Luận văn Định hướng và một số giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng và hiệu quả phát thanh đối ngoại

TNVN. Điều này không chỉ hiện bằng lời, bằng những lá thư gửi về Đài TNVN, mà còn là những tấm ảnh quý chụp về góc nhà, nơi làm việc trong gia đình họ chỉ dùng để nghe Đài TNVN. Trải qua rất nhiều biến chuyển của thời gian, nhiều thính giả vẫn còn giữ gìn sưu tập những bức thư, bưu thiếp, cờ lưu niệm, những kỷ vật của Đài TNVN. Và thật là quý báu khi nhiều thính giả từ hàng thập kỷ nay còn gửi thư đều đặn nhận xét về các chương trình phát thanh đối ngoại, trong đó có các chương trình mới nhất mà họ nghe được. Chúng ta trân trọng những tấm lòng như thế, nhưng bên cạnh đó chúng ta cũng có quyền tự hào, các chương trình phát thanh đối ngoại vẫn có vị trí vững chắc và ổn định trong lòng khán thính giả khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên trong xu hướng phát triển mạnh mẽ của các mối quan hệ quốc tế, sự thay ®æi nhanh chãng cña t×nh h×nh thÕ giíi víi hµng lo¹t c¸c sù kiÖn dån dËp, sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña nÒn b¸o chÝ thÕ giíi víi nh÷ng kü thuËt truyÒn th«ng hiÖn ®¹i như ngày nay khiÕn mét §µi ph¸t thanh mang tÝnh chÊt quèc gia trong khu vùc §NA như Đài TNVN cã quy m«, kü thuËt cò nhá khã cã thÓ theo kÞp víi c¸c Đài phát thanh hiÖn ®¹i mang tÝnh quốc tế kh¸c. Trong những thập kỷ gần đây các đài phát thanh các nước trong khu vực đã phát triển vượt bậc cả về quy mô lẫn chất lượng dịch vụ và cả về kỹ thuật công nghệ phát thanh hiện đại. Một số Đài phát thanh khu vực đã vươn lên trở thành một Đài phát thanh quốc tế và ngày càng vươn tầm ảnh hưởng ra toàn thế giới. Như Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc ( CRI) trước đây cũng chỉ là một Ban đối ngoại của Đài phát thanh nhân dân trung ương Trung Quốc( CRN), nhưng do yêu cầu phát triển của thông tin đối ngoại, nên đã tách ra thành lập Đài phát thanh quốc tế CRI. Hiện nay CRI đã có 1.400 nhân lực, trong đó phóng viên, biên tập viên xấp xỉ hơn 1000 người. Hiện nay CRI phát 370 giờ chương trình/ ngày với 43 ngôn ngữ quốc tế ( trong đó có tiếng Việt). CRI cũng có phát thanh trên Internet. Có một trung tâm tin phụ trách 29 cơ quan thường trú ở nước ngoài để chủ động khai thác tin bài theo đặc điểm, bản sắc riêng của mình.. Một số các đài trong vực như Đài Philipin, Thái Lan, Inđônêxia.. cũng vươn tầm ảnh hưởng rộng và phát thanh bằng nhiều thứ ngôn ngữ. So với những Đài phát thanh quốc tế trong khu vực thì Đài TNVN cũng không thua kém nhiều về các thứ ngữ, ví dụ như Đài phát thanh ABC của Ôxtraylia cũng chỉ có 5 thứ ngữ. Tuy nhiên về trình độ công nghệ phát thanh hiện đại về khả năng cạnh tranh hấp dẫn thu hút thính giả thì họ đã vượt xa Việt Nam. Trong những năm gần đây thực hiện theo quy hoạch phát triển của Đài TNVN đến năm 2010 đã được Thủ tướng phê chuẩn, Đài TNVN cũng đã vạch ra lộ trình cho sự phát triển mang tầm chiến lược, đó là thực hiện từng bước tiến tới phát triển Đài TNVN thành một tập đoàn truyền thông mạnh ở Việt Nam. Theo hướng này từ năm 2004 Đài TNVN đã trình lên chính phủ cho phép thành lập Đài phát thanh quốc tế trên cơ sở nền tảng xây dựng là Ban biên tập đối ngoại Đài TNVN và về mặt nguyên tắc Thủ tướng chính phủ đã đồng ý về dự án này. Đài đã xây dựng xong toà nhà gọi là “ Nhà biên tập phát thanh quốc tế ở 45 Bà Triệu”.. Tuy nhiên do vẫn chưa xác định được cơ cấu về mặt tổ chức nên dự án vẫn đang được tiếp tục xem xét. Trên thực tế, đây là giải pháp mang tầm chiến lược đối với phát thanh đối ngoại. Bởi trong cơ cấu tổ chức như hiện nay, Ban biên tập đối ngoại có nguồn nhân lực lớn với hơn 100 con người, thực hiện các chương trình phát thanh với 11 thứ ngữ phát ra nước ngoài, nhưng trong mô hình vẫn chỉ là một trong 13 Ban biên tâp và các ban chức năng khác trong Đài. Do vậy, từ cơ cấu tổ chức đến việc thực hiện các quy trình phát triển vẫn bị lệ thuộc nhiều vào các thủ tục hành chính, các tầng bậc, không thể chủ động trong phát triển. Mặt khác trong các quan hệ hợp tác quốc tế có tính chuyên môn chuyên biệt, tư cách pháp nhân trong các quan hệ quốc tế với các đối tác trên thế giới gặp nhiều khó khăn do chưa tương ứng trong các quan hệ đàm phán, hợp tác. Nhưng điều khó khăn và trở ngại nhất lại là những nguyên nhân nội tại ngay trong cơ cấu tổ chức, hành chính của Đài. Như đã phân tích ở trên, phát thanh đối ngoại có đối tượng chuyển tải thông tin khá đặc biệt, đó là thính giả là người nước ngoài và cộng đồng những người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài, có đặc điểm tâm lý, óc thực dụng trong tiếp nhận thông tin, do vậy họ có nhu cầu thông tin không giống với nhu cầu thông tin như cho người nghe trong nước. Nhưng do cách tổ chức, mô hình sản xuất các chương trình phát thanh ở Đài TNVN nói chung phần nhiều vẫn thực hiện trên cơ sở khuôn mẫu, đồng nhất các chương trình phát thanh họăc quá tập trung vào các chương trình phát trong nước nên có nhiều điểm làm hạn chế đến hiệu quả phát thanh đối ngoại. Chẳng hạn như hiện nay cả Đài TNVN có một trung tâm tin là nơi hàng ngày tiếp nhận và cung cấp một khối lượng tin phong phú và đa dạng từ các cơ quan thường trú ở khắp các địa phương trong nước và nước ngoài, nhưng phần lớn các tin này thường được dùng ưu tiên cho các thính giả trong nước, do vậy việc sử dụng những tin này cho đối ngoại vừa khó biên tập lại vừa thiếu thông tin..chính vì vậy phát thanh đối ngoại chưa tận dụng và sử dụng hết tin từ trung tâm tin và nếu có sử dụng thì vấn khó phát huy hiệu quả trong thông tin. Mặt khác do quá chú trọng cho nhu cầu trong nước nên phần lớn những phóng viên theo dõi các hoạt động của các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội... đến thăm các địa phương hay ra nước ngoài lại do những phóng viên thời sự trong nước đảm nhiệm, do vậy nội dung các tin bài do các phóng viên này thực hiện phần nhiều cho người trong nước, chưa phù hợp với phát thanh đối ngoại Việc đưa phát thanh đối ngoại triển mạnh mẽ trong những năm tới đây không chỉ đòi hỏi những giải pháp cấp bách trước mắt mà còn đòi hỏi tầm nhìn và chiến lược dài hạn hơn. Trên thực tế Tổng giám đốc và Ban lãnh đạo Đài TNVN từ nhiều năm nay đã trăn trở định hình cho chiến lược phát triển bền vững và tương lai phát triển của Đài TNVN. Tuy nhiên trong một cơ chế chung, với sự liên quan của nhiều cấp Bộ, Ngành trong chiến lược phát triển tổng thể chung của đất nước, đòi hỏi phải có thêm những điều kiện cần và đủ, trong đó không thể không nói đến đó là việc đầu tư công nghệ kỹ thuật và nguồn lực con người. Tuy nhiên nhìn về tổng thể phát triển bền vững và tạo đà phát triển trong tương lai vẫn cần tiếp tục xúc tiến thành lập Đài phát thanh quốc tế, hay đài phát thanh đối ngoại với quy mô tính chất ngang tầm với vị thế phát triển của đất nước 100 triệu dân trong tương lai, phù hợp với nhiệm vụ phát triển, đáp ứng đòi hỏi hội nhập quốc tế. Đài phát thanh quốc tế này phải có cơ cấu tổ chức tương xứng với vị thế là đối tác hợp tác với các đài quốc tế và khu vực. Đây cũng là bước đi phù hợp nhu cầu phát triển, nhằm tham gia vào tiến trình thành lập tập đoàn báo chí phát thanh mà lãnh đạo Đài TNVN đề cập trong chiến lược phát triển trong tương lai. 3.3.2 Một số giải pháp cụ thể §èi víi hoµn c¶nh thùc tÕ cña ph¸t thanh ViÖt Nam, con ®­êng ®i tíi tiÕp cËn ph¸t thanh hiÖn ®¹i, t×m ®Æc ®iÓm riªng, phong c¸ch b¶n s¾c riªng cho m×nh lµ c¶ qu¸ tr×nh t×m tßi ph¸t hiÖn gian khæ. §Ó ngµy cµng l«i cuèn, hÊp dÉn ng­êi nghe, mét nhiÖm vô quan träng cña TNVN lµ đưa ra những giải pháp vừa mang tính chiến lược tầm nhìn lâu dài, vừa có giải những giáp pháp cấp bách nhằm n©ng cao chÊt l­îng hiệu quả th«ng tin cña c¸c ch­¬ng tr×nh theo lộ trình chủ động hướng tới tương lai. Biện pháp trước mắt là nên cải tiến tổ chức hoạt động của trung tâm tin, có bộ phận chuyên trách thu thập, cung cấp nguồn tin riêng cho đối ngoại, vừa đảm bảo tính định hướng trong chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước, vừa phù hợp với như cầu đặc điểm tâm lý của thính giả nước ngoài. Tuy nhiên nhìn về lâu dài nên có một trung tâm tin riêng cho đối ngoại, bởi vấn đề không chỉ là nơi cung cấp nguồn tin mà tiến tới nó phải có tính pháp nhân đủ mạnh, có vị trí tương xứng để có thể thực hiện các hoạt động hợp tác, trao đổi tin tức với đài phát thanh các nước, với các hãng tin lớn trên thế giới. Một vấn đề quan trọng khác là nên tổ chức cho các phóng viên những người trực tiếp làm chương trình phát thanh đối ngoại ra nước ngoài tìm hiểu, nắm bắt như cầu thính giả các nước trên thế giới. Chắc chắn những chuyến đi khảo sát thực tế như vậy sẽ có hữu ích rất nhiều trong việc nâng cao cất lượng hiệu quả các chương trình phát thanh đối ngoại 3.3.3 Giải pháp nâng cao chất lượng nội dung Trong thùc tÕ, sù hÊp dÉn cña mét tê b¸o hay mét ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tr­íc tiªn vµ chñ yÕu lµ ë néi dung th«ng tin. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t ®­îc sù hÊp dÉn trong thÓ hiÖn néi dung th«ng tin ®ßi hái ph¶i cã qu¸ tr×nh t×m tßi, ph¸t hiÖn l©u dµi, trong ®ã phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. Tr­íc hÕt th«ng tin ®ã ph¶i ®¸p øng môc ®Ých yªu cÇu cña c¬ quan b¸o chÝ. Thø hai, nã phô thuéc vµo tr×nh ®é chÝnh trÞ, b¶n lÜnh cña ng­êi lµm b¸o, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña anh ta trong nh÷ng ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ. Mét ®iÒu v« cïng quan träng lµ nguån th«ng tin ®ã cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cÇn thiÕt cña ng­êi tiÕp nhËn th«ng tin ®ã hay kh«ng? §èi víi ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®èi ngo¹i cña §µi TNVN th× viÖc ®¹t ®­îc sù hÊp dÉn trong th«ng tin lµ khã. C¸i khã Êy lµ sù kh¸c biÖt vÒ tiÕp cËn th«ng tin gi÷a n¬i ph¸t th«ng tin vµ n¬i tiÕp nhËn th«ng tin - Ng­êi nghe. Đăc biệt đối víi ®«ng ®¶o thÝnh gi¶ n­íc ngoµi vốn ®· quen lèi th«ng tin th­¬ng m¹i, thùc dông… Th«ng tin ®èi ngo¹i cña ta muèn hÊp dÉn ph¶i xö lý gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan hÖ gi÷a "Cung" vµ "CÇu" cña c¸c mèi quan hÖ ®ó. Radio lµ tê b¸o cho thÝnh giả, chÝnh v× vËy ng­êi lµm c«ng t¸c ph¸t thanh kh«ng ®­îc chñ quan muèn cho thÝnh gi¶ cña m×nh ¨n mãn g× th× cho, mµ ph¶i l¾ng nghe hä xem thêi ®iÓm nµo hä cÇn g×, ¨n g×, nghe g×. Cã vËy míi tranh thñ ®­îc sù c¶m t×nh sù th«ng c¶m tõ n¬i hä. Trong thùc tÕ các ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®èi ngo¹i cña §µi TNVN muốn ®¹t hiÖu qu¶ th«ng tin cao, th× tr­íc hÕt ph¶i chú ý tới đặc điểm của người nghe, tìm hiểu cái “ Gu” của người nghe, nhu cầu thông tin từ phía người nghe để từ đó x¸c ®Þnh cho ®­îc h­íng ®i chñ yÕu trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn. Những cải cách, cải tiến các chương trình phát thanh phải căn cứ và xuất phát từ nhu cầu thực tế của người nghe, càng tiếp cận gần đến nhu cầu, “gu” sở thích của đối tượng người nghe càng tốt. Và điều quan trọng nhất là những thông tin đó có lợi cho quốc gia, đất nước hay không?, có đạt được mục đích tuyên truyền của cơ quan báo chí hay không? Tất cả những điều này phụ thuộc vào sự nhận thức của những người thực hiện chương trình. Từ ý tưởng chỉ đạo của lãnh đạo, bản lĩnh, sự sáng tạo của các phóng viên biên tập viên, kỹ thuật viên thực hiện chương trình..từ các khâu bắt đầu thực hiện cho tới khi nhận phản hồi từ khán thính giả nhận xét, khen chê về chương trình đó. Thùc tiÔn c«ng t¸c ph¸t thanh trong nhiÒu n¨m qua còng cho thÊy nÕu h×nh thøc cña mét ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh cßn h¹n chÕ yÕu kÐm (nh­ vÊn ®Ò x©y dùng ch­¬ng tr×nh , bè côc ch­¬ng tr×nh, vÊn ®Ò tr×nh bµy thÓ hiÖn, giäng ®äc cña ph¸t thanh viªn, nh¹c c¾t, sãng .. cã vÊn ®Ò...) th× vÉn cã c¬ héi ®Ó söa ch÷a kh¾c phôc c¶i tiÕn l¹i ®­îc. Nh­ng nÕu néi dung th«ng tin m¾c sai lÇm ®i chÖch h­íng, hoÆc thiÕu nhËy bÐn chÝnh trÞ .. th× ch¼ng nh÷ng kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ th«ng tin mµ cßn dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ tai h¹i, cã khi ¶nh h­ëng ®Õn ®¹i sù quèc gia. HiÖn nay, có thực tế là gi÷a th«ng tin ®èi ngo¹i vµ ®èi néi hÇu nh­ kh«ng cã ranh giíi. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vµ chÝnh yÕu nhÊt cña hai kªnh th«ng tin nµy kh¸ gièng nhau. Lý do là do hầu như cả kênh thông tin đối nội và kênh thông tin đối ngoại đều lấy chủ yếu từ một nguồn tin, đó là nguồn tin và thông tin đều do Thông tấn xã Việt Nam cung cấp( Đối ngoại sử tới 70% nguồn tin từ TTX). Nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ tÊt c¶ néi dung th«ng tin ®èi néi ®Òu trë thµnh néi dung cña th«ng tin ®èi ngo¹i. C¸i kh¸c nhau rÊt quan träng ë ®©y, lµ cïng néi dung vµ vÊn ®Ò, nh­ng th«ng tin ®èi ngo¹i cã ph­¬ng thøc tiÕp cËn riªng vµ chñ ®Ò, khÝa c¹nh riªng ®¸p øng yªu cÇu tuyªn truyền cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vµ ®Æc biÖt ph¶i phï hîp víi nhu cÇu t×m hiÓu th«ng tin cña ®èi t­îng thÝnh gi¶ lµ nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi vµ ng­êi ViÖt Nam sinh sèng, häc tËp vµ lµm viÖc ë n­íc ngoµi. Nhiệm vụ của các chương trình phát thanh đối ngoại của Đài TNVN là truyÒn t¶i nh÷ng th«ng tin vÒ ®­êng nèi chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc vÒ sù nghiÖp x©y dùng, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc, vÒ c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n­íc. Đồng thời th«ng tin vÒ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi, thÓ thao cña ®Êt n­íc theo h­íng nªu bËt nh÷ng thµnh tùu, kinh nghiÖm, nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô môc tiªu, ph¶n ¸nh nh÷ng c¸i ®Ñp, c¸i hay cña ®Êt n­íc vµ con ng­êi ViÖt Nam, nÒn v¨n hoá ®a d¹ng cña ViÖt Nam víi 54 d©n téc kh¸c nhau, lÞch sö ph¸t triÓn ®Êt n­íc, truyÒn thèng anh hïng cña d©n téc vµ cuéc sèng th­êng nhËt cña con ng­êi ViÖt Nam. Mét néi dung n÷a kh«ng kÐm phÇn quan träng cña th«ng tin ®èi ngo¹i phải là vũ khí hiệu quả trong công t¸c ®Êu tranh d­ luËn, chèng l¹i nh÷ng ®iÖu xuyªn t¹c, bóp mÐo t×nh h×nh ViÖt Nam. Mặt khác, các quan hệ quốc tế đã thay đổi nhiều, những biểu hiện đối đầu trong chiến tranh lạnh đã lùi vào dĩ vãng, quan hệ quốc tế đã trở nên đa dạng, đan xen, phụ thuộc lẫn nhau trong xu hướng hợp tác toàn cầu, các nước các quốc gia trên thế giới đều đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu..do vậy trong các bài viết, cách thức thể hiện ngày nay cũng phải khác trước. Các bài đấu tranh dư luận không thể bằng tông, giọng điệu như thời chiến tranh lạnh, mà phải vừa dứt khoát nhưng cũng vừa khôn khéo mềm mỏng, cách trình bày gần gũi.. có như vậy mới tranh thủ được tình cảm, sự ủng hộ của họ với VN.Th«ng qua c¸c bµi ph©n tÝch, b×nh luËn, ph¶n ¸nh thùc tÕ cuéc sèng ë ViÖt Nam chẳng hạn nh÷ng bøc th­ tâm t×nh víi thÝnh gi¶ "C©u chuyÖn víi ng­êi xa quª" cña ch­¬ng tr×nh ViÖt KiÒu, "Bøc th­ tõ Hµ Néi" cña ch­¬ng tr×nh ph¸t tiÕng NhËt vµ "Tr¶ lêi th­ thÝnh gi¶" cña hÇu hÕt c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®èi ngo¹i ®Ó nªu nªn thùc tÕ vÒ sù ph¸t triÓn tù do t«n gi¸o, nh©n quyÒn ë ViÖt Nam. Thực tế chứng tỏ cách thể hiện này rất có hiệu quả. 3.3.4 Giải pháp về kỹ thuật thể hiện Trong ph¸t thanh, con ng­êi sö dông ba lo¹i ký hiÖu: ng«n ng÷ (lêi nãi), ©m nh¹c, tiÕng ®éng ®Ó th«ng tin. N©ng cao l­îng th«ng tin cña ph¸t thanh chÝnh lµ gi¶m ®é bÊt ®Þnh trong viÖc sö dông ba lo¹i ký hiÖu trªn trong qu¸ tr×nh chuyÓn t¶i th«ng tin. Ng«n ng÷ (lêi nãi) tù nhiªn lµ mét ph­¬ng tiÖn hoµn h¶o nhÊt, tin cËp nhËt vµ ®Æc biÖt là phát huy ®Æc ®iÓm x· héi trong giao tiÕp vµ th«ng tin là yếu tố tạo hiệu quả trong thông tin. D­íi gãc ®é lý thuyÕt th«ng tin, lêi nãi lµ mét chuçi ngÉu nhiªn, trong ®ã ng­êi nghe dùa vµo nh÷ng g× ®· nhËn ®­îc ®Ó dù ®o¸n tr­íc nh÷ng tõ ng÷ tiÕp theo vµ chê ®îi chóng. Do vËy yÕu tè lêi nãi trong ph¸t thanh đèi ngo¹i lµ rÊt quan träng. §ã ph¶i lµ d¹ng v¨n nãi, cã tÝnh thuyÕt phôc cao. Cã lÏ hÇu hÕt c¸c phãng viªn, biªn tËp viªn cña TNVN ®Òu biÕt lý thuyÕt nµy. Nh­ng viÖc thùc hiÖn ch­a triÖt ®Ó, nªn vÉn cßn t×nh tr¹ng lÊy bµi ®¨ng trªn c¸c b¸o ®äc nguyªn xi, hay hiÖn t­îng viÕt nh÷ng c©u v¨n dµi kh«ng phï hîp víi thÓ lo¹i ph¸t thanh, lµm cho néi dung trë nªn m¬ hå, tèi nghÜa, thËm chÝ sai lÖch nghÜa, g©y nh÷ng sù hiÓu lÇm kh«ng ®¸ng cã. Đây là những vấn đề cần được khắc phục §iÒu cÇn chó ý lµ khi viÕt tin cho ph¸t thanh ph¶i ®¶m b¶o nhanh, ®­a h¬i thë cña cuéc sèng vµo lµn sãng. Bëi v× ®µi lµ ph­¬ng tiÖn ph¶n ¸nh c¸i b©y giê vµ c¸i lóc nµy. TÝnh nãng hæi lµ ­u thÕ lín nhÊt cña ®µi so víi c¸c b¸o. ¦u thÕ nµy cã thÓ hiÖn lèi viÕt ch©n thËt, kh«ng ph¶i bao giê còng ®anh thÐp hïng hån. V¨n nãi sÏ t¹o c¶m gi¸c "nãi" nhiÒu h¬n. Ng­êi viÕt cÇn biÕt lo¹i bá nh÷ng th«ng tin kh«ng cÇn thiÕt, lµm sao ®Ó ng­êi nghe dÔ dµng n¾m b¾t ngay ý chÝnh cÇn truyÒn ®¹t trong tin, bµi. L©u nay, trªn lµn sãng cña TNVN nh÷ng thiÕu sãt vÒ ng«n ng÷ dïng trong ph¸t thanh vÉn cßn tån t¹i. Cã lÏ v× thÕ mµ hiÖu qu¶ hÊp dÉn cña TNVN ch­a cao. NhiÒu ng­êi nghe c¶m thÊy ch­¬ng tr×nh cña TNVN cßn kh« cøng, ®¬n ®iÖu. Nguyªn nh©n cã thÓ tõ c¸ch sö dông ng«n ng÷ ch­a phï hîp. Thùc tÕ nµy ®ßi hái c¸c phãng viªn, biªn tËp viªn cña TNVN ph¶i cã sù thay ®æi vÒ c¸ch viÕt, c¸ch biªn tËp tin bµi cña m×nh. Cïng víi ng«n ng÷, ©m nh¹c lµ ph­¬ng tiÖn thø hai cña ng­êi lµm b¸o ph¸t thanh. BÊt cø ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh nµo còng kh«ng thÓ thiÕu v¾ng ph­¬ng tiÖn ©m nh¹c. ¢m nh¹c víi giai ®iÖu, tiÕt tÊu, ©m s¾c, cao ®é, tr­êng ®é… còng mang gi¸ trÞ th«ng tin. Sö dông ©m nh¹c nh­ thÕ nµo trong ph¸t thanh ®Ó cã l­îng th«ng tin cao còng lµ mét vÊn ®Ò ®ßi hái sù nghiªn cøu c«ng phu, phøc t¹p. Mét thÝnh gi¶ tiÕng Anh ®Õn ViÖt Nam vµ th¨m §µi TNVN «ng ta cho r»ng: Nh¹c hiÖu cña §µi hiÖn nay lµ kh«ng cã tÝnh d©n téc vÉn lµ mét vµi hµnh khóc vÒ c¸ch m¹ng - «ng nãi: "§µi nªn cã nh¹c hiÖu mang tÝnh d©n téc h¬n n÷a. §Ó mçi lÇn nghe ng­êi ta biÕt ®­îc ngay ®©y lµ §µi TNVN, kh«ng nhÇm víi ®µi Trung Quèc hay mét ®µi kh¸c ë Ch©u ¸. §©y lµ ®iÒu chóng ta cÇn suy nghÜ" TiÕng ®éng lµ ký hiÖu ©m thanh thø ba dïng trong ph¸t thanh. Mçi tiÕng ®éng trong cuéc sèng x· héi ®Òu cã gi¸ trÞ th«ng tin. L­îng th«ng tin cña tiÕng ®éng còng phô thuéc vµo c­êng ®é, tr­êng ®é, ®é râ nÐt, sù gîi c¶m cña nó. Trong ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh, ng­êi biªn tËp cần dµn dùng sö dông tèt ph­¬ng tiÖn tiÕng ®éng sÏ n©ng cao ®­îc tÝnh ch©n thùc, sù cuèn hót cña sù kiÖn. YÕu tè nµy d­êng nh­ ch­a ®­îc chó ý. Nh÷ng tiÕng ®éng minh ho¹ cho c«ng t¸c s¶n xuÊt hay tiÕng ®éng cho mét c«ng tr×nh, mét nhµ m¸y, mét c¸nh ®ång… còng rÊt cÇn thiÕt th× l¹i xuÊt hiÖn rÊt Ýt trªn lµn sãng cña TNVN Như vậy việc cải tiến nâng cao chất lượng hiệu quả các chương trình phát thanh cũng phải thực hiện cải tiến tổng thể từ khâu viết văn bản cho đến kỹ thuật thể hiện cách dùng tiếng động, lời nói, âm nhạc làm sao vừa đảm bảo đưa hơi thở cuộc sống, vừa hiện đại lại vừa mang bản sắc, phong cách Việt Nam và trên hết trong xu thế hội nhập quốc tế với tư cách là Đài phát thanh quốc gia, thì phải đạt các tiêu chuẩn quốc tế. Tiếng nói Việt Nam phải vươn tầm đại diện cho tiếng nói VN, mang bản sắc, tâm hồn dân tộc Việt Nam. 3.3.5 Sự cần thiết cải tiến quy trình sản xuất C¸ch thøc s¶n xuÊt ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh nh­ hiÖn nay cña TNVN râ rµng ch­a ph¶i lµ tèi ­u, nÕu so s¸nh víi ph¸t thanh quèc tÕ. Còng ch­a thËt phï hîp víi ng­êi nghe (theo kh¶o s¸t mét sè ®µi n­íc ngoµi). V× thÕ,viÖc c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p lµm viÖc lµ v« cïng cÇn thiÕt. Søc m¹nh, sù hÊp dÉn cña ph¸t thanh hiÖn ®¹i ngµy nay lµ ë yÕu tè: Tèc ®é vµ ©m thanh - mäi sù c¶i tiÕn muèn tiÕp cËn ph¸t thanh hiÖn ®¹i ®Òu ph¶i theo xu thÕ nµy: ph­¬ng ph¸p lµm viÖc ®óng ®¾n sÏ lu«n gÆt h¸i thµnh c«ng cïng víi viÖc tËn dông triÖt ®Ó nh÷ng ­u thÕ cña thÓ lo¹i b¸o nãi nµy. ViÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p lµm viÖc lu«n g¾n liÒn víi sù c¶i tiÕn quy tr×nh s¶n xuÊt c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. Hiện nay việc s¶n xuÊt c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh vẫn phải qua rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n vô tình chia công việc và trách nhiệm cho nhiều người, do đó những người thực hiện trực tiếp sản xuất ra các chương trình luôn bị thụ động. V× thÕ th«ng tin ®Õn víi thÝnh gi¶ cßn chËm trÔ, phÝ tæn cho viÖc s¶n xuÊt mét ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh cßn cao. Trong thêi ®¹i ngµy nay, thêi ®¹i cña khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, chóng ta cã ®ñ c¬ së để thay ®æi c¸ch lµm viÖc nµy. M¹nh d¹n bá bít nh÷ng kh©u kh«ng cÇn thiÕt trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt, c¶ phÇn néi dung bµi vë lÉn kü thuËt. Tèt h¬n c¶ lµ ¸p dông c«ng nghÖ ph¸t thanh míi nh­ nhiÒu n­íc trªn ThÕ giíi ®ang sö dông. Tạo nhiều điều kiện hơn nữa cho phóng viên tự chủ, tự chịu trách nhiệm và phát huy sáng tạo trong công việc. Tất cả mọi khẩu kiềm duyệt, kể cả âm thanh, phỏng vấn ..đều thực hiện trên mạng vi tính. Lµm theo c¸ch nµy, kh«ng nh÷ng tiÕt kiÖm ®­îc søc lao ®éng (bít kü thuËt viªn, ph¸t thanh viªn) tiÕt kiÖm tiÒn (b¨ng, hao mßn m¸y) mµ cßn kh¾c phôc ®­îc lèi viÕt bµi råi mang ra ®äc - rÊt kh« cøng. HiÖn nay ë n­íc ngoµi theo quan ®iÓm ph¸t thanh hiÖn ®¹i vÉn cã viÖc tranh c·i liÖu cã nªn cã ph¸t thanh viªn chuyªn nghiÖp hay kh«ng hay ®Ó phãng viªn tr×nh bµy t¸c phÈm tr­íc m¸y. Theo t«i nghÜ phát thanh ®èi ngo¹i nay c¶ hai yÕu tè trªn ®©y ®Òu lµ cÇn thiÕt vµ lµ môc ®Ých phÊn ®Êu c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh. Tuy nhiªn ®©y còng lµ vÊn ®Ò khã. ViÖc ®äc, nãi trªn sãng đèi ngo¹i thÓ hiÖn b»ng ngo¹i ng÷ ®ßi hái ë ph¸t thanh viªn đèi ngo¹i rÊt lín: ngoµi viÖc cã tr×nh ®é nãi (®äc) ngo¹i ng÷ giái cßn ph¶i lµ am hiÓu c«ng viÖc, am hiÓu vÊn ®Ò m×nh tr×nh bµy. Vµ nÕu nh­ cã ®iÒu kiÖn vÒ ph­¬ng tiÖn kü thuËt, phãng viªn cã thÓ t­êng thuËt t¹i chç, trùc tiÕp ®Õn ng­êi nghe vÒ nh÷ng sù kiÖn ®ang x¶y ra. §iÒu nµy sÏ lµm cho radio trë nªn v« cïng hÊp dÉn, l«i cuèn, h¬n h¼n so víi c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin kh¸c (TruyÒn h×nh còng cã thÓ t­êng thuËt trùc tiÕp nh­ng v× m¸y mãc cång kÒnh h¬n, nhiÒu vïng d©n c­ cã thÓ ch­a cã m¸y thu h×nh mµ míi chØ cã m¸y thu thanh nªn radio vÉn chiÕm ­u thÕ). Nãi th¼ng, ph¸t th¼ng theo c«ng nghÖ míi chÝnh lµ lµm ®¬n gi¶n, tiÕt kiÖm, kh«ng cång kÒnh nh­ng t¹o hiÖu qu¶ cao h¬n cho TNVN. Đây là mục tiêu mà các chương trình phát thanh đối ngoại đang cố gắng thực hiện và hướng tới. 3.3.6 Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực HiÖn nay, Ban biªn tËp §èi ngo¹i cã h¬n 100 c¸n bé, phãng viªn, biªn tËp viªn vµ ph¸t thanh viªn trong ®ã míi chØ cã gÇn 80% tèt nghiÖp c¸c tr­êng §¹i häc trong n­íc vµ n­íc ngoµi, sè cßn l¹i cã tr×nh ®é trung cÊp. Đa số phãng viªn, biªn tËp viªn, kü thuËt viªn cã tr×nh ®é; cã qu¸ tr×nh lµm b¸o vµ tÝch luü ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu ph¸t triÓn th«ng tin hiÖn ®¹i th× cã mét kho¶ng c¸ch kh«ng nhá. Kho¶ng c¸ch Êy thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau: Nhiều phãng viªn, biªn tËp viªn ®­îc ®µo t¹o tõ nhiÒu lo¹i tr­êng hîp líp Ýt g¾n víi nghÒ b¸o: Đa số tốt nghiệp đại học ngoại ngữ…nhiều người giỏi ngoại ngữ, nhưng lại có ít kiến thức về làm báo, phÇn lín tr­ëng thµnh tõ thùc tÕ c«ng t¸c cã kinh nghiÖm vÒ tæ chøc qu¶n lý, nh­ng Ýt quan t©m ®Õn kiÕn thøc báo chí vµ do vậy ®· xuÊt hiÖn ®é × trong c«ng viÖc vµ ®i theo ®­êng mßn cò. Muèn ®æi míi c«ng viÖc tr­íc hÕt ph¶i ®æi míi nh÷ng ng­êi lµm c«ng viÖc Êy. Mét phãng viªn kh«ng thÓ ngåi chê c¬ së ®Õn mêi hay chê sù ph©n c«ng cña l·nh ®¹o míi ®i thu thËp tin tøc. Ng­êi phóng viên ph¶i c¶m thÊy viÖc ®­a tin lµ c«ng viÖc sèng cßn cña m×nh, ph¶i h·nh diÖn vµ vui s­íng khi m×nh lµ ng­êi ®Çu tiªn th«ng b¸o cho ®«ng ®¶o quÇn chóng vÒ mét sù kiÖn nµo ®ã. Ng­êi phãng viªn ph¶i cã quan ®iÓm riªng cña m×nh vÒ mét vÊn ®Ò, mét sù kiÖn nµo ®ã trong x· héi vµ ph¶i biÕt c¸ch b¶o vÖ lËp tr­êng cña m×nh mét c¸ch khoa häc vµ ®óng ®¾n. Mét ®ßi hái thiÕt yÕu ®èi víi phãng viªn ph¸t thanh lµ ph¶i biÕt tù tr×nh bµy bµi cña m×nh tr­íc m¸y. Trong đó nhiệm vụ quan trọng là củng cố, đào tạo lại người làm phát thanh đối ngoại theo hướng hiện đại. Tiến tới các phóng viên, biên tập viên vừa viết bài, vừa tự trình bày, thao tác trên máy bắng chính thứ tiếng ngoại ngữ mà mình đảm trách. Đây là điều khó khăn nhưng không phải không thực hiện được. §éi ngò phãng viªn, biªn tËp viªn §èi ngo¹i cho tíi ngµy h«m nay vÉn chñ yÕu lµm c«ng viÖc cña m×nh dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm cña b¶n th©n, sè ®«ng ch­a ®­îc trang bÞ kiÕn thøc vÒ nghÒ b¸o mét c¸ch chÝnh quy, khoa häc. §©y lµ mét ®iÓm yÕu cña buæi ph¸t thanh đèi ngo¹i, v× thÕ mµ ch­a tËn dông hÕt ®­îc ­u thÕ cña m×nh. ViÖc cÇn lµm ngay lóc nµy lµ lËp tøc bæ tóc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nghÒ nghiÖp cho c¸c phãng viªn, biªn tËp viªn. Ngoµi ra cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c phãng viªn, biªn tËp viªn tiÕp xóc víi c¸ch lµm b¸o nãi chung vµ ph¸t thanh nãi riªng cña c¸c c¬ quan b¸o chÝ n­íc ngoµi, häc hái nh÷ng ®iÓm hay cña hä. Kh«ng nh÷ng thÕ, c¸n bé cña TNVN - tiÕng nãi cña quèc gia còng cÇn cã nhËn thøc vµ quan ®iÓm vÒ ThÕ giíi vµ ®Êt n­íc mét c¸ch khoa häc vµ ®óng ®¾n. Phải được trang bị kiến thức và bản lĩnh chính trị ®Ó tuyªn truyÒn cho ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, phãng viªn cña Ban §èi ngo¹i cÇn cã kiÕn thøc vµ sù hiÓu biÕt s©u s¾c trªn c¸c lÜnh vùc ®êi sèng kinh tÕ x· héi, cã trÝ tuÖ. Mçi suy nghÜ, quan ®iÓm, ý kiÕn khoa häc x· héi, chÝnh trÞ ®­îc ph¸t trªn sãng §èi ngo¹i ®Òu ®­îc ng­êi nghe nh×n nhËn lµ ph¶n ¸nh quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, lµ ®¹i diÖn cho c¸i ®óng, c¸i chuÈn mùc, cho nªn kh«ng yªu cÇu ng­êi phãng viªn ph¶i biÕt tÊt c¶ mäi lÜnh vùc, nh­ng ph¶i hiÓu s©u s¾c vµ toµn diÖn vÊn ®Ò mµ m×nh muèn truyÒn ®¹t ®Õn víi ng­êi nghe. Trong những năm đầu thế kỷ 21 này, xu h­íng ph¸t triÓn cña ph¸t thanh thÕ giíi lµ tinh giản, gi¶m bít ng­êi tham gia s¶n xuÊt c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. PhÇn c«ng viÖc cña nh÷ng kü thuËt viªn tr­íc kia giê ®©y do m¸y mãc ®¶m nhiÖm, céng thªm mét sè Ýt ng­êi ®iÒu khiÓn, trong ®ã cã b¶n th©n ng­êi phãng viªn. C«ng nghÖ s¶n xuÊt ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiªn tiÕn vµo bËc nhÊt hiÖn nay đang chuyển nhanh sang kỹ thuật số và việc tăng cường sử dụng các loại phần mềm trên mạng vi tính để biên tập cả văn bản và âm thanh. Trình bày một tác phẩm phát thanh chØ bao gåm m¸y mãc vµ phãng viªn tr×nh bµy tr­íc maý víi mét kü thuËt viªn gióp viÖc cho phãng viªn. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i nµy ®ßi hái phãng viªn kh«ng nh÷ng ph¶i biÕt nãi tr­íc m¸y mµ cßn ph¶i biÕt sö dông nh÷ng ph­¬ng tiÖn kü thuËt nh­ cassette, bµn mix, m¸y ph¸t… khi vµo phßng thu, phãng viªn ®· cã trong tay v¨n b¶n ph¸t thanh, b¨ng nh¹c vµ tiÕng ®éng minh ho¹ cïng víi nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch sö dông c¸c m¸y mãc nh­ mét phÇn tÊt yÕu c«ng viÖc cña m×nh. 3.3.7 Một số kiến nghị Cïng víi c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c cña §µi tiÕng nãi ViÖt Nam, Kªnh VOV5, VOV6 vµ b¸o ®iÖn tö VOVNews ®· gãp phÇn quan träng vµo c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam. Ph¸t thanh ®èi ngo¹i ®·, ®ang vµ tiÕp tôc lµ công cụ s¾c bÐn c¶ §¶ng vµ Nhµ n­íc trong thêi kú ®æ míi, më cöa vµ héi nhËp, "lµ b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc", gãp phÇn n©ng cao vÞ thÓ cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Tuy nhiªn, ph¸t thanh ®èi ngo¹i còng cßn béc lé nh÷ng nh­îc ®iÓm cÇn ph¶i tiÕp tôc xem xÐt vµ gi¶i quyÕt, cả vÒ mÆt néi dung vµ h×nh thøc. Nhiều tiÕt môc ch­a ®­îc cải tiÕn. Ch­a thËt chñ ®éng cßn thiÕu kÞp thêi, s¾c bÐn, thiÕu nh÷ng bµi ph©n tÝch s©u s¾c ph¶n b¸c ®Ých ®¸ng nh÷ng luËn ®iÖu sai tr¸i, ph¶n ®éng. C¸ch luËn gi¶i cßn cøng nh¾c, "®«i lóc bÞ ®éng, lóng tóng trong ®Êu tranh víi c¸c d­ luËn sai lÇm, xuyªn tạc bªn ngoµi. Néi dung th«ng tin ch­a thÝch hîp, ch­a thËt sù ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña c¸c nhãm ®èi t­îng" (B¸o c¸o T×nh h×nh c«ng t¸c th«ng tin ®èi ngo¹i ba n¨m 2001 - 2003 cña Ban T­ t­ëng V¨n ho¸ Trung ­¬ng). - Để tăng cường chất lượng hiệu quả các chương trình phát thanh đối ngoại ra nước ngoài (VOV6) vấn đề cấp thiết nhất là tiÕp tôc t¨ng c­êng c«ng t¸c ®èi ngo¹i vµ ®èi t­îng ho¸ c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®èi ngo¹i, ngµy cµng gÇn gòi h¬n víi thính gi¶ vµ ®¸p øng nhu cÇu cña hä. - C¶i tiÕn h¬n n÷a néi dung ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. C¸c chuyªn môc Ýt ng­êi nghe cÇn xem l¹i néi dung vµ c¸ch thÓ hiÖn hoÆc kiªn quyÕt thay b»ng c¸c tiÕt môc kh¸c. Xu hướng chung là tiếp cận phát thanh hiện đại nhưng nội dung phải thiết thực, gần gũi, sát với thực tế cuộc sống, nhất là phải văn cứ dựa trên đặc điểm nhu cầu tâm lý của thính giả. - Lªn c¸c chuyªn môc míi d¹y tiÕng ViÖt, giíi thiÖu lÞch sö ViÖt Nam, âm nh¹c truyÒn thèng, diÔn ®µn theo chñ ®Ò giao l­u thính gi¶. Các chương trình giao lưu văn nghệ, trao đổi các chương trình phát thanh, có những chuyên đề giới thiệu đất nước, con người và thính giả các nước mà phát thanh đối ngoại có chương trình hướng tới…từ đó tạo sự gần gũi, tìm hiểu được như cầu của thính giả các nước đó - Chñ động h¬n n÷a trong c«ng t¸c ®Êu tranh d­ luËn víi bµi ph©n tÝch, b×nh luËn s¾c bÐn, cã lý cã t×nh. Muốn vậy cần sự chỉ đạo thống nhất, có đầu mối thống nhất để mỗi khi có sự việc sự kiện, vấn đề này sinh, có thể phản ứng nhanh, kịp thời “đúng” và “trúng” đường hướng tuyên truyền. Cần đón bắt xu thế phát triển tất yếu: phát thanh trên Internet Mấy năm gần đây, các tổ hợp truyền thông, các đài phát thanh lớn trên thế giới và trong khu vực đã bắt đầu có sự chuyển hướng nhanh chóng nhằm thay đổi phương thức thông tin truyền thông. Tổ hợp truyền thông BBC của Anh đã chuyển hướng mạnh đầu tư cho trang website: http//www. BBC.co.uk với phương thức truyền thông đa phương tiện gồm cả ký tự chữ bài viết, âm thanh, hình ảnh.. trong đó vẫn nhấn mạnh vai trò phát thanh trên Iternet. Điều này có lý do, bởi theo khảo sát của Đài BBC cách 10 năm cũng chỉ có 20% người nghe tiếng Việt trên đài BBC. Ngày nay tỷ lệ này còn giảm mạnh. Lý do là trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như ngày nay càng có ít người nghe đài, lại càng ít người kiên nhẫn nghe đài theo phương thức truyền thống cũ, mở đài, vặn nút dò tìm trên sóng mà chất lượng của nó phụ thuộc vào yếu tố, thời tiết, nhiễu tín hiệu do tạp âm, sóng các đài lạ lấn át... Trong khi đó xu thế của thế giới, nhất là giới trẻ đang tiếp cận nhanh chóng với internet toàn cầu. Trong bối cảnh ấy, cùng với các loại hình báo chí khác phát thanh Internets ngày càng trở nên hiện hữu, hiệu quả...Rõ ràng việc đầu tư cho báo điện tử, hay phát thanh trên Internets là hướng đi không ngoan hiệu quả hơn là việc đầu tư các trạm phát sóng vừa tốn kém lại khó kiểm soát được về chất lượng. Hơn nữa phát thanh trên mạn Iternet người ta kiểm soát được chất lượng thông tin ngày từ nguồn phát đi thông tin. HiÖn nay c¸c ®µi quèc tÕ trªn thÕ giíi nh­ Trung Quèc, Canada, Úc, Singapore, Hµn Quèc… ®Òu ph¸t tÊt c¶ c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®èi ngo¹i cña hä trªn m¹ng. Ban Việt ngữ của Đài ABC của Úc( có 5thứ ngữ) còn bỏ hẳn việc phát trên sóng trung từ ngày 1-7-2006 để tập trung cho trang Website có tên Bayvut.com đi vào hoạt động. Có thể nói đây là xu thế phát triển tất yếu của phát thanh trên thế giới và Đài TNVN trong đó có các chương trình phát thanh đối ngoại cũng đang và nên phát triển theo xu hướng này. Do vậy cần xúc tiến đầu tư lập trang điện tử Internet riêng cho đối ngoại, bởi đây là xu hướng phát triển mới, mở ra nhiều triển vọng tăng chất lượng hiệu quả các chương trình phát thanh đối ngoại, phù hợp với xu thế phát triển của công nghệ thông tin và sự phát triển của báo chí hiện đại. Việc xây dựng trang báo điện đối ngoại phát triển theo phương thức đa phương tiện sẽ phát huy thế mạnh phát thanh trên Internet với chất lượng, hiệu quả cao. Bên cạnh đó công nghệ mới cũng cho phép việc lưu giữ các chương trình phát thanh, tạo điều kiện cho thính giả có thể nghe lại các chương trình phát thanh mà không phụ thuộc vào thời gian múi giờ. Bên cạnh đó các bài viết bằng chữ viết trên báo điện tử bằng chính các thứ ngữ cho các nước sẽ giúp cho thính giả nắm bắt thông tin cụ thể chính xác hơn, tạo độ trung thực và tin cậy hơn. Bên cạnh các bài viết, các tranh ảnh, video Clip...sẽ giúp tăng hiệu quả thông tin không chỉ đưa thông tin ra nước ngoài nhanh hơn, cập nhật hơn và tin cậy hơn rất nhiều. Sự phát triển phát thanh đối ngoại trên Internét cũng phù hợp với xu thế đẩy mạnh tiến trình hội nhập quốc tế. Đây cũng là bước chuẩn bị hội nhập quốc tế. Đã đến thời kỳ Đài TNVN, phát thanh đối ngoại không còn là đài mang tính chất khu vực, mà thông tin cũng dần phải mang tính quốc tế rộng lớn hơn, phù hợp tiến trình hội nhập phát triển của Việt Nam trên thế giới §èi víi kªnh VOV5: VÒ néi dung: T¨ng c­êng c¶i tiÕn néi dung, ®­a tin nhanh, ng¾n gän, thªm bµi b×nh luËn ng¾n, tin b×nh nhanh vÒ c¸c sù kiÖn x¶y ra trong n­íc vµ quèc tÕ. T¨ng sè l­îng ph¸t biÓu cña ng­êi n­íc ngoµi trªn sãng. Nªn cã mét bé phËn biªn tËp riªng cho c¸c ch­¬ng tr×nh VOV5 ®Ó cã b¶n s¾c riªng, nhất là đáp ứng nhu cầu thông tin gần gũi, thiết thân với người nghe. VÒ tr×nh bµy: C¸c ch­¬ng tr×nh cÇn ®a d¹ng vÒ néi dung vµ thÓ lo¹i. X©y dùng mét sè tiÕt môc cè ®Þnh trong ngµy vµ trong tuÇn ®Ó thính gi¶ tiÖn theo dâi. PhÇn thÓ hiÖn trªn sãng cÇn nãi víi thÝnh gi¶ chø kh«ng ph¶i ®äc cho thÝnh gi¶ nghe. T¨ng tÝnh chÊt giao l­u víi th×nh gi¶, nãi chuyÖn víi th×nh gi¶. Nªn cã mét sè céng t¸c viªn n­íc ngoµi tham gia tr×nh bµy vµ dÉn c¸c ch­¬ng tr×nh ©m nh¹c ®Ó thu hót nhiÒu th×nh gi¶ h¬n. Tiếp tục khảo sát một cách bài bản, ở cấp độ, quy mô lớn hơn nhằm tìm hiểu thực sự về nhu cầu tâm lý của cộng đồng người nước ngoài ở VN nghe VOV5, nhất là về mặt nội dung thông tin để có những điều chính phù hợp, đảm bảo cho mục tiêu ban đầu thành lập VOV5 là phục vụ cho công đồng người nước ngoài tại Việt Nam chứ không phải là kênh phục vụ cho học tiếng nước ngoài. Nếu để phục vụ cho việc học tập tiếng nước ngoài thì nền thành lập kênh khác. TiÕn tíi nªn cã mét sè kªnh riªng ph¸t b»ng tiÕng Anh cho ng­êi n­íc ngoµi, ph¸t nhiÒu giê liªn tôc trong ngµy nh­ mét sè n­íc ®ang lµm (Thµi Lan, Singapore, Philipin…) VÒ vïng phñ sãng: Më réng vïng phñ sãng cña VOV5 ngoµi Hµ Néi, Qu¶ng Ninh vµ TP Hå ChÝ Minh tíi khu vùc miÒn trung - HuÕ, §µ N½ng, khu vùc miÒn Nam Vòng Tµu, B×nh D­¬ng, CÇn Th¬ vµ MiÒn b¾c: H¶i Phßng lµ nh÷ng n¬i tËp trung nhiÒu ho¹t ®ộng kinh tÕ v¨n ho¸, x· héi cã nhiÒu ng­êi n­íc ngoµi. kÕt luËn B­íc vµo thÕ kû 21 - thêi ®¹i bïng næ th«ng tin, §µi TNVN vÉn lµ ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng quan trọng có diện phủ sóng rộng nhÊt ë trong nước và vươn ra các châu lục. Trong ®ã c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ra n­íc ngoµi lµ c«ng cô cã hiÖu qu¶ to lín trong viÖc th«ng tin ra bªn ngoµi, giíi thiÖu c«ng cuéc ®æi míi ë ViÖt Nam, tranh thñ sù ®ång t×nh ñng hé cña b¹n bÌ trªn ThÕ giíi, phôc vô chÝnh s¸ch §èi ngo¹i réng më "ViÖt Nam là b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc " Trong qu¸ tr×nh ®æi míi chung cña ®Êt n­íc, ngµy nay. C¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ra n­íc ngoµi cña Ban biªn tËp §èi ngo¹i §µi TNVN ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng tù ®æi míi, c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc. Tõ nh÷ng n¨m 1990 Ban biªn tËp §èi ngo¹i ®· tiÕn hµnh c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh, c¶i tiÕn c«ng t¸c biªn tËp, ®­a hµng lo¹t c¸c tiÕt môc míi, ®æi míi cÊu t¹o vµ h×nh thøc cÊu t¹o c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. Nhê ®ã ch­¬ng tr×nh §èi ngo¹i hiÖn nay ®· trë nªn phong phó hÊp dÉn h¬n tr­íc l­îng th«ng tin hiÖn nay ®· trë nªn phong phó, cËp nhËt th«ng tin vµ hÊp dÉn h¬n tr­íc. Nh÷ng cè g¾ng ®· cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc khi l­îng th­ göi vÒ §µi ngµy mét t¨ng. NhiÒu thÝnh gi¶ bµy tá hµi lßng vµ ñng hé viÖc c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh §èi ngo¹i. Mét thÝnh gi¶ tiÕng Anh göi th­ vÒ §µi viÕt: "Ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh cña c¸c b¹n t«i nghe h«m nay lµ tiªu chuÈn §µi Quèc tÕ ". Mét thÝnh gi¶ cña NhËt th× viÕt r»ng: "Nöa tiÕng ch­¬ng tr×nh cña c¸c b¹n tr«i qua thËt lµ nhanh vµ tá ý tiÕc rÎ kh«ng ®­îc nghe tiÕp n÷a". Trong khi ®ã mét thÝnh gi¶ kh¸c viÕt r»ng: "§µi cña c¸c b¹n h«m nay lµ §µi tèt nhÊt khu vùc §«ng Nam ¸, l­îng th«ng tin rÊt phong phó cã chÊt l­îng, t«i thÝch nhÊt lµ c¸c tin tøc vÒ khu vùc §«ng Nam ¸" Qua th­ thÝnh gi¶ trong n¨m 2001-2005 cho thÊy sù c¶i tiÕn vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña buæi ph¸t thanh §èi ngo¹i ®· ®¹t hiÖu qu¶ th«ng tin ®¸ng mõng, ®¸p øng phÇn nµo nhu cÇu ®æi míi c¶i tiÕn c«ng t¸c th«ng tin §èi ngo¹i C¸c ch­¬ng tr×nh cña ph¸t thanh thay §èi ngo¹i gióp nh©n d©n thÕ giíi hiÓu râ vÒ ViÖt Nam. Để §µi TNVN nãi chung vµ Buæi ph¸t thanh ra n­íc ngoµi cña §µi nãi riªng tiếp tục n©ng cao chÊt l­îng hiệu quả c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh, t¨ng l­îng th«ng tin vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c tiÕt môc ph¸t thanh. Trªn c¬ së nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ thùc tr¹ng ph¸t thanh đèi ngo¹i hiÖn nay ph­¬ng h­íng c¶i tiÕn vµ ph¸t triÓn cña ph¸t thanh §èi ngo¹i cÇn tËp trung thùc hiÖn ë nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ sau: - Kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®­a tin chËm (chËm vÒ th«ng tin) b»ng viÖc xóc tiÕn thµnh lËp mét trung t©m xö lý tin tøc chung trong ®ã cã phßng cung cÊp tin riªng cho đèi ngo¹i. Kh«i phôc l¹i vai trß cña bé phËn tin tøc vèn lµ søc m¹nh cña mét ®µi ph¸t thanh (chiÕm mét nöa thêi gian ph¸t thanh). Khai th¸c trªn nhiÒu nguån tin kh¸c nhau tõ n­íc ngoµi chø kh«ng lệ thuéc nhiều vµo nguån TTX. Nên thiết lập trung tâm tin cho đối ngoại và tËp trung ë đây nh÷ng phãng viªn, biªn tËp viªn cã tr×nh ®é chÝnh trÞ, ngo¹i ng÷ giái, cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin nhanh, quyÕt ®o¸n. ¸p dông nh÷ng kü thuËt hiÖn ®¹i nhÊt ®Ó thu thËp tin tøc qua c¸c ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh qua vÖ tinh tõ n­íc ngoµi.Đẩy mạnh việc trao đổi tin tức, trao đổi phóng viên với các hãng thông tấn, các đài phát thanh quốc tế và khu vực với phương châm vừa hợp tác vừa tiếp cận học hỏi thông tin hiện đại, tranh thủ nâng cao nghiệp vụ cho phóng viên biên tập viên.. TriÓn khai tèt h¬n phãng viªn th­êng tró t¹i mét sè n­íc träng ®iÓm, tÝch cùc tæ chøc khai th¸c m¹ng l­íi céng t¸c viªn ë n­íc ngoµi. KÓ cÊp dông viÖc lÊy tin thu tin qua ®iÖn tÝn, ®iÖn tho¹i, fax, Internet… tõ ®ã t¨ng c­êng tÝnh hÊp dÉn søc m¹nh cña tin tøc trªn 2 yÕu tè chñ yÕu: Tèc ®é vµ ©m thanh. T¨ng sù hÊp dÉn vÒ néi dung víi thÝnh gi¶ n­íc ngoµi b»ng viÖc: ®­a thªm nhiÒu tin ®êi th­êng, ®­a ©m nh¹c, nh¹c hiÖn ®¹i h¬n n÷a cã kÕt cÊu nhanh phï hîp víi tin tøc hiÖn ®¹i. Kh¾c phôc viÖc lÖ thuéc vµo b¸o viÕt, nguồn tin từ trong nước bằng viÖc tæ chøc c¸c líp häc, c¸c cuéc héi th¶o vÒ viÕt cho ph¸t thanh. NÕu khai th¸c từ nguồn trong nước ph¶i theo nguyªn t¾c viÕt l¹i, cã nh÷ng thay ®æi cÇn thiÕt nh­ thay tõ ng÷, cÊu tróc c©u, minh ho¹ b»ng tiÕng ®éng, ©m nh¹c phï hîp ®Æc ®iÓm ph¸t thanh. Muèn vËy cÇn hoàn thiện trang bÞ cho Ban biªn tËp đèi ngo¹i mét số Studio nhá ®Ó c¸c phãng viªn, biªn tËp chñ ®éng tù tr×nh bµy, chọn nh¹c c¾t, nh¹c minh ho¹, phï hîp ch­¬ng tr×nh néi dung bµi viÕt cho ®èi t­îng. Nh­ vËy sÏ cã mét bµi trªn b¨ng hoµn chØnh sÏ cã lîi rÊt nhiÒu kh«ng phô thuéc nhiÒu do kh¸ch quan gi¶m thêi gian ®i l¹i, l¹i gi¶m ®­îc nhiÒu th× giê dïng vµo viÖc xö lý viÖc kh¸c. §èi víi vÊn ®Ò tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn: CÇn cã chÝnh s¸ch viÖc bè trÝ c¸n bé hîp lý: ®óng ng­êi, ®óng viÖc tr¸nh t­ t­ëng b¶o thñ, ¸p ®Æt, cã chÕ ®é kiÓm duyÖt kh¸ch quan nh»m khuyÕn khÝch ph¸t huy søc s¸ng t¹o cña phãng viªn. Bªn c¹nh ®ã còng tr¸nh t­ t­ëng chñ quan nãng véi. Muèn b¾t tay ngay vµo viÖc bá qua nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt. Tæ chøc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i cho c¸c c¸n bé phãng viªn tiÕp cËn víi ph¸t thanh hiÖn ®¹i. Tèt nhÊt lµ viÖc đào tạo ë n­íc ngoµi vÒ lÜnh vùc ph¸t thanh hiÖn đ¹i vµ ngo¹i ng÷ ®ang sö dông vµ nhê chuyªn gia gióp ®ì. Mét vÊn ®Ò quan träng lµ t¨ng c­êng ph­¬ng tiÖn hµnh nghề cho phãng viªn, biªn tËp viªn nh­ trang bÞ m¸y tÝnh x¸ch tay, m¸y ghi ©m kü thuËt sè, ®iÖn tho¹i di ®éng cã thÓ thùc hiÖn trÝch dÉn, c¾t b¨ng,thùc hiÖn lµm tin, viÕt bµi, phãng sù.. ngay t¹i n¬i diÔn ra sù kiÖn. CÇn tiÕn hµnh c¶i tiÕn ngay kh©u kiÓm duyÖt, bá bít c¸c c«ng ®o¹n kiÓm duyÖt kh«ng cÇn thiÕt vµ cång kÒnh vÒ hµnh chÝnh. T¨ng c­êng c«ng t¸c ®èi t­îng cña ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®èi ngo¹i. Ph¶i coi ®©y lµ mét kªnh th«ng tin cã hiÖu qu¶ lín. CÇn huy ®éng søc m¹nh ®ãng gãp tµi chÝnh tõ c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng: Nh­ Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng Uû ban hîp t¸c ®Çu t­, Tæng côc du lÞch.. ®Ó quảng bá cho các chương trình Th«ng qua c¸c c¬ quan §¹i sø qu¸n ViÖt Nam ë n­íc ngoµi c¸c tæ chøc ViÖt Nam ë n­íc ngoµi t¹o cÇu nèi víi thØnh gi¶. Coi trong c«ng t¸c ph¶n håi tõ thÝnh gi¶. Trong ho¹t ®éng th«ng tin §èi ngo¹i hiÖn nay nªn cã sù chØ ®¹o, phèi hîp thèng nhÊt từ Ban BÝ th­ Trung ­¬ng ®Õn Bé Ngo¹i giao, Bé v¨n ho¸ th«ng tin vµ hÖ thèng c¸c ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh..®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng chång chÐo, tuyªn truyÒn kh«ng ®ång ®Òu trong th«ng tin đèi ngo¹i. Trên đây là toàn bộ nội dung luận văn được tôi nghiên cứu và chuẩn bị thực hiện từ nhiều năm qua, trong đó không ít những tâm tư, tâm huyết của mình về đề tài đã lựa chọn. Trong khi thực hiện tôi cũng nhận được sự giúp đỡ của các Thày cô giáo, sự hướng dẫn tận tình của PGS-TS Thầy hướng dẫn và sự động viên khuyến khích của các đồng nghiệp để thực hiện đề tài này. Mặt khác, víi trách nhiệm của mét ng­êi lµm c«ng t¸c ph¸t thanh đèi ngo¹i, t«i cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu c¸c tµi liÖu s¸ch b¸o trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Nh×n vµo thùc tiÔn c«ng t¸c ph¸t thanh đèi ngo¹i, trong ®ã cã phÇn giíi thiÖu ViÖt Nam , nơi cung cấp nối dung các bài viết cho đối ngoại mµ t«i ®ang trùc tiÕp tham gia, t«i kh«ng khái b¨n kho¨n vÒ thùc tr¹ng cña nã. Trªn c¬ së béc b¹ch ®ã, t«i m¹nh d¹n đề cập đề tài này víi mong ­íc gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh nh»m c¶i tiÕn ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh quan träng nµy. Tuy nhiªn, do nh÷ng h¹n chÕ vÒ thêi gian, l­îng th«ng tin, tµi liÖu vµ góc nhìn còn hạn hẹp, nhÊt lµ kinh nghiÖm vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc còn chưa nhiều, ch¾c ch¾n b¶n luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng s¬ suÊt, khiếm khuyÕt. T«i ch©n thµnh mong muèn nhËn ®­îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c«, c¸c ®ång nghiÖp và hy väng tiÕp thu ®­îc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy ë mét cÊp ®é míi./. PHẦN PHỤ LỤC VOV 5 - HỆ PHÁT THANH ĐỐI NGOẠI STT Tên chương trình Giờ Việt Nam Giờ quốc tế 1 Tiếng Đức German 07.00 - 07.30 00.00 - 00.30 2 Tiếng Anh English 07.30 - 08.30 12.00 - 13.00 16.00 - 17.00 17.00 - 17.30 19.00 - 20.00 21.00 - 22.00 23.00 - 23.30 23.30 - 00.30 00.30 - 01.30 05.00 - 06.00 09.00 - 10.00 10.00 - 10.30 12.00 - 13.00 14.00 - 15.00 16.00 - 16.30 16.30 - 17.30 3 Tiếng PhápFrench 08.30 - 09.30 13.00 - 14.00 20.00 - 20.30 01.30 - 02.30 06.00 - 07.00 13.00 - 13.30 4 Tiếng NgaRussian 09.30 - 10.0015.30 - 16.00 02.30 - 03.0008.30 - 09.00 5 Tiếng ViệtVietnamese 10.00 - 11.0022.00 - 23.00 03.00 - 04.0015.00 - 16.00 6 Tiếng Bắc KinhMandarin 11.00 - 11.3018.00 - 18.30 04.00 - 04.3011.00 - 11.30 7 Tiếng Nhật BảnJapanese 11.30 - 12.0020.30 - 21.00 04.30 - 05.0013.30 - 14.00 8 Tiếng LàoLaotian 14.00 - 14.30 07.00 - 07.30 9 Tiếng InđônêxiaIndonesian 14.30 - 15.00 07.30 - 08.00 10 Tiếng CămpuchiaKhmer 15.00 - 15.30 08.00 - 08.30 11 Tiếng Tây Ban NhaSpanish 17.30 - 18.00 10.30 - 11.00 12 Tiếng Thái LanThai 18.30 - 19.00 11.30 - 12.00 KẾT QUẢ KHẢO SÁT MỘT SỐ CHƯƠNG TRÌNH VOV5 Chương trình tiếng Anh Tiếng Anh có 16 chuyên mục, trong đó có 8 chuyên mục nhận được các nhận xét về chất lượng ở mức “Rất hay”, “Hay” và “Trung bình”. 8 chuyên mục còn lại cũng nhận được các ý kiến nhận xét “Rất hay”, “Hay” và “Trung bình” nhưng đồng thời cũng có cả nhận xét “Kém” và “Rất kém”. Đó là các chuyên mục Tên chuyên mục T/số ý kiến Rất hay Hay Trung bình Kém Rất kém Văn hoá 21 28.60% 47.60% 19% 4.80% Ca nhạc theo yêu cầu 25 28% 42% 16% 4% Góc nhìn Việt Nam 17 11.80% 35.30% 47% 5.90% Chuyện lạ 14 11.50% 50% 21.40% 7.1% Nhạc giao hưởng 14 21.40% 28.60% 42.90% 7.10% Bác sỹ gia đình 19 21% 31.60% 31.60% 15.80% HỏI đáp 20 20% 20% 55% 5% Đi đâu xem gì 17 17.70% 35.30% 29.30% 5.90% 11.8% Các chuyên mục Văn hoá, Ca nhạc theo yêu cầu, Góc nhìn Việt Nam, Nhạc giao hưởng, Bác sỹ gia đình, Hỏi đáp, Đi đâu xem gì mặc dù có những nhận xét chất lượng “Kém” nhưng tỉ lệ nhận xét đó không cao, so với tỉ lệ thính giả nhận xét các chuyên mục này “Hay”, “Rất hay” hoặc “Trung bình” Chương trình tiếng Pháp Tiếng Pháp có 18 chuyên mục, tất cả các chuyên mục đều nhận được ý kiến từ “Rất hay” đến “Rất kém”. Tên chuyên mục Tổng số ý kiến Rất hay Hay Trung bình Kém Rất kém Thời sự chính trị 55 12.60% 41.80% 32.70% 1.80% 10.80% Điểm báo 51 13.70% 33.30% 39.20% 2% 11.80% Gặp gỡ thứ hai 42 9.50% 31% 40.50% 9.50% 9.50% Cửa số Thanh niên 50 18% 30% 40% 6% 6% Điểm tuần Pháp ngữ 45 11.10% 33.30% 40% 4.40% 11.10% Thời sự âm nhạc 64 25% 32.80% 39.10% 3.10% Trang Pháp ngữ 50 12% 34% 46% 2% 6% Đi đâu xem gì 41 7.30% 26.80% 46.30% 7.30% 12.20% Bàn tròn âm nhạc 52 15.40% 30.80% 34.60% 5.80% 13.40% Tạp chí Văn hoá CN 44 18.10% 34.10% 36.40% 11.40% Việt Nam đời thường 57 8.80% 50.90% 33.30% 5.30% 1.70% Chuyện lạ 41 4.90% 34.10% 29.30% 12.20% 19.50% Đời sống xã hội 49 18.40% 34.70% 38.80% 2% 6.10% Gương mặt VN 42 12% 33.30% 40.50% 7.10% 7.10% Kinh tế 68 16.20% 35.30% 33.80% 2.90% 11.80% Làng quê VN 36 8.40% 19.40% 50% 2.80% 19.40% Văn hoá VN 57 12.30% 42.10% 40.30% 1.80% 3.50% Điểm tuần VN 51 13.80% 49% 17.60% 3.90% 15.70% Theo kết quả, có một số chuyên mục có tỉ lệ nhận xét ở mức “Kém” và “Rất kém” khá cao: Chuyện lạ đó đây: 19,5%; Làng quê Việt Nam: 19,4%; Điểm tuần Việt Nam: 15,7%. Tuy nhiên, cũng ở chuyên mục Chuyện là đó đây, có đến 34,2% tổng số ý kiến đánh giá chất lượng chuyên mục Hay và 29,3% đánh giá ở mức Trung bình. Ở chuyên mục Điểm tuần Việt Nam, 49% thính giả đánh giá Hay. Điều này cho thấy, ý kiến thính giả không thật sự đồng nhất, do độ tuổi, trình độ, lĩnh vực công tác... rất khác nhau. Chương trình tiếng Lào: Có 10 chuyên mục. Tên chuyên mục Tổng số ý kiến Rất hay Hay Trung bình Kém Rất kém Văn hoá Việt Nam 33 9.10% 24.20% 60.60% 6.10% Chuyện trong tuần 28 32.10% 39.30% 17.90% 10.70% Làng quê Việt Nam 16 18.75% 25% 50% 6.25% Đất nước - Con người 20 10% 15% 65% 10% Điểm tuần Lào 32 31.25% 34.40% 28.10% 6.25% Điềm tuần Việt Nan 34 26.50% 23.50% 47.10% 2.90% Điểm tuần Quốc tế 36 30.50% 25% 38.90% 5.60% Theo bảng trên, cả 10 chuyên mục của chương trình tiếng Lào đều có đánh giá từ Rất hay, Hay, Trung bình đến Kém. Tuy nhiên, nhìn chúng, tỉ lệ thính giả đánh giá chất lượng Rất hay và Hay cao hơn rất nhiều so với tỉ lệ thính giả đánh giá Kém. Đặc biệt, có một số chuyên mục như Chuyện trong tuần, có 71,4% thính giả đánh giá chất lượng Rất hay và Hay; 25% thính giả đánh giá chuyên mục Đất nước – Con người là Rất hay và Hay và tỉ lệ này là 43,75% dành cho chuyên mục Làng quê Việt Nam. Vậy có thể thấy, các chuyên mục này vẫn được đa số thính giả yêu thích. Chương trình tiếng Nga Tiếng Nga có 8 chuyên mục, trong đó 4 chuyên mục được đánh giá là Hay, 4 chuyên mục nhận được ý kiến về chất lượng ở mức từ Rất hay đến Rất kém. Tên chuyên mục Tổng số ý kiến Rất hay Hay Trung bình Kém Rất kém Chân dung những người Việt tiêu biểu 35 8.60% 45.70% 28.60% 8.60% 8.60% Đời sống VHXH 42 61.90% 31% 7.10% Nói chuyện với bạn nghe đài 31 22.60% 6.40% 51.60% 9.70% 9.70% Ca nhạc Chủ nhật 38 42.10% 42.10% 7.90% 7.90% Chuyên mục Nói chuyện với bạn nghe đài nhận được 51,6% số ý kiến đánh giá chất lượng Trung bình, 22,6% cho rằng rất hay, tỉ lệ cho rằng kém và rất kém đều là 9,7%. Chuyên mục Chân dung những người Việt Nam tiêu biểu, tỉ lệ cao nhất là 45,7% cho rằng Hay, 28,6% ý kiến đánh giá Trung bình, tỉ lệ đánh giá chương trình kém hoặc rất kém là dưới 10%. Chương trình tiếng Nhật: Tiếng Nhật có 5 chuyên mục, trong đó 3 chuyên mục nhận được ý kiến về chất lượng ở mức từ Rất hay đến Kém. Nhưng nhìn chung, tỉ lệ thính giả đánh giá chất lượng chuyên mục ở mức Trung bình là cao nhất từ 63,2% - 66,7%. Không có chuyên mục nào nhận được ý kiến chất lượng ở mức rất kém. Tên chuyên mục Tổng số ý kiến Rất hay Hay Trung bình Kém Rất kém Giới thiệu Việt Nam 25 12% 20% 64% 4% Nói chuyện với bạn nghe đài 21 9.50% 9.50% 66.70% 14.30% Bức thư Hà Nội 19 15.80% 10.50% 63.20% 10.50% Kết quả khảo sát thính giả về độ dài bản tin VOV5 TÀI LIỆU THAM KHẢO Nhật An, Đường vào nghề phát thanh- truyền hình, Nxb trẻ Tinh Văn 2006 Đào Tấn Anh, Các thể loại báo chí phát thanh của V.V. Xmirnốp, Nxb thông tấn Hà Nội 2004 Chỉ thị 11-CT/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng ngày 13/06/1992 về đổi mới và tăng cường công tác thông tin đối ngoại Chỉ thị số 10/2000/CT-TTg ngày 26/04/2000 về tăng cường quản lý và đẩy mạnh thông tin đối ngoại Bài phát biểu của đồng chí Vũ Khoan, Bí thư Trung ương Đảng, Phó thủ tướng chính phủ, Trưởng ban chỉ đạo công tác thông tin đối ngoại tại Hội nghị công tác thông tin đối ngoại toàn quốc, Hà Nội 31/03/2004 Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng tháng 4/2006 Bản báo cáo tình hình công tác thông tin đối ngoại quan ba năm 2001-2003 của đồng chí Hồng Vinh, Phó trưởng ban tư tưởng văn hoá Trung ương tại Hội nghị thông tin đối ngoại toàn quốc, Hà Nội 31/03/2004 Hà Minh Đức, Báo chí, những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 1997 Hà Minh Đức, Báo chí, những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2001 10-Đỗ Xuân Hà, Báo chí với thông tin quốc tế, Nxb Đại học Quốc gia,2000 11- LOIS BAIRD, Hướng dẫn sản xuất chương trình phát thanh của Trường phát thanh, truyền hình và điện ảnh Ôxtrâylia 12- Thông báo ý kiến thường vụ Bộ chính trị ngày 29/12/1998 về công tác thông tin đối ngoại trong tình hình 13- Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đảng cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia , Hà Nội 2006 14- Dương Xuân Sơn- Đinh Văn Hường- Trần Quang Cơ sở lý luận báo chí truyền thông, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2004 15- PGS-TS Dương Xuân Sơn, Các thể loại báo chí chính luận- nghệ thuật, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội 2004 ( ) 16- PTS Dương Xuân Sơn, Báo chí nước ngoài, Nxb Bộ văn hoá thông tin Hà Nội, 1996 17- Dương Xuân Sơn, Báo chí phương Tây, Nxb Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, 2004 18 - Báo cáo tăng cường hiệu quả công tác thông tin đối ngoại trên sóng phát thanh trong thời kỳ mới Hà Nội, 9/2004 ( Nguyễn Thị Huệ) 19- Các tạp chí nghiệp vụ phát thanh của Đài TNVN trong năm 2006 20 - Báo cáo về công tác tuyên truyền và tình hình thư thính giả của Ban biên tập đối ngoại năm 2005 và 10 tháng năm 2006 PHẦN CHÚ THÍCH Thông báo ý kiến thường vụ Bộ chính trị về công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới số 188-TR/TW ngày 29/12/1998, từ dòng 5 đến dòng 10 ( tr1) Thông báo ý kiến thường vụ Bộ chính trị về công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới số 188-TR/TW ngày 29/12/1998, từ dòng 3 đến 14( tr2) Chỉ thị của Thủ tướng chính phủ về tăng cường quản lý và đẩy mạnh công tác thông tin đối ngoại số 10/2000 CT-TTg ngày 26/04/2000 từ dòng 7 đến dòng 14 ( Tr 1) Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X tháng 4/2006 từ dòng 1 đến dòng 6 ( tr 36) Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X tháng 4/2006 từ dòng 6 đến dòng 17 ( tr 37) Báo cáo tổng kết công tác thông tin đối ngoại trong 3 năm ( 2001-2004) tháng 3-2004 dòng1 đến 21( tr 1 và 2) Tạp chí nghiệp vụ phát thanh, nội san của Đài TNVN số10 năm 2006, đề mục 1, từ dòng 1 đến dòng5,( tr 10) Tạp chí nghiệp vụ phát thanh, nội san của Đài TNVN số10 năm 2006, đề mục2, từ dòng 6 đến dòng 10,( tr 10)