Luận văn Giá thành sản phẩm tại Công ty in và quảng cáo PRINTAD

lêi më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay, sau khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng trë nªn gay g¾t theo c¸c quy luËt c¶u nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng t¨ng theo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nã. §Ó cã thÓ tån tÞa môc ®Ých cuèi cïng cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, thu ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt, lîi nhuËn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. V× vËy nhiÖm vô chÝnh cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lµ s¾p xÕp bè trÝ mét c¸ch hîp lÝ c¸c nguån lùc mµ doanh nghiÖp cã ®­îc, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. H¬n n÷a môc ®Ých trªn cña doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t ®­îc khi c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tiªu thô ®­îc trªn thÞ tr­êng vµ ph¶i cã søc tranh c¹nh m¹nh mÏ, víi m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t vµ khèc liÖt. S¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt cßn cã hai ®iÒu kiÖn trªn quyÕt ®ã lµ chÊt l­îng cao vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹. H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, tæng nghÜa víi viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt bëi chi phÝ s¶n xuÊt cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ míi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp. H¹ thÊp chi phÝ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu, tiÕt kiÖm vµ qu¶n lÝ vµ sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ lµ vÊn ®Ò quan t©m cÊp thiÕt cña mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRIN TAD nhËn thÊy tÇm quan träng cu¶ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty nªn em ®· chän ®Ò tµi: “ Gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp. ch­¬ng i. c¬ së lÝ luËn vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm. I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét khèi l­îng hoÆc mét ®¬n vÞi s¶n phÈm (c«ng viÖc, dao vô, dÞch vô) do doanh nghiÖp ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t­, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña nh­ c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t ®­îc môc ®Ých s¶n xuÊt khèi l­îng s¶n phÈm nhiÒu nhÊt víi chi phÝ Ýt nhÊt. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm. a. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo thêi gian vµ c¬ s¬ sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh th× gi¸ thµnh chia lµm 3 lo¹i: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña ®¬n vÞ, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh nµy còng ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña ®¬n vÞ, lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông vËt t­, tµi s¶n, lao ®éng trong s¶n xuÊt, gióp cho ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp trong kú vµ s¶n l­îng thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong kú. Gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ cã thÓ ®­îc tÝnh to¸n sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm,lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. Theo ph¹m vÞ tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm chia lµm 2lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (hay gi¸ thµnh c«ng x­ëng) gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh­ c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho nh÷ng c«ng viÖc, lao vô hoµn thµnh. - Gi¸ thµnh toµn bé: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt céng thªm chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®ã. Gi¸ thµnh toµn bé chØ ®­îc tÝnh to¸n sau kh s¶n phÈm ®· ®­îc tiªu thô, nã lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh l·i tr­íc thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp. II. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt: X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc, nh÷ng c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh ®ßi hái ph¶i tÝnh g¸i thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh còng ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña s¶n phÈm yªu cÇu tr×nh ®é h¹ch to¸n vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ: - Tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc, ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh. - Møc thµnh phÈm, chi tiÕt, bé phËn, s¶n phÈm. - Tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Song song víi viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh kú tÝnh gÝa thµnh, ®ã lµ thêi kú mµ bé phËn kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh hîp lý sÏ gióp cho tæ chøc c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc khoa häc vµ ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu, th«ng tin vÒ gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm kÞp thêi, trung thùc ph¸t huy ®­îc vai trß kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Sau khi x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh hîp lý c«ng viÖc tiÕp theo cña kÕ to¸n lµ lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng s¶n phÈm lao vô hoµn thµnh. * Ph©n biÖt ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc dïng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Tuy nhiªn gi÷a hia lo¹i ®èi t­îng nµy còng cã nh÷ng sù kh¸c biÖt ®ã lµ: §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó më c¸c sæ chi tiÕt, tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu, tËp hîp sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng. Cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh l¹i lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n b¶ng tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t­îng. KÕ to¸n nÕu kh«ng ph©n biÖt ®­îc hai lo¹i ®èi t­îng nµy sÏ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch ®óng ®¾n môc ®Ých vµ giíi h¹n cña viÖc kiÓm tra chi phÝ s¶n xuÊt theo n¬i ph¸t sinh vµ ý nghÜa sö dông chi phÝ, kh«ng cho phÐp thùc hiÖn kiÓm tra nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p gi¶m chi phsi s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c giòp x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý cã nh÷ng gi¶i ph¸p quyÕt ®Þnh kÞp thêi, thÝch hîp ®Ó më réng hay thu hÑp s¶n xuÊt, ®Ó ®Çu t­ mÆt hµng hay s¶n phÈm nµo… Do ®ã, trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc theo c¸c ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n ph¶i vËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. a. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp, th­êng ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, khÐp kÝn tõ khi ®­a nguyªn vËt liÖu vµo cho tíi khi hoµn thµnh s¶n phÈm, mÆt hµng Ýt, khèi l­¬ng lín, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh ng¾n nh­ c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh khai th¸c, c¸c doanh nghiÖp ®iÖn, n­íc... Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh mét c¸ch trùc tiÕp: c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm dë cuèi kú ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm theo c«ng thøc: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm lµm dë cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm = C¸nh tÝnh nµy lµ ®¬n gi¶n nhÊt, trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau dï viÖc tÝnh to¸n cã phøc t¹p h¬n nh­ng cuèi cïng gi¸ thµnh ®Òu ph¶i dùa vµo c«ng thøc ®¬n gi¶n nµy. b. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n (ph©n x­ëng) liªn tôc kÕ tiÕp nhau. Nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc lµ ®èi t­îng tiÕp tôc chÕ biÕn ë giai ®o¹n sau. Do cã sù kh¸c nhau vÒ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh nªn ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc chia thµnh: - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh NTP. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh NTP. Trong tr­êng hîp nµy ®Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña nöa thµnh phÈm ë giai ®o¹n c«ng nghÖ cuèi cïng cÇn x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh cña NTP ë giai ®o¹n tr­íc chuyÓn sang giai ®o¹n sau cïng víi cd¸c chi phÝ cña giai ®o¹n sau ®Ó tÝnh gi¸ thµnh NTP giai ®o¹n sau, cø nh­ vËy tuÇn tù cho tíi giai ®o¹n cuèi cïng khi tÝnh ®­îc tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm. ViÖc kÕt chuyÓn tuÇn tù chi phÝ tõ giai ®o¹n tr­íc sang giai ®o¹n sau tr×nh tù nh­ trªn cã thÓ theo sè liÖu tæng hîp hoÆc theo tõng kho¶n môc gi¸ thµnh. NÕu kÕt chuyÓn chi phÝ gia ®o¹n tr­íc sang giai ®o¹n sau theo sè liÖu tæng hîp th× sau khi tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm ta phØa hoµn nguyªn ng­îc trë l¹i theo c¸c kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n cong trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ viÖc hoµn nguyªn rÊt phøc t¹p nªn Ýt ®­îc sö dông trong thùc tÕ. ViÖc kÕt chuyÓn tuÇn tù riªng theo tõng kho¶n môc sÏ cho ta gi¸ thµnh cña nöa thµnh phÈm b­íc sau vµ thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cïng theo kho¶n môc nªn ®­îc ¸p dông phæ biÕn. Cã thÓ kh¸i qu¸t tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh NTP nh­ sau: Gi¶ sö doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua N giai ®o¹n (ph©n x­ëng) chÕ biÕn liªn tôc, ta cã s¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ tuÇn tù ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nh­ sau: Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n III Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp bá vµo lÇn 1 Gi¸ thµnh NTP giai ®o¹n I chuyÓn sang Gi¸ thµnh NTP giai ®o¹n n -1 chuyÓn sang Chi phÝ kh¸c cña giai ®o¹n I C¸c chi phÝ kh¸c cña giai ®o¹n II C¸c chi phÝ kh¸c cña giai ®o¹n n Gi¸ thµnh NTP cña giai ®o¹n I theo kho¶n môc Gi¸ thµnh NTP cña giai ®o¹n II theo kho¶n môc Gi¸ thµnh nhËp kho Theo s¬ ®å trªn ta cã c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh: Gi¸ thµnh thµnh phÈm = Gi¸ thµnh NTP ë giai ®o¹n n - 1 + Chi phÝ ë giai ®o¹n n - Chi phÝ dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Trong ®ã Zntp: Gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP Trong tr­êng hîp nµy ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ thµnh phÈm ë b­íc c«ng nghÖ cuèi cïng. Do ®ã chØ canµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n n»m trong thµnh phÈm ta ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm. S¬ ®å ph­¬ng ph¸p nµy nh­ sau: Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n III Chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n I theo kho¶n môc Chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n II theo kho¶n môc Chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n n theo kho¶n môc Chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n I n»m trong thµnh phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n II n»m trong thµnh phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n n n»m trong thµnh phÈm Tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ Gi¸ thµnh s¶n phÈm = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng giai ®o¹n n»m trong thµnh phÈm Trong ®ã chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng giai ®o¹n ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Chi phÝ s¶n xuÊt ë giai ®o¹n thø i = Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Çu kú + chi phÝ s¶n xuÊt giai ®o¹n i Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh + sè l­îng s¶n phÈm dd giai ®o¹n i x S¶n l­îng thµnh phÈm c. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ s¶n xuÊt s¶m phÈm phô. Nªu trong cïng mét quy tr×nh cong nghÖ s¶n xuÊt, ngoµi s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc s¶n phÈm phô th× ®Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh ta cÇn lo¹i trõ phÇn chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm phô, th­êng tÝnh theo gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc còng cã thÓ tÝnh b»ng c¸ch lÊy­ phÇn gi¸ b¸n trõ ®i lîi nhuËn ®Þnh møc vµ thuÕ. Sau khi tÝnh ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n phÈm phô, tæng gi¸ thµnh cña sm¶ phÈm chÝnha ®­îc tÝnh nh­ sau: Gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh = Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dd ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dd cuèi kú - Chi phÝ s¶n phÈm phô Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô còng ®­îc tÝnh riªng theo tõng kho¶n môc b»ng c¸ch lÊy tØ träng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô trong tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt cña c¶ quy tr×nh c«ng nghÖ nh©n víi tõng kho¶n môc t­¬ng øng. Chi phÝ s¶n xuÊt phô = Tû träng x Chi phÝ t­¬ng øng Tû träng = Chi phÝ s¶n xuÊt phô cã thÓ ®­îc tÝnh trõ vµo c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. d. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, hµng lo¹t nhá hoÆc võa theo c¸c ®¬n ®Æt hµng. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh. NÕu trong kú ®¬n ®Æt hµng ch­a hoµn thµnh th× hµng th¸ng vÉn phØa më sæ kÕ to¸n ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho ®¬n ®Æt hµng ®ã, ®Ó khi hoµn thµnh tæng céng chi phÝ c¸c th¸ng l¹i ta cã gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng. NÕu ®¬n ®Æt hµng ®ã ®­îc s¶n xuÊt chÕ t¹o ë nhiÒu ph©n x­ëng, tæ ®éi kh¸c nhau th× ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh sè chi phÝ cña tõng ph©n x­ëng cã liªn quan ®Õn ®¬n ®Æt hµng ®ã. Nh÷ng chi phÝ trùc tiÕp ®­îc tËp hîp th¼ng vµo ®¬n ®Æt hµng cßn chi phÝ chung cÇn ph¶i ph©n bæ theo tiªu thøc thÝch hîp. KÕ to¸n cÇn ph¶i më cho mçi ®¬n ®Æt hµng mét b¶ng tÝnh gi¸ thµnh. e. TÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dùng trong tr­êng hîp cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt víi cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu hao ta thu ®­îc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm ta c¨n cø vµo hÖ sè tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm, råi tiÕn hµnh c¸c b­íc sau: - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt, x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ thµnh (Z) cho tõng lo¹i s¶n phÈm chÝnh, trong ®ã s¶n phÈm ®Æc tr­ng tiªu biÓu nhÊt lµ hÖ sè 1. - C¨n cø s¶n l­îng hoµn thµnh thùc tÕ tõng lo¹i s¶n phÈm (Qi) vµ hÖ sè gi¸ (Hi) x¸c ®Þnh tæng khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh ®· ®­îc quy ®æi. Tæng khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh quy ®æi = TÝnh tæng gi¸ trÞ thùc tÕ tõng lo¹i s¶n phÈm theo tõng kho¶n môc. f. TÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p tû lÖ: NÕu trong mét quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc lµ nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i víi quy c¸ch, kÝch cì, phÈm cÊp kh¸c nhau ®Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh tõng lo¹i th× ph¶i chän tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh. Tiªu chuÈn ph©n bæ cã thÓ lµ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hay gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm tÝnh theo s¶n l­îng thùc tÕ. Sau ®ã tÝnh ra tû lÖ gi¸ thµnh cña nhãm s¶n phÈm. Tû lÖ gi¸ thµnh tõng kho¶n môc = TiÕp theo lÊy tiªu chuÈn ph©n bæ cã trong tõng quy c¸ch nh©n víi tû lÖ gi¸ thµnh ta ®­îc gi¸ thµnh tõng quy c¸ch, kÝch cì: Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ tõng quy c¸ch = Tiªu chuÈn ph©n bæ cã trong tõng quy c¸ch x Tû lÖ tÝnh gi¸ thµnh g. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc: §èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ æn ®Þnh, cã hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n chi phÝ tiªn tiÕn, hîp lý th× viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc cã t¸c dông lín trong viÖc kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ hay l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt. Ngoµi ra cßn gi¶m bít ®­îc khèi l­îng ghi chÐp vµ tÝnh to¸n cña kÕ to¸n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo theo ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc sau: - TÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc cña s¶n phÈm ®­îc c¨n cø vµo c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh ®Ó tÝnh. Tuú thuéc vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ mµ gi¸ thµnh ®Þnh møc bao gåm gi¸ thµnh ®Þnh møc cña c¸c bé phËn chi tiÕt cÊu thµnh nªn s¶n phÈm hoÆc gi¸ thµnh ®Þnh møc cña NTP ë tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ, tõng ph©n x­ëng tæng céng l¹i hoÆc còng cã thÓ tÝnh lu«n cho s¶n phÈm. - X¸c ®Þnh sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc. V× gi¸ thµnh ®Þnh møc tÝnh theo c¸c ®Þnh møc hiÖn hµnh do vËy khi cã thay ®æi cÇn ph¶i tÝnh to¸n l¹i theo ®Þnh møc m­ãi vµ th­êng tiÕn hµnh vµo ®Çu th¸ng nªn viÖc tÝnh to¸n sè chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc chØ thùc hiÖn ®èi víi sè s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú v× chi phÝ tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú (cuèi kú tr­íc) lµ theo ®Þnh møc cò. Sè chªnh lÖchdo thay ®æi ®Þnh møc b»ng ®Þnh møc cò trõ ®i ®Þnh møc míi. - X¸c ®Þnh sè chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc. Chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc lµ sè chªnh lÖch do tiÕt kiÖm hoÆc v­ît chi. ViÖc x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch do tho¸t ly ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnh theo nh÷ng ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau tuú thuéc vµo tõng kho¶n môc chi phÝ. + §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tho¸t ly so víi ®Þnh møc = Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp p/s trong kú - Sè l­îng s¶n phÈm gia c«ng chÕ biÕn x §Þnh møc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú /s¶n phÈm + §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung: Tho¸t ly so víi ®Þnh møc = Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú - Sè l­îng s¶n phÈm gia c«ng chÕ biÕn x §Þnh møc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú /s¶n phÈm + §èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Cã thÓ c¨n cø vµo phiÕu b¸o vËt liÖu cßn l¹i hoÆc phiÕu nhËp vËt liÖu thõa trong s¶n xuÊt ®Ó tËp hîp. Ta còng cã thÓ sö dông 3 ph­¬ng ph¸p: ph­¬ng ph¸p chøng tõ b¸o ®éng, ph­¬ng ph¸p c¾t vËt liÖu, ph­¬ng ph¸p kiÓm. + TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm. Sau khi tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh ®Þnh m­c, chªnh lÖch do thay ®æi vµ tho¸t ly ®Þnh møc, gi¸ thµnh thùc tÕ cña ps tÝnh theo ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc nh­ sau: Gi¸ thµnh thùc tÕ = Gi¸ thµnh ®Þnh møc ± Chªnh lÖch do thay ®æi ®Þnh møc x Sè tho¸t ly do thay ®æi ®Þnh møc ch­¬ng ii. thùc tr¹ng vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o printad I. Qu¸ t×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD. 1. Qu¸ tr×nh h×nh vµ n¨ng ho¹t ®éng cña C«ng ty. C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o (PRINTAD) lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc bé v¨n ho¸ th«ng tin. C«ng ty ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 1990. Sau 10 n¨m ho¹t ®éng d­íi c¸c lÜnh vùc t¹o mÉu, chÕ b¶n vµ in phôc vô cho c¸c xÝ nghiÖp in, nhµ xuÊt b¶n vµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, C«ng ty lu«n lµ doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ®øng ®Çu trong viÖc ®­a c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt. S¶n phÈm C«ng ty lµm ra lµ Film d­¬ng b¶n phôc vô cho c«ng nghÖ in Ên. H×nh thøc ®Çu t­ cña C«ng ty lµ thay thÕ, söa ch÷a thiÕt bÞ, duy tr× s¶n xuÊt... 2. Sù cÇn thiÕt vµ môc tiªu cña dù ¸n n©ng cÊp hÖ thèng chÕ b¶n Scitex: - C¨n cø theo quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 52 /1999 /N§ - CP ngµy 8/7/1999 cña chÝnh phñ. - C¨n cø th«ng t­ sè 06/1999/thÞ tr­êng - BKH ngµy 24/11/1999 cña Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ h­íng dÉn vÒ néi dung tæng møc ®Çu t­, hå s¬ thÈm ®Þnh ®Çu t­ vµ b¸o c¸o ®Çu t­. C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD lËp b¸o c¸o ®Çu t­ n©ng cÊp hÖ thèng chÕ b¶n Scitex, xin vay trong h¹n Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Hµ Néi. - C¨n cø vµo quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian tíi cña doanh nghiÖp. §Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, C«ng ty ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ dù ¸n: Thay thÕ bé phËn ®Çu Laze cña m¸y Dolev 450. - Do nhu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖn nay ®Çu Laze cò bÞ háng nªn C«ng ty quyÕt ®Þnh mua ®Çu Laze míi ®Ó thay thÕ, phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt. - Thùc hiÖn ®­îc dù ¸n nµy C«ng ty ®· tËn dông ®­îc thiÕt bÞ ®ang trong thêi kú cßn khÊu hao nh­ng do mét bé phËn bÞ háng nªn kh«ng vËn hµnh ®­îc. NÕu thay thÕ sÏ lµm t¨ng thªm doanh thu cho C«ng ty, n©ng cao ®êi sèng cho c«ng nh©n viªn cña C«ng ty vµ thiÕt thùc nah¸t lµ t¨ng thªm nguån thu ng©n s¸ch cho nhµ n­íc (tõ tiÒn thuÕ c¸c lo¹i). 3. §Æc ®iÓm bé m¸y qu¶n lÝ cña C«ng ty. C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD cã tæng sè 21 c¸n bé c«ng nh©n viªn. - Gi¸m ®èc C«ng ty lµ ng­êi ®iÒu hµnh trùc tiÕp mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty vµ chÞu mäi tr¸ch nhiÖm tr­íc Boä v¨n ho¸ vµ th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty. - Phßng tµi chÝnh lµ mét phßng chøc n¨ng cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc ®ång tiÒn cña C«ng ty mét c¸ch liªn tôc vµ toµn diÖn, cã hÖ thèng qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh tÕ, ph¸t hiÖn vµ n©ng cao mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ®ång vèn... - Phßng kinh doanh cã chøc n¨ng tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, n¾m b¾t nhu cÇu cña thÞ tr­êng tõ ®ã v¹nh ra c¸c b­íc chiÕn l­îc kh¶ thi nh»m gióp cho C«ng ty cã h­íng ®i hiÖu qu¶ trong viÖc s¶n xuÊt vµ kinh doanh. - KÕ to¸n cã chøc n¨ng thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin, cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cho ng­êi ®iÒu hµnh. Ghi chÐp chÝnh x¸c ®Çy ®ñ toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. LËp b¸o c¸o phana tÝch kinh tÕ, gi¶i tr×nh c¸c kho¶n thu chi, ®Ò xuÊt víi gi¸m ®èc nh÷ng chñ tr­¬ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tµi chÝnh cña C«ng ty. - X­ëng s¶n xuÊt lµa n¬i cã cßn trang thiÕt bÞ m¸y mãc tiªn tiÕn cho c¸c c«ng nh©n viªn trùc tiÕp sö dông. - B¶o vÖ chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ tµi s¶n, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ an toµn cho c¸n bé vµ c«ng nh©n viªn cña C«ng ty. - L¸i xe chÞu nhiÖm vô ®­a ®ãn c¸c c¸n bé C«ng ty trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c. Qua c¬ cÊu trªn cho thÊy C«ng ty cã bé m¸y qu¶n lÝ gän nhÑ, sè l­îng Ýt, ph©n c«ng nhiÖm vô râ rµng. Víi c¬ cÊu nµy C«ng ty ®­îc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶, nhÞp nh»ng, thèng nhÊt, gi¶m bít ®­îc chi phÝ, gãp phÇn thu lîi nhuËn cao. Tuy nhiªn vµo c¬ cÊu nµy ta thÊy C«ng ty cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao h¬n n÷a nÕu nh­ tæ chøc riªng mét phßng Marketing riªng biÖt ®Ó nghiªn cøu kh¶ n¨ng tiªu thô vµ qu¶ng c¸o tiÕp thÞ cho s¶n phÈm cña m×nh. MÆc dï ®· cã phßng kinh doanh nh­ng nã chØ ®¬n thuÇn lËp kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu thô chø ch­a chó ý ®Õn kh©u xuÊt tiÕn b¸n hµng... Danh s¸ch CBCNV n¨m 2002 STT Hä vµ tªn Chøc danh HÖ sè & PC 1 NguyÔn V¨n X­¬ng G§ 5,26 2 Do·n ThÞ HËu KTTr 4,6 3 §ç Nh­ Quúnh TPTC 3,11 4 NguyÔn §øcd Tµon C viªn 4,1 5 Chö ThÞ Mõng NVKT 2,26 6 §oµn Hång V©n T quü 1,67 7 §oµn ThÞ CÈm B×nh Sinh viªn 2,26 8 NguyÔn §øc NghÜa L¸i xe 2,73 9 Lª V¨n S¬n CN in 3,28 10 Cµo Tïng ThiÖn CN in 2,67 11 NguyÔn V¨n ChiÕn CN in 1,62 12 ThÈm M¹nh C­êng CN in 1,62 13 L­¬ng H÷u TuÊn TPKD 3,53 14 NguyÔn Kim Lan CN chÕ b¶n 2,26 15 NguyÔn §øc Kha CN chÕ b¶n 1,78 16 NguyÔn Anh tuÊn CN chÕ b¶n 1,62 17 NguyÔn ThÕ NghiÖp CN chÕ b¶n 2,18 18 Phan Minh Ph­îng CN chÕ b¶n 1,7 19 NguyÔn HiÕu Trung CN chÕ b¶n 2,67 20 Ngé M¹nh §ång CN chÕ b¶n 2,18 21 §Æng V¨n B×nh B¶o vÖ 1,54 4. Mét sè chØ tiªu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty. C«ng ty ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 1990 sau 10 n¨m ho¹t ®éng d­ãi c¸c lÜnh vùc t¹o mÉu, chÕ b¶n vµ in phôc vô cho c¸c xÝ nghiÖp in, nhµ xuÊt b¶n vµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, C«ng ty lu«n lµ doanh nghiÖp lµm an­ cã l·i vµ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ®øng ®Çu trong viÖc ®­a c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt. B¸o c¸o quyÕt to¸n th¸ng 8/20002 Néi dung Doanh thu Tæng chi Chi tiÕt L·i C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c 152 154 627 642 KhÊu hao Doanh thu c¬ b¶n 69.770.223 XuÊt Film2 kiÖn 23.652.506 ........... ........................ T/kª ra Film 8.216.660 ............ Chi phÝ s¶n xuÊt 1.975.500 .......... Chi phÝ qu¶n lý 8.887.330 .......... ¦¬ng T8 8.474.000 .......... TÝnh tiÒn nhµ 8.000.000 .......... BHXH, y tÕ (17%) 694.722 .......... ........................ Nép phÝ qu¶n lý (3%) .......... ........................ L·i suÊt tiÒn vay mua vËt t­ 839.000 .......... ........................ L·i suÊt tiÒn vay NH ®Çu t­ 268.000 ......... ........................ Tr¶ NH ®Çu t­ tiÒn vay 4.000.000 BHXH, y tÕ (6%) 245.196 TÝnh khÊu hao 15.047.250 ............. VAT ®Çu ra 6.977.022 VAT ®Çu vµo 828.379 VAT ph¶i nép 6.148.643 Tæng 69.770.223 92.107.002 23.652.506 8.216.660 1.975.500 29.261.052 15.047.250 8.382.745 31.792.424 II. Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t¹o mÉu vµ qu¶ng c¸o PRINTAD 1. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®©y lµ kho¶n môc chi phÝ chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸, n¨ng xuÊt lao ®éng ®­îc t¨ng lªn kh«ng ngõng dÉn ®Õn sù thay ®æi c¬ cÊu chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm; tû träng hao phÝ lao ®éng sèng gi¶m thÊp vµ ng­îc l¹i tû träng hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ t¨ng lªn, v× vËy ph©n tÝch c¸c nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn chi phÝ vÒ vËt liÖu lµ ®iÒu kiÖn khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng nh»m gi¶m bít chi phÝ nµy trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. a. §¸nh gi¸ chung chi phÝ vËt liÖu: B»ng ph­¬ng ph¸p so s¸nh thùc tÕ víi dù to¸n sÏ x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch chi phÝ vËt liÖu (TiÕt kiÖm hoÆc v­ît chi). Sau ®ã x¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng lµ gi¸ c¶ vËt liÖu ®­a vµo s¶n xuÊt vµ t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc hao phÝ vËt liÖu, viÖc thay ®æi c¬ cÊu vËt liÖu sö dông so víi kÕ ho¹ch còng lµ mét nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ vËt liÖu. VËn dông ph­¬ng ph¸p nªn trªn ta ph©n tÝch theo sè l­îng hµng b¸o c¸o: B¶ng ph©n tÝch chi phÝ nguyªn vËt liÖu Tªn s¶n phÈm §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng Gi¸ thµnh ®v s¶n phÈm Danh môc VTKT SD Hao phÝ cho 1 ®vsp (kg) Gi¸ c¶ 1 kg hh (1000®) KH TT KH TT KH TT KH TT Film A61 Hép 150 165 2500 2300 Nhùa 800 750 9.8 9.6 Mùc 120 110 1.4 1.2 A32 Hép 140 150 2800 2600 Nhùa 750 600 9.8 9.6 Mùc 115 105 1.4 1.2 Tªn SPSX VËt t­ KTSD Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu (1000®) L­îng mhpchol®vskh cña gi¸ KH Sè ­lîng TTxhao phÝ KHx gi¸ VTKH Sè l­îng TTx hao phÝ TTx gi¸ vËt t­ KH Sè l­îng TT x hao phÝ TTx gi¸ vËt t­ TT Film A61 Nhùa 1176000 1293600 1212750 1188000 Mùc 908157 842118 870789 796678 Film A32 Nhùa 1029000 1102500 882000 864000 Mùc 863740 748760 769420 746120 Tæng 3976897 3986978 3734959 3594798 Tæng chi phÝ vËt liÖu cho hai lo¹i s¶n phÈm lµ Film A61 vµ Film A32 thùc tÕ gi¶m so víi kÕ ho¹ch lµ 3.594.798 - 3.976.897 = - 382.099 (ngh×n ®ång). Hay gi¶m: x 100 = 9,61%. Sè chi phÝ vËt liÖu gi¶m trªn lµm cho tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm ®óng b»ng gi¸ ®ã. Chi phÝ vËt liÖu gi¶m lµ do: - L­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. 3.986.976 - 3.976.897 = 10.081 (ngh×n ®ång). L­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt t¨ng lµm chi phÝ vËt liÖu t¨ng 10.081 (ngh×n ®ång). §©y lµ nh©n tè tÊt yÕu v× l­îng hao phÝ vËt liÖu tØ lÖ thuËn víi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. - L­îng vËt liÖu hao phÝ cho mät ®¬n vÞ s¶n phÈm. 3.734.959 - 3.986.978 = - 252.019 (ngh×n ®ång). Hay lµm gi¸ thµnh gi¶m lµ: = 0,06 hay - 6%. Nh­ vËy nÕu lo¹i tõ ¶nh h­ëng cña nh©n tè sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt th× do møc hao phÝ vµ gi¸ c¶ vËt t­ gi¶m ®i nªn gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch ®· gi¶m ®­îc. 3.594.798 - 3.986.978 = - 392.180 (ngh×n ®ång) hay - 17%. Trong ®ã tiÕt kiÖm møc chi dïng vËt t­ nªn lµm gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm gi¶m ®­îc 252.019 (ngh×n ®ång) hay 11%. Do gi¸ c¶ vËt t­ hao phÝ gi¶m nªn lµm toµn bé gi¸ thµnh s¶n phÈm g¶im ®­îc 140.161 (ngh×n ®ång) hay 6%. Qua nh÷ng kÕt luËn trªn ta thÊy t×nh h×nh chi dïng vËt liÖu cña doanh nghiÖp cã ¶nh h­ëng tèt ®Õn viÖc h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch. b. Ph©n tÝch ®¬n gi¸ cña nguyªn vËt liÖu: §¬n gi¸ cña nguyªn vËt liÖu bao gåm gi¸ mua vËt liÖu vµ chi phÝ thu mua vËt liÖu nh­ chi phÝ bèc xÕp, vËn chuyÓn, bèc ®ì, chi phÝ b¶o qu¶n vµ c¸c kho¶n thuÕ vµ chi phÝ kh¸c ph¶i tÝnh vµo gi¸ thµnh thùc tÕ cña vËt liÖu theo quy ®Þnh chung, nh©n tè gi¸ mua vËt liÖu th­êng lµ nh©n tè kh¸ch quan, nh­ng chÞu sù ¶nh h­ëng vÒ t×nh h×nh cung cÇu trªn thÞ tr­êng nªn nÕu doanh nghiÖp biÕt chíp lÊy thêi c¬ mua theo nh÷ng nguån cung cÊp kh¸c nhau th× còng cã thÓ t¸c ®éng tíi gi¸ mua vËt liÖu. Chi phÝ thu mua lµ nh©n chñ quan phô thuéc vµo chÊt l­îng c«ng t¸c cung øng trªn thÞ tr­êng, chi phÝ nµy phô thuéc vµo nguån nhËp vËt liÖu, ®Þa ®iÓm mua, ®iÒu kiÖn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn... c. Ph©n tÝch nh©n tè “møc tiªu hao vËt liÖu”. Tæng møc tiªu hao vËt liÖu trong kú t¨ng, gi¶m so víi kÕ ho¹ch th­êng chÞu t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè: - Sj­ thay ®æi møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. - Sù thay ®æi sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. - Sù thay ®æi c¸c nh©n tè sö dông nguyªn vËt liÖu. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc tæng møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu ta tÝnh theo c«ng thøc sau: M1 - M0 (m1 - m0) q1 + (q1 - q0) m0. Trong ®ã: M1, M0 lµ tæng møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu thÞ tr­êng, KH. m1, m0 møc hao phÝ nguyªn vËt liÖu thÞ tr­êng, KH cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. q1, q0 l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt TT, KH. 2. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ ph©n tÝch l­¬ng vµ c¸c kho¶n tÝnh theo tû lÖ l­îng quy ®Þnh. - §¸nh gi¸ chung: Chªnh lÖch tiÒn l­¬ng tuyÖt ®èi = quü l­¬ng TT - quü l­¬ng KH chªnh lÖch tiÒn l­¬ng t­¬ng ®èi = quü l­¬ng TT - (quü l­¬ng Kh x tû lÖ hoµn hµnh KH s¶n xuÊt). - T×m nguyªn nh©n lµm t¨ng gi¶m. Quü tiÒn l­¬ng cña lao ®éng TT (L) = sè l­îng lao ®éng TT (N) x møc tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ng­êi (I). Ph©n tÝch møc ®é ¶nh h­ëng tíi chªnh lÖch tuyÖt ®èi quü l­¬ng b»ng c¸ch thay thÕ liªn hoµn. Nh©n tè 1: S¶n l­îng lao ®éng trùc tiÕp. L1 = (N2 - Nhµ n­íc) x I0. Nh©n tè 2: L­¬ng b×nh qu©n /ng­êi. L2 = N1 x (I1 - I0). Quü l­¬ng lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt ë C«ng ty th¸ng 8/2002 ChØ tiªu Sè KH Sè TT 1. Gi¸ trÞ s¶n l­îng (1000) 879.897 987.650 2. Quü l­¬ng lao ®éng trùc tiÕp (1000®) 26.400 26.500 3. Sè l­¬ng lao ®éng trùc tiÕp (ng­êi) 16 18 4. TiÒn l­¬ng b×nh qu©n /ng­êi (1000®) 750 800 + §èi t­îng ph©n tÝch: DL = L1 - L0 = 26.500 - 26.400 = 100. + TÝnh møc ¶nh h­ëng cña nh©n tè. DL1 = (18 - 16) x 750 = 1500. Nh©n tè tiÒn l­¬ng b×nh qu©n /ng­êi. DL2 = 18 x (800 - 750) = 900. Tæng hîp ¶nh h­ëng = 1500 + 900 = 2400. NhËn xÐt: Ta thÊy doanh nghiÖp v­ît chØ tiªu tuyÖt ®èi quü l­¬ng lµ 2400 lµ do sö dông lao ®éng nhiÒu h¬n dù kiÕn. ChØ tiªu % thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n l­îng lµ 112% (x 100) v­ît kÕ h¹ch 12% tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ng­êi t¨ng lµm t¨ng quü l­¬ng cña c«ng ty. §Ó ®¸nh gi¸ so s¸nh ta cã: Tû lÖ thùc hiÖn kÕ ho¹ch l­¬ng b×nh qu©n (%): x 100 = 106%. S¶n l­îng ng­êi lao ®éng (%) x 100 = 112,5% tû lÖ thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n (%) = x 100 = 99,5%. Qua ®ã ta thÊy tû lÖ trªn gi÷a n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n lµ kh¸ hîp lÝ. Qua ®ã ta thÊy viÖc qu¶n lý nh©n sù cña C«ng ty rÊt cã hiÖu qu¶. §iÒu ®ã thÓ hiÖn qua møc l­¬ng b×nh qu©n/ ng­êi kh¸ cao. Víi sù bè trÝ, ph©n c«ng lao ®éng hîp lÝ sÏ dÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cao gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ h¹. 3. Ph©n tÝch yÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§: KhÊu hao TSC§ lµ biÖn ph¸p chñ quan trong qu¶n lÝ nh»m thu håi l¹i bé phËn gi¸ trÞ ®· hao mßn TSC§. Thùc hiÖn ®­îc kh©u nµy sÏ khiÕn gi¸ thµnh s¶n xuÊt gi¶m ®¸ng kÓ. ViÖc ph©n tÝch yÕu tè nµy dùa trªn ph­¬ng ph¸p tÝnh møc khÊu hao theo thêi gian. = B¶ng ph©n tÝch khÊu hao TSC§ cña C«ng ty n¨m 2001 ChØ tiªu Sè KH Sè TT 1. Nguyªn gi¸ TSC§ ®Çu n¨m (1000®) 504.000 504.000 2. §¸nh gi¸ t¨ng nguyªn gi¸ vµo th¸ng 4 6.000 3. Thanh lý mét thiÕt bÞ - Nguyªn gi¸ (1000®) 30.000 30.000 - Thêi gian thanh lý Th¸ng 6 Th¸ng 8 4. Mua míi ®­a vµo sö dông - Nguyªn gi¸ (1000®) 60.000 48.000 - Thêi gian bµn giao Th¸ng 8 Th¸ng 4 5. Tû lÖ khÊu hao - ¸p dông b×nh qu©n tõ th¸ng 1 ®Õn 4 cña n¨m 6% 6% - ¸p dông b×nh qu©n tõ th¸ng 5 ®Õn 12 cña n¨m 6% 10% 6. Møc hao phÝ khÊu hao n¨m b×nh qu©n (1000) 30.540 46.280 KhÊu hao nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo c¸ch tÝnh khÊu hao, cã hai nh©n tè ¶nh h­ëng tíi møc chi phÝ khÊu. - Nh©n tè 1: Nguyªn gi¸ cña m¸y mãc thiÕt bÞ thay ®æi do ®¸nh gi¸ l¹i, mua s¾m míi, do nh­îng b¸n, thanh lý... thêi ®iÓm x¸c ®Þnh nguyªn gi¸. Thay ®æi khi tÝnh to¸n møc gi¸ khÊu hao lµ kú b¸o c¸o liÒn ngay sau kú lµ sù thay ®æi TSC§. - Nh©n tè 2: Tû lÖ khÊu hao mçi lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ. X¸c ®Þnh ¶nh h­ëng mçi mÆt nh©n tè nªn trªn b»ng c¸ch thay thÕ liªn hoµn. + §èi t­îng ph©n tÝnh = 46.280 - 30.540 = 15.740 + Do ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ trong n¨m lµm tæng chi phÝ khÊu hao 6.000 x x 8 (th¸ng) = 240. - Thanh lÝ TSC§ trong n¨m lµm t¨ng phÝ khÊu hao. x 2 (th¸ng) = 300. - TSC§ mua míi ®­a vµo sö dông nguyªn gi¸ gi¶m so víi khÊu hao lµm gi¶m chi phÝ khÊu hao. x 4 (th¸ng) = 96. - Thay ®æi tû lÖ khÊu hao t¨ng tû lÖ khÊu hao thªm 4% lµm t¨ng phÝ khÊu hao lµ: + Tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 8 v× ch­a thanh lÝ TSC§ nªn nguyªn gi¸ ®Ó tÝnh khÊu hao lµ. x 3 (th¸ng) = 5.580 + Tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 12 do ®· thanh lý theo nguyªn gi¸ thùc tÕ tÝnh cho 4 th¸ng vµo cuèi n¨m lµ x 4 (th¸ng) = 7.440. - Tæng ¶nh h­ëng cña nh©n tè tû lÖ khÊu hao lµ 5.580 + 7.440 = 13.020. 4. Chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. T¹i c«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD lµ doanh nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm,c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp vµ chi phÝ ban hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng hÒ thay ®æi trong doanh nghiÖp vµ trong mçi lÇn s¶n xuÊt th× c¸c kho¶n chi phÝ nµy ®· ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.Tuy nhiªn C«ng ty còng ph¶i theo dâi tõng kho¶n chi phÝ ®Ó cã ph­¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ cho tõng s¶n phÈm. = x = x 5. Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm trong mèi liªn hÖ víi s¶n l­îng thùc hiÖn. - Trong môc ph©n tÝch tr­íc, ta ®· ph©n tÝch sù biÕn ®æi cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m môc ®Ých ph¸t hiÖn c¸c chi phÝ lµm t¨ng, gi¶m gi¸ thµnh gióp doanh nghiÖp biÕt ®­îc sÏ khai th¸c kh¶ n¨ng gi¶m gi¸ thµnh ë kho¶n phÝ nµo. - Gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n phô thuéc vµo møc hao phÝ s¶n xuÊt kinh doanh (phÝ ®Çu vµo) vµ khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®· s¶n xuÊt ®­îc trong kú b¸o c¸o (kÕt qu¶ ®Çu ra). V× vËy nªn xem xÐt gi¸ thµnh kh«ng chØ theo møc phÝ ®Çu vµo mµ cßn ph©n tÝch sù biÕn ®æi cña nã theo møc ®é ho¹t ®éng cao thÊp, trong kú, ®iÒu ®ã gióp cho chñ doanh nghiÖp cã thÓ ra ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lsy cã hiÖu qu¶ cao. Tr×nh tù vµ néi dung ph©n tÝch nh­ sau: * X¸c ®Þnh hÖ sè ho¹t ®éng thùc tÕ cña kú b¸o c¸o. HÖ sè ho¹t ®éng kú b¸o c¸o = Trong ®ã. - S¶n l­îng thùc tÕ cã thÓ tÝnh b»ng c¸c th­íc ®ã kh¸c nhau (hiÖn vËt, lao ®éng, gi¸ trÞ). - S¶n l­îng dù kiÕn x¸c ®Þnh lµ møc lao ®éng b×nh th­êng c¶u doanh nghiÖp cã néi dung tÝnh to¸n phï hîp víi tö sè. ViÖc x©y dùng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ×nh th­êng cã thÓ b»ng nhiÒu c¸ch. Th­êng th× dùa vµo kinh nghiÖm thùc tÕ trong viÖc sö dông nh©n c«ng, m¸y mãc, thiÕt bÞ... Ngoµi ra cßn tuú thuéc vµo viÖc khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng v× n¨ng lùc thùc tÕ. VÝ dô: Trong n¨m b¸o c¸o doanh nghiÖp s¶n xuÊt 276.000 s¶n phÈm lµ møc ho¹t ®éng b×nh th­êng dù tÝnh thùc tÕ gi¶ sö doanh nghiÖp s¶n xuÊt 257.000 s¶n phÈm. Khi ®ã hÖ sè ho¹t ®éng sÏ lµ 0,9 (257.000/276.000). + Gi¶ sö thùc tÕ doanh nghiÖp s¶n xuÊt 280.000 s¶n phÈm th× hÖ sè ho¹t ®éng cao h¬n møc dù kiÕn khi ®ã hÖ são lµ1,0 (280.000/276.000). * Ph©n chia chi phÝ thuéc s¶n phÈm hoµn thµnh kú b¸o c¸o thµnh hai lo¹i: BiÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. Chi phÝ s¶n l­îng liªn quan víi nhau rÊt chÆt chÏ, tuy vËy kh«ng ph¶i mäi lo¹i phÝ ®Òu thay ®æi s¶n l­îng t¨ng, gi¶m, khi t¨ng gi¶m møc ho¹t ®éng. V× nhiÒu lý do kh¸ch quan vµ chñ quan k¸hc nhau. Th× lÖ chi phÝ thay ®æi theo s¶n l­îng hoÆc nghÞch hoÆc cïng møc tû lÖ hoÆc kh«ng cïng møc vµ mét bé phËn chi phÝ t­¬ng ®èi æn ®Þnh trong giíi h¹n nµo ®ã c¶u viÖc ®Çu t­ tr­íc ®©y. PhÇn chi phÝ thay ®æi theo møc s¶n l­îng gäi lµ chi phÝ biÕn ®æi gäi t¾t lµ biÕn phÝ, cßn phÇn chi phÝ t­¬ng ®èi cè ®Þnh trong giíi h¹n ®Çu t­ nµo ®ã gäi lµ chi phÝ kh«ng biÕn ®æi - cßn gäi lµ ®Þnh phÝ. ch­¬ng iii. mét sè ph­¬ng h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vdµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o printad. I. C¸c chØ tiªu kÕt qu¶, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Tû lÖ l·i gép trªn doanh thu thuÇn = x 1000 = x 1000. Tû lÖ nµy nãi lªn cø ®¹t ®­îc 1000 ®ång doanh thu th× cã bao nhiªu ®ång l·i gép. Nã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Tû lÖ gép trªn tæng chi phÝ kinh doanh = Tû lÖ nµy ph¶n ¸nh cø bá ra 1000 ®ång chi phÝ kinh doanh th× mang l¹i bao nhiªu tiÒn l·i. Tû lÖ nµy cµng cao chøng tá viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt. - Tû lÖ l·i gép trªn gi¸ thµnh s¶n xuÊt = x 1000. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1000 ®ång chi phÝ bá ra cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm th× ®¹t ®­îc bao nhiªu tiÒn l·i. §©y lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt nh­ng ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng sÏ t¨ng l·i cho doanh nghiÖp. - Sè vßng thu håi nî = Sè vßng cµng lín th× kh¶ n¨ng thu håi nî cµng ng¾n vµ ng­îc l¹i. Thêi gian thu håi nî ng¾n ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp thu nî ®Ó tr¸nh ø ®äng vèn l­u ®éng, gi¶m kh¶ n¨ng bÞ chiÕm ®äng vèn ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, g©y khã kh¨n cho kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - Tèc ®é t¨ng (gi¶m) doanh thu = ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù më réng hay thu hÑp quy m« s¶n xuÊt kinh doanh (so víi viÖc t¨ng hay gi¶m vèn ®Çu t­). Cã thÓ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD theo c¸c chØ tiªu ë b¶ng sau . ChØ tiªu Th¸ng 3/2000 Th¸ng 4/2000 Chªnh lÖch 1. Doanh thu thuÇn 1.072.347.794 1.156.256.591 83.908.797 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 497.227.595 518.882.369 21.654.974 3. L·i gép (1,2) 575.120.199 637.374.022 62.254.828 4. Chi phÝ kinh doanh 141.312.492 153.706.083 12.384.591 5. L·i rßng (3,4) 433.798.707 483.667.937 49.869.230 6. Sè d­ nî ph¶i thu KH 1.699.747.416 2.453.353.036 783.878.620 7. 536,32 551,24 14,2 8. 4069,59 4146,74 77,12 9. 1156,65 1228,36 71,71 10. 0,642 0,471 Nh­ vËy so víi th¸ng 3/2000, quy m« ho¹t ®éng kinh doanh t¨ng lªn thÓ hiÖn ë chØ tiªu doanh thu t¨ng 83.908.797 t­¬ng øng 7,8% so víi th¸ng tr­íc. Trong khi Êy t­¬ng øng gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng 4,35% chi phÝ kinh doanh t¨ng 10,8%. Do chi phÝ kinh doanh chiÕm tû lÖ nh­ so víi doanh thu nªn l·i cña C«ng ty vÉn t¨ng nªn lµ 49.869.230. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®· xö lý tèt viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Tû lÖ t¨ng gi¸ vèn thÊp h¬n tû lÖ t¨ng doanh thu trong khi gi¸ nguyªn liÖu t­¬ng ®èi æn ®Þnh, chøng tá doanh nghiÖp ®· t¨ng ®­îc gi¸ b¸n do chÊt l­îng t¨ng lªn. Tû sè gi÷a n­íc l·i víi c¸c chØ tiªu cã liªn quan t¨ng lªn chøng tá hiÖu qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty th¸ng 4 cao h¬n th¸ng 3. Tuy nhiªn chØ tiªu sè vßng thu håi vèn l¹i gi¶m xuèng chøng tá C«ng ty cßn ø ®äng vèn l­u ®éng kh¸ nhiÒu. Do vËy C«ng ty vÉn chó ý gi¶i quyÕt tèt vèn ®Ò thu håi nî tr¸nh ø ®äng vèn. II. C¸c biÖn ph¸p t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD: §Ó t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh thùc chÊt lµ viÖc t¨ng chØ tiªu lîi nhuËn rßng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸ch chñ yÕu ®Ó t¨ng lîi nhuËn thuÇn lµ t¨ng doanh sè tiªu thô vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - T¨ng tr­êng ph¸t triÓn quan hÖ víi b¹n hµng, xóc tiÕn trong viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång, tranh thñ khai th¸c thÞ tr­êng tiªu thô. - Víi chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ theo sè l­îng mau, b¶n th©n nã lµm gi¶m doanh thu nh­ng l¹i lµm t¨ng doanh sè b¸n. - Gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n vÒ thùc chÊt lµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm. §Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt C«ng ty vÉn n©ng cao kü thuËt c«ng nghÖ, qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu hay cßn chi phÝ kh¸c cho s¶n xuÊt liªn tôc. - Ngoµi ra gi¶m chi phÝ kinh doanh lµ biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó t¨ng lîi nhuËn. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ph¶i gi¶m tû suÊt chi phÝ kinh doanh (CFQL, CFBH) tèc ®é t¨ng thu nhËp ph¶i nhanh h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ. + Ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c chi ®óng, chi ®ñ n÷a cÇn thiÕt. + Lùa chän ph­¬ng thøc b¸n hµng hîp lý gióp cho sù vËn ®éng cña hµng ho¸ nhanh nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. + §èi víi CFQL ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ nµy th× bé m¸y qu¶n lý cÇn thùc hiÖn tèt c¸c vÊn ®Ò. Nh©n sù, tr×nh ®é s¾p xÕp vµ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm trong qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. + Ph¶i cã sù cè g¾ng cña tÊt cd¶ c¸c bé phan¹ trong C«ng ty. KÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ ngµy nay, vÊn ®Ò gi¸ thµnh s¶n phÈm (h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm) cã tÇm quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. Qua vÊn ®Ò vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ lµm ¨n cña doanh nghiÖp lµ tèt hay ng­îc l¹i. V× vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m râ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó t×m c¸ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h­íng tÝch cùc nhÊt. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, trong thêi gain thùc tËp t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD, em ®· cè g¾ng t×m hiÓu vµ häc hái, kiÓm nghiÖm nh÷ng kiÕn thøc m©ng tÝnh chÊt lý thuyÕt ®· häc trong nhµ tr­êng vµo c«ng t¸c thùc tÕ th«ng qua nghiªn cøu ®Ò tµi: Gi¸ thµnh s¶n phÈm” Qua qu¸ t×nh t×m hiÓu cho thÊy vÊn ®Ò vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· ®­îc C«ng ty quan t©m vµ cã nh÷ng kÕt qña ®¸ng kÓ, song bªn c¹nh ®ã vÉn cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. Do kiÕn thøc cßn ch­a ®­îc s©u réng nªn trong luËn v¨n kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt. RÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cdña c¸c thÇy c«. Sau cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« khoa qu¶n trÞ, nhµ tr­êng ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña gi¸o viªn h­íng dÉn. NguyÔn T« Ph­îng vµ sù gióp ®ì cña c¸c phßng ban nghiÖp vô cña C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Hµ Néi, ngµy 27 th¸ng 03 n¨m 2003 Sinh viªn Lª Mai Linh NhËn xÐt cña gi¸o viªn NhËn xÐt Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD. Sinh viªn: Lª Mai Linh - Líp QTKD9 - Tr­¬ng Cao ®¼ng kinh tÕ kü thuËt c«ng nghiÖp I lu©n chËp hµnh tèt néi quy, quy chÕ cña C«ng ty vµ chÞu khã häc hái. §Ò tµi: "Gi¸ thµnh s¶n phÈm" §Ò tµi ®· ®Ò cËp ®Õn nh»m vÊn ®Ò liªn quan tÝn viÖc gi¸ thµnh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty taä mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD. Hµ Néi ngµy 27 n¨m03 n¨m 2003 C¸n bé h­íng dÉn Gi¸m ®èc C«ng ty Tµi liÖu tham kh¶o 1.Kinh tÕ vÜ m«. Chñ biªn: PGS.PTS Vò Thu Giang. 2. ChiÕn l­îc kinh doanh vµ ph¸t triÓn doanh ngiÖp . §ång chñ biªn :PGS.TS NguyÔn Thµnh §é. TS.NguyÔn Ngäc HuyÒn. 3. KÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp . Chñ biªn : TS NguyÔn ThÞ Loan. 4. KÕ to¸n doanh nghiÖp I, II. 5. C¸c t¹p chÝ vÒ qo¶n trÞ danh nghiÖp n¨m 2001 - 2002 - 2003. 6. QuyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty, nhiÖm vô vµ chøc n¨ng ho¹t ®éng cña C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD. môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm 2 I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm 2 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 2 II. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 3 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 3 2. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 3 Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD 13 I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD 13 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña C«ng ty 13 2. Sù cÇn thiÕta vµ môc tiªu cña dù ¸n n©ng cÊp hÖ thèng chÕ b¶n Scitex 13 3. §Æc ®iÓm bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty 14 4. Mét sè chØ tiªu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty 16 II. Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t¹o mÉu vµ qu¶ng c¸o PRINTAD 18 1. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm 18 2. Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 21 3. Ph©n tÝch yÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§ 23 4. Chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. 25 5. Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm trong mèi liªn hÖ víi s¶n phÈm thùc hiÖn 25 Ch­¬ng III. Mét sè ph­¬ng h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng caã PRINTAD 27 I. C¸c chØ tiªu kÕt qu¶, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm 27 II. C¸c biÖn ph¸p t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty t¹o mÉu in vµ qu¶ng c¸o PRINTAD 29 KÕt luËn 31 Tµi liÖu tham kh¶o 34