1.
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
LỜI MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ XẾP HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.
1.1 Tổng quan về hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại.1
1.1.1 Khái niệm tín dụng .1
1.1.2 Các loại hình tín dụng của ngân hàng thương mại.1
1.1.3 Rủi ro trong hoạt động tín dụng của các NHTM 3
1.2 Sự cần thiết của hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại. 4
1.2.1 Khái niệm về xếp hạng tín nhiệm. .4
1.2.2 Ý nghĩa và tác dụng của xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp5
1.2.2.1 Ý nghĩa của hệ thống xếp hạng tín nhiệm. 5
1.2.2.2 Tác dụng của hệ thống xếp hạng tín nhiệm. .5
1.2.3 Những chỉ tiêu dùng trong phân tích xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp.6
1.2.3.1 Rủi ro kinh doanh. 6
1.2.3.1.1 Các chỉ tiêu định tính phản ánh rủi ro kinh doanh6
1.2.3.1.2 Các chỉ tiêu định lượng phản ánh rủi ro kinh doanh.8
1.2.3.2 Rủi ro tài chính .8
1.2.3.2.1 Các chỉ tiêu định tính phản ánh rủi ro tài chính8
1.2.3.2.2 Các chỉ tiêu định lượng phản ánh rủi ro tài chính.8
1.2.3.2.2.1 Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lợi. .9
1.2.3.2.2.2 Nhóm chỉ tiêu về đòn bẩy tài chính 10
1.2.3.2.2.3 Nhóm chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động. 11
1.2.3.2.2.4 Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh khoản13
1.2.3.2.2.5 Nhóm chỉ tiêu thể hiện sự linh hoạt về tài chính14
1.2.3.2.2.6 Nhóm chỉ tiêu về quy mô doanh nghiệp.1 5
1.2.3.2.2.7Nhóm chỉ tiêu thể hiện chiều hướng tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận. .15
1.2.3.2.2.8 Nhóm chỉ tiêu về lưu chuyển tiền tệ .15
1.2.3.2.2.9 Nhóm chỉ tiêu về giá trị thị trường của doanh nghiệp16
1.2.3.3 Rủi ro do biến động kinh tế vĩ mô. 16
1.2.4 Các mô hình xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp .17
1.2.4.1 Mô hình Probit 17
1.2.4.2 Mô hình điểm số Z của Altman 17
1.2.4.3 Mô hình cấu trúc rủi ro tổng hợp của Merton.1 8
1.3 Kinh nghiệm của các nước trên thế giới về xếp hạng tín nhiệm doanhnghiệp 19
1.3.1 Kinh nghiệm các nước. .19
1.3.1.1 Kinh nghiệm của Moody và S&P trong xếp hạng tín nhiệm doanhnghiệp .19
1.3.1.2 Kinh nghiệm của Đức về xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp.20
1.3.1.3 Kinh nghiệm Malaysia 21
1.3.2 Một số quy định của Ủy ban Basel về hệ thống xếp hạng tín nhiệm nội bộ của các ngân hàng thương mại. 22
1.3.3 Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam trong việc nâng cao hiệu quả hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại các ngân hàng thương mại24
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1. 25
CHƯƠNG 2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH THỰC HIỆN XẾP HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1 Tổng quan về tình hình hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh .26
2.1.1 Những thuận lợi. .2 6
2.1.1.1 Tình hình phát triển kinh tế-xã hội TPHCM2 6
2.1.1.2 Tình hình huy động vốn của các NHTM tại TPHCM.27
2.1.1.3 Tình hình hoạt động tín dụng của các NHTM tại TPHCM.28
2.1.2 Những khó khăn. .2 9
2.2 Quá trình phát triển hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của các ngân hàng thương mại tại TPHCM. .30
2.2.1 Giai đoạn 1994-2000 .30
2.2.2 Giai đoạn từ năm 2000 đến nay. .30
2.3 Những ưu điểm và hạn chế trong xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của các NHTM tại TPHCM. .35
2.3.1 Những ưu điểm. 35
2.3.2 Những hạn chế. .36
VÍ DỤ 1. .39
VÍ DỤ 2. .50
2.3.3 Nguyên nhân của những hạn chế trong xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại NHTM 60
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
CHƯƠNG 3 CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HỆ THỐNG XẾP HẠNG TÍN NHIỆM DOANH NGHIỆP CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.
3.1 Những cơ sở nền tảng cho việc đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của các ngân hàng thương mại tại TPHCM. 64
3.1.1 Cơ sở pháp lý. .6 4
3.1.2 Trình độ quản lý và công nghệ của hệ thống NHTM Việt Nam đang dần được nâng cao. 65
3.1.3 Hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi phải nâng cao hiệu quả xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp tại các NHTM Việt Nam. .66
3.2 Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp của ngân hàng thương mại. 66
3.2.1 Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích. .66
3.2.1.1 Các chỉ tiêu tài chính 66
3.2.1.2 Các chỉ tiêu phi tài chính 68
3.2.1.2.1 Nhóm chỉ tiêu lưu chuyển tiền tệ .68
3.2.1.2.2 Nhóm chỉ tiêu đánh giá vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp69
3.2.1.2.3 Nhóm chỉ tiêu đánh giá mức độ rủi ro ngành70
3.2.1.2.4 Nhóm chỉ tiêu đánh giá về chất lượng quản trị điều hành71
3.2.1.2.5 Nhóm chỉ tiêu đánh giá về quan hệ với ngân hàng.73
3.2.2 Hoàn thiện hệ thống thang điểm xếp hạng 74
3.2.2.1 Về nguyên tắc chấm điểm. .74
3.2.2.2 Về số lượng các thứ hạng và mô tả đặc điểm của từng thứ hạng74
3.2.3 Hoàn thiện quy trình xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp76
3.2.4 Các giải pháp khác. 82
3.2.4.1 Xây dựng đội ngũ chuyên gia phân tích. 82
3.2.4.2 Ứng dụng công nghệ thông tin. .82
3.2.4.3 Phỏng vấn doanh nghiệp .83
3.3 Những kiến nghị đối với các đơn vị hữu quan .83
3.3.1 Kiến nghị với Bộ tài chính hoàn thiện chuẩn mực kế toán Việt Nam.83
3.3.2 Kiến nghị với Tổng cục thống kê về xây dựng các chỉ tiêu tài chính trung bình ngành .83
3.3.3 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam8 4
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.
KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
98 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1655 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp các Ngân hàng Thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
äi nhaäp kinh teá quoác teá.
3.1.2 Trình ñoä quaûn lyù vaø coâng ngheä cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam ñang daàn
ñöôïc naâng cao
Tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá seõ laøm gia taêng möùc ñoä caïnh tranh giöõa caùc
NHTM Vieät Nam cuõng nhö giöõa caùc NHTM Vieät Nam vôùi caùc ngaân haøng nöôùc
ngoaøi trong khoaûng thôøi gian saép tôùi. Trong cuoäc caïnh tranh ñoù ñoøi hoûi caùc NHTM
Vieät Nam phaûi khoâng ngöøng caûi tieán nghieäp vuï, ña daïng hoùa saûn phaåm vaø naâng cao
chaát löôïng dòch vuï ngaân haøng.
Coâng ngheä thoâng tin ñoùng vai troø raát quan troïng ñeå naâng cao chaát löôïng tín duïng
vaø chaát löôïng dòch vuï ngaân haøng. Trong thôøi gian qua NHNN ñaõ ñöa vaøo vaän haønh
heä thoáng thanh toaùn ñieän töû lieân ngaân haøng do ñoù ñaõ laøm taêng toác ñoä xöû lyù nghieäp vuï
cuûa caùc NHTM, ñaûm baûo an toaøn, chính xaùc vaø tính baûo maät cao cho caùc khaùch
haøng. Caùc NHTM Vieät Nam thôøi gian qua cuõng ñaõ raát naêng ñoäng trong ñaàu tö, ñoåi
môùi coâng ngheä ngaân haøng nhaèm naâng cao hôn nöõa hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân
haøng mình. Chaúng haïn nhö Sacombank söû duïng coâng ngheä ngaân haøng hieän ñaïi Core
Banking, Techcombank thì trieån khai phaàn meàm Globus mua cuûa Thuïy Syõ, caùc
NHTM nhaø nöôùc cuõng ñöôïc Ngaân haøng theá giôùi taøi trôï ñeå naâng caáp heä thoáng coâng
ngheä thoâng tin töông ñoái hieän ñaïi, moät soá ngaân haøng coå phaàn cuõng ñaõ lieân keát vôùi
nhau ñeå naâng cao chaát löôïng dòch vuï theû ATM cung öùng cho khaùch haøng… Taát caû
Trang 66
nhöõng ñieàu naøy cho thaáy caùc NHTM Vieät Nam coù ñuû ñieàu kieän vaø khaû naêng ñeå öùng
duïng caùc coâng ngheä ngaân haøng hieän ñaïi trong quaûn lyù ruûi ro tín duïng taïi ngaân haøng
mình.
3.1.3 Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ñoøi hoûi phaûi naâng cao hieäu quaû xeáp haïng tín
nhieäm doanh nghieäp taïi caùc NHTM Vieät Nam
Theo ñaùnh giaù cuûa caùc chuyeân gia thì caùc NHTM Vieät Nam chæ môùi ôû giai ñoaïn
ñaàu cuûa coâng taùc quaûn trò ruûi ro trong hoaït ñoäng ngaân haøng. Hieän nay caùc NHTM
Vieät Nam ñang chieám öu theá veà quy moâ vaø khaû naêng cung caáp saûn phaåm treân thò
tröôøng dòch vuï ngaân haøng. Tuy nhieân trong thôøi gian saép tôùi tôùi caùc ngaân haøng 100%
voán nöôùc ngoaøi seõ xuaát hieän taïi Vieät Nam ngaøy caøng nhieàu. Caùc ngaân haøng nöôùc
ngoaøi vôùi öu theá veà voán, coâng ngheä, chính saùch saûn phaåm, kinh nghieäm quaûn lyù ruûi
ro tín duïng… khi ñoù seõ taïo aùp löïc caïnh tranh raát lôùn ñoái vôùi caùc NHTM Vieät Nam.
Trong hoaït ñoäng ngaân haøng thì ruûi ro tín duïng laø loaïi ruûi ro chuû yeáu vaø quan troïng
nhaát vì noù coù lieân quan vaø taùc ñoäng ñeán caùc loaïi ruûi ro khaùc cuûa ngaân haøng nhö ruûi
ro thanh khoaûn, ruûi ro laõi suaát, ruûi ro tyû giaù. Chính vì vaäy ñeå naâng cao naêng löïc caïnh
tranh so vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñoøi hoûi caùc NHTM Vieät Nam phaûi coù moät heä
thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp hoaït ñoäng coù hieäu quaû ñeå naâng cao hôn nöõa
tính chuyeân nghieäp vaø toác ñoä xöû lyù caùc yeâu caàu veà tín duïng cuûa caùc thaønh phaàn kinh
teá, quaûn lyù danh muïc cho vay vaø môû roäng danh muïc caùc khaùch haøng tieàm naêng.
3.2 Caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh
nghieäp cuûa ngaân haøng thöông maïi
3.2.1 Hoaøn thieän heä thoáng chæ tieâu phaân tích
3.2.1.1 Caùc chæ tieâu taøi chính
Nhö ñaõ phaân tích ôû chöông 2, caùc chæ tieâu taøi chính duøng ñeå phaân tích xeáp haïng
tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM Vieät Nam coøn thieáu moät soá chæ tieâu quan
troïng. Chính vì vaäy neân luaän vaên coù ñeà xuaát nhö sau (trang beân):
Trang 67
Chæ tieâu Tyû troïng (%)
1. Chæ tieâu thanh khoaûn 5%
Khaû naêng thanh toaùn nhanh 2%
Voán löu ñoäng roøng 3%
2. Chæ tieâu hoaït ñoäng 15%
Voøng quay haøng toàn kho 5%
Kyø thu tieàn bình quaân 5%
Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 5%
3. Chæ tieâu caân nôï 20%
Nôï phaûi traû/ toång taøi saûn 8%
Khaû naêng traû laõi 7%
Nôï quaù haïn/ toång dö nôï ngaân haøng 5%
4. Chæ tieâu khaû naêng sinh lôïi 20%
Lôïi nhuaän sau thueá/ doanh thu 6%
Lôïi nhuaän sau thueá/ nguoàn voán chuû sôû höõu 6%
Lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø laõi vay/ toång taøi saûn 8%
5. Chæ tieâu linh hoaït veà taøi chính 20%
Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn/toång taøi saûn 10%
Voán löu ñoäng roøng/toång taøi saûn 10%
6. Chæ tieâu giaù trò thò tröôøng cuûa doanh nghieäp 10%
Giaù trò thò tröôøng toång taøi saûn 7%
Chæ soá P/E 3%
7. Chæ tieâu chieàu höôùng taêng tröôûng 10%
Toác ñoä taêng tröôûng doanh thu 3%
Toác ñoä taêng tröôûng lôïi nhuaän 3%
Toác ñoä taêng giaù trò thò tröôøng toång taøi saûn 4%
Toång 100%
Trang 68
3.2.1.2 Caùc chæ tieâu phi taøi chính
Hieän taïi caùc chæ tieâu phi taøi chính trong heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh
nghieäp cuûa caùc NHTM Vieät Nam nhö: löu chuyeån tieàn teä, vò theá caïnh tranh cuûa
doanh nghieäp, möùc ñoä ruûi ro ngaønh, chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh cuûa doanh nghieäp
vaãn coøn nhöõng haïn cheá do ñoù caùc chæ tieâu naøy caàn ñöôïc boå sung ñeå taêng hieäu quaû
cuûa vieäc phaân tích xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp.
3.2.1.2.1 Nhoùm chæ tieâu löu chuyeån tieàn teä
Beân caïnh 2 chæ tieâu hieän ñang ñöôïc caùc NHTM söû duïng trong phaân tích löu
chuyeån tieàn teä cuûa doanh nghieäp laø tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn/voán chuû sôû
höõu vaø xu höôùng cuûa löu chuyeån tieàn teä thuaàn trong quaù khöù thì luaän vaên ñeà xuaát söû
duïng theâm 3 chæ tieâu sau ñaây ñeå phaân tích tình hình löu chuyeån tieàn teä cuûa doanh
nghieäp.
9 Chæ soá löu chuyeån quyõ
Chæ soá löu chuyeån quyõ nhaán maïnh vaøo vieäc doanh nghieäp coù taïo ra ñuû tieàn ñeå
noäp thueá vaø traû laõi tieàn vay hay khoâng. Chæ soá naøy duøng ñeå ñaùnh giaù khaû naêng thanh
toaùn cuûa coâng ty ñoái vôùi caùc khoaûn nôï ñeán haïn nhö traû laõi tieàn vay, nôï ngaén haïn, caùc
khoaûn lôïi töùc öu ñaõi (neáu coù).
9 Chæ soá traû heát caùc khoaûn nôï
Chæ soá löu
chuyeån quyõ
Lôïi töùc tröôùc thueá + Khaáu hao
Laõi vay + Caùc khoaûn thanh toaùn ñöôïc ñieàu chænh thueá
Chæ soá traû heát
caùc khoaûn nôï
Löôïng tieàn thuaàn töø hoaït ñoäng kinh doanh
Nôï ngaén haïn + Nôï daøi haïn ñeán haïn traû
=
=
Chæ soá naøy lôùn hôn 1 coù nghóa laø doanh nghieäp coù ñuû nguoàn tieàn maët töø hoaït ñoäng
kinh doanh ñeå hoaøn traû caùc khoaûn vay ñeán haïn. Chæ soá naøy caøng cao thì khaû naêng traû
nôï cuûa doanh nghieäp caøng toát.
Trang 69
9 Chæ soá taøi trôï voán
Chæ soá taøi trôï voán =
Löôïng tieàn thuaàn töø hoaït ñoäng kinh doanh
Löôïng tieàn chi cho ñaàu tö vaøo taøi saûn daøi haïn
Chæ soá naøy theå hieän löôïng voán saün coù ñeå ñaàu tö phaùt trieån cho doanh nghieäp vaø
traû caùc khoaûn nôï ngaén haïn. Tyû soá naøy caøng lôùn cho thaáy doanh nghieäp coù ñuû khaû
naêng ñaùp öùng caùc vaán ñeà veà taøi chính vaø ñaàu tö veà laâu daøi ñeå phaùt trieån doanh
nghieäp.
3.2.1.2.2 Nhoùm chæ tieâu ñaùnh giaù vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp
Ñeå ñaùnh giaù vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp chuùng ta coù theå döïa vaøo caùc chæ
tieâu nhö sau:
Thò phaàn cuûa doanh nghieäp : thò phaàn cuûa doanh nghieäp cho thaáy vò theá caïnh
tranh cuûa doanh nghieäp so vôùi caùc ñoái thuû. Caùc doanh nghieäp coù quy moâ lôùn seõ coù
nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå haï thaáp chi phí saûn xuaát vaø ñònh giaù saûn phaåm thaáp hôn
so vôùi caùc ñoái thuû ñeå chieám lónh thò tröôøng. Thò phaàn cuûa doanh nghieäp coøn chòu aûnh
höôûng cuûa caùc yeáu toá khaùc nhö: maïng löôùi phaân phoái, hieäu quaû coâng taùc marketing…
Tính ña daïng trong caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp : caùc
doanh nghieäp hoaït ñoäng coù hieäu quaû thöôøng ña daïng hoùa saûn phaåm, ña daïng hoùa
doanh thu theo nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc nhau, ña daïng hoùa khaùch haøng vaø nhaø cung
caáp. Söï ña daïng hoùa giuùp doanh nghieäp khoâng bò phuï thuoäc vaø chuû ñoäng ñöôïc nguoàn
cung caáp nguyeân vaät lieäu vaø nguoàn tieâu thuï saûn phaåm. Söï ña daïng hoùa giuùp baûo veä
doanh nghieäp tröôùc nhöõng bieán ñoåi baát thöôøng cuûa moâi tröôøng kinh doanh: thay ñoåi
veà coâng ngheä saûn xuaát, taùc ñoäng cuûa chu kyø kinh teá…
Söï nhaïy beùn cuûa doanh nghieäp trong thay ñoåi, öùng duïng coâng ngheä môùi vaøo saûn
xuaát : coâng ngheä saûn xuaát ñoùng moät vai troø quan troïng trong naâng cao naêng suaát vaø
chaát löôïng saûn phaåm. Do ñoù doanh nghieäp naøo nhaïy beùn trong ñaàu tö ñoåi môùi coâng
ngheä saûn xuaát seõ naâng cao ñöôïc vò theá caïnh tranh cuûa mình.
Lôïi theá thöông maïi cuûa doanh nghieäp: caùc yeáu toá nhö tieáng taêm cuûa doanh
nghieäp, danh tieáng nhaõn hieäu saûn phaåm, baèng phaùt minh saùng cheá cuûa doanh nghieäp
trong caûi tieán chaát löôïng saûn phaåm, lôïi theá veà ñòa ñieåm saûn xuaát kinh doanh… seõ taïo
Trang 70
cho doanh nghieäp khaû naêng sinh lôïi cao hôn caùc ñoái thuû coù cuøng ñieàu kieän saûn xuaát.
Do ñoù doanh nghieäp naøo coù ñöôïc lôïi theá thöông maïi seõ coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi
ñeå taêng tröôûng doanh thu vaø lôïi nhuaän.
Khaû naêng chòu ñöïng cuûa doanh nghieäp tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng
kinh teá vó moâ: caùc yeáu toá kinh teá vó moâ nhö söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát vaø tyû giaù hoái
ñoaùi, suy thoaùi kinh teá, laïm phaùt… luoân coù taùc ñoäng baát ngôø vaø aûnh höôûng xaáu ñeán
hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Do ñoù doanh nghieäp naøo coù cô caáu toå chöùc
chaët cheõ vaø nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao thì seõ coù khaû naêng chòu ñöïng toát hôn
tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng kinh teá vó moâ.
3.2.1.2.3 Nhoùm chæ tieâu ñaùnh giaù möùc ñoä ruûi ro ngaønh
Ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä ruûi ro ngaønh chuùng ta coù theå döïa vaøo caùc chæ tieâu nhö sau:
Quy moâ thò tröôøng cuûa ngaønh: caùc ngaønh coù quy moâ doanh soá chieám tyû troïng lôùn
vaø coù suaát taêng tröôûng cao haèng naêm treân thò tröôøng seõ laø nhöõng ngaønh kinh doanh
haáp daãn vaø mang laïi nhieàu lôïi nhuaän cho doanh nghieäp, do ñoù ruûi ro ngaønh seõ thaáp.
Tuy nhieân quy moâ thò tröôøng cuûa ngaønh caàn ñöôïc keát hôïp phaân tích vôùi coâng ngheä
saûn xuaát cuûa ngaønh vaø trieån voïng ngaønh ñeå nhaø phaân tích coù caùi nhìn toaøn dieän hôn
veà ruûi ro cuûa moät ngaønh.
Caùc ñoøi hoûi veà coâng ngheä saûn xuaát cuûa ngaønh: söï thay ñoåi veà coâng ngheä saûn
xuaát coù theå huûy dieät moät ngaønh kinh doanh ñang phaùt trieån cöïc thònh vaø saûn sinh ra
moät ngaønh kinh doanh môùi. Do ñoù ngaønh kinh doanh naøo ñoøi hoûi coâng ngheä saûn xuaát
caøng cao thì seõ ít ruûi ro hôn laø caùc ngaønh chæ ñoøi hoûi coâng ngheä saûn xuaát trung bình
hoaëc thaáp.
Trieån voïng ngaønh : trieån voïng ngaønh chòu aûnh höôûng bôûi caùc yeáu toá nhö: chu kyø
taêng tröôûng vaø phaùt trieån cuûa ngaønh, xu höôùng thay ñoåi nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng,
möùc ñoä caïnh tranh cuûa nhöõng saûn phaåm thay theá töø caùc ngaønh khaùc, tình hình kinh teá
- chính trò trong nöôùc,… Vieäc phaân tích trieån voïng ngaønh laø moät ngheä thuaät hôn laø
moät khoa hoïc vì ñoøi hoûi kinh nghieäm vaø söï nhaïy beùn cuûa nhaø phaân tích trong ñaùnh
giaù trieån voïng ngaønh. Ngoaøi ra, NHTM cuõng neân thu thaäp theâm caùc yù kieán, nhaän
ñònh vaø thoâng tin töø caùc nhaø quaûn lyù, caùc coâng ty trong cuøng ngaønh vaø caùc khaùch
haøng cuûa doanh nghieäp ñeå coù moät nhaän ñònh chính xaùc hôn veà trieån voïng ngaønh.
Trang 71
Taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng xung quanh ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh: caùc quy ñònh
phaùp lyù chaát löôïng saûn phaåm cuûa ngaønh, möùc ñoä taùc ñoäng cuûa caùc ngaønh khaùc ñeán
hoaït ñoäng cuûa ngaønh (chaúng haïn nhö ngaønh cung caáp naêng löôïng luoân coù taùc ñoäng
ñeán caùc ngaønh kinh doanh khaùc), … laø nhöõng yeáu toá coù taùc ñoäng ñeán trieån voïng
ngaønh.
Khaû naêng phaùt trieån cuûa ngaønh tröôùc nhöõng bieán ñoäng kinh teá vó moâ: vieäc thöïc
thi caùc chính saùch taøi chính- tieàn teä quoác gia, tình hình bieán ñoäng laïm phaùt, laõi suaát…
laø nhöõng yeáu toá luoân coù nhöõng taùc ñoäng baát ngôø ñeán söï phaùt trieån cuûa moät ngaønh.
Do ñoù ngaønh naøo coù caùc neàn taûng kinh doanh caøng vöõng vaøng thì seõ coù khaû naêng
chòu ñöïng tröôùc caùc bieán ñoäng cuûa caùc yeáu toá kinh teá vó moâ.
3.2.1.2.4 Nhoùm chæ tieâu ñaùnh giaù veà chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh
Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh doanh nghieäp chuùng ta coù theå döïa vaøo
chæ tieâu ñònh tính nhö sau: trình ñoä chuyeân moân cuûa ngöôøi quaûn lyù, kinh nghieäm quaûn
lyù ñieàu haønh, nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc cuûa ngöôøi quaûn lyù, moâi tröôøng kieåm soaùt
noäi boä, chieán löôïc vaø keá hoaïch kinh doanh cuûa doanh nghieäp.
Trình ñoä chuyeân moân cuûa ngöôøi quaûn lyù : ñeå quaûn trò doanh nghieäp ñöôïc toát thì
ñoäi nguõ quaûn lyù cao caáp trong doanh nghieäp phaûi laø nhöõng ngöôøi coù trình ñoä chuyeân
moân nhaát ñònh. Hoï phaûi thoâng hieåu veà saûn xuaát vaø tieáp thò, bieát kieåm soaùt taøi chính,
bieát boá trí lôïi nhuaän moät caùch hôïp lyù cho nhu caàu caïnh tranh vaø taêng tröôûng cuûa
doanh nghieäp,…
Kinh nghieäm thöïc teá cuûa nhaø quaûn trò : beân caïnh trình ñoä chuyeân moân thì kinh
nghieäm thöïc teá cuûa nhaø quaûn trò cuõng ñoùng vai troø raát quan troïng ñeán hieäu quaû kinh
doanh cuûa doanh nghieäp. Caùc hoaït ñoäng nhö quaûn trò chuoãi cung öùng, quaûn trò
marketing, ñaøm phaùn thöông maïi vôùi caùc ñoái taùc,… raát caàn ñeán kinh nghieäm cuûa nhaø
quaûn trò.
Thaønh töïu ñaït ñöôïc cuûa ñoäi nguõ quaûn lyù trong doanh nghieäp: thaønh tích cuûa ñoäi
nguõ quaûn lyù trong vieäc giuùp doanh nghieäp vöôït qua nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên trong
quaù khöù vaø hieän taïi laø baèng chöùng chöùng minh cho chaát löôïng quaûn trò cuûa doanh
nghieäp. Theo kinh nghieäm thì nhöõng doanh nghieäp thaønh ñaït laø nhöõng doanh nghieäp
coù caùc thaønh tích sau ñaây trong quaù trình hoaït ñoäng:
Trang 72
Coù thaønh tích toát trong quaù trình vay möôïn xeùt veà maët soá tieàn vay vaø chaát
löôïng caùc taøi saûn laøm ñaûm baûo nôï vay do ngöôøi cho vay yeâu caàu.
Ñöôïc coäng ñoàng doanh nghieäp ñaùnh giaù cao, nhaát laø töø caùc nhaø cung caáp vaø
ngaân haøng.
Am hieåu caùc khía caïnh khaùc nhau trong hoaït ñoäng kinh doanh, bieát roõ thò
tröôøng, quy trình saûn xuaát, chi phí saûn xuaát vaø möùc lôïi nhuaän vaø naém chaéc soá
tieàn taïo ra ñöôïc töø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa hoï. Nhöõng doanh nghieäp thaønh
ñaït cuõng raát caån troïng trong vieäc thuï ñaéc taøi saûn vaø luoân quan taâm ñeán vieäc
caùc taøi saûn môùi taïo ra theâm bao nhieâu thu nhaäp cho doanh nghieäp.
Raát nhaïy beùn trong vieäc xaùc ñònh caùc cô hoäi vaø ruûi ro tieàm aån trong kinh
doanh.
Phaùt trieån doanh nghieäp theo töøng giai ñoaïn quaûn lyù. Vieäc môû roäng doanh
nghieäp khoâng bao giôø xaûy ra moät caùch ñoät ngoät maø ñöôïc thöïc hieän theo töøng
giai ñoaïn.
Moâi tröôøng kieåm soaùt noäi boä : moâi tröôøng kieåm soaùt noäi boä toát laø nhaân toá quan
troïng ñaûm baûo cho söï hoaït ñoäng hieäu quaû cuûa doanh nghieäp. Heä thoáng kieåm soaùt noäi
boä laø moät coâng cuï höõu hieäu ñeå nhaø quaûn trò phaùt hieän ra caùc vaán ñeà coøn toàn taïi trong
saûn xuaát vaø xöû lyù ngay caùc vaán ñeà naøy. Moät doanh nghieäp coù heä thoáng kieåm soaùt noäi
boä toát cuõng seõ coù moät neà neáp toå chöùc toát vaø ñieàu naøy coù theå taïo neân nhöõng tieán boä
vöôït troäi cuûa doanh nghieäp so vôùi caùc ñoái thuû.
Chieán löôïc vaø keá hoaïch kinh doanh : doanh nghieäp coù chieán löôïc kinh doanh toát
seõ thaáy roõ muïc ñích vaø höôùng ñi cuûa mình, naém baét cô hoäi vaø nguy cô trong kinh
doanh nhôø phaân tích vaø döï baùo caùc ñieàu kieän moâi tröôøng trong töông lai. Moät chieán
löôïc kinh doanh roõ raøng seõ giuùp doanh nghieäp giaûi quyeát toát caùc maët maïnh vaø yeáu
cuûa coâng ty, tranh thuû caùc cô hoäi beân ngoaøi vaø laøm giaûm thieåu caùc vaán ñeà noäi taïi beân
trong doanh nghieäp. Chính vì vaäy thoâng qua ñaùnh giaù chieán löôïc, keá hoaïch kinh
doanh chuùng ta coù theå ñaùnh giaù chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh cuûa doanh nghieäp.
Ngoaøi caùc chæ tieâu ñònh tính ôû treân, caùc NHTM caàn xaây döïng theâm caùc chæ tieâu
ñònh löôïng trong ñaùnh giaù khaû naêng quaûn trò ñieàu haønh cuûa doanh nghieäp. Chaúng
haïn caùc NHTM coù theå choïn nhö 5 chæ tieâu ñònh löôïng nhö sau trong ñaùnh giaù chaát
löôïng quaûn trò ñieàu haønh cuûa doanh nghieäp: toác ñoä taêng cuûa naêng suaát lao ñoäng, toác
Trang 73
ñoä taêng tieàn löông bình quaân, hieäu suaát söû duïng lao ñoäng, giaù voán haøng baùn/doanh
thu thuaàn, chi phí baùn haøng/doanh thu thuaàn. Naêm chæ tieâu naøy cho thaáy khaû naêng
quaûn trò cuûa doanh nghieäp trong caûi tieán boä maùy quaûn lyù vaø toå chöùc maïng löôùi kinh
doanh hieäu quaû ñeán möùc naøo, möùc ñoä hôïp lyù trong keát caáu lao ñoäng cuûa doanh
nghieäp, khaû naêng quaûn lyù chi phí saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp so vôùi caùc
ñoái thuû.
3.2.1.2.5 Nhoùm chæ tieâu ñaùnh giaù veà quan heä vôùi ngaân haøng
Ñaây laø chæ tieâu maø ngaân haøng coù ñieàu kieän thu thaäp ñaày ñuû trong xeáp haïng tín
nhieäm doanh nghieäp. Tuy nhieân, chæ tieâu naøy chæ duøng ñeå ñaùnh giaù nhöõng doanh
nghieäp ñaõ coù quan heä tín duïng vaø giao dòch vôùi ngaân haøng. Coøn ñoái vôùi nhöõng
doanh nghieäp chæ môùi vay voán laàn ñaàu taïi ngaân haøng thì khoâng theå duøng chæ tieâu naøy
ñeå ñaùnh giaù. Doanh nghieäp coù lòch söû quan heä tín duïng toát vôùi ngaân haøng, luoân vay
traû nôï ñuùng haïn chöùng toû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp laø coù hieäu quaû, do
ñoù coù uy tín vaø thieän chí trong vieäc traû nôï. Ngaân haøng caàn taäp trung vaøo 7 chæ tieâu
sau ñaây ñeå ñaùnh giaù uy tín cuûa doanh nghieäp trong moái quan heä vôùi ngaân haøng: traû nôï
vay ñuùng haïn, soá laàn cô caáu laïi nôï, nôï quaù haïn trong quaù khöù, soá laàn caùc cam keát
maát khaû naêng thanh toaùn, cung caáp thoâng tin ñaày ñuû chính xaùc theo yeâu caàu cuûa
ngaân haøng, soá dö tieàn gôûi trung bình cuûa doanh nghieäp taïi ngaân haøng, uy tín trong
giao dòch vôùi caùc ngaân haøng khaùc.
Hieän nay ngaân haøng HSBC ñang cung caáp cho caùc doanh nghieäp moät loaïi hình
dòch vuï ngaân haøng goïi laø dòch vuï hoã trôï doanh nghieäp quaûn lyù tieàn maët. Doanh
nghieäp chæ caàn môû moät taøi khoaûn taïi HSBC, ngaân haøng seõ giuùp doanh nghieäp laøm
coâng vieäc gom tieàn baùn haøng vaøo taøi khoaûn naøy vaøo cuoái moãi ngaøy. Tieàn baùn haøng
cuûa doanh nghieäp seõ ñöôïc chuyeån vaøo taøi khoaûn cuûa HSBC taïi ngaân haøng ñöôïc chæ
ñònh tröôùc, cuoái ngaøy taøi khoaûn cuûa doanh nghieäp seõ ñöôïc töï ñoäng ghi coù. Vaø khi caàn
thanh toaùn tieàn cho nhaø cung caáp, doanh nghieäp chæ caàn chuyeån leänh cho HSBC,
ngaân haøng seõ thay doanh nghieäp laøm vieäc naøy. Dòch vuï hoã trôï doanh nghieäp quaûn lyù
tieàn maët cuûa HSBC moät maët taïo thuaän tieän cho doanh nghieäp trong quaûn lyù caùc
khoaûn thu chi ñoái vôùi caùc nhaø cung caáp vaø khaùch haøng, maët khaùc coøn giuùp ngaân haøng
theo doõi ñöôïc tình hình kinh doanh, uy tín cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi caùc nhaø cung
caáp vaø caùc khaùch haøng cuûa mình. Do ñoù dòch vuï hoã trôï doanh nghieäp quaûn lyù tieàn
maët cuûa HSBC ñaõ giuùp ngaân haøng naøy coù theâm nguoàn thoâng tin ñaùng tin caäy trong
xeáp haïng tín nhieäm caùc doanh nghieäp ñang vay voán taïi ngaân haøng mình.
Trang 74
3.2.2 Hoaøn thieän heä thoáng thang ñieåm xeáp haïng
3.2.2.1 Veà nguyeân taéc chaám ñieåm
Moãi chæ tieâu taøi chính hoaëc phi taøi chính seõ coù 5 khoaûng giaù trò chuaån töông öùng
vôùi 5 möùc ñieåm 20, 40, 60, 80, 100. Ñoái vôùi moãi chæ tieâu thì ñieåm ban ñaàu cuûa doanh
nghieäp laø moät trong 5 möùc ñieåm treân.
Tuøy theo möùc ñoä quan troïng cuûa caùc chæ tieâu vaø nhoùm caùc chæ tieâu maø seõ coù troïng
soá khaùc nhau ñoái vôùi moãi chæ tieâu vaø nhoùm chæ tieâu. Do ñoù ñieåm duøng ñeå toång hôïp
xeáp loaïi laø tích soá cuûa ñieåm soá ban ñaàu nhaân vôùi troïng soá.
3.2.2.2 Veà soá löôïng caùc thöù haïng vaø moâ taû ñaëc ñieåm cuûa töøng thöù haïng
Caên cöù nhöõng quy ñònh cuûa UÛy ban Basel veà soá löôïng caùc thöù haïng trong xeáp
haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM vaø Quyeát ñònh soá 1253/QÑ-NHNN
ngaøy 21/06/2006 cuûa Thoáng ñoác NHNN veà vieäc cho pheùp Trung taâm Thoâng tin tín
duïng CIC thöïc hieän nghieäp vuï phaân tích, xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp, caùc
NHTM Vieät Nam neân söû duïng heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp bao goàm
9 thöù haïng vôùi caùc ñaëc ñieåm vaø möùc ñoä ruûi ro cuûa töøng thöù haïng nhö sau:
Thöù haïng Ñaëc ñieåm chung cuûa nhoùm khaùch haøng Möùc ñoä ruûi ro
Haïng AAA
Doanh nghieäp haïng naøy laø nhöõng doanh nghieäp
hoaït ñoäng raát toát, ñaït hieäu quaû cao vaø coù trieån
voïng toát ñeïp.
Thaáp nhaát
Haïng AA
Doanh nghieäp haïng naøy laø nhöõng doanh nghieäp
hoaït ñoäng kinh doanh coù hieäu quaû, taøi chính
laønh maïnh, coù nhieàu tieàm naêng phaùt trieån. Khaû
naêng traû nôï laø raát maïnh.
Raát thaáp
Haïng A
Doanh nghieäp haïng naøy hoaït ñoäng coù hieäu quaû,
coù tieàm naêng phaùt trieån. Hoaït ñoäng cuûa doanh
nghieäp chòu taùc ñoäng bôûi caùc ñieàu kieän kinh teá
trong moâi tröôøng kinh doanh nhieàu hôn laø caùc
doanh nghieäp haïng AA, tuy nhieân khaû naêng traû
nôï cuûa doanh nghieäp vaãn laø raát toát.
Thaáp
Trang 75
Haïng BBB
Doanh nghieäp haïng naøy hoaït ñoäng coù hieäu quaû,
coù tieàm naêng phaùt trieån. Tuy nhieân khaû naêng
traû nôï coù theå bò suy giaûm neáu chòu taùc ñoäng cuûa
caùc ñieàu kieän kinh teá, taøi chính trong moâi
tröôøng kinh doanh.
Töông ñoái thaáp
Haïng BB
Doanh nghieäp haïng naøy laø nhöõng doanh nghieäp
hoaït ñoäng hieäu quaû, song coù moät soá haïn cheá
nhaát ñònh veà taøi chính vaø quaûn lyù. Doanh
nghieäp coù theå toàn taïi toát trong chu kyø kinh
doanh bình thöôøng, nhöng coù theå gaëp khoù khaên
khi caùc ñieàu kieän kinh teá trôû neân khoù khaên vaø
keùo daøi.
Trung bình
Haïng B
Doanh nghieäp haïng naøy laø nhöõng doanh nghieäp
hoaït ñoäng toát trong hieän taïi nhöng laïi tieàm aån
nhieàu nguy cô trong caùc hoaït ñoäng saûn xuaát
kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Baát kyø moät taùc
ñoäng nhoû naøo cuûa caùc ñieàu kieän kinh teá, taøi
chính trong moâi tröôøng kinh doanh cuõng coù theå
taùc ñoäng raát lôùn ñeán tình hình hoaït ñoäng cuûa
doanh nghieäp.
Treân trung bình
Haïng CCC
Doanh nghieäp haïng naøy coù hieäu quaû hoaït ñoäng
thaáp, thieáu khaû naêng töï chuû veà taøi chính, naêng
löïc quaûn lyù yeáu. Coù nhieàu nguy cô doanh
nghieäp khoâng traû ñöôïc nôï.
Cao, ngaân haøng chöa coù
nguy cô maát voán ngay
nhöng veà laâu daøi seõ khoù
khaên neáu tình hình hoaït
ñoäng kinh doanh cuûa
khaùch haøng khoâng ñöôïc
caûi thieän.
Haïng CC
Doanh nghieäp haïng naøy coù hieäu quaû hoaït ñoäng
keùm, tình hình taøi chính keùm, khaû naêng traû nôï
khoâng ñaûm baûo.
Raát cao, khaû naêng traû nôï
ngaân haøng keùm, neáu
khoâng coù nhöõng bieän
phaùp kòp thôøi, ngaân
haøng coù nguy maát voán
trong ngaén haïn.
Haïng C
Doanh nghieäp haïng naøy coù hieäu quaû hoaït ñoäng
raát keùm. Gaàn nhö chaéc chaén doanh nghieäp seõ vi
phaïm hôïp ñoàng tín duïng.
Ñaëc bieät cao, ngaân haøng
haàu nhö seõ khoâng thu
hoài ñöôïc voán vay
Trang 76
3.2.3 Hoaøn thieän quy trình xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp
Quy trình xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa NHTM seõ ñöôïc thöïc hieän theo
10 böôùc nhö sau:
Böôùc 1: thu thaäp thoâng tin
Böôùc 2 : xaùc ñònh lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, cô caáu toå chöùc vaø ñòa
vò phaùp lyù cuûa doanh nghieäp
Böôùc 3 : chaám ñieåm quy moâ cuûa doanh nghieäp
Böôùc 4 : phaân tích ñaëc thuø ngaønh vaø chaám ñieåm vò theá caïnh tranh cuûa doanh
nghieäp. Trong böôùc naøy thì caùc tyû soá taøi chính cuõng ñuôïc tính toaùn, phaân tích
vaø ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi ñaëc thuø ngaønh vaø quy moâ cuûa doanh nghieäp.
Böôùc 5 : chaám ñieåm caùc chæ tieâu taøi chính
Böôùc 6 : phaân tích vaø chaám ñieåm chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh cuûa doanh
nghieäp
Böôùc 7 : phaân tích vaø chaám ñieåm möùc ñoä ruûi ro ngaønh maø doanh nghieäp ñang
hoaït ñoäng
Böôùc 8 : chaám ñieåm chæ tieâu löu chuyeån tieàn teä vaø uy tín trong giao dòch vôùi
ngaân haøng
Böôùc 9 : toång hôïp ñieåm vaø xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp
Böôùc 10 : kieåm tra laïi keát quaû xeáp haïng vaø ra quyeát ñònh xeáp haïng sau cuøng
Böôùc 1 : thu thaäp thoâng tin
Ngaân haøng thu thaäp vaø toång hôïp thoâng tin veà khaùch haøng töø nhieàu nguoàn khaùc
nhau: thoâng tin do khaùch haøng cung caáp, phoûng vaán tröïc tieáp khaùch haøng, CIC, baùo
caùo nghieân cöùu thò tröôøng cuûa caùc toå chöùc chuyeân nghieäp,…
Böôùc 2 : xaùc ñònh lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, cô caáu toå chöùc vaø ñòa vò
phaùp lyù cuûa doanh nghieäp
Caên cöù vaøo giaáy pheùp ñaêng kyù kinh doanh ñeå xaùc ñònh ngaønh ngheà hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh vaø ñòa vò phaùp lyù cuûa doanh nghieäp. Tröôøng hôïp doanh nghieäp hoaït
ñoäng ña ngaønh ngheà thì phaân loaïi theo ngaønh saûn xuaát/ kinh doanh naøo ñem laïi tyû
Trang 77
troïng doanh thu lôùn nhaát cho doanh nghieäp. Cô caáu toå chöùc cuûa doanh nghieäp coù theå
ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua nghieân cöùu baûng ñieàu leä cuûa doanh nghieäp vaø caùc nguoàn
thoâng tin khaùc.
Böôùc 3 : chaám ñieåm quy moâ cuûa doanh nghieäp
Caùc caên cöù ñeå xaùc ñònh quy moâ doanh nghieäp laø: voán chuû sôû höõu, giaù trò toång taøi
saûn, soá lao ñoäng vaø doanh thu thuaàn. Quy moâ cuûa doanh nghieäp ñöôïc chaám ñieåm
theo nguyeân taéc : doanh nghieäp coù quy moâ caøng lôùn thì ñieåm caøng lôùn vaø ngöôïc laïi.
Böôùc 4 : phaân tích ñaëc thuø ngaønh vaø chaám ñieåm vò theá caïnh tranh cuûa doanh
nghieäp. Caùc tyû soá taøi chính cuõng ñöôïc tính toaùn vaø ñieàu chænh trong böôùc naøy
9 Phaân tích ñaëc thuø ngaønh
Caùc yeáu toá ñaëc thuø ngaønh nhö: caùc bieán ñoäng theo muøa vuï, chu kyø tuoåi thoï cuûa
ngaønh, tính chaát vaø möùc ñoä caïnh tranh trong ngaønh… seõ aûnh höôûng ñeán cô caáu nguoàn
voán vaø tính chaát caùc taøi saûn cuûa doanh nghieäp ñöôïc taøi trôï töø caùc nguoàn voán naøy.
Chaúng haïn nhö caùc doanh nghieäp baùn sæ phaàn lôùn döïa vaøo nôï ngaén haïn ñeå taøi trôï cho
taøi saûn cuûa mình, coøn caùc doanh nghieäp saûn xuaát coù khoaûng 40% taøi saûn naèm trong
caùc khoaûn phaûi thu vaø caùc kho haøng, söû duïng nôï ngaén haïn nhieàu hôn nôï daøi haïn ñeå
taøi trôï taøi saûn. Caáu truùc taøi chính cuûa doanh nghieäp cuõng bò aûnh höôûng bôûi quy moâ
cuûa doanh nghieäp. Chaúng haïn nhö caùc doanh nghieäp nhoû phaûi tuøy thuoäc ñaùng keå vaøo
voán chuû sôû höõu ñeå taøi trôï taøi saûn cuûa mình, coøn caùc doanh nghieäp quy moâ lôùn buoäc
phaûi söû duïng nhieàu loaïi voán môùi ñuû ñaùp öùng cho caùc hoaït ñoäng cuûa mình. Chính vì
vaäy caùc tyû soá taøi chính sau khi ñöôïc tính toaùn töø caùc baùo caùo taøi chính cuûa doanh
nghieäp phaûi ñöôïc ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi ñaëc thuø ngaønh kinh doanh vaø quy moâ
cuûa doanh nghieäp. Ngaân haøng cuõng phaûi coù kyõ thuaät ñieàu chænh thích hôïp nhaèm laøm
cho giaù trò cuûa caùc tyû soá taøi chính phaûn aùnh saùt nhaát ñeán ruûi ro toång theå cuûa doanh
nghieäp.
9 Chaám ñieåm vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp
Veà vieäc chaám ñieåm chæ tieâu vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp thì luaän vaên coù
ñeà xuaát nhö sau (trang beân) :
Trang 78
Chæ tieâu Tyû troïng
1. Thò phaàn thò tröôøng cuûa doanh nghieäp 15%
2. Toác ñoä taêng thò phaàn 10%
3. Chaát löôïng saûn phaåm 10%
4. Danh tieáng nhaõn hieäu saûn phaåm 10%
5. Maïng löôùi phaân phoái 10%
6. Hieäu quaû coâng taùc vaän ñoäng baùn haøng 10%
7. Ña daïng caùc nhaø cung caáp nguyeân vaät lieäu 10%
8. Ña daïng hoùa khaùch haøng 10%
9. Nghieân cöùu phaùt minh 5%
10. Chaát löôïng nguoàn nhaân löïc 10%
Toång 100%
Böôùc 5 : chaám ñieåm caùc chæ tieâu taøi chính
Ngaân haøng seõ so saùnh caùc chæ tieâu taøi chính cuûa doanh nghieäp vôùi tieâu chuaån
trung bình ngaønh ñeå cho ñieåm caùc chæ tieâu naøy. Tuy nhieân trong thôøi gian tôùi, ñeå
naâng cao hieäu quaû vaø tính chính xaùc trong vieäc cho ñieåm caùc chæ tieâu taøi chính cuûa
doanh nghieäp thì ngaân haøng neân thöïc hieän moät cuoäc ñieàu tra thoáng keâ veà moät maãu
caùc doanh nghieäp trong cuøng moät ngaønh ngheà. Maãu ñieàu tra phaûi coù tính ñaïi dieän
cao cho caùc doanh nghieäp laønh maïnh vaø caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng keùm hieäu quaû
trong cuøng moät ngaønh ngheà. Caùc chæ tieâu taøi chính cuûa doanh nghieäp sau khi ñöôïc
tính toaùn seõ töông öùng ñöôïc chuyeån sang moät con soá tyû leä phaàn traêm ñeå theå hieän vò
trí veà tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp so vôùi caùc doanh nghieäp khaùc trong maãu
ñieàu tra. Sau ñoù caên cöù vaøo caùc con soá tyû leä phaàn traêm naøy vaø tieâu chuaån trung bình
ngaønh maø ngaân haøng seõ coù nhaän ñònh ñaày ñuû hôn veà möùc ñoä ruûi ro taøi chính cuûa
doanh nghieäp vaø sau ñoù cho ñieåm caùc chæ tieâu taøi chính.
Trang 79
Böôùc 6 : phaân tích vaø chaám ñieåm chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh cuûa doanh
nghieäp
Chaát löôïng quaûn trò cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc ñaùnh giaù vaø cho ñieåm moät caùch
khaùch quan döïa treân caùc chæ tieâu ñònh tính nhö : trình ñoä chuyeân moân cuûa ngöôøi quaûn
lyù, kinh nghieäm quaûn lyù ñieàu haønh, nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc cuûa ngöôøi quaûn lyù,
moâi tröôøng kieåm soaùt noäi boä, chieán löôïc vaø keá hoaïch kinh doanh cuûa doanh nghieäp.
Thoâng tin veà thay ñoåi ñoäi nguõ quaûn lyù cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc ngaân haøng caäp
nhaät kòp thôøi, ñaëc bieät laø söï thay ñoåi caùc vò trí quaûn lyù then choát trong doanh nghieäp
bôûi vì nhöõng söï thay ñoåi naøy coù theå aûnh höôûng ñeán chính saùch kinh doanh vaø chính
saùch taøi chính cuûa doanh nghieäp. Caùc chæ tieâu ñònh löôïng phaûn aùnh chaát löôïng ñieàu
haønh doanh nghieäp cuõng seõ ñöôïc keát hôïp phaân tích vôùi caùc chæ tieâu ñònh tính ñeå cung
caáp moät nhaän ñònh toaøn dieän hôn veà chaát löôïng quaûn trò cuûa doanh nghieäp.
Böôùc 7 : phaân tích vaø chaám ñieåm möùc ñoä ruûi ro ngaønh maø doanh nghieäp ñang
hoaït ñoäng
Nhöõng thoâng tin veà ruûi ro ngaønh phaûi lieân tuïc ñöôïc ngaân haøng caäp nhaät qua caùc
phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, nhö thoâng tin veà xu höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh,
tình hình cung caàu saûn phaåm trong ngaønh, xu höôùng giaù caû cuûa saûn phaåm,… trong
ñaùnh giaù vaø cho ñieåm chæ tieâu ruûi ro ngaønh. Ngoaøi ra ngaân haøng caàn thu thaäp theâm
caùc nhaän ñònh vaø thoâng tin töø caùc nhaø quaûn lyù cuûa caùc coâng ty trong cuøng ngaønh vôùi
doanh nghieäp vaø caû caùc khaùch haøng cuûa doanh nghieäp ñeå ñaùnh giaù chính xaùc hôn veà
ruûi ro ngaønh maø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng.
Böôùc 8 : chaám ñieåm chæ tieâu löu chuyeån tieàn teä vaø uy tín trong giao dòch vôùi ngaân
haøng
9 Chaám ñieåm löu chuyeån tieàn teä
Caùc chæ tieâu duøng trong chaám ñieåm löu chuyeån tieàn teä laø 5 chæ tieâu: tieàn vaø caùc
khoaûn töông ñöông tieàn/voán chuû sôû höõu, xu höôùng löu chuyeån tieàn teä thuaàn trong quaù
khöù, chæ soá löu chuyeån quyõ, chæ soá traû heát caùc khoaûn nôï vaø chæ soá taøi trôï voán. Troïng
soá cuûa caùc chæ tieâu ñöôïc cho trong baûng sau (trang beân)
Trang 80
Chæ tieâu Tyû troïng
Chæ soá löu chuyeån quyõ 25%
Chæ soá traû heát caùc khoaûn nôï 25%
Chæ soá taøi trôï voán 25%
Xu höôùng löu chuyeån tieàn teä thuaàn trong quaù khöù 15%
Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn/voán chuû sôû höõu 10%
Toång 100%
9 Chaám ñieåm uy tín trong giao dòch vôùi ngaân haøng
Vieäc chaám ñieåm uy tín cuûa doanh nghieäp trong giao dòch vôùi ngaân haøng döïa vaøo
7 chæ tieâu : traû nôï vay ñuùng haïn, soá laàn cô caáu laïi nôï, nôï quaù haïn trong quaù khöù, soá
laàn caùc cam keát maát khaû naêng thanh toaùn, cung caáp thoâng tin ñaày ñuû chính xaùc theo
yeâu caàu cuûa ngaân haøng, soá dö tieàn gôûi trung bình cuûa doanh nghieäp taïi ngaân haøng, uy
tín trong giao dòch vôùi caùc ngaân haøng khaùc.
Ñeå naâng cao hieäu quaû trong vieäc chaám ñieåm uy tín cuûa doanh nghieäp trong giao
dòch vôùi ngaân haøng thì NHTM caàn thu thaäp theâm thoâng tin töø caùc nhaø cung caáp, caùc
khaùch haøng cuûa doanh nghieäp, thoâng tin töø caùc ngaân haøng khaùc ñeå xaùc ñònh uy tín
cuûa doanh nghieäp trong quan heä giao dòch vôùi caùc ñoái taùc cuûa mình.
Böôùc 9 : toång hôïp ñieåm vaø xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp
Ñieåm cuûa khaùch haøng = ñieåm caùc chæ tieâu taøi chính * troïng soá phaàn ñieåm taøi
chính + ñieåm caùc chi tieâu phi taøi chính * troïng soá phaàn ñieåm phi taøi chính
Troïng soá cuûa phaàn ñieåm taøi chính vaø phi taøi chính phuï thuoäc vaøo chaát löôïng cuûa
caùc baùo caùo taøi chính cuûa khaùch haøng coù ñöôïc kieåm toaùn hay khoâng. Sau ñaây laø ñeà
xuaát tyû troïng cuûa phaàn ñieåm taøi chính vaø phi taøi chính:
Thoâng tin taøi chính khoâng
ñöôïc kieåm toaùn
Thoâng tin taøi chính
ñöôïc kieåm toaùn
Caùc chæ tieâu phi taøi chính 70% 55%
Caùc chæ tieâu taøi chính 30% 45%
Trang 81
Ñieåm toång hôïp cuûa caùc chæ tieâu phi taøi chính ñöôïc cho trong baûng sau ñaây
Nhoùm chæ tieâu Tyû troïng
Vò theá caïnh tranh 20%
Chæ tieâu taøi chính 20%
Quy moâ cuûa doanh nghieäp 15%
Chaát löôïng quaûn trò ñieàu haønh 15%
Möùc ñoä ruûi ro ngaønh 10%
Löu chuyeån tieàn teä 10%
Uy tín trong quan heä vôùi ngaân haøng 10%
Toång 100%
Döïa treân soá ñieåm ñaït ñöôïc khaùch haøng seõ ñöôïc xeáp vaøo moät trong 9 thöù haïng nhö
sau:
Ñieåm soá ñaït ñöôïc Xeáp haïng Hình thöùc cho vay
70-100 ñieåm AAA Cho vay tín chaáp, haïn möùc tín duïng 100%
64-69 ñieåm AA Cho vay tín chaáp, haïn möùc tín duïng 90-
100%
58-63 ñieåm A Cho vay coù ñaûm baûo, haïn möùc tín duïng
80-90%
53-57 ñieåm BBB Cho vay coù ñaûm baûo, haïn möùc tín duïng
70-80%
47-52 ñieåm BBB Cho vay coù ñaûm baûo, haïn möùc tín duïng
60-70%
42-46 ñieåm B Chæ cho vay ngaén haïn coù ñaûm baûo, haïn
möùc tín duïng 50-60%
35-41 ñieåm CCC Töø choái cho vay
27-34 ñieåm CC Töø choái cho vay
Döôùi 27 ñieåm C Töø choái cho vay
Trang 82
Böôùc 10 : kieåm tra laïi keát quaû xeáp haïng vaø ra quyeát ñònh xeáp haïng sau cuøng
Keát quaû xeáp haïng tín nhieäm phaûi ñöôïc kieåm tra laïi ñeå ñaûm baûo söï phuø hôïp giöõa 4
yeáu toá laø lyù thuyeát xeáp haïng, tính toaøn veïn cuûa döõ lieäu, phöông phaùp xeáp haïng vaø
hieäu quaû söû duïng moâ hình xeáp haïng. Ngaân haøng cuõng neân tham khaûo keát quaû xeáp
haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc coâng ty xeáp haïng tín nhieäm chuyeân nghieäp,
cuûa caùc ngaân haøng khaùc tröôùc khi aán ñònh möùc haïng tín nhieäm sau cuøng cuûa doanh
nghieäp.
3.2.4 Caùc giaûi phaùp khaùc
3.2.4.1 Xaây döïng ñoäi nguõ chuyeân gia phaân tích
Caùc NHTM Vieät Nam neân xaây döïng moät ñoäi nguõ caùc chuyeân gia phaân tích phaân
theo boán nhoùm sau ñaây: nhoùm phaân tích veà ñaëc thuø ngaønh kinh doanh, nhoùm phaân
tích veà tình hình taøi chính doanh nghieäp, nhoùm chuyeân thu thaäp, caäp nhaät vaø xöû lyù
thoâng tin, vaø cuoái cuøng laø nhoùm bao goàm nhöõng chuyeân gia giaøu kinh nghieäm ñeå coù
theå toång hôïp caùc keát quaû phaân tích töø ba nhoùm treân vaø ñöa ra quyeát ñònh xeáp haïng
sau cuøng. Muïc ñích cuûa vieäc chuyeân moân hoùa naøy laø nhaèm taêng hieäu quaû vaø ñoä tin
caäy trong vieäc xöû lyù caùc döõ lieäu lieân quan ñeán ruûi ro kinh doanh vaø ruûi ro taøi chính
cuûa doanh nghieäp, qua ñoù laøm taêng ñoä chính xaùc keát quaû xeáp haïng tín nhieäm doanh
nghieäp cuûa caùc NHTM.
3.2.4.2 ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin
Coâng ngheä thoâng tin laø neàn taûng khoâng theå thieáu ñöôïc trong vieäc naâng cao naêng
löïc caïnh tranh cuûa caùc NHTM trong giai ñoaïn hieän nay, ñaëc bieät trong coâng taùc xeáp
haïng tín nhieäm doanh nghieäp thì raát caàn öùng duïng caùc phaàn meàm chuyeân bieät ñeå xöû
lyù moät khoái löôïng lôùn caùc döõ lieäu coù lieân quan ñeán ruûi ro kinh doanh vaø ruûi ro taøi
chính cuûa doanh nghieäp. Trong thôøi gian tôùi caùc NHTM neân phaùt trieån caùc phaàn
meàm coù theå ñònh giaù khoaûn vay vaø nhieàu danh muïc cho vay khaùc nhau moät caùch töï
ñoäng, chính xaùc, nhanh choùng. Thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy seõ giuùp naâng cao hôn nöõa
hieäu quaû trong coâng taùc xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM Vieät Nam.
Trang 83
3.2.4.3 Phoûng vaán doanh nghieäp
Vieäc phaân tích caùc baùo caùo taøi chính vaø caùc ñieàu kieän kinh doanh cuûa doanh
nghieäp coù theå giuùp nhaø phaân tích bieát ñöôïc ruûi ro toång theå cuûa doanh nghieäp vaø töø ñoù
ñöa ra quyeát ñònh xeáp haïng. Tuy nhieân caùc baùo caùo taøi chính thöôøng khoâng phaûn aùnh
ñaày ñuû caùc thoâng tin coù lieân quan ñeán tình hình taøi chính cuõng nhö caùc ñieàu kieän kinh
doanh khaùc cuûa doanh nghieäp. Do ñoù ñeå naâng cao ñoä tin caäy cuûa döõ lieäu trong moâ
hình xeáp haïng thì caàn thieát phaûi phoûng vaán doanh nghieäp ñeå bieát theâm veà caùc thoâng
tin veà hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Noùi chung caùc caâu hoûi duøng trong
phoûng vaán phaûi roõ raøng, chính xaùc vaø coù yù nghóa trong vieäc phaûn aùnh uy tín tín duïng
cuûa doanh nghieäp. Vieäc tieáp xuùc vôùi nhöõng nhaø quaûn lyù cao caáp coøn giuùp nhaø phaân
tích coù caûm nhaän toát hôn veà ruûi ro vaø tình hình kinh doanh cuûa doanh nghieäp.
3.3 Nhöõng kieán nghò ñoái vôùi caùc ñôn vò höõu quan
3.3.1 Kieán nghò vôùi Boä taøi chính hoaøn thieän chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam
Keát quaû phaân tích xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp chòu aûnh höôûng nhieàu bôûi
caùc chuaån möïc keá toaùn maø moät quoác gia ñang aùp duïng. Chaúng haïn nhö caùc chuaån
möïc keá toaùn veà nôï, caùc khoaûn phaûi thu, haøng toàn kho, tieâu chuaån coâng nhaän chi phí,
doanh thu. Ñaây laø nhöõng tieâu chuaån quan troïng trong ñaùnh giaù tình hình taøi chính cuûa
moät doanh nghieäp. Do ñoù trong thôøi gian tôùi Boä taøi chính caàn tieáp tuïc hoaøn thieän caùc
quy ñònh vaø chuaån möïc keá toaùn cuûa Vieät Nam theo höôùng phuø hôïp theo caùc tieâu
chuaån quoác teá nhaèm taïo thuaän lôïi cho caùc NHTM trong ñaùnh giaù xeáp haïng tín nhieäm
doanh nghieäp.
Beân caïnh vieäc hoaøn thieän caùc chuaån möïc keá toaùn ñoái vôùi doanh nghieäp, Boä taøi
chính cuõng caàn tieáp tuïc hoaøn thieän caùc chuaån möïc keá toaùn trong caùc maët hoaït ñoäng
cuûa NHTM. Chaúng haïn nhö caùc chuaån möïc keá toaùn veà phaân loaïi nôï vaø trích laäp döï
phoøng ruûi ro laø raát quan troïng ñeå höôùng daãn caùc NHTM tieáp caän ñöôïc vôùi nhöõng tieâu
chuaån quoác teá veà quaûn lyù ruûi ro nhaèm ñaûm baûo an toaøn trong caùc hoaït ñoäng tín duïng
cuûa NHTM.
3.3.2 Kieán nghò vôùi Toång cuïc thoáng keâ veà xaây döïng caùc chæ tieâu taøi chính
trung bình ngaønh
Caùc chæ tieâu taøi chính trung bình ngaønh laø tieâu chuaån raát quan troïng trong ñaùnh
giaù xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM. Ngaân haøng seõ so saùnh caùc chæ
Trang 84
tieâu taøi chính cuûa doanh nghieäp vôùi chæ tieâu trung bình ngaønh ñeå ñaùnh giaù tình hình
taøi chính cuûa doanh nghieäp laø laønh maïnh hay yeáu keùm. Tuy nhieân hieän nay vaãn chöa
coù nhöõng nghieân cöùu thoáng keâ ñaày ñuû vaø coù ñoä tin caäy cao veà caùc chæ soá taøi chính
trung bình ngaønh ñeå coù theå laøm tieâu chuaån trong phaân tích vaø ñaùnh giaù tình hình taøi
chính cuûa doanh nghieäp cuûa NHTM. Do ñoù trong thôøi gian tôùi Toång cuïc thoáng keâ caàn
thöïc hieän nhieàu hôn caùc nghieân cöùu veà chæ soá taøi chính trung bình ngaønh ñeå coù theå
cung caáp caùc chæ soá taøi chính trung bình ngaønh coù ñoä tin caäy cao. Ñieàu naøy khoâng
nhöõng taïo thuaän lôïi cho caùc NHTM trong phaân tích xeáp haïng tín nhieäm doanh
nghieäp maø coøn taïo thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp trong phaân tích taøi chính ñeå caûi
thieän hieäu quaû quaûn lyù cuûa doanh nghieäp mình.
3.3.3 Kieán nghò vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam
Phaùt huy toái ña hieäu quaû cung caáp thoâng tin cuûa Trung taâm thoâng tin tín duïng
Trung taâm thoâng tin tín duïng CIC laø ñaàu moái cung caáp thoâng tin tín duïng raát quan
troïng cho caùc NHTM Vieät Nam trong ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng cuûa khaùch haøng. Tuy
nhieân thöïc teá thôøi gian qua cho thaáy nguoàn thoâng tin maø CIC cung caáp cho caùc
NHTM vaãn coøn ñôn ñieäu vaø chæ môùi coù taùc duïng thoáng keâ neân ñaõ khoâng ñaùp öùng
ñöôïc nhu caàu raát lôùn veà thoâng tin caäp nhaät vaø thoâng tin caûnh baùo ruûi ro cuûa caùc
NHTM ñeå coù theå söû duïng trong xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp. Do ñoù trong thôøi
gian tôùi NHNN caàn phoái hôïp nhieàu hôn vôùi caùc cô quan chöùc naêng nhö: thueá, thoáng
keâ, boä thöông maïi,… ñeå cung caáp cho caùc NHTM caùc thoâng tin caäp nhaät môùi nhaát veà
tình hình phaùt trieån ngaønh cuõng nhö tình hình hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp trong
ngaønh. NHNN cuõng caàn quy ñònh baét buoäc caùc NHTM phaûi cung caáp ñaày ñuû thoâng
tin vaø soá lieäu cuûa caùc doanh nghieäp ñang vay voán taïi ngaân haøng mình ñeå Trung taâm
coù theå kòp thôøi cung caáp nhöõng thoâng tin caûnh baùo ruûi ro cho caùc NHTM.
NHNN caàn coù caùc giaûi phaùp ñeå taïo söï phaùt trieån vaø oån ñònh cho thò tröôøng
chöùng khoaùn Vieät Nam
Söï oån ñònh vaø phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn vöøa taïo thuaän lôïi cho caùc
doanh nghieäp trong vieäc huy ñoäng voán kòp thôøi ñeå cung öùng cho caùc hoaït ñoäng saûn
xuaát kinh doanh vöøa cung caáp nhöõng thoâng tin quan troïng ñoái vôùi coâng taùc xeáp haïng
tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM (nhö chæ soá P/E, …). Thò tröôøng chöùng khoaùn
Vieät Nam hieän vaãn coøn chöa phaùt trieån oån ñònh, giaù caû chöùng khoaùn chöa phaûn aùnh
Trang 85
ñuùng hieäu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp neân caùc NHTM chöa theå söû duïng caùc
tín hieäu vaø thoâng tin töø thò tröôøng chöùng khoaùn ñeå phaân tích xeáp haïng doanh nghieäp.
Ñeå taïo söï oån ñònh vaø phaùt trieån cho thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam thì NHNN
caàn tieáp tuïc hoaøn thieän khuoân khoå phaùp lyù ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc
coâng ty chöùng khoaùn, xöû lyù nghieâm caùc tröôøng hôïp mua baùn noäi giaùn ñeå ñaûm baûo
tính minh baïch vaø coâng baèng cho caùc nhaø ñaàu tö. Ñaëc bieät NHNN caàn coù giaûi phaùp
ñeå khuyeán khích caùc NHTM Vieät Nam phaûi naâng cao hôn nöõa vai troø cuûa mình treân
thò tröôøng chöùng khoaùn thoâng qua vieäc NHTM tham gia mua baùn chöùng khoaùn ñeå
ñieàu hoøa cung caàu cuûa thò tröôøng, cung öùng voán tín duïng vaø tö vaán cho caùc nhaø ñaàu
tö treân thò tröôøng chöùng khoaùn. NHNN cuõng caàn coù giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån thò
tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng mua baùn caùc coâng cuï nôï ñeå hai loaïi thò tröôøng naøy coù theå
hoã trôï tích cöïc cho söï oån ñònh vaø phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam.
9 Veà thò tröôøng tieàn teä thì NHNN caàn taäp trung phaùt trieån thò tröôøng noäi teä vaø ngoaïi
teä lieân ngaân haøng, moät maët ñeå taùi phaân boå vaø ñieàu hoøa voán giöõa caùc TCTD cuõng
nhö giaûi quyeát toát nhu caàu voán ngaén haïn cuûa neàn kinh teá taïo ñaø cho söï phaùt trieån
thò tröôøng voán daøi haïn. NHNN caàn söû duïng toát caùc coâng cuï laõi suaát, thò tröôøng môû
ñeå taùc ñoäng maïnh meõ vaøo caùc loaïi laõi suaát thò tröôøng, taïo neân maët baèng laõi suaát
ñoàng boä giöõa caùc loaïi chöùng khoaùn, qua ñoù taïo neân söï gaén keát lieân thoâng giöõa thò
tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng voán.
9 Veà thò tröôøng mua baùn caùc coâng cuï nôï thì NHNN caàn coù giaûi phaùp phaùt trieån thò
tröôøng mua baùn nôï thöù caáp treân thò tröôøng lieân ngaân haøng. Theo ñoù, NHNN sôùm
hoaøn thieän caùc khuoân khoå phaùp lyù caàn thieát cho hoaït ñoäng thò tröôøng, tieâu chuaån
hoùa söï giao dòch thöông phieáu, caùc loaïi giaáy tôø coù giaù ngaén haïn nhaèm ña daïng
hoùa haøng hoùa treân thò tröôøng chöùng khoaùn./.
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3
Ñeå quaûn lyù ruûi ro tín duïng thì beân caïnh coâng taùc phaân tích tín duïng truyeàn thoáng,
vieäc phaùt trieån moät heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp noäi boä hoaït ñoäng
hieäu quaû seõ coù yù nghóa raát quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù chính xaùc ruûi ro cuûa khaùch
haøng naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM. Treân cô sôû phaân tích ôû chöông 2
veà nhöõng haïn cheá cuûa heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM
Vieät Nam hieän nay, chöông 3 ñaõ ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû
coâng taùc xeáp haïng tín nhieäm cuûa caùc NHTM. Caùc giaûi phaùp naøy bao goàm: hoaøn
Trang 86
thieän caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính, hoaøn thieän quy trình xeáp haïng tín nhieäm
doanh nghieäp, ñeà xuaát söû duïng heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp bao goàm
9 thöù haïng vaø trình baøy möùc ñoä ruûi ro töông öùng cuûa töøng thöù haïng . Luaän vaên cuõng
coù nhöõng kieán nghò vôùi caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà hoaøn thieän caùc chuaån möïc
keá toaùn, xaây döïng chæ soá taøi chính trung bình ngaønh vaø naâng cao hieäu quaû cung öùng
thoâng tin cuûa CIC cho caùc NHTM. Caùc NHTM Vieät Nam cuõng caàn hôïp taùc nhieàu
hôn vôùi caùc ngaân haøng lôùn treân theá giôùi ñeå coù nhieàu kinh nghieäm hôn trong naâng cao
hieäu quaû heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa ngaân haøng mình.
Trang 87
KEÁT LUAÄN
Trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ôû nöôùc ta hieän nay thì vieäc naâng cao
hieäu quaû heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp taïi caùc NHTM coù moät yù nghóa
raát quan troïng. Ñeà taøi “ Hoaøn thieän heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa
caùc NHTM taïi TPHCM” ñaõ giaûi quyeát ñöôïc nhöõng vaán ñeà sau:
- Phaân tích cô sôû lyù luaän veà hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng, trình baøy kinh nghieäm
cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi veà xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp ñeå töø ñoù ruùt ra nhöõng
baøi hoïc ñeå naâng cao hieäu quaû coâng taùc xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc
NHTM Vieät Nam.
- Phaân tích, ñaùnh giaù nhöõng öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm
doanh nghieäp taïi caùc NHTM Vieät Nam, neâu roõ nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi trong heä
thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM.
- Luaän vaên ñaõ ñeà xuaát caùc giaûi phaùp cuï theå ñeå hoaøn thieän heä thoáng xeáp haïng tín
nhieäm cuûa caùc NHTM Vieät Nam nhö: boå sung caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính,
hoaøn thieän quy trình xeáp haïng. Luaän vaên cuõng ñeà xuaát vôùi caùc cô quan quaûn lyù nhaø
nöôùc xaây döïng chæ tieâu trung bình ngaønh, naâng cao chaát löôïng cung caáp thoâng tin cho
NHTM, hoaøn thieän caùc chuaån möïc keá toaùn nhaèm hoã trôï tích cöïc cho coâng taùc phaân
tích xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp cuûa caùc NHTM.
Moät heä thoáng xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp hoaït ñoäng coù hieäu quaû seõ goùp
phaàn naâng cao lôïi theá caïnh tranh cuûa caùc NHTM Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp
kinh teá quoác teá. Do ñoù trong thôøi gian tôùi caùc NHTM Vieät Nam caàn tieáp tuïc caáu truùc
laïi cô caáu toå chöùc, öùng duïng coâng ngheä ngaân haøng hieän ñaïi, naâng cao chaát löôïng
nguoàn nhaân löïc ñeå ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà heä thoáng kieåm soaùt ruûi ro hieän ñaïi maø
hieän nay caùc ngaân haøng lôùn treân theá giôùi ñang aùp duïng./.
DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. TS. Traàn Ñaéc Sinh, Ñònh möùc tín nhieäm taïi Vieät Nam – Nhaø xuaát baûn TPHCM
naêm 2002.
2. PGS.TS Traàn Hoaøng Ngaân, Nghieäp vuï Ngaân haøng Thöông maïi
(www.fob.ueh.edu.vn).
3. PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn, TS. Hoaøng Ñöùc, TS. Traàn Huy Hoaøng, Ths. Traàm
Xuaân Höông, GV. Nguyeãn Quoác Anh, Tín duïng ngaân haøng – Nhaø xuaát baûn
Thoáng keâ naêm 2003.
4. TS. Nguyeãn Minh Kieàu, Tín duïng vaø thaåm ñònh tín duïng ngaân haøng– Nhaø xuaát
baûn Taøi chính naêm 2006.
5. PGS.TS Traàn Ngoïc Thô, TS. Nguyeãn Thò Ngoïc Trang, TS. Phan Thò Bích
Nguyeät, TS. Nguyeãn Thò Uyeân Uyeân, Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi- Nhaø
xuaát baûn Thoáng keâ naêm 2005.
6. TS. Hoà Dieäu, Tín duïng ngaân haøng- Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ naêm 2001.
7. PGS.TS Phaïm Vaên Naêng, TS. Traàn Hoaøng Ngaân, TS. Söû Ñình Thaønh, Söû duïng
caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi
cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2020 – Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ naêm 2002.
8. PGS.TS Voõ Thanh Thu, Nguyeãn Thò Mî, Kinh teá vaø phaân tích hoaït ñoäng doanh
nghieäp- Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ naêm 1997.
9. PGS.TS Buøi Töôøng Trí, Phaân tích ñònh löôïng trong quaûn trò- Nhaø xuaát baûn
Thoáng keâ naêm 1995.
10. Ronald C.Spurga, Quaûn lyù taøi chính doanh nghieäp vöøa vaø nhoû- Nhaø xuaát baûn
Thoáng keâ naêm 1996.
11. Ths. Nguyeãn Ñöùc Trung, Phöông phaùp öôùc tính toån thaát tín duïng döïa treân heä
thoáng cô sôû döõ lieäu ñaùnh giaù noäi boä (www.hvnh.edu.vn).
12. Ths. Traàm Xuaân Höông, Phaân tích taøi chính vaø xeáp loaïi doanh nghieäp trong
coâng taùc thaåm ñònh tín duïng ngaân haøng- Taïp chí Phaùt trieån kinh teá naêm 2002.
13. Soå tay tín duïng Ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam,
Soå tay tín duïng Ngaân haøng Coâng Thöông Vieät Nam, Soå tay tín duïng Ngaân haøng
Ngoaïi thöông Vieät Nam, Soå tay tín duïng Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät
Nam.
14. Taïp chí ngaân haøng naêm 2006.
15. Caùc website:
www.sbv.gov.vn.
www.mof.gov.vn.
www.moodys.com.
www.standardandpoors.com.
www.fitchratings.com.
www.bis.org.
www.oenb.at.
www.fma.gv.at.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 471751.pdf