Luận văn Công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Chế tạo thiết bị và Gia công cơ khí - Công ty Cơ khí Xây dựng Đại Mỗ

nghiÖp mµ trong cïng 1 quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®­îc mét nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i víi nhiÒu chñng lo¹i, phÈm cÊp, quy c¸ch kh¸c nhau. 7.1.4. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp: - Trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®ång thêi víi viÖc chÕ t¹o ra s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc s¶n phÈm phô. - Trong cïng quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ thu ®­îc s¶n phÈm ®ñ tiªu chuÈn, chÊt l­îng quy ®Þnh, ngoµi ra cßn cã s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc, kho¶n thiÖt h¹i nµy kh«ng ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. - Tr­êng hîp c¸c x­ëng s¶n xuÊt phô cã cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô cho nhau, cÇn lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô khi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt phô cung cÊp cho c¸c bé phËn s¶n xuÊt chÝnh hoÆc b¸n ra ngoµi. Z = D§K + C - DCK - CLT Trong ®ã : CLT lµ c¸c chi phÝ lo¹i trõ. 7.1.5. Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi Doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng bé phËn s¶n xuÊt (tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt), cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt theo c«ng thøc: Z = å Ci Trong ®ã : Ci lµ chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc ë tõng bé phËn giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt (i = 1,n ). 7.1.6. Ph­¬ng ph¸p liªn hîp. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong nh÷ng Doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµ ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ, c¸c Doanh nghiÖp cã thÓ kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n víi ph­¬ng ph¸p c«ng chi phÝ, ph­¬ng ph¸p céng chi phÝ víi ph­¬ng ph¸p tû lÖ. 7.1.7. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp víi nh÷ng Doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hoµn chØnh vµ æn ®Þnh. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh cña ph­¬ng ph¸p nµy: - C¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh vµ dù to¸n chi phÝ hiÖn hµnh ®­îc duyÖt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm. - Tæ chøc h¹ch to¸n râ rµng, chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ phï hîp víi ®Þnh møc vµ sè chi phÝ s¶n xuÊt chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc. - Khi thay ®æi ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, cÇn kÞp thêi tÝnh to¸n ®­îc sè chªnh lÖch chi phÝ s¶n xuÊt do thay ®æi ®Þnh møc. - Trªn c¬ së gi¸ thµnh ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc, sè chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú theo c«ng thøc ¸p dông: Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc Gi¸ thµnh ®Þnh møc Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ ± ± = PhÇn thø hai Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty c¬ khÝ x©y dùng ®¹i mç. I. §Æc ®iÓm chung cña c«ng ty c¬ khÝ x©y dùng ®¹i mç. 1.1Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. C«ng ty c¬ khÝ x©y dùng §¹i Mç lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh vµ chÞu sù qu¶n lý cña Tæng C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng víi h×nh thøc lµ mét thµnh viªn. Tªn c«ng ty : C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç. Tªn viÕt t¾t : COMA 6. Tªn tiÕng Anh : Dai Mo Construction Machinery Company. §Þa ®iÓm : T©y Mç - Tõ Liªm - Hµ Néi. Tõ mét ph©n x­ëng tiÓu ngò kim ®­îc t¸ch ra tõ nhµ m¸y c¬ khÝ Gia L©m – Hµ Néi, ngµy 8/7/1966 Nhµ m¸y C¬ khÝ kiÕn tróc §¹i Mç – tªn gäi ®Çu tiªn cña C«ng ty c¬ khÝ x©y dùng §¹i Mç, ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 766/NKT cña Bé tr­ëng Bé kiÕn tróc, víi nhiÖm vô ban ®Çu lµ s¶n xuÊt hµng tiÓu ngò kim nh­: Ke, kho¸, b¶n lÒ, ke m«n, t¾c dÑt, phô tïng n­íc... N¨m 1989, còng gièng nh­ c¸c XÝ nghiÖp quèc doanh kh¸c, Nhµ m¸y chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp “tù trang tr¶i vµ cã doanh lîi”. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh ®ã, Nhµ m¸y ®· ph¶i ®i s©u nghiªn cøu thÞ tr­êng, lo¹i bá nh÷ng mÆt hµng mµ nhu cÇu thÞ tr­êng Ýt ®ßi hái, c¶i tiÕn c«ng nghÖ, chÕ thö s¶n phÈm míi phï hîp víi thÞ hiÕu, thÞ tr­êng víi chÊt l­îng cao. Ngµy 5/5/1993 theo QuyÕt ®Þnh sè 167A/BXD - /TCL§ Nhµ m¸y C¬ khÝ kiÕn tróc §¹i Mç ®æi tªn thµnh Nhµ m¸y C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç trùc thuéc Liªn hiÖp c¸c XÝ nghiÖp C¬ khÝ X©y dùng – Bé X©y dùng. NhiÖm vô chñ yÕu lµ nhËn chÕ t¹o, l¾p ®Æt, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ phôc vô cho x©y dùng ®iÖn n­íc theo ®¬n ®Æt hµng. Ngoµi ra cßn ®­îc Bé X©y dùng vµ Liªn hiÖp c¸c XÝ nghiÖp C¬ khÝ X©y dùng giao cho s¶n xuÊt mét sè phô kiÖn phôc vô s¶n xuÊt cña c¸c Nhµ m¸y xi m¨ng lín lµ: Hoµng Th¹ch, H¶i Phßng, BØm S¬n. Ngµy 10/04/1996, Nhµ m¸y chÝnh thøc ®­îc ®æi tªn thµnh C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç (Dai Mo Construction Machinery Company) trùc thuéc Tæng C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng (Tªn viÕt t¾t lµ COMA 6) theo quyÕt ®Þnh sè 405/BXD – TCL§ cña Bé tr­ëng Bé X©y dùng. Tõ th¸ng 7/2003 ®Ó chñ ®éng vµ më réng trong s¶n xuÊt, tõ c¸c ph©n x­ëng tr­íc ®©y C«ng ty ®· thµnh lËp 3 XÝ nghiÖp trùc thuéc h¹ch to¸n ®éc lËp vµ 1 XÝ nghiÖp h¹ch to¸n phô thuéc. §ã lµ: - XÝ nghiÖp C¬ khÝ X©y dùng. - XÝ nghiÖp KÕt cÊu thÐp. - XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ gia c«ng c¬ khÝ. - XÝ nghiÖp L¾p m¸y ®iÖn n­íc vµ X©y dùng (h¹ch to¸n phô thuéc). Ngoµi 4 XÝ nghiÖp trªn C«ng ty cßn cã thªm 1 ph©n x­ëng Quy ChÕ. D­íi ®©y lµ b¶ng tãm t¾t mét sè chØ tiªu kinh tª trong 2 n¨m qua: STT ChØ tiªu 2003 2004 1 Doanh thu thuÇn 61.573.542.423 82.285.740.342 2 Gi¸ vèn hµng b¸n 56.445.099.929 73.726.457.914 3 Lîi nhuËn gép cung cÊp dÞch vô 5.128.442.494 8.559.282.428 4 Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 14.011.672 152.947.729 5 Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng KD (525.344.207) 400.695.037 6 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 374.227.104 130.880.697 7 ThuÕ thu nhËp 199.752.673 16.188.697 8 Lîi nhuËn sau thuÕ 254.474.431 114.692.097 9 Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi 1.350.724 1.479.820 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta nhËn thÊy C«ng ty kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ tèt. Doanh thu, gi¸ vèn hµng b¸n, lîi nhuËn gép cung cÊp dÞch vô n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh n¨m sau t¨ng lªn gÊp h¬n 10 lÇn vµ ®Æc biÖt lµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2003 cßn ë con sè ©m nh­ng ®Õn n¨m 2004 kh«ng nh÷ng kh«ng ©m mµ cßn t¨ng lªn gÊp nhiÒu lÇn. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. 2.1. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty C¬ khÝ x©y dùng §¹i Mç. 2.2.1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty. C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç lµ mét Doanh nghiÖp Nhµ n­íc, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh vµ chÞu sù qu¶n lý cña Tæng C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng nh­ mét ®¬n vÞ thµnh viªn. C«ng ty ®ãng trªn ®Þa bµn x· T©y Mç - huyÖn Tõ Liªm - Hµ Néi víi nhiÖm vô ban ®Çu lµ s¶n xuÊt hµng tiÓu ngò kim nh­: Ke, kho¸, b¶n lÒ, ke m«n, t¾c dÑt, phô tïng n­íc... HiÖn nay, ®Ó phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng, C«ng ty ®· s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng míi nh­: - S¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ x©y dùng: Cét chèng, giµn gi¸o, cèt pha, cét ®iÖn. - ThiÕt kÕ, gia c«ng chÕt t¹o vµ l¾p dùng kÕt cÊu thÐp cho c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, d©n dông, giao th«ng cÇu ®­êng. - ChÕ t¹o c¸c lo¹i cét ®iÖn, cét viba, kÕt cÊu kiÖn cho c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông. Ngoµi ra C«ng ty cßn m¹ nhóng kÏm nãng c¸c s¶n phÈm phôc vô x©y dùng trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ §øc. 2.2.2. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç lµ mét Doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c¬ khÝ, thiÕt bÞ, phôc vô cho ngµnh x©y dùng. C¸c nguyªn liÖu, vËt liÖu trong quy tr×nh s¶n xuÊt chñ yÕu lµ s¾t, thÐp bao gåm: thÐp v»n, thÐp tr¬n, thanh L, t«n cuén... ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Nguyªn liÖu, vËt liÖu d¹ng èng: lµ c¸c lo¹i èng thÐp, c¸c lo¹i èng thÐp nµy ®­îc ®em ®i c¾t, dËp theo kÝch th­íc yªu cÇu thiÕt kÕ, råi ®­a vµo sö dông. - Nguyªn liÖu, vËt liÖu d¹ng tÊm: lµ c¸c lo¹i t«n tÊm ®­îc cho qua m¸y c¾t, sau ®ã chuyÓn ®Õn bé phËn gia c«ng rÌn dËp ®Ó t¹o h×nh d¸ng theo yªu cÇu nh­ c¸c lo¹i sµn, bËc thang, dïng chÕ t¹o cèt pha. - Nguyªn liÖu, vËt liÖu d¹ng trßn: lµ c¸c lo¹i thÐp trßn. Nguyªn liÖu, vËt liÖu ®­îc gia c«ng chÕ biÕn theo quy tr×nh c«ng nghÖ nh­ s¬ ®å sau: S¬ ®å quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Nguyªn liÖu, vËt liÖu T¹o ph«i NhËp kho L¾p r¸p, tæ hîp thµnh phÈm Gia c«ng chÕ t¹o Hoµn thiÖn s¶n phÈm XuÊt kho b¸n hµng 2.2.3. C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt. Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®­îc tæ chøc thµnh c¸c phßng ban vµ c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhÊt ®Þnh. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n trong bé m¸y cña C«ng ty: Ban gi¸m ®èc: Gåm 1 Gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ng­êi ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty, ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty theo chÕ ®é nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chØ huy toµn bé bé m¸y qu¶n lý. Phã gi¸m ®èc kinh doanh: ChÞu tr¸ch nhiÖm cho ho¹t ®éng kinh doanh, dÞch vô, tiªu thô s¶n phÈm, hîp t¸c liªn doanh, liªn kÕt s¶n xuÊt víi c¸c ®¬n vÞ b¹n. §iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty khi Gi¸m ®èc ®i v¾ng. Phã gi¸m ®èc kü thuËt: Phô tr¸ch c«ng t¸c kü thuËt, c«ng nghÖ, chØ ®¹o c«ng t¸c qu¶n lý thiÕt kÕ, chÕ t¹o s¶n phÈm. §iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty khi Gi¸m ®èc ®i v¾ng. Phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt: Phô tr¸ch c«ng t¸c s¶n xuÊt, tiÕn ®é giao hµng. Khèi v¨n phßng: Gåm 4 phßng ban (gåm 40 ng­êi). - Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh cã nhiÖm vô: + LËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trung h¹n vµ dµi h¹n. + Ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ. + Qu¶n lý, b¶o qu¶n xuÊt nhËp vËt t­, dông cô, phô tïng, thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. - Phßng kü thuËt: lµ phßng chuyªn m«n kü thuËt, gióp Ban Gi¸m ®èc trong c¸c lÜnh vùc: + TÝnh to¸n thiÕt kÕ s¶n phÈm. + Gi¸m s¸t vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. + KiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, c«ng tr×nh tr­íc khi xuÊt x­ëng, bµn giao. + Qu¶n lý thiÕt bÞ, kü thuËt vÒ an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng. - Phßng kÕ to¸n: Lµ phßng nghiÖp vô gióp cho Ban Gi¸m ®èc vÒ lÜnh vùc: + X©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh th¸ng, quÝ, n¨m. + Qu¶n lý nguån tµi chÝnh cña C«ng ty. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Lµ phßng gióp cho Ban Gi¸m ®èc c¸c lÜnh vùc: + Qu¶n lý tæ chøc nh©n sù lao ®éng, tiÒn l­¬ng. + LËp kÕ ho¹ch bè trÝ lao ®éng, ®Ò b¹t c¸n bé, tuyÓn dông lao ®éng. + Qu¶n lý hµnh chÝnh, b¶o vÖ, y tÕ, nhµ ¨n ca, nhµ trÎ, nhµ ë tËp thÓ... Khèi s¶n xuÊt: Gåm 4 XÝ nghiÖp, 200 c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - XÝ nghiÖp C¬ KhÝ X©y dùng. - XÝ nghiÖp KÕt cÊu thÐp. - XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ Gia c«ng C¬ khÝ. - XÝ nghiÖp L¾p m¸y ®iÖn n­íc vµ X©y dùng. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Gi¸m ®èc phô tr¸ch chung Phßng Tæ chøc kÕ to¸n Phßng KÕ ho¹ch Kinh doanh Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh Phßng Kü thuËt Phã Gi¸m ®èc s¶n xuÊt Phã Gi¸m ®èc KÕ ho¹ch Kinh doanh Phã Gi¸m ®èc kü thuËt XÝ nghiÖp C¬ khÝ X©y dùng XÝ nghiÖp KÕt cÊu thÐp XÝ nghiÖp CTTB & GCCK XÝ nghiÖp LM§N & XD S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ Gia c«ng C¬ khÝ Phã Gi¸m ®èc XN Tæ C¬ khÝ 1 Tæ C¬ khÝ 2 Tæ C¬ khÝ 3 Tæ C¬ khÝ 4 Tæ C¬ ®iÖn Phßng KÕ to¸n XN Phßng Kü thuËt Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp 2.2.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong Doanh nghiÖp. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ c¬ cÊu cña bé m¸y kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh cña C«ng ty gåm 6 ng­êi, t¹i ®©y mçi ng­êi ®­îc quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cô thÓ. Ngoµi ra, t¹i c¸c XÝ nghiÖp cßn cã kÕ to¸n XÝ nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c¸c XÝ nghiÖp. - Tr­ëng phßng: ChÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ tæ chøc vµ ®iÒu hµnh mäi c«ng viÖc trong phßng, nh÷ng c«ng viÖc chung cã tÝnh chÊt toµn C«ng ty. Theo dâi vµ chØ ®¹o trùc tiÕp bé phËn thanh to¸n tiÒn mÆt vµ tiÒn quü ng©n hµng, xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh, b¸o c¸o quyÕt to¸n, x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh. - Phã phßng kiªm kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh: tÝnh vµ trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. - Phã phßng kiªm kÕ to¸n tæng hîp: chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Ban Gi¸m ®èc vÒ nghiÖp vô vµ tÝnh hîp lÖ cña chøng tõ vµ néi dung chøng tõ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tång hîp ghi Sæ c¸i, lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ lµm c¸c c«ng viÖc b¸o c¸o tµi chÝnh theo ®óng chÕ ®é tµi chÝnh cña Nhµ n­íc. - KÕ to¸n ng©n hµng kiªm thñ quü: më sæ theo dâi, kiÓm tra ®èi chiÕu c¸c kho¶n tiÒn vÒ tiÒn göi ng©n hµng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chi, thu tiÒn mÆt, b¸o c¸o quü hµng ngµy vµ nép vµo ng©n s¸ch, kÕ to¸n thuÕ. - KÕ to¸n vËt t­: h¹ch to¸n chi phÝ, tæng hîp NhËp – XuÊt – Tån nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô, kÕ to¸n thanh to¸n, theo dâi c¸c kho¶n t¹m øng, t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, tiÒn c«ng, b¶o hiÓm x· héi cho c¸n bé c«ng nh©n viªn hµng th¸ng, kÕ to¸n c«ng ®oµn. - KÕ to¸n c«ng nî: chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi c¸c kho¶n nî cña c¸c XÝ nghiÖp (lµ c¸c ®¬n vÞ cÊp d­íi), kÕ to¸n ®Çu t­, kÕ to¸n c«ng nî ph¶i thu cña cña kh¸ch hµng. M« h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. Do c¬ cÊu tæ chøc, qu¶n lý cïng víi t×nh h×nh ®Æc ®iÓm trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n “võa tËp trung võa ph©n t¸n. Mçi XÝ nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, do C«ng ty cÊp vèn ®Ó ho¹t ®éng. - Lµ c¸c ®¬n vÞ cã t­ c¸ch ph¸p nh©n hoÆc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n kh«ng ®Çy ®ñ. - C¸c ®¬n vÞ ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n. - C¸c XÝ nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi c¸c kho¶n thanh to¸n víi kh¸ch hµng cña XÝ nghiÖp, quyÕt to¸n c¸c c«ng tr×nh, s¶n phÈm XÝ nghiÖp lµm göi lªn C«ng ty . S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty KÕ to¸n tr­ëng Phã phßng KÕ to¸n tæng hîp, gi¸ thµnh Phã phßng KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n C«ng nî KÕ to¸n VËt t­ KÕ to¸n Ng©n hµng K/to¸n XN CTTB & GCCK K/to¸n XN LM§N&XD K/to¸n XN CKT K/to¸n XN CKXD H×nh thøc kÕ to¸n: C«ng ty ®· tæ chøc ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chung víi hÖ thèng sæ s¸ch theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc: - Sæ NhËt ký chung. - Sæ C¸i. - C¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt. - C¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n. Hµng quý vµ c¶ n¨m C«ng ty lËp c¸c lo¹i B¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc cho Doanh nghiÖp võa vµ nhá: - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n - B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. - ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. Ngoµi ra C«ng ty cßn x¸c lËp c¸c B¶ng kª, mét sè phô kiÖn cho c¬ quan thuÕ nh­: B¶ng kª ho¸ ®¬n chøng tõ, hµng ho¸ mua vµo, b¸n ra (¸p dông víi Doanh nghiÖp kª khai thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ), B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n cã cét “Luü kÕ tõ ®Çu n¨m”,... C¸c ®Æc ®iÓm kh¸c cña kÕ to¸n C«ng ty: - Niªn ®é kÕ to¸n lµ n¨m, ngµy b¾t ®Çu niªn ®é lµ 01/01 vµ kÕt thóc lµ 31/12 hµng n¨m. - Doanh nghiÖp khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng. - KÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p “kª khai th­êng xuyªn. - TrÞ gi¸ vËt t­ xuÊt kho ®­îc tÝnh theoph­¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh. - Doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n. Dùa trªn hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n do bé tµi chÝnh quy ®Þnh víi c¸c Doanh nghiÖp võa vµ nhá ii. Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty c¬ khÝ x©y dùng ®¹i mç. C«ng ty C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç cã quy m« s¶n xuÊt lín, nhiÒu XÝ nghiÖp trùc thuéc vµ s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm. C¸c XÝ nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. V× vËy em kh«ng thÓ ®i s©u vµo b¸o c¸o chuyªn ®Ò nµy trªn ph¹m vi toµn C«ng ty. Do ®ã, ë phÇn thùc tÕ em chØ b¸o c¸o vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ Gia c«ng c¬ khÝ. 2.1. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty. 2.1.1. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty. C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo c¸c ®¬n ®Æt hµng. Do ®ã, trong mét th¸ng hay mét quý chi phÝ s¶n xuÊt bá ra nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo sè l­îng ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång ®· ký. Chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç, ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn vÒ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vµ c¸c chi phÝ kh¸c mµ C«ng ty ph¶i bá ra trong kú h¹ch to¸n ®Ó phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt. 2.1.2. §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ Gia c«ng c¬ khÝ lµ XÝ nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh. XÝ nghiÖp s¶n xuÊt theo hîp ®ång do C«ng ty ký kÕt hoÆc do XÝ nghiÖp ký kÕt víi kh¸ch hµng. Do ®ã s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp mang tÝnh ®¬n chiÕc. V× vËy, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng (tõng s¶n phÈm, c«ng tr×nh). HÖ thèng m· ho¸ c¸c c«ng tr×nh n¨m 2004 vµ n¨m 2005 ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng m· ho¸ sau: M· chi tiÕt Tªn chi tiÕt (C«ng tr×nh) N001 C«ng ty cét ®iÖn §×nh Vò N004 C«ng ty cét ®iÖn ¤ M«n Nhµ BÌ N005 C«ng ty cét ®iÖn B¾c Ninh N006 Bé rung phÔu thu tro N007 C«ng ty l¾p lß x­ëng m¹ N008 Nhµ v¨n phßng ViÖt Anh N009 Bµn l¾p r¸p hµn N0010 Cét ®iÖn Hµ TÜnh – Th­êng TÝn N0011 Cét ®iÖn §µ N½ng – Hµ TÜnh N0012 L¾p tô bï 110 kw TruyÒn t¶i ®iÖn I N0013 Läc bôi Coma 15 (vá) N0014 Läc bôi CDC (Ruét) N0015 C«ng ty vËt t­ hµng ho¸ V¨n §iÓn N0016 C«ng ty Lµo Mª K«ng N0019 Xi l« Xi m¨ng Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc kÕ to¸n theo dâi chi tiÕt ngay tõ ®Çu cho tõng c«ng tr×nh. §Ó minh ho¹ cho c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ Gia c«ng c¬ khÝ, em ®· lÊy sè liÖu c«ng tr×nh “C«ng ty Cét ®iÖn B¾c Ninh. 2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cña Doanh nghiÖp. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh: thÐp L, thÐp I, thÐp èng, thÐp U, thÐp trßn, t«n c¸c lo¹i,… - Nguyªn vËt liÖu phô: que hµn, oxy, khÝ ga, bulon, - C«ng cô dông cô: §¸ c¾t, ®¸ mµi, mòi khoan, khÈu trang Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ chi phÝ dïng cho viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ phôc vô s¶n xuÊt gåm: - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng gåm chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn XÝ nghiÖp, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý, thñ kho, vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. - Chi phÝ vËt liÖu gåm chi phÝ vËt liÖu sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña XÝ nghiÖp nh­ khÝ ga, oxy, - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt gåm chi phÝ dông cô ®­îc dïng cho qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ kho¶n khÊu hao cña m¸y mãc, thiÕt bÞ dïng cho s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt. - Chi phÝ l·i vay vèn lµ l·i vay ph¶i chÞu do XÝ nghiÖp vay ®Ó mua vËt t­, ®Ó t¹m øng hoÆc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi bao gåm kho¶n chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi ®Ó sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña XÝ nghiÖp nh­: ®iÖn, ®iÖn tho¹i, n­íc,… - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c gåm c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c víi c¸c kho¶n chi phÝ kÓ trªn nh­ chi phÝ tiÕp kh¸ch, chi phÝ giao dÞch,… 2.3. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 2.3.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç lµ Doanh nghiÖp s¶n xuÊt. H¬n n÷a l¹i lµ Doanh nghiÖp C¬ khÝ, nªn kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, chiÕm 80% tæng chi phÝ. C¨n cø vµo Hîp ®ång kinh tÕ ®· ký cña C«ng ty vµ phiÕu giao viÖc cña C«ng ty cho XÝ nghiÖp, phßng Kinh doanh cña C«ng ty sÏ lªn kÕ ho¹ch ®Ó mua vËt t­ phôc vô cho c«ng tr×nh ®ã. VËt t­ khi ®­îc mua vÒ, nhËp kho th× c¸n bé phô tr¸ch cung tiªu sÏ viÕt phiÕu nhËp kho gåm 3 liªn: - 1 liªn l­u l¹i gèc. - 1 liªn ®Ýnh kÌm víi ho¸ ®¬n. - 1 liªn ®­îc thñ kho gi÷ ®Ó vµo thÎ kho. §Ó thùc hiÖn kÕ to¸n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp vµ c¸c tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh­ TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu (chi tiÕt TK 152.1 – nguyªn vËt liÖu chÝnh, TK 152.2 – nguyªn vËt liÖu phô), TK 153 – C«ng cô, dông cô (chi tiÕt TK1531). C¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký víi kh¸ch hµng, phiÕu giao viÖc cho XÝ nghiÖp cña C«ng ty (trong ®ã cã ®Þnh møc vÒ vËt t­, cho tõng c«ng tr×nh). §Ó cã vËt t­ phôc vô s¶n xuÊt, bé phËn cÇn vËt t­ ph¶i cã ®Ò nghÞ xuÊt vËt t­ lµm c«ng tr×nh cô thÓ. C¸n bé phô tr¸ch cung tiªu cña phßng kÕ ho¹ch vËt t­ sÏ viÕt phiÕu xuÊt kho cho tõng c«ng tr×nh. PhiÕu xuÊt kho ®­îc viÕt thµnh 3 liªn: - 1 liªn l­u l¹i gèc. - 1 liªn ®Ýnh kÌm vµo quyÕt to¸n c«ng tr×nh. - 1 liªn cho tiÕp liÖu ®Ó tÝnh to¸n. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, thñ kho xuÊt vËt t­ theo sè l­îng “thùc xuÊt” trªn phiÕu vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp trªn thÎ kho vµ ký x¸c nhËn vµo thÎ kho råi mang phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho vÒ ®Ó hoµn thiÖn phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho vÒ mÆt gi¸ trÞ. Cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho ®Ó lªn b¶ng tæng hîp xuÊt vËt t­ cho s¶n xuÊt tõng c«ng tr×nh (®èi t­îng tËp hîp chi phÝ theo th¸ng). Cô thÓ lµ “B¶ng kª xuÊt vËt t­ th¸ng 3” cho c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh (b¶ng biÓu 01) §ång thêi kÕ to¸n lËp “B¶ng tæng hîp xuÊt vËt t­ cho tõng c«ng tr×nh” theo dâi theo tõng th¸ng (b¶ng biÓu 02). “B¶ng tæng hîp xuÊt vËt t­” cho s¶n xuÊt ®­îc dùa trªn sè l­îng vËt t­ xuÊt kho, víi ®¬n gi¸ vËt t­ xuÊt kho ®­îc x¸c ®Þnh theo “Ph­¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh. Sau khi vµo ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n nghiÖp vô xuÊt kho vËt t­, m¸y sÏ tù ®éng cËp nhËt bót to¸n vµo Sæ NhËt ký chung Nî TK 621 : 535.089.814 Cã TK 152 : 534.214.290 TK 152.1 : 533.676.361 TK 152.2 : 537.929 Cã TK 153.1 : 875.524 §ång thêi kÕt chuyÓn toµn bé trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n phÈm s¶n xuÊt sang tµi kho¶n 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh Nî TK 154 : 535.089.814 Cã TK 621 : 535.089.814 Vµ sè liÖu nµy sÏ ®­îc ph¶n ¸nh vµo c¸c sæ nh­ : - Sæ C¸i TK 621 - Sæ Chi tiÕt TK 621 VÝ dô nh­ ë sè liÖu liªn quan ®Õn c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh: - Sæ C¸i TK 621 (b¶ng biÓu 03) - Sæ Chi tiÕt TK 621 (b¶ng biÓu 04) 2.3.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Kho¶n chi phÝ nµy chiÕm 10% - 15% trong tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Kho¶n chi phÝ lµ tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nµy lµ: b¶ng chÊm c«ng, hîp ®ång lµm kho¸n, gi¸y x¸c nhËn lµm thªm giê, phiÕu nghØ èm, b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng theo tõng tæ, phßng, ban. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông ®Ó thùc hiÖn kÕ to¸n kho¶n chi phÝ nµy lµ: TK622 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp víi chi tiÕt cÊp hai lµ: TK 6221 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK 6222 – Chi phÝ nh©n c«ng thuª ngoµi. vµ tµi kho¶n 334 – Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, chi tiÕt cho tµi kho¶n cÊp hai lµ: TK 3341 – Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn C«ng ty. TK 3342 – Ph¶i tr¶ lao ®éng thuª ngoµi. HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng lµ: l­¬ng thêi gian vµ l­¬ng s¶n phÈm. L­¬ng thêi gian lµ h×nh thøc tÝnh l­¬ng theo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ vµ møc l­¬ng tèi thiÓu cña ng­êi lao ®éng. Theo h×nh thøc nµy, tiÒn l­¬ng thêi gian ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng thêi gian Sè ngµy lµm viÖc theo quy ®Þnh thùc tÕ trong th¸ng = BËc thî x Møc l­¬ng tèi thiÓu x C«ng thêi gian BËc thî x Møc l­¬ng tèi thiÓu x C«ng thêi gian VÝ dô: L­¬ng thêi gian cña c«ng nh©n TrÇn Minh B×nh thuéc tæ C¬ khÝ 2 ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng thêi gian = 2.33 x 290.000 x 1 26 = 25.988,46 » 26.000 H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ¸p dông cho ng­êi lao ®éng thuéc khèi v¨n phßng, bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp nh­: KÕ to¸n, Thñ kho, nh©n viªn kü thuËt, nh©n viªn thèng kª cña XÝ nghiÖp. L­¬ng s¶n phÈm lµ h×nh thøc l­¬ng tÝnh theo khèi l­îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh, ®¶m b¶o ®Çy ®ñ yªu cÇu, chÊt l­îng, quy c¸ch. C¨n cø vµo hîp ®ång lµm kho¸n, tiÒn l­¬ng s¶n phÈm ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng s¶n phÈm = å(Khèi l­îng hoµn thµnh x §¬n gi¸) x C«ng sp cña mçi ng­êi Tæng c«ng s¶n phÈm Trong ®ã: §¬n gi¸ lµ do phßng kÕ ho¹ch tæ chøc, phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng vµ phßng kü thuËt x©y dùng lªn. VÝ dô: L­¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n TrÇn Minh B×nh thuéc tæ C¬ khÝ 2 ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng s¶n phÈm = 13.293.270 x 39 287 = 1.806.402,54 » 1.806.000 Phô cÊp lµ kho¶n C«ng ty tr¶ thªm cho: Gi¸m s¸t kü thuËt, tæ tr­ëng, nh©n viªn qu¶n lý,… Phô cÊp = S l­¬ng s¶n phÈm x 0.5% C«ng ®oµn vµ kho¶n BHXH lµ c¸c kho¶n mµ C«ng ty trõ trùc tiÕp vµo sè tiÒn l­¬ng mµ c«ng nh©n c¸c XÝ nghiÖp ®­îc lÜnh. C«ng ®oµn = S l­¬ng cña tõng c«ng nh©n x 1% BHXH = BËc thî x 290.000 x 6% Cuèi th¸ng, kÕ to¸n XÝ nghiÖp sÏ tÝnh l­¬ng cña tõng tæ s¶n xuÊt, tõng c«ng nh©n. NghiÖp vô nµy sÏ ®­îc vµo Sæ NhËt ký chung theo ®Þnh kho¶n sau: Nî TK 622 : 63.885.000 CK1 : 15.627.000 CK2 : 13.716.000 CK3 : 18.404.000 CK4 : 16.138.000 Cã TK 334 : 63.885.000 TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh Nî TK 622 : 12.138.150 CK1 : 2.969.130 CK2 : 2.606.040 CK3 : 3.496.760 CK4 : 3.066.220 Cã TK 338 : 12.138.150 3382 : 1.277.700 3383 : 9.582.750 3384 : 1.277.700 Cuèi kú, kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 : 76.023.150 Cã TK 622 : 76.023.150 Ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n sÏ tù ®éng bæ sung sè liÖu vµo c¸c tµi kho¶n liªn quan nh­: TK 334, TK 622; Sæ chi tiÕt theo ®èi t­îng TK 622. VÝ dô nh­ sè liÖu liªn quan ®Õn c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh ®­îc thÓ hiÖn ë: Hîp ®ång lµm kho¸n cña tæ C¬ khÝ 2 (B¶ng biÓu 05). B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cña tæ C¬ khÝ 2 (B¶ng biÓu 06). B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ B¶o hiÓm x· héi (B¶ng biÓu 07). Sæ C¸i TK 622 (b¶ng biÓu 08). Sæ chi tiÕt theo ®èi t­îng TK 622 (b¶ng biÓu 09). 2.3.2. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung: bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ sö dông trong XÝ nghiÖp , phôc vô gi¸n tiÕp cho s¶n xuÊt. Kho¶n môc chi phÝ nµy chiÕm 10% - 15% tæng chi phÝ cña c«ng tr×nh. Chi phÝ nh©n c«ng ph©n x­ëng lµ tiÒn l­¬ng cña v¨n phßng XÝ nghiÖp (gåm Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp, nh©n viªn phßng kü thuËt, phßng kÕ to¸n) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. H×nh thøc tr¶ l­¬ng cña v¨n phßng XÝ nghiÖp lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng thêi gian. Víi nh÷ng kho¶n trÝch theo l­¬ng, C«ng ty ¸p dông theo chÕ ®é: TrÝch Kinh phÝ c«ng ®oµn lµ 2% trªn tiÒn l­¬ng thùc tÕ. TrÝch B¶o hiÓm x· héi lµ 20% trªn tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, trong ®ã ng­êi lao ®éng ph¶i ®ãng 5%, cßn l¹i lµ C«ng ty ®ãng. Kho¶n 5% nµy ®­îc tÝnh trõ vµo l­¬ng nh­ ë (B¶ng biÓu 07). TrÝch B¶o hiÓm y tÕ lµ 3% trªn tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, trong ®ã ng­êi lao ®éng ph¶i ®ãng 1%, C«ng ty ®ãng 2%. Kho¶n 1% nµy ®­îc tÝnh trõ vµo l­¬ng nh­ ë (B¶ng biÓu 07). KÕ to¸n sö dông TK 6271 – Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, Sæ C¸i TK 6271, Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6271 ®Ó theo dâi kho¶n chi phÝ nµy. NghiÖp vô nµy sÏ ®­îc ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 6271 : 5.086.000 Cã TK 334 : 5.086.000 Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tiÒn l­¬ng cña Phßng kÕ to¸n C«ng ty h¹ch to¸n vµ b¸o cho kÕ to¸n XÝ nghiÖp c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ bé phËn qu¶n lý XÝ nghiÖp (Kinh phÝ c«ng ®oµn, B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ) trong th¸ng lµ bao nhiªu. Khi ®ã kÕ to¸n XÝ nghiÖp ®Þnh kho¶n: Nî TK 6271 : 1.223.220 Cã TK 336 : 1.223.220 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 : 590.620 Cã TK 6271 : 590.620 Sau ®ã kÕ to¸n XÝ nghiÖp sÏ tæng hîp sè liÖu ë c¸c b¶ng tæng hîp tiÒn l­¬ng vµ c¨n cø vµo c¸c c«ng tr×nh trong th¸ng sao cho sè tiÒn ph©n bæ cho mçi c«ng tr×nh kh«ng v­ît qu¸ 2% trong tæng gi¸ thµnh c«ng tr×nh ®Ó vµo. Sè liÖu ®­îc lªn Sæ C¸i TK 6271 (b¶ng biÓu 10) vµ Sæ chi tiÕt theo dâi ®èi t­îng TK 6271 (b¶ng biÓu 11). * Chi phÝ vËt liÖu lµ chi phÝ vÒ vËt liÖu dïng cho söa ch÷a, b¶o d­ìng Tµi s¶n cè ®Þnh, nhu cÇu v¨n phßng phÈm cña XÝ nghiÖp . ViÖc h¹ch to¸n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®­îc tÝnh theo “Ph­¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh” nh­ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho thùc hiÖn c«ng tr×nh. ViÖc tÝnh to¸n kho¶n môc nµy ®­îc thùc hiÖn gièng nh­ h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông lµ TK 6272 – Chi phÝ vËt liÖu, Sæ C¸i TK 6272, Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6272 ®Ó theo dâi kho¶n môc chi phÝ nµy. C¨n cø vµo PhiÕu xuÊt kho (trong ®ã ghi chi tiÕt xuÊt cho tõng c«ng tr×nh), kÕ to¸n ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 6272 Cã TK 152 (1521, 1522) V× ë c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh kh«ng cã ph¸t sinh chi phÝ nµy nªn kh«ng cã sè liÖu minh ho¹. * Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt lµ chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng chung trong XÝ nghiÖp nh­ chi phÝ vÒ b¶o hé lao ®éng, m¸y hµn, giÇy b¶o hé, g¨ng tay… KÕ to¸n sö dông TK 6273 – Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt, Sæ C¸i TK 6273, Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6273 ®Ó theo dâi kho¶n môc chi phÝ nµy. Víi nh÷ng c«ng cô, dông cô cña C«ng ty qu¶n lý (kh«ng thuéc sù qu¶n lý trùc tiÕp cña XÝ nghiÖp nµo c¶) hµng th¸ng phßng kÕ to¸n C«ng ty trÝch gi¸ trÞ cña chóng vµ b¸o Nî xuèng cho c¸c XÝ nghiÖp. Lóc ®ã c¸c XÝ nghiÖp ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy vµo c¸c c«ng tr×nh theo tû lÖ quy ®Þnh (<2%) trªn tæng gi¸ trÞ giao kho¸n c«ng tr×nh. Khi ®ã kÕ to¸n XÝ nghiÖp ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 6273 : 899 767 Cã TK 336 : 899 767 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ dông cô s¶n xuÊt sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 : 2.399.767 Cã TK 6273 : 2.399.767 Sau ®ã sè liÖu ®­îc ph¶n ¸nh vµo Sæ C¸i vµ Sæ chi tiÕt cña tõng c«ng tr×nh. Sè liÖu minh ho¹ ë trªn Sæ C¸i TK 6273 (b¶ng biÓu 12) vµ Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6273 (b¶ng biÓu 13). * Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ chi phÝ chiÕm tû träng lín nhÊt trong chi phÝ s¶n xuÊt chung. PhÇn chi phÝ nµy bao gåm khÊu hao vÒ m¸y mãc s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt cña c¶ XÝ nghiÖp. KÕ to¸n sö dông TK 336 – Ph¶i tr¶ néi bé, TK6274 – Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, Sæ C¸i TK 6274, Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6274 ®Ó tËp hîp khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. §Ó qu¶n lý Tµi s¶n cè ®Þnh trong C«ng ty, kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh cña phßng kÕ to¸n C«ng ty sö dông sæ Tµi s¶n cè ®Þnh chi tiÕt cho tõng XÝ nghiÖp. Nguyªn gi¸ C¨n cø vµo nguyªn gi¸ vµ thêi gian sö dông cña tµi s¶n. C«ng ty ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo ®­êng th¼ng ®Ó trÝch. = Møc khÊu hao n¨m Sè n¨m sö dông Møc khÊu hao n¨m = Møc khÊu hao th¸ng Nguyªn gi¸ Hµng th¸ng kÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty th«ng b¸o cho kÕ to¸n XÝ nghiÖp biÕt sè khÊu hao cña XÝ nghiÖp trong th¸ng lµ bao nhiªu sau ®ã kÕ to¸n XÝ nghiÖp sÏ trÝch khÊu hao vµo chi phÝ c«ng tr×nh víi tû lÖ quy ®Þnh (< 3%) trªn tæng gi¸ trÞ giao kho¸n toµn c«ng tr×nh. Sè liÖu kÕ to¸n sÏ ®­îc ®Þnh kho¶n nh­ sau: Nî TK 6274 : 764.553 Cã TK 336 : 746.553 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 : 746.553 Cã TK 6274 : 746.553 Cô thÓ vÒ sè khÊu hao ®­îc tÝnh vµo c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh ®­îc thÓ hiÖn trªn “B¶ng trÝch vµ ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh” (b¶ng biÓu 14), Sæ C¸i TK 6274 (b¶ng biÓu 15), Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6274 (b¶ng biÓu 16). * Chi phÝ dich vô mua ngoµi: ë XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ & Gia c«ng C¬ khÝ hµng th¸ng ph¸t sinh viÖc chi tr¶ tiÒn ®iÖn, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn n­íc phôc vô cho s¶n xuÊt. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông lµ TK 6277 – Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ Sæ C¸i TK 6277, Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6277 ®Ó theo dâi kho¶n chi phÝ nµy. C¨n cø vµo giÊy b¸o, ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn tho¹i, ho¸ ®¬n ®iÖn n­íc cña XÝ nghiÖp, kÕ to¸n tiÕn hµnh nhËp d÷ liÖu vµo theo tõng c«ng tr×nh. Sau khi ho¸ ®¬n Gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc vµo chøng tõ kÕ to¸n th× tù ®éng phÇn mÒm kÕ to¸n sÏ ®Þnh kho¶n bót to¸n trªn Sæ NhËt ký chung. Víi kho¶n chi phÝ tiÒn ®iÖn, ®iÖn tho¹i ®­îc qu¶n lý trªn toµn C«ng ty. V× vËy, ®Õn cuèi th¸ng kÕ to¸n XÝ nghiÖp míi biÕt ®­îc kho¶n chi phÝ nµy cña XÝ nghiÖp lµ bao nhiªu. Nî TK 6277 : 8.487.745 Cã TK 1111 : 1.849.648 Cã TK 336 : 6.638.097 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ dÞch vô mua ngoµi sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 : 8.487.745 Cã TK 6277 : 8.487.745 Sè liÖu liªn quan ®Õn c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh ®­îc thÓ hiÖn trªn Sæ C¸i TK 6277 (b¶ng biÓu 17) vµ Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6277 (b¶ng biÓu 18). * Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: KÕ to¸n sö dôngTK 6278 – Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c, Sæ C¸i TK 6278, Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6278 ®Ó theo dâi kho¶n chi phÝ nµy. Sau khi ho¸ ®¬n Gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc vµo chøng tõ kÕ to¸n th× tù ®éng phÇn mÒm kÕ to¸n sÏ ®Þnh kho¶n bót to¸n trªn Sæ NhËt ký chung. Nî TK 6278 : 1.649.000 Cã TK 1111 : 1.649.000 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 : 1.649.000 Cã TK 6278 : 1.649.000 Sè liÖu liªn quan ®Õn c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh ®­îc thÓ hiÖn trªn Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 6277 (b¶ng biÓu 19). 4. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë C«ng ty. Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn th× kÕ to¸n sö dông TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang vµ Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 154 ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cuèi kú vµ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh, kÕt qu¶ tÝnh gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n ®¸nh dÊu bót to¸n kÕt chuyÓn tõ c¸c TK 621 – Chi phÝ nguyªn liÖu,vËt liÖu trùc tiÕp, TK 622 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Nî TK 154 : 618.208.499 Cã TK 621 : 535.089.814 Cã TK 622 : 63.885.000 Cã TK 627 : 19.233.685 TK 6271 : 5.950.620 TK 6273 : 2.399.767 TK 6274 : 746.553 TK 6277 : 8.487.745 TK 6278 : 1.649.000 Sau khi bót to¸n kÕt chuyÓn ®­îc thùc hiÖn th× sè liÖu sÏ ®­îc thÓ hiÖn trªn Sæ chi tiÕt ®èi t­îng TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (b¶ng biÓu 20). iii. Tæ chøc C«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ vµ Gia c«ng C¬ khÝ ( CTTB & GCCK ) kh«ng chØ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm mµ viÖc s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång lµm c«ng tr×nh. S¶n phÈm cña XÝ nghiÖp mang tÝnh ®¬n chiÕc cã gi¸ trÞ lín. Do ®ã, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cña XÝ nghiÖp lµ tõng c«ng tr×nh. Do s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng nªn thêi gian hoµn thµnh c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. V× vËy, kú tÝnh gi¸ thµnh ®­îc kÕ to¸n x¸c ®Þnh phï hîp víi chu kú thùc hiÖn c«ng tr×nh. C«ng t¸c kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. Do s¶n phÈm cña C«ng ty lµm ra mang tÝnh ®¬n chiÕc vµ lµm theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Thêi gian hoµn thµnh mét s¶n phÈm lµ t­¬ng ®èi l©u, cã nh÷ng c«ng tr×nh kÐo dµi hµng nhiÒu th¸ng. Tuy nhiªn còng cã nh÷ng c«ng tr×nh cã nhiÒu s¶n phÈm , mçi s¶n phÈm chØ hoµn thµnh trong mét thêi gian ng¾n nªn cuèi mçi kú kÕ to¸n cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc s¶n phÈm dë dang. Nh­ng do c«ng tr×nh Cét ®iÖn B¾c Ninh mµ em ®ang lµm b¸o c¸o chØ cã mét s¶n phÈm nªn C«ng ty kh«ng thùc hiÖn tÝnh s¶n phÈm dë dang mµ sÏ tÝnh lu«n gi¸ thµnh cña s¶n phÈm hoµn thµnh cña tõng c«ng tr×nh. 3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kh©u quan träng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, v× nã thÓ hiÖn kÕt qu¶ s¶n xuÊt tõng c«ng tr×nh nãi riªng vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nãi chung cña bÊt cø Doanh nghiÖp nµo. V× s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng vµ ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh lµ ®¬n chiÕc víi khèi l­îng lín, gi¸ trÞ lín nªn gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh ®­îc kÕ to¸n x¸c ®Þnh lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh b¾t ®Çu tõ s¶n xuÊt ®Õn khi hoµn thµnh c«ng tr×nh. Nh­ vËy, gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh b»ng sè d­ Nî cña TK 154 chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh ®­îc céng dån luü kÕ. Cô thÓ nh­ ë Sæ chi tiÕt TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (B¶ng biÓu 20) gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh lµ: 2.070.009.660®. Khi tÝnh gi¸ thµnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng th× sè hµng ®ã ®· ®­îc chÊp nhËn bµn giao hoÆc nhËp kho. Z = C = 2.070.009.660®. PhÇn thø BA NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty C¬ KhÝ X©y Dùng §¹i Mç. I. NHËN XÐT CHUNG VÒ C¤NG T¸C KÕ TO¸N CHI PHÝ S¶N XUÊT Vµ GI¸ THµNH ë C¤NG TY. Tr¶i qua gÇn 40 n¨m tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn, C«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh nh­ tham gia thùc hiÖn nhiÒu c«ng tr×nh lín, quan träng. C«ng ty kh«ng ngõng më réng quy m« s¶n xuÊt, trang bÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ nh»m trë thµnh mét Doanh nghiÖp v÷ng m¹nh trong viÖc s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp ra thÞ tr­êng quèc tÕ. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao nhÊt, C«ng ty ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p trong ®ã viÖc qu¶n lý tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p quan träng nhÊt. §Ó qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt, C«ng ty ®· t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chi phÝ qua c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng, qua viÖc tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕ to¸n. Sè liÖu kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng kh«ng chØ trong viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh mµ cßn ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho Ban gi¸m ®èc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. Sau thêi gian thùc tËp ë XÝ nghiÖp CTTB & GCCK C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç, d­íi gãc ®é lµ mét sinh viªn, míi tiÕp xóc víi c«ng viÖc kÕ to¸n thùc tÕ, em xin ®­a ra mét sè nhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty c¬ khÝ x©y dùng §¹i Mç nh­ sau: 1. ¦u ®iÓm. - Bé m¸y qu¶n lý ®­îc x©y dùng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña C«ng ty. - C¸c nh©n viªn kÕ to¸n ®­îc ph©n nhiÖm vô râ rµng. Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña C«ng ty: tæ chøc kÕ to¸n theo h×nh thøc võa tËp trung võa ph©n t¸n. - C«ng ty ¸p dông ®ång thêi c¶ kÕ to¸n tµi chÝnh vµ kÕ to¸n qu¶n trÞ ®¸p øng yªu cÇu cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n. C¸c b¸o c¸o qu¶n trÞ ®­îc lËp khi cã yªu cÇu sö dông th«ng tin. B¸o c¸o tµi chÝnh tu©n thñ ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n nh­ vËy, ®· cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ, chi tiÕt vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho l·nh ®¹o C«ng ty. - H×nh thøc kÕ to¸n mµ C«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc NhËt ký chung, cã ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, hÖ thèng sæ kh«ng phøc t¹p, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®­îc ph¶n ¸nh theo tr×nh tù thêi gian vµ quan hÖ ®èi øng c¸c tµi kho¶n. H¬n n÷a, viÖc ¸p dông phÇn mÒm kÕ to¸n gióp gi¶m bít c«ng viÖc ghi chÐp, tÝnh to¸n, gióp kÕ to¸n tæng hîp, hÖ thèng ho¸ th«ng tin nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. - C«ng ty thùc hiÖn ®óng chÕ ®é lËp, lu©n chuyÓn vµ l­u gi÷ chøng tõ cña Nhµ n­íc quy ®Þnh. - HÖ thèng tµi kho¶n ®­îc më chi tiÕt theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ cña ngµnh. HÖ thèng sæ kÕ to¸n ®­îc më ®óng chÕ ®é víi c¸c sæ chi tiÕt phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ cung cÊp th«ng tin cña C«ng ty. - X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp riªng theo tõng kho¶n môc, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo yÕu tè. Tuy nhiªn c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty kh«ng tr¸nh khái cßn nh÷ng h¹n chÕ tån t¹i nhÊt ®Þnh. 2. H¹n chÕ. - C«ng ty lµ mét Doanh nghiÖp C¬ khÝ nh­ng cã c¸ch h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t­¬ng tù nh­ Doanh nghiÖp X©y dùng. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chØ lµ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng bao gåm trong ®ã lµ toµn bé c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ cña bé phËn qu¶n lý XÝ nghiÖp. - VÒ kho¶n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng th× kÕ to¸n XÝ nghiÖp kh«ng sö dông TK 214 vµ TK 338 ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ hai kho¶n chi phÝ nµy mµ sö dông TK 336. KÕ to¸n trªn Phßng kÕ to¸n cña C«ng ty míi sö dông hai tµi kho¶n nµy ®Ó tËp hîp cho toµn C«ng ty. §Þnh kú hµng th¸ng, Phßng kÕ to¸n C«ng ty th«ng b¸o cho c¸c XÝ nghiÖp vÒ kho¶n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®Ó c¸c XÝ nghiÖp ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong th¸ng. Tuy nhiªn, còng do ®Æc ®iÓm cña h×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n võa tËp trung, võa ph©n t¸n chi phèi, nh­ng viÖc nµy lµm cho kÕ to¸n Doanh nghiÖp kh«ng ®­îc chñ ®éng trong viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ do ®ã cã thÓ tÝnh c¸c kho¶n chi phÝ nµy kh«ng ®ñ, kh«ng s¸t víi thùc tÕ. - Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mµ C«ng ty ®ang ¸p dông lµ ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo tû lÖ hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng. Ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo ®¬n gi¸ kÕ ho¹ch cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang vµ tû lÖ hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng cña s¶n phÈm dë dang. §¸nh gi¸ theo ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn nh­ng møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao v× ®¸nh gi¸ ®­îc dùa trªn hai c¬ së t­¬ng ®èi lµ ®¬n gi¸ kÕ ho¹ch ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh (®­îc x©y dùng tr­íc vµ cã thÓ kh«ng phï hîp víi thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸) vµ tû lÖ hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang. - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. Nh­ vËy gi¸ xu©t kho cña nguyªn vËt liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ch­a ®­îc phï hîp, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ biÕn ®éng lín, gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh. - C«ng ty ch­a thùc hiÖn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n nghØ phÐp, trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh. - ViÖc thu håi phÕ liÖu ®­îc thùc hiÖn ch­a ®­îc triÖt ®Ó nh»m h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh. ii. ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty c¬ khÝ x©y dùng ®¹i mç. Trong thêi gian thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp ChÕ t¹o thiÕt bÞ & Gia c«ng C¬ khÝ - C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç, ®­îc tiÕp xóc víi c«ng viÖc kÕ to¸n thùc tÕ cña XÝ nghiÖp vµ kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc ë tr­êng, em xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ: - ý kiÕn thø nhÊt: VÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ( nh­ Kinh phÝ c«ng ®oµn, B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ ). C«ng ty nªn ®­a c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp vµo TK 622 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tuy ®Ó kho¶n chi phÝ nµy ë TK 6271 – Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng nh­ hiÖn nay C«ng ty lµm, kh«ng ¶nh h­ëng g× tíi tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh, nh­ng nh­ vËy lµ kh«ng ®óng víi chÕ ®é kÕ to¸n. Do C«ng ty trùc thuéc Bé X©y Dùng nªn cã thÓ chÞu sù chØ ®¹o chung vÒ c¸ch tÝnh gi¸ thµnh cña ngµnh X©y dùng nãi chung, nh­ng thùc tÕ C«ng ty lµ mét Doanh nghiÖp s¶n xuÊt. V× vËy, C«ng ty nªn thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña Bé Tµi ChÝnh vÒ viÖc h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy ®èi víi Doanh nghiÖp s¶n xuÊt. MÆt kh¸c C«ng ty nªn ®Ó XÝ nghiÖp sö dông TK 338 – Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (víi chi tiÕt cÊp hai lµ TK 3882, TK 3883, TK 3884) thay v× sö dông TK 336 – Ph¶i tr¶ néi bé nh­ hiÖn nay. - ý kiÕn thø hai: VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ vèn vËt t­ xuÊt kho. C«ng ty ®· ¸p dông phÇn mÒm kÕ to¸n nªn c«ng viÖc tÝnh to¸n ®· ®­îc gi¶m nhÑ, v× vËy C«ng ty nªn thùc hiÖn tÝnh gi¸ vèn vµ vËt t­ xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p ”B×nh qu©n gia quyÒn”, kh«ng nªn tÝnh theo ph­¬ng ph¸p “Thùc tÕ ®Ých danh” nh­ hiÖn nay n÷a v× nã kh«ng ®­îc phï hîp l¾m so víi thêi buæi kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay. Khi ®ã C«ng ty sÏ ph¶i mÆc ®Þnh l¹i ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ vèn vËt t­ xuÊt kho cho phÇn mÒm. - ý kiÕn thø ba: VÒ viÖc thu håi phÕ liÖu. PhÕ liÖu s¶n xuÊt ®­îc XÝ nghiÖp nhËp kho sau ®ã b¸n thanh lý. Nh­ng XÝ nghiÖp kh«ng cã kho phÕ liÖu, mµ phÕ liÖu ®­îc ®Ó ngoµi trêi, h¬n n÷a viÖc thanh lý phÕ liÖu kh«ng ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn. V× vËy, mµ phÕ liÖu bÞ oxy ho¸ nhiÒu tr­íc khi ®­îc thanh lý hoÆc lµ bÞ hao hôt do kh«ng cã kho b·i ®Ó qu¶n lý. Do ®ã gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi kh«ng cao. XÝ nghiÖp cÇn cã kho ®Ó qu¶n lý phÕ liÖu nh»m qu¶n lý tèt h¬n viÖc hao hôt nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tr¸nh hao hôt mÊt m¸t kh«ng cÇn thiÕt do kh«ng cã kho b·i vµ ®Ó gi¶m thiÓu sù oxy ho¸ phÕ liÖu. §Ó cã thÓ thu håi phÕ liÖu mét c¸ch tèt nhÊt, th× XÝ nghiÖp nªn lùa chän, t×m kiÕm nhiÒu ®èi t¸c ®Ó cã thÓ ®Þnh kú, nöa th¸ng thanh lý phÕ liÖu mét lÇn. Nh­ vËy, th× kho phÕ liÖ còng kh«ng cÇn ®Çu t­ nhiÒu mµ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi l¹i cao h¬n. - ý kiÕn thø t­: VÒ kho¶n chi phÝ tµi chÝnh. Do ®Æc ®iÓm h¹ch to¸n cña C«ng ty lµ c¸c XÝ nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n kh«ng ®Çy ®ñ: cã thÓ tù ký hîp ®ång víi nh÷n hîp ®ång nhá hoÆc C«ng ty ký hîp ®ång víi kh¸ch hµng råi sau ®ã giao cho XÝ nghiÖp thùc hiÖn s¶n xuÊt. Nh­ng víi bÊt cø c«ng tr×nh nµo còng ®Òu ph¶i cã “phiÕu giao viÖc”cña C«ng ty. Trong ®ã cã gi¸ trÞ giao kho¸n c«ng tr×nh, h¹n møc vay vèn ®Ó mua vËt t­, h¹n møc cho vay vèn ®Ó tr¶ l­¬ng hoÆc t¹m øng tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n. V× vËy, ë C«ng ty trong nªn cã thªm kho¶n môc tr¶ l·i vay vèn. Nh­ng kh«ng nªn ®­a kho¶n môc chi phÝ nµy vµo trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh mµ nªn ®­a ra ngoµi gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña c«ng tr×nh. - ý kiÕn thø n¨m: VÒ viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ vËt t­. Do lµ Doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín nªn khi gi¸ c¶ cña nguyªn vËt liÖu biÕn ®éng còng ¶nh h­ëng lín ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®Õn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm. H¬n n÷a, C«ng ty lµ Doanh nghiÖp C¬ khÝ, nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ thÐp, t«n, mµ hiÖn nay gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÐp ®ang biÕn ®éng rÊt lín. NÕu gi¸ nguyªn vËt liÖu chÝnh cña C«ng ty trªn thÞ tr­êng gi¶m th× ®©y lµ mét dÊu hiÖu tèt, sÏ lµm gi¶m ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cßn nÕu gi¸ nguyªn vËt liÖu t¨ng th× gi¸ yÕu tè ®Çu vµo cña C«ng ty sÏ t¨ng mµ cã thÓ lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng. Mµ C«ng ty thùc hiÖn s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång ®· ®­îc ký kÕt, gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ®· ®­îc ghi trªn hîp ®ång nªn viÖc t¨ng gi¶m gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu còng nh­ lîi nhuËn cña C«ng ty. KÕt luËn Trong xu thÕ héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh­ hiÖn nay, Nhµ n­íc ®· vµ ®ang ®æi míi víi nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ x· héi. V× vËy, m«i tr­êng kinh doanh võa mang l¹i nh÷ng c¬ héi võa mang l¹i nh÷ng th¸ch thøc cho sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doan cña Doanh nghiÖp, ®ßi hái c¸c Doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m tßi s¸ng t¹o, hoµn thiÖn ph­¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu cña Doanh nghiÖp. Mét trong nh÷ng môc tiªu ®ã lµ tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Do vËy, viÖc hoµn thiÖn c¸c néi dung cña c«ng t¸c kÕ to¸n, trong ®ã kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng, g¾n liÒn víi viÖc ®¸nh gi¸ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i XÝ nghiÖp CTTB & GCCK - C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç, em thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm t¹i C«ng ty phÇn nµo ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Æt ra. Tuy nhiªn, ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n toµn Doanh nghiÖp nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, C«ng ty cÇn tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc ®· ®¹t ®­îc, cè g¾ng kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn tån t¹i ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. Do kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ còng nh­ thêi gian thùc tËp cßn cã h¹n, nªn luËn v¨n tèt nghiÖp cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt ®iÓm, thiÕu xãt. V× vËy, em rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c«, chó trong phßng Tµi vô kÕ to¸n cña C«ng ty ®Ó luËn v¨n tèt nghiÖp cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a, ®ång thêi gióp em cã nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm cho sau nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o-TS NguyÔn Vâ Ngo¹n – ng­êi ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp nµy, cïng c¸c thÇy, c« gi¸o trong tr­êng ®· cho em nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u rÊt cÇn thiÕt cho t­¬ng lai. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, ngµy 24 th¸ng 8 n¨m 2005 Sinh viªn NguyÔn Mai Th¶o Môc lôc Lêi nãi ®Çu PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm……………… ………………………………………… … … I. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp II. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu 1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt 2. C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu 3 IV. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm. 5 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 5 V. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 6 2. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 6 VII. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp 8 2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 10 3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 11 4. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn Doanh nghiÖp 14 VIII. C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang 1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 17 2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng 17 3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc 18 IX. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 19 PhÇn thø hai: thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty c¬ khÝ x©y dùng §¹i Mç. I. §Æc ®iÓm chung cña C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç 24 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty 24 2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty 26 a. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty 26 b. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm 26 c. C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt 27 d. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong Doanh nghiÖp 30 II. Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i XÝ nghiÖp CTTB & GCCK - C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng §¹i Mç 33 1. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty 34 a. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty 34 b. §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 34 2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt 35 3. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 36 a. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp 36 b. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 38 c. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 41 4. Ph­¬ng ph¸p tæng hîp kÕ to¸n s¶n xuÊt t¹i C«ng ty 46 III. Tæ chøc c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 47 2. C«ng t¸c kiÓm kª, ®·nh gi¸ s¶n phÈm dë dang 47 3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 47 PhÇn thø ba: nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty I. NhËn xÐt chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty. 48 1. ¦u ®iÓm 49 2. H¹n chÕ 50 II. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xu©t vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty. 51 KÕt luËn