liờn quan đến thu chi ngoại tệ mặt. Vỡ lẽ TP. HCM là thành phố đứng đầu cả nước về tiếp nhận nguồn tiền kiều hối từ nước ngoài chuyển về, tiếp nhận khỏch du lịch người nước ngoài, số lượng người Việt nam đi du học, đi du lịch/ chữa bệnh và nguồn chuyển tiền, rỳt tiền của một số lượng lớn người nước ngoài làm việc cho cỏc tổ chức ngoại giao, kinh tế, thương mại tại Việt Nam, …. @ Cú quyết tõm trở thành một trong những trung tõm xuất nhập ngoại tệ mặt đáp ứng nhu cầu ngoại tệ mặt trờn địa bàn TP. HCM và cho hệ thống Vietinbank : + Ban Lónh Đạo Vietinbank MTOII đó xõy dựng phương án để Vietinbank MTOII trở thành một trung tõm giao dịch ngoại tệ mặt trờn địa bàn TP. HCM; + Vietinbank MTOII cú lực lượng cỏn bộ, nhõn viờn được huấn luyện đầy đủ, kịp thời về cỏc loại ngoại tệ, cú trỡnh độ, kinh nghiệm về quản lý kinh doanh ngoại tệ mặt . + Vietinbank MTOII hiện chiếm 15% thị phần xuất khẩu ngoại tệ mặt của cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM . 1.2) Điểm yếu (Weaknesses) : So sỏnh với Vietcombank HCM thỡ việc Vietinbank MTOII xử lý thanh toỏn cho cỏc giao dịch về tiền mặt ngoại tệ giữa Vietinbank MTOII với cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM cũn chậm. Nguyờn nhõn của sự chậm này là do hầu hết cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn cú nhu cầu thu chi ngoại tệ mặt đều mở tài khoản tiền gửi ngoại tệ tại Vietcombank HCM trong khi đó chỉ cú một số rất ớt cú tài khoản tiền gửi ngoại tệ tại Vietinbank MTOII. Điều này khiến cho việc xử lý/ chuyển tiền thanh toỏn cho cỏc giao dịch ngoại tệ mặt giữa cỏc ngõn hàng thương mại (khụng cú mở tài khoản tiền gửi ngoại tệ tại Vietinbank MTOII) với Vietinbank MTOII khụng nhanh và kộm thuận lợi hơn khi cỏc ngõn hàng thương mại này giao dịch ngoại tệ mặt với Vietcombank HCM . Gần 50% nguồn tiền mặt ngoại tệ thu được của Vietinbank MTOII là từ các Đại lý thu đổi ngoại tệ với chi phí huy động cao (do phải trả hoa hồng phí cho đại lý thu đổi) khiến cho Vietinbank MTOII khú thực hiện được biện phỏp cạnh tranh về phớ trong giao dịch ngoại tệ mặt với cỏc ngõn hàng thương mại cú mạng lưới chi nhỏnh, Phũng giao dịch, điểm giao dịch rộng khắp trờn địa bàn TP. HCM, như : ACB, DONGA, EXIMBANK, SACOMBANK và VCB HCM, I.3) Cơ hội (Opportunities) : @ Nhu cầu tiờu thụ ngoại tệ mặt trờn địa bàn TP. HCM cũng như trong khu vực phớa Nam cũn rất lớn : + Khỏch hàng kiều hối thường cú nhu cầu được nhận tiền bằng ngoại tệ. Năm 2007 lượng tiền kiều hối chuyển về Việt Nam quy Đôla Mỹ qua hệ thống cỏc ngõn hàng thương mại là 5,6 tỷ USD, trong đó tại TP. HCM là 3,6 tỷ USD. Dự kiến kiều hối chuyển về TP. HCM qua hệ thống ngõn hàng thương mại năm 2008 sẽ là 4 tỷ USD . + Dõn chỳng cú thúi quen tiết kiệm, tớch luỹ bằng ngoại tệ hơn VNĐ . Mặc dự Nhà NướcViệt Nam có quy định trờn lónh thổ ViệtNam chỉ được phộp sử dụng và lưu hành VNĐ nhưng trong thực tế một số hoạt động mua bỏn ngoài thị trường tự do người mua và người bỏn vẫn muốn thanh toỏn cho nhau bằng ngoại tệ . Chớnh sỏch khuyến khớch người Việt Nam ở nước ngoài chuyển tiền về nước và cho phộp dõn chỳng được sở hữu và cất giữ ngoại tệ dẫn đến thực trạng trờn thị trường tự do cú lưu hành ngoại tệ mặt song song với bản tệ mặc dự việc lưu hành này là khụng được phỏp luật cho phộp . @ Thụng qua hoạt động Xuất – Nhập ngoại tệ mặt để sử dụng ngoại tệ mặt như một phương tiện kinh doanh nhằm phỏt triển dịch vụ ngõn hàng gúp phần nõng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh chung của Vietinbank MTOII . @ Việt Nam là quốc gia mới phỏt triển nờn Nhập siờu là xu thế tất yếu hiện nay. Kim Ngạch Thanh toỏn Xuất Nhập khẩu tại Vietinbank MTOII khụng ngừng tăng trưởng qua các năm và kim ngạch thanh toỏn nhập khẩu luụn cao hơn kim ngạch thanh toỏn xuất khẩu là điều kiện thuận lợi cho việc Vietinbank MTOII mua vào ngoại tệ mặt để bự đắp cho nguồn vốn ngọai tệ thanh toỏn nhập khẩu bị thiếu hụt kể trờn . @ Thu hút được nhiều khỏch hàng nhập khẩu thanh toỏn, giao dịch với Vietinbank MTOII bằng cỏch bỏn kịp thời và đầy đủ ngoại tệ với tỷ giỏ cạnh tranh cho khỏch hàng . I.4) Nguy cơ (Threats) : @ Nhiều ngõn hàng thương mại (ACB, Sacombank, Eximbank, Đông Á) trong quá khứ phải giao dịch ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII để cân đối được ngoại tệ mặt đáp ứng nhu cầu cho khỏch hàng thỡ nay đó trở thành đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực kinh doanh ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII. Nguyờn nhõn là do cỏc ngõn hàng này đó : — Tăng được vốn, mở rộng được mạng lưới chi nhỏnh trờn địa bàn TP. HCM và cỏc tỉnh để thu hỳt và tiờu thu được khối lượng lớn ngoại tệ mặt; — Do thành lập/ liờn kết được với cỏc Cụng ty kiều hối hoạt động hiệu quả chiếm lĩnh được thị phần đứng đầu trờn địa bàn TP. HCM về tiếp nhận tiền kiều hối nờn cú điều kiện thuận lợi hơn Vietinbank MTOII trong việc tiờu thụ hiệu quả nguồn ngoại tệ mặt thu vào ngõn hàng và hạn chế được việc phải xuất ngọai tệ mặt dư thừa ra nước ngũai . @ Trờn địa bàn TP. HCM ngũai bốn ngõn hàng thương mại Vietinbank MTOII, Vietcombank HCM, Agribank, BIDV ngày càng cú nhiều ngõn hàng thương mại tham gia hoạt động kinh doanh đối ngoại có đủ điều kiện để được Ngõn hàng Nhà Nước cấp phép cho được trực tiếp xuất – Nhập ngoại tệ mặt như : Eximbank, ACB, Dongabank, VP Bank, Sacombank, SCB, ….. II/.- ĐỊNH HƯỚNG KINH DOANH NGOẠI TỆ MẶT CỦA VIETINBANK MTOII ĐẾN NĂM 2010 . II.1) Nõng cao hiệu quả mạng lưới khỏch hàng, ngõn hàng thu chi ngoại tệ mặt : Vietinbank MTOII chủ động xõy dựng kế hoạch kinh doanh ngoại tệ mặt thực hiện mục tiờu đến năm 2010 tăng thu nhập thuần trong kinh doanh ngoại tệ bỡnh quõn mỗi năm là 30%. Cụ thể, như sau : @ Năm 2008 - 2009 : — Cũng cố màng lưới khỏch hàng thường xuyờn cú quan hệ nộp và/hoặc rỳt ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII, chú ý tăng cường kiểm soát để nõng cao chất lượng mạng lưới các Đại lý thu đổi ngoại tệ đảm bảo đại lý thu đổi (mua ngoại tệ) theo tỷ giỏ Vietinbank MTOII thụng bỏo và bỏn hết ngoại tệ thu đổi được cho Vietinbank MTOII . — Cú chớnh sỏch về phớ dịch vụ ưu đói dành cho cỏc TCTD, TCKT, Cụng ty kiều hối, Cụng ty Du Lịch …. mở tài khoản tiền gửi ngoại tệ và thanh toỏn thụng qua tài khoản này khi giao dịch ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII . — Tỷ lệ ngọai tệ mặt mua của các đại lý thu đổi chiếm 10% trong tổng giỏ trị ngọai tệ mua vào . — Tồn quỹ ngọai tệ mặt bỡnh quõn là 2.800.000 USD . — Thu nhập thuần kinh doanh ngoại tệ bỡnh quõn mỗi năm tối thiểu đạt 20 tỷ đồng (tương đương 1.250.000 USD) . @ Năm 2010 : — Mở rộng được mạng lưới khỏch hàng, tăng thờm 05 Phũng Giao Dịch, thu hỳt thờm được 05 ngõn hàng mới, 04 đại lý chi trả kiều hối, 20 nhà hàng/khỏch sạn/ cửa hàng (được phộp bỏn hàng/ cung ứng dịch vụ thu ngoại tệ) cú doanh số chi và/hoặc thu ngoại tệ mặt lớn trờn địa bàn TP. HCM, khu du lịch, nơi có đông người nước ngoài cư trỳ . — Tỷ lệ ngọai tệ mặt mua của các đại lý thu đổi chiếm tỷ lệ 5% trong tổng giỏ trị ngọai tệ mua vào . — Tồn quỹ ngọai tệ mặt bỡnh quõn là 2.500.000 USD . — Thu nhập thuần kinh doanh ngoại tệ đạt 30 tỷ đồng (tương đương 1.875.000 USD) . II.2) Giữ vững vị trớ trung tõm giao nhận ngoại tệ mặt của Vietinbank MTOII đối với cỏc chi nhỏnh Vietinbank ở phiỏ Nam : Xác định đến năm 2010, Vietinbank MTOII, thực hiện : — Giao ngoại tệ mặt cho cỏc chi nhỏnh của Vietinbank quy Đôla Mỹ đạt : 100 triệu USD — Nhận ngoại tệ mặt của cỏc chi nhỏnh của Vietinbank quy Đôla Mỹ đạt : 300 triệu USD — Số lượng cỏc chi nhỏnh của Vietinbank giao nhận ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII là 65 chi nhỏnh . II.3) Trở thành trung tõm Xuất – Nhập khẩu ngoại tệ mặt đáp ứng nhu cầu ngoại tệ mặt cho cỏc TCTD trờn địa bàn TP. HCM : @ Cú kế hoạch tiếp thị cỏc ngõn hàng trờn địa bàn giao nhận ngoại tệ mặt với Vietinbank MTOII, chỳ trọng đặc biệt đến : — Cỏc ngõn hàng cú nhu cầu thu chi ngoại tệ mặt lớn trờn địa bàn TP. HCM; — Cỏc chi nhỏnh ngõn hàng nước ngoài hoạt động kinh doanh trờn địa bàn TP. HCM cú nhu cầu chi trả tiền mặt ngoại tệ cho khỏch hàng nhưng khụng cú mạng lưới thu hút được ngoại tệ mặt vào ngõn hàng; — Cỏc ngõn hàng trong nước cú mạng lưới chi nhỏnh, phũng giao dịch trờn địa bàn TP. HCM để huy động, thu hỳt ngoại tệ mặt từ khỏch hàng gia tăng nguồn vốn nhưng lại chưa đủ điều kiện hoặc chưa cú khả năng để xuất khẩu hoặc tiờu thụ được số lượng ngoại tệ mặt thu được vượt mức tồn quỹ tại cỏc ngõn hàng này . @ Thụng qua khả năng và kinh nghiệm trong việc : — Tổ chức Xuất Nhập khẩu ngoại tệ mặt với số lượng lớn đảm bảo an toàn, nhanh chúng; — Và, ký kết được cỏc Hợp đồng mua bỏn ngoại tệ mặt với cỏc ngõn hàng đại lý nước ngoài mạnh về lĩnh vực này trong khu vực như : AMEX, HSBC, UOB, …. Vietinbank MTOII phấn đấu đến năm 2010 thực hiện : + Giao ngoại tệ mặt cho cỏc ngõn hàng ngũai hệ thống Vietinbank quy Đôla Mỹ đạt : 150 triệu USD + Nhận ngoại tệ mặt của cỏc ngõn hàng quy Đôla Mỹ đạt : 50 triệu USD + Nhập ngoại tệ mặt từ ngõn hàng đại lý nước ngoài về giao cho cỏc ngõn hàng quy Đôla Mỹ đạt : 50 triệu USD + Xuất ngoại tệ mặt (tiền loại nhỏ và tiền xấu khú chi ra cho khỏch hàng) cho cỏc ngõn hàng đại lý nước ngoài quy Đôla Mỹ đạt : 50 triệu USD . + Giao nhận ngoại tệ mặt với 35 ngõn hàng thương mại ngũai hệ thống Vietinbank . II.4) Gia tăng giá trị thương hiệu Vietinbank MTOII tạo tiền đề cho Vietinbank MTOII trở thành trung tõm thanh toỏn ngoại tệ cho một số cỏc ngõn hàng : — Kết quả tiếp thị được cỏc ngõn hàng (chưa đủ điều kiện để được ngõn hàng nhà nước cho phộp thanh toỏn quốc tế) trờn địa bàn giao nhận ngoại tệ mặt và mở tài khoản tiền gửi ngoại tệ tại Vietinbank MTOII là một trong những nguyờn nhõn thu hỳt chuyển tiền ngoại tệ và thanh toỏn quốc tế của cỏc ngõn hàng này thụng qua Vietinbank MTOII . — Khối lượng thanh toỏn quốc tế qua Vietinbank MTOII gia tăng lại có tác động trở lại trong việc gia tăng thương hiệu của Vietinbank MTOII trong nước và trờn trường quốc tế . III/.- CÁC GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH NGOẠI TỆ . III.1) Tập trung sức thu hỳt chuyển tiền cỏ nhõn, chuyển tiền kiều hối qua Vietinbank MTOII để thay đổi tỷ trọng nguồn chi ngoại tệ mặt theo hướng tăng chi ngoại tệ mặt cho khỏch hàng thay vỡ tăng xuất ngoại tệ ra nước ngoài . Đây là giải phỏp cú ý nghĩa chiến lược trong giai đoạn hiện nay của Vietinbank MTOII để tăng thu phí dịch vụ và giảm chi phớ phải xuất ngoại tệ mặt ra nước ngoài, nõng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ mặt cho Vietinbank MTOII . Thống kờ số liệu phõn tớch nguồn chi ngoại tệ mặt tại Vietinbank MTOII cho thấy tỷ trọng ngoại tệ bắt buộc phải xuất khẩu ngày một tăng làm tăng chi phí quản lý và giảm hiệu quả kinh doanh ngoại tệ cần phải được khắc phục ngay : + Năm 2007 ngoại tệ mặt xuất khẩu chiếm tỷ trọng 56% trong khi đó ngoại tệ mặt khỏch hàng gửi tiết tiệm và cỏ nhõn (bao gồm khỏch hàng kiều hối) rỳt ra chiếm 21%; + Năm 2006 ngoại tệ mặt xuất khẩu chiếm tỷ trọng 59% trong khi đó ngoại tệ mặt khỏch hàng gửi tiết tiệm và cỏ nhõn (bao gồm khỏch hàng kiều hối) rỳt ra chiếm 25%; Tuy nhiờn, số liệu thu thập từ Ngõn hàng Nhà Nước chi nhỏnh TP. Hồ Chi Minh cho thấy, chuyển tiền cỏ nhõn và kiều hối chuyển qua cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn thành phố đó tăng liờn tục từ 1 tỷ 891 triệu USD trong năm 2004 lờn đến 3 tỷ 600 triệu USD trong năm 2007 được dự bỏo sẽ cũn tiếp tục tăng mạnh trong các năm tiếp theo và sẽ là nguồn tiờu thụ ngoại tệ mặt lớn nếu Vietinbank MTOII thu hút được nguồn kiều hối tăng thờm này. Tiền kiều hối được người dõn nắm giữ dưới hai hỡnh thức là gửi tại cỏc ngõn hàng thương mại và/ hoặc rỳt ra bằng tiền mặt . Do đó, giải phỏp tập trung sức thu hỳt nguồn kiều hối sẽ giúp cho Vietinbank MTOII thay đổi được cơ cấu chi ngoại tệ theo hướng tớch cực hơn . Để thực hiện giải phỏp này Vietinbank MTOII cần : — Hợp tỏc với cỏc cụng ty xuất khẩu lao động trờn địa bàn TP. HCM, tiếp cận trực tiếp với người đi lao động và hướng dẫn cỏch thức chuyển tiền về Vietinbank MTOII; — Chủ động phối hợp với chớnh quyền địa phương, đặc biệt tại địa bàn cú nhiều người ở nước ngoài hoặc cú người thõn ở nước ngoài để giới thiệu dịch vụ và tiếp thị khỏch hàng; — Quảng bỏ về dịch vụ chuyển tiền cỏ nhõn và chuyển tiền kiều hối dưới mọi hỡnh thức chỳ trọng thụng qua cỏc ấn phẩm, tờ rơi kể cả việc xõy dựng và quảng cỏo về cỏc chương trỡnh khuyến mói cho khỏch hàng nhận kiều hối tại Vietinbank MTOII; — Tổ chức tốt cụng tỏc chi trả kiều hối bao gồm cả mạng lưới chi trả và quy trỡnh thủ tục chi trả ngoại tệ cho khỏch hàng từ trụ sở của Vietinbank MTOII cho tới cỏc Phũng, Điểm Giao Dịch trực thuộc; — Cú chương trỡnh khuyến mói cho khỏch hàng nhận kiều hối tại Vietinbank MTOII; — Thu thập thông tin để tham mưu tốt cho Vietinbank Head Office tiến hành cỏc hoạt động hỗ trợ, như : — Ký kết thờm được Hợp đồng chi trả tiền kiều hối với cụng ty kiều hối trong nước để triển khai được việc chi trả kiều hối tại nhà và ký cỏc Hợp đồng hợp tỏc chuyển tiền với ngõn hàng đại lý, cụng ty chuyển tiền quốc tế ở nước ngoài nơi thị trường cú nhiều người Việt Nam; — Thực hiện chiến lược Marketing ra nước ngoài để quảng bỏ dịch vụ tới người Việt Nam đang định cư, lao động tại nước ngoài; — Xõy dựng đội ngũ cộng tỏc viờn ở nước ngoài thụng qua cỏc Đại Sứ quán để tiếp cận trực tiếp khỏch hàng; III.2) Phỏt triển mạnh giao dịch ngoại tệ mặt với cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn để nõng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ mặt tại Vietinbank MTOII . Đây là một giải phỏp hàng đầu, là mục tiờu phỏt triển quan hệ hợp tỏc cựng cú lợi giữa Vietinbank MTOII với cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM . Gia tăng giao dịch ngoại tệ mặt vúi cỏc ngõn hàng thương mại sẽ tạo ra lợi thế trong nõng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ mặt và ưu thế cạnh tranh dịch vụ của Vietinbank MTOII, bởi cỏc nguyờn nhõn sau : — Vietinbank MTOII tăng thu phí do giao được ngoại tệ mặt cho cỏc ngõn hàng thương mại thay vỡ phải mất phớ do xuất ngoại tệ ra nước ngoài là tiền đề cho việc ỏp dụng mức phớ cạnh tranh trong giao dịch ngoại tệ mặt của Vietinbank MTOII so với các đối thủ cạnh tranh trờn địa bàn TP. HCM . — Khi khối lượng giao dịch ngoại tệ mặt của Vietinbank MTOII với cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn TP. HCM gia tăng sẽ mở ra cơ hội cho Vietinbank MTOII quay nhanh tốc độ luõn chuyển vốn ngoại tệ mặt, tiết kiệm được chi phớ quản lý vốn nõng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ . Để thực hiện giải phỏp này Vietinbank MTOII cần : — Tăng cường tiếp thị đến cỏc ngõn hàng cú nhu cầu thường xuyờn phải chi ngoại tệ mặt cho khỏch hàng cú tài khoản gửi tiền ngoại tệ nhưng ít có điều kiện thuận lợi để thu hỳt ngoại tệ mặt, như : cỏc ngõn hàng nước ngoài hoặc ngõn hàng liờn doanh với nước ngoài tại TP. HCM . — Ký kết hợp đồng hợp tỏc với cỏc ngõn hàng thương mại trờn địa bàn cú nguồn thu và nhu cầu chi ngoại tệ mặt lớn để cựng cung ứng ngoại tệ mặt qua lại cho nhau khụng thu phớ giao dịch mỗi khi cỏc bờn phỏt sinh tỡnh trạng dư thừa hoặc thiếu hụt ngoại tệ mặt . — Thường xuyờn nghiờn cứu mức phớ dịch vụ thu, chi ngoại tệ của các đối thủ cạnh tranh và cú biện pháp tăng thu tiết giảm chi trong thu hỳt ngoại tệ mặt để cú thể thực hiện được mức phớ dịch vụ giao dịch ngoại tệ mặt cạnh tranh hơn . III.3) Đa dạng hoỏ nghiệp vụ và dịch vụ ngõn hàng Đây là một giải pháp mang tính hỗ trợ cho hai giải pháp trên nhưng cũng là xu hướng phát triển chung của các Ngân hàng thương mại . Thực hiện kinh doanh đa năng Vietinbank MTOII sẽ có nhiều lợi thế trong nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và tạo ưu thế cạnh tranh, bởi các nguyên nhân sau : ¾ Đa dạng hoỏ nghiệp vụ ngõn hàng giỳp ngõn hàng phõn tỏn, giảm thiểu rủi ro; ¾ Thực hiện đa dạng hoá dịch vụ bao gồm cả và phương thức chuyển tiền sẽ giúp ngân hàng vừa có thể đáp ứng được mọi nhu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng vừa mở rộng khách hàng nên việc thu hút khách hàng chuyển tiền ngoại tệ về Vietinbank MTOII sẽ dễ dàng và thuận lợi hơn làm tăng khả năng cạnh tranh của ngân hàng trong hội nhập . ¾ Đa dạng hoá nghiệp vu - dịch vụ, ngân hàng sẽ tăng được lợi nhuận vỡ sử dụng triệt để, có hiệu quả cơ sở vật chất kỹ thuật và đội ngũ cán bộ, giảm chi phí quản lý, chi phí hoạt động ngân hàng . Để thực hiện giải pháp này Vietinbank MTOII cần : Thực hiện công tác điều tra, nghiên cứu thị trường dịch vụ đặc biệt là những dịch vụ liên quan đến việc thu chi ngoại tệ mặt, chủ động đề xuất với Vietinbank Head Office các đối tác có thể hợp tác được, những dịch vụ, sản phẩm khách hàng đang ưa chuộng, những dịch vụ nhiều tiềm năng nếu thực hiện sẽ thu hút được nhiều khách hàng và lợi nhuận cho ngân hàng. Nghiên cứu kiến nghị với Vietinbank Head Office áp dụng những sáng kiến mới, những sáng kiến cải tiến chất lượng sản phẩm dịch vụ chuyển tiền, huy động vốn để giữ vững và gia tăng khách hàng giao dịch ngọai tệ với Vietinbank . III.4) Tăng cường kiểm tra, kiểm soát các Đại lý thu đổi chấp hành nghiờm chỉnh việc bỏn hết ngoại tệ thu đổi cho Vietinbank MTOII . Đây là một giải phỏp và cũng là một yếu tố trực tiếp gúp phần ổn định tỷ giỏ ngoại tệ trờn thị trường tự do, nõng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ mặt và gúp phần tớch cực cho hoạt động phũng chống đầu cơ ngoại tệ . Trong Thỏng 6/ 2008 số lượng ngoại tệ do các Đại lý thu đổi nộp vào Vieinbank MTOII chỉ được 102 ngàn Đôla Mỹ giảm trờn 13 triệu USD so với số lượng ngoại tệ các Đại lý thu đổi nộp vào Vieinbank MTOII cựng kỳ thỏng 6/ 2007. Phõn tớch nguyờn nhõn giảm sỳt cho thấy ngay kể từ đầu thỏng 6/ 2008 trờn thị trường tự do tỷ giá đó tăng đột biến lờn đến 18.500 VND/ USD cao hơn tỷ giỏ trần Ngõn hàng Nhà nước Việt Nam quy định từ 1.800 đồng đến 2.300 đồng/ 1 USD nờn cỏc Đại lý chỉ bỏn số ngoại tệ mặt lọai giấy bạc lọai nhỏ khụng tiờu thụ được cho Vietinbank MTOII và giữ lại hầu như tũan bộ ngọai tệ thu đổi được để đầu cơ, mua bỏn trờn thị trường tự do. Tỡnh trạng này cũng diễn ra ở các đại lý thu đổi của cỏc ngõn hàng thương mại khỏc trờn địa bàn TP. HCM . Đánh giá diễn biến tỡnh hỡnh biến động thị trường tiền tệ trong thỏng 6/ 2008 Ngõn hàng nhà nước Việt Nam đó kết luận về việc cú rất nhiều đại lý thu đổi thực hiện mua bỏn ngoại tệ theo giấy phộp ủy nhiệm làm đại lý thu đổi cho cỏc ngõn hàng thương mại chỉ là hỡnh thức, nhưng thực tế lại là mua bỏn tự do làm xỏo trộn hoạt động mua bỏn ngoại tệ trờn thị trường. Nhằm hoàn thiện cơ sở phỏp lý cho hoạt động đổi ngoại tệ, nõng cao tớnh chuyờn nghiệp và tuõn thủ chặt chẽ các quy định về quản lý ngoại hối để phục vụ tốt hơn nhu cầu đổi ngoại tệ của khỏch du lịch nước ngoài, thu hỳt ngoại tệ vào hệ thống ngõn hàng và đáp ứng được một phần nhu cầu về vốn ngoại tệ cho nền kinh tế, ngày 11/7/2008 Thống Đốc Ngõn hàng Nhà nước Việt Nam đó ký Quyết Định số 21/2008/QĐ-NHNN ban hành quy chế Đại lý đổi ngoại tệ theo đó nâng cao trách nhiệm liờn đới của cỏc Tổ chức tớn dụng ủy nhiệm về cỏc hành vi vi phạm của Đại lý thu đổi ngoại tệ đối với quy chế trờn . Để thực hiện giải phỏp này Vietinbank MTOII cần tiến hành một số biện phỏp sau : — Xõy dựng quy trỡnh nghiệp vụ thu đổi ngoại tệ mặt tại các đại lý thu đổi đảm bảo hoạt động thu đổi ngoại tệ tại các Đại lý thu đổi tuõn thủ đúng quy chế Đại lý đổi ngoại tệ kể trờn của Ngõn hàng Nhà nước Việt Nam; — Ban hành quy chế kiểm tra và lập kế hoạch kiểm tra các đại lý thu đổi về việc đại lý thực hiện đúng và đầy đủ nội dung đó ký kết với Vietinbank MTOII trong hợp đồng đại lý thu đổi ngoại tệ . — Phõn cụng cỏn bộ thường xuyờn kiểm tra các đại lý thu đổi, đánh giá phân tích hiệu quả kinh tế do các đại lý thu đổi đem lại cho Vietinbank MTOII theo định ky và kịp thời tham mưu cho Lónh đạo về cỏc mức phớ hoa hồng thu đổi hoặc tỷ giỏ mua lại ngoại tệ mà Vietinbank MTOII sẽ dành cho các đại lý thu đổi một cỏch hợp lý và cú hiệu quả . — Tăng cường sử dụng phương ỏn nhập ngọai tệ mặt từ nước ngũai để bảo đảm nguồn ngọai tệ cho mục đích kinh doanh của ngõn hàng và ngọai tệ mặt đáp ứng nhu cầu rỳt tiền của khỏch hàng khi tỷ giỏ ngọai tệ mặt trờn thị trường tự do bị đẩy lờn cao do cú tỡnh trạng đầu cơ của các đại lý thu đổi . III.5) Đẩy mạnh đào tạo nõng cao trỡnh độ cỏn bộ chuyờn mụn nghiệp vụ và chất lượng cỏn bộ quản trị điều hành ngõn quỹ tạo ra nhiều cỏn bộ biết kinh doanh ngoại tệ kể cả ngoại tệ tiền mặt giỏi . Đây là một giải phỏp và cũng là yếu tố quyết định đến việc nõng cao hiệu quả quản lý hoạt động kinh doanh ngoại tệ mặt gúp phần đảm bảo an toàn ngõn quỹ và năng lực cạnh tranh của Vietinbank MTOII . Nói đến quản lý là núi đến yếu tố con người trong bộ máy quản lý và hoạt động, năng lực quản lý tốt hay không. Do đó, để thực hiện giải pháp này Vietinbank MTOII cần làm tốt các nội dung sau : ¾ Đề ra được chính sách kinh doanh ngoại tệ đúng đắn và có hiệu quả; ¾ Xây dựng các thủ tục quản lý điều hành và quy trỡnh nghiệp vụ ngõn quỹ hợp lý, sỏt thực và đúng pháp luật; ¾ Tạo lập được một cơ cấu tổ chức hợp lý, vận hành họat động kinh doanh ngọai tệ hiệu quả; ¾ Có kế họach đào tạo và khai thác hiệu quả nguồn nhân lực; ¾ Kiểm soát được hoạt động kinh doanh ngoại tệ nói chung và ngoại tệ mặt nói riêng tại các Phũng nghiệp vụ và chức năng trực thuộc . IV/.- CÁC KIẾN NGHỊ : Chiến lược kinh doanh ngoại tệ mặt nhằm vạch ra được định hướng kinh doanh và cỏc giải phỏp, biện phỏp phự hợp với thực tế đem lại hiệu quả trong kinh doanh ngọai tệ mặt và phục vụ khỏch hàng. Do đó, thành cụng của chiến lược khụng phải ở việc Vietinbank MTOII thu, chi được nhiều ngoại tệ mặt qua ngõn hàng mà là kinh doanh ngoại tệ mặt cú hiệu quả cao nhất, tiết kiệm chi phớ nhất. Để thực hiện được điều này bờn cạnh chiến lược kinh doanh ngọai tệ kể trờn Vietinbank MTOII cần cú sự hỗ trợ từ Vietinbank Head Office, từ Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam và chớnh quyền thụng qua cỏc cụng cụ tiền tệ như quy định thống nhất về mức trần hoặc sàn về lói suất, phớ, tỷ giỏ, … về chớnh sỏch khuyến mói dịch vụ cho đến cỏc biện phỏp hành chớnh cần thiết nhằm ngăn chặn và hạn chế đến mức tối đa các hoạt động cạnh tranh khụng lành mạnh, mua bỏn ngoại tệ mặt trỏi phộp gõy rối loạn trờn thị trường. Cụ thể : F Đối với Vietinbank Head Office : — Ấn định tỷ giỏ mua bỏn ngoại tệ với cỏc chi nhỏnh Vietinbank cạnh tranh so với tỷ giỏ niờm yết của cỏc ngõn hàng thương mại cú quy mụ hoạt động mua bỏn ngoại tệ mặt lớn trờn thị trường, như : Vietcombank, Eximbank, Acb, Sacombank, Dongabank . — Quy định ỏp dụng thống nhất mức phớ nộp tiền mặt ngoại tệ vào ngõn hàng của mọi khỏch hàng (bao gồm cả đối tượng khỏch hàng cú nhu cầu chuyển tiền du học) trờn toàn hệ thống Vietinbank . — Quy định mức phớ nộp và rỳt ngoại tệ mặt của cỏc chi nhỏnh Vietinbank phớa Nam tại Vietinbank MTOII để nõng cao trỏch nhiệm của cỏc chi nhỏnh trong việc tớnh toỏn hiệu quả trong cỏc hoạt động mua, bỏn ngoại tệ hoặc cung ứng dịch vụ ngõn hàng cho khỏch hàng cú liờn quan đến ngoại tệ mặt phỏt sinh tại chi nhỏnh . — Ngăn chặn ngay cỏc dấu hiệu nghịch lý trong chuyển tiền tại cỏc chi nhỏnh là khỏch hàng nộp tiền đồng ngoại tệ vào ngõn hàng để chuyển đi thỡ bị thu phớ nộp tiền trong khi khỏch hàng nộp ngoại tệ mặt vào ngõn hàng để chuyển ngoại tệ ra nước ngoài lại khụng bị thu phớ nộp ngoại tệ mặt (khỏch hàng chuyển tiền du học, định cư, …. ) . — Sớm cung cấp phần mềm xử lý nghiệp vụ và hạch toán thu đổi ngoại tệ tại các Đại lý thu đổi ngoại tệ cho cỏc chi nhánh Vietinbank để chi nhỏnh cú thể quản lý và theo dừi hoạt động đổi ngoại tệ tại các Đại lý thu đổi ngoại tệ qua mạng một cỏch kịp thời và chớnh xỏc . — Đơn giản hoỏ thủ tục, chứng từ trong thanh toỏn, chuyển tiền ngoại tệ một cỏch hợp lý . F Đối với Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam chi nhỏnh TP. HCM : — Cần sớm đứng ra thành lập “Trung tâm điều hũa ngoại tệ mặt” tại TP. HCM để điều hũa ngoại tệ mặt giữa cỏc ngõn hàng thương mại (NHTM) nhằm mục đích : + Thúc đẩy việc thu hỳt ngoại tệ mặt của cỏc NHTM, đáp ứng nhu cầu tiền mặt cho cỏc NHTM trong phạm vi địa bàn TP. HCM; + Cân đối nguồn ngoại tệ mặt kịp thời cho các NHTM để trỏnh gõy những ảnh hưởng bất lợi đến tỷ giỏ do cung-cầu ngoại tệ mặt không cân đối giữa cỏc NHTM và hạn chế đến mức thấp nhất nạn đầu cơ ngoại tệ mặt trờn thị trường khi tỷ giỏ biến động mạnh; + Giỳp Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam cú thờm điều kiện tăng dự trữ ngoại tệ thụng qua việc cân đối để chuyển đổi ngoại tệ mặt dư thừa sang ngoại tệ chuyển khoản, hoặc đáp ứng nhu cầu ngoại tệ khi thiếu hụt . — Cần cú biện phỏp thanh tra, kiểm tra, kiểm soỏt một cỏch cú hiệu quả mọi hành vi vi phạm quy chế thu đổi ngoại tệ như việc bỏn trỏi phộp ngoại tệ thu đổi được trờn thị trường tự do, …. của cỏc Bàn đổi ngoại tệ do Ngõn hàng Nhà Nước cấp phộp hoặc các Đại lý thu đổi ngoại tệ (được ủy nhiệm của cỏc NHTM) là đơn vị được Ngõn hàng Nhà nước chi nhỏnh TP. HCM cấp Giấy chứng nhận đăng ký Đại lý đổi ngoại tệ, — Cần có văn bản hướng dẫn thống nhất việc hạch toỏn ngoại tệ thu đổi được tại các Đại lý thu đổi và kể cả hạch toỏn của các NHTM đối với số ngoại tệ mặt do đại lý thu đổi nộp vào tài khoản tại ngõn hàng cho cả hai trường hợp : một là Đại lý thu đổi được NHTM trả thự lao đại lý dưới hỡnh thức hoa hồng đại lý thu đổi; hai là Đại lý thu đổi được NHTM trả thự lao đại lý dưới hỡnh thức cho đại lý thu đổi được hưởng chờnh lệch giỏ (là chờnh lệch giữa giỏ NHTM ấn định cho đại lý thu đổi mua vào của khỏch hàng và tỷ giỏ mà đại lý thu đổi bỏn lại ngoại tệ tiền mặt thu đổi được cho NHTM) F Đối với Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam : Thực hiện chớnh sỏch tỷ giỏ linh hoạt trờn cơ sở bài học kinh nghiệm về “bộ ba bất khả thi - imposible trilemma/ imposible trinity” (Khụng thể đồng thời vừa duy trỡ chế độ tỷ giỏ cố định, vừa cú chu chuyển vốn tự do, lại vừa cú một chớnh sỏch tiền tệ độc lập). Điều hành tỷ giỏ linh hoạt theo hướng duy trỡ sự cõn bằng giữa lợi tức của việc nắm giữ USD và VNĐ để người dõn cú thể yờn tõm nắm giữ VNĐ, giảm dần thúi quen tiết kiệm, tớch lũy tiền bằng ngọai tệ trong dõn cư . Cú biện pháp để hạn chế dần tỡnh trạng ngày càng tăng về số tuyệt đối trong huy động và cho vay ngoại tệ trong nước của cỏc ngõn hàng thương mại, khởi đầu bằng việc nghiờn cứu hạn chế tài khoản tiền gửi ngoại tệ của cỏ nhõn, khống chế việc rỳt ngoại tệ tiền mặt và chỉ cho vay ngoại tệ đối với từng đối tượng cú nguồn thu ngoại tệ. Nghiờm cấm việc niờm yết, mua bỏn, thanh toỏn bằng ngoại tệ trái quy định trờn lónh thổ Việt Nam . Phối hợp với cỏc tổ chức quản lý thị trường, cỏc lực lượng cụng an kinh tế nhằm đưa ra các quy định xử phạt hành chớnh đối với những trường hợp vi phạm các quy định hiện hành của Nhà nước về kiểm súat ngọai hối núi chung, kiểm súat ngọai tệ mặt núi riờng . F Đối với Chớnh quyền địa phương : Kiểm súat cỏc họat động kinh doanh, mua bỏn ngọai tệ trờn thị trường tự do trước hết đó là trỏch nhiệm của ngành chức năng. Tuy nhiờn, tỡnh trạng buụn bỏn ngọai tệ một cỏch tự do trờn thị trường của một số lớn cỏc Bàn đổi tiền, các Đại lý thu đổi ủy nhiệm của cỏc TCTD, của cỏc cửa hàng vàng bạc, … đó trở thành một lọai nghề và chứa đựng trong nú rất nhiều vấn đề phức tạp mang tớnh xó hội. Vỡ vậy, chỉ bản thõn ngành ngõn hàng khụng thể đủ sức để đảm nhận trỏch nhiệm kiểm súat họat động kinh doanh, mua bỏn ngọai tệ trờn thị trường tự do này mà cần cú sự phối kết hợp của cỏc ngành hữu quan một cỏch chặt chẽ và thường xuyờn nhất là chớnh quyền địa phương nơi cú cỏc Bàn đổi tiền, các Đại lý thu đổi của TCTD, cỏc cửa hàng vàng bạc, … họat động thu đổi ngọai tệ . Kết Luận Tập trung sức thu hỳt chuyển tiền cỏ nhõn, chuyển tiền kiều hối qua Vietinbank MTOII là giải phỏp chiến lược trong 5 giải phỏp của chiến lược kinh doanh ngọai tệ mặt tại Vietinbank MTOII. Với tư cỏch là nguồn tài chớnh ổn định, khụng kốm theo cỏc nghĩa vụ nợ, kiều hối tác động tớch cực đến hai chỉ tiờu kinh tế vĩ mụ cơ bản là tăng trưởng kinh tế và giảm thất nghiệp ở Việt Nam hiện nay. Tuy nhiờn, kiều hối với vai trũ cung một lượng lớn ngọai tệ cho nền kinh tế đũi hỏi Ngõn hàng nhà Nước luụn phải tớnh tới khối lượng kiều hối chuyển sang nội tệ nếu khụng sẽ vấp phải lạm phát đặc biệt là trong tỡnh hỡnh nền kinh tế cũn sử dụng tiền mặt cao và ngọai tệ mặt cũn được sử dụng như phương tiện thanh túan trờn thị trường tự do ở Việt Nam hiện nay . Kiều hối chuyển vào Việt Nam với số lượng lớn, chớnh sỏch cho phộp rỳt ngọai tệ mặt hay mở tài khỏan ngọai tệ tại ngõn hàng từ nguồn tiền kiều hối đó là nguyờn nhõn trực tiếp làm tăng nhu cầu cầm giữ ngọai tệ trong dõn khiến cho số tuyệt đối lượng ngọai tệ mặt lưu thông trong dân cư tăng liờn tiếp từ năm 1999 đến nay và tăng gấp đôi chỉ trong vũng 3 năm (2004 – 2007) đó gúp phần làm tăng tỡnh trạng Đôla hóa ở Việt Nam hiện nay mặc dự như đó phõn tớch tỷ lệ tiền gửi Đôla Mỹ (tiền vay Đôla Mỹ) trờn tổng tiền gửi huy động được (tổng dư nợ cho vay) của cỏc ngõn hàng thương mại trờn cả nước cũng như trờn địa bàn TP. HCM đó giảm liờn tục qua hầu hết các năm . Như vậy, để khắc phục tỡnh trạng Đôla hóa, cú thể điều chỉnh các quy định trong việc triển khai thực hiện chớnh sỏch khuyến khớch chuyển tiền kiều hối của Chớnh phủ Việt Nam; tuy nhiờn, những quy định chặt chẽ hơn về sử dụng ngọai tệ lại cú thể mõu thuẩn với chủ trương thu hỳt nguồn tiền kiều hối trong khi tỡnh hỡnh nhập siờu hiện nay của nền kinh tế thỡ Việt Nam rất cần ngọai tệ. Do đó, bất kỳ một động thỏi nào liờn quan đến hạn chế tỡnh trạng Đôla hóa đều cần phải đi đôi với khả năng kiểm súat hữu hiệu của hệ thống tài chớnh và cỏc quy định phỏp lý, cỏc chớnh sỏch liờn quan đến việc kiểm súat luồng tiền kiều hối, hướng kiều hối vào cỏc kờnh chuyển tiền chớnh thức và hạn chế đến mức thấp nhất kiều hối chuyển về qua kờnh phi chớnh thức mà ngõn hàng nhà nước hiện khụng kiểm sóat được. Cựng với nhận định kể trờn, chiến lược kinh doanh ngọai tệ mặt của Vietinbank MTOII nờu tại luận văn này được xõy dựng nhằm mục đích điều hũa họat động thu chi ngọai tệ mặt, nõng cao hiệu quả họat động kinh doanh ngọai tệ mặt đáp ứng nhu cầu ngọai tệ mặt cho khỏch hàng phự hợp với xu thế hội nhập quốc tế của Vietinbank núi riờng và của hệ thống ngõn hàng thương mại Việt Nam núi chung. Việc xõy dựng chiến lược khụng nhằm mục đính khuyến khớch cho việc lưu thụng ngọai tệ mặt trờn thị trường mà với mong muốn hướng cho người dõn ngày một tin vào khả năng chuyển đổi và sức mua của đồng tiền Việt Nam, tin tưởng vào việc Vietinbank MTOII luôn đảm bảo cung ứng mọi dịch vụ ngõn hàng một cỏch kịp thời đúng theo yờu cầu của khỏch hàng nhất là những dịch vụ liờn quan đến ngọai tệ mặt. Do đó, quan điểm xuyờn suốt mà chỳng tụi muốn chuyển đến các đồng nghiệp trong qỳa trỡnh tổ chức triển khai thực hiện cỏc giải phỏp và biện phỏp nờu tại chiến lược này là cần sớm thiết lập một chế độ ưu đói, trong việc cung ứng dịch vụ cho khỏch hàng chấp hành đúng đắn chủ trương của chớnh phủ và ngõn hàng trong việc chuyển tiền, thanh túan và mua bỏn ngọai tệ đặc biệt là ngọai tệ mặt thụng qua ngõn hàng; đồng thời ỏp dụng ngay một chính sách ngăn cản/ khụng khuyến khớch cỏc giao dịch mua bỏn ngọai tệ mặt của khỏch hàng với thị trường tự do bằng cỏch sử dụng cụng cụ tiền tệ lói, phớ dịch vụ ỏp dụng đối với khỏch hàng, vớ dụ như việc giảm phớ dịch vụ chuyển tiền cho khỏch hàng mua ngọai tệ của ngõn hàng nhưng tăng thu phí chuyển tiền đối với cỏc khỏch hàng nộp ngọai tệ mặt vào ngõn hàng để chuyển ra nước ngũai, …. Cuối cựng chỳng tụi hy vọng rằng trong một ngày khụng xa một “Trung tâm điều hũa ngoại tệ mặt” tại TP. HCM sẽ được Ngõn hàng Nhà Nước Việt Nam thành lập như là một biện pháp để điều hũa ngoại tệ mặt giữa cỏc ngõn hàng thương mại (NHTM) trờn địa bàn TP. HCM, tăng dự trữ ngọai tệ cho nhà nước và gúp phần vào việc giảm tỡnh trạng đầu cơ ngọai tệ mặt và Đôla hóa trờn thị trường . BIBLIOGRAPHY + website: www.vietinbank.vn + website: www.vietinbankhcm.vn + website : www.sbv.gov.vn/vn/home/phaply.jsp + website: www.tourism.hochiminhcity.gov.vn\thongtin\tintuc_action) . + website : www.vneconomy.com.vn .