Luận văn Hoàn thiện cơ chế tài chính của công ty dịch vụ – du lịch dầu khí theo mô hình công ty mẹ – công ty con

eï – coâng ty con Trang 58 - Chöa xaây döïng ñöôïc cô cheá ñieàu hoaø voán trong toaøn moâ hình, cô cheá ñieàu hoaø voán cuûa Coâng coøn nhieàu haïn cheá, khoâng taïo ra tính chuû ñoäng cho caùc ñôn vò khi huy ñoäng, söû duïng caùc nguoàn voán. Cô cheá ñieàu hoaø voán chöa gaén lieàn quyeàn lôïi vôùi nghóa vuï,… Chöa coù coâng ty con, hoaëc xí nghieäp tröïc thuoäc thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù, ñieàu hoaø voán trong toaøn moâ hình. Keát luaän chöông II Chöông II ñaõ neâu baät nhöõng ñaëc ñieåm vaø nhöõng noäi dung cô baûn veà cô cheá taøi chính hieän nay cuûa PETROSETCO, töø ñoù chæ ra nhöõng haïn cheá trong cô cheá taøi chính hieän taïi. Treân cô sôû lyù luaän veà moâ hình taøi chính cuûa coâng ty meï – coâng ty con vaø phaân tích thöïc traïng cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO cho thaáy caàn thieát phaûi chuyeån cô cheá Coâng ty giao voán cho caùc ñôn vò cho caùc ñôn vò thaønh vieân sang cô cheá Coâng ty meï ñaàu tö voán cho caùc coâng ty con. Trong phaàn tieáp theo, taùc giaû seõ taäp trung nghieân cöùu ñöa ra nhöõng ñònh höôùng, giaûi phaùp nhaèm chuyeån ñoåi cô cheá taøi chính cuûa Coâng ty Dòch vuï Du lòch Daàu khí theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 59 CHÖÔNG III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP CHUÛ YEÁU NHAÈM HOAØN THIEÄN CÔ CHEÁ TAØI CHÍNH CUÛA PETROSETCO THEO MOÂ HÌNH COÂNG TY MEÏ – COÂNG TY CON 3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån vaø moâ hình toå chöùc cuûa PETROSETCO khi chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con 3.1.1 Ñònh höôùng phaùt trieån cuûa PETROSETCO sau khi coå phaàn hoùa vaø chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trong neàn kinh teá thò tröôøng hieän nay, khi Vieät Nam ñang tích cöïc tham gia vaøo caùc khu vöïc töï do thöông maïi nhö AFTA, WTO,… thì vieäc chuyeån ñoåi caùc DNNN thaønh caùc coâng ty coå phaàn, hoaït ñoäng ña ngaønh, ña lónh vöïc, ñuû söùc caïnh tranh vôùi caùc coâng ty trong vaø ngoaøi nöôùc laø moät taát yeáu khaùch quan. Vieäc xaây döïng, toå chöùc caùc doanh nghieäp coù quy moâ lôùn, ñòa baøn hoaït ñoäng roäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con seõ laøm taêng söùc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp noùi rieâng vaø taêng söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá noùi chung. Sau khi coå phaàn hoùa, PETROSETCO seõ phaùt trieån thaønh moät toå hôïp ña sôû höõu, ña ngaønh ngheà, môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh sang nhieàu lónh vöïc môùi, taêng cöôøng naêng löïc caïnh tranh, môû roäng lieân doanh, lieân keát, phaùt trieån thaønh moät coâng ty maïnh cuûa Taäp ñoaøn Daàu khí Vieät Nam. Trong nhöõng naêm tieáp theo, PETROSETCO seõ phaùt trieån theo caùc ñònh höôùng sau: - Phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh ña ngaønh, ña lónh vöïc bao goàm caû saûn xuaát, dòch vuï, thöông maïi, xuaát nhaäp khaåu,… Taêng daàn tyû troïng caùc saûn phaåm, dòch vuï coù haøm löôïng trí tueä cao, giaûm daàn caùc hoaït ñoäng dòch vuï giaûn ñôn. - Öu tieân phaùt trieån caùc loaïi hình kinh doanh coù hieäu quaû kinh teá cao, chaám döùt caùc hoaït ñoäng kinh doanh coù tính chaát nhoû leû, manh muùn. - Tieáp tuïc chuù troïng phaùt trieån caùc dòch vuï phuïc vuï ngaønh Daàu khí, coi ñaây laø thò tröôøng chieán löôïc cuûa Coâng ty. Thöïc teá trong nhöõng naêm qua, vôùi lôïi theá laø ñôn vò thaønh vieân cuûa Toång Coâng ty Daàu khí Vieät Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 60 Nam nhöng PETROSETCO vaãn chöa taän duïng ñöôïc heát lôïi theá naøy neân ñaõ ñeå maát moät soá hôïp ñoàng dòch vuï lôùn vaøo caùc coâng ty ngoaøi ngaønh Daàu khí. - Cuûng coá thò tröôøng trong nöôùc, töøng böôùc vöôn ra thò tröôøng quoác teá baèng caùch tham gia vaøo caùc hôïp ñoàng Daàu khí cuûa Taäp ñoaøn Daàu khí Vieät Nam vôùi tö caùch laø moät coâng ty cung caáp dòch vuï ñôøi soáng, dòch vuï sinh hoaït phuïc vuï hoaït ñoäng khai thaùc, cheá bieán daàu khí. - Phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát thoâng qua vieäc taêng cöôøng coâng taùc ñaøo taïo, ñaøo taïo naâng cao, ñaøo taïo laïi ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù vaø coâng nhaân kyõ thuaät trong toaøn coâng ty, coi con ngöôøi laø trung taâm, laø nhaân toá quyeát ñònh ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng. - Hoaøn thieän laïi cô caáu toå chöùc quaûn lyù cuûa coâng ty, ñoåi môùi phöông thöùc quaûn lyù, ñieàu haønh nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø phuø hôïp vôùi quy moâ cuûa toå hôïp coâng ty meï – coâng ty con. - Muïc tieâu chung cuûa PETROSETCO laø ñeán naêm 2010 doanh thu cuûa toaøn moâ hình ñaït 4000 tyû ñoàng vaø tyû suaát lôïi nhuaän/voán chuû sôû höõu ñaït treân 20%. 3.1.2 Moâ hình toå chöùc cuûa PETROSETCO khi chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Hieän nay, cô caáu toå chöùc cuûa PETROSETCO goàm Vaên phoøng coâng ty, 03 Chi nhaùnh vaø 06 Xí nghieäp tröïc thuoäc, trong ñoù Coâng ty môùi coù tö caùch phaùp nhaân ñoäc laäp, caùc chi nhaùnh vaø Xí nghieäp tröïc thuoäc khoâng coù tö caùch phaùp nhaân ñaày ñuû. Ñieàu naøy laøm giaûm tính chuû ñoäng, linh hoaït cuûa caùc ñôn vò thaønh vieân trong quaù trình kinh doanh. Hôn nöõa, theo Luaät doanh nghieäp naêm 2005 thì hình thöùc Xí nghieäp khoâng ñöôïc luaät ñeà caäp, vì vaäy, sau khi hoaøn taát thuû tuïc coå phaàn hoùa, Coâng ty seõ tieáp tuïc chuyeån ñoåi cô caáu toå chöùc theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con treân cô sôû cô caáu laïi caùc Xí nghieäp tröïc thuoäc, chuyeån ñoåi caùc xí nghieäp thaønh Coâng ty TNHH moät thaønh vieân, Coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân vaø thaønh laäp môùi caùc coâng ty con treân cô sôû ñaàu tö voán töø coâng ty meï. Theo ñoù: Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 61 - Coâng ty meï ñöôïc hình thaønh treân cô sôû saép xeáp laïi boä maùy vaên phoøng coâng ty vaø caùc ñôn vò tröïc thuoäc hieän nay, coâng ty meï seõ taäp trung vaøo hoaït ñoäng treân caùc lónh vöïc: kinh doanh baát ñoäng saûn, saûn xuaát vaø phaùt trieån caùc loaïi hình kinh doanh môùi. Coâng ty meï seõ vöøa thöïc hieän chöùc naêng kinh doanh vöøa thöïc hieän chöùc naêng ñaàu tö taøi chính. Thoâng qua ñaàu tö, coâng ty meï laøm chuû sôû höõu toaøn boä hoaëc moät phaàn chi phoái voán ñieàu leä taïi caùc coâng ty con vaø sôû höõu voán khoâng chi phoái taïi caùc coâng ty lieân keát. + Boä maùy toå chöùc quaûn lyù cuûa coâng ty meï ñöôïc toå chöùc goàm: Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban Kieåm soaùt, Toång Giaùm ñoác vaø boä maùy giuùp vieäc. + Coâng ty meï giöõ vai troø chæ ñaïo, ñònh höôùng, quyeát ñònh chieán löôïc phaùt trieån cuûa caùc coâng ty con. - Caùc ñôn vò tröïc thuoäc: caùc ñôn vò tröïc thuoäc laø caùc ñôn vò khoâng coù tö caùch phaùp nhaân ñoäc laäp, haïch toaùn phuï thuoäc coâng ty meï, caùc ñôn vò naøy laø caùc chi nhaùnh tröïc thuoäc PETROSETCO taïi caùc ñòa phöông, bao goàm: + Chi nhaùnh Coâng ty taïi Quaûng Ngaõi + Chi nhaùnh Coâng ty taïi Haø Noäi + Chi nhaùnh Coâng ty taïi Vuõng Taøu - Caùc coâng ty con: do hieän nay PETROSETCO thöïc hieän coå phaàn hoùa toaøn boä coâng ty, vaø chöa thöïc hieän baùn coå phaàn rieâng theo töøng ñôn vò tröïc thuoäc neân ban ñaàu caùc coâng ty con seõ bao goàm caùc coâng ty TNHH moät thaønh vieân vôùi 100% voán ñöôïc ñaàu tö töø coâng ty meï, vaø caùc coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân coù voán goùp chi phoái töø coâng ty meï. Coâng ty TNHH moät thaønh vieân goàm: + Coâng ty TNHH Dòch vuï ñôøi soáng Daàu khí Coâng ty naøy ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû saùp nhaäp Xí nghieäp Dòch vuï Daàu khí Bieån vaø Xí nghieäp Dòch vuï Daàu khí Vuõng Taøu, ñaây ñeàu laø caùc ñôn vò ñang thöïc hieän dòch vuï ñôøi soáng, sinh hoaït treân caùc coâng trình bieån vaø treân bôø, ñòa baøn hoaït ñoäng cuûa Coâng ty naøy chuû yeáu laø taïi Thaønh phoá Vuõng Taøu. + Coâng ty TNHH dòch vuï thöông maïi Daàu khí Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 62 Coâng ty naøy ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû saùp nhaäp Xí nghieäp Dòch vuï Thöông maïi Daàu khí vôùi Xí nghieäp Dòch vuï Daàu khí Saøi Goøn (boä phaän kinh doanh thöông maïi) vaø Xí nghieäp Cung öùng vaät tö Daàu khí. Lónh vöïc kinh doanh chuû yeáu laø kinh doanh thöông maïi, xuaát nhaäp khaåu, ñaïi lyù mua baùn,… + Coâng ty TNHH Baát ñoäng saûn Daàu khí Coâng ty naøy ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû saùp nhaäp Xí nghieäp Dòch vuï Daàu khí Saøi Goøn (boä phaän cho thueâ vaên phoøng) vaø Khaùch saïn Daàu khí Vuõng Taøu. Lónh vöïc kinh doanh chuû yeáu cuûa Coâng ty con naøy laø ñaàu tö xaây döïng caùc vaên phoøng cho thueâ, chung cö, kinh doanh baát ñoäng saûn. + Coâng ty TNHH cung öùng lao ñoäng vaø du lòch Coâng ty naøy ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû saùp nhaäp Phoøng Xuaát khaåu lao ñoäng taïi Vaên phoøng Coâng ty hieän nay vôùi boä phaän kinh doanh du lòch cuûa Xí nghieäp Dòch vuï Daàu khí Saøi Goøn. Lónh vöïc kinh doanh cuûa ñôn vò naøy laø kinh doanh xuaát khaåu lao ñoäng vaø cung öùng nhaân löïc, kinh doanh dòch vuï du lòch, löõ haønh vaø ñaïi lyù veù maùy bay. + Coâng ty TNHH Vieãn thoâng Daàu khí: Coâng ty naøy döï kieán ñöôïc thaønh laäp trong naêm 2007 vôùi 100% voán cuûa PETROSETCO. Ban ñaàu Coâng ty naøy thöïc hieän nhieäm vuï phaân phoái ñieän thoaïi cho haõng NOKIA, sau ñoù seõ môû roäng laøm ñaïi lyù phaân phoái cho moät soá haõng khaùc vaø coù theå phaùt trieån maûng dòch vuï vieãn thoâng khi coù ñieàu kieän. Caùc Coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân vaø coâng ty coå phaàn goàm + Coâng ty TNHH PetroVietNam Soâng Traø Coâng ty naøy ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû Lieân Doanh PetroVietNam Soâng Traø hieän nay, voán goùp cuûa Coâng ty vaøo coâng ty con naøy laø 67% voán ñieàu leä. + Coâng ty TNHH saûn xuaát Bình gas Laø coâng ty TNHH goàm 4 thaønh vieân goùp voán, trong ñoù voán ñaàu tö töø coâng ty meï laø 60% voán ñieàu leä. + Coâng ty coå phaàn Etanol: coâng ty naøy seõ ñöôïc thaønh laäp trong naêm 2007 treân cô sôû goùp voán giöõa PETROSETCO vôùi Taäp ñoaøn ITOCHU Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 63 cuûa Nhaät vaø moät soá ñoái taùc trong nöôùc khaùc, trong ñoù soá voán cuûa PETROSETCO döï kieán laø 51% voán ñieàu leä. Ngoaøi ra, trong quaù trình hoaït ñoäng coâng ty meï coù theå tham gia ñaàu tö thaønh laäp caùc coâng ty con môùi coù 100% voán töø coâng ty meï, coâng ty con coù voán goùp chi phoái hoaëc caùc coâng ty Lieân doanh, lieân keát. Coù theå khaùi quaùt moâ hình toå chöùc quaûn lyù cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con nhö sau: Sô ñoà 3.1 Cô caáu toå chöùc cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con ÑAÏI HOÄI ÑOÀNG COÅ ÑOÂNG HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ TOÅNG GIAÙM ÑOÁC BAN KIEÅM SOAÙT P.TC-HC P.TC-KT P. PTKD P. ÑT-XD CAÙC COÂNG TY CON CAÙC ÑÔN VÒ TRÖÏC THUOÄC : Quan heä đñònh höôùng : Quan heä ñieàu haønh : Quan heä giaùm saùt Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 64 Nhö vaäy, tröôùc maét PETROSETCO seõ chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con vôùi Coâng ty meï vaø 3 Chi nhaùnh tröïc thuoäc, 5 Coâng ty TNHH moät thaønh vieân vaø 2 coâng ty TNHH coù voán goùp chi phoái. Ñieåm coát loõi khi coâng ty chuyeån sang moâ hình coâng ty meï – coâng ty con laø chuyeån töø cô cheá coâng ty giao voán cho caùc ñôn vò thaønh vieân sang cô cheá coâng ty meï ñaàu tö voán vaøo caùc coâng ty con. Caùc quan heä veà kinh teá giöõa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con seõ thoâng qua hôïp ñoàng kinh teá. 3.2 Moät soá giaûi phaùp chuyeån ñoåi cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con 3.2.1 Quan ñieåm, ñònh höôùng khi xaây döïng cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO 3.2.1.1 Cô cheá taøi chính phaûi taïo ñieàu kieän taêng cöôøng nguoàn löïc cho coâng ty meï, ñaûm baûo söï lôùn maïnh cuûa coâng ty meï Coâng ty meï phaûi coù tieàm löïc taøi chính ñuû maïnh, ñuû söùc ñaàu tö vaøo caùc coâng ty con nhaèm chi phoái nhöõng lónh vöïc quan troïng, ñaûm baûo thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc phaùt trieån chung cuûa toaøn toå hôïp. Caùc nguoàn löïc taäp trung cho coâng ty meï goàm voán, taøi nguyeân, ñaát ñai, nhaân löïc vaø caùc nguoàn löïc khaùc. Coâng ty meï thöïc hieän huy ñoäng voán töø nhieàu nguoàn khaùc nhau ñeå taøi trôï cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa chính coâng ty meï vaø ñaàu tö vaøo caùc coâng ty con. Ngoaøi nguoàn voán chuû sôû höõu, voán kinh doanh cuûa coâng ty meï coøn ñöôïc huy ñoäng töø caùc nguoàn hôïp phaùp khaùc nhö: vay ngaân haøng, phaùt haønh traùi phieáu, coå phieáu,… Chính saùch taøi chính phaûi xaây döïng cô cheá ñeå coâng ty meï coù theå boå sung voán kinh doanh baèng caùc nguoàn hôïp phaùp. 3.2.1.2 Cô cheá taøi chính phaûi taïo ñieàu kieän cho coâng ty con phaùt huy cao tính ñoäc laäp, töï chuû trong hoaït ñoäng kinh doanh. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 65 Trong cô cheá taøi chính hieän haønh, Coâng ty vaãn coøn can thieäp tröïc tieáp vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc ñôn vò thaønh vieân trong haàu heát caùc lónh vöïc nhö: voán kinh doanh, ñaàu tö, ñieàu hoøa voán, khaáu hao, nhöôïng baùn, thanh lyù taøi saûn, doanh thu, chi chí, lôïi nhuaän,… Caùc ñôn vò khoâng coù quyeàn töï quyeát vaø coøn leä thuoäc quaù nhieàu vaøo Coâng ty. Giaûi quyeát vaán ñeà quaûn lyù taøi chính suy ñeán cuøng laø giaûi quyeát nhöõng moái quan heä kinh teá trong lónh vöïc taøi chính nhaèm taïo ñieàu kieän cho toaøn toå hôïp phaùt trieån moät caùch coù hieäu quaû. Qua phaân tích moät soá vaán ñeà toàn taïi ôû Chöông II cho thaáy, vieäc taêng cöôøng, môû roäng quyeàn töï chuû taøi chính cho caùc coâng ty con laø moät ñoøi hoûi taát yeáu. Cuøng vôùi vieäc ñeà cao tính töï chuû trong kinh doanh cuûa caùc coâng ty con, cô cheá taøi chính phaûi theå hieän roõ quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa coâng ty meï vôùi caùc coâng ty con vaø ngöôïc laïi. 3.2.1.3 Cô cheá taøi chính phaûi taïo moâi tröôøng taøi chính laønh maïnh, bình ñaúng cho caùc ñôn vò trong moâ hình Trong moâ hình coâng ty meï – coâng ty con, coâng ty meï vaø caùc coâng ty con ñeàu laø caùc phaùp nhaân ñoäc laäp, bình ñaúng, coù quyeàn vaø nghóa vuï nhö nhau tröôùc phaùp luaät. Vì vaäy, cô cheá taøi chính khoâng neân taïo ra baát cöù moät öu ñaõi naøo cho coâng ty meï hoaëc coâng ty con, keå caû trong hoaït ñoäng taïo laäp voán, ñaàu tö söû duïng voán, phaân phoái keát quaû kinh doanh nhaèm taïo ra söï bình ñaúng vaø xoùa boû taâm lyù yû laïi laøm maát ñi ñoäng löïc caïnh tranh cho quaù trình phaùt trieån cuûa caùc coâng ty con. Treân cô sôû ñaûm baûo söï bình ñaúng, oån ñònh vaø minh baïch veà moâi tröôøng taøi chính maø thuùc ñaåy söï hôïp taùc vaø caïnh tranh laønh maïnh giöõa caùc coâng ty con trong toå hôïp, taïo ñieàu kieän cho töøng doanh nghieäp thaønh vieân cuõng nhö toaøn toå hôïp phaùt trieån. 3.2.1.4 Cô cheá taøi chính phaûi ñaûm baûo taêng cöôøng vai troø kieåm tra, giaùm saùt cuûa coâng ty meï ñoái vôùi caùc coâng ty con. Ñoái vôùi caùc coâng ty con trong moâ hình, coâng ty meï laø ñaïi dieän chuû sôû höõu ñoái vôùi soá voán coâng ty meï ñaõ ñaàu tö vaøo coâng ty con. Coâng ty meï Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 66 söû duïng quyeàn cuûa chuû sôû höõu, cuûa thaønh vieân goùp voán ñeå kieåm tra giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con. Chính saùch vaø cô cheá taøi chính phaûi theå hieän ñöôïc quyeàn haïn, traùch nhieäm, noäi dung vaø caùc phöông thöùc giaùm saùt cuûa coâng ty meï ñoái vôùi caùc coâng ty con. 3.2.1.5 Cô cheá taøi chính phaûi ñaûm baûo tính tieân tieán vaø hieän thöïc, phuø hôïp vôùi xu theá hoäi nhaäp quoác teá. Cô cheá taøi chính caàn laøm noåi baät neàn taûng cô baûn trong moâ hình coâng ty meï – coâng ty con laø vieäc ñaàu tö vaø sôû höõu cuûa coâng ty meï ôû caùc coâng ty con, trong ñoù coâng ty meï coù theå giöõ 100% voán, voán chi phoái hoaëc döôùi möùc chi phoái. Coâng ty meï söû duïng quyeàn sôû höõu voán ñeå chi phoái hoaëc quyeát ñònh ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà toå chöùc quaûn lyù, phaùt trieån thò tröôøng, hoaëc caùc quyeát ñònh quan troïng khaùc cuûa coâng ty con. Cô cheá taøi chính phaûi xuaát phaùt töø thöïc tieãn hoaït ñoäng cuûa toaøn moâ hình, phaûi coù taùc duïng ñònh höôùng phaùt trieån cho coâng ty meï vaø coâng ty con vaø phaûi tieáp caän vôùi caùc chuaån möïc, thoâng leä quoác teá, nhaèm naâng cao caïnh tranh, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc ñôn vò hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. 3.2.2 Giaûi phaùp mang tính vi moâ nhaèm hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trong hoaït ñoäng quaûn lyù doanh nghieäp, cô cheá taøi chính coù vai troø quan troïng, taùc ñoäng, aûnh höôûng tôùi moïi quan heä vaø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Cô cheá taøi chính phuø hôïp seõ coù taùc duïng thuùc ñaåy caùc hoaït ñoäng cuøng phaùt trieån, ñaûm baûo caùc nguoàn löïc cho saûn xuaát, tham gia ñieàu phoái saûn xuaát, khuyeán khích doanh nghieäp phaùt trieån. Ngöôïc laïi, moät cô cheá taøi chính khoâng phuø hôïp seõ taùc ñoäng xaáu ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Vôùi moãi moâ hình quaûn lyù khaùc nhau, sôû höõu khaùc nhau thì cô cheá quaûn lyù taøi chính cuõng phaûi coù söï thay ñoåi vaø ñieàu chænh cho phuø hôïp. Khi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp thay ñoåi thì cô Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 67 cheá quaûn lyù taøi chính cuõng caàn phaûi thay ñoåi cho thích öùng vôùi söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát. Treân cô sôû phaân tích thöïc traïng cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO trong chöông II vaø caùc quan ñieåm cô baûn ñeå xaây döïng cô cheá taøi chính ôû treân, taùc giaû xin ñöa ra moät soá bieän phaùp mang tính vi moâ ñeå hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con. 3.2.2.1 Môû roäng quyeàn töï chuû, töï chòu traùch nhieäm cuûa caùc ñôn vò thaønh vieân trong vieäc söû duïng, khai thaùc, huy ñoäng caùc nguoàn voán Hieän nay, PETROSETCO ñaõ hoaøn taát thuû tuïc baùn coå phaàn roäng raõi ra coâng chuùng, neân vieäc huy ñoäng voán ñöôïc ña daïng hoùa vaø ñaõ tieáp caän ñöôïc vôùi keânh huy ñoäng voán naêng ñoäng, doài daøo nhaát trong neàn kinh teá ñoù laø thò tröôøng chöùng khoaùn. Tuy nhieân, do PETROSETCO vaãn laø ñôn vò thuoäc Taäp ñoaøn Daàu khí Vieät Nam neân vieäc phaùt haønh theâm coå phaàn, nieâm yeát coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn coøn phuï thuoäc vaøo ñònh höôùng chung cuûa Ngaønh Daàu khí vaø phaûi ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Taäp ñoaøn Daàu khí. Hôn nöõa, do tyû suaát lôïi nhuaän treân voán chuû sôû höõu cuûa PETROSETCO hieän vaãn coøn raát thaáp (khoaûng 2%) neân chöa thöïc söï thu huùt caùc nhaø ñaàu tö tham gia mua baùn coå phieáu vì vaäy, trong thôøi gian ñaàu vieäc huy ñoäng voán qua thò tröôøng chöùng khoaùn seõ gaëp raát nhieàu khoù khaên. Caùc keânh huy ñoäng voán cuûa PETROSETCO seõ chuû yeáu thoâng qua vieäc vay voán töø caùc Ngaân haøng thöông maïi, töø Ngaân haøng Daàu khí, töø vieäc tham gia goùp voán cuûa caùc caù nhaân toå chöùc ñeå thaønh laäp coâng ty TNHH hoaëc coâng ty coå phaàn,…. Cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO hieän nay chöa cho pheùp caùc ñôn vò thaønh vieân chuû ñoäng trong vieäc huy ñoäng voán, taát caû vieäc huy ñoäng voán ñeàu phaûi thoâng qua coâng ty neân ñaõ laøm giaûm tính kòp thôøi cuûa caùc ñôn vò. Ñeå vieäc huy ñoäng voán ñöôïc thuaän lôïi vaø coù khaû naêng thu huùt ñöôïc caùc nguoàn voán thì caàn taêng cöôøng tính töï chuû, töï chòu traùch nhieäm cuûa caùc coâng ty con trong vieäc khai thaùc, söû duïng nguoàn voán. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 68 Xeùt veà maët lyù luaän vaø cô sôû thöïc tieãn cuûa vieäc quaûn lyù theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con bao goàm nhieàu toå chöùc kinh doanh lieân keát chaët cheõ vôùi nhau veà taøi chính, coâng ngheä, saûn phaåm vaø thò tröôøng. Caùc moái lieân heä giöõa caùc thaønh vieân cuûa toå chöùc döïa treân cô sôû kinh teá vöõng chaéc chöù khoâng phaûi laø lieân keát haønh chính. Ñeå caùc coâng ty con phaùt trieån thì caùc coâng ty naøy phaûi ñöôïc chuû ñoäng trong vieäc söû duïng, huy ñoäng nguoàn voán. Vôùi tö caùch laø moät phaùp nhaân kinh teá ñoäc laäp, caùc coâng ty con caàn ñöôïc chuû ñoäng quyeát ñònh trong vieäc huy ñoäng voán. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy caàn: - Vieäc ñaàu tieân coâng ty meï caàn phaûi laøm laø nhanh choùng hoaøn thaønh vieäc chuyeån ñoåi cô caáu toå chöùc theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con vaø xaùc ñònh roõ soá voán ñieàu leä caàn thieát cho caùc coâng ty con hoaït ñoäng. - Ñeå traùnh tình traïng söû duïng voán khoâng hieäu quaû, coâng ty meï coù theå ñaët ra haïn möùc cho caùc coâng ty con, theo ñoù caùc coâng ty con chæ coù theå töï quyeát ñònh huy ñoäng voán trong moät giôùi haïn nhaát ñònh, neáu vöôït quaù giôùi haïn thì phaûi ñöôïc söï ñoàng yù töø coâng ty meï (ñoái vôùi coâng ty TNHH 100% voán töø coâng ty meï) hoaëc caùc beân goùp voán (Coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân). Ñeå xaùc ñònh roõ ñònh möùc cho töøng coâng ty con thì phaûi tính toaùn ñöôïc soá voán ñieàu leä caàn thieát cho caùc coâng ty con hoaït ñoäng. Veà laâu daøi, coâng ty neân cho pheùp caùc coâng ty con coù theå thöïc hieän vieäc baùn coå phaàn rieâng ra beân ngoaøi nhaèm taän duïng theá maïnh, khaû naêng caïnh tranh cuûa töøng coâng ty con. Ñoàng thôøi cho pheùp caùc coâng ty con thöïc hieän vieäc ñaàu tö voán trong noäi boä, vaø ñaàu tö ra ngoaøi moâ hình nhaèm naâng cao khaû naêng caïnh tranh veà voán, coâng ngheä, saûn phaåm cho caû moâ hình. Vieäc naâng cao tính töï chuû cho caùc coâng ty con khoâng coù nghóa laø buoâng loûng quaûn lyù, maø coâng ty meï seõ taêng cöôøng cô cheá kieåm soaùt quaûn trò, vôùi heä thoáng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû cuoái cuøng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc coâng ty con, ñieàu phoái chung quaù trình Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 69 phaùt trieån cuûa coâng ty con thoâng qua caùc keá hoaïch, chieán löôïc phaùt trieån. Nhôø ñoù, quaù trình thöïc hieän seõ mang tính khaû thi cao, traùnh tình traïng buoâng loûng quaûn lyù. 3.2.2.2 Xaây döïng cô cheá ñieàu hoøa voán trong toaøn moâ hình, tieán tôùi thaønh laäp coâng ty taøi chính tröïc thuoäc Nhö ñaõ phaân tích ôû Chöông II, vieäc ñieàu hoøa voán cuûa PETROSETCO do Phoøng Taøi chính Keá toaùn coâng ty thöïc hieän, tuy nhieân, do chöa coù cô cheá roõ raøng trong vieäc ñieàu hoøa voán neân vieäc ñieàu hoøa voán vaãn mang tính chuû quan, chöa neâu roõ quyeàn lôïi vaø nghóa vuï trong vieäc ñieàu hoøa voán neân chöa taïo ra ñoäng löïc khuyeán khích caùc coâng ty thaønh vieân. Ñeå giaûi quyeát toàn taïi treân, taêng cöôøng hieäu quaû coâng taùc ñieàu hoøa voán nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa toå hôïp, vieäc ñieàu hoøa voán phaûi ñöôïc cuï theå hoùa trong cô cheá taøi chính vaø caàn xaùc ñònh roõ: vieäc ñieàu hoøa voán ñöôïc thöïc hieän baèng phöông thöùc naøo, khi naøo thì ñieàu hoøa voán thoâng qua caùc trung gian taøi chính, khi naøo thì baèng hình thöùc khaùc. Ñieàu hoøa voán phaûi döïa vaøo quan heä vay traû treân cô sôû thoûa thuaän, ñaûm baûo lôïi ích cho caû coâng ty meï vaø caùc coâng ty con, thöïc hieän theo nguyeân taéc hôïp lyù giöõa lôïi ích chung cuûa toå hôïp vôùi lôïi ích rieâng cuûa moãi ñôn vò thaønh vieân. Hieän nay, PETROSETCO ñöôïc pheùp söû duïng haïn möùc thaáu chi laø 85.000 trieäu ñoàng, haïn möùc naøy ñöôïc söû duïng chung cho coâng ty vaø caùc ñôn vò thaønh vieân, nhöng vieäc phaân boå nguoàn voán naøy chöa thöïc söï bình ñaúng giöõa caùc ñôn vò vaø cuõng chöa coù cô cheá roõ raøng. Chuyeån sang moâ hình coâng ty meï – coâng ty con, cô cheá taøi chính caàn xaùc ñònh roõ haïn möùc thaáu chi maø caùc coâng ty con coù theå ñöôïc söû duïng, vaø phaûi quy ñònh roõ quyeàn lôïi, traùch nhieäm vaø nghóa vuï cuûa caùc coâng ty con khi ñieàu hoøa voán thoâng qua taøi khoaûn thaáu chi, nghóa laø ñôn vò cho vay voán phaûi coù lôïi töùc qua vieäc cho vay vaø ñôn vò ñi vay phaûi coù nghóa vuï chi traû lôïi töùc vay voán, vaø phaûi ñaûm baûo tính coâng baèng giöõa caùc coâng ty con veà haïn möùc Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 70 thaáu chi, laõi suaát vay voán nhaèm ñaûm baûo söû duïng coù hieäu quaû vaø an toaøn nhaát nguoàn voán vay öu ñaõi naøy. Ñeå caùc coâng ty con khoâng söû duïng laõng phí nguoàn voán naøy, coâng ty meï coù theå ñöa ra möùc laõi suaát cao hôn laõi suaát thaáu chi hieän taïi nhöng thaáp hôn laõi suaát treân thò tröôøng. Ñieàu hoaø voán thoâng qua coâng ty taøi chính: hieän nay vieäc ñieàu hoaø voán vaãn do phoøng taøi chính keá toaùn thöïc hieän, tuy nhieân, veà laâu daøi khi coâng ty môû roäng quy hoaït ñoäng vaø quy moâ veà voán taêng leân thì vieäc thaønh laäp coâng ty taøi chính seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng ty trong quaù trình phaùt trieån. Vieäc thaønh laäp coâng ty taøi chính seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc huy ñoäng vaø söû duïng voán, giuùp cho toå hôïp coâng ty khôi thoâng caùc nguoàn voán trong nöôùc, quoác teá, naâng cao tính chuyeân nghieäp trong huy ñoäng voán, ñaùp öùng ñöôïc nguoàn voán ñaàu tö vôùi chi phí thaáp nhaát, thay ñoåi phöông thöùc quaûn lyù thoâng qua ñaàu tö. Vieäc hình thaønh coâng ty taøi chính seõ taïo ra nhöõng thay ñoåi trong cô caáu quaûn lyù cuûa moâ hình. Tuy nhieân, ñeå thaønh laäp ñöôïc coâng ty taøi chính thì caàn nghieân cöùu moät soá vaán ñeà: - Nghieân cöùu caùc ñieàu kieän cô baûn ñeå thaønh laäp coâng ty taøi chính, caàn tính toaùn caùc yeáu toá veà voán, thò tröôøng, naêng löïc quaûn lyù,… ñeå tham gia hieäu quaû vaøo thò tröôøng voán, coâng ty taøi chính vaø coâng ty meï phaûi coù nhöõng khaû naêng vaø ñieàu kieän caàn thieát. - Cô cheá hoaït ñoäng vaø phöông thöùc phoái hôïp giöõa coâng ty taøi chính vôùi caùc phoøng ban chöùc naêng cuûa coâng ty meï vaø vôùi caùc coâng ty thaønh vieân caàn ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng, hôïp lyù. Vieäc thaønh laäp coâng ty taøi chính khoâng ñôn thuaàn laø vieäc thaønh laäp theâm moät coâng ty, maø noù laø söï thay ñoåi veà chaát caùc nghieäp vuï taøi chính beân trong moâ hình. Coâng ty taøi chính seõ thöïc hieän chöùc naêng huy ñoäng voán, laäp keá hoaïch taøi chính, ñaàu tö thay coâng ty meï, cho caùc coâng ty thaønh vieân trong moâ hình vay voán,… - Cô cheá ñieàu hoaø voán noäi boä thoâng qua coâng ty taøi chính phaûi keát hôïp ñoàng boä vôùi cô cheá quaûn lyù vaø söû duïng caùc quyõ cuûa coâng ty meï vaø caùc coâng ty thaønh vieân. Cô cheá ñieàu hoaø voán trong noäi boä moâ hình Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 71 khoâng ñöôïc laøm toån haïi quyeàn ñoäc laäp vaø tö caùch phaùp nhaân cuûa caùc coâng ty thaønh vieân. Ñoái vôùi caùc coâng ty thaønh vieân cuûa taäp ñoaøn, khi thöïc hieän cho vay voán hoaëc ñi vay voán trong noäi boä phaûi döïa treân nguyeân taéc töï nguyeän. Laõi suaát vaø cô cheá vay noäi boä caàn khuyeán khích caùc beân töï nguyeän tham gia vaø coù nhieàu lôïi ích hôn so vôùi vieäc cho caùc ñôn vò beân ngoaøi vay voán. Cô cheá laõi suaát hôïp lyù vaø nhöõng lôïi ích chieán löôïc laâu daøi seõ coù taùc duïng duy trì söï lieân keát noäi boä cuûa moâ hình, naâng cao hieäu quaû söû duïng voán vaø hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa coâng ty meï vaø caùc coâng ty thaønh vieân. 3.2.2.3 Xaây döïng cô cheá ñaàu tö, quaûn lyù voán taøi saûn Ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù voán ñoái vôùi caùc coâng ty con Muïc ñích cuûa ñoåi môùi cô cheá taøi chính laø nhaèm taêng cöôøng hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù, phaân caáp traùch nhieäm, gaén traùch nhieäm vôùi quyeàn haïn ñoàng thôøi taêng cöôøng vai troø kieåm tra, kieåm soaùt cuûa heä thoáng taøi chính. - Ñoái vôùi caùc coâng ty TNHH moät thaønh vieân 100% voán töø coâng ty meï: thöïc hieän vieäc quaûn lyù vaø kieåm soaùt hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc coâng ty con thoâng qua heä thoáng chæ tieâu chaát löôïng nhö: + Möùc ñoä baûo toaøn voán: möùc ñoä baûo toaøn voán ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua caùc chæ soá baûo toaøn voán phuø hôïp vôùi möùc ñoä tröôït giaù cuûa ñoàng tieàn. + Chæ tieâu tyû suaát lôïi nhuaän treân voán ñaàu tö ñöôïc tính toaùn treân cô sôû lôïi nhuaän treân soá voán chuû sôû höõu. + Chæ soá nôï vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa ñôn vò. - Ñoái vôùi caùc coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân: quy ñònh roõ traùch nhieäm, nghóa vuï vaø quyeàn haïn cuûa caùn boä ñöôïc cöû tham gia quaûn lyù, ñieàu haønh trong caùc coâng ty con; giao chæ tieâu baûo toaøn voán cho caùc caùn boä tham gia quaûn lyù, ñieàu haønh theo ñuùng cô cheá quaûn lyù ñaàu tö taøi chính. - Ñoái vôùi caùc ñôn vò haïch toaùn phuï thuoäc: caùc ñôn vò naøy coù theå chuû ñoäng trong khung cho pheùp veà hoaït ñoäng taøi chính. Caùc ñôn vò seõ haïch toaùn ñeán baùo caùo keát quaû kinh doanh, chæ phaûi noäp baùo caùo taøi chính leân Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 72 cho coâng ty meï. Giaùm ñoác, keá toaùn tröôûng ñôn vò chòu traùch nhieäm veà soá lieäu keá toaùn tröôùc Toång Giaùm ñoác vaø cô quan chöùc naêng cuûa nhaø nöôùc. Quaûn lyù vaø phaân boå nguoàn voán ñaàu tö hôïp lyù. Xaây döïng caùc quy trình, vaên baûn trong vieäc quaûn lyù voán ñaàu tö vôùi noäi dung theå cheá hoùa phaân caáp thaåm quyeàn, traùch nhieäm trong quyeát ñònh ñaàu tö, trình töï taùc nghieäp thöïc hieän vaø quaûn lyù voán cho döï aùn ñaàu tö nhaèm muïc ñích söû duïng hieäu quaû voán ñaàu tö cao nhaát, choáng laõng phí, thaát thoaùt voán ñaàu tö. Hieän nay, taát caû caùc döï aùn ñaàu tö cuûa PETROSETCO ñeàu do coâng ty thöïc hieän, caùc ñôn vò khoâng ñöôïc quyeàn töï quyeát ñònh caùc döï aùn ñaàu tö, neân vaãn coøn tình traïng coâng trình do coâng ty ñaàu tö khi giao cho ñôn vò quaûn lyù nhöng ñôn vò laïi khoâng maën maø vaø cuõng khoâng khai thaùc ñöôïc heát coâng suaát cuûa coâng trình. Vì vaäy, cô cheá taøi chính môùi caàn phaûi phaân ñònh roõ thaåm quyeàn, traùch nhieäm cuûa caùc coâng ty con trong vieäc ñaàu tö. Cô cheá taøi chính phaûi phaân ñònh roõ haïn möùc ñaàu tö maø caùc coâng ty con ñöôïc quyeàn chuû ñoäng, töï quyeát ñònh vaø töï chòu traùch nhieäm tröôùc coâng ty meï, coâng ty meï chæ coù keá hoaïch, ñònh höôùng cho caùc coâng ty con ñoàng thôøi seõ thoâng qua cô cheá giaùm saùt taøi chính ñeå giaùm saùt tình hình ñaàu tö taïi caùc coâng ty con. Hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù taøi saûn - PETROSETCO caàn phaûi tieán haønh phaân caáp cho caùc ñôn vò trong vieäc chuû ñoäng thanh lyù, chuyeån nhöôïng, mua baùn, caàm coá, theá chaáp taøi saûn theo nguyeân taéc baûo toaøn vaø söû duïng voán coù hieäu quaû. Cô cheá taøi chính phaûi quy ñònh roõ quyeàn haïn cuûa Giaùm ñoác caùc coâng ty con trong vieäc mua saém, thanh lyù, nhöôïng baùn taøi saûn thuoäc thaåm quyeàn quaûn lyù cuûa caùc coâng ty con. - Ñoái vôùi cô cheá khaáu hao taøi saûn coá ñònh, caàn ñoåi môùi theo höôùng phaân loaïi roõ caùc loaïi taøi saûn vaø aùp duïng phöông phaùp khaáu hao phuø hôïp, khoâng chæ söû duïng phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng maø tuøy vaøo ñaëc Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 73 ñieåm cuûa töøng ñôn vò ñeå coù phöông phaùp khaáu hao phuø hôïp, nhaát laø ñoái vôùi caùc ñôn vò saûn xuaát. Coâng ty meï coù theå quy ñònh khung khaáu hao ñoái vôùi caùc loaïi taøi saûn phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc coøn thôøi gian khaáu hao cuï theå seõ do caùc coâng ty con töï quyeát ñònh. Vieäc söû duïng nguoàn voán khaáu hao, ñoái vôùi caùc coâng ty 100% voán ñaàu tö töø coâng ty meï hoaëc caùc ñôn vò phuï thuoäc, coâng ty meï coù theå yeâu caàu chuyeån toaøn boä nguoàn voán khaáu hao veà coâng ty. Tuy nhieân, ñeå taêng tính chuû ñoäng cho caùc ñôn vò naøy, coâng ty meï neân cho pheùp caùc coâng ty con ñöôïc giöõ laïi nguoàn voán khaáu hao ñeå boå sung voán kinh doanh, hoaëc taùi ñaàu tö môû roäng saûn xuaát. Ñoái vôùi caùc coâng ty TNHH hai thaønh vieân trôû leân, thì caùc ñôn vò phaûi ñöôïc chuû ñoäng, töï quyeát ñònh söû duïng nguoàn voán khaáu hao ñeå ñaàu tö môû roäng saûn xuaát vaø vieäc ñaàu tö phaûi tuaân theo quy cheá veà ñaàu tö do coâng ty meï ban haønh. 3.2.2.4 Hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù doanh thu, chi phí vaø phaân phoái lôïi nhuaän Ñoái vôùi cô cheá quaûn lyù doanh thu Caàn ñoåi môùi cô cheá giao keá hoaïch doanh thu, keá hoaïch doanh thu cuûa coâng ty meï cho caùc coâng ty con chæ neân mang tính ñònh höôùng vaø laø tieâu chí ñaùnh giaù möùc ñoä thöïc hieän cuûa caùc coâng ty con. Vieäc thöïc hieän doanh thu seõ do caùc coâng ty con töï quyeát ñònh veà cô caáu doanh thu theo töøng loaïi hình kinh doanh, coâng ty meï chæ quaûn lyù taäp trung doanh thu ñoái vôùi caùc ñôn vò haïch toaùn phuï thuoäc, ñoái vôùi caùc ñôn vò coù tö caùch phaùp nhaân ñoäc laäp, caùc coâng ty con seõ khoâng phaûi taäp trung doanh thu veà coâng ty meï, coâng ty meï chæ thoáng keâ doanh thu cuûa caû toå hôïp trong baùo caùo taøi chính hôïp nhaát. Ñoái vôùi cô cheá quaûn lyù chi phí - Nhanh choùng xaây döïng heä thoáng ñònh möùc chi phí chung cho toaøn moâ hình: ñònh möùc tieâu hao, ñònh möùc hao huït, ñònh möùc lao ñoäng,…. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 74 Ñònh möùc chi phí phaûi xaây döïng saùt vôùi thöïc teá vaø phaûi ñöôïc phoå bieán roäng raõi, coâng khai ñeán töøng ngöôøi lao ñoäng. - Chæ neân thöïc hieän vieäc giao chi phí chi tieát theo töøng khoaûn muïc, töøng loaïi hình kinh doanh ñoái vôùi caùc ñôn vò tröïc thuoäc, ñoái vôùi caùc ñôn vò ñoäc laäp coâng ty meï chæ thöïc hieän vieäc giao keá hoaïch lôïi nhuaän, tyû suaát lôïi nhuaän treân voán, caùc ñôn vò naøy phaûi ñöôïc quyeàn töï quyeát trong vieäc thöïc hieän chi phí, nhaát laø chi phí tieàn löông vaø caùc khoaûn chi quaûng caùo, môû roäng thò tröôøng,… nhaèm ñem laïi hieäu quaû cao nhaát. - Xoaù boû cô cheá phaân phoái chi phí quaûn lyù cho caùc ñôn vò. Ñaëc ñieåm noåi baät cuûa moâ hình coâng ty meï – coâng ty con laø ñaàu tö taøi chính, vì vaäy, coâng ty meï thu lôïi nhuaän töø caùc coâng ty con theo tyû leä voán goùp. - Coâng ty meï seõ thöïc hieän vieäc kieåm tra, giaùm saùt chi phí thoâng qua cô cheá giaùm saùt taøi chính taïi caùc coâng ty con. Ñoái vôùi cô cheá phaân phoái lôïi nhuaän Cô cheá phaân phoái lôïi nhuaän hieän nay cuûa coâng ty khoâng khuyeán khích caùc ñôn vò môû roäng saûn xuaát, tieát kieäm chi phí,… ñeå naâng cao lôïi nhuaän, do caùc ñôn vò phaûi noäp toaøn boä lôïi nhuaän veà coâng ty. Coâng ty meï – coâng ty con döïa treân neàn taûng ñaàu tö taøi chính giöõa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con, giöõa caùc coâng ty con vôùi nhau. Cô cheá phaân phoái lôïi nhuaän phaûi döïa vaøo möùc ñoä sôû höõu veà voán. Cô cheá phaân phoái lôïi nhuaän phaûi thöïc hieän theo höôùng coi troïng lôïi ích cuûa caùc coâng ty con – caùc ñôn vò tröïc tieáp taïo ra lôïi nhuaän, khuyeán khích caùc ñôn vò thaønh vieân naâng cao lôïi nhuaän ñaàu tö môû roäng saûn xuaát vaø caûi thieän ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng. Ñoái vôùi caùc ñôn vò tröïc thuoäc, coâng ty meï coù theå yeâu caàu caùc coâng ty con chuyeån toaøn boä lôïi nhuaän veà coâng ty vaø thoáng nhaát vieäc trích laäp caùc quyõ. Nhöng ñoái vôùi caùc coâng ty ñoäc laäp, cô cheá phaân phoái lôïi nhuaän phaûi ñaûm baûo lôïi ích cho caùc coâng ty con, ñaûm baûo tyû leä taùi ñaàu tö, trích laäp quyõ, vaø baûo ñaûm lôïi ích cuûa ngöôøi lao ñoäng trong caùc coâng ty con. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 75 Vieäc phaân phoái lôïi nhuaän cuûa caùc ñôn vò naøy caàn ñöôïc quy ñònh roõ trong ñieàu leä, quy cheá hoaït ñoäng cuûa coâng ty con. 3.2.2.5 Xaây döïng heä thoáng kieåm tra giaùm saùt taøi chính Moâ hình coâng ty meï – coâng ty con döïa treân söï lieân keát veà voán, taøi chính, coâng ty meï ñaàu tö taøi chính vaøo caùc coâng ty con, theo ñoù coâng ty meï khoâng theå can thieäp tröïc tieáp vaøo hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con, thay vaøo ñoù coâng ty meï seõ kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con thoâng qua cô cheá kieåm tra, giaùm saùt taøi chính. Heä thoáng kieåm soaùt laø moät khaâu quan troïng cuûa heä thoáng quaûn lyù hieän ñaïi vaø coù aûnh höôûng raát lôùn ñoái vôùi hieäu quaû quaûn lyù trong caùc toå hôïp coâng ty meï – coâng ty con. Ñeå xaây döïng ñöôïc moät heä thoáng kieåm tra, giaùm saùt hieäu quaû PETROSETCO caàn thöïc hieän caùc coâng vieäc nhö: - Caàn nhaän thöùc ñaày ñuû veà vai troø, taùc duïng cuûa heä thoáng kieåm soaùt noäi boä, söï thoáng nhaát veà hình thöùc laø moät trong nhöõng ñieàu kieän quyeát ñònh keát quaû coâng taùc toå chöùc thöïc hieän. Theo ñoù, caàn toå chöùc caùc chöông trình boài döôõng caùn boä, trao ñoåi kinh nghieäm veà heä thoáng kieåm soaùt noäi boä vaø keá hoaïch xaây döïng heä thoáng naøy cho coâng ty meï vaø caùc coâng ty thaønh vieân. Hôn nöõa, caàn coù keá hoaïch thöïc hieän, phaân coâng traùch nhieäm cuï theå cho nhöõng caùc boä coù lieân quan. HÑQT vaø Toång Giaùm ñoác caàn quan taâm chæ ñaïo, ñaùnh giaù quaù trình xaây döïng vaø hoaït ñoäng cuûa heä thoáng kieåm soaùt noäi boä, laøm cho heä thoáng naøy coù taùc duïng thieát thöïc trong vieäc hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù taøi chính theo höôùng phaùt trieån phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa caû moâ hình. - Coâng ty meï caàn xaây döïng moät heä thoáng caùc chæ tieâu coù vai troø thöôùc ño ñeå ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con, qua ñoù ñaùnh giaù ñöôïc hieäu quaû cuûa heä thoáng quaûn lyù. Heä thoáng chæ tieâu naøy ñöôïc xaây döïng treân cô sôû löïa choïn nhöõng chæ tieâu quan troïng nhaát cuûa coâng ty meï vôùi töøng doanh nghieäp thaønh vieân nhö: + Caùc chæ tieâu sinh lôøi: tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu, lôïi nhuaän treân voán… + Caùc chæ tieâu hoaït ñoäng: hieäu quaû söû duïng voán coá ñònh, voán löu ñoäng, voøng quay haøng toàn kho, voøng quay caùc khoaûn phaûi thu, … Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 76 + Nhoùm caùc chæ tieâu phaûn aùnh khaû naêng thanh toaùn: heä soá thanh toaùn, tyû leä nôï phaûi thu treân nôï phaûi traû,… + Xaây döïng heä thoáng ñònh möùc chi phí: ñònh möùc lao ñoäng, ñònh möùc tieâu hao vaät tö, nguyeân vaät lieäu, ñònh möùc hao huït,… + Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù coâng taùc tuaân thuû cheá ñoä quaûn lyù taøi chính, keá toaùn, tuaân thuû phaùp luaät vaø caùc quy cheá cuûa coâng ty meï. - Ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc vai troø kieåm soaùt cuûa coâng ty meï ñoái vôùi coâng ty con, caàn xaây döïng heä thoáng trao ñoåi thoâng tin noäi boä giöõa coâng ty meï vaø caùc coâng ty con thoâng qua vieäc xaây döïng heä thoáng thoâng tin quaûn lyù. - Hoaøn thieän coâng taùc kieåm tra, kieåm toaùn noäi boä, phaûi quy ñònh roõ vai troø, nhieäm vuï cuûa Ban kieåm soaùt, Ban kieåm soaùt phaûi thöôøng xuyeân phoái hôïp vôùi caùc Phoøng ban chöùc naêng ñeå tieán haønh kieåm tra, giaùm saùt moät caùch ñaày ñuû, coù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con. Vieäc xaây döïng heä thoáng kieåm tra, giaùm saùt quaûn trò seõ coù taùc ñoäng tích cöïc ñoái vôùi quaù trình hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù taøi chính trong toå hôïp. Vôùi tính chaát laø moät boä phaän caáu thaønh ñaëc bieät cuûa heä thoáng quaûn lyù, heä thoáng kieåm soaùt quaûn trò phaûi luoân luoân thích öùng vôùi caáu truùc cuûa Coâng ty meï. 3.2.3 Giaûi phaùp mang tính vó moâ nhaèm hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Vieäc coå phaàn hoùa, chuyeån ñoåi moâ hình hoaït ñoäng cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con laø moät chuû tröông ñuùng ñaén cuûa Toång Coâng ty Daàu khí Vieät Nam, taïo ñieàu kieän taêng cöôøng tính töï chuû, töï chòu traùch nhieäm cuûa coâng ty meï vaø caùc coâng ty thaønh vieân. Ñeå coù theå thöïc hieän toát quaù trình chuyeån ñoåi, xaây döïng cô cheá taøi chính theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con, taùc giaû xin ñöa ra moät soá giaûi phaùp mang tính vó moâ nhaèm hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Coâng ty theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con: Thöù nhaát: Nhaø nöôùc caàn hoaøn thieän heä thoáng chính saùch veà moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 77 Moâ hình coâng ty meï – coâng ty con ñaõ toàn taïi treân theá giôùi töø raát laâu, vaø raát nhieàu nöôùc ñaõ ban haønh luaät veà taäp ñoaøn kinh teá, coâng ty meï – coâng ty con. Ôû Vieät Nam, Chính phuû cuõng ñaõ coù Nghò ñònh 153/NÑ – CP quy ñònh veà vieäc chuyeån ñoåi caùc coâng ty nhaø nöôùc theo moâ hình coâng ty meï coâng ty con. Tuy nhieân, heä thoáng vaên baûn veà coâng ty meï – coâng ty con vaãn coøn raát haïn cheá, ñaëc bieät chöa coù vaên baûn naøo höôùng daãn chi tieát veà cô caáu toå chöùc, quaûn lyù cuûa caùc coâng ty meï – coâng ty con, chöa coù höôùng daãn chi tieát veà cô cheá taøi chính cuûa toå hôïp coâng ty meï – coâng ty con. Vì vaäy, caùc coâng ty khi toå chuyeån ñoåi moâ hình thöôøng vaãn thöïc hieän theo yù chuû quan. Ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc coâng ty chuyeån ñoåi sang moâ hình coâng ty meï – coâng ty con, Nhaø nöôùc caàn ban haønh heä thoáng vaên baûn quy ñònh, höôùng daãn chi tieát hôn nöõa veà moâ hình coâng ty meï – coâng ty con vì hieän nay ñaây vaãn laø moâ hình môùi ôû nöôùc ta. Thöù 2: Caàn coù söï giuùp ñôõ töø Toång Coâng ty Daàu khí Vieät Nam HÑQT Toång Coâng ty ñaõ coù Nghò quyeát yeâu caàu taát caû caùc coâng ty ñoäc laäp thuoäc Toång Coâng ty thöïc hieän coå phaàn hoùa caàn nhanh choùng laäp ñeà aùn chuyeån ñoåi moâ hình hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con. Ñeå caùc Coâng ty coù theå hoaït ñoäng toát theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con sau khi coå phaàn hoùa, Toång Coâng ty caàn coù söï hoã trôï veà ñaøo taïo, höôùng daãn caùc böôùc ñeå thöïc hieän. Ñaëc bieät ñeå coâng taùc ñieàu hoøa voán trong coâng ty thöïc hieän moät caùch haøi hoøa, hieäu quaû thì caàn phaûi coù söï giuùp ñôõ raát lôùn töø Toång Coâng ty. Toång Coâng ty cho pheùp caùc ñôn vò ñöôïc söû duïng nguoàn vay thaáu chi vôùi laõi suaát öu ñaõi, nhöng ñeå caùc ñôn vò coù theå söû duïng hieäu quaû nguoàn voán naøy, ñaûm baûo tính coâng baèng cho caùc coâng ty con thì phaûi coù söï giuùp ñôõ cuûa Toång Coâng ty do caùc coâng ty chöa coù coâng ty taøi chính rieâng. Veà laâu daøi Toång coâng ty coù theå khoâng caàn naém giöõ 51% voán ñieàu leä taïi Coâng ty, cho pheùp Coâng ty ñöôïc pheùp phaùt haønh theâm coå phaàn ra ngoaøi coâng chuùng ñeå taän duïng söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 78 Naâng cao tính chuû ñoäng cuûa caùc ñôn vò thaønh vieân trong vieäc quyeát ñònh caùc döï aùn ñaàu tö, hieän nay caùc döï aùn ñaàu tö coù giaù trò treân 25% voán ñieàu leä taïi caùc ñôn vò thaønh vieân vaãn do Toång Coâng ty quyeát ñònh. Thöù 3: Veà phía Ban laõnh ñaïo coâng ty Ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc ñeà aùn chuyeån ñoåi cô cheá taøi chính cuûa PETROSETCO theo moâ hình coâng ty meï coâng ty con, tröôùc heát caàn thöïc hieän chuyeån ñoåi moâ hình toå chöùc, quaûn lyù cuûa Coâng ty theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con. Ñieàu ñoù caàn söï thoáng nhaát veà maët chuû tröông cuûa Ñaïi hoäi ñoàng coå ñoâng, HÑQT, ban Toång Giaùm ñoác vaø taäp theå ngöôøi lao ñoäng trong coâng ty. Sau khi chuyeån ñoåi moâ hình, coâng ty meï seõ khoâng theå can thieäp tröïc tieáp vaøo hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty con neân ñieàu naøy coù theå taïo ra taâm lyù khoâng muoán chuyeån ñoåi trong ban laõnh ñaïo coâng ty. Ñeå xaây döïng ñöôïc moät cô cheá taøi chính phuø hôïp cho moâ hình caàn phaûi tham khaûo yù kieán caû beân trong vaø ngoaøi doanh nghieäp, ñaëc bieät laø phaûi coù söï ñoùng goùp yù kieán vaø thoáng nhaát töø caùc coâng ty con, traùnh tính aùp ñaët töø coâng ty meï cho caùc coâng ty con. Keát luaän chöông III Treân cô sôû phaân tích thöïc traïng cô cheá taøi chính hieän taïi cuûa Coâng ty, chuùng toâi ñöa ra moät soá ñònh höôùng xaây döïng cô cheá taøi chính cuûa coâng ty theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con, vaø töø ñoù ñöa ra bieän phaùp cuõng nhö nhöõng ñònh höôùng, kieán nghò nhaèm hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Coâng ty theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con ôû Vieät Nam noùi chung cuõng nhö ôû Coâng ty Dòch vuï Du lòch Daàu khí. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 79 KEÁT LUAÄN Moâ hình coâng ty meï – coâng ty con ñaõ xuaát hieän töø laâu treân theá giôùi, vaø ñaõ chöùng toû ñöôïc nhöõng öu ñieåm cuûa noù. Ñoái vôùi Vieät Nam, ñaây vaãn laø moät moâ hình coøn khaù môùi meû, thöïc teá trong nhöõng naêm qua cho thaáy vieäc chuyeån ñoåi caùc doanh nghieäp theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con laø hôïp lyù. Vaán ñeà laø khi xaây döïng caùc taäp ñoaøn kinh teá, caùc toå hôïp coâng ty meï – coâng ty con, caùc coâng ty phaûi giaûi quyeát toát vaán ñeà veà cô cheá taøi chính, ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá quyeát ñònh ñeán söï thaønh coâng cuûa caû moâ hình. Hieän nay, caùc DNNN taïi Vieät Nam vaãn chöa quen vôùi cô cheá taøi chính theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con, nhaát laø ñoái vôùi caùc Coâng ty thuoäc Taäp ñoaøn Daàu khí Vieät Nam thöïc hieän chuyeån ñoåi, ñeå xaây döïng vaø hoaøn thieän cô cheá taøi chính hieäu quaû, caàn phaûi coù nhöõng bieän phaùp höõu hieäu nhaèm khaéc phuïc nhöõng baát caäp vaø vöôùng maéc trong cô cheá taøi chính cuõ. Vôùi nhöõng phaân tích treân veà cô cheá taøi chính theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con treân ñaây, hy voïng seõ ñöôïc thöïc hieän thaønh coâng taïi Coâng ty Dòch vuï Du lòch Daàu khí, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caû taäp ñoaøn Daàu khí Vieät Nam. Do nhöõng haïn cheá veà trình ñoä vaø thôøi gian, chaéc chaén baûn luaän vaên coøn nhieàu haïn cheá. Taùc giaû raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp, chæ daãn quyù baùu cuûa Quyù thaày, coâ vaø caùc anh, chò quan taâm ñeán noäi dung naøy ñeå luaän vaên ñöôïc hoaøn thieän hôn. Xin chaân thaønh caûm ôn. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 80 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. PGS.TS Nguyeãn Thò Dieãm Chaâu – TS.Nguyeãn Ngoïc Thanh “Cô cheá taøi chính trong moâ hình Toång coâng ty, taäp ñoaøn kinh teá” NXB Taøi chính. 2. TS. Traàn Tieán Cöôøng ” Taäp ñoaøn kinh teá, lyù luaän vaø kinh nghieäm quoác teá öùng duïng vaøo Vieät Nam”, NXB giao thoâng vaän taûi. 3. Nguyeãn Vaên Nam, Hoaøng Xuaân Vöôïng, Nguyeãn Ñöùc Taëng “Chính saùch vaø cô cheá taøi chính cuûa Toång coâng ty hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con” 4. PGS.TS Traàn Ngoïc Thô “Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi” NXB Thoáng keâ. 5. PGS.TS Ñoaøn Xuaân Tieân “ Xaây döïng moâ hình toå chöùc coâng taùc keá toaùn doanh nghieäp theo loaïi hình coâng ty meï – coâng ty con ôû Vieät Nam”, ñeà taøi nghieân cöùu caáp boä Hoïc Vieän Taøi Chính. 6. GS. Ñoaøn Troïng Truyeán “Moät soá vaán ñeà quaûn lyù kinh teá trong giai ñoaïn hieän nay”, NXB Thoáng keâ. 7. Quoác hoäi “Luaät DNNN soá 14/2003/QH ngaøy 26/11/2203” 8. Quoác hoäi “Luaät doanh nghieäp soá 60/2005/QH ngaøy 29/11/2005” 9. Nghò ñònh 153/2004/NÑ – CP ngaøy 09/08/2004 cuûa Chính phuû veà toå chöùc, quaûn lyù toång coâng ty nhaø nöôùc vaø chuyeån ñoåi toång coâng ty nhaø nöôùc ñoäc laäp theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con. 10. Nghò ñònh 199/2004/NÑ-CP ngaøy 03/12/2004 cuûa Chính phuû ban haønh quy cheá quaûn lyù taøi chính cuûa coâng ty nhaø nöôùc vaø quaûn lyù voán nhaø nöôùc ñaàu tö vaøo doanh nghieäp khaùc. 11. Nghò ñònh 187/2004/NÑ-CP ngaøy 16/11/2004 cuûa Chính phuû veà vieäc chuyeån coâng ty nhaø nöôùc thaønh coâng ty coå phaàn. Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con Trang 81 12. Boä Taøi Chính “Phöông höôùng vaø giaûi phaùp taøi chính ñoåi môùi, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa DNNN ñeán naêm 2010” Baùo caùo taïi Hoäi nghò saép xeáp, ñoåi môùi DNNN toaøn quoác thaùng 3/2004. 13. Coâng ty Coå phaàn dòch vuï Du lòch Daàu khí, “Ñieàu leä Coâng ty coå phaàn Dòch vuï Du lòch Daàu khí”. 14. TS. Traàn Tieán Cöôøng, “ Toå chöùc laïi caùc TCT nhaø nöôùc, chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình vaø cô cheá môùi”, Taïp chí Coâng nghieäp soá thaùng 8/2005. 15. TS. Traàn Tieán Cöôøng “Chuyeån Toång coâng ty Nhaø nöôùc theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con” Taïp chí Kinh teá vaø döï baùo soá 5/2005. 16. Th.S Nguyeãn Thieàng Ñöùc “Veà cô cheá haïch toaùn trong toång coâng ty theo moâ hình coâng ty meï con”, Taïp chí phaùt trieån kinh teá soá 168/2004. 17. www.mof.gov.vn 18. www.cpv.org.vn Hoaøn thieän cô cheá taøi chính cuûa Petrosetco theo moâ hình coâng ty meï – coâng ty con