Ở nước ta, cổ phần hóa các DNNN là chủ trương lớn, là giải pháp quan trọng của Đảng và Nhà nước trong tiến trình sắp xếp, đổi mới khu vực kinh tế quốc doanh.
Trải qua gần 15 năm, kể từ khi bắt đầu thí điểm vào năm 1992 đến thực hiện chính thức năm 1996, kết quả đạt được trong quá trình cổ phần hoá DNNN về cơ bản là tích cực. Qua CPH đã giảm bớt được những DNNN kinh doanh kém hiệu quả đồng thời hình thành mới loại hình DN đa hình thức sở hữu, thu hút vốn và kinh nghiệm của các nhà đầu tư cũng như người lao động vào phát triển sản xuất kinh doanh, tạo động lực mới, phát huy quyền tự chủ kinh doanh, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của DN.
Tuy những mặt tích cực của CPH đã thể hiện rõ, nhưng cho đến nay tốc độ thực hiện CPH ở Việt Nam nhìn chung vẫn còn chậm, chưa đáp ứng được như yêu cầu đặt ra. Đó là do nhiều vướng mắc đã phát sinh không chỉ trong quá trình tổ chức thực hiện mà ngay cả đối với DN đã được CPH cũng cần hoàn thiện thêm ở nhiều mặt, cả về cơ sở lý luận lẫn thực tiễn. Đặc biệt trong các doanh nghiệp nông nghiệp vướng mắc lớn nhất là việc xác định giá trị vườn cây liên quan đến quyền sử dụng đất, cây trồng và những tài sản trên đất phục vụ cho kinh doanh sản xuất.
Quá trình sắp xếp và đổi mới cơ chế quản lý các DN thuộc Tập đoàn trong những năm qua đã tạo bước phát triển vượt bậc cả chiều rộng lẫn chiều sâu, xứng đáng vai trò nòng cốt của ngành Cao su Việt Nam. Mặc dù Tập đoàn đã đi đầu trong việc CPH các doanh nghiệp nông nghiệp nhà nước nhưng tốc độ vẫn chậm so với yêu cầu của Chính phủ. Nguyên nhân của việc chậm trễ này là vì còn lúng túng trong việc định giá trị và giá cả vườn cây cao su. Chính vì vậy nghiên cứu xác định giá trị vườn cây cao su để CPH doanh nghiệp nông nghiệp nhà nước tại Tập đoàn nhằm thúc đẩy tiến trình CPH tại Tập đoàn là rất cần thiết và mang tính thời sự.
Xuất phát từ tình hình thực tế trên, tôi xin chọn đề tài nghiên cứu là: “ Giải pháp xác định giá trị vườn cây cao su khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam” làm luận văn tốt nghiệp, với mong muốn góp một phần kiến thức nhằm thúc đẩy tiến trình CPH các đơn vị thuộc Tập đoàn trong thời gian tới.
85 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1704 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giải pháp xác định giá trị vườn cây cao su khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h taùc, dinh döôõng trong ñaát (ñaát baïc maøu, ñaát giaøu dinh döôõng,…) Do vaäy, yeáu toá noâng hoaù thoå nhöôõng taùc ñoäng lôùn ñeán quaù trình ñaàu tö cho vöôøn caây kieán thieát cô baûn cuõng nhö aûnh höôûng ñeán vieäc ñaùp öùng naêng suaát – saûn löôïng vuûa vöôøn caây.
(3) Ñòa hình troàng cao su (Ñoä doác, troàng taäp trung, troàng khoâng lieàn vuøng, lieàn khoaûnh…):
Ñòa hình ñoài doác hay baèng phaúng seõ aûnh höôûng ñeán chi phí ñaàu tö treân moät ñôn vò dòeân tích (ha). Maët khaùc ñòa hình loâ ñoài doác khoâng thieát keá ñeâ choáng xoùi moøn seõ aûnh höôûng laâu daøi ñeán hieäu quaû ñaàu tö: chaêm soùc, boùn phaân, röõa troâi dinh döôõng, cô giôùi, hay thuû coâng,…
Quy moâ vöôøn caây taäp trung hay khoâng lieàn vuøng lieàn khoaûnh seõ aûnh höôûng ñeán quaù trình quaûn lí vöôøn caây, chi phí vaän chuyeån nguyeân lieäu veà nhaø maùy.
(4) Phöông phaùp troàng (Troàng Stump traàn, Stump baàu, baàu coù taàng laù): Tuøy thuoäc vaøo phöông phaùp troàng seõ aûnh höôûng ñeán chi phí ñaàu tö cho naêm troàng môùi ñaàu tieân, thoâng thöôøng cheânh leäch giöõa caùc phöông phaùp troàng töø 3-4 trieäu ñoàng/ha.
(5) Gioáng caây: Ñaây laø yeáu toá quyeát ñònh haøng ñaàu ñeán naêng suaát saûn löôïng vöôøn caây trong suoát chu kyø kinh doanh. Nhaân gioáng nhoùm I (gioáng môùi) luoân ñaùp öùng toát veà naêng suaát saûn löôïng trong suoát chu kì khai thaùc hoaëc coù theå ñaùp öùng vieäc aùp duïng quy trình kyõ thuaät khai thaùc tieán boä ñeå ruùt ngaén chu kyø kinh doanh ñem laïi hieäu quaû cao hôn. Maët khaùc, yeáu toá gioáng cuõng lieân quan ñeán khaû naêng khaùng beänh, khaû naêng chòu ñöïng gioù baõo,…
Ngoaøi caùc yeáu toá maät ñoä caây caïo vaø tyû leä caây thöïc sinh ñöôïc xaùc ñònh ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng vöôøn caây, 5 yeáu toá keå treân ñaõ aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán chaát löôïng vöôøn caây maø taäp trung nhaát laø aûnh höôûng ñeán naêng suaát cuûa vöôøn caây (löôïng muû cao su khai thaùc ñöôïc) trong caû chu kyø khai thaùc. Giaù trò coøn laïi laø hieäu soá cuûa nguyeân giaù so vôùi giaù trò ñaõ khaáu hao, caùch tính naøy ñaõ boû qua nhöõng yeáu toá bieán ñoäng cuûa thò tröôøng vaø tính chaát sinh hoïc cuûa vieäc chaêm soùc khai thaùc vöôøn caây kinh doanh, do ñoù giaù trò ñoù khoâng phuø hôïp vôùi thôøi giaù.
2.4.4 Phöông phaùp xaùc ñònh hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su
Theo quan ñieåm hieän nay, giaù trò thu hoài vöôøn caây cao su khi thanh lyù ñeå xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp khi CPH laø moät ñaëc thuø rieâng coù cuûa caây cao su. Phaàn giaù trò naøy chæ thu hoài ñöôïc sau 27 naêm keå töø khi troàng laïi vaø sau 20 naêm keå töø khi khai thaùc (theo chu kyø kinh doanh cuûa caây cao su). Theo phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp khi CPH hieän nay cuûa Taäp ñoaøn, phaàn giaù trò naøy ñöôïc xaùc ñònh nhö laø moät taøi saûn voâ hình cuûa Coâng ty CP vaø ñöôïc khaáu hao moät laàn taïi thôøi ñieåm thanh lyù, khoâng khaáu hao haøng naêm nhö caùc taøi saûn voâ hình khaùc.
Caây cao su heát nieân haïn khai thaùc phaûi thanh lyù, giaù trò thu hoài khi thanh lyù raát lôùn khoâng gioáng nhöõng caây troàng khaùc. Xaùc ñònh giaù trò thanh lyù vöôøn caây, chính laø giaù trò öôùc thu hoài cuûi, goã cao su ñeå ñöa vaøo giaù trò vöôøn caây, tuy nhieân giaù trò naøy raát khoù xaùc ñònh bôûi caùc yeáu toá sau: Soá löôïng, chaát löôïng vaø giaù cuûa cuûi, goã cao su ôû caùc thôøi ñieåm thanh lyù sau CPH ôû traïng thaùi ñoäng khoâng xaùc ñònh ñöôïc, noù phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá. Thôøi ñieåm thanh lyù vöôøn caây cao su hiện taïi cho ñeán khi thanh lyù khoaûng töø 10 ñeán 20 naêm nöõa. Khi chuyeån sang coâng ty coå phaàn vöôøn caây cao su seõ tieáp tuïc ñöôïc ñaàu tö khai thaùc cho ñeán khi thanh lyù do ñoù khoái löôïng goã vaø cuûi cũng coù söï bieán ñoäng so vôùi döï kieán. Do ñaëc ñieåm töï nhieân cuûa vöôøn caây cao su cuõng nhö nhöõng caây troàng khaùc, phaûi gaùnh chòu nhieàu yeáu toá ruûi ro do thieân tai, haøng naêm gioù baõo laøm gaõy ñoå vöôøn caây cao su thöôøng xuyeân khoâng theå öôùc ñoaùn chính xaùc ñöôïc con soá cuï theå. Theo cheá ñoä khaáu hao taøi saûn coá ñònh vaø cheá ñoä phaân phoái lôïi nhuaän hieän haønh; giaù trò cuûi, goã cao su thu hoài sau thanh lyù (ñaõ khaáu hao heát giaù trò) laø khoaûn thu nhaäp baát thöôøng. Lôïi töùc thanh lyù vöôøn caây cao su sau khi noäp thueá thu nhaäp DN, ñöôïc phaân phoái theo tyû leä voán tham gia cuûa caùc coå ñoâng
Caây cao su thanh lyù coù giaù trò thu hoài töông ñoái lôùn, hieän taïi gaáp töø 1,5 ñeán 2 laàn chi phí ñaàu tö ñeå hình thaønh taøi saûn . Ñaây laø moät lôïi theá cuûa caây cao su vaø lôïi theá cho nhöõng DN troàng caây cao su. Tuy nhieân khoaûn lôïi theá naøy khoâng coá ñònh vaø bò phuï thuoäc chi phoái vaøo thò tröôøng cuûi goã cao su, ñaëc bieät khi caùc nöôùc trong khu vöïc thanh lyù cao su haøng loïat, giaù goã cao su nhaäp khaåu coù theå seõ reõ hôn trong nöôùc. Baûn thaân thò tröôøng goã, cuûi cao su trong nöôùc cuõng ñoät bieán leân xuoáng thaát thöôøng, cuï theå ôû Coâng ty Cao su Bình Long, naêm 2005 giaù baùn goã, cuûi cao su bình quaân laø 59,650 trieäu ñoàng/ha, naêm 2006 laø 76,909 trieäu ñoàng/ha, quyù I/2007 laø 58,694 trieäu ñoàng /ha. Ñoù laø chöa tính ñeán caùc yeáu toá khaùch quan do trong quaù trình ñaáu giaù gaây ra. Khi xaùc ñònh lôïi theá DN taïi Thoâng tö 146/2007/ TT-BTC höôùng daãn treân cô sôû so saùnh tyû suaát lôïi nhuaän 03 naêm tröôùc thôøi ñieåm xaùc ñònh giaù trò DN vaø laõi suaát traùi phieáu Chính phuû coù kyø haïn 10 naêm trôû leân. Trong khi ñoù khoaûn lôïi theá cuûa caây cao su laïi chæ caên cöù vaøo bieán ñoäng giaù treân thò tröôøng 01 naêm laø chöa hôïp lyù bôûi caùc yeáu toá thò tröôøng nhö ñaõ noùi ôû treân.
Maët khaùc, vieäc döï tính cho töông lai quaù xa töø 20 – 27 naêm thoâng thöôøng phaûi caên cöù vaøo döõ lieäu cuûa nhieàu naêm (töø 10 – 15 naêm), neáu chæ caên cöù vaøo döõ lieäu cuûa naêm hieän taïi thì möùc ñoä chính xaùc khoâng cao, trong khi giaù cuûi goã cao su treân thò tröôøng laïi bieán ñoäng baát thöôøng. Xem laïi soá lieäu giaù baùn bình quaân qua caùc naêm taïi Coâng ty Cao su Bình Long nhö phaàn treân chuùng ta thaáy raát roõ raèng neáu taïi thôøi ñieåm ñònh giaù giaù bình quaân thaáp nhö naêm 2008 thì seõ gaây thieät haïi cho nhaø nöôùc, neáu cao nhö naêm 2007 thì seõ aûnh höôûng ñeán keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty coå phaàn.
Neáu xaùc ñònh hieän giaù cuûa giaù trò thanh lyù cuûa vöôøn caây cao su theo coâng vaên soá 9272/BTC-TCDN ngaøy 12/7/2007 cuûa Boä Taøi chính, thì hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su cuûa coâng ty cao su Bình long taïi thôøi ñieåm 31/12/2007 ñeå CPH nhö sau:
Baûng 2.4: Giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su caùc ñôn vò:
Ñôn vò
Dieän tích( Ha)
Hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây Cao su (Trñ)
Bình quaân(Ñoàng/ha)
Cao su Bình Long
14,267.91
440,518
30,874,739
Cao su Ñoàng Phuù
6,055.45
103,744
17,132,335
Cheânh leäch
13,742,404
(Nguoàn: Soá lieäu caùc ñôn vò tham khaûo ban Taøi chính keá toùan – VRG )
So saùnh vôùi hieän giaù giaù trò thanh lyù cuûa Coâng ty cao su Ñoàng phuù taïi thôøi ñieåm 31/12/2005 thì Coâng ty cao su Bình Long phaûi coù giaù trò DN taêng theâm laø 13.742.404ñoàng/ha toång giaù trò taêng theâm laø 196.075 trieäu ñoàng, giaù trò naøy khoâng haáp daãn ñoái vôùi ngöôøi mua coå phieáu cuûa Coâng ty Cao su Bình Long vì gaáp 1,8 laàn so vôùi Coâng ty cao su Ñoàng Phuù maëc duø 2 coâng ty ñeàu ñoùng treân ñòa baøn Tænh Bình Phöôùc.
Do ñoù vieäc xaùc ñònh hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su hieän nay chæ döïa vaøo giaù baùn cuûa moät naêm laø chöa phaûn aûnh chính xaùc giaù trò doøng tieàn chieát khaáu trong töông lai quaù xa nhö ñaõ noùi ôû treân cuûa caây cao su.
Taäp ñoaøn Coâng nghieäp cao su Vieät Nam neân ñeà xuaát Boä Taøi chính veàõ quan ñieåm xöû lyù theo giaù baùn bình quaân vöôøn caây thanh lyù cuûa naêm xaùc ñònh giaù trò DN ñeå CPH laøm cô sôû cho vieäc xaùc ñònh hieän giaù giaù trò thu hoài cao su thanh lyù, ñoù laø cho pheùp Taäp ñoaøn ñöôïc tính giaù baùn bình quaân thöïc teá cuûa taát caû caùc coâng ty cao su ñoùng treân cuøng moät ñòa baøn vaø aùp duïng giaù baùn bình quaân naøy laøm cô sôû tính toaùn hieän giaù thanh lyù vöôøn caây cao su cho coâng ty cao su treân ñòa baøn ñoù khi tieán haønh xaùc ñònh giaù trò DN ñeå CPH.
Vieäc Taäp ñoaøn ñöôïc pheùp coâng boá giaù baùn vöôøn caây thanh lyù bình quaân cuûa taát caû caùc coâng ty cao su treân cuøng moät ñòa baøn vöøa ñaûm baûo nguyeân taéc thò tröôøng, vöøa taïo neân moät maët baèng ñaùnh giaù giöõa caùc coâng ty cao su khi CPH treân cuøng ñòa baøn, traùnh söï cheânh leäch giaù baùn phaùt sinh taïi töøng coâng ty do yeáu toá thò tröôøng, cung, caàu taïi töøng thôøi ñieåm vaø traùnh laøm cho giaù trò DN luùc CPH coù söï khaùc bieät, laøm maát lôïi theá so saùnh giöõa caùc DN CPH cuøng moät thôøi ñieåm.
Maët khaùc vieäc hieän nay Taäp ñoaøn tính caû giaù trò thanh lyù vöôøn caây vaøo giaù trò vöôøn caây cao su khi xaùc ñònh giaù trò DN vaø ñöôïc ghi nhaän nhö laø moät taøi saûn voâ hình , ñöôïc trích khaáu hao moät laàn taïi thôøi ñieåm thanh lyù ñaõ naûy sinh maâu thuaån so vôùi nguyeân taéc ghi nhaän hình thaønh taøi saûn vaø baûn chaát cuûa noäi dung nghieäp vuï keá toaùn. Thöïc teá giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su laø moät khoaûn lôïi ích thu ñöôïc maø ngöôøi mua traû giaù ñeå mua vöôøn caây cao su nhö saûn phaåm muû cao su.
Keát luaän chöông 2:
Qua thöïc traïng vieäc xaùc ñònh giaù trò DN ñeå CPH caùc doanh nghieäp noâng nghieäp thuoäc Taäp ñoaøn veà cô baûn ñaõ xaùc ñònh ñaày ñuû vaø coù cô sôû khoa hoïc giaù trò cuûa vöôøn caây cao su, tuy nhieân do ñaõ noùi ôû chöông 1 caây cao su coù nhöõng ñaëc tính sinh hoïc rieâng coù maø nhöõng ñaëc tính naøy seõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán giaù trò cuûa vöôøn caây nhö ñaõ ñöôïc ñeà caäp vaø phaân tích roõ treân. Thöïc tieãn quaù trình ñònh giaù trò vöôøn caây cao su khi CPH theo höôùng daãn cuûa Taäp ñoaøn ñaõ naåy sinh moät soá vaàn ñeà caàn nghieân cöùu vaø giaûi quyeát nhö: Hieän nay chæ quy ñònh aùp duïng phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò DN theo phöông phaùp taøi saûn laø chöa ñuû, vaán ñeà ñöa giaù trò quyeàn söû duïng ñaát troàng cao su ñeå tính vaøo giaù trò DN ñeå xaùc ñònh ñuùng giaù trò taøi saûn khi CPH. Keå caû vieäc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät rieâng coù cuûa caây cao su. Vaø phöông phaùp xaùc ñònh hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su ñeå tính giaù trò ñoanh nghieäp CPH. Caùc vaán ñeà naøy seõ ñöôïc ñeà caäp vaø ñeà xuaát giaûi phaùp trong chöông 3 sau ñaây.
Chöông 3:CAÙC GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN VIEÄC XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ VÖÔØN CAÂY CAO SU KHI COÅ PHAÀN HOÙA TAÏI TAÄP ÑOAØN COÂNG NGHIEÄP CAO SU VIEÄT NAM.
ÔÛ caùc nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng, vieäc coå phaàn hoaù DNNN mang tính phoå bieán, ñöôïc goïi laø tö nhaân hoùa. Nhöng trong noâng nghieäp, khoâng coù DNNN kinh doanh noâng nghieäp; loaïi hình toå chöùc kinh doanh chuû yeáu vaø phoå bieán laø trang traïi gia ñình vaø trang traïi caù nhaân. Do ñoù, khoâng coù vieäc coå phaàn hoaù DNNN kinh doanh noâng nghieäp ôû nhöõng nöôùc naøy. Nhöng ôû caùc nöôùc chuyeån ñoåi töø neàn kinh teá keá hoaïch hoùa taäp trung sang neàn kinh teá thò tröôøng, vieäc coå phaàn hoaù tieán haønh raát khaùc nhau vaø mang laïi nhöõng keát quaû khaùc nhau, hoï ñaõ ruùt ra nhieàu baøi hoïc boå ích. Tuy vaäy, caùc nöôùc naøy chæ quan taâm chuû yeáu vieäc coå phaàn hoaù DNNN kinh doanh coâng nghieäp, thöông maïi, dòch vuï,… maø ít quan taâm ñeán vieäc coå phaàn hoaù DNNN kinh doanh noâng nghieäp.
ÔÛ nöôùc ta, DNNN kinh doanh noâng nghieäp noùi chung, kinh doanh cao su thieân nhieân noùi rieâng ñöôïc hình thaønh vôùi qui moâ lôùn vaø phaùt trieån gaàn 50 naêm, ñoùng vai troø troïng yeáu trong saûn xuaát vaø xuaát khaåu. Tuy vaäy, DNNN kinh doanh noâng nghieäp noùi chung vaø kinh doanh cao su thieân nhieân noùi rieâng, nhìn chung, toû ra keùm hieäu quaû trong kinh doanh, maëc duø coù taùc duïng to lôùn trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vaø an ninh quoác phoøng ôû vuøng saâu, vuøng xa, vuøng kinh teá môùi, bieân giôùi... Töø khi thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi vaø môû cöûa cuûa Ñaûng, nhieàu chính saùch cuûa Nhaø nöôùc laøm xuaát hieän moät soá hình thöùc ña daïng hoùa chuû sôû höõu moät caùch töï phaùt nhöng laïi coù yù nghóa to lôùn trong vieäc ñoåi môùi quaûn lyù vaø naâng cao hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi cuûa DNNN kinh doanh noâng nghieäp. Maëc duø Luaät DN ñaõ ñöôïc ban haønh vaø ñang phaùt huy taùc duïng tích cöïc ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, nhöõng naêm qua, nhöng chöa ñöôïc aùp duïng phoå bieán trong noâng nghieäp. Vieäc coå phaàn hoaù DNNN kinh doanh noâng nghieäp noùi chung, kinh doanh cao su thieân nhieân noùi rieâng so vôùi caùc DNNN ôû caùc ngaønh khaùc laø khoâng ñaùng keå vaø hieän ñang vöôùng maéc ôû vaán ñeà xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát noâng nghieäp (ñoái vôùi nhöõng DN troàng caây ngaén ngaøy) vaø giaù trò vöôøn caây (ñoái vôùi DN troàng caây laâu naêm). Vì vaäy, caùc giaûi phaùp ñònh giaù trò vöôøn caây cao su ñeå coå phaàn hoaù DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân phaûi ñöôïc xaùc laäp treân cô sôû caùc quan ñieåm, muïc tieâu sau ñaây:
3.1. MOÄT SOÁ QUAN ÑIEÅM
3.1.1 Quan ñieåm caân baèng quan heä cung caàu
Vöôøn caây cuõng nhö baát cöù taøi saûn naøo ñöôïc trao ñoåi phaûi coù giaù trò cuûa noù laøm cô sôû ñeå ngöôøi baùn chaøo giaù treân thò tröôøng. Giaù baùn phuï thuoäc vaøo qui luaät cung caàu song ngöôøi mua cuõng caên cöù vaøo giaù trò cuûa saûn phaåm chaøo baùn ñeå traû giaù. Ñònh giaù trò vöôøn caây cao su phaûi döïa treân caân baèng quan heä cung caàu vaän duïng hôïp lyù caùc phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò DN, phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa caây cao su vaø qui luaät cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, nhaèm thuùc ñaåy kinh doanh saûn xuaát phaùt trieån ñaït hieäu quaû cao vaø beàn vöõng.
3.1.2 Quan ñieåm nhaát quaùn trong toaøn Taäp ñoaøn
Giaù trò vöôøn caây cao su laø moät boä phaän khoâng theå taùch rôøi cuûa heä thoáng giaù trò DN. Do ñoù, baát kyø söï taùc ñoäng naøo laøm bieán ñoåi giaù trò DN luoân mang tính daây chuyeàn aûnh höôûng tích cöïc ñeán heä thoáng vaø ngöôïc laïi. Caùc giaûi phaùp xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su phaûi nhaát quaùn trong toaøn Taäp ñoaøn. Vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su ôû moãi doanh nghieäp ñeàu aûnh höôûng ñeán giaù trò phaàn voán Nhaø nöôùc do Taäp ñoaøn quaûn ly taïi caùc doanh nghieäp. Quan ñieåm nhaát quaùn trong toaøn Taäp ñoaøn coøn ñaûm baûo quyeàn lôïi cho ngöôøi lao ñoäng taïi caùc doanh nghieäp khaùc nhau trong cuøng Taäp ñoaøn, ñaûm baûo quyeàn lôïi cuûa caùc doanh nghieäp ñöôïc löïa choïn CPH theo loä trình cuûa Taäp ñoaøn.
3.1.3 Quan ñieåm ñaûm baûo haøi hoøa lôïi ích caùc chuû theå
Ñònh giaù trò vöôøn caây cao su ñuùng ñaén goùp phaàn thöïc hieän thaéng lôïi nhöõng muïc tieâu cuûa Nghò ñònh 109/2007/NÑ-CP ngaøy 26/06/2007 veà coå phaàn hoùa DNNN. Vieäc ñònh giaù trò vöôøn caây phaûi baûo ñaûm lôïi ích kinh teá cuûa ngöôøi lao ñoäng, cuûa doanh nghieâp, cuûa coå ñoâng, cuûa coäng ñoàng, cuûa caû heä thoáng, cuûa Nhaø nöôùc vaø caû neàn kinh teá. Xaùc ñònh ñuùng giaù trò doanh nghieäp laø cô sôû ñaûm baûo haøi hoøa lôïi ích cuûa caùc chuû theå.
3.2. NGUYEÂN TAÉC
Giaù trò vöôøn caây cao su laø moät boä phaän caáu thaønh giaù trò DN laøm cô sôû cho vieäc xaùc ñònh giaù caû DN hay noùi caùch khaùc laø giaù DNNN chaøo baùn cho coâng chuùng treân thò tröôøng chöùng khoaùn, do ñoù ñònh giaù trò vöôøn caây phaûi baûo ñaûm caùc nguyeân taéc sau:
3.2.1 Nguyeân taéc ñaày ñuû
Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây phaûi tính ñaày ñuû giaù trò ñaàu tö coøn laïi cuûa caùc chi phí hình thaønh vöôøn caây. Noù bao goàm nhöõng chi phí töø suaát ñaàu tö ban ñaàu cuûa thôøi kyø kieán thieát cô baûn, giaù trò taøi saûn treân ñaát vaø caû giaù trò ñaát. Ngoaøi ra yeáu toá thôøi gian cuûa doøng chi phí cuõng phaûi ñöôïc tính ñeán. Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc ñaày ñuû môùi ñònh giaù chính xaùc giaù trò phaàn voán Nhaø nöôùc taïi doanh nghieäp khi CPH.
3.2.2 Nguyeân taéc khaùch quan
Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây phaûi baûo ñaûm lôïi ích Nhaø nöùôùc, lôïi ích cuûa caùc coå ñoâng vaø DN coå phaàn, do ñoù phaûi khaùch quan. Giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaø nhöõng taøi saûn treân ñaát hình thaønh giaù trò vöôøn caây cao su phaûi coù baèng chöùng xaùc thöïc ñuû söùc thuyeát phuïc, phaûi ñöôïc thoâng qua moät toå chöùc trung gian thaåm ñònh nhö: kieåm toaùn ñoäc laäp hoaëc caùc toå chöùc chuyeân moân trong quaù trình xaùc ñònh giaù trò vaø ñaáu giaù.
3.2.3 Nguyeân taéc coâng khai
Caùc phöông phaùp vaø tieâu chí, thoâng tin xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây phaûi ñöôïc coâng khai minh baïch. Caùc thoâng tin veà vöôøn caây phaûi ñöôïc coâng boá, coâng khai ñeå thu huùt söï quan taâm vaø nieàm tin cuûa coâng chuùng.
3.3. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN VIEÄC XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ VÖÔØN CAÂY CAO SU KHI CPH TAÏI TAÄP ÑOAØN
3.3.1 Boå sung phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su
Xaùc ñònh giaù trò hieåu moät caùch ñôn giaûn laø öôùc tính giaù trò baèng tieàn cuûa moät taøi saûn nhaèm moät muïc tieâu cuï theå. Theo Giaùo sö Lim Lan Yuan, Tröôøng xaây döïng vaø baát ñoäng saûn Ñaïi hoïc quoác gia Singapore: “Xaùc ñònh giaù laø moät ngheä thuaät hay khoa hoïc veà öôùc tính cho moät muïc tieâu cuï theå cuûa moät taøi saûn taïi moät thôøi ñieåm, coù caân nhaéc ñeán taát caû nhöõng ñaëc ñieåm cuûa taøi saûn cuõng nhö xem xeùt taát caû caùc yeáu toá kinh teá caên baûn cuûa thò tröôøng, bao goàm caùc loaïi ñaàu tö löïa choïn” (Ñoaøn vaên Tröôøng vaø Ngoâ Trí Long – 1977, Caùc phöông phaùp thaåm ñònh giaù trò taøi saûn, NXB Khoa hoïc-kyõ thuaät, Haø Noäi).
Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây noùi rieâng vaø giaù trò DNNN kinh doanh cao su laø söï öôùc tính giaù trò DN taïi thôøi ñieåm CPH laøm cô sôû cho vieäc hình thaønh giaù baùn phaàn voán nhaø nöôùc taïi DN. Vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su coù theå ñöôïc thöïc hieän theo nhieàu phöông phaùp khaùc nhau nhö phöông phaùp taøi saûn, phöông phaùp chieát khaáu doøng tieàn nhö nghò ñònh 109/2007/NÑ/CP ñaõ qui ñònh, ngoaøi ra coøn coù theå söû duïng caùc phöông phaùp khaùc nhö phöông phaùp chi phí, phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp.
Trong luaän vaên naøy taùc giaû ñoàng tình vôùi caùc phöông phaùp qui ñònh taïi nghò ñònh 109/2007/NÑ/CP, song vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su caàn söû duïng theâm phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp.
Phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp döïa treân cô sôû cho raèng giaù trò thò tröôøng cuûa moät taøi saûn coù quan heä maät thieát vôùi giaù trò cuûa caùc taøi saûn ñaõ ñöôïc mua baùn treân thò tröôøng .
Muïc tieâu cuûa phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp laø tìm kieám caùc taøi saûn ñaõ ñöôïc giao dòch treân thò tröôøng gioáng vôùi ñoái töôïng xaùc ñònh giaù vaø tieán haønh ñieàu chænh nhöõng söï khaùc bieät giöõa chuùng moät caùch thích hôïp.
Phöông phaùp naøy tuaân thuû caùc nguyeân taéc: (1) Moät nhaø ñaàu tö coù lyù trí seõ khoâng traû giaù cho moät taøi saûn nhieàu hôn chi phí ñeå mua moät taøi saûn khaùc coù lôïi ích töông töï. (2) “Ñoùng goùp” “Quaù trình ñieàu chænh coù öôùc tiùnh söï tham gia ñoùng goùp cuûa caùc nhaân toá, boä phaän cuûa taøi saûn ñoái vôùi toång giaù trò thò tröôøng”.
Môû roäng dieän tích taùi canh, troàng môùi vaø thaâm canh taêng naêng suaát vöôøn caây cao su, hình thaønh vuøng nguyeân lieäu lieàn canh quy moâ lôùn, luoân laø muïc tieâu chieán löôïc cuûa caùc DN. Song DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân seõ gaëp phaûi hai trôû ngaïi lôùn, thöù nhaát laø cô cheá quaûn lyù chöa phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm saûn xuaát sinh hoïc cuûa caây cao su vaø söï “quaù taûi” trong quaûn lyù bôûi quy moâ lôùn “ñaïi ñieàn”; thöù hai laø söï thieáu huït veà voán vaø lao ñoäng coù kyõ thuaät ñeå ñaàu tö thaâm canh vöôøn caây cao su. Xuaát phaùt töø muïc tieâu neâu treân, töø nhöõng naêm ñaàu 90 cuûa theá kæ tröôùc, moät soá DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân ñaõ tìm toøi caùc giaûi phaùp lieân doanh, lieât keát nhaèm môû roäng dieän tích, thaâm canh vöôøn caây cao su, vôùi nhöõng hình thöùc khaùc nhau veà vieäc ña daïng hoùa chuû sôû höõu treân vöôøn caây cao su. Caùc hình thöùc toå chöùc kinh doanh noùi treân ñaõ goùp phaàn taïo ra thò tröôøng giao dòch vöôøn caây cao su. Maët khaùc, hieän nay dieän tích cao su tieåu ñieàn ôû nöôùc ta chieám moät tyû troïng khoâng nhoû cung caáp nguyeân lieäu cho caùc nhaø maùy cheá bieán cao su cuûa caùc DN. Xuaát phaùt töø thöïc tieãn neâu treân, vieäc vaän duïng phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp laø phuø hôïp vôùi vieäc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su.
3.3.2 Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây coù tính caû giaù trò quyeàn söû duïng ñaát troàng cao su
Theo luaät ñaát ñai cuûa Vieät Nam: Ñaát ñai thuoäc quyeàn sôû höõu nhaø nöôùc, nhaø nöôùc giao quyeàn söû duïng ñaát daøi haïn, ngaén haïn hoaëc cho caù nhaân hay toå chöùc thueâ ñaát. Phaùp luaät cuõng thöøa nhaän quyeàn giao dòch veà ñaát ñai nhö chuyeån nhöôïng, thöøa keá,...
Ñaát ñai trong DN ñöôïc Nhaø nöôùc chuyeån quyeàn söû duïng ñaát thì giaù trò quyeàn taøi saûn veà ñaát hình thaønh taøi saûn baát bieán vaø ñöôïc tính vaøo giaù trò DN ñeå xaùc ñònh giaù trò DN CPH laøm cô sôû ñeå xaùc ñònh giaù caû DN chaøo baùn cho coâng chuùng.
DN ñöôïc Nhaø nöôùc cho thueâ ñaát theo luaät ñònh thì giaù trò ñaát trôû thaønh taøi saûn khaû bieán vaø ñöôïc xem laø moät khoaûn chi phí veà ñaát haøng naêm cuûa DN. Do ñoù, neáu khoâng tính giaù trò ñaát vaøo giaù trò vöôøn caây thì giaù trò DN seõ nhoû hôn giaù trò DN tính quyeàn söû duïng ñaát vaøo giaù trò vöôøn caây. Trong luaän vaên naøy taùc giaû ñeà xuaát giaûi phaùp tính giaù trò vöôøn caây cao su bao goàm giaù trò quyeàn söû duïng ñaát troàng cao su vaø giaù trò taøi saûn treân ñaát ñeå xaùc ñònh giaù trò DN khi CPH.
Quyeàn söû duïng ruoäng ñaát trong neàn kinh teá thò tröôøng ñöôïc giao dòch trao ñoåi trong giao löu daân söï vaø hoaït ñoäng kinh doanh saûn xuaát, cho neân quyeàn söû duïng ruoäng ñaát ñöôïc tieàn teä hoùa vaø trôû thaønh haøng hoùa. Haøng hoùa quyeàn söû duïng ruoäng ñaát (coøn ñöôïc goïi laø quyeàn taøi saûn veà söû duïng ruoäng ñaát) laø loaïi haøng hoùa ñaëc bieät laø vì:
- Giaù trò quyeàn söû duïng ñaát noùi chung vaø ñaát noâng nghieäp noùi rieâng phuï thuoäc vaøo muïc ñích vaø nhu caàu söû duïng ñaát do Nhaø nöôùc qui ñònh, song giaù caû cuûa ñaát laïi phuï thuoäc vaøo muïc ñích qui ñònh cuûa Nhaø nöôùc vaø nhu caàu cuûa thò tröôøng taïi thôøi ñieåm giao dòch vaø nhöõng yeáu toá taùc ñoäng cuûa töï nhieân, con ngöôøi,… Chính vì vaäy giaù trò vaø giaù caû quyeàn söû duïng ñaát chæ ñöôïc hình thaønh khi xuaát hieän haønh vi giao löu daân söï vaø quan heä trao ñoåi quyeàn söû duïng ñaát treân thò tröôøng. Giaù trò quyeàn söû duïng ruoäng ñaát kinh doanh cao su thieân nhieân hình thaønh do ñòa toâ tuyeät ñoái, ñòa toâ cheânh leäch caáp sai I vaø caáp sai II vaø quan heä cung caàu treân thò tröôøng.
- Tính chaát ñaëc bieät cuûa quyeàn taøi saûn veà quyeàn söû duïng ñaát phuï thuoäc vaøo cheá ñoä sôû höõu veà ñaát ñai cuûa caùc quoác gia. ÔÛ Vieät Nam sôû höõu ñaát ñai thuoäc veà Nhaø nöôùc. Nhaø nöôùc laø chuû theå duy nhaát quyeàn sôû höõu cuoái cuøng veà ruoäng ñaát. Caùc toå chöùc vaø caù nhaân ñöôïc Nhaø nöôùc giao quyeàn söû duïng ñaát theo luaät ñònh laø chuû theå quyeàn sôû höõu phaùp lyù veà ruoäng ñaát. Tính chaát phaùp lyù cuûa caùc hoaït ñoäng giao löu daân söï vaø trao ñoåi quyeàn söû duïng ruoäng ñaát treân thò tröôøng ñeàu phaûi ñöôïc Nhaø nöôùc cho pheùp vaø coâng nhaän.
- Giaù trò quyeàn söû duïng ñaát phuï thuoäc vaøo muïc ñích söû duïng ñaát cuûa chuû theå phaùp lyù quyeàn söû duïng ñaát. Maët khaùc, giaù trò quyeàn söû duïng ñaát hình thaønh ñoàng thôøi vôùi söï hình thaønh giaù trò cuûa caùc taøi saûn treân nhöõng maûnh ñaát taïi thôøi ñieåm giao dòch.
Xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát theo luaät phaùp hieän haønh, do Nhaø nöôùc caáp tænh ñònh giaù, caùc caù nhaân vaø toå chöùc phaûi noäp tieàn chuyeån quyeàn söû duïng ñaát cho nhaø nöôùc. Ñoái vôùi caù nhaân vaø toå chöùc söû duïng ñaát, giaù trò quyeàn söû duïng ñaát ñöôïc coi laø giaù trò caáu thaønh giaù trò vöôøn caây (ñoái vôùi caây laâu naêm) hoaëc giaù trò canh taùc ñoái vôùi caây ngaén ngaøy. Nhö vaäy giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaø suaát ñaàu tö treân ñaát hình thaønh giaù trò vöôøn caây vaø laø moät boä phaän cuûa giaù trò DN khi CPH.
Giaù trò vöôøn caây cao su ôû hai khu vöïc neâu treân veà cô baûn hình thaønh giaù trò ñaàu tö coá ñònh cuûa DN laø moät boä phaän quan troïng trong giaù trò DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân. Ngoaøi giaù trò taøi saûn höõu ích cho kinh doanh saûn xuaát coøn coù caùc giaù trò veà taøi chính, lôïi theá thöông maïi, baûo ñaûm cho DN hoaït ñoäng vaø phaùt trieån kinh doanh saûn xuaát trong töông lai.
Treân thöïc teá ngöôøi mua vöôøn caây cao su thöôøng quan taâm ñeán giaù trò taøi saûn coù treân ñaát ñeå taïo ra lôïi ích trong töông lai cho hoï. Vì vaäy, vieäc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ruoäng ñaát kinh doanh cao su thieân nhieân ngoaøi vieäc xaùc ñònh caùc yeáu toá veà ñòa toâ tuyeät ñoái, ñòa toâ cheânh leäch caáp sai I vaø caáp sai II phaûi xaùc ñònh khaû naêng sinh lôøi cuûa vöôøn caây vaø quan heä cung caàu treân thò tröôøng. Chính vì vaäy khoâng theå coù giaù trò quyeàn söû duïng ñaát bình quaân treân toaøn caáp tænh maø phaûi ñöôïc phaân loaïi vaø ñònh giaù theo nhieàu caáp baäc khaùc cuûa Tænh. Theo nhö quy ñònh cuûa Nghò ñònh 109/NÑ-CP veà doanh nghieäp choïn hình thöùc giao ñaát : Tröôøng hôïp doanh nghieäp coå phaàn hoùa ñöôïc giao ñaát thì phaûi tính giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaøo giaù trò doanh nghieäp theo giaù ñaát ñaõ ñöôïc uûy ban nhaân daân tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông (nôi doanh nghieäp coù dieän tích ñaát ñöôïc giao) quy ñònh vaø coâng boá.
3.3.3 Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su coù tính ñeán caû caùc ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät aûnh höôûng ñeán giaù trò vöôøn caây
Xaùc ñònh giaù trò, giaù caû vöôøn caây cao su laø vieäc laøm môùi hoaøn toaøn khoâng chæ ñoái vôùi caùc DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân maø ñoái vôùi caùc DN kinh doanh noâng nghieäp. Chính vì vaäy, taùc giaû xem ñaây laø moät giaûi phaùp quan troïng ñeå thöïc hieän thaønh coâng vieäc coå phaàn hoùa DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân.
Giaù trò vöôøn caây cao su ñöôïc xaùc ñònh bôûi giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaø nhöõng giaù trò ñaàu tö taøi saûn treân ñaát ñeå trôû thaønh taøi saûn baát bieán cuûa DN kinh doanh cao su. Giaù trò taøi saûn treân ñaát ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
- Giaù trò ñaàu tö vöôøn caây thôøi kyø kieán KTCB: laø toång giaù trò ñaàu tö khai hoang, kieán thieát vöôøn caây, troàng môùi, chaêm soùc vöôøn caây cao su kieán thieát cô baûn, taïi thôøi ñieåm giao dòch. Khi keát thuùc thôøi kyø KTCB ñöa vaøo khai thaùc, toaøn boä giaù trò naøy ñöôïc keát chuyeån thaønh nguyeân giaù vöôøn caây cuûa doanh nghieâp (taøi saûn baát bieán) vaø ñöôïc tính khaáu hao haøng naêm vaøo giaù thaønh. Hieän nay caùc DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân khoâng tính giaù trò quyeàn söû duïng ruoäng ñaát trong vieäc tính khaáu khao, coù nghóa laø khoâng tính vaøo giaù trò vöôøn caây vaø chi phí veà ñaát ñai trong giaù thaønh ñöôïc xaùc ñònh baèng 0.
- Giaù trò vöôøn caây cao su thôøi kyø kinh doanh: laø giaù trò ñaàu tö (nguyeân giaù) coøn laïi cuûa vöôøn caây kinh doanh taïi thôøi ñieåm giao dòch. Giaù trò vöôøn caây kinh doanh khi CPH veà nguyeân taéc baèng nguyeân giaù coøn laïi tröø ñi giaù trò thanh lyù (neáu khoâng tính giaù trò quyeàn söû duïng ñaát thì giaù trò vöôøn caây thanh lyù taïi thôøi ñieåm hieän nay coù theå lôùn gaáp 2 laàn giaù trò ñaàu tö trong caû thôøi kyø KTCB).
Treân thöïc teá, giaù trò vöôøn caây cuûa caùc DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân cuøng moät naêm tuoåi thöôøng xaáp xæ baèng nhau (cuøng moät suaát ñaàu tö, cuøng möùc khaáu hao theo quy ñònh cuûa Taäp ñoaøn ), nhöng khaû naêng sinh lôøi cuûa chuùng thöôøng laø khaùc nhau phuï thuoäc cô baûn vaøo chaát löôïng vöôøn caây cuûa töøng dieän tích, loâ, phaàn caïo. Chính vì vaäy khi ñònh giaù trò phaûi tính ñeán söï khaùc bieät veà chaát löôïng vöôøn caây. Chaát löôïng, naêng suaát, saûn löôïng cuûa vöôøn caây khaùc nhau do ñieàu kieän töï nhieân khaùc nhau, traùch nhieäm vaø kyõ thuaät troàng, chaêm soùc, khai thaùc cuûa ngöôøi lao ñoäng treân töøng dieän tích, loâ, phaàn caïo khaùc nhau (nhö ñaõ phaân tích ôû chöông II). Theo ñoù, giaù trò cuûa vöôøn caây treân töøng dieän tích, loâ, phaàn caïo seõ khaùc nhau hoaøn toaøn. Ñeå coù theå xaùc ñònh ñuùng ñaén giaù trò vöôøn caây laøm cô sôû cho vieäc ñònh giaù caû taïi nhöõng thôøi ñieåm giao dòch khaùc nhau phaûi ñöôïc chuaån hoùa theo caùc tieâu chuaån chaát löôïng thoáng nhaát taïi thôøi ñieåm giao dòch.
- Ñoái vôùi vöôøn caây kieán thieát cô baûn ñöôïc ñaùnh giaù treân caùc chæ tieâu chính ñoù laø, loaïi ñaát, naêm troàng, phöông phaùp troàng, hình thöùc troàng.
- Ñoái vôùi vöôøn caây kinh doanh goàm chæ tieâu, naêm khai thaùc, gioáng caây cao su, maät ñoä caây caïo, naêng suaát muû.
(1) Hieän nay Taäp ñoaøn ñang ñaùnh giaù chaát löôïng vöôøn caây cao su kinh doanh döïa vaøo caùc chæ tieâu :
Maät ñoä caây caïo
Tyû leä caây thöïc sinh (ñeå giaùng caáp heä soá phaân loaïi, tyû leä thöïc sinh > 20% thì giaùng moät caáp)
Vaø ñöa ra boä heä soá ñeå phaân loaïi vöôøn caây nhö sau : Vöôøn caây ñaït chaát löôïng loaïi A (heä soá 1), loaïi B (heä soá 0,95), loaïi C (heä soá 0,9), loaïi D (heä soá 0,8). Nhaèm xaùc ñònh giaù trò coøn laïi thöïc teá (giaù trò coøn laïi ñieàu chænh) cuûa vöôøn caây cao su .
(2) Tuy nhieân neáu döïa treân caùc tieâu chí kyõ thuaät phaân loaïi theo nhö quy ñònh cuûa Taäp ñoaøn hieän nay ñeå xeáp haïng vaø phaân loaïi vöôøn caây veà cô baûn ñaõ giaûi quyeát ñöôïc moät soá yeáu toá trong quaù trình xaùc ñònh chaát löôïng vöôøn caây cao su kinh doanh nhöng chöa ñuû vaø chöa trieät ñeå ñaëc bieät laø khi xaùc ñònh chaát löôïng vöôøn caây cao su kinh doanh ñeå CPH. Vaø khoaûng caùch phaân loaïi töø C ñeán D cheânh leäch nhau 0,1 so vôùi khoaûng caùch phaân loaïi töø A -> B vaø töø B -> C laø 0,5 laø chöa hôïp lyù. Do ñoù ñeà xuaát vaãn duøng chæ tieâu maät ñoä caây caïo laøm chæ tieâu chính ñeå phaân haïng vöôøn caây kinh doanh vaø xaùc ñònh theâm moät heä soáõ phuï kyõ thuaät ñeå ñieàu chænh heä soá phaân loaïi (A, B, C, D) treân cô sôû xem xeùt, ñaùnh giaù veà caùc yeáu toá kyõ thuaät chuû yeáu vaø keát hôïp caû yeáu toá caây thöïc sinh vaøo laøm heä soá phuï ñeå giaûm caáp heä soá phaân loaïi ñoù laø:
1- Tyû leä caây thöïc sinh.
2- Tình traïng maët caïo.
3- Loaïi ñaát.
4- Ñòa hình troàng cao su.
5- Gioáng caây .
Phöông phaùp : Choïn ra caùc heä soá phuï a, b ñeå laøm cô sôû phaân loaïi, keát hôïp caùc tröôøng hôïp aûnh höôûng ñeán chaát löôïng vöôøn caây ñeå laøm cô sôû giaûm caáp heä soá phaân loaïi chính cuûa Taäp ñoaøn ñaõ ban haønh, döïa treân caùc tieâu chí kyõ thuaät do Taäp ñoaøn quy ñònh, cuï theå nhö sau :
Baûng 3.1: Baûng toång hôïp phaân loaïi heä soá phuï döïa vaøo caùc yeáu toá kyõ thuaät.
Stt
Tieâu chí kyõ thuaät
Phaân loïai
a
b
1
Tyû leä caây thöïc sinh
<= 20 %
> 20%
2
Tình traïng maët caïo
Voû caïo coøn laïi ñuû theo soá naêm quy ñònh veà quy hoïach voû caïo (chuû yeáu laø voû nguyeân sinh)
Voû caïo coøn laïi thieáu töø 1 naêm caïo trôû leân theo soá naêm quy hoaïch voû caïo (chuû yeáu laø voû nguyeân sinh)
3
Gioáng
Nhöõng loaïi gioáng naèm trong boä cô caáu gioáng hieän nay
Nhöõng gioáng naèm ngoøai boä cô caáu gioáng hieän nay
4
Ñòa hình
Ñòa hình coù ñoä doác < = 8%
Ñòa hình coù ñoä doác > 8%
5
Thoå nhöôõng
Loïai 1 ñaát giaøu dinh döôõng
Loïai 2 ñaát trung bình vaø ñaát ngheøo dinh döôõng, baïc maøu
Muoán xaùc ñònh nguoàn dinh döôõng cuûa ñaát troàng thì phaûi thöïc hieän khaâu chuaån hoùa dinh döôõng ñaát theo vuøng ñoài hay töøng khu vöïc hoaëc töøng loâ.
Muoán xaùc ñònh loaïi gioáng naøo thích hôïp vôùi vuøng ñaát naøo, ñòa hình naøo, thì cô sôû laø phaûi caên cöù vaøo boä cô caáu gioáng cuûa Taäp ñoaøn ñaõ ban haønh.
Baûng 3.2: Cô caáu boä gioáng cao su giai ñoïan 2006 – 2010
( Ban haønh keøm theo quyeát ñònh 82/QÑ-CSVN ngaøy 29/01//2008)
Ñoâng Nam Boä
Taây Nguyeân 1( < 600m )
Taây Nguyeân 2( < 600 - 700m )
NamTrung Boä
Baéc Trung Boä
BAÛNG I 55% dieän tích, moãi gioáng < 20% dieän tích
RRIV3
PB 260
PB 260
PB 260
RRIM 712
PB255
RRIM 600
RRIC 121
RRIM 600
RRIM 600
PB260
RRIV 3
GT 1
RRIV 3
GT 1
BAÛNG II40% dòeän tích, moãi gioáng < 10% dieän tích
RRIV 1
RRIC 121
RRIM 600
RRIC 100
RRIC 100
RRIV 2
PB 312
PB 312
RRIC 121
RRIC 121
RRIV 5
RRIV 1
RRIC 100
RRIM 712
PB 255
LH 83/85
RRIV 2
LH 82/92
PB 255
PB 260
LH 83/87
RRIV 4
LH 83/732
PB 312
PB 312
LH 88/72
LH 83/732
RRIV 1
RRIV 1
LH 88/236
LH 83/85
RRIV2
RRIV 3
LH 90/952
LH 84/87
RRIV 5
LH 82/92
IRCA 130
RRIV 4
BAÛNG III5- 10% ( 1- 10 ha gioáng )
LH83/29, LH 83/75, LH 83/150, LH 83/289, LH88/61, LH 88/251, LH 88326, LH 89/1640, LH 90/90, LH 90/231, LH 90/276, LH 90/311, LH 90/317, LH 90/348, LH 90/1094, LH 91/1029, IAN 873, IRCA 41, IRCA 230, PB 280, PB 311, PB 324, PB 3307 vaø nhöõn doøng voâ tính khaùc khi VRG cho pheùp.
( Nguoàn Baùo Cao su Vieät Nam soá 266/01/05/2008 – VRG )
(3) Töø caùc phaân loaïi heä soá phuï caên cöù vaøo caùc yeáu toá kyõ thuaät nhö ñaõ trình baøy ôû treân, ñeà xuaát xeáp haïng vaø phaân loaïi vöôøn caây nhö sau :
Baûng 3.3: Ñieàu chænh heä soá phaân loaïi cuûa Taäp ñoaøn.
Năm 01
Năm 02
Năm 03 - năm thứ 09
Năm thứ 10 trở ñi
Hệ số phaân loại
476 C/ha
512 C/ha
555 C/ha
476 C/ha
512 C/ha
555 C/ha
476 C/ha
512 C/ha
555 C/ha
≥200
≥225
≥250
≥300
≥325
≥350
≥400
≥425
≥450
≥380
1
≥150
≥175
≥200
≥250
≥275
≥300
≥350
≥375
≥400
≥330
0.95
<150
<175
<200
≥200
≥225
≥250
≥300
≥325
≥350
≥280
0.9
<200
<225
<250
<300
<325
<350
<280
0.85
Keøm theo baûng phaân loaïi caùc heä soá phuï ñeå tính caùc möùc giaûm caáp töông öùng :
Baûng 3.4: Heä soá phuï phaân loaïi keøm theo caùc yeáu toá kyõ thuaät giaûm caáp
Toång hôïp caùc tröôøng
hôïp cuûa heä soá phuï
Heä soá phaân loaïi phuï
5a
A'
4a - 1b hoaëc 3a – 2b
B'
2a - 3b hoaëc 1a – 4b
C'
5b
D'
Nhö vaäy coù theå ñöa ra caùc tröôøng hôïp ñeå giaûm caáp vöôøn caây khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây nhö sau :
(1) Neáu vöôøn caây ñaït yeâu caàu töùc caû 5 yeáu toá kyõ thuaät ñeàu ñaït loaïi a töông ñöông A’ thì giöõ nguyeân haïng theo baûng 3.4
(2) Neáu vöôøn caây coù töø 1 ñeán 2 trong 5 yeáu toá kyõ thuaät ñaït loaïi b töông ñöông B’ thì giaûm 1 caáp theo baûng 3.4
(3) Neáu vöôøn caây coù töø 3 ñeán 4 trong 5 yeáu toá kyõ thuaät ñaït loaïi b töông ñöông C’ thì giaûm 2 caáp ( möùc giaûm caáp khoâng thaáp hôn loaïi D = 0,85)
(4) Neáu caû 5 yeáu toá kyõ thuaät cuûa vöôøn caây ñeàu ñaït loaïi b töông ñöông D’ thì giaûm 3 caáp ( möùc giaûm caáp khoâng thaáp hôn loaïi D = 0,85)
Baûng 3.5: Toång hôïp caùc tröôøng hôïp keát quaû heä soá phaân loaïi chính vaø phuï
Heä soá phaân loaïi chính
Heä soá phaân loaïi phuï
A'
B'
C'
D'
A
AA'
AB'
AC'
AD'
B
BA'
BB'
BC'
BD'
C
CA'
CB'
CC'
CD'
D
DA'
DB'
DC'
DD'
Töø keát quaû caùc baûng phaân tích 3.3 vaø 3.5 keát hôïp xaây döïng neân boä heä soá ñeåxeáp haïng vaø tính phaân loïai vöôøn caây ñaõ bao goàm caùc yeáu toá kyõ thuaät aûnh höôûng ñeán giaù trò vöôøn caây nhö sau :
Baûng 3.6: Heä soá phaân loaïi ñaõ tính caùc tröôøng hôïp giaûm caáp
Heä soá
1
0,95
0,9
0,85
AA'
BA'
CA'
Taát caû caùc tröôøng hôïp coøn laïi
AB'
BB'
AC'
(4) Vieäc xaùc ñònh heä soá phuï ñeå ñieàu chænh heä soá phaân loaïi vöôøn caây cao su kinh doanh ( A, B, C, D ) noùi treân ñöôïc xem nhö laø moät hình thöùc xaùc ñònh phaàn hao moøn voâ hình maø trong ñieàu kieän tieán boä cuûa khoa hoïc kyõ thuaät troàng cao su trong giai ñoaïn tröôùc ñaây khoâng ñöôïc höôûng lôïi.
3.3.4 Xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su loaïi tröø giaù trò thanh lyù vöôøn caây.
Theo phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su khi CPH cuûa Taäp ñoaøn hieän nay, giaù trò vöôøn caây ñöôïc xaùc ñònh bao goàm 2 yeáu toá:
- Nguyeân giaù vöôøn caây ñöôïc xaùc ñònh laïi theo suaát ñaàu tö thôøi ñieåm xaùc ñònh giaù do Taäp ñoaøn ban haønh.
- Giaù trò thanh lyù vöôøn caây (hieän giaù giaù trò thanh lyù) ñöôïc ghi nhaän nhö laø taøi saûn coá ñònh voâ hình vaø ñöôïc tính trích khaáu hao moät laàn taïi thôøi ñieåm thanh lyù vöôøn caây cao su ñeå ñaûm baûo doanh thu vaø chi phí ñöôïc ghi nhaän ñoàng thôøi theo nguyeân taéc phuø hôïp.
* Khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su, Taäp ñoaøn ñang tính caû hieän giaù giaù trò vöôøn caây thanh lyù vaøo giaù trò DN vaø ñöôïc ghi nhaän nhö laø moät taøi saûn voâ hình, ñöôïc trích khaáu hao moät laàn khi ñeán nieân haïn thanh lyù laø chöa thoûa ñaùng, bôûi leû :
- Hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su kinh doanh khoâng theå ghi nhaän laø taøi saûn coá ñònh voâ hình do khoâng thoûa maõn ñònh nghóa cuûa taøi saûn coá ñònh voâ hình theo chuaån möïc soá 04 taøi saûn coá ñònh voâ hình theo quyeát ñònh soá 149/2001/QÑ-BTC ngaøy 31/12/2001 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính.
- Vieäc khaáu hao moät laàn khi thanh lyù cuõng khoâng phuø hôïp vôùi nguyeân taéc trích khaáu hao laø vieäc phaân boå daàn giaù trò khaáu hao cuûa taøi saûn.
- Giaù trò thanh lyù öôùc tính cuûa vöôøn caây (hieän giaù giaù trò thanh lyù) cuõng khoâng theå ghi nhaän taøi saûn rieâng taùch khoûi vöôøn caây vì khoâng phuø hôïp vôùi nguyeân taéc ghi nhaän taøi saûn.
- Khi tính hieän giaù giaù trò thanh lyù thanh lyù vöôøn caây vaøo giaù trò vöôøn caây cao su ñeå xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp CPH laøm cho phaàn voán Nhaø nöôùc cuûa DN taêng leân aûnh höôûng ñeán keát quaû kinh doanh cuûa DN raát lôùn, vì giaù trò taøi saûn voâ hình naøy chieám gaàn 50% toång voán ñieàu leä cuûa Coâng ty coå phaàn. Ñaây chính laø phaàn voán “aûo”, noù khoâng tröïc tieáp tham gia vaøo quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty coå phaàn nhöng laïi ñöôïc tham gia vaøo chia tyû suaát lôïi nhuaän treân voán cuûa Coâng ty. Cuï theå ôû Coâng ty Cao su Ñoàng Phuù, voán ñieàu leä xaùc ñònh laø 400 tyû thì taøi saûn voâ hình laø giaù trò thanh lyù vöôøn caây ñaõ laø 198,9tyû chieám 50% treân toång voán ñieàu leä. Coâng ty Cao su Taây Ninh coù voán ñieàu leä 300 tyû, trong ñoù giaù trò taøi saûn voâ hình laø 146tyû, Coâng ty Cao su phöôùc Hoøa coù voán ñieàu leä laø 800 tyû, trong ñoù giaù trò taøi saûn voâ hình laø 365 tyû.
Do ñoù, giaù trò thanh lyù vöôøn caây neân chæ ñöôïc xem laø moät khoaûn lôïi ích thu ñöôïc khi keát thuùc chu kyø kinh doanh cuûa caây cao su vaø khoâng tính giaù trò thanh lyù vöôøn caây vaøo giaù trò DN khi CPH.
* Ñeà xuaát ghi nhaän giaù trò vöôøn caây cao su khi xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp CPH nhö sau:
- Giaù trò thöïc teá cuûa vöôøn caây taïi thôøi ñieåm xaùc ñònh giaù trò DN caàn phaûn aùnh lôïi ích kinh teá mang laïi, trong töông lai cuûa vöôøn caây bao goàm: Lôïi ích thu ñöôïc trong quaù trình khai thaùc vöôøn caây vaø lôïi ích thu hoài öôùc tính khi thanh lyù vöôøn caây. Toaøn boä giaù trò noùi treân phaûi ñöôïc phaûn aùnh laø nguyeân giaù vöôøn caây.
- Giaù trò khaáu hao cuûa vöôøn caây khoâng bao goàm giaù trò thanh lyù vöôøn caây öôùc tính trong töông lai (Hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây).
- Khi thanh lyù vöôøn caây, toaøn boä giaù trò coøn laïi cuûa vöôøn caây (bao goàm giaù trò thanh lyù vöôøn caây) seõ ñöôïc ghi nhaän vaøo chi phí.
Nhö vaäy, giaù trò thanh lyù vöôøn caây ñöôïc xem laø moät khoaûn lôïi ích thu ñöôïc khi keát thuùc chu kyø kinh doanh cuûa caây cao su, do ñoù, giaù trò thanh lyù vöôøn caây khoâng tính vaøo giaù trò DN khi CPH, bôûi vì noù chæ laø moät trong nhöõng thöù saûn phaåm cuûa vöôøn caây cao su maø khi ngöôøi mua vöôøn caây cao su hy voïng seõ coù lôïi ích töø muû vaø goã lôùn hôn tieàn mua vöôøn caây cao su. Maët khaùc, trong haïch toaùn theo cheá ñoä hieän haønh toång giaù trò ñeå tính khaáu hao phaân boå vaøo giaù thaønh saûn phaåm trong suoát thôøi gian kinh doanh cuûa caây cao su baèng nguyeân giaù trò vöôøn caây tröø ñi giaù trò thanh lyù, chính vì vaäy giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su khoâng theå caáu thaønh giaù trò DN. Giaù trò thanh lyù vöôøn caây chính laø moät khoaûn thu töø vöôøn caây cao su mang laïi lôïi ích cho nhaø ñaàu tö. Vieäc ñöa giaù trò thu hoài cuûi, goã cao su öôùc tính khi thanh lyù vaøo giaù trò DN ñeå CPH seõ laøm cho giaù trò vöôøn caây cuûa coâng ty coå phaàn cao hôn cuûa DN Nhaø nuôùc treân cuøng moät ñòa baøn, daãn ñeán tình traïng chi phí khaáu hao vöôøn caây cuûa coâng ty coå phaàn cao hôn, giaù thaønh saûn xuaát cao su cuûa coâng ty coå phaàn seõ cao hôn… seõ khoâng haáp daãn ngöôøi tham gia mua coå phaàn.
Do ñoù caàn xem xeùt laïi vieäc tính caû hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây vaøo giaù trò DN khi xaùc ñònh giaù trò ñeå CPH nhö phöông aùn hieän nay ñang aùp duïng taïi Taäp ñoaøn.
Keát luaän chöông 3:
Chöông 3 ñaõ neâu ra moät soá quan ñieåm, nguyeân taéc ñeå coå phaàn hoùa DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân vaø moät soá giaûi phaùp xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su trong vieäc ñònh giaù trò doanh nghieäp khi CPH. Vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su laø moät yeáu toá quan troïng trong vieäc xaùc ñònh giaù trò DN ñeå CPH . Moät soá giaûi phaùp ñaõ ñeà xuaát treân ñaây ñöôïc nghieân cöùu töø thöïc tieãn ñaõ thöïc hieän ôû Taäp ñoaøn trong vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su. Caàn xem xeùt boå sung theâm phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp laøm cô sôû ñeå xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp. Khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su phaûi tính ñeán caû giaù trò quyeàn söû duïng ñaát troàng caây cao su. Ñònh giaù trò vöôøn caây phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät cuûa caây cao su. Vaø xem xeùt laïi vieäc tính hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây vaøo giaù trò DN ñeå CPH nhö ñaõ laäp luaän. Taát caû caùc giaûi phaùp maø taùc giaû ñeà caäp trong chöông 3 laø moät soá caùc giaûi phaùp nhaèm goùp phaàn hoaøn thieän vieäc xaùc ñònh moät caùch chính xaùc vaø khoa hoïc giaù trò vöôøn caây cao su khi CPH caùc doanh nghieäp kinh doanh cao su thieân nhieân cuûa Taäp ñoaøn.
KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
KEÁT LUAÄN:
1. Coå phaàn hoùa laø xu theá taát yeáu phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Coå phaàn hoùa DNNN laø chuyeån DNNN moät chuû thaønh DN nhieàu chuû trong ñoù Nhaø nöôùc coù theå laø moät trong nhöõng chuû sôû höõu cuûa coâng ty coå phaàn. Vieäc coå phaàn hoùa DNNN ôû nöôùc ta laø moät chuû tröông lôùn ñöôïc tieán haønh roäng khaép vôùi caùc DN cuûa caùc ngaønh caùc caáp vaø thaät söï coù taùc duïng tích cöïc tôùi söï phaùt trieån cuûa caùc DNNN ñaõ coå phaàn hoùa. Tuy nhieân, vieäc CPH doanh nghieäp noâng nghieäp Nhaø nöôùc theo ñuùng nghóa cuûa noù noùi chung vaø DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân noùi rieâng trong suoát 16 naêm qua ñöôïc trieån khai raát chaäm vaø raát luùng tuùng trong vieäc ñònh giaù trò DN, maø cuï theå laø vieäc ñònh giaù trò ñaát noâng nghieäp, giaù trò vöôøn caây. Naêm 2003 Taäp ñoaøn ñaõ tieán haønh thí ñieåm CPH doanh nghieäp noâng nghieäp ñaàu tieân ôû Vieät Nam ñoù laø “Coâng ty coå phaàn Hoøa Bình” maø tieàn thaân cuûa noù laø Noâng tröôøng vaø Nhaø maùy cheá bieán Hoøa Bình tröïc thuoäc Coâng ty cao su Baø Ròa ñôn vò thaønh vieân cuûa Taäp ñoaøn, song vieäc ñònh giaù trò vöôøn caây coøn nhieàu vaán ñeà caàn baøn luaän.
2. Coå phaàn hoùa DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân thöïc chaát laø quaù trình ñònh giaù trò DN ñeå baùn moät phaàn hoaëc toaøn boä voán cuûa Nhaø nöôùc trong DN cho coâng chuùng. Ñònh giaù trò DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân ôû khu vöïc coâng nghieäp dòch vuï laø vieäc laøm bình thöôøng nhö caùc lónh vöïc khaùc. Ñònh giaù trò DN ôû khu vöïc noâng nghieäp lieân quan tôùi giaù trò quyeàn söû duïng ñaát, giaù trò vöôøn caây. Ñaây laø moät coâng vieäc heát söùc môùi vaø phöùc taïp bôûi nhöõng ñaëc ñieåm ñaëc bieät cuûa loaïi taøi saûn quyeàn söû duïng ñaát vaø taøi saûn vöôøn caây cao su.
3. Thöïc tieãn quaù trình ñònh giaù trò vöôøn caây cao su ôû Coâng ty coå phaàn cao su Hoøa Bình Coâng ty Coå phaàn cao su Taây Ninh vaø Coâng ty Coå phaàn cao su Phöôùc Hoøa ñaõ naåy sinh moät soá vaàn ñeà caàn nghieân cöùu vaø giaûi quyeát nhö: (1).Vaên baûn phaùp lyù hieän haønh qui ñònh coù 2 phöông phaùp xaùc ñònh giaù trò DNNN laø chöa ñuû, chöa phuø hôïp vôùi thöïc teá cuûa Vieät Nam. (2) Caàn phaûi xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát troàng cao su ñeå tính vaøo giaù trò DN. (3) Ñònh giaù trò vöôøn caây phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät cuûa caây cao su bao goàm caû lôïi theá thöông maïi. (4). Maâu thuaãn khi tính hieän giaù giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su vaøo giaù trò vöôøn caây ñeå xaùc ñònh giaù trò DN khi CPH .
4. Luaän vaên nghieân cöùu vaø lyù giaûi caùc giaûi phaùp ñònh giaù trò vöôøn caây cao su theo quan caân baèng cung caàu thò tröôøng, quan ñieåm nhaát quaùn trong toaøn Taäp ñoaøn vaø quan ñieåm ñaûm baûo haøi hoøa lôïi ích caùc chuû theå coù lieân quan. Khi xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su phaûi ñaûm baûo caùc nguyeân taéc nhö tính ñaày ñuû; khaùch quan; vaø coâng khai. Luaän vaên xaây döïng 4 nhoùm giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vieäc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su laøm cô sôû ñeå xaùc ñònh giaù baùn phaàn voán cuûa Nhaø nöôùc cho coâng chuùng, baûo ñaûm lôïi ích cuûa Nhaø nöôùc, lôïi ích cho caùc nhaø ñaàu tö, lôïi ích DN vaø lôïi ích xaõ hoäi. ñoù laø caùc giaûi phaùp:(1). Ñònh giaù trò vöôøn caây neân söû duïng caùc phöông phaùp theo quy ñònh cuûa nghò ñònh 109/NÑ/CP/2007 vaø ít nhaát caàn boå sung theâm phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp. Söû duïng phöông phaùp so saùnh tröïc tieáp ñeå ñònh giaù trò vöôøn caây, bôûi thò tröôøng giao dòch vöôøn caây cao su ôû Vieät Nam ñaõ xuaát hieän trong nhieàu naêm nay vaø ñang phaùt trieån. (2) Phaûi ñöa giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaøo giaù trò vöôøn caây ñeå xaùc ñònh giaù trò DN khi CPH theo cô cheá thò tröôøng. (3) Giaù trò taøi saûn treân ñaát hình thaønh vöôøn caây cao su phaûi caên cöù vaøo tieâu chuaån ñaùnh giaù chaát löôïng vöôøn caây vôùi nhöõng ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuaät cuûa moâi tröôøng tö nhieän vaø nhöõng ñaëc ñieåm mang tính sinh hoïc cuûa chuùng. (4). Theo taùc giaû, giaù trò DN khoâng bao goàm giaù trò thanh lyù vöôøn caây, bôûi giaù trò thanh lyù vöôøn caây cao su (moät khoaûn thu) chæ laø moät trong nhöõng loaïi saûn phaåm nhö muû maø ngöôøi mua vöôøn caây mong ñôïi trong töông lai. Giaù trò thanh lyù vöôøn caây coù yù nghóa trong vieäc haïch toaùn giaù thaønh cuûa DN khi kinh doanh cao su thieân nhieân vaø ñöôïc xem laø moät khoaûn thu veà khi thanh lyù vöôøn caây.
Boán giaûi phaùp neâu treân chæ laø moät soá giaûi phaùp trong nhieàu giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây cao su, vôùi mong muoán goùp moät phaàn nhoû beù vaøo quaù trình thuùc ñaåy tieán trình coå phaàn hoùa DNNN kinh doanh cao su thieân nhieân cuûa Taäp ñoaøn Coâng nghieäp Cao su Vieät Nam noùi rieâng vaø doanh nghieäp noâng nghieäp Nhaø nöôùc noùi chung.
KIEÁN NGHÒ:
1. Ñoái vôùi Nhaø nöôùc
Nhaø nöôùc sôùm ban haønh caùc vaên baûn phaùp lyù, höôùng daãn thoáng nhaát caùc phöông phaùp, caùch ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát noâng nghieäp, giaù trò taøi saûn treân ñaát ñeå ñònh giaù trò ñaát vaø giaù trò vöôøn caây phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa ñaát noâng nghieäp vaø ñaëc ñieåm mang tính sinh hoïc trong noâng nghieäp, laøm cô sôû ñeå xaùc ñònh giaù chaøo baùn phaàn voán cuûa Nhaø nöôùc cho coâng chuùng thoâng qua ñaáu giaù, khi tieán haønh CPH doanh nghieäp noâng nghieäp Nhaø nöôùc.
2. Ñoái vôùi Taäp ñoaøn Coâng nghieäp Cao su Vieät Nam
(1) Hoaøn thieän caùc tieâu chí höôùng daãn caùc DN cuûa ngaønh ñaùnh giaù chaát löôïng vöôøn caây phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm kinh teá kyõ thuật cuûa töøng gioáng caây cao su vaø cuûa töøng vuøng sinh thaùi khaùc nhau. Vieäc xaùc ñònh chaát löợng vöôøn caây khoâng chæ coù yù nghĩa trong vieäc xaùc ñònh giaù trò vöôøn caây maø quan trọng hôn trong vieäc quaûn lyù vöôøn caây vaø toå chöùc kinh doanh cao su thieân nhieân.
(2) Kieán nghò vôùi Boä taøi chính veà phöông phaùp xaùc ñònh lôïi theá kinh doanh cuûa doanh nghieäp
Theo quy ñònh cuûa thoâng tö 146/2007/TT-BTC, giaù trò lôïi theá kinh doanh cuûa DN ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tyû suaát lôïi nhuaän sau thueá treân voán Nhaø nöôùc bình quaân 3 naêm tröôùc thôøi ñieåm xaùc ñònh giaù trò DN. Trong 3 naêm gaàn ñaây do giaù baùn muû cao su treân thò tröôøng bieán ñoäng theo chieàu höôùng taêng do ñoù tyû suaát lôïi nhuaän sau thueá treân voán Nhaø nöôùc cuûa caùc Coâng ty cao su thöôøng cao hôn laõi suaát traùi phieáu Chính phuû. Nhöng caùc naêm tröôùc ñaây (töø naêm 2001 trôû veà tröôùc) do giaù baùn muû cao su giaûm neân tyû suaát lôïi nhuaän treân voán Nhaø nöôùc khoâng ñaùng keå. Thöïc teá trong thôøi gian qua chu kyø bieán ñoäng giaù muû cao su treân thò tröôøng theá giôùi thoâng thöôøng laø 10 naêm, vì theá ñeå ñaùnh giaù ñuùng giaù trò lôïi theá kinh doanh cuûa caùc coâng ty cao su trong cô cheá thò tröôøng phaûi xaùc ñònh treân cô sôû tyû suaát lôïi nhuaän sau thueá treân voán Nhaø nöôùc bình quaân 10 naêm, nhö vaäy môùi phuø hôïp vôùi ñôn vò so saùnh laø laõi suaát traùi phieáu chính phuû coù kyø haïn 10 naêm trôû leân taïi thôøi ñieåm gaàn nhaát vôùi thôøi ñieåm xaùc ñònh giaù trò DN.
Hieän nay laõi suaát traùi phieáu chính phuû kyø haïn 10 naêm aùp duïng cho caùc doanh nghieäp xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp taïi thôøi ñieåm 31/12/2007 laø 7,95%/naêm. Nhöng thöïc teá laõi suaát do Ngaân haøng nhaø nöôùc ñieàu chænh ñaõ leân ñeán 14%/naêm vaø laõi suaát chieát khaáu traùi phieáu cuõng ñaõ laø 13%/naêm. Vieäc aùp duïng laõi suaát traùi phieáu ñeå tính giaù trò lôïi theá kinh doanh cuûa DN nhö ñaõ noùi ôû treân laø chöa thöïc teá cho caùc DN. Taäp ñoaøn neân coù yù kieán trình Boä taøi chính veà vaán ñeà naøy.
Ñoái vôùi chính quyeàn caáp Tænh
UBND caùc Tænh xaùc ñònh khung giaù veà quyeàn söû duïng ñaát (phaàn ñòa toâ cuûa Nhaø nöôùc) phuø hôïp vôùi caùc loaïi caây troàng, töøng vuøng ñaát treân ñòa baøn Tænh vaøo nhöõng thôøi ñieåm cuï theå.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- LUAN VAN CHINH.doc