MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NHÀ MÁY 1
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển 1
1.2. Địa chỉ – mặt bằng nhà máy 2
1.3. Sơ đồ tổ chức – bố trí nhân sự 2
1.3.1. Sơ đồ tổ chức 3
1.3.2. Bố trí nhân sự 4
CHƯƠNG 2. NGUYÊN LIỆU SẢN XUẤT 5
2.1. Cọ dầu 5
2.2. Mè 7
2.3. Đậu nành 8
2.4. Đậu phộng 10
2.5. Các chỉ tiêu của nguyên liệu 13
CHƯƠNG 3. QUY TRÌNH SẢN XUẤT DẦU MÈ THÔ VÀ DẦU MÈ RANG 15
3.1. Quy trình sản xuất dầu mè thô 15
3.1.1. Sơ đồ quy trình công nghệ 15
3.1.2. Giải thích quy trình công nghệ 15
3.2. Quy trình sản xuất dầu mè rang 20
3.2.1. Sơ đồ quy trình công nghệ 20
3.2.2. Giải thích quy trình công nghệ 21
3.3. Một số thiết bị 23
3.3.1. Hướng dẫn vận hành máy sàng lắc 23
3.3.2. Hướng dẫn vận hành máy nghiền cán 24
3.3.3. Hướng dẫn vận hành máy ép ETP I, II, III, V (ép mè thô) 25
3.3.4. Hướng dẫn vận hành lò rang 28
3.3.5. Hướng dẫn vận hành máy ép EP (ép mè rang lần 1) 29
3.3.6. Hướng dẫn vận hành máy ép ETP IV (ép mè rang lần 2) 31
3.3.7. Hướng dẫn vận hành máy lọc khung bản 33
CHƯƠNG 4. TINH LUYỆN DẦU VÀ ĐÓNG BAO BÌ 35
4.1. Tinh luyện hóa học 35
4.1.1. Trung hòa 35
4.1.2. Tẩy màu 43
4.1.3. Khử mùi 48
4.2. Tinh luyện vật lý 54
4.2.1. Chuẩn bị 55
4.2.2. Hoạt động 55
4.2.3. Tắt máy 55
4.3. Quy định lọc nguội tại ngành tinh chế 55
4.3.1. Cách xếp túi lọc tại khâu tẩy màu và khử mùi 55
4.3.2. Quy định tại khâu lọc nguội thành phẩm sau tinh luyện 56
4.3.3. Xếp túi lọc bơm dầu vào bồn thành phẩm và bơm qua ngành BBTP 56
4.4. Chuyển đổi dầu trong sản xuất 57
4.4.1. Chuyển từ dầu palm olein qua dầu nành 57
4.4.2. Chuyển từ dầu nành qua dầu palm olein 57
4.4.3. Sản xuất dầu mè xuất khẩu – dầu mè nội địa – dầu mè bán tinh luyện. 57
4.4.4. Chuyển từ palm olein qua palm oil 58
4.4.5. Chuyển từ palm oil qua palm olein 58
4.5. Quy định lọc dầu tại ngành bao bì – thành phẩm 59
4.5.1. Hướng dẫn xếp túi lọc bơm dầu vào bồn inox (chiết dầu chai) 59
4.5.2. Hướng dẫn xếp túi lọc bơm dầu đóng xá 59
4.6. Đóng bao bì 59
4.6.1. Sơ đồ đóng dầu chai 59
4.6.2. Sơ đồ đóng gói dầu can, phuy 60
4.7. Vệ sinh bồn – đường ống trong quá trình đóng dầu chai 61
4.7.1. Từ dầu cooking thường chuyển sang đóng dầu cooking cao cấp 61
4.7.2. Từ dầu cooking (cao cấp, thường) chuyển qua đóng dầu nành / mè 62
4.7.3. Từ dầu cooking cao cấp chuyển qua đóng dầu cooking thường 62
4.7.4. Từ dầu nành chuyển qua dầu cooking (cao cấp, thường) 62
4.7.5. Từ dầu mè chuyển sang dầu nành, cooking (cao cấp, thường) 62
4.8. Vệ sinh bồn – đường ống trong quá trình đóng dầu xá 62
4.8.1. Đối với dầu xá 63
4.8.2. Đối với dầu mè xuất khẩu 63
4.8.3. Đối với dầu mè rang xuất khẩu 64
4.9. Chuẩn bị can phuy trước khi đóng dầu 64
4.9.1. Quy trình rửa can phuy 64
4.9.2. Quy trình tráng can phuy 65
4.10. Xử lý sản phẩm không phù hợp trên dây chuyền 67
4.10.1. Trung hòa 67
4.10.2. Tẩy màu 67
4.10.3. Khử mùi 67
4.10.4. Lọc nguội 67
4.10.5. Tại ngành Bao bì thành phẩm 67
CHƯƠNG 5. SẢN XUẤT SHORTENING 70
5.1. Yêu cầu và tính chất 70
5.2. Quy trình sản xuất shortening 70
5.2.1. Sơ đồ quy trình sản xuất shortening 70
5.2.2. Giải thích quy trình (B) 70
5.2.3. Hướng dẫn thao tác khâu sản xuất shortening (quy trình B) 71
5.2.4. Hướng dẫn vận hành máy nhồi nhuyễn 73
CHƯƠNG 6. LẤY MẪU VÀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG 75
6.1. Lấy mẫu 75
6.1.1. Lấy mẫu bán thành phẩm 75
6.1.2. Lấy mẫu thành phẩm 77
6.2. Kiểm tra chất lượng 78
6.2.1. Ngành sơ chế 78
6.2.2. Ngành tinh chế 79
6.2.3. Ngành bao bì thành phẩm 80
CHƯƠNG 7. SẢN PHẨM 82
7.1. Sản phẩm 82
7.1.1. Sản phẩm dầu chai 82
7.1.2. Các dạng sản phẩm khác 85
7.2. Công thức phối chế một số loại dầu 89
7.2.1. Dầu cooking 89
7.2.2. Dầu hương mè 90
PHỤ LỤC 91
PHỤ LỤC 1. Tiêu chuẩn của một số hóa chất 91
PHỤ LỤC 2. Hướng dẫn sử dụng chất bảo quản dầu 94
PHỤ LỤC 3. Phương pháp phân tích một số chỉ tiêu 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO 106
114 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1978 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Công nghệ sản xuất dầu mè thô và dầu mè rang, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nh / meø vaøo traùng ñaùy boàn vaø xaû ra, chuyeån qua ngaønh Tinh cheá ñeå tinh luyeän laïi (löôïng daàu traùng khoaûng 25 lít).
Bôm daàu vaøo boàn, xaû ñöôøng oáng lôùn khoaûng 15 lít, xaû voøi nhoû, moãi voøi 3 lít.
Taát caû daàu xaû ra ñöôïc chuyeån qua ngaønh Tinh cheá ñeå tinh luyeän laïi.
Töø daàu cooking cao caáp chuyeån qua ñoùng daàu cooking thöôøng
Khoâng xaû ñaùy boàn inox.
Xaû saïch daàu trong ñöôøng oáng lôùn.
Töø daàu naønh chuyeån qua daàu cooking (cao caáp, thöôøng)
Khoâng xaû ñaùy boàn inox.
Xaû saïch daàu trong ñöôøng oáng vaø caùc voøi nhoû vaøo can.
Töø daàu meø chuyeån sang daàu naønh, cooking (cao caáp, thöôøng)
Boàn inox chöùa daàu: xaû ñaùy boàn, höùng heát daàu vaøo can.
Xaû heát daàu trong ñöôøng oáng lôùn vaø caùc voøi nhoû vaøo can.
Bôm daàu cooking cao caáp vaøo boàn inox
Traùng ñöôøng oáng lôùn vaø xaû vaøo can (löôïng daàu traùng khoaûng 15 lít).
Xaû daàu traùng ôû moãi voøi vaøo can (löôïng daàu xaû: 1 lít/ voøi).
Taát caû daàu xaû ra ñöôïc chuyeån qua ngaønh Tinh cheá ñeå tinh luyeän laïi.
Veä sinh boàn – ñöôøng oáng trong quaù trình ñoùng daàu xaù
Taïi ngaønh BBTP trong daây chuyeàn ñoùng daàu xaù:
Boàn thaønh phaåm giao nhaän thaúng töø boàn cuûa ngaønh Tinh cheá.
Caùc ñöôøng oáng daãn daàu töø boàn ñeán voøi chieát thaønh phaåm vaøo can (phuy)) ñeàu rieâng bieät.
Ñoái vôùi daàu xaù
Daàu naønh tinh luyeän
Daàu döøa tinh luyeän
Daàu meø rang
Daàu cooking cao caáp
Daàu cooking thöôøng
Daàu olein tinh luyeän cho coâng ty söõa
Daàu meø tinh luyeän cho coâng ty söõa
Trong ñieàu kieän hoaït ñoäng bình thöôøng: daàu ñöôïc ñoùng lieân tuïc. Sau khi ñoùng daàu xong: khoùa voøi laïi, daàu vaãn coøn toàn trong ñöôøng oáng daãn daàu.
Tröôøng hôïp neáu daàu khoâng ñöôïc ñoùng lieân tuïc trong 7 ngaøy thì nhaát thieát tröôùc khi ñoùng daàu ñôït sau phaûi xaû daàu trong ñöôøng oáng ra can, chuyeån qua söû duïng ñeå traùng can (phuy) ñoùng cuøng loaïi daàu. Traùng xaù ñöôøng oáng vôùi daàu môùi khoaûng 2 ÷ 4 can (tuøy theo ñoä daøi cuûa ñöôøng oáng) roài tieáp tuïc ñoùng daàu nhö bình thöôøng.
Ñoái vôùi daàu meø xuaát khaåu
Ñoái vôùi boàn chöùa daàu meø xuaát khaåu trong tröôøng hôïp ngöng saûn xuaát töø 4 ÷ 5 ngaøy môùi saûn xuaát laïi: boàn phaûi ñöôïc veùt saïch daàu cuõ coøn toàn trong boàn, duøng daàu môùi lau saïch trong boàn chöùa, khi KCS kieåm tra ñaït môùi ñoùng naép boàn.
Khi ñoùng daàu meø xuaát khaåu caàn chuù yù:
Veä sinh ñöôøng oáng: duøng khí neùn thoåi saïch daàu cuõ trong ñöôøng oáng daãn daàu töø boàn 805B (thuoäc ngaønh Tinh cheá) ñeán daàu meø ra phuy (thuoäc ngaønh BBTP). Daàu xaû ra ñöôïc höùng vaøo phuy (khoaûng 200 lít) vaø ñöôïc chuyeån giao laïi cho ngaønh Tinh cheá tinh luyeän laïi.
Traùng ñöôøng oáng baèng daàu môùi saûn xuaát ñaït tieâu chuaån, xaû ra khoaûng 200 lít vaø ñöôïc chuyeån qua söû duïng traùng laàn 1 phuy ñöïng daàu meø xuaát khaåu.
Traùng tieáp ñöôøng oáng daãn daàu baèng daàu môùi saûn xuaát, xaû ra khoaûng 200 lít vaø ñöôïc chuyeån qua söû duïng traùng laàn 2.
Tieáp tuïc coâng vieäc chieát daàu vaøo phuy cho ñeán heát loâ haøng xuaát khaåu.
Khi ñoùng hoaøn taát loâ haøng: khoùa van, daàu vaãn coøn löu laïi trong ñöôøng oáng cho ñeán khi saûn xuaát loâ haøng sau. Tieáp tuïc veä sinh ñöôøng oáng theo quy ñònh töø muïc 4.8.2.1, 4.8.2.2.
Ñoái vôùi daàu meø rang xuaát khaåu
Veä sinh boàn saïch (veùt boàn). Lau saïch boàn baèng daàu meø rang ñaït tieâu chuaån xuaát khaåu (boàn thuoäc ngaønh Sô cheá quaûn lyù). Khi nhaân vieân KCS kieåm tra ñaït môùi ñoùng naép boàn.
Veä sinh ñöôøng oáng: duøng khí neùn thoåi saïch daàu meø rang toàn trong oáng, höùng vaøo phuy chuyeån qua ñoùng daàu meø rang noäi ñòa (soá löôïng khoaûng 200 lít).
Traùng ñöôøng oáng baèng daàu meø rang xuaát khaåu môùi saûn xuaát ñaït tieâu chuaån, xaû ra khoaûng 200 lít höùng vaøo phuy ñöôïc chuyeån sang ñoùng daàu meø rang noäi ñòa.
Quy trình traùng phuy ñöïng daàu meø rang xuaát khaåu töông töï traùng phuy ñoùng daàu meø rang tinh luyeän xuaát khaåu. Daàu traùng phuy laø daàu meø tinh luyeän.
Tieáp tuïc coâng vieäc chieát daàu vaøo phuy theo ñuùng soá löôïng quy ñònh cho moãi phuy, ñeán heát loâ haøng xuaát khaåu.
Khi ñoùng hoaøn taát loâ haøng: khoùa van, daàu vaãn coøn löu trong oáng. Khi coù keá hoaïch saûn xuaát daàu meø rang xuaát khaåu, thì tieáp tuïc veä sinh ñöôøng oáng theo quy ñònh töø muïc 4.8.3.1, 4.8.3.5.
Chuaån bò can phuy tröôùc khi ñoùng daàu
Quy trình röûa can phuy
Chuaån bò
Xuùt, xaø phoøng pha saün trong phuy chöùa.
Nöôùc saïch.
Mouse ñeå chaø ngoaøi can.
Hoaït ñoäng
Röûa can
Duøng nöôùc laøm öôùt beân ngoaøi can dô.
Duøng dao caïo saïch caùc phieáu kieåm soaùt cuõ coøn laïi treân can.
Duøng mouse thaám xuùt chaø coï saïch beân ngoaøi cho can saïch.
Môû naép, nuùt cho can vaøo thuøng xuùt ñeå ngaâm.
Duøng voøi xòt maïnh nöôùc ñeå röûa beân trong vaø ngoaøi can cho saïch.
Duøng nuùt ñaõ röûa saïch ñaäy vaøo can.
Chaát can leân xe ñaåy ñeå giao cho ngaønh BBTP.
Ñònh möùc xaø phoøng non vaø xuùt: (80 kg xaø phoøng non + 5 kg xuùt) / 1000 can.
Röûa phuy
Phuy môùi (chöa qua söû duïng): khoâng röûa beân ngoaøi vaø beân trong, chuyeån qua khaâu traùng phuy.
Phuy cuõ (ñaõ chöùa daàu): nhaän töø khaùch haøng veà röûa beân ngoaøi baèng xaø phoøng vaø röûa laïi baèng nöôùc, cho saïch heát xaø phoøng, chuyeån qua khaâu traùng phuy theo quy ñònh.
Quy trình traùng can phuy
Traùng can
Can sau khi sôn logo vaø chöõ ñeå khoâ ñaït yeâu caàu caàn ñöôïc chuyeån qua khaâu traùng can (traùng 2 laàn baèng maùy). Tröôùc khi traùng, phaûi chaét nöôùc vaø kieåm tra can.
Ñaàu ca phaûi veä sinh saïch seõ thuøng chöùa daàu, bôm traùng, maùy chaét daàu.
Cho daàu vaøo moãi maùy 50 kg/ maùy.
Treân 2 voøi traùng daàu ñaët 2 can vaøo vaø môû tröôùc van cuûa voøi 1, môû caàu dao ñieän cho maùy hoaït ñoäng, phuû ñeàu daàu vaøo can khoaûng 5 ÷ 7 giaây. Môû van voøi 2, khoùa van voøi 1, daàu ñöôïc chuyeån qua voøi thöù 2 ñeå traùng can thöù 2, cöù nhö vaäy coâng vieäc ñöôïc tieán haønh lieân tuïc.
Luùc nghæ giaûi lao, nhôù ñeå 2 can vaøo 2 voøi traùng, taét caàu dao ñieän vaø khoùa van voøi phun (traùnh daàu vaêng leân phaân xöôûng luùc thao taùc).
Daàu traùng laàn 1 khoaûng 700 ÷ 800 can, nhaân vieân KCS kieåm tra khaû naêng cho pheùp söû duïng laïi cuûa daàu traùng, neáu chaát löôïng daàu traùng xaáu vöôït quaù möùc cho pheùp thì thay daàu môùi.
Daàu chaét traùng laàn 1 ñöôïc quay veà boàn chöùa daàu traùng laàn 1.
Can sau traùng laàn 1 di chuyeån treân giaøn chaét ñeå chaét daàu traùng coøn trong can. Khoâng ñaåy can quaù nhanh ñeå daàu trong can ñöôïc chaét kieät daàu.
Can sau traùng laàn 1 ñöôïc ñöa qua traùng laàn 2 (thao taùc töông töï laàn 1).
Coâng nhaân ñoaïn cuoái cuûa daây chuyeàn traùng can duøng tay nghieâng can ñeå chaét tieáp soá daàu coøn laïi. Khi chaét daàu, can phaûi ñöôïc xeáp ñaày treân giaøn môùi ñöôïc laáy can xuoáng, caùi tröôùc laàn löôït thay theá caùi sau. Khoâng ñöôïc laáy can quaù nhanh hoaëc quaù chaäm gaây aûnh höôûng ñeán löôïng daàu coøn laïi trong can vaø uøn taéc coâng vieäc.
Daùn phieáu kieåm tra leân can ñaõ chaét daàu ñeå phaân bieät loaïi can chöùa. Xeáp can leân xe, di chuyeån ñeán nôi ñoùng daàu.
Daàu chaét sau traùng laàn 2 ñöôïc ñöa veà boàn daàu traùng laàn 2. Nhaân vieân KCS kieåm tra neáu daàu coøn söû duïng ñöôïc seõ ñöa vaøo traùng laàn 1 cho ñôït sau. Ñoái vôùi daàu traùng can xaû moãi ngaøy: loaïi daàu naøo cho vaøo phuy chöùa noù (daàu döøa, daàu olein, daàu meø…).
Quy ñònh söû duïng daàu traùng can (vuoâng, deïp)
Löôïng daàu nhaän / 1 can: 200g.
Löôïng daàu coøn treân / 1 can: toái ña 90g.
Traùng phuy
Ñoái vôùi phuy cuõ chöùa daàu ñaëc
Phuy chöùa bô: traùng 1 laàn baèng daàu noùng (traùng maùy). Traùng laàn 2 baèng daàu nguoäi cho saïch, xoay nghieâng phuy ñeå chaét heát daàu cuõ.
Phuy daàu meø noäi ñòa: traùng 1 laàn, löôïng daàu laáy 0.7 kg/ phuy.
Phuy cuõ chöùa daàu: daàu meø tinh luyeän, daàu olein tinh luyeän: traùng maùy.
Phuy môùi:
Löôïng daàu laáy: toái ña 2 kg/ phuy, daàu coøn trong phuy: toái ña 0.6 ÷ 0.8 kg / phuy.
Daàu traùng laàn 1: khoaûng 100 phuy phaûi xaû ra ñeå tinh luyeän laïi.
Daàu traùng laàn 2: khoaûng 100 phuy chuyeån sang ñeå traùng laàn 1, traùng laàn 2 ñoåi daàu môùi.
Xöû lyù saûn phaåm khoâng phuø hôïp treân daây chuyeàn
Trung hoøa
Maùy ly taâm 4291 taùch khoâng ra baõ: hoài löu veà boàn 4270 ñoàng thôøi taêng theâm löôïng xuùt söû duïng.
Daàu sau röûa nöôùc (maùy ly taâm 4293):
Laãn nhieàu xaø phoøng, nhieàu nöôùc: hoài löu veà boàn 4270.
Daàu bò nhuõ: hoài löu veà boàn 4270 vaø phaù nhuõ.
Daàu ôû boàn 4284 bò nhuõ: phaù nhuõ taïi boàn baèng acid phosphoric.
Taåy maøu
Sau loïc ñaát / than (4112.1/2) neáu daàu khoâng trong: hoài löu treân boä loïc.
Sau loïc an toaøn (4120.1/2) neáu maøu khoâng ñaït, hoài löu veà boàn 4100 vaø ñieàu chænh löôïng than / ñaát söû duïng.
Daàu bò nhuõ taïi boàn 4100: phaù nhuõ baèng acid phosphoric taïi boàn.
Khöû muøi
Daàu sau khöû muøi khoâng ñaït (FFA, maøu, muøi, PoV): hoài löu veà boàn 4800 hoaëc 4807.
Neáu hoài löu khoâng ñaït (FFA, maøu…): traû veà boàn daàu thoâ 4270 ñeå xöû lyù laïi.
Loïc nguoäi
Daàu sau loïc nguoäi ñöôïc kieåm tra veà ñoä trong cuûa daàu, neáu daàu coøn môø, khoâng ñöôïc trong saùng thì phaûi loïc hoài löu laïi, cho ñeán ñaït yeâu caàu.
Taïi ngaønh Bao bì thaønh phaåm
Daây chuyeàn ñoùng daàu chai:
Nhaän chai töø kho : chai töø kho chuyeån qua daùn nhaõn phaûi saïch khoâng coù buïi baùm beân ngoaøi bao nhöïa. Neáu coù buïi traû veà kho ñeå xöû lyù laïi.
Daùn nhaõn: trong quaù trình daùn nhaõn, coâng nhaân phaùt hieän loaïi boû ghi nhaän vaø baùo thuû kho kyù nhaän laïi nhöõng chai, nhaõn bò loãi.
Roùt daàu vaøo chai:
Trong quaù trình roùt daàu neáu phaùt hieän daàu coù taïp chaát, buïi baùo ngay vôùi toå tröôûng saûn xuaát daàu chai ñeå xem xeùt vaø coù bieän phaùp xöû lyù. Neáu khoâng khaéc phuïc ñöôïc toå tröôûng baùo vôùi tröôûng ngaønh ñeå coù bieän phaùp xöû lyù.
Neáu chai bò chaûy phaûi loaïi ra, baùo toå tröôûng ghi nhaän vaøo soå, cuoái ca traû laïi cho kho.
Ñoùng nuùt: Nuùt phaûi vöøa vôùi mieäng chai, loaïi boû nhöõng nuùt heïp hoaëc roäng vaø baùo ngay vôùi thuû kho ñeå ghi nhaän vaøo roå.
Saáy maøng co: maøng co phaûi oâm töø coå chai ñeán naép chai, khoâng ñöôïc nhaên, raùch.
Maøng co quaù nhaên: ñieàu chænh laïi nhieät ñoä maùy saáy maøng co cho ñaït yeâu caàu.
Maøng co raùch: thaùo boû, thay maøng co môùi.
Ñoùng goùi vaøo thuøng giaáy:
Nhaõn öôùt phaûi gôõ boû nhaõn cuõ vaø daùn laïi nhaõn môùi.
Neáu chai bò dính daàu: duøng khaên lau khoâ.
Chai coù taïp chaát: loaïi ra, khui ra ñoå laïi can duøng ñeå traùng can. Nuùt khui ra phaûi vaën naép ñeå rieâng, nuùt ñöôïc nhaäp traû veà kho vaø ghi nhaän soá löôïng.
Ñoùng daàu xaù:
Can tröôùc khi vaøo traùng daàu phaûi ñöôïc chaét saïch nöôùc. Loaïi boû can dô, coù muøi laï vaø traû veà boä phaän röûa can.
Can sau traùng laàn 1, 2 ñöôïc chaét treân giaøn. Löôïng daàu coøn laïi trong can toái ña 90g/can.
Trong quaù trình ñoùng daàu, neáu phaùt hieän can chaûy phaûi loaïi boû.
Ñoùng daàu phuy:
Phuy môùi duøng cho xuaát khaåu: traùng 2 laàn (traùng maùy). Löôïng daàu coøn laïi trong phuy: toái ña 0.8 kg/ phuy. Neáu nhieàu hôn phaûi chaét laïi.
Traùng phuy: phuy ñöïng daàu oleâin, daàu meø phaûi traùng baèng maùy. Phuy ñöïng daàu naønh, daàu döøa: traùng baèng tay (rieâng daàu döøa phaûi baèng tay 2 laàn). Löôïng daàu coøn trong phuy: toái ña 0.5 kg/phuy.
Tröôùc khi traùng phaûi kieåm tra phuy: neáu trong phuy coù nöôùc, phaûi traùng baèng daàu noùng tröôùc. Neáu phaùt hieän phuy ræ seùt thì loaïi boû.
Trong quaù trình roùt daàu, neáu phaùt hieän phuy bò chaûy, cho haøn tröôùc khi nhaäp kho.
saûn xuaát shortening
Yeâu caàu vaø tính chaát
Coù tính deûo, maøu traéng ñuïc, xoáp, beà maët boùng, lieàn, khoâng bò nöùt, nhieät ñoä noùng chaûy cao 40 ÷ 53. ÔÛ daïng noùng chaûy, shortening trong suoát, maøu vaøng nhaït, khoâng muøi, vò ñaëc tröng cuûa nguyeân lieäu ban ñaàu. Caùc chæ soá PoV, AV, taïp chaát töông töï nhö daàu loûng.
Quy trình saûn xuaát shortening
Sô ñoà quy trình saûn xuaát shortening
Hình 51: Sô ñoà 2 quy trình saûn xuaát shortening
Giaûi thích quy trình (B)
Nguyeân lieäu duøng ñeå saûn xuaát shortening chuû yeáu laø daàu palm stearine (ñaõ tinh luyeän).
Bôm daàu vaøo boàn khuaáy troän vôùi tyû leä aán ñònh. Cho caùnh khuaáy hoaït ñoäng. Gia nhieät daàu ôû 55 ÷ 60 tuøy theo loaïi daàu coù ñieåm noùng chaûy cao hay thaáp. Cho chaát choáng oxi hoùa vôùi tyû leä 0.2% so vôùi daàu.
Khôûi ñoäng caùc maùy bôm, maùy troän, maùy laïnh. Töø boàn khuaáy troän, daàu ñöôïc bôm qua boä loïc tröôùc khi ñöa ñeán maùy troän laïnh. Taïi ñaây, daàu bò laáy nhieät vaø giaûm nhieät ñoä xuoáng töø töø (25 ÷ 30), tieáp tuïc cho qua thieát bò nhoài nhuyeãn ñeå hoãn hôïp coù ñoä ñoàng nhaát cao.
Khi thaáy shortening ñaït traïng thaùi caûm quan theo yeâu caàu thì môû van cho shortening vaøo bao bì.
Höôùng daãn thao taùc khaâu saûn xuaát shortening (quy trình B)
Chuaån bò
Kieåm tra:
Ñieän theá: 220 V
AÙp löïc hôi gia nhieät: 4 kg/ cm2.
AÙp löïc nöôùc khoaûng 2 kg/ cm2.
Kieåm soaùt nguyeân lieäu chöùa ôû caùc boàn V701, V702.
Kieåm soaùt veä sinh caùc boàn khuaáy troän V703, V704.
Kieåm soaùt soá löôïng vaø veä sinh bao bì ñeå voâ shortening.
Kieåm soaùt boä loïc daàu FL 702b veà maët veä sinh vaø kieåm tra löôùi coù ñaït yeâu caàu khoâng.
Kieåm tra vaø cho caùc maùy troän VT701, VT702, VT703 hoaït ñoäng khoâng taûi vaø taét maùy neáu khoâng hoaït ñoäng toát.
Kieåm soaùt vaø chænh caùc caân.
Hoaït ñoäng
Bôm 1000 lít daàu töø V701 hoaëc V702 vaøo boàn khuaáy troän V703, V704 vôùi tyû leä aán ñònh, cho ñoäng cô khuaáy troän vaø môû van hôi gia nhieät daàu, duy trì nhieät ñoä 55 ÷ 60tuøy theo loaïi daàu coù nhieät ñoä noùng chaûy cao hay thaáp. Neáu 1 trong 2 boàn V703 hoaëc V704 ñang ñöôïc söû duïng thì boàn coøn laïi phaûi ôû trong traïng thaùi chuaån bò.
Cho caùc bôm vaø maùy troän sau ñaây laàn löôït hoaït ñoäng theo thöù töï: P708, VT703, VT702, VT701 vaø bôm P707b.
Môû van xaû nöôùc vaøo caùc boä ngöng tuï RF701a, b cuûa heä thoáng maùy laïnh, sau ñoù cho maùy laïnh RF701 hoaït ñoäng.
Môû van hoài löu ñeå daàu sau khi qua khoûi bôm P708 trôû veà caùc boàn V703 hay V704 trong thôøi gian ñaàu.
Môû van xaû daàu töø V703 hoaëc V704 xuoáng boä loïc FL702b. Daàu sau khi qua boä loïc seõ qua heä thoáng bôm ñaåy troän vaø hoaøn löu trôû veà boàn V703 hoaëc V704.
Ñôïi haï aùp cuûa maùy RF701 giaûm xuoáng 0 kg/cm2, môû van giaõn nôû ñaët taïi VT701. Töø VT701 coù boä boác hôi ôû maùy laïnh neân daàu sau khi qua VT701 seõ giaûm nhieät ñoä.
Ñôïi nhieät ñoä daàu sau khi qua VT701 haï xuoáng 30 ÷ 40 môû voøi nhoû ôû VT701 cho 1 ít daàu ra neáu daàu hôi ñaëc seät thì khoùa van laïi.
Ñieàu chænh van giaõn nôû ñeå haï nhieät ñoä daàu ñeán nhieät ñoä thích hôïp sao cho daàu khi vaøo bao bì coù hình thöùc ñaëc, seät vaø traéng nhö söõa. Thaønh phaåm luùc naøy laø shortening.
Sau khi daàu ñaït tieâu chuaån treân, môû van cho daàu vaøo bao bì ñoàng thôøi khoùa van hoài löu khoâng cho daàu trôû veà V703 hoaëc V704.
Kieåm soaùt khi hoaït ñoäng
Kieåm soaùt nhieät ñoä trong caùc boàn chöùa V701, V702, V703 vaø V704, khoâng vöôït quaù 70.
Kieåm soaùt ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa caùc bôm P707b, P708 vaø caùc maùy troän VT701, VT702, VT703. Kim Ampe keá phaûi ôû trong khoaûng aán ñònh cho pheùp cuûa moãi maùy.
Kieåm soaùt thöôøng xuyeân cao aùp vaø haï taàng, nhôùt ôû bi vaø nöôùc laøm nguoäi maùy laïnh RF701.
Kieåm soaùt doøng ñieän tieâu thuï cuûa ñoäng cô keùo maùy khoâng ñöôïc quaù 30A toái ña.
Kieåm soaùt daàu ôû caùc boàn V703, V704 ñeå kòp thôøi cung caáp cho heä thoáng khi 1 trong 2 boàn ñaõ ñöôïc söû duïng heát.
Thöôøng xuyeân kieåm soaùt thaønh phaåm luùc vaøo bao bì ñeå kòp thôøi chænh ñoä laïnh taïi VT701 cho thích hôïp veà ñoä ñaëc.
Ngöng maùy
Khi caùc boàn khuaáy troän V703 vaø V704 ñaõ heát daàu, khoùa van xaû daàu xuoáng boä loïc FL702b, sau ñoù cho vaøo 1 trong 2 boàn naøy khoaûng 30 ÷ 50 lít daàu loûng, gia nhieät vaø duy trì nhieät ñoä 60 ÷ 70 ñeå chuaån bò röûa ñöôøng oáng traùnh tröôøng hôïp shortening ñoâng ñaëc laøm kín ñöôøng oáng.
Khoùa van giaõn nôû taïi VT702 ñeå daàu khoâng bò laøm laïnh sau khi qua maùy troän naøy, sau ñoù taét maùy laïnh nhöng vaãn ñeå nöôùc vaøo boä ngöng tuï vaø loøng maùy ñeå ngöng tuï amoniac vaø laøm nguoäi loøng maùy.
Ñôïi shortening ñaõ voâ bao bì heát, môû van hoài löu ñeå daàu coù theå daãn veà boàn V703 hoaëc V704 chuaån bò cho giai ñoaïn röûa loøng oáng.
Môû van xaû daàu loûng töø V703 hoaëc V704 xuoáng boä loïc vaø daàu seõ di chuyeån qua maùy troän VT701, VT702, VT703 vaø qua bôm P708 trôû veà caùc boàn V703 hoaëc V704, duy trì traïng thaùi naøy trong 10 phuùt ñeå röûa saïch ñöôøng oáng.
Sau thôøi gian naøy môû van xaû daàu loûng vaøo 1 thuøng chöùa rieâng baèng voøi ra thaønh phaåm. Sau khi V703 hoaëc V704 xaû heát daàu, khoùa van nöôùc noùng duøng ñeå gia nhieät daàu taïi V703 hoaëc V704 sau ñoù taét ñoäng cô khuaáy.
Sau khi daàu loûng ñaõ ñöôïc xaû heát ra thuøng chöùa rieâng, taét laàn löôït bôm P707b, maùy troän VT701, VT702, VT703 vaø bôm P708.
Khoùa van nöôùc laøm nguoäi vaø boä ngöng tuï RFH701a, b vaø loøng maùy laïnh RF701.
Höôùng daãn vaän haønh maùy nhoài nhuyeãn
Kieåm tra
Kieåm tra beân ngoaøi maùy.
Kieåm tra daây curoa.
Kieåm tra ñieän cung caáp.
Hoaït ñoäng
Môû van naïp lieäu.
Khoùa van thaùo lieäu.
Môû van hoài löu veà boàn.
Vaän haønh caùc boàn V701, V702, V703, V704, maùy laïnh.
Ñoùng contact maùy nhoài nhuyeãn.
Daàu tuaàn hoaøn tôùi khi daàu ra ôû maùy nhoài nhuyeãn ñaït ñoä chaët vaø xoáp nhaát ñònh.
Khoùa van hoài löu veà boàn, môû van thaùo lieäu.
Ngöng hoaït ñoäng
Ngöng vaän haønh caùc boàn, ngaét contact maùy nhoài nhuyeãn.
Thoåi khí neùn saïch ñöôøng oáng, veä sinh ñöôøng oáng.
Khoùa van naïp lieäu.
Khoùa van thaùo lieäu.
Ngöng hoaït ñoäng khi coù söï coá.
Khi nghe coù tieáng keâu laï do coù vaät laï trong loøng maùy, hoûng oå tröôït: taét maùy, baùo caùo cho tröôûng ca ñeå xöû lyù.
Khi daàu ra loûng, khoâng ñaït ñoä chaët vaø xoáp nhaát ñònh, ñieàu chænh van thoaùt lieäu cho tôùi khi daàu ra ñaït yeâu caàu.
Khi daàu ra ñaëc, môû van gia nhieät vaøo maùy.
Veä sinh – baûo döôõng
Veä sinh beân trong maùy, ñöôøng oáng.
Thöôøng xuyeân tra daàu, boâi trôn oå tröôït.
Ñònh kyø thay oå tröôït, daây curoa.
Ñònh kyø kieåm tra taám chaën, dao gaït.
Thöôøng xuyeân lau chuøi beân trong vaø ngoaøi maùy.
Veä sinh khu vöïc xung quanh.
laáy maãu vaø kieåm tra chaát löôïng
Laáy maãu
Laáy maãu baùn thaønh phaåm
Nguyeân taéc
Laáy maãu ñuùng vò trí.
Duïng cuï laáy maãu phaûi khoâ vaø saïch.
Phaïm vi aùp duïng
Ngaønh sô cheá: Caùc khaâu eùp daàu thoâ vaø rang.
Ngaønh tinh cheá : caùc khaâu trung hoøa, taåy maøu, khöû muøi, saûn xuaát shortening vaø phoái troän daàu.
Tieán haønh laáy maãu
Ngaønh sô cheá
Baûng 61: Höôùng daãn laáy maãu ngaønh sô cheá
Maãu
Taàn soá laáy maãu
Côõ maãu (khoaûng)
Duïng cuï laáy maãu
Nôi laáy maãu
Ngöôøi thöïc hieän
Daàu eùp thoâ
3 laàn/ca
100ml
Ca inox
Maùng ra daàu maùy eùp loïc
KCS
Daàu eùp rang
5 laàn/ca
100ml
Ca inox
Maùng ra daàu caùc maùy eùp
KCS
Baõ eùp
3 laàn/ca
500g
Xoâ nhöïa
Nôi ñoùng bao
KCS
Nguyeân lieäu sau rang
2 laàn/ca
100g
Loï thuûy tinh
Cöûa ra nguyeân lieäu sau rang
KCS
Nguyeân lieäu trong loøng eùp
2 laàn/ca
100g
Loï thuûy tinh
Cöûa oáng naïp lieäu daãn xuoáng maùng eùp
KCS
Chuù yù: khi laáy maãu nguyeân lieäu sau khi rang vaø nguyeân lieäu chöng saáy xong phaûi ñaäy naép chia thuûy tinh laïi.
Ngaønh tinh cheá
Baûng 62: Höôùng daãn laáy maãu ngaønh tinh cheá
Maãu
Taàn soá laáy
Côõ maãu (khoaûng)
Duïng cuï laáy maãu
Nôi laáy maãu
Ngöôøi thöïc hieän
Ghi chuù
Shortening tröôùc ñoùng goùi
Töøng boàn
100ml
Becher
Boàn chuaån bò phoái troän
Coâng nhaân saûn xuaát (CNSX)
Laáy khi caàn thieát
Shortening thaønh phaåm
3 laàn/ca
100ml
Becher
Nôi ra bao bì
CNSX hoaëc KCS
Daàu thoâ
Toái thieåu 1 laàn/ca
100ml
Becher
Taïi boàn daàu thoâ chuaån bò trung hoøa
CNSX
Daàu sau röûa nöôùc
1 giôø/maãu
200ml
Becher
Maùy ly taâm taùch nöôùc
CNSX
Chæ thöû daàu coù trung hoøa baèng kieàm
Daàu sau taåy maøu
1 giôø/maãu
200ml
Becher
Maùy loïc
CNSX
Daàu sau khöû muøi
1 giôø/maãu
200ml
Becher
Maùy loïc
CNSX
Daàu tröôùc khi phoái troän
1 ÷ 2 laàn/boàn
100ml
Becher
Boàn chuaån bò phoái troän
CNSX
Laáy khi caàn
Daàu ñaõ phoái troän
1 ÷ 2 laàn/loaïi daàu
100ml
Becher
Boàn phoái troän
CNSX
Laáy maãu thaønh phaåm
Nguyeân taéc
Laáy ñuùng vò trí quy ñònh.
Phaûi quan saùt ñuùng soá hieäu boàn, hay teân loâ haøng ñoùng goùi saün.
Duïng cuï laáy maãu phaûi khoâ, saïch, laáy maãu phaûi ñaïi dieän.
Phaïm vi aùp duïng
Laáy maãu caùc loaïi daàu thaønh phaåm tröôùc khi ñoùng goùi, ñang ñoùng goùi treân daây chuyeàn, thaønh phaåm sau ñoùng goùi vaø saûn phaåm do khaùch haøng traû veà.
Caùch laáy maãu
Duïng cuï
Laáy maãu boàn: oáng laáy maãu hình truï inox.
Laáy maãu phuy, can: oáng laáy maãu hình truï daøi baèng thuûy tinh hay nhöïa.
Vò trí laáy maãu
Boàn ñöùng: phaàn döôùi, giöõa, treân, theo tæ leä 1:2:1.
Xe boàn: laáy phaàn döôùi, giöõa, treân theo tæ leä 1:1:1.
Phuy: laáy töø treân xuoáng saùt ñaùy phuy.
Can: laáy töø treân xuoáng saùt ñaùy can.
Tieán haønh laáy maãu
Laáy maãu trong quy trình saûn xuaát
Baûng 63: Höôùng daãn laáy maãu trong quy trình saûn xuaát
Maãu daàu
Côõ maãu/laàn (toái thieåu)
Duïng cuï
Nôi laáy maãu
Ngöôøi thöïc hieän
Ghi chuù
Tröôùc ñoùng goùi
200ml
OÁng inox vaø becher
Daàu trong boàn chuaån bò ñoùng goùi
CNSX, KCS
Chai ñang ñoùng goùi
100ml
Becher
Voøi ra daàu vaøo bao bì
KCS
Kieåm tra khi caàn
Daàu xaù ñang ñoùng goùi
100ml
OÁng laáy maãu, becher
Daàu trong bao bì ñaõ ñoùng goùi
KCS
Kieåm tra khi caàn
Daàu chai sau ñoùng goùi
1%/loâ
Laáy treân toång loâ haøng
KCS
Ñeå qua 8 ÷ 12 giôø kieåm tra caûm quan, ñoä chaûy
Laáy maãu saûn phaåm xuaát khaåu
Laáy 10% treân toång soá loâ hoaëc theo yeâu caàu cuûa cô quan ñaïi dieän cho khaùch haøng ñeán laáy maãu.
Sau khi chia maãu trung bình, maãu löu laïi phaûi coù nhaõn ghi roõ ngaøy laáy maãu, cô quan laáy maãu, soá löôïng loâ haøng, loâ haøng saûn xuaát ngaøy theo marca ghi treân bao bì vaø coù nieâm phong cuûa cô quan laáy maãu.
Laáy maãu saûn phaåm do khaùch haøng traû veà
Ghi nhaän tình traïng bao bì: nguyeân veïn hay khoâng nguyeân veïn.
Ghi nhaän lyù do khaùch haøng traû veà.
Laáy maãu 1% treân toång soá loâ haøng daàu chai, nhöng khoâng ít hôn löôïng caàn thieát ñeå thöû.
Laøm maãu trung bình ñeå kieåm tra thöû nghieäm töø toång löôïng maãu ñaõ laáy nhöng khoâng ít hôn 200ml.
Kieåm tra chaát löôïng
Ngaønh sô cheá
Cheá ñoä laáy maãu
Nhaân vieân phoøng KCS coù nhieäm vuï laáy maãu taïi phaân xöôûng, taàn xuaát laáy maãu 3 laàn ñoät xuaát trong ca.
Rieâng daàu meø rang: 1 giôø 30 phuùt laáy maãu 1 laàn.
Caùc möùc chaát löôïng cho töøng loaïi nguyeân lieäu eùp
(Xem Baûng 31, Baûng 33)
Phöông thöùc kieåm tra
Tröôùc khi saûn xuaát
Nguyeân lieäu chuyeån eùp: laáy maãu theo töøng ñôït kieåm tra, kieåm tra haøm löôïng daàu, aåm, taïp chaát.
Trong quaù trình saûn xuaát
AÅm chöng saáy: laáy maãu kieåm haøm löôïng % aåm trong nguyeân lieäu ñaõ chöng saáy.
AÅm sau rang: laáy maãu kieåm haøm löôïng % aåm trong nguyeân lieäu ñaõ rang (chæ kieåm ñoái vôùi daàu eùp rang).
Baõ eùp: Laáy maãu kieåm haøm löôïng % daàu coù trong baõ khoâ.
Daàu eùp:
Laáy maãu kieåm AV, ño maøu.
Kieåm % aåm, % taïp chaát (duøng maãu löu chung trong ñôït eùp hay töøng thaùng ñeå phaân tích).
Ngaønh tinh cheá
Cheá ñoä laáy maãu
Coâng nhaân caùc khaâu: trung hoøa, taåy maøu, khöû muøi, phoái cheá loïc daàu coù nhieäm vuï laáy maãu yeâu caàu phoøng KCS phaân tích caùc chæ tieâu ñeå ñieàu chænh coâng ngheä.
Nhaân vieân KCS coù nhieäm vuï laáy maãu ñoät xuaát caùc khaâu: khöû muøi, saûn xuaát shortening taïi phaân xöôûng.
Phöông thöùc kieåm tra: theo ca saûn xuaát
Khaâu tinh luyeän: 1 giôø/maãu
Khaâu trung hoøa:
AV daàu thoâ
AV daàu röûa nöôùc
Kieåm xaø phoøng ñònh tính (aùp duïng cho daàu qua trung hoøa kieàm)
Khaâu taåy maøu:
AV daàu sau taåy maøu
Ño maøu
Ñoä trong
Khaâu khöû muøi
AV daàu sau khöû muøi, PoV, ño maøu
Caûm quan ñoä trong saùng, muøi
Mp vaø maøu cuûa daàu ñaëc (doàn chung maãu cuoái ca kieåm 1 laàn)
Xaø phoøng ñònh löôïng (chæ laøm khi coù söï coá)
Caân hoùa chaát choáng oxi hoùa, pha acid citric cho saûn xuaát
Löu maãu kieåm ñoái chöùng khi caàn thieát
Khaâu saûn xuaát shortening
AV, PoV, ño maøu, Mp (1 laàn/ca)
Caûm quan ñoä trong saùng, muøi
Caân kieåm tra khoái löôïng tònh (töøng ca saûn xuaát)
Khaâu pha cheá vaø loïc daàu
Av, PoV, ño maøu
Caûm quan ñoä trong saùng, muøi
Ngaønh bao bì thaønh phaåm
Cheá ñoä laáy maãu
Coâng nhaân khaâu thaønh phaåm coù nhieäm vuï laáy maãu daàu caùc boàn tröôùc khi ñoùng goùi döôùi söï giaùm saùt cuûa nhaân vieân KCS.
Phöông thöùc kieåm tra
Kieåm tra tuùi loïc caùc boàn daàu thaønh phaåm tröôùc khi ñoùng goùi
Neáu giaáy loïc saïch, khoâng coù caën ñen: cho bôm daàu ra boàn nhoû.
Khi giaáy loïc coù nhieàu caën ñen: cho thay giaáy loïc vaø hoài löu tieáp, tieáp tuïc kieåm tra laïi ñeán khi naøo ñaït môùi cho ra.
Laáy maãu vaø kieåm tra chaát löôïng daàu (AV, PoV, maøu, muøi, ñoä trong) caùc boàn daàu thaønh phaåm chuaån bò cho ñoùng goùi (haøng ngaøy). Neáu ñaït caùc chæ tieâu môùi caáp phieáu chaát löôïng cho ñoùng goùi, neáu khoâng ñaït seõ laäp bieân baûn yeâu caàu cho xöû lyù laïi.
Kieåm tra taát caû caùc loaïi daàu thaønh phaåm hieän coù chöùa trong boàn vôùi caùc chæ tieâu AV, PoV, maøu, muøi, ñoä trong saùng, ñoä boït.
Kieåm tra daàu ñoùng treân daây chuyeàn: chai, naép, nuùt, nhaõn ghi ngaøy saûn xuaát vaø haïn söû duïng, caûm quan ñoä trong saùng cuûa daàu khi ñoùng vaøo chai, ñoä kín cuûa nuùt chai.
Kieåm tra khoái löôïng tònh cuûa daàu xaù ñaõ ñoùng trong bao bì.
Kieåm tra lieân tuïc vieäc traùng suùc phuy, can.
Kieåm tra can nhaäp vaøo nhaø maùy.
Caáp phieáu xaùc nhaän chaát löôïng thaønh phaåm nhaäp kho.
Löu maãu theo doõi töøng loâ saûn xuaát ñeå phaùt hieän nhöõng bieán ñoäng chaát löôïng theo thôøi gian
Kieåm tra daàu traùng:
PoV = 5 meq/kg, toái ña
Ñoä ñuïc (laãn nöôùc trong daàu) cuûa daàu: laáy 40ml daàu traùng cho vaøo coác thuûy tinh 100ml, duøng maùy saáy tay, saáy khoaûng 2 phuùt, daàu phaûi trong saùng vaø khoâng coù caën.
Neáu khoâng ñaït 1 trong nhöõng yeâu caàu treân: cho thay daàu traùng môùi.
saûn phaåm
Saûn phaåm
Saûn phaåm daàu chai
Cooking oil
Thaønh phaàn chính (ñaây laø nhöõng thaønh phaàn ñöôïc ghi treân nhaõn, thaønh phaàn thöïc cuûa daàu coù theå thay ñoåi): daàu naønh, daàu olein, daàu phoäng
Coâng duïng: chieân, xaøo, laøm baùnh, xoát tröùng.
Caùc loaïi bao bì: 250 ml, 400ml, 1 lít, 2 lít, 5 lít.
Hình 71: Saûn phaåm daàu cooking oil
Vò gia
Thaønh phaàn chính: daàu palm olein, daàu naønh, daàu phoäng.
Coâng duïng:
Caùc loaïi bao bì: 250 ml, 400ml, 1 lít, 2 lít, 5 lít.
Hình 72: Saûn phaåm daàu Vò Gia
Haûo vò
Thaønh phaàn chính: daàu naønh, daàu palm olein, daàu meø.
Coâng duïng: troän xaø laùch, chieân, xaøo, xoát tröùng.
Caùc loaïi bao bì: 250 ml, 400ml, 1 lít, 2 lít, 5 lít.
Hình 73: Saûn phaåm daàu Haûo Vò
Daàu naønh
Thaønh phaàn chính: daàu naønh
Coâng duïng: chieân, xaøo, laøm baùnh, xoát tröùng.
Caùc loaïi bao bì: 1 lít, 2 lít, 5 lít
Hình 74: Saûn phaåm daàu naønh
Daàu höông meø
Thaønh phaàn chính: daàu meø, daàu olein, daàu naønh.
Coâng duïng: chieân, xaøo, troän, laøm baùnh, xoát tröùng.
Caùc loaïi bao bì: 250ml, 1 lít, 5 lít.
Hình 75: Saûn phaåm daàu höông meø
Daàu meø tinh luyeän (TL)
Thaønh phaàn chính: daàu meø
Coâng duïng: troän xaø laùch, chieân, xaøo…
Caùc loaïi bao bì: 250 ml, 1 lít.
Hình 76: Saûn phaåm daàu meø TL
Daàu meø rang
Thaønh phaàn chính: daàu meø
Coâng duïng: troän xaø laùch, öôùp.
Caùc loaïi bao bì: 250ml.
Hình 77: Saûn phaåm daàu meø rang
Caùc daïng saûn phaåm khaùc
Shortening:
Thaønh phaàn chính: daàu palm stearin, daàu palm olein.
Bao bì: tuùi PE 20 kg chöùa trong thuøng carton hoaëc giao haøng baèng xe boàn. Xe boàn duøng ñeå vaän chuyeån shortening coù heä thoáng gia nhieät ñeå laøm noùng chaûy shortening.
Hình 78: Saûn phaåm shortening
Daàu can, daàu xaù vaø xe boàn:
Caùc loaïi daàu naøy cung caáp cho khaùch haøng khi khaùch haøng yeâu caàu soá löôïng lôùn hoaëc nhöõng ngöôøi mua leû nhöng khoâng söû duïng loaïi daàu chai, giuùp giaûm giaù thaønh, thuaän lôïi cho caû phía coâng ty vaø khaùch haøng.
Baûng 71: Tieâu chuaån chaát löôïng cuûa moät soá saûn phaåm daàu loûng
STT
Teân chæ tieâu
Ñôn vò
Daàu meø TL
Daàu meø rang
Daàu naønh TL
Daàu cooking
1
Chæ soá acid, toái ña
mg KOH/g
0.1
4
0.1
0.2
2
Ñoä aåm, taïp chaát, toái ña
%
0.1
0.25
0.1
0.1
3
Chæ soá peroxide, toái ña
meq/kg
__
__
2
2
4
Chæ soá iod (Wijs)
mgI2/g
103÷117
103÷120
110÷135
56÷120
5
Chæ soá xaø phoøng hoùa
mg KOH/g
186÷196
186÷196
185÷196
195÷260
6
Haøm löôïng xaø phoøng
%
__
__
0.005
0.005
7
Tyû khoái, 30
g/ml
0.91÷0.92
0.91÷0.92
0.91÷0.92
0.9÷0.918
8
Chæ soá khuùc xaï,
1.466÷1.472
1.466÷1.472
1.465÷1.472
1.4575÷1.4700
9
Haøm löôïng chaát khoâng xaø phoøng
%
0.8
0.8
0.8
0.8
10
Maøu (lovibond), toái ña
Cuvet inch
3 ñoû - 25 vaøng
5÷6 ñoû - 40÷50 vaøng
2 ñoû - 20 vaøng
3.5 ñoû - 2.5 vaøng
Baûng 72: Tieâu chuaån chaát löôïng saûn phaåm shortening
STT
Teân chæ tieâu
Ñôn vò
Shortening
1
Chæ soá acid, toái ña
mgKOH/g
0.5
2
Chæ soá peroxyt, toái ña
mg/g
2
3
Chæ soá iod (Wijs), toái ña
g I2/100g maãu
30÷45
4
Chæ soá xaø phoøng hoaù
mgKOH/g
190÷220
5
Haøm löôïng nöôùc vaø chaát bay hôi, toái ña
%
0.05
6
Nhieät ñoä noùng chaûy
40÷53
7
Haøm löôïng chaát khoâng xaø phoøng hoaù, toái ña
%
0.8
8
Haøm löôïng xaø phoøng, toái ña
%
0.005
Baûng 73: Tieâu chuaån chaát löôïng cuûa moät soá saûn phaåm
Loaïi daàu
AV (toái ña)
mg KOH/kg
PoV (toái ña)
meq/kg
Maøu lovibond, cell 5¼”
Ñoû (toái ña)
Vaøng
Cooking chai
0.15
2.0
1.8
18
Vò Gia chai
0.15
2.0
1.8
18
Naønh chai
0.15
2.0
1.2
12
Höông meø chai
0.20
2.0
3.0
30
Meø TL chai
0.15
1.5
1.2
12
Meø TL xuaát khaåu (XK)
0.10
Khoâng quy ñònh
1.0
10
Meø TL (cho coâng ty söõa)
0.08
0.8
1.5
15
Cooking xaù
0.20
2.0
2.5
25
Naønh xaù
0.20
2.5
1.7
17
Döøa xaù
0.10
1.0
1.5
15
P.O (cho coâng ty söõa)
0.08
0.8
2.5
25
P.O
0.20
2.0
2.5
25
P. oil
Theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng
Shortening
Meø rang XK
Meø rang noäi ñòa
4.0
4.0
40
Noùi chung, caùc chæ tieâu chaát löôïng cuûa saûn phaåm phuï thuoäc vaøo yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Ngoaøi caùc chæ tieâu thoâng thöôøng nhö treân, neáu khaùch haøng yeâu caàu theâm veà haøm löôïng caùc kim loaïi nhö Zn, Hg, Pb… thì coâng ty seõ ñöa maãu ñi phaân tích ñeå ñaûm baûo chaát löôïng.
Coâng thöùc phoái cheá moät soá loaïi daàu
Daàu cooking
Daàu cooking thöôøng
Baûng 74: Coâng thöùc phoái cheá daàu cooking thöôøng
Coâng thöùc
Daàu phoái cheá (%)
Naønh TL
Caûi TL
Olein TL
1
20
0
80
2
30
0
70
3
40
0
60
4
0
30
70
5
10
10
80
6
20
10
70
7
0
20
80
8
20
20
60
Daàu cooking cao caáp
Baûng 75: Coâng thöùc phoái cheá daàu cooking cao caáp
Coâng thöùc
Daàu phoái cheá (%)
Naønh TL
Caûi TL
Olein TL
1
50
0
50
2
80
0
20
3
90
0
10
4
0
50
50
5
0
80
20
6
50
50
0
7
70
30
0
8
70
0
30
9
80
20
0
10
20
80
0
11
0
70
30
12
40
10
50
13
30
20
50
Daàu höông meø
Baûng 76: Coâng thöùc phoái cheá daàu höông meø
Coâng thöùc
Loaïi saûn phaåm
Daàu phoái cheá (%)
Daàu meø TL
Daàu naønh TL
Daàu olein TL
Daàu meø rang
1
Höông meø thöôøng
20
0
78.5
1.5
2
Höông meø thöôøng
10
10
79
1
3
Höông meø cao caáp
10
28
60
2
4
Höông meø cao caáp
10
28
60.5
1.5
5
Höông meø cao caáp
20
30
48.5
1.5
6
Höông meø cao caáp
20
50
28.5
1.5
Phuï luïc
Tieâu chuaån cuûa moät soá hoùa chaát
Vitamin E
Traïng thaùi: daïng loûng, maøu vaøng naâu.
Haøm löôïng tocopherol: 96%.
Chæ soá acid: toái ña 2mg KOH/g.
Tæ troïng (20): 0.947 ÷ 0.955.
Tro sulfat: toái ña 0.1%.
Haøm löôïng kim loaïi naëng: toái ña 10ppm.
Haøm löôïng asen: toái ña 3ppm.
Haøm löôïng chì: toái ña 10ppm.
Haøm löôïng keõm: toái ña 25ppm.
Than hoaït tính
Ñoä haáp phuï maøu:
Siro (%): 83.5 ÷ 85.7.
Caramel (%): 96.3 ÷ 96.5.
pH: 6 ÷ 6.9.
Haøm löôïng Clo (Cl-): 0.09 ÷ 0.11%.
Haøm löôïng saét (Fe2+ , Fe3+): 0.013 ÷ 0.019%.
Ñaát hoaït tính
Ñoä haáp phuï beà maët: 320 ÷ 350 m2/g.
pH: 2.5 ÷ 3.
Haøm löôïng acid: toái ña 0.3% H2SO4.
AÅm töï do (2 giôø, 110): toái ña 10% (ñoä aåm thoâng thöôøng khoaûng 7%)
Xuùt ñeå trung hoøa
Haøm löôïng NaOH: 451%.
Haøm löôïng NaCl: <0.05%.
Haøm löôïng Na2CO3: <0.6%.
Haøm löôïng saét chuyeån thaønh Fe2O3: <5ppm.
Haøm löôïng NaClO3: <0.01%.
Haøm löôïng kim loaïi naëng (qui ra chì): <20ppm.
Haøm löôïng asen (quy ra As3O3): <2ppm.
Acid citric
Tinh theå traéng, khoâng maøu, khoâng muøi, vò chua, deã tan trong nöôùc.
Nhieät ñoä noùng chaûy: 100.
Nhieät ñoä phaân huûy: 173.
Haøm löôïng acid citric: toái thieåu 99%.
Haøm löôïng kim loaïi naëng: <1ppm
Haøm löôïng acid oxalic: <10ppm
Haøm löôïng sulfat: <30ppm.
Haøm löôïng canxi: <10ppm.
Haøm löôïng asen: <0.5ppm.
Butylated hydroxyanisole
Haøm löôïng butylated hydroxyanisole (BHA): toái thieåu 95%.
Nhieät ñoä noùng chaûy: 48 ÷ 60.
Haøm löôïng hydroquinon: toái ña 0.2%.
Haøm löôïng saét: toái ña 5ppm.
Haøm löôïng asen: toái ña 2ppm.
Haøm löôïng chì: toái ña 2ppm.
Haøm löôïng kim loaïi naëng: toái ña 10ppm.
Haøm löôïng tro sulfat: toái ña 0.01%.
Butylated hydroxytoluene
Daïng tinh theå traéng, muøi nheï.
Haøm löôïng butylated hydroxytoluene (BHT): toái thieåu 99%.
Haøm löôïng tro: toái ña 0.002%.
Nhieät ñoä noùng chaûy: 69.7.
Tert-butylhydroquinone
Daïng boät maøu traéng, muøi nheï.
Haøm löôïng tert-bytylhydroquinone (TBHQ): toái thieåu 99%.
Haøm löôïng 2-5.di-t-butyl hydroquinon: <0.2%.
Haøm löôïng hydroquinon: <0.1%.
Haøm löôïng t-butyl-p-benzoquinon: <0.2%.
Nhieät ñoä soâi (1atm): 30.
Vuøng noùng chaûy: 126 ÷ 129.
Acid phosphoric
Haøm löôïng H3PO4: toái thieåu 85%.
Haøm löôïng saét: toái ña 1ppm.
Haøm löôïng clo: toái ña 30ppm.
Haøm löôïng chì: toái ña 5ppm.
Haøm löôïng sulfat: 0.004%.
Höôùng daãn söû duïng chaát baûo quaûn daàu
Chaát taïo maøu
Beta – carotene: haøm löôïng söû duïng toái ña 25ppm
Chaát choáng oxi hoùa
BHA: toái ña 200ppm.
BHT: toái ña 75ppm.
TBHQ: toái ña 200ppm.
Duøng phoái hôïp 3 chaát treân: toång löôïng toái ña 200ppm.
Vitamin E: toái ña 200ppm.
Chaát nhuõ hoùa
GRINSTED –STSQ: toái ña 0.1%.
PALSGAARD: toái ña 0.1%.
DIMODAN (mono vaø di-glyceride): toái ña 0.15%.
Lecithin: theo GMP.
Phöông phaùp phaân tích moät soá chæ tieâu
Phöông phaùp xaùc ñònh ñieåm tröôït chaûy baèng oáng mao quaûn hôû
(Theo AOCS Cc 3 – 25)
Ñònh nghóa
Ñieåm tröôït laø chæ soá nhieät ñoä maø taïi ñoù chaát beùo trôû neân meàm vaø trôû neân loûng ñuû ñeå tröôït trong oáng mao quaûn hôû.
Phaïm vi aùp duïng
Duøng ñeå bieåu thò ñaëc tröng daàu coï trong thöông maïi quoác teá. Noù aùp duïng cho daàu coï vaø caùc chaát beùo nöûa raén bao goàm daàu nhaân coï, daàu döøa, daàu stearin, caùc chaát beùo hydro hoùa….Noù ít höõu hieäu ñoái vôùi môõ ñoäng vaät. Noù khoâng ñöôïc söû duïng cho môõ lôïn vaø caùc nhuõ töông.
Duïng cuï
OÁng mao quaûn ñöôøng kính toái thieåu 0.1mm, toái ña 2mm. Daøi töø 50 ÷ 80mm.
Nhieät keá chia ñoä 0.1, ñöôïc hieäu chuaån khoaûng nhieät ñoä söû duïng.
Coác thuûy tinh 600ml.
Beáp ñieän coù boä phaän ñieàu chænh nhieät ñoä.
Tieán haønh
Ñun noùng chaûy maãu roài loïc qua giaáy loïc ñeå loaïi ra caùc taïp chaát vaø caùc veát aåm coøn soùt laïi, maãu caàn thieát phaûi khoâ hoaøn toaøn.
Nhuùng ít nhaát 3 oáng mao quaûn saïch vaøo maãu ñaõ loûng hoaøn toaøn, cho maãu daâng leân trong oáng mao quaûn khoaûng 10mm. Ngay laäp töùc laøm laïnh maãu, aùp saùt phaàn cuoái cuûa oáng mao quaûn chöùa daàu vaøo 1 mieáng ñaù cho ñeán khi chaát beùo hoùa raén.
Ñaët caùc oáng vaøo coác thuûy tinh vaø giöõ ôû tuû laïnh taïi 4 ÷ 10 trong 16 giôø.
Laáy caùc oáng ra khoûi tuû laïnh vaø duøng daây cao su buoäc vaøo nhieät keá (hay baèng phöông tieän naøo ñoù thích hôïp) sao cho phaàn döôùi cuûa oáng chöùa maãu ôû vò trí ñaùy cuûa baàu thuûy ngaân nhieät keá. Treo nhieät keá vaøo coác thuûy tinh 600ml coù chöùa nöôùc caát saïch. Ñaùy cuûa nhieät keá phaûi nhuùng chìm trong nöôùc sao cho caùc oáng mao quaûn phaûi chìm hoaøn toaøn trong nöôùc.
Ñieàu chænh nhieät ñoä baét ñaàu ñun thaáp hôn ñieåm tröôït cuûa maãu töø 8 ÷ 10, khuaáy nöôùc baèng 1 luoàng hôi nheï hay baèng phöông tieän thích hôïp khaùc. Ñun noùng cho toác ñoä taêng nhieät ñoä laø 1/phuùt vaø giaûm xuoáng 0.5/phuùt khi gaàn ñeán ñieåm tröôït.
Tieáp tuïc ñun noùng ñeán khi coät chaát loûng daâng leân. Keát quaû laø trung bình coäng cuûa caùc keát quaû ñoïc ñöôïc.
Ghi chuù
Daàu coï vaø caùc saûn phaåm daàu nhaân coï coù theå ñöôïc giöõ ôû nhieät ñoä 101 trong 16 giôø.
Neáu caàn thieát phaân tích nhanh, thay vì giöõ laïnh 16 giôø, coù theå giöõ laïnh 1 hay 2 giôø. Keát quaû baùo caùo phaûi ghi “ñieåm tröôït 1 giôø” hay “ñieåm tröôït 2 giôø”.
Ñoái vôùi haàu heát caùc chaát beùo, ñieåm tröôït ñieàu kieän 2 giôø thaáp hôn ñieåm tröôït ñieàu kieän chuaån 0.2. Ñoái vôùi daàu palm olein thì leäch khoaûng 0.2.
Phöông phaùp xaùc ñònh chæ soá xaø phoøng hoùa
(Theo TCVN 6126:1996, ISO 3657:1988)
Phaïm vi aùp duïng
AÙp duïng cho daàu môõ khoâng chöùa acid voâ cô hoaëc neáu coù caùc acid voâ cô ñöôïc xaùc ñònh rieâng.
Ñònh nghóa
Chæ soá xaø phoøng hoùa laø soá mg KOH caàn ñeå xaø phoøng hoùa 1g chaát beùo döôùi caùc ñieàu kieän quy ñònh.
Thieát bò vaø hoùa chaát
Caân phaân tích chính xaùc 0.001g.
Bình noùn coå nhaùm 250ml.
OÁng sinh haøn coù choå noái baèng thuûy tinh maøi khôùp vôùi bình noùn.
Beáp thuûy tinh.
Burette 50ml, chia vaïch 0.1ml.
Pipet 25ml.
Ñaù boït ñaõ ñöôïc laøm saïch vaø saáy khoâ.
(Caùc hoùa chaát vaø nöôùc caát phaûi thuoäc loaïi duøng cho phaân tích)
Dung dòch phenolphtalein 10g/lít trong etanol 95% (v/v) hoaëc alkali xanh-60B 20g/lít trong etanol 95% (v/v).
Dung dòch HCl chuaån 0.5M.
Dung dòch KOH 0.5M trong etanol 95% (v/v) khoâng maøu hoaëc vaøng nhaït.
Tieán haønh thöû
Caân 2g maãu thöû vaøo bình noùn. Duøng pipet laáy 25ml dung dòch KOH 0.5M cho vaøo maãu thöû, ñaët vaøo ñoù 1 hay 2 vieân ñaù boït. Noái bình vôùi boä phaän sinh haøn, ñaët leân beáp caùch thuûy vaø ñun soâi töø töø, thænh thoaûng laéc nheï trong 60 phuùt. Tröôøng hôïp daàu môõ coù ñieåm noùng chaûy cao vaø khoù xaø phoøng hoùa thì ñun trong 2 giôø. Sau ñoù laáy bình noùn ra khoûi heä thoáng ñun hoaøn löu, theâm vaøo dung dòch ñang noùng 0.5ml dung dòch phenolphtalein vaø chuaån ñoä vôùi dung dòch HCl 0.5M ñeán khi maøu hoàng cuûa chaát chæ thò bieán maát. Tröôøng hôïp daàu môõ coù maøu saäm thì duøng 0.5 ml dung dòch Alkali xanh 60B.
Tieán haønh ñoàng thôøi vôùi maãu traéng.
Tính keát quaû
Chæ soá xaø phoøng hoùa ñöôïc tính theo coâng thöùc:
V0: theå tích dung dòch HCl 0.5M duøng cho maãu traéng (ml)
V1: theå tích dung dòch HCl 0.5M duøng cho maãu thöû (ml)
C: noàng ñoä chính xaùc cuûa dung dòch HCl (M).
m: khoái löôïng maãu thöû (g).
Keát quaû ñöôïc laøm troøn ñeán soá thaäp phaân thöù nhaát vaø laø trung bình coäng cuûa 2 pheùp thöû song song hay lieân tieáp nhau. Cheânh leäch keát quaû cuûa 2 pheùp thöû khoâng vöôït quaù 0.5% giaù trò trung bình coäng.
Phöông phaùp xaùc ñònh maøu saéc, muøi vò vaø ñoä trong
(Theo TCVN 2627 – 1993)
Maøu saéc
Xaùc ñònh baèng phöông phaùp caûm quan
Cho daàu vaøo coác thuûy tinh ñöôøng kính 50mm, cao 100mm, chieàu cao cuûa lôùp daàu khoâng ñöôïc thaáp hôn 50mm, quan saùt treân neàn traéng. Duøng caùc töø thích hôïp ñeå dieãn taû maøu nhö: vaøng nhaït, vaøng, vaøng saãm, vaøng ñoû, vaøng coù aùnh xanh, ñoû saãm, vaøng naâu….
Xaùc ñònh maøu baèng maùy so maøu Lovibond.
Maãu thöû phaûi trong suoát, neáu caàn thieát phaûi loïc saïch taïp chaát vaø loïc qua natrisulfat khan ñeå loaïi bôùt aåm.
Muøi
Pheát 1 lôùp daàu moûng leân maët kính hay vaøo loøng baøn tay roài ngöûi ñeå ñaùnh giaù.
Ñeå nhaän bieát muøi deã daøng hôn, laøm noùng 50ml daàu trong coác thuûy tinh ñeán 50, duøng ñuõa khuaáy nhanh vaø tieán haønh thöû.
Ñoä trong
Daàu phaûi ñöôïc troän ñeàu tröôùc khi xaùc ñònh ñoä trong. Ñoái vôùi daàu bò ñoâng ñaëc, phaûi ñun noùng sô boä ôû 50 (hay 55 ñoái vôùi stearin) treân beáp caùch thuûy 30 phuùt, laéc ñeàu.
Roùt 100 ml daàu vaøo oáng thuûy tinh khoâng maøu (d = 30mm) vaø ñeå yeân trong 24 giôø (daàu thaàu daàu 48 giôø) ôû 20. Quan saùt daàu ñeå laéng yeân vôùi aùnh saùng phaûn chieáu treân neàn traéng.
Phöông phaùp xaùc ñònh haøm löôïng taïp chaát khoâng hoøa tan
(Theo TCVN 6125:1996, ISO 663:1993)
Ñònh nghóa
Haøm löôïng taïp chaát khoâng hoøa tan laø löôïng chaát baån vaø caùc chaát laï khaùc khoâng hoøa tan trong n-hexan hay xaêng nheï ñöôïc tính theo % khoái löôïng.
Ghi chuù: Neáu khoâng muoán tính ñeán caùc xaø phoøng (ñaëc bieät laø xaø phoøng canxi) hay caùc acid beùo bò oxi hoùa trong haøm löôïng hôïp chaát khoâng tan, caàn söû duïng 1 dung moâi vaø caùch tieán haønh khaùc. Trong tröôøng hôïp naøy phöông phaùp thöû seõ do söï thoûa thuaän cuûa caùc beân coù lieân quan.
Nguyeân taéc
Xöû lyù maãu thöû vôùi 1 löôïng thöøa n-hexan, loïc dung dòch thu ñöôïc qua pheãu loïc giaáy hay loïc daàu, röûa pheãu loïc vaø caën vôùi cuøng 1 loaïi dung moâi, saáy khoâ ôû 103 vaø caân.
Duïng cuï vaø hoùa chaát
Caân phaân tích, chính xaùc 0.001g
Tuû saáy coù ñieàu chænh nhieät ñoä: 103 2
Bình huùt aåm coù silicagel
Pheãu loïc thuûy tinh, d = 40mm
Giaáy loïc khoâng tro (löôïng tro cao nhaát laø 0.01% tính theo khoái löôïng), giöõ ñöôïc 98% khoái löôïng cuûa caùc haït coù kích thöôùc lôùn hôn 2.5m, coù theå duøng giaáy loïc Wahtman 42 (2.5m)
n-hexan
Tieán haønh
Caân 20g maãu thöû, chính xaùc ñeán 0.01g vaøo bình noùn hay coác thuûy tinh. Saáy giaáy loïc ôû 103, laøm nguoäi trong bình huùt aåm vaø xaùc ñònh khoái löôïng.
Duøng 1 phaàn cuûa 200ml hexan hoøa tan maãu thöû, loïc qua giaáy loïc. Chia phaàn hexan coøn laïi laøm nhieàu phaàn, laàn löôït traùng bình chöùa maãu, loïc qua giaáy loïc vaø röûa saïch daàu môõ coøn dính treân giaáy loïc, ñun noùng dung moâi ôû nhieät ñoä cao nhaát laø 60. Cho bay hôi soá dung moâi coøn laïi treân giaáy loïc vaø laøm bay hôi hoaøn toaøn trong tuû saáy ôû 103. Laøm nguoäi trong bình huùt aåm, caân chính xaùc ñeán 0.001g.
Tính keát quaû
Haøm löôïng taïp chaát khoâng hoøa tan tính baèng % khoái löôïng theo coâng thöùc
m: khoái löôïng maãu thoâ (g)
m1: khoái löôïng cuûa giaáy loïc tröôùc khi loïc (g)
m2: khoái löôïng cuûa giaáy loïc vaø taïp chaát sau khi loïc (g)
Keát quaû cuoái cuøng laø trung bình coäng cuûa 2 pheùp thöû song song hoaëc lieân tieáp. Ñoä leäch cho pheùp giöõa 2 keát quaû thöû:
Khoâng quaù 0.02% trong tröôøng hôïp taïp chaát<0.3%
Khoâng quaù 0.05% trong tröôøng hôïp khaùc
Phöông phaùp xaùc ñònh chæ soá acid vaø haøm löôïng acid beùo töï do
(Theo TCVN 6127:1996, ISO 663:1983)
Ñònh nghóa
Laø soá mg KOH duøng ñeå trung hoøa acid töï do coù trong 1g daàu hoaëc môõ.
Haøm löôïng acid beùo töï do laø tyû leä % acid beùo töï do coù trong daàu. Tuøy theo baûn chaát cuûa daàu vaø môõ maø haøm löôïng acid beùo töï do ñöôïc bieåu thò:
Daàu döøa, daàu nhaân coï: acid lauric
Daàu coï: acid palmitic
Daàu khaùc: acid oleic
Phaïm vi aùp duïng
AÙp duïng cho daàu môõ ñoäng vaø thöïc vaät, khoâng aùp duïng cho caùc loaïi saùp.
Duïng cuï vaø hoùa chaát
Caân phaân tích
Bình noùn 250ml
Burette 10ml hay 25ml, coù khoaûng chia ñoä 0.1ml
Phenolphtalein PA, pha thaønh dung dòch 10g/l trong etanol 95 ÷ 96% hoaëc kieàm xanh, dung dòch 20g/l trong etanol 95 ÷ 96%
Etanol 95 ÷ 96o, PA
Dietyl eter, PA
Nöôùc caát
Tieán haønh thöû
Khoái löôïng maãu thöû ñöôïc xaùc ñònh tuøy theo chæ soá acid döï kieán cuûa daàu môõ
Chæ soá acid döï kieán
Khoái löôïng maãu thöû (g)
Ñoä chính xaùc cuûa pheùp caân
<1
20
0.05
1 ÷ 4
10
0.02
4 ÷ 15
2.5
0.01
15 ÷ 75
0.5
0.001
>75
0.1
0.0002
Caân maãu vaøo bình noùn dung tích 250ml. Hoøa tan maãu baèng 50 ÷ 150ml hoãn hôïp dung moâi etanol vaø eter etylic trung tính theo tyû leä 1:1. Chuaån ñoä dung dòch KOH 0.1N vôùi chaát chæ thò phenolphtalein ñeán khi xuaát hieän maøu hoàng beàn ít nhaát 30 giaây.
Tính keát quaû
Chæ soá acid (AV) ñöôïc tính theo coâng thöùc
V: theå tích dung dòch KOH ñaõ söû duïng, ml
C: noàng ñoä chính xaùc cuûa dung dòch KOH, mol/l
m: khoái löôïng maãu thöû, g
Haøm löôïng acid beùo töï do tính theo coâng thöùc:
M: phaân töû löôïng cuûa acid beùo (ñaëc tröng cho töøng loaïi daàu)
Phöông phaùp xaùc ñònh chæ soá peroxyt
(Theo TCVN 6121:1996, ISO 3960:1977)
Ñònh nghóa
Laø löôïng chaát coù trong maãu thöû ñöôïc tính baèng mili ñöông löôïng cuûa oxy hoaït tính laøm oxy hoùa kali iodua treân 1kg maãu döôùi caùc ñieàu kieän thao taùc ñaõ ñöôïc quy ñònh.
Nguyeân taéc
Xöû lyù phaàn maãu thöû trong moâi tröôøng acid acetic vaø cloroform baèng dung dòch KI. Chuaån ñoä iod töï do baèng dung dòch chuaån natrithiosulfat.
Duïng cuï vaø hoùa chaát
Caân phaân tích, ñoä chính xaùc 0.001g
Burette 10ml hay 25ml, chia vaïch 0.1ml
Bình noùn coå nhaùm nuùt maøi 250ml
Acid acetic P
Cloroform P
Dung dòch hoà tinh boät 0.05%.
Dung dòch Na2S2O3 0.01N ñöôïc pha töø oáng chuaån
Dung dòch KI baõo hoøa, ñöôïc pha môùi nhaát vaø laøm saïch iodat vaø I2 töï do
Tieán trình thöû
Pheùp thöû ñöôïc tieán haønh trong aùnh saùng ban ngaøy khueách taùn hoaëc aùnh saùng nhaân taïo.
Caân vaøo bình noùn coå nhaùm löôïng maãu theo chæ soá peroxy (PoV)döï kieán phuø hôïp vôùi baûng sau:
PoV döï kieán (meq/kg)
Khoái löôïng maãu thöû (g)
0 ÷ 12
5.0 ÷ 2.0
12 ÷ 20
2.0 ÷ 1.2
20 ÷ 30
1.2 ÷ 0.8
30 ÷ 50
0.8 ÷ 0.5
50 ÷ 90
0.5 ÷ 0.3
Hoøa tan maãu thöû baèng 10ml cloroform, theâm 15ml acid acetic. Sau ñoù theâm 1ml KI baõo hoøa. Ñaäy bình laïi ngay laäp töùc. Laéc trong 1 phuùt vaø ñeå yeân trong 5 phuùt ôû nôi toái.
Theâm 75ml nöôùc caát, laéc maïnh, theâm vaøi gioït hoà tinh boät laøm chaát chæ thò. Chuaån ñoä iod töï do baèng dung dòch Na2S2O3 0.01N ñeán khi maát maøu tím ñaëc tröng cuûa iod.
Tieán haønh thöû maãu traéng song song vôùi maãu thöû.
Neáu keát quaû thöû cuûa maãu traéng vöôït quaù 0.1ml dung dòch Na2S2O3 0.01N thì thay ñoåi hoùa chaát do khoâng tinh khieát.
Tính keát quaû
Chæ soá PoV ñöôïc tính theo coâng thöùc:
V1: theå tích dung dòch Na2S2O3 duøng cho maãu thöû, ml
V0: theå tích dung dòch Na2S2O3 duøng cho maãu traéng, ml
T: noàng ñoä dung dòch Na2S2O3, N
m: khoái löôïng maãu thöû, g
Keát quaû cuoái cuøng laø trung bình coäng cuûa 2 pheùp thöû cuøng luùc hoaëc keá tieáp. Ñoä cheânh leäch cuûa 2 pheùp thöû theo baûng sau:
PoV (meq/kg)
Ñoä laëp laïi
<1
0.1
1 ÷ 6
0.2
6 ÷ 12
0.5
>12
1
Phöông phaùp xaùc ñònh chæ soá iod
(Theo TCVN 6122:1996, ISO 3961:1989)
Ñònh nghóa
Laø löôïng iod do maãu thöû haáp thuï döôùi caùc ñieàu kieän thao taùc theo quy ñònh. Chæ soá iod ñöôïc bieåu thò baèng soá gam iod treân 100g maãu thöû.
Duïng cuï vaø hoùa chaát
Caân phaân tích, ñoä chính xaùc 0.0001g
Bình noùn 500ml coù nuùt maøi, saïch vaø ñöôïc saáy khoâ
Thìa caân baèng thuûy tinh
(Caùc hoùa chaát söû duïng phaûi laø loaïi hoùa chaát duøng cho phaân tích)
Nöôùc
Dung dòch Na2S2O3 0.1N
Tetra clorua carbon
Dung dòch KI 10% hay 100g/l, khoâng coù iodat hay iod töï do
Dung dòch hoà tinh boät 0.5%
Dung dòch thuoác thöû Wijs. Coù theå söû duïng thuoác thöû Wijs loaïi thöông phaåm.
Chuaån bò dung dòch Wijs nhö sau:
Hoøa tan 9g ICl3 trong 1 lít hoãn hôïp dung moâi: 700ml acid acetic ñaäm ñaëc + 300ml CCl4. Haøm löôïng halogen trong dung dòch ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: theâm vaøo 5ml dung dòch ICl3 vaøo bình noùn, theâm vaøo 5ml dung dòch KI 10%, theâm 30ml nöôùc caát. Chuaån ñoä baèng dung dòch Na2S2O3 0.1N vôùi chaát chæ thò hoà tinh boät. Ghi löôïng Na2S2O3 ñaõ duøng.
Theâm vaøo dung dòch ICl3 ban ñaàu 10g Iod vaø laéc cho tan, xaùc ñònh haøm löôïng halogen trong dung dòch nhö phöông phaùp treân. Löôïng Na2S2O3 caàn duøng laàn sau phaûi baèng 1.5 laàn so vôùi laàn ñaàu thì dung dòch hoaøn taát.
Ñeå traùnh phaûn öùng thay theá hydro, dung dòch Wijs phaûi khoâng coù ICl3. Ñeå laéng dung dòch, gaïn phaàn trong vaøo chai naâu coù nuùt kín.
Tieán haønh thöû
Khoái löôïng maãu thöû thay ñoåi theo chæ soá iod (IV) döï kieán
IV döï kieán
Khoái löôïng maãu thöû (g)
<5
3.00
5 ÷ 20
1.00
21 ÷ 50
0.10
51 ÷ 100
0.20
101 ÷ 150
0.13
151 ÷ 200
0.10
Caân maãu thöû vaøo thìa caân saïch khoâ ñaõ bieát khoái löôïng, ñaët thìa caân coù maãu thöû vaøo bình noùn. Theâm 20ml dung dòch CCl4 ñeå hoøa tan maãu. Theâm chính xaùc 25ml dung dòch Wijs, ñaäy naép vaø laéc maïnh. Dung dòch Wijs ñöôïc laáy baèng pipet coù gaén quaû boùp cao su, tuyeät ñoái khoâng ñöôïc duøng mieäng. Tieán haønh ñoàng thôøi vôùi 1 maãu traéng töông töï nhö treân.
Vôùi maãu coù IV<150, ñeå bình trong boùng toái 1 giôø.
Vôùi maãu coù IV 150 vaø caùc saûn phaåm polymer hoùa hoaëc saûn phaåm bò oxi hoùa töông ñoái lôùn thì ñeå 2 giôø.
Sau ñoù, theâm vaøo dung dòch 20ml KI vaø 150ml nöôùc cho moãi bình. Chuaån ñoä baèng dung dòch Na2S2O3 0.1N ñeán khi maát maøu vaøng cuûa iod. Theâm vaøi gioït hoà tinh boät, tieáp tuïc chuaån ñoä ñeán khi laéc maïnh bình thì maøu xanh bieán maát.
Tính keát quaû
C: noàng ñoä chính xaùc cuûa dung dòch Na2S2O3 0.1N
V1: theå tích dung dòch Na2S2O3 duøng cho maãu traéng, ml.
V2: theå tích dung dòch Na2S2O3 duøng cho maãu thöû, ml.
m: khoái löôïng maãu thöû, g.
Keát quaû cuoái cuøng laø trung bình coäng cuûa 2 pheùp thöû song song hay lieân tieáp. Cheânh leäch giöõa 2 pheùp thöû khoâng vöôït quaù 0.5 ñôn vò chæ soá iod.
Taøi lieäu tham khaûo
1. Taøi lieäu kyõ thuaät, Coâng Ty Coå Phaàn Daàu Thöïc Vaät Taân Bình.
2. Richard D.O’Brien, Fats and Oils, CRC Press , Boca Raton, Florida, USA, 2004, 574p.
3. Zdzislaw E.Sikorski, Anna Kolakowska, Chemical and functional properties of food lipids, CRC Press , Boca Raton, Florida, USA, 2003, 365p.