Luận văn Giải pháp mở rộng và nâng cao hiệu quả tín dụng của Ngân hàng Công thương trong khu chế xuất - khu công nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

giải pháp nhằm mở rộng và nâng cao hiệu quả đầu tư tín dụng của NHCT trong KCX, KCN được trình bày trong chương 3 sẽ góp phần giải quyết những khó khăn, tồn tại trong quan hệ tín dụng giữa NHCT với các doanh nghiệp trong KCX, KCN trên địa bàn TP. HCM. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ TÍN DỤNG CỦA NHCT TRONG KCX, KCN TRÊN ĐỊA BÀN TP.HCM TRONG THỜI GIAN TỚI. 3.1. Định hướng cho vay của NHCTVN trong thời gian tới. Năm 2007 là năm Việt Nam bắt đầu hội nhập kinh tế quốc tế toàn diện với tư cách là thành viên WTO. Cơ hội kinh doanh rộng mở cùng với những thách thức, trở ngại phải vượt qua. Trên cơ sở thực tế của năm 2006 và triển vọng trong thời gian tới, NHCT đề ra định hướng công tác tín dụng trong thời gian tới như sau: - Xây dựng cơ cấu tín dụng có khả năng sinh lời cao, phù hợp với xu hướng vận động của nền kinh tế (nhất là các ngành hàng chịu tác động mạnh khi thực hiện các cam kết WTO), ưu tiên khối lượng tín dụng lớn vào các khu vực kinh tế phát triển, năng động như KCX, KCN, khu công nghệ cao… - Tăng trưởng tín dụng đi đôi với việc duy trì và nâng cao chất lượng tín dụng, đảm bảo hiệu quả kinh doanh, đáp ứng đủ nhu cầu tín dụng hợp lý cho các khách hàng có năng lực tài chính đủ mạnh, tính thanh khoản cao, sản xuất kinh doanh có lãi, mức vốn chủ sở hữu tham gia vào phương án/ dự án lớn, đảm bảo khả năng hoàn trả nợ vay ngân hàng. - Củng cố chất lượng tín dụng hiện có, từng bước giảm thấp quy mô tín dụng đối với những khách hàng yếu kém, không đáp ứng được các điều kiện tín dụng của NHCTVN; giảm thấp tỷ lệ nợ xấu, nợ không sinh lời để nâng cao năng lực tài chính của NHCT. - Thực hiện chính sách lãi suất, phí hợp lý, đảm bảo tính cạnh tranh, hiệu quả và phù hợp với đặc điểm, mức độ rủi ro của từng món vay. - Phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch liên quan đến hoạt động tín dụng. + Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế tăng: 10% đến 12%/ năm. + Tỷ lệ nợ xấu (nhóm 3, 4 và 5) theo điều 7 QĐ 493 dưới 5% tổng dư nợ. + Cho vay trung và dài hạn tối đa: 40% tổng dư nợ. + Tỷ lệ cho vay có bảo đảm bằng tài sản: 75% tổng dư nợ. + Dự phòng rủi ro trích đủ theo quy định 493. 1.1. Dự kiến nhu cầu vay vốn trong thời gian tới của KCX, KCN. Qua đánh giá của HEPZA và Chi nhánh NHNN trên địa bàn cho thấy nhu cầu vốn của các doanh nghiệp trong KCX, KCN thời gian tới là rất lớn, cụ thể: - Nhu cầu vốn để phát triển các KCN mới như KCN Phong Phú, KCN Tân Phú Trung… hoặc mở rộng KCN như KCN Hiệp Phước, KCN Vĩnh Lộc… - Nhu cầu vốn để hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng, nhu cầu vốn của các doanh nghiệp để mở rộng công năng, nhu cầu vốn của các doanh nghiệp đầu tư mới vào KCN hoặc nhu cầu vốn của các doanh nghiệp thuộc diện phải dời vào KCN. Bảng 3.1: Các KCX, KCN thành lập mới hoặc mở rộng từ nay đến 2010 có tính đến 2020. Đơn vị: ha STT KCN, KCX Quận/ Huyện Tổng diện tích 01 KCN Hiệp Phước Nhà Bè 1.038,00 02 KCN Tây Bắc Củ Chi Củ Chi 173,00 03 KCN Phú Hữu Quận 9 162,00 04 KCN Lê Minh Xuân Bình Chánh 700,00 05 KCN Tân Quy Củ Chi 750,00 Tổng cộng 2.823,00 (Nguồn Ban quản lý các KCX, KCN TP. HCM) Bảng 3.2: Dự kiến kế hoạch sử dụng đất công nghiệp và thu hút vốn đầu tư. Giai đoạn Diện tích đất sử dụng Số DN đầu tư Tổng vốn đầu tư Kim ngạch xuất khẩu 2006-2010 3.500-4.000 ha 2.000-2.000 3,5-4 tỷ USD 3,2-3,5 tỷ USD 2011-2015 5.000-5.500 ha 3.200-3.500 5 - 5,5 tỷ USD 4,8-5 tỷ USD 2016-2020 Còn lại 4.200-4.500 6 - 6,5 tỷ USD 5,5-6 tỷ USD (Nguồn Ban quản lý các KCX, KCN TP. HCM) Qua số liệu trên cho thấy nhu cầu vốn của các doanh nghiệp trong KCX, KCN thời gian tới là rất lớn. Do vậy, NHCT cần chủ động nắm bắt nhu cầu của các doanh nghiệp, đồng thời có các giải pháp tăng trưởng nguồn vốn huy động để đáp ứng nhu cầu vốn của các doanh nghiệp; các giải pháp để tháo gỡ những khó khăn làm cản trở quan hệ tín dụng và những giải pháp để phát triển dịch vụ nhằm hỗ trợ trở lại cho việc tăng trưởng và nâng cao hiệu quả tín dụng trong KCX, KCN. 3.3. Giải pháp mở rộng và nâng cao hiệu quả đầu tư tín dụng của NHCT trong KCX, KCN trên địa bàn TPHCM trong thời gian tới. 3.3.1. Giải pháp đối với NHCT. 3.3.1.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh của NHCTVN. Để nâng cao năng lực cạnh tranh, NHCTVN cần thực hiện một số giải pháp sau: - Đẩy nhanh thực hiện kế hoạch hóa, lộ trình cổ phần hóa NHCTVN theo nguyên tắc Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ và nắm giữ quyền chi phối. Mục đích của việc đa dạng hóa sở hữu là nhằm đổi mới cơ chế quản trị điều hành; thu hút thêm nguồn lực, trước hết là các nguồn lực về vốn, trình độ quản lý và công nghệ ngân hàng tiên tiến trên thế giới, từng bước chuẩn hóa theo chuẩn mực quốc tế; tăng cường sự kiểm soát của các cổ đông, khách hàng và công chúng đối với ngân hàng. Bên cạnh việc lựa chọn các cổ đông chiến lược là các Ngân hàng quốc tế có tiềm lực tài chính, năng lực quản trị tiên tiến và công nghệ hiện đại, NHCTVN sẽ lựa chọn một số Tập đoàn, Tổng công ty lớn để hợp tác toàn diện nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác, mở ra cơ hội phát triển kinh doanh đa ngành, đa lĩnh vực cho NHCT. - Tiếp tục cơ cấu lại tổ chức bộ máy, hoàn thiện và phát triển hệ thống mạng lưới kinh doanh để đáp ứng được yêu cầu kinh doanh trong tình hình mới; hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý; thực hiện cơ chế quản trị điều hành, quản lý tài sản nợ, tài sản có, quản lý rủi ro, các cơ chế, quy trình kỹ thuật nghiệp vụ và kiểm soát nội bộ theo thông lệ quốc tế và công nghệ tiên tiến, tiến dần đạt đến các chuẩn mực quốc tế. Củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ trong hệ thống NHCT. - Phát triển kinh doanh đa năng, chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh doanh theo hướng thị trường và trên cơ sở khai thác tốt nhất lợi thế so sánh của NHCT. Kết hợp các dịch vụ ngân hàng bán buôn và bán lẻ, trong đó phát triển mạnh các nghiệp vụ, dịch vụ ngân hàng bán lẻ có tính cạnh tranh cao, có hướng đột phá, có những sản phẩm mũi nhọn. Phát triển thị phần phi tín dụng và các dịch vụ tài chính, chú trọng phát triển các nghiệp vụ ngân hàng đầu tư; tiếp tục giữ vững thị phần huy động vốn, cho vay của NHCT trên thị trường Việt Nam. - Phát triển mạnh công nghệ thông tin, đặc biệt chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới, hiện đại. Xác định công nghệ thông tin là lĩnh vực có tính then chốt, là cơ sở nền tảng cho các hoạt động kinh doanh, là cơ sở để tăng năng suất, hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh và hiện đại hóa NHCT. - Đặc biệt coi trọng công tác cán bộ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, coi đây là yếu tố quyết định sự thắng lợi của mọi hoạt động kinh doanh và là khởi nguồn của sự sáng tạo nhằm nâng cao sức cạnh tranh, thực hiện hiện đại hóa và hội nhập của NHCT. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có đạo đức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn tốt. Phát triển đội ngũ chuyên gia và đội ngũ cán bộ có năng lực, trình độ cao, phù hợp với công nghệ ngân hàng tiên tiến. 3.3.1.2. Chuẩn hóa về cơ chế, chính sách, quy trình, thủ tục cho vay đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN. a/ Xây dựng chính sách tín dụng cho KCX, KCN một cách có hiệu quả. Chính sách tín dụng bao gồm hệ thống các quan điểm, chủ trương, định hướng, quy định chỉ đạo hoạt động tín dụng và đầu tư của NHTM. Các chính sách tín dụng nhằm đạt mục tiêu cân bằng giữa tối đa hoá lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro, đảm bảo tăng trưởng tín dụng và đầu tư an toàn, hiệu quả, đúng định hướng và chiến lược phát triển của ngân hàng. Để mở rộng và nâng cao hiệu quả đầu tư đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN, NHCT cần xây dựng một chính sách tín dụng riêng cho KCX, KCN bao gồm các yếu tố như: xây dựng mục tiêu và chiến lược hoạt động tín dụng trong KCX, KCN; các đối tượng khách hàng chiến lược, ngành hàng chiến lược; các sản phẩm tín dụng và dịch vụ phù hợp với yêu cầu của các doanh nghiệp trong KCX, KCN; chính sách quản lý rủi ro và phân cấp quản lý tín dụng cho các Chi nhánh NHCT phù hợp với năng lực quản lý của từng Chi nhánh. Bên cạnh đó, NHCT cũng cần ban hành chính sách ưu đãi khách hàng trong hoạt động cấp tín dụng thông qua các ưu đãi về lãi suất, phí dịch vụ, điều kiện thế chấp... theo hướng ưu tiên cho những khách hàng xếp hạng tín dụng cao (hạng AA trở lên), khách hàng chiến lược, khách hàng truyền thống, khách hàng có quan hệ lớn, thanh toán chủ yếu qua NHCT và sử dụng nhiều sản phẩm của NHCT. Với chính sách tín dụng rõ ràng, minh bạch sẽ tạo sự thuận lợi trong quản lý điều hành, sự thống nhất trong hoạt động tín dụng của các Chi nhánh NHCT và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN dễ dàng đặt quan hệ vay vốn với ngân hàng. b/ Tiếp tục bổ sung, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ. - Tiếp tục bổ sung, hoàn thiện cơ chế chính sách, quy trình nghiệp vụ tín dụng đảm bảo sự đầy đủ, đồng bộ, nhất quán và linh hoạt để thích ứng với sự biến động của môi trường kinh tế, tăng sức cạnh tranh, đẩy mạnh phát triển tín dụng lành mạnh, góp phần hạn chế rủi ro. Một số quy định liên quan đến công tác tín dụng hiện hành của NHCT không còn phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành và thực tiễn cần được ban hành mới như: quy định về đảm bảo tiền vay, quy định về bảo lãnh, mở thanh toán L/C, nhận ủy thác cho vay, quy chế cho vay đồng tài trợ, quy định cho khách hàng vay vốn để đầu tư trực tiếp ra nước ngoài, quy định chiết khấu, tái chiết khấu chứng từ có giá… Ngoài ra, NHCT còn cần phải tập trung rà soát và giải quyết kịp thời những bất cập, vướng mắc về cơ chế, trao thẩm quyền gắn liền với trách nhiệm nhiều hơn cho cơ sở để tăng tính chủ động khi giải quyết công việc, đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng. - Cải tiến quy trình nghiệp vụ theo hướng đơn giản về thủ tục, hồ sơ vay vốn. Công khai các điều kiện, đối tượng, lãi suất, thủ tục vay vốn… đến các doanh nghiệp hoạt động trong KCX, KCN nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nắm bắt được thông tin và nghiên cứu tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng. - Thành lập bộ phận hỗ trợ tín dụng tư vấn cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN về các lĩnh vực liên quan đến nghiệp vụ ngân hàng như: lập dự án đầu tư, xây dựng kế hoạch kinh doanh, các thủ tục hồ sơ cần thiết nhằm thiết lập quan hệ tín dụng, thanh toán và thực hiện các dịch vụ ngân hàng. 3.3.1.3. Đa dạng hóa sản phẩm tín dụng, gắn việc cung cầp sản phẩm tín dụng với các sản phẩm dịch vụ và tiện ích khác của NHCT. Khai thác tối đa tiện ích của hệ thống công nghệ hiện đại để cải tiến sản phẩm hiện có và phát triển các sản phẩm tín dụng mới phù hợp với chiến lược kinh doanh của ngân hàng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và phân tán rủi ro. Gắn phát triển và cung cấp sản phẩm tín dụng với các sản phẩm dịch vụ và tiện ích khác của ngân hàng (như huy động vốn, thanh toán, tài trợ thương mại, dịch vụ thẻ…), hình thành phương thức cung cấp trọn gói nhiều sản phẩm dịch vụ cho doanh nghiệp. Cụ thể: a/ Cải tiến các sản phẩm truyền thống. Sản phẩm cho vay của NHCT hiện nay vẫn còn mang tính tổng hợp như cho vay ngắn hạn, cho vay trung dài hạn nên rất khó cho các Chi nhánh trong triển khai, tiếp thị sản phẩm đến khách hàng và trong thực hiện nghiệp vụ. Do vậy, NHCT cần nghiên cứu, thiết kế đưa ra các sản phẩm cho vay cụ thể như cho vay bổ sung vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh theo hạn mức tín dụng và theo món, cho vay hỗ trợ vốn trong khi chờ thanh toán của chủ đầu tư, cho vay đối ứng bằng tiền gửi, cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng để mở L/C, cho vay tài trợ xuất nhập khẩu, chiết khấu bộ chứng từ hàng xuất, cho vay bổ sung vốn lưu động thiếu hụt hay tăng dự trữ bình quân trong kỳ, cho vay phục vụ đầu tư phát triển, … phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp nhằm tăng tính cạnh tranh cho NHCT. Đồng thời ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể cho từng loại sản phẩm để các Chi nhánh NHCT dễ dàng thực hiện. b/ Phát triển nghiệp vụ chiết khấu thương phiếu. Việc mua bán chịu và sử dụng vốn lẫn nhau giữa các doanh nghiệp là phổ biến. Việc sử dụng hình thức tín dụng chiết khấu thương phiếu có ưu điểm nổi bật như: - Đây là nghiệp vụ tín dụng ít rủi ro do hối phiếu và lệnh phiếu là những công cụ chiết khấu cơ bản của NHTM được lập trên cơ sở hàng hóa đã được chuyển giao cho người mua và tạo điều kiện cho doanh nghiệp mua hàng thực hiện được hoạt động kinh doanh của đơn vị và doanh nghiệp bán hàng thanh toán nợ đầy đủ cho ngân hàng. Chiết khấu thương phiếu còn là một hợp đồng được phép truy đòi, khi các ngân hàng thương mại không thu được nợ ở người mua thì có thể đòi tiền ở người bán hoặc những người có liên đới trách nhiệm theo quy định của pháp luật. - Khi cần vốn, NHCT có thể bán các thương phiếu trên thị trường tiền tệ hoặc xin tái chiết khấu tại NHNN để bổ sung nguồn vốn thanh toán vừa đảm bảo khả năng thanh toán vừa mở rộng quy mô tín dụng. Tuy nhiên, khi thực hiện nghiệp vụ này, các NHTM cần phải nghiên cứu kỹ về khả năng chuyển nhượng và chất lượng các thương phiếu. Hiện nay, NHCTVN chỉ mới có quy định tạm thời nghiệp vụ chiết khấu chứng từ hàng xuất. Trên cơ sở Luật các công cụ chuyển nhượng, Quy chế chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhượng của TCTD đối với khách hàng theo Quyết định số 63/2006/QĐ-NHNN ngày 29/12/2006 của NHNNVN, NHCTVN cần nghiên cứu xây dựng quy trình chiết khấu thương phiếu và các chứng từ có giá khác để mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN. c/ Phát triển đầu tư tín dụng dưới hình thức cho thuê tài chính. Cho thuê tài chính rất phù hợp với các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tạo nguồn vốn để có được trang thiết bị, máy móc hiện đại nhằm phát triển sản xuất kinh doanh. Đây là một hình thức mở rộng tín dụng trung, dài hạn có độ an toàn cao hơn các hình thức tín dụng truyền thống, vừa có lợi cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN vừa có lợi cho tổ chức cho thuê, bởi lẽ tổ chức cho thuê đã chuyển toàn bộ rủi ro và các lợi ích của tài sản cho thuê sang doanh nghiệp thuê mà vẫn giữ được quyền sở hữu tài sản. Hiện nay, chỉ duy nhất có Công ty Cho thuê Tài chính II của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thuê tài chính trong KCX, KCN với dư nợ chỉ chiếm 0,41%/ tổng dư nợ của các TCTD trong KCX, KCN. Hình thức tín dụng này đã được NHCTVN triển khai thể hiện ở sự ra đời của Công ty thuê mua tài chính trực thuộc NHCTVN. Tuy nhiên, hoạt động này trong thực tế còn hạn chế và đặc biệt chưa phát triển trong các KCX, KCN trên địa bàn TP. HCM. Để phát triển cho thuê tài chính trong KCX, KCN, NHCTVN cần đa dạng hình thức tín dụng thuê mua như tái thuê mua, thuê mua hợp tác, cho thuê vận hành... Ngoài ra, NHCT ngoài việc tích cực và chủ động trong huy động vốn trung, dài hạn, cần phải tăng cường thông tin, tiếp thị về dịch vụ cho thuê tài chính để các doanh nghiệp trong KCX, KCN có điều kiện tiếp cận. d/ Triển khai thực hiện nghiệp vụ bao thanh toán. Theo Quyết định số 1096/2004/QĐ-NHNN ngày 06/09/2004 của Thống Đốc NHNNVN: Bao thanh toán là một hình thức cấp tín dụng của TCTD cho bên bán hàng thông qua việc mua lại các khoản phải thu phát sinh từ việc mua, bán hàng hóa đã được bên bán hàng và bên mua hàng thỏa thuận trong hợp đồng mua, bán hàng. Thực tế cho thấy, một trong những nguyên nhân cản trở doanh nghiệp vay vốn ngân hàng là thiếu tài sản thế chấp. Với bao thanh toán, doanh nghiệp bán hàng được bổ sung thêm một kênh cung ứng vốn ngắn hạn mà không cần phải có tài sản thế chấp. Bên cạnh đó với bao thanh toán đầy đủ, doanh nghiệp còn tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc quản lý nợ, giúp giảm nợ xấu, cải thiện dòng tiền, tăng cường lợi thế cạnh tranh khi bán hàng nhờ chính sách bán hàng trả chậm... Sản phẩm này hiện nay đã được Ngân hàng Ngoại thương, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển, một số NHTMCP và Chi nhánh NHNNg triển khai nhưng số các doanh nghiệp am hiểu và sử dụng còn rất hạn chế. Để bao thanh toán được sử dụng rộng rãi, NHCT cần có chương trình giới thiệu về lợi ích bao thanh toán mang lại cho doanh nghiệp cũng như nghiên cứu để đơn giản thủ tục, hồ sơ và mức phí hợp lý để doanh nghiệp sử dụng. e/ Phát triển các dịch vụ ngân hàng khác. Ngày nay, khách hàng sử dụng các dịch vụ ngân hàng ngày càng nhiều bởi các tiện ích của nó. Đối với ngân hàng, việc mở rộng kinh doanh dịch vụ và đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ ngân hàng, một mặt góp phần tăng lợi nhuận cho ngân hàng, mặt khác góp phần phân tán rủi ro trong hoạt động kinh doanh. Việc mở rộng kinh doanh dịch vụ của ngân hàng cũng sẽ giúp cho các doanh nghiệp thuận tiện trong giao dịch, số lượng doanh nghiệp đến với ngân hàng ngày càng nhiều là điều kiện để mở rộng và tăng trưởng tín dụng. Do vậy, NHCT cần hoàn thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ hiện có và phát triển thêm một số dịch vụ mới theo hướng ngân hàng hiện đại, triển khai rộng rãi dịch vụ chi trả lương hộ cho các doanh nghiệp trong các KCX, KCN thông qua phát hành thẻ ATM, mở rộng tín dụng xuất nhập khẩu gắn với phát triển dịch vụ thanh toán trong nước, thanh toán quốc tế, dịch vụ bảo lãnh mở L/C, chiết khấu bộ chứng từ hàng xuất, dịch vụ quản lý tài khoản, nghiệp vụ quyền chọn ngoại tệ, dịch vụ tư vấn tài chính, tư vấn đầu tư... Nghiên cứu kỹ để tổ chức thực hiện chương trình mục tiêu lộ trình phát triển dịch vụ tài chính trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2006 – 2010 và triển khai nhiều loại hình dịch vụ mới trong Hiệp định thương mại Việt – Mỹ mà các nhà cung cấp dịch vụ tài chính Hoa kỳ được phép kinh doanh tại Việt Nam như: dịch vụ thông tin tài chính, môi giới tiền tệ; các dịch vụ thanh toán và quyết toán đối với tài sản tài chính gồm: các sản phẩm tài chính phát sinh và các công cụ thanh toán khác... 3.3.1.4. Mở rộng mạng lưới hoạt động trong KCX, KCN, phát triển mô hình gắn kết Ngân hàng – Doanh nghiệp – Công ty kinh đầu tư cơ sở hạ tầng. a/ Mở rộng mạng lưới hoạt động trong KCX, KCN. Mở rộng mạng lưới hoạt động trong KCX, KCN là điều kiện để các doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng, từ đó mở rộng và tăng trưởng tín dụng đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN. Hiện NHCT chỉ mới có 01 Chi nhánh cấp 1 trong KCN Tân Tạo, 01 Phòng giao dịch trong KCX Tân Thuận và 01 Phòng giao dịch trong KCN Hiệp Phước là quá ít và chưa tương xứng với tiềm năng của NHCT để có thể mở rộng cũng như chiếm lĩnh thị phần. b/ Phát triển mô hình gắn kết Ngân hàng – Doanh nghiệp – Công ty kinh đầu tư cơ sở hạ tầng. Mô hình được áp dụng là Ngân hàng cho Công ty đầu tư cơ sở hạ tầng vay vốn để đền bù giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng nhà xưởng để cho thuê, bán trả chậm. Tài sản để đảm bảo tiền vay là QSDĐ của KCN, là các khoản phải thu trong tương lai. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng cho các doanh nghiệp trong KCN vay để trả tiền thuê đất cho Công ty đầu tư cơ sở hạ tầng. Đây cũng chính là nguồn thu nợ của khoản vay mà trước đó Ngân hàng đã cho Công ty đầu tư cơ sở hạ tầng vay để làm hạ tầng KCN. Khi doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận QSDĐ sẽ đem thế chấp trở lại cho Ngân hàng. Với mô hình gắn kết như vậy vừa giúp cho NHCT dễ theo dõi, giám sát vì tập trung một đầu mối cho vay, vừa hỗ trợ được vốn cho công ty đầu tư cơ sở hạ tầng và doanh nghiệp vào hoạt động trong KCN mà vẫn đảm bảo các quy định của ngân hàng. 3.3.1.5. Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng. a/ Thực hiện đầy đủ và thường xuyên việc đánh giá lại quy trình tín dụng. Quy trình tín dụng có ý nghĩa rất quan trọng trong việc hạn chế các sai sót, rủi ro khi cho vay và nâng cao chất lượng của khoản vay. Do vậy, đòi hỏi bộ phận tín dụng phải thực hiện nghiêm túc quy trình tín dụng từ khâu nhận hồ sơ, thẩm định khách hàng, thẩm định dự án, giải ngân cho đến quản lý và thu hồi nợ vay. Bên cạnh đó, do điều kiện, môi trường kinh doanh của ngân hàng và doanh nghiệp luôn thay đổi, đòi hỏi phải thường xuyên đánh giá lại quy trình tín dụng để điều chỉnh, bổ sung kịp thời với những thay đổi của nền kinh tế nhằm đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho ngân hàng. b/ Nâng cao chất lượng thẩm định kế hoạch sản xuất kinh doanh, dự án đầu tư của doanh nghiệp. Thẩm định là khâu quan trọng để giúp ngân hàng đưa ra các quyết định đầu tư một cách chuẩn xác, từ đó nâng cao chất lượng của khoản vay, đảm bảo cho mục tiêu tăng trưởng gắn với hiệu quả tín dụng vững chắc. Để nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư, ngoài việc chú ý thực hiện đầy đủ, chính xác các nội dung trong quy trình thẩm định, còn phải chú ý nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thẩm định, có trình độ và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, có khả năng xử lý công việc, có khả năng phân tích và thẩm định dự án đầu tư cũng như kế hoạch sản xuất kinh doanh của khách hàng để có quyết định cho vay vừa đáp ứng được nhu cầu của khách hàng vừa đảm bảo an toàn cho ngân hàng. Đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng thẩm định bảo đảm tính độc lập, khách quan, chuyên nghiệp. Tích cực khai thác và thu thập thông tin từ các nguồn khác nhau, đặc biệt là các thông tin từ thị trường, thông tin của CIC và các cơ quan chuyên môn..., chú trọng kỹ thuật phân tích để đánh giá khả năng thanh toán của khách hàng, hiệu quả của dự án đầu tư. c/ Tiếp tục hoàn thiện hệ thống thông tin tín dụng. Hoàn thiện hệ thống thông tin của NHCT để có nguồn số liệu chính xác, kịp thời, hỗ trợ tích cực cho công tác quản lý, điều hành, công tác thẩm định. Đây là giải pháp NHCT cần quan tâm, đặc biệt trong môi trường hoạt động mà thông tin đã trở thành tài nguyên, nguồn lực đối với sự phát triển của nền kinh tế. Theo đó, cần xây dựng và tổ chức tốt hệ thống thông tin bao gồm thông tin tín dụng, thông tin khách hàng, thông tin kinh tế, thông tin thị trường … với mức độ ứng dụng công nghệ cao cho phép thu thập và xử lý thông tin nhanh, đảm bảo tính cập nhật và chính xác. Trên cơ sở thông tin thu thập được thường xuyên có dự báo, định hướng tín dụng cho toàn hệ thống, phát hiện và cảnh báo sớm các khoản nợ xấu, các doanh nghiệp yếu kém để chuyển đổi, xác lập quan hệ tín dụng an toàn. d/ Tăng cường các biện pháp quản lý khách hàng, quản lý vốn vay. Thực hiện nghiêm túc quy trình kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng, có biện pháp phù hợp với những biểu hiện bất thường ánh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng. Tiến hành phân tích, đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính của khách hàng vay vốn; phân tích bảo đảm nợ vay, xếp hạng tín dụng, phân loại khách hàng để có ứng xử phù hợp. e/ Nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành hoạt động tín dụng. Đẩy mạnh phân cấp phê duyệt tín dụng để nâng cao trách nhiệm của người phê duyệt, gắn liền trách nhiệm với quyền hạn của người được phân cấp ủy quyền. Nghiên cứu phát triển các phần mềm ứng dụng có khả năng tự động ngăn chặn các quyết định tín dụng vượt quá thẩm quyền hoặc không tuân thủ các điều kiện tín dụng. Nâng cao kỷ cương công tác quản lý, điều hành tín dụng tại các Chi nhánh NHCT. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát để phát hiện kịp thời và ngăn ngừa những vi phạm về cơ chế, quy trình nghiệp vụ. 3.3.1.6. Hoàn thiện chính sách quản lý rủi ro, hệ thống chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng. Mục tiêu quản lý của NHTM là tối đa hoá lợi ích của ngân hàng trên cơ sở đảm bảo an toàn. Do tín dụng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản và là nguồn thu nhập chủ yếu của NHCT. Do vậy, NHCTVN cần hoàn thiện chính sách và thực hiện quản lý rủi ro qua các hạn mức kiểm soát rủi ro tín dụng. Việc thiết lập và tuân thủ các hạn mức này giúp hạn chế cấp tín dụng quá lớn vào một khách hàng, nhóm khách hàng, ngành hàng... và đảm bảo không có khoản vay (nhóm khoản vay) hoặc trạng thái rủi ro nào có thể gây ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh tổng thể của toàn bộ hệ thống. Các hạn mức tín dụng cần kiểm soát: − Tỷ trọng cấp tín dụng có bảo đảm/không có bảo đảm bằng tài sản − Tỷ trọng cấp tín dụng theo các hình thức cho vay, bảo lãnh... − Tỷ trọng cấp tín dụng theo kỳ hạn: ngắn hạn, trung hạn, dài hạn... − Tỷ trọng cấp tín dụng đối với doanh nghiệp, cá nhân, các tổ chức tài chính tín dụng... − Mức tín dụng tối đa cho một khách hàng, nhóm khách hàng.... − Tỷ trọng cấp tín dụng cho một số ngành hàng lớn. Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát rủi ro tín dụng cũng như xây dựng chiến lược tín dụng phù hợp với đối tượng khách hàng của NHCT, NHCT cần hoàn thiện Quy trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng, đưa hệ thống này trở thành một công cụ đắc lực của NHCT trong quản lý rủi ro tín dụng nhằm đưa ra các ứng xử tín dụng phù hợp với thực trạng của khách hàng. Quy trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng của NHCT hiện nay chưa có nội dung hướng dẫn chấm điểm với các khách hàng là doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp chia, tách, sáp nhập, hợp nhất; nhiều thang giá trị chuẩn để so sánh, chấm điểm còn quá cao so với khả năng thực tế của doanh nghiệp; các chỉ tiêu phi tài chính còn phụ thuộc quá nhiều vào đánh giá chủ quan của CBTD. 3.3.1.7. Nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng. Một trong những yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động cho vay của ngân hàng là yếu tố con người. Muốn mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng NHCTVN cần phải có một đội ngũ cán bộ tín dụng giỏi, được đào tạo có hệ thống, am hiểu và có kiến thức phong phú về thị trường, nắm vững những văn bản pháp luật có liên quan đến hoạt động tín dụng… Để xây dựng được đội ngũ CBTD giỏi, chuyên nghiệp, biết kinh doanh, có đạo đức, có trình độ năng lực đáp ứng được yêu cầu công việc với năng suất chất lượng cao, NHCT cần chú trọng các mặt sau: - Phải xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực, có các kế hoạch phát triển ngắn hạn, trung và dài hạn. Có cơ chế tuyển dụng phù hợp, ưu tiên tuyển dụng cho bộ phận tín dụng. - Thường xuyên giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo đức cho CBTD, từng bước xây dựng đội ngũ CBTD có đạo đức, có năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Cải cách và hoàn thiện quy chế quản lý cán bộ, coi trọng cả năng lực trí tuệ và tinh thần tạo điều kiện cho mọi người phát huy hết khả năng để phục vụ cho ngân hàng ngày càng tốt hơn. - Tiêu chuẩn hoá đội ngũ cán bộ: thực hiện trẻ hoá đội ngũ CBTD với các tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, vi tính, các kiến thức cơ bản về pháp luật, thị trường ... cùng với các kỹ năng phân tích đánh giá nhằm đáp ứng tốt yêu cầu công tác. - Tổ chức đào tạo và đào tạo lại đội ngũ CBTD nhằm bổ sung kịp thời những kiến thức mới. Chú trọng tính thiết thực, hiệu quả của công tác đào tạo và đào tạo lại. Khuyến khích CBTD tự đào tạo và đào tạo lại bằng chế độ hỗ trợ kinh phí học tập. Qua công tác đào tạo và đào tạo lại CBTD sẽ nâng cao trình độ chuyên môn, học tập thêm nhiều kỹ năng mới nhằm đáp ứng được yêu cầu công việc. - Cải thiện môi trường làm việc: xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp đảm bảo cho CBTD có được một môi trường làm việc thực sự bình đẳng, năng động nhằm phát huy những khả năng, sở trường vốn có của mỗi người. - Thực hiện chế độ phân phối thu nhập theo vị trí, kết quả công việc thực tế của từng cá nhân, động viên và khuyến khích kịp thời những cá nhân có đóng góp tích cực và có giá trị đến kết quả kinh doanh của NHCT, quan tâm đời sống tinh thần của cán bộ, nhân viên, tôn trọng tài năng, tạo điều kiện thuận lợi để tài năng cá nhân phát huy. - Ngoài ra, do hiện nay CBTD phải đảm nhiệm quá nhiều việc từ quan hệ khách hàng, thẩm định, giải ngân cho đến quản lý thu hồi nợ nên thiếu tính chuyên nghiệp. Do vậy, về mặt tổ chức nên chuyên môn hoá cán bộ tín dụng thành hai bộ phận: bộ phận thẩm định và bộ phận hỗ trợ. Bộ phận thẩm định chịu trách nhiệm tiếp xúc, thu nhận, thu thập thông tin, thẩm định khách hàng, phương án vay vốn sau đó chuyển cho bộ phận hỗ trợ để giải ngân. Trên cơ sở các tài liệu, hồ sơ vay vốn từ bộ phận thẩm định cung cấp, bộ phận hỗ trợ chịu trách nhiệm kiểm tra, đối chiếu với các quy định của chế độ tín dụng để giải ngân cho khách hàng, theo dõi thu hồi nợ. Với việc chuyên môn hoá CBTD như trên sẽ giúp giảm bớt khối lượng công việc cho CBTD, CBTD có thêm thời gian để nghiên cứu chuyên sâu để nâng cao kỹ năng hoạt động. Ngoài ra, nó còn giúp tách rời giữa khâu thẩm định và khâu giải ngân nhằm hạn chế bớt rủi ro cho ngân hàng. 3.3.1.8. Nâng cao chất lượng và quy mô nguồn vốn để mở rộng tín dụng cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN. Thông qua chức năng tập trung và phân phối vốn, tín dụng ngân hàng đã trực tiếp tham gia vào việc huy động phần lớn nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế và phân phối lại nguồn vốn đó dưới hình thức cấp tín dụng để kịp thời bổ sung cho các doanh nghiệp đang có nhu cầu về vốn phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Với đặc trưng hoạt động chủ yếu bằng nguồn vốn huy động nên việc gia tăng quy mô nguồn vốn huy động với chất lượng tốt là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của các ngân hàng. Chất lượng vốn huy động được thể hiện ở các mặt: chi phí huy động vốn thấp, cơ cấu nguồn vốn hợp lý đáp ứng được yêu cầu của hoạt động tín dụng. Để nâng cao chất lượng và quy mô nguồn vốn, cần tập trung thực hiện các giải pháp sau: - Đa dạng hóa các hình thức huy động, áp dụng lãi suất một cách linh hoạt đáp ứng đầy đủ tiện ích cho người gửi tiền, khai thác những sản phẩm dịch vụ mới có nhiều tiện ích thông qua sử dụng phần mềm công nghệ của dự án hiện đại hóa ngân hàng để khơi tăng nguồn vốn như: gửi một nơi rút nhiều nơi, thanh toán tiền gửi tiết kiệm từng phần, tiết kiệm tích lũy, áp dụng lãi suất bậc thang cho từng kỳ hạn gửi, từng cấp độ số tiền gửi… - Đẩy nhanh tiến độ triển khai và hoàn thiện đầy đủ các chức năng của hệ thống và tiện ích sử dụng dịch vụ thẻ ATM, cải tiến và phát triển các công cụ thanh toán để tăng tiện ích phục vụ khách hàng, từ đó tăng tỷ trọng tiền gửi thanh toán như: chi trả lương qua tài khoản mở tại ngân hàng, chuyển tiền tự động, trả tiền điện, nước, điện thoại qua thẻ, kết nối các hệ thống thanh toán thẻ (từ tháng 03/2007 NHCT đã thí điểm kết nối với Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Công Thương). Tiếp tục triển khai dự án hiện đại hoá ngân hàng để cung cấp tốt nhất các tiện ích cho khách hàng, phát triển các dịch vụ ngân hàng điện tử như Phone Banking, Internet Banking, Mobile Banking … để tạo điều kiện thu hút khách hàng giao dịch, tăng huy động vốn cho ngân hàng. - Tăng cường huy động vốn trung, dài hạn, thực hiện các hình thức huy động chứng chỉ tiền gửi, phát hành trái phiếu tự do chuyển nhượng trên thị trường để đáp ứng nhu cầu vay vốn trung, dài hạn của các doanh nghiệp trong KCX, KCN. - Tiếp tục mở rộng và phát triển mạng lưới điểm giao dịch ở các khu vực đô thị đông dân cư, khu thương mại, du lịch để tăng cường huy động vốn. - Đổi mới phong cách phục vụ, cải tiến lề lối làm việc, tác phong giao dịch, bố trí người có đủ năng lực, phẩm chất để thực hiện giao dịch nhanh chóng chính xác, tăng thêm thời gian giao dịch ngoài giờ hành chính và ngày thứ bảy để tạo thuận lợi cho khách hàng đến gửi tiền. - Đẩy mạnh các hoạt động tiếp thị, quãng cáo, khuyến mãi, có chính sách ưu đãi đối với khách hàng giao dịch thường xuyên. - Đẩy mạnh quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế để tiếp cận và tăng cường thu hút các nguồn vốn tín dụng ủy thác, ưu đãi từ các TCTD ở trong và ngoài nước cũng như các nguồn vốn từ chương trình ưu đãi của các Tổ chức tài chính quốc tế và Chính phủ các nước. - Khi xét duyệt cấp tín dụng cho doanh nghiệp cần đàm phán mức tiền gửi giao dịch, đối với các dự án vừa sử dụng vốn tự có vừa vay ngân hàng, có thể đề nghị khách hàng gửi nguồn vốn đầu tư từ vốn tự có vào tiền gửi để ủy thác cho ngân hàng giải ngân theo tiến độ thực hiện dự án và theo tỷ trọng tương ứng với nguồn vốn vay ngân hàng. - Nâng cao vai trò của Hiệp hội ngân hàng trong việc kết nối giữa các NHTM về việc tham gia công ty cổ phần chuyển mạch tài chính quốc gia để mở rộng và nâng cao chất lượng các dịch vụ ngân hàng. Hạn chế việc tăng lãi suất huy động vốn tạo khoảng cách lớn về giá cả huy động giữa các NHTM gây bất lợi cho các doanh nghiệp thiếu vốn cần vay ngân hàng và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của nền kinh tế. 3.3.1.9. Tăng cường công tác marketing. Đẩy mạnh công tác marketing là một biện pháp hữu hiệu trong việc mở rộng cho vay đối với các doanh nghiệp. NHCTVN cần thực hiện một số công tác sau: Thứ nhất, xây dựng chiến lược marketing phù hợp và phục vụ cho chiến lược tín dụng theo hướng mở rộng cho vay đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN. Thứ hai, về mặt tổ chức, các chi nhánh tùy điều kiện nên thành lập Phòng hoặc tổ Marketing có chức năng chuyên sâu tìm hiểu khách hàng, tìm hiểu những yêu cầu cũng như giải đáp những thắc mắc của doanh nghiệp về các vấn đề của ngân hàng. Thông qua đó, bộ phận này sẽ xây dựng chiến lược khách hàng, chính sách khách hàng phù hợp, tạo kênh thông tin giữa khách hàng và ngân hàng. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp trong KCX, KCN tìm hiểu các quy định, chế độ của ngân hàng về điều kiện vay vốn, hồ sơ, thủ tục vay vốn... Trên cơ sở có những hiểu biết lẫn nhau, ngân hàng và doanh nghiệp cùng bàn bạc, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh và lựa chọn các hình thức vay vốn phù hợp với đặc điểm, tình hình của doanh nghiệp mình. Thứ ba, tăng cường tiếp xúc với doanh nghiệp trong KCX, KCN thông qua việc: + Tổ chức hội thảo, hội nghị khách hàng để giới thiệu cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN hiểu biết thêm về NHCT. + Xây dựng và kết nối trang web “NHCT với doanh nghiệp trong KCX, KCN” với các trang thông tin khác của NHCT. + Tăng cường tuyên truyền, quảng cáo thông qua phương tiện thông tin đại chúng để giới thiệu, quảng bá về NHCT. + Tham gia hội thảo, hội nghị do Chi nhánh NHNN TP.HCM và Hepza tổ chức để nắm bắt nhu cầu của các doanh nghiệp, những khó khăn cản trở trong quan hệ vay vốn để có biện pháp tháo gỡ kịp thời. Chủ động phối hợp với HEPZA và các công ty kinh doanh cơ sở hạ tầng trong KCX, KCN để nắm bắt và đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của các doanh nghiệp. 3.3.1.10. Nâng cao hiệu quả của bộ máy kiểm tra, kiểm soát nội bộ Nâng cao hiệu quả của bộ máy kiểm tra, kiểm soát nội bộ là biện pháp cần thiết để ngăn ngừa, hạn chế rủi ro và nâng cao chất lượng tín dụng. Để nâng cao chất lượng kiểm soát nội bộ cần phải thực hiện các nguyên tắc sau: Một là, tạo môi trường kiểm soát tốt, nghĩa là xây dựng quy chế, quy trình nghiệp vụ và hướng dẫn thực hiện các quy định trong hoạt động kinh doanh kịp thời, đồng bộ và có hiệu lực thi hành nghiêm túc, chấn chỉnh ý thức chấp hành của cán bộ, nhân viên ngân hàng. Hai là, cần tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ tốt, phân công trách nhiệm rõ ràng. Thường xuyên thực hiện trách nhiệm kiểm tra cấp trên với cấp dưới, với các chi nhánh và đơn vị trực thuộc. Kết hợp việc kiểm tra theo chế độ với kiểm tra vụ việc, phát hiện và xử lý kịp thời những vi phạm. Ba là, đề cao tính độc lập của tổ chức và hoạt động của kiểm soát nội bộ. Phải tôn trọng nguyên tắc này thì mới phát huy được hiệu lực, hiệu quả của kiểm soát nội bộ. 3.3.2. Giải pháp từ phía doanh nghiệp. Để mở rộng và nâng cao hiệu quả tín dụng trong KCX, KCN một mặt NHCT phải nâng cao chất lượng hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn ngân hàng. Về phía doanh nghiệp cũng cần có các giải pháp tháo gỡ các vướng mắc, rào cản để tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Cụ thể: - Các doanh nghiệp trong KCX, KCN cần từng bước tạo dựng uy tín với ngân hàng nói chung, NHCT nói riêng bằng năng lực kinh doanh và hiệu quả của việc sử dụng vốn như: nâng cao năng lực quản trị và điều hành doanh nghiệp, thực hiện đúng và minh bạch chế độ tài chính kế toán, hoạt động sản xuất kinh doanh theo đúng pháp luật, đổi mới từ nhận thức đến việc làm cụ thể trên mọi lĩnh vực để khẳng định uy tín của mình với ngân hàng. Thực hiện điều này một mặt giúp cho các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, mặt khác còn là điều kiện để doanh nghiệp tồn tại và phát triển một cách bền vững. - Quan tâm xây dựng chiến lược kinh doanh, dự án đầu tư phù hợp với năng lực quản lý, vốn, công nghệ, nguồn nhân lực. Phải có kế hoạch, lộ trình bổ sung nguồn vốn chủ sở hữu bằng nhiều hình thức, chủ động tiếp cận và tìm hiểu các dịch vụ của ngân hàng. - Có những giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh như: chú trọng nghiên cứu thị trường, nắm bắt thông tin và dự báo những thay đổi trong cung cầu của thị trường trong và ngoài nước để khai thác tối đa những cơ hội và đưa ra những quyết định kinh doanh kịp thời; đổi mới máy móc thiết bị và vận dụng những thành tựu khoa học vào thực tiễn hoạt động sản xuất kinh doanh, nghiên cứu tiết giảm các chi phí không hợp lý như các định mức chi phí nguyên vật liệu, chi phí quản lý để giảm giá thành sản phẩm, từ đó tăng khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp. - Từng bước nâng cao trình độ quản lý đối với doanh nghiệp nhất là đội ngũ Cán bộ lãnh đạo. Phát triển nguồn nhân lực cần đồng bộ các mặt: giáo dục đào tạo, sử dụng và tạo việc làm. Chuẩn bị đồng bộ các loại cán bộ: quản trị kinh doanh, cán bộ kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ và đội ngũ công nhân lành nghề. Gắn công tác đào tạo với thị trường sức lao động. Tạo mối liên kết giữa Nhà nước, trường học và doanh nghiệp trong quá trình đào tạo - tuyển dụng. 3.4. Một số kiến nghị. Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển tín dụng có hiệu quả đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN, ngoài nỗ lực của doanh nghiệp và ngân hàng để tháo gỡ khó khăn còn cần phải có sự quan tâm, phối hợp và giúp đỡ nhiều hơn nữa của Nhà nước, các cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương. Dưới đây là một số kiến nghị nhằm tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN phát huy vai trò và tầm quan trọng của mình trong nền kinh tế xã hội, đồng thời góp phần mở rộng và nâng cao hiệu quả cho vay của NHCT đối với các doanh nghiệp này. 3.4.1. Kiến nghị với các cơ quan quản lý Nhà nước. - Hiện tại, các chính sách liên quan tới phát triển KCN được thể hiện trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư, doanh nghiệp, đất đai, lao động, xây dựng v.v... Do vậy, cần hoàn thiện văn bản pháp quy liên quan đến KCX, KCN tạo khung pháp lý vững chắc cho hoạt động của KCX, KCN. - Hoàn thiện mô hình cơ chế và phương thức quản lý các KCX, KCN theo mô hình “một cửa, tại chỗ”, nâng cao tính minh bạch của môi trường đầu tư, cải cách thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong KCX, KCN. - Mở rộng quy chế phối hợp giữa NHNN, HEPZA, các Sở, Ban ngành có liên quan để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp trong hoạt động nhằm tạo điều kiện phát triển tốt nhất cho các doanh nghiệp. - Hoàn thiện pháp luật về giao dịch bảo đảm nhằm tăng cường cơ hội tiếp cận tín dụng ngân hàng cho các doanh nghiệp. Tin học hóa đăng ký giao dịch bảo đảm giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và hỗ trợ một cách hiệu quả việc tra cứu thông tin về giao dịch bảo đảm tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhận tài sản đảm bảo là động sản. Hiện nay Nghị định 163/2006/NĐ-CP về giao dịch bảo đảm và Luật công chứng đã có hiệu lực thi hành nhưng chưa được hướng dẫn. Do vậy, kiến nghị Các Bộ, Ngành có liên quan nhanh chóng ban hành các Thông tư hướng dẫn để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện nay như đơn giản về thủ tục, rút ngắn thời gian đăng ký và xoá đăng ký giao dịch bảo đảm, việc đăng ký đối với tài sản hình thành trong tương lai, thời hạn hiệu lực của đăng ký giao dịch, đơn giản hóa thủ tục công chứng, cơ chế phối hợp xử lý tài sản bảo đảm … - Do tài sản đảm bảo của các doanh nghiệp phần lớn là QSDĐ, nhà xưởng, máy móc thiết bị, hàng hoá trong KCX, KCN. Do vậy, để dễ dàng phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng trong xử lý tài sản cần bổ sung trách nhiệm và quyền hạn của Ban quản lý KCX, KCN tại địa phương tham gia trong quá trình xử lý tài sản bảo đảm. - Kiến nghị cho thành lập Trung tâm thông tin tín dụng tư nhân. Thực tế, không chỉ ở Việt Nam mà ở các nước khác, các doanh nghiệp thường gặp khó khăn khi tiếp cận với nguồn vốn ngân hàng. Khi có thông tin tín dụng, khoảng cách này được thu hẹp và làm tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng. Đó là do thông tin tín dụng đã làm giảm sự bất cân xứng về thông tin giữa người đi vay và người cho vay, cho phép ngân hàng đánh giá chính xác hơn rủi ro và nâng cao chất lượng các khoản vay, hỗ trợ việc ứng dụng các công cụ chấm điểm tín dụng, giảm chi phí hoạt động, tăng lợi nhuận cho ngân hàng. Ở Việt Nam chỉ mới có CIC là đơn vị duy nhất thực hiện nghiệp vụ này. Tuy nhiên với năng lực và cơ chế của một cơ quan đăng ký tín dụng Nhà nước thì tương lai gần sẽ gặp hạn chế trong việc đáp ứng nhu cầu thông tin của bên cho vay và đi vay. 3.4.2. Kiến nghị với NHNN. - Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động ngân hàng nhằm tạo điều kiện thông thoáng, nâng cao quyền tự chủ trong hoạt động, điều hành của các NHTM phù hợp với cam kết và chuẩn mực quốc tế. - NHNN cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn về bảo đảm tiền vay mới thay thế cho Thông tư 07/2003-TT-NHNN ngày 19/05/2003 đã không còn phù hợp với các quy định của luật dân sự 2005 và Nghị định 163/2006/NĐ-CP của Chính phủ về giao dịch bảo đảm. Nghiên cứu ban hành Quy chế cho thuê tài chính mới theo hướng mở rộng đối tượng như cho thuê mua đối với nhà xưởng trong KCX, KCN nhằm bổ sung thêm kênh hỗ trợ vốn trung dài hạn cho các doanh nghiệp. - Để mở rộng cho vay doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài trong KCX, KCN, NHNN Việt Nam cần nghiên cứu ban hành quy chế về đảm bảo tiền vay liên quan đến yếu tố nước ngoài, trong đó đặc biệt là bảo lãnh nước ngoài nhằm tạo điều kiện cho các NHTM trong nước tiếp cận nhanh chóng và mở rộng tín dụng đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. - Xây dựng hệ thống hạ tầng mạng công nghệ thông tin qua việc thúc đẩy nhanh quá trình hình thành các công ty cổ phần tin học, công ty chuyển mạch... nhằm tạo điều kiện cho các NHTM kết nối hệ thống mạng thông tin, kết nối giữa các hệ thống máy ATM, mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng, nâng cao trình độ quản lý, trình độ kinh doanh, đảm bảo tiếp cận tốt tiến bộ khoa học, công nghệ hiện đại của các nước tiên tiến, đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của các doanh nghiệp trong KCX, KCN. - CIC tiếp tục nâng cao chất lượng thông tin tín dụng: thông tin đa dạng và phong phú hơn; chi tiết hơn với các thông tin về tình hình tài chính doanh nghiệp, thông tin ngành có độ chính xác và cập nhật cao hơn. Bên cạnh đó, cũng cần xây dựng hệ thống thông tin cảnh báo để giúp các NHTM ngăn ngừa nợ xấu phát sinh. NHNN cần nghiên cứu kiến nghị Chính phủ ban hành Luật thông tin và cơ chế chia sẻ thông tin giữa ngân hàng với các Bộ, Ngành có liên quan để tạo hành lang pháp lý vững chắc cho hoạt động của CIC và tạo điều kiện cho CIC thu thập, cập nhật thông tin đáp ứng yêu cầu của NHTM và các doanh nghiệp. - Để tạo điều kiện cho các TCTD quản lý tốt khách hàng vay vốn, NHNN cần nghiên cứu ban hành chính sách tăng cường thanh toán qua ngân hàng. Kiến nghị Nhà nước có hỗ trợ đối với các doanh nghiệp thực hiện thanh toán qua ngân hàng để khuyến khích và thúc đẩy các doanh nghiệp tích cực thanh toán qua ngân hàng. Tóm lại: Với một số giải pháp và kiến nghị trong chương 3, hy vọng sẽ góp phần mở rộng và nâng cao hiệu quả tín dụng của NHCT trong KCX, KCN trên địa bàn TP. HCM. Qua đó, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của NHCT trong điều kiện cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng gay gắt và bình đẳng hơn. KẾT LUẬN Quá trình 15 năm xây dựng và phát triển, các KCX, KCN trên địa bàn TP. HCM đã có những đóng góp không nhỏ trong việc thu hút đầu tư, tăng kim ngạch xuất khẩu, hiện đại hoá công nghệ, nâng cao trình độ người lao động, tăng cường khả năng tổ chức quản lý sản xuất và quản lý nhà nước. Để KCX, KCN trên địa bàn phát triển bền vững theo đúng định hướng và mục tiêu đề ra thì cần thiết phải có sự hỗ trợ về vốn của các NHTM. Với mục tiêu tăng trưởng tín dụng hiệu quả thông qua việc đa dạng hoá tín dụng theo nhóm ngành hàng, nhóm khách hàng, khu vực kinh tế. Việc lựa chọn tăng trưởng tín dụng một cách có hiệu quả trong KCX, KCN là hoàn toàn phù hợp với định hướng phát triển của NHCTVN. Hoạt động cho vay đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN trên địa bàn TP. HCM của NHCT thời gian qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và phát triển kinh tế trên địa bàn. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn còn hạn chế so với tiềm năng của NHCT. Chính vì vậy, trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đã hệ thống hoá những lý luận cơ bản về hoạt động cho vay, các nguyên nhân cản trở việc mở rộng quy mô đầu tư tín dụng cho KCX, KCN của các NHCT trên địa bàn TP. HCM. Qua đó đã phân tích, đánh giá được thực trạng đầu tư tín dụng cho các doanh nghiệp trong KCX, KCN của NHCT trên địa bàn trong thời gian qua và đã đi sâu tìm ra giải pháp nhằm mở rộng và nâng cao hiệu quả cho vay đối với các doanh nghiệp trong KCX, KCN trên địa bàn. Cũng từ lý luận và thực tiễn nghiên cứu, luận văn cũng đã nêu lên một số kiến nghị với các cơ quan hữu quan, với NHNNVN nhằm thúc đẩy, hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp trong KCX, KCN trên dịa bàn TP. HCM. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ công nghiệp (2005), Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh – Thành tựu và triển vọng, Nhà xuất bản Lao động – Xã hội, Hà Nội. 2. Ban quản lý các khu chế xuất và khu công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (2007), Báo cáo Tổng kết 15 năm phát triển và quản lý các khu chế xuất và khu công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, TP. HCM. 3. Nguyễn Ngọc Bình (2006), " Vai trò của ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp khu chế xuất - khu công nghiệp trong đầu tư và phát triển", Tạp chí Ngân hàng, tr 45-47. 4. Chi nhánh Ngân hàng nhà nước TP. HCM, Học viện Ngân hàng Phân viện TP. HCM (2003), Hội thảo Tín dụng ngân hàng với việc phát triển khu chế xuất, khu công nghiệp và các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài, TP. HCM. 5. Chi nhánh Ngân hàng nhà nước TP. HCM, Ban quản lý các KCX và KCN TP. HCM (2006), Báo cáo tổng kết tình hình 5 năm thực hiện Quy chế phối hợp chức năng quản lý Nhà nước giai đoạn 2001-2005, TP. HCM. 6. Chi nhánh Ngân hàng nhà nước TP. HCM (2006), Báo cáo một số tình hình hoạt động ngân hàng trong khu chế xuất, khu công nghiệp tại địa bàn TP. HCM giai đoạn 2001-2006, TP. HCM. 7. Chi nhánh Ngân hàng nhà nước TP. HCM (2001-2006), Báo cáo tổng kết hoạt động Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh năm 2001-2006, TP. HCM. 8. Chi nhánh Ngân hàng nhà nước TP. HCM (2006), Chương trình mục tiêu lộ trình phát triển dịch vụ ngân hàng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2006-2010, TP. HCM. 9. Hoàng Văn Du (2006), " Hoạch định chính sách phát triển các khu công nghiệp ở Nhật Bản và một số kinh nghiệm cho Việt Nam", Tạp chí công nghiệp, tr 35-38. 10. Lê Tuấn Dũng (2006), " Công tác hoạch định chính sách phát triển khu công nghiệp của Đài Loan, một vài kinh nghiệm cho Việt Nam", Tạp chí công nghiệp, tr 33-36. 11. Trần Văn Hân (2005), “Giải pháp tín dụng ngân hàng với sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn Thành phố Hà Nội”, Tạp chí Ngân hàng, tr 27-30. 12. Vũ Văn Hòa (2006), " Quy hoạch phát triển các khu chế xuất, khu công nghiệp, cụm công nghiệp tạI TP. HCM và giảI pháp trong giai đoạn 2006-2010", Tạp chí khu công nghiệp. 13. Trần Ngọc Hưng (2007), " Xây dựng và phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế - kết quả đạt được trong năm 2006, những vấn đề đặt ra và nhiệm vụ cần triển khai trong năm 2007", Tạp chí khu công nghiệp. 14. Nguyễn Phước Kinh Kha (2007), “Bao thanh toán nghiệp vụ Bán trả chậm – nhận tiền ngay”, Tạp chí công nghệ ngân hàng, tr 58-59. 15. Ngân hàng Công Thương Việt Nam (2001-2006), Báo cáo tổng kết hoạt động và triển khai nhiệm vụ kinh doanh năm 2001-2006, Hà Nội. 16. Ngân hàng Công Thương Việt Nam (2006), Báo cáo hoạt động tín dụng của các chi nhánh khu vực miền Nam năm 2005, TP. HCM. 17. Ngân hàng Công Thương Việt Nam (2007), Báo cáo 15 năm hoạt động kinh doanh đối ngoại 1991-2006, Hà Nội. 18. Ngân hàng Công Thương Việt Nam (2007), Báo cáo chuyên đề hoạt động thẻ, Hà Nội. 19. Ngân hàng Công Thương Việt Nam (2004), Sổ tay tín dụng, Hà Nội. 20. Ngân hàng Công Thương Việt Nam Văn phòng đại diện tại Thành phố Hồ Chí Minh (2007), Báo cáo hoạt động kinh doanh các Chi nhánh Ngân hàng công thương khu vực Thành phố Hồ Chí Minh và miền Đông Nam Bộ, TP. HCM. 21. Nguyễn Văn Phúc (2006), " Vai trò tín dụng ngân hàng đối với việc phát triển kinh tế tư nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh", Tạp chí công nghệ ngân hàng, tr 27-30. 22. Hoàng Xuân Quế (2007), “ Giải pháp vốn tín dụng ngân hàng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ”, Tạp chí công nghệ ngân hàng, tr 36-39. 23. Nguyễn Đình Quân (2004), " Vài suy nghĩ về khu công nghiệp ở Việt Nam", Hội thảo quốc gia phát triển Khu công nghiệp, khu chế xuất ở Việt Nam, tr 84-89. 24. Đặng Văn Thắng (2006), " Phát triển các khu công nghiệp là hình thức thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta", Tạp chí công nghiệp, tr 28-31. 25. Mai Thành (2004), " Một số kinh nghiệm từ các khu chế xuất Châu Á", HộI thảo quốc gia phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất ở Việt Nam, tr 112-116. 26. Lê Văn Tề, Ngô Hướng, Đỗ Linh Hiệp, Hồ Diệu, Lê Thẩm Dương (1997), Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, TP. HCM.