PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài:
Hệ thống ngân hàng ngày nay đang phát triển mạnh mẽ và được coi như
xương sống của nền kinh tế. Trong điều kiện thị trường chứng khoán và thị trường
tiền tệ chưa phát triển như Việt Nam, hệ thống ngân hàng giữ vai trò chủ lực trong
việc làm trung gian giữa tiết kiệm và đầu tư, giữa tác nhân thừa vốn và tác nhân
thiếu vốn. Tuy nhiên nguồn vốn huy động của hệ thống NHTM còn chiếm tỷ trọng
khá nhỏ so với tổng nguồn vốn nhàn rỗi của toàn xã hội.
Hiện nay hầu hết các NHTM đều nằm trong tình trạng thiếu vốn trung, dài
hạn, gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm các nguồn vốn ổn định với chi phí hợp
lý và phù hợp với nhu cầu sử dụng vốn. Do vậy, yêu cầu về tăng cường huy động
vốn với quy mô và chất lượng cao là hết sức cần thiết cho các NHTM.
Nằm trong hệ thống các NHTM quốc doanh nhưng được ra đời khá muộn,
MHB cũng đã và đang nỗ lực không ngừng để khẳng định vị thế của mình trong
công tác huy động vốn đáp ứng cho nhu cầu tín dụng của nền kinh tế, nhất là nhu
cầu về xây dựng và phát triển nhà ở, phát triển cơ sở hạ tầng. Bằng những giải pháp
cụ thể, nguồn vốn huy động của MHB đã liên tục tăng trưởng qua các năm với tốc
độ khá cao nhưng so với yêu cầu thì những kết quả đạt được còn khá khiêm tốn.
Đứng trước xu thế hội nhập kinh tế của khu vực và toàn cầu cộng với sự
cạnh tranh khá gay gắt của các ngân hàng khác, MHB đã và đang cố gắng tìm mọi
hình thức và biện pháp nhằm khai thác tối đa những nguồn vốn hiện còn tiềm tàng
trong các tổ chức kinh tế và dân cư để có một nguồn vốn ổn định và phong phú hơn
phù hợp với nhu cầu đầu tư.
Xuất phát từ vị trí quan trọng của nguồn vốn đối với sự phát triển kinh tế nói
chung và hoạt động của MHB nói riêng, tôi lựa chọn đề tài “Giải pháp tăng cường
huy động vốn tại Ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long”.
Mục đích chính của luận văn là từ những vấn đề nghiên cứu được trong lý
thuyết, phân tích thực trạng huy động vốn của MHB, qua đó đưa ra được các giải
pháp nhằm tăng cường huy động vốn, tạo cơ cấu vốn hợp lý cho MHB.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Những vấn đề cơ bản về huy động vốn của các NHTM.
- Đánh giá thực trạng huy động vốn của MHB trong 5 năm 2001 – 2005
trên các mặt: Công cụ và các phương pháp huy động vốn; Quy mô và cơ cấu vốn
huy động; Phân tích và quản trị nguồn vốn huy động tại MHB để tìm ra các ưu,
nhược điểm và nguyên nhân những nhược điểm của nguồn vốn huy động tại MHB.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu:
- Hệ thống hóa các phương thức huy động vốn của NHTM trong nền kinh
tế thị trường.
- Phân tích thực trạng huy động vốn, cơ cấu huy động vốn tại MHB để tìm
ra những nhược điểm cần khắc phục.
- Đề xuất các giải pháp tăng cường huy động vốn cho MHB.
5. Bố cục của luận văn:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm ba chương:
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG PHÁT
TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
CHƯƠNG III: CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN
HÀNG PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
76 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1544 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giải pháp tăng cường huy động vốn tại ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
sắc thái mới cho ngân hàng trong chiến lược cạnh tranh vào tạo
thị phần cho mình. Do đó MHB phải tạo được phong cách phục vụ riêng thể hiện
nét đặc thù của mình thì mới hy vọng huy động được vốn và tạo thế đứng vững chắc
trên thị trường.
- Trong quá trình hội nhập, hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung và
MHB nói riêng sẽ ngày càng phụ thuộc và chịu tác động mạnh của thị trường tài
chính quốc tế (nhất là về tỷ giá và lãi suất) trong khi hệ thống và kinh nghiệm quản
55
lý rủi ro còn kém, đòi hỏi ngân hàng phải xây dựng được hệ thống quản trị rủi ro
hoàn chỉnh theo các thông lệ quốc tế.
3.1.2. Định hướng về công tác huy động vốn của MHB trong thời gian tới
Giai đoạn 2001-2005 có ý nghĩa rất quan trọng đối với MHB, hoạt động của
MHB phát triển mạnh mẽ và toàn diện, vượt hầu hết các chỉ tiêu cơ bản đặt ra trong
giai đoạn đầu của Đề án tái cơ cấu MHB. MHB luôn xác định nguồn vốn là thế
mạnh, là động lực tạo đà cho việc thực hiện thành công chiến lược phát triển đến
năm 2010. Định hướng huy động vốn của MHB trong thời gian tới là duy trì và
phát huy các biện pháp huy động vốn hữu hiệu, có khả năng cạnh tranh cao nhằm
thu hút nguồn vốn nhàn rỗi của dân cư và TCKT, xây dựng và phát triển độ tín
nhiệm của MHB để tranh thủ tiếp nhận được vốn ủy thác của các tổ chức tài chính –
tín dụng trong và ngoài nước.
Từ nay đến năm 2010, MHB phấn đấu duy trì mức độ tăng tổng nguồn vốn
bình quân đạt 45%/năm (mục tiêu của toàn ngành ngân hàng là duy trì tốc độ tăng
trưởng huy động vốn và tín dụng từ 20 – 25%), trong đó tốc độ tăng trưởng huy
động vốn bình quân hàng năm là 47%/năm so với năm 2005; nguồn vốn huy động
trung dài hạn chiếm từ 40 – 50% tổng vốn huy động.
Trong thời gian tới, để xây dựng MHB thành một NHTM đa năng, có uy tín
trên thị trường tài chính – tín dụng, đủ sức cạnh tranh, có khả năng hội nhập quốc tế
và khu vực, định hướng hoạt động huy động vốn của MHB phải đạt được các mục
tiêu cơ bản sau:
Một là, đa dạng hóa các hình thức huy động nhằm thu hút vốn từ nhiều
nguồn, tạo sự chủ động về nguồn vốn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu cho vay và đầu tư,
đặc biệt là trong lĩnh vực cho vay phát triển nhà ở, xây dựng cơ sở hạ tầng và phát
triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ. Mở rộng các hình thức huy động vốn như
đưa ra các hình thức tiền gửi tiết kiệm hoặc tiền gửi có kỳ hạn có thuộc tính như
tiền gửi không kỳ hạn, phát triển các sản phẩm và dịch vụ có tính tiện ích, qui mô
áp dụng rộng và tính đại chúng cao, đầu tư phát triển các sản phẩm thẻ.
Hai là, xây dựng cơ cấu nguồn vốn hợp lý, phù hợp với mục tiêu hoạt động
và yêu cầu phát triển hoạt động kinh doanh, tiết kiệm chi phí. Điều chỉnh cơ cấu
huy động vốn theo thời gian, đảm bảo nguồn vốn trung và dài hạn đáp ứng đủ nhu
56
cầu tăng trưởng tài sản Có thời gian dài, ngăn ngừa rủi ro có thể gặp phải. Có chiến
lược và giải pháp tăng cường vốn huy động từ thị trường 1, cải tiến cơ cấu vốn huy
động giữa hai thị trường theo hướng giảm dần sự lệ thuộc về nguồn vốn vào thị
trường 2. Chủ động khai thác vốn từ các tổ chức tài chính – tín dụng trong và ngoài
nước nhằm tìm được các nguồn vốn có lãi suất thấp để có thể giảm lãi suất cho vay,
tăng sức cạnh tranh cho ngân hàng, tận dụng cơ hội tham gia các dự án do các Tổ
chức quốc tế tài trợ và đẩy mạnh hoạt động cho vay vốn ủy thác cho các tổ chức tài
chính như WB, ADB, AFD…
Ba là, có chiến lược huy động vốn phù hợp. Chiến lược huy động vốn phải
dựa trên cơ sở phát huy nội lực của từng vùng, từng địa phương, phù hợp với điều
kiện tổ chức mạng lưới, mức độ cạnh tranh trên từng thị trường để tăng trưởng
nguồn vốn với chi phí hợp lý. Không ngừng củng cố và nâng cao hiệu quả hệ thống
mạng lưới kinh doanh nhằm thỏa mãn tốt nhất nhu cầu thị trường để tăng cầu về tài
sản ngân hàng của khách hàng, tạo động lực cho hoạt động huy động vốn.
Bốn là, triển khai hoạt động marketing và xây dựng chính sách khách hàng
hợp lý. Tăng cường quảng cáo, tiếp thị khuyến khích khách hàng sử dụng các sản
phẩm và dịch vụ của MHB. Đặc biệt chú ý tới việc xây dựng hình ảnh và quảng bá
thương hiệu của ngân hàng. Tích cực nghiên cứu thị trường để năm bắt nhu cầu của
khách hàng và phản ứng nhanh, linh hoạt với thay đổi của thị trường. Xây dựng,
duy trì và phát triển quan hệ khách hàng, đặc biệt là lòng tin và mối quan hệ lâu dài
với khách hàng, có chính sách phù hợp với từng nhóm khách hàng để khuyến khích
khách hàng gửi tiền vào ngân hàng.
Năm là, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án hiện đại hóa công nghệ ngân
hàng nhằm cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính chất lượng cao để nâng cao uy
tín của ngân hàng với khách hàng, góp phần tạo lập nguồn vốn với quy mô và cơ cấu
phù hợp cho nhu cầu sử dụng. Cùng với tiến trình hiện đại hóa công nghệ ngân hàng
là việc xây dựng một đội ngũ cán bộ có trình độ, có năng lực chuyên môn và phong
cách giao dịch văn minh, lịch sự nhằm tạo lập lòng tin nơi khách hàng, tạo điều kiện
thu hút vốn vào ngân hàng.
57
3.2. NHỮNG KIẾN NGHỊ Ở TẦM VĨ MÔ NHẰM TĂNG CƯỜNG HUY
ĐỘNG VỐN TẠI MHB
3.2.1. Kiến nghị với Chính phủ
3.2.1.1. Duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô
Môi trường kinh tế vĩ mô ảnh hưởng rất lớn đến công tác huy động vốn của
NHTM. Để tạo điều kiện cho các NHTM phát triển bền vững, Chính phủ cần tiếp
tục duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô:
- Kiểm soát được lạm phát: Sự biến động mạnh và bất thường trong tỷ lệ
lạm phát sẽ làm cho các NHTM gặp nhiều rủi ro hơn vì ngân hàng khó điều chỉnh
lãi suất theo kịp lạm phát. Điều này sẽ hạn chế tính hiệu quả của hệ thống ngân
hàng trong quá trình đổi mới. Hơn thế nữa, tỷ lệ lạm phát biến động bất thường
cũng sẽ làm cho những nỗ lực cải cách tài chính nhằm thu hút tiền gửi tiết kiệm có
kỳ hạn bằng cách nâng lãi suất tiền gửi sao cho lãi suất thực dương có thể không
thực hiện được. Do vậy, việc kiểm soát lạm phát có ý nghĩa rất lớn trong việc tạo
điều kiện cho các NHTM huy động vốn từ các thành phần kinh tế trong xã hội.
- Duy trì sự tăng trưởng kinh tế: Nền kinh tế Việt Nam đang trong giai
đoạn phát triển, vai trò của Chính phủ trong việc duy trì sự tăng trưởng kinh tế là rất
quan trọng, có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của hệ thống tài chính nói
chung và hoạt động của các NHTM nói riêng vì sự can thiệp của Chính phủ sẽ giúp
khắc phục sự không hoàn hảo của thị trường tài chính, tạo điều kiện tốt cho việc
huy động vốn thông qua việc huy động tiền gửi tiết kiệm và tăng vốn đầu tư dài
hạn, củng cố niềm tin của dân chúng vào hệ thống ngân hàng.
3.2.1.2. Hoàn thiện môi trường pháp lý
Việc tạo một môi trường pháp lý hoàn chỉnh và đồng bộ là yêu cầu tiên quyết
tạo điều kiện nền tảng cho việc quản l ý và điều hành kinh tế của Nhà nước cũng
như tạo điều kiện cho các ngành kinh doanh, trong đó có ngân hàng phát triển đúng
định hướng và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Trong thời gian qua, hệ thống pháp luật ở Việt Nam đã có nhiều chuyển biến
đáng kể nhưng nhìn chung vẫn còn nhiều bất cập. Trong thời gian tới, nhất là khi
Việt Nam đã chính thức gia nhập WTO, cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện môi
trường pháp lý để các ngân hàng có điều kiện thực hiện chiến lược kinh doanh và
58
phát triển một cách có hiệu quả, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất
nước, tập trung chủ yếu giải quyết các vấn đề cơ bản sau:
- Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách và các văn bản pháp
quy phù hợp với lộ trình thực hiện các cam kết quốc tế về lĩnh vực tiền tệ, ngân
hàng, trước hết là những hiệp định đã ký kết. Bổ sung, sửa đổi Luật NHNN và Luật
các TCTD, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn nhằm thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh
và ứng dụng các thông lệ, chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng; quy
định rõ phạm vi hoạt động cũng như loại hình sản phẩm dịch vụ ngân hàng mà các
TCTD được phép thực hiện và cung ứng cho nền kinh tế.
- Nâng cao năng lực pháp lý của các văn bản dưới luật được công bố, cộng
với tăng cường hoạt động thanh tra, giám sát từ Trung ương đến địa phương, đến các
Bộ, ngành có liên quan nhằm xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, lành
mạnh, trong đó các doanh nghiệp đều bình đẳng với nhau trước pháp luật, tạo điều
kiện cho mọi thành phần kinh tế phát triển, tăng khả năng thu hút vốn vào ngân hàng.
- Có chủ trương cụ thể trong việc thực hiện cơ chế thanh toán không dùng
tiền mặt trong mọi ngành, mọi cấp của nền kinh tế, đẩy nhanh tốc độ phát hành, lưu
thông và sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế,
tạo điều kiện phát triển dịch vụ ngân hàng.
3.2.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước
3.2.2.1. Về cơ chế chính sách
- Đổi mới điều hành chính sách lãi suất: Hiện nay về cơ bản, lãi suất đã
được tự do hoá, tuy nhiên, khả năng can thiệp để điều chỉnh lãi suất bằng các công
cụ gián tiếp, thông qua nghiệp vụ thị trường mở của NHNN là rất hạn chế. Do đó,
khi lãi suất huy động bị đẩy lên quá cao như thời gian gần đây sẽ gây khó khăn
trong công tác huy động vốn, nhất là vốn trung và dài hạn của hệ thống NHTM. Vì
vậy, NHNN cần có các giải pháp hoàn thiện các công cụ gián tiếp trong điều hành
chính sách tiền tệ, hoàn thiện nghiệp vụ thị trường mở để có đủ năng lực điều tiết
cung cầu về vốn, điều chỉnh lãi suất tạo thuận lợi cho hoạt động huy động vốn trung
và dài hạn của các NHTM. Nên tiến tới xóa bỏ việc quy định trần lãi suất đối với
tiền gửi bằng USD của pháp nhân. Việc duy trì lãi suất cơ bản như hiện nay là
không cần thiết, NHNN cần nghiên cứu để ban hành chính thức lãi suất trên thị
59
trường liên ngân hàng (VNIBOR), coi đây là lãi suất chủ đạo tạo cơ sở điều hành lãi
suất trên thị trường.
- Hoàn thiện cơ chế quản lý ngoại hối theo hướng tự do hóa các giao dịch
vãng lai và kiểm soát có chọn lọc các giao dịch về vốn. Tiếp tục đổi mới cơ chế
điều hành tỷ giá theo hướng tự do hóa có kiểm soát, từng bước giảm bớt sự can
thiệp của Nhà nước tiến tới hình thành tỷ giá hối đoái theo quy luật cung cầu.
- Chỉnh sửa những quy định về huy động vốn tiết kiệm, phát hành giấy tờ
có giá theo hướng tăng tính thanh khoản cho các khoản tiền gửi, trên cơ sở đó tạo
điều kiện cho thị trường vốn phát triển. Hoàn thiện các văn bản pháp quy tạo khuôn
khổ pháp lý để phát triển thị trường tiền tệ, phát triển thị trường thứ cấp, nâng cao
khả năng thanh toán của các công cụ trên thị trường tiền tệ.
- Hoàn thiện các qui định về tiếp cận thị trường dịch vụ ngân hàng trong
nước theo lộ trình tự do hoá thương mại dịch vụ tài chính và mở cửa thị trường tài
chính của các cam kết song phương và đa phương, đặc biệt là cam kết khi gia nhập
WTO. Tiếp tục định hướng cho các TCTD phát triển các hoạt động dịch vụ, đặc biệt
là phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đảm bảo cho các TCTD đầu tư
đúng hướng và có hiệu quả trong kinh doanh.
- Đổi mới và hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp lý liên quan đến việc
cung cấp, sử dụng các dịch vụ như: Internet banking, Home banking, E-banking…
để phù hợp với yêu cầu phát triển kỹ thuật công nghệ hiện đại và triển khai rộng rãi
các dịch vụ ngân hàng hiện đại, tạo cơ sở cho việc xử lý các tranh chấp và tạo niềm
tin cho khách hàng khi sử dụng các dịch vụ này.
3.2.2.2. Về quản lý điều hành
- Phát huy vai trò của NHNN, NHNN Việt Nam phải trở thành một NHTW
thực sự chứ không phải như hiện nay, NHNN vừa là “người chủ”, vừa là người
“cầm còi” giám sát các NHTM Nhà nước. Nâng cao vị thế và tính độc lập, tự chủ
của NHNN trong việc xây dựng, điều hành chính sách tiền tệ, nhằm tăng cường
hiệu lực của các công cụ chính sách tiền tệ.
- Xây dựng và phát triển thị trường vốn ở Việt Nam để thông qua đó cho
phép các NHTM định hướng được hoạt động huy động vốn của mình, như có thể
bán hoặc cho vay lại các khoản vốn tiền gửi dư thừa trong trường hợp bị ứ đọng,
60
nhờ vậy các ngân hàng vẫn có thể tiếp tục huy động tiền gửi mà không bị ảnh
hưởng bởi tình trạng thừa vốn. Mặt khác, thông qua thị trường vốn, các NHTM có
thể định ra lãi suất huy động cho các đơn vị mình hợp lý hơn.
- Đẩy nhanh tiến trình cổ phần hoá các NHTM Nhà nước, tạo điều kiện
cho các ngân hàng huy động vốn. Trước mắt, NHNN cần phải nhanh chóng thúc
đẩy quá trình lựa chọn cơ quan định giá chuyên nghiệp, có uy tín quốc tế và hoàn
tất các thủ tục cần thiết để đến đầu năm 2007 Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam
(VCB) và MHB có thể được định giá và chính thức bán cổ phiếu ra thị trường như
kế hoạch.
- Xây dựng hệ thống thông tin quản lý, cơ sở dữ liệu hiện đại, tập trung,
thống nhất. Triển khai các đề án ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh
tra, giám sát, quản trị, điều hành, thông tin, báo cáo nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động của NHNN và minh bạch thông tin, tạo niềm tin đối với công chúng vào hệ
thống ngân hàng.
- NHNN phải đóng vai trò chủ trì trong việc kết nối các NHTM với nhau
để phát triển thị trường thẻ Việt Nam nhằm tránh lãng phí trong đầu tư của các
NHTM và tạo sự tiện dụng cho khách hàng.
3.3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI MHB
Tăng cường huy động vốn tại NHTM phải đảm bảo mục tiêu sinh lợi và an
toàn, với những ảnh hưởng của các nhân tố khách quan và chủ quan, MHB có thể
sử dụng các biện pháp nhằm tăng cường huy động vốn như sau:
3.3.1. Các giải pháp về công cụ và phương thức huy động vốn
3.3.1.1. Đa dạng hóa các công cụ huy động
Ngày nay, công nghệ hiện đại đã giúp các NHTM đa dạng hóa các hình thức
huy động cũng như không ngừng mở rộng quy mô các loại hình dịch vụ nhằm phục
vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, thu hút ngày càng nhiều nguồn vốn
cho hoạt động ngân hàng. Thông qua kỹ thuật tiên tiến, các NHTM đã tung ra thị
trường nhiều sản phẩm độc đáo để thu hút khách hàng. Do vậy, MHB cần có chiến
lược phát triển sản phẩm – dịch vụ để mở rộng thị phần huy động vốn cho ngân hàng.
61
Các hình thức huy động vốn hiện tại của MHB chưa đa dạng, chủ yếu là các
sản phẩm truyền thống. Trong điều kiện hiện nay, MHB cần mở rộng các hình thức
huy động vốn theo hướng:
Một là, mở rộng hình thức huy động vốn bắt nguồn từ việc cải tiến và thay đổi
các sản phẩm hiện có như đa dạng các kỳ hạn gửi tiền, ngoài các kỳ hạn thông
thường (3 tháng, 6 tháng, 1 năm,…) có thể mở thêm các kỳ hạn khác (2 tháng, 4
tháng, 7 tháng, 11 tháng,…) để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. Hoặc đối
với tiền gửi tiết kiệm, MHB có thể mở rộng thêm các hình thức như: tiết kiệm VND
được bù đắp trượt giá USD, các hình thức tiết kiệm tích lũy (tiết kiệm an sinh, tiết
kiệm nhà ở, tiết kiệm mua sắm…), tiết kiệm bậc thang theo số tiền gửi, tiết kiệm
hỗn hợp, tiết kiệm dự thưởng,… và triển khai thống nhất trong toàn hệ thống, không
để tình trạng phát triển các sản phẩm tự phát của từng chi nhánh như hiện nay giúp
MHB tiết kiệm được chi phí (quảng cáo, công nghệ thông tin,...) trong huy động
vốn. Về phát hành giấy tờ có giá, cần có kế hoạch triển khai thêm hình thức phát
hành chứng chỉ tiền gửi (ngắn và dài hạn) bên cạnh hình thức phát hành kỳ phiếu và
trái phiếu để đa dạng sản phẩm, hấp dẫn khách hàng hơn.
Hai là, phát triển các sản phẩm mới cộng thêm vào sản phẩm hiện có, có
nghĩa là cộng thêm vào sản phẩm hiện có những thuộc tính khác nhau. Chẳng hạn,
cho phép tự động chuyển hóa các khoản tiền gửi trên tài khoản không kỳ hạn, tài
khoản thẻ ATM sang tiền gửi có kỳ hạn khi khách hàng duy trì số dư trong một
khoảng thời gian nhất định theo sự thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng. Triển
khai dịch vụ thanh toán hoá đơn qua ngân hàng cho các khách hàng đang mở tài
khoản tiền gửi tại ngân hàng bằng cách phối kết hợp với các nhà cung cấp dịch vụ.
Đối với tài khoản tiền gửi có kỳ hạn của khách hàng, có thể quy định: gửi một lần,
trả gốc lãi nhiều lần, được rút trước hạn từng phần,… sẽ phù hợp với những khách
hàng đa dạng về nguồn thu nhập và chi tiêu mà không vi phạm những quy định về
huy động tiết kiệm hiện hành của NHNN. Đối với các khách hàng là người cao tuổi
có nhu cầu gửi tiền tiết kiệm hoặc khách hàng có số dư tiền gửi lớn có thể cho họ
đăng ký dịch vụ thu và trả tiền tận nhà mà không thu phí.…
Ba là, triển khai các sản phẩm huy động mới đối với bản thân MHB. Phát triển
sản phẩm mới là một yêu cầu tất yếu giúp MHB tăng trưởng an toàn và bền vững.
62
Song trong điều kiện hiện nay, khi chưa có được bộ phận maketing nghiên cứu phát
triển sản phẩm chuyên nghiệp, MHB nên lựa chọn chiến lược phát triển sản phẩm
mới theo hướng “bắt chước” sản phẩm của những ngân hàng tiên phong và đưa ra các
sản phẩm tương tự hoặc cải tiến theo hướng tốt hơn nhằm giảm bớt được nhiều chi
phí cho ngân hàng. MHB nên phân loại khách hàng để có chiến lược phát triển sản
phẩm cho phù hợp, cụ thể:
- Đối với khách hàng là các doanh nghiệp, MHB có thể triển khai các sản
phẩm mới mà hiện nay MHB chưa có như: Tài khoản quản lý tiền mặt (Cash
managerment) cho các doanh nghiệp có nhiều hệ thống chi nhánh, đơn vị hạch toán
phụ thuộc và muốn tập trung vốn về một tài khoản phục vụ quản lý tài chính hiệu quả
và gia tăng khả năng sinh lợi; Tài khoản chuyên dụng như tài khoản chuyên thu (thu
tiền từ các đại lý), chuyên chi (chi lương), thu cho một dịch vụ nhất định,…
- Đối với khách hàng là cá nhân: trong thời gian tới, MHB cần triển khai hình
thức “gửi một nơi lĩnh nhiều nơi” để tạo thuận lợi cho khách hàng, hiện đã có một số
ngân hàng áp dụng hình thức này, nếu MHB không nhanh chóng triển khai thì khó có
thể cạnh tranh trong cuộc đua giành thị phần huy động vốn. MHB cũng cần kết hợp
với các đối tác như các công ty bảo hiểm, các công ty bất động sản, các dự án phát
triển nhà ở và khu đô thị để phát triển các sản phẩm phức hợp nhằm tăng cường
việc bán chéo các sản phẩm như các sản phẩm huy động tiết kiệm liên kết với các
sản phẩm bảo hiểm bao gồm nhân thọ và phi nhân thọ…, các sản phẩm huy động đi
cùng với các sản phẩm cho vay mua nhà, mua xe trả góp, đi du học...
3.3.1.2. Mở rộng các dịch vụ ngân hàng hỗ trợ cho huy động vốn
Hiện nay, phương thức cạnh tranh hiện đại giữa các NHTM là cạnh tranh
bằng loại hình và chất lượng dịch vụ, đây chính là một trong những yếu tố tác động
trực tiếp hoặc gián tiếp đến khả năng gia tăng thị phần huy động vốn của NHTM.
Đối với MHB, để có thể hỗ trợ tốt cho hoạt động huy động vốn, cần thiết phải thực
hiện việc mở rộng dịch vụ theo các hướng sau:
Một là, tăng cường chất và lượng của dịch vụ thanh toán. Dịch vụ thanh
toán không chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng mà còn giúp cho ngân hàng có thêm
nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để phục vụ hoạt động kinh doanh. Thời gian qua, các
dịch vụ thanh toán của MHB đã phần nào đáp ứng được nhu cầu của khách hàng
63
như: thanh toán chuyển tiền điện tử qua mạng của NHNN và mạng nội bộ, thanh
toán nhờ thu, thanh toán chuyển tiền, tín dụng chứng từ,… Tuy nhiên do hệ thống
đường truyền còn hạn chế, công nghệ còn lạc hậu nên ảnh hưởng khá lớn đến việc
đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng và do vậy cũng ảnh hưởng lớn đến việc
thu hút vốn. Trong thời gian tới, MHB cần phải đẩy mạnh các dịch vụ thanh toán cả
về chất và lượng để hấp dẫn khách hàng. Trước mắt, cần tăng cường việc ủy quyền
cho các chi nhánh cấp 2, phòng giao dịch tham gia mạng thanh toán điện tử nội bộ
để gia tăng tốc độ chuyển tiền trong toàn hệ thống. Cải tiến quy trình thanh toán nội
bộ trong hệ thống, đảm bảo cân đối hài hòa giữa nhu cầu tài khoản có quy mô đủ
lớn cho các loại hình thanh toán và tính năng thanh toán trong tương lai và nhu cầu
tài khoản có quy mô nhỏ để đảm bảo các lệnh thanh toán được xử lý nhanh chóng
và hiệu quả. MHB cũng cần cải tiến việc chia lẻ các công đoạn khởi tạo, xử lý, tổng
hợp và quản lý thanh khoản các lệnh thanh toán nhằm gia tăng tốc độ thanh toán và
tăng tính hiệu quả trong quản lý vốn.
Hai là, triển khai các dịch vụ mới hỗ trợ cho huy động vốn. Ngày nay, trong
các hình thức giao dịch giữa khách hàng với ngân hàng, hệ thống máy rút tiền tự
động (ATM) đứng số 1, đây là một trong những kênh hiệu quả nhất khi thể hiện
hình ảnh của NHTM. Do vậy, MHB cần tập trung đầu tư và nhanh chóng triển khai
việc phát hành thẻ ATM ra công chúng. Từ tháng 12/2005, MHB đã chính thức gia
nhập hệ thống Vietnam Bank Card (VNBC), đây là một lợi thế khá lớn vì VNBC
hiện là một trong ba liên minh đang hoạt động hiệu quả trên thị trường thẻ ở Việt
Nam, theo kế hoạch thẻ ATM của MHB cho phép khách hàng thấu chi trên tài
khoản thẻ theo nhiều hạn mức nên sẽ hấp dẫn và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho
khách hàng. Là ngân hàng đi sau, MHB có cơ hội tiếp thu những công nghệ hiện
đại, phát triển chiếc máy ATM thành một “nhân viên” đặc biệt của ngân hàng, mọi
giao dịch như chuyển khoản, gửi tiền, rút tiền, mua sắm, thanh toán các hoá đơn…
khách hàng đều có thể tự mình thực hiện được với chiếc máy ATM, đồng thời liên
kết với những nơi cung cấp hàng hóa, sản phẩm dịch vụ mở những điểm chấp nhận
thanh toán thẻ của MHB (POS), có như vậy MHB mới có thể cạnh tranh được với
các ngân hàng khác.
64
MHB cũng cần nhanh chóng lập kế hoạch phát huy thế mạnh của hệ thống
công nghệ thông tin hiện có và chuẩn bị đầu tư mới để phân phối nhiều sản phẩm
tới khách hàng hơn qua các kênh phân phối không truyền thống và hệ thống giao
dịch trực tuyến như: Phone-banking, Mobile-banking, Home-banking, E-banking,
Internet-banking,…, tích cực bán chéo các sản phẩm và dịch vụ để phục vụ nhu cầu
ngày càng tăng và đa dạng của khách hàng.
Ba là, nâng cao chất lượng dịch vụ cho khách hàng gửi tiền vào ngân hàng.
Song song với việc phát triển đa dạng hoá các dịch vụ, MHB phải nâng cao chất
lượng dịch vụ cho khách hàng, tiếp tục mở rộng và phát triển các ứng dụng ngân
hàng tiên tiến, tăng cường khả năng quản lý qua việc cập nhật, cung cấp những
thông tin trực tuyến về thương mại và tín dụng; quản lý các thông tin khách hàng,
quản lý hạn mức, v.v... một cách hữu hiệu. MHB cũng cần cải tiến quy trình thủ tục
đối với khách hàng gửi tiền theo sự tiện lợi của của khách hàng nhằm rút ngắn thời
gian giao dịch và tăng cảm nhận của khách hàng về chất lượng phục vụ của ngân
hàng. Khi thực hiện xong dự án hiện đại hóa công nghệ thông tin, MHB cần triển
khai ngay dịch vụ giao dịch một cửa vì như vậy khách hàng sẽ được cung cấp nhiều
loại dịch vụ tại quầy và thời gian phục vụ giảm tối đa, tạo sự thoải mái cho khách
hàng đến giao dịch với ngân hàng.
Bốn là, phát triển các dịch vụ kèm theo các sản phẩm huy động vốn như: tư
vấn cho khách hàng, cung cấp thông tin theo yêu cầu, dịch vụ cho thuê két sắt…
Những dịch vụ này mang tính bổ trợ làm tăng thêm giá trị sản phẩm dịch vụ cơ bản
của ngân hàng và tạo ra sự khác biệt giữa MHB với các ngân hàng khác, đây là
nhân tố không thể thiếu và phải không ngừng cải tiến để hoàn hảo hơn trong điều
kiện cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng tăng. Tuy không trực tiếp sinh lợi
nhưng chính những dịch vụ này lại gây tác động kích thích sự chú ý của khách
hàng, tăng giá trị cung ứng thoả mãn nhu cầu của khách hàng và tạo lập quan hệ gắn
bó lâu dài giữa ngân hàng với khách hàng.
65
3.3.2. Các giải pháp nhằm mở rộng quy mô, thay đổi cơ cấu và tăng tính
ổn định cho nguồn vốn huy động
3.3.2.1. Mở rộng đối tượng khách hàng
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng nguồn vốn, MHB cần mở rộng đối tượng
khách hàng từ các thành phần kinh tế. Mặt khác, nếu giữ một tỷ trọng quá cao đối
với một loại khách hàng gửi tiền rất dễ dẫn đến rủi ro cho ngân hàng. Trong tương
lai do tỷ lệ tiết kiệm và tốc độ tăng trưởng thu nhập của khu vực dân cư, bên cạnh
việc tiếp tục củng cố vị thế của ngân hàng trong lĩnh vực ngân hàng bán lẻ phục vụ
đại chúng, MHB cần tập trung đầu tư phát triển nhóm khách hàng có thu nhập từ
trung bình khá trở lên và tăng lượng khách hàng có thu nhập cao. Ngân hàng sẽ tiến
hành phân tích và phân loại cơ sở khách hàng hiện tại thành nhóm khách hàng đại
chúng, nhóm khách hàng có thu nhập khá, và nhóm khác hàng có thu nhập cao, từ
đó xây dựng các chiến lược tiếp thị, chiến lược sản phẩm dịch vụ và chiến lược giá
riêng cho từng nhóm khách hàng này.
MHB cũng cần quan tâm phát triển các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng cho
các khách hàng là nhân viên của các doanh nghiệp có đông nhân viên tại các khu
công nghiệp, khu chế xuất và tụ điểm kinh tế lớn, đặc biệt là các doanh nghiệp có
quan hệ vay vốn tại MHB.
3.3.2.2. Duy trì và phát triển nguồn vốn huy động từ dân cư
Trong thời gian tới, để thay đổi cơ cấu và tăng tính ổn định cho nguồn vốn
huy động, MHB cần chú trọng nhiều vào hoạt động huy động tiền gửi từ dân cư
nhằm giảm sự phụ thuộc vào khối doanh nghiệp và thị trường liên ngân hàng. Đồng
thời, MHB cũng cần đẩy mạnh phát triển các sản phẩm mới cho khách hàng cá nhân
như các sản phẩm thẻ và bảo hiểm nhằm thắt chặt quan hệ với khách hàng.
Hiện nay, MHB có thế mạnh về mạng lưới chi nhánh, do vậy để cạnh tranh
tiếp cận khách hàng tiền gửi là cá nhân, MHB nên tích cực đầu tư phát triển mảng
khách hàng cá nhân tại thị trường đô thị bằng các sản phẩm đa dạng, đơn giản, dễ
hiểu, có tính đại chúng, phổ cập và tiêu chuẩn hoá cao thông qua mạng lưới rộng và
các kênh phân phối khác. Nhu cầu của khối khách hàng này có điểm khác biệt với
khối khách hàng doanh nghiệp, do vậy cần cố gắng phấn đấu phục vụ các yêu cầu
của họ mọi lúc, mọi nơi bằng việc triển khai các sản phẩm, dịch vụ đa dạng.
66
Nhóm khách hàng cá nhân thường ưa thích các món quà tặng khuyến mãi khi
gửi tiền như nón, áo mưa, áo sơ mi, phiếu mua hàng siêu thị…, đây tuy là những
món quà có giá trị không lớn nhưng lại là “sợi dây” liên kết khá chặt chẽ giữa ngân
hàng và khách hàng, tạo sự “ghi nhớ” của khách hàng về ngân hàng, MHB nên lưu
ý đến đặc điểm này. Đồng thời, MHB cũng nghiên cứu thời gian nhận tiền gửi tại
các điểm giao dịch sao cho phù hợp với khách hàng nhất để tạo điều kiện thuận lợi
cho khách hàng, nhất là các khách hàng làm việc theo giờ hành chính trùng với giờ
làm việc theo quy định hiện tại của ngân hàng.
3.3.2.3. Tăng cường huy động vốn trung, dài hạn
Hiện nay, việc huy động vốn trung, dài hạn của các NHTM nói chung và
MHB nói riêng là rất khó khăn, khách hàng có tâm lý ngại gửi loại này vì sợ tiền bị
mất giá, lãi suất biến động, mặt khác họ thường không chủ động được trong kế
hoạch chi tiêu của mình. Để khắc phục những điểm này, MHB có thể huy động vốn
trung, dài hạn (nên từ 2 đến 5 năm) bằng cách bảo đảm bằng USD vì người Việt
Nam nói chung vẫn tin tưởng vào việc bảo đảm giá trị của USD hơn VND. Tuy
nhiên, MHB cần tính toán lãi suất tiền gửi sao cho có thể trích lập được một quỹ rủi
ro bù đắp phần trượt giá của VND so với USD để ngân hàng kinh doanh có lãi,
đồng thời tránh tình trạng chuyển từ VND sang USD.
Lãi suất huy động Lãi suất huy động Phần trượt giá dự tính
bảo đảm bằng USD VND thông thường của VND so với USD
MHB cũng có thể quy định các mức lãi suất khác nhau cho tiền gửi trung,
dài hạn, ví dụ: gửi một lần rút một lần có lãi suất cao nhất, gửi một lần nhưng rút lãi
hoặc vốn định kỳ với lãi suất thấp hơn, lãi suất điều chỉnh theo định kỳ,… để hấp
dẫn khách hàng hơn.
_ =
Để tăng cường huy động vốn trung dài hạn, MHB nên triển khai sản phẩm
“Tiết kiệm Nhà ở” như là một sản phẩm đặc trưng của MHB. Trong đó, khách hàng
thỏa thuận với MHB gửi tiền tùy theo thu nhập của bản thân, không hạn chế thời
gian, lãi suất được ấn định trước hoặc thả nổi trên số dư thực gửi. Từ năm thứ 2 trở
đi khách hàng có thể vay vốn tại MHB theo mức lãi suất tiền gửi cộng một khoản
phí với số tiền vay tương đương số vốn gốc và lãi cộng dồn trong sổ tiết kiệm tại
thời điểm đó để sửa chữa, cải tạo nhà ở. Sau khi gửi liên tục 5 năm trở đi, khách
67
hàng được vay bổ sung đủ tiền mua nhà hoặc xây mới căn nhà nếu số tiền vốn gốc
và lãi cộng dồn bằng 50% giá trị căn nhà định mua hoặc xây dựng, MHB sẽ cho
phép bảo đảm tiền vay bằng tài sản hình thành từ vốn vay, thời hạn vay căn cứ trên
khả năng tích lũy của khách hàng.
3.3.3. Các giải pháp quản lý rủi ro và giảm chi phí huy động vốn
3.3.3.1. Sử dụng chính sách lãi suất huy động hợp lý
Trong điều kiện cạnh tranh của thị trường, lãi suất huy động có vai trò quan
trọng ảnh hưởng đến kết quả huy động vốn về quy mô và cơ cấu nguồn vốn. Việc
tăng hay giảm lãi suất huy động vốn của các NHTM tùy thuộc vào chiến lược kinh
doanh của mỗi ngân hàng. Bên cạnh việc phải bù đắp mọi chi phí hoạt động, lãi suất
của ngân hàng đưa ra cần phải phản ánh đúng quan hệ cung cầu về tiền tệ trên thị
trường, theo sát chỉ số biến động của lạm phát và phải có tính cạnh tranh thị trường.
Các NHTM sử dụng hệ thống lãi suất tiền gửi như mộ công cụ quan trọng trong việc
huy động và thay đổi quy mô nguồn vốn. Sự lên xuống bất thường của lãi suất trong
việc kinh doanh theo cơ chế thị trường là tất nhiên và là rủi ro có nguy cơ cao, khó
lường trước. Do vậy, lãi suất huy động vốn của ngân hàng cần phải đảm bảo quyền
lợi cho ngân hàng và khách hàng, thông thường được xác định tối thiểu như sau:
Lãi suất huy động = Lãi suất thực + % Lạm phát
MHB cũng cần có chính sách lãi suất linh hoạt và phù hợp trong từng thời
kỳ, từng địa bàn nơi ngân hàng đặt điểm giao dịch theo hướng nơi nào có tiềm năng
huy động được nhiều vốn hơn thì áp dụng lãi suất cao hơn; nghiên cứu đưa phương
pháp xác định chi phí vốn biên tế và chi phí vốn hỗn hợp để tính toán lãi suất huy
động từng loại vốn cho phù hợp, đảm bảo hiệu quả kinh doanh cho ngân hàng và
hấp dẫn khách hàng.
3.3.3.2. Tối ưu hoá lãi suất tiết kiệm và phát triển các dịch vụ thanh toán
và các sản phẩm thanh toán nhằm giảm chi phí vốn đầu vào
MHB nên áp dụng hệ thống lãi suất tiết kiệm theo nhiều bậc để thu hút các
khách hàng với lượng tiền gửi lớn, đồng thời có thể giảm chi phí vốn đối với các tài
khoản tiền gửi có số dư thấp; khuyến khích khách hàng gửi tiền tham gia vào các
đợt tiến kiệm dự thưởng và đưa ra cơ chế lãi suất cao hơn cho các khoản tiền gửi có
kỳ hạn dài; phát triển các sản phẩm thanh toán và quản lý vốn, dịch vụ thẻ để thu
68
hút khách hàng mở tài khoản tại MHB và sử dụng số dư trên các tài khoản này
nhằm giảm chi phí vốn, tăng độ ổn định của nguồn vốn. Tăng hiệu quả kinh doanh
bằng cách tăng tỷ lệ thu nhập từ dịch vụ, tăng tỷ lệ bán chéo dịch vụ và sản phẩm,
tăng khả năng sinh lời thông qua việc tối ưu hoá cơ cấu tài sản và công nợ, áp dụng
hệ thống xác định lãi suất và phí dịch vụ phù hợp đảm bảo bù đắp rủi ro và chi phí
hoạt động và có tích luỹ. Công tác huy động vốn ảnh hưởng đáng kể tới sự phát
triển và lợi nhuận của MHB, với mức chênh lệch lãi suất đầu vào đầu ra ngày càng
thu hẹp như hiện nay thì ngân hàng khó có thể thu hút thêm khách hàng tiền gửi
mới bằng việc đưa ra mức lãi suất huy động cao hơn. Để tránh tình trạng cạnh tranh
về lãi suất huy động dẫn đến việc đẩy lãi suất lên cao, MHB cần cải tiến và nâng
cao chất lượng dịch vụ của các chi nhánh cũng như toàn hệ thống để thu hút khách
hàng gửi tiền vào MHB.
3.3.3.3. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý rủi ro
MHB cần tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống quản trị rủi ro tập trung,
độc lập và toàn diện theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm nâng cao chất lượng quản lý rủi
ro và hiệu quả hoạt động, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của ngân hàng:
- Xây dựng quy trình quản lý rủi ro (lãi suất, thanh khoản,…), đưa ra
những phương án xử lý tình huống khẩn cấp và tổ chức diễn tập để chủ động hơn
trong việc quản lý rủi ro. Nghiên cứu việc sử dụng các công cụ phòng vệ rủi ro, xây
dựng các hạn mức rủi ro cho từng bộ phận, từng chi nhánh và có cơ chế đánh giá,
giám sát chặt chẽ, khách quan, nhất quán và toàn diện.
- Ban hành quy chế và triển khai hoạt động của Ủy ban quản lý tài sản Nợ -
tài sản Có (ALCO) và Ủy ban quản lý rủi ro, cải tiến hệ thống kiểm tra kiểm soát
nội bộ trong từng quy trình nghiệp vụ.
- Tổ chức thu thập thông tin, xây dựng hệ thống thông tin bên trong và bên
ngoài đầy đủ phục vụ cho công tác dự báo và phòng ngừa rủi ro. Xây dựng và triển
khai hệ thống thông tin quản trị trên nền tảng của hệ thống kế toán theo tiêu chuẩn
quốc tế nhằm tăng hiệu quả quản lý rủi ro toàn hệ thống
- Chuẩn hóa hoạt động kinh doanh tiền tệ và nguồn vốn. Từng bước áp
dụng quản lý nguồn vốn tập trung nhằm làm giảm chi phí vốn đầu vào, chi phí
thanh khoản và nâng cao hiệu quả của công tác nguồn vốn.
69
3.3.4. Các giải pháp về marketing
Makerting ngân hàng là một hoạt động hết sức quan trọng, giúp ngân hàng
tìm cách thỏa mãn nhu cầu của khách hàng về sản phẩm dịch vụ thông qua việc xác
định, lựa chọn khách hàng, đây là một hoạt động có khả năng quyết định sự thành
bại của hoạt động kinh doanh trong ngân hàng. Với mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận,
các NHTM đều phải thừa nhận rằng marketing là công cụ kinh doanh, được coi như
một công nghệ ngân hàng hiện đại không thể thiếu được nếu ngân hàng muốn tồn
tại và phát triển. Song tại MHB hiện vẫn chưa có bộ phận marketing độc lập chuyên
trách mà chủ yếu thực hiện qua các nhân viên thuộc những bộ phận khác nhau trong
ngân hàng có giao dịch với khách hàng. MHB mới chỉ thực hiện một số hình thức
quảng bá thương hiệu đơn giản như quảng cáo trên báo, tạp chí, panô, trang web
hoặc tài trợ một số hoạt động văn hóa, thể thao nhưng quy mô còn nhỏ và chưa
được nhiều người biết đến.
Trong thời gian tới, MHB cần đặc biệt là chú ý tới việc xây dựng hình ảnh
của ngân hàng, chủ động tìm đến với khách hàng, tăng cường tiếp thị khuyến khích
khách hàng sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của MHB, tích cực nghiên cứu thị
trường để nắm bắt nhu cầu của khách hàng và phản ứng nhanh, linh hoạt với thay
đổi của thị trường nhằm duy trì và phát triển quan hệ với khách hàng. Các biện pháp
cụ thể cần thực hiện là:
- Thực hiện nghiên cứu thị trường thường xuyên nhằm nắm bắt thị hiếu
khách hàng và nhận biết kịp thời thay đổi nhu cầu của khách hàng, phát triển và bổ
sung các sản phẩm dịch vụ ngân hàng mới theo thị trường mục tiêu chính. Một
chính sách marketing tốt phải đưa ra chiến lược quản lý khách hàng, trong đó thực
hiện phân đoạn thị trường theo các tiêu chí như vùng địa lý, các yếu tố nhân khẩu
học, các yếu tố tâm lý, các yếu tố thuộc thói quen hành vi… Không phải mọi khách
hàng đều có nhu cầu như nhau đối với các dịch vụ ngân hàng và mang lại lợi nhuận
như nhau cho ngân hàng, do đó cần có sự phân đoạn để có những chính sách chăm
sóc khách hàng phù hợp, tư vấn cho khách hàng trong việc sử dụng những sản phẩm
của ngân hàng có lợi nhất và phù hợp nhất với nhu cầu của khách hàng. Ngân hàng
cần có kế hoạch tăng cường nhận thức của khách hàng về những sản phẩm và dịch
70
vụ ngân hàng và xây dựng “văn hoá ngân hàng” hướng tới thị trường và khách
hàng, có các chương trình marketing xây dựng riêng cho từng đối tượng như nhóm
khách hàng đại chúng, nhóm khách hàng thu nhập khá, nhóm khách hàng có thu
nhập cao… Ngoài ra, MHB cũng cần xây dựng kế hoạch phát triển các kênh phân
phối không truyền thống khác ngoài các kênh phân phối hiện có, tích cực đầu tư mở
rộng và cải tạo, trang bị lại mạng lưới chi nhánh tại các vị trí thuận lợi cho khách
hàng giao dịch.
- Củng cố hình ảnh của MHB bằng dịch vụ và thái độ phục vụ: trong bối
cảnh thị trường tài chính ngân hàng cạnh tranh ngày càng gay gắt, mỗi ngân hàng
đều có bí quyết riêng nhằm mang lại sự hài lòng tối đa cho khách hàng. Đó không
chỉ là vấn đề liên quan đến lãi suất mà còn là chất lượng dịch vụ, sự thuận tiện, hình
ảnh của phòng giao dịch và cả trách nhiệm, thái độ của nhân viên đối với khách
hàng cũng không kém phần quan trọng. Những khách hàng được thỏa mãn cũng ít
quan tâm hơn đến vấn đề lãi suất, họ sẽ gửi tiền theo cảm nhận về chất lượng dịch
vụ và độ an toàn. Từ đó, họ sẽ truyền miệng cho bạn bè, người thân và cứ thế “hữu
xạ tự nhiên hương”, ngân hàng sẽ ngày càng được nhiều người biết đến và nhờ vậy,
số lượng khách hàng gửi tiền ngày một nhiều hơn.
- Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, tạo hình ảnh tích cực và nổi
bật của ngân hàng. Để cho khách hàng có một cái nhìn cụ thể hơn về ngân hàng và
các sản phẩm – dịch vụ cung ứng của ngân hàng, chính sách quảng cáo – khuyếch
trương luôn được coi trọng. Hoạt động marketing phải tạo ra những đặc điểm, hình
ảnh của MHB để thấy rõ sự khác biệt so với các ngân hàng khác. MHB cần đẩy
mạnh tuyên truyền, quảng cáo rộng rãi về các dịch vụ ngân hàng, các hình thức và
chính sách huy động vốn, thu hút tiền gửi của ngân hàng để đông đảo dân chúng
biết về các dịch vụ ấy. Hướng dẫn cho khách hàng đang sử dụng các sản phẩm huy
động vốn của ngân hàng nắm được hết các tiện ích của sản phẩm đó. Trước mắt,
nên đa dạng các loại tờ rơi, sách giới thiệu về các sản phẩm dịch vụ của MHB để
sẵn phía ngoài quầy giao dịch để khách hàng có thể đọc khi đến giao dịch hoặc tổ
chức phát tận nhà những hộ dân trong bán kính khoảng một kilomet đối với điểm
giao dịch của MHB để tăng cường sự quan tâm của khách hàng đối với ngân hàng.
Đồng thời, nên tăng cường quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng
71
hình ảnh, bài viết, phóng sự hay tài trợ cho các chương trình game-show trên truyền
hình được nhiều người quan tâm…
- Thực hiện xây dựng văn hoá ngân hàng trên nguyên tắc “trung thực, kỷ
cương, sáng tạo, chất lượng, hiệu quả”, từng bước đưa ngân hàng trở thành “lựa
chọn số một” đối với khách hàng. Đổi mới tác phong giao tiếp, đề cao văn hóa kinh
doanh, tạo được phong cách thân thiện, tận tình, chu đáo, cởi mở với khách hàng là
yêu cầu cần thiết đối với cán bộ, nhân viên của MHB hiện nay. MHB cần phải tạo
được lòng tin đối với khách hàng không chỉ bằng cách tăng cường số lượng, chất
lượng của sản phẩm dịch vụ cung ứng, tăng vốn tự có và khả năng tài chính, hiệu
quả và an toàn tiền gửi, tiền vay... mà còn bằng trình độ và khả năng giao tiếp của
đội ngũ nhân viên, trang bị kỹ thuật công nghệ hiện đại, địa điểm thuận tiện, trụ sở
khang trang,...
- Tổ chức nghiên cứu đối thủ cạnh tranh: đây là công việc quan trọng để
thực hiện chiến lược cạnh tranh có hiệu quả cho MHB. Việc nghiên cứu phải
thường xuyên, trên cơ sở so sánh sản phẩm, lãi suất, các hoạt động quảng cáo, mạng
lưới ngân hàng... với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp (các ngân hàng trên cùng địa
bàn hoặc có cùng quy mô). Với cách làm này có thể xác định được các lĩnh vực
cạnh tranh thuận lợi và bất lợi, từ đó đưa ra những chiến lược đúng đắn trong kinh
doanh, đặc biệt là trong huy động vốn.
3.3.5. Thiết lập mạng lưới chi nhánh thích hợp
Mở rộng mạng lưới hoạt động là một trong những giải pháp quan trọng thúc
đẩy sự tăng trưởng và mở rộng thị phần cho ngân hàng. Muốn hấp dẫn khách hàng
gửi tiền vào ngân hàng cần phải tạo ra sự thuận lợi cho người gửi tiền, do đó MHB
cần xây dựng một mạng lưới hoạt động gần các điểm có nhiều dân cư sinh sống,
giúp người dân tiết kiệm thời gian đi lại khi muốn gửi tiền vào ngân hàng. Hiện nay
tổng số chi nhánh và điểm giao dịch trên cả nước của MHB đã lên đến trên 130
điểm, trải rộng từ Móng Cái đến mũi Cà Mau, ra tận huyện đảo Phú Quốc, đặc biệt
MHB đã có chi nhánh ở hầu hết tại các trung tâm kinh tế trong cả nước. Đây sẽ là
một lợi thế rất lớn để MHB phát triển các sản phẩm dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày
càng tăng của khách hàng.
72
Tuy nhiên, MHB cần tiến hành phân tích đánh giá lại tính hiệu quả của mạng
lưới chi nhánh, lập bản đồ cho toàn hệ thống để tối ưu hoá vị trí, phạm vi hoạt động
cũng như xác định chính xác các nghiệp vụ mà từng chi nhánh được phép triển khai.
Việc đánh giá tiềm năng của các chi nhánh mới có thể dựa trên các tiêu chí của từng
địa bàn như: tăng trưởng GDP bình quân trên đầu người; số lượng các tổ chức tài
chính – tín dụng; mức huy động tiền gửi và nhu cầu cho vay;… MHB cũng cần lưu
ý đánh giá sự bão hòa của thị trường đối với các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng. Từ
đó chọn ra một số chi nhánh để thực hiện thí điểm việc phân tách các bộ phận phục
vụ khách hàng bán buôn, bán lẻ, khách hàng VIP, tự phục vụ (ATM, tại điểm giao
dịch, tại các điểm chấp nhận thẻ...), nâng cao khả năng phân phối sản phẩm và dịch
vụ ngân hàng bằng việc thiết kế các sản phẩm và dịch vụ của từng chi nhánh phù
hợp với nhu cầu của khách hàng địa phương. MHB cũng cần nghiên cứu xây dựng
trung tâm trả lời khách hàng để phục vụ kịp thời các nhu cầu của khách hàng.
3.3.6. Giải pháp phát triển công nghệ ngân hàng và trang bị cơ sở vật
chất, thiết bị hiện đại
Để chất lượng sản phẩm dịch vụ huy động vốn có thể đáp ứng được các yêu
cầu, chuẩn mực quốc tế, đòi hỏi công nghệ phải không ngừng được cải tiến, hiện đại
và nâng cấp, thực sự trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực cho các nhân viên ngân
hàng. Hiện nay hệ thống công nghệ thông tin tại MHB đang được quan tâm đầu tư
hiện đại hóa, đây chính là cơ hội để MHB đa dạng hoá sản phẩm, xây dựng và phát
triểm các sản phẩm và dịch vụ mới với mức độ tiện ích cao hơn, đáp ứng nhu cầu
ngày càng đa dạng và phức tạp của khách hàng.
Điểm yếu của MHB hiện nay là mô hình hoạt động phi tập trung, nguồn lực
bị xé lẻ, do đó phát triển kinh doanh còn mang tính tự phát, để tập trung sức mạnh
kinh doanh của toàn hệ thống, MHB cần thiết phải chuyển đổi theo mô hình quản lý
tập trung dựa trên cơ sở phát triển công nghệ thông tin và hạ tầng kỹ thuật hiện đại.
Trong thời gian trước mắt, MHB cần tập trung vào xây dựng hệ thống Core-banking
vì trên cơ sở đó mới có thể phát triển các phần mềm ứng dụng gắn với dịch vụ tiện
ích của ngân hàng. Bên cạnh đó, cần đầu tư mạnh hơn hiện đại hóa công nghệ thông
tin, đào tạo cán bộ đủ khả năng tiếp nhận kỹ thuật mới và đồng bộ với trang bị kỹ
thuật trên cơ sở phát huy tự lực cao độ, vận dụng sáng tạo chương trình hiện đại của
73
quốc tế, hạn chế lãng phí, đáp ứng được yêu cầu trước mắt và tiến kịp với lộ trình hội
nhập kinh tế quốc tế trong lĩnh vự tài chính – ngân hàng.
Việc phát triển sức mạnh và tiềm năng của công nghệ ngân hàng sẽ giúp cho
MHB xử lý dữ liệu đạt được hiệu quả cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của
khách hàng và đây cũng chính là chiến lược quản lý chi phí hàng đầu cho MHB.
Việc phát triển công nghệ còn giúp ngân hàng phân tích mức sinh lời của từng
khách hàng, sản phẩm và dịch vụ nhằm tập trung nguồn lực đầu tư vào các đối
tượng khách hàng, loại hình sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao hơn. Một cơ
sở hạ tầng và hệ thống công nghệ thông tin tốt sẽ là công cụ phục vụ đắc lực cho
hoạt động kinh doanh của ngân hàng, hỗ trợ ngân hàng cạnh tranh trên thị trường.
Bên cạnh đó, MHB cần lập kế hoạch nâng cấp trang thiết bị và tiến hành cải
tạo lại bộ mặt của các chi nhánh, nhất là khu vực giao dịch với khách hàng tại các
đô thị lớn để nâng cao hình ảnh của MHB như một ngân hàng hiện đại tiên tiến
hướng tới phục vụ khách hàng. Cần quy định cụ thể về màu sắc bảng hiệu, điểm
treo logo MHB,… tại các điểm giao dịch thống nhất trong toàn hệ thống nhằm tạo
nét đặc trưng cho MHB. Tại tất cả các điểm giao dịch cần trang bị đầy đủ thùng thư
góp ý, phiếu khảo sát nhu cầu khách hàng,… để khách hàng có thể đề đạt những
nguyện vọng và đóng góp của mình với ngân hàng. Việc thiết kế chiều cao của các
quầy giao dịch cũng phải được cải tiến sao cho khách hàng có thể nhìn thấy giao
dịch viên và giao dịch viên có thể nhìn thấy và phục vụ yêu cầu của khách hàng một
cách dễ dàng, tạo được niềm tin và sự hài lòng cho khách hàng.
Hiện nay, rất nhiều chi nhánh và điểm giao dịch của MHB là trụ sở tiếp nhận
từ Công ty vàng bạc đá quý hoặc đi thuê, chưa đáp ứng đầy đủ tính năng phục vụ
hoạt động ngân hàng. Do vậy, MHB cũng cần tăng cường trang bị cơ sở vật chất,
xây dựng sửa chữa trụ sở làm việc, trang bị thêm phương tiện làm việc, thiết bị tin
học cho các chi nhánh như: nâng cấp hệ thống máy tính; trang bị bảng điện tử để
thông báo lãi suất, tỷ giá; cung cấp thêm các đường điện thoại để phục vụ việc
thanh toán điện tử nội bộ được nhanh hơn; mở rộng việc triển khai và sử dụng máy
in sổ tiết kiệm, … nhằm phục vụ tốt yêu cầu kinh doanh của ngân hàng, tạo lợi thế
cạnh tranh cho chi nhánh.
74
3.3.7. Giải pháp về nhân sự
3.3.7.1. Thường xuyên đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự
Mọi hoạt động của ngân hàng sẽ không thể thành công nếu đội ngũ nhân sự
không thường xuyên được đào tạo, nâng cao chất lượng. Công tác đào tạo phải được
thực hiện ở nhiều cấp độ khác nhau phù hợp với định hướng chiến lược của ngân
hàng trong từng thời kỳ. Với thực trạng đội ngũ nhân sự của MHB như hiện nay,
cần tổ chức đào tạo và nâng cao chất lượng theo những hướng sau:
- Xây dựng kế hoạch đào tạo nhân viên ngay từ khi mới tuyển dụng, chú
trọng đào tạo cả về chuyên môn và đạo đức để xây dựng được đội ngũ cán bộ có
phẩm chất tốt, tinh thông nghề nghiệp. Tổ chức học tập tôn chỉ của MHB để mọi
người hiểu rõ trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ của mình đối với ngân hàng.
- Đào tạo chuyên sâu theo yêu cầu công việc, tích cực áp dụng công nghệ
thông tin để đào tạo từ xa, tăng cường huấn luyện và đào tạo tại chỗ, khuyến khích
tự học để nâng cao trình độ nghiệp vụ của nhân viên hướng tới mục tiêu xây dựng
một lực lượng lao động có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu
của một ngân hàng hiện đại, tâm huyết với sự phát triển đi lên của MHB. Đối với
nhân viên làm công tác huy động vốn phải nắm rõ về các loại hình huy động vốn
hiện có của MHB (tính năng của sản phẩm, lãi suất, thủ tục giao dịch,…) cũng như
các dịch vụ mà MHB sẽ cung cấp cho khách hàng.
- Đầu tư đào tạo lại theo qui trình nghiệp vụ đã được xây dựng cùng với việc
ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin mới, hiện đại. Gắn kết quả đào tạo với việc
bố trí và sử dụng đúng người, đúng việc, phát huy sáng kiến, động viên sức lực, trí
tuệ và khả năng của nhân viên nhằm tạo sức mạnh tổng hợp cho toàn hệ thống.
- Nâng cao năng suất lao động và xây dựng văn hoá doanh nghiệp hướng
tới khách hàng. Tất cả cán bộ, nhân viên của MHB từ cấp thấp nhất phải có được
tinh thần tận tụy vì sự thành công của ngân hàng. Văn hóa và phong cách của toàn
ngân hàng cũng như của mỗi thành viên đều nhằm tạo ra sự thỏa mãn cho khách
hàng. Mọi thành viên trong ngân hàng cần hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của cả
khách hàng bên trong (cán bộ, nhân viên) và khách hàng bên ngoài, luôn cố gắng tất
cả vì sự hài lòng của khách hàng.
75
- Xây dựng Trung tâm đào tạo ngân hàng theo đúng các chuẩn mực quốc tế
để áp ứng nhu cầu đào tạo ngày càng tăng của MHB.
3.3.7.2. Xây dựng môi trường làm việc tích cực và có chính sách đãi ngộ
xứng đáng
Hiện nay, việc trả lương của MHB còn bị hạn chế bởi thang bảng lương do
Nhà nước quy định nên chưa thực sự thúc đẩy tinh thần làm việc hết mình của nhân
viên, nhất là những nhân viên giỏi, có năng lực. Trong thời gian tới, MHB nên
nghiên cứu việc giao chỉ tiêu kinh doanh cho từng đơn vị, từng bộ phận và trả lương
theo hiệu suất công việc, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng cho những nhân viên làm
việc hiệu quả, những vị trí chịu trách nhiệm cao hoặc những công việc mang tính kỹ
thuật cao để động viện tinh thần làm việc của nhân viên.
Bên cạnh đó, cần thiết phải xây dựng một môi trường làm việc tích cực. Mọi
người đều muốn được trả lương cao, nhưng họ sẽ thích thú hơn nhiều nếu được đối
xử bằng thái độ tôn trọng và họ cảm nhận được giá trị của mình. Mức lương cao có
thể đưa những nhân viên giỏi đến với ngân hàng, nhưng chính môi trường làm việc
không như ý sẽ khiến họ ra đi. Nếu đem so sánh, việc tuyển dụng nhân viên mới sẽ
thấy mất nhiều kinh phí và thời gian hơn là giữ chân một nhân viên đang làm việc.
Vì vậy, MHB cần có những chính sách tạo được động cơ làm việc nhằm giữ chân
các nhân viên trung thành và có năng lực như: tạo không khí làm việc thoải mái
trong ngân hàng, không đặt ra những đòi hỏi không rõ ràng hoặc đưa ra quá nhiều
qui định không cần thiết buộc nhân viên thực hiện; sử dụng lao động phải phù hợp
với trình độ và năng lực của nhân viên; khuyến khích việc chịu trách nhiệm cá
nhân, đồng thời tạo ra các cơ hội thăng tiến cho họ; đẩy mạnh việc giao lưu và hoạt
động đội nhóm, cho phép nhân viên chủ động trong công việc; thiết lập các mục
tiêu và nhiệm vụ mang tính thách thức cho tất cả nhân viên, xây dựng các tiêu
chuẩn đánh giá phản ánh được sự gia tăng hiệu quả hoạt động; không nhân nhượng
đối với những cá nhân làm việc không hiệu quả…
76
KẾT LUẬN
Trong hoạt động kinh doanh của NHTM, nguồn vốn luôn đóng vai trò quan
trọng cho mọi hoạt động của ngân hàng. Nó quy định quy mô, kết cấu tài sản sinh lời
của ngân hàng từ đó ảnh hưởng đến chất lượng tài sản, mục tiêu phát triển và an toàn.
Việc mục tiêu nghiên cứu giải pháp tăng cường huy động vốn tại MHB, nội
dung luận văn đã hoàn thành được một số nhiệm vụ sau:
1- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về nguồn vốn và các phương
thức huy động vốn của NHTM.
2- Phân tích và đánh giá thực trạng nguồn vốn huy động của MHB trong
giai đoạn 2001 – 2005. Qua đó, nêu bật được đặc điểm cơ bản của nguồn vốn huy
động tại MHB, những kết quả đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại trong
hoạt động huy động vốn của MHB.
3- Trên cơ sở các yêu cầu và định hướng hoạt động huy động vốn của MHB,
luận văn đưa ra những đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, NHNN và các giải pháp cơ
bản nhằm tăng cường huy động vốn tại MHB, đó là:
- Các giải pháp về công cụ và phương thức huy động vốn;
- Các giải pháp nhằm mở rộng quy mô, thay đổi cơ cấu và tăng tính ổn
định cho nguồn vốn huy động;
- Các giải pháp quản lý rủi ro và giảm chi phí huy động vốn;
- Các giải pháp về marketing;
- Giải pháp về tổ chức mạng lưới hoạt động;
- Giải pháp phát triển công nghệ ngân hàng và trang bị cơ sở vật chất, trang
thiết bị hiện đại;
- Giải pháp về nhân sự.
Những giải pháp này sẽ góp phần giúp cho MHB tăng trưởng nguồn vốn huy
động trong thời gian tới nhằm đạt được mục tiêu phát triển an toàn và bền vững./.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 45591.pdf