Luận văn Cho vay theo hạn mức tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn – Thực trạng và giải pháp

heå hieän söï ñaùp öùng nhu caàu voán ngaøy caøng taêng cuûa neàn kinh teá. - Cô caáu ñaàu tö voán cho caùc thaønh phaàn kinh teá thay ñoåi nhanh qua caùc naêm. Ñaëc bieät, laø söï chuyeån höôùng ñaàu tö cho khaùch haøng DNNVV, taêng caû quy moâ vaø tyû troïng. - Soá löôïng DNNVV phaùt trieån nhanh: naêm 2001 coù gaàn 5.000 doanh nghieäp coù quan heä vay voán taïi NHNo & PTNT Vieät Nam, ñeán 31/12/2006 coù hôn 22.000 DNNVV hieän ñang vay voán. - Cho vay DNNVV theo ngaønh kinh teá ñaõ coù nhöõng thay ñoåi theo höôùng ñaàu tö ña daïng caùc ngaønh, ngheà. Tuy vaäy, ñaàu tö cho caùc ngaønh coù theá maïnh nhö: cheá bieán baûo quaûn noâng, laâm saûn, thuûy saûn coøn chieám tyû leä khieâm toán. 2.2.2.1 Ñaùnh giaù nhöõng maët laøm ñöôïc. Caùc chi nhaùnh NHNo&PTNT Vieät Nam ñaõ nhaän thaáy taàm quan troïng cuûa ñoái töôïng khaùch haøng laø DNNVV ñoái vôùi neàn kinh teá noùi chung vaø hoïat ñoäng kinh doanh cuûa NHNo&PTNT Vieät Nam noùi rieâng. Vì vaäy, ñaõ taäp trung tieáp caän, ñaàu tö voán, cung caáp dòch vuï cho caùc DNNVV ngaøy caøng nhieàu hôn. - Sau 5 naêm trieån khai thöïc hieän phaùt trieån ñoái töôïng khaùch haøng laø DNNVV, dö nôï cho vay DNNVV ñaõ ñaït 63.243 tyû VND, chieám 33,16% treân toång dö nôï, vôùi treân 22 ngaøn khaùch haøng laø DNNVV. - 51 - - Tyû leä nôï xaáu luoân ôû möùc thaáp, khoâng quaù 5% toång dö nôï. Tyû leä naøy coù yù nghóa raát quan troïng trong vieäc cuõng coá quan ñieåm, ñònh höôùng ñaàu tö cho DNNVV. - Môû roäng hôïp taùc quoác teá, thöïc hieän toát caùc cam keát uûy thaùc ñaàu tö, taïo nguoàn voán oån ñònh cho vieäc ñaàu tö cho DNNVV. 2.2.2.2 Moät soá vaán ñeà toàn taïi. - Coøn thuï ñoäng trong tieáp caän, naém baét, phaân tích hoïat ñoäng cuûa DNNVV neân chöa coù giaûi phaùp cuï theå vaø hieäu quaû veà môû roäng quan heä vôùi khaùch haøng DNNVV. - Chính saùch khaùch haøng chöa roõ, chöa saùt, theå hieän trong quy ñònh veà xeáp loaïi khaùch haøng, quy ñònh veà cho vay, laõi suaát…ñeàu chöa coù quy ñònh cuï theå maø chæ coù quy ñònh chung cho moïi ñoái töôïng khaùch haøng. - Saûn phaåm cho caùc DNNVV coøn quaù ñôn ñieäu, beân caïnh ñoù heä thoáng heä thoáng coâng ngheä chöa ñaùp öùng nhu caàu cuûa thò tröôøng neân chöa cho pheùp taïo ra saûn phaåm môùi, hieän ñaïi, phuø hôïp vôùi tính ña daïng cuûa khaùch haøng laø DNNVV. 2.2.3. Cô sôû phaùp lyù ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng taïi NHNo & PTNT Vieät Nam. Phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng ñaõ ñöôïc ñeà caäp ñeán trong caùc quyeát ñònh veà vieäc ban haønh quy cheá cho vay ñoái vôùi khaùch haøng, cuï theå: - Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN ngaøy 31/12/2001 cuûa Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc veà vieäc ban haønh Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng. - 52 - - Quyeát ñònh soá 72/QÑ-HÑQT-TD ngaøy 31/03/2002 cuûa Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò NHNo&PTNT Vieät Nam veà vieäc ban haønh quy ñònh cho vay ñoái vôùi khaùch haøng trong heä thoáng NHNo & PTNT Vieät Nam. - Vaên baûn soá 1235/NHNo-TD ngaøy 17/05/2002 Toång Giaùm ñoác NHNo & PTNT Vieät Nam veà vieäc Höôùng ñaãn phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. (Phuï luïc 1) - Quy trình tín duïng taïi ngaân haøng noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam. (Phuï luïc 2) 2.2.4. Lôïi ñieåm cuûa cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV. - Ñaùnh giaù, theo doõi chaët cheõ hoïat ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng. - Haïn cheá söû duïng tieàn maët ñeå thanh toùan. - Giuùp cho doanh nghieäp giaûm bôùt chi phí laõi vay. - Goùp phaàn chuyeån dòch sang taêng tyû leä thu dòch vuï cho ngaân haøng. - Haïn cheá ñöôïc ruûi ro veà söû duïng voán vay sai muïc ñích. - Huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán nhaøn roãi taïm thôøi töø caùc doanh nghieäp. - Taïo moái quan heä gaén keát giöõa ngaân haøng vaø doanh nghieäp, ñoâi beân cuøng coù lôïi, ñoâi beân cuøng phaùt trieån. 2.3. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM. 2.3.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc töø hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng. - 53 - Baûng 2.4: Cô caáu dö nôï theo phöông thöùc cho vay giai ñoaïn 2003 - 2006. Ñvt: tyû VND Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2006 Chæ tieâu Soá tieàn (%) Soá tieàn (%) Soá tieàn (%) Soá tieàn (%) Toång dö nôï 113.894 142.293 161.106 181.680 Trong ñoù: DNNVV 20.347 100 35.960 100 49.088 100 60.243 100 1. CV thoâng thöôøng 8.125 39,9 13.501 37,5 18.751 38,2 21.928 36,4 2. CV theo HMTD 4.142 20,4 7.146 19,9 9.625 19,6 12.169 20,2 3. CV theo DA ñaàu tö 5.525 27,2 10.892 30,3 13.296 27,1 16.567 27,5 4. CV taøi trôï XNK 2.555 12,6 4.421 12,3 7.416 15,1 9.579 15,9 Nguoàn: Baùo caùo tình hình dö nôï cho vay (2003-30/06/2006) cuûa NHNo& PTNT VN Ñeán 31/12/2006, toång soá khaùch haøng laø DNNVV coøn dö nôï taïi NHNo & PTNT Vieät Nam khoaûng hôn 22.000 doanh nghieäp, chieám 10% soá löôïng DNNVV treân toaøn quoác vôùi möùc dö nôï laø 60.243 tyû ñoàng, chieám 33,16% toång dö nôï cho vay vaø chieám 71,4% dö nôï cho vay doanh nghieäp toaøn heä thoáng. Nguoàn voán cho vay cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam ñaõ ñaùp öùng ñöôïc moät phaàn nhu caàu voán saûn xuaát kinh doanh, ñaàu tö phaùt trieån cho caùc DNNVV, taêng cöôøng nguoàn löïc cho phaùt trieån kinh teá. Trong toång dö nôï cho vay thì dö nôï cho vay thoâng thöôøng qua caùc naêm lieân tuïc taêng, naêm 2003 chæ laø 8.125 tyû ñoàng thì ñeán 31/12/2006 ñaït 21.928 tyû ñoàng, taêng gaáp 2,7 laàn so vôùi naêm 2003. Dö nôï cho vay theo HMTD coù söï gia taêng ñaùng keå, naêm 2003 dö nôï cho vay cuûa phöông thöùc naøy laø 4.142 tyû ñoàng thì ñeán 31/12/2006 ñaït - 54 - 12.169 tyû ñoàng, taêng gaáp 2,9 laàn so naêm 2003, vôùi toác ñoä taêng bình quaân hôn 50%/ naêm. Ñieàu ñoù chöùng toû raèng NHNo & PTNT Vieät Nam ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc DNNVV coù nhu caàu vay voán thöôøng xuyeân, kinh doanh oån ñònh vôùi thuû tuïc ñôn giaûn hôn khi moãi laàn vay voán giuùp cho caùc DNNVV nhaän ñöôïc voán kòp thôøi ñaùp öùng nhu caàu voán kinh doanh nhaèm taêng thu lôïi nhuaän. Töø ñoù, gaây döïng loøng tin, taïo ra moái quan heä gaén boù DNNVV vôùi NHNo & PTNT Vieät Nam trong quan heä vay voán. Tuy nhieân, so saùnh treân toång dö nôï thì tyû leä cho vay theo phöông thöùc haïn möùc tín duïng vaãn khoâng thay ñoåi qua caùc naêm. 2.3.2. Nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng. 2.3.2.1 Thöù nhaát: Ngaân haøng chæ quy ñònh cho vay theo phöông thöùc naøy ñoái vôùi khaùch haøng coù nhu caàu vay traû thöôøng xuyeân vaø coù tín nhieäm cao ñoái vôùi ngaân haøng. Coù raát nhieàu doanh nghieäp coù nhu caàu vay traû thöôøng xuyeân, hoïat ñoäng oån ñònh, tuaàn hoøan voán lieân tuïc nhöng hoï chöa ñuû uy tín vôùi ngaân haøng, hoaëc taøi saûn khoâng ñuû baûo ñaûm nôï vay thì caùc doanh nghieäp naøy khoâng ñöôïc vay theo phöông thöùc haïn möùc tín duïng maø chæ ñöôïc vay theo phöông thöùc töøng laàn. 2.3.2.2 Thöù hai: Do quy ñònh coøn chung chung veà phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng nhö: ñònh nghóa, phaïm vi aùp duïng, taøi khoûan cho vay, trình töï cho vay vaø thu nôï, tính laõi quaù haïn…daãn ñeán quaù trình taùc nghieäp coøn nhieàu baát caäp, cuï theå: - Vieäc cho vay khoâng aùp duïng taøi khoûan cho vay ñaëc bieät maø aùp duïng taøi khoûan cho vay thoâng thöôøng, neân khi khaùch haøng coù doanh thu, - 55 - ngaân haøng vaãn coù theå khoâng thu ñöôïc nôï vaø khoâng kieåm soùat ñöôïc doanh soá baùn haøng cuûa ñôn vò thoâng qua taøi khoûan cho vay. - Khoâng theo doõi ñöôïc thôøi haïn ñeán haïn cuûa töøng laàn nhaän nôï, hoaëc khoâng coù caùch tính soá ngaøy nôï quaù haïn treân cô sôû voøng quay voán tín duïng thöïc teá vaø keá hoïach. - AÙp duïng ñoái töôïng khaùch haøng ñaùng leõ phaûi cho vay theo haïn möùc thì cho vay töøng laàn, laøm maát nhieàu thôøi gian cuûa doanh nghieäp, gaây luùng tuùng trong keá hoïach voán, gaây phieàn haø, thuû tuïc nhieâu kheâ…maø khoâng phuø hôïp vôùi quaù trình hoïat ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 2.3.2.3 Thöù ba: Trong khi thu töø laõi vay laø phaàn chieám ña soá trong toång thu cuûa hoïat ñoäng ngaân haøng nhöng ngaân haøng khoâng thöïc söï chuù troïng hoøan thieän caùc saûn phaåm cho vay “chæ baùn ra nhöõng gì ngaân haøng coù maø khoâng thaät quan taâm ñeán caùi khaùch haøng caàn”. Trong khi , thieát keá coâng phu caùc theå leä voán huy ñoäng bao nhieâu, thì ngöôïc laïi caùc saûn phaåm ñaàu ra laïi ñôn ñieäu baáy nhieâu. Ngaân haøng ñònh kyø haïn nôï theo thôøi haïn cho vay ngaén haïn (ñeán 12 thaùng), trung haïn (töø treân 12 thaùng ñeán 60 thaùng), daøi haïn (treân 60 thaùng). Vieäc cho vay cuûa ngaân haøng khoâng chæ phuï thuoäc vaøo quy moâ hay cô caáu nguoàn voán cuûa mình, maø phaûi döïa treân söùc mua cuûa khaùch haøng, nhaát laø phaûi phuï thuoäc vaøo caùc ñaëc ñieåm kinh teá, kyõ thuaät cuûa ñoái töôïng cho vay, ñaëc ñieåm löïa choïn saûn phaåm phuø hôïp vôùi yeâu caàu vaø khaû naêng cuûa hoï. Hieän nay, caùc khaùch haøng haàu nhö ít coù cô hoäi löïa choïn, nhieàu khaùch haøng caàn voán daøi haïn nhöng laïi phaûi vay voán ngaén haïn ñeå ñaàu tö daøi haïn, daãn - 56 - ñeán luùng tuùng veà tình hình taøi chính, keå caû phaûi lo ñaûo nôï khi ñeán haïn, raát maát thôøi gian… 2.3.2.4 Thöù tö: Moät khaùch haøng vay taïi moät chi nhaùnh NHNo & PTNT Vieät Nam coøn toàn taïi hai phöông thöùc cho vay cuøng luùc, laø phöông thöùc cho vay töøng laàn vaø phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng cuøng moät muïc ñích söû duïng voán. Söï toàn taïi naøy theå hieän, khi xeùt duyeät cho vay ñoái vôùi moät khaùch haøng quaù phuï thuoäc vaøo taøi saûn theá chaáp, maø khoâng chuù yù ñeán thaåm ñònh doøng tieàn thu veà hay keá hoïach voán cuûa doanh nghieäp. Vieäc phaùt sinh nhu caàu voán sau khi xaùc ñònh haïn möùc tín duïng khoâng ñöôïc toå chöùc xeùt laïi haïn möùc tín duïng maø caên cöù vaøo ñaùnh giaù taøi saûn theá chaáp ñeå cho vay töøng laàn daãn ñeán doanh nghieäp thuyeát minh nguoàn thu bò truøng laáp trong hoà sô vay, laäp caùc hôïp ñoàng khoáng, chöùng töø giaû ñeå phuø hôïp vôùi thôøi gian muoán vay vaø nguoàn thu cuûa doanh nghieäp khoâng theå kieåm soùat ñöôïc. 2.3.2.5 Thöù naêm: Maëc duø nguyeân taéc cho vay laø: söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích vay voán vaø hoøan traû voán goác vaø laõi vay ñuùng haïn nhö ñaõ cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng nhöng coâng taùc thaåm ñònh hoà sô vay cuûa ngaân haøng chöa thaät söï chuù troïng ñeán nhöõng ñieàu kieän ñeå cho khaùch haøng baûo ñaûm hai nguyeân taéc treân nhö: chöa ñaùnh giaù uy tín cuûa doanh nghieäp treân thöông tröôøng, chöa ñaùnh giaù tieàm naêng phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, chöa chuù troïng xaùc ñònh doøng tieàn thu nôï,… maø thöïc chaát khi xeùt duyeät cho vay chæ caên cöù treân giaù trò taøi saûn theá chaáp. 2.3.3. Nguyeân nhaân nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng. 2.3.3.1 Nguyeân nhaân töø phía vó moâ. - 57 - Töø phía Chính phuû. - Chöa hoøan thieän khung phaùp lyù ñoái vôùi chieán löôïc phaùt trieån DNNVV, cuï theå ôû moät soá ñieåm sau: quaûn lyù doanh nghieäp sau khi ñaêng kyù kinh doanh, chöa coù quy ñònh veà kieåm toùan, .. - Vieäc trieån khai thaønh laäp vaø ñöa vaøo hoïat ñoäng caùc Quyõ hoã trôï DNNVV coøn chaäm. - Caùc Boä, Ngaønh coù lieân quan chöa hieän ñoàng boä caùc chính saùch ñeå hoã trôï phaùt trieån DNNVV. - Chính saùch öu tieân caùc chöông trình, noäi dung ñaøo taïo höôùng veà DNNVV vaø caùc caùn boä quaûn lyù trong DNNVV chöa ñöôïc trieån khai maïnh vaø coøn nhieàu vöôùng maéc. - Quy ñònh veà baûo ñaûm tieàn vay vaø xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm tieàn vay coøn nhieàu haïn cheá veà ñieàu kieän nhö giaù trò cuûa taøi saûn baûo ñaûm phaûi lôùn hôn toång giaù trò caùc nghóa vuï ñöôïc baûo ñaûm, caùch thöùc vaø quy trình thöïc hieän coøn maát nhieàu thôøi gian cuûa khaùch haøng. Nghò ñònh 163/2006/NÑ-CP ra ñôøi ngaøy 29/12/2006 veà giao dòch baûo ñaûm, ñaõ môû ra nhöõng ñieåm môùi veà baûo ñaûm tieàn vay nhöng cho ñeán nay vaãn chöa coù vaên baûn höôùng daãn höôùng daãn thi haønh nghò ñònh naøy. Töø phía ngaân haøng nhaø nöôùc. - Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng, chöa cuï theå vaø coøn nhieàu vöôùng maéc cho caùc toå chöùc tín duïng - Trung taâm thoâng tin tín duïng chöa thöïc söï phaùt huy keát quaû trong vieäc ñaùnh giaù, xeáp loïai khaùch haøng. 2.3.3.2 Nguyeân nhaân xuaát phaùt töø NHNo&PTNT Vieät Nam. - 58 - - Chöa xaây döïng ñöôïc moâ hình, toå chöùc chuyeân nghieäp trong phuïc vuï DNNVV. - Chính saùch, quy trình, thuû tuïc cho vay, cung caáp dòch vuï cho khaùch haøng laø DNNVV coøn nhieàu vöôùng maéc. - Heä thoáng quaûn lyù thoâng tin, chaám ñieåm vaø xeáp haïng tín duïng chöa phuø hôïp vôùi thöïc teá. - Chính saùch ñaøo taïo caùn boä taùc nghieäp tröïc tieáp ñoái töôïng khaùch haøng laø DNNVV chöa ñöôïc chuù troïng. 2.3.3.3 Nguyeân nhaân töø phía caùc DNNVV. - Quaûn lyù taøi chính trong caùc DNNVV thöôøng coøn thieáu minh baïch, soá lieäu baùo caùo chöa phaûn aùnh ñuùng thöïc traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp. Baùo caùo khoâng ñaày ñuû caùc keát quaû taøi chính vaø tình traïng thieáu minh baïch khieán caùc DNNVV khoâng taïo ñöôïc nieàm tin cho ngaân haøng khi xem xeùt cho vay. - Haàu heát caùc DNNVV thieáu thoâng tin veà thò tröôøng ñaàu vaøo nhö: thò tröôøng lao ñoäng, thò tröôøng nguyeân vaät lieäu, thò tröôøng thieát bò coâng ngheä, thoâng tin veà cheá ñoä chính saùch vaø quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc daãn ñeán caùc DNNVV chöa thöïc söï naém baét ñöôïc cô hoäi kinh doanh toát. Trình ñoä hieåu bieát, yù thöùc tuaân thuû phaùp luaät chöa cao. Ñaây laø nguyeân nhaân haïn cheá caùc DNNVV xaây döïng caùc döï aùn ñaàu tö hieäu quaû. - 59 - TOÙM LÖÔÏC CHÖÔNG 2. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc, caùc doanh nghieäp Vieät Nam noùi chung vaø caùc DNNVV noùi rieâng ñang daàn taïo cho mình moät vò theá vöõng chaéc trong neàn kinh teá. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu maø Ñaûng vaø Chính phuû ñaõ ñeà ra cho vieäc phaùt trieån caùc DNNVV ñeán naêm 2010, thì caàn phaûi coù söï phoái hôïp thöïc hieän ñoàng boä giöõa caùc caáp, caùc ngaønh, töø Trung öông ñeán ñòa phöông. Beân caïnh ñoù, vieäc hoã trôï voán tín duïng cho caùc DNNVV laø moät vaán ñeà khoâng theå thieáu. NHNo & PTNT Vieät Nam baèng caùc phöông thöùc cho vay caùc DNNVV ñaõ thu ñöôïc nhöõng keát quaû ñaùng keå, goùp phaàn thuùc ñaåy phaùt trieån caùc DNNVV. Tuy nhieân, caùc saûn phaåm tín duïng chöa ñöôïc chuù troïng, coøn toàn taïi nhieàu baát caäp trong thöïc hieän, ñaëc bieät laø phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. Phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng coøn thieáu nhöõng ñieàu kieän mang tính phaùp lyù, baát caäp trong thöïc hieän, daãn ñeán chöa cung caáp moät saûn phaåm tín duïng hoøan haûo cho caùc DNNVV, trong khi ñoù, ñaây laø moät phöông thöùc phuø hôïp vôùi caùc DNNVV trong vieäc tieáp caän nguoàn voán ngaân haøng vaø töøng böôùc xaây döïng uy tín, phaùt trieån. - 60 - CHÖÔNG 3 GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ VAØ MÔÛ ROÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM 3.1. MUÏC TIEÂU CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010. Phaùt trieån heä thoáng dòch vuï ngaân haøng ña daïng, ña tieän ích ñöôïc ñònh höôùng theo nhu caàu cuûa neàn kinh teá treân cô sôû tieáp tuïc naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû caùc dòch vuï ngaân haøng truyeàn thoáng, caûi tieán thuû tuïc giao dòch, trong ñoù ñaëc bieät coi troïng dòch vuï huy ñoäng voán vaø caáp tín duïng, ñoàng thôøi tieáp caän nhanh hoaït ñoäng ngaân haøng hieän ñaïi vaø dòch vuï taøi chính, ngaân haøng môùi coù haøm löôïng coâng ngheä cao ñeå ñaùp öùng toát nhaát nhu caàu cuûa neàn kinh teá vaø toái ña hoùa giaù trò gia taêng cho ngaân haøng, khaùch haøng vaø xaõ hoäi. Ñaùp öùng toát nhu caàu dòch vuï ngaân haøng cho quaù trình ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa neàn kinh teá, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá nhanh. Phaùt trieån heä thoáng dòch vuï ngaân haøng ña daïng, gaén keát chaët cheõ vôùi nhau, ñoàng thôøi cung caáp dòch vuï ngaân haøng coù chaát löôïng theo tieâu chuaån, thoâng leä quoác teá, giaù caû hôïp lyù. Naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï ngaân haøng Vieät Nam theo nguyeân taéc thò tröôøng, minh baïch, haïn cheá bao caáp vaø ñoäc quyeàn cung caáp dòch vuï ngaân haøng ñeå töøng böôùc phaùt trieån thò tröôøng dòch vuï ngaân haøng thoâng thoaùng, caïnh tranh laønh maïnh, an toaøn vaø hieäu quaû. - 61 - Ñeán naêm 2010, heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam phaán ñaáu phaùt trieån ñöôïc heä thoáng dòch vuï ngaân haøng ngang taàm vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc ASEAN veà chuûng loaïi, chaát löôïng vaø khaû naêng caïnh tranh quoác teá cung caáp dòch vuï ngaân haøng. Töøng böôùc caûi thieän uy tín vaø thöông hieäu cuûa heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam treân thò tröôøng taøi chính quoác teá. 3.2. ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NHNo & PTNT VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010. 3.2.1. Muïc tieâu toång quaùt. Giöõ vöõng vaø cuûng coá vò theá chuû ñaïo vaø chuû löïc trong vai troø cung caáp tín duïng cho coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa phaùt trieån noâng nghieäp vaø noâng thoân phuø hôïp vôùi muïc tieâu, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc; môû roäng hoïat ñoäng kinh doanh an toøan, hieäu quaû vaø phaùt trieån beàn vöõng; aùp duïng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi, cung caáp caùc dòch vuï tieän ích ñeán moïi loïai hình doanh nghieäp vaø daân cö ôû thaønh phoá, thò xaõ, tuï ñieåm kinh teá noâng thoân; naâng cao vaø duy trì khaû naêng sinh lôøi; phaùt trieån vaø boài döôõng nguoàn nhaân löïc ñeå coù söùc caïnh tranh vaø thích öùng nhanh choùng trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Phaùt trieån caùc saûn phaåm dòch vuï theo höôùng taêng tyû troïng thu nhaäp töø dòch vuï, giaûm tyû troïng thu nhaäp töø tín duïng. Ñeán naêm 2010 thu nhaäp töø laõi cho vay chieám khoaûng 65-70%, thu nhaäp töø thu phí caùc dòch vuï ngoaøi tín duïng chieám khoaûng 35-40% trong toång thu nhaäp. Vieäc môû roäng quan heä vôùi DNNVV vöøa taïo cô hoäi ñaàu tö vöøa taïo ra thò tröôøng dòch vuï ña daïng, giaûm chi phí kinh doanh treân moät ñôn vò thu nhaäp. - 62 - 3.2.2. Muïc tieâu cuï theå. - Giöõ vöõng vaø cuûng coá vò trí chuû ñaïo vaø chuû löïc trong vai troø cung caáp taøi chính, tín duïng khu vöïc noâng nghieäp, noâng thoân; taäp trung ñaàu tö phaùt trieån caùc phaân khuùc thò tröôøng ñem laïi hieäu quaû cao taïi khu vöïc ñoâ thò, khu coâng nghieäp, caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng… - Phaùt trieån ñuû caùc saûn phaåm dòch vuï môùi theo döï aùn WB treân neàn taûng coâng ngheä thoâng tin phuø hôïp ñeå ñaùp öùng nhu caàu khaùch haøng vaø yeâu caàu hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. - Phaùt trieån thöông hieäu vaø xaây döïng vaên hoùa doanh nghieäp Agribank trôû thaønh “Löïa choïn soá 1” ñoái vôùi khaùch haøng hoä saûn xuaát, doanh nghieäp nhoû vaø vöøa, kinh teá trang traïi, hôïp taùc xaõ taïi caùc ñòa baøn noâng nghieäp noâng thoân vaø laø “Ngaân haøng chaáp nhaän ñöôïc” ñoái vôùi khaùch haøng lôùn, daân cö coù thu nhaäp cao taïi khu vöïc ñoâ thò, khu coâng nghieäp. - Laønh maïnh hoùa taøi chính, thoâng qua vieäc caûi thieän chaát löôïng taøi saûn, naâng cao hieäu quaû kinh doanh, giaûm chi phí ñaàu vaøo, naâng cao hieäu quaû nguoàn voán ñaùp öùng caùc tieâu chuaån vaø thoâng leä quoác teá veà an toøan hoïat ñoäng. - Phaán ñaáu trong naêm 2007 baûo ñaûm tyû leä an toøan voán toái thieåu 8% baèng vieäc thöïc hieän ñaày ñuû caùc cam keát xöû lyù nôï xaáu vaø coù cô cheá taêng voán ñieàu leä. - Xaây döïng heä thoáng quaûn trò ruûi ro taäp trung, ñoäc laäp vaø toøan dieän theo tieâu chuaån quoác teá ñeå phaùt trieån beàn vöõng. - 63 - - Trieån khai aùp duïng coâng ngheä thoâng tin, naâng caáp cô sôû haï taàng coâng ngheä ngaân haøng; xaây döïng vaø trieån khai heä thoáng thoâng tin quaûn trò treân neàn taûng cuûa heä thoáng keá toùan theo tieâu chuaån quoác teá. - Naâng cao naêng suaát lao ñoäng. Öu tieân ñaàu tö phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, taêng cöôøng ñaøo taïo taïi choã, khuyeán khích töï hoïc ñeå naâng cao trình ñoä nghieäp vuï cuûa nhaân vieân; tích cöïc aùp duïng coâng ngheä thoâng tin ñaøo taïo töø xa. - Naâng cao naêng löïc ñieàu haønh vaø phaùt trieån caùc kyõ naêng quaûn trò ngaân haøng hieän ñaïi; naâng cao chaát löôïng hieäu quaû coâng taùc kieåm tra, kieåm toùan noäi boä. - Caûi caùch cô caáu toå chöùc vaø ñieàu haønh nhaèm ñöa Agribank trôû thaønh moät Taäp ñoøan taøi chính – ngaân haøng hieän ñaïi theo chuaån möïc quoác teá, taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh, laáy phuïc vuï khaùch haøng laøm muïc tieâu hoïat ñoäng. 3.2.3. Moät soá chæ tieâu cuï theå: 3.2.3.1 Dòch vuï huy ñoäng voán - Toång nguoàn voán huy ñoäng ñaït 400-500 ngaøn tyû ñoàng, toác ñoä taêng tröôûng bình quaân 15-20%/naêm, trong ñoù: - Nguoàn voán trung daøi haïn chieám 40-50 % toång nguoàn voán huy ñoäng. - Tyû troïng tieàn gôûi cuûa caùc DNNVV chieám 35-40% treân toång nguoàn voán. 3.2.3.2 Dòch vuï tín duïng - 64 - - Dö nôï tín duïng ñeán 2010 ñaït töø 350-400 ngaøn tyû VND, trong ñoù 140- 160 ngaøn tyû cho vay DNNVV (chieám 40% toång dö nôï). Möùc taêng bình quaân 15-16% naêm. - Dö nôï cho thueâ taøi chính ñaït 10.000 tyû ñoàng vaøo naêm 2010. - Tyû leä nôï xaáu <4%. - Ñeán naêm 2010, quan heä tín duïng vaø cung caáp dòch vuï cho khoaûng 150.000 DNNVV (chieám khoaûng 30% soá doanh nghieäp cuûa caû nöôùc, döï kieán 2010 caû nöôùc coù khoaûng 500.000 DNNVV). 3.2.3.3 Caùc dòch vuï khaùc - Tyû troïng thu dòch vuï ngoaøi tín duïng chieám 35-40%. - Cung caáp ñaày ñuû caùc saûn phaåm dòch vuï hieän ñaïi cho khaùch haøng DNNVV: tín duïng, baûo laõnh, bao thanh toaùn, thaáu chi, cho thueâ taøi chính, cho thueâ vaän haønh, dòch vuï ngoaïi teä, thanh toaùn trong nöôùc, quoác teá, Internet banking, theû, seùc, tö vaán, quaûn lyù taøi saûn, baûo hieåm, dòch vuï ngaân quyõ…. - 65 - Baûng 3.1: Toùm taét caùc muïc tieâu taøi chính vaø an toøan hoïat ñoäng ñeán naêm 2010. Mục tiêu phấn đấu 2005 2010 Vốn tự có 7 – 10 nghìn tỷ VND 15 – 17 nghìn tỷ VND Tỷ lệ an toàn vốn 8% 8% Tỷ lệ doanh thu dịch vụ trên tổng doanh thu ròng 20% – 30% 30% – 40% Tỷ lệ sinh lời trên vốn 14% 14% Dư nợ tín dụng 170 -175 nghìn tỷ VND 312–400 nghìn tỷ VND Dư nợ cho thuê tài chinh 8 nghìn tỷ VND 15 – 20 nghìn tỷ VND Tốc độ tăng trưởng cho vay 20% – 22% 13% – 18% Tỷ trọng dư nợ tín dụng trên tiền gửi khách hàng 80% – 90% 70% – 80% Tỷ lệ cho vay trung , dài hạn, trong đó 45% < 40% Tỷ lệ cho vay dài hạn (trên 5 năm) 10% < 10% Tỷ lệ nợ không sinh lời 25% 10% Tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn 4% < 4% Tỷ trọng tài sản ngoại bảng trên tổng tài sản 25% 40% Tổng nguồn vốn 196– 206 nghìn tỷ VND 394– 512 nghìn tỷ VND Tỷ lệ tăng trưởng nguồn vốn 22 – 25% 15 – 20% Tỷ trọng tiền gửi tiết kiệm dân cư và tiền gửi có kỳ hạn trên Tổng nguồn vốn 50% – 60% 40% – 50% Tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn, số dư tài khoản thanh toán trên Tổng nguồn vốn 15% – 20% 20% – 25% Trái phiếu trung dài hạn 2% 5% 3.3. ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA ÔÛ VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010. 3.3.1. Boái caûnh kinh teá – xaõ hoäi giai ñoïan 2006 – 2010. Nöôùc ta xaây döïng vaø thöïc hieän keá hoïach phaùt trieån DNNVV 5 naêm 2006-2010 trong ñieàu kieän tình hình trong nöôùc vaø quoác teá coù nhieàu chuyeån bieán, nhöõng khoù khaên vaø thuaän lôïi ñan xen, taùc ñoäng laãn nhau ñoøi hoûi caùc - 66 - Boä, ngaønh, ñòa phöông vaø ñaëc bieät baûn thaân caùc doanh nghieäp phaûi taän duïng thôøi cô, naém baét nhöõng thuaän lôïi ñeå kòp thôøi coù giaûi phaùp phuø hôïp, haïn cheá nhöõng taùc ñoäng baát lôïi ñeán phaùt trieån kinh teá. 3.3.1.1 Boái caûnh quoác teá. - Xu höôùng chung laø kinh teá theá giôùi tieáp tuïc phuïc hoài vaø phaùt trieån, caùc neàn kinh teá mang tính hoäi nhaäp cao seõ mang ñeán thôøi cô cho caùc saûn phaåm cuûa DNNVV Vieät Nam tham gia thò tröôøng quoác teá, nhöng ñoàng thôøi thaùch thöùc chính ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam. - Quaù trình hoäi nhaäp kinh teá toøan caàu vaø khu vöïc ñang dieãn ra heát söùc maïnh meõ, nöôùc ta ñaõ kyù keát nhieàu Hieäp ñònh hôïp taùc ña phöông vaø song phöông vôùi theá giôùi. Thöïc hieän caùc hoäi nhaäp ôû khu vöïc: AFTA, ASEAN – Trung Quoác, caùc cam keát WTO vaø caùc hieäp ñònh song phöông vaø ña phöông seõ daãn ñeán vieäc xuaát hieän nhanh choùng caùc cô hoäi môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu cuõng nhö thaùch thöùc trong caïnh tranh quoác teá ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa coäng ñoàng doanh nghieäp Vieät Nam, ñaëc bieät laø DNNVV. - Chuû nghóa baûo hoä maäu dòch taêng leân ôû caùc nöôùc, vôùi nhöõng haøng raøo kyõ thuaät hieän ñaïi maø caùc doanh nghieäp phaûi ñoái phoù (nhö caùc tieâu chuaån saûn phaåm, veä sinh, moâi tröôøng, lao ñoäng…), seõ gaây theâm khoù khaên cho caùc DNNVV trong xuaát khaåu saûn phaåm vaø caïnh tranh quoác teá. - Caïnh tranh seõ quyeát lieät hôn ôû thò tröôøng trong nöôùc vaø caû quoác teá, ñoøi hoûi doanh nghieäp khoâng ngöøng naâng cao khaû naêng thích öùng, taïo - 67 - söï lieân keát hieäu quaû vaø vöõng chaéc, tröôùc heát giöõa caùc doanh nghieäp Vieät Nam trong caùc maïng löôùi kinh doanh. - Caùc thaønh töïu khoa hoïc, coâng ngheä, kyõ thuaät môùi khoâng ngöøng ñöôïc phaùt minh vaø öùng duïng trong thöïc teá. Ñaây cuõng laø yeáu toá taùc ñoäng mang tính hai maët ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp Vieät Nam. - Khuûng hoûang naêng löôïng keùo daøi ñaõ gaây khoù khaên cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån, trong ñoù coù Vieät Nam. - Tình hình chính trò taïi nhieàu khu vöïc dieãn bieán theo chieàu höôùng phöùc taïp. 3.3.1.2 Boái caûnh trong nöôùc. - Nöôùc ta ñöïôc theá giôùi ñaùnh giaù coù söï oån ñònh cao veà chính trò, kinh teá – xaõ hoäi; neàn kinh teá thò tröôøng ñaõ böôùc ñaàu hình thaønh vaø vaän haønh coù hieäu quaû. - Chuû tröông nhaát quaùn cuûa Ñaûng vaø Chính phuû trong vieäc xaây döïng neàn kinh teá thò tröôøng nhieàu thaønh phaàn, taïo ñieàu kieän ñeå caùc thaønh phaàn kinh teá cuøng phaùt trieån bình ñaúng vaø cam keát taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån maïnh khu vöïc kinh teá tö nhaân. Caùc thaønh phaàn kinh doanh theo phaùp luaät ñeàu laø caáu thaønh quan troïng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa cuøng phaùt trieån laâu daøi, hôïp taùc vaø caïnh tranh laønh maïnh. - Nhieàu cô cheá, chính saùch ñoåi môùi kinh teá – xaõ hoäi ñaõ ñöôïc thöïc hieän; nhieàu ñaïo luaät veà kinh teá ñaõ ñöôïc ban haønh vaø söûa ñoåi phuø hôïp vôùi yeâu caàu thò tröôøng nhö: Luaät ñaát ñai, Luaät thöông maïi, caùc luaät veà Thueá,…ñaõ töøng böôùc taïo moâi tröôøng phaùp lyù ñaày ñuû, ñoàng boä, an toøan - 68 - vaø thuaän lôïi cho caùc hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp noùi chung vaø DNNVV noùi rieâng. Theå cheá kinh teá thò tröôøng hoùa – dòch vuï, thò tröôøng voán, thò tröôøng lao ñoäng, thò tröôøng baát ñoäng saûn, thò tröôøng khoa hoïc – coâng ngheä…ñang ñöôïc hình thaønh vaø töôøng böôùc ñöôïc hoøan thieän. - Vieät Nam thöïc hieän caùc cam keát veà AFTA vaø WTO, caùc hieäp ñònh song phöông vaø ña phöông khaùc. - Naêng löïc vaø trình ñoä saûn xuaát cuûa nhieàu ngaønh kinh teá ñaõ taêng tröôûng ñaùng keå; cô caáu kinh teá coù söï chuyeån dòch theo chieàu höôùng tích cöïc; chaát löôïng taêng tröôûng trong nhieàu ngaønh, lónh vöïc ñaõ coù caûi thieän; caùc doanh nghieäp vaø toøan neàn kinh teá ñang daàn thích nghi vôùi thò tröôøng quoác teá . - Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoøai tieáp tuïc taêng tröôûng cao, trong ñoù coù nhieàu taäp ñoøan xuyeân quoác gia ñaõ coù maët taïi Vieät Nam, ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá kích thích phaùt trieån DNNVV vôùi vai troø laø caùc nhaø cung caáp saûn phaåm ñaàu vaøo cuõng nhö phaân phoái saûn phaåm ñaàu ra. - Ñaëc ñieåm cuûa thôøi kyø tôùi laø quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá quoác teá taùc ñoäng saâu saéc tôùi quaù trình ñieàu chænh cô caáu, caûi caùch kinh teá, caûi caùch haønh chính, chaát löôïng vaø quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi caû nöôùc. Vieäc caïnh tranh trong moät moâi tröôøng kinh doanh quoác teá seõ aûnh höôûng tích cöïc ñeán saûn xuaát trong nöôùc, ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm maø Vieät Nam coù lôïi theá so saùnh. Ñaây cuõng seõ laø taùc nhaân quan troïng thuùc ñaåy vieäc caûi tieán kyõ thuaät coâng ngheä vaø hieäu - 69 - quaû kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp trong nöôùc, hôn theá nöõa, nhaân toá naøy coøn baét buoäc Vieät Nam phaûi ñieàu chænh cô caáu saûn xuaát baèng caùch cho ra ñôøi caùc saûn phaåm coù ñuû söùc caïnh tranh. 3.3.2. Muïc tieâu phaùt trieån doanh nghieäp nhoû vaø vöøa giai ñoïan 2006 – 2010. 3.3.2.1 Muïc tieâu toång quaùt Muïc tieâu toång quaùt phaùt trieån DNNVV giai ñoïan 2006 -2010 laø: “Ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån DNNVV, taïo moâi tröôøng caïnh tranh laønh maïnh, naâng cao naêng löïc caïnh tranh doanh nghieäp vaø caïnh tranh quoác gia, caùc DNNVV ñoùng goùp ngaøy caøng cao vaøo taêng tröôûng cho neàn kinh teá”. 3.3.2.2 Muïc tieâu cuï theå. - Soá DNNVV thaønh laäp môùi khoûang 320.000 doanh nghieäp. (haøng naêm taêng khoûang 22%). - Tyû leä taêng tröôûng DNNVV thaønh laäp môùi taïi caùc tænh khoù khaên laø 15% ñeán naêm 2010. - Tyû leä tröïc tieáp tham gia xuaát khaåu ñaït töø 3 – 6% trong toång soá DNNVV. - Taïo theâm khoûang 2,7 trieäu choã laøm môùi trong giai ñoïan 2006 -2010. - Coù theâm 165.000 lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo kyõ thuaät laøm vieäc taïi caùc DNNVV. 3.3.3. Nhieäm vuï chuû yeáu ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng giai ñoïan 2006 – 2010. - 70 - Giai ñoïan 2006 -2010, tieáp tuïc hoøan thieän, baûo ñaûm tính oån ñònh cuûa khung khoå phaùp lyù, caûi caùch thuû tuïc haønh chính nhaèm taïo moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh bình ñaúng, minh baïch, oån ñònh cho DNNVV phaùt trieån. Ñoái vôùi ngaønh Ngaân haøng, Söûa ñoåi, boå sung caùc quy ñònh ñeå ñaåy nhanh vieäc xaây döïng quyõ baûo laõnh tín duïng cho DNNVV taïi caùc ñòa phöông; khuyeán khích phaùt trieån caùc loïai hình ngaân haøng, ngaân haøng thöông maïi coå phaàn chuyeân phuïc vuï caùc DNNVV, trong ñoù bao goàm caû phaùt trieån nghieäp vuï cho thueâ taøi chính vaø aùp duïng bieän phaùp cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn theá chaáp ñoái vôùi caùc DNNVV coù döï aùn khaû thi, coù hieäu quaû ñeå ñaùp öùng nhu caàu voán ñaàu tö kinh doanh. 3.4. GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ VAØ MÔÛ ROÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo&PTNT VIEÄT NAM. 3.4.1. Caùc giaûi phaùp vó moâ mang tính hoã trôï. 3.4.1.1 Ñoái vôùi Chính phuû. - Hoøan thieän khung phaùp lyù ñoái vôùi chieán löôïc phaùt trieån DNNVV, cuï theå ôû moät soá ñieåm sau: • Quaûn lyù doanh nghieäp sau khi ñaêng kyù kinh doanh, cô quan quaûn lyù doanh nghieäp khoâng naém ñöôïc tình hình hoïat ñoäng cuûa doanh nghieäp sau khi caáp giaáy pheùp ñaêng kyù kinh doanh, daãn ñeán tình traïng tieâu cöïc nhö: löøa ñaûo, kinh doanh traùi pheùp, … daãn ñeán ruûi ro cao trong vaán ñeà hoã trôï voán tín duïng cho caùc doanh nghieäp. • Chính phuû caàn coù ñònh cheá veà kieåm toùan, quy ñònh doanh nghieäp coù soá voán ñaêng kyù bao nhieâu vaø sau khi hoïat ñoäng kinh doanh bao - 71 - nhieâu naêm thì phaûi kieåm toùan, khuyeán khích caùc DNNVV söû duïng dòch vuï kieåm toùan. Vaø coù chính saùch öu ñaõi veà Thueá, hoã trôï veà maët laõi suaát, thueâ, giao quyeàn söû duïng ñaát cho caùc döï aùn ñaàu tö…ñoái vôùi caùc DNNVV ñöôïc kieåm toùan ñoäc laäp vaø coù lôïi nhuaän caùc naêm lieân tuïc. Maët khaùc, DNNVV ñöôïc kieåm toùan taøi chính ñoäc laäp cuõng taïo ñöôïc söï tin töôûng cho caùc toå chöùc tín duïng. • Nhanh choùng thaønh laäp caùc Quyõ hoã trôï DNNVV vaø hoøan thieän caùc quy ñònh veà baûo laõnh tín duïng ñeå caùc DNNVV coù theå tieáp caän ñöôïc nguoàn voán chính thöùc moät caùc deã daøng hôn khi chöa ñuû ñoä tin caäy ñeå caùc toå chöùc tín duïng caáp tín duïng maø khoâng caàn taøi saûn baûo ñaûm nôï vay. • Chæ ñaïo caùc Boä, Ngaønh coù lieân quan tieáp töïc thöïc hieän ñoàng boä caùc chính saùch ñeå hoã trôï phaùt trieån DNNVV. - Caàn coù chính saùch öu tieân caùc chöông trình, noäi dung ñaøo taïo höôùng veà DNNVV vaø caùc caùn boä quaûn lyù trong DNNVV. Caùc noäi dung ñaøo taïo caàn gaén vôùi thöïc teá vaø caäp nhaät thöôøng xuyeân nhaèm naâng cao trình ñoä quaûn lyù, kinh doanh cuûa caùc DNNVV. Töøng böôùc khaéc phuïc DNNVV thieáu hoïach ñònh trong kinh doanh, thöïc hieän caùc phöông aùn kinh doanh khoâng khaû thi, ñaàu tö kinh doanh töï phaùt,…daãn ñeán khoâng thuyeát phuïc ñöôïc söï hoã trôï nguoàn voán chính thöùc töø phía caùc toå chöùc tín duïng. - Toå chöùc thöïc hieän vieäc ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm ñoái vôùi caùc hôïp ñoàng tín duïng vaø khoâng caên cöù vaøo taøi saûn baûo ñaûm nôï vay ñeå taêng cöôøng tính phaùp lyù cho vieäc caáp tín duïng cho caùc DNNVV. Ñoàng - 72 - thôøi, giao quyeàn chuû ñoäng baùn ñaáu giaù coâng khai taøi saûn baûo ñaûm nôï vay cho toå chöùc tín duïng ñeå thu hoài nôï trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng thöïc hieän ñuùng cam keát khi vay voán. 3.4.1.2 Ñoái vôùi ngaân haøng nhaø nöôùc. - Tieáp tuïc söûa ñoåi, boå sung vaø hoøan thieän Quy cheá cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng, nhaèm naâng cao hieäu löïc phaùp luaät ñeå caùc ngaân haøng thöông maïi thöïc thi vaø phaùt huy ñöôïc söï chuû ñoäng trong vieäc caáp tín duïng. Vieäc hoøan thieän quy cheá cho vay caàn söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieåm sau: • Quy ñònh cuï theå hôn veà caùc phöông thöùc cho vay. ÔÛ Quyeát ñònh soá 1627/2001/QÑ-NHNN ngaøy 31/12/2001, Ñieàu 16: Phöông thöùc cho vay, khoûan 2 “Cho vay theo haïn möùc tín duïng: Toå chöùc tín duïng vaø khaùch haøng xaùc ñònh vaø thoûa thuaän moät haïn möùc tín duïng vaø duy trì trong moät khoûang thôøi gian nhaát ñònh”. Vieäc quy ñònh cuï theå hôn caùc phöông thöùc cho vay seõ giuùp caùc toå chöùc tín duïng deã daøng thöïc thi vaø khai thaùc ñöôïc theá maïnh cuûa töøng phöông thöùc cho vay. • Quy ñònh veà laõi suaát cho vay Ñieàu 11, coøn thieáu cuï theå vaø haïn cheá tính chuû ñoäng trong thöông löôïng veà laõi suaát cho vay cuûa toå chöùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng. Vieäc quyeát ñònh cho vay cuûa toå chöùc tín duïng phuï thuoäc raát nhieàu yeáu toá ruûi ro cuûa khoûan vay, do ñoù, caàn quy ñònh moät khung laõi suaát trong haïn, khung laõi suaát quaù haïn, ñeå treân cô sôû ñoù, toå chöùc tín duïng vaø khaùch haøng coù söï thöông löôïng bình ñaúng veà laõi suaát. - 73 - Ngoøai ra, coøn moät soá ñieåm khaùc trong quy cheá cho vay cuõng caàn phaûi ñöôïc cuï theå vaø laøm roõ hôn nhaèm taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc tín duïng phoøng ngöøa ruûi ro veà tín duïng, laõi suaát, bieán ñoäng giaù caû theo thoâng leä quoác teá vaø khoâng traùi vôùi phaùp luaät Vieät Nam. - Ñaåy maïnh hoïat ñoäng cuûa Trung taâm thoâng tin tín duïng caû veà chaát löôïng, soá löôïng, chuù troïng caùc giaûi phaùp môùi hoã trôï quaûn lyù ruûi ro tín duïng, xeáp haïng tín duïng, chaám ñieåm tín duïng, caûnh baùo sôùm goùp phaàn naâng cao chaát löôïng tín duïng theo höôùng hieäu quaû, an toøan, beàn vöõng vaø caûi thieän tình traïng tieáp caän caùc khoûan vay maø khoâng döïa treân cô sôû taøi saûn theá chaáp. - Thieát laäp trang web coâng boá ñaùnh giaù phaân loïai ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû coù quan heä tín duïng, khoâng chæ rieâng cho caùc toå chöùc tín duïng maø cho caû ñaïi chuùng. Laøm nhö vaäy, khoâng phaûi laø xaâm phaïm quyeàn baûo maät thoâng tin cuûa khaùch haøng maø laø ñem laïi söï töï haøo veà moái quan heä tín duïng toát cuûa khaùch haøng vôùi caùc toå chöùc tín duïng ñöôïc nhaø nöôùc coâng nhaän (giaû söû nhö coâng nhaän “Haøng Vieät Nam chaát löôïng cao”). Taïo taâm lyù phaán ñaáu ñaït ñöôïc caùc danh hieäu veà quan heä tín duïng cho caùc DNNVV. 3.4.2. Caùc giaûi phaùp mang tính nghieäp vuï ñoái vôùi NHNo & PTNT Vieät Nam. Caùc chi nhaùnh NHNo & PTNT Vieät Nam caàn chuû ñoäng tìm kieám, thaåm ñònh caùc döï aùn saûn xuaát kinh doanh khaû thi, coù hieäu quaû vaø coù khaû naêng hoøan traû nôï ñeå cho vay; naâng cao khaû naêng thaåm ñònh ñeå môû roäng - 74 - cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn, taøi saûn hình thaønh töø voán vay, cho vay thoâng qua baûo laõnh cuûa caùc Quyõ baûo laõnh tín duïng. 3.4.2.1 Xaây döïng loä trình quan heä tín duïng cuûa doanh nghieäp vöøa vaø nhoû vôùi ngaân haøng. Kyù keát hôïp taùc chieán löôïc ñoái vôùi caùc DNNVV coù tieàm naêng môû roäng quy moâ, phaùt trieån kinh doanh. Ñoái vôùi ñoái töôïng khaùch haøng laø DNNVV khi ñaët quan heä tín duïng vôùi ngaân haøng thì hoï muoán quan heä coù uy tín vaø laâu daøi nhöng phaûi ñöôïc höôûng nhöõng quyeàn lôïi thieát thöïc do coù quan heä uy tín vaø laâu daøi ñoù ñem laïi. Ñoái vôùi ngaân haøng, khi coù ñöôïc moät khaùch haøng coù uy tín trong quan heä tín duïng thì muoán giöõ ñeå quan heä coù lôïi ích laâu daøi. Vì vaäy, NHNo & PTNT Vieät Nam caàn xaây döïng loä trình quan heä tín duïng cuûa DNNVV ñoái vôùi ngaân haøng, loä trình quan heä caàn theå hieän roõ caùc öu ñaõi veà xeùt duyeät haïn möùc cho vay, möùc ñoä baûo ñaûm tieàn vay, laõi suaát, phí dòch vuï vaø caùc dòch vuï keøm theo khaùc vaø ñoàng thôøi ñaùnh giaù ñieåm tín nhieäm cuûa DNNVV qua töøng giai ñoïan cuûa loä trình quan heä tín duïng. Trong quaù trình quan heä tín duïng, neáu xeùt thaáy caùc DNNVV coù tieàm naêng môû roäng quy moâ, phaùt trieån kinh doanh vaø coù theå trôû thaønh doanh nghieäp lôùn thì caàn tieán haønh ñaøm phaùn kyù keát hôïp taùc chieán löôïc ñoâi beân cuøng coù lôïi, nhaèm “raøng buoäc” khaùch haøng ñoái vôùi ngaân haøng. 3.4.2.2 Chuù troïng ñaøo taïo caùn boä cho vay coù tính trung thöïc trong phong caùch laøm vieäc, coù khaû naêng tö vaán kinh doanh, söû duïng voán chuyeân saâu caùc lónh vöïc cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Ñoái töôïng khaùch haøng DNNVV laø moät ñoái töôïng khaùch haøng coù raát nhieàu söï cheânh leäch veà trình ñoä quaûn lyù, veà kinh nghieäm kinh doanh, veà - 75 - khaû naêng giao tieáp, veà thaùi ñoä thöïc thi phaùp luaät, … do ñoù, caàn phaûi coù chính saùch ñaøo ñaëc bieät ñoái caùc caùn boä cho vay ñoái töôïng khaùch haøng naøy. Hôn nöõa, caàn chuù troïng ñaøo taïo nhöõng caùn boä coù tính trung thöïc trong phong caùch laøm vieäc, ñeå nhaèm haïn cheá nhöõng tieâu cöïc vaø haïn cheá ruûi ro phaùt sinh töø beân trong cho ngaân haøng. 3.4.2.3 Ñeà xuaát yù kieán nhaèm hoøan thieän vieäc thaåm ñònh hoà sô vay vaø quy trình xeùt duyeät cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi doanh nghieäp vöøa vaø nhoû taïi NHNo & PTNT Vieät Nam. Phaàn lôùn caùc nhu caàu veà voán cuûa DNNVV naèm trong quyeàn phaùn quyeát cho vay cuûa caùc Chi nhaùnh caáp 1 cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam, do ñoù ñeå chuû ñoäng quyeát ñònh vaø taøi trôï tín duïng cho caùc DNNVV theo chuû tröông chung cuûa Chính phuû thì NHNo & PTNT Vieät Nam caàn ban haønh Quy trình thaåm ñònh hoà sô vay voán rieâng ñoái vôùi ñoái töôïng khaùch haøng laø DNNVV. Hieän nay, caùc chi nhaùnh ñang thöïc hieän quy trình thaåm ñònh theo vaên baûn soá 3023/NHNo-TÑh ngaøy 22/09/2003 cuûa Toång Giaùm ñoác NHNo & PTNT Ban haønh, theå hieän nhieàu vöôùng maéc sau: - Maëc duø coù caùc tieâu chí veà thaåm ñònh, tuy nhieân vaãn chöa löôïng hoùa ñöôïc nhöõng tieâu chí, toång hôïp caùc tieâu chí ñoù nhö theá naøo laø neân cho vay, nhö theá naøo laø khoâng neân cho vay. - Caàn phaân ñònh roõ raøng hôn veà traùch nhieäm cuûa caùc caáp trong thaåm ñònh hoà sô giaûi quyeát cho vay. ÔÛ ñieåm naøy, seõ laøm cho caùn boä coù traùch nhieäm hôn khi thaåm ñònh hoà sô cho vay. - Caàn ñöa ra nhöõng tieâu chí nhö: ñieåm tín nhieäm, ruûi ro…ñeå khaùch haøng vaãn coù ñöôïc söï taøi trôï voán maø khoâng caàn duøng taøi saûn baûo ñaûm - 76 - nôï vay hoaëc giaù trò taøi saûn baûo ñaûm nôï vay coù theå baèng hoaëc thaáp hôn möùc taøi trôï voán. - Ñònh giaù trò taøi saûn baûo ñaûm nôï vay moät caùch ñoäc laäp, khaùch quan chöù khoâng phuï thuoäc vaøo nhu caàu voán vay, khoâng quy ñònh chæ ñöôïc cho vay bao nhieâu % treân giaù trò taøi saûn theá chaáp. Caàn höôùng daãn cuï theå hôn ñoái vôùi phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. Caùc Chi nhaùnh ñang thöïc hieän theo vaên baûn 1235/NHNo-TD ngaøy 17/05/2002 Toång Giaùm ñoác NHNo & PTNT Vieät Nam veà vieäc Höôùng ñaãn phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. Coøn chung chung nhieàu ñieåm nhö: - Ñoái töôïng khaùch haøng aùp duïng phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng, neân môû roäng hôn phaàn quy ñònh naøy, vì thöïc teá khoâng theå naøo xaùc ñònh ñöôïc theá naøo laø “khaùch haøng coù nhu caàu vay voán thöôøng xuyeân”. - Quaûn lyù haïn möùc tín duïng “NHNo nôi cho vay phaûi quaûn lyù chaët cheõ haïn möùc tín duïng” thöïc teá thì caùc Chi nhaùnh NHNo&PTNT nôi cho vay chæ theo doõi dö nôï khoâng ñöôïc vöôït quaù haïn möùc tín duïng, coøn laïi thì nhö caùc nghieäp vuï cho vay khaùc. - Vôùi phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng thì vieäc xaùc ñònh ñöôïc voøng quay voán laø moät yeáu toá quan troïng, do ñoù, caàn phaûi coù thoâng tin chung veà möùc voøng quay voán trung bình cuûa caùc ngaønh ngheà kinh doanh ñeå giuùp cho vieäc xaùc ñònh voøng quay voán trong xeùt duyeät cho vay theo phöông thöùc haïn möùc tín duïng ñöôïc phuø hôïp hôn. - 77 - 3.4.2.4 Thaønh laäp boä phaän chuyeân traùch veà cho vay doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû caùc chi nhaùnh caáp 1 cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam ñeå kòp thôøi ñaùp öùng nhu caàu cuûa ñoái töôïng khaùch haøng naøy. ÔÛ moãi Chi nhaùnh caáp moät cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam caàn thaønh laäp moät boä phaän chuyeân cho vay ñoái vôùi caùc DNNVV. Vôùi nhieäm vuï laø chuû ñoäng tieáp caän, phaùt trieån khaùch haøng laø caùc DNNVV, tìm hieåu naém baét veà nhu caàu voán kinh doanh vaø tö vaán ñaàu tö cho caùc DVNVV. Ñoàng thôøi theo doõi, caäp nhaät thoâng tin nhöõng cô cheá öu ñaõi phaùt trieån DNNVV cuûa Chính phuû, nhaèm hoøan thieän hôn veà caùc thuû tuïc cho vay cuõng nhö caùc bieän phaùp baûo ñaûm an toøan voán. 3.4.2.5 Hieän ñaïi hoùa ngaân haøng vaø ña daïng hoùa caùc saûn phaåm ngaân haøng ñeå phuïc vuï kòp thôøi cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa. Ñaåy maïnh öùng duïng coâng ngheä tin hoïc trong caùc nghieäp vuï ngaân haøng, thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro, taäp trung xaây döïng phaàn meàm öùng duïng gaén vôùi dòch vuï tieän ích cuûa ngaân haøng. Ñaåy nhanh tieán ñoä trieån khai ñaàu tö ñeå naâng caáp haï taàng coâng ngheä ngaân haøng, laáy coâng ngheä thoâng tin laøm cô sôû. 3.5. NHÖÕNG ÑEÀ XUAÁT KIEÁN NGHÒ. 3.5.1 Ñoái vôùi Chính phuû. - Caàn coù nhöõng chính saùch cuï theå hôn nöõa trong chieán löôïc phaùt trieån caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ñeán naêm 2010. - 78 - - Söûa ñoåi, boå sung Luaät caùc toå chöùc tín duïng, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà nhö: baûo ñaûm tieàn vay, quy ñònh veà xöû lyù nôï, caùc bieän phaùp cheá taøi trong tröôøng hôïp cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn… - Caùc boä ngaønh caàn phaûi phoái hôïp chaët cheõ trong vieäc quaûn lyù doanh nghieäp sau khi thaønh laäp, quy ñònh roõ veà kieåm toùan doanh nghieäp. 3.5.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc. - Tieáp tuïc ban haønh ñoàng boä, ñaày ñuû caùc vaên baûn döôùi luaät ñeå höôùng daãn thi haønh cuï theå hôn luaät caùc toå chöùc tín duïng. - Tieáp tuïc ñaåy maïnh hieän ñaïi hoùa ngaân haøng, laáy coâng ngheä thoâng tin laøm cô sôû cho caùc toå chöùc tín duïng phoøng ngöøa ruûi ro veà tín duïng, laõi suaát, bieán ñoäng giaù caû theo thoâng leä quoác teá vaø khoâng traùi vôùi phaùp luaät Vieät Nam. - 79 - TOÙM LÖÔÏC CHÖÔNG 3. Treân cô sôû nhöõng toàn taïi, haïn cheá hieän nay caû veà phöông dieän phaùp lyù laãn nghieäp vuï cuûa phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng taïi NHNo & PTNT Vieät Nam ñoái vôùi khaùch haøng noùi chung vaø ñoái vôùi doanh nghieäp nhoû vaø vöøa noùi rieâng. Caên cöù vaøo muïc tieâu phaùt trieån cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam ñeán naêm 2010, chính saùch phaùt trieån doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ñeán naêm 2010 vaø boái caûnh neàn kinh teá xaõ hoäi cuûa Vieät Nam ñeán 2010. Nhaèm muïc ñích naâng cao hieäu quaû vaø môû roäng cho vay theo phöông thöùc haïn möùc tín duïng taïi NHNo & PTNT Vieät Nam, toâi maïnh daïng ñeà xuaát caùc nhoùm giaûi phaùp sau: - Nhoùm giaûi phaùp vó moâ mang tính hoã trôï: ñoái vôùi Chính phuû, ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam. - Nhoùm giaûi phaùp mang tính nghieäp vuï: ñoái vôùi NHNo & PTNT Vieät Nam. Caùc nhoùm giaûi phaùp treân chæ taäp trung höôùng veà muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi, tuy nhieân ñeå coù söï thaønh coâng cuûa giaûi phaùp thì caàn phaûi coù söï phoái hôïp thöïc hieän chaët cheõ, ñoàng boä. - 80 - KEÁT LUAÄN Laø thaønh vieân WTO, neàn kinh teá Vieät Nam môû ra nhöõng cô hoäi cho phaùt trieån kinh teá, hoäi nhaäp saâu roäng vaøo neàn kinh teá Theá giôùi, seõ thuùc ñaåy tieán trình caûi caùch kinh teá trong nöôùc, ñaëc bieät laø caûi caùch thuû tuïc haønh chính, baõi boû caùc giaáy tôø khoâng caàn thieát, ruùt ngaén thôøi gian thaønh laäp doanh nghieäp, hoã trôï phaùt trieån maïnh meõ caùc DNNVV vaø ñöa nhanh caùc saûn phaåm haøng hoùa dòch vuï vaøo kinh doanh. Hoøa nhòp chung vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi ñaát nöôùc, Ngaønh ngaân haøng cuõng ñang nhanh choùng thay ñoåi vaø hoøan thieän ñeå thöïc söï laø “Traùi tim khoûe maïnh cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi”. Tröôùc boái caûnh chung söï phaùt trieån kinh teá theá giôùi vaø neàn kinh teá xaõ hoäi ñaát nöôùc ñeán naêm 2010, NHNo & PTNT Vieät Nam coù raát nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc. Maët duø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû nhaát ñònh trong thôøi gian qua, song caàn phaûi ñaåy maïnh caûi caùch, hoøan thieän hôn nöõa, ñeå thöïc söï trôû thaønh söï löïa cho soá 1 cuûa khaùch haøng. Vieäc naâng cao hieäu quaû vaø môû roäng cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng laø DNNVV – thaønh phaàn chuû löïc trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc – laø caàn thieát vaø phuø hôïp vôùi chuû tröông phaùt trieån kinh teá cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vaán ñeà naøy, toâi choïn ñeà taøi: “Cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa taïi NHNo & PTNT Vieät Nam – Thöïc traïng vaø giaûi phaùp”. - 81 - Treân cô sôû nghieân cöùu lyù thuyeát, phaân tích vaø ñaùnh giaù thöïc traïng, neâu ra nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi cuûa phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV taïi NHNo & PTNT Vieät Nam, toâi xin ñeà xuaát caùc nhoùm giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû vaø môû roäng cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV. Moät laø: nhoùm giaûi phaùp mang tính vó moâ boå trôï, Hai laø: nhoùm giaûi phaùp mang tính nghieäp vuï. Baèng söï hoïc taäp vaø nghieân cöùu, tìm hieåu raát nghieâm tuùc veà ñeà taøi trong thôøi gian qua. Toâi raát mong muoán luaän vaên seõ goùp ñöôïc tieáng noùi cuøng caùc nhaø kinh teá taøi chính ngaân haøng, goùp phaàn ñònh höôùng, thuùc ñaåy caûi caùch, ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Beân caïnh nhöõng giaûi phaùp ñöôïc ñöa ra, coøn nhieàu vaán ñeà lieân quan caàn phaûi ñöôïc nghieân cöùu chuyeân saâu hôn vaø khoâng traùnh khoûi thieáu soùt. Toâi mong ñöôïc söï thoâng caûm, goùp yù, chæ daãn cuûa Quyù Thaày Coâ vaø caùc baïn quan taâm ñeán ñeà taøi, nhaèm boå sung kieán thöùc vaø hoøan thieän hôn ñeà taøi nghieân cöùu. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Quyù Thaày Coâ vaø caùc coäng söï ñoàng nghieäp ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho toâi hoøan thaønh luaän vaên naøy. - 82 - TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. TS. Nguyeãn Minh Kieàu (2005) – Nghieäp vuï ngaân haøng – NXB Thoáng keâ. 2. GS.TS Leâ Vaên Tö (2005) – Nghieäp vuï ngaân haøng thöông maïi – NXB Taøi chính. 3. PGS TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn, TS Hoaøng Ñöùc, TS Traàn Huy Hoaøng, TS Traàm Xuaân Höông, Th.S Nguyeãn Quoác Anh (2005)– Tín duïng Ngaân haøng, NXB Thoáng keâ, TP Hoà Chí Minh. 4. TS. Ngoâ Quoác Kyø (2005) – Hoøan thieän phaùp luaät veà hoïat ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi trong neàn kinh teá thò tröôøng ôû Vieät Nam – NXB Tö phaùp. 5. Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam, Taïp chí Ngaân haøng caùc naêm 2003-2006. 6. Baùo caùo thöôøng nieân NHNo & PTNT Vieät Nam töø naêm 2003-2005. 7. NHNo & PTNT Vieät Nam (2006), Hoäi thaûo chieán löôïc hoaït ñoäng cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam ñoái vôùi DNNVV. 8. NHNo &PTNT Vieät Nam, baùo caùo hoaït ñoäng haøng naêm qua caùc naêm 2001-2006. 9. NHNo &PTNT Vieät Nam (2001), Caåm nang Tín duïng, Haø Noäi. 10. NHNo & PTNT Vieät Nam - Trung taâm Ñaøo taïo (2005), Taøi lieäu höôùng daãn nghieäp vuï ngaân haøng, Haøø Noäi. 11. Phoøng thöông maïi vaø Coâng nghieäp Vieät Nam chi nhaùnh TPHCM (2004), DNNVV Vieät Nam - Thöïc traïng vaø giaûi phaùp, NXB Thoáng Keâ. 12. Thuû töôùng Chính phuû, Pheâ duyeät keá hoïach phaùt trieån DNNVV 2006 – 2010, Quyeát ñònh soá 263/2006/QÑ-TTg ngaøy 23/10/2006. 13. Quoác hoäi Nöôùc CHXHCN Vieät Nam, Luaät NHNN Vieät Nam, Luaät caùc TCTD, NXB Coâng an nhaân daân, Haø Noäi. 14. Caùc website tham khaûo: www.sbv.gov.vn; www.agribank.com.vn; www.business.gov.vn; www.kiemtoan.com.vn; www.dddn.com.vn; www.vcci.com.vn; www.thongtinthuongmaivietnam.com.vn; www.vir.com.vn; www.ncseif.gov.vn (thongtindubao.gov.vn); www.sbv.gov.vn; www.mpi.gov.vn; www.moi.gov.vn; www.hochiminhcity.gov.vn