LỜI MỞ ĐẦU
Như bất kỳ một quốc gia nào, đối với đời sống kinh tế xã hội, thuế đóng vai
trò là công cụ quan trọng của Nhà nước để quản lý, điều tiết sản xuất kinh doanh
cũng như phân phối tiêu dùng, thúc đẩy kinh tế phát triển. Có được một hệ thống
chính sách thuế phù hợp, đồng bộ, hoàn thiện và luôn theo kịp sự vận động phát
triển với thực tiễn là điều kiện cần thiết, cấp bách. Theo tinh thần đó, Đảng và Nhà
nước ta trong quá trình vận hành và đổi mới nền kinh tế đã rất chú trọng đến cải
cách hệ thống thuế, bao gồm cả chính sách và bộ máy hành thu để đảm bảo hệ
thống pháp luật thuế luôn phù hợp và thực thi có hiệu quả. Nếu công cuộc cải cách
thuế bước I (1990-1996) được đánh dấu bằng việc ban hành hệ thống thuế gồm 9
loại (thuế Doanh thu, thuế Lợi tức, thuế xuất nhập khẩu, thuế Tiêu thụ đặc biệt )
áp dụng chung cho mọi thành phần kinh tế, thì cải cách thuế bước II lại được khởi
đầu bằng việc áp dụng các sắc thuế mới tiên tiến và khoa học nhất mà nhiều nước
trên thế giới đang thực hiện, theo đó Quốc hội thông qua Luật thuế Giá trị gia tăng
(GTGT) thay cho thuế doanh thu và Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) thay
cho thuế Lợi tức, và được thi hành từ ngày 01/01/1999. Đây là các Luật thuế mới
được triển khai trong bối cảnh nền kinh tế nước ta gặp nhiều khó khăn, do đó trong
quá trình thực hiện đã phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần. Tuy nhiên trên thực tế
các luật thuế nói chung cũng như thuế TNDN vẫn còn những tồn tại cần phải khắc
phục.
Sau hơn 5 năm triển khai Luật Thuế TNDN đã điều tiết được hầu hết các
khoản thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, khuyến khích các tổ chức, cá
nhân đầu tư vào những lĩnh vực, ngành nghề theo đúng mục tiêu phát triển kinh tế
của Đảng và Nhà nước, đáp ứng được các mục tiêu yêu cầu đề ra của cải cách
chính sách thuế bước II. Từ nay đến năm 2020, nền kinh tế nước ta tiếp tục có
những bước phát triển mới, đồng thời trong bối cảnh hội nhập quốc tế hệ thống thuế
cần được nghiên cứu đảm bảo tính tương đồng. Vì vậy chính sách thuế trong giai
đoạn này phải tiếp tục được hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu mới.
Xuất phát từ thực tế và suy nghĩ trên, tôi xin chọn đề tài: “Giải pháp hoàn
thiện thuế Thu nhập doanh nghiệp đến năm 2020” làm đề tài luận văn bảo vệ
nhận học vị Thạc sĩ kinh tế.
Mục đích chủ yếu của Luận văn này là dựa trên những lý luận cơ bản về
thuế TNDN, tập trung phân tích, đánh giá thực trạng việc áp dụng thuế TNDN từ
1999 đến 2004 trong điều kiện nước ta, đồng thời có tham khảo việc áp dụng ở một
số quốc gia. Từ đó, đưa ra những vấn đề cần hoàn thiện đối với sắc thuế TNDN sao
cho phù hợp với điều kiện nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.
Về mặt phương pháp luận, Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu lý
thuyết để khái quát lên được những lý luận cơ bản về thuế TNDN và bằng phương
pháp nghiên cứu thực nghiệp từ thực tế, kết hợp thêm phương pháp so sánh để phân
tích, đánh giá quá trình áp dụng thuế TNDN trong điều kiện kinh tế ở Việt Nam. Từ
đó, đưa ra những nguyên nhân tồn tại và định hướng các giải pháp chủ yếu và khả
thi nhằm hoàn thiện thuế TNDN phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế xã hội
của Đảng và Nhà nước.
Cơ sở lý luận để nghiên cứu đề tài này là lấy Luật thuế TNDN hiện đang áp
dụng ở Việt Nam với phạm vi nghiên cứu rộng trên cả nước.
Luận văn được kết cấu ba chương:
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP.
Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TỪ NĂM 1999 ĐẾN NĂM 2004 TẠI VIỆT NAM.
Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐẾN NĂM 2020.
Do khả năng và thời gian nghiên cứu có hạn, Luận văn không tránh khỏi
những thiếu sót, rất mong Thầy, Cô, đồng nghiệp cũng như các bạn quan tâm đến
đề tài này góp ý bổ sung để đề tài mang tính hiện thực hơn.
88 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1798 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giải pháp hoàn thiện thuế Thu nhập doanh nghiệp ở Việt Nam đến năm 2020, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
m baûo nguoàn thu vöøa töông ñoàng hoaëc thaáp
hôn möùc thueá suaát cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc ñeå ñaûm baûo tính caïnh tranh quoác teá
caàn thieát cho vieäc thu huùt voán ÑTNN.
Raø soaùt laïi caùc cheá ñoä öu ñaõi, mieãn giaûm theo höôùng troïng taâm, troïng ñieåm
vaø ñaûm baûo nguyeân taéc taäp trung caùc bieän phaùp öu ñaõi khuyeán khích cho caùc muïc
ñích kinh teá. Vieäc raø soaùt laïi caùc cheá ñoä öu ñaõi, mieãn, giaûm neân ñöôïc thöïc hieän moät
caùch toaøn dieän ñoàng thôøi coù söï so saùnh ñoái chieáu vôùi cheá ñoä öu ñaõi mieãn, giaûm thueá
cuûa caùc vaên baûn phaùp luaät khaùc nhö Luaät khuyeán khích ñaàu tö trong nöôùc, Luaät khai
thaùc taøi nguyeân, khoaùng saûn... nhaèm ñaûm baûo tính nhaát quaùn giöõa caùc vaên baûn phaùp
luaät. Beân caïnh ñoù, caàn haïn cheá thaáp nhaát vieäc öu ñaõi, mieãn giaûm thueá theo caùc
chính saùch xaõ hoäi nhaèm ñôn giaûn hoùa chính saùch thueá TNDN, coù theå chuyeån sang
thöïc hieän caùc bieän phaùp taøi chính khaùc. Xu höôùng laâu daøi laø phaûi ñaûm baûo chính
saùch thueá TNDN tieán ñeán choã trung laäp vaø coâng baèng, taïo ñieàu kieän cho vieäc phaân
boå nguoàn löïc ñaàu tö ñöôïc ñieàu chænh theo ñuùng nhöõng quy luaät cuûa kinh teá thò
tröôøng. Tuøy theo tieán trình hoäi nhaäp vaø nhöõng cam keát veà môû cöûa thò tröôøng, vieäc
mieãn giaûm, öu ñaõi thoâng qua thueá TNDN neân ñöôïc haïn cheá moät caùch coù choïn loïc
sao cho vöøa ñaûm baûo khoâng vi phaïm nhöõng cam keát trong tieán trình môû cöûa, vöøa
tieán gaàn hôn tôùi nguyeân taéc bình ñaúng trong vieäc ñoái xöû quoác gia vaø quoác teá.
Veà mieãn, giaûm thueá trong thôøi gian ñaàu tieán haønh saûn xuaát kinh doanh: theo
kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc cuõng nhö ñeå ñôn giaûn hoùa trong coâng taùc quaûn lyù thueá,
Vieät Nam neân aùp duïng cô cheá “mieãn hai giaûm hai” töùc laø mieãn thueá TNDN trong
hai naêm ñaàu tieân, keå töø khi kinh doanh coù laõi vaø giaûm 50% cho 2 naêm tieáp theo cho
taát caû caùc döï aùn ñaàu tö coù thueá suaát öu ñaõi.
3.4.5/ Veà xaùc ñònh caùc khoaûn chi phí hôïp lyù:
Ñaây laø noäi dung quan troïng nhaát trong vieäc xaùc ñònh TNCT qua ñoù, xaùc ñònh
chính xaùc thueá TNDN phaûi noäp vaø coù taùc duïng thuùc ñaåy DN taêng cöôøng caùc bieän
phaùp quaûn lyù nhaèm haï thaáp chi phí thöïc teá phaùt sinh, thöïc haønh tieát kieäm vaø haï giaù
thaønh saûn phaåm. ÔÛ ñaây, chuùng toâi kieán nghò caùc chi phí hôïp lyù phaûi thoûa maõn nhöõng
tieâu thöùc: caùc chi phí phaûi coù lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng taïo ra thu nhaäp cuûa DN;
caùc chi phí naøy phaûi thöïc söï chi ra vaø coù theå thaåm ñònh ñöôïc; möùc chi phí phaûi ôû
65
möùc hôïp lyù – möùc caàn thieát trung bình xaõ hoäi; chi phí phaûi coù tính chaát “taïo thu
nhaäp” hôn laø “taïo voán”. Cuï theå:
- Vieäc cho pheùp thöïc hieän phöông phaùp khaáu hao nhanh daønh cho moät soá
ngaønh coù coâng ngheä tieân tieán, hieän ñaïi, chuùng toâi raát taùn thaønh. Ñieàu naøy thöïc söï coù
hieäu quaû nhaèm khuyeán khích caùc DN taêng cöôøng ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, ñöa vaø
chuyeån giao coâng ngheä ñeå naâng cao khaû naêng caïnh tranh. Ñaây ñöôïc coi laø ñoøn baåy
khuyeán khích ñaàu tö quan troïng maø caùc nöôùc phaùt trieån ñaõ thöïc hieän töø laâu, ngay caû
Trung Quoác, Indonesia... cuõng ñaõ trieån khai bieän phaùp naøy thu ñöôïc keát quaû tích
cöïc. Rieâng ñoái vôùi Vieät Nam, tröôùc yeâu caàu thu huùt nhöõng ngaønh coù coâng ngheä tieân
tieán, saûn phaåm saûn xuaát ra ñoøi hoûi ñoåi môùi lieân tuïc thì phöông phaùp khaáu hao nhanh
laø ñieàu caàn thieát. Song neáu ñaõ ñöôïc höôûng cô cheá naøy thì khoâng ñöôïc höôûng cheá ñoä
öu ñaõi mieãn giaûm thueá TNDN nöõa.
- Ñoàng tình vôùi quy ñònh naâng cao möùc chi quaûng caùo tieáp thò töø 7% leân 10%
so vôùi toång chi phí cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu thöïc teá. Vaø ñeå töông ñoàng vôùi thoâng leä
quoác teá laø khoâng khoáng cheá toái ña khoaûn chi naøy, ñeà nghò: trong tröôøng hôïp khoaûn
chi naøy vöôït treân möùc 10% toång chi phí, thì soá cheânh leäch treân 10% ñöôïc pheùp ñöa
vaøo chi phí chôø phaân boå vaø thôøi gian phaân boå toái ña 3 naêm ñeå nhaèm giuùp DN trong
vieäc quaûng baù thöông hieäu vaø chieám lónh thò tröôøng. Ngoaøi ra, vieäc loaïi boû khoûi chi
phí hôïp lyù caùc khoaûn chi mang tính chaát xaõ hoäi töø thieän nhö: xaây döïng nhaø tình
nghóa, taøi trôï ngöôøi khuyeát taät, ngöôøi bò nhieãm chaát ñoäc da cam... raát hôïp lyù, ñieàu
naøy vöøa laøm cho caùc khoaûn chi töø thieän mang yù nghóa cao quyù, nhaân ñaïo thöïc söï
vöøa minh baïch hoùa caùc khoaûn chi phí.
- Phaù vôõ ñi tính ñoäc quyeàn trong kinh doanh ôû moät soá ngaønh dòch vuï nhö:
ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi,...ñang toàn taïi ôû khoái DNNN thoâng qua vieäc coå phaàn hoùa,
khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá cuøng tham gia kinh doanh. Vì neáu ñöôïc Nhaø
nöôùc daønh söï ñoäc quyeàn, öu tieân kinh doanh seõ khoâng taïo ñoäng löïc caïnh tranh ñeå
giaûm chi phí, heä quaû laø caùc DN lieân quan vaø ngöôøi tieâu duøng phaûi gaùnh chòu giaù cao
laøm chi phí saûn xuaát taêng leân nhöng chaát löôïng keùm, söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá
keùm ñi.
3.4.6/ Veà vaán ñeà choáng chuyeån giaù:
Chuyeån giaù taïi Vieät Nam hieän nay laø vaán ñeà nhöùc nhoái vì noù khoâng nhöõng
gaây thaát thu thueá TNDN maø coøn laøm meùo moù thò tröôøng treân nhieàu phöông dieän.
Nhaèm toái thieåu hoùa nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa haønh vi chuyeån giaù, hieän nay, theo
66
khoaûn 5 Ñieàu 11 cuûa Luaät thueá TNDN “Traùch nhieäm cuûa cô sôû kinh doanh” coù noäi
dung: “Mua, baùn, trao ñoåi vaø haïch toaùn giaù trò haøng hoùa, dòch vuï theo giaù thò
tröôøng”. Caùc phöông phaùp xaùc ñònh giaù thò tröôøng:
- Phöông phaùp so saùnh vôùi giaù thò tröôøng .
- Phöông phaùp söû duïng giaù baùn ra ñeå xaùc ñònh giaù mua vaøo.
- Phöông phaùp söû duïng giaù thaønh toaøn boä ñeå xaùc ñònh TNCT.
Caùc phöông naøy ñaët treân neàn taûng nhöõng höôùng daãn cuûa Toå chöùc hôïp taùc vaø
phaùt trieån kinh teá (OECD) xaây döïng vaø ñöa ra. Tuy nhieân, phaûi nhìn nhaän raèng Vieät
Nam ñöa ra caùc phöông phaùp chöa phuø hôïp, chöa theå aùp duïng ñöôïc do thieáu thoâng
tin, kinh nghieäm vaø caû con ngöôøi thöïc hieän.
Hoaøn thieän chính saùch thueá TNDN khoâng theå boû qua vieäc ñöa ra caùc giaûi
phaùp choáng chuyeån giaù. Thaùch thöùc ñaët ra laø hieän nay Vieät Nam ñang noã löïc thu huùt
caùc nguoàn ñaàu tö töø caùc nöôùc treân theá giôùi, cô quan thueá Vieät Nam coù ñuû khaû naêng
giaùm saùt vaø ñieàu chænh giaù cuûa caùc giao dòch thöïc hieän trong thò tröôøng “noäi boä” hay
noùi caùch khaùc laø giaù cuûa caùc giao dòch lieân keát giöõa caùc thaønh vieân cuûa moät taäp
ñoaøn quoác teá hoaït ñoäng treân laõnh thoå Vieät Nam vôùi caùc thaønh vieân ôû nöôùc ngoaøi
hay khoâng? Ñieàu naøy coù yù nghóa heát söùc quan troïng trong vieäc baûo veä lôïi ích veà
thueá cuûa Vieät Nam sao cho soá thu thueá khoâng bò aûnh höôûng bôûi söï gian laän thoâng
qua chuyeån giaù trong caùc taäp ñoaøn kinh teá ñang laøm aên taïi Vieät Nam khoâng bò chaûy
maùu sang laõnh thoå nöôùc khaùc. Tuy nhieân, ñaây laø moät vaán ñeà raát phöùc taïp, khoù khaên,
lieân quan ñeán nhieàu nghieäp vuï cuï theå neân trong luaän vaên naøy chæ ñeà xuaát moät vaøi yù
töôûng ñeå traùnh chuyeån thu nhaäp qua giaù giöõa caùc cô sôû kinh doanh trong nöôùc, giöõa
caùc cô sôû kinh doanh trong nöôùc vôùi nöôùc ngoaøi coù moái quan heä quyeàn lôïi kinh teá
vôi nhau ôû Vieät Nam, thieát nghó caàn giaûi quyeát moät soá vaán ñeà:
- Trong neàn kinh teá thò tröôøng thì giaù caû thò tröôøng phaûn aùnh khaùch quan quan
heä cung caàu, cho neân nguyeân taéc duøng giaù thò tröôøng khaùch quan ñeå laøm chuaån khi
xem xeùt xaùc ñònh giaù giao dòch giöõa caùc beân lieân keát laø moät nguyeân taéc ñuùng, töùc laø
nguyeân taéc naøy laáy “tính khaùch quan” laøm chuaån ñeå so saùnh caùc yeáu toá hay giaù giao
dòch ñang ñöôïc kieåm tra. Tuy nhieân, caàn löu yù ôû ñaây trong ñieàu kieän thò tröôøng hoaøn
haûo. Ñoàng thôøi, ban haønh quy trình kieåm tra ñeå xaùc ñònh haønh vi chuyeån giaù theo
giaù thò tröôøng vaø caàn phaûi ñöôïc luaät hoùa.
67
- Ñöa ra khaùi nieäm DN lieân keát, vaø khaùi nieäm naøy caàn ñöôïc xaây döïng moät
caùch chi tieát ñeå caùn boä thueá coù theå aùp duïng khi kieåm tra. Quy ñònh nhöõng daáu hieäu
xaùc ñònh DN coù hieän töôïng chuyeån giaù.
- Taêng cöôøng ñaøo taïo caùn boä thueá quaûn lyù caùc coâng ty ña quoác gia phaûi coù
trình ñoä keá toaùn vaø kieåm toaùn quoác teá vaø ñöôïc chuyeân moân hoùa quaûn lyù theo töøng
saéc thueá.
- Coâng taùc quaûn lyù thueá phaûi ñöôïc tin hoïc hoùa cao, cô quan thueá phaûi xaây
döïng cô sôû döõ lieäu veà ñoái töôïng noäp thueá rieâng. Caùc cô quan quaûn lyù khaùc cuûa nhaø
nöôùc, ñaëc bieät laø cô quan thoáng keâ phaûi coù caùc cô sôû döõ lieäu ñaày ñuû veà hoaït ñoäng
cuûa caùc lónh vöïc kinh teá nhö ngaân haøng, taøi chính, thò tröôøng nguyeân vaät lieäu... do
mình quaûn lyù tröïc tieáp. Caùc cô sôû döõ lieäu naøy duøng laøm cô sôû ñeå ñoái chieáu hay tính
toaùn caùc yeáu toá so saùnh phaûi ñöôïc coâng nhaän nhö moät tieâu chuaån phaùp lyù.
- Toå chöùc thöïc hieän phaûi coù cô cheá phoái hôïp giöõa caùc boä, ngaønh, cô quan
quaûn lyù – moät cô cheá phoái hôïp chaët cheõ, coù phaân coâng chöùc naêng, traùch nhieäm cuï
theå trong vieäc trao ñoåi thoâng tin vaø hoã trôï laãn nhau trong coâng taùc quaûn lyù.
- Trieån khai hình thöùc thoaû thuaän ñònh giaù tröôùc, ñaây laø moät thoûa thuaän ñöôïc
thieát laäp giöõa cô quan thueá vaø DN nhaèm xaùc ñònh giaù ñoái vôùi nhöõng giao dòch giöõa
caùc DN coù quan heä lieân keát dieãn ra trong naêm tính thueá. Theo kinh nghieäm caùc
nöôùc, thì hình thöùc naøy raát hieäu quaû trong vieäc xaùc ñònh giaù giao dòch maø khoâng tìm
ñöôïc cô sôû ñeå so saùnh. Ñeå trieån khai hình thöùc naøy taïi Vieät Nam caàn phaûi döïa treân
höôùng daãn chung cuûa OECD, caùc kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc vaø phaûi
ñöôïc luaät hoùa (coù theå boå sung vaøo Luaät thueá TNDN).
3.4.7/ Ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù thu thueá:
Beân caïnh vieäc ñoåi môùi hoaøn thieän chính saùch thueá TNDN, caàn thieát chuùng ta
phaûi caûi caùch coâng taùc quaûn lyù thu thueá hieän haønh nhaèm ñaûm baûo cho chính saùch
thueá noùi chung vaø thueá TNDN noùi rieâng phaùt huy hieäu quaû cao nhaát, vaø töø ñoù naâng
cao trình ñoä quaûn lyù thueá cuûa Vieät Nam ngang taàm vôùi caùc nöôùc tieân tieán trong khu
vöïc. Ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù thu thueá caàn taäp trung caùc vaán ñeà sau:
3.4.7.1/ Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc vaø cung caáp dòch vuï hoã trôï
ñoái töôïng noäp thueá:
Moät chính saùch thueá duø ñöôïc hoaøn thieän ñeán ñaâu song neáu caùc chuû theå coù
lieân quan ñeán thueá khoâng naém baét ñöôïc nhöõng quy ñònh cuï theå thì chính saùch thueá
68
seõ khoù phaùt huy taùc duïng. Do ñoù, phaûi thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi
chuùng, heä thoáng giaùo duïc, cô quan quaûn lyù thu vaø döôùi nhieàu hình thöùc phong phuù
ñeå tuyeân truyeàn, giaùo duïc caùc ñoái töôïng noäp thueá naâng cao yù thöùc töï giaùc, chaáp
haønh nghieâm chænh nghóa vuï noäp thueá vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc theo quy ñònh cuûa
phaùp luaät. Höôùng daãn kòp thôøi, ñaày ñuû ñeå caùc ñoái töôïng noäp thueá naém ñöôïc noäi
dung caùc chính saùch thueá, caùc thuû tuïc keâ khai, tính thueá, laäp hoà sô mieãn, giaûm thueá,
quyeát toaùn thueá vaø noäp thueá vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc theo phaùp luaät.
Khuyeán khích vaø phaùt trieån maïnh meõ caùc dòch vuï tö vaán thueá, keá toaùn thueá.
Höôùng daãn ñoái töôïng noäp thueá thöïc hieän toát coâng taùc keá toaùn, quaûn lyù chaët cheõ hoùa
ñôn chöùng töø ñeå haïch toaùn ñuùng keát quaû kinh doanh vaø xaùc ñònh ñuùng nghóa vuï thueá
vôùi nhaø nöôùc, môû roäng dieän noäp thueá theo hình thöùc keâ khai, thu heïp daàn phöông
phaùp noäp thueá theo hình thöùc khoaùn.
Ñeå ñeà cao traùch nhieäm vaø nghóa vuï cuûa ñoái töôïng noäp thueá, kieán nghò caàn
thieát phaûi aùp duïng cô cheá caùc ñoái töôïng noäp thueá töï keâ khai, töï tính vaø töï noäp thueá.
Theo cô cheá naøy, caùc ñoái töôïng noäp thueá seõ hoaøn toaøn chuû ñoäng trong nghóa vuï noäp
thueá vaø cuõng phaûi hoaøn toaøn töï chòu traùch nhieäm veà tính chính xaùc, kòp thôøi veà soá
thueá tröôùc phaùp luaät. Thöïc hieän ñöôïc nhö vaäy seõ goùp phaàn laøm giaûm ñöôïc moät
khoaûn chi phí haønh thu ñaùng keå cho cô quan thueá hieän nay, vaø ñieàu naøy hoaøn toaøn
phuø hôïp vôùi cô cheá quaûn lyù thu thueá cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi
theo xu theá môû cöûa hoäi nhaäp.
Ngoaøi ra, caàn taêng cöôøng traùch nhieäm, quyeàn haïn kieåm tra, kieåm soaùt cuûa
caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc ñeå ñaûm baûo caùc luaät thueá ñöôïc thöïc thi nghieâm chænh.
3.4.7.2/ Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra, kieåm tra vaø xöû lyù caùc vi phaïm veà thueá:
Khi thöïc hieän theo cô cheá noäp thueá môùi, nhieäm vuï chuû yeáu cuûa cô quan thueá
laø taäp trung vaøo vieäc thanh tra, kieåm tra. Ñaây laø moät trong nhöõng nhieäm vuï quan
troïng nhaát cuûa coâng taùc quaûn lyù thueá hieän ñaïi nhaèm phaùt hieän kòp thôøi nhöõng vi
phaïm veà thueá ñeå nhaéc nhôû, giaùo duïc, ngaên chaën vaø tröøng phaït ñoái vôùi caùc tröôøng
hôïp coá yù gian laän tieàn thueá döôùi moïi hình thöùc. Thöïc tieãn nöôùc ta hieän nay ñaõ vaø
ñang xuaáât hieän hình thöùc toäi phaïm môùi, lôïi duïng moät soá cô cheá chính saùch vaø sô hôû
trong quaûn lyù ñeå chieám ñoaït tieàn thueá cuûa nhaø nöôùc. Lòch söû phaùt trieån cuûa coâng taùc
quaûn lyù thueá cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi ñaõ chöùng minh ñöôïc chöùc naêng thanh tra
thueá laø taát yeáu vaø laø moät trong hai nhieäm vuï chuû yeáu cuûa cô quan thueá baûo ñaûm
69
chính saùch thueá ñöôïc thi haønh nghieâm tuùc. Coâng taùc thanh tra, kieåm tra caàn ñöôïc caûi
caùch nhö sau:
- Phaân loaïi ñoái töôïng ñeå thanh tra, kieåm tra. Taäp trung vaøo caùc ñoái töôïng coù
nhieàu ruûi ro veà thueá hoaëc thieáu ñoä tín nhieäm, thöôøng xuyeân gian laän veà thueá. Caùc
ñoái töôïng thöïc hieän töï giaùc nghóa vuï thueá thì toái thieåu 5 naêm môùi kieåm tra toaøn dieän
1 laàn.
- Vieäc thanh tra, kieåm tra phaûi caên cöù vaøo soå saùch keá toaùn, hoùa ñôn chöùng töø,
giaù caû baùn haøng hoùa, dòch vuï phaûi phuø hôïp vôùi giaù nieâm yeát ñeå xaùc ñònh ñaày ñuû caùc
khoaûn phaûi noäp ngaân saùch.
- Xaây döïng quy trình kieåm tra hoaøn thueá, quyeát toaùn thueá. Ñoái vôùi caùc ñoái
töôïng noäp thueá tín nhieäm seõ hoaøn thueá tröôùc kieåm tra sau. Ñoái vôùi ñoái töôïng möùc
ñoä tín nhieäm khoâng cao seõ kieåm tra tröôùc hoaøn thueá sau. Vieäc kieåm tra quyeát toaùn
thueá ñöôïc thöïc hieän taïi truï sôû cô quan thueá treân cô sôû taøi lieäu baùo caùo cuûa cô sôû
kinh doanh. Tröôøng hôïp caàn thieát môùi kieåm tra taïi cô sôû kinh doanh.
- Xaây döïng chöông trình hoã trôï cuûa maùy tính phuïc vuï cho coâng taùc kieåm tra,
thanh tra.
- Caùc cheá taøi veà xöû lyù vi phaïm, cöôõng cheá thueá phaûi ñöôïc quy ñònh roõ raøng,
cuï theå trong caùc vaên baûn phaùp luaät.
- Phaûi taêng cöôøng chöùc naêng cho cô quan thueá ñöôïc quyeàn ñieàu tra, khôûi toá
nhöõng vuï vi phaïm veà thueá lôùn. Thaønh laäp boä maùy cöôõng cheá thueá thuoäc ngaønh thueá.
Ñoàng thôøi phaûi thaønh laäp boä phaän kieåm tra noäi boä ngaønh thueá, baûo ñaûm cho caùc boä
phaän tröïc thuoäc cô quan thueá thöïc hieän ñuùng luaät phaùp, ñuùng ñöôøng loái chính saùch;
choáng nhuõng nhieãu tieâu cöïc.
3.4.7.3/ Ñaåy maïnh trieån khai öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo coâng taùc quaûn
lyù thueá:
Vieäc aùp duïng coâng ngheä tin hoïc vaøo coâng taùc quaûn lyù thueá laø ñieàu caàn thieát
vaø phuø hôïp vôùi chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta khuyeán khích caùc thaønh phaàn
kinh teá phaùt trieån neân soá löôïng caùc toå chöùc, caù nhaân kinh doanh ngaøy caøng nhieàu,
ngaønh thueá khoâng theå taêng bieân cheá leân maõi ñeå quaûn lyù thueá theo phöông phaùp thuû
coâng keùm hieäu quaû. Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc DN ngaøy caøng ña daïng, phöùc
taïp, quy moâ ngaøy caøng phaùt trieån traûi daøi trong caû nöôùc, thaäm chí xuyeân quoác gia,
thu nhaäp phaùt sinh nhieàu nôi..., neáu khoâng ñöa coâng ngheä tin hoïc vaøo quaûn lyù thueá
70
thì khoâng quaûn lyù ñöôïc hoaït ñoäng kinh doanh vaø thu nhaäp cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân.
Ngaøy nay coâng ngheä tin hoïc ñang phaùt trieån maïnh treân theá giôùi, nhieàu nöôùc trong
khu vöïc ñaõ aùp duïng tin hoïc vaøo coâng taùc quaûn lyù thueá. Ñaây laø thôøi cô thuaän lôïi ñeå
nöôùc ta töøng böôùc aùp duïng tin hoïc vaøo coâng taùc quaûn lyù thueá ñem laïi hieäu quaû cao.
Heä thoáng xöû lyù thoâng tin thueá treân maùy tính laø moät yeáu toá khoâng theå thieáu
trong coâng taùc quaûn lyù hieän ñaïi treân cô sôû töï tính thueá. Maùy tính seõ thöïc hieän chöùc
naêng tính toaùn theo ñuùng caùc quy ñònh veà tính thueá, tính nôï, tính phaït vôùi toác ñoä
nhanh choùng vaø chính xaùc, loaïi boû yeáu toá chuû quan cuûa caù nhaân vaø phaùt hieän nhanh
choùng nhöõng tröôøng hôïp khoâng tuaân thuû caùc quy ñònh veà thueá.
3.4.7.4/ Taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù söû duïng hoùa ñôn:
Cuøng vôùi vieäc phaân loaïi ñoái töôïng kieåm tra, thanh tra thì cuõng phaûi coù söï
phaân loaïi trong vieäc baùn hoùa ñôn cho ñoái töôïng noäp thueá.
Hoaøn thieän coâng taùc quaûn lyù, söû duïng hoùa ñôn, chöùng töø. Ñeå laøm toát coâng taùc
naøy, kieán nghò cho pheùp caùc ñoái töôïng noäp thueá ñöôïc töï in, phaùt haønh vaø söû duïng
hoùa ñôn taát nhieân ñoái töôïng noäp thueá phaûi chòu hoaøn toaøn traùch nhieäm veà vaán ñeà
naøy. Beân caïnh ñoù, caàn tuyeân truyeàn vaø khuyeán khích ngöôøi daân ñoøi hoùa ñôn khi
mua haøng vaø neân toå chöùc môû thöôûng ñoái vôùi hoùa ñôn mua haøng; aùp duïng phöông
thöùc thanh toaùn thoâng qua ngaân haøng.
Khaån tröông hoaøn thaønh vieäc xaây döïng maïng vi tính caû nöôùc veà vieäc quaûn lyù,
söû duïng hoùa ñôn phuïc vuï vieäc ñoái chieáu cheùo hoùa ñôn nhaèm ñaûm baûo tính chính
xaùc, kòp thôøi trong keâ khai thueá. Kieân quyeát xöû lyù nghieâm theo quy ñònh ñoái vôùi caùc
haønh vi vi phaïm veà in, phaùt haønh, quaûn lyù, söû duïng hoùa ñôn.
3.4.7.5/ Naâng cao quyeàn haïn, traùch nhieäm vaø hieäu löïc cuûa boä maùy quaûn lyù thueá:
Veà toå chöùc boä maùy:
- Tieáp tuïc duy trì toå chöùc boä maùy quaûn lyù thueá cuûa Toång Cuïc Thueá theo heä
thoáng doïc töø Trung öông ñeán ñòa phöông gaén vôùi ñòa baøn haønh chính vaø chòu söï chæ
ñaïo cuûa ngaønh doïc ñoàng thôøi chòu söï chæ ñaïo cuûa chính quyeàn cuøng caáp.
- Toå chöùc laïi boä maùy cô quan thueá theo chöùc naêng quaûn lyù thueá môùi keát hôïp
vôùi toå chöùc quaûn lyù theo loaïi ñoái töôïng noäp thueá: DNNN, DN ÑTNN, doanh nghieäp
daân doanh, caù nhaân. Khi chính saùch thueá thoáng nhaát, yù thöùc chaáp haønh luaät thueá cuûa
caùc ñoái töôïng noäp thueá ñeàu tuaân thuû cao thì chuyeån sang hình thöùc toå chöùc quaûn lyù
theo quy moâ nhö: DN lôùn, DN vöøa vaø nhoû. Rieâng ñoái töôïng noäp thueá laø caù nhaân vaãn
71
caàn coù toå chöùc rieâng ñeå phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm quaûn lyù cuûa ñoái töôïng naøy. Toå chöùc
tuyeân truyeàn vaø cung caáp dòch vuï hoã trôï ngöôøi noäp thueá; toå chöùc thanh tra, kieåm tra
vaø xöû lyù vi phaïm veà thueá, toå chöùc tin hoïc phaûi ñuû maïnh ñeå ñaûm baûo ñuùng ñöôïc
nhieäm vuï troïng taâm quaûn lyù thueá trong giai ñoaïn tôùi.
- Toå chöùc laïi boä maùy Toång Cuïc Thueá theo höôùng taäp trung chæ ñaïo, ñieàu
haønh coù hieäu löïc, hieäu quaû toaøn boä heä thoáng doïc ñeå thöïc hieän toát caùc luaät thueá, caûi
caùch coâng taùc quaûn lyù haønh chính veà thueá ñaûm baûo thu ñuùng, thu ñuû, kòp thôøi caùc
khoaûn thu vaøo NSNN.
- Thöïc hieän tinh giaûm bieân cheá ñaûm baûo soá bieân cheá theo möùc khoaùn, söû
duïng kinh phí khoaùn hôïp lyù, tieát kieäm naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû coâng taùc quaûn
lyù thueá.
Veà ñoäi nguõ caùn boä thueá:
Ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù caùn boä theo höôùng quy ñònh roõ traùch nhieäm cuûa
töøng loaïi caùn boä treân töøng vò trí coâng taùc. Ñaùnh giaù caùn boä chuû yeáu caên cöù vaøo keát
quaû coâng taùc, vaøo soá löôïng vaø chaát löôïng coâng vieäc ñöôïc giao; coi troïng phaåm chaát
ñaïo ñöùc, chính trò; kòp thôøi phaùt hieän vaø xöû lyù nghieâm caùc tröôøng hôïp vi phaïm.
Taêng cöôøng giaùo duïc nhaèm naâng cao phaåm chaát ñaïo ñöùc, ngheà nghieäp thueá,
trình ñoä chuyeân moân, nghieäp vuï cuûa caùn boä thueá, thöïc hieän 10 ñieàu kyû luaät cuûa
ngaønh; coù chöông trình boài döôõng ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi toaøn boä caùn boä coâng chöùc
ngaønh thueá. Noäi dung ñaøo taïo laïi chuû yeáu laø kieán thöùc veà quaûn lyù nhaø nöôùc, chính
saùch thueá; nghieäp vuï quaûn lyù thueá; öùng duïng tin hoïc; ngoaïi ngöõ, ñaïo ñöùc vaø phong
caùch öùng xöû cuûa ngöôøi caùn boä thueá.
Veà coâng taùc quaûn lyù thueá:
Kieán nghò trong töông lai seõ nghieân cöùu xaây döïng thaønh Luaät quaûn lyù thueá.
Noäi dung chuû yeáu cuûa Luaät quaûn lyù laø:
- Quy ñònh roõ traùch nhieäm cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân noäp thueá phaûi töï giaùc
ñaêng kyù thueá, khai thueá, noäp thueá, töï quyeát toaùn thueá; töï chòu traùch nhieäm tröôùc
phaùp luaät veà vaán ñeà neâu treân.
- Quy ñònh roõ toå chöùc boä maùy, chöùc naêng, nhieäm vuï vaø traùch nhieäm cuûa cô
quan thueá, caùn boä thueá tröôùc phaùp luaät.
- Quy ñònh roõ traùch nhieäm cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân lieân quan trôï giuùp cho cô
quan thueá vaø toå chöùc, caù nhaân noäp thueá thöïc hieän toát phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc.
72
Ñeå thöïc hieän Luaät thueá TNDN moät caùch coù hieäu quaû, beân caïnh vieäc thöïc
hieän caùc giaûi phaùp neâu treân, caàn tieán haønh caûi thieän moâi tröôøng phaùp lyù mang tính
oån ñònh, ñoàng boä, bao quaùt vaø bình ñaúng giöõa caùc DN. Bôûi vì heä thoáng phaùp luaät
cuõng laø moät yeáu toá neàn taûng trong moâi tröôøng ñaàu tö. Veà vaán ñeà naøy xin kieán nghò:
- Sôùm söûa ñoåi Boä luaät hình söï theo höôùng taêng möùc hình phaït ñoái vôùi toäi
danh troán thueá, giaû maïo chöùng töø ñeå chieám ñoaït tieàn thueá, boå sung moät soá cheá taøi
xöû lyù hình söï coøn thieáu ñoái vôùi caùc toäi danh môùi phaùt sinh nhö mua baùn hoùa ñôn, in
hoaù ñôn giaû.
- Khi caàn ñieàu chænh, söûa ñoåi laïi moät soá luaät hoaëc vaên baûn phaùp quy veà thueá,
neân xaùc ñònh khoaûng thôøi gian hôïp lyù töø thôøi ñieåm ban haønh quy ñònh söûa ñoåi ñeán
khi baét ñaàu coù hieäu löïc, ñeå caùc DN coù ñuû thôøi gian toái thieåu ñeå ñeà khaùng vôùi söï thay
ñoåi cuûa luaät. Trong caùc ñieàu kieän veà ñaêng kyù kinh doanh taïi Luaät DN, caàn quy ñònh
boå sung veà lyù lòch phaùp lyù cuûa ngöôøi ñöùng ñaàu DN, vieäc kieåm tra naêng löïc haønh vi,
khaû naêng taøi chính, khaû naêng quaûn lyù vaø ñieàu haønh DN...
- Phaûi coù cuoäc caûi caùch lôùn veà cô cheá tín duïng. Baét buoäc caùc quan heä mua
baùn, trao ñoåi haøng hoùa, dòch vuï ñeàu phaûi thanh toaùn qua ngaân haøng, haïn cheá ñeán
möùc thaáp nhaát hình thöùc thanh toaùn baèng tieàn maët hieän nay. Vaø thoâng qua caùc taøi
khoaûn taïi ngaân haøng, Nhaø nöôùc coù theå quaûn lyù ñöôïc caùc hoaït ñoäng kinh teá phaùt
sinh.
- Tieán haønh caûi caùch thuû tuïc haønh chính, ñaây ñöôïc coi laø moät trong nhöõng raøo
caûn lôùn nhaát cuûa moâi tröôøng ñaàu tö nöôùc ta hieän nay, caàn thöïc hieän trieät ñeå vieäc tinh
giaûm bieân cheá, boä maùy goïn nheï, coâng khai hoùa moïi quy trình thuû tuïc haønh chính,
ñaëc bieät xoùa boû cô cheá “xin cho” haïn cheá tình traïng tham nhuõng, hoái loä.
- Heä thoáng giaùo duïc quoác gia vaø cô quan thoâng tin ñaïi chuùng caàn coù traùch
nhieäm ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, höôùng daãn chính saùch thueá ñeå caùc ñoái
töôïng noäp thueá hieåu vaø töï giaùc chaáp haønh nghieâm veà thueá. Leân aùn maïnh meõ vaø
kieân quyeát caùc haønh vi gian laän, ñoàng thôøi toân vinh kòp thôøi caùc ñoái töôïng noäp thueá
thöïc hieän toát nghóa vuï thueá.
- Phaûi trieät ñeå choáng haøng giaû, haøng laäu goùp phaàn trong saïch hoùa moâi tröôøng
kinh doanh ôû nöôùc ta hieän nay.
73
Toùm laïi, trong chöông ba ñaõ phaân tích boái caûnh kinh teá – xaõ hoäi trong nhöõng
naêm ñaàu theá kyû 21 vaø nhöõng ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi trong thôøi gian
tôùi ôû Vieät Nam, treân cô sôû ñoù xaùc ñònh nhöõng quan ñieåm muïc tieâu hoaøn thieän Luaät
thueá TNDN, nhaèm khaéc phuïc maët haïn cheá cuûa Luaät thueá TNDN hieän haønh, ñaûm
baûo möùc ñoäng vieân cuûa thueá maø chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ ñeà ra. Trong
ñoù, nhaán maïnh muïc tieâu yeâu caàu caàn ñaït tôùi moät Luaät thueá TNDN ñôn giaûn, roõ
raøng, trung laäp, oån ñònh vaø coâng baèng, goùp phaàn laøm cho heä thoáng thueá nöôùc ta coù
theå ñaït ñeán moät heä thoáng thueá hoaøn chænh, thoáng nhaát, oån ñònh vaø tieán gaàn hôn ñeán
nhöõng thoâng leä quoác teá. Töø ñoù, ñöa ra ñònh höôùng hoaøn thieän thueá TNDN laø giaûm
nghóa vuï thueá, ñeå taêng tích tuï voán, khuyeán khích ñaàu tö môû roäng; thueá TNDN phaûi
bao quaùt heát caùc khoaûn thu nhaäp caàn ñieàu tieát cho NSNN. Trong ñoù, kieán nghò caùc
bieän phaùp chuû yeáu laø xaùc ñònh roõ loaïi hình DN, thoáng nhaát nguyeân taéc “cö truù”,
“nguoàn thu nhaäp”, “cô sôû thöôøng truù”; xaùc ñònh laïi phaïm vi caùc ñoái töôïng chòu söï
ñieàu chænh cuûa thueá TNDN ñeå ñaûm baûo ñuùng tính chaát laø saéc thueá ñaùnh vaøo thu
nhaäp cuûa DN vaø tuaân thuû tính heä thoáng cuûa thueá thu nhaäp theo thoâng leä quoác teá;
ñôn giaûn hoùa thueá suaát, giaûm thueá suaát toái ña, loaïi boû caùc öu ñaõi mieãn giaûm mang
tính xaõ hoäi ra khoûi saéc thueá TNDN; ñoåi môùi cô cheá chính saùch thueá TNDN; caûi tieán
coâng taùc quaûn lyù thu thueá vaø caûi thieän moät soá yeáu toá neàn taûng thuoäc veà moâi tröôøng
ñaàu tö, taïo ñieàu kieän caàn thieát thöïc hieän coù hieäu quaû giaûi phaùp ñaõ ñeà ra.
74
KEÁT LUAÄN
Thueá TNDN laø loaïi thueá tröïc thu ñieàu tieát thu nhaäp töø keát quaû saûn xuaát kinh
doanh. ÔÛ Vieät Nam, trong töông lai, khoâng môû roäng theâm caùc loaïi thueá maø töøng saéc
thueá phaûi ñöôïc hoaøn thieän theo xu höông thueá tröïc thu taêng hôn thueá giaùn thu ñeå
ñaûm baûo tyû troïng hai loaïi thueá naøy töông ñöông nhau. Trong thueá giaùn thu thì thueá
xuaát nhaäp khaåu giaûm khi caét giaûm thueá theo cam keát quoác teá; Trong thueá tröïc thu
thì thueá TNDN, thueá thu nhaäp caù nhaân taêng (chieám khoaûng 70% toång soá thueá tröïc
thu). Hoaøn thieän chính saùch thueá TNDN cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu phaùt trieån kinh teá
xaõ hoäi vaø môû cöûa hoäi nhaäp quoác teá laø moät ñoøi hoûi taát yeáu khaùch quan, phuø hôïp vôùi
ñònh höôùng phaùt trieån ñeán naêm 2020 vaø phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá.
Treân cô sôû lyù luaän vaø xuaát phaùt töø nhöõng haïn cheá coøn toàn taïi cuûa thöïc tieãn
thueá TNDN ôû Vieät Nam, noäi dung Luaän vaên ñaõ ñöa ra ñònh höôùng vaø moät soá giaûi
phaùp hoaøn thieän chính saùch thueá TNDN cho hôïp lyù veà phaïm vi caùc ñoái töôïng chòu
söï ñieàu chænh cuûa thueá TNDN, xaùc ñònh roõ loaïi hình DN, veà ñieàu kieän chi phí hôïp lyù
vaø tieán tôùi ñôn giaûn hoùa thueá suaát, giaûm thueá suaát toái ña, loaïi boû caùc öu ñaõi mieãn
giaûm mang tính xaõ hoäi ra khoûi saéc thueá TNDN... treân neàn taûng cuûa Luaät thueá TNDN
hieän haønh; caûi tieán coâng taùc quaûn lyù thu thueá theo höôùng caùc ñoái töôïng noäp thueá töï
khai, töï tính vaø töï noäp thueá ñeå ñeà cao tính töï giaùc vaø traùch nhieäm cuûa ñoái töôïng noäp
thueá.
Thueá TNDN phaûn aùnh trình ñoä vaø hieäu quaû cuûa neàn kinh teá vaø cuûa toå chöùc,
caù nhaân kinh doanh, vaø ñeå neàn kinh teá noùi chung vaø DN phaùt trieån beàn vöõng; Giaûi
phaùp xuyeân suoát laø thöïc hieän chính saùch thueá TNDN thoáng nhaát cho moïi loaïi hình
DN, xoùa boû moïi söï phaân bieät, nhaèm chuyeån coâng cuï thueá töø thöïc hieän muïc tieâu
phaân phoái thu nhaäp xaõ hoäi sang muïc tieâu hieäu quaû kinh teá. Song coâng taùc thueá laø
coâng taùc mang tính chaát chính trò kinh teá toång hôïp, ngoaøi söï noã löïc coá gaéng cuûa
ngaønh thueá coøn coù söï ñoùng goùp cuûa caùc ngaønh caùc caáp, caùc ñoaøn theå vaø toå chöùc
quaàn chuùng.
Trong quaù trình thöïc hieän nghieân cöùu ñeà taøi, thu thaäp soá lieäu, do trình ñoä coøn
haïn cheá chaéc chaén luaän vaên coøn nhieàu khieám khuyeát vaø haïn cheá caàn phaûi boå sung.
Raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp quyù baùu cuûa thaày coâ, baïn beø, ñoàng
nghieäp vaø nhöõng ai quan taâm ñeán ñeà taøi nhaèm giuùp toâi ruùt kinh nghieäm neáu coù ñieàu
kieän nghieân cöùu saâu theâm.
Xin chaân thaønh caùm ôn.
75
BẢNG 2: KEÁT QUAÛ THU THUEÁ TNDN CAÙC NAÊM 1999-2004
Chæ tieâu 1999 2000 2001 2002 2003 B/q
1999-2003
Öôùc
2004
1/ Toång thu
thueá vaø phí
(tæ leä so vôùi
naêm tröôùc
107,6% 116,7% 114% 116,2% 114,8% 110,9%
Trong ñoù,
thueá TNDN
102% 130,8% 117% 118,3% 115,7% 109,9%
2/ Tyû troïng
thueá
TNDN/
toång thu
thueá vaø phí
11,89% 13,38% 13,74% 13,98% 14,09% 13,42% 13,97%
3/ Tyû troïng
thueá
TNDN/GDP
2,2% 2,6% 2,8% 3% 3,1% 2,7% 3%
Nguoàn: Toång Cuïc Thueá (soá lieäu veà thueá vaø phí); Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2003 (soá
lieäu GDP töø 1999-2003); Döï baùo cuûa Toång Cuïc Thoáng Keâ (soá lieäu öôùc 2004)
76
BẢNG 3: GDP TÍNH THEO GIAÙ SO SAÙNH 1994 VAØ TOÁC ÑOÄ TAÊNG
TRÖÔÛNG GDP TÖØ 1999-2004
Chæ tieâu 1999 2000 2001 2002 2003 Öôùc 2004
1/ GDP (tyû
ñoàng)
256.272 273.666 292.535 313.247 335.989 359.508
2/ Toác ñoä
taêng tröôûng
GDP (%)
4,8% 6,79% 6,89% 7,1% 7,3% 7,5%
Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2003 (soá lieäu töø 1999-2003); Döï baùo cuûa Toång
Cuïc Thoáng keâ (soá lieäu öôùc naêm 2004)
BẢNG 4: XUAÁT KHAÅU VAØ TOÁC ÑOÄ TAÊNG KIM NGAÏCH XUAÁT KHAÅU TÖØ
1999-2004
Chæ tieâu 1999 2000 2001 2002 2003 Öôùc 2004
1/ Toång kim
ngaïch xuaát
khaåu (trieäu
USD)
11.514,4 14.483 15.029 16.706,1 20.176 25.200
2/ Toác ñoä taêng
kim ngaïch xuaát
khaåu (%)
23% 25% 3,8% 11,2% 20,8% 24,9%
Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2003 (soá lieäu töø 1999-2003); Döï baùo cuûa Toång
Cuïc Thoáng keâ (soá lieäu öôùc naêm 2004)
77
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Leâ Vaên AÙi chuû bieân (2000), Giaùo trình thueá, Nxb Taøi Chính, Haø Noäi.
2. Leâ Vaên AÙi, Ñoã Ñöùc Minh, Nguyeãn Mai Phöông (2002), Chính saùch thueá cuûa
Vieät Nam trong tieán trình hoäi nhaäp, Nxb Taøi Chính, Haø Noäi.
3. Leâ Vaên AÙi (2002), “Moät soá noäi dung cô baûn veà lyù thuyeát ñaùnh thueá trong neàn
kinh teá thò tröôøng”, Taøi lieäu boài döôõng kieán thöùc chuyeân saâu cho caùn boä coâng
chöùc heä thoáng thueá.
4. Phan Hieån Minh, Chaâu Thaønh Nghóa, Nguyeãn Ngoïc Thanh (2002), Heä thoáng
caùc quy ñònh veà öu ñaõi mieãn, giaûm thueá, Nxb Thoáng Keâ, Haø Noäi.
5. Nguyeãn Minh Taân (2000), Taøi Chính Vieät Nam – thöïc traïng vaø giaûi phaùp,
Nxb Taøi Chính, Haø Noäi.
6. Nguyeãn Thanh Tuyeàn, Nguyeãn Ngoïc Thanh (2001), Giaùo trình thueá, Nxb
Thoáng keâ, Haø Noäi.
7. Boä Taøi Chính (2003), Döï thaûo ñeà aùn söûa ñoåi, boå sung Luaät thueá thu nhaäp
doanh nghieäp, Haø Noäi.
8. Boä Taøi Chính (2003), Baùo caùo toång keát 4 naêm thöïc hieän caùc Luaät thueá môùi,
Haø Noäi, ngaøy 25/3/2003.
9. Boä Taøi Chính (2004), Chieán löôïc caûi caùch heä thoáng thueá ñeán naêm 2010, Haø
noäi.
10. Ban chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoùa VIII (2001), “Chieán löôïc phaùt trieån
kinh teá – xaõ hoäi 2001 – 2010”, Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn IX, tr
148 – 221.
11. Chính phuû (2004), Nghò ñònh 152/2004/NÑ-CP söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu
quy ñònh chi tieát thi haønh Luaät thueá TNDN, Haø Noäi.
12. Khuùc Chieán, “Phöông phaùp xaùc ñònh giaù giao dòch – Coâng cuï caàn thieát choáng
chuyeån giaù, gian laän thueá”, Taïp Chí Thueá Nhaø nöôùc (5/2004), tr 55-59.
13. Nguyeãn Vaên Hieäu, “Chi phí hôïp lyù trong thueá TNDN”, Taïp chí Thueá Nhaø
nöôùc (10/2004), tr 23-27.
78
14. Toång Cuïc Thueá (2003), Heä thoáng vaên baûn phaùp luaät veà Thueá TNDN, Nxb
Thoáng Keâ, Haø Noäi.
15. Toång Cuïc Thueá (2004), Baùo caùo toång keát coâng taùc thueá töø naêm 1999 ñeán 06
thaùng ñaàu naêm 2004, Haø Noäi.
16. Toång Cuïc Thueá (2003), Ñeà aùn veà moät soá bieän phaùp ngaên chaën caùc haønh vi vi
phaïm quy ñònh veà quaûn lyù, söû duïng hoùa ñôn, Haø Noäi.
17. Toång Cuïc Thueá (2002), Thueá quoác teá (4/2002), tr 8.
18. Toång Cuïc Thueá (2002), Chính saùch thueá TNDN cuûa moät soá nöôùc ASEAN, Haø
Noäi
19. Thaùi Thu (2003), “ Giaù chuyeån nhöôïng vaø taùc ñoäng veà thueá thu nhaäp”, Thueá
quoác teá (4/2003)- Toång Cuïc Thueá, tr 22-34.
20. Toång Cuïc Thoáng keâ (2003), Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2003, Nxb Thoáng keâ,
Haø Noäi vaø Baùo caùo thoâng keâ 09 thaùng ñaàu naêm 2004.
21. Vieän Khoa hoïc Taøi Chính (2002), Chính saùch taøi chính vó moâ trong phaùt trieån
vaø hoäi nhaäp, Nxb Taøi Chính, Haø Noäi.
79
PHUÏ LUÏC 1:
XAÙC ÑÒNH THU NHAÄP CHÒU THUEÁ VAØ THUEÁ THU NHAÄP TÖØ CHUYEÅN
QUYEÀN SÖÛ DUÏNG ÑAÁT, CHUYEÅN QUYEÀN THUEÂ ÑAÁT.
Ñieàu 10. Thu nhaäp töø hoaït ñoäng chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn
thueâ ñaát döôùi ñaây phaûi chòu thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån
quyeàn thueâ ñaát:
1. Caùc tröôøng hôïp chuyeån quyeàn söû duïng ñaát:
a) Chuyeån quyeàn söû duïng ñaát chöa coù keát caáu haï taàng, coâng trình kieán
truùc treân ñaát;
b) Chuyeån quyeàn söû duïng ñaát cuøng vôùi keát caáu haï taàng treân ñaát;
c) Chuyeån quyeàn söû duïng ñaát cuøng vôùi coâng trình kieán truùc treân ñaát;
d) Chuyeån quyeàn söû duïng ñaát cuøng vôùi keát caáu haï taàng, coâng trình kieán
truùc treân ñaát;
2. Caùc tröôøng hôïp chuyeån quyeàn thueâ ñaát:
a) Chuyeån quyeàn thueâ ñaát chöa coù keát caáu haï taàng, coâng trình kieán truùc
treân ñaát;
b) Chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuøng vôùi keát caáu haï taàng treân ñaát;
c) Chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuøng vôùi coâng trình kieán truùc treân ñaát;
d) Chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuøng vôùi keát caáu haï taàng, coâng trình kieán truùc
treân ñaát;
Ñieàu 11. Nhöõng tröôøng hôïp chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ
ñaát khoâng thuoäc dieän chòu thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån
quyeàn thueâ ñaát.
1. Nhaø nöôùc giao ñaát, cho thueâ ñaát ñoái vôùi cô sôû kinh doanh.
2. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï traû laïi ñaát cho Nhaø
nöôùc hoaëc do Nhaø nöôùc thu hoài ñaát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
3. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï baùn nhaø xöôûng cuøng
vôùi chuyeån quyeàn söû duïng ñaát hoaëc chuyeån quyeàn thueâ ñaát ñeå di chuyeån ñòa
ñieåm theo quy hoaïch.
4. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï goùp voán baèng quyeàn
söû duïng ñaát ñeå hôïp taùc saûn xuaát kinh doanh vôùi toå chöùc, caù nhaân trong nöôùc vaø
nöôùc ngoaøi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
80
5. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát do chia, taùch, saùt nhaäp, phaù saûn.
6. Chuû doanh nghieäp tö nhaân chuyeån quyeàn söû dng ñaát trong tröôøng
hôïp thöøa keá, ly hoân theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; chuyeån quyeàn söû duïng ñaát giöõa
vôï vôùi choàng; cha meï vôùi con caùi; oâng baø vôùi chaùu noäi, chaùu ngoaïi; anh chò em
ruoät vôùi nhau.
7. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï hieán quyeàn söû duïng
ñaát, quyeàn thueâ ñaát cho Nhaø nöôùc hoaëc cho caùc toå chöùc ñeå xaây döïng caùc coâng
trình vaên hoùa, y teá, theå duïc, theå thao; chuyeån quyeàn söû duïng ñaát laøm töø thieän cho
ñoái töôïng ñöôïc höôûng chính saùch xaõ hoäi.
Ñieàu 12. Ñoái töôïng noäp thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån
quyeàn thueâ ñaát laø toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï coù thu nhaäp töø
chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát.
Hoä gia ñình, caù nhaân kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï coù thu nhaäp töø chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát khoâng phaûi noäp thueá thu nhaäp töø chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát theo quy ñònh taïi Nghò ñònh naøy maø noäp
thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao.
Ñieàu 13. Thu nhaäp chòu thueá töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn
thueâ ñaát ñöôïc xaùc ñònh baèng doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá tröø chi phí hôïp lyù
lieân quan ñeán hoaït ñoäng chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát.
1. Doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá ñöôïc xaùc ñònh theo giaù thöïc teá
chuyeån nhöôïng giöõa toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chuyeån quyeàn
söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát vôùi beân nhaän quyeàn söû duïng ñaát taïi thôøi ñieåm
chuyeån quyeàn.
Giaù thöïc teá chuyeån nhöôïng ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
- Theo giaù treân hoùa ñôn hoaëc theo soá tieàn thöïc teá Beân chuyeån quyeàn söû duïng
ñaát, chuyeàn quyeàn thueâ ñaát nhaän ñöôïc do Beân nhaän quyeàn söû duïng ñaát, nhaän quyeàn
thueâ ñaát traû.
Tröôøng hôïp giaù thöïc teá chuyeån nhöôïng thaáp hôn giaù do UBND tænh, thaønh
phoá tröïc thuoäc TW quyeát ñònh thì doanh thu duøng ñeå tính thu nhaäp chòu thueá chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát ñöôïc caên cöù vaøo giaù do UBND tænh,
thaønh phoá tröïc thuoäc TW quyeát ñònh.
- Theo giaù truùng ñaáu giaù trong tröôøng hôïp ñaáu giaù chuyeån quyeàn söû duïng ñaát,
chuyeån quyeàn thueâ ñaát.
Moät soá tröôøng hôïp xaùc ñònh doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá nhö sau:
81
a) Doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá trong tröôøng hôïp chuyeån quyeàn
söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuøng vôùi keát caáu haï taàng treân ñaát ñöôïc xaùc
ñònh bao goàm caû phaàn danh thu chuyeån quyeàn sôû höõu keát caáu haï taàng vaø doanh
thu cho thueâ keát caáu haï taàng treân ñaát;
b) Tröôøng hôïp chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuøng
vôùi coâng trình kieán truùc treân thì phaûi taùch rieâng phaàn doanh thu nhöôïng baùn coâng
trình kieán truùc treân ñaát. Neáu khoâng taùch rieâng ñöôïc thì doanh thu ñeå tính TNCT
ñöôïc xaùc ñònh bao goàm caû doanh thu nhöôïng baùn coâng trình kieán truùc treân ñaát;
2. Chi phí chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát:
a) Chi phí ñeå coù quyeàn söû duïng ñaát, quyeàn thueâ ñaát bao goàm:
- Giaù voán cuûa ñaát chuyeån quyeàn ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
+ Ñoái vôùi ñaát Nhaø nöôùc giao coù thu tieàn söû duïng ñaát, thu tieàn cho thueâ ñaát thì
caên cöù vaøo chöùng töø thu tieàn söû duïng ñaát, thu tieàn cho thueâ ñaát cuûa Nhaø nöôùc.
+ Ñoái vôùi ñaát nhaän quyeàn söû duïng cuûa toå chöùc, caù nhaân khaùc thì caên cöù vaøo
hôïp ñoàng vaø chöùng töø hôïp phaùp traû tieàn khi nhaän quyeàn söû duïng ñaát, quyeàn thueâ
ñaát.
+ Tröôøng hôïp toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï ñoåi coâng trình
laáy ñaát cuûa nhaø nöôùc thì giaù voán ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò coâng trình ñaõ ñoåi.
+ Giaù truùng ñaáu giaù trong tröôøng hôïp ñaáu giaù chuyeån quyeàn söû duïng ñaát,
chuyeån quyeàn thueâ ñaát.
+ Tröôøng hôïp caùc coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn chuyeån nhöôïng quyeàn söû
dng ñaát, cho thueâ ñaát maø ñaát coù nguoàn goác do goùp voán lieân doanh thì giaù voán
ñöôïc xaùc ñònh theo bieân baûn goùp voán Hoäi ñoàng quaûn trò.
+ Ñoái vôùi ñaát cuûa toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï coù nguoàn
goác do thöøa keá theo phaùp luaät daân söï; do cho, bieáu, taëng maø khoâng xaùc ñònh ñöôïc
giaù voán thì xaùc ñònh theo giaù caùc loaïi ñaát do UÛy ban nhaân daân tænh, thaønh phoá tröïc
thuoäc trung öông quyeát ñònh caên cöù vaøo Baûng khung giaù caùc loaïi ñaát do Chính phuû
quy ñònh taïi thôøi ñieåm thöøa keá, cho, bieáu, taëng.
Tröôøng hôïp ñaát cuûa toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï ñöôïc
thöøa keá, cho, bieáu, taëng tröôùc naêm 1994 thì giaù voán ñöôïc xaùc ñònh theo giaù caùc loaïi
ñaát do UÛy ban nhaân daân tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc TW quyeát ñònh naêm 1994 caên cöù
vaøo baûng khung giaù caùc loaïi ñaát quy ñònh taïi Nghò ñònh soá 87/CP ngaøy 17 thaùng 8
naêm 1994 cuûa Chính phuû.
- Chi phí ñeàn buø thieät haïi veà ñaát chöa ñöôïc tröø vaøo tieàn söû duïng ñaát, tieàn thueâ
ñaát;
82
- Chi phí ñeàn buø thieät haïi veà hoa maøu;
- Chi phí hoã trôï di dôøi ñeán nôi ôû môùi;
- Chi phí hoã trôï di dôøi moà maõ;
- Chi phí hoã trôï giaûi phoùng maët baèng khaùc;
- Caùc loaïi phí, leä phí theo quy ñònh cuûa phaùp luaät lieân quan ñeán caáp quyeàn söû
duïng ñaát.
b) Chi phí caûi taïo ñaát, san laép maët baèng;
c) Chi phí ñaàu tö xaây döïng keát caáu haï taàng, coâng trình kieán truùc coù treân ñaát;
d) Caùc khoaûn chi phí quy ñònh taïi Ñieàu 5 cuûa Nghò ñònh naøy. Tröôøng hôïp toå
chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï kinh doanh nhieàu nghaønh ngheà khaùc
nhau thì caùc khoaûn chi phí naøy ñöôïc phaân boå theo tyû troïng doanh thu töø chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát treân toång doanh thu cuûa caùc hoaït ñoäng
saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï;
ñ) Neáu doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá bao goàm caû coâng trình kieán truùc
treân ñaát thì chi phí ñöôïc xaùc ñònh bao goàm caû giaù trò coâng trình kieán truùc treân ñaát.
Ñieàu 14. Thueá suaát thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån
quyeàn thueâ ñaát.
1. Thueá suaát thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ
ñaát laø 28%.
2. Sau khi tính thueá thu nhaäp theo möùc thueá suaát quy ñònh taïi khoaûn 1 ñieàu
naøy, thu nhaäp coøn laïi phaûi noäp thueá thu nhaäp boå sung theo bieåu thueá luõy tieán töøng
phaàn döôùi ñaây:
BIEÅU THUEÁ LUÕY TIEÁN TÖØNG PHAÀN
Baäc Tyû suaát thu nhaäp coøn laïi treân chi phí Thueá suaát
1
2
3
4
5
Ñeán 15%
Treân 15% ñeán 30%
Treân 30% ñeán 45%
Treân 45% ñeán 60%
Treân 60%
0%
10%
15%
20%
25%
83
Ñieàu 15. Khoâng aùp duïng möùc thueá suaát öu ñaõi; mieãn thueá, giaûm thueá quy
ñònh taïi Chöông V nghò ñònh naøy ñoái vôùi thu nhaäp töø hoaït ñoäng chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát.
Ñieàu 16. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chuyeån quyeàn sôû
höõu coâng trình kieán truùc treân ñaát, chuyeån quyeàn sôû höõu keát caáu haï taàng treân ñaát
phaûi laøm thuû tuïc chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuøng vôùi keát
caáu haï taàng, vaät kieán truùc treân ñaát.
Ñieàu 17. Thuû tuïc keâ khai, noäp thueá ñoái vôùi toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng
hoùa, dòch vuï khoâng phaùt sinh thöôøng xuyeân hoaït ñoäng chuyeån quyeàn söû duïng ñaát,
chuyeån quyeàn thueâ ñaát ñöôïc quy ñònh nhö sau:
Caên cöù vaøo hoà sô, taøi lieäu veà chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ
ñaát do cô quan quaûn lyù ñaát ñai chuyeån ñeán, cô quan Thueá yeâu caàu toå chöùc saûn xuaát,
kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï keâ khai doanh thu, chi phí, thu nhaäp chòu thueá, soá thueá
phaûi noäp theo maãu quy ñònh cuûa Boä Taøi chính vaø noäp tôø khai cho cô quan Thueá tröïc
tieáp quaûn lyù chaäm nhaát laø 10 ngaøy keå töø ngaøy nhaän ñöôïc yeâu caàu cuûa cô quan Thueá.
Cô quan Thueá kieåm tra xaùc ñònh tính chính xaùc cuûa tôø khai thueá caên cöù vaøo hoùa
ñôn, chöùng töø phaûn aùnh treân soå saùch keá toaùn cuûa cô sôû kinh doanh vaø ra thoâng baùo
soá thueá, thôøi gian noäp thueá chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, quyeàn thueâ ñaát. Thôøi gian
noäp thueá ghi trong thoâng baùo thueá chaäm nhaát laø sau 15 ngaøy, keå töø ngaøy ra thoâng
baùo. Chæ khi coù bieân lai hoaëc chöùng töø noäp thueá chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån
quyeàn thueâ ñaát ñoái vôùi phaàn dieän tích ñaát chuyeån quyeàn söû duïng, chuyeån quyeàn
thueâ, beân nhaän quyeàn söû duïng ñaát, nhaän quyeàn thueâ ñaát môùi ñöôïc caáp Giaáy chöùng
nhaän quyeàn söû duïng ñaát, quyeàn thueâ ñaát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Ñieàu 18. Toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï chuyeân kinh doanh
nhaø ñaát, keát caáu haï taàng, vaät kieán truùc treân ñaát noäp thueá, quyeát toaùn theo quy ñònh
taïi Chöông IV Nghò ñònh naøy nhöng phaûi quyeát toaùn thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát rieâng. Neáu soá thueá taïm noäp thaáp hôn soá thueá phaûi
noäp theo baùo caùo quyeát toaùn thueá thì toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch
vuï phaûi noäp ñaày ñuû soá thueá coøn thieáu trong thôøi haïn 10 ngaøy, keå töø ngaøy noäp baùo
caùo quyeát toaùn thueá. Neáu soá taïm noäp lôùn hôn soá thueá phaûi noäp theo baùo caùo quyeát
toaùn thueá thì toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh haøng hoùa, dòch vuï ñöôïc tröø soá thueá noäp
thöøa vaøo soá thueá thu nhaäp doanh nghieäp coøn noäp thieáu cuûa hoaït ñoäng kinh doanh
khaùc hoaëc ñöôïc tröø vaøo soá thueá thu nhaäp danh nghieäp phaûi noäp cuûa hoaït ñoäng
chuyeån quyeàn söû duïng ñaát , chuyeån quyeàn thueâ ñaát kyø tieáp theo. Neáu hoaït ñoäng
84
chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát bò loã thì toå chöùc saûn xuaát, kinh
doanh haøng hoùa, dòch vuï ñöôïc chuyeån loã vaøo thu nhaäp chòu thueá töø hoaït ñoäng
chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát cuûa caùc naêm sau theo thôøi gian
quy ñònh taïi Ñieàu 46 Nghò ñònh naøy.
Ñieàu 19. Cô quan thueá coù quyeàn xöû phaït vi phaïm haønh chính veà thueá ñoái vôùi
cô sôû kinh doanh chaäm noäp tôø khai thueá, quyeát toaùn thueá thu nhaäp chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát; phaït chaäm noäp thueá theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Trong quaù trình kieåm tra, thanh tra vieäc keâ khai thueá, quyeát toaùn thueá chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát, neáu phaùt hieän giaù chuyeån nhöôïng, chi
phí, thu nhaäp chòu thueá chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát cô sôû
kinh doanh phaûn aùnh chöa ñuùng thì cô quan thueá coù quyeàn xaùc ñònh laïi giaù chuyeån
nhöôïng theo giaù thöïc teá chuyeån nhöôïng treân thò tröôøng, chi phí hôïp lyù, thu nhaäp ñeå
baûo ñaûm thu ñuùng, thu ñuû thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån
quyeàn thueâ ñaát, ñoàng thôøi xöû phaït cô sôû kinh doanh veà haønh vi khai man, troán thueá
theo quy ñònh cuûa quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Nguoàn: Nghò ñònh 152/2004/NÑ-CP ngaøy 6/8/2004.
85
PHUÏ LUÏC 2:
SO SAÙNH THUEÁ SUAÁT THUEÁ THU NHAÄP COÂNG TY GIÖÕA CAÙC QUOÁC GIA
THAØNH VIEÂN OECD
Teân nöôùc Thueá suaát Teân nöôùc Thueá suaát
Hy Laïp
Bæ
YÙ
Hoa Kyø
Taây Ban Nha
Meâ-hi-coâ
Haø Lan
AÙo
UÙc
Phaùp
Ai-xô-len
Niu-Di-Laân
Boà Ñaøo Nha
Ñan Maïch
CH Seùc
40%
39% (40.2%)
36% (40.25-44.5%)
35% (40.8%)
35%
35%
35%
34%
34%
33.3% (36.4%)
33%
33%
32% (35.2%)
32%
31%
Luùc-xaêm-bua
Thoå Nhó Kyø
Nhaät Baûn
Vöông quoác Anh
Phaàn Lan
Nauy
Thuïy Ñieån
Ba Lan
Haøn Quoác
Canada
Ñöùc
Ailen
Hung-ga-ri
Thuïy Só
30% (37.5%)
30%
30%, 22%
10% - 30%
29%
28%
28%
28%
28% (30.8%)
27% (34.12-46.12%)
25% (38.6%)
20%
18%
8.5% (14-30%)
Ghi chuù: trong ( ) laø thueá suaát thueá coâng ty, bao goàm caû caùc thueá suaát thueá ñòa
phöông.
Nguoàn: Toång Cuïc Thueá (2002); Thueá quoác teá soá 4/2002 trang 8.
86
PHUÏ LUÏC 3:
LÒCH TRÌNH CAÉT GIAÛM THUEÁ QUAN CUÛA TÖØNG DANH MUÏC THEO
HIEÄP ÑÒNH CEPT/AFTA.
Teân danh
muïc
Thôøi ñieåm
ñöa vaøo
danh muïc
caét giaûm
Thôøi ñieåm ñöa
thueá suaát xuoáng
20%
Thôøi ñieåm
ñöa thueá suaát
xuoáng 5%
Thôøi ñieåm ñöa
thueá suaát
xuoáng 0%
Danh muïc caét
giaûm ngay (IL)
1996-1998 2001 2003-2006 2015
Danh muïc loaïi
tröø taïm thôøi
(TEL)
1999-2003 2001/2002/2003
(khi chuyeån vaøo
IL)
2006 2015/2018
Danh muïc
nhaïy caûm
(SEL)
2004-2006 2010-2013 2015-2018
Danh muïc loaïi
tröø hoaøn toaøn
(GEL)
Khoâng cam
keát
Khoâng cam keát Khoâng cam
keát
Khoâng cam keát
Nguoàn: Boä Taøi Chính
Trong ñoù:
Danh muïc loaïi tröø taïm thôøi TEL (tính ñeán 2002):
Coøn laïi treân 700 maët haøng vaø ñöa vaøo caét giaûm naêm 2003.
Goàm: haøng noâng saûn, thuûy saûn cheá bieán; ñoà uoáng: röôïu, bia, nöôùc giaûi khaùt;
haøng tieâu duøng: ñoà nhöïa, giaáy da, ñoà ñieän gia duïng; nguyeân vaät lieäu: xi maêng, giaáy,
goám söù xaây döïng; caùc maët haøng cô khí; moät soá haøng thieát bò ñieän.
Danh muïc nhaïy caûm:
Danh muïc goàm 51 maët haøng (chieám 0,8%)
87
Goàm: moät soá loaïi gia caàm, thòt vaø boä phaän noäi taïng cuûa gia caàm thoâ, tröùng
chim vaø tröùng gia caàm nguyeân voû; quaû hoï chanh (chanh, cam, böôûi), thoùc, gaïo löùc,
ñöôøng thoâ vaø ñöôøng tinh cheá.
Thôøi haïn ñöa vaøo caét giaûm: töø 2004, 2005, 2006 ñeán 2013 laø 0 – 5%.
Rieâng ñöôøng ñeán naêm 2010.
Danh muïc loaïi tröø hoaøn toaøn GEL (theo quy ñònh taïi Ñieàu 9B cuûa Hieäp ñònh
CEPT), goàm caùc maët haøng coù lieân quan ñeán:
An ninh quoác gia;
Ñaïo ñöùc xaõ hoäi;
Cuoäc soáng vaø söùc khoûe con ngöôøi, ñoäng vaät;
Giaù trò lòch söû, ngheä thuaät, khaûo coå.
88
PHUÏ LUÏC 4:
LOÄ TRÌNH CAÛI CAÙCH
STT Loaïi thueá Giai ñoaïn 2001 ñ
2001 2002 2003
I Loä trình Chính saùch
1 Thueá GTGT X
2 Thueá TTÑB X
3 Thueá XNK
4 Thueá choáng baùn phaù giaù,
thueá choáng trôï caáp
5 Thueá choáng phaân bieät ñoái xöû
6 Caùc khoaûn thu veà ñaát
7 Thueá taøi nguyeân
8 Phí vaø leä phí
9 Thueá TNDN X
10 Thueá TNCN
11 Thueá taøi saûn
12 Thueá baûo veä moâi tröôøng
13 Luaät quaûn lyù thueá
II Loä trình veà quaûn lyù thueá
1 Töï khai, töï tính, töï noäp (Töø 2003-2005 thí ñieåm ôû moät soá tænh; töø 2006 t
2 Hoã trôï dòch vuï ñoái töôïng noäp thueá (Töø 2002-2003 thí ñieåm ôû moät soá tænh; töø 2004 t
3 Tin hoïc (Töø 2002 vaø caùc naêm tieáp theo ñaàu tö töøng böôùc
Nguoàn: Toång Cuïc Thueá
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 42724.pdf