MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ NỢ TỒN ĐỌNG VÀ CÔNG TÁC XỬ LÝ NỢ TỒN ĐỌNG TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NH
1.1 Một số khái niệm, nguyên nhân phát sinh và phương thức xử lý các khoản nợ xấu trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng.01
1.1.1 Một số khái niệm về nợ xấu. .01
1.1.2 Nguyên nhân phát sinh các khoản nợ xấu trong HĐKD NH.04
1.1.3 Phương thức Ngân hàng xử lý các khoản nợ xấu phát sinh.06
1.2 Vai trò, chức năng của công tác xử lý nợ xấu đối với hoạt động kinh doanh của NH .08
1.2.1 Vai trò. .0 8
1.2.2 Chức năng 09
1.3 Nguyên tắc xử lý nợ xấu. .09
1.3.1 Nguyên tắc xử lý tài sản bảo đảm tiền vay để thu hồi nợ.10
1.3.2 Nguyên tắc xử lý tổn thất các khoản cho vay không có bảo đảm theo chỉ định của Chính phủ. 11
1.3.3 Nguyên tắc xử lý các tổn thất bằng dự phòng rủi ro tại TCTD.11
1.4 Cơ chế xử lý nợ tồn đọng .12
1.4.1 Xử lý nợ tồn đọng 12
1.4.2 Xử lý nợ tồn đọng không có tài sản bảo đảm và không còn đối tượng để thu hồi nợ .1 3
1.4.3 Xử lý nợ tồn đọng không có TSBĐ nhưng khách nợ còn tồn tại, đang hoạt động 13
1.5 Xử lý nợ xấu, tồn đọng tại một số NHTM và bài học kinh nghiệm13
1.5.1 Xử lý nợ xấu, tồn đọng tại các NHTM nước ngoài.13
1.5.2 Xử lý nợ xấu, tồn đọng tại hệ thống các NHTM trong nước.17
1.5.3 Bài học kinh nghiệm 18
Kết luận chương 1. .
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XỬ LÝ NỢ TỒN ĐỌNG TẠI HỆ THỐNG NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM20
2.1 Sơ lược vài nét về NHNTVN và hoạt động kinh doanh của NHNTVN20
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển. 20
2.1.2 Sơ lược tình hình hoạt động kinh doanh toàn hệ thống NHNTVN21
2.1.3 Hoạt động tín dụng và chất lượng hoạt động tín dụng của hệ thống NHNTVN
2.1.4 Định hướng hoạt động và mục tiêu phát triển của NHNTVN đến năm 2015 26
2.2 Thực trạng công tác xử lý nợ tồn đọng tại hệ thống NHNTVN trong thời gian qua .28
2.2.1 Tình hình dư nợ tồn đọng và đặc điểm các khoản nợ tồn đọng mà hệ thống NHNTVN phải xử lý .28
2.2.2 Các phương thức Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam thực hiện để xử lý các khoản nợ tồn đọng 31
2.2.3 Kết quả xử lý nợ tồn đọng qua các năm của hệ thống NHNTVN.32
2.3 Đánh giá chung về công tác xử lý nợ tồn đọng tại hệ thống NHNTVN.36
2.3.1 Những mặt đạt được .36
2.3.2 Những mặt còn tồn tại. .37
2.4 Phân tích một số nhân tố tác động đến công tác xử lý nợ tồn đọng tại hệ thống NHNTVN .38
2.4.1 Nhân tố bên trong. .38
2.4.2 Nhân tố bên ngoài. .43
Kết luận chương 2. .45
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ GÓP PHẦN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XỬ LÝ NỢ TỒN ĐỌNG TẠI HỆ THỐNG NGÂN HÀNG NGOẠI HƯƠNG VIỆT NAM.
3.1 Một số giải pháp 47
3.1.1 Nhóm giải pháp ngăn chặn nợ xấu phát sinh47
3.1.1.1 Hoàn thiện cơ chế quản lý nợ xấu phát sinh47
3.1.1.2 Trích lập dự phòng rủi ro cho các khoản nợ xấu51
3.1.1.3 Các giải pháp khác .52
3.1.2 Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng công tác xử lý nợ.53
3.1.2.1 Mở rộng và tăng cường các giải pháp thu hồi nợ vay53
3.1.2.2 Hoàn thiện công tác tổ chức thực hiện.54
3.2 Một số kiến nghị 55
3.2.1 Hoàn thiện môi trường pháp lý về xử lý nợ xấu cho các NHTM đảm bảo cho việc mua bán nợ được diễn ra nhanh chóng, thuận lợi
3.2.1.1 Cơ chế xử lý TSBĐ để thu hồi nợ vay56
3.2.1.2 Vấn đề chuyển nợ thành vốn góp liên doanh, cổ phần trong DN có nợ vay. .57
3.2.1.3 Xử lý nợ của các DNNN khi cổ phần hóa58
3.2.1.4 Việc định giá TSBĐ để đưa tài sản ra đấu giá.58
3.2.1.5 Bán đấu giá tài sản. 59
3.2.1.6 Việc nhận tài sản từ cơ quan Thi hành án để trừ nợ vay.60
3.2.2 Xây dựng cơ chế, chính sách riêng về xử lý nợ xấu nhằm thúc đẩy nhanh quá trình xử lý nợ của Ngân hàng.60
3.2.2.1 Có chính sách riêng về việc tổ chức đấu giá bán TS công khai60
3.2.2.2 Có cơ chế đặc biệt trong việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, các vấn đề phát sinh trong việc xác định thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, quyền thuê đất. .61
3.2.2.3 Cơ chế mua bán nợ giữa Ngân hàng và DATC.65
3.2.2.4 Cơ chế đặc biệt để Ngân hàng hoàn thiện thủ tục pháp lý đối với các tài sản thế chấp khi bán tài sản thu hồi nợ66
3.2.2.5 Cơ chế tài chính. 67
3.2.2.6 Thủ tục thi hành án 67
3.2.3 Có chính sách riêng cho Công ty mua bán nợ và tài sản tồn đọng của DN hoạt động hiệu quả hơn, phát triển thị trường mua bán nợ.68
3.2.4 Ngân hàng Nhà nước cần có các biện pháp, điều kiện ràng buộc và khuyến khích các NHTM trong công tác xử lý nợ.71
3.2.5 Nâng cao nguồn tái cấp vốn cho các NHTMNN để xử lý nợ
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 VÀ KẾT LUẬN CHUNG
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
91 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1641 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoàn thiện công tác xử lý nợ tồn đọng tại hệ thống Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
maïng lòch söû” ñaõ hoaøn thaønh vaø caàn ñöôïc giaûi theå, chuyeån ñoåi
chöùc naêng hoaït ñoäng thaønh chöùc naêng kinh doanh tieàn teä nhö caùc Chi nhaùnh cuûa
NHNT.
(ii) Vieäc quaûn lyù vaø xöû lyù nôï xaáu neân ñöôïc thöïc hieän taïi töøng Chi nhaùnh
caáp I cuûa NHNT. Chi nhaùnh seõ töï chòu traùch nhieäm chính ñoái vôùi caùc quyeát ñònh
kinh doanh cuûa mình (cho vay, quaûn lyù ruûi ro vaø giaûi quyeát caùc ruûi ro lieân quan
ñeán vieäc kinh doanh…). Hoäi sôû chính NHNT coù traùch nhieäm quaûn lyù chung vaø seõ
chæ ñaïo xöû lyù nhöõng toån thaát ruûi ro phaùt sinh vöôït ngoaøi thaåm quyeàn cuûa Chi
nhaùnh. Theo ñoù, coâng taùc quaûn lyù vaø xöû lyù nôï xaáu taïi töøng Chi nhaùnh seõ thuaän
lôïi vaø ñaït hieäu quaû cao hôn bôûi: (i) Chi nhaùnh ñaõ naém roõ ñaëc ñieåm taøi saûn khi
cho vay, (ii) TSBÑ nôï vay thöôøng naèm taïi ñòa phöông nôi ñaët truï sôû cuûa Chi
nhaùnh neân moái quan heä vôùi caùc cô quan höõu quan trong vieäc giuùp ñôõ Ngaân haøng
phaùt maõi taøi saûn laø khaû thi.
(iii) Töøng Chi nhaùnh caáp I NHNT nhanh choùng thaønh laäp ñaày ñuû caùc boä
phaän Phoøng ban theo quy trình tín duïng môùi - vì hieän nay Phoøng Quaûn lyù ruûi ro
chæ ñöôïc thaønh laäp ôû nhöõng Chi nhaùnh lôùn - ñeå phuïc vuï cho coâng taùc quaûn trò ruûi
ro ñöôïc toát hôn.
(iv) Phoøng coâng nôï cuûa caùc Chi nhaùnh ñöôïc thaønh laäp tröôùc ñaây ñeå xöû lyù
TSBÑ nôï vay (hoaït ñoäng cuøng coâng ty AMC) seõ ñöôïc chuyeån ñoåi, saùt nhaäp vaøo
Phoøng Quaûn lyù nôï theo moâ hình môùi. Theo ñoù, Phoøng Quaûn lyù nôï seõ taêng theâm
chöùc naêng quaûn lyù vaø xöû lyù nôï xaáu trong tröôøng hôïp coù ruûi ro xaûy ra. Ñeå coâng
taùc quaûn lyù vaø xöû lyù nôï xaáu mang laïi hieäu quaû cao, vieäc ñaøo taïo, tuyeån choïn caùn
- 67 -
boä ôû khaâu naøy phaûi laø nhöõng ngöôøi am hieåu caùc nghieäp vuï tín duïng Ngaân haøng,
am hieåu phaùp luaät, coù kinh nghieäm veà quaûn lyù vaø xöû lyù nôï chöù khoâng ñôn thuaàn
chæ coù caùc kyõ naêng nhö Phoøng Quaûn lyù nôï hieän taïi laø quaûn lyù hoà sô vaø thu nôï
khaùch haøng.
Song song ñoù, ñeå ñaùp öùng yeâu caàu hoäi nhaäp, coâng taùc ñaøo taïo caùn boä caàn
ñöôïc Ngaân haøng quan taâm töø khaâu tuyeån choïn, ñaøo taïo cho nhöõng caùn boä môùi
ñeán vieäc ñaøo taïo, naâng cao nghieäp vuï cho nhöõng caùn boä laâu naêm. Ngaân haøng
cuõng neân toå chöùc Hoäi nghò thöôøng nieân haøng naêm veà coâng taùc phaùp cheá vaø xöû lyù
nôï trong toaøn ngaønh ñeå caùn boä laøm coâng taùc coâng nôï trao ñoåi vaø hoïc taäp kinh
nghieäm, nghieäp vuï..
3.2 Moät soá kieán nghò
3.2.1 Hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp lyù veà xöû lyù nôï xaáu cho caùc NHTM ñaûm
baûo cho vieäc mua baùn nôï ñöôïc dieãn ra nhanh choùng, thuaän lôïi
Trong quaù trình xöû lyù nôï toàn ñoïng ñeå thuùc ñaåy coå phaàn hoùa vaø hoäi nhaäp kinh
teá quoác teá, caùc NHTMNN noùi chung vaø NHNTVN noùi rieâng ñaõ gaëp phaûi nhieàu
khoù khaên laøm keùo daøi thôøi gian xöû lyù nôï. Moät trong nhöõng vöôùng maéc ñoù laø moâi
tröôøng phaùp lyù veà xöû lyù nôï chöa hoaøn thieän vaø coù nhieàu ñieåm baát caäp, chöa hôïp
lyù caàn söûa ñoåi, hoaøn thieän. Cuï theå:
3.2.1.1 Cô cheá xöû lyù TSBÑ ñeå thu hoài nôï vay
Theo ñieàu 4.3 Nghò ñònh 178 cuûa Chính phuû, caùc TCTD ñöôïc quyeàn xöû lyù
TSBÑ tieàn vay ñeå thu hoài nôï khi khaùch haøng vay (hoaëc beân baûo laõnh) khoâng
thöïc hieän hoaëc thöïc hieän khoâng ñuùng nghóa vuï traû nôï ñaõ cam keát. Tuy nhieân,
nghò ñònh naøy khoâng ñeà caäp cuï theå ñeán thaåm quyeàn phaùt maõi taøi saûn cuûa TCTD.
Ngoaøi ra, theo thoâng tö lieân tòch soá 03/2001/TTLT/NHNN-BTP-BCA-BTC-
TCÑC ngaøy 23/04/2001 cuûa NHNN - Boä tö phaùp - Boä Coâng an - Boä taøi chính -
- 68 -
Toång cuïc ñòa chính höôùng daãn vieäc xöû lyù TSBÑ tieàn vay ñeå thu hoài nôï (goïi taét laø
Thoâng tö 03) laïi khoâng cho pheùp caùc TCTD ñöôïc chuû ñoäng xöû lyù TSBÑ laø quyeàn
söû duïng ñaát maø phaûi xin yù kieán UBND caáp huyeän (ñoái vôùi khaùch haøng vay laø hoä
gia ñình, caù nhaân), caáp tænh (ñoái vôùi khaùch haøng vay laø toå chöùc) vaø thôøi gian chôø
phaûn hoài yù kieán laø 15 ngaøy, chöa keå TCTD phaûi tieán haønh haøng loaït caùc thuû tuïc
khaùc môùi coù theå ñöa taøi saûn ra phaùt maõi.
Trong thöïc teá, khi xöû lyù TSBÑ, vieäc baùn taøi saûn khoâng phaûi moät mình Ngaân
haøng töï quyeát ñònh maø phaûi thoâng qua caùc cô quan chöùc naêng coù lieân quan,
chaúng haïn nhö muoán phaùt maõi taøi saûn cuûa DNNN phaûi coù söï ñoàng yù cuûa Cuïc
quaûn lyù voán, Boä chuû quaûn, chính quyeàn ñòa phöông. Trong moät soá tröôøng hôïp,
Ngaân haøng phaûi thoâng qua caùc cô quan baûo veä phaùp luaät hoaëc tieán haønh toá tuïng
taïi Toøa aùn ñeå ñöôïc quyeàn phaùt maõi taøi saûn vì coù khaùch haøng khoâng chòu baøn giao
taøi saûn hoaëc tìm caùch thoaùi thoaùt, laãn traùnh nghóa vuï traû nôï… cho Ngaân haøng.
Vieäc xöû lyù TSBÑ taïi ñòa phöông khaùc ñòa baøn hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng coøn khoù
khaên hôn vì chính quyeàn ñòa phöông thöôøng coù yù kieán chæ ñaïo giaûi quyeát theo
höôùng coù lôïi cho khaùch nôï thuoäc ñòa phöông (nhaát laø caùc DNNN thuoäc ñòa
phöông) laøm cho vieäc ñöa taøi saûn ra phaùt maõi thu hoài nôï cuûa Ngaân haøng gaàn nhö
baát khaû thi.
Toùm laïi, maëc duø coù nhieàu vaên baûn höôùng daãn vieäc giao dòch theá chaáp, xöû lyù
TSBÑ nhöng caùc vaên baûn chöa saùt vôùi thöïc teá, khoù thöïc thi, hieäu quaû thu hoài nôï
thaáp, ñaëc bieät ñoái vôùi TSBÑ laø quyeàn söû duïng ñaát. Vì vaäy, Nhaø nöôùc caàn ñieàu
chænh chính saùch phaùp luaät lieân quan, cho pheùp Ngaân haøng coù nhieàu quyeàn haïn
cuï theå hôn trong xöû lyù TSBÑ. Khi ñoù, vieäc xöû lyù TSBÑ seõ deã daøng vaø thuaän lôïi,
ñaëc bieät ñoái vôùi TSBÑ laø baát ñoäng saûn seõ coù tính thanh khoaûn cao hôn vaø ñoùng
goùp nhieàu hôn vaøo quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Nhaø nöôùc cuõng neân söûa
- 69 -
ñoåi Nghò ñònh 178 theo höôùng taêng theâm quyeàn haïn cho Ngaân haøng, cho pheùp
Ngaân haøng töï baùn TSBÑ. Vaên baûn höôùng daãn xöû lyù TSBÑ phaûi ñöôïc soaïn thaûo
theo “tö duy” khi khaùch nôï khoâng traû ñöôïc nôï thì TSBÑ ñöôïc xem nhö thuoäc sôû
höõu Ngaân haøng, vaø Ngaân haøng coù ñöôïc ñaày ñuû quyeàn haïn ñeå xöû lyù taøi saûn, traùnh
khoûi nhöõng phieàn haø do cô quan khaùc gaây ra. Ngoaøi ra, Nhaø nöôùc caàn ban haønh
vaên baûn quy ñònh roõ caùc tröôøng hôïp xöû lyù TSBÑ laø ñaát thueâ cuûa Nhaø nöôùc, taøi
saûn thuoäc sôû höõu Nhaø nöôùc.
3.2.1.2 Vaán ñeà chuyeån nôï thaønh voán goùp lieân doanh, coå phaàn trong doanh
nghieäp coù nôï vay
Ñeå Ngaân haøng coù theå ña daïng hoùa caùc hình thöùc thu hoài nôï beân caïnh vieäc
phaùt maõi TSBÑ, Nhaø nöôùc caàn ban haønh vaên baûn cuï theå quy ñònh roõ vieäc Ngaân
haøng tham gia quaûn lyù tröïc tieáp DN coù vay nôï Ngaân haøng hoaëc khoâi phuïc hoaït
ñoäng DN ñeå kinh doanh/baùn, goùp voán lieân doanh - ñaëc bieät ñoái vôùi caùc DNNN
trong quaù trình chuyeån ñoåi, cô caáu laïi… Nhaø nöôùc neân xem xeùt ñieàu chænh giôùi
haïn tyû leä goùp voán vaøo DN theo höôùng nôùi loûng - ví duï nhö neáu giôùi haïn ôû möùc tyû
leä goùp voán toái ña laø 11% voán ñieàu leä cuûa DN thì Ngaân haøng ñöôïc tham gia quaûn
trò ñieàu haønh DN (vì theo quy ñònh cuûa Luaät DN veà coâng ty coå phaàn ñieàu naøy
khoâng thöïc hieän ñöôïc) nhaèm taïo chuû ñoäng cho caùc Ngaân haøng hôn trong vieäc ra
quyeát ñònh ñaàu tö do hieän nay chöa coù ñuû cô sôû phaùp lyù (nhö Ngaân haøng coù ñöôïc
hoaøn toaøn naém quyeàn ñieàu haønh hoaït ñoäng DN hay khoâng vaø vieäc moät soá cô
quan chuû quaûn chöa quan taâm ñeán nôï Ngaân haøng khi thöïc hieän vieäc chuyeån ñoåi
DNNN cuõng gaây taâm lyù e ngaïi cho Ngaân haøng). Theâm vaøo ñoù, Ngaân haøng cuõng
bò haïn cheá veà tyû leä goùp voán vaøo DN (khoâng vöôït quaù 11% voán ñieàu leä DN) neân
caùc Ngaân haøng chöa maïnh daïn thöïc hieän vieäc thu nôï baèng hình thöùc naøy.
3.2.1.3 Xöû lyù nôï cuûa caùc DNNN khi coå phaàn hoùa
- 70 -
Theo quy ñònh taïi Thoâng tö 126/2004/TT-BTC veà thöïc hieän coå phaàn hoùa
DNNN thì caùc NHTM khoâng laø thaønh vieân Ban chæ ñaïo coå phaàn hoùa DN. Do ñoù,
vôùi tö caùch laø chuû nôï, caùc Ngaân haøng thieáu thoâng tin, bò ñoäng trong vieäc thu hoài
nôï. Beân caïnh ñoù, nhieàu DNNN khi tieán haønh coå phaàn hoùa ñaõ coá tình khoâng
thoâng baùo phöông aùn saép xeáp, chuyeån ñoåi DN ñeå troán traùnh traùch nhieäm traû nôï;
moät soá khoaûn nôï vay cuûa Ngaân haøng khoâng ñöôïc ñöa vaøo ñeå xaùc ñònh giaù trò DN
(nhaèm che giaáu keát quaû kinh doanh loã) neân DNNN sau khi ñöôïc CPH ñaõ khoâng
keá thöøa khoaûn nôï cuõ… Do vaäy, Nhaø nöôùc caàn quy ñònh theâm traùch nhieäm cuûa Ban
chæ ñaïo Coå phaàn hoùa DN: chaúng haïn, Ban chæ ñaïo Coå phaàn hoùa DN phaûi thoâng
baùo phöông aùn xöû lyù caùc khoaûn nôï vay ñeán Ngaân haøng tröôùc khi DN coå phaàn hoùa
vaø phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät neáu khoâng ñöa ñaày ñuû caùc khoaûn phaûi
thu, phaûi traû (nhaát laø caùc khoaûn nôï vay Ngaân haøng) vaøo giaù trò DN khi tieán haønh
xaùc ñònh giaù trò DN ñeå coå phaàn hoùa.
3.2.1.4 Vieäc ñònh giaù TSBÑ ñeå ñöa taøi saûn ra ñaáu giaù
Thoâng thöôøng, Ngaân haøng vaø chuû taøi saûn thoûa thuaän veà giaù baùn TSBÑ hoaëc
Ngaân haøng töï quyeát ñònh giaù baùn döïa treân giaù thaåm ñònh cuûa cô quan thaåm ñònh
giaù ñoäc laäp. Hieän nay, vieäc xaùc ñònh giaù ñang gaëp khoù khaên, nhaát laø xaùc ñònh giaù
trò taøi saûn laø quyeàn söû duïng ñaát. Do tính ñaëc thuø cuûa phaùp luaät veà ñaát ñai ôû Vieät
Nam vaø ngaønh thaåm ñònh giaù cuûa nöôùc ta môùi hình thaønh neân nghieäp vuï thaåm
ñònh chöa chuyeân nghieäp. Khi xaùc ñònh giaù taøi saûn ñeå Ngaân haøng baùn ñaáu giaù,
caùc ñôn vò thaåm ñònh thöôøng xaùc ñònh giaù taøi saûn cao hôn giaù thò tröôøng ñeå traùnh
ruûi ro nghieäp vuï, nhöng laïi ñöôïc thu nhieàu phí cao töông öùng (phí dòch vuï tính %
treân giaù trò taøi saûn thaåm ñònh). Vaø thoâng thöôøng Ngaân haøng phaûi tieáp tuïc haï giaù
nhieàu laàn (moãi laàn khoâng quaù 10%) môùi baùn ñöôïc taøi saûn neân raát maát thôøi gian.
Vôùi lyù do ñoù, Nhaø nöôùc caàn ñaët ra caùc tieâu chí ñaùnh giaù vaø coâng boá haøng naêm
- 71 -
caùc doanh nghieäp coù ñuû naêng löïc thaåm ñònh giaù; quy ñònh cuï theå hôn vieäc boài
thöôøng neáu tö vaán giaù cho khaùch haøng khoâng phuø hôïp (coù theå quy ñònh phí dòch
vuï thaåm ñònh giaù ñöôïc tính treân % giaù baùn taøi saûn). Maëêt khaùc, Nhaø nöôùc caàn sôùm
ban haønh tieâu chuaån Vieät Nam veà thaåm ñònh giaù cuõng nhö ñieàu chænh khung giaù
nhaø ñaát cho phuø hôïp vôùi giaù thò tröôøng.
3.2.1.5 Baùn ñaáu giaù taøi saûn
Theo khoaûn 1 ñieàu 2 Nghò ñònh cuûa Chính phuû soá 05/2005/NÑ-CP ngaøy
18/01/2005 veà baùn ñaáu giaù taøi saûn (goïi taét laø Nghò ñònh 05) thì soá ngöôøi toái thieåu
tham gia moät cuoäc baùn ñaáu giaù taøi saûn phaûi coù töø hai ngöôøi trôû leân. Tuy nhieân,
cuõng taïi Nghò ñònh naøy ôû khoaûn 1 ñieàu 19 cho pheùp ngöôøi baùn ñaáu giaù taøi saûn
ñöôïc tieáp tuïc toå chöùc cuoäc baùn ñaáu giaù vaø baùn taøi saûn cho ngöôøi mua trong
tröôøng hôïp ñaõ heát thôøi haïn ñaêng kyù tham gia ñaáu giaù taøi saûn maø chæ coù moät ngöôøi
ñaêng kyù mua taøi saûn baùn ñaáu giaù vaø traû giaù ít nhaát baèng giaù khôûi ñieåm, vôùi ñieàu
kieän ngöôøi coù taøi saûn baùn ñaáu giaù ñoàng yù.
Khaùch nôï vôùi muïc ñích muoán traû ñöôïc nhieàu nôï neân thöôøng ñeà nghò Ngaân
haøng ñöa taøi saûn ra baùn ñaáu giaù vôùi giaù cao hôn so vôùi giaù thò tröôøng neân khoâng
haáp daãn ngöôøi mua vaø thoâng thöôøng Ngaân haøng phaûi giaûm giaù môùi coù khaùch
haøng ñaêng kyù. Hôn nöõa, neáu quy ñònh phaûi coù töø hai khaùch haøng trôû leân thì ngöôøi
coù yù ñònh mua taøi saûn coù theå “laùch luaät” baèng caùch nhôø ngöôøi khaùc ñaêng kyù ñaáu
giaù cho ñuû hai khaùch haøng. Ñieàu naøy cho thaáy quy ñònh naøy khoâng coù yù nghóa
thöïc thi phaùp luaät vaø chæ taïo ñieàu kieän cho khaùch nôï thoaùi thoaùt nghóa vuï traû nôï.
Do ñoù, khoaûn 1 ñieàu 2 cuûa Nghò ñònh 05 caàn söûa ñoåi theo höôùng “neáu heát thôøi
haïn ñaêng kyù tham gia ñaáu giaù maø chæ coù moät khaùch haøng ñaêng kyù mua taøi saûn
hôïp leä thì taøi saûn ñöôïc baùn tröïc tieáp cho ngöôøi ñoù vôùi giaù baùn ít nhaát baèng giaù
khôûi ñieåm”.
- 72 -
3.2.1.6 Vieäc nhaän taøi saûn töø cô quan Thi haønh aùn ñeå tröø nôï vay
Theo phaùp leänh thi haønh aùn daân söï naêm 2004, Phoøng Thi haønh aùn sau 2 laàn
giaûm giaù khôûi ñieåm baùn ñaáu giaù taøi saûn maø vaãn khoâng baùn ñöôïc taøi saûn thì taøi
saûn seõ ñöôïc giao cho Ngaân haøng ñeå tröø nôï, giaù caán tröø nôï laø giaù baùn ñaáu giaù
khoâng thaønh cuûa laàn giaûm giaù thöù 2. Ñieàu naøy coù ñieåm baát caäp laø giaù xaùc ñònh
ban ñaàu (do hoäi ñoàng ñònh giaù cuûa Phoøng Thi haønh aùn laäp) coù theå quaù cao, neân
sau 2 laàn giaûm, giaù vaãn coøn cao (theo thoâng leä hieän nay moãi laàn giaûm khoâng quaù
10%). Trong tröôøng hôïp naøy, Ngaân haøng seõ bò thieät haïi do giaù caán tröø nôï cao hôn
giaù trò thöïc teá cuûa taøi saûn. Do vaäy, khi Phoøng Thi haønh aùn baøn giao taøi saûn cho
Ngaân haøng ñeå tröø nôï, ñeà nghò thueâ cô quan chöùc naêng thaåm ñònh laïi giaù trò taøi
saûn theo giaù thò tröôøng vaø laáy giaù naøy laøm giaù caán tröø nôï cho Ngaân haøng.
3.2.2 Xaây döïng cô cheá, chính saùch rieâng veà xöû lyù nôï xaáu nhaèm thuùc nay
nhanh quaù trình xöû lyù nôï cuûa Ngaân haøng
3.2.2.1 Coù chính saùch rieâng veà vieäc toå chöùc ñaáu giaù baùn taøi saûn coâng khai
Theo ñieàu 34 vaø 35 Nghò ñònh soá 05 thay theá cho nghò ñònh 86/CP/1996 cuûa
Chính phuû veà baùn ñaáu giaù taøi saûn thì DN baùn ñaáu giaù phaûi ñaêng kyù kinh doanh
dòch vuï baùn ñaáu giaù taøi saûn vaø coù ít nhaát moät ñaáu giaù vieân (coù theû ñaáu giaù vieân).
Vì hoaït ñoäng xöû lyù TSBÑ cuûa Ngaân haøng laø ñeå thu hoài khoaûn nôï vay vaø Ngaân
haøng khoâng phaûi laø doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï baùn ñaáu giaù taøi saûn neân
quy ñònh naøy ñaõ gaây nhieàu khoù khaên cho Ngaân haøng. Thöïc teá, ñeå coù ñuû ñieàu
kieän baùn ñaáu giaù taøi saûn theo Nghò ñònh 05, Ngaân haøng phaûi thöïc hieän raát nhieàu
thuû tuïc, maát raát nhieàu thôøi gian nhö ñeà nghò NHNN boå sung chöùc naêng kinh
doanh dòch vuï baùn ñaáu giaù, sau ñoù ñeà nghò Boä tö phaùp caáp theû ñaáu giaù vieân vaø
cuoái cuøng laø ñaêng kyù boå sung ñieàu chænh giaáy pheùp kinh doanh taïi Sôû keá hoaïch
vaø ñaàu tö…
- 73 -
Vì vaäy, Nhaø nöôùc caàn söûa ñoåi Nghò ñònh 05 theo höôùng cho pheùp Ngaân haøng
ñöôïc pheùp baùn ñaáu giaù taøi saûn ñeå thu hoài nôï theo quy trình Nghò ñònh 05 nhöng
khoâng xem Ngaân haøng laø DN kinh doanh dòch vuï baùn ñaáu giaù maø xem vieäc xöû lyù
baùn TSBÑ gioáng nhö vieäc baùn thanh lyù taøi saûn cuûa Ngaân haøng. Theo ñoù, ngöôøi
ñieàu haønh cuoäc baùn ñaáu giaù taøi saûn (thoâng thöôøng laø thaønh vieân Ban ñieàu haønh
Ngaân haøng) khoâng caàn coù theû ñaáu giaù vieân vì hoaït ñoäng NH ñaõ ñöôïc ñieàu chænh
bôûi luaät chuyeân ngaønh vaø caùc luaät lieân quan quy ñònh raát chaët cheõ, tieâu chuaån ñeå
boå nhieäm ngöôøi ñieàu haønh Ngaân haøng cao hôn nhieàu so vôùi tieâu chuaån ñeå ñöôïc
caáp theû ñaáu giaù vieân theo Nghò ñònh 05.
3.2.2.2 Coù cô cheá ñaëc bieät trong vieäc chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát,
caùc vaán ñeà phaùt sinh trong vieäc xaùc ñònh thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát, quyeàn thueâ ñaát
Veà vieäc xaùc ñònh giaù voán quyeàn söû duïng ñaát: Theo Luaät Ñaát ñai vaø Luaät
thueá Thu nhaäp DN hieän nay thì caùc toå chöùc kinh doanh coù thu nhaäp phaùt sinh töø
vieäc chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát, quyeàn thueâ ñaát töø thôøi ñieåm 01/01/2004
trôû ñi thuoäc dieän chòu thueá thu nhaäp (töø 01/01/2004 trôû veà tröôùc thì noäp thueá
chuyeån quyeàn söû duïng ñaát). Theo ñoù, caùc TCTD khi xöû lyù TSBÑ laø quyeàn söû
duïng ñaát phaûi keâ khai noäp thueá thu nhaäp töø vieäc chuyeån quyeàn söû duïng ñaát ñoái
vôùi töøng taøi saûn (thueá thu nhaäp töø vieäc chuyeån quyeàn söû duïng ñaát ñöôïc tính treân
phaàn cheânh leäch giöõa doanh thu vaø chi phí chuyeån quyeàn söû duïng ñaát bao goàm
giaù voán cuûa ñaát chuyeån quyeàn vaø caùc chi phí khaùc lieân quan). Vieäc xaùc ñònh giaù
ñaàu vaøo vaø ñaàu ra ñeå tính thueá gaëp raát nhieàu khoù khaên: trong tröôøng hôïp giöõa
TCTD vaø khaùch nôï coù thoûa thuaän roõ raøng veà giaù chuyeån nhöôïng, giaù nhaän
gaùn/xieát nôï thì vieäc xaùc ñònh giaù voán khaù ñôn giaûn. Tuy nhieân, neáu tröôøng hôïp
TCTD vaø khaùch haøng chæ coù bieân baûn thoûa thuaän veà vieäc TCTD nhaän taøi saûn gaùn
nôï cuûa khaùch haøng (ñoåi laïi khaùch haøng coi nhö heát nghóa vuï traû nôï) maø khoâng coù
- 74 -
thoûa thuaän cuï theå veà giaù; hoaëc taøi saûn ñöôïc gaùn cho TCTD theo phaùn quyeát cuûa
toøa aùn vôùi phaùn quyeát khoâng quy ñònh cuï theå veà giaù xieát nôï hay chæ môùi ñöa ra
giaù taïm tính hoaëc giao nhieàu TSBÑ cho nhieàu khoaûn nôï; hoaëc DN giaûi theå, taøi
saûn giao cho Ngaân haøng khoâng coù giaáy tôø hôïp phaùp, chöa xaùc ñònh giaù (hoaëc chæ
laø giaáy vieát tay)… thì giaù voán cuûa ñaát chuyeån quyeàn raát khoù xaùc ñònh bôûi vì
TCTD khoâng phaûi laø moät toå chöùc kinh doanh nhaø ñaát neân khi nhaän taøi saûn gaùn
nôï, thöôøng thì TCTD khoâng tieán haønh sang teân maø chæ taïm giöõ taøi saûn chôø
chuyeån nhöôïng tieáp theo nguyeân traïng hoà sô, laøm thuû tuïc chuyeån teân treân giaáy tôø
töø khaùch nôï sang tröïc tieáp cho khaùch mua. Hieän nay, moät soá TCTD ñang keâ khai
giaù voán theo giaù nhaän gaùn nôï/xieát nôï ñöôïc ghi trong bieân baûn thoûa thuaän hay hôïp
ñoàng chuyeån nhöôïng giöõa Ngaân haøng vaø khaùch haøng (theo höôùng daãn taïi Thoâng
tö 03). Tuy nhieân, moät soá Cuïc thueá ñòa phöông khoâng chaáp thuaän caùch xaùc ñònh
naøy maø yeâu caàu caùc TCTD phaûi keâ khai theo giaù ñaát do UBND caùc ñòa phöông
coâng boá taïi thôøi ñieåm chuyeån nhöôïng. Trong moät soá tröôøng hôïp khaùc thì laïi yeâu
caàu keâ khai theo giaù maø khaùch haøng vay mua laïi töø ngöôøi baùn tröôùc ñaây. Caùc
loaïi giaù phaûi keâ khai theo yeâu caàu cuûa Cô quan thueá ñeàu cho keát quaû thueá phaûi
noäp raát cao, bôûi thoâng thöôøng TCTD phaûi maát moät khoaûng thôøi gian raát daøi môùi
xöû lyù ñöôïc TSBÑ, coù khi qua haøng chuïc naêm neân giaù caû coù söï thay ñoåi raát lôùn.
Ñieàu naøy daãn ñeán söï cheânh leäch lôùn giöõa doanh thu vaø giaù voán ñaát chuyeån
nhöôïng. Vôùi möùc thueá suaát aùp duïng tính luõy tieán nhö hieän nay, haàu heát caùc
TSBÑ sau khi baùn, soá thöïc thu thaáp hôn nhieàu so vôùi giaù trò khoaûn nôï vay. Maët
khaùc, coù moät soá tröôøng hôïp trong bieân baûn thoûa thuaän, hôïp ñoàng chuyeån nhöôïng
giöõa TCTD vaø khaùch haøng veà taøi saûn gaùn nôï, xieát nôï laø quyeàn söû duïng ñaát gaén
vôùi coâng trình kieán truùc nhöng khoâng taùch bieät rieâng veà giaù quyeàn söû duïng ñaát
vaø giaù coâng trình kieán truùc. Do vaäy, Ngaân haøng raát khoù khaên ñeå xaùc ñònh giaù voán
- 75 -
ñaát chuyeån quyeàn. Theo höôùng daãn taïi thoâng tö 128/2003/TT-BTC ngaøy
22/12/2003 cuûa BTC (höôùng daãn thöïc hieän nghò ñònh 164/2003/NÑ-CP ngaøy
22/12/2003 cuûa Chính phuû quy ñònh chi tieát thi haønh luaät thueá thu nhaäp DN) ñoái
vôùi doanh thu tính thu nhaäp chòu thueá, neáu khoâng taùch rieâng ñöôïc soá tieàn nhöôïng
baùn coâng trình kieán truùc treân ñaát thì doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá bao
goàm caû soá tieàn nhöôïng baùn coâng trình kieán truùc treân ñaát. Vieäc xaùc ñònh giaù voán
ñaát chuyeån quyeàn neân ñöôïc vaän duïng theo caùch naøy. Vì vaäy, Nhaø nöôùc caàn söûa
ñoåi, boå sung caùc vaên baûn höôùng daãn xaùc ñònh thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát theo höôùng khaéc phuïc caùc vöôùng maéc veà giaù ñaàu vaøo (giaù voán), giaù ñaàu
ra (giaù baùn) neâu treân, taïo ñieàu kieän cho cô quan thueá thoáng nhaát aùp duïng caùc chæ
tieâu trong vieäc tính thueá.
Veà chi phí chuyeån quyeàn söû duïng ñaát: trong suoát thôøi gian keå töø khi nhaän
gaùn nôï, xieát nôï ñeán khi xöû lyù ñöôïc TSBÑ, phaàn voán cuûa Ngaân haøng vaãn naèm
döôùi daïng taøi saûn (laø quyeàn söû duïng ñaát) vaø haàu nhö khoâng theå kinh doanh, khai
thaùc, söû duïng. Baûn chaát cuûa hoaït ñoäng Ngaân haøng laø ñi vay ñeå cho vay, khi tieàn
vay naèm döôùi daïng baát ñoäng saûn khoâng theå khai thaùc ñöôïc thì cuõng ñoàng nghóa
vôùi vieäc Ngaân haøng phaûi toán khoaûn chi phí voán maø toái thieåu cuõng baèng laõi suaát
huy ñoäng bình quaân. Maëc duø taïi khoaûn 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 phaàn IV muïc C, thoâng tö
128/2003/TT-BTC ngaøy 22/12/2003 cuûa BTC coù quy ñònh cuï theå caùc khoaûn muïc
chi phí ñöôïc khaáu tröø vaøo thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát khi tính thueá
thu nhaäp nhöng chöa ñeà caäp ñeán khoaûn chi phí ñaëc thuø cuûa TCTD ñoù laø chi phí
voán theo thôøi gian. Vì vaäy, Nhaø nöôùc neân cho pheùp caùc TCTD ñöôïc tính vaøo chi
phí chuyeån quyeàn söû duïng ñaát khoaûn chi phí voán ñoái vôùi soá tieàn nhaän gaùn nôï,
xieát nôï theo möùc laõi suaát huy ñoäng voán bình quaân haøng naêm.
- 76 -
Veà doanh thu ñeå tính thu nhaäp chòu thueá chuyeån quyeàn: theo höôùng daãn
taïi Thoâng tö 128 ñaõ neâu treân thì doanh thu ñeå tính thu nhaäp thueá chuyeån quyeàn
ñöôïc xaùc ñònh theo giaù thöïc teá chuyeån nhöôïng. Tuy nhieân trong moät soá tröôøng
hôïp, khi baùn taøi saûn gaùn nôï, xieát nôï laø quyeàn söû duïng ñaát, caùc taøi saûn coù giaù trò
lôùn… TCTD phaûi baùn theo phöông thöùc traû chaäm neân doanh thu tính thu nhaäp
chòu thueá chöa ñöôïc xaùc ñònh chính xaùc. Do ñoù, Nhaø nöôùc neân cho pheùp Ngaân
haøng duøng phöông phaùp chieát khaáu doøng tieàn (Discount Cash Flow – DCF) ñeå
hieän taïi hoùa doøng doanh thu trong töông lai vaø laáy ñoù laøm doanh thu tính thueá.
Moät vaán ñeà khaùc cuõng phaûi xem xeùt ñoù laø nguy cô ñaùnh thueá truøng ñoái
vôùi khoaûn thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát. Trong maáy naêm gaàn ñaây,
phaàn lôùn caùc khoaûn nôï toàn ñoïng cuûa caùc TCTD ñaõ ñöôïc xöû lyù baèng quyõ DPRR
trích laäp töø chi phí (theo quy ñònh taïi quyeát ñònh 488/2000/QÑ-NHNN5 ngaøy
27/11/2000 vaø hieän ñaõ ñöôïc thay theá bôûi quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy
22/04/2005 cuûa Thoáng ñoác NHNN). Theo ñoù, khi thu hoài ñöôïc caùc khoaûn nôï naøy
thì TCTD phaûi haïch toaùn vaøo thu nhaäp baát thöôøng (vaø khoaûn thu nhaäp naøy seõ
ñöôïc toång hôïp vaøo ñeå tính thueá thu nhaäp DN chung khi xaùc ñònh keát quaû kinh
doanh vaø laäp baùo caùo quyeát toaùn thueá cuoái naêm). Tuy nhieân, tröôùc ñoù cuõng
khoaûn thu nhaäp naøy ñaõ ñöôïc keâ khai noäp thueá thu nhaäp töø vieäc chuyeån quyeàn söû
duïng ñaát. Vì vaäy, khaû naêng ñaùnh thueá truøng laø raát coù theå.
Vieäc caùc TCTD chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát (laø TSBÑ, taøi saûn nhaän
gaùn nôï, xieát nôï) chæ laø moät bieän phaùp xöû lyù nôï ngoaøi mong muoán nhaèm muïc ñích
thu hoài nôï vay, hoaøn toaøn khoâng phaûi laø hoaït ñoäng kinh doanh baát ñoäng saûn ñeå
kieám lôøi (Khoaûn 8, Ñieàu 31 Nghò ñònh 178 cuûa Chính phuû cuõng ñaõ quy ñònh
“vieäc xöû lyù TSBÑ tieàn vay laø bieän phaùp thu hoài nôï, khoâng phaûi hoaït ñoäng kinh
doanh taøi saûn cuûa TCTD”). Theo ñoù, Chính phuû ñaõ coù coâng vaên vaø BTC cuõng ñaõ
- 77 -
coù Thoâng tö höôùng daãn mieãn thueá giaù trò gia taêng ñoái vôùi hoaït ñoäng xöû lyù TSBÑ
ñeå thu hoài nôï (TT 62/2002/TT-BTC ngaøy 18/07/2002).
Trong moät soá tröôøng hôïp cuï theå BTC cuõng ñaõ coù coâng vaên höôùng daãn khoâng
thu thueá thu nhaäp ñoái vôùi khoaûn thu töø chuyeån nhöôïng taøi saûn theá chaáp (taøi saûn
thuoäc vuï aùn EpCo - Minh Phuïng…). Xeùt veà baûn chaát kinh teá thì vieäc xöû lyù TSBÑ
ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp khaùc cuõng gioáng nhö xöû lyù TSBÑ thuoäc vuï aùn EpCo-
Minh Phuïng (ñeàu thu hoài nôï vay). Hôn nöõa, muïc ñích cuûa vieäc quy ñònh rieâng veà
thueá thu nhaäp töø chuyeån quyeàn söû duïng ñaát vôùi möùc thueá suaát luõy tieán laø nhaèm
ñieàu tieát bôùt phaàn thu nhaäp “sieâu ngaïch”, haïn cheá bôùt vieäc ñaàu cô vaø daàn bình
oån thò tröôøng nhaø ñaát. Tuy nhieân, caùc muïc tieâu treân chæ ñuùng vôùi caùc doanh
nghieäp kinh doanh trong lónh vöïc nhaø ñaát; coøn ñoái vôùi caùc TCTD, vieäc chuyeån
nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát chæ thuaàn tuùy laø moät bieän phaùp ñeå thu hoài nôï, thöôøng
thì soá tieàn thöïc thu veà thaáp hôn soá nôï vay. Theâm nöõa, coù tröôøng hôïp Ngaân haøng
baùn taøi saûn coù noäp thueá thu nhaäp chuyeån quyeàn nhöng khoaûn thu nhaäp naøy phaùt
sinh laø do caùch xaùc ñònh giaù voán, chöa ñöa ñaày ñuû caùc loaïi chi phí (nhö ñaõ neâu
treân) neân vieäc thu thueá naøy khoâng coù yù nghóa veà maët kinh teá (khoâng coù thu nhaäp
thöïc söï). Nhaø nöôùc neân xem xeùt boû quy ñònh veà vieäc thu thueá thu nhaäp töø chuyeån
quyeàn söû duïng ñaát, chuyeån quyeàn thueâ ñaát ñoái vôùi caùc TCTD. Neáu kieán nghò naøy
ñöôïc chaáp thuaän thì caùc vöôùng maéc, baát caäp neâu treân seõ ñöôïc thaùo gôõ trieät ñeå vaø
seõ giuùp cho vieäc xöû lyù TSBÑ nôï vay cuûa caùc TCTD thuaän lôïi hôn raát nhieàu, goùp
phaàn thöïc hieän thaønh coâng ñeà aùn taùi cô caáu vaø laønh maïnh hoùa tình hình taøi chính
caùc NHTMVN.
3.2.2.3 Cô cheá mua baùn nôï giöõa Ngaân haøng vaø DATC
NHNN ñaõ coù coâng vaên soá 7129/NHNN-TD ngaøy 18/08/2006 höôùng daãn vieäc
baùn nôï cuûa caùc NHTMNN cho DATC. Theo ñoù, caùc NHTMNN ñöôïc baùn caùc
- 78 -
khoaûn nôï xaáu cho DATC goàm caùc khoaûn nôï thuoäc nhoùm 3, 4, 5 phaân loaïi theo
Quyeát ñònh 493, caùc khoaûn nôï toàn ñoïng ñöôïc xöû lyù theo Quyeát ñònh 149 vaø caùc
khoaûn nôï ñaõ ñöôïc NHTM xöû lyù baèng DPRR hoaëc caùc nguoàn khaùc, hieän ñang
haïch toaùn treân taøi khoaûn ngoaïi baûng. Vieäc baùn nôï giöõa NHTMNN vôùi DATC
ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc hôïp ñoàng kyù keát giöõa hai beân. Giaù baùn caùc khoaûn
nôï do caùc beân töï quyeát ñònh vaø haïch toaùn tieàn thu ñöôïc töø baùn nôï vaø phaàn cheânh
leäch giöõa giaù baùn nôï vôùi giaù trò moùn nôï khi baùn nôï cho DATC cuõng ñöôïc quy
ñònh roõ taïi Thoâng tö soá 38/2006/TT-BTC ngaøy 10/05/2006 (thay theá thoâng tö
39/2004/TT-BTC ngaøy 11/05/2004) cuûa Boä taøi chính. Tuy nhieân, ñaây cuõng laø vaán
ñeà coù aûnh höôûng tôùi taâm lyù baùn nôï cuûa NHTM cho DATC (do giaù mua baùn chæ
theo giaù thoûa thuaän hai beân, deã daãn ñeán vieäc thoûa thuaän giaù khoâng khaùch quan).
Xeùt thaáy hình thöùc mua baùn nôï giöõa NHTM vôùi DATC nhö treân coøn ñôn giaûn vaø
mang tính truyeàn thoáng, chöa coù quy ñònh ñeå coù theå aùp duïng caùc hình thöùc mua
baùn hieän ñaïi. Vì vaäy:
(i) Nhaø nöôùc caàn coù quy ñònh cuï theå veà caùc hình thöùc mua baùn nôï phuø hôïp
vôùi ñieàu kieän cuûa thò tröôøng mua baùn nôï cuûa Vieät Nam; cuï theå NHTM vaø DATC
coù theå mua baùn nôï theo cuïm, goùi, nhoùm nôï, mua baùn theo giaù töôïng tröng, mua
baùn nôï gaén vôùi cô cheá chia seû lôïi ích… nhö kinh nghieäm caùc nöôùc Trung Quoác,
Thaùi Lan, Haøn Quoác.
(ii) Xaây döïng cô cheá taøi chính cho thò tröôøng mua baùn nôï: cho pheùp cho caùc
toå chöùc, caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc tham gia vaøo quaù trình xöû lyù caùc khoaûn nôï
toàn ñoïng. Tuy nhieân ñeå thu hoài nhanh caùc khoaûn nôï, Nhaø nöôùc caàn cho pheùp
baùn nôï theo cuïm, goùi, nhoùm nôï vôùi giaù haáp daãn (töông öùng vôùi ñoä ruûi ro) theo
phöông thöùc thoûa thuaän hoaëc ñaáu giaù.
3.2.2.4 Cô cheá ñaëc bieät ñeå Ngaân haøng hoaøn thieän thuû tuïc phaùp lyù ñoái vôùi
caùc taøi saûn theá chaáp khi baùn taøi saûn thu hoài nôï
- 79 -
Thöïc hieän ñeà aùn taùi cô caáu heä thoáng NHTM, NHNN - Boä tö phaùp ñaõ ban
haønh Thoâng tö lieân tòch soá 02/2002/TTLT/NHNN-BTP ngaøy 05/02/2002 (goïi taét
laø Thoâng tö 02) veà vieäc xöû lyù TSBÑ. Thoâng tö naøy ñaõ thöïc söï phaùt huy hieäu quaû
vaø taïo ñöôïc söï thuaän lôïi cho Ngaân haøng trong vieäc xöû lyù taøi saûn, thu hoài nôï. Tuy
nhieân, ñoái töôïng aùp duïng chæ laø caùc khoaûn nôï coøn toàn ñoïng coù dö nôï ñeán thôøi
ñieåm 31/12/2000.
Trong thôøi gian tôùi, Nhaø nöôùc caàn söûa ñoåi Thoâng tö 02 theo höôùng quy ñònh
ñoái töôïng aùp duïng laø caùc khoaûn nôï xaáu cuûa Ngaân haøng noùi chung. Theo ñoù Ngaân
haøng coù theå löïa choïn vieäc baùn taøi saûn theo Nghò ñònh 05 vôùi kieán nghò thay ñoåi
nhö treân hoaëc coù theå aùp duïng theo höôùng daãn cuûa Thoâng tö naøy. Thöù hai, Nhaø
nöôùc cuõng caàn quy ñònh cuï theå nhieäm vuï, thôøi gian thöïc hieän ñoái vôùi caùc cô quan
chöùc naêng trong vieäc hoã trôï Ngaân haøng. Cuï theå:
Veà phía chính quyeàn ñòa phöông: caàn quy ñònh roõ caáp naøo cuûa chính quyeàn ñòa
phöông coù traùch nhieäm hoã trôï Ngaân haøng ñeå hoaøn thieän hoà sô phaùp lyù taøi saûn
hoaëc höôùng daãn Ngaân haøng thöïc hieän caùc thuû tuïc phaùt maõi taøi saûn; hoaëc phoái
hôïp vôùi Toøa aùn ñeå xaùc nhaän caùc tröôøng hôïp khaùch nôï khoâng coøn, giaûi theå, maát
tích khi coù yeâu caàu cuûa Ngaân haøng ñeå Ngaân haøng coù cô sôû trình Chính phuû xoùa
nôï.
Veà phía cô quan coâng chöùng: caàn quy ñònh traùch nhieäm cuï theå cuûa phoøng coâng
chöùng nhö: quy ñònh roõ thôøi gian phuùc ñaùp baèng vaên baûn cho Ngaân haøng traû lôøi
veà hoà sô taøi saûn coù ñuû ñieàu kieän coâng chöùng hay khoâng; tröôøng hôïp chöa phaûi
neâu roõ nguyeân nhaân.
Veà phía cô quan ñaêng kyù nhaø ñaát, cô quan thueá: caàn taïo ñieàu kieän cho khaùch
haøng cuûa Ngaân haøng ñaêng kyù quyeàn sôû höõu, söû duïng taøi saûn: neáu töø choái ñaêng kyù
hoaëc ñaêng kyù chaäm treã thì phaûi neâu roõ lyù do baèng vaên baûn.
- 80 -
3.2.2.5 Cô cheá taøi chính
Thöïc teá trong coâng taùc xöû lyù thu hoài nôï cho thaáy neáu khoâng coù cô cheá taøi
chính thoâng thoaùng thì Ngaân haøng khoâng theå thu hoài nôï nhanh choùng vaø ñaït hieäu
quaû cao, ñaëc bieät laø vieäc thu nôï töø caùc nguoàn nhö: cô quan Thi haønh aùn, Hoäi
ñoàng giaûi theå vaø keå caû khaùch haøng. Nhaø nöôùc neân cho pheùp vaø khuyeán khích caùc
hoaït ñoäng thu hoài nôï ngoaøi toaø aùn (caùc NHTM coù quyeàn töï chuû, linh hoaït trong
vieäc chi hoa hoàng, moâi giôùi…).
3.2.2.6 Thuû tuïc Thi haønh aùn
Thuû tuïc Thi haønh aùn hieän nay khaù phöùc taïp, qua nhieàu giai ñoaïn töø khi TCTD
noäp ñôn xin thi haønh aùn ñeán khi nhaän taøi saûn gaùn, xieát nôï ñeå phaùt maõi.., nhieàu
nhieâu kheâ vaø maát thôøi gian. Veà vieäc chuyeån quyeàn sôû höõu, quyeàn söû duïng veà taøi
saûn cho ngöôøi mua, nhaän taøi saûn ñeå thi haønh aùn: Ñieàu 49 Phaùp leänh thi haønh aùn
daân söï coù quy ñònh “Ngöôøi mua taøi saûn, ngöôøi nhaän taøi saûn ñeå thi haønh aùn ñöôïc
phaùp luaät coâng nhaän vaø baûo veä quyeàn sôû höõu ñoái vôùi taøi saûn ñoù. Cô quan Nhaø
nöôùc coù thaåm quyeàn thöïc hieän thuû tuïc chuyeån quyeàn sôû höõu cho ngöôøi mua,
ngöôøi nhaän taøi saûn ñeå thi haønh aùn theo quy ñònh cuûa Phaùp luaät…”. Theo ñoù, cô
quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn coù traùch nhieäm thöïc hieän thuû tuïc chuyeån quyeàn
sôû höõu cho ngöôøi mua, ngöôøi nhaän taøi saûn ñeå thi haønh aùn. Nhöng trong thöïc teá,
coâng taùc naøy vaãn coøn nhieàu khoù khaên cho caû TCTD vaø ngöôøi mua taøi saûn do heä
thoáng phaùp luaät hieän haønh chöa hoaøn chænh vaø ñoàng boä - ñaëc bieät laø vaán ñeà caûi
caùch haønh chính hieän nay coøn chaäm - neân trong moät soá tröôøng hôïp, ngöôøi mua/
hay ngöôøi nhaän taøi saûn töø thi haønh aùn phaûi chôø ñôïi thôøi gian raát laâu ñeå hoaøn
thaønh thuû tuïc, daãn ñeán taâm lyù e ngaïi cuûa khaùch haøng khi mua caùc taøi saûn naøy vaø
laøm aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán hieäu quaû thi haønh aùn vaø caùc TCTD thu hoài nôï cuõng
khoù khaên. Do vaäy, Nhaø nöôùc caàn söûa ñoåi caùc vaên baûn phaùp luaät theo höôùng xaùc
- 81 -
ñònh roõ ngöôøi mua taøi saûn neáu thöïc hieän theo ñuùng thuû tuïc thì phaûi ñöôïc phaùp
luaät baûo veä toái ña. Caùc caáp chính quyeàn, cô quan lieân quan neân taïo ñieàu kieän cho
cô quan thi haønh aùn coù bieän phaùp thu ngaén thôøi gian thi haønh aùn nhaèm giuùp
TCTD thu nôï nhanh choùng. Theâm vaøo ñoù, hoaït ñoäng cuûa cô quan Thi haønh aùn taïi
moät soá ñòa phöông cuõng caàn chaán chænh laïi. Nhaø nöôùc caàn taïo ñieàu kieän veà cô sôû
vaät chaát, haønh lang phaùp lyù ñeå hoaït ñoäng thi haønh aùn ñaït hieäu quaû hôn, theå hieän
tính nghieâm minh cuûa phaùp luaät vaø ñeå cô quan Thi haønh aùn laø moät cô quan ñoäc
laäp khoâng bò chi phoái bôûi cô quan haønh chính ñòa phöông trong hoaït ñoäng nghieäp
vuï.
3.2.3 Coù chính saùch rieâng cho Coâng ty mua, baùn nôï vaø taøi saûn toàn ñoïng
cuûa Doanh nghieäp (DATC) hoaït ñoäng hieäu quaû hôn, phaùt trieån thò tröôøng
mua baùn nôï
Coâng ty mua, baùn nôï vaø taøi saûn toàn ñoïng cuûa doanh nghieäp (DATC) ñöôïc
thaønh laäp theo quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû soá 109/2003/QÑ -TTg ngaøy
05/06/2003 ñeå xöû lyù caùc khoaûn nôï vaø taøi saûn toàn ñoïng goùp phaàn laønh maïnh hoùa
tình hình taøi chính doanh nghieäp, thuùc ñaåy quaù trình saép xeáp vaø chuyeån ñoåi
DNNN (theo ñieàu 1 taïi quyeát ñònh naøy). Thöïc teá cho thaáy hoaït ñoäng cuûa DATC
thôøi gian qua chöa ñaït hieäu quaû cao do caùc cô cheá hieän haønh vaãn chöa thöïc söï
phuø hôïp.
Tröôùc heát, xeùt veà cô cheá xöû lyù nôï, caùc quy ñònh aùp duïng cho DATC khoâng
taïo quyeàn öu tieân ñaëc bieät trong vieäc tieáp caän vaø khai thaùc thoâng tin ñaùnh giaù
khoaûn nôï neân ñaõ gaây ra khoâng ít khoù khaên trong vieäc mua vaø xöû lyù nôï.
Thöù hai, theo quy ñònh hieän haønh, neáu caùc khoaûn nôï cuûa DN maø Ngaân haøng
khoâng theå xöû lyù ñöôïc thì DN coù theå thoûa thuaän vôùi Ngaân haøng ñeå chuyeån nôï
thaønh voán goùp hoaëc baùn nôï cho Coâng ty mua baùn nôï DATC theo giaù thoûa thuaän.
Tuy nhieân caùc giaûi phaùp naøy raát khoù thöïc hieän bôûi baûn thaân DN chöa coù giaûi
- 82 -
phaùp hay phöông aùn kinh doanh coù theå thuyeát phuïc ñöôïc caùc Ngaân haøng thöïc
hieän chuyeån nôï thaønh voán goùp; ñoàng thôøi, caùc Ngaân haøng cuõng bò khoáng cheá bôûi
caùc tyû leä veà an toaøn trong hoaït ñoäng Ngaân haøng vaø phaàn lôùn caùc khoaûn nôï cuûa
DN ñeàu khoù coù khaû naêng thu hoài, khoâng haáp daãn hay khoâng thuyeát phuïc ñöôïc
DATC mua baùn theo giaù thoûa thuaän. Hieän nay, xeùt veà cô cheá taïo cung caàu cho
xöû lyù nôï, cô cheá quaûn lyù taøi chính hieän haønh thì khoâng buoäc caùc DNNN coù nôï toàn
ñoïng phaûi baùn cho DATC. Vì theá neân caùc DNNN thöôøng choïn phöông aùn tieáp
tuïc treo nôï trong soå saùch keá toaùn ñeå ñaûm baûo an toaøn hôn laø baùn vôùi giaù thaáp ñeå
traùnh nhöõng phieàn toaùi phaùt sinh (nhö taâm lyù sôï traùch nhieäm, sôï ñuïng chaïm vaø
maát quyeàn lôïi…) Vaø nhö vaäy, nguoàn cung veà nôï toàn ñoïng maëc duø coù raát nhieàu
nhöng khoâng ñöôïc ñöa vaøo giao dòch mua baùn do yù chí chuû quan cuûa chính chuû
nôï.
Thöù ba, xeùt veà muïc tieâu xöû lyù nôï thì vieäc ra ñôøi DATC nhaèm xöû lyù nôï toàn
ñoïng cuûa caùc DNNN (trong ñoù coù Ngaân haøng), goùp phaàn laønh maïnh hoùa tình
hình taøi chính neân khoâng ñaët muïc tieâu lôïi nhuaän leân haøng ñaàu. Nhöng thöïc teá,
DATC phaûi haïch toaùn theo cô cheá kinh doanh neân buoäc hoï phaûi caân nhaéc löïa
choïn kyõ khi mua baùn caùc khoaûn nôï xaáu noùi chung.
Nhaèm thuùc ñaåy hoaït ñoäng cuûa DATC ñaït hieäu quaû cao hôn, vaø cuõng ñeå phaùt
trieån thò tröôøng mua baùn nôï coøn ñang trong giai ñoaïn hình thaønh sô khai, Nhaø
nöôùc neân coù nhöõng chính saùch hoã trôï cho DATC, cuï theå:
(i) Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà maâu thuaãn veà muïc tieâu hoaït ñoäng cuûa DATC
giöõa vieäc laønh maïnh hoùa tình hình taøi chính cuûa caùc DNNN, xöû lyù caùc khoaûn nôï
vôùi hoaït ñoäng kinh doanh ñeå baûo toaøn voán vaø coù lôïi nhuaän, Nhaø nöôùc caàn ñieàu
chænh Quyeát ñònh 109/2003/QÑ-TTg DATC theo höôùng chuyeån DATC thaønh moät
- 83 -
DN ñaëc bieät, hoaït ñoäng coâng ích vaø caùc khoaûn loã do mua baùn nôï seõ ñöôïc Nhaø
nöôùc buø.
(ii) Naâng cao quyeàn töï chuû hôn nöõa trong kinh doanh cho DATC: DATC
cuõng caàn taêng voán ñieàu leä vaø coù ñöôïc nhöõng cheá taøi ñaëc bieät ñeå laøm coâng cuï xöû
lyù nôï. Nhaø nöôùc neân giao voán cho DATC ñeå hoï thu hoài caùc khoaûn nôï toàn ñoïng
roài xöû lyù theo caùc quy ñònh, cô cheá ñaëc bieät nhö baøi hoïc kinh nghieäm cuûa Trung
Quoác, Thaùi Lan… Vaø nhöõng cô cheá ñaëc bieät naøy phaûi ñöôïc caùc Boä tö phaùp, Taøi
chính, Ngaân haøng Nhaø nöôùc, Toøa aùn… cuøng thoáng nhaát vôùi nhau ñeå trao cho
DATC ñuû quyeàn haïn thöïc hieän.
(iii) Nhaø nöôùc cuõng neân sôùm ban haønh vaên baûn höôùng daãn vieäc thaønh laäp
caùc coâng ty dòch vuï thu hoài nôï. Veà haønh lang phaùp lyù cho thò tröôøng mua baùn nôï,
tröôùc maét, khi thò tröôøng ñang trong giai ñoaïn hình thaønh, chæ neân xaây döïng, ban
haønh vaên baûn höôùng daãn veà mua baùn nôï. Vaên baûn caàn ñaûm baûo lôïi ích cuûa caùc
beân tham gia hoaït ñoäng mua baùn nôï nhö lôïi ích cuûa chuû nôï, khaùch nôï, caùc coâng
ty moâi giôùi, kinh doanh nôï; xaùc ñònh roõ vò trí vaø caùc quyeàn ñaëc bieät cuûa chuû nôï;
caùc öu ñaõi cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng mua baùn nôï, ví duï nhö truy caäp heä
thoáng döõ lieäu taøi chính doanh nghieäp vaø caùc TCTD…
3.2.4 Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn coù caùc bieän phaùp, ñieàu kieän raøng buoäc vaø
khuyeán khích caùc NHTM trong coâng taùc xöû lyù nôï
Ngaân haøng Nhaø nöôùc neân taïo ra cô cheá raøng buoäc vaø khuyeán khích caùc
NHTMNN nhanh choùng xöû lyù nôï vaø taøi saûn toàn ñoïng.
Veà cheá taøi, NHNN coù theå caáp voán boå sung cho caùc NHTMNN theo keát quaû
vaø hieäu quaû coâng taùc xöû lyù nôï - xeùt theo thôøi kyø haøng naêm - ñeå caùc NHTMNN
ñaåy nhanh tieán ñoä xöû lyù TSBÑ vaø caùc hình thöùc thu nôï khaùc.
Ñeå khuyeán khích caùc NHTMNN tích cöïc ñaåy nhanh coâng taùc xöû lyù nôï xaáu
toàn ñoïng, NHNN neân chuû trì toå chöùc hoïp hoäi nghò thöôøng kyø haøng naêm ñeå caùc
- 84 -
Ngaân haøng baùo caùo keát quaû xöû lyù nôï taïi Ngaân haøng mình. Vaø neáu Ngaân haøng
naøo ñaït keát quaû toát seõ ñöôïc khen thöôûng ñoàng thôøi seõ bò nhaéc nhôû, pheâ bình
trong tröôøng hôïp Ngaân haøng khoâng coù phöông aùn ñeå thuùc ñaåy vieäc xöû lyù vaø quaûn
lyù nôï xaáu phaùt sinh. Hoäi nghò cuõng laø nôi ñeå caùc Ngaân haøng coù dòp cuøng ngoài laïi
vôùi nhau ñeå trao ñoåi vaø cuøng hôïp taùc, chia seû nhöõng kinh nghieäm, ñeà xuaát nhöõng
giaûi phaùp xöû lyù cho NHNN xem xeùt nhaèm thaùo gôõ nhöõng vöôùng maéc trong vieäc
xöû lyù nôï trong töøng giai ñoaïn. Coù nhö vaäy thì coâng taùc xöû lyù nôï seõ ñöôïc thuaän lôïi
vaø ñaït hieäu quaû cao hôn.
3.2.5 Naâng cao nguoàn taùi caáp voán cho caùc NHTMNN ñeå xöû lyù nôï
Ñeå hoã trôï vieäc xöû lyù nôï xaáu cuûa caùc NHTMNN, NHNN choïn caùch tröôùc heát
laø taùi caáp voán, hoã trôï nguoàn taøi chính cho caùc Ngaân haøng trích laäp ñuû döï phoøng
ñeå coù theå buø ñaép chuyeån nhöôïng caùc khoaûn nôï xaáu cho toå chöùc xöû lyù nôï. Thôøi
gian qua, tieán trình taùi caáp voán cho caùc NH theo chöông trình taùi cô caáu NHTM
cuûa Chính phuû vaø NHNN hieän coøn raát chaäm, aûnh höôûng nhieàu ñeán tieán ñoä trieån
khai ñeà aùn xöû lyù nôï toàn ñoïng cuûa Ngaân haøng. Do ñoù, NHNN caàn hoã trôï nguoàn taøi
chính cho caùc Ngaân haøng trích laäp ñuû döï phoøng ñeå coù theå buø ñaép nhöõng toån thaát
coù theå xaûy ra khi khaùch haøng khoâng thöïc hieän nghóa vuï theo cam keát. Sau ñoù,
caùc NHTMNN seõ thöïc hieän vieäc chuyeån nhöôïng caùc khoaûn nôï xaáu cho toå chöùc
coù ñuû khaû naêng vaø quyeàn löïc xöû lyù nôï.
Cuoái cuøng, NHNN cuõng caàn ñaåy maïnh tieán ñoä coå phaàn hoùa cuûa caùc
NHTMNN ñeå taêng naêng löïc taøi chính ñeå caùc NH coù ñuû thöïc löïc trong cuoäc caïnh
tranh vôùi caùc Ngaân haøng baïn treân theá giôùi trong thôøi ñaïi toaøn caàu hoùa hieän nay.
- 85 -
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 VAØ KEÁT LUAÄN CHUNG
Trong chöông 3, toâi ñaõ ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän coâng taùc xöû lyù
nôï toàn ñoïng taïi heä thoáng Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam trong giai ñoaïn
hieän nay cuõng nhö trong töông lai khi Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam
chuyeån ñoåi moâ hình hoaït ñoäng thaønh Ngaân haøng coå phaàn, vaø trong boái caûnh taùc
ñoäng maïnh meõ töø vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO. Thoâng qua caùc giaûi phaùp vaø
kieán nghò ñeà xuaát, caùc vaán ñeà veà xöû lyù nôï toàn ñoïng ñaõ ñöôïc xaùc laäp vaø giaûi
quyeát moät caùch trieät ñeå nhö veà cô cheá quaûn lyù nôï xaáu phaùt sinh, vieäc trích laäp
quyõ döï phoøng ruûi ro cho caùc khoaûn nôï xaáu, caùc giaûi phaùp thu hoài nôï vay, coâng
taùc toå chöùc thöïc hieän, moâi tröôøng phaùp lyù veà xöû lyù nôï xaáu, cô cheá, chính saùch veà
xöû lyù nôï xaáu, chính saùch rieâng cho coâng ty mua, baùn nôï vaø taøi saûn toàn ñoïng, phaùt
trieån thò tröôøng mua, baùn nôï, ñieàu kieän raøng buoäc vaø khuyeán khích caùc Ngaân
haøng thöông maïi trong coâng taùc xöû lyù nôï, nguoàn taùi caáp voán cho caùc Ngaân haøng
thöông maïi ñeå xöû lyù nôï… Caùc giaûi phaùp vaø kieán nghò ñeà xuaát ñaõ ñi saâu vaøo giaûi
quyeát chi tieát ñoái vôùi töøng vaán ñeà guùt maéc treân cô sôû lyù luaän vaø nghieân cöùu khoa
hoïc neân coù yù nghóa thieát thöïc vaø khaû naêng aùp duïng thöïc tieãn cao.
Quaù trình nghieân cöùu luaän vaên coù nhieàu khoù khaên do coù söï thay ñoåi veà caùc
quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc, caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät coù lieân
quan, heä thoáng Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam ñang trong quaù trình chuyeån
ñoåi moâ hình hoaït ñoäng v.v.. Tuy nhieân, noäi dung cuûa luaän vaên cuõng ñaõ coá gaéng
chuyeån taûi nhöõng vaán ñeà cô baûn nhaát trong vieäc hoaøn thieän coâng taùc xöû lyù nôï toàn
ñoïng taïi heä thoáng Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam.
Do ñieàu kieän haïn heïp veà thôøi gian cuõng nhö trình ñoä coøn haïn cheá neân chaéc
chaén luaän vaên khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt nhaát ñònh. Toâi raát mong nhaän
ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp chaân tình quyù baùu cuûa taát caû caùc Quyù thaày, coâ cuøng
baïn beø vaø nhöõng ai quan taâm ñeán luaän vaên, trong moät noã löïc chung laø ñeå coâng
taùc xöû lyù nôï toàn ñoïng taïi heä thoáng Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam ngaøy caøng
hoaøn thieän vaø Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam ngaøy caøng phaùt trieån./.
- 86 -
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Tieáng Vieät
1. Baûn caùo baïch (2006), Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam.
2. Baùo caùo thöôøng nieân (2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006), NHNTVN.
3. Caùc taøi lieäu khaùc töø Internet (moät soá ñòa chæ trang web: www.sbv.gov.vn;
www.mof.gov.vn; www.ueh.edu.vn; www.kiemtoan.com.vn;
www.dantri.com; www.vneconomy.com; …)
4. Caùc vaên baûn phaùp lyù hieän haønh cuûa Nhaø nöôùc lieân quan ñeán coâng taùc xöû
lyù nôï toàn ñoïng.
5. Chuû bieân PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn (2004), Tieàn teä Ngaân haøng, Nhaø xuaát
baûn thoáng keâ.
6. Chuû bieân PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn (2004), Tín duïng Ngaân haøng, Nhaø
xuaát baûn thoáng keâ.
7. Coâng trình döï thi giaûi thöôûng “Khoa hoïc sinh vieân EUREKA” (2002-
2003), Giaûi phaùp ñaåy nhanh tieán trình xöû lyù vaø ngaên chaën nôï xaáu phaùt sinh
cuûa caùc NHTM, ÑHKT.
8. Edward.W. Reed Ph.D, Edward.K. Gill Ph.D, Ngaân haøng thöông maïi,
NXB Thoáng keâ, PGS.TS Leâ Vaên Teà vaø TS. Hoà Dieäu bieân dòch.
9. Huyønh Theá Du, Thaønh coâng vaø thaát baïi cuûa caùc moâ hình xöû lyù nôï xaáu, baøi
vieát.
10. Nguyeãn Vaên Phöông, Quyeát ñònh môùi veà baùn ñaáu giaù taøi saûn nhìn töø goùc
ñoä Ngaân haøng, baøi vieát.
- 87 -
11. Taïp chí Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam (soá 155, thaùng 06/2006).
12. Taïp chí taøi chính, Coâng ty mua baùn nôï vaø taøi saûn toàn ñoïng cuûa Doanh
nghieäp, coâng cuï xöû lyù nôï cuûa doanh nghieäp, baøi vieát.
13. Taøi lieäu Hoäi nghò sô keát coâng taùc xöû lyù nôï toàn ñoïng vaø taøi saûn baûo ñaûm
(2006), NHNTVN.
14. Taøi lieäu Hoäi nghò sô keát hoaït ñoäng kinh doanh 06 thaùng 2006, NHNTVN.
15. Thôøi baùo Kinh teá Vieät Nam (05/05/2004), Vöôùng maéc trong vaán ñeà ñònh
giaù taøi saûn, baøi vieát.
16. Ths. Traàm Xuaân Höông (06/2003), Caùc giaûi phaùp goùp phaàn xöû lyù taøi saûn
theá chaáp toàn ñoïng nhaèm thu hoài nôï cho NHTM nöôùc ta hieän nay, ÑHKT.
17. TS. Traàn Huy Hoaøng, Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng cuûa Coâng ty
Quaûn lyù nôï vaø Khai thaùc taøi saûn nhaèm khaéc phuïc ruûi ro tín duïng taïi caùc
NHTM ôû Vieät Nam, Ñeà taøi Nghieân cöùu khoa hoïc.
18. www. vneconomy.com.vn, Xöû lyù nôï xaáu Ngaân haøng: Caùch naøo?, baøi vieát.
Tieáng Anh
19. Bank and Corporate Restructuring
20. Bank for International Settlements, Basel Committee on Banking
Supervision, Part: Credit Risk.
21. Thai Asset Management Corporation Manual
- 88 -
PHUÏ LUÏC
CHÖÙC NAÊNG VAØ NHIEÄM VUÏ CUÛA CAÙC PHOØNG BAN
TRONG QUY TRÌNH CAÁP TÍN DUÏNG CUÛA NHNTVN
1. Phoøng Quan heä khaùch haøng (P.QHKH)
Chöùc naêng vaø nhieäm vuï:
(i) Tieáp thò vaø baùn saûn phaåm dòch vuï: nhö xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu, laäp keá
hoaïch baùn haøng, baùn saûn phaåm dòch vuï.
(ii) Quaûn lyù vaø phaùt trieån quan heä vôùi khaùch haøng: cuï theå hoùa vaø trieån khai caùc
bieän phaùp ñaõ xaùc ñònh; theo doõi tình hình thöïc hieän keá hoaïch; theo doõi vaø raø soaùt
thöôøng xuyeân quan heä vôùi khaùch haøng ñeå naém baét caùc cô hoäi vaø ñöa vaøo keá
hoaïch neáu phuø hôïp.
(iii) Xaây döïng vaø ñeà xuaát ñeán khaùch haøng caùc saûn phaåm, dòch vuï: sau khi khaùch
haøng chaáp thuaän söû duïng saûn phaåm dòch vuï, hoaøn taát caùc coâng vieäc lieân quan vaø
caàn coù keá hoaïch trieån khai chi tieát; xaây döïng caùc quy trình, thoûa thuaän noäi boä vaø
phoái hôïp vôùi caùc phoøng lieân quan trong quaù trình cung caáp dòch vuï; laäp vaø göûi
nhöõng taøi lieäu veà saûn phaåm dòch vuï cuï theå ñeå khaùch haøng nghieân cöùu.
(iv) Hoã trôï khaùch haøng: tieáp nhaän vaø quaûn lyù chaët cheõ nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch
haøng; tröïc tieáp hoaëc phoái hôïp vôùi caùc phoøng lieân quan ñeå giaûi quyeát yeâu caàu cuûa
khaùch haøng trong thôøi haïn nhaát ñònh.
Nhieäm vuï:
(i) Ñaïi dieän cho NHNT thöôøng xuyeân tieáp xuùc khaùch haøng ñeå tìm kieám caùc cô
hoäi kinh doanh.
(ii) Giôùi thieäu saûn phaåm dòch vuï cuûa NHNT ñeán khaùch haøng.
(iii) Ñeà xuaát caùc chính saùch khaùch haøng (saûn phaåm, keânh phaân phoái..).
- 89 -
(iv) Thoûa thuaän, ñaøm phaùn vôùi khaùch haøng trong khuoân khoå caùc ñieàu kieän ñaõ
ñöôïc caáp thaåm quyeàn pheâ duyeät.
(v) Laäp caùc ñeà xuaát tín duïng ñaày ñuû, phuø hôïp.
(vi) Chòu traùch nhieäm veà tính chính xaùc, khaùch quan vaø trung thöïc cuûa thoâng tin
treân ñeà xuaát tín duïng.
(vii) Giaùm saùt quaù trình söû duïng tín duïng cuûa khaùch haøng.
(viii) Raø soaùt thöôøng xuyeân tình hình kinh doanh cuûa khaùch haøng ñeå ñeà xuaát
chieán löôïc , keá hoaïch ñoái vôùi moãi khaùch haøng ñöôïc phaân coâng.
(ix) Tieáp nhaän vaø ñeà xuaát huôùng xöû lyù caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
(x) Hoã trôï khaùch haøng trong quaù trình giao dòch haøng ngaøy.
2. Phoøng Quaûn lyù ruûi ro (P.QLRR)
Chöùc naêng vaø nhieäm vuï:
(i) Xaây döïng chính saùch quaûn lyù ruûi ro tín duïng: ñònh kyø soaïn thaûo chính saùch ruûi
ro tín duïng ñeå Ban laõnh ñaïo quyeát ñònh; theo doõi quaù trình thöïc hieän vaø caùc
thoâng tin lieân quan ñeå thöôøng xuyeân caäp nhaät chính saùch ruûi ro; ñaùnh giaù möùc ñoä
thöïc hieän chính saùch vaø ñieàu chænh.
(ii) Giaùm saùt vaø quaûn lyù danh muïc ñaàu tö: thieát laäp nhöõng haïn möùc thaän troïng
trong ñaàu tö tín duïng.
(iii) Caäp nhaät thoâng tin thöôøng xuyeân ñeå kòp thôøi phaùt hieän ruûi ro vôùi töøng nhoùm
danh muïc.
(iv) Tröïc tieáp tham gia quy trình caáp tín duïng ñeán khaùch haøng: chòu traùch nhieäm
thaåm ñònh ruûi ro ñoái vôùi töøng khoaûn caáp tín duïng ñeán khaùch haøng; tham gia quy
trình pheâ duyeät tín duïng; tham gia vaø giaùm saùt quaù trình thöïc hieän caùc quyeát ñònh
ñaõ ñöôïc pheâ duyeät; tham gia vaø xöû lyù caùc khoaûn caáp tín duïng coù vaán ñeà.
Nhieäm vuï:
- 90 -
(i) Taïo kho döõ lieäu thoâng tin: toå chöùc thu thaäp thoâng tin vaø taïo laäp kho döõ lieäu
theo töøng lónh vöïc, nhoùm haøng, ngaønh haøng…
(ii) Thaåm ñònh ruûi ro.
(iii) Theo doõi thuû tuïc trong pheâ duyeät tín duïng.
(iv) Raø soaùt noäi dung Thoâng baùo taùc nghieäp.
(v) Kieåm tra ñieàu kieän ruùt voán.
(vi) Giaùm saùt quaù trình thöïc hieän caùc quyeát ñònh ñaõ pheâ duyeät: giaùm saùt vieäc
kieåm tra söû duïng voán vay vaø kieåm tra TSBÑ; raø soaùt noäi dung baùo caùo kieåm tra
söû duïng voán vay/ kieåm tra TSBÑ.
(vii) Xöû lyù caùc khoaûn nôï coù vaán ñeà: khi phaùt hieän daáu hieäu ruûi ro, phoái hôïp vôùi
PQHKH giaùm saùt xöû lyù ban ñaàu; yeâu caàu PQHKH thöïc hieän kieåm soaùt ñaëc bieät
ñoái vôùi khaùch haøng.
3. Phoøng Quaûn lyù nôï (P.QLN)
Muïc ñích:
(i) Chuyeân moân hoùa.
(ii) Giaûm ruûi ro taùc nghieäp.
(iii) Kieåm soaùt cheùo.
Chöùc naêng vaø nhieäm vuï:
(i) Laäp caùc baùo caùo döõ lieäu cuûa caùc taøi khoaûn vay.
(ii) Tham gia vaøo quaù trình thu nôï goác, nôï laõi cuûa caùc hôïp ñoàng tín duïng.
(iii) Tham gia goùp yù söûa ñoåi chöông trình quaûn lyù nôï vay cho phuø hôïp vôùi yeâu
caàu thöïc teá.
(iv) Thöïc hieän caùc nhieäm vuï khaùc.
Nhieäm vuï:
(i) Kieåm soaùt tuaân thuû.
- 91 -
(ii) Nhaäp döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng/giôùi haïn tín duïng/ hoà sô vay voán vaøo heä
thoáng.
(iii) Nhaän vaø löu giöõ hoà sô tín duïng goác töø phoøng Quan heä khaùch haøng vaø Phoøng
quaûn lyù ruûi ro.
(iv) Thöïc hieän caùc taùc nghieäp lieân quan ñeán vieäc ruùt voán.
Vai troø:
(i) Phoái hôïp vôùi caùn boä Quaûn lyù ruûi ro ñeå naâng cao chaát löôïng quaûn lyù ruûi ro tín
duïng.
(ii) Goùp phaàn giaûm thieåu ruûi ro taùc nghieäp (döõ lieäu saïch, tuaân thuû quy trình, haïn
cheá thoâng ñoàng giöõa caùn boä Ngaân haøng vôùi khaùch haøng).
(iii) Hoã trôï caùn boä Phoøng quan heä khaùch haøng trong vieäc theo doõi tình hình
khoaûn vay.
(iv) Nguoàn cung caáp thoâng tin chính xaùc nhaát cho quaûn lyù./.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 457871.pdf