Luận văn Giải pháp tăng cường huy động vốn tại ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long

sắc thái mới cho ngân hàng trong chiến lược cạnh tranh vào tạo thị phần cho mình. Do đó MHB phải tạo được phong cách phục vụ riêng thể hiện nét đặc thù của mình thì mới hy vọng huy động được vốn và tạo thế đứng vững chắc trên thị trường. - Trong quá trình hội nhập, hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung và MHB nói riêng sẽ ngày càng phụ thuộc và chịu tác động mạnh của thị trường tài chính quốc tế (nhất là về tỷ giá và lãi suất) trong khi hệ thống và kinh nghiệm quản 55 lý rủi ro còn kém, đòi hỏi ngân hàng phải xây dựng được hệ thống quản trị rủi ro hoàn chỉnh theo các thông lệ quốc tế. 3.1.2. Định hướng về công tác huy động vốn của MHB trong thời gian tới Giai đoạn 2001-2005 có ý nghĩa rất quan trọng đối với MHB, hoạt động của MHB phát triển mạnh mẽ và toàn diện, vượt hầu hết các chỉ tiêu cơ bản đặt ra trong giai đoạn đầu của Đề án tái cơ cấu MHB. MHB luôn xác định nguồn vốn là thế mạnh, là động lực tạo đà cho việc thực hiện thành công chiến lược phát triển đến năm 2010. Định hướng huy động vốn của MHB trong thời gian tới là duy trì và phát huy các biện pháp huy động vốn hữu hiệu, có khả năng cạnh tranh cao nhằm thu hút nguồn vốn nhàn rỗi của dân cư và TCKT, xây dựng và phát triển độ tín nhiệm của MHB để tranh thủ tiếp nhận được vốn ủy thác của các tổ chức tài chính – tín dụng trong và ngoài nước. Từ nay đến năm 2010, MHB phấn đấu duy trì mức độ tăng tổng nguồn vốn bình quân đạt 45%/năm (mục tiêu của toàn ngành ngân hàng là duy trì tốc độ tăng trưởng huy động vốn và tín dụng từ 20 – 25%), trong đó tốc độ tăng trưởng huy động vốn bình quân hàng năm là 47%/năm so với năm 2005; nguồn vốn huy động trung dài hạn chiếm từ 40 – 50% tổng vốn huy động. Trong thời gian tới, để xây dựng MHB thành một NHTM đa năng, có uy tín trên thị trường tài chính – tín dụng, đủ sức cạnh tranh, có khả năng hội nhập quốc tế và khu vực, định hướng hoạt động huy động vốn của MHB phải đạt được các mục tiêu cơ bản sau: Một là, đa dạng hóa các hình thức huy động nhằm thu hút vốn từ nhiều nguồn, tạo sự chủ động về nguồn vốn, đáp ứng đầy đủ nhu cầu cho vay và đầu tư, đặc biệt là trong lĩnh vực cho vay phát triển nhà ở, xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ. Mở rộng các hình thức huy động vốn như đưa ra các hình thức tiền gửi tiết kiệm hoặc tiền gửi có kỳ hạn có thuộc tính như tiền gửi không kỳ hạn, phát triển các sản phẩm và dịch vụ có tính tiện ích, qui mô áp dụng rộng và tính đại chúng cao, đầu tư phát triển các sản phẩm thẻ. Hai là, xây dựng cơ cấu nguồn vốn hợp lý, phù hợp với mục tiêu hoạt động và yêu cầu phát triển hoạt động kinh doanh, tiết kiệm chi phí. Điều chỉnh cơ cấu huy động vốn theo thời gian, đảm bảo nguồn vốn trung và dài hạn đáp ứng đủ nhu 56 cầu tăng trưởng tài sản Có thời gian dài, ngăn ngừa rủi ro có thể gặp phải. Có chiến lược và giải pháp tăng cường vốn huy động từ thị trường 1, cải tiến cơ cấu vốn huy động giữa hai thị trường theo hướng giảm dần sự lệ thuộc về nguồn vốn vào thị trường 2. Chủ động khai thác vốn từ các tổ chức tài chính – tín dụng trong và ngoài nước nhằm tìm được các nguồn vốn có lãi suất thấp để có thể giảm lãi suất cho vay, tăng sức cạnh tranh cho ngân hàng, tận dụng cơ hội tham gia các dự án do các Tổ chức quốc tế tài trợ và đẩy mạnh hoạt động cho vay vốn ủy thác cho các tổ chức tài chính như WB, ADB, AFD… Ba là, có chiến lược huy động vốn phù hợp. Chiến lược huy động vốn phải dựa trên cơ sở phát huy nội lực của từng vùng, từng địa phương, phù hợp với điều kiện tổ chức mạng lưới, mức độ cạnh tranh trên từng thị trường để tăng trưởng nguồn vốn với chi phí hợp lý. Không ngừng củng cố và nâng cao hiệu quả hệ thống mạng lưới kinh doanh nhằm thỏa mãn tốt nhất nhu cầu thị trường để tăng cầu về tài sản ngân hàng của khách hàng, tạo động lực cho hoạt động huy động vốn. Bốn là, triển khai hoạt động marketing và xây dựng chính sách khách hàng hợp lý. Tăng cường quảng cáo, tiếp thị khuyến khích khách hàng sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của MHB. Đặc biệt chú ý tới việc xây dựng hình ảnh và quảng bá thương hiệu của ngân hàng. Tích cực nghiên cứu thị trường để năm bắt nhu cầu của khách hàng và phản ứng nhanh, linh hoạt với thay đổi của thị trường. Xây dựng, duy trì và phát triển quan hệ khách hàng, đặc biệt là lòng tin và mối quan hệ lâu dài với khách hàng, có chính sách phù hợp với từng nhóm khách hàng để khuyến khích khách hàng gửi tiền vào ngân hàng. Năm là, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án hiện đại hóa công nghệ ngân hàng nhằm cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính chất lượng cao để nâng cao uy tín của ngân hàng với khách hàng, góp phần tạo lập nguồn vốn với quy mô và cơ cấu phù hợp cho nhu cầu sử dụng. Cùng với tiến trình hiện đại hóa công nghệ ngân hàng là việc xây dựng một đội ngũ cán bộ có trình độ, có năng lực chuyên môn và phong cách giao dịch văn minh, lịch sự nhằm tạo lập lòng tin nơi khách hàng, tạo điều kiện thu hút vốn vào ngân hàng. 57 3.2. NHỮNG KIẾN NGHỊ Ở TẦM VĨ MÔ NHẰM TĂNG CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI MHB 3.2.1. Kiến nghị với Chính phủ 3.2.1.1. Duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô Môi trường kinh tế vĩ mô ảnh hưởng rất lớn đến công tác huy động vốn của NHTM. Để tạo điều kiện cho các NHTM phát triển bền vững, Chính phủ cần tiếp tục duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô: - Kiểm soát được lạm phát: Sự biến động mạnh và bất thường trong tỷ lệ lạm phát sẽ làm cho các NHTM gặp nhiều rủi ro hơn vì ngân hàng khó điều chỉnh lãi suất theo kịp lạm phát. Điều này sẽ hạn chế tính hiệu quả của hệ thống ngân hàng trong quá trình đổi mới. Hơn thế nữa, tỷ lệ lạm phát biến động bất thường cũng sẽ làm cho những nỗ lực cải cách tài chính nhằm thu hút tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn bằng cách nâng lãi suất tiền gửi sao cho lãi suất thực dương có thể không thực hiện được. Do vậy, việc kiểm soát lạm phát có ý nghĩa rất lớn trong việc tạo điều kiện cho các NHTM huy động vốn từ các thành phần kinh tế trong xã hội. - Duy trì sự tăng trưởng kinh tế: Nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển, vai trò của Chính phủ trong việc duy trì sự tăng trưởng kinh tế là rất quan trọng, có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của hệ thống tài chính nói chung và hoạt động của các NHTM nói riêng vì sự can thiệp của Chính phủ sẽ giúp khắc phục sự không hoàn hảo của thị trường tài chính, tạo điều kiện tốt cho việc huy động vốn thông qua việc huy động tiền gửi tiết kiệm và tăng vốn đầu tư dài hạn, củng cố niềm tin của dân chúng vào hệ thống ngân hàng. 3.2.1.2. Hoàn thiện môi trường pháp lý Việc tạo một môi trường pháp lý hoàn chỉnh và đồng bộ là yêu cầu tiên quyết tạo điều kiện nền tảng cho việc quản l ý và điều hành kinh tế của Nhà nước cũng như tạo điều kiện cho các ngành kinh doanh, trong đó có ngân hàng phát triển đúng định hướng và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Trong thời gian qua, hệ thống pháp luật ở Việt Nam đã có nhiều chuyển biến đáng kể nhưng nhìn chung vẫn còn nhiều bất cập. Trong thời gian tới, nhất là khi Việt Nam đã chính thức gia nhập WTO, cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý để các ngân hàng có điều kiện thực hiện chiến lược kinh doanh và 58 phát triển một cách có hiệu quả, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, tập trung chủ yếu giải quyết các vấn đề cơ bản sau: - Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách và các văn bản pháp quy phù hợp với lộ trình thực hiện các cam kết quốc tế về lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng, trước hết là những hiệp định đã ký kết. Bổ sung, sửa đổi Luật NHNN và Luật các TCTD, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn nhằm thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và ứng dụng các thông lệ, chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng; quy định rõ phạm vi hoạt động cũng như loại hình sản phẩm dịch vụ ngân hàng mà các TCTD được phép thực hiện và cung ứng cho nền kinh tế. - Nâng cao năng lực pháp lý của các văn bản dưới luật được công bố, cộng với tăng cường hoạt động thanh tra, giám sát từ Trung ương đến địa phương, đến các Bộ, ngành có liên quan nhằm xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh, trong đó các doanh nghiệp đều bình đẳng với nhau trước pháp luật, tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế phát triển, tăng khả năng thu hút vốn vào ngân hàng. - Có chủ trương cụ thể trong việc thực hiện cơ chế thanh toán không dùng tiền mặt trong mọi ngành, mọi cấp của nền kinh tế, đẩy nhanh tốc độ phát hành, lưu thông và sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế, tạo điều kiện phát triển dịch vụ ngân hàng. 3.2.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 3.2.2.1. Về cơ chế chính sách - Đổi mới điều hành chính sách lãi suất: Hiện nay về cơ bản, lãi suất đã được tự do hoá, tuy nhiên, khả năng can thiệp để điều chỉnh lãi suất bằng các công cụ gián tiếp, thông qua nghiệp vụ thị trường mở của NHNN là rất hạn chế. Do đó, khi lãi suất huy động bị đẩy lên quá cao như thời gian gần đây sẽ gây khó khăn trong công tác huy động vốn, nhất là vốn trung và dài hạn của hệ thống NHTM. Vì vậy, NHNN cần có các giải pháp hoàn thiện các công cụ gián tiếp trong điều hành chính sách tiền tệ, hoàn thiện nghiệp vụ thị trường mở để có đủ năng lực điều tiết cung cầu về vốn, điều chỉnh lãi suất tạo thuận lợi cho hoạt động huy động vốn trung và dài hạn của các NHTM. Nên tiến tới xóa bỏ việc quy định trần lãi suất đối với tiền gửi bằng USD của pháp nhân. Việc duy trì lãi suất cơ bản như hiện nay là không cần thiết, NHNN cần nghiên cứu để ban hành chính thức lãi suất trên thị 59 trường liên ngân hàng (VNIBOR), coi đây là lãi suất chủ đạo tạo cơ sở điều hành lãi suất trên thị trường. - Hoàn thiện cơ chế quản lý ngoại hối theo hướng tự do hóa các giao dịch vãng lai và kiểm soát có chọn lọc các giao dịch về vốn. Tiếp tục đổi mới cơ chế điều hành tỷ giá theo hướng tự do hóa có kiểm soát, từng bước giảm bớt sự can thiệp của Nhà nước tiến tới hình thành tỷ giá hối đoái theo quy luật cung cầu. - Chỉnh sửa những quy định về huy động vốn tiết kiệm, phát hành giấy tờ có giá theo hướng tăng tính thanh khoản cho các khoản tiền gửi, trên cơ sở đó tạo điều kiện cho thị trường vốn phát triển. Hoàn thiện các văn bản pháp quy tạo khuôn khổ pháp lý để phát triển thị trường tiền tệ, phát triển thị trường thứ cấp, nâng cao khả năng thanh toán của các công cụ trên thị trường tiền tệ. - Hoàn thiện các qui định về tiếp cận thị trường dịch vụ ngân hàng trong nước theo lộ trình tự do hoá thương mại dịch vụ tài chính và mở cửa thị trường tài chính của các cam kết song phương và đa phương, đặc biệt là cam kết khi gia nhập WTO. Tiếp tục định hướng cho các TCTD phát triển các hoạt động dịch vụ, đặc biệt là phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đảm bảo cho các TCTD đầu tư đúng hướng và có hiệu quả trong kinh doanh. - Đổi mới và hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp lý liên quan đến việc cung cấp, sử dụng các dịch vụ như: Internet banking, Home banking, E-banking… để phù hợp với yêu cầu phát triển kỹ thuật công nghệ hiện đại và triển khai rộng rãi các dịch vụ ngân hàng hiện đại, tạo cơ sở cho việc xử lý các tranh chấp và tạo niềm tin cho khách hàng khi sử dụng các dịch vụ này. 3.2.2.2. Về quản lý điều hành - Phát huy vai trò của NHNN, NHNN Việt Nam phải trở thành một NHTW thực sự chứ không phải như hiện nay, NHNN vừa là “người chủ”, vừa là người “cầm còi” giám sát các NHTM Nhà nước. Nâng cao vị thế và tính độc lập, tự chủ của NHNN trong việc xây dựng, điều hành chính sách tiền tệ, nhằm tăng cường hiệu lực của các công cụ chính sách tiền tệ. - Xây dựng và phát triển thị trường vốn ở Việt Nam để thông qua đó cho phép các NHTM định hướng được hoạt động huy động vốn của mình, như có thể bán hoặc cho vay lại các khoản vốn tiền gửi dư thừa trong trường hợp bị ứ đọng, 60 nhờ vậy các ngân hàng vẫn có thể tiếp tục huy động tiền gửi mà không bị ảnh hưởng bởi tình trạng thừa vốn. Mặt khác, thông qua thị trường vốn, các NHTM có thể định ra lãi suất huy động cho các đơn vị mình hợp lý hơn. - Đẩy nhanh tiến trình cổ phần hoá các NHTM Nhà nước, tạo điều kiện cho các ngân hàng huy động vốn. Trước mắt, NHNN cần phải nhanh chóng thúc đẩy quá trình lựa chọn cơ quan định giá chuyên nghiệp, có uy tín quốc tế và hoàn tất các thủ tục cần thiết để đến đầu năm 2007 Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCB) và MHB có thể được định giá và chính thức bán cổ phiếu ra thị trường như kế hoạch. - Xây dựng hệ thống thông tin quản lý, cơ sở dữ liệu hiện đại, tập trung, thống nhất. Triển khai các đề án ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh tra, giám sát, quản trị, điều hành, thông tin, báo cáo nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của NHNN và minh bạch thông tin, tạo niềm tin đối với công chúng vào hệ thống ngân hàng. - NHNN phải đóng vai trò chủ trì trong việc kết nối các NHTM với nhau để phát triển thị trường thẻ Việt Nam nhằm tránh lãng phí trong đầu tư của các NHTM và tạo sự tiện dụng cho khách hàng. 3.3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI MHB Tăng cường huy động vốn tại NHTM phải đảm bảo mục tiêu sinh lợi và an toàn, với những ảnh hưởng của các nhân tố khách quan và chủ quan, MHB có thể sử dụng các biện pháp nhằm tăng cường huy động vốn như sau: 3.3.1. Các giải pháp về công cụ và phương thức huy động vốn 3.3.1.1. Đa dạng hóa các công cụ huy động Ngày nay, công nghệ hiện đại đã giúp các NHTM đa dạng hóa các hình thức huy động cũng như không ngừng mở rộng quy mô các loại hình dịch vụ nhằm phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, thu hút ngày càng nhiều nguồn vốn cho hoạt động ngân hàng. Thông qua kỹ thuật tiên tiến, các NHTM đã tung ra thị trường nhiều sản phẩm độc đáo để thu hút khách hàng. Do vậy, MHB cần có chiến lược phát triển sản phẩm – dịch vụ để mở rộng thị phần huy động vốn cho ngân hàng. 61 Các hình thức huy động vốn hiện tại của MHB chưa đa dạng, chủ yếu là các sản phẩm truyền thống. Trong điều kiện hiện nay, MHB cần mở rộng các hình thức huy động vốn theo hướng: Một là, mở rộng hình thức huy động vốn bắt nguồn từ việc cải tiến và thay đổi các sản phẩm hiện có như đa dạng các kỳ hạn gửi tiền, ngoài các kỳ hạn thông thường (3 tháng, 6 tháng, 1 năm,…) có thể mở thêm các kỳ hạn khác (2 tháng, 4 tháng, 7 tháng, 11 tháng,…) để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. Hoặc đối với tiền gửi tiết kiệm, MHB có thể mở rộng thêm các hình thức như: tiết kiệm VND được bù đắp trượt giá USD, các hình thức tiết kiệm tích lũy (tiết kiệm an sinh, tiết kiệm nhà ở, tiết kiệm mua sắm…), tiết kiệm bậc thang theo số tiền gửi, tiết kiệm hỗn hợp, tiết kiệm dự thưởng,… và triển khai thống nhất trong toàn hệ thống, không để tình trạng phát triển các sản phẩm tự phát của từng chi nhánh như hiện nay giúp MHB tiết kiệm được chi phí (quảng cáo, công nghệ thông tin,...) trong huy động vốn. Về phát hành giấy tờ có giá, cần có kế hoạch triển khai thêm hình thức phát hành chứng chỉ tiền gửi (ngắn và dài hạn) bên cạnh hình thức phát hành kỳ phiếu và trái phiếu để đa dạng sản phẩm, hấp dẫn khách hàng hơn. Hai là, phát triển các sản phẩm mới cộng thêm vào sản phẩm hiện có, có nghĩa là cộng thêm vào sản phẩm hiện có những thuộc tính khác nhau. Chẳng hạn, cho phép tự động chuyển hóa các khoản tiền gửi trên tài khoản không kỳ hạn, tài khoản thẻ ATM sang tiền gửi có kỳ hạn khi khách hàng duy trì số dư trong một khoảng thời gian nhất định theo sự thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng. Triển khai dịch vụ thanh toán hoá đơn qua ngân hàng cho các khách hàng đang mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng bằng cách phối kết hợp với các nhà cung cấp dịch vụ. Đối với tài khoản tiền gửi có kỳ hạn của khách hàng, có thể quy định: gửi một lần, trả gốc lãi nhiều lần, được rút trước hạn từng phần,… sẽ phù hợp với những khách hàng đa dạng về nguồn thu nhập và chi tiêu mà không vi phạm những quy định về huy động tiết kiệm hiện hành của NHNN. Đối với các khách hàng là người cao tuổi có nhu cầu gửi tiền tiết kiệm hoặc khách hàng có số dư tiền gửi lớn có thể cho họ đăng ký dịch vụ thu và trả tiền tận nhà mà không thu phí.… Ba là, triển khai các sản phẩm huy động mới đối với bản thân MHB. Phát triển sản phẩm mới là một yêu cầu tất yếu giúp MHB tăng trưởng an toàn và bền vững. 62 Song trong điều kiện hiện nay, khi chưa có được bộ phận maketing nghiên cứu phát triển sản phẩm chuyên nghiệp, MHB nên lựa chọn chiến lược phát triển sản phẩm mới theo hướng “bắt chước” sản phẩm của những ngân hàng tiên phong và đưa ra các sản phẩm tương tự hoặc cải tiến theo hướng tốt hơn nhằm giảm bớt được nhiều chi phí cho ngân hàng. MHB nên phân loại khách hàng để có chiến lược phát triển sản phẩm cho phù hợp, cụ thể: - Đối với khách hàng là các doanh nghiệp, MHB có thể triển khai các sản phẩm mới mà hiện nay MHB chưa có như: Tài khoản quản lý tiền mặt (Cash managerment) cho các doanh nghiệp có nhiều hệ thống chi nhánh, đơn vị hạch toán phụ thuộc và muốn tập trung vốn về một tài khoản phục vụ quản lý tài chính hiệu quả và gia tăng khả năng sinh lợi; Tài khoản chuyên dụng như tài khoản chuyên thu (thu tiền từ các đại lý), chuyên chi (chi lương), thu cho một dịch vụ nhất định,… - Đối với khách hàng là cá nhân: trong thời gian tới, MHB cần triển khai hình thức “gửi một nơi lĩnh nhiều nơi” để tạo thuận lợi cho khách hàng, hiện đã có một số ngân hàng áp dụng hình thức này, nếu MHB không nhanh chóng triển khai thì khó có thể cạnh tranh trong cuộc đua giành thị phần huy động vốn. MHB cũng cần kết hợp với các đối tác như các công ty bảo hiểm, các công ty bất động sản, các dự án phát triển nhà ở và khu đô thị để phát triển các sản phẩm phức hợp nhằm tăng cường việc bán chéo các sản phẩm như các sản phẩm huy động tiết kiệm liên kết với các sản phẩm bảo hiểm bao gồm nhân thọ và phi nhân thọ…, các sản phẩm huy động đi cùng với các sản phẩm cho vay mua nhà, mua xe trả góp, đi du học... 3.3.1.2. Mở rộng các dịch vụ ngân hàng hỗ trợ cho huy động vốn Hiện nay, phương thức cạnh tranh hiện đại giữa các NHTM là cạnh tranh bằng loại hình và chất lượng dịch vụ, đây chính là một trong những yếu tố tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến khả năng gia tăng thị phần huy động vốn của NHTM. Đối với MHB, để có thể hỗ trợ tốt cho hoạt động huy động vốn, cần thiết phải thực hiện việc mở rộng dịch vụ theo các hướng sau: Một là, tăng cường chất và lượng của dịch vụ thanh toán. Dịch vụ thanh toán không chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng mà còn giúp cho ngân hàng có thêm nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để phục vụ hoạt động kinh doanh. Thời gian qua, các dịch vụ thanh toán của MHB đã phần nào đáp ứng được nhu cầu của khách hàng 63 như: thanh toán chuyển tiền điện tử qua mạng của NHNN và mạng nội bộ, thanh toán nhờ thu, thanh toán chuyển tiền, tín dụng chứng từ,… Tuy nhiên do hệ thống đường truyền còn hạn chế, công nghệ còn lạc hậu nên ảnh hưởng khá lớn đến việc đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng và do vậy cũng ảnh hưởng lớn đến việc thu hút vốn. Trong thời gian tới, MHB cần phải đẩy mạnh các dịch vụ thanh toán cả về chất và lượng để hấp dẫn khách hàng. Trước mắt, cần tăng cường việc ủy quyền cho các chi nhánh cấp 2, phòng giao dịch tham gia mạng thanh toán điện tử nội bộ để gia tăng tốc độ chuyển tiền trong toàn hệ thống. Cải tiến quy trình thanh toán nội bộ trong hệ thống, đảm bảo cân đối hài hòa giữa nhu cầu tài khoản có quy mô đủ lớn cho các loại hình thanh toán và tính năng thanh toán trong tương lai và nhu cầu tài khoản có quy mô nhỏ để đảm bảo các lệnh thanh toán được xử lý nhanh chóng và hiệu quả. MHB cũng cần cải tiến việc chia lẻ các công đoạn khởi tạo, xử lý, tổng hợp và quản lý thanh khoản các lệnh thanh toán nhằm gia tăng tốc độ thanh toán và tăng tính hiệu quả trong quản lý vốn. Hai là, triển khai các dịch vụ mới hỗ trợ cho huy động vốn. Ngày nay, trong các hình thức giao dịch giữa khách hàng với ngân hàng, hệ thống máy rút tiền tự động (ATM) đứng số 1, đây là một trong những kênh hiệu quả nhất khi thể hiện hình ảnh của NHTM. Do vậy, MHB cần tập trung đầu tư và nhanh chóng triển khai việc phát hành thẻ ATM ra công chúng. Từ tháng 12/2005, MHB đã chính thức gia nhập hệ thống Vietnam Bank Card (VNBC), đây là một lợi thế khá lớn vì VNBC hiện là một trong ba liên minh đang hoạt động hiệu quả trên thị trường thẻ ở Việt Nam, theo kế hoạch thẻ ATM của MHB cho phép khách hàng thấu chi trên tài khoản thẻ theo nhiều hạn mức nên sẽ hấp dẫn và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khách hàng. Là ngân hàng đi sau, MHB có cơ hội tiếp thu những công nghệ hiện đại, phát triển chiếc máy ATM thành một “nhân viên” đặc biệt của ngân hàng, mọi giao dịch như chuyển khoản, gửi tiền, rút tiền, mua sắm, thanh toán các hoá đơn… khách hàng đều có thể tự mình thực hiện được với chiếc máy ATM, đồng thời liên kết với những nơi cung cấp hàng hóa, sản phẩm dịch vụ mở những điểm chấp nhận thanh toán thẻ của MHB (POS), có như vậy MHB mới có thể cạnh tranh được với các ngân hàng khác. 64 MHB cũng cần nhanh chóng lập kế hoạch phát huy thế mạnh của hệ thống công nghệ thông tin hiện có và chuẩn bị đầu tư mới để phân phối nhiều sản phẩm tới khách hàng hơn qua các kênh phân phối không truyền thống và hệ thống giao dịch trực tuyến như: Phone-banking, Mobile-banking, Home-banking, E-banking, Internet-banking,…, tích cực bán chéo các sản phẩm và dịch vụ để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng và đa dạng của khách hàng. Ba là, nâng cao chất lượng dịch vụ cho khách hàng gửi tiền vào ngân hàng. Song song với việc phát triển đa dạng hoá các dịch vụ, MHB phải nâng cao chất lượng dịch vụ cho khách hàng, tiếp tục mở rộng và phát triển các ứng dụng ngân hàng tiên tiến, tăng cường khả năng quản lý qua việc cập nhật, cung cấp những thông tin trực tuyến về thương mại và tín dụng; quản lý các thông tin khách hàng, quản lý hạn mức, v.v... một cách hữu hiệu. MHB cũng cần cải tiến quy trình thủ tục đối với khách hàng gửi tiền theo sự tiện lợi của của khách hàng nhằm rút ngắn thời gian giao dịch và tăng cảm nhận của khách hàng về chất lượng phục vụ của ngân hàng. Khi thực hiện xong dự án hiện đại hóa công nghệ thông tin, MHB cần triển khai ngay dịch vụ giao dịch một cửa vì như vậy khách hàng sẽ được cung cấp nhiều loại dịch vụ tại quầy và thời gian phục vụ giảm tối đa, tạo sự thoải mái cho khách hàng đến giao dịch với ngân hàng. Bốn là, phát triển các dịch vụ kèm theo các sản phẩm huy động vốn như: tư vấn cho khách hàng, cung cấp thông tin theo yêu cầu, dịch vụ cho thuê két sắt… Những dịch vụ này mang tính bổ trợ làm tăng thêm giá trị sản phẩm dịch vụ cơ bản của ngân hàng và tạo ra sự khác biệt giữa MHB với các ngân hàng khác, đây là nhân tố không thể thiếu và phải không ngừng cải tiến để hoàn hảo hơn trong điều kiện cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng tăng. Tuy không trực tiếp sinh lợi nhưng chính những dịch vụ này lại gây tác động kích thích sự chú ý của khách hàng, tăng giá trị cung ứng thoả mãn nhu cầu của khách hàng và tạo lập quan hệ gắn bó lâu dài giữa ngân hàng với khách hàng. 65 3.3.2. Các giải pháp nhằm mở rộng quy mô, thay đổi cơ cấu và tăng tính ổn định cho nguồn vốn huy động 3.3.2.1. Mở rộng đối tượng khách hàng Để đạt được mục tiêu tăng trưởng nguồn vốn, MHB cần mở rộng đối tượng khách hàng từ các thành phần kinh tế. Mặt khác, nếu giữ một tỷ trọng quá cao đối với một loại khách hàng gửi tiền rất dễ dẫn đến rủi ro cho ngân hàng. Trong tương lai do tỷ lệ tiết kiệm và tốc độ tăng trưởng thu nhập của khu vực dân cư, bên cạnh việc tiếp tục củng cố vị thế của ngân hàng trong lĩnh vực ngân hàng bán lẻ phục vụ đại chúng, MHB cần tập trung đầu tư phát triển nhóm khách hàng có thu nhập từ trung bình khá trở lên và tăng lượng khách hàng có thu nhập cao. Ngân hàng sẽ tiến hành phân tích và phân loại cơ sở khách hàng hiện tại thành nhóm khách hàng đại chúng, nhóm khách hàng có thu nhập khá, và nhóm khác hàng có thu nhập cao, từ đó xây dựng các chiến lược tiếp thị, chiến lược sản phẩm dịch vụ và chiến lược giá riêng cho từng nhóm khách hàng này. MHB cũng cần quan tâm phát triển các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng cho các khách hàng là nhân viên của các doanh nghiệp có đông nhân viên tại các khu công nghiệp, khu chế xuất và tụ điểm kinh tế lớn, đặc biệt là các doanh nghiệp có quan hệ vay vốn tại MHB. 3.3.2.2. Duy trì và phát triển nguồn vốn huy động từ dân cư Trong thời gian tới, để thay đổi cơ cấu và tăng tính ổn định cho nguồn vốn huy động, MHB cần chú trọng nhiều vào hoạt động huy động tiền gửi từ dân cư nhằm giảm sự phụ thuộc vào khối doanh nghiệp và thị trường liên ngân hàng. Đồng thời, MHB cũng cần đẩy mạnh phát triển các sản phẩm mới cho khách hàng cá nhân như các sản phẩm thẻ và bảo hiểm nhằm thắt chặt quan hệ với khách hàng. Hiện nay, MHB có thế mạnh về mạng lưới chi nhánh, do vậy để cạnh tranh tiếp cận khách hàng tiền gửi là cá nhân, MHB nên tích cực đầu tư phát triển mảng khách hàng cá nhân tại thị trường đô thị bằng các sản phẩm đa dạng, đơn giản, dễ hiểu, có tính đại chúng, phổ cập và tiêu chuẩn hoá cao thông qua mạng lưới rộng và các kênh phân phối khác. Nhu cầu của khối khách hàng này có điểm khác biệt với khối khách hàng doanh nghiệp, do vậy cần cố gắng phấn đấu phục vụ các yêu cầu của họ mọi lúc, mọi nơi bằng việc triển khai các sản phẩm, dịch vụ đa dạng. 66 Nhóm khách hàng cá nhân thường ưa thích các món quà tặng khuyến mãi khi gửi tiền như nón, áo mưa, áo sơ mi, phiếu mua hàng siêu thị…, đây tuy là những món quà có giá trị không lớn nhưng lại là “sợi dây” liên kết khá chặt chẽ giữa ngân hàng và khách hàng, tạo sự “ghi nhớ” của khách hàng về ngân hàng, MHB nên lưu ý đến đặc điểm này. Đồng thời, MHB cũng nghiên cứu thời gian nhận tiền gửi tại các điểm giao dịch sao cho phù hợp với khách hàng nhất để tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng, nhất là các khách hàng làm việc theo giờ hành chính trùng với giờ làm việc theo quy định hiện tại của ngân hàng. 3.3.2.3. Tăng cường huy động vốn trung, dài hạn Hiện nay, việc huy động vốn trung, dài hạn của các NHTM nói chung và MHB nói riêng là rất khó khăn, khách hàng có tâm lý ngại gửi loại này vì sợ tiền bị mất giá, lãi suất biến động, mặt khác họ thường không chủ động được trong kế hoạch chi tiêu của mình. Để khắc phục những điểm này, MHB có thể huy động vốn trung, dài hạn (nên từ 2 đến 5 năm) bằng cách bảo đảm bằng USD vì người Việt Nam nói chung vẫn tin tưởng vào việc bảo đảm giá trị của USD hơn VND. Tuy nhiên, MHB cần tính toán lãi suất tiền gửi sao cho có thể trích lập được một quỹ rủi ro bù đắp phần trượt giá của VND so với USD để ngân hàng kinh doanh có lãi, đồng thời tránh tình trạng chuyển từ VND sang USD. Lãi suất huy động Lãi suất huy động Phần trượt giá dự tính bảo đảm bằng USD VND thông thường của VND so với USD MHB cũng có thể quy định các mức lãi suất khác nhau cho tiền gửi trung, dài hạn, ví dụ: gửi một lần rút một lần có lãi suất cao nhất, gửi một lần nhưng rút lãi hoặc vốn định kỳ với lãi suất thấp hơn, lãi suất điều chỉnh theo định kỳ,… để hấp dẫn khách hàng hơn. _ = Để tăng cường huy động vốn trung dài hạn, MHB nên triển khai sản phẩm “Tiết kiệm Nhà ở” như là một sản phẩm đặc trưng của MHB. Trong đó, khách hàng thỏa thuận với MHB gửi tiền tùy theo thu nhập của bản thân, không hạn chế thời gian, lãi suất được ấn định trước hoặc thả nổi trên số dư thực gửi. Từ năm thứ 2 trở đi khách hàng có thể vay vốn tại MHB theo mức lãi suất tiền gửi cộng một khoản phí với số tiền vay tương đương số vốn gốc và lãi cộng dồn trong sổ tiết kiệm tại thời điểm đó để sửa chữa, cải tạo nhà ở. Sau khi gửi liên tục 5 năm trở đi, khách 67 hàng được vay bổ sung đủ tiền mua nhà hoặc xây mới căn nhà nếu số tiền vốn gốc và lãi cộng dồn bằng 50% giá trị căn nhà định mua hoặc xây dựng, MHB sẽ cho phép bảo đảm tiền vay bằng tài sản hình thành từ vốn vay, thời hạn vay căn cứ trên khả năng tích lũy của khách hàng. 3.3.3. Các giải pháp quản lý rủi ro và giảm chi phí huy động vốn 3.3.3.1. Sử dụng chính sách lãi suất huy động hợp lý Trong điều kiện cạnh tranh của thị trường, lãi suất huy động có vai trò quan trọng ảnh hưởng đến kết quả huy động vốn về quy mô và cơ cấu nguồn vốn. Việc tăng hay giảm lãi suất huy động vốn của các NHTM tùy thuộc vào chiến lược kinh doanh của mỗi ngân hàng. Bên cạnh việc phải bù đắp mọi chi phí hoạt động, lãi suất của ngân hàng đưa ra cần phải phản ánh đúng quan hệ cung cầu về tiền tệ trên thị trường, theo sát chỉ số biến động của lạm phát và phải có tính cạnh tranh thị trường. Các NHTM sử dụng hệ thống lãi suất tiền gửi như mộ công cụ quan trọng trong việc huy động và thay đổi quy mô nguồn vốn. Sự lên xuống bất thường của lãi suất trong việc kinh doanh theo cơ chế thị trường là tất nhiên và là rủi ro có nguy cơ cao, khó lường trước. Do vậy, lãi suất huy động vốn của ngân hàng cần phải đảm bảo quyền lợi cho ngân hàng và khách hàng, thông thường được xác định tối thiểu như sau: Lãi suất huy động = Lãi suất thực + % Lạm phát MHB cũng cần có chính sách lãi suất linh hoạt và phù hợp trong từng thời kỳ, từng địa bàn nơi ngân hàng đặt điểm giao dịch theo hướng nơi nào có tiềm năng huy động được nhiều vốn hơn thì áp dụng lãi suất cao hơn; nghiên cứu đưa phương pháp xác định chi phí vốn biên tế và chi phí vốn hỗn hợp để tính toán lãi suất huy động từng loại vốn cho phù hợp, đảm bảo hiệu quả kinh doanh cho ngân hàng và hấp dẫn khách hàng. 3.3.3.2. Tối ưu hoá lãi suất tiết kiệm và phát triển các dịch vụ thanh toán và các sản phẩm thanh toán nhằm giảm chi phí vốn đầu vào MHB nên áp dụng hệ thống lãi suất tiết kiệm theo nhiều bậc để thu hút các khách hàng với lượng tiền gửi lớn, đồng thời có thể giảm chi phí vốn đối với các tài khoản tiền gửi có số dư thấp; khuyến khích khách hàng gửi tiền tham gia vào các đợt tiến kiệm dự thưởng và đưa ra cơ chế lãi suất cao hơn cho các khoản tiền gửi có kỳ hạn dài; phát triển các sản phẩm thanh toán và quản lý vốn, dịch vụ thẻ để thu 68 hút khách hàng mở tài khoản tại MHB và sử dụng số dư trên các tài khoản này nhằm giảm chi phí vốn, tăng độ ổn định của nguồn vốn. Tăng hiệu quả kinh doanh bằng cách tăng tỷ lệ thu nhập từ dịch vụ, tăng tỷ lệ bán chéo dịch vụ và sản phẩm, tăng khả năng sinh lời thông qua việc tối ưu hoá cơ cấu tài sản và công nợ, áp dụng hệ thống xác định lãi suất và phí dịch vụ phù hợp đảm bảo bù đắp rủi ro và chi phí hoạt động và có tích luỹ. Công tác huy động vốn ảnh hưởng đáng kể tới sự phát triển và lợi nhuận của MHB, với mức chênh lệch lãi suất đầu vào đầu ra ngày càng thu hẹp như hiện nay thì ngân hàng khó có thể thu hút thêm khách hàng tiền gửi mới bằng việc đưa ra mức lãi suất huy động cao hơn. Để tránh tình trạng cạnh tranh về lãi suất huy động dẫn đến việc đẩy lãi suất lên cao, MHB cần cải tiến và nâng cao chất lượng dịch vụ của các chi nhánh cũng như toàn hệ thống để thu hút khách hàng gửi tiền vào MHB. 3.3.3.3. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý rủi ro MHB cần tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống quản trị rủi ro tập trung, độc lập và toàn diện theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm nâng cao chất lượng quản lý rủi ro và hiệu quả hoạt động, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của ngân hàng: - Xây dựng quy trình quản lý rủi ro (lãi suất, thanh khoản,…), đưa ra những phương án xử lý tình huống khẩn cấp và tổ chức diễn tập để chủ động hơn trong việc quản lý rủi ro. Nghiên cứu việc sử dụng các công cụ phòng vệ rủi ro, xây dựng các hạn mức rủi ro cho từng bộ phận, từng chi nhánh và có cơ chế đánh giá, giám sát chặt chẽ, khách quan, nhất quán và toàn diện. - Ban hành quy chế và triển khai hoạt động của Ủy ban quản lý tài sản Nợ - tài sản Có (ALCO) và Ủy ban quản lý rủi ro, cải tiến hệ thống kiểm tra kiểm soát nội bộ trong từng quy trình nghiệp vụ. - Tổ chức thu thập thông tin, xây dựng hệ thống thông tin bên trong và bên ngoài đầy đủ phục vụ cho công tác dự báo và phòng ngừa rủi ro. Xây dựng và triển khai hệ thống thông tin quản trị trên nền tảng của hệ thống kế toán theo tiêu chuẩn quốc tế nhằm tăng hiệu quả quản lý rủi ro toàn hệ thống - Chuẩn hóa hoạt động kinh doanh tiền tệ và nguồn vốn. Từng bước áp dụng quản lý nguồn vốn tập trung nhằm làm giảm chi phí vốn đầu vào, chi phí thanh khoản và nâng cao hiệu quả của công tác nguồn vốn. 69 3.3.4. Các giải pháp về marketing Makerting ngân hàng là một hoạt động hết sức quan trọng, giúp ngân hàng tìm cách thỏa mãn nhu cầu của khách hàng về sản phẩm dịch vụ thông qua việc xác định, lựa chọn khách hàng, đây là một hoạt động có khả năng quyết định sự thành bại của hoạt động kinh doanh trong ngân hàng. Với mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận, các NHTM đều phải thừa nhận rằng marketing là công cụ kinh doanh, được coi như một công nghệ ngân hàng hiện đại không thể thiếu được nếu ngân hàng muốn tồn tại và phát triển. Song tại MHB hiện vẫn chưa có bộ phận marketing độc lập chuyên trách mà chủ yếu thực hiện qua các nhân viên thuộc những bộ phận khác nhau trong ngân hàng có giao dịch với khách hàng. MHB mới chỉ thực hiện một số hình thức quảng bá thương hiệu đơn giản như quảng cáo trên báo, tạp chí, panô, trang web hoặc tài trợ một số hoạt động văn hóa, thể thao nhưng quy mô còn nhỏ và chưa được nhiều người biết đến. Trong thời gian tới, MHB cần đặc biệt là chú ý tới việc xây dựng hình ảnh của ngân hàng, chủ động tìm đến với khách hàng, tăng cường tiếp thị khuyến khích khách hàng sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của MHB, tích cực nghiên cứu thị trường để nắm bắt nhu cầu của khách hàng và phản ứng nhanh, linh hoạt với thay đổi của thị trường nhằm duy trì và phát triển quan hệ với khách hàng. Các biện pháp cụ thể cần thực hiện là: - Thực hiện nghiên cứu thị trường thường xuyên nhằm nắm bắt thị hiếu khách hàng và nhận biết kịp thời thay đổi nhu cầu của khách hàng, phát triển và bổ sung các sản phẩm dịch vụ ngân hàng mới theo thị trường mục tiêu chính. Một chính sách marketing tốt phải đưa ra chiến lược quản lý khách hàng, trong đó thực hiện phân đoạn thị trường theo các tiêu chí như vùng địa lý, các yếu tố nhân khẩu học, các yếu tố tâm lý, các yếu tố thuộc thói quen hành vi… Không phải mọi khách hàng đều có nhu cầu như nhau đối với các dịch vụ ngân hàng và mang lại lợi nhuận như nhau cho ngân hàng, do đó cần có sự phân đoạn để có những chính sách chăm sóc khách hàng phù hợp, tư vấn cho khách hàng trong việc sử dụng những sản phẩm của ngân hàng có lợi nhất và phù hợp nhất với nhu cầu của khách hàng. Ngân hàng cần có kế hoạch tăng cường nhận thức của khách hàng về những sản phẩm và dịch 70 vụ ngân hàng và xây dựng “văn hoá ngân hàng” hướng tới thị trường và khách hàng, có các chương trình marketing xây dựng riêng cho từng đối tượng như nhóm khách hàng đại chúng, nhóm khách hàng thu nhập khá, nhóm khách hàng có thu nhập cao… Ngoài ra, MHB cũng cần xây dựng kế hoạch phát triển các kênh phân phối không truyền thống khác ngoài các kênh phân phối hiện có, tích cực đầu tư mở rộng và cải tạo, trang bị lại mạng lưới chi nhánh tại các vị trí thuận lợi cho khách hàng giao dịch. - Củng cố hình ảnh của MHB bằng dịch vụ và thái độ phục vụ: trong bối cảnh thị trường tài chính ngân hàng cạnh tranh ngày càng gay gắt, mỗi ngân hàng đều có bí quyết riêng nhằm mang lại sự hài lòng tối đa cho khách hàng. Đó không chỉ là vấn đề liên quan đến lãi suất mà còn là chất lượng dịch vụ, sự thuận tiện, hình ảnh của phòng giao dịch và cả trách nhiệm, thái độ của nhân viên đối với khách hàng cũng không kém phần quan trọng. Những khách hàng được thỏa mãn cũng ít quan tâm hơn đến vấn đề lãi suất, họ sẽ gửi tiền theo cảm nhận về chất lượng dịch vụ và độ an toàn. Từ đó, họ sẽ truyền miệng cho bạn bè, người thân và cứ thế “hữu xạ tự nhiên hương”, ngân hàng sẽ ngày càng được nhiều người biết đến và nhờ vậy, số lượng khách hàng gửi tiền ngày một nhiều hơn. - Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, tạo hình ảnh tích cực và nổi bật của ngân hàng. Để cho khách hàng có một cái nhìn cụ thể hơn về ngân hàng và các sản phẩm – dịch vụ cung ứng của ngân hàng, chính sách quảng cáo – khuyếch trương luôn được coi trọng. Hoạt động marketing phải tạo ra những đặc điểm, hình ảnh của MHB để thấy rõ sự khác biệt so với các ngân hàng khác. MHB cần đẩy mạnh tuyên truyền, quảng cáo rộng rãi về các dịch vụ ngân hàng, các hình thức và chính sách huy động vốn, thu hút tiền gửi của ngân hàng để đông đảo dân chúng biết về các dịch vụ ấy. Hướng dẫn cho khách hàng đang sử dụng các sản phẩm huy động vốn của ngân hàng nắm được hết các tiện ích của sản phẩm đó. Trước mắt, nên đa dạng các loại tờ rơi, sách giới thiệu về các sản phẩm dịch vụ của MHB để sẵn phía ngoài quầy giao dịch để khách hàng có thể đọc khi đến giao dịch hoặc tổ chức phát tận nhà những hộ dân trong bán kính khoảng một kilomet đối với điểm giao dịch của MHB để tăng cường sự quan tâm của khách hàng đối với ngân hàng. Đồng thời, nên tăng cường quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng 71 hình ảnh, bài viết, phóng sự hay tài trợ cho các chương trình game-show trên truyền hình được nhiều người quan tâm… - Thực hiện xây dựng văn hoá ngân hàng trên nguyên tắc “trung thực, kỷ cương, sáng tạo, chất lượng, hiệu quả”, từng bước đưa ngân hàng trở thành “lựa chọn số một” đối với khách hàng. Đổi mới tác phong giao tiếp, đề cao văn hóa kinh doanh, tạo được phong cách thân thiện, tận tình, chu đáo, cởi mở với khách hàng là yêu cầu cần thiết đối với cán bộ, nhân viên của MHB hiện nay. MHB cần phải tạo được lòng tin đối với khách hàng không chỉ bằng cách tăng cường số lượng, chất lượng của sản phẩm dịch vụ cung ứng, tăng vốn tự có và khả năng tài chính, hiệu quả và an toàn tiền gửi, tiền vay... mà còn bằng trình độ và khả năng giao tiếp của đội ngũ nhân viên, trang bị kỹ thuật công nghệ hiện đại, địa điểm thuận tiện, trụ sở khang trang,... - Tổ chức nghiên cứu đối thủ cạnh tranh: đây là công việc quan trọng để thực hiện chiến lược cạnh tranh có hiệu quả cho MHB. Việc nghiên cứu phải thường xuyên, trên cơ sở so sánh sản phẩm, lãi suất, các hoạt động quảng cáo, mạng lưới ngân hàng... với các đối thủ cạnh tranh trực tiếp (các ngân hàng trên cùng địa bàn hoặc có cùng quy mô). Với cách làm này có thể xác định được các lĩnh vực cạnh tranh thuận lợi và bất lợi, từ đó đưa ra những chiến lược đúng đắn trong kinh doanh, đặc biệt là trong huy động vốn. 3.3.5. Thiết lập mạng lưới chi nhánh thích hợp Mở rộng mạng lưới hoạt động là một trong những giải pháp quan trọng thúc đẩy sự tăng trưởng và mở rộng thị phần cho ngân hàng. Muốn hấp dẫn khách hàng gửi tiền vào ngân hàng cần phải tạo ra sự thuận lợi cho người gửi tiền, do đó MHB cần xây dựng một mạng lưới hoạt động gần các điểm có nhiều dân cư sinh sống, giúp người dân tiết kiệm thời gian đi lại khi muốn gửi tiền vào ngân hàng. Hiện nay tổng số chi nhánh và điểm giao dịch trên cả nước của MHB đã lên đến trên 130 điểm, trải rộng từ Móng Cái đến mũi Cà Mau, ra tận huyện đảo Phú Quốc, đặc biệt MHB đã có chi nhánh ở hầu hết tại các trung tâm kinh tế trong cả nước. Đây sẽ là một lợi thế rất lớn để MHB phát triển các sản phẩm dịch vụ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng. 72 Tuy nhiên, MHB cần tiến hành phân tích đánh giá lại tính hiệu quả của mạng lưới chi nhánh, lập bản đồ cho toàn hệ thống để tối ưu hoá vị trí, phạm vi hoạt động cũng như xác định chính xác các nghiệp vụ mà từng chi nhánh được phép triển khai. Việc đánh giá tiềm năng của các chi nhánh mới có thể dựa trên các tiêu chí của từng địa bàn như: tăng trưởng GDP bình quân trên đầu người; số lượng các tổ chức tài chính – tín dụng; mức huy động tiền gửi và nhu cầu cho vay;… MHB cũng cần lưu ý đánh giá sự bão hòa của thị trường đối với các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng. Từ đó chọn ra một số chi nhánh để thực hiện thí điểm việc phân tách các bộ phận phục vụ khách hàng bán buôn, bán lẻ, khách hàng VIP, tự phục vụ (ATM, tại điểm giao dịch, tại các điểm chấp nhận thẻ...), nâng cao khả năng phân phối sản phẩm và dịch vụ ngân hàng bằng việc thiết kế các sản phẩm và dịch vụ của từng chi nhánh phù hợp với nhu cầu của khách hàng địa phương. MHB cũng cần nghiên cứu xây dựng trung tâm trả lời khách hàng để phục vụ kịp thời các nhu cầu của khách hàng. 3.3.6. Giải pháp phát triển công nghệ ngân hàng và trang bị cơ sở vật chất, thiết bị hiện đại Để chất lượng sản phẩm dịch vụ huy động vốn có thể đáp ứng được các yêu cầu, chuẩn mực quốc tế, đòi hỏi công nghệ phải không ngừng được cải tiến, hiện đại và nâng cấp, thực sự trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực cho các nhân viên ngân hàng. Hiện nay hệ thống công nghệ thông tin tại MHB đang được quan tâm đầu tư hiện đại hóa, đây chính là cơ hội để MHB đa dạng hoá sản phẩm, xây dựng và phát triểm các sản phẩm và dịch vụ mới với mức độ tiện ích cao hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng và phức tạp của khách hàng. Điểm yếu của MHB hiện nay là mô hình hoạt động phi tập trung, nguồn lực bị xé lẻ, do đó phát triển kinh doanh còn mang tính tự phát, để tập trung sức mạnh kinh doanh của toàn hệ thống, MHB cần thiết phải chuyển đổi theo mô hình quản lý tập trung dựa trên cơ sở phát triển công nghệ thông tin và hạ tầng kỹ thuật hiện đại. Trong thời gian trước mắt, MHB cần tập trung vào xây dựng hệ thống Core-banking vì trên cơ sở đó mới có thể phát triển các phần mềm ứng dụng gắn với dịch vụ tiện ích của ngân hàng. Bên cạnh đó, cần đầu tư mạnh hơn hiện đại hóa công nghệ thông tin, đào tạo cán bộ đủ khả năng tiếp nhận kỹ thuật mới và đồng bộ với trang bị kỹ thuật trên cơ sở phát huy tự lực cao độ, vận dụng sáng tạo chương trình hiện đại của 73 quốc tế, hạn chế lãng phí, đáp ứng được yêu cầu trước mắt và tiến kịp với lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế trong lĩnh vự tài chính – ngân hàng. Việc phát triển sức mạnh và tiềm năng của công nghệ ngân hàng sẽ giúp cho MHB xử lý dữ liệu đạt được hiệu quả cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng và đây cũng chính là chiến lược quản lý chi phí hàng đầu cho MHB. Việc phát triển công nghệ còn giúp ngân hàng phân tích mức sinh lời của từng khách hàng, sản phẩm và dịch vụ nhằm tập trung nguồn lực đầu tư vào các đối tượng khách hàng, loại hình sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao hơn. Một cơ sở hạ tầng và hệ thống công nghệ thông tin tốt sẽ là công cụ phục vụ đắc lực cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng, hỗ trợ ngân hàng cạnh tranh trên thị trường. Bên cạnh đó, MHB cần lập kế hoạch nâng cấp trang thiết bị và tiến hành cải tạo lại bộ mặt của các chi nhánh, nhất là khu vực giao dịch với khách hàng tại các đô thị lớn để nâng cao hình ảnh của MHB như một ngân hàng hiện đại tiên tiến hướng tới phục vụ khách hàng. Cần quy định cụ thể về màu sắc bảng hiệu, điểm treo logo MHB,… tại các điểm giao dịch thống nhất trong toàn hệ thống nhằm tạo nét đặc trưng cho MHB. Tại tất cả các điểm giao dịch cần trang bị đầy đủ thùng thư góp ý, phiếu khảo sát nhu cầu khách hàng,… để khách hàng có thể đề đạt những nguyện vọng và đóng góp của mình với ngân hàng. Việc thiết kế chiều cao của các quầy giao dịch cũng phải được cải tiến sao cho khách hàng có thể nhìn thấy giao dịch viên và giao dịch viên có thể nhìn thấy và phục vụ yêu cầu của khách hàng một cách dễ dàng, tạo được niềm tin và sự hài lòng cho khách hàng. Hiện nay, rất nhiều chi nhánh và điểm giao dịch của MHB là trụ sở tiếp nhận từ Công ty vàng bạc đá quý hoặc đi thuê, chưa đáp ứng đầy đủ tính năng phục vụ hoạt động ngân hàng. Do vậy, MHB cũng cần tăng cường trang bị cơ sở vật chất, xây dựng sửa chữa trụ sở làm việc, trang bị thêm phương tiện làm việc, thiết bị tin học cho các chi nhánh như: nâng cấp hệ thống máy tính; trang bị bảng điện tử để thông báo lãi suất, tỷ giá; cung cấp thêm các đường điện thoại để phục vụ việc thanh toán điện tử nội bộ được nhanh hơn; mở rộng việc triển khai và sử dụng máy in sổ tiết kiệm, … nhằm phục vụ tốt yêu cầu kinh doanh của ngân hàng, tạo lợi thế cạnh tranh cho chi nhánh. 74 3.3.7. Giải pháp về nhân sự 3.3.7.1. Thường xuyên đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự Mọi hoạt động của ngân hàng sẽ không thể thành công nếu đội ngũ nhân sự không thường xuyên được đào tạo, nâng cao chất lượng. Công tác đào tạo phải được thực hiện ở nhiều cấp độ khác nhau phù hợp với định hướng chiến lược của ngân hàng trong từng thời kỳ. Với thực trạng đội ngũ nhân sự của MHB như hiện nay, cần tổ chức đào tạo và nâng cao chất lượng theo những hướng sau: - Xây dựng kế hoạch đào tạo nhân viên ngay từ khi mới tuyển dụng, chú trọng đào tạo cả về chuyên môn và đạo đức để xây dựng được đội ngũ cán bộ có phẩm chất tốt, tinh thông nghề nghiệp. Tổ chức học tập tôn chỉ của MHB để mọi người hiểu rõ trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ của mình đối với ngân hàng. - Đào tạo chuyên sâu theo yêu cầu công việc, tích cực áp dụng công nghệ thông tin để đào tạo từ xa, tăng cường huấn luyện và đào tạo tại chỗ, khuyến khích tự học để nâng cao trình độ nghiệp vụ của nhân viên hướng tới mục tiêu xây dựng một lực lượng lao động có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu của một ngân hàng hiện đại, tâm huyết với sự phát triển đi lên của MHB. Đối với nhân viên làm công tác huy động vốn phải nắm rõ về các loại hình huy động vốn hiện có của MHB (tính năng của sản phẩm, lãi suất, thủ tục giao dịch,…) cũng như các dịch vụ mà MHB sẽ cung cấp cho khách hàng. - Đầu tư đào tạo lại theo qui trình nghiệp vụ đã được xây dựng cùng với việc ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin mới, hiện đại. Gắn kết quả đào tạo với việc bố trí và sử dụng đúng người, đúng việc, phát huy sáng kiến, động viên sức lực, trí tuệ và khả năng của nhân viên nhằm tạo sức mạnh tổng hợp cho toàn hệ thống. - Nâng cao năng suất lao động và xây dựng văn hoá doanh nghiệp hướng tới khách hàng. Tất cả cán bộ, nhân viên của MHB từ cấp thấp nhất phải có được tinh thần tận tụy vì sự thành công của ngân hàng. Văn hóa và phong cách của toàn ngân hàng cũng như của mỗi thành viên đều nhằm tạo ra sự thỏa mãn cho khách hàng. Mọi thành viên trong ngân hàng cần hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của cả khách hàng bên trong (cán bộ, nhân viên) và khách hàng bên ngoài, luôn cố gắng tất cả vì sự hài lòng của khách hàng. 75 - Xây dựng Trung tâm đào tạo ngân hàng theo đúng các chuẩn mực quốc tế để áp ứng nhu cầu đào tạo ngày càng tăng của MHB. 3.3.7.2. Xây dựng môi trường làm việc tích cực và có chính sách đãi ngộ xứng đáng Hiện nay, việc trả lương của MHB còn bị hạn chế bởi thang bảng lương do Nhà nước quy định nên chưa thực sự thúc đẩy tinh thần làm việc hết mình của nhân viên, nhất là những nhân viên giỏi, có năng lực. Trong thời gian tới, MHB nên nghiên cứu việc giao chỉ tiêu kinh doanh cho từng đơn vị, từng bộ phận và trả lương theo hiệu suất công việc, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng cho những nhân viên làm việc hiệu quả, những vị trí chịu trách nhiệm cao hoặc những công việc mang tính kỹ thuật cao để động viện tinh thần làm việc của nhân viên. Bên cạnh đó, cần thiết phải xây dựng một môi trường làm việc tích cực. Mọi người đều muốn được trả lương cao, nhưng họ sẽ thích thú hơn nhiều nếu được đối xử bằng thái độ tôn trọng và họ cảm nhận được giá trị của mình. Mức lương cao có thể đưa những nhân viên giỏi đến với ngân hàng, nhưng chính môi trường làm việc không như ý sẽ khiến họ ra đi. Nếu đem so sánh, việc tuyển dụng nhân viên mới sẽ thấy mất nhiều kinh phí và thời gian hơn là giữ chân một nhân viên đang làm việc. Vì vậy, MHB cần có những chính sách tạo được động cơ làm việc nhằm giữ chân các nhân viên trung thành và có năng lực như: tạo không khí làm việc thoải mái trong ngân hàng, không đặt ra những đòi hỏi không rõ ràng hoặc đưa ra quá nhiều qui định không cần thiết buộc nhân viên thực hiện; sử dụng lao động phải phù hợp với trình độ và năng lực của nhân viên; khuyến khích việc chịu trách nhiệm cá nhân, đồng thời tạo ra các cơ hội thăng tiến cho họ; đẩy mạnh việc giao lưu và hoạt động đội nhóm, cho phép nhân viên chủ động trong công việc; thiết lập các mục tiêu và nhiệm vụ mang tính thách thức cho tất cả nhân viên, xây dựng các tiêu chuẩn đánh giá phản ánh được sự gia tăng hiệu quả hoạt động; không nhân nhượng đối với những cá nhân làm việc không hiệu quả… 76 KẾT LUẬN Trong hoạt động kinh doanh của NHTM, nguồn vốn luôn đóng vai trò quan trọng cho mọi hoạt động của ngân hàng. Nó quy định quy mô, kết cấu tài sản sinh lời của ngân hàng từ đó ảnh hưởng đến chất lượng tài sản, mục tiêu phát triển và an toàn. Việc mục tiêu nghiên cứu giải pháp tăng cường huy động vốn tại MHB, nội dung luận văn đã hoàn thành được một số nhiệm vụ sau: 1- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về nguồn vốn và các phương thức huy động vốn của NHTM. 2- Phân tích và đánh giá thực trạng nguồn vốn huy động của MHB trong giai đoạn 2001 – 2005. Qua đó, nêu bật được đặc điểm cơ bản của nguồn vốn huy động tại MHB, những kết quả đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại trong hoạt động huy động vốn của MHB. 3- Trên cơ sở các yêu cầu và định hướng hoạt động huy động vốn của MHB, luận văn đưa ra những đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, NHNN và các giải pháp cơ bản nhằm tăng cường huy động vốn tại MHB, đó là: - Các giải pháp về công cụ và phương thức huy động vốn; - Các giải pháp nhằm mở rộng quy mô, thay đổi cơ cấu và tăng tính ổn định cho nguồn vốn huy động; - Các giải pháp quản lý rủi ro và giảm chi phí huy động vốn; - Các giải pháp về marketing; - Giải pháp về tổ chức mạng lưới hoạt động; - Giải pháp phát triển công nghệ ngân hàng và trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại; - Giải pháp về nhân sự. Những giải pháp này sẽ góp phần giúp cho MHB tăng trưởng nguồn vốn huy động trong thời gian tới nhằm đạt được mục tiêu phát triển an toàn và bền vững./.