Luận văn Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty xây dựng công trình Hà Nội

«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, nh©n viªn qu¶n lý ®éi vµ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp). HiÖn nay, t¹i C«ng ty BHXH ®­îc trÝch 20% l­¬ng c¬ b¶n trong ®ã 15% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, 5% do c«ng nh©n viªn nép (trõ vµo l­¬ng), BHYT trÝch 3% l­¬ng c¬ b¶n trong ®ã 2% tÝnh vµo chi phÝ vµ 1% do c«ng nh©n viªn nép, KPC§ trÝch 2% trªn tæng thu nhËp cña c«ng nh©n viªn vµ tÝnh hÕt vµo chi phÝ. C¸c kho¶n trÝch nµy chØ ®­îc thùc hiÖn ®èi víi c«ng nh©n viªn trong biªn chÕ. VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nµy t­¬ng tù nh­ kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Hµng th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp c¸c chi phÝ qu¶n lý vµo TK 642” chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp”. Cuèi th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ kho¶n môc chi phÝ nµy cho c¸c c«ng tr×nh, HMCT hoµn thµnh trong th¸ng theo tiªu thøc gi¸ vèn tiªu thô cña tõng c«ng tr×nh, HMCT. C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Chi phÝ QLDN ph©n bæ cho c«ng tr×nh A = Tæng chi phÝ QLDN x Gi¸ vèn tiªu thô cña c«ng tr×nh A Tæng gi¸ vèn tiªu thô = HÖ sè ph©n bæ x Gi¸ vèn tiªu thô c«ng tr×nh A VÝ dô: Sè liÖu lÊy tõ sæ c¸i TK 642 th¸ng 12 n¨m 2002, cã tæng chi phÝ QLDN ph¸t sinh trong th¸ng 12/2002 lµ: 220.349.397 ®ång. Tæng gi¸ vèn c«ng tr×nh hoµn thµnh trong th¸ng lµ: 4.685.164.880 ®ång. Do ®ã hÖ sè ph©n bæ = 220.349.397 = 0,047 4.688.419.280 Chi phÝ qu¶n lý ph©n bæ cho c«ng tr×nh C¶i t¹o ga Gi¸p B¸t lµ: 4.468.785.842 x 0,047 = 210.032.934 ®ång §èi víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c tiÕn hµnh ph©n bæ t­¬ng tù. Sau khi ph©n bæ song kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng tæng hîp gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn thµnh. B¶ng nµy ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së sæ chi tiÕt gi¸ thµnh cña c¸c c«ng tr×nh hoµn thµnh trong kú vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh. B¶ng 2.31: B¶ng tæng hîp gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p Th¸ng 12 n¨m 2002 STT Tªn c«ng tr×nh Gi¸ thµnh s¶n xuÊt trong ®ã Chi phÝ QLDN ph©n bæ Gi¸ thµnh toµn bé Chi phÝ NCTT Chi phÝ NVLTT Chi phÝ SDMTC Chi phÝ SXC S Gi¸ thµnh s¶n xuÊt 1 2 3 4 5 6 7= (3) +(4) + (5) + (6) 8 9 = (7) + (8) 1 Nhµ l­u tró §ång §¨ng 83.629.406 41.607.250 6.380.706 8.840.446 140.457.808 6.601.517 147.059.325 2 S/c ®­êng ngang V¨n §iÓn 45.406.610 21.794.960 5.588.975 6.385.085 79.175.630 3.714.946 82.890.576 3 C¶i t¹o ga Gi¸p B¸t 3.212.303.400 826.614.160 202.460.392 227.407.890 4.468.785.842 210.032.934 4.678.818.776 Céng 3.341.339.416 890.016.370 214.430.073 242.633.421 4.688.419.280 220.349.397 4.908.768.677 IV. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh theo kho¶n môc. §Ó theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng chØ dùa vµo sè tæng céng toµn c«ng ty mµ ng­êi qu¶n lý cÇn n¾m b¾t sè liÖu tõng c«ng tr×nh. H¹ch to¸n chi phÝ theo kho¶n môc cã t¸c dông to lín trong viÖc so s¸nh g÷a gi¸ thµnh thùc tÕ vµ gi¸ thµnh dù to¸n. §èi víi mäi doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p, viÖc lËp dù to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh c«ng tr×nh, HMCT lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ ®­îc lËp tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt thi c«ng. V× vËy, khi ph©n tÝch ta cã thÓ so s¸nh gi÷a gi¸ thµnh thùc tÕ vµ gi¸ thµnh dù to¸n. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch sù biÕn ®éng trong gi¸ thµnh, c¸c kho¶n môc chi phÝ gi÷a thùc tÕ víi dù to¸n, c«ng ty cã thÓ t×m ra nguyªn nh©n g©y ra l·ng phÝ, thÊt tho¸t ®Ó h¹n chÕ vµ ph¸t huy nh÷ng biÖn ph¸p tiÕt kiÖm lµm gi¶m gi¸ phÝ. Dùa vµo b¶ng tæng hîp chi phÝ ®èi chiÕu víi gi¸ dù to¸n cña tõng c«ng tr×nh, ta cã thÓ so s¸nh tõng kho¶n môc chi phÝ c«ng tr×nh vµ so s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n. Ta cã b¶ng ph©n tÝch sau: B¶ng 2.32: B¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh C«ng tr×nh: C¶i t¹o ga Gi¸p B¸t STT Kho¶n môc chi phÝ Dù to¸n Thùc tÕ Chªnh lÖch Møc Tû lÖ (%) 1 VËt liÖu 3.205.305.800 3.212.303.400 + 6.997.600 + 0,22 2 Nh©n c«ng 837.582.040 826.614.160 - 10.967.880 - 1,3 3 Sö dông m¸y 216.095.892 202.460.392 - 13.635.500 - 6,31 4 Chi phÝ chung 213.641.642 227.407.890 + 13.766.248 + 6,41 Céng 4.472.625.374 4.468.785.842 - 3.839.532 x Tõ b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy gi¸ thµnh thùc tÕ ®· gi¶m so víi gi¸ thµnh dù to¸n – 0,085% hay c«ng ty ®· tiÕt kiÖm mét kho¶n chi phÝ lµ: - 3.839.532 ®ång. §iÒu nµy s¬ bé cho thÊy c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn chóng ta cÇn ph¶i ®i s©u t×m hiÓu nh÷ng nguyªn nh©n ¶nh h­ëng ®Ó cã thÓ cè g¾ng duy tr× hay cã c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh lµ: * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: So víi dù to¸n chi phÝ NVLTT ®· t¨ng + 0,22% hay nãi c¸ch kh¸c c«ng ty ®· sö dông l·ng phÝ + 6.997.600 ®ång chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Nguyªn nh©n g©y ra sù l·ng phÝ nµy lµ. + Do c«ng ty tiÕn hµnh thu mua nguyªn vËt liÖu theo tiÕn ®é thi c«ng nªn ph¶i chÞu sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ trong kh©u lËp dù to¸n c«ng ty ®· kh«ng tÝnh tr­íc ®­îc sù t¨ng ®ét ngét cña gi¸ vËt t­. + Do c«ng t¸c b¶o qu¶n, qu¶n lý vËt liÖu kh«ng ®­îc chÆt chÏ nªn g©y nªn hiÖn t­îng nguyªn vËt liÖu bÞ thÊt tho¸t, h­ háng nhiÒu. * Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Kho¶n môc chi phÝ nµy so víi dù to¸n ®· gi¶m – 10.967.880 ®ång. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ c«ng ty ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: + N©ng cao ý thøc lao ®éng cña c«ng nh©n b»ng h×nh thøc kho¸n tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. + C«ng ty ®· chñ ®éng thuª c«ng nh©n ë ngoµi ®Ó thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc ®iÒu nµy ®· gãp phÇn lµm gi¶m c¸c chi phÝ sinh ho¹t, ®i l¹i…cña c«ng nh©n khi di chuyÓn ®Õn thi c«ng ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau ®Æc biÖt lµ c¸c ®Þa ®iÓm ë xa. + Tæ chøc qu¶n lý lao ®éng tèt. * Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Tæng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng gi¶m nhiÒu so víi dù to¸n. §¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ trªn lµ do c«ng ty ®· cè g¾ng: + N©ng cao n¨ng suÊt sö dông m¸y, sö dông mét c¸ch triÖt ®Ó m¸y mãc hiÖn cã. + Do thuª m¸y lµm gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ. * Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tõ b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy kho¶n môc chi phÝ chung ®· t¨ng so víi dù to¸n lµ + 13.766.248 ®ång. Chi phÝ chung t¨ng lªn lµ do: + C¸c chi phÝ nh­ thu dän mÆt b»ng, chi phÝ bµn giao c«ng tr×nh, c¸c chi phÝ giao dÞch, tiÕp kh¸ch …cßn nhiÒu tèn kÐm, l·ng phÝ. + Do thùc tÕ sè l­îng m¸y thi c«ng cña c«ng ty ch­a thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thùc tÕ ®ßi hái nªn chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi cßn lín. Theo ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c kho¶n môc chi phÝ cña c«ng ty th× c«ng ty ®· tiÕt kiÖm ®­îc hai kho¶n môc chi phÝ lµ : chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng nhê ®ã ®· lµm cho gi¸ thµnh c«ng tr×nh gi¶m so víi dù to¸n lµ - 24.603.380 ®ång. §iÒu nµy thÓ tr×nh ®é tæ chøc, bè trÝ lao ®éng hîp lý vµ viÖc tËn dông cã hiÖu qu¶ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã t¹i c«ng ty. Tuy nhiªn, c«ng ty ®ang cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu. ViÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n, sö dông kh«ng hîp lý nh©n tè nµy ®· lµm gi¸ thµnh c«ng tr×nh t¨ng lªn mét kho¶n lµ : + 6.997.600 ®ång. Nguyªn vËt liÖu lµ mét kho¶n chi phÝ chiÕm tû träng lín nhÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm , mét sù thay ®æi nhá trong chi phÝ nµy còng dÉn ®Õn sù thay ®æi kh¸ lín trong gi¸ thµnh. V× vËy, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña m×nh th× ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p thËt h÷u hiÖu trong qu¶n lý, sö dông vËt t­ ®Ó cã thÓ gi¶m kho¶n môc chi phÝ nµy xuèng møc tèi thiÓu. Tãm l¹i, c«ng ty ®· ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt nh­ng møc gi¶m nµy ch­a nhiÒu. Trªn thùc tÕ c«ng ty cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc h¬n n÷a chi phÝ s¶n xuÊt nÕu nh­ trong viÖc lËp dù to¸n, qu¶n lý, sö dông yÕu tè vËt t­ ®­îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ vµ c«ng ty cã thÓ h¹n chÕ ®­îc mét sè chi phÝ vÒ giao dÞch, tiÕp kh¸ch… PhÇn III Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi. I. Sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cïng víi xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau ®­îc thµnh lËp . §iÒu nµy ®· lµm cho lµm cho sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng khèc liÖt. V× vËy ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng th× ®ßi hái s¶n phÈm lµm ra cña doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ vÒ mÆt chÊt l­îng, kü thuËt tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng vµ còng ph¶i ®em l¹i lîi nhuËn tèi ®a cho doanh nghiÖp, môc tiªu lín nhÊt cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ víi mét l­îng yÕu tè ®Çu vµo nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra ®­îc kÕt qu¶ ®Çu ra tèi ®a, do vËy h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ngµy cµng trë nªn quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n cña mét doanh nghiÖp. TËp hîp chi phÝ chÝnh x¸c, tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh sÏ gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, chÝnh x¸c nh»m thu ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh x¸c kh«ng chØ lµ viÖc tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh theo ®óng gÝa trÞ thùc tÕ cña chi phÝ ë thêi ®iÓm ph¸t sinh mµ cßn ph¶i tæ chøc ghi chÐp, tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh vµ ®èi t­îng chÞu chi phÝ. TÝnh ®óng lµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ h¹ch to¸n ®óng néi dung kinh tÕ cña hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. V× vËy, ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, vËn dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hîp lý vµ gi¸ thµnh ph¶i tÝnh trªn c¬ së tËp hîp ®óng, ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ®¶m b¶o sù ph¶n ¸nh trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh c¶u th«ng tin kÕ to¸n tr¸nh hiÖn t­îng l·i gi¶, lç thËt. ChÝnh v× nh÷ng ý nghÜa, vai trß trªn mµ viÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ môc tiªu quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµ lµ mét c«ng cô ®¾c lùc cho viÖc t¨ng c­êng qu¶n trÞ trong c«ng cuéc c¹nh tranh, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. II. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi. 1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi míi ®­îc thµnh lËp trong mét kho¶ng thêi gian kh«ng l©u (10 n¨m) vµ nh÷ng ngµy ®Çu míi thµnh lËp c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Nh­ng víi chñ tr­¬ng, ®­êng lèi ®óng ®¾n cïng víi sù cè g¾ng nç lùc cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, c«ng ty ®· v­ît qua ®­îc khã kh¨n ban ®Çu, tõng b­íc ph¸t triÓn vµ ngµy cµng ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng: Doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ®­îc t¨ng lªn, ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn, chÊt l­îng lao ®éng ngµy cµng cao. Cïng víi sù tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty, bé m¸y kÕ to¸n còng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ: Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc rÊt phï hîp víi bé m¸y qu¶n lý. MÆc dï c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty t­¬ng ®èi phøc t¹p: Gåm nhiÒu phßng ban vµ nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn, mçi ®¬n vÞ l¹i lµm nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau vµ c«ng ty l¹i kinh doanh trªn nhiÒu ngµnh nghÒ (võa s¶n xuÊt, võa x©y l¾p, võa cung cÊp dÞch vô) nh­ng bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi gän nhÑ, phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ cña c«ng ty , phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc vµ tr×nh ®é kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña tõng ng­êi. Do ®ã, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®· trë thµnh bé m¸y gióp viÖc ®¾c lùc cho l·nh ®¹o c«ng ty trong c¸c quyÕt ®Þnh, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Cã thÓ nãi, trong sù ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cho ®Õn ngµy nay cã mét sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña bé m¸y kÕ to¸n. Tr×nh ®é cña c¸c kÕ to¸n viªn trong c«ng ty t­¬ng ®èi cao (84% kÕ to¸n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc). §iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cho viÖc t×m hiÓu, n¾m v÷ng vµ vËn dông c¸c v¨n b¶n, quy ®Þnh míi vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n cña Bé tµi chÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n trong c«ng ty (hiÖn nay c«ng ty ®· triÓn khai ¸p dông th«ng t­ 89/ 2002 / TT – BTC). Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc gän nhÑ, c«ng viÖc vµ tr¸ch nhiÖm ®­îc ph©n c«ng râ rµng. §iÒu nµy gióp mäi ng­êi hiÓu râ ®­îc nhiÖm vô còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña m×nh gãp phÇn n©ng cao ®­îc tÝnh tù gi¸c vµ thóc ®Èy mäi ng­êi hoµn thµnh tèt, kÞp thêi, ®Çy ®ñ mäi nhiÖm vô ®­îc giao. HiÖn nay c«ng ty ®· ¸p dông kÕ to¸n m¸y vµo c«ng t¸c kÕ to¸n (phÇn mÒm chuyªn dông do c«ng ty thuª viÕt cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c«ng ty). ViÖc ¸p dông kÕ to¸n m¸y ®· gãp phÇn lµm gi¶m bít c«ng viÖc cho c¸c phÇn hµnh, c«ng viÖc kÕ to¸n trë nªn ®¬n gi¶n h¬n vµ ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian. Ph­¬ng thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo kiÓu trùc tuyÕn nghÜa lµ tÊt c¶ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n kÓ c¶ nh©n viªn trong phßng vµ c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ë c¸c §éi, xÝ nghiÖp ®Òu d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña KÕ to¸n tr­ëng nªn c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch thèng nhÊt, chÊt l­îng c«ng t¸c cña tõng nh©n viªn ®Òu do KÕ to¸n tr­ëng ®¸nh gi¸, quyÕt ®Þnh nªn tr¸nh ®­îc hiÖn t­îng bao che lÉn nhau. §èi víi viÖc ghi chÐp sæ s¸ch: HÖ thèng sæ s¸ch cña C«ng ty ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi chÆt chÏ vµ ®Çy ®ñ. KÕ to¸n ®· ghi chÐp vµo sæ s¸ch râ rµng, chÝnh x¸c ®¶m b¶o tÝnh khíp ®óng cña sè liÖu vµ C«ng ty thùc hiÖn ®Çy ®ñ thñ tôc chøng tõ lµm c¬ së cho viÖc h¹ch to¸n. C¸c lo¹i chøng tõ kÕ to¸n ®Òu ®­îc lËp ®Çy ®ñ sè liÖu theo quy ®Þnh, ®¶m b¶o yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý. ViÖc b¶o qu¶n chøng tõ còng ®­îc thùc hiÖn rÊt tèt do c¬ së vËt chÊt ®¶m b¶o. N»m trong nh÷ng thµnh tùu chung cña c«ng t¸c kÕ to¸n, phÇn hµnh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ®· cã nh÷ng ­u ®iÓm nhÊt ®Þnh: C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t­¬ng ®èi chÆt chÏ. Tr­íc hÕt, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nªn kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh trong tõng th¸ng, quý mét c¸ch râ rµng, ®¬n gi¶n, phôc vô tèt yªu cÇu qu¶n lý vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trùc tiÕp vµo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. Nh×n chung c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra vÒ thêi gian vµ tÝnh chÝnh x¸c. 2. Nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm trªn c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Cô thÓ lµ: Thø nhÊt: ViÖc tæ chøc qu¶n lý chi phÝ ch­a ®­îc chÆt chÏ, toµn diÖn v× thÕ gi¸ thµnh ch­a ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña nã. Trong gi¸ thµnh x©y l¾p, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm mét tû träng lín v× thÕ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc h¹ gi¸ thµnh. Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty vÉn cßn mét sè v­íng m¾c do c¸c §éi tù mua mét phÇn nguyªn vËt liÖu. Thø hai: Khi h¹ch to¸n t¹m øng cho c«ng nh©n trùc tiÕp, nh©n viªn qu¶n lý kÕ to¸n h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo c¸c TK 622, 6231, 6271… vµ C«ng ty trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trong danh s¸ch quü l­¬ng cña C«ng ty vµo TK 642”chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp” lµ kh«ng ®óng. Thø ba:Toµn bé chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ë c«ng ty ®­îc tËp hîp vµo bªn Nî TK623 “Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng” nh­ng kho¶n chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi l¹i ®­îc tËp hîp vµo TK 627( 6277 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi). §©y còng lµ mét ®iÒu bÊt cËp trong viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh theo tiªu thøc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kh«ng phï hîp. Thø t­: C«ng t¸c tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ë c¸c ®éi x©y dùng hoÆc t¹i c¸c xÝ nghiÖp ch­a thËt sù hîp lý. C¸ch tÝnh l­¬ng nµy kh«ng khuyÕn khÝch nh÷ng lao ®éng cã tay nghÒ cao lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Thø n¨m: ViÖc lu©n chuyÓn chøng tõ cßn chËm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c«ng viÖc dån vµo cuèi kú g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c kÕ to¸n. Ngoµi nh÷ng tån t¹i nªu trªn c«ng ty vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò v­íng m¾c kh¸c sÏ ®­îc tr×nh bµy trong phÇn hoµn thiÖn. III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi. 1. Hoµn thiÖn viÖc h¹ch to¸n yÕu tè nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. * VÒ viÖc thu mua vËt liÖu. Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. V× vËy, qu¶n lý tèt kh©u thu mua, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. T¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi, nguån cung øng vËt liÖu chñ yÕu lµ mua ngoµi, C«ng ty cho phÐp c¸c ®éi chñ ®éng mua nguyªn vËt liÖu ®Ó phôc vô tiÕn ®é thi c«ng dùa trªn c¸c ®Þnh møc ®· ®Ò ra. ViÖc tiÕn hµnh mua nguyªn vËt liÖu theo tiÕn ®é thi c«ng còng ®ång nghÜa víi viÖc chÊp nhËn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. Trong nhiÒu tr­êng hîp sù chªnh lÖch gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu trªn thÞ tr­êng ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ rÊt cao. V× vËy viÖc mua vËt t­ ph¶i ®­îc lËp kÕ ho¹ch chÆt chÏ ®Ó ®¶m b¶o vËt t­ cung cÊp cho s¶n xuÊt kÞp thêi, tr¸nh bÞ thiÕu hôt g©y gi¸n ®o¹n cho qu¸ tr×nh thi c«ng hoÆc mua d­ thõa g©y l·ng phÝ lµm t¨ng chi phÝ vËt t­ trong kho¶n môc gi¸ thµnh. ViÖc c«ng ty giao cho c¸c ®éi chñ ®éng mua vËt t­ vµ xuÊt trùc tiÕp cho c«ng tr×nh mµ kh«ng th«ng qua viÖc kiÓm tra, kiÓm nghiÖm sÏ kh«ng thÓ ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng cña vËt t­ mua vÒ, h¬n n÷a viÖc kh«ng kiÓm nghiÖm chÊt l­îng vËt t­ còng t¹o ®iÒu kiÖn diÔn ra c¸c vi ph¹m trong qu¸ tr×nh thu mua vÇ b¶o qu¶n vËt t­. V× vËy, ®Ó gióp cho viÖc qu¶n lý vËt t­ ®­îc chÆt chÏ, gi¸m ®èc C«ng ty cïng víi phßng Kinh tÕ - kÕ ho¹ch, phßng Tµi vô cÇn bè trÝ thªm nh©n viªn th­êng xuyªn theo dâi chi phÝ vËt t­ t¹i c¸c c«ng tr×nh. Víi nh÷ng vËt liÖu chÝnh, cã gi¸ trÞ lín C«ng ty nªn cö c¸n bé cung øng ®i liªn hÖ, giao dÞch vµ ký hîp ®ång víi c¸c nhµ cung cÊp cã tÝn nhiÖm, ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ vÒ sè l­îng, ®óng vÒ chÊt l­îng cho C«ng ty khi cÇn thiÕt ë mäi lóc, mäi n¬i. * VÒ c¸c thñ tôc nhËp xuÊt kho vËt t­: HiÖn nay ë C«ng ty, víi mäi tr­êng hîp nhËp, xuÊt kho vËt t­ t¹i c«ng ty hay khi ®éi s¶n xuÊt tù mua nguyªn vËt liÖu nhËp kho t¹i c«ng tr×nh ®Òu ¸p dông nh÷ng thñ tôc nhËp, xuÊt nh­ nhau. Trong tr­êng hîp mua vËt t­ xuÊt th¼ng ra c«ng tr×nh, kÕ to¸n ®éi th­êng viÕt phiÕu nhËp kho råi sau ®ã viÕt lu«n phiÕu xuÊt kho. Nh­ vËy, viÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc nhËp, xuÊt chØ mang tÝnh h×nh thøc, phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý. C¸ch lµm nh­ trªn cña C«ng ty sÏ dÉn ®Õn hao phÝ vÒ lao ®éng kÕ to¸n, h¬n n÷a vËt liÖu mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ §éi vÉn lËp phiÕu nhËp kho, nh­ vËy ch­a ph¶n ¸nh ®óng néi dung kinh tÕ cña TK152. V× vËy, C«ng ty nªn xem xÐt ®Ó xo¸ bá h×nh thøc trªn. §Ó x¸c ®Þnh toµn bé chøng tõ gèc lµm c¨n cø ghi Nî TK 621, C«ng ty cã thÓ sö dông toµn bé ho¸ ®¬n mua hµng, biªn b¶n giao nhËn gi÷a bé phËn cung øng vµ bé phËn s¶n xuÊt. Biªn b¶n giao nhËn ®­îc lËp nh­ sau: B¶ng 3.1: Biªn b¶n giao nhËn vËt t­ Ngµy.... th¸ng... n¨m... Chóng t«i gåm: ¤ng (bµ): (ng­êi cung øng vËt t­) ¤ng (bµ): (ng­êi nhËn vËt t­) §· tiÕn hµnh bµn giao sè l­îng vËt t­ sau ®©y: STT Tªn, quy c¸ch chñng lo¹i vËt t­ §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng Ghi chó Céng §¹i diÖn bªn cung øng §¹i diÖn bªn nhËn ( ký, hä tªn) ( ký, hä tªn) Biªn b¶n ®­îc lËp t¹i chç, sau ®ã chuyÓn ho¸ ®¬n vµ biªn b¶n lªn phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. C¸ch lµm nh­ trªn gãp phÇn lµm gi¶m bít c¸c thñ tôc mang tÝnh hµnh chÝnh mµ vÉn ®¶m b¶o ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®­îc ®Çy ®ñ chi phÝ vËt liÖu cho thi c«ng mµ kh«ng cÇn c¸c phiÕu nhËp kho, xuÊt kho. *VÒ viÖc tÝnh gi¸ vËt t­. Theo quy ®Þnh hiÖn nay, trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ vËt t­ = Gi¸ mua (kh«ng cã VAT) + Chi phÝ thu mua _ ChiÕt khÊu, gi¶m gi¸ (nÕu cã) Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua ngoµi kh«ng bao gåm chi phÝ thu mua (chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì...) mµ chi phÝ thu mua l¹i ®­îc h¹ch to¸n vµo TK6277 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. ViÖc h¹ch to¸n nh­ trªn sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ vËt t­ mua vµo do ®ã trÞ gi¸ vËt t­ xuÊt dïng trong kú, tån ®Çu kú, tån cuèi kú còng sai lÖch theo. Chi phÝ vËt t­ sÏ gi¶m ®i vµ sÏ g©y nªn sù thiÕu chÝnh x¸c trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh còng nh­ viÖc ph©n tÝch c¸c kho¶n môc chi phÝ phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ. V× vËy, ®Ó cã thÓ cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c h¬n cho c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty th× khi h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu mua vµo, kÕ to¸n ph¶i tÝnh c¶ chi phÝ thu mua vµo gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu. Thùc tr¹ng KiÕn nghÞ TK 111,112,331.. TK 152,621 TK 111,112,331 TK 152,621 Mua NVL nhËp kho hoÆc Mua NVL nhËp kho xuÊt ngay cho c«ng tr×nh hoÆc xuÊt ngay cho c«ng tr×nh TK 133 ThuÕ TK 133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo GTGT ®Çu vµo ThuÕ GTGT ®Çu vµo ThuÕ GTGT TK 627 ®Çu vµo Chi phÝ thu mua NVL Chi phÝ thu mua NVL S¬ ®å 3.1: S¬ ®å h¹ch to¸n mua nguyªn vËt liÖu. * VÒ viÖc h¹ch to¸n c«ng cô dông cô Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, c¸c c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ lín sö dông cho qu¸ tr×nh thi c«ng cÇn ®­îc ph©n bæ hîp lý vµo chi phÝ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ lu«n chi phÝ c«ng cô dông cô mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung t¹i kú cã nghiÖp vô ph¸t sinh mµ kh«ng quan t©m CCDC cã gi¸ trÞ lín hay nhá. C¸ch thøc h¹ch to¸n nh­ vËy lµ ch­a hîp lý, khiÕn cho chi phÝ trong kú h¹ch to¸n cã sù biÕn ®éng bÊt th­êng nÕu c«ng cô dông cô xuÊt dïng cã gi¸ trÞ lín. Bªn c¹nh ®ã, viÖc h¹ch to¸n nh­ vËy ®· t¹o ra sù qu¶n lý láng lÎo trong viÖc b¶o qu¶n, sö dông c«ng cô dông cô. Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh, do c¸c c«ng cô dông cô ®· ph©n bæ hÕt nªn kÕ to¸n th­êng kh«ng tiÕn hµnh thu håi mÆc dï c¸c c«ng cô ®ã vÉn cßn sö dông ®­îc, ®iÒu nµy ®· g©y ra mét sù l·ng phÝ lín nhÊt lµ ®èi víi c¸c c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ lín. V× vËy, ®Ó phï hîp víi quy dÞnh hiÖn hµnh vµ ®¶m b¶o viÖc qu¶n lý chÆt chÏ, sö dông, tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ c«ng cô dông cô th× ®èi víi c¸c c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ lín nh­ m¸y hµn, m¸y têi, m¸y khoan, m¸y b¬m n­íc...c«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n bæ cho nhiÒu kú. Sè lÇn ph©n bæ tuú thuéc vµo môc ®Ých vµ thêi gian sö dông. Thùc tr¹ng KiÕn nghÞ TK 153 TK 627 TK 153 TK 627 Toµn bé gi¸ trÞ Gi¸ trÞ CCDC ph©n bæ 1 lÇn CCDC xuÊt dïng TK 142 XuÊt CCDC cã gi¸ trÞ lín ph©n bæ dÇn Ph©n bæ gi¸ vµo chi phÝ (trong 1 trÞ xuÊt dïng niªn ®é kÕ to¸n ) TK 242 XuÊt CCDC cã gi¸ trÞ lín ph©n bæ dÇn Ph©n bæ gi¸ vµo chi phÝ (trªn 1 trÞ xuÊt dïng niªn ®é kÕ to¸n) S¬ ®å 3.2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ c«ng cô dông cô xuÊt dïng. 2. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. * VÒ c¸ch tÝnh l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kho¸n ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ tiÕn hµnh chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n theo c«ng thøc. §¬n gi¸ tiÒn c«ng = Tæng sè tiÒn ®­îc thanh to¸n Tæng sè c«ng thùc hiÖn ViÖc tÝnh l­¬ng cho tõng c«ng nh©n theo ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng tÝnh ®Õn bËc thî vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng. §iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ng­êi lao ®éng giái, tay nghÒ cao ch­a ®­îc tr¶ l­¬ng thÝch ®¸ng víi tay nghÒ cña m×nh vµ kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. V× vËy, c«ng ty nªn thay ®æi c¸ch tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng t¹i c¸c tæ, ®éi, c¸ch tÝnh nh­ sau: ViÖc tÝnh l­¬ng cho tõng c«ng nh©n kh«ng chØ c¨n cø vµo sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng mµ hµng th¸ng, c¨n cø vµo tinh thÇn, th¸i ®é lµm viÖc vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc, C«ng ty tiÕn hµnh ph©n lo¹i lao ®éng thµnh c¸c lo¹i A, B, C víi hÖ sè ph©n lo¹i A = 1,2; B = 1; C = 0,8 vµ dùa vµo hÖ sè nµy cïng víi sè c«ng thùc hiÖn trong th¸ng vµ hÖ sè cÊp bËc cña tõng ng­êi ®Ó tÝnh l­¬ng. Theo c¸ch nµy tiÒn c«ng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: li= §G x Ci x Ki x Pi Trong ®ã: §G: §¬n gi¸ tiÒn c«ng L : tæng sè tiÒn ®­îc thanh to¸n trong kú Ci: Sè c«ng lµm viÖc cña c«ng nh©n thø i Ki: HÖ sè xÕp lo¹i cña c«ng nh©n thø i Pi: HÖ sè cÊp bËc cña c«ng nh©n thø i li: TiÒn c«ng cña c«ng nh©n thø i Ph©n phèi l­¬ng theo c¸ch nµy sÏ khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng nhiÖt t×nh h¬n trong c«ng viÖc vµ lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. * VÒ viÖc h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng t¹m øng cho c«ng nh©n viªn. Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh th× tÊt c¶ nh÷ng nghiÖp vô liªn quan ®Õn viÖc t¨ng, gi¶m kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn ®Òu ph¶i thùc hiÖn th«ng qua TK 334”ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”. Nh­ng t¹i C«ng ty khi quyÕt to¸n t¹m øng l­¬ng cho ng­êi lao ®éng th× kÕ to¸n ®Þnh kho¶n trùc tiÕp vµo tµi kho¶n chi phÝ nh©n c«ng. H¹ch to¸n nh­ vËy võa kh«ng phï hîp víi quy ®Þnh hiÖn hµnh võa g©y khã kh¨n trong viÖc theo dâi quü l­¬ng cña c«ng ty vµ khã kh¨n trong trong viÖc tÝnh c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng v× c¸c kho¶n nµy ®­îc trÝch trªn tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. V× vËy, khi h¹ch to¸n kho¶n môc nµy kÕ to¸n nªn h¹ch to¸n qua TK 334. Thùc tr¹ng KiÕn nghÞ TK 111, 112 TK1411 TK622, 6271,.. TK 111, 112 TK1411 TK334 T¹m øng l­¬ng QuyÕt to¸n t¹m T¹m øng l­¬ng QuyÕt to¸n t¹m cho CNV øng cho CNV cho CNV øng cho CNV S¬ ®å 3.3: S¬ ®å h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng t¹m øng cho c«ng nh©n viªn. * VÒ viÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. Theo QuyÕt ®Þnh 1864/1998/ Q§ - BTC, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 627. ViÖc trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ng­êi lao ®éng. Thùc hiªn tèt viÖc trÝch c¸c kho¶n nµy sÏ ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Tuy nhiªn, viÖc trÝch c¸c kho¶n theo l­¬ng cÇn ph¶i trÝch trªn c¬ së tiÒn l­¬ng thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc chø kh«ng chØ trÝch trªn phÇn tiÒn l­¬ng c¬ b¶n. Ngoµi ra, trªn thùc tÕ c«ng ty ®· h¹ch to¸n toµn bé nh÷ng kho¶n trÝch theo l­¬ng vµo TK642 “chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp”. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy ®· lµm cho c¬ cÊu chi phÝ thuéc chØ tiªu gi¸ thµnh bÞ sai lÖch, gi¸ thµnh kh«ng ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña nã tõ ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®é tin cËy cña th«ng tin ®­a ra. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh vµ tu«n thñ ®óng c¸c quy ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh th× c¸c kho¶n trÝch BHYT, BHXH, KPC§ cña c«ng nh©n x©y l¾p, nh©n viªn sö dông m¸y vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi ph¶i ®­îc h¹ch to¸n vµo TK627 (6271- chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi). Quy tr×nh h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Thùc tr¹ng KiÕn nghÞ TK 338 TK 642 TK 338 TK 6271 ( 3382, 3382, 3384) ( 3382, 3382, 3384) C¸c kho¶n trÝch theo Kho¶n trÝch theo l­¬ng l­¬ng cña CBCNV cña c«ng nh©n x©y l¾p, trong c«ng ty c«ng nh©n sö dông m¸y, nh©n viªn qu¶n lý ®éi TK 642 Kho¶n trÝch theo l­¬ng cña nh©n viªn QLDN S¬ ®å 3.4: S¬ ®å h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. 3. Hoµn thiÖn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. * Chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi. Cã thÓ nãi chi phÝ m¸y mãc thi c«ng lµ mét bé phËn tµi s¶n kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. ViÖc sö dông m¸y mãc thi c«ng gióp doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, ®ång thêi ®¶m b¶o chÊt l­îng còng nh­ tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh. Theo QuyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§- BTC cña Bé Tµi chÝnh th× ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p thùc hiÖn thi c«ng theo ph­¬ng thøc hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y vµ kh«ng cã ®éi m¸y thi c«ng riªng th× ®­îc h¹ch to¸n vµo TK623 “chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng”. Qua kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng nµy c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ thÊy ®­îc mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ m¸y thi c«ng víi c¸c chi phÝ kh¸c, víi viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ kh¶ n¨ng c¬ giíi ho¸ cña c«ng ty. Thùc tÕ, t¹i c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi vÉn chiÕm mét gi¸ trÞ kh¸ lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm do phÇn lín c¸c m¸y ®i thuª th­êng cã c«ng suÊt cao, gi¸ trÞ lín. Tuy nhiªn, chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi kh«ng ®­îc kÕ to¸n c«ng ty h¹ch to¸n vµo TK 623 mµ l¹i h¹ch to¸n vµo TK 627 (6277 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi). §iÒu nµy d· lµm cho c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, lµm thay ®æi c¬ cÊu chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ tõ ®ã sÏ dÉn ®Õn sù sai lÖch trong viÖc ph©n tÝch chi phÝ vµ t×m ra c¸c gi¶i ph¸p cho qu¶n lý chi phÝ – gi¸ thµnh. V× vËy, ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ - gi¸ thµnh vµ ®¶m b¶o cung cÊp nh÷ng th«ng tin x¸c thùc cho qu¶n lý, c«ng ty nªn h¹ch to¸n kho¶n chi phÝ nµy vµo TK 623 (6237 – chi phÝ dÞch vô mua ngoµi). ViÖc h¹ch to¸n ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Thùc tr¹ng KiÕn nghÞ TK111,112,331 TK627 TK111,112,331 TK 623 TËp hîp chi phÝ thuª m¸y TËp hîp chi phÝ thuª m¸y TK 133 TK 133 ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ S¬ ®å 3.5: S¬ ®å kiÕn nghÞ h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi. * VÒ viÖc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. HiÖn nay t¹i C«ng ty chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®­îc tËp hîp chung vµo TK 623 (chi tiÕt cho tõng lo¹i m¸y) råi sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ theo tiªu thøc nh©n c«ng trùc tiÕp. Tiªu thøc ph©n bæ mµ C«ng ty sö dông lµ ch­a hîp lý. Bëi v× cã nh÷ng c«ng tr×nh thi c«ng b»ng m¸y nªn chi phÝ nh©n c«ng chiÕm mét tû lÖ thÊp nh­ng còng cã c«ng tr×nh lao ®éng thñ c«ng lµ chñ yÕu. Trong tr­êng hîp nµy chi phÝ nh©n c«ng l¹i chiÕm mét tû lÖ lín. V× thÕ, nÕu ph©n bæ theo tiªu thøc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sÏ dÉn ®Õn hiÖn tr¹ng lµ cã nh÷ng c«ng tr×nh sö dông m¸y thi c«ng nhiÒu nh­ng chi phÝ sö dông m¸y l¹i ®­îc ph©n bæ Ýt vµ ng­îc l¹i. §iÒu nµy sÏ lµm cho chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh tõng c«ng tr×nh kh«ng ®­îc x¸c ®Þnh ®óng theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. V× vËy, ®Ó chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh ®­îc chÝnh x¸c vµ hîp lý, C«ng ty nªn thay ®æi tiªu thøc ph©n bæ, kh«ng sö dông chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mµ lÊy sè sè giê (ca) m¸y ho¹t ®éng lµm tiªu thøc ph©n bæ. Trªn thùc tÕ, mét chiÕc m¸y trong mét ca lµm viÖc cã thÓ tham gia 2 ®Õn 3 c«ng tr×nh kh¸c nhau hoÆc 2 ®Õn 3 hîp ®ång giao kho¸n néi bé kh¸c nhau. ChÝnh v× thÕ, C«ng ty nªn bè trÝ thªm nh©n viªn lµm nhiÖm vô theo dâi ca (giê) m¸y sö dông vµ trong phiÕu theo dâi lÞch tr×nh ho¹t ®éng cña m¸y C«ng ty nªn bæ sung thªm cét “sè giê (ca) m¸y ho¹t ®éng” ®Ó ®¶m b¶o viÖc theo dâi vµ qu¶n lý m¸y ®­îc chÆt chÏ h¬n. MÉu phiÕu ®­îc söa l¹i nh­ sau: B¶ng 3.2: C«ng ty XDCTHN PhiÕu theo dâi ho¹t ®éng m¸y thi c«ng Tªn m¸y: Th¸ng.... n¨m.... Ngµy th¸ng Ng­êi ®iÒu khiÓn §Þa ®iÓm ho¹t ®éng ( c«ng tr×nh) Sè giê (ca) ho¹t ®éng X¸c nhËn Céng Cuèi th¸ng, kÕ to¸n sÏ tæng hîp sè giê m¸y ho¹t ®éng vµ sè giê m¸y phôc vô cho tõng c«ng tr×nh, sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho c¸c c«ng tr×nh theo sè giê (ca) m¸y ho¹t ®éng. Theo c¸ch nµy, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh ®­îc tÝnh nh­ sau: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng A ph©n bæ cho c«ng tr×nh i = Tæng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng A x Sè giê m¸y thi c«ng A phôc vô c«ng tr×nh i Tæng sè giê m¸y thi c«ng A ho¹t ®éng trong th¸ng Víi c¸ch ph©n bæ nµy, c«ng tr×nh nµo th× c«ng tr×nh nµo sö dông nhiÒu ca (giê) m¸y th× sÏ ph¶i chÞu nhiÒu chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Nh­ thÕ viÖc ph©n bæ sÏ hîp lý h¬n vµ ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ chi phÝ ph¸t sinh. 4.Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh. * VÒ viÖc trÝch khÊu hao TSC§. HiÖn nay, C«ng ty ®ang thùc hiÖn viÖc trÝch khÊu hao TSC§ theo th¸ng. ViÖc tÝnh khÊu hao TSC§ theo th¸ng ®· phÇn nµo ph¶n ¸nh ®­îc thùc tÕ vËn ®éng cña tµi s¶n trong C«ng ty. Tuy nhiªn, t¹i C«ng ty viÖc trÝch khÊu hao TSC§ tÝnh vµo chi phÝ kh«ng ph¶i th¸ng nµo còng ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ. Cô thÓ lµ trong nh÷ng th¸ng mµ c«ng viÖc Ýt hoÆc chi phÝ ph¸t sinh qu¸ lín, doanh thu kh«ng thÓ bï ®¾p th× C«ng ty th­êng gi¶m chi phÝ b»ng c¸ch kh«ng trÝch khÊu hao TSC§ cho th¸ng ®ã (trong n¨m 2002 võa qua ®· cã tíi 2 th¸ng c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh trÝch khÊu hao TSC§). C¸ch lµm nµy, tr­íc hÕt lµm ¶nh h­ëng tíi kÕ ho¹ch thu håi vèn ®Çu t­ ®èi víi TSC§ tõ ®ã ¶nh h­ëng tíi kÕ ho¹ch ®Çu t­, s¾m míi TSC§. Vµ ®Æc biÖt, lµm nh­ vËy ®· lµm cho chi phÝ kh«ng ®­îc h¹ch to¸n chÝnh x¸c, g©y nªn hiÖn t­îng l·i gi¶, lç thËt, lµm cho th«ng tin kÕ to¸n bÞ sai lÖch, kh«ng cßn ph¶n ¸nh trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty. Vµ tõ ®©y sÏ kÐo theo lµm sai lÖch hµng lo¹t c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ kh¸c. V× vËy, hµng th¸ng C«ng ty nªn tiÕn hµnh trÝch ®Çy ®ñ khÊu hao TSC§ cho c¸c ®èi t­îng sö dông. Mét h¹n chÕ trong viÖc h¹ch to¸n khÊu hao TSC§ t¹i c«ng ty n÷a lµ khi khÊu hao TSC§, m¸y thi c«ng c«ng ty kh«ng sö dông TK 009 – nguån vèn khÊu hao, do ®ã c«ng ty kh«ng thÓ theo dâi mét c¸ch chÆt chÏ ®­îc nguån h×nh thµnh vµ sö dông nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§ hay ®Ó nép cÊp trªn. V× thÕ, c«ng ty nªn më thªm TK 009 ®Ó theo dâi nguån vèn khÊu hao cña c«ng ty khi tiÕn hµnh trÝch khÊu hao cho TSC§, m¸y thi c«ng. KÕt cÊu cña TK 009 nh­ sau: Bªn Nî: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm t¨ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n. Bªn Cã: ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm t¨ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n (nép cÊp trªn, cho vay, ®Çu t­, mua s¾m TSC§…) D­ Nî: vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cßn trong doanh nghiÖp. * TrÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§. T¹i c«ng ty m¸y mãc sö dông th­êng cã dung tÝch vµ khèi l­îng lín nh­ m¸y trén bª t«ng, m¸y ®Çm, m¸y xóc, cÇn cÈu…ThÕ nh­ng do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng lµ cã mÆt b»ng s¶n xuÊt kh«ng æn ®Þnh, tr¶i réng vµ ph©n t¸n nªn toµn bé lùc l­îng lao ®éng , m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt t­ kü thuËt ph¶i di c­ theo c«ng tr×nh. MÆt kh¸c, thi c«ng x©y dùng lµ c«ng t¸c chñ yÕu n»m ë ngoµi trêi, chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu nªn rÊt dÔ bÞ h­ háng. V× vËy c«ng ty ph¶i th­êng xuyªn b¶o d­ìng, tu söa vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ kü thuËt sao cho ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña s¶n xuÊt. Nh­ng trªn thùc tÕ, c«ng ty kh«ng tiÕn hµnh trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, mµ th¸ng nµo cã nghiÖp vô ph¸t sinh th× kho¶n chi phÝ nµy ®­îc tÝnh lu«n vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña th¸ng ®ã. §iÒu nµy lµ kh«ng hîp lý v× mét chi phÝ bá ra cã t¸c dông trong nhiÒu kú nh­ng chi phÝ chØ ®­îc tÝnh trong mét kú. Do vËy, C«ng ty nªn cã kÕ ho¹ch trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¶m b¶o cho chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng t¨ng ®ét biÕn trong kú khi ph¸t sinh kho¶n chi phÝ nµy. §Ó trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ th× cuèi mçi n¨m c«ng ty cÇn xem xÐt t×nh h×nh, kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña TSC§ hiÖn cã tõ ®ã lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a lín TSC§ cho c¶ n¨m b»ng c¸ch ®Ò ra mét tû lÖ trÝch ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n. Dùa vµo kÕ ho¹ch chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ trong n¨m, kÕ to¸n tÝnh vµ trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ theo th¸ng vµ ph©n bæ ®Òu cho c¸c c«ng tr×nh. Møc trÝch trong th¸ng ®­îc tÝnh nh­ sau: Sè chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ trÝch trong th¸ng = Nguyªn gi¸ TSC§ x Tû lÖ trÝch n¨m 12 Sau khi ®· tÝnh sè chi phÝ söa ch÷a lín trong th¸ng cña tõng TSC§, kÕ to¸n lËp b¶ng trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§. B¶ng nµy cã mÉu nh­ sau: B¶ng 3.3 b¶ng trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ Th¸ng.... n¨m.... STT Tªn TSC§ Nguyªn gi¸ Tû lÖ trÝch Møc trÝch Trong ®ã chia ra TK 623 TK 627 – chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh TK 642 Céng Quy tr×nh h¹ch to¸n trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: TK111,112,331 TK 2413 TK335 TK623, 627,642 Chi phÝ thuª ngoµi söa KÕt chuyÓn gi¸ trÞ söa TrÝch tr­íc chi phÝ söa TK711 ch÷a lín TSC§ ch÷a lín TSC§ lín TSC§ theo kÕ ho¹ch KÕt chuyÓn sè trÝch thõa TK 133 ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Gi¸ trÞ SCL TSC§ lín h¬n sè ®· trÝch tr­íc Ghi chó : C«ng ty lu«n thuª ngoµi söa ch÷a lín TSC§. S¬ ®å 3.6: S¬ ®å h¹ch to¸n trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín TSC§. 5. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y l¾p, ho¹t ®éng s¶n xuÊt phô thuéc lín vµo nhiÒu yÕu tè ngo¹i c¶nh nh­ thêi tiÕt, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ giao th«ng, cÊp tho¸t n­íc…Do vËy, c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. C¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh cã thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ khi trêi m­a sÏ ph¸t sinh c«ng viÖc t¸t n­íc, vÐt bïn khi thi c«ng mãng c¸c c«ng tr×nh hoÆc cung øng vËt t­ kh«ng kÞp thêi khiÕn c«ng viÖc ph¶i ®×nh trÖ…Vµ còng cã thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan nh­ lµm sai, lµm Èu ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i. Khi ®ã chi phÝ vËt t­, nh©n c«ng vµ sö dông m¸y thi c«ng còng t¨ng lªn so víi dù to¸n. Tuy nhiªn. t¹i c«ng ty c¸c kho¶n thiÖt h¹i nµy l¹i kh«ng ®­îc theo dâi vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ. Cô thÓ, chi phÝ vËt liÖu, nh©n c«ng, sö dông m¸y cho c¸c kho¶n thiÖt h¹i vÉn ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Theo quy ®Þnh th× nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i nµy do x¶y ra bÊt th­êng, kh«ng ®­îc chÊp nhËn nªn chi phÝ cña chóng kh«ng ®­îc céng vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm mµ th­êng xem lµ kho¶n phÝ tæn thêi kú vµ tuú thuéc vµo nguyªn nh©n g©y ra ®Ó xö lý. Tr­êng hîp thiÖt h¹i do nguyªn nh©n kh¸ch quan th× nh÷ng chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó kh¾c phôc thiÖt h¹i ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 811 ”chi phÝ kh¸c”. NÕu thiÖt h¹i do nguyªn nh©n chñ quan g©y ra th× yªu cÇu c¸ nh©n lµm sai ph¶i båi th­êng vËt chÊt nh»m n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn tham gia s¶n xuÊt. Quy tr×nh h¹ch to¸n ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: TK 111,112,152,214,334… TK1381 TK811 Chi phÝ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt ThiÖt h¹i do nh÷ng nguyªn nh©n ph¶i chi ra kh¸ch quan TK 111,112,152,1388,334 ThiÖt h¹i do nguyªn nh©n chñ quan S¬ ®å 3.7: S¬ ®å kiÕn nghÞ h¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. Ngoµi ra, còng gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh trong lÜnh vùc x©y l¾p kh¸c, C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi ho¹t ®éng chñ yÕu dùa vµo nguån vay ng¾n h¹n cña ng©n hµng víi l·i suÊt 0,7% ®Õn 0,75% mét th¸ng. Trong khi ®ã, viÖc chñ ®Çu t­ thanh to¸n chËm vµ nî ®äng kÐo dµi l¹i th­êng xuyªn diÔn ra ( tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2002 c¸c kho¶n ph¶i thu cña c«ng ty lªn ®Õn 29.411.755.073 ®ång chiÕm tíi gÇn 60% tæng tµi s¶n). Nh­ vËy, tÝnh trung b×nh mçi th¸ng C«ng ty ph¶i chÞu thiÖt h¹i mét kho¶n kh«ng nhá (200 ®Õn 220 triÖu ®ång). Bªn c¹nh ®ã, viÖc kh«ng thu håi ®­îc nî cßn lµm gi¶m tèc dé quay cña vèn, gi¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §Ó gi¶m thiÖt h¹i nµy, c«ng ty nªn thµnh lËp mét bé phËn chuyªn lµm nhiÖm vô thu håi c«ng nî. Bé phËn nµy do phßng kÕ to¸n thµnh lËp vµ chØ ®¹o, cã tr¸ch nhiÖm hoµn chØnh hè s¬ ®ßi nî, hå s¬ quyÕt to¸n, thanh lý hîp ®ång kinh tÕ cña tõng c«ng tr×nh vµ th­êng xuyªn quan hÖ víi chñ ®Çu t­ ®Ó gi¶i quyÕt thanh to¸n. §©y lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. 6. Hoµn thiÖn ph­¬ng thøc giao kho¸n. ë C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi hiÖn nay thùc hiÖn ph­¬ng thøc kho¸n gän c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cho c¸c xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc. C«ng ty chØ cÊp ph¸t sè tiÒn vèn theo tû lÖ ®· quy ®Þnh, tõ sè tiÒn ®­îc cÊp ph¸t nµy c¸c ®¬n vÞ sÏ chñ ®éng mua vËt t­, thanh to¸n l­¬ng, thanh to¸n c¸c dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ®Ó trang tr¶i cho ho¹t ®éng cña m×nh. Tuy nhiªn, t¹i c«ng ty viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn theo ®óng h×nh thøc kho¸n gän. KÕ to¸n c«ng ty vÉn sö dông c¸c TK1411 vµ TK1412 ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n t¹m øng vÒ l­¬ng vµ vËt t­ mµ kh«ng sö dông TK1413. V× vËy, ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh hiÖn hµnh vµ gióp cho viÖc theo dâi viÖc giao vèn cho c¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n ®­îc râ rµng h¬n kÕ to¸n nªn sö dông TK1413 “t¹m øng chi phÝ giao kho¸n néi bé” ®Ó ph¶n ¸nh quan hÖ néi bé víi ®¬n vÞ nhËn kho¸n. Tµi kho¶n nµy ph¶i ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®¬n vÞ nhËn kho¸n. Khi sö dông TK1413 th× quy tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: TK111,112 , 1388 S¬ ®å 3.8 : H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc kho¸n gän (t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n). TK152,153, 111,112,33888 TK141 (1413) TK621, 622, 623, 627 TK1331 T¹m øng vËt t­, vèn vµ bæ sung sè thiÕu cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n QuyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Thu håi sè ®· t¹m øng lín h¬n gi¸ trÞ giao kho¸n 7. VÒ viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh. Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó biÕt nguyªn nh©n vµ nh©n tè lµm chi phÝ biÕn ®éng, ¶nh h­ëng tíi gi¸ thµnh. Tõ ®ã ng­êi sö dông th«ng tin sÏ cã quyÕt ®Þnh qu¶n lý tèi ­u h¬n. T¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi, víi mçi c«ng tr×nh C«ng ty ®Òu lËp dù to¸n vÒ c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ gi¸ thµnh. C¸c c«ng tr×nh thi c«ng th­êng cã quy m« lín, thêi gian thi c«ng kÐo dµi nhiÒu n¨m, cã khi do nhiÒu bé phËn cïng ®¶m nhiÖm. C«ng ty th­êng chØ ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ thµnh sau khi c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh. §iÒu ®ã lµm ¶nh h­ëng ®Õn yªu cÇu qu¶n lý trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng nh©n tè tiªu cùc vµ ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch cùc ®Ó lµm gi¶m gi¸ thµnh. V× vËy, C«ng ty cÇn ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh mét c¸ch th­êng xuyªn theo kú bÊt kÓ c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh hay ch­a ®Ó cã thÓ n¾m b¾t ®­îc kÞp thêi gi¸ thµnh ph¸t sinh ë tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch qu¶n lý gi¸ thµnh hîp lý h¬n. 8. Hoµn thiÖn viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ. Chøng tõ lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n qu¶n lý chi phÝ vµ ghi sæ kÕ to¸n cho nªn viÖc lu«n chuyÓn chøng tõ kÞp thêi lµ rÊt cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, t¹i c«ng ty v× nhiÒu lý do kh¸ch quan vµ chñ quan mµ chøng tõ kh«ng ®­îc tËp hîp kÞp thêi. ViÖc hoµn chøng tõ chËm tr­íc hÕt lµ do ®Þa bµn ho¹t ®éng réng, ph©n t¸n, cã nhiÒu c«ng tr×nh thi c«ng ë xa, ®iÒu kiÖn ®i l¹i khã kh¨n, chi phÝ ®i l¹i tèn kÐm. Song còng cßn do mét sè chñ c«ng tr×nh ch­a thùc sù quan t©m ®Õn sù cÇn thiÕt cña vÊn ®Ò nµy. ViÖc hoµn chøng tõ chËm dÉn ®Õn c«ng viÖc dån vµo cuèi kú vµ nhiÒu khi viÖc h¹ch to¸n ch­a ®­îc chÝnh x¸c so víi thùc tÕ vÝ dô nh­ : trªn thùc tÕ vËt t­ ®· mua vÒ, xuÊt dïng cho c«ng tr×nh nh­ng c¸c chøng tõ ch­a ®­îc tËp hîp vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó ghi sæ s¸ch lµm cho chi phÝ thùc tÕ lín h¬n nhiÒu so víi sè liÖu tËp hîp trªn sæ s¸ch. §iÒu nµy ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin cho l·nh ®¹o vµ ¶nh h­ëng phÇn nµo ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Nh­ vËy, ®Ó gi¶m t×nh tr¹ng lu«n chuyÓn chøng tõ chËm vµ gi¶m bít c«ng viÖc cho kÕ to¸n lóc cuèi kú, c«ng ty cã thÓ ®­a ra mét sè biÖn ph¸p nh­: quy ®Þnh c¸c ®éi x©y dùng ph¶i hoµn chøng tõ lÇn nµy th× míi ®­îc t¹m øng lÇn tiÕp theo, hay cã thÓ quy ®Þnh râ rµng chÕ ®é th­ëng ph¹t ®èi víi viÖc hoµn nhËp chøng tõ. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh lín th× phßng tµi vô cã thÓ trùc tiÕp cö nh©n viªn cña phßng tíi c«ng tr×nh ®Ó hç trî trong viÖc ghi chÐp, cËp nhËt sæ s¸ch chi tiÕt...Cã nh­ vËy th× míi cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc hoµn chøng tõ ®­îc kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng thêi h¹n. KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh gay g¾t, c¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng khi biÕt sö dông ®óng ®¾n, hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®¶m b¶o chÊt l­îng ®Çu ra vµ tù c©n ®èi h¹ch to¸n kinh tÕ. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy, th«ng tin kinh tÕ gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc chi phèi quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. Nh÷ng th«ng tin kinh tÕ nµy kh«ng chØ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p trùc quan c¨n cø vµo sù tån t¹i h×nh th¸i vËt chÊt mµ cßn b»ng ph­¬ng ph¸p ghi chÐp, tÝnh to¸n dùa trªn sù ph¶n ¸nh t×nh h×nh chi phÝ thùc tÕ trªn sæ s¸ch. XÐt trªn gãc ®é nµy h¹ch to¸n kÕ to¸n víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý ®· kh¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong qu¶n lý doanh nghiÖp. Trong phÇn hÖ thèng th«ng tin chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ph¶n ¸nh toµn bé c¸c yÕu tè chi phÝ ph¸t sinh thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt quy m« vµ hiÖu qu¶. Nh÷ng sè liÖu kÕ to¸n nµy lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. Nh­ vËy, cã thÓ thÊy r»ng, chÊt l­îng th«ng tin kÕ to¸n cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi tÝnh chÝnh x¸c cña nh÷ng ph¶n øng cña doanh nghiÖp ®èi víi luång th«ng tin nµy. Hoµn thiÖn kÕ to¸n nãi chung vµ phÇn hµnh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng nh»m cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c cho qu¶n lý lu«n lµ nhiÖm vô cã ý nghÜa chiÕn l­îc trong sù ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. ViÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng cÇn ph¶i x©y dùng ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh mµ cßn cÇn ph¶i ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu, chuÈn mùc vÒ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n, hÖ thèng tµi kho¶n vµ tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch, b¸o c¸o, tr×nh bÇy sè liÖu khoa häc ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý nhanh chãng, kÞp thêi vµ dÔ sö dông. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp ph¶i cã mét ®éi ngò kÕ to¸n vµ nhµ qu¶n trÞ n¾m v÷ng chÕ ®é, nguyªn t¾c cã chuyªn m«n, nghiÖp vô, cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ th­êng xuyªn cña c¸c bé phËn nh»m kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn ®Ó c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Sau 3 th¸ng thùc tËp t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi, ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n, em ®· cã c¬ héi tiÕp cËn víi thùc tÕ h¹ch to¸n t¹i doanh nghiÖp cô thÓ, vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ ë nhµ tr­êng vµ hoµn thµnh chuyªn ®Ò víi ®Ò tµi: “ Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi”. Trong chuyªn ®Ò nµy, em xin ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng nh­ng do tr×nh ®é còng nh­ nhËn thøc cña b¶n th©n cßn h¹n chÕ nªn trong bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« ®Ó luËn v¨n ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy TrÇn Quý Liªn cïng c¸c c« chó trong phßng tµi vô C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi ®· gióp em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Tµi liÖu tham kh¶o Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh VAT – Chñ biªn PGS.TS.NguyÔn V¨n C«ng – Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh 2003. Lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n – Chñ biªn TS. NguyÔn ThÞ §«ng. KÕ to¸n doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong x©y dùng – Nhµ xuÊt b¶n Lao §éng. KÕ to¸n trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt – Chñ biªn PGS.TS.V­¬ng §×nh HuÖ, TS. NguyÔn §×nh §ç Tr­êng ®¹i häc Tµi chÝnh kÕ to¸n - Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh 2003. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp x©y l¾p – Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 1999. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh – Chñ biªn PGS.TS NguyÔn Quang Quynh KÕ to¸n Anh thùc hµnh. KÕ to¸n chi phÝ (theo hÖ thèng kÕ to¸n Mü). KÕ to¸n Ph¸p. T¹p chÝ kÕ to¸n, t¹p chÝ tµi chÝnh, thêi b¸o kinh tÕ. C¸c tµi liÖu cña C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi. môc lôc Lêi nãi ®Çu. PhÇn I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p………………………………...1 I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng x©y l¾p cã ¶nh h­ëng ®Õn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1 1. §Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y l¾p 1 2.§Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt x©y l¾p 1 3. §Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n trong ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p 2 II. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 3 1. Chi phÝ s¶n xuÊt trong ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p. 3 2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm trong ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p. 6 3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 7 4. Vai trß, nhiÖm vô cña viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 8 III. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 9 1. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 9 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 10 3. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 12 IV. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p 12 1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 12 2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 14 3. H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng 15 4. H¹ch to¸n chi phÝ chung 17 5. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang 19 V. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc kho¸n gän trong x©y l¾p 21 1. H¹ch to¸n t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n 21 2. H¹ch to¸n t¹i ®¬n vÞ nhËn kho¸n 22 VI. Tæ chøc hÖ thèng sæ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 23 VII. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i mét sè n­íc trªn thÕ giíi 24 PhÇn II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 26 I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 26 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 26 2. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh 28 3. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n 30 II. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 34 1. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty 34 2. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 34 3 H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 35 III. Tæ chøc ®¸nh gi¸ thµnh phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 54 1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh 54 2. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ tÝnh gi¸ thµnh toµn bé c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn thµnh 60 IV. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh theo kho¶n môc 62 PhÇn III. Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 64 I. Sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 64 II. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 64 1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc 64 2. Nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ 66 II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty X©y dùng c«ng tr×nh Hµ Néi 67 1. Hoµn thiÖn viÖc h¹ch to¸n yÕu tè NVL, CCDC 67 2. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng.................... 70 3. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng 72 4. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh 74 5. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt 76 6. Hoµn thiÖn ph­¬ng thøc giao kho¸n 78 7.VÒ viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh 78 8. Hoµn thiÖn viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ 79 KÕt luËn. Tµi liÖu tham kh¶o