Luận văn Hoàn thiện công tác lao động - tiền lương ở công ty Dịch vụ Hàng không sân bay Nội Bài

nh÷ng biÖn ph¸p l·nh ®¹o vµ qu¶n lÝ tèt ®Ó lÜnh vùc kinh doanh cña m×nh gi÷ ®­îc thÞ tr­êng vµ ph¸t triÓn. Nãi tãm l¹i ho¹t ®éng SXKD cña c«ng ty NASCO vÒ doanh thu cã sù t¨ng tr­ëng phï hîp víi sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh hµng kh«ng song tèc ®é t¨ng tr­ëng trong c¸c n¨m gÇn ®©y kh«ng b»ng c¸c n¨m tr­íc ®ã. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, C«ng ty cÇn ph¶i ®­a ra ®­îc chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp nh»m gi÷ v÷ng vµ dÇn chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, më réng thÞ phÇn, n©ng cao lîi nhuËn. II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng- tiÒn l­¬ng cña C«ng ty NASCO. II.1. C«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng cña C«ng ty. Chóng ta ®· biÕt, trong c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña viÖc s¶n xuÊt kinh doanh (lao ®éng, c«ng nghÖ m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu) th× lao ®éng lµ lµ yÕu tè quan träng vµ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nhÊt. NÕu doanh nghiÖp biÕt sö dông tèt nguån lao ®éng vÒ mÆt sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng, biÕt tËn dông hÕt kh¶ n¨ng lao ®éng kü thô©t cña ng­êi lao ®éng th× doanh nghiÖp ®ã cã kh¶ n¨ng lµm t¨ng sè l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn. I.1.1. Sè l­îng, c¬ cÊu vµ chÊt l­îng lao ®éng. a) Sè l­îng lao ®éng: Do mét sè thay ®æi trong biªn chÕ còng nh­ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña c«ng ty vµ tÝnh chÊt ®Æc tr­ng cña ngµnh nªn sè l­îng lao ®éng c«ng ty NASCO cã sù dao ®éng lªn xuèng tuú theo khèi l­îng c«ng viÖc ë tõng thêi kú. TÝnh ®Õn quý 4 n¨m 1999, tæng sè lao ®éng cña c«ng ty lµ 815 ng­êi trong ®ã cã 350 lao ®éng n÷, 465 lao ®éng nam, 141 ng­êi lµ §¶ng viªn, 248 §oµn viªn. b) C¬ cÊu lao ®éng. - VÒ tuæi t¸c: Tuæi ®êi 28 29 -40 41 - 50 51 – 55 56 – 60 > 60 Sè l­îng (ng­êi) 248 404 148 12 3 0 %sè l­îng 30,4% 49,6% 18,2% 1,5% 0,3% 0% VÒ ngµnh nghÒ : Lo¹i lao ®éng L§ yªu cÇu (Lyc) L§ phôc vô ( Lpv) L§ bæ sung (Lbs) L§ qu¶n lý (Lql) Sè l­îng (ng­êi) 428 127 98 162 % sè l­îng 52,5% 15,6% 12,1% 19,8% c) ChÊt l­îng lao ®éng. Tr×nh ®é ®µo t¹o TiÕn sü Phã T. sü Th¹c sü §¹i häc Cao ®¼ng Trung cÊp S¬ cÊp CN kü thuËt Ch­a ®µo t¹o Sè l­îng (ng­êi) 1 157 14 50 149 278 166 Anh v¨n Ngo¹i ng÷ kh¸c Tr×nh ®é nhiÖt ®é §H,C§ B»ng C B»ng B B»ng A T.Nga T.Ph¸p T.kh¸c Sè l­îng (ng­êi) 16 98 121 57 12 6 1 T.®é lý luËn chÝnh trÞ Cao cÊp Trung cÊp S¬ cÊp Ch­a ®µo t¹o Sè l­îng (ng­êi) 0 171 50 0 NhËn xÐt: Nh×n chung, chÊt l­îng lao ®éng cña c«ng ty NASCO kh«ng cao, sè l­îng c«ng nh©n kü thuËt cßn nhiÒu (chiÕm 34,1% tæng sè lao ®éng), lao ®éng ch­a ®µo t¹o cßn cao: 166 ng­êi (chiÕm 20,4%). Lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc 157 ng­êi (chiÕm 19,3%). Sè l­îng lao ®éng biÕt ngo¹i ng÷ t­¬ng ®èi cao víi tæng sè 311 ng­êi, chiÕm 38,2%. §iÒu nµy còng cho thÊy râ h¬n tÝnh chÊt ®Æc tr­ng cña ngµnh hµng kh«ng ph¶i ho¹t ®éng trong mét ph¹m vi réng lín, sù quan hÖ v­ît ra khái ph¹m vi cña mét quèc gia nªn sè l­îng lao ®éng biÕt ngo¹i ng÷ nhiÒu lµ ®iÒu hîp lý. I.1.2 Thêi gian sö dông lao ®éng. Ng­êi lao ®éng trong C«ng ty lµm viÖc 8 giê/ngµy, 40giê trong mét tuÇn. Do tÝnh chÊt cña c«ng viÖc nªn c«ng ty bè trÝ lao ®éng lµm viÖc theo ca kÝp phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña tõng xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ sao cho cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho doanh nghiÖp. Cô thÓ, vÒ thêi gian lµm viÖc trong ngµy: - §èi víi lao ®éng lµm viÖc theo giê hµnh chÝnh: S¸ng lµm viÖc tõ 7h30’ ®Õn 12h30’, chiÒu lµm viÖc tõ 13h ®Õn 16h. - §èi víi lao ®éng lµm viÖc theo ca kÝp: Tuú theo nhiÖm vô vµ yªu cÇu thùc tÕ cña c«ng viÖc ®Ó ph©n chia ca kÝp ®¶m b¶o thêi gian lµm viÖc vµ hoµn thµnh nhiÖm vô. - §èi víi nh÷ng lao ®éng lµm thªm giê th× C«ng ty sÏ s¾p xÕp, bè trÝ thêi gian nghØ bï thÝch hîp. Trong tr­êng hîp kh«ng thÓ bè trÝ nghØ bï ®­îc th× sÏ ®­îc h­ëng tiÒn l­¬ng lµm thªm giê theo chÕ ®é chÝnh s¸ch hiÖn hµnh cña nhµ n­íc. Thêi gian mµ lao ®éng nghØ phÐp, nghØ sinh ®Î, lÔ tÕt... ®­îc thùc hiÖn tu©n theo c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cã liªn quan cña Bé Lao ®éng- Th­¬ng Binh vµ X· héi. I.1.3. C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng cña C«ng ty. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng. Do tÝnh chÊt, nhiÖm vô cña c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp trùc thuéc C«ng ty chñ yÕu lµ c«ng t¸c dÞch vô trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. V× vËy, C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp theo ®Þnh biªn. b) C¸c c¨n cø ®Ó x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng. ViÖc x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng cña C«ng ty ®­îc dùa vµo c¸c c¨n cø sau ®©y: - Chøc danh nhiªm vô cña tõng c¸ nh©n, tæ, bé phËn... vµ cña toµn ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp. - S¶n l­îng hoÆc doanh thu kÕ ho¹ch ®­îc giao. - §Þa ®iÓm vÞ trÝ lµm viÖc, tÝnh chÊt c«ng viÖc. - Thêi gian phôc vô, lµm viÖc ë c¸c tæ, bé phËn trong ngµy. c) Néi dung c«ng t¸c ®Þnh møc. Tæ ®Þnh møc lao ®éng sÏ kh¶o s¸t c«ng vjiÖc ë tõng tæ bé phËn vµ tæng hîp cho tõng ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp trong ®ã x¸c ®Þnh c¸c lo¹i lao ®éng gåm: Lao ®éng yªu cÇu (Lyc). Lao ®éng phôc vô (Lpv). Lao ®éng bæ sung (Lbs). Lao ®éng qu¶n lý (Lql). C¸ch x¸c ®Þnh tõng lo¹i lao ®éng ®­îc dùa trªn h­íng dÉn t¹i c¸c v¨n b¶n cã liªn quan cña Bé Lao ®éng-Th­¬ng binh vµ X· héi vµ c¸c yÕu tè c¨n cø ®Ó x©y dùng. d) Tæ chøc thùc hiÖn. Gi¸m ®èc C«ng ty ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp tæ ®Þnh møc lao ®éng gåm c¸c thµnh phÇn sau: + ¤ng Ch¸nh v¨n phßng hµnh chÝnh -tæ chøc Tæ tr­ëng + 01 ®¹i diÖn cña phßng kÕ ho¹ch- kinh doanh Tæ viªn + 01 ®¹i diÖn cña phßng tµi chÝnh- kÕ to¸n Tæ viªn + 01 ®¹i diÖn cña ban chÊp hµnh c«ng ®oµn c¬ së Tæ viªn + 01 chuyªn viªn tæ chøc c¸n bé L§TL Tæ viªn + 01 nh©n viªn lao ®éng tiÒn l­¬ng Th­ ký Ngoµi ra khi thùc hiÖn víi c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp sÏ cã ®¹i diÖn l·nh ®¹o ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp vµ nh©n viªn lao ®éng tiÒn l­¬ng cña ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp tham gia. b¶ng tæng hîp ®Þnh møc lao ®éng n¨m 2000 c«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay néi bµi Sè TT §¬n vÞ-Bé phËn L§ yªu cÇu (Lyc) L§ phôc vô (Lpv) L§ bæ sung (Lbs) L§ qu¶n lý (Lql) L§ ®Þnh biªn (L®b) I 1 2 3 4 II 1 2 3 4 5 6 khèi gi¸n tiÕp Ban gi¸m ®èc V¨n phßng HC- Tæ chøc Phßng KÕ ho¹ch - Kinh doanh Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n Khèi trùc tiÕp SXKD XN D.Vô tæng hîp HKNB XN D.Vô du lÞch-K.S¹n HK XN Th­¬ng m¹i HK Néi Bµi XN VËn t¶i «t« HK Néi Bµi Trung t©m D.Vô vËn t¶i HKNB Phßng K.Doanh hµng M.ThuÕ 118 21 104 248 29 29 8 3 11 28 98 4 8 1 34 8 27 41 7 7 3 14 12 12 28 12 38 49 19 18 3 23 12 12 183 52 197 436 59 62 Céng 549 160 125 205 1039 II.3. C«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña c«ng ty. TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng ®ßn bÉy kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. V× vËy viÖc x¸c lËp vµ ph©n phèi tiÒn l­¬ng, lîi nhuËn ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: - TiÒn l­¬ng ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së møc hao phÝ lao ®éng th«ng qua ®Þnh møc lao ®éng cña tõng c«ng viÖc vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - Tr¶ l­¬ng ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng (lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, lµm Ýt h­ëng Ýt, kh«ng lµm kh«ng h­ëng), tr¶ ®óng theo tiªu chuÈn chøc danh c«ng viÖc ®¶m nhiÖm. Khi thay ®æi chøc danh, thay ®æi c«ng viÖc th× tiÒn l­¬ng, thu nhËp ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh kÞp thêi cho phï hîp. - Nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, tay nghÒ giái, ®ãng gãp nhiÒu vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× ®­îc tr¶ l­¬ng cao. HÖ sè gi·n c¸ch gi÷a ng­êi cã tiÒn l­¬ng cao nhÊt vµ thÊp nhÊt b»ng béi sè l­¬ng cña gi¸m ®èc doanh nghiÖp h¹ng I vµ nh©n viªn phôc vô. II.3.1. Nguån h×nh thµnh quü tiÒn l­¬ng vµ sö dông quü tiÒn l­¬ng. * Nguån h×nh thµnh quü tiÒn l­¬ng bao gåm: - Quü tiÒn l­¬ng tÝnh theo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc cÊp trªn giao c¨n cø vµo: + Khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc theo chøc n¨ng, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. + §Þnh møc lao ®éng, ®Þnh møc thêi gian tÝnh trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc khèi l­îng c«ng viÖc ®­îc phª duyÖt. + C¸c thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng, hÖ sè l­¬ng vµ c¸c phô cÊp l­¬ng (nÕu cã) do nhµ n­íc quy ®Þnh. - Quü tiÒn l­¬ng cña gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr­ëng. - Quü tiÒn l­¬ng bæ sung theo chÕ ®é quy ®Þnh cña nhµ n­íc (tiÒn l­¬ng lµm thªm giê, tiÒn th­ëng an toµn hµng kh«ng vµ c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nÕu cã). - TiÒn l­¬ng tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô kh¸c ngoµi ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc giao (nÕu cã). - Quü tiÒn l­¬ng dù phßng theo quy ®Þnh vµ quü tiÒn l­¬ng cßn l¹i tõ n¨m tr­íc chuyÓn sang (nÕu cã). ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña C«ng ty vËn dông theo 4 ph­¬ng ph¸p ®­îc h­íng dÉn t¹i Th«ng t­ liªn bé sè 20/LB-TT ngµy 02/06/1993 cña Bé lao ®éng - th­¬ng binh vµ x· héi -tµi chÝnh vÒ viÖc qu¶n lý tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng trong c¸c doanh nghiÖp, NghÞ ®Þnh sè 28/CP ngµy 28/03/1997 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp. Tuú theo chøc n¨ng, nhiÖm vô tõng ®¬n vÞ, h­íng dÉn cña tæng c«ng ty trong tõng giai ®o¹n cô thÓ ®Ó ¸p dông mét trong 4 ph­¬ng ph¸p t¹i th«ng t­ 20/LB-TT ngµy 02/06/1993 nh­ sau: - §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm . - §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn tæng doanh thu - tæng chi phÝ. - §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn lîi nhuËn. - §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu. Cô thÓ, trong n¨m 1999, C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu cã khuyÕn khÝch lîi nhuËn. * Sö dông quü tiÒn l­¬ng. Quü tiÒn l­¬ng ®­îc ph©n phèi trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong doanh nghiÖp, kh«ng sö dông vµo môc ®Ých kh¸c. C«ng ty qu¶n lý thèng nhÊt quü tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng. Mäi quyÕt ®Þnh trÝch lËp, ph©n chia ®Òu do Gi¸m ®èc c«ng ty hoÆc ng­êi ®­îc uû quyÒn thùc hiÖn theo c¸c møc sau ®©y: - Tèi thiÓu 80% tæng quü l­¬ng dïng ®Ó tr¶ trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng th«ng qua viÖc giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ thµnh viªn vµ thanh to¸n l­¬ng c«ng nhËt, thö viÖc, hîp ®ång lao ®éng cã thêi h¹n d­íi 1 n¨m. - Tèi ®a 8% tõ tæng quü l­¬ng dïng ®Ó chi cho c¸n bé - c«ng nh©n viªn nh©n c¸c ngµy lÔ, trong khi quü phóc lîi kh«ng cã hoÆc cã th× ë møc h¹n chÕ (theo c¸c møc dù trï hµng n¨m). - 7% tõ tæng quü l­¬ng bæ sung cho quü khen th­ëng dïng ®Ó khen th­ëng ®èi víi ng­êi lao ®éng cã n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao, tay nghÒ giái. - 5% tæng quü l­¬ng cßn l¹i dïng ®Ó lËp quü dù phßng cho n¨m sau. II.3.2. Ph©n phèi tiÒn l­¬ng. a) Ph©n phèi tiÒn l­¬ng cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Tuú theo nhiÖm vô vµ kh¶ n¨ng cña tõng xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty, C«ng ty sÏ giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho phï hîp víi h­íng dÉn cña cÊp trªn. ViÖc giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ dùa trªn c¸c yÕu tè sau: - NhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ vµ sè lao ®éng ®Þnh møc hoÆc lao ®éng thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc. - Tæng quü l­¬ng vµ phô cÊp theo c¸c NghÞ ®Þnh vµ c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh kh¸c cña ChÝnh phñ, c¸c th«ng t­ h­íng dÉn cña c¸c bé, ngµnh cã liªn quan. - Tæng quü l­¬ng khuyÕn khÝch theo th©m niªn c«ng t¸c. - Tæng hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm (kú 2) cña sè lao ®éng thùc tÕ hoÆc lao ®éng ®Þnh møc cho xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ. - C¸c hÖ sè bæ sung (nÕu cã) ®Ó ®éng viªn, khuyÕn khÝch theo yªu cÇu, nhiÖm vô cña ®¬n vÞ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. - C¸c chÕ ®é quy ®Þnh cña Nhµ n­íc hiÖn hµnh. Nh×n vµo b¶ng ph©n bæ vµ giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m 1999 (xem b¶ng trang sau) ta dÔ dµng nhËn thÊy ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Quü l­¬ng t¹m giao Doanh thu kÕ ho¹ch x100(%) §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng trªn doanh thu = Cô thÓ: * §èi víi khèi trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh: 1.845.457 8.767.270 x100 =21,05% + XÝ nghiÖp dÞch vô tæng hîp hµng kh«ng Néi Bµi: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = + XÝ nghiÖp dÞch vô du lÞch - kh¸ch s¹n hµng kh«ng Néi Bµi: 484.528 2.485.450 x100 =19,49% §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = 2.157.210 16.404.520 x100 =13,15% + XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i hµng kh«ng Néi Bµi §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = 3.649.856 21.833.790 x100 =16,72% + XÝ nghiÖp vËn t¶i « t« hµng kh«ng Néi Bµi: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = 437.345 2.690.910 x100 =16,25% + Trung t©m dÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng N«i Bµi: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = 737.770 20.500.000 x100 =3,60% + Phßng kinh doanh hµng miÔn thuÕ: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = * §èi víi khèi gi¸n tiÕp : 765.188 72.681.940 x100 =1,05% §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña c¸c ®¬n vÞ sÏ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch = Quü l­¬ng t¹m giao + L­¬ng c«ng nhËt. VÝ dô: - §èi víi khèi trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh: (§¬n vÞ: ngh×n ®ång). Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch = 9.312.167 + 10.320 = 9.322.487 - §èi víi khèi gi¸n tiÕp: (§¬n vÞ: ngh×n ®ång). Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch = 765.188 + 6.000 = 771.188 Sau khi C«ng ty ®· ph©n bæ vµ giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ trùc thuéc, c«ng viÖc tiÕp theo ë c¸c ®¬n vÞ nµy lµ x©y dùng b¶ng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng bé phËn trong ®¬n vÞ m×nh. C¸ch x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng bé phËn còng t­¬ng tù nh­ ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty. §Ó thÊy râ ®iÒu nµy, chóng ta cïng tham kh¶o b¶ng giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m 1999 cña Phßng kinh doanh hµng miÔn thuÕ trùc thuéc C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi (xem b¶ng trang sau). Qua b¶ng nµy chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng trªn doanh thu cña tõng bé phËn trong phßng kinh doanh hµng miÔn thuÕ. Cô thÓ: 262.467.657,85 20.500.000.000 x100 =1,28% - §èi víi l·nh ®¹o phßng + ban nghiÖp vô: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = - Cöa hµng miÔn thuÕ NASCO-IPP: 139.550.014,18 8.400.000.000 x100 =1,66% 167.123.734,03 5.600.000.000 x100 =2,98% §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = 168.628.593,94 6.500.000.000 x100 =2,59% - Cöa hµng miÔn thuÕ NASCO-EDF: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = Cöa hµng miÔn thuÕ nhËp c¶nh: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña c¸c bé phËn sÏ ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch = Quü l­¬ng t¹m giao + L­¬ng hîp ®ång ng¾n h¹n. VÝ dô : §èi víi l·nh ®¹o phßng, ban nghiÖp vô th×: Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch = 262.467.657,85+6.720.000 = 269.187.657,85 Sau khi x©y dùng ®­îc b¶ng l­¬ng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng th× quü tiÒn l­¬ng cña c¸c ®¬n vÞ sÏ ®­îc tÝnh trªn c¬ së ®¬n gi¸ nãi trªn vµ doanh thu, lîi nhuËn thùc hiÖn hµng th¸ng. - Tr­êng hîp c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ kh«ng ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch lîi nhuËn th× khi quyÕt to¸n quý sÏ trõ trùc tiÕp vµo quü l­¬ng ®óng b»ng sè lîi nhuËn kh«ng ®¹t. - NÕu ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp kinh doanh hµng th¸ng cã lîi nhuËn thùc hiÖn ®¹t vµ v­ît kÕ ho¹ch th× ®­îc th­ëng thªm (tõ quü l­¬ng) b»ng tû lÖ 10% lîi nhuËn kÕ ho¹ch, phÇn lîi nhuËn v­ît kÕ ho¹ch ®­îc th­ëng thªm b»ng tû lÖ 20% nh­ng tæng sè tiÒn th­ëng khuyÕn khÝch lîi nhuËn kh«ng v­ît qua 10% quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ. - Khèi gi¸n tiÕp C«ng ty ®­îc tÝnh trªn c¬ së kÕt qu¶ kinh doanh cña toµn C«ng ty, v× vËy chØ ®­îc khuyÕn khÝch thªm b»ng tû lÖ 10% phÇn v­ît kÕ ho¹ch lîi nhuËn (phÇn lîi nhuËn trong kÕ ho¹ch kh«ng ®­îc khuyÕn khÝch) nh­ng tæng sè tiÒn th­ëng khuyÕn khÝch lîi nhuËn kh«ng v­ît qu¸ 10% quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ hoÆc bÞ trõ trùc tiÕp vµo quü l­¬ng b»ng tû lÖ 10% phÇn lîi nhuËn kh«ng ®¹t so víi lîi nhuËn kÕ ho¹ch khi quyÕt to¸n quý. §Ó dÔ hiÓu, chóng ta h·y xem xÐt xô thÓ c¸ch x¸c ®Þnh quü l­¬ng thùc tÕ cña mét th¸ng bÊt kú trong n¨m 1999 (xem b¶ng trang sau). Ta cã c¸c c«ng thøc tÝnh to¸n sau: * Quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn th¸ng = Doanh thu thùc hiÖn th¸ng x §¬n gi¸. * Lîi nhuËn thùc hiÖn = Doanh thu thùc hiÖn - Tæng chi phÝ (®· cã l­¬ng). * Quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh to¸n dùa trªn quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn th¸ng sau khi ®· tÝnh ®Õn tû lÖ hoµn thµnh kÕ ho¹ch lîi nhuËn theo nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ nh­ ®· nãi ë trªn. Cô thÓ ta h·y tÝnh to¸n quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ thuéc c«ng ty. 1. Khèi trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh. * XÝ nghiÖp dÞch vô tæng hîp hµng kh«ng Néi Bµi. Do lîi nhuËn thùc hiÖn cña xÝ nghiÖp trong th¸ng 7 lµ 119.328.820 ®ång v­ît h¬n so víi lîi nhuËn kÕ ho¹ch (Lîi nhuËn kÕ ho¹ch cña xÝ nghiÖp lµ 77.541.083 ®ång). V× vËy: Quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch = Quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn th¸ng + 10% (Lîi nhuËn kÕ ho¹ch) + 20%. (Lîi nhuËn thùc hiÖn - Lîi nhuËn kÕ ho¹ch). Do ®ã: Quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch = 170.655.301+10% x 77.541.083 + 20% x (119.328.820 - 77.541.083) = 170.655.301 + 7.754.108,3 + 8.357.547,4 = 186.766.957 (®ång). * XÝ nghiÖp dÞch vô du lÞch hµng kh«ng Néi Bµi: Do lîi nhuËn thùc hiÖn cña xÝ nghiÖp trong th¸ng 7 kh«ng v­ît so víi lîi nhuËn kÕ ho¹ch nªn quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch chÝnh b»ng quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn th¸ng = 45.285.744 ®ång. * XÝ nghiÖp th­¬ng m¹i hµng kh«ng Néi Bµi: T­¬ng tù xÝ nghiÖp dÞch vô tæng hîp, xÝ nghiÖp th­¬ng m¹i còng cã lîi nhuËn thùc hiÖn lín h¬n lîi nhuËn kÕ ho¹ch. V× vËy ta tÝnh ®­îc: Quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch = 222.973.992 + 10% (8.502.500) + 20% (10.503.484 - 8.502.500) = 222.973.992 + 850.250 + 400.196,8 = 224.224.439 (®ång). * XÝ nghiÖp vËn t¶i « t« hµng kh«ng Néi Bµi: XÝ nghiÖp vËn t¶i « t« còng cã lîi nhuËn thùc hiÖn lín h¬n lîi nhuËn kÕ ho¹ch. V× vËy: Quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch = 341.419.514+10% (115.583.667) + 20% (128.430.258 - 115.583.667) = 341.419.514 + 11.558.366,7 + 2.569.318,2 = 355.547.199 (®ång). * Trung t©m dÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng Néi Bµi: Do kh«ng ®¹t møc lîi nhuËn kÕ ho¹ch nªn quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch chÝnh b»ng quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn th¸ng = 31.372.829 (®ång). * Phßng kinh doanh hµng miÔn thuÕ: Quü l­¬ng c©n ®èi l¹i theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch = quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn = 54.917.644 (®ång). 2. Khèi gi¸n tiÕp: Tæng lîi nhuËn thùc hiÖn cña khèi gi¸n tiÕp kh«ng ®¹t møc lîi nhuËn kÕ ho¹ch nªn quü l­¬ng c©n ®èi theo lîi nhuËn thùc hiÖn vµ quü l­¬ng kÕ ho¹ch b»ng quü l­¬ng theo doanh thu thùc hiÖn th¸ng = 68.003.320 ®ång. Hoµn toµn t­¬ng tù ®èi víi c¸c bé phËn trong mçi mét xÝ nghiÖp trùc thuéc, sau khi x©y dùng ®­îc b¶ng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng bé phËn th× quü tiÒn l­¬ng cña c¸c bé phËn còng sÏ ®­îc tÝnh trªn c¬ së ®¬n gi¸ vµ doanh thu, lîi nhuËn thùc hiÖn hµng th¸ng. b) Ph©n phèi tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. ViÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng cho tõng c¸ nh©n dùa vµo c¸c yÕu tè sau ®©y: - CÊp bËc c«ng viÖc vµ møc l­¬ng (kÓ c¶ phô cÊp) do c¸ nh©n hiÖn gi÷. - Thêi gian c«ng t¸c ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch theo th©m niªn c«ng t¸c. - HÖ sè theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm (kú2) ®­îc c«ng ty quy ®Þnh, ®¸nh gi¸ trªn c¬ së: + Chøc danh, c«ng viÖc ®¶m nhiÖm. (Th«ng qua møc ®é phøc t¹p, tÝnh tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc ®ßi hái). + Tr×nh ®é ®µo t¹o (Phï hîp víi c«ng viÖc ®­îc giao). - Ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ vµ chÊt l­îng ngµy c«ng trong kú ph©n phèi. Cô thÓ c¸ch x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng theo tr×nh tù nh­ sau: Hµng th¸ng, c¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc giao, c«ng ty thanh to¸n quü l­¬ng th¸ng cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ. C¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ sau khi thanh to¸n tiÒn l­¬ng theo cÊp bËc, chøc vô, c¸c phô cÊp kÌm theo vµ tiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch theo th©m niªn c«ng t¸c, sè tiÒn l­¬ng cßn l¹i ®­îc ph©n phèi trùc tiÕp cho c¸n bé - c«ng nh©n viªn theo ngµy c«ng, chÊt l­îng ngµy c«ng vµ hÖ sè l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm cña tõng c¸ nh©n nh»m kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý trong c¸c thang, b¶ng l­¬ng cña Nhµ n­íc ban hµnh ®ång thêi phï hîp víi ho¹t ®éng thùc tÕ cña C«ng ty. - TiÒn l­¬ng theo cÊp bËc, chøc vô vµ c¸c phô cÊp kÌm theo ®­îc tÝnh theo c¸c thang, b¶ng l­¬ng, møc l­¬ng do Nhµ n­íc quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 26/CP cña ChÝnh phñ. - TiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch theo th©m niªn c«ng t¸c ®­îc tÝnh mçi n¨m c«ng t¸c b»ng 1% tiÒn l­¬ng c¬ b¶n cña mçi c¸ nh©n theo NghÞ ®Þnh 26/CP cña ChÝnh phñ nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ 20% l­¬ng c¬ b¶n. Thêi gian c«ng t¸c ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch th©m niªn c«ng t¸c ®­îc tÝnh tõ khi giao kÕt hîp ®ång lao ®éng, t¹m tuyÓn, tham gia c«ng t¸c x· héi cã h­ëng l­¬ng (hoÆc phô cÊp) cho ®Õn n¨m tÝnh tiÒn l­¬ng hiÖn hµnh, thêi gian c«ng t¸c sÏ ph¶i trõ c¸c thêi gian sau ®©y: + §i bé ®éi hoÆc c«ng nh©n nh­ng ®· cã thêi gian vÒ ®Þa ph­¬ng c«ng t¸c. + §i xuÊt khÈu lao ®éng ë n­íc ngoµi ®· c¾t khái danh s¸ch lao ®éng ë ®¬n vÞ, c¬ quan cò. + Thêi gian bÞ ®i tï, b¾t giam. + Thêi gian nghØ kh«ng l­¬ng dµi ngµy (tõ 1 n¨m trë lªn). + Thêi gian lµm viÖc cho c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. - Gi¶i hÖ sè tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm (kú 2) ®­îc ph©n theo tõng chøc danh c«ng viÖc vµ tr×nh ®é ®µo t¹o cña tõng c¸ nh©n ®­îc thÓ hiÖn trªn c¬ së sau: + HÖ sè chøc danh c«ng viÖc ®¶m nhiÖm dùa trªn cÊp bËc b×nh qu©n cña c¸c thang b¶ng l­¬ng t¹i NghÞ ®Þnh sè 26/CP cña ChÝnh phñ. + HÖ sè tr×nh ®é ®µo t¹o ph©n theo bËc 1 cña thang, b¶ng l­¬ng t­¬ng øng víi tõng cÊp ®µo t¹o (lµm ®óng chuyªn m«n ®µo t¹o): * Trªn ®¹i häc, ®¹i häc, cao ®¼ng vµ t­¬ng ®­¬ng h­ëng hÖ sè 1,78. * Trung cÊp hoÆc c«ng nh©n kü thuËt h­ëng hÖ sè 1,46. * S¬ cÊp h­ëng hÖ sè 1,22. * Ch­a qua ®µo t¹o h­ëng hÖ sè 1,00. Nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý (c¸n bé tõ cÊp ®éi trë lªn); c¸n bé chuyªn m«n nghiÖp vô (chuyªn m«n, c¸n sù) lµm kh«ng ®óng chuyªn m«n ®µo t¹o ®­îc h­ëng hÖ sè ®µo t¹o b»ng 95% hÖ sè ®µo t¹o quy ®Þnh theo chøc danh c«ng viÖc ®¶m nhiÖm. NÕu ch­a ®¹t tr×nh ®é ®µo t¹o theo yªu cÇu th× ®­îc h­ëng hÖ sè ®µo t¹o b»ng 90% hÖ sè ®µo t¹o quy ®Þnh theo chøc danh c«ng viÖc ®¶m nhiÖm. B¶ng x¸c ®Þnh hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm (xem b¶ng trang sau). * §èi víi c¸c c«ng viÖc cã ba møc hÖ sè, c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ c¨n cø vµo kh¶ n¨ng cña tõng ng­êi ®Ó xÕp nh»m c©n ®èi trong néi bé cña ®¬n vÞ. Riªng khèi gi¸n tiÕp c«ng ty, c¸c phßng chøc n¨ng thèng nhÊt víi v¨n phßng hµnh chÝnh tæ chøc tr­íc khi tr×nh gi¸m ®èc phª duyÖt. C«ng ty c©n ®èi chung dùa trªn c¬ së møc hÖ sè b×nh qu©n cña mçi c«ng viÖc ®Ó tÝnh cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ. * Ngoµi hÖ sè ®­îc xÕp theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm vµ tr×nh ®é ®µo t¹o trùc tiÕp nÕu ng­êi lao ®éng kiªm nhiÖm tæ tr­ëng, tæ phã th× ®­îc céng thªm vµo hÖ sè tr¸ch nhiÖm: Tæ tr­ëng: 0,2; Tæ phã: 0,1. - C¸c hÖ sè theo ph©n lo¹i ngµy c«ng tuú theo chÊt l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh th«ng qua chÊt l­îng vµ sè l­îng, ngµy c«ng thùc tÕ nh­ sau: + Lo¹i A = 1,20 ®­îc x¸c ®Þnh cho c¸ nh©n hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao hoÆc cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng viÖc. + Lo¹i B = 1,00 ®­îc x¸c ®Þnh cho c¸ nh©n hoµn thµnh nhiÖm vô ë møc ®é b×nh th­êng. + Lo¹i C = 0,80 ®­îc x¸c ®Þnh cho c¸ nh©n hoµn thµnh nhiÖm vô cã nh÷ng mÆt ch­a ®Òu ®Æn hoÆc vi ph¹m kû luËt lao ®éng tõ khiÓn tr¸ch trë lªn hoÆc bÞ ®×nh chØ c«ng t¸c mµ lçi thuéc vÒ ng­êi lao ®éng. ViÖc ph©n lo¹i ngµy c«ng do l·nh ®¹o cÊp ®éi hoÆc t­¬ng ®­¬ng chÊm cã sù tham gia ý kiÕn cña tæ c«ng ®oµn vµ ®­îc Thñ tr­ëng cña ®¬n vÞ c¬ së phª duyÖt. Mét sè quy ®Þnh tr¶ l­¬ng kh¸c: 1. Hµng th¸ng nÕu ng­êi lao ®éng lµm thªm giê mµ ®¬n vÞ kh«ng thÓ bè trÝ nghØ bï th× ®­îc thanh to¸n tiÒn l­¬ng lµm thªm giê theo chÕ ®é hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµo th¸ng sau. 2. C¸c tr­êng hîp nghØ theo chÕ ®é quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng: nghØ phÐp, nghØ viÖc riªng, nghØ chê h­ëng chÕ ®é h­u trÝ, mÊt søc lao ®éng vµ tham quan nghØ m¸t ®­îc h­ëng 100% l­¬ng theo NghÞ ®Þnh 26/CP ngµy 23/5/1993 cña ChÝnh phñ. Ngoµi ra thêi gian nghØ phÐp theo chÕ ®é cßn ®­îc h­ëng mét phÇn tiÒn l­¬ng kú 2 theo tho¶ thuËn trong tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ. 3. Ng­êi lao ®éng trong thêi gian bÞ ®×nh chØ c«ng t¸c hay bÞ t¹m giam, t¹m gi÷ ®­îc t¹m øng b»ng 50% tiÒn l­¬ng theo NghÞ ®Þnh 26/CP ngµy 23/5/1993 cña ChÝnh phñ. Sau khi ®iÒu tra kÕt luËn nÕu kh«ng thuéc lçi cña ng­êi lao ®éng th× ®­îc h­ëng ®ñ 100%. NÕu do lçi cña ng­êi lao ®éng còng kh«ng ph¶i hoµn tr¶ 50% tiÒn l­¬ng ®· t¹m øng. 4. TiÒn c«ng ®èi víi lao ®éng hîp ®ång cã thêi h¹n d­íi 1 n¨m, lao ®éng lµm c«ng nhËt, thö viÖc: * Lao ®éng hîp ®ång cã thêi h¹n (sau thêi gian lµm thö viÖc ®­îc c«ng ty giao kÕt hîp ®ång lao ®éng cã thêi h¹n d­íi 1 n¨m) ®­îc h­ëng møc l­¬ng c¬ b¶n Ýt nhÊt b»ng møc l­¬ng tèi thiÓu do Nhµ n­íc quy ®Þnh. Ngoµi ra, tuú theo tÝnh chÊt tõng c«ng viÖc vµ kh¶ n¨ng ®¶m nhËn, ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc h­ëng tiÒn l­¬ng theo kÕt qu¶ lao ®éng (l­¬ng kú 2) b»ng 80% hÖ sè theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm mµ c«ng ty quy ®Þnh ®èi víi ng­êi lao ®éng cã giao kÕt hîp ®ång lao ®éng cã thêi h¹n trªn 1 n¨m cïng chøc danh, ®ång thêi ®­îc h­ëng mét sè chÕ ®é ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng vµ quy ®Þnh hiÖn hµnh cña c«ng ty. * Lao ®éng lµm c«ng nhËt t¹i c«ng ty bao gåm nh÷ng ng­êi lµm viÖc theo mïa vô hoÆc kho¸n theo mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh øng víi c«ng viÖc vµ khèi l­îng c«ng viÖc ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc tr¶ mét kho¶n tiÒn c«ng do hai bªn tho¶ thuËn nh­ng kh«ng thÊp h¬n 1,5 lÇn møc l­¬ng tèi thiÓu do Nhµ n­íc quy ®Þnh. * Tr­íc khi giao kÕt hîp ®ång lao ®éng víi c«ng ty, ng­êi lao ®éng ®Òu ph¶i qua lµm thö viÖc. Thêi gian lµm thö viÖc Ýt nhÊt lµ 30 ngµy, tèi ®a kh«ng qu¸ 60 ngµy tuú theo tõng c«ng viÖc. Thêi gian lµm thö viÖc ng­êi lao ®éng ®­îc tr¶ mét kho¶n tiÒn do hai bªn tho¶ thuËn nh­ng kh«ng ®­îc thÊp h¬n 1,5 lÇn møc l­¬ng tèi thiÓu do Nhµ n­íc quy ®Þnh. Sau ®©y ®Ó cã thÓ hiÓu râ c¸ch tÝnh l­¬ng cho tõng lao ®éng trong c«ng ty, chóng ta cïng tham kh¶o mét trong nh÷ng b¶ng thanh to¸n l­¬ng th¸ng cña mét ®¬n vÞ trong c«ng ty, ®ã lµ b¶ng thanh to¸n l­¬ng th¸ng 7 n¨m 1999 cña Ban gi¸m ®èc (xem b¶ng trang sau). *L­¬ng chÕ ®é = L­¬ng vµ phô cÊp Ngµy c«ng chÕ ®é Ngµy c«ng thùc tÕ X Sè liÖu ë c¸c cét trong b¶ng ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: * HÖ sè tr¸ch nhiÖm ®­îc x¸c ®Þnh b»ng tæng hÖ sè chøc danh ®¶m nhiÖm vµ hÖ sè tr×nh ®é ®µo t¹o (c¨n cø vµo b¶ng x¸c ®inh hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm vµ nh÷ng quy ®Þnh cã liªn quan). * Ngµy c«ng chÕ ®é theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = Ngµy c«ng chÕ ®é x hÖ sè tr¸ch nhiÖm. * Ngµy c«ng thùc tÕ theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = Ngµy c«ng thùc tÕ x hÖ sè tr¸ch nhiÖm. * Ph©n lo¹i lao ®éng t­¬ng øng víi lo¹i A,B,C theo quy ®Þnh ®· ban hµnh. *L­¬ng kú 2 cña mçi ng­êi = Tæng l­¬ng kú 2 cña ®¬n vÞ Tæng NCHS cña ®¬n vÞ Tæng NCHS cña mçi ng­êi X * Tæng ngµy c«ng hÖ sè = Ngµy c«ng thùc tÕ theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm x ph©n lo¹i lao ®éng. (Tæng l­¬ng kú 2 cña ®¬n vÞ = Tæng quü l­¬ng ®¬n vÞ - Tæng quü l­¬ng chÕ ®é ®¬n vÞ). Cô thÓ tiÒn l­¬ngcña mçi ng­êi ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: ¤ng §Æng Xu©n Cö: Gi¸m ®èc C«ng ty. + HÖ sè tr¸ch nhiÖm = 6,00+1,78=7,78 + L­¬ng chÕ ®é = (®ång) + Ngµy c«ng chÕ ®é theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = 27x 7,78 = 210,06. + Ngµy c«ng thùc tÕ theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = 27 x 7,78=210,06. + Tæng ngµy c«ng hÖ sè = 210,06 x 1,2 = 252,07. + L­¬ng kú 2 = (®ång) + Tæng tiÒn l­¬ng = L­¬ng chÕ ®é + L­¬ng khuyÕn khÝch th©m niªn c«ng t¸c+ L­¬ng kú 2 = 164.736 + 823.680 + 2.292.677 = 3.281.093(®ång) - ¤ng Phïng Du §øc: Phã gi¸m ®èc C«ng ty. + HÖ sè tr¸ch nhiÖm = 5,12 + 90%(1,78) = 6,72 v× ch­a ®¹t tr×nh ®é ®µo t¹o theo yªu cÇu. + L­¬ng chÕ ®é = (®ång) + Ngµy c«ng chÕ ®é theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = 6,72 x 27 = 181,44. + Ngµy c«ng thùc tÕ theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = 6,72 x 27 = 181,44. + Tæng ngµy c«ng hÖ sè = 181,44 x 1,2 = 217,73. + L­¬ng kú 2 = (®ång) + Tæng tiÒn l­¬ng = L­¬ng chÕ ®é + L­¬ng khuyÕn khÝch th©m niªn c«ng t¸c + L­¬ng kú 2 = 717.120 + 143.424 + 1.980.341 = 2.840.885 (®ång). - ¤ng §ç Quèc Hïng : Phã gi¸m ®èc C«ng ty. + HÖ sè tr¸ch nhiÖm = 5,12 + 1,78 = 6,90 . + L­¬ng chÕ ®é = (®ång) + Ngµy c«ng chÕ ®é theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = 6,90 x 27 = 186,30. + Ngµy c«ng thùc tÕ theo hÖ sè tr¸ch nhiÖm = 6,90 x 27 = 186,30. + Tæng ngµy c«ng hÖ sè = 186,30 x 1,2 = 223,56. + L­¬ng kú 2 = (®ång) + Tæng tiÒn l­¬ng = L­¬ng chÕ ®é + L­¬ng khuyÕn khÝch th©m niªn c«ng t¸c + L­¬ng kú 2 = 717.120 + 129.082 + 2.033.367 = 2.879.569 (®ång). II.4. C¸c kho¶n tiÒn th­ëng cña C«ng ty. TiÒn th­ëng cña C«ng ty dÞch vô Hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi bao gåm th­ëng tõ quü l­¬ng (7% tæng quü tiÒn l­¬ng) vµ th­ëng tõ lîi nhuËn. ViÖc ph©n chia tiÒn th­ëng tuú theo thµnh tÝch cña tËp thÓ vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng ®Ó lµm c¨n cø quyÕt ®Þnh. Cô thÓ nh­ sau: - TiÒn th­ëng ®ét xuÊt : Th­ëng cho tËp thÓ vµ c¸ nh©n cã thµnh tÝch ®ét xuÊt trong c«ng t¸c hoÆc cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ tõ 5.000.000 ®ång trë lªn víi møc 10% hiÖu qu¶ do s¸ng kiÕn mang l¹i nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ 10.000.000 ®ång. ViÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ do c¸c phßng chøc n¨ng cña C«ng ty xem xÐt cã ý kiÕn thèng nhÊt ®Ò xuÊt ®Ó héi ®ång thi ®ua khen th­ëng C«ng ty quyÕt ®Þnh. - TiÒn th­ëng ®ét xuÊt th­ëng cho c¸ nh©n cã hµnh ®éng nªu g­¬ng s¸ng “ Ng­êi hµng kh«ng thanh lÞch” nh­ nh¨t ®­îc cña r¬i tr¶ l¹i ng­êi mÊt, cã hµnh ®éng dòng c¶m trong c«ng t¸c ...®­îc th­ëng tõ 50.000 ®ång ®Õn 300.000 ®ång tuú theo thµnh tÝch do héi ®ång thi ®ua khen th­ëng xÝ nghiÖp ®Ò nghÞ, héi ®ång thi ®ua khen th­ëng c«ng ty quyÕt ®Þnh . - Hµng quý, 6 th¸ng, cuèi n¨m c¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c quü th­ëng cßn l¹i, gi¸m ®èc C«ng ty sau khi thèng nhÊt víi chñ tÞch c«ng ®oµn c¬ së, C«ng ty sÏ trÝch th­ëng cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ theo c¸c néi dung sau: + HÖ sè th­ëng khuyÕn khÝch cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. HÖ sè nµy sÏ ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng thêi gian cô thÓ. + Tæng hÖ sè l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm cña xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ (d¶i hÖ sè do C«ng ty phª duyÖt ) . ViÖc ph©n phèi cho tõng c¸ nh©n ng­êi lao ®éng thùc hiÖn nh­ c¸c b­íc ph©n phèi tiÒn l­¬ng kú 2. Riªng phÇn khen th­ëng theo c¸c danh hiÖu thi ®ua sau khi tæng kÕt 6 th¸ng hoÆc c¶ n¨m sÏ theo h­íng dÉn cña cÊp trªn vµ quy chÕ khen th­ëng cña C«ng ty. Ch­¬ng 3 : Mét sè kiÕn nghÞ vµ biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng ë c«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi. I. NhËn xÐt, d¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi. C«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng gi÷ mét vÞ trÝ quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Së dÜ nh­ vËy bëi ®©y lµ c«ng viÖc trùc tiÕp g¾n liÒn víi lîi Ých cña ng­êi lao ®éng. NÕu doanh nghiÖp lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ra søc phÊn ®Êu, ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh, t×m tßi c¸c s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt, c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p lao ®éng, sö dông tèt m¸y mãc thiÕt bÞ, gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. V× thÕ, c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi nãi riªng rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng - tiÒn l­¬ng, tõng b­íc c¶i tiÕn hoµn thiÖn lÜnh vùc nµy cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÔn cña C«ng ty trong tõng giai ®o¹n cô thÓ còng nh­ phï hîp víi c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ chÕ ®é lao ®éng - tiÒn l­¬ng do nhµ n­íc ban hµnh. Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi, t«i thÊy r»ng: Tuy cßn tån t¹i nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý nh­ng nh×n chung, C«ng ty ®· ¸p dông mét sè chÝnh s¸ch lao ®éng - tiÒn l­¬ng t­¬ng ®èi phï hîp víi tÝnh chÊt, nhiÖm vô còng nh­ quy m« cña doanh nghiÖp. §Ó thÊy râ h¬n ®iÒu nµy, t«i xin ®­a ra mét sè nhËn xÐt nh­ sau: + VÒ t×nh h×nh sö dông lao ®éng cña C«ng ty: Nh­ ®· tr×nh bµy ë ch­¬ng 2, C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bµy Néi Bµi cã sè l­îng lao ®éng lín (> 800 ng­êi) víi c¬ cÊu t­¬ng ®èi phøc t¹p, chÊt l­îng lao ®éng kh«ng cao, sè ng­êi ch­a qua ®µo t¹o chiÕm tØ lÖ lín (20,4% tæng sè lao ®éng cña toµn doang nghiÖp). MÆt kh¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty kh¸ ®a d¹ng ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. V× vËy viÖc bè trÝ, s¾p xÕp lao ®éng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc tr¸i víi ngµnh nghÒ ®µo t¹o cßn kh¸ nhiÒu so víi c¸c C«ng ty kh¸c trong ngµnh, nhÊt lµ ë nh÷ng ®¬n vÞ, bé phËn kh«ng ®ßi hái cao vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n nh­ nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn phôc vô, nh©n viªn nÊu ¨n, nh©n viªn cung øng, ®ãng gãi, ®Èy hµng, nh©n viªn b¸n vÐ « t«.v.v... Ngoµi viÖc lao ®éng lµm viÖc kh«ng ®óng ngµnh nghÒ cßn cã nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a ®ñ tiªu chuÈn vÒ tr×nh ®é ®µo t¹o yªu cÇu ®èi víi c«ng viÖc, vÞ trÝ ®¶m nhËn. Së dÜ tån t¹i ®iÒu nµy bëi mét vµi nguyªn nh©n chñ yÕu sau: Do ngµnh hµng kh«ng tr­íc ®©y trùc thuéc Bé Quèc phßng nªn mét sè c¸n bé c«ng nh©n viªn khi chuyÓn tõ lÜnh vùc qu©n sù sang d©n sù kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ vÒ chuyªn m«n cóng nh­ tr×nh ®é ®µo t¹o. MÆt kh¸c, c«ng t¸c tuyÓn mé nh©n sù ch­a ®­îc tiÕn hµnh chÆt chÏ, khoa häc; c«ng t¸c ®µo t¹o l¹i lao ®éng kh«ng ®­îc quan t©m, chó träng ®óng møc. + VÒ c¬ cÊu lao ®éng vµ t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng: Qua b¶ng c¬ cÊu lao ®éng vÒ ngµnh nghÒ ®· tr×nh bµy ë ch­¬ng 2 vµ qua qu¸ tr×nh thùc tÕ ë C«ng ty, t«i nhËn thÊy sè l­îng lao ®éng lµm c«ng viÖc qu¶n lý chiÕm tû lÖ kh¸ cao (19,8% tæng sè lao ®éng), trong khi ®ã lao ®éng trùc tiÕp tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh l¹i thiÕu. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm t¨ng chi phÝ tiÒn l­¬ng mµ cßn lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. §©y lµ ®iÓm ®¸ng l­u ý trong c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng kh«ng nh÷ng cña C«ng ty NASCO mµ cßn cña hÇu hÕt cña c¸c doanh nghiÖp. VÒ t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng th× cã thÓ thÊy r»ng C«ng ty ®· bè trÝ ca kÝp hîp lý phï hîp víi tõng lo¹i c«ng viÖc ë tõng ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp kh¸c nhau trong C«ng ty. + VÒ c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng cña doanh nghiÖp: C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi lµ doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô nªn viÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp theo ®Þnh biªn(hay cßn gäi lµ ®Þnh møc biªn chÕ) lµ rÊt phï hîp. Tuy nhiªn, khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh sè lao ®éng ®Þnh biªn hîp lý cña tõng bé phËn trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt, kinh doanh vµ lao ®éng qu¶n lý trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp cña toµn doanh nghiÖp. Trªn thùc tÕ, c«ng t¸c nµy ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch khoa häc nªn kÕt qu¶ ®Þnh møc th­êng kh«ng chÝnh x¸c, ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ lao ®éng còng nh­ c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña C«ng ty. + VÒ c«ng t¸c ph©n chia tiÒn l­¬ng - tiÒn th­ëng: - Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng cho c¸c xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ: Víi c«ng t¸c ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo doanh thu nh­ hiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông, ta cã thÓ thÊy mét sè ®iÓm ch­a hîp lý nh­ sau: Thø nhÊt, v× tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc : TiÒn l­¬ng = §¬n gi¸ x doanh thu, nªn khi doanh thu thùc hiÖn cña c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp t¨ng lªn th× tiÒn l­¬ng mµ hä ®­îc h­ëng còng t¨ng lªn víi mét tû lÖ t­¬ng øng. Nh­ vËy, viÖc x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng theo ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c 2 trong c¸c nguyªn t¾c tæ chøc tiÒn l­¬ng. Muèn n©ng cao hiÖu qña kinh doanh cña C«ng ty, n©ng cao ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ th× ph¶i t×m biÖn ph¸p x¸c ®Þnh quü tiÒn l­¬ng sao cho ®¶m b¶o nguyªn t¾c tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ph¶i nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng. Thø hai, víi c¸ch x¸c ®Þnh quü tiÒn l­¬ng nh­ hiÖn nay th× trong tr­êng hîp doanh thu thùc hiÖn cña c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp qu¸ thÊp th× tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng cã thÓ thÊp h¬n tiÒn l­¬ng theo chÕ ®é dÉn ®Õn viÖc kh«ng ®¶m b¶o ®êi sèng æn ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty. V× vËy, C«ng ty còng nªn t×m biÖn ph¸p tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng sao cho cã thÓ ®¶m b¶o ®­îc mét møc l­¬ng tèi thiÓu cho ng­êi lao ®éng cho dï t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty nh­ thÕ nµo. - C¸ch tÝnh l­¬ng cho tõng c¸ nh©n ng­êi lao ®éng: Nh×n chung, viÖc chia l­¬ng cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty ®· ®¶m b¶o ®óng c¸c yªu cÇu vµ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng do nhµ n­íc quy ®Þnh. §iÒu ®ã ®· ®em l¹i bÇu kh«ng khÝ tho¶i m¸i vµ niÒm h¨ng say cho mçi ng­êi lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n. ViÖc ph©n chia l­¬ng vµo hÖ sè møc l­¬ng, hÖ sè chøc danh c«ng viÖc ®¶m nhiÖm, thêi gian c«ng t¸c, sè ngµy c«ng thùc tÕ vµ chÊt l­îng ngµy c«ng thùc tÕ ®· tu©n thñ c¸c quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng. Tuy nhiªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý khi ®­a vµo ¸p dông. Cô thÓ ta cã thÓ nhËn thÊy mét sè ®iÓm sau: *Trong c¸c c¨n cø ®Ó tiÕn hµnh ph©n phèi tiÒn l­¬ng cho tõng c¸ nh©n th× yÕu tè ®µo t¹o còng ®­îc tÝnh ®Õn. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ t¹i C«ng ty cã nh÷ng vÞ trÝ c«ng viÖc kh«ng ®ßi hái tr×nh ®é ®¹i häc hoÆc t­¬ng ®­¬ng (dùa trªn c¬ së b¶n tiªu chuÈn viªn chøc chuyªn m«n nghiÖp vô do Bé Lao ®éng-Th­¬ng binh vµ x· héi ban hµnh) nh­ng ng­êi ®¶m nhËn c«ng viÖc nµy l¹i cã tr×nh ®é ®¹i häc hoÆc t­¬ng ®­¬ng phï hîp víi vÞ trÝ ®ang lµm. §iÒu nµy ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã nh÷ng lao ®éng kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é nh­ng lµm c¸c c«ng viÖc t­¬ng ®­¬ng vÉn h­ëng l­¬ng nh­ nhau. *HÖ sè tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty khi x©y dùng ®· tÝnh ®Õn yÕu tè tr×nh ®é ®µo t¹o nªn viÖc ¸p dông hÖ sè tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸ nh©n nh­ hiÖn nay vµo c¸ch tÝnh l­¬ng cho tõng ng­êi lao ®éng sÏ dÉn ®Õn t¨ng møc tiÒn l­¬ng b×nh qu©n vµ hiÖn t­îng v­ît chi quü tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp. *ViÖc x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch theo th©m niªn c«ng t¸c dùa vµo thêi gian ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong ngµnh hµng kh«ng vµ c¶ ngoµi ngµnh lµ ®iÓm kh«ng hîp lý, tr¸i víi c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng. Ngoµi ra kh«ng nªn ¸p dông chÕ ®é nµy cho tÊt c¶ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty. Nh­ vËy sÏ lµm mÊt ®i môc ®Ých vµ ý nghÜa cña quü l­¬ng ®ång thêi lµm t¨ng chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp. II. C¸c kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña C«ng ty. Víi nh÷ng kiÕn thøc vÒ mÆt lý luËn ®­îc trang bÞ trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng Tr­êng §¹i häc B¸ch khoa Hµ néi còng nh­ tham kh¶o c¸c tµi liÖu cã liªn quan kÕt hîp víi nh÷ng g× nhËn thøc ®­îc trong thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng - tiÒn l­¬ng t¹i V¨n phßng Hµnh chÝnh -Tæng hîp ë C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi, t«i xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi l·nh ®¹o Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt nam vµ ban gi¸m ®èc C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c nµy. KiÕn nghÞ thø nhÊt: §µo t¹o l¹i lao ®éng cña C«ng ty. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ cña C«ng ty: sè lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o chiÕm mét l­îng lín, lao ®éng tr¸i ngµnh cßn nhiÒu vµ ch­a ®¹t yªu cÇu vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô ë nh÷ng vÞ trÝ ®­îc giao. V× vËy C«ng ty ph¶i chó träng ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o l¹i lao ®éng, ph¶i ®Ò ra mét kÕ ho¹ch ®µo t¹o cô thÓ. Hµng n¨m, C«ng ty cÇn x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o l¹i c¸n bé c«ng nh©n viªn, sau ®ã lùa chän cho m×nh mét h×nh thøc ®µo t¹o thÝch hîp. TÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc ®µo t¹o l¹i lµ ®iÒu nhÊt thiÕt ph¶i lµm sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®µo t¹o. Thùc chÊt cña viÖc lµm nµy lµ so s¸nh gi÷a chi phÝ ®µo t¹o víi hiÖu qu¶ ®em l¹i sau khi ®µo t¹o. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®µo t¹o l¹i th­êng biÓu hiÖn râ nhÊt ë viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng (hoÆc n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n viªn). KiÕn nghÞ thø hai: Tæ chøc c«ng t¸c tuyÓn mé-tuyÓn chän nh©n sù mét c¸ch cã khoa häc. Tõ khi ®­îc thµnh lËp vµ nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng t¸c tuyÓn mé, tuyÓn chän nh©n sù cña C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi th­êng bÞ xem nhÑ, thùc hiÖn mét c¸ch ®¹i kh¸i kh«ng theo ®óng quy tr×nh tuyÓn chän. ChÝnh nguyªn nh©n nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng lao ®éng còng nh­ c¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty lµm cho kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty kh«ng cao. V× vËy ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng trªn, nhÊt thiÕt trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty ph¶i xem xÐt l¹i c«ng t¸c nµy. KiÕn nghÞ thø ba: Rµ so¸t l¹i ®Þnh møc lao ®éng. V× C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi kh«ng thuéc nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh nh÷ng mÆt hµng tÝnh ®­îc b»ng s¶n phÈm hiÖn vËt hoÆc s¶n phÈm hiÖn vËt quy ®æi nªn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nguyªn nh©n lµ do c¸c chøc n¨ng lao ®éng ®Ó hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc cña nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý rÊt ®a d¹ng, kh«ng thÓ tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng, x©y dùng c¸c tiªu chuÈn tÝnh to¸n vµ biªn chÕ mét c¸ch cã khoa häc. Rµ so¸t l¹i ®Þnh møc lao ®éng nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c h¬n sè l­îng lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn mét khèi l­îng c«ng viÖc, tõ ®ã x©y dùng ®­îc mét ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng phï hîp. KiÕn nghÞ thø t­: Söa ®æi vµ bæ sung mét sè ®iÓm ch­a hîp lý trong quy chÕ tr¶ l­¬ng cña C«ng ty. Tõ nh÷ng nhËn xÐt rót ra ë phÇn trªn, ®Ó c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña c«ng ty qu¸n triÖt h¬n c¸c nguyªn t¾c còng nh­ c¸c quy ®Þnh vÒ tæ chøc tiÒn l­¬ng, t«i cã mét sè ý kiÕn nh­ sau: * §èi víi nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc hoÆc t­¬ng ®­¬ng phï hîp víi c«ng viÖc ®ang ®¶m nhiÖm nh­ng c«ng viÖc nµy l¹i kh«ng ®ßi hái tr×nh ®é ®¹i häc hoÆc t­¬ng ®­¬ng th× khi x¸c ®Þnh hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm cÇn céng thªm mét møc hÖ sè khuyÕn khÝch ®µo t¹o nh»m ®em l¹i sù c©n ®èi trong viÖc ph©n phèi tiÒn l­¬ng cho c¸c c¸ nh©n. * Nh»m tiÕt kiÖm quü tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp ®ång thêi thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng do nhµ n­íc ban hµnh, khi x©y dùng b¶ng x¸c ®Þnh hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®¶m nhiÖm kh«ng ®­îc x©y dùng thªm hÖ sè ®µo t¹o cho tõng chøc danh trong C«ng ty. * ViÖc x©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch theo th©m niªn c«ng t¸c chØ nªn ¸p dông ®èi víi nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn nµo ®· cã ®ñ thêi gian c«ng t¸c ë mét møc nµo ®ã(kh«ng ¸p dông cho nh÷ng ng­êi cã thêi gian lµm0 viÖc ë c«ng ty trong thêi gian qu¸ ng¾n). MÆt kh¸c sè n¨m ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng khuyÕn khÝch th©m niªn c«ng t¸c chØ tÝnh thêi gian mµ ng­êi lao ®éng ®ã phôc vô cho c«ng ty hoÆc c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong ngµnh. §iÒu nµy thÓ hiÖn ®óng b¶n chÊt cña quü tiÒn l­¬ng vµ cã t¸c dông tÝch cùc kh«ng nh÷ng ®èi víi c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn l©u n¨m trong ngµnh mµ cßn ®èi víi c¶ nh÷ng lao ®éng míi lµm viÖc t¹i C«ng ty . * §èi víi c¸c tr­êng hîp nghØ theo chÕ ®é quy ®Þnh cña Bé LuËt lao ®éng: NghØ phÐp, nghØ viÖc riªng, nghØ chê h­ëng chÕ ®é h­u trÝ, mÊt søc lao ®éng vµ tham quan nghØ m¸t th× ngoµi viÖc cho ng­êi lao ®éng h­ëng 100% l­¬ng chÕ ®é theo NghÞ ®Þnh 26/CP cña ChÝnh phñ, C«ng ty nªn cho ng­êi lao ®éng h­ëng thªm mét phÇn tiÒn l­¬ng kú 2 tho¶ ®¸ng nh»m æn ®Þnh thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ gióp ng­êi lao ®éng thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é mét c¸ch tù nguyÖn h¬n. III. Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng. C«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng gi÷ vai trß quan träng trong bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. V× vËy, kh«ng cã g× khã hiÓu khi C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng ®· cã nhÒu bæ sung, söa ®æi nh»m tõng b­íc hoµn thiÖn c«ng t¸c nµy sao cho võa ®¶m b¶o ®óng c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc nh­ng ®ång thêi còng ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt, nhiÖm vô ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Do ®ã, c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng - tiÒn l­¬ng ë C«ng ty NASCO ®· t­¬ng ®èi hoµn thiÖn. Tuy nhiªn, ®Ó gãp phÇn vµo viÖc hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c nµy cña C«ng ty, t«i xin ®­a ra mét vµi biÖn ph¸p cô thÓ nh­ sau: BiÖn ph¸p 1:Bè trÝ, s¾p xÕp l¹i lao ®éng cña C«ng ty. Nh­ ®· tr×nh bµy trong phÇn nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi, hiÖn nay tû lÖ lao ®éng lµm c«ng t¸c qu¶n lý so víi tæng sè lao ®éng toµn C«ng ty chiÕm tû lÖ kh¸ cao (19,8%), trong khi ®ã lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh cßn thiÕu. Ta cã thÓ thÊy ®iÒu nµy th«ng qua thùc tÕ t¹i C«ng ty còng nh­ khi so s¸nh c¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty NASCO so víi c¬ cÊu lao ®éng cña 2 C«ng ty kinh doanh dÞch vô cïng ngµnh hiÖn ®ang ho¹t ®éng r©t cã hiÖu qu¶, ®ã lµ C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay T©n S©n NhÊt vµ C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay §µ N½ng. Sè l­îng lao ®éng qu¶n lý cña nh÷ng C«ng ty nµy chØ chiÕm tõ 13% ®Õn 16%. V× vËy C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi cÇn t×m c¸ch gi¶m bít sè lao ®éng qu¶n lý sao cho phï hîp víi khèi l­îng mµ bé phËn ®¶m nhiÖm kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng thõa ng­êi. ViÖc gi¶m biªn chÕ lao ®éng qu¶n lý cã thÓ thùc hiÖn b»ng nh÷ng c¸ch kh¸c nhau nh­: cho nghØ h­u ®èi víi nh÷ng lao ®éng ®Õn tuæi vÒ h­u, chuyÓn sè lao ®éng thõa, kh«ng cÇn thiÕt sang c¸c bé phËn kh¸c trong C«ng ty sau khi ®· ®µo t¹o l¹i cho phï hîp víi c«ng viÖc míi, s¾p xÕp l¹i lao ®éng sao cho ®óng ngµnh, ®óng nghÒ... Sau khi thùc hiÖn biÖn ph¸p, gi¶ sö sè l­îng lao ®éng qu¶n lý cña C«ng ty gi¶m xuèng cßn 16% so víi tæng sè lao ®éng toµn C«ng ty th× nh­ vËy, sè lao ®éng qu¶n lý cßn : 16%x162 = 130 (ng­êi), gi¶m so víi hiÖn nay 32 ng­êi. C¨n cø vµo tiÒn l­¬ng b×nh qu©n th¸ng cña lao ®éng qu¶n lý, ta tÝnh ®­îc chi phÝ tiÒn l­¬ng mµ C«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc trong 1 n¨m nh­ sau: 32 (ng­êi) x 1.495.000 (®ång/ng­êi/ th¸ng) x 12 = 574.080.000 (®ång). Tãm l¹i,víi viÖc bè trÝ, s¾p xÕp l¹i lao ®éng th× kh«ng nh÷ng C«ng ty ®· gi¶m ®­îc chi phÝ tiÒn l­¬ng mµ cßn cã thÓ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng doanh thu vµ n©ng cao hiÖu qu¶. BiÖn ph¸p 2 : ChuyÓn viÖc tr¶ l­¬ng theo doanh thu sang h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. Víi nh÷ng nh­îc ®iÓm cña viÖc tr¶ l­¬ng theo doanh thu rót ra trong phÇn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c tiÒn l­¬ng cña C«ng ty dÞch vô hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi, ng­êi viÕt xin ®­a ra mét biÖn ph¸p tÝnh l­¬ng míi cho c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp trùc thuéc C«ng ty nh»m kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý trong c¸ch tÝnh l­¬ng hiÖn nay: ®ã lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. Theo c¸ch tÝnh l­¬ng nµy, c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp ngoµi tiÒn l­¬ng theo thêi gian (l­¬ng cøng) tr¶ theo chÕ ®é tiÒn l­¬ng nhµ n­íc, cßn ®­îc h­ëng thªm mét kho¶n tiÒn l­¬ng tÝnh trªn doanh thu mµ c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp thùc hiÖn trong th¸ng theo mét tû lÖ phÇn tr¨m x¸c ®Þnh tr­íc (l­¬ng mÒm). Cô thÓ, quü l­¬ng cña tõng bé phËn sÏ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: QLi = Lc®i + ki x DTi (*) Trong ®ã : QLi : Quü tiÒn l­¬ng cña ®¬n vÞ i Lc®i : Quü l­¬ng theo chÕ ®é cña ®¬n vÞ i ki : Tû lÖ % cña tiÒn l­¬ng mÒm so víi doanh thu cña ®¬n vÞ i DTi: Doanh thu cña ®¬n vÞ i. Víi viÖc ¸p dông chÕ ®é tiÒn l­¬ng nµy sÏ cã nh÷ng ­u ®iÓm h¬n so víi chÕ ®é tiÒn l­¬ng cò ë nh÷ng ®iÓm sau: - C¸ch tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ hiÓu. - Lu«n b¶o ®¶m ®­îc thu nhËp tèi thiÓu cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong mäi t×nh h×nh kinh doanh cña . -VÉn khuyÕn khÝch viÖc t¨ng lao ®éng b»ng chÕ ®é l­¬ng mÒm tr¶ hµng th¸ng cïng víi l­¬ng cøng x¸c ®Þnh theo % doanh thu. -§¶m b¶o ®óng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l­¬ng, ®ã lµ tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng. Do ®ã gióp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cã cuéc sèng æn ®Þnh vµ yªn t©m lµm viÖc. Ta cã thÓ hiÓu râ h¬n biÖn ph¸p tÝnh l­¬ng míi qua b¶ng tæng hîp doanh thu vµ tiÒn l­¬ng cña khèi gi¸n tiÕp C«ng ty trong n¨m 1999 theo c¸ch tÝnh cò vµ míi sau ®©y: b¶ng tæng hîp doanh thu vµ tiÒn l­¬ng n¨m 1999 (Khèi gi¸n tiÕp) Th¸ng Doanh thu L­¬ng tÝnh theo p.p cò L­¬ng tÝnh theo ph­¬ng ph¸p míi L­¬ng C§ L­¬ng mÒm Tæng 1 6.110.479.060 62.989.250 16.630.880 48.883.832 65.514.712 2 6.327.078.290 69.210.175 16.630.880 50.616.626 67.247.506 3 6.846.304.779 74.036.332 16.630.880 54.770.438 71.401.318 4 6.215.182.270 65.807.808 16.630.880 49.721.458 66.352.338 5 6.484.715.218 70.484.834 16.630.880 51.877.722 68.508.602 6 6.198.580.296 64.234.753 16.630.880 49.588.642 66.219.522 7 6.252.017.377 68.003.320 16.630.880 50.016.139 66.647.019 8 6.799.981.138 73.624.080 16.630.880 54.399.849 71.030.729 9 6.572.098.732 72.470.995 16.630.880 52.576.790 69.207.670 10 7.845.857.446 80.019.852 16.630.880 62.766.860 79.397.740 11 8.126.964.635 84.881.947 16.630.880 65.015.717 81.646.597 12 8.623.030.396 88.694.814 16.630.880 68.984.243 85.615.123 TiÒn l­¬ng theo ph­¬ng ph¸p míi ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (*) víi k = 0,8% (c¸ch x¸c ®Þnh hÖ sè k sÏ ®­îc tr×nh bµy ë biÖn ph¸p 3). BiÖn ph¸p 3: X¸c ®Þnh tû lÖ % cña l­¬ng mÒm so víi doanh thu cña c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp trong C«ng ty (hÖ sè k). §èi víi tõng ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp trong C«ng ty cã mét hÖ sè k kh¸c nhau nh­ng ®Òu ®­îc x¸c ®Þnh víi ph­¬ng ph¸p nh­ nhau. V× thÕ, ë ®©y chØ xin ®­a ra ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hÖ sè k cho khèi gi¸n tiÕp cña C«ng ty, cßn ®èi víi c¸c bé phËn kh¸c ta còng tÝnh theo c¸ch t­¬ng tù. Tr­íc tiªn, ta cÇn x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a doanh thu (X) vµ tiÒn l­¬ng (Y) c¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp doanh thu vµ tiÒn l­¬ng cña khèi gi¸n tiÕp trong 2 n¨m (24 th¸ng) gÇn ®©y (1998&1999). Sau ®ã ¸p dông ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt ta t×m ®­îc hµm sè thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a X vµ Y. Cô thÓ, ta tÝnh c¸c gi¸ trÞ cã liªn quan vµ tæng hîp vµo b¶ng sau: (Xem b¶ng trang sau) Trong ®ã: vµ : Gi¸ trÞ trung b×nh cña X,Y Xi : Doanh thu cña th¸ng i. Yi : TiÒn l­¬ng cña th¸ng i. Tõ b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn ta tÝnh ®­îc c¸c ­íc l­îng b×nh ph­¬ng nhá nhÊt theo c«ng thøc sau: Thay sè vµo ta tÝnh ®­îc: a = 0,012.328.699 b = -13.717.302  VËy hµm håi quy biÓu hiÖn mèi t­¬ng quan gi÷a tiÒn l­¬ng vµ doanh thu lµ: Y = 0,012.328.699X - 13.717.302 HÖ sè t­¬ng quan r ®o sù phô thuéc tuyÕn tÝnh gi÷a X vµ Y ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: = 0,96 Gi¸ trÞ cña r nh­ trªn cho thÊy sù phô thuéc tuyÕn tÝnh gi÷a X vµ Y rÊt lín. Sau khi thÊy ®­îc mèi quan hÖ gi÷a tiÒn l­¬ng vµ doanh thu nh­ trªn, ta ®i x¸c ®Þnh hÖ sè k nh­ sau: L­¬ng mÒm = Tæng tiÒn l­¬ng - L­¬ng chÕ ®é = 66.768.718 - 16.630.880 = 50.137.838 (C¸c gi¸ trÞ trªn lµ c¸c gi¸ trÞ trung b×nh). VËy: k = = » 0,8% kÕt luËn Tãm l¹i, luËn v¨n nµy ®· ®Ò cËp ®Õn thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng - tiÒn l­¬ng hiÖn nay cña C«ng ty DÞch vô Hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi (NASCO). Tõ ®ã ®­a ra mét vµi kiÕn nghÞ vµ biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c nµy. MÆc dï cßn nhiÒu ®iÓm ch­a hîp lý trong c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng - tiÒn l­¬ng nh­ng víi viÖc chó träng ®Õn c«ng t¸c nµy cña c«ng ty th× ch¾c ch¾n c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng cña c«ng ty DÞch vô Hµng kh«ng s©n bay Néi Bµi ngµy sÏ mét hoµn thiÖn, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt kinh doanh cña c«ng ty còng nh­ cña ngµnh. §iÒu ®ã sÏ gãp phÇn gióp cho c«ng ty nãi riªng vµ ngµnh hµng kh«ng ngµy cµng ph¸t triÓn, gi÷ ®óng vÞ trÝ quan träng cña m×nh trong toµn bé nÒn kinh tÕ. Tµi liÖu tham kh¶o: Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng- tr­êng §HKTQD – Bé m«n kinh tÕ lao ®éng. PGS. PTS. Ph¹m §øc Thµnh vµ PTS. Mai Quèc Ch¸nh NXB Gi¸o dôc –1998 2.Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh PGS.PTS Ph¹m ThÞ G¸i NXB Gi¸o dôc – 1997 C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh chÕ ®é liÒn l­¬ng míi. TËp 1 vµ TËp 4 Bé lao ®éng th­¬ng binh x· héi -1993 4. Th«ng t­ h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p x©y d­îng ®Þnh møc lao ®éng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc sè 14/ L§TBXH-TT