Luận văn Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với thành phần kinh tế ngoài quốc doanh

phÇn gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp trong x· héi. Nh­ chóng ta ®· biÕt, khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh víi quy m« vèn ®Çu t­ kh«ng nhiÒu cã thÓ dÔ dµng thµnh lËp bëi mét sè c¸ nh©n, gia ®×nh hay mét sè tæ chøc, cïng víi viÖc sö dông kü thuËt s¶n xuÊt cÇn t­¬ng øng nhiÒu lao ®éng v× ®©y lµ n¬i cung cÊp viÖc nhanh nhÊt, gióp t¹o viÖc lµm víi sè vèn thÊp h¬n nhiÒu so víi doanh nghiÖp cã quy m« lín. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sè lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm b»ng vèn ®Çu t­ cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc, ®· cã kh¸ nhiÒu lao ®éng cã thªm viÖc lµm do c¸c ®¬n vÞ t­ nh©n bá vèn vµo kinh doanh. Hµng n¨m cã kho¶ng mét triÖu lao ®éng cã viÖc lµm ®­îc t¹o ra chñ yÕu nhê khu vùc kinh tÕ nµy. Thø hai, kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹o ra sù c¹nh tranh lµnh m¹nh, lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tr­íc ®©y hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu do khu vùc kinh tÕ quèc doanh ®¶m nhËn. Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn doanh nghiÖp Nhµ n­íc, buéc c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi ph­¬ng thøc kinh doanh ®Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nh­ vËy, sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· gãp phÇn quan träng h×nh thµnh vµ x¸c lËp vÞ trÝ cña chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh theo yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Èy nhanh viÖc h×nh thµnh nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, thóc ®Èy c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ n­íc, c¶i tæ c¬ chÕ qu¶n lý theo h­íng thÞ tr­êng, më cöa hîp t¸c víi bªn ngoµi, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. Thø ba, kinh tÕ ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn gãp phÇn t¨ng thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc. S¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn lµ tiÒn ®Ò t¹o ra nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Do vËy, ®Ó t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch, biÖn ph¸p quan träng nhÊt lµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®êi sèng x· héi. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ phÇn ®ãng gãp to lín cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc( kho¶ng 30%) th«ng qua thuÕ vµ c¸c kho¶n kh¸c. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã vai trß ®iÒu hoµ thu nhËp còng nh­ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Thø t­, khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ mét khèi l­îng hµng ho¸ lín, dÞch vô phôc vô tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. B»ng viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸, khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· gãp phÇn to lín vµo viÖc t¹o ra sù phong phó vÒ chñng lo¹i hµng ho¸, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, tõng b­íc c¶i thiÖn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Do ®ã, c¬ héi lùa chän hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ng­êi d©n t¨ng lªn vµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ra søc c¹nh tranh ®Ó cã thÓ tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh nhanh nhÊt. §Ó th¾ng lîi trong c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh lu«n t×m c¸ch n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ ®Ó tõ ®ã gi¶m gi¸ thµnh. Thø n¨m, kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ thÞ tr­êng ®Ó ng©n hµng huy ®éng vèn, gãp phÇn æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kinh tÕ ngoµi quèc doanh ngµy cµng ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n vµ c¸ thÓ. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ vÒ quy m« lÉn chÊt l­îng. TÝnh ®Õn th¸ng 12 n¨m 2002, c¶ n­íc cã kho¶ng 36000 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. C¸c nhµ s¶n xuÊt ®Òu më tµi kho¶n tiÒn göi t¹i hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i. §©y cã thÓ coi lµ nguån vèn rÎ vµ dåi dµo cho viÖc huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i nÕu hä biÕt tæ chøc tèt c«ng t¸c thanh to¸n, t¹o ra nhiÒu dÞch vô h¬n vµ thay ®æi phong c¸ch lµm viÖc víi kh¸ch hµng. 2.TÝn dông ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh 2.1. TÝn dông ng©n hµng 2.1.1.Kh¸i niÖm. TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ b»ng tiÒn tÖ gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng- mét tæ chøc chuyªn kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, víi mét bªn lµ c¸c chñ thÓ cßn l¹i cña nÒn kinh tÕ, song ng©n hµng võa lµ ng­êi ®i vay võa lµ ng­êi cho vay. Nh­ vËy, nãi ®Õn tÝn dông ng©n hµng lµ ®Ò cËp ®Õn c¶ “®i vay” vµ “cho vay”. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, do tÝnh chÊt phøc t¹p cña ho¹t ®éng ng©n hµng, nªn ho¹t ®éng ®i vay hay nãi c¸ch kh¸c lµ ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi ®­îc gäi lµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn do bé phËn Nguån vèn thùc hiÖn. Cßn ho¹t ®éng cho vay ®­îc ®¶m nhËn bëi bé phËn TÝn dông. Tõ ®ã ng­êi ta ®· ®­a ra mét kh¸i niÖm kh¸c vÒ tÝn dông ng©n hµng lµ: “TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ vay m­în b»ng tiÒn tÖ, trong ®ã ng©n hµng lµ ng­êi cho vay, cßn ng­êi ®i vay lµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong x· héi, trªn nguyªn t¾c ng­êi ®i vay sÏ hoµn tr¶ vèn lÉn l·i vµo mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh trong t­¬ng lai nh­ hai bªn ®· tho¶ thuËn”. 2.1.2 Nguyªn t¾c cña tÝn dông ng©n hµng. TÝn dông ng©n hµng ®­îc tiÕn hµnh víi nguyªn t¾c sau: a. Ngyªn t¾c cã mùc ®Ých: Phôc vô cho mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh, hoÆc ®èi t­îng cô thÓ nh­ ®Ó mua s¾m nguyªn vËt liÖu thiÐt bÞ m¸y mãc…. Ng©n hµng chØ chÊp nhËn cho vay khi x¸c ®Þnh râ môc ®Ých cña ng­êi xin vay. b. Nguyªn t¾c hoµn tr¶c¶ gèc vµ l·i: Kh¸c víi quan hÖ mua b¸n th«ng th­êng kh¸c, quan hÖ tÝn dông chØ trao ®æi quyÒn sö dông gi¸ trÞ kho¶n vay chø kh«ng trao ®æi gi¸ trÞ kho¶n vay. Ng­êi cho vay giao gi¸ trÞ kho¶n vay d­íi d¹ng hµng ho¸ hay tiÒn tÖ cho ng­êi kia sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Sau khi khai th¸c sö dông kho¶n vay trong thêi gian cam kÕt, ng­êi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ toµn bé gi¸ trÞ kho¶n vay céng thªm kho¶n lîi tøc hîp lý kÌm theo nh­ cam kÕt ®· giao ­íc víi ng­êi cho vay. §©y lµ ®Æc tr­ng thuéc vÒ vËn ®éng cña tÝn dông vµ lµ dÊu Ên ®Ó ph©n biÖt ph¹m trï tÝn dông ng©n hµng víi tÝn dông kh¸c. Sau khi kÕt thóc mét vßng tuÇn hoµn tÝn dông trë vÒ tr¹ng th¸i tiÒn tÖ, vèn tÝn dông ®­îc ng­êi ®i vay hoµn tr¶ Ng©n hµng ®óng thêi h¹n kÌm theo phÇn l·i nh­ ®· tho¶ thuËn. c. Nguyªn t¾c cã ®¶m b¶o:Mäi kho¶n vay ph¶i cã mét l­îng gi¸ trÞtµi s¶n ®¶m b¶o. ViÖc ®¶m b¶o kho¶n vay nh»m phßng ngõa nh÷ng rñi ro khi ng­êi vay gÆp tr¾c trë kh«ng tr¶ ®­îc nî. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã uy tÝn, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh lu«n tr¶ nî sßng ph¼ng th× cã thÓ dïng tÝn chÊp. 2.2. Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng. Cã nhiÒu lo¹i tÝn dông kh¸c nhau tuú theo ph­¬ng thøc ph©n chia, nh­ ph©n chia theo ®èi t­îng quan hÖ tÝn dông, ph©n chia theo kú h¹n, môc ®Ých sö dông vèn vay, theo h×nh thøc b¶o ®¶m… . Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng quan hÖ tÝn dông: -TÝn dông ®èi víi kinh tÕ quèc doanh: lµ lo¹i tÝn dông liªn quan ®Õn c¸c chñ thÓ lµ thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh. -TÝn dông ®èi víi kinh tÕ tÕ ngoµi quèc doanh: lµ lo¹i tÝn dông mµ chñ thÓ ®i vay lµ thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, bao gåm c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x· vµ c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ, d©n c­. . Ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông: -TÝn dông ®èi víi bÊt ®éng s¶n: Lµ lo¹i tÝn dông liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n vµ x©y dùng nhµ ë, ®Êt ®ai… -TÝn dông c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i: Lµ lo¹i tÝn dông ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n ®Ó bæ sung vèn ng¾n h¹n hoÆc trung dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜmh vùc c«ng nghiÖp th­¬ng m¹i vµ dÞch vô. -TÝn dông n«ng nghiÖp: Lµ lo¹i tÝn dông ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh­ ph©n bãn, thuèc trõ s©u, gièng c©y trång, thøc ¨n gia sóc, lao ®éng nhiªn liÖu… . Ph©n lo¹i theo thêi h¹n: -TÝn dông ng¾n h¹n: TÝn dông cã thêi h¹n d­íi 12 th¸ng vµ ®­îc sö dông ®Ó bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt vèn l­u ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhu cÇu chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸ nh©n. §èi víi NHTM tÝn dông c¸ nh©n chiÕm tû träng cao. -TÝn dông trung h¹n: Thêi h¹n cña tÝn dông trung h¹n th­êng lµ kh«ng cè ®Þnh. Tr­íc thêi h¹n mµ NHNN ®­a ra ®èi víi tÝn dông trung h¹n lµ 1-3 n¨m. Tuy nhiªn ®Õn nay, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cay cña doanh nghiÖp, c¸c NHTM ®· ®­a thêi h¹n nµy lªn 5 n¨m. -TÝn dông dµi h¹n: Lµ lo¹i tÝn dông mµ thêi h¹n nã dµi h¬n ®èi víi dông trung h¹n. Lo¹i tÝn dông nµy ®­îc cung cÊp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dµi h¹n nh­ x©y dùng nhµ ë, c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cã quy m« lín, x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp, nhµ m¸y lín, c¬ së h¹ tÇng. 3. ChÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng. 3.1.ChÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng . Cã thÓ nãi, chÊt l­îng cña mét s¶n phÈm hay mét dÞch vô ®Òu ®­îc biÓu hiÖn ë møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng vµ lîi Ých vÒ mÆt tµi chÝnh cho ng­êi cung cÊp. Theo c¸ch ®ã, trong ho¹t ®éngtÝn dông ng©n hµng, chÊt l­îng tÝn dông ®­îc thÓ hiÖn ë sù tho¶ m·n nh­ cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®¸t n­íc, ®ång thêi ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Víi mçi bªn tham gia vµo ho¹t ®éng tÝn dông th× chÊt l­îng tÝn dông l¹i ®­îc hiÓu mét c¸ch kh¸c nhau. §èi víi NHTM : ChÊt l­îng tÝn dông thÓ hiÖn ë ph¹m vi, møc ®é, giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp kh¶ n¨ng thùc lùc cña b¶n th©n Ng©n hµng vµ ®¶m b¶o ®­îc tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­¬ng víi nguyªn t¾c hoµn tr¶ ®óng h¹n vµ cã l·i. §èi víi kh¸ch hµng: Do nhu cÇu vay vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng lµ ®Ó ®Çu t­ cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn chÊt l­îng tÝn dông ®­îc ®¸nh gi¸ theo tÝnh chÊt phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña kh¸ch hµng víi møc l·i suÊt vµ kú h¹n hîp lý, thñ tôc vay ®¬n gi¶n, thuËn lîi nh­ng vÉn ®¶m b¶o nguyªn t¸c tÝn dông. §èi víi nÒn kinh tÕ: ChÊt l­îng tÝn dông ®­îc ®¸nh gi¸ qua møc phôc vô s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸, gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng trong nÒn kinh tÕ, gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng tÝn dông vµ t¼ng tr­ëng kinh tÕ. HiÓu ®óng vÒ b¶n chÊt cña chÊt l­îng tÝn dông, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ®óng nh÷ng tån t¹i vÒ chÊt l­îng sÏ gióp cho ng©n hµng t×m ®­îc biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 3.2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng §Ó ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, cÇn ph¶i quan t©m tíi c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn nã, chóng ta sÏ lÇn l­ît xem xÐt c¸c nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ c¸c nh©n tè kh¸c. 3.2.1. VÒ phÝa ng©n hµng. . ChÊt l­îng c¸n bé: Con ng­êi lu«n lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i trong mäi ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®äng ng©n hµng nãi riªng. Ng©n hµng cÇn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé tÝn dông giái, am hiÓu vÒ thÞ tr­êng ®Çu t­ vèn. Trong bè trÝ sö dông, ng­êi c¸n bé cÇn ph¶i sµng läc kü, th­êng xuyªn båi d­ìng nghiÖp vô vµ kiÕn thøc cÇn thiÕt, cã ®¹o ®øc vµ sù liªm khiÕt, bëi lÏ ng­êi c¸n bé tÝn dông thiÕu tr¸ch nhiÖm hay cè t×nh vi ph¹m cã thÓ g©y tæn thÊt rÊt lín cho ng©n hµng. . C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y ho¹t ®éng cña ng©n hµng: C«ng t¸c s¾p xÕp c¸n bé, c¸c phßng ban mét c¸ch khoa häc, linh ho¹t vµ cô thÓ ho¸ nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c tÝn dông. Sù phèi hîp chÆt chÏ, nhÞp nhµng gi÷a c¸c phßng ban, c¸c bé phËn thiÕt lËp quan hÖ víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt, tµi chÝnh ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c kho¶n tÝn dông. . ChÝnh s¸ch tÝn dông: ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¶n ¸nh ®Þnh h­íng c¬ b¶n cho ho¹t ®éng tÝn dông, nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña ng©n hµng. §Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch phï hîp víi ®­êng lèi ph¸t trتn kinh tÕ, ®ång thêi kÕt hîp ®­îc lîi Ých cña ng­êi göi tiÒn, cña ng©n hµng vµ ng­êi vay tiÒn. . KiÓm so¸t néi bé: §©y lµ ho¹t ®éng mang tÝnh th­êng xuyªn vµ cÇn thiÕt ®èi víi mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. KiÓm so¸t néi bé lµ biÖn ph¸p mang tÝnh chÊt ng¨n ngõa, h¹n chÕ nh÷ng sai sãt cña c¸n bé tÝn dông, gióp cho ho¹t ®éng tÝn dông kÞp thêi söa ch÷a, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. . Th«ng tin tÝn dông: Ho¹t ®éng tÝn dông muèn ®¹t ®­îc hiÖu qu¶, an toµn cÇn ph¶i cã hÖ thèng th«ng tin h÷u hiÖu phôc vô cho c«ng t¸c nµy. Muèn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, ng©n hµng cÇn x©y dùng ®­îc hÖ thèng th«ng tin ®Çy ®ñ vµ linh ho¹t, nhê ®ã cung cÊp c¸c th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ kh¸ch hµng, t¨ng kh¶ n¨ng phßng ngõa rñi ro tÝn dông. 3.2.2. VÒ phÝa kh¸ch hµng. . Uy tÝn, ®¹o ®øc cña ng­êi vay: §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng cña quy tr×nh thÈm ®Þnh, tÝnh c¸ch cña ng­êi vay vµ lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ sù s½n sµng tr¶ nî vµ thùc hiÖn nghÜa vô cam kÕt hîp ®ång. Do ®ã , ng©n hµng cÇn ph©n tÝch sè liÖu vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng ®Ó quyÕt ®Þnh ®Çu t­ chÝnh x¸c. . N¨ng lùc kinh nghiÖm qu¶n lý kinh doanh cña kh¸ch hµng: §©y chÝnh lµ tiÒn ®Ò cÇn thiÕt t¹o ra kh¶ n¨ng kinh doanh cña kh¸ch hµng, lµ c¬ së ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn cam kÕt hoµn tr¶ nî ®óng h¹n cho ng©n hµng. Tr×nh ®é cña ng­êi qu¶n lý cßn bÞ h¹n chÕ th× doanh nghiÖp dÔ bÞ thua lç, dÉn ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî kÐm, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn chÊt l­îng tÝn dông cña ng©n hµng. 3.2.3. C¸c nh©n tè kh¸c . M«i tr­êng kinh tÕ: tÝnh æn ®Þnh vÒ kinh tÕ mµ tr­íc hÕt lµ æn ®Þnh vÒ tµi chÝnh quèc gia, vÊn ®Ò l¹m ph¸t lµ nh÷ng ®iÒu mµ nh÷ng doanh nghiÖp rÊt quan t©m v× nã liªn quan trùc tiÕp kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. . M«i tr­êng ph¸p lý: Ho¹t ®éng cña ng©n hµng ph¶i tu©n thñ theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc, luËt tæ chøc tÝn dông, luËt d©n sù vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c. NÕu quy ®Þnh ph¸p luËt kh«ng râ rµng, kh«ng ®ång bé vµ cã nhiÒu kÏ hë rÊt khã kh¨n cho ng©n hµng trong mäi ho¹t ®éng. . Th¶m ho¹ thiªn nhiªn: C¸c yÕu tè do thiªn nhiªn g©y ra lò lôt, ho¶ ho¹n, ®éng ®Êt, dÞch bÖnh…cã thÓ g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng l­êng tr­íc ®­îc cho c¶ ng­êi vµ ng©n hµng. Ch­¬ng II Ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹i nHTM cæ phÇn ¸ ch©u h¶i phßng 1.Kh¸i qu¸t vÒ NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng. 1.1. Giíi thiÖu chung. Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u lµ mét ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam ®¨ng ký ho¹t ®éng t¹i n­íc Céng hoµ x· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam. Chi nh¸nh NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 0032/NH-GP ngµy 15/12 /1995 cña thµnh phè H¶i Phßng. §©y lµ mét chi nh¸nh phô thuéc, cã trô së t¹i 69 §iÖn Biªn Phñ H¶i Phßng. Ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng lµ huy ®éng vèn ng¾n, trung vµ dµi h¹n theo c¸c h×nh thøc tiÒn göi tiÕt kiÖm, tiÒn göi thanh to¸n, chøng chØ tiÒn göi; tiÕp nhËn vèn uû th¸c ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn; nhËn vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c; cho vay ng¾n, trung vµ dµi h¹n; chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu, c«ng tr¸i vµ c¸c giÊy tê cã gi¸; ®Çu t­ vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ; lµm dÞch vô thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng; kinh doanh ngo¹i tÖ, vµng b¹c vµ thanh to¸n quèc tÕ; huy ®éng vèn tõ n­íc ngoµi; vµ cung cÊp c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c. Ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu ho¹t ®éng cña m×nh, NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng phÊn ®Êu duy tr× lµ ng©n hµng b¸n lÎ hµng ®Çu t¹i ViÖt Nam víi m¹ng l­íi kªnh ph©n phèi ®a d¹ng vµ réng kh¾p, víi danh môc s¶n phÈm phong phó víi ph­¬ng ch©m:”lu«n h­íng ®Õn sù hoµn h¶o ®Ó phôc vô kh¸ch hµng” th«ng qua ®éi ngò nh©n viªn giái nghÒ, n¨ng ®éng, lu«n h­íng vÒ kh¸ch hµng vµ trªn c¬ së tèi ®a ho¸ nguån lùc cña m×nh. 1.2. C¬ cÊu tæ chøc. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2004 Chi nh¸nh cã 65 nh©n viªn vµ c¸n bé qu¶n lý, c¬ cÊu tæ chøc cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng nh­ sau: S¬ ®å tæ chøc chi nh¸nh h¶i phßng – ng©n hµng ¸ ch©u Ban gi¸m ®èc Phßng KH doanh nghiÖp Phßng Hµnh chÝnh KÕ to¸n Phßng KH c¸ nh©n ph Bé phËn KÕ to¸n Bé phËn Giao dÞch - ng©n quü Bé phËn giao dÞch Bé phËn hµnh chÝnh Bé phËn dÞch vô kh¸ch hµng Bé phËn dÞch vô KH Bé phËn tÝn dông c¸ nh©n BP tÝn dông Bé phËn Ph¸p lý CT&Xö lý nî Phßng giao dÞch II Phßng giao dÞch I Chi nh¸nh Qu¸n toan NhiÖm vô cña tõng bé phËn. . Phßng kh¸ch hµng c¸ nh©n: Cã chøc n¨ng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cho kh¸ch hµng c¸ nh©n theo ®Þnh h­íng chiÕn l­îc cña Ng©n hµng ¸ Ch©u gåm: c¸c s¶n phÈm huy ®éng vèn, thanh to¸n, cho vay tiªu dïng vµ s¶n xuÊt kinh doanh c¸ nh©n, ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng, chuyÓn tiÒn c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc, c¸c s¶n phÈm liªn kÕt (b¶o hiÓm, t­ vÊn…). . Phßng kh¸ch hµng doanh nghiÖp: §èi t­îng phôc vô lµ c¸c doanh nghiÖp. S¶n phÈm phôc vô cho kh¸ch hµng doanh nghiÖp bao gåm: më tµi kho¶n vµ thanh to¸n, cho vay phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ, b¶o l·nh trong n­íc…Phßng kh¸ch hµng doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng c¸ nh©n cã nhiÖm vô t­¬ng tù nh­ nhau lµ phôc vô kh¸ch hµng c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô. §iÓm kh¸c nhau lµ ph©n lo¹i kh¸ch hµng, hoÆc lµ c¸ nh©n hoÆc lµ c«ng ty. . Bé phËn ng©n quü: Cã chøc n¨ng qu¶n lý tËp trung viÖc kinh doanh b»ng ®ång ViÖt Nam, c¸c lo¹i ngo¹i tÖ vµ vµng, nh»m ®¶m b¶o thanh kho¶n… . Phßng hµnh chÝnh kÕ to¸n: Bé phËn kÕ to¸n: Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n cho kh¸ch hµng, h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô cho vay, nhËn göi…ph¸t sinh trong ngµy. KÕ to¸n h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi phÝ, thu nhËp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n ®iÒu chuyÓn vèn cña ng©n hµng. Bé phËn hµnh chÝnh: ChÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc c¸n bé, theo dâi nh©n sù, thi ®ua. Ngoµi ra bé phËn nµy cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng vÒ: mua s¾m, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ… 1.3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng trong thêi gian qua. Trong n¨m 2004 lµ n¨m mµ c¸c ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh ®Òu ®¹t kÕt qu¶ tèt, c¸c chØ tiªu ®Òu hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch vµ t¨ng tr­ëng kh¸ cao so víi n¨m tr­íc. KÕt qu¶ ®ã kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh cña Chi nh¸nh ®ang cã nh÷ng b­íc tiÕn v÷ng ch¾c. Tuy nhiªn, khi xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ta ph¶i xem xÐt nã trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ cã ®­îc c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Huy ®éng vèn lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn, lµm nÒn t¶ng cho nh÷ng ho¹t ®éng tiÕp theo cña qu¸ tr×nh kinh doanh ng©n hµng. Ng©n hµng cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc vµ n¨ng ®éng nh­ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, ®æi míi phong c¸ch lµm viÖc, th¸i ®é phôc vô n©ng cao uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, nhê vËy nguån vèn t¨ng kh«ng ngõng c¶ vÒ b¶n tÖ vµ ngo¹i tÖ. Nguån vèn nµy mang tÝnh æn ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng vay vµ ®Çu t­. Chóng ta cã thÓ thÊy ®iÒu nµy qua b¶ng sau: B¶ng 1: T×nh h×nh huy ®éng vèn cña NH n¨m 2002-2004 §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 Tæng møc huy ®éng vèn - TiÒn göi tæ chøc kinh tÕ - TiÒn göi tiÕt kiÖm d©n c­ - Ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ 162,9 44,1 108,5 10,3 233 76,5 142,7 13,8 43% 73,5% 31,5% 34% 245 79,4 154,8 10,8 5,1% 3,8% 8,5% -21,7% ( Nguån: Phßng kh¸ch hµng c¸ nh©n) N¨m 2004, Ng©n hµng ®· huy ®éng ®­îc tæng sè vèn lµ 245 tû ®ång t¨ng 5,1% so víi n¨m 2003. Ta cã thÓ nhËn thÊy nguån vèn huy ®éng t¹i thµnh phè t¨ng m¹nh, ®¸p øng ®­îc mét phÇn nguån vèn ®Ó cho vay vµ ®Çu t­ cho kh¸ch hµng, ®ång thêi chuyÓn vèn vÒ Héi së gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn toµn hÖ thèng vµ tham gia thÞ tr­êng vèn. Nguån vèn t¨ng tr­ëng lµ do Ng©n hµng ®· ¸p dông nhÒu h×nh thøc huy ®éng vèn, møc l·i suÊt phï hîp, th¸i ®é phôc vô tËn t×nh vµ chu ®¸o; nh÷ng ®iÒu ®ã ®· lÊy ®­îc c¶m t×nh cña kh¸ch hµng. Nhê vËy, vèn huy ®éng ®­îc ngµy cµng t¨ng. Ho¹t ®éng sö dông vèn. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nghiÖp vô cho vay nh÷ng kh¸ch hµng cã søc c¹nh tranh lín, t¨ng c­êng kiÓm tra gi¸m s¸t kh¸ch hµng, chñ ®éng th©m nhËp vµo thÞ tr­êng cho vay doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸n bé c«ng nh©n viªn. N¨m 2004 tæng d­ nî ®¹t 418,1 tû ®ång. B¶ng 2: T×nh h×nh sö dông vèn cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u chi nh¸nh HP §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 Sè tiÒn Tû träng (%) Sè tiÒn Tû träng (%) Sè tiÒn Tû träng (%) Tæng d­ nî 285,7 100 299,4 100 418,1 100 1. Ph©n theo thêi gian - D­ nî ng¾n h¹n - D­ nî trung, dµi h¹n 2. Ph©n theo quan hÖ së h÷u - D­ nî quèc doanh - D­ nî ngoµi quèc doanh 67,8 217,9 180,9 104,8 24 76 63,6 36,4 85,8 213,6 179,6 119,8 28,7 71,3 60 40 158,7 259,4 185,4 232,7 40 60 44,3 55,7 ( Nguån: phßng Kh¸ch hµng doanh nghiÖp) Trong n¨m kh«ng ph¸t sinh nî qu¸ h¹n, vèn tÝn dông ®­îc ®Çu t­ an toµn vµ hiÖu qu¶. Cho vay tiÕp tôc t¨ng tr­ëng kh¸ nhanh trong n¨m 2004, d­ nî ®Õn cuèi n¨m 2004 ®¹t 418,1 tû ®ång t¨ng 58.3% so víi n¨m 2003, trong ®ã d­ nî trung dµi h¹n t¨ng 60% vµ ng¾n h¹n t¨ng 40%. D­ nî ngoµi quèc doanh chiÕm 55,7%, tËp trung chñ yÕu vµo c«ng ty liªn doanh, s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn, doanh nghiÖp d©n doanh, hé gia ®×nh cã nhu cÇu vay kinh doanh, cho vay tiªu dïng víi ®iÒu kiÖn thËt sù ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Víi nh÷ng cè g¾ng v­ît bËc, n¨m 2002 ng©n hµng ®¹t lîi nhuËn 3.802 triÖu ®ång. Vµ ®Õn n¨m 2004 con sè nµy ®· lµ 6.523 triÖu ®ång t¨ng 1.406 triÖu ®ång so víi n¨m 2003. Nguyªn nh©n lµ ho¹t ®éng cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ngµy cµng më réng, uy tÝn ngµy cµng cao, duy tr× ®­îc kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ khai th¸c më réng nhãm kh¸ch hµng míi ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. B¶ng 3: KÕt qu¶ kinh doanh cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004 Tæng thu nhËp Táng chi phÝ Lîi nhuËn 27.882 24.080 3.802 41.004 35.887 5.117 53.875 47.352 6.523 ( Nguån: Phßng KÕ to¸n ) Ho¹t ®éng kinh doanh, dÞch vô kh¸c. Tõ n¨m 2002-2004 NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· tÝch cùc më réng c¸c nghiÖp vô kinh doanh, kh¸c nh­: kinh doanh ngo¹i tÖ, dÞch vô thanh to¸n, chuyÓn tiÒn…. Thu nhËp tõ ho¹t ®éng nµy ngµy cµng chiÕm tû träng t­¬ng ®èi cao trong tæng thu nhËp cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng . B¶ng 4: VÒ kinh doanh ngo¹i tÖ. §¬n vÞ : Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 - Doanh sè mua b¸n ngo¹i tÖ( VN§) - Doanh sè dÞch vô thanh to¸n thÎ vµ sÐc - Doanh sè chi tr¶ kiÒu hèi 41,4 2,7 4,75 71,7 3,5 4,9 178,3 4,4 4,98 (Nguån: Phßng Kh¸ch hµng Doanh nghiÖp) N¨m 2004 vÒ häat ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¨ng rÊt cao so víi hai n¨m tr­íc 2002 vµ 2003. §­îc vËy lµ do thµnh phè H¶i Phßng cã mét lîi thÕ lµ c¶ng lín cho nªn thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu trong n­íc vµ ngoµi n­íc ph¶i qua ng©n hµng nªn ®· gãp phÇn kh«ng nhá cho ho¹t ®éng nµy. 2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ngoµi quèc doanh t¹i NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng. NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng lµ ng©n hµng cã thÕ m¹nh trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Sè l­îng vèn cña Ng©n hµng ngµy cµng t¨ng theo thêi gian. Tuy nhiªn kÕt qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng cßn phô thuéc vµo kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· chó träng nhiÒu h¬n ®Õn cho vay trung vµ dµi h¹n, quan t©m h¬n ®Õn khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. §©y chÝnh lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho c¶ thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh lÉn Ng©n hµng. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶cho vay ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, chóng ta h·y xem xÐt sè liÖu d­íi ®©y: 2.1. VÒ c¬ cÊu tÝn dông. Qua b¶ng 5 ta thÊy: - VÒ doanh sè cho vay ng¾n h¹n vµ trung dµi h¹n: §iÓm næi bËt lµ doanh sè cho vay tõ n¨m 2002-2003 t¨ng m¹nh. N¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 34 tû. N¨m 2004 t¨ng lªn 32,6 tû so víi n¨m 2003. Trong ®ã: doanh sè cho vay ng¾n h¹n cã tèc ®é t¨ng cao h¬n, n¨m 2003 lµ t¨ng lªn 74,8 tû so víi n¨m 2002 t­¬ng ®­¬ng víi 58% ®Õn 84%, n¨m 2004 so víi 2003 lµ 19 tû. Cho vay ®èi víi trung dµi h¹n n¨m 2003 so víi 2002 gi¶m tõ 74,9 tû xuèng cßn 34,1 tû t­¬ng ®­¬ng víi 42% xuèng 16%, nh­ng ®Õn n¨m 2004 sè cho vay cã t¨ng lµ 47,7 tû t­¬ng ®­¬ng víi 16% lªn 19,4%. B¶ng 5: Ho¹t ®éng tÝn dông §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 Doanh sè Tû träng (%) Doanh sè Tû träng (%) Doanh sè Tû träng (%) 1.Doanh sè cho vay. - Ng¾n h¹n - Trung dµi h¹n 2. Doanh sè thu nî - Ng¾n h¹n - Trung dµi h¹n 3. D­ nî - Ng¾n h¹n - Trung dµi h¹n 178,7 103,8 74,9 97,3 75,2 21,1 285,7 205,4 80,3 58 42 77,3 21,7 71,9 28,1 212,7 178,6 34,1 199,0 167,2 31,8 299,4 211,3 88,1 84 16 83,9 16,1 70,6 29,4 245,3 197,6 47,7 126,6 103,5 23,1 418,1 248,6 169,5 80,6 19,4 81,8 18,2 59,5 40,5 (Nguån: phßng kh¸ch hµng c¸ nh©n) - VÒ doanh sè thu nî ®èi víi ho¹t ®éng nµy: Ta thÊy c«ng t¸c thu nî ®èi víi ng¾n h¹n vµ trung dµi h¹n qua 3 n¨m cã t¨ng. Doanh sè thu nî ng¾n h¹n cã biÕn ®éng lín cô thÓ lµ: doanh sè thu nî n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 92 tû (tõ 77,3% ®Õn 83,9%), n¨m 2004 l¹i gi¶m xuèng cßn 103,5 tû ( tõ 83,9% xuèng 81,8%). Thu nî trung dµi h¹n chiÕm tû lÖ nhë, ®iÒu nµy dÔ hiÓu do d­ nî trung dµi h¹n còng nhá. N¨m 2003 lµ 21,7 tû t¨ng h¬n so víi n¨m 2002 lµ 10,7 tû, ®Õn n¨m 2004 gi¶m xuèng cßn 23,1 tû. - VÒ t¨ng tr­ëng d­ nî: Tæng d­ nî t¨ng m¹nh n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 13,7 tû, n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng lªn 118,7 tû. Trong ®ã, d­ nî ng¾n h¹n chiÕm tû cao so víi tæng d­ nî, ®Æc biÖt lµ n¨m 2004 ®· t¨ng lªn 248,6 tû cao h¬n so víi n¨m 2003. Cßn d­ nî trung dµi h¹n chiÕm tû lÖ nhá n¨m 2004 lµ 169,5 tû chØ chiÕm 40,5% so víi tæng d­ nî. 2.2. VÒ chÊt l­îng tÝn dông. Ta sÏ nghiªn cøu b¶ng sè liÖu d­ nî ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng . B¶ng 6: T×nh h×nh d­ nî cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 Doanh sè Tû träng (%) Doanh sè Tû träng (%) Doanh sè Tû träng (%) 1. Doanh sè cho vay - DN Nhµ n­íc - DN ngoµi QD 2. Doanh sè thu nî - DN Nhµ n­íc - DN ngoµi QD 3. D­ nî - DN Nhµ n­íc - DN ngoµi QD 178,7 70,8 107,9 97,3 38,7 58,6 285,7 180,9 104,8 39,6 60,4 39,7 60,3 63,3 36,7 212,7 98,2 114,5 199,0 79,4 119,6 299,4 105,7 193,7 46,2 53,8 40 60 35,3 64,7 245,3 138,8 106,5 126,6 81,2 45,4 418,1 205,3 212,8 56,6 43,4 64,1 36,9 49,1 50,9 ( Nguån: Phßng kh¸ch hµng c¸ nh©n) Ph©n tÝch b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy: - Doanh sè cho vay: tõ n¨m 2002-2004 t¨ng m¹nh, tæng doanh sè cho vay n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 34 tû, n¨m 2004 so víi n¨m 2004 t¨ng 32,6 tû. Trong ®ã doanh sè cho vay DN Nhµ n­íc qua c¸c n¨m cã t¨ng, n¨m 2003 so víi n¨m 2002 lµ 7,4 tû (39,6% ®Õn 46,2%), n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng lªn lµ 40,6 tû ( tõ 46,2% lªn 56,6%). Cho vay ®èi víi DN ngoµi quèc doanhdoanh sè cho vay chiÕm tû cao so víi DN Nhµ n­íc, n¨m 2003 so víi 2002 t¨ng tõ 107,9 tû ®Õn 114,5 tû, vµ ®Õn n¨m 2004 doanh sè cho vay l¹i gi¶m xuèng cßn 106,5 tû. §iÒu nµy chøng tá Ng©n hµng më réng ®èi víi khu vùc ngoµi quèc doanh ®Ó tang thªm nguån lîi nhuËn cho ng©n hµng. - Doanh sè thu nî: Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy thu nî ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy t¨ng. §èi víi DN Nhµ n­íc t¨ng 40,7 tû, n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng lªn 1,8 tû. Cßn ®èi víi DN ngoµi quèc doanh chiÕm tû lÖ cao so víi DN Nhµ n­íc ®Æc biÖt n¨m 2003 thu nî ®­îc 119,6 tû. V× doanh sè cho vay ®èi víi DN ngoµi quèc doanh lín cho nªn tû lÖ thu nî còng lín, doa ®ã cho thÊy vßng quay vèn tÝn dông nhanh. - D­ nî: Tæng d­ nî n¨m 2003 so víi n¨m 2002 t¨ng 13,7 tû, n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng 118,7 tû. Trong ®ã DN Nhµ n­íc n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng 99,6 tû, DN ngoµi quèc doanh chiÕm tû lÖ cao so víi DN Nhµ n­íc, n¨m 2004 so víi n¨m 2003 19,1 tû. Qua viÖc ph©n tÝch nµy, ta thÊy c¬ cÊu kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ chñ yÕu nªn c¬ cÊu tÝn dông sÏ th­êng xuyªn biÕn ®éng. HiÖn nay NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· vµ ®ang t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®Æc biÖt lµ tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Môc tiªu ®Ò ra lµ an toµn vÒ vèn, t«n träng ph¸p luËt, lîi nhuËn hîp lý, c«ng t¸c sö dông vèn kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Ta biÕt r»ng trong qu¸ tr×nh cho vay, Ng©n hµng võa ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy rÊt khã thùc hiÖn ®ßi hái, tr­íc khi cho vay ph¶i t×m hiÓu thÞ tr­êng, n¾m b¾t th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vay lµ g×? Sö dông vèn nh­ thÕ nµo? §ã lµ c¬ së ®Ó Ng©n hµng cã thÓ thu håi vèn vµ l·i ®óng h¹n, cßn c¸c tæ chøc kinh tÕ ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng. §©y lµ vÊn ®Ò quan träng mµ c¸c ng©n hµng cÇn quan t©m ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. ChÊt l­îng tÝn dông ®­îc thÓ hiÖn râ nhÊt qua con sè nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng. B¶ng 7: T×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña DN ngoµi quèc doanh §¬n vi: Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 Tæng d­ nî 285,7 299,4 418,1 1. Tæng d­ nî 2. D­ nî qu¸ h¹n cña DN NQD Tû träng trªn tæng d­ nî % 281,2 1,5 0,53% 298,2 1,2 0,4% 417,2 0,9 0,2% ( Nguån: Phßng Kh¸ch hµng c¸ nh©n) Sè liÖu ë b¶ng trªn cho ta thÊy t×nh h×nh nî qu¸ h¹n t¹i NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng qua c¸c n¨m lµ rÊt thÊp, kh«ng cã nî qu¸ h¹n cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ngµy cµng gi¶m c¶ vÒ sè l­îng vµ tû träng. N¨m 2002 tæng d­ nî qu¸ h¹n chØ cã 1,5 tû chiÕm 0,53% trªn tæng d­ nî. Vµ ®Õn n¨m 2004 d­ nî qu¸ h¹n xuèng chØ cßn 0,9 tû chiÕm 0,2 %. Nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua, bªn c¹nh viÖc t¨ng tr­ëng d­ nî nãi chung, ®Æc biÖt lµ d­ nî ®èi víi nÒn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng rÊt chó träng viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông b»ng c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ nî qu¸ h¹n. Theo b¶ng sè 7 ta thÊy, nî qu¸ h¹n chØ x¶y ra ë khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, nh­ng rÊt thÊp n¨m 2002 lµ 1,5 tû chiÕm 0,53% vµ ®Õn n¨m 2004 ®· gi¶m xuèng cßn 0,9 tû chiÕm 0,2 %. Theo c¸n bé tÝn dông cña Ng©n hµng ®¸nh gi¸ th× phÇn lín nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi. §©y lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cña Chi nh¸nh trong viÖc gi¶m rñi ro tÝn dông nãi chung, vµ tÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh nãi riªng. Nh­ vËy, cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh lµ lµnh m¹nh, hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ vay vèn ®Òu lµ nh÷ng ®¬n vÞ lµm ¨n cã hiÖu qu¶, kiÓm so¸t rÊt chÆt chÏ trong vÊn ®Ò cho vay. + Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n theo thêi gian: Theo sè liÖu b¶ng sè 8 ta thÊy n¨m 2002 míi ph¸t sinh d­íi 06 th¸ng nhiÒu chiÕm 60%, c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n trªn 12 th¸ng chiÕm tû träng rÊt thÊp. §Õn n¨m 2004 th× kho¶n nî qu¸ h¹n trªn 12 th¸ng ®· kh«ng cßn. §iÒu nµy chóng tá sù qu¶n lý rÊt chÆt chÏ tõ trªn xuèng vÒ viÖc cho vay vµ xö lý nî cña Ng©n hµng. §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng trong hÖ thèng ng©n hµng vÒ tû lÖ hoµn vèn, Ng©n hµng ¸ ch©u lu«n duy tr× tû lÖ nî qu¸ h¹n trong ba n¨m qua lu«n d­íi 1%. B¶ng 8: Nî qu¸ h¹n ph©n theo thêi gian §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 2002 2003 2004 Sè tiÒn % Sè tiÒn % Sè tiÒn % - KT ngoµi quèc doanh +Q.h¹n d­íi 6 th¸ng +Q.h¹n 6 -> 12 th¸ng +Q.h¹n trªn 12 th¸ng 1,5 0,9 0,4 0,2 100 60 27 13 1,2 0,7 0,3 0,2 100 58,3 25 17 0,9 0,5 0,4 0 100 56 44 0 ( Nguån ; Phßng kÕ to¸n) Nh×n chung t×nh h×nh hoat ®éng cña Chi nh¸nh lµ rÊt quy m« vµ chÆt chÏ vÒ tÝn dông do ®ã Ng©n hµng ch­a cã tr­êng hîp nµo cã tæn thÊt vÒ vèn. 2.3. §¸nh gi¸ chÊt l­îng ho¹t ®éng tÝn dông ngoµi quèc doanh ë NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng . 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Víi sù nç lùc cña m×nh, chi nh¸nh NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· hoµn thµnh tèt nhiÖm vô vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. §ã lµ: - N¨m 2004, tæng nguån vèn huy ®éng cña Ng©n hµng lµ 245 tû ®ång, t¨ng 51,3% so víi n¨m 2003. §Ó t¨ng nguån vèn æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· thu hót mäi nguån vèn nhµn rçi cña c¸c tÇng líp d©n c­, c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi…§iÒu nµy t¹o thuËn lîi gióp Ng©n hµng cã thÓ ®Çu t­ c¸c dù ¸n trung vµ dµi h¹n lín. - D­ nî cho vay n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, më réng ®­îc kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c lo¹i kh¸ch hµng ®Õn vay vèn Ng©n hµng; g¾n ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó kh«ng nh÷ng gióp c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n më réng s¶n xuÊt vµ kinh doanh. - B»ng viÖc cÊp tÝn dông cho khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng gi¸n tiÕp t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn lµm gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp trong x· héi. MÆc dï, c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ tÝn dông víi Chi nh¸nh ch­a nhhiÒu, nh­ng ®ã lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o thanh to¸n nî ®óng h¹n t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c tÝn dông cña Ng©n hµng. - Nî qu¸ h¹n ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh n¨m 2004 ®· gi¶m xuèng cßn 0,9 tû chiÕm 0,2 % so víi tæng d­ nî. C¸c nh©n viªn cña Ng©n hµng ®· cè g¾ng hÕt m×nh ®Ó gióp cho Ng©n hµng kh«ng cßn nî qu¸ h¹n trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Ho¹t ®éng tÝn dông lu«n lµ thÕ m¹nh cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng trong nh÷ng n¨m qua, víi møc t¨ng tr­ëng d­ nî cao vµ tû lÖ nî xÊu thÊp. §©y lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng lu«n mang l¹i hiÖu qu¶ cao vµ sÏ ®­îc NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng chó träng. Ng©n hµng ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nãi trªn lµ do mét sè nguyªn nh©n sau: - Trong quan hÖ tÝn dông víi kh¸ch hµng thuéc khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· gi¶i quyÕt cho vay nhanh chãng, kÞp thêi nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nguyªn t¾c tÝn dông, ®Æc biÖt chó ý ®Õn tÝnh an toµn vµ hiÖu qu¶ tÝn dông. - §èi víi kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông tèt víi Chi nh¸nh th× khi vay víi khèi luîng lín, Chi nh¸nh ¸p dông chÕ ®é ­u ®·i ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh, nh»m thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi Ng©n hµng. - Ngoµi ra, Ng©n hµng lu«n cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó tiÕp cËn víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµm ¨n cã hiÖu qu¶, nh»m thu hót tèi ®a nguån vèn ®Ó ®¸p øng ngµy cµng cao nhu cÇu cña kh¸ch hµng. - Ng©n hµng lu«n chó träng ®Õn c«ng t¸c thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n xin vay, lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra tr­íc, trong vµ sau khi cho vay, tõ ®ã ph©n lo¹i kh¸ch hµng nh»m cã chÝnh s¸ch phï hîp, ®¸p øng hiÖu qu¶ kinh doanh. MÆt kh¸c th«ng qua héi nghÞ kh¸ch hµng vµ trao ®æi biÖn ph¸p ®em l¹i hiÖu qu¶ cho Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. - Mét nguyªn nh©n n÷a kh«ng thÓ bá qua lµ c«ng t¸c tæ chøc vµ ®¹o t¹o ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng. §éi ngò c¸n bé cña ng©n hµng lµ nh÷ng nh©n viªn trÎ, n¨ng ®éng s¸ng t¹o, cã chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng, nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc, kh«ng ngõng häc hái kinh nghiÖm, cËp nhËt thÝch hîp víi viÖc triÓn khai c¸c s¶n phÈm míi, nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm liªn quan ®Õn ng©n hµng ®iÖn tö. - Ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cña Ng©n hµng còng thuËn lîi h¬n nhê khu vùc nµy còng ®ang tù thay ®æi theo chiÒu h­íng tÝch cùc. Nh÷ng khã kh¨n do c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®ang ®­îc th¸o gì dÇn khi c¸c luËt ®Þnh ®ang tõng b­íc hoµn thiÖn vµ phï hîp h¬n víi thùc tÕ. ChÝnh phñ còng cã nhiÒu chÝnh s¸ch nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh. 2.3.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. Qua t×m hiÓu vµ nghiªn cøu ph©n tÝch thùc tr¹ng chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹i NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng , bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu mµ Ng©n hµng ®· ®¹t ®­îc cßn cã mét sè h¹n chÕ trong c«ng t¸c cho vay ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh nh­ sau: Doanh sè cho vay vµ d­ nî ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn chiÕm tû lÖ thÊp, sè vèn cho vay chñ yÕu tËp trung cho vay ng¾n h¹n, mµ sè nî qu¸ h¹n cña Chi nh¸nh tËp trung vµo. Thùc tÕ hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã nhu cÇu vay vèn rÊt lín, trong ®ã vèn trung dµi h¹n ®Ó c¶i tiÕn thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ®Ó ®Çu t­ vµo nh÷ng dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh dµi h¹n… trong khi ®ã nhiÒu ng©n hµng kh¸c gÆp nhiÒu khã kh¨n, kh«ng thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng. Nh÷ng h¹n chÕ trªn lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau: Nguyªn nh©n kh¸ch quan: Møc ph¸t triÓn kinh tÕ cßn thÊp cña ®Þa ph­¬ng: NhiÒu chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cßn ®ang trong qu¸ tr×nh söa ®æi, hoµn thiÖn ho¸ vµ ch­a æn ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp chuyÓn h­íng kinh doanh kh«ng theo kÞp víi sù thay ®æi kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc. VÒ phÝa NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u , sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lµm sao thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng lµ mét trong nguyªn nh©n thuéc m«i tr­êng kinh tÕ. H¬n n÷a, mÆc dï cã nhiÒu tiÒm n¨ng nh­ng nÒn kinh tÕ thµnh phè H¶i Phßng ch­a cao, ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng cßn mang tÝnh thêi c¬, bÊt æn ®Þnh. Tõ sù ch­a ®ång bé cña luËt ph¸p vµ thùc thi ph¸p luËt: Nh©n tè ph¸p luËt cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng liªn quan ®Õn viÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ng©n hµng, tøc lµ nã t¹o ra m«i tr­êng vµ hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng ng©n hµng. Nh©n tè ph¸p luËt ë ®©y bao gåm tÝnh ®ång bé vµ tÝnh hÖ thèng ph¸p luËt, tÝnh ®Çy ®ñ cña c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, ®ång thêi g¾n liÒn víi viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt vµ tr×nh ®é d©n trÝ cña c¸c thµnh viªn trong céng ®ång. Tr×nh ®é h¹ch to¸n thèng kª vµ chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ch­a ®¶m yªu cÇu ®Æt ra, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh kh«ng thùc hiÖn h¹ch to¸n thèng kª theo chÕ ®é cña nhµ n­íc. ViÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan chñ qu¶n cßn láng lÎo, v× vËy sè liÖu b¸o c¸o cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh kh«ng ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc thu thËp th«ng tin, g©y ra rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng. Tõ c¸c nguyªn nh©n vÒ chÕ ®é, thÓ lÖ tÝn dông Ng©n hµng: C¬ chÕ tÝn dông lµ mét phÇn nh©n tè trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, nã chi phèi trùc tiÕp toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña ng©n hµng. NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u tiÕp tôc ®i vµo chiÒu s©u: l­îng ho¸ c¸c chØ tiªu qu¶n lý vµ qu¶n lý rñi ro tËp trung trªn c¸c lÜnh vùc: rñi ro tÝn dông, rñi ro l·i suÊt, rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n quü; ph©n tÝch vµ qu¶n lý rñi ro vÒ vèn ®Ó ®¶m b¶o c¸c tû lÖ an toµn vèn theo ®óng c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh. C¸c nguyªn nh©n tõ phÝa kh¸ch hµng: §èi víi rñi ro cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i, th× nguyªn nh©n thuéc vÒ kh¸ch hµng lu«n lµ yÕu tè rÊt lín. + N¨ng lùc tµi chÝnh cßn h¹n chÕ: §Æc ®iÓm næi bËt lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vèn tù cã cßn nhá bÐ, chñ yÕu vèn vay ng©n hµng, h¬n n÷a vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh thÊp nªn vèn vay Ng©n hµng rÊt h¹n chÕ. V× vËy, nÕu Ng©n hµng kh«ng cho vay th× s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ sÏ ¶nh h­ëng vµ ng­îc l¹i, sÏ kh«ng ®¶m b¶o an toµn vèn cña ng©n hµng, vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. + ViÖc kª khai tµi s¶n vµ vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. §©y lµ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc ph¸t tiÒn vay, phÇn lín viÖc ®Þnh gi¸, x¸c ®Þnh gi¸ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh do Héi ®ång ®Þnh gi¸ ®Þa ph­¬ng x¸c ®Þnh ( ng©n hµng kh«ng cã trong thµnh phÇn nµy) nªn x¸c ®Þnh vãn tù cã cña doanh nghiÖp nhiÒu khi kh«ng chÝnh x¸c. + N¨ng lùc tæ chøc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt kinh doanh cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ch­a cao, kh«ng ®ång ®Òu, phÇn lín nh÷ng ng­êi qu¶n lý ®Òu ®iÒu hµnh doanh nghiÖp ch­a ®µo t¹o mét c¸ch c¬ b¶n vÒ qu¶n lý, kü thuËt vµ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. V× vËy, hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng æn ®Þnh, khã kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro. + Trong s¶n xuÊt kinh doanh: C«ng nghÖ cßn cò, l¹c hËu, chÊt l­îng s¶n phÈm thÊp, gi¸ thµnh cao. V× vËy, khÈ n¨ng c¹nh tr¹nh cña s¶n phÈm kh«ng cao vµ dÔ dÉn ®Õn thua lç. Nguyªn nh©n chñ quan: - VÊn ®Ò b¶o ®¶m tiÒn vay: Còng nh­ hÇu hÕt c¸c ng©n hµng kh¸c, Chi nh¸nh coi tµi s¶n thÕ chÊp lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc khi quyÕt dÞnh cho vay, coi tµi s¶n thÕ chÊp lµ vËt thay thÕ c¸c kho¶n vay ®Õn h¹n kh«ng tr¶ ®­îc. Trong khi ®ã ®èi víi c¸c ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh, nhiÒu kh¸ch hµng ®· kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n ®¶m b¶o kho¶n vay cña m×nh. MÆt kh¸c, theo nguyªn t¾c, ng©n hµng chØ cho vay 70% gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m b¶o thÕ chÊp , nh­ng trªn thùc tÕ nhiÒu mãn vay chiÕm nhiÒu h¬n. - ViÖc quyÕt ®Þnh cho vay vµ chÊt l­îng c¸c kho¶n vay phô thuéc nhiÒu vµo c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña c¸n bé tÝn dông. Cã thÓ nãi ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn Ng©n hµng lµ ®éi ngò c¸n bé cã chuyªn m«n, tr×nh ®é còng nh­ kinh nghiÖm v÷ng vµng, tuy nhiªn kh«ng thÓ tr¸nh khái viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n cßn gÆp sai sãt. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ngoµi quèc doanh ë NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng 1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng tÝn dông ngoµi quèc doanh cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng . Qua thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt lµ 2004, NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· rót ra ®­îc nh÷ng thµnh c«ng, h¹n chÕ vµ bµi häc kinh nghiÖm cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña Ng©n hµng. §Ó ngµy cµng thùc hiÖn tèt h¬n chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh trong giai ®o¹n míi, Chi nh¸nh NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng cÇn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. ChÊt l­îng tÝn dông chÝnh lµ sù ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Chi nh¸nh. §Þnh h­íng trong c«ng t¸c tÝn dông ngoµi quèc doanh ë NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng tËp trung vµo mét sè môc tiªu sau: N¨m 2004 më ra mét triÓn väng tèt ®Ñp, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®øng tr­íc nh÷ng c¬ héi lín, tiÕp cËn ®­îc nhiÒu thÞ tr­êng nh­ vËy, ViÖt Nam sÏ ph¶i c¾t gi¶m 775 dßng thuÕ nhËp khÈu theo khu«n khæ AFTA vµ Trung Quèc ®ang trë thµnh ®èi thñ hÕt søc nÆng ký ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu h¬n n÷a ®Ó kh«ng ®Ó mÊt thÞ phÇn ngay t¹i ViÖt Nam. MÆt kh¸c, viÖc thùc hiÖn hiÑp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü vµ nh÷ng cam kÕt cña ViÖt Nam khi gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ WTO còng ®Æt ra cho NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u nh÷ng thö th¸ch míi. V× vËy NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng x¸c ®Þnh ph¶i tËp trung cao ®é c¸c nguån lùc ®Ó thÝch nghi víi t×nh h×nh, nhiÖm vô ®Æt ra. - Nghiªn cøu n¾m ch¾c t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc, ®­a ra nh÷ng s¸ch l­îc phï hîp cho tõng thêi kú, tr¸nh nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu cã tÝnh chu kú cña nÒn kinh tÕ, ®­a Ng©n hµng ph¸t triÓn l©u dµi. - Chó ý vÊn ®Ò nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh, t×m ra ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña hä, tõ ®ã x©y dùng chiÕn l­îc c¹nh tranh phï hîp cho ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. - TiÕp tôc më réng cho vay ®èi víi nhòng kh¸ch hµng cã dù ¸n kh¶ thi, c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm nh»m gi÷ v÷ng vµ n©ng cao chÊt l­îng d­ nî. §Ó lµm ®­îc viÖc nµy ®ßi hái c«ng t¸c tiÕp thÞ kh«ng chØ thùc hiÖn ë giai ®o¹n t×m kiÕm, më réng kh¸ch hµng mµ ph¶i diÔn ra trong suèt qu¸ tr×nh phôc vô kh¸ch hµng, trong tõng nghiÖp vô, tõng c¸n bé giao dÞch. - Quan t©m h¬n n÷a tíi c¸c doanh nghiÖp, tiÕn hµnh ph©n tÝch kü kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, tõng b­íc kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña chÊt luîng tÝn dông ngoµi quèc doanh ë NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng : gi¶m tû lÖ nî qu¸ h¹n, ®iÒu chØnh c¬ cÊu l·i cho vay… vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña hä ®Ó ®Çu t­ vèn, bëi v× hä chÝnh lµ tiÒm n¨ng lín cÇn quan t©m khai th¸c. - TiÕp tôc thùc hiÖn sù chØ ®¹o cña NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u vÒ viÖc ®Èy m¹nh xö lý nî tån ®äng cßn l¹i, nh»m gi¶m bít g¸nh nÆng vÒ tµi chÝnh, ®ång thêi t¹o vèn h÷u dông cho Ng©n hµng. 2. Mét sè kiÕn nghÞ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ë NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng 2.1. KiÕn nghÞ víi Chi nh¸nh NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng Tõ nh÷ng ®Þnh h­íng trªn, cã thÓ ®Æt ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi khu vùc ngoµi quèc doanh nh­ sau: Theo xu h­íng chung cña nÒn kinh tÕ, cïng víi qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, khi ®ã vai trß cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ kh«ng thÓ phñ nhËn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. ChÝnh v× nh÷ng lý do ®ã ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cÇn cã sù chØ ®¹o s¸t sao. Sau ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ nµy. 2.1.1. N©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n. Thùc hiÖn ®óng quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n, n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n tr­íc khi quyÕt ®Þnh cho vay lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i thu thËp th«ng tin tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, ®èi chiÕu kiÓm tra nguån th«ng tin ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña nguån th«ng tin thu nhËn ®­îc, xö lý c¸c th«ng tin ®ã ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng. Trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, c¸n bé Ng©n hµng ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh kh¸ch hµng xin vay ë nh÷ng vÊn ®Ò sau: - T­ c¸ch ph¸p lý: §ã lµ viÖc c¨n cø vµo c¸c v¨n b¶n, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cho phÐp thµnh lËp. - Qua c¸c b¸o c¸o th­êng kú cña doanh nghiÖp kÕt hîp víi sù thanh tra, gi¸m s¸t cña c¸n bé chuyªn m«n ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - VÒ vÊn ®Ò tµi s¶n thÕ chÊp: Chi nh¸nh cÇn ph¶i xem xÐt tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña dù ¸n. §©y lµ yÕu tè dù phßng khi s¶y ra rñi ro tÝn dông vµ lµ mét vÊn ®Ò cÇn sù quan t©m h¬n n÷a tõ phÝa Ng©n hµng. - VÒ thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ cña ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh: §©y lµ kh©u chñ chèt vµ quan träng bËc nhÊt ®èi víi ng©n hµng nh»m ®¹t hiÖu qu¶ mong muèn còng nh­ phßng tr¸nh rñi ro. Trong khi µans ®Ò tµi s¶n thÕ chÊp ®ang cßn nhiÒu v­íng m¾c, th× viÖc c¨n cø vµo tÝnh hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt. V× vËy, ®ßi hái c¸n bé tÝn dông ph¶i thùc sù cã n¨ng lùc, kinh nghiÖm ®¸nh gi¸ xem xÐt tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n trªn toµn bé ph­¬ng diÖn kü thuËt, tµi chÝnh, kinh tÕ x· héi vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao tr­íc khi ®­a ra quyÕt ®Þnh. 2.1.2. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t tr­íc, trong vµ sau khi cho vay. N©ng cao vai trß cña c«ng t¸c thanh tra, kiÓm so¸t lµ yªu cÇu hÕt søc quan träng nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng cho vay, do ®ã khi ng©n hµng muèn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh th× vai trß cña c«ng t¸c thanh tra, kiÓm so¸t ph¶i ®­îc n©ng lªn ë møc t­¬ng xøng. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, gi¸m s¸t vèn vay, Ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ møc ®é tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy rÊt cÇn thiÕt v× trong suèt qu¸ tr×nh sö dông vèn vay, ho¹t ®éng kh¸ch hµng cã thÓ béc lé nhiÒu vÊn ®Ò. V× thÕ, ®ßi hái ph¶i gi¸m s¸t th­êng xuyªn, theo dâi kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro ®Ó cã biÖn ph¸p ®èi phã kÞp thêi, gi¶m thiÓu tæn thÊt trong ®Çu t­ tÝn dông. Trong thùc tÕ, viÖc gi¸m s¸t vèn vay cña Ng©n hµng l¹i phô thuéc vµo kh¶ n¨ng, tr×nh ®é vµ ®iÒu kiÖn cña tõng c¸n bé tÝn dông. NhÊt lµ trong t×nh h×nh hiÖn nay, khi mµ b¸o c¸o sè liÖu cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh th­êng cã ®é tin cËy thÊp th× viÖc gi¶i quyÕt th«ng tin sÏ cßn nhiÒu lóng tóng. V× vËy ph¶i t¨ng c­êng ho¹t ®éng gi¸m s¸t vèn vay ®èi víi kh¸ch hµng trong mäi thêi ®iÓm. 2.1.3. Thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro. Rñi ro lµ vÊn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái trong bÊt cø mét ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh nµo. §Æc biÖt trong kinh doanh tiÒn tÖ cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i, xuÊt ph¸t tõ ®Æc tr­ng ho¹t ®éng kinh doanh thùc hiÖn trªn mét diÖn rÊt réng, rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, phøc t¹p cã liªn quan hÇu hÕt tíi tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh doanh trong nÒn kinh tÕ, v× vËy yÕu tè rñi ro lu«n rÊt lín. Thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro lµ ho¹t ®éng hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt ®èi víi mäi ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao vµ chÊt l­îng tÝn dông tèt. §èi víi NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng tr­íc hÕt cÇn thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p sau: Nghiªn cøu vµ h×nh thµnh c¸c ®¶m b¶o tÝn dông ch¾c ch¾n; n©ng cao chÊt l­îng th«ng tin ®Ò phßng rñi ro. 2.1.4. Coi träng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé nh©n viªn Con ng­êi lµ nh©n tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh trong mäi ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi nãi chung vµ ho¹t ®éng cho vay nãi riªng. V× vËy kÕt qu¶ ho¹t ®éng cho vay phô thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô, tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé nh©n viªn. Do vËy, ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông th× ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé nh©n viªn chÝnh lµ mét gi¶i ph¸p rÊt quan träng vµ cã gi¸ trÞ trong mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña Ng©n hµng. Muèn vËy, ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé tÝn dông; cã c¬ chÕ th­ëng ph¹t ®èi víi c¸n bé nh©n viªn trong ng©n hµng… 2.2. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ n­íc. §iÒu hµnh linh ho¹t c¸c quy chÕ qu¶n lý vÜ m«: Trong khu«n khæ c¸c quy ®Þnh vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh, tÝn dông, vÊn ®Ò thùc sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn trong chÝnh s¸ch tÝn dông cña toµn hÖ thèng ng©n hµng. C¸c quy ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn cho vay cßn ph©n biÖt ®èi xö nh­ vÒ tµi s¶n thÕ chÊp, møc l·i suÊt cho vay. Møc l·i suÊt cho vay ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn mang tÝnh ¸p ®Æt vµ cao h¬n so víi khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc. V× vËy, ®Ó khuyÕn khÝch kinh tÕ ngoµi quèc doanh vay vèn ng©n hµng th× NHNN nªn xem xÐt ®Ó ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh linh ho¹t vµ b×nh ®¼ng h¬n. C¶i thiÖn thñ tôc hµnh chÝnh: NHNN ph¶i ®­a ra biÖn ph¸p ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, gi¶m bít thñ tuc nhÊt lµ thñ tôc cho vay. H­íng gi¶i quyÕt lµ kÕt hîp nhiÒu yÕu tè trong mét yªu cÇu. Nh÷ng vÊn ®Ò mµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hoÆc c¸c ®Þnh chÕ kh¸c ®· nªu th× kh«ng nªn ®­a vµo. ViÖc ban hµnh hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng, ®ång bé vµ linh ho¹t ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ngµy cµng cao cña kinh tÕ thÞ tr­êng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, NHNN cÇn rµ so¸t l¹i c¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh ®Ó chÝnh söa, bæ sung cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. 2.3. KiÕn nghÞ ®èi víi kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng cho vay cã hiÖu qu¶ hay kh«ng phô thuéc rÊt lín vµo ng­êi sö dông vèn vay, v× thÕ kh¸ch hµng cÇn quan t©m vµ t«n träng c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ tÝn dông NHTM. MÆt kh¸c, mét trong c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tÝn dông lµ ph¶i cã hiÖu qu¶, hiÖu qña cña tiÒn vay ®èi víi kh¸ch hµng chÝnh lµ kh¶ n¨ng sinh lêi, hiÖu qu¶ tµi chÝnh vµ x· héi cña tiÒn vay mµ kh¸ch thu ®­îc khi sö dông. V× vËy, ®Çu tiªn kh¸ch hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh… vµ c¸c th«ng tin kh¸c vÒ dù ¸n gióp cho NHTM mét lÇn n÷a thÈm ®Þnh l¹i hiÖu qu¶ cña dù ¸n. Trong qu¸ tr×nh sö dông tiÒn vay, kh¸ch hµng ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu tÝn dông ®Ò ra, nh­: sö dông ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi t­îng, b¸o c¸o ®Çy ®ñ t×nh h×nh sö dông vèn vay trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng hoÆc khi cã khã kh¨n ®Ó Ng©n hµng cã h­íng gióp ®ì kh¸ch hµng xö lý. KÕt luËn Tõ khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn m¹nh lµ vèn, ®Æc biÖt lµ vèn vay ng©n hµng. Ho¹t ®éng cho vay cho vay t¹i NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt vÒ vèn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ s¶n xuÊt kinh doanh. Vµ thùc tÕ ®· chøng minh kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®· sö dông vèn vay cã môc ®Ých, ®em l¹i lîi nhuËn cao, tr¶ nî ®óng h¹n cho ng©n hµng. Tuy nhiªn, chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy vÉn ch­a hoµn toµn ®¶m b¶o, cßn cã nh÷ng tån t¹i. Tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng tÝn dông t¹i Ng©n hµng, bµi viÕt ®· nªu lªn nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ vµ nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ nµy. Tõ ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®èi víi NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng vµ nh÷ng kiÕn nghÞ ®èi víi nh÷ng c¬ quan cã liªn quan ®Ó cïng gi¶i quyÕt, nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong thêi gian tíi. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn Ngäc Minh cïng toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn NHTM Cæ phÇn ¸ ch©u H¶i Phßng ®· nhiÖt t×nh giòp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.