Luận văn Giải pháp phát triển hoạt động thanh toán tại chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Láng Hạ

Ën lÖnh vµ ng­êi nhËn lÖnh nhÊt thiÕt ph¶i cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng B”. NghÜa lµ, ®Ó thùc hiÖn chuyÓn tiÒn Nî, c¸c bªn kh¸ch hµng ph¶i ký hîp ®ång chuyÓn Nî vµ th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho c¸c ng©n hµng liªn quan lµm c¬ së chÊp nhËn chuyÓn tiÒn Nî cho kh¸ch hµng. §Ó thuËn tiÖn h¬n cho kh¸ch hµng, Tæng gi¸m ®èc NHNo&PTNT ViÖt Nam quy ®Þnh “§èi víi c¸c kho¶n chuyÓn tiÒn Nî thanh to¸n sÐc chuyÓn tiÒn, th­ tÝn dông, sÐc b¶o chi, thanh to¸n thÎ do NHNo&PTNT ph¸t hµnh ®­îc mÆc nhiªn coi nh­ chuyÓn tiÒn Nî cã ñy quyÒn (kh«ng cÇn hîp ®ång chÊp nhËn chuyÓn tiÒn Nî)”. Quy ®Þnh nµy ®· gióp cho kh¸ch hµng gi¶m ®­îc thñ tôc trong thanh to¸n. Tæng gi¸m ®èc NHNo&PTNT ViÖt Nam cßn quy ®Þnh phÝ ®­îc thu ®Þnh kú hµng th¸ng ®èi víi ®¬n vÞ më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng chø kh«ng thu theo mãn nh­ ®èi víi chuyÓn tiÒn c¸ nh©n. 2.2.2.2. Ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ Trong c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n qua ng©n hµng hiÖn nay, thanh to¸n bï trõ lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n rÊt c¬ b¶n vµ th­êng xuyªn cña c¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông trªn ®Þa bµn c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ n­íc. Ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é l­u th«ng tiÒn tÖ, ®¶m b¶o thanh to¸n an toµn, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn tËp trung vèn thanh to¸n cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc t¹i ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. T¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹, ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt c¶ vÒ sè mãn thanh to¸n vµ doanh sè thanh to¸n. N¨m 2000, sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ ®¹t 9.997 mãn, chiÕm 63,8% tæng sè mãn thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. N¨m 2001, sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc nµy ®¹t 16.130 mãn, chiÕm 60,7% tæng sè mãn thanh to¸n qua chi nh¸nh, so víi n¨m 2000 t¨ng 6.133 mãn, ®¹t 161,3%. Tuy sè mãn thanh to¸n cã t¨ng lªn nh­ng do sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö t¨ng tíi 4.499 mãn nªn tû träng sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ gi¶m ®i so víi n¨m 2000. Sang n¨m 2002, tû träng sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ tiÕp tôc gi¶m xuèng cßn 58,7% do chØ t¨ng 2.558 mãn so víi n¨m 2001, ®¹t 18.688 mãn. Tuy tû träng sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ gi¶m qua c¸c n¨m nh­ng tû träng doanh sè thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc nµy liªn tôc t¨ng. N¨m 2000, tû träng doanh sè thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc nµy lµ 50,3%, ®¹t 1.905.534 triÖu ®ång th× ®Õn n¨m 2001 ®· lµ 59,7%, ®¹t 4.490.057 triÖu ®ång. So víi n¨m 2000, doanh sè thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ n¨m 2001 t¨ng 2.584.523 triÖu ®ång, ®¹t 235,6%. Sang n¨m 2002, doanh sè thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc nµy t¨ng thªm 1.949.413 triÖu ®ång so víi n¨m 2001, ®¹t 6.439.470 triÖu ®ång, chiÕm 61% tæng doanh sè thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. Nh­ vËy, sè mãn vµ doanh sè thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt trong sè c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. Mét trong nh÷ng ­u thÕ cña chi nh¸nh lµ ®­îc n»m trªn ®Þa bµn Hµ Néi, trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa cña c¶ n­íc. Thu nhËp còng nh­ tr×nh ®é cña ng­êi d©n Hµ Néi cao h¬n so víi c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, giao dÞch mua b¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng trªn ®Þa bµn còng diÔn ra rÊt s«i ®éng. Do ®ã, nhu cÇu thanh to¸n qua ng©n hµng t¹i Hµ Néi t­¬ng ®èi lín. Nhu cÇu thanh to¸n gi÷a kh¸ch hµng cña chi nh¸nh víi c¸c kh¸ch hµng t¹i c¸c chi nh¸nh kh¸c trªn ®Þa bµn Hµ Néi kh¸ lín. V× thÕ, sè l­îng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ t¹i chi nh¸nh lu«n chiÕm tû träng cao. Trong suèt thêi gian ho¹t ®éng, chi nh¸nh lu«n ®¶m b¶o sè d­ thanh to¸n bï trõ (kho¶ng 10 tû ®ång), ch­a ph¶i vay Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Ó thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ. Tuy nhiªn, tû träng sè mãn thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ l¹i liªn tôc gi¶m qua c¸c n¨m, tõ 63,8% n¨m 2000 xuèng cßn 60,7% n¨m 2001 vµ 58,7% n¨m 2002. Nguyªn nh©n lµ do ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ t¹i chi nh¸nh kh«ng cßn lµ ph­¬ng thøc tèi ­u n÷a khi mµ c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng ph¸t triÓn, c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸c ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n. Cho ®Õn nay, c«ng t¸c thanh to¸n bï trõ t¹i chi nh¸nh vÉn ®­îc tæ chøc vµ thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh sè 181/Q§-NH ngµy 10/10/1991 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc. §ã lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ giÊy hay bï trõ thñ c«ng. Hµng ngµy, nh©n viªn phßng kÕ to¸n ph¶i thùc hiÖn hai phiªn bï trõ s¸ng vµ chiÒu t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc. ViÖc chøng tõ ph¶i ®­îc giao nhËn trùc tiÕp gi÷a c¸c ng©n hµng t¹i phiªn thanh to¸n bï trõ rÊt mÊt thêi gian. Kh¸ch hµng ph¶i ®îi ®Õn phiªn thanh to¸n bï trõ míi ®­îc thanh to¸n. Do mçi ngµy chØ cã hai phiªn thanh to¸n bï trõ nªn kh¸ch hµng ph¶i ®îi kh¸ l©u ®Ó ®­îc thanh to¸n, g©y ø ®äng vèn trong thanh to¸n. Kh«ng nh÷ng thÕ, thanh to¸n bï trõ giÊy cßn ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. Cã nh÷ng h«m khèi l­îng chøng tõ kh«ng nhiÒu nh­ng hä vÉn ph¶i mÊt mét ngµy hai lÇn lªn Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Ó thanh to¸n bï trõ. Sù ra ®êi cña hÖ thèng thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö liªn ng©n hµng, mét phÇn cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng, ®· kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trªn. Tuy nhiªn, ®Õn nay chi nh¸nh vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö. Nh­ chóng ta ®· biÕt, ngµy 2/5/2002, hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng ®· chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng. Sè d­ tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña c¸c chi nh¸nh ®­îc tËp trung vÒ héi së ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ thµnh viªn chØ cÇn më mét tµi kho¶n tiÒn göi duy nhÊt t¹i Së giao dÞch Ng©n hµng Nhµ n­íc. HÖ thèng gåm ba cÊu phÇn: luång thanh to¸n gi¸ trÞ cao, luång thanh to¸n gi¸ trÞ thÊp vµ xö lý quyÕt to¸n vèn. Luång thanh to¸n gi¸ trÞ thÊp, cßn gäi lµ hÖ thèng thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö liªn ng©n hµng, xö lý c¸c kho¶n thanh to¸n cã gi¸ trÞ d­íi 500 triÖu ®ång. Kh¸c víi thanh to¸n bï trõ thñ c«ng chØ cã mét ®Õn hai phiªn giao dÞch trong ngµy, bï trõ theo hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng sÏ liªn tôc thùc hiÖn trong ngµy víi c¸c “phiªn” ®­îc tÝnh b»ng gi©y. Nh÷ng lÖnh thanh to¸n cã ®ñ sè d­ hoÆc h¹n møc nî rßng theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc sÏ ®­îc thùc hiÖn vµ chuyÓn ngay cho ng­êi thô h­ëng. Thêi gian diÔn ra kh«ng qu¸ 10 gi©y. ViÖc quyÕt to¸n vèn gi÷a c¸c ng©n hµng thµnh viªn kh«ng diÔn ra ®ång thêi víi lÖnh thanh to¸n mµ ®­îc thùc hiÖn vµo nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ ®Ó tæng hîp sè ph¶i tr¶ hoÆc ph¶i thu cho tõng thµnh viªn. KÕt qu¶ bï trõ sÏ ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c thµnh viªn t­¬ng øng më t¹i Së giao dÞch Ng©n hµng Nhµ n­íc. So víi thanh to¸n bï trõ thñ c«ng, tèc ®é thanh to¸n qua hÖ thèng thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö liªn ng©n hµng t¨ng lªn rÊt nhiÒu. NHNo&PTNT ViÖt Nam lµ mét trong sè 7 thµnh viªn cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng. Chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ còng ®· tham gia vµo hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng nh­ng ®Õn nay vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö. V× vËy, c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n cña chi nh¸nh vÉn ph¶i mét ngµy hai lÇn lªn Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Ó thanh to¸n bï trõ. 2.2.2.3. Ph­¬ng thøc thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc Thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc ®­îc ¸p dông thanh to¸n gi÷a hai chi nh¸nh kh¸c ng©n hµng vµ kh¸c ®Þa bµn. T¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹, ®©y lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n cã tû träng sè mãn còng nh­ doanh sè thanh to¸n thÊp nhÊt. N¨m 2000, sè mãn thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc ®¹t 1.614 mãn, chiÕm 10,3% tæng sè mãn thanh to¸n t¹i chi nh¸nh, víi doanh sè thanh to¸n ®¹t 1.034.216 triÖu ®ång, chiÕm 27,3% tæng doanh sè thanh to¸n. N¨m 2001, sè mãn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc nµy ®¹t 1.887 mãn, chiÕm 7,1% tæng sè mãn thanh to¸n t¹i chi nh¸nh, t¨ng 273 mãn so víi n¨m 2000, øng víi 16,9%. Doanh sè thanh to¸n n¨m 2001 ®¹t 1.090.550 triÖu ®ång, chiÕm 14,5% tæng doanh sè thanh to¸n, t¨ng 56.334 triÖu ®ång so víi n¨m 2000, øng víi 5,4%. Sang n¨m 2002, tû träng sè mãn thanh to¸n vµ doanh sè thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Òu t¨ng lªn, mét phÇn nhê sù ra ®êi cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng vµo ngµy 2/5/2002. Sè mãn thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc n¨m 2002 t¹i chi nh¸nh t¨ng 596 mãn so víi n¨m 2001, øng víi 32%, ®¹t 2.483 mãn, chiÕm 7,8% tæng sè mãn thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. Doanh sè thanh to¸n theo ph­¬ng thøc nµy còng t¨ng lªn 672.387 triÖu ®ång so víi n¨m 2001, ®¹t 1.762.937 triÖu ®ång, chiÕm 16,7% tæng doanh sè thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. Nh­ vËy, so víi hai ph­¬ng thøc thanh to¸n néi bé vµ thanh to¸n bï trõ t¹i chi nh¸nh, ph­¬ng thøc thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc chiÕm tû träng thÊp nhÊt c¶ vÒ sè mãn vµ doanh sè thanh to¸n. Tû träng sè mãn vµ doanh sè thanh to¸n theo ph­¬ng thøc nµy kh«ng æn ®Þnh mµ gi¶m m¹nh vµo n¨m 2001, sau ®ã l¹i t¨ng nhÑ vµo n¨m 2002. Së dÜ sè l­îng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc kh«ng nhiÒu lµ do ph­¬ng thøc nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ. Thø nhÊt lµ thêi gian thanh to¸n theo ph­¬ng thøc nµy khi ch­a ¸p dông hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng cßn chËm. Khi thùc hiÖn thanh to¸n theo ph­¬ng thøc nµy, mäi kho¶n thanh to¸n ph¶i qua chi nh¸nh Ng©n hµng Nhµ n­íc tØnh, thµnh phè, qua nhiÒu kh©u h¹ch to¸n ë nhiÒu chi nh¸nh ng©n hµng nªn lu©n chuyÓn chøng tõ bÞ chËm l¹i, g©y ®äng vèn cho kh¸ch hµng. Thø hai lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy lµm ph©n t¸n vèn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i do c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i chia sÎ vèn ë c¸c tµi kho¶n tiÒn göi t¹i c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng Nhµ n­íc. V× thÕ, tµi s¶n Cã sinh lêi cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i gi¶m vµ sinh lêi gi¶m theo. Sù ra ®êi cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng ®· kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trªn. Thêi gian thanh to¸n ®­îc rót ng¾n xuèng cßn vµi gi©y. Nh­ ®· giíi thiÖu ë trªn, nh÷ng lÖnh thanh to¸n thuéc luång thanh to¸n gi¸ trÞ thÊp (d­íi 500 triÖu ®ång) ®­îc thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö, cßn nh÷ng lÖnh thanh to¸n thuéc luång thanh to¸n gi¸ trÞ cao (tõ 500 triÖu ®ång trë lªn) vµ lÖnh chuyÓn tiÒn khÈn sÏ ®­îc thùc hiÖn quyÕt to¸n tæng tøc thêi t¹i Trung t©m thanh to¸n quèc gia. §èi víi lÖnh thanh to¸n thuéc luång gi¸ trÞ cao vµ lÖnh chuyÓn tiÒn khÈn, sau khi ng­êi phª duyÖt thùc hiÖn duyÖt lÖnh, nÕu tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc ®ñ sè d­, hÖ thèng sÏ tù ®éng xö lý vµ h¹ch to¸n ghi Nî tµi kho¶n ®¬n vÞ tr¶ tiÒn vµ ghi Cã tµi kho¶n ®¬n vÞ nhËn. ViÖc thùc hiÖn h¹ch to¸n rÊt nhanh chãng, chÝnh x¸c chØ trong 10 gi©y. Tr­êng hîp lÖnh thanh to¸n qu¸ sè d­ cßn ®­îc thùc hiÖn thÊu chi theo quy ®Þnh cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng cßn lo bÞ ph©n t¸n vèn do sè d­ tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña c¸c chi nh¸nh ®­îc tËp trung vÒ héi së ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ thµnh viªn chØ cÇn më mét tµi kho¶n tiÒn göi duy nhÊt t¹i Së giao dÞch Ng©n hµng Nhµ n­íc. NHNo&PTNT ViÖt Nam lµ mét trong sè 7 thµnh viªn cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng. Chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ còng ®­îc tham gia vµo hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu. V× thÕ, tû träng sè mãn vµ doanh sè thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc t¹i chi nh¸nh ®· t¨ng lªn trong n¨m 2002. 2.2.3. Nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ cña ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh 2.2.3.1. Thµnh tùu Trong thêi gian qua, ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ ®· cã nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng khÝch lÖ. Ho¹t ®éng thanh to¸n t¨ng nhanh c¶ vÒ quy m« vµ doanh sè. Tõ 15.669 mãn n¨m 2000 víi doanh sè 3.788.338 triÖu ®ång, 26.574 mãn n¨m 2001 víi doanh sè 7.521.033 triÖu ®ång ®Õn 31.836 mãn n¨m 2002 víi doanh sè 10.556.508 triÖu ®ång. Doanh sè thanh to¸n n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc phÇn nµo ®· nãi lªn c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh ngµy cµng ®­îc c¶i tiÕn. Th¸i ®é phôc vô cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n tËn t×nh vµ cëi më ®· lµm vui lßng kh¸ch ®Õn võa lßng kh¸ch ®i. ý thøc ®­îc nhiÖm vô kinh doanh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, nh÷ng n¨m qua phßng KÕ to¸n – ng©n quü ®· bè trÝ c¸n bé thay phiªn nhau giao dÞch vµo ngµy thø 7 vµ ph©n ca trùc ®Õn 18h ®Ó ®¸p øng nhu cÇu giao dÞch cña kh¸ch hµng. Víi khèi l­îng thanh to¸n rÊt lín, c¸c c¸n bé trong phßng ®· cã nhiÒu cè g¾ng, lu«n nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc, h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, cËp nhËt nh÷ng kho¶n tiÒn ®i ®Õn trong ngµy, gi¶m tèi ®a phiÒn hµ cho kh¸ch hµng trong kh©u thanh to¸n. ChÝnh nhê nh÷ng nç lùc trªn mµ chi nh¸nh ®· vµ ®ang thu hót ®­îc ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng sö dông dÞch vô thanh to¸n. N¨m 2000, chi nh¸nh cã 1.875 kh¸ch hµng më tµi kho¶n, trong ®ã cã 345 kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp vµ 1.521 kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n. N¨m 2001, chi nh¸nh cã 2.100 tµi kho¶n, gåm 400 tµi kho¶n doanh nghiÖp vµ 1.700 tµi kho¶n c¸ nh©n. N¨m 2002, sè tµi kho¶n ®· t¨ng lªn, ®Æc biÖt lµ tµi kho¶n c¸ nh©n, ®¹t 2.427 tµi kho¶n c¸ nh©n vµ 605 tµi kho¶n doanh nghiÖp. L·nh ®¹o NHNo&PTNT còng rÊt quan t©m tíi ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh, ®· trang bÞ thªm c¸c m¸y tr¹m, m¸y chñ, m¸y tÝnh x¸ch tay… cho phßng KÕ to¸n – ng©n quü ®Ó t¨ng tèc ®é thanh to¸n vµ triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh øng dông tin häc míi, t¹o lßng tin vµ thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi chi nh¸nh ngµy cµng nhiÒu. Phßng còng liªn hÖ víi trung t©m tin häc ®Ó ®µo t¹o l¹i 100% c¸n bé trong phßng biÕt sö dông m¸y tÝnh, vËn hµnh thµnh th¹o c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm giao dÞch t¹i chç. C¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng ngõng n©ng cao ý thøc häc hái lÉn nhau trong c«ng viÖc ®Ó mäi ng­êi th¹o mét viÖc, biÕt nhiÒu viÖc. 2.2.3.2. H¹n chÕ Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc, ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n. H×nh thøc thanh to¸n b»ng ñy nhiÖm thu cßn thÊp c¶ vÒ sè mãn vµ doanh sè thanh to¸n. H×nh thøc thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông, sÐc ®Þnh møc vµ sÐc chuyÓn tiÒn kh«ng cßn ®­îc kh¸ch hµng lùa chän. H×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ t¹i chi nh¸nh cßn triÓn khai chËm.Tû träng sè mãn vµ doanh sè thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cßn kh¸ cao. Ph­¬ng thøc thanh to¸n bï trõ ®iÖn tö víi nhiÒu tiÖn Ých nh­ng chi nh¸nh vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn. Tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn nh÷ng khã kh¨n chung ®èi víi ho¹t ®éng thanh to¸n cña c¶ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i n­íc ta. - T©m lý ­a thÝch tiÒn mÆt cña nh©n d©n ta tõ ngµn ®êi nay lµ rµo c¶n kh«ng dÔ xãa bá. Thu nhËp cña ®¹i bé phËn d©n c­ cßn thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh. Tr×nh ®é cña ng­êi d©n ch­a cao nªn cßn e ng¹i khi ph¶i tiÕp cËn víi c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng. Trong khi ®ã, c¸c ng©n hµng l¹i ch­a ®Ò ra ®­îc chiÕn l­îc kh¸ch hµng thÝch hîp, ch­a cã biÖn ph¸p tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o th­êng xuyªn, s©u réng c¸c tiÖn Ých cña viÖc thanh to¸n qua ng©n hµng tíi d©n c­ trong x· héi. - Cho ®Õn nay, Nhµ n­íc vÉn ch­a ban hµnh luËt sÐc. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, thanh to¸n b»ng sÐc lµ mét h×nh thøc thanh to¸n phæ biÕn trªn thÕ giíi ngay c¶ khi xuÊt hiÖn h×nh thøc thanh to¸n míi hiÖn ®¹i h¬n nh­ thanh to¸n b»ng thÎ. ViÖt Nam còng ®ang nç lùc ph¸t triÓn h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ. Nh­ng nh×n chung, nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ ë n­íc ta ph¶i mÊt mét thêi gian dµi n÷a míi cã thÓ ph¸t triÓn ®Çy ®ñ do nÒn kinh tÕ cßn nghÌo. V× thÕ, hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai l©u dµi, thanh to¸n b»ng sÐc vÉn ®­îc coi lµ h×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu ë n­íc ta. MÆc dï ®­îc coi lµ h×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu nh­ng do ch­a cã luËt sÐc nªn h×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc cßn ch­a ph¸t triÓn. NhÊt lµ ®èi víi sÐc c¸ nh©n, mét lo¹i sÐc cã nhiÒu rñi ro, do ch­a cã luËt sÐc nªn c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn e ng¹i trong viÖc ph¸t hµnh. Quy ®Þnh hiÖn nay vÒ ph¹m vi thanh to¸n b»ng sÐc cßn h¹n hÑp. Ngay c¶ víi sÐc b¶o chi, mÆc dï ®· ®­îc ng©n hµng b¶o chi sÐc ®¶m b¶o thanh to¸n nh­ng còng ch­a ®­îc ¸p dông trong thanh to¸n trªn ph¹m vi toµn quèc. Ph¹m vi ¸p dông h¹n hÑp phÇn nµo lµm gi¶m sè l­îng thanh to¸n b»ng sÐc. - Mét sè h×nh thøc thanh to¸n cßn bÞ quy ®Þnh qu¸ kh¾t khe, thñ tôc thanh to¸n cßn r­êm rµ nªn ch­a thu hót nhiÒu kh¸ch hµng sö dông. §iÓn h×nh lµ h×nh thøc thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông. Thñ tôc më vµ thanh to¸n th­ tÝn dông hÕt søc phøc t¹p, quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ rÊt vßng vÌo, g©y chËm trÔ trong thanh to¸n. Nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n th­ tÝn dông còng hÕt søc chÆt chÏ. Ng­êi mua ph¶i l­u ký tiÒn vµo mét tµi kho¶n riªng ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n th­ tÝn dông. Møc tiÒn tèi thiÓu cña mét th­ tÝn dông lµ 10 triÖu ®ång. TiÒn göi ®¶m b¶o th­ tÝn dông l¹i kh«ng ®­îc h­ëng l·i. Mçi th­ tÝn dông chØ dïng ®Ó tr¶ cho mét ng­êi thô h­ëng. Nh­ vËy, ®Ó thanh to¸n víi nhiÒu b¹n hµng, ng­êi mua ph¶i më nhiÒu th­ tÝn dông. §iÒu nµy khiÕn hä kh«ng nh÷ng mÊt thêi gian mµ cßn bÞ ®äng vèn lín. Ngoµi h×nh thøc thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông, h×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc ®Þnh møc còng cã nh÷ng h¹n chÕ t­¬ng tù. V× thÕ mµ hai h×nh thøc thanh to¸n nµy kh«ng cßn ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng. - C¬ së h¹ tÇng ®¶m b¶o cho hÖ thèng thanh to¸n qua ng©n hµng cßn yÕu vµ thiÕu do ®iÒu kiÖn kinh tÕ n­íc ta cßn nghÌo, vèn ®Çu t­ cho c¬ së vËt chÊt cßn khiªm tèn. §Õn nay, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng cßn ch­a thÓ triÓn khai dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ do chi phÝ cho ph¸t hµnh thÎ, mua m¸y ®äc thÎ rÊt lín. Mét sè Ýt ng©n hµng ®· triÓn khai dÞch vô thanh to¸n thÎ nh­ng sè l­îng m¸y ®äc thÎ cßn Ýt, chñ yÕu ®­îc ®Æt t¹i nh÷ng n¬i cã nhiÒu ng­êi sö dông, nh­: s©n bay, siªu thÞ, kh¸ch s¹n… MÆc dï ph­¬ng thøc thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng ®· ®­îc triÓn khai, gióp cho viÖc thanh to¸n diÔn ra nhanh chãng, an toµn vµ chÝnh x¸c nh­ng cßn rÊt nhiÒu ng©n hµng ch­a ®­îc tham gia, mét phÇn lµ do ch­a cã ®ñ m¸y vi tÝnh theo tiªu chuÈn mµ Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· quy ®Þnh. Chi nh¸nh cã mét sè h¹n chÕ sau: - Chi nh¸nh cßn ch­a tÝch cùc trong viÖc tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o s©u réng tíi ng­êi d©n vÒ tiÖn Ých còng nh­ néi dung c¸c h×nh thøc thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. - Do ®Æc thï kinh doanh cña chi nh¸nh nªn viÖc bè trÝ thêi gian häc tËp c¸c v¨n b¶n chÕ ®é cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh ch­a ®­îc th­êng xuyªn. Do ®ã, viÖc gi¶i thÝch chÕ ®é cho kh¸ch hµng ®èi víi c¸n bé míi ®«i lóc cßn lóng tóng, lµm gi¶m lßng tin ë kh¸ch hµng. - Do t×nh h×nh kinh doanh t¨ng tr­ëng ®ßi hái ph¶i më réng mµng l­íi nªn phßng KÕ to¸n – ng©n quü ph¶i th­êng xuyªn ®µo t¹o, båi d­ìng nghiÖp vô cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n ®Ó ®­a ra c¸c bµn vµ c¸c phßng giao. Do ®ã, phßng KÕ to¸n - ng©n quü lu«n ®ãn nhËn c¸n bé míi, trong khi sè c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n cò n¾m b¾t s©u vÒ nghiÖp vô cßn l¹i rÊt Ýt nªn rÊt khã kh¨n cho viÖc triÓn khai nghiÖp vô thanh to¸n míi vµ triÓn khai dù ¸n ng©n hµng thÕ giíi s¾p tíi. - ViÖc øng dông c«ng nghÖ míi t¹i chi nh¸nh cßn nhiÒu h¹n chÕ do tr×nh ®é tin häc cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n cßn nhiÒu bÊt cËp so víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tiªn tiÕn kh¸c. Chi nh¸nh ®· thµnh lËp tæ ®iÖn to¸n trùc thuéc phßng KÕ to¸n - ng©n quü song ch­a cã c¸n bé chuyªn s©u vÒ c«ng t¸c tin häc nªn cßn nhiÒu khã kh¨n trong viÖc triÓn khai øng dông ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm t¹i chi nh¸nh. - §a sè c¸n bé c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n phßng KÕ to¸n - ng©n quü tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cßn yÕu. NghiÖp vô ®µo t¹o kÕ to¸n ng©n hµng chiÕm tû lÖ thÊp. Nh­ vËy, tr×nh ®é cña ®a sè c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cßn yÕu vÒ nghiÖp vô, tin häc vµ ngo¹i ng÷ nªn g©y khã kh¨n cho viÖc triÓn khai dÞch vô thanh to¸n thÎ. - Ngoµi ra, vèn ®Çu t­ cho chi nh¸nh cßn Ýt còng lµm chËm viÖc triÓn khai dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ t¹i chi nh¸nh do chi phÝ ph¸t hµnh thÎ, l¾p ®Æt m¸y chÊp nhËn thÎ rÊt cao. Ch­¬ng 3 Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ 3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ Trong thêi gian tíi, ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh sÏ ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc nµy xuÊt ph¸t tõ nhiÒu sù kiÖn, nh­: qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ ngµy cµng t¨ng, hÖ thèng ph¸p luËt trong n­íc ®ang ®­îc x©y dùng hoµn chØnh, c«ng nghÖ ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh vµ s¶n phÈm ng©n hµng ngµy cµng ®a d¹ng. Kinh tÕ n­íc ta ®ang tõng b­íc thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn cña AFTA, triÓn khai hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü. ViÖt Nam ®ang ®µm ph¸n ®Ó ®­îc gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi. Xu h­íng tù do hãa tµi chÝnh vµ më cöa ng©n hµng cña nÒn kinh tÕ lµ mét thùc tÕ. Tr­íc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc sÏ ph¶i ®èi mÆt, chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ ®· ®Ò ra ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh nh­ sau: - Thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua chi nh¸nh. - Më réng dÞch vô míi nh»m ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. - §Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®æi míi c«ng nghÖ ng©n hµng ®Ó hiÖn ®¹i hãa c«ng t¸c thanh to¸n, thùc hiÖn thanh to¸n nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ an toµn. - §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n th«ng th¹o nghiÖp vô, giái tin häc, ngo¹i ng÷ ®Ó nhanh chãng tiÕp cËn c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i. - X©y dùng ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n cã phong c¸ch giao dÞch v¨n minh lÞch sù ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc thu hót kh¸ch hµng. - N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña chi nh¸nh trong t­¬ng lai gÇn víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi. - Thu nhËp tõ dÞch vô thanh to¸n t¨ng 20-25%. §Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng ®· ®Ò ra, chi nh¸nh ph¶i triÓn khai rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p, ®ång thêi ph¶i cã ®­îc sù hç trî tõ phÝa NHNo&PTNT, Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Nhµ n­íc. 3.2. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ 3.2.1. X©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc kh¸ch hµng phï hîp nh»m thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua chi nh¸nh - Bé phËn Marketing cña chi nh¸nh ph¶i thu thËp vµ ph©n tÝch ®Çy ®ñ th«ng tin thÞ tr­êng. Trªn cã së ®ã, ph¶i ®­a ra chiÕn l­îc kh¸ch hµng phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua chi nh¸nh. - Chi nh¸nh ph¶i tÝch cùc tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o nh÷ng tiÖn Ých cña viÖc më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua ng©n hµng, h­íng dÉn cô thÓ néi dung cña c¸c s¶n phÈm, dÞch vô thanh to¸n (nh­ ®iÒu kiÖn ¸p dông, ph¹m vi ¸p dông, quy tr×nh thñ tôc…) th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ ®µi, b¸o, truyÒn h×nh, qua b¨ngr«n, tê r¬i… §©y ph¶i lµ viÖc lµm th­êng xuyªn, liªn tôc chø kh«ng ®­îc qua loa, ®¹i kh¸i mang tÝnh h×nh thøc theo ®ît. - Chi nh¸nh nªn khuyÕn m·i kh¸ch hµng b»ng c¸ch göi quµ l­u niÖm ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn giao dÞch vµ cã sè d­ b×nh qu©n trªn tµi kho¶n æn ®Þnh nh©n kû niÖm c¸c ngµy lÔ lín trong n¨m hay vµo c¸c ngµy kû niÖm thµnh lËp chi nh¸nh, hoÆc khuyÕn m·i b»ng c¸ch më c¸c ®ît rót th¨m tróng th­ëng cho kh¸ch hµng cã tµi kho¶n. §©y chØ lµ nh÷ng mãn quµ nhá nh­ng rÊt cã ý nghÜa, mang l¹i cho kh¸ch hµng niÒm vui vµ sù tin t­ëng vµo chi nh¸nh. 3.2.2. Chi nh¸nh cÇn c¶i tiÕn c¸ch lµm hiÖn nay cña m×nh vÒ chuyÓn tiÒn c¸ nh©n theo h­íng thuËn lîi h¬n ®Ó thu hót kh¸ch hµng chuyÓn tiÒn qua chi nh¸nh ë n­íc ta, chuyÓn tiÒn c¸ nh©n qua ng©n hµng lµ viÖc ng­êi chuyÓn tiÒn nép tiÒn mÆt hoÆc trÝch tµi kho¶n ë chi nh¸nh nµy, tr¶ cho ng­êi thô h­ëng ë chi nh¸nh kh¸c, cïng mét ng©n hµng. Theo mÉu lÖnh chuyÓn tiÒn ®ang ¸p dông trong NHNo&PTNT, c¸c chi nh¸nh ph¸t lÖnh ph¶i ghi râ môc ®Þa chØ/sè CMND cña ng­êi nhËn lÖnh (ng­êi thô h­ëng) trong tr­êng hîp ng­êi thô h­ëng kh«ng cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. Nh­ vËy, ng­êi chuyÓn tiÒn ph¶i biÕt giÊy tê tïy th©n cña ng­êi thô h­ëng nh­: sè chøng minh nh©n d©n, ngµy cÊp, n¬i cÊp. Quy ®Þnh nµy g©y trë ng¹i cho ng­êi chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng trong tr­êng hîp kh«ng biÕt tr­íc giÊy tê tïy th©n cña ng­êi thô h­ëng. Kh«ng nh÷ng thÕ, c¸c chi nh¸nh ph¸t lÖnh th­êng kh«ng ghi râ ®Þa chØ, chØ ghi sè chøng minh nh©n d©n cña ng­êi thô h­ëng nªn khi nhËn ®­îc lÖnh chuyÓn tiÒn, chi nh¸nh nhËn lÖnh kh«ng thÓ b¸o cho ng­êi thô h­ëng ®Õn nhËn tiÒn mµ ng­êi thô h­ëng ph¶i tù ®Õn chi nh¸nh hoÆc liªn l¹c qua ®iÖn tho¹i ®Ó n¾m ®­îc th«ng tin. §©y lµ t×nh huèng th­êng gÆp, g©y tèn thêi gian, chi phÝ vµ phiÒn to¸i cho ng­êi thô h­ëng. ChÝnh v× lý do nµy khiÕn cho chuyÓn tiÒn qua b­u ®iÖn víi thñ tôc ®¬n gi¶n, nhanh chãng ®· thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n so víi chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng dï phÝ dÞch vô cao h¬n. §Ó thu hót kh¸ch hµng chuyÓn tiÒn qua chi nh¸nh, chi nh¸nh cÇn ph¶i cã sù thay ®æi trong viÖc lËp lÖnh chuyÓn tiÒn. Khi ®ãng vai trß lµ chi nh¸nh ph¸t lÖnh, chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ ph¶i ghi râ ®Þa chØ vµ sè ®iÖn tho¹i (nÕu cã) cña ng­êi thô h­ëng. Khi ®ãng vai trß lµ chi nh¸nh nhËn lÖnh, chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ ph¶i ®Ò nghÞ chi nh¸nh ph¸t lÖnh ghi râ ®Þa chØ ng­êi thô h­ëng, kÌm sè ®iÖn tho¹i (nÕu cã). Khi nhËn ®­îc lÖnh chuyÓn tiÒn, chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ ph¶i th«ng b¸o ngay cho ng­êi thô h­ëng ®Õn nhËn tiÒn. Khi ®Õn chi nh¸nh, ng­êi thô h­ëng chØ ph¶i xuÊt tr×nh chøng minh nh©n d©n. C¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cã thÓ kiÓm tra thªm b»ng c©u hái “Ai chuyÓn tiÒn cho anh/chÞ?”, nÕu kh¸ch hµng tr¶ lêi ®óng sÏ nhËn ®­îc tiÒn. ChØ cÇn thay ®æi chi tiÕt nhá trªn, ch¾c ch¾n chi nh¸nh sÏ thu hót thªm ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyÓn tiÒn c¸ nh©n. 3.2.3. Chi nh¸nh cÇn chuÈn bÞ s½n sµng cho viÖc triÓn khai dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ NHNo&PTNT ViÖt Nam tõ n¨m 2000 ®· thùc hiÖn tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn vµo tµi kho¶n vµ cho sö dông thÎ ATM ®Ó rót tiÒn sö dông dÇn. Tuy vËy, t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹, h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ míi ®ang trong giai ®o¹n chuÈn bÞ triÓn khai. §Ó h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ sím ®­îc ®­a vµo ¸p dông, chi nh¸nh cÇn nhanh chãng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: Chi nh¸nh ph¶i h­íng dÉn cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh ®Ó hä lµm quen vµ thùc hiÖn thµnh th¹o nghiÖp vô thanh to¸n thÎ. TiÕp tôc n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, tin häc vµ ngo¹i ng÷ cña hä ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i nh­ thÎ. Chi nh¸nh ph¶i tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi vÒ néi dung vµ tiÖn Ých cña h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ ®Ó h­íng sù chó ý cña mäi ng­êi vÒ s¶n phÈm míi nµy, gióp hä lµm quen dÇn víi nã. Khi nghiÖp vô thanh to¸n b»ng thÎ ®­îc triÓn khai, chi nh¸nh cÇn th«ng b¸o réng r·i qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ ®µi, b¸o, truyÒn h×nh, qua b¨ngr«n, tê r¬i… ®Ó mäi ng­êi ®­îc biÕt. Tr­íc tiªn, chi nh¸nh cho nh©n viªn cña m×nh sö dông thÎ ®Ó rót tiÒn l­¬ng tõ tµi kho¶n thay v× dïng giÊy lÜnh tiÒn mÆt nh­ tr­íc ®©y. 3.2.4. Më réng thªm c¸c s¶n phÈm, dÞch vô thanh to¸n míi ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng - Chi nh¸nh cÇn tiÕp cËn víi c¸c doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn dÞch vô chi tr¶ tiÒn l­¬ng cho c¸n bé nh©n viªn qua chi nh¸nh. Qua ®ã, chi nh¸nh kh«ng chØ t¨ng sè l­îng tµi kho¶n doanh nghiÖp mµ cßn t¨ng sè l­îng tµi kho¶n c¸ nh©n. Tõ ®ã, ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh sÏ ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh. C¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n cã thÓ ñy nhiÖm cho chi nh¸nh thanh to¸n c¸c kho¶n chi cã tÝnh ®Þnh kú nh­ tiÒn ®iÖn, n­íc, b¶o hiÓm, nhµ ë, thuÕ…. Hµng th¸ng, thay v× göi hãa ®¬n ®Õn tõng doanh nghiÖp, c¸ nh©n, c¸c c¬ quan nh­ B­u ®iÖn Hµ néi, c«ng ty §iÖn lùc, c«ng ty Kinh doanh n­íc s¹ch Hµ néi, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm... sÏ göi trùc tiÕp ®Õn chi nh¸nh nhê thu hé tiÒn. Kh«ng chØ h×nh thøc thanh to¸n b»ng ñy nhiÖm chi, ñy nhiÖm thu sÏ t¨ng mµ c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c nh­ sÐc, thÎ còng t¨ng theo. - Chi nh¸nh cã thÓ thùc hiÖn dÞch vô chuyÓn tiÒn theo ®Þnh kú, vÝ dô nh­ kh¸ch hµng cã con häc ®¹i häc, hµng th¸ng ®Ò nghÞ ng©n hµng chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh vµo mét ngµy Ên ®Þnh cho con. - Chi nh¸nh cã thÓ thùc hiÖn nghiÖp vô m«i giíi, trung gian thanh to¸n trong c¸c giao dÞch mua b¸n bÊt ®éng s¶n vµ c¸c tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín qua tµi kho¶n ng©n hµng. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, chi nh¸nh cã thÓ cho vay bï ®¾p phÇn thiÕu hôt. 3.2.5. N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n - C¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng chØ ph¶i hiÓu biÕt c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ c«ng t¸c thanh to¸n mµ cßn ph¶i n¾m v÷ng chñ tr­¬ng, luËt ph¸p cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ cña ngµnh. Cã nh­ vËy hä míi x©y dùng ®­îc ®Þnh h­íng ho¹t ®éng thanh to¸n ®óng ®¾n, tr¸nh ®­îc nh÷ng sai ph¹m trong c«ng t¸c thanh to¸n, tr¸nh ®­îc nh÷ng lóng tóng trong viÖc gi¶i thÝch chÕ ®é cho kh¸ch hµng, t¹o lßng tin ë kh¸ch hµng. V× vËy, chi nh¸nh cÇn tæ chøc cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n häc vµ n¾m v÷ng c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é, quy ®Þnh cña §¶ng, Nhµ n­íc còng nh­ cña ngµnh ®Ò ra. - Chi nh¸nh ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n. HiÖn nay, sè c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cã 22 ng­êi, trong ®ã 13 ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng (chiÕm 59%), 5 ng­êi cã tr×nh ®é trung cÊp (chiÕm 23%) vµ 4 ng­êi ch­a qua ®µo t¹o nghiÖp vô (chiÕm 18%). Nh­ vËy, sè c¸n bé ch­a ®­îc ®µo t¹o nghiÖp vô chuyªn m«n cßn cao, chiÕm tíi 18%. Chi nh¸nh cÇn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian cho nh÷ng c¸n bé nµy tham gia häc c¸c khãa häc vÒ ng©n hµng t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é. §Þnh kú, chi nh¸nh cÇn tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i cho c¸n bé vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n. Khi cã nh÷ng thay ®æi trong nghiÖp vô, chi nh¸nh cÇn nhanh chãng më líp h­íng dÉn hoÆc cö c¸n bé ®i häc ®Ó tiÕp thu nghiÖp vô míi. Cã nh­ vËy, ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh míi ®¶m b¶o nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ an toµn cho kh¸ch hµng. - Chi nh¸nh cÇn tiÕp tôc båi d­ìng cho c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n nh÷ng kiÕn thøc vÒ tin häc vµ ngo¹i ng÷. Trong ®iÒu kiÖn c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng ph¸t triÓn, nhiÒu s¶n phÈm thanh to¸n hiÖn ®¹i ra ®êi, nÕu c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n chØ giái nghiÖp vô th«i th× ch­a ®ñ. Ngµy nay, hÇu hÕt ho¹t ®éng thanh to¸n ®Òu cã sù øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. Mµ ®Ó tiÕp cËn ®­îc c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i cña thÕ giíi, c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n ph¶i cã tr×nh ®é tin häc vµ ngo¹i ng÷ tèt. V× thÕ, viÖc båi d­ìng tin häc, ngo¹i ng÷ cho hä sÏ hç trî hä rÊt nhiÒu trong viÖc thÝch nghi víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c s¶n phÈm thanh to¸n. - §Æc biÖt, chi nh¸nh ph¶i ®µo t¹o c¸n bé chuyªn s©u vÒ lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin ng©n hµng. Nh÷ng c¸n bé nµy kh«ng chØ hiÓu biÕt thuÇn tóy vÒ kü thuËt th«ng tin mµ ph¶i hiÓu biÕt c¶ néi dung c¸c dÞch vô thanh to¸n. - C¨n cø vµo n¨ng lùc, tr×nh ®é cña c¸n bé, chi nh¸nh ph¶i ph©n c«ng c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng cña tõng ng­êi ®Ó mäi ng­êi ph¸t huy tèt n¨ng lùc cña b¶n th©n. - Chi nh¸nh ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao phong c¸ch giao dÞch cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n víi kh¸ch hµng, ®¶m b¶o t¸c phong giao dÞch v¨n minh, lÞch sù ®Ó t¹o lßng tin cho kh¸ch hµng. - Chi nh¸nh cÇn gi¸o dôc cho mäi c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n hiÓu r»ng hä ph¶i lao ®éng cã kû luËt, nÒ nÕp, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc ®­îc giao. Hä cßn ph¶i ®oµn kÕt gióp ®ì lÉn nhau trong c«ng viÖc, ng­êi ®i tr­íc ph¶i d×u d¾t ng­êi ®i sau. Cã nh­ vËy chi nh¸nh míi x©y dùng ®­îc tËp thÓ ®oµn kÕt, v÷ng m¹nh, hoµn thµnh tèt c«ng t¸c thanh to¸n. 3.3. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNo&PTNT, Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Nhµ n­íc 3.3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNo&PTNT - NHNo&PTNT cÇn ban hµnh kÞp thêi c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn c«ng t¸c thanh to¸n ®i ®«i víi viÖc th­êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t nh»m n©ng cao tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña tõng tËp thÓ, c¸ nh©n lµm c«ng t¸c thanh to¸n. - NHNo&PTNT cÇn x©y dùng vµ quy ®Þnh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn b¶o mËt vµ an toµn trong thanh to¸n cña hÖ thèng NHNo&PTNT phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng thanh to¸n. - NHNo&PTNT cÇn tÝch cùc hç trî cho chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ nhanh chãng triÓn khai dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ. §Ó h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ sím ®­îc ®­a vµo ¸p dông t¹i chi nh¸nh, NHNo&PTNT cÇn nhanh chãng hoµn thiÖn phÇn mÒm thanh to¸n thÎ trong hÖ thèng. §ång thêi, NHNo&PTNT ph¶i dµnh mét nguån vèn thÝch ®¸ng cho chi nh¸nh trang bÞ m¸y mãc phôc vô cho quy tr×nh thanh to¸n thÎ, nh­ c¸c m¸y ®äc thÎ vµ nghiªn cøu ®Æt m¸y t¹i nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn giao dÞch thuËn lîi, an toµn. - NHNo&PTNT cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ­u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n më tµi kho¶n vµ thanh to¸n t¹i c¸c chi nh¸nh cña ng©n hµng. Nh­: + NÕu c¸ nh©n më tµi kho¶n vµ thanh to¸n t¹i c¸c chi nh¸nh cña ng©n hµng sÏ ®­îc chi nh¸nh cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c lo¹i Ên chØ, chøng tõ miÔn phÝ. Khi sö dông c¸c dÞch vô thanh to¸n sÏ ®­îc chi nh¸nh gi¶m phÝ. + T¨ng møc l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña d©n c­ cao h¬n møc ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp. + §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, NHNo&PTNT cã thÓ cho phÐp c¸c chi nh¸nh ­u ®·i l·i suÊt cho vay khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay. Nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i nµy sÏ thu hót ngµy cµng nhiÒu c¸ nh©n më tµi kho¶n vµ thanh to¸n t¹i c¸c chi nh¸nh cña NHNo&PTNT, trong ®ã cã chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹. - NHNo&PTNT cÇn cã sù thay ®æi trong quy ®Þnh ®èi víi viÖc chuyÓn tiÒn c¸ nh©n. Theo mÉu lÖnh chuyÓn tiÒn ®ang ¸p dông trong NHNo&PTNT, c¸c chi nh¸nh ph¸t lÖnh ph¶i ghi râ môc §Þa chØ/Sè CMND cña ng­êi nhËn lÖnh (ng­êi thô h­ëng) trong tr­êng hîp ng­êi thô h­ëng kh«ng cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. Nh­ vËy, ng­êi chuyÓn tiÒn ph¶i biÕt giÊy tê tïy th©n cña ng­êi thô h­ëng nh­: sè chøng minh nh©n d©n, ngµy cÊp, n¬i cÊp. Quy ®Þnh nµy g©y trë ng¹i cho ng­êi chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng trong tr­êng hîp kh«ng biÕt tr­íc giÊy tê tïy th©n cña ng­êi thô h­ëng. HiÖn nay, mÉu lÖnh chuyÓn tiÒn cña Ng©n hµng Nhµ n­íc cã ghi §Þa chØ (hoÆc sè, thêi gian, n¬i cÊp GCMND/Hé chiÕu). NghÜa lµ ng­êi chuyÓn tiÒn kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i biÕt giÊy tê tïy th©n cña ng­êi thô h­ëng khi ®· biÕt râ ®Þa chØ cña hä. ThiÕt nghÜ, NHNo&PTNT còng kh«ng nªn b¾t buéc ng­êi chuyÓn tiÒn ph¶i ghi râ sè, thêi gian, n¬i cÊp chøng minh nh©n d©n cña ng­êi thô h­ëng khi ®· biÕt ®Þa chØ cña hä. Nh­ vËy sÏ thuËn lîi h¬n cho ng­êi chuyÓn tiÒn qua NHNo&PTNT. Nhê ®ã chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ nãi riªng vµ c¸c chi nh¸nh cña NHNo&PTNT nãi chung sÏ thu hót thªm ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyÓn tiÒn. - NHNo&PTNT cÇn nhanh chãng xóc tiÕn viÖc ph¸t hµnh sÐc c¸ nh©n ®Ó h×nh thøc thanh to¸n nµy cã thÓ triÓn khai t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ nãi riªng vµ c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT nãi chung. H×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc c¸ nh©n ®· ®­îc quy ®Þnh tõ n¨m 1993 trong quyÕt ®Þnh sè 236-Q§-NH1 nh­ng ®Õn nay NHNo&PTNT vÉn ch­a ph¸t hµnh sÐc c¸ nh©n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mét bé phËn d©n c­ ®· cã thu nhËp cao, nhu cÇu giao dÞch thanh to¸n c¸ nh©n cña hä ngµy cµng t¨ng. Thùc tÕ nµy ®ßi hái NHNo&PTNT cÇn nhanh chãng ph¸t hµnh sÐc c¸ nh©n ®Ó thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua chi nh¸nh, tËn dông ®­îc nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­. Tr­íc m¾t, NHNo&PTNT cã thÓ chän ra nh÷ng kh¸ch hµng ®ang më tµi kho¶n t¹i c¸c chi nh¸nh cña ng©n hµng cã thu nhËp cao, æn ®Þnh lµm thÝ ®iÓm cho viÖc ph¸t hµnh sÐc c¸ nh©n. Nh÷ng kh¸ch hµng sö dông sÐc c¸ nh©n sÏ ®­îc h­ëng nhiÒu ­u ®·i, nh­: t¨ng l·i suÊt tiÒn göi thanh to¸n, gi¶m phÝ thanh to¸n…Tõ mét bé phËn d©n c­ sö dông sÐc c¸ nh©n ch¾c ch¾n sÏ cã ¶nh h­ëng lan réng vµ kÝch thÝch nhu cÇu thanh to¸n qua ng©n hµng nãi chung vµ thanh to¸n qua NHNo&PTNT nãi riªng cña bé phËn d©n c­ kh¸c. - NHNo&PTNT cÇn chó träng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ®æi míi c«ng nghÖ phôc vô ho¹t ®éng thanh to¸n trong toµn ng©n hµng. NHNo&PTNT ph¶i tËp trung vèn cho viÖc x©y dùng hÖ thèng thanh to¸n míi hiÖn ®¹i, ®ñ ®iÒu kiÖn tiÕp nhËn vµ chuyÓn t¶i c¸c lÖnh thanh to¸n ®i vµ ®Õn mét c¸ch nhanh nhËy, chÝnh x¸c vµ an toµn cao. Trong ®ã cÇn chó ý: c«ng nghÖ th«ng tin, m¸y mãc thiÕt bÞ võa ®¶m b¶o tÝnh hiÖn ®¹i ®­¬ng thêi võa ph¶i tÝnh ®Õn hÖ thèng më cho t­¬ng lai nh»m xö lý kÕt nèi cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tiÕp theo. - NHNo&PTNT ph¶i x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm võa ®¶m b¶o tÝnh hiÖn ®¹i ngang tÇm víi tr×nh ®é thÕ giíi võa ph¶i ®¶m b¶o phï hîp víi tr×nh ®é c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n cña ng©n hµng, phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi ViÖt Nam nh»m sö dông mét c¸ch h÷u hiÖu, gi¶m bít phÇn l·ng phÝ vÒ vèn. - NHNo&PTNT thùc hiÖn nèi m¹ng vi tÝnh víi c¸c ng©n hµng kh¸c ®Ó cã thÓ giao dÞch trùc tiÕp, rót ng¾n thêi gian thanh to¸n. Tõng b­íc thùc hiÖn thÝ ®iÓm nèi m¹ng víi kh¸ch hµng, tr­íc hÕt lµ víi kh¸ch hµng lín, cã uy tÝn ®Ó thùc hiÖn viÖc giao dÞch t¹i nhµ. Tõ ®ã, ng©n hµng chñ ®éng vµ dÔ dµng cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ liªn quan cho kh¸ch hµng nh­ t×nh h×nh ho¹t ®éng thanh to¸n cña kh¸ch hµng, sè d­ tµi kho¶n, l·i suÊt, tû gi¸ vµ nhiÒu th«ng tin kh¸c. 3.3.2. KiÕn nghÞ ®èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc - Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn x©y dùng vµ ban hµnh hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cã hiÖu lùc cao ®Ó t¹o m«i tr­êng ph¸p lý v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng thanh to¸n. §Æc biÖt, ho¹t ®éng thanh to¸n ngµy nay ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu d­íi h×nh thøc thanh to¸n ®iÖn tö nªn Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý cho c¸c giao dÞch ®iÖn tö. - Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn c¶i tiÕn quy ®Þnh hiÖn nay ®èi víi h×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc chuyÓn kho¶n theo h­íng thuËn tiÖn h¬n cho ng­êi sö dông. Nh­ chóng ta ®· biÕt, sÐc chuyÓn kho¶n cã ­u ®iÓm ®èi víi ng­êi tr¶ tiÒn do thñ tôc thanh to¸n ®¬n gi¶n, ng­êi tr¶ tiÒn kh«ng ph¶i ký quü ®¶m b¶o thanh to¸n nh­ng còng cã nh­îc ®iÓm lµ dÔ bÞ ph¸t hµnh qu¸ sè d­, g©y thiÖt h¹i cho ng­êi thô h­ëng. Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn cho phÐp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cho kh¸ch hµng vay thanh to¸n khi hä ph¸t hµnh sÐc chuyÓn kho¶n qu¸ sè d­. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i ®èi t­îng nµo còng ®­îc vay thanh to¸n sÐc chuyÓn kho¶n mµ chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh tèt, cã uy tÝn trong quan hÖ thanh to¸n. Víi nh÷ng kh¸ch hµng cã nhu cÇu vµ héi ®ñ ®iÒu kiÖn, ng©n hµng vµ kh¸ch hµng sÏ ký kÕt hîp ®ång quy ®Þnh râ l·i suÊt, h¹n møc vµ thêi h¹n vay thanh to¸n sÐc chuyÓn kho¶n. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh møc l·i suÊt ph¹t ph¸t hµnh qu¸ h¹n møc cho vay vµ ph¹t tr¶ chËm thËt cao trong tr­êng hîp kh¸ch hµng ph¸t hµnh sÐc v­ît qu¸ h¹n møc cho vay thanh to¸n. ViÖc cho vay thanh to¸n sÐc chuyÓn kho¶n ch¾c ch¾n sÏ khuyÕn khÝch mäi ng­êi sö dông h×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc chuyÓn kho¶n nhiÒu h¬n v× c¶ ng­êi tr¶ tiÒn, ng­êi thô h­ëng vµ ng©n hµng cïng cã lîi. + §èi víi ng­êi thô h­ëng, khi nép sÐc vµo ng©n hµng, nÕu ng­êi tr¶ tiÒn ph¸t hµnh sÐc chuyÓn kho¶n qu¸ sè d­ nh­ng vÉn thuéc h¹n møc cho vay thanh to¸n th× ng­êi thô h­ëng vÉn ®­îc thanh to¸n ngay mµ kh«ng ph¶i ®îi cho ®Õn khi tµi kho¶n cña ng­êi tr¶ tiÒn ®ñ tiÒn thanh to¸n. Do ®ã, hä kh«ng ph¶i chÞu rñi ro ®äng vèn. + §èi víi ng­êi tr¶ tiÒn, viÖc ®­îc vay thanh to¸n sÏ gióp hä ®¶m b¶o uy tÝn víi ng­êi thô h­ëng. Trong giao dÞch mua b¸n, ®«i khi chØ v× mét kho¶n chi ®ét xuÊt cã thÓ khiÕn ng­êi tr¶ tiÒn thiÕu tiÒn thanh to¸n sÐc chuyÓn kho¶n. Sè tiÒn v­ît qu¸ sè d­ cã thÓ rÊt nhá nh­ng ng­êi tr¶ tiÒn sÏ bÞ ph¹t cßn ng­êi thô h­ëng sÏ bÞ ®äng vèn. ViÖc chËm tr¶ sÏ lµm gi¶m uy tÝn cña ng­êi tr¶ tiÒn ®èi víi ng­êi thô h­ëng. Trong tr­êng hîp nµy, cho vay thanh to¸n gióp cho viÖc thanh to¸n diÔn ra thuËn lîi, kÞp thêi, ®¶m b¶o uy tÝn cho ng­êi tr¶ tiÒn.VÒ phÝa ng­êi tr¶ tiÒn, mÆc dï ph¶i tr¶ l·i cao cho kho¶n vay “nãng” nh­ng vÉn cã t©m lý tho¶i m¸i h¬n nhiÒu so víi viÖc bÞ ph¹t ph¸t hµnh qu¸ sè d­ vµ ph¹t tr¶ chËm. ViÖc cho vay thanh to¸n kh«ng hÒ khuyÕn khÝch kh¸ch hµng ph¸t hµnh qu¸ sè d­ v× l·i suÊt cho vay thanh to¸n vµ l·i suÊt ph¹t khi ph¸t hµnh qu¸ h¹n møc cho vay sÏ ®­îc quy ®Þnh ë møc cao. + §èi víi ng©n hµng, khi ¸p dông cho vay thanh to¸n, ng©n hµng sÏ kÕt hîp ®­îc nghiÖp vô thanh to¸n vµ nghiÖp vô tÝn dông. ViÖc cho vay thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn víi h¹n møc vµ thêi h¹n nhÊt ®Þnh nªn ng©n hµng hoµn toµn cã thÓ chñ ®éng ®­îc vÒ vèn. ¸p dông h×nh thøc nµy, ng©n hµng cã thÓ thu l·i cao nhê kho¶n tiÒn cho vay “nãng” mµ vÉn gi÷ ®­îc quan hÖ tèt ®Ñp víi c¶ ng­êi tr¶ tiÒn vµ ng­êi thô h­ëng. - Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng sö dông sÐc b¶o chi vµ më réng ph¹m vi ¸p dông cña h×nh thøc thanh to¸n nµy. Ng­îc víi sÐc chuyÓn kho¶n, sÐc b¶o chi cã ­u ®iÓm ®èi víi ng­êi thô h­ëng do hä lu«n ®­îc ng©n hµng ®¶m b¶o vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n nh­ng l¹i cã nh­îc ®iÓm ®èi víi ng­êi tr¶ tiÒn do hä ph¶i l­u ký tiÒn ®¶m b¶o thanh to¸n sÐc b¶o chi mµ kh«ng ®­îc h­ëng l·i. §Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng sö dông h×nh thøc thanh to¸n b»ng sÐc b¶o chi nhiÒu h¬n, Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn cho phÐp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tr¶ l·i cho sè tiÒn l­u ký. §©y lµ viÖc lµm g©y tèn kÐm cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­ng hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. Nh­ chóng ta ®· biÕt, t¹i c¸c n­íc ph¸t triÓn, tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña kh¸ch hµng kh«ng ®­îc tr¶ l·i. Nh­ng ë ViÖt Nam, ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n qua ng©n hµng, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vÉn ®ang thùc hiÖn tr¶ l·i cho tiÒn göi kh«ng kú h¹n. V× vËy, trong hoµn c¶nh sÐc b¶o chi cßn Ýt ®­îc sö dông t¹i ViÖt Nam, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vÉn cã thÓ thùc hiÖn tr¶ l·i cho sè tiÒn l­u ký nh»m thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng thanh to¸n b»ng sÐc b¶o chi. Ngoµi ra, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn më réng ph¹m vi thanh to¸n cña sÐc b¶o chi, cho phÐp sÐc b¶o chi ®­îc sö dông ®Ó thanh to¸n trong ph¹m vi toµn quèc do sÐc b¶o chi ®· ®­îc ng©n hµng b¶o chi sÐc ®¶m b¶o thanh to¸n. - Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh linh ho¹t h¬n ®èi víi h×nh thøc thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng ¸p dông h×nh thøc nµy trong thanh to¸n néi ®Þa. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông lµ mét h×nh thøc thanh to¸n rÊt an toµn ®èi víi c¶ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n thÕ nh­ng tõ l©u ®· kh«ng ®­îc kh¸ch hµng lùa chän do nh÷ng quy ®Þnh qu¸ chÆt chÏ. §Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng ¸p dông h×nh thøc thanh to¸n nµy, Ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ h¹ thÊp møc tiÒn tèi thiÓu cña mçi th­ tÝn dông, cho phÐp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tr¶ l·i cho sè tiÒn l­u ký ®¶m b¶o thanh to¸n th­ tÝn dông. Ngoµi ra, Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn më réng ph¹m vi thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông ra toµn quèc do th­ tÝn dông ®· ®­îc ng©n hµng më th­ cam kÕt thanh to¸n. - Tr­íc m¾t, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî cho c¸c thµnh viªn ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tham gia hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng ®Ó tÊt c¶ ng©n hµng th­¬ng m¹i nhanh chãng ®­îc tham gia vµo hÖ thèng nµy. HiÖn nay, hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng míi ®­îc thùc hiÖn ë s¸u tØnh, thµnh phè lín lµ Hµ Néi, Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng, §µ N½ng, CÇn Th¬ vµ Kh¸nh Hßa. NhiÒu chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi ë ViÖt nam, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn quy m« lín ®· nép ®¬n, nh­ng ch­a trë thµnh thµnh viªn. Do ®ã, mçi ngµy cã kho¶ng 1.000 tû ®ång ch­a chuyÓn qua hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng, ch­a ph¸t huy cao ®é c«ng suÊt cña hÖ thèng nµy. Khi hÖ thèng nµy ®­îc triÓn khai trong toµn quèc, viÖc thanh to¸n vèn cña chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ víi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng kh¸c sÏ diÔn ra thuËn lîi h¬n. HiÖn nay, khi cÇn thanh to¸n vèn víi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng ch­a tham gia hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö liªn ng©n hµng, chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ vÉn ph¶i ¸p dông ph­¬ng thøc thanh to¸n truyÒn thèng, lµm gi¶m tèc ®é thanh to¸n. - Theo quy ®Þnh vÒ thanh to¸n ®iÖn tö, mäi chøng tõ ®iÖn tö sau khi ®· dïng ®Ó h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ thanh to¸n ph¶i ®­îc chuyÓn hãa thµnh chøng tõ giÊy vµ nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ký x¸c nhËn trªn chøng tõ giÊy. §Ó gi¶m bít l­ît ký trªn chøng tõ giÊy, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn nghiªn cøu ®Ó chuyÓn hãa ch÷ ký ®iÖn tö thµnh ch÷ ký tay khi chuyÓn hãa chøng tõ ®iÖn tö ra chøng tõ giÊy. - Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i tiÕp tôc thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ thanh to¸n qua ng©n hµng. Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i cã biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch tiÕp nhËn c¸c nguån vèn tµi trî cña n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ cña Ng©n hµng ThÕ giíi. Tõ c¸c nguån tµi trî nµy, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ­u tiªn ®Çu t­ vèn cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin vµ øng dông vµo ho¹t ®éng thanh to¸n, tõng b­íc hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n quèc gia theo h­íng tù ®éng hãa, t¹o nÒn t¶ng kü thuËt ®Ó më réng dÞch vô thanh to¸n trong d©n c­ vµ toµn x· héi. 3.3.3. KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc - Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh luËt sÐc. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, thanh to¸n b»ng sÐc lµ mét h×nh thøc thanh to¸n phæ biÕn trªn thÕ giíi ngay c¶ khi xuÊt hiÖn h×nh thøc thanh to¸n míi hiÖn ®¹i h¬n nh­ thanh to¸n b»ng thÎ. ViÖt Nam còng ®ang nç lùc ph¸t triÓn h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ. Nh­ng nh×n chung, nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ ë n­íc ta ph¶i mÊt mét thêi gian dµi n÷a míi cã thÓ ph¸t triÓn ®Çy ®ñ do nÒn kinh tÕ cßn nghÌo nµn. V× thÕ, hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai l©u dµi, thanh to¸n b»ng sÐc vÉn ®­îc coi lµ h×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu ë n­íc ta. SÐc kh«ng chØ thanh to¸n b»ng tiÒn VND mµ cßn cã sÐc ngo¹i tÖ, kh«ng chØ ®Ó thanh to¸n trong n­íc mµ cßn ph¶i ®­îc sö dông ®Ó thanh to¸n víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. Muèn vËy, cÇn cã luËt vÒ sÐc ®Ó tiªu chuÈn hãa sÐc cña ViÖt Nam theo th«ng lÖ quèc tÕ. LuËt ph¶i quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn liªn quan ®Õn sÐc; quy ®Þnh râ c¸c téi danh vµ h×nh ph¹t khi vi ph¹m c¸c ®iÒu cÊm nh­: gi¶ m¹o, söa ch÷a sÐc… Cã nh­ vËy, ng­êi sö dông sÐc vµ ng©n hµng míi thùc sù yªn t©m khi sö dông sÐc sÏ kh«ng gÆp rñi ro. §iÒu nµy ®Æc biÖt quan träng khi chóng ta ®ang cã chñ tr­¬ng khuyÕn khÝch sö dông sÐc c¸ nh©n, mét lo¹i sÐc cã nhiÒu phøc t¹p, dÔ ph¸t sinh rñi ro. - Ngµy nay, thanh to¸n ®iÖn tö lµ xu thÕ tÊt yÕu, vÊn ®Ò b¶o mËt cho kh¸ch hµng ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu nªn Nhµ n­íc cÇn xö lý nghiªm c¸c téi ph¹m tin häc. - Nhµ n­íc cÇn cã gi¶i ph¸p n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ vÒ c¸c kiÕn thøc kinh tÕ, c«ng nghÖ th«ng tin vµ ngo¹i ng÷. Mét khi tr×nh ®é cña ng­êi d©n ®­îc n©ng lªn, hä sÏ nhËn thøc ®­îc tèt h¬n vÒ lîi Ých cña viÖc thanh to¸n qua ng©n hµng, còng nh­ nhanh chãng n¨m b¾t ®­îc néi dung cña c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng. Hä sÏ kh«ng cßn c¶m thÊy e ng¹i khi tiÕp xóc víi nh÷ng h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng. - Nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn lµm t¨ng thu nhËp cho d©n, cho c«ng chøc Nhµ n­íc. Khi thu nhËp cßn thÊp, ch­a ®ñ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu tèi thiÓu th× ng­êi d©n ch­a thÓ nghÜ tíi viÖc göi tiÒn vµo tµi kho¶n ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn thanh to¸n. §èi víi c«ng chøc Nhµ n­íc, mét sè c¬ quan ®· thùc hiÖn viÖc tr¶ l­¬ng qua tµi kho¶n ®Ó khuyÕn khÝch thanh to¸n qua ng©n hµng. Nh­ng ngay sau ®ã, hä ®Õn ng©n hµng vµ rót hÕt l­¬ng ®Ó chi tiªu. ViÖc tr¶ l­¬ng qua tµi kho¶n v× thÕ chØ mang tÝnh h×nh thøc. ChØ khi nµo thu nhËp cña ng­êi d©n t¨ng lªn th× hä míi cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thanh to¸n qua ng©n hµng cña m×nh. - Nhµ n­íc nªn cho phÐp kh«ng thu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n trªn tµi kho¶n c¸ nh©n cña c¸c ®èi t­îng cã thu nhËp cao khi hä më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua tµi kho¶n trong mét vµi n¨m tíi. MiÔn hoÆc gi¶m cho hä mét sè lo¹i thuÕ nh­: thuÕ quyÒn sö dông ®Êt, thuÕ tr­íc b¹,… - §èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng nghiÖp, dÞch vô cã b¸n hµng cho d©n c­ sö dông sÐc, thÎ tÝn dông… th× doanh sè b¸n b»ng h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng nªn ®­îc miÔn hoÆc gi¶m thuÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. ¸p dông thuÕ suÊt cao ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®ßi thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, víi lý do ®¬n gi¶n lµ chèng trèn thuÕ. - Nhµ n­íc cÇn hç trî vèn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho ho¹t ®éng thanh to¸n, còng nh­ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i. KÕt luËn Nh­ vËy, ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng cã vai trß hÕt søc to lín v× nã gióp cho viÖc ®iÒu hßa l­u th«ng tiÒn tÖ ®­îc dÔ dµng, nÒn kinh tÕ thu hót ®­îc mét nguån vèn lín trong d©n c­ ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt, viÖc thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng nhanh chãng t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh diÔn ra tr«i ch¶y, nhÞp nhµng. XuÊt ph¸t tõ vai trß to lín nµy th× viÖc nghiªn cøu n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng lµ mét yªu cÇu bøc xóc cho c¶ c¸c nhµ lËp chÝnh s¸ch vµ c¸c nhµ ng©n hµng. ChÝnh v× thÕ, viÖc nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹, t×m nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng h¹n chÕ, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cã ý nghÜa hÕt søc thiÕt thùc. Qua viÖc nghiªn cøu ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh, em ®· t×m ra ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan khiÕn cho ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cßn kÐm ph¸t triÓn. §ã lµ do chi nh¸nh cßn ch­a tÝch cùc tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o cho ng­êi d©n thÊy ®­îc nh÷ng tiÖn Ých cña viÖc thanh to¸n qua ng©n hµng, tr×nh ®é cña c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n t¹i chi nh¸nh cßn ch­a cao, vèn ®Çu t­ cho ®æi míi c«ng nghÖ t¹i chi nh¸nh cßn thiÕu. Nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ do t©m lý ­a thÝch tiÒn mÆt cña nh©n d©n ta kh«ng dÔ xãa bá, thu nhËp vµ tr×nh ®é cña ®¹i ®a sè ng­êi d©n cßn thÊp; c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n cßn thiÕu vµ ch­a khoa häc; c¬ së h¹ tÇng ®¶m b¶o cho hÖ thèng thanh to¸n qua ng©n hµng cßn yÕu vµ thiÕu. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n trªn, em ®· ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh. Tuy nhiªn, do em kh«ng ®­îc trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng thanh to¸n t¹i chi nh¸nh ®Ó t×m hiÓu s©u h¬n vÒ c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n t¹i chi nh¸nh nªn bµi luËn v¨n cßn cã h¹n chÕ. Mét sè gi¶i ph¸p nªu ra cßn chung chung, ch­a cã nh÷ng b­íc ®i cô thÓ ®Ó thùc hiÖn. ChÝnh v× thÕ, em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé nh©n viªn t¹i chi nh¸nh. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS. TS. Lª §øc L÷ vµ c¸c c¸n bé nh©n viªn t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹ ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i – GS. TS. Lª V¨n T­ 2. Gi¸o tr×nh KÕ to¸n vµ xö lý th«ng tin trong c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n. 3. Gi¸o tr×nh NghiÖp vô kinh doanh ng©n hµng – Häc viÖn ng©n hµng. 4. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña chi nh¸nh NHNo&PTNT L¸ng H¹. 5. QuyÕt ®Þnh sè 22/Q§-NN1 ngµy 21-2-1994 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh “ThÓ lÖ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt” 6. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 64/2001/N§-CP ngµy 20/9/2001 vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n qua c¸c tæ chøc cung øng dÞch vô thanh to¸n. 7. V¨n b¶n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö – NHNo&PTNT ViÖt Nam. 8. HÖ thèng hãa v¨n b¶n vÒ thanh to¸n ®iÖn tö – Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. 9. T¹p chÝ ng©n hµng S5/2000, S6/2000, S7/2000, S9/2000, S10/2000, S12/2000, S5/2001, S6/2001, S10/2001, S5/2002, S11/2002, S3/2003. 10. T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ S3/2000, S6/2000, S3/2001, S7/2001, S7/2002,S9/2002, S10/2002.