Luận văn Hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ của ngân hàng thương mại (nghiên cứu tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội)

víi c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi, gióp cho viÖc thanh to¸n diÔn ra thuËn tiÖn, chÝnh x¸c, an toµn. B¶ng9: T×nh h×nh quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng trong vµ ngoµi n­íc. N¨m Sè ng©n hµng ®¹i lý Sè n­íc cã quan hÖ ®¹i lý 2000 110 50 2001 126 55 2002 152 55 (Nguån: B¸o c¸o th­êng viªn qua c¸c n¨m cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn). Nh×n trªn b¶ng sè liÖu ta thÊy, cïng víi n¨m 2000 cã b­íc ®ét qu¸ trong thanh to¸n còng lµ n¨m mµ Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi më réng quan hÖ ®¹i lý cã t¨ng m¹nh. §iÒu ®ã còng gi¶i thÝch ®­îc phÇn nµo vÒ sù t¨ng doanh sè thanh to¸n qua n¨m 2000. N¨m 2002 ngoµi sè ng©n hµng ®¹i lý ®· cã quan hÖ th­êng xuyªn ë c¸c n­íc, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Qu©n ®éi ®· tiÕp tôc ®Æt thªm mét sè quan hÖ víi c¸c ng©n hµng míi ë cacs n­íc nh­ Philipine, Indonesia, Sigapose, China, Thuþ Sü vµ mét h·ng hµng ë khèi Liªn X« cò, Belarut vµ Ucraina ®­a tæng sè ng©n hµng cã quan hÖ ®¹i lý lªn 152 ë 55 n­íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. §Æt quan hÖ ®¹i lý vµ tiÕn hµnh ký tho¶ thuËn song ph­¬ng víi ng©n hµng Vnestog Bank Nga ®Æt nÒn mãng cho ho¹t ®éng thanh to¸n hµng ®æi hµng nh»m phôc vô tèt h¬n cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng. Më réng quan hÖ ®¹i lý gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT nãi chung vµ theo ph­¬ng thøc TDCT nãi riªng, ngoµi ra cßn nh»m ®­a mét sè nghiÖp vô míi vµo ho¹t ®éng, nh­ n¨m 2003 ng©n hµng ®­a thªm nhiÖm vô, chuyÓn tiÒn nhanh, nhiÖm vô kiÓu hèi. §iÒu ®ã cµng kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi ®­îc n©ng lªn. 2.2.2. Thanh to¸n L/C hµng xuÊt khÈu 2.2.2.1. Quy tr×nh thanh to¸n th­ tÝn dông xuÊt khÈu B­íc 1: Th«ng b¸o th­ tÝn dông, th«ng b¸o söa ®æi th­ tÝn dông. - Khi nhËn ®­îc L/C (MT 700/701) hoÆc söa ®æi L/C (MT 707) tõ ng©n hµng ®¹i lý (ng©n hµng cña ng­êi mua), thanh to¸n viªn ph¶i kiÓm tra x¸c nhËn m· Testhey ®óng, mÉu ch÷ ký cã thÈm quyÒn cña ng©n hµng ®¹i lý (nÕu b»ng thñ) vµ th«ng b¸o theo mÉu quy ®Þnh göi kh¸ch hµng. - Tr­êng hîp tõ chèi th«ng b¸o L/C yªu cÇu ng©n hµng x¸c nhËn L/C, tuú tõng tr­êng hîp cô thÓ Ban Gi¸m ®èc xem xÐt quyÕt ®Þnh viÖc x¸c nhËn hoÆc kh«ng x¸c nhËn, cÇn yªu cÇu Ng©n hµng më L/C ký quü hoÆc kh«ng ký quü. - Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi kh«ng th«ng b¸o söa ®æi L/C, nÕu Ng©n hµng Qu©n ®éi kh«ng ph¶i lµ ng©n hµng th«ng b¸o L/C gèc ®ång thêi th«ng b¸o ngay cho ng©n hµng më L/C vÒ viÖc kh«ng th«ng b¸o ®ã. - Khi lËp th«ng b¸o L/C hoÆc söa ®æi L/C, thanh to¸n viªn ®ång thêi lËp phiÕu thu phÝ th«ng b¸o L/C phÝ th«ng b¸o söa ®æi, phÝ x¸c nhËn (nÕu L/C x¸c nhËn) theo kiÓu phÝ dÞch vô hiÖn hµnh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. Theo nh­ biÓu phÝ dÞch vô hiÖn hµnh cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi do chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ ban hµnh, møc thu phÝ ®èi víi thñ tÝn dông xuÊt khÈu ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: + Th«ng b¸o th­ tÝn dông: 20USD + Th«ng b¸o söa ®æi th­ tÝn dông: 10USD + Th«ng b¸o kh¸c: 10USD + PhÝ chuyÓn tiÕp th­ tÝn dông 20USD + X¸c nhËn th­ tÝn dông do Ng©n hµng ®¹i lý ph¸t hµnh: 0,3%/quý Tèi thiÓu 10USD + Thanh to¸n bé chøng tõ xuÊt khÈu: Tèi thiÓu: 150USD Tèi ®a: 25USD/GD + ChuyÓn nh­îng. + ChiÕt khÊu bé chøng tõ B»ng l·i suÊt vay ng¾n h¹n cao nhÊt t¹i thêi ®iÓm triÕt khÊu. B­íc 2: TiÕp nhËn, kiÓm tra, göi chøng tõ vµ ®æi tiÒn. - Khi nhËn ®­îc th­ yªu cÇu thanh to¸n (theo mÉu), kÌm chøng tõ do kh¸ch hµng xuÊt tr×nh cïng b¶n gèc L/C vµ c¸c b¶n söa ®æi liªn quan (nÕu cã), thanh to¸n viªn ph¶i kiÓm tra são l­îng chøng tõ, lo¹i chøng tõ vµ ghi râ giê, ngµy xuÊt tr×nh vµ ký hiÖu. - Sau khi kiÓm tra chøng tõ, thanh to¸n viªn ph¶i rót sè d­ trªn L/C b»ng c¸ch ghi vµo mÆt sau cña L/C gèc, nÕu chøng tõ xuÊt tr×nh do ng©n hµng kh¸c th«ng b¸o nªn lËp hå s¬ theo dâi. - ViÖc kiÓm tra chøng tõ ph¶i thùc hiÖn khÈn tr­¬ng ngay sau khi nhËn ®­îc ®Çy ®ñ chøng tõ cña kh¸ch hµng vµ ph¶i ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh cña L/C vµ “c¸c quy t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt vÒ TDCT” cña phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) ban hµnh cã hiÖu lùc. Sau khi kiÓm tra chøng tõ. + Chøng tõ phï hîp víi L/C: Göi ®ßi tiÒn theo quy ®Þnh cña L/C. + Chøng tõ kh«ng phï hîp víi L/C: NÕu chøng tõ xuÊt tr×nh kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®iÒu kho¶n L/C mµ kh¸ch hµng kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc, trªn th­ hoÆc ®iÖn ®ßi tiÒn göi ng©n hµng n­íc ngoµi ph¶i nªu râ c¸c ®iÓm kh«ng phï hîp vµ chØ thÞ tr¶ tiÒn nÕu ®­îc chÊp nhËn (sö dông MT 750 nÕu b»ng SWIFT). - Tr­êng hîp kh¸ch hµng yªu cÇu (b»ng v¨n b¶n) thanh to¸n ngay bé chøng tõ ng©n hµng cã thÓ xem xÐt ¸p dông nh÷ng h×nh thøc d­íi ®©y. + ChiÕt khÊu miÔn truy ®æi: Ng©n hµng mua ®øt bé chøng tõ vµ chÞu rñi ro trong viÖc ®ßi tiÒn n­íc ngoµi. + ChiÕt khÊu cã truy ®æi: Ng©n hµng thùc hiÖn triÕt khÊu chøng tõ, nÕu n­íc ngoµi tõ chèi thanh to¸n chøng tõ th× Ng©n hµng cã quyÒn ®ßi l¹i kh¸ch hµng. - Tr­êng hîp ng©n hµng më L/C tõ chèi thanh to¸n chøng tõ, ph¶i th«ng b¸o ngay cho kh¸ch hµng kÌm theo lý do tõ chèi. MÆt kh¸c ph¶i ®iÖn ph¶n ®èi l¹i viÖc tõ chèi cña ng©n hµng n­íc ngoµi nÕu lý do tõ chèi kh«ng x¸c ®¸ng. - Khi nhËn ®­îc th­ b¸o cã cña Ng©n hµng n­íc ngoµi, th«ng b¸o cho phßng kÕ to¸n h¹ch to¸n thanh to¸n tiÒn hµng vµ thu phÝ. 2.2.2.2. Thùc tr¹ng thanh to¸n hµng xuÊt khÈu Ho¹t ®éng thanh to¸n hµng xuÊt khÈu b»ng L/C cña ng©n hµng th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n ®éi so víi thanh to¸n b»ng L/C nhËp khÈu nhá h¬n vÒ quy m« còng nh­ gi¸ trÞ cña L/C. §iÒu nµy phï hîp víi thùc tr¹ng chung cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi c¬ cÊu kinh tÕ ®ang tõng b­íc chuyÓn dÞch sang xuÊt khÈu sau nhiÒu n¨m nhËp siªu. Ngoµi ra, Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi ph¶i chÞu sù c¹nh tranh do kh¸ch hµng tËp trung giao dÞch t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i. B¶ng 10: Thanh to¸n hµng xuÊt qua Ng©n hµng Th­¬ng m¹i cæ phÇn Qu©n §éi §¬n vÞ tÝnh: 1.000USD Ph­¬ng thøc thanh to¸n N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 Sè tiÒn Tû träng % Sè tiÒn Tû träng % Sè tiÒn Tû träng % Sè tiÒn Tû träng % ChuyÓn tiÒn 4.137 57.87 4.193 33.14 4.251 32.35 4.310 31,16 Nhê thu 398 5.57 2.258 17.85 2.289 17.42 2.313 16,96 L/C xuÊt 2614 36.56 6.200 49.01 6.600 50.23 7.011 51,88 Tæng chi 7149 100 12.651 100 13.140 100 13.634 100 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng TTQT cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. Trong thanh to¸n xuÊt khÈu, n¨m 1999 tû träng thanh to¸n b»ng h×nh thøc L/C chiÕm mét tû lÖ thËp h¬n nhiÒu so víi h×nh thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn. §iÒu nµy do thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th­êng lµ hµng gia c«ng, hµng th« ch­a qua chÕ biÕn, tinh chÕ, ®é tÝn nhiÖm cña kh¸ch n­íc ngoµi ch­a cao, khi ký ho¹t ®éng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam do kh«ng am hiÓu nhiÒu nªn th­êng bÞ Ðp thÕ yÕu h¬n ®èi t¸c n­íc ngoµi, gi¸ xuÊt th­êng kh«ng ®­îc cao. Tuy nhiªn tû träng thanh to¸n theo L/C ngµy cµng t¨ng qua c¸c n¨m, ®iÒu ®ã chøng tá c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam ngµy cµng lÊy l¹i ®­îc uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. §©y còng lµ mét lç lùc tÝch cùc t­ vÊn cho kh¸ch hµng ®Ó rñi ro kh«ng ®¸ng cã cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. B¶ng 11: T×nh h×nh thanh to¸n L/C xuÊt khÈu t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. §¬n vÞ tÝnh: 1.000USD N¨m Sè l­îng Gi¸ trÞ % 1999 89 2.614 2000 101 6200 137.18 2001 133 6600 6.45 2002 146 7.011 6.22 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng TTQT t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. Qua b¶ng trªn ta thÊy n¨m 2000 lµ n¨m cã møc t¨ng ®ét ph¸ 137.18% so víi n¨m 1999, nh­ng sau ®Êy møc t¨ng cã phÇn ch÷ng l¹i vµ chËm, thÊp so víi L/C nhËp. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn ngoµi sù nç lùc cña c¸c c¸n bé ng©n hµng nh­ më réng quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Ngoµi ra cßn do c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc vµ chÝnh phñ t¸c ®éng nh­: chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ViÖt - Mü... Ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ®­îc sö dông ngµy cµng chiÕm tû träng lín, møc ®é an toµn cao, rñi ro lu«n ë d­íi møc 1%. §ã lµ do qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh chÆt chÏ cña c¸c nh©n viªn ng©n hµng th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi, kh«ng v× ®Ó l«i kÐo l­îng kh¸ch hµng lín ®Õn víi ng©n hµng mµ chÊp nhËn møc kü quü thÊp hay chÊp nhËn më L/C. ViÖc xö lý nh÷ng tån ®äng trong l­îng thanh to¸n L/C tr¶ chËm cã kÕt qu¶ tèt. Trong n¨m 2001 ®· gi¶i quyÕt thanh to¸n xong c¸c sè L/C 97&98 víi sè tiÒn ®­îc gi¶m lµ 223.000USD. L/C sè 226 ®· ®µm ph¸n xong víi gi¸ n­íc ngoµi vµ ®­îc thanh to¸n vµo quý I/2002 thanh to¸n 03 L/C tr¶ chËm víi gi¸ trÞ 450.245. §ã lµ sù cè g¾ng ®¸ng ghi nhËn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi, gãp phÇn lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n hµng. 2.2.3. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n ®éi Trong nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn h¬n, doanh thu tõ ho¹t ®éng nµy lu«n cao so víi c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ kh¸c. Gãp phÇn n©ng cao uy tÝn ng©n hµng nh­ng lu«n ®¶m b¶o tõ khi ho¹t ®éng ®Õn nay ch­a cã rñi ro nµo x¶y ra trong ho¹t ®éng thanh to¸n hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu theo ph­¬ng thøc TDCT ®èi víi Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n ®éi. B¶ng 12: KÕt qu¶ thu phÝ theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång. N¨m PhÝ thanh to¸n quèc tÕ PhÝ thanh to¸n L/C Tû träng trong lîi nhuËn % 1999 46.331 35.212 10 2000 53.706 40.280 12 2001 57.039 43.920 13 2002 59.110 47.288 13.8 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn, ng©n hµng th­¬ng m¹i Cæ phÇn Qu©n §éi ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp nh­ thu hót kh¸ch hµng giao dÞch t¹i ng©n hµng m×nh, ®em lßng tin cho kh¸ch hµng trong n­íc vµ quèc tÕ tin t­ëng khi thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng; më réng mèi quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Ngoµi ra ®ã lµ c¶ mét sù nç lùc cña tËp thÓ c¸n bé ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ ph©n Qu©n §éi. 2.2.4. Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trong ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi 2.2.4.1. Khã kh¨n tån t¹i tõ phÝa ng©n hµng a/. DÞch vô thanh to¸n ch­a ®a d¹ng Trong ho¹t ®éng TTQT, NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi cung øng mét sè ph­¬ng thøc thanh to¸n truyÒn thèng nh­ thanh to¸n nhê thu, thanh to¸n L/C, dÞch vô chuyÓn tiÒn cßn c¸c ph­¬ng thøc kh¸c ®Æc biÖt trong thanh to¸n L/C ch­a ®­îc ®a d¹ng nh­ thanh to¸n ®èi øng, thanh to¸n hµng ®æi hµng, më sæ ghi chøng tõ, thanh to¸n L/C tuÇn hoµn, L/C ®iÒu kho¶n ®á hay L/C gi¸p l­ng ch­a cã hay nÕu cã th× hiÕm. §Ó tµi trî cho ho¹t ®éng XNK gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT, NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi ®· sö dông nghiÖp vô chiÕt khÊu bé chøng tõ hµng ho¸ xuÊt khÈu, tuy nhiªn cßn trong qui m« hÑp, sè l­îng ch­a lín. mµ trong ph­¬ng thøc TDCT lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n ®¶m b¶o nhÊt vÒ quyÒn lîi cho c¶ hai bªn. Tuy nhiªn víi thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ l©u ¶nh h­ëng ®Õn ng­êi b¸n bÞ ø ®äng vèn. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy ng©n hµng cã thÓ ¸p dông hiÕt khÊu bé chøng tõ hµng ho¸ xuÊt khÈu, cã thÓ cho phÐp nhµ xuÊt khÈu cã ®­îc vèn tiÕp tôc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §©y lµ h×nh høc tµi trî XNK mµ hiÖn nay c¸c ng©n hµng ®ang ¸p dông, ho¹t ®éng nµy gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng XNK, khi ®ã kh«ng nh÷ng ng©n hµng cã nguån thu tõ cung cÊp dÞch vô nµy mµ cßn ph¸t triÓn ®­îc ho¹t ®éng TTQT . b/. §èi t­îng kh¸ch hµng bã hÑp HiÖn nay kh¸ch hµng chñ yÕu cña NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp qu©n ®éi trùc thuéc bé quèc phßng chiÕm 70-80% trong tæng sè kh¸ch hµng giao dÞch t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi, chØ cã kho¶ng 10% lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi qu©n ®éi vµ Ýt cã doanh nghiÖp XNK. §ã lµ khã kh¨n mµ hiÖn nay ng©n hµng ®ang gÆp ph¶i ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng TTQT. Doanh sè thanh to¸n cho viÖc cho viÖc nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ qu©n sù chiÕm tû träng lín trong tæng doanh sè thanh thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHTM cæ phÇn qu©n ®éi, tuy nhiªn sè l­îng trang thiÕt bÞ nhËp khÈu l¹i phô thuéc vµo c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc cña bé quèc phßng. V× thÕ khi cã bÊt cø sù thay ®æi nµo trong viÖc gi¶m chi tiªu cho ng©n s¸ch trong lÜnh vùc quèc phßng ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §©y còng lµ nguyªn nh©n khiÕn cho ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT cßn h¹n chÕ. c/. Quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng ®¹i lý cßn h¹n chÕ. Trong ho¹t ®éng TTQT, ng©n hµng nµo cã m¹ng l­íi chi nh¸nh réng kh¾p hoÆc m¹ng l­íi c¸c ng©n hµng ®¹i lý nhiÒu sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ph¸t triÓn. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng trong viÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ víi c¸c ng©n hµng ®¹i lý ë trªn nhiÒu n­íc, trong nh÷ng n¨m qua NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi kh«ng ngõng thiÕt lËp vµ më réng mèi quan hÖ ®ã. Tuy nhiªn n¨m 2002 NHTM cæ phÇn quan ®éi míi chØ thiÕt lËp ®­îc 155 ng©n hµng ®¹i lý ë 55 quèc gia trong ®ã cã c¶ ViÖt nam. Con sè nµy ®em so s¸nh víi c¸c NHTM cæ phÇn kh¸c th× lµ ng©n hµng ®øng thø ba vÒ ng©n hµng cã sè l­îng ng©n hµng ®¹i lý lín. Tuy nhiªn con sè nµy thËt khiªm tèn vµ qu¸ nhá bÐ so víi mét sè ng©n hµng quèc doanh kh¸c (trõ ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng) nh­ ng©n hµng c«ng th­¬ng cã ®Õn h¬n 2500, ng©n hµng ®Çu t­ cã gÇn 3000 vµ Ýt nhÊt ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt nam, mét ng©n hµng Ýt tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ nhÊt còng cã ®Õn gÇn 1300 ng©n hµng ®aÞ lý. Sù h¹n chÕ nµy mét phÇn lµ do uy tÝn cña NHTM cæ phÇn qu©n ®éi cßn thÊp trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, mÆt kh¸c do NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi cßn qu¸ non trÎ, míi ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc 8 n¨m, qui m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng ch­a lín, m¹ng l­íi chi nh¸nh míi chØ ®­îc thiÕt lËp ë nh÷ng trung t©m kinh tÕ lín cña c¶ n­íc. MÆt kh¸c ®éi ngò c¸n bé cña ng©n hµng còng cã nh÷ng ­u thÕ nh­ng kinh nghiÖm cßn qu¸ Ýt. C¸c doanh nghiÖp ch­a thùc sù tin t­ëng khi tham gia ho¹t ®éng TTQT víi c¸c NHTM cæ phÇn, th­êng giao dÞch víi mét sè ng©n hµng quèc doanh nh­ ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng, ng©n hµng C«ng th­¬ng, ng©n hµng §Çu t­…®ã còng lµ h¹n chÕ vµ g©y khã kh¨n cho c¸c NHTM cæ phÇn vµ ®èi víi NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng NHTM ViÖt nam trªn thi tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi bÞ ®¸nh gi¸ thÊp còng lµm ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng. §Ó t¹o ®­îc mèi quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng lín trªn thÕ giíi h¬n n÷a th× tÊt yÕu NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi ph¶i kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña m×nh khong chØ trong n­íc mµ cßn c¶ tr­êng quèc tÕ. §©y lµ mét nhiÖm vô chiÕn l­îc l©u dµi, ®ßi hái ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi nhiÒu biÖn ph¸p vµ ph¶i hy sinh lîi Ých tr­íc m¾t cã nh­ thÕ míi thóc ®Èy ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. d/. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cßn thiÕu thèn Trong ho¹t ®éng ng©n hµng hÖ th«ng c¬ së h¹ tÇng vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi mçi ng©n hµng, nã kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh qui m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng mµ cßn t¹o niÒm tin ®Ó thu hót kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch, mÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng thanh to¸n diÔn ra nhanh h¬n, chÝnh x¸c h¬n. NhËn thÊy tÇm quan träng ®ã, hiÖn nay ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Qu©n ®éi ®ang tõng b­íc x©y dùng vµ ®æi míi trang thiÖt bÞ cho phï hîp víi vÞ thÕ cña ng©n hµng m×nh. Héi së chÝnh cña ng©n hµng ®ang ®­îc x©y dùng vµ nhanh chãng ®­a vµo sö dông thay cho viÖc hiÖn nay ng©n hµng ®ang ®i thuª toµ nhµ lµm héi së cña Tæng côc hËu cÇn lµm giao dÞch nã ®· ¶nh h­ëng ®Õn viÖc gi¶m lîi nhuËn cña ng©n hµng mÆt kh¸c vÞ thÕ cña héi së hiÖn nay lµm h¹n chÕ tÇm nh×n cña kh¸ch hµng ¶nh h­ëng ®Õn l­îng kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch. Vµ hiÖn ®ang lµ khã kh¨n ®èi víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. 2.2.4.2. Khã kh¨n kh¸ch quan Nh÷ng h¹n chÕ trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng kh«ng nh÷ng do nguyªn nh©n chñ quan tõ phÝa ng©n hµng mµ cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan kh¸c a/. Nh÷ng khã kh¨n tõ phÝa kh¸ch hµng Ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i th­¬ng lµ ho¹t ®éng phøc t¹p tiÒm Èn ®Çy rñi ro, ®ßi hái c¸c bªn khi tham gia kh«ng nh÷ng ph¶i am hiÓu thÞ tr­êng mµ cßn ph¶i am hiÓu th«ng lÖ quèc tÕ còng nh­ thanh to¸n quèc tÕ. Trªn thùc tÕ, sù am hiÓu cña phÇn lín kh¸ch hµng khi tham gia TTQT cßn h¹n chÕ, v× thÕ khi giao dÞch t¹i ng©n hµng ®· ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng, mÆc dï ®· cã ®ãng gãp cña ng©n hµng trong c¸c hîp ®ång ngo¹i th­¬ng nh­ng do kh¸ch hµng qu¸ tin t­ëng ®èi t¸c thËm chÝ cã nh÷ng kh¸ch hµng qu¸ tin t­ëng vµo hîp ®ång kinh tÕ mµ kh«ng cã nh÷ng ®iÒu kho¶n chÆt chÏ, khi bÞ thiÖt h¹i vÒ quyÒn lîi l¹i ®ßi ng©n hµng tõ chèi thanh to¸n, viÖc nµy ®· ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña ng©n hµng. HiÖn nay kh¸ch hµng truyÒn thèng cña ng©n hµng 70-80% lµ c¸c doanh nghiÖp Qu©n ®éi, kho¶ng 10% lµ c¸c kh¸ch hµng ngoµi qu©n ®éi, tuy cã t¹o thuËn lîi cho ng©n hµng nh­ rñi ro thÊp h¬n nh­ng l¹i lµ h¹n chÕ mµ ng©n hµng ®ang ph¶i ®èi mÆt trong thêi gian tíi. ViÖc chÊp nhËn rñi ro hay thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn trong lùa chän c¬ cÊu kh¸ch hµng lµ vÊn ®Ò khã kh¨n hiÖn nay ng©n hµng ®ang ph¶i gi¶i quyÕt. b/. Khã kh¨n tõ m«i tr­êng trong vµ ngoµi n­íc Tõ khi Nhµ n­íc ¸p dông chÝnh s¸ch ®æi míi, m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« ®· ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ng©n hµng nh­ sù æn ®Þnh ®ång tiÒn, t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao, thu nhËp vµ ®êi sång nh©n d©n tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn, quan hÖ kinh tÕ cña ViÖt nam víi khu vùc vµ thÕ giíi ®­îc më réng. Tuy vËy, mÆc dï ViÖt nam lµ thÞ tr­êng tiªu thô ®Çy tiÒm n¨ng víi d©n sè lín nh­ng søc mua cña ng­êi d©n cßn thÊp. §iÒu nµy lµm cho viÖc tiªu thô trong n­íc gÆp nhiÒu khã kh¨n, h¹n chÕ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt nam lµm cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cã phÇn ch÷ng l¹i. MÆt kh¸c, do hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc mµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ViÖt nam bÞ thu hÑp (V× ASEAN chiÕm kho¶ng h¬n 27% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt nam, c¸c n­íc Ch©u ¸ kh¸c chiÕm kho¶ng 50%), ®ång thêi hµng xuÊt khÈu ViÖt nam sang thÞ tr­êng c¸c n­íc kh¸c bÞ c¹nh tranh khèc liÖt do ®ång tiÒn cña c¸c n­íc nµy mÊt gi¸. Khñng ho¶ng còng lµm cho tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m, l¹m ph¸t thÊp h¬n dù kiÕn, c¸c doanh nghiÖp ngÇn ng¹i trong viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam gi¶m sót v× thÕ ¶nh h­ëng ®Õn c¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu cña n­íc ta. H¬n n÷a, hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu n­íc ta chñ yÕu lµ ch­a qua chÕ biÕn hoÆc ë d¹ng s¬ chÕ, nguyªn liÖu th« cho nªn khèi l­îng hµng xuÊt khÈu th× nhiÒu nh­ng tæng gi¸ trÞ th× thÊp, nã lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng trong ®ã cã NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi. Tr­íc sù kiÖn ngµy 11/9/2001 ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ nãi chung, ¶nh h­ëng ®Õn th­¬ng m¹i quèc tÕ nãi riªng, ®· t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng. ViÖc héi nhËp AFTA vµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®· buéc ViÖt nam ph¶i c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c tËp ®oµn tµi chÝnh n­íc ngoµi khæng lå vÒ vèn, kinh nhgiÖm vµ c«ng nghÖ th«ng tin trong khi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt nam h¹n chÕ vÒ vèn, kinh nghiÖm cßn non nít, c¬ së h¹ tÇng thÊp ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn. T×nh tr¹ng c¹nh tranh trong lÜnh vùc kinh doanh tiÒn tÖ ngµy cµng quyÕt liÖt trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, nhÊt lµ vÒ l·i suÊt, tû gi¸, phÝ dÞch vô, c¸c s¶n phÈm míi …®iÒu nµy hÕt søc h¹n chÕ cho c¸c ng©n hµng nhá. HiÖn nay, mét sè tæ chøc phi ng©n hµng còng cung cÊp dÞch vô ng©n hµng nh­: tiÕt kiÖm b­u ®iÖn, c«ng ty b¶o hiÓm … lµm cho c¹nh tranh vèn ®· gay g¾t nay cßn gay g¾t h¬n. Ch­¬ng 3 Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn qu©n ®éi 3.1 §Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi - PhÊn ®Êu ®¶m b¶o l­îng thanh to¸n XNK t¨ng 8-10% so víi n¨m tr­íc cô thÓ lµ: Tæng kim ngh¹ch xuÊt nhËp khÈu ®¹t 200-250 triÖu USD. Trong ®ã: thanh to¸n b»ng L/C ®¹t 100-150 triÖu (chñ yÕu lµ L/C tr¶ ngay (at sight) vµ kho¶ng 5-10 triÖu L/C tr¶ chËm). - Thùc hiÖn tèt viÖc më L/C, qu¶n lý hµng ho¸ nhËp khÈu ®¶m b¶o thanh to¸n ®Çy ®ñ, ®óng h¹n phÊn ®Êu kh«ng cã tr­êng hîp ng©n hµng ph¶i thanh to¸n thay hoÆc ph¶i cho vay b¾t buéc ph¶i thanh to¸n g©y mÊt uy tÝn trong quan hÖ quèc tÕ. - Tæ chøc qu¶n lý tiÕp nhËn vµ chuyÓn ph¸t ®iÖn kho¶ng 3000 bøc diÖn ®¶m b¶o tuyÖt ®èi an toµn vµ ®óng thÈm quyÒn. - NhiÖm vô kÕ ho¹ch hµng ®Çu cña phßng trong n¨m 2003 lµ thanh to¸n kho¶ng 400.00,00 USD L/c tr¶ chËm vµ gi¶i quyÕt døt ®iÓm L/C sè: 0049/HN vµ L/C 226 cho n­íc ngoµi gi÷ uy tÝn trong quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ. - X©y ®ùng kÕ ho¹ch tiÕp thÞ cô thÓ gi÷ v÷ng sè kh¸ch hµng hiÖn cã vµ më réng thªm mét sè doanh nghiÖp míi. Mét mÆt chó träng vµo c¸c ®¬n vÞ lín qu©n ®éi, mÆt kh¸c tranh thñ tiÕp cËn víi c¸c ®¬n vÞ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong ®ã cã c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. - TriÓn khai viÖc x©y dùng qui tr×nh thanh to¸n XNK, qui chÕ më L/C. H­íng dÉn ®µo t¹o cho c¸c nh©n viªn chi nh¸nh n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô trong thanh to¸n quèc tÕ. 3.2 Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi Ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT cã tÇm quan träng víi NHTMCP Qu©n §éi, nã gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT. §iÒu ®ã kh«ng nh÷ng n©ng cao h¬n n÷a uy tÝn cña NHTMCP Qu©n ®éi trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi mµ cßn t¹o ­u thÕ cho ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi giµnh th¾ng lîi ®èi víi hÖ thèng NHTM trong n­íc. Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng bÞ chia sÎ vµ chÞu c¹nh tranh khèc liÖt tõ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, NHTM cæ phÇn kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, s¶n phÈm hiÖn ®¹i, cã tr×nh ®é qu¶n lý tèt, cã søc m¹nh vÒ vèn, ®Ó gi÷ v÷ng ®­îc thÞ phÇn thanh to¸n quèc tÕ. NHTM cæ phÇn Qu©n §éi ph¶i kh«ng ngõng ph¸t triÓn ho¹t ®éngTTQT nãi chung vµ ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT nãi riªng. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña m×nh, NHTMCP Qu©n §éi lu«n ®Æt ra yªu cÇu x©y dùng mét ng©n hµng hiÖn ®¹i héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Do ®ã ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT nãi chung vµ ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT nãi riªng lµ nhiÖm vô kh«ng thÓ t¸ch rêi cña ng©n hµng bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ cho vay, huy ®éng vèn, c«ng nghÖ… Qua thêi gian t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng TTQT ®Æc biÖt lµ TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i NHTMCP Qu©n §éi, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ho¹t ®éng thanh to¸n cña ng©n hµng kh«ng tr¸nh khái mét sè h¹n chÕ. §Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc. 3.2.1. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh L/C sö dông HiÖn nay viÖc sö dông L/C trong thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi vÉn cßn ph¶i thanh to¸n lo¹i Confirmed irrevocable L/C, tøc lµ L/C cã x¸c nhËn cña ng©n hµng thø ba. Do vËy viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh L/C lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cho viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT. Bëi v× khi cung øng phong phó c¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô kh¸ch hµng cã thÓ lùa chän vµ sö dông c¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô phï hîp víi m×nh, thu hót ®­îc sù chó ý cña kh¸ch hµng tiÒm Èn trªn thÞ tr­êng. Lo¹i h×nh L/C ®­îc më réng sö dông ph¶i nh»m ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ng©n hµng ph¶i tiÕn hµnh tæ chøc nghiªn cøu thÞ tr­êng, quan t©m s©u s¾c ®Õn nhu cÇu ®ã ®Ó ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm cã ý nghÜa thùc tiÔn cao trong kinh doanh. C¸c lo¹i h×nh L/C ®­îc më réng ¸p dông tÊt nhiªn cÇn ph¶i qua nghiªn cøu t×m hiÓu ®Ó phï hîp víi thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Kh«ng nªn ¸p dông nh÷ng lo¹i h×nh qu¸ phøc t¹p mµ víi nh÷ng h¹n chÕ vÒ chuyªn m«n, tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ ng©n hµng nªn kh«ng cã tÝnh kh¶ thi. Mét sè lo¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi cã thÓ nghiªn cøu ¸p dông trong thêi gian tíi lµ: * L/C ®èi øng Lo¹i nµy ¸p dông cho c¸c kh¸ch hµng nhËp nguyªn liÖu tõ n­íc ngoµi vÒ gia c«ng sau ®ã l¹i xuÊt khÈu s¶n phÈm ®ã sang chÝnh ng­êi cung cÊp nguyªn vËt liÖu. V× ®©y lµ h×nh thøc b¶o ®¶m nhÊt cho c¸c ®¬n vÞ gia c«ng. Víi lo¹i h×nh nµy hä cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu nh÷ng thµnh phÈm ®­îc s¶n xuÊt tõ nguyªn liÖu ®ã. Râ rµng quyÒn lîi cña ng­êi gia c«ng ®­îc b¶o ®¶m h¬n khi sö dông 2 L/C kh«ng huû ngang riªng biÖt cho mçi giao dÞch. V× cã thÓ sau khi nhËp, thanh to¸n gi¸ trÞ nguyªn vÊt liÖu nhËp vµ s¶n xuÊt xong th× ®èi t¸c tõ chèi chÊp nhËn nhËp l¹i nh÷ng s¶n phÈm ®ã, ng­êi gia c«ng sÏ bÞ tæn thÊt lín v× do khã b¸n ®­îc s¶n phÈm cã tÝnh ®Æc thï. * L/C tuÇn hoµn Lo¹i nµy ¸p dông cho nh÷ng ®¬n vÞ giao dÞch th­êng xuyªn ®Þnh kú víi khèi l­îng lín cho cïng mét ®èi t¸c. Sö dông L/C tuÇn hoµn sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vµ thêi gian ®i l¹i cho kh¸ch hµng, gi¶m bít nh÷ng thñ tôc ph¶i tiÕn hµnh khi më L/C ®ång thêi gi÷ ®­îc kh¸ch hµng giao dÞch th­êng xuyªn mµ kh«ng cÇn gØm phÝ dÞch vô ®Ó l«i kÐo. * L/C cã thÓ chuyÓn nh­îng hoÆc L/C gi¸p l­ng Hai lo¹i nµy ¸p dông cho nh÷ng ®¬n vÞ cã nhu cÇu xuÊt nhËp khÈu qua trung gian. Víi hai lo¹i nµy tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cña ng­êi nhËp khÈu kh«ng cã g× thay ®æi, song ng­êi nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi th«ng qua ng­ê× trung gian ®Ó thu gom hµng cña m×nh cÇn. §©y lµ tÝnh ­u viÖt h¬n so víi c¸c lo¹i L/C kh¸c. Tuy nhiªn víi L/C cã thÓ chuyÓn nh­îng ng­êi trung gian cã lîi h¬n so víi lo¹i L/C gi¸p l­ng, nªn tuú thuéc vµo møc ®é tin cËy cña ng­êi trung gian ®Õn ®©u mµ ng­êi nhËp khÈu cã thÓ sö dông lo¹i h×nh L/C nµo cho thÝch hîp. Râ rµng viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh L/C lµ rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã ng©n hµng còng cÇn h¹n chÕ sö dông mét sè lo¹i L/C bÊt lîi cho m×nh nh­. VÝ dô nh­ hiÖn nay mét sè L/C më t¹i ng©n hµng yªu cÇu ph¶i cã x¸c nhËn. ViÖc nµy ph¶i tr¶ phÝ x¸c nhËn rÊt cao vµ quan träng h¬n lµ nã chøng tá phÝa ®èi t¸c cña kh¸ch hµng kh«ng tin t­ëng vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi nghÜa lµ uy tÝn cña ng©n hµng trong m¾t hä ch­a cao. Do ®ã ng©n hµng nªn gîi ý víi kh¸ch hµng tõ chèi më L/C x¸c nhËn vµ thuyÕt phôc b¹n hµng vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n còng nh­ uy tÝn cña ng©n hµng. Lµm ®­îc nh­ vËy sÏ t¹o ®­îc sù tin t­ëng cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµ khi më L/C t¹i ng©n hµng phôc vô m×nh hä sÏ chän NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi lµ ng©n hµng th«ng b¸o. §©y lµ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc cñng cè uy tÝn cña NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ t¹o ra tiÒn ®Ò cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT . 3.2.2 Thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong thanh to¸n L/C Trong c¸c ph­¬ng thøc TTQT, ph­¬ng thøc TDCT lµ ph­¬ng thøc ®­îc sö dông phæ biÕn, réng r·i nhÊt hiÖn nay, do cã tÝnh ­u ®iÓm nhiªï h¬n so víi c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸c. Tuy nhiªn nã kh«ng ph¶i ph­¬ng thøc thanh to¸n hoµn h¶o, cã thÓ tr¸nh ®­îc rñi ro cho c¸c bªn. §Ó ph¸t ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT, ng©n hµng cÇn nghiªn cøu vµ ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ rñi ro ë møc thÊp nhÊt. Nh÷ng rñi ro ng©n hµng th­êng gÆp nh­: + Víi vai trß lµ ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµnh gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro vÒ tû gi¸, rñi ro do nhµ nhËp khÈu mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, rñi ro do nhµ xuÊt khÈu cã hµnh vi lõa ®¶o gi¶ m¹o chøng tõ. + Víi vai trß lµ ng©n hµnh th«ng b¸o, ng©n hµng gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra do thiÓn cÈn trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, th«ng b¸o hay söa ®æi L/C. §Ó h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt nh÷ng rñi ro trªn mµ ng©n hµng cã thÓ gÆp ph¶i, ng©n hµng cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: - §Þnh møc kü quü hîp lý sÏ gióp cho ng©n hµng tr¸nh rñi ro vÒ tû gi¸ khi tû gi¸ t¨ng m¹nh. Tuy nhiªn ng©n hµng ph¶i c©n nh¾c trong viÖc qui ®Þnh ký quü, v× gi÷a rñi ro vµ an toµn cã sù ®¸nh ®æi nhau. Khi ng©n hµng qui ®Þnh møc ký quÜ cao, cã thÓ l­îng kh¸ch hµng sÏ gi¶m (do kh¸ch hµng chuyÓn sang ng©n hµng kh¸c giao dÞch). Do vËy, viÖc ký quü ph¶i ®­îc c¨n cø hay phô thuéc vµo uy tÝn, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, mèi quan hÖ gi÷a kh¸ch hµng víi ng©n hµng. - Sö dông c¸c nghiÖp vô ng©n hµng nh»m phßng ngõa rñi ro tû gi¸ gi÷a mua b¸n kú h¹n, giao dÞch t­¬ng lai. Nã kh«ng nh÷ng h¹n chÕ rñi ro mµ cßn ®em l¹i thu nhËp cho ng©n hµng th«ng qua mua b¸n ngo¹i tÖ. - H­íng dÉn vµ t­ vÊn cho kh¸ch hµng lËp bé chøng tõ phï hîp víi quy ®Þnh, lùa chän lo¹i h×nh L/C sö dông phï hîp tr¸nh nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra vÒ qui tr×nh nghiÖp vô kü thuËt. - Th«ng qua m¹ng l­íi ng©n hµng ®¹i lý cña NHTMCP Qu©n §éi ®Ó th¶m ®Þnh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ng©n hµng nh»m h¹n chÕ rñi ro do nhµ nhËp khÈu mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng giao hµng cña cña nhµ xuÊt khÈu, lÞch sö vµ t­ c¸ch ®¹o ®øc cña ®èi t¸c n­íc ngoµi cña kh¸ch hµng cho hä trong qu¸ tr×nh kÝ kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng. Tuy nhiªn nã kh«ng tá ra h÷u hiÖu v× b¶n chÊt cña L/C lµ ®éc lËp víi hîp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ hµng ho¸, mµ kh¶ n¨ng n¾m b¾t chÝnh x¸c c¸c th«ng tin thÞ tr­êng lu«n lu«n thay ®æi ®èi víi c¸n bé ng©n hµng cßn cã h¹n. 3.2.3. Më réng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu theo ph­¬ng thøc TDCT §Ó më réng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt khÈu, tr­íc tiªn NHTMCP Qu©n §éi ph¶i huy ®éng ®­îc nguån ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Muèn vËy, ng©n hµng ph¶i x©y dùng ®­îc chiÕn l­îc huy ®éng vèn nh­: - X©y dùng chiÕn l­îc kh¸ch hµng thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô huy ®éng vèn. X©y dùng chiÕn l­îc kh¸ch hµng ë ®©y lµ ng©n hµng cÇn ph©n lo¹i ®èi t­îng kh¸ch hµng ®Ó cã chÝnh s¸ch huy ®éng phï hîp. + §èi víi kh¸ch hµng lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh XNK. Dùa vµo tÝnh chÊt giao dÞch cña kh¸ch hµng, ng©n hµng cã thÓ huy ®éng nguån ngo¹i tÖ víi chi phÝ rÎ bëi v× nhiÒu doanh nghiÖp göi vµo tµi kho¶n t¹i ng©n hµng ®Ó giao dÞch, ng©n hµng kh«ng ph¶i tr¶ l·i hoÆc nÕu cã th× víi l·i suÊt thÊp, do tÝnh nhµn rçi trong kh©u thanh to¸n mµ ng©n hµng cã nguån ngo¹i tÖ tõ kh¸ch hµng nµy. + §èi víi kh¸ch hµng lµ tÇng líp c­ : hä göi ngo¹i tÖ vµo ng©n hµng víi môc ®Ých lµ sinh lêi an toµn vµ tin t­ëng vaß sù ®¶m b¶o gi÷ kÝn th«ng tin vÒ thu nhËp cña m×nh. Tuy nhiªn ®Ó thu hót ®­îc l­îng kh¸ch hµng nµy ngµy mét gia t¨ng, c¸c c«ng cô huy ®éng ng©n hµng ®­a ra cÇn ph¶i cã thªm nh÷ng ®iÒu kiÖn nghiªm ngÆt kh¸c: Nh­ víi c¸c c«ng cô trung vµ dµi h¹n ngoµi b¶o toµn ®­îc gi¸ trÞ vèn gèc tiÒn göi (kh«ng bÞ ¶nh h­ënghay mÊt gi¸ trÞ do tr­ît gi¸ lµm gi¶m søc mua cña ®ång tiÒn ) mµ cßn mang l¹i kh¶ n¨ng thu nhËp xuèng víi sè vèn, thêi gian göi vµ møc ®é rñi ro cña m«i tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ. Víi c¸c c«ng cô ng¾n h¹n, bªn c¹nh môc ®Ých sinh lêi, kh¸ch hµng cßn thªm tÝnh linh ho¹t, kh¶ dung cao, nã cho phÐp kh¸ch hµng cã thÓ rót vèn thuËn lîi dÔ dµng mµ kh«ng mÊt thªm chi phÝ nµo. Ngoµi ra NHTMCP Qu©n §éi cÇn ®­a thªm ®Æc tÝnh chuyÓn nh­îng ®­îc gi÷a c¸c c¸ nh©n vµo mét sè c«ng cô huy ®éng vèn vµ dµi h¹n cña chÝnh phñ, cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông kh¸c t¹o cho thãi quen mua b¸n, cÊt gi÷ vµ chuyÓn ®æi gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. §ång thêi ng©n hµng nªn gi¶m bít mét sè thñ tôc göi tiÕt kiÖm, thay v× göi tiÕt kiÖm b»ng sæ, NHTMCP Qu©n §éi ®­a vµo h×nh thøc tµi kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm, Víi h×nh thøc nµy sÏ t¹o thuËn lîi viÖc chi tr¶ ®­îc nhanh chãng, thuËn lîi vµ an toµn. + §èi víi kh¸ch hµng lµ ng­êi n­íc ngoµi vµ ViÖt kiÒu: NHTMCP Qu©n §éi cÇn cã chÝnh s¸ch thu hót nguån vèn ngo¹i tÖ tõ ®èi t­îng kh¸ch hµng nµy, v× ®©y lµ ®èi t­îng kh¸ch hµng ngµy mét gia t¨ng, kh«ng nh÷ng thÕ mµ cßn ®èi víi tÊt c¶ c¸c NHTM. HiÖn nay, ®èi t­îng kh¸ch hµng nµy ch­a thùc sù tin t­ëng vµo thãi quen giao dÞch víi c¸c NHTM ViÖt Nam do thñ tôc r­êm rµ, ch­a nhanh chãng vµ thuËn tiÖn, phÝ thu cao. ChÝnh v× thÕ ®Ó cã hiÖu qu¶ tèt, NHTMCP Qu©n §éi tÝch cùc t¨ng c­êng qu¶ng c¸o, h­íng dÉn kh¸ch hµng dÞch sö dông dÞch vô mét c¸ch phï hîp, qui ®Þnh thu phÝ ph¶i hîp lý vµ ¸p dông tû gi¸ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ phï hîp. - X©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hiÓm tiÒn göi. Th«ng qua nghiÖp vô nµy, NHTMCP Qu©n §éi ®· t¹o thªm sù tin t­ëng cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng göi tiÒn. MÆt NHTMCP Qu©n §éi huy ®éng ®­îc vèn æn vµ kh«ng ph¸ s¶n do ng­êi göi tiÒn ®Õn rót tiÒn å ¹t. ViÖc b¶o hiÓm tiÒn göi tiÒn cho ng­êi göi tiÒn ë ng©n tr­íc m¾t chØ ¸p dông cho nh÷ng kho¶n tiÒn göi cã sè d­ tèi thiÓu tõ 10.000.000VND hoÆc t­¬ng ®­¬ng trë lªn vµ b¶o hiÓm b»ng hai lo¹i: Lo¹i thø nhÊt: B¶o hiÓm rñi ro khi NHTM mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Lo¹i thø hai: B¶o hiÓm gi¸ trÞ cña tiÒn göi do mÊt gi¸ cña ®æng tiÒn. - TÝch cùc tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn tham gia thanh to¸n hèi ®o¸i quèc tÕ thùc hiÖn kinh doanh vµ b¶o toµn vèn ngo¹i tÖ. · Trong ho¹t ®éng TTQT, kh«ng ph¶i lóc nµo ng­êi nhËp khÈu còng ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó s½n sµng thanh to¸n vµ kh«ng ph¶i lóc nµo ng­êi xuÊt khÈu còng ®îi ®Õn h¹n thanh to¸n míi lÊy tiÒn. Do nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ng©n hµng lu«n lµ ng­êi b¹n ®¸ng tin cËy ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong viÖc cung cÊp dÞch vô ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Trong TTQT, hä cã thÓ nhËn ®­îc c¸c kho¶n tÝn dông tµi trî d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. C¸c h×nh thøc tµi trî cµng ®a d¹ng cµng thuËn tiÖn, cµng ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho kh¸ch hµng th× cµng thu ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng, tõ ®ã gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Qu©n ®éi. - Tµi trî nhËp khÈu: Bªn c¹nh viÖc cÊp tÝn dông d­íi h×nh thøc L/C, cho vay ký quü, cho vay b¾t buéc khi ®Õn h¹n tr¶ tiÒn kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, chi nh¸nh cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p tµi trî nhËp khÈu nh­: + Cho kh¸ch hµng xin vay më L/c thÕ chÊp ngay b»ng chÝnh l« hµng s¾p nhËp vÒ. + Cho vay ®Ó thanh to¸n tiÒn ®Æt cäc cho phÝa n­íc ngoµi + Cho vay thanh to¸n hµng nhËp khÈu trong thêi gian nhËn hµng vÒ cho ®Õn khi tiªu thô. Tuy nhiªn, trong h×nh thøc tµi trî nµy rñi ro x¶y ra cã thÓ nhiÒu, ng©n hµng cÇn xem xÐt ®µnh gi¸ kü bëi v× kh¶ n¨ng tiªu thô cña mçi doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lóc nµo còng gÆp thuËn lîi. Víi h×nh thøc tµi trî nµy, ng©n hµng cã hÓ ®ßi hái c¸c kho¶n thÕ chÊp nh­: chøng tõ vÒ quyÒn së h÷u hµng ho¸, vËn ®¬n ®­êng biÓn, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu nhËn hµng, biªn lai chøng nhËn göi hµng …hay cßn gäi lµ c¸c giÊy tê theo lÖnh ®Òu cã thÓ dïng lµm thÕ chÊp. Tuy nhiªn, c¸c chøng tõ nµy ph¶i ®­îc lËp d­íi d¹ng cã thÓ chuyÓn nh­îng ®­îc. + Ngoµi ra, mét trong nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu th­êng gÆp ph¶i ®ã lµ thanh to¸n thuÕ VAT, v× ngay sau khi nhËn ®­îc hµng ho¸ ë c¶ng th× ph¶i nép thuÕ. Tr­íc khã kh¨n ®ã, ng©n hµng cã thÓ ®øng ra b¶o l·nh cho kh¸ch hµng. - Tµi trî xuÊt khÈu: Ng©n hµng cã thÓ tµi trî xuÊt khÈu d­íi h×nh thøc chiÕt khÊu chøng tõ khi nhµ xuÊt khÈu cã nhu cÇu d­íi c¸c h×nh thøc: + ChiÕt khÊu miÔn truy ®ßi: ë ®©y ng©n hµng mua ®øt bé chøng tõ vµ chôi rñi ro trong viÖc ®ßi tiÒn n­íc ngoµi + ChiÕt khÊu cã truy ®ßi: ë ®©y ng©n hµng thùc hiÖn chiÕt khÊu chøng tõ, nÕu n­íc ngoµi tõ chèi thanh to¸n chøng tõ, th× ng©n hµng cã quyÒn ®ßi l¹i kh¸ch hµng. 3.2.4. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hîp Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hîp ®­îc coi lµ gi¶i ph¸p t¹o ra sù hÊp dÉn ®èi víi kh¸ch hµng, l«i kÐo hä ®Õn víi ng©n hµng, t¹o ra mèi quan hÖ l©u dµi vµ bÒn v÷ng. ViÖc øng dông Marketing vµo thùc tiÔn nµy sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi ngo¹i trong m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt. §èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu lín, nhu cÇu ngo¹i tÖ nhiÒu, chi nh¸nh lu«n gÆp ph¶i khã kh¨n khi c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi, ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng, ng©n hµng C«ng th­¬ng. Tuy nhiªn, kh«ng v× thÕ mµ ng©n hµng kh«ng cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m thu hót ®èi t­îng kh¸ch hµng nµy trong ®iÒu kiÖn cã thÓ. HiÖn nay ®èi t­îng kh¸ch hµng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Qu©n ®éi chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp qu©n ®éi. Trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng cã h¹n vÒ vèn ngo¹i tÖ, ng©n hµng nªn cã c¸c chÝnh s¸ch h­íng vÒ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, nh÷ng c«ng ty kinh doanh xuÊt nhËp khÈu míi ®­îc thµnh lËp ®i vµo ho¹t ®éng, c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn cña c¸c tæng c«ng ty lín ®Æc biÖt c¸c tæng c«ng ty ng©n hµng ®· cã quan hÖ tõ tr­íc. Sè l­îng nh÷ng c«ng ty nµy chiÕm phÇn lín trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam nªn tuy gi¸ trÞ c¸c giao dÞch kh«ng lín, phÝ dÞch vô sÏ thu ®­îc nhiÒu khi sè l­îng c¸c giao dÞch t¨ng lªn. Bªn c¹nh ®ã khi viÖc cung øng dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ ®­îc tèt, ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn giíi thiÖu cho kh¸ch hµng nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cã liªn quan nh­ tÝn dông, chuyÓn tiÒn…nh»m t¨ng lîi nhuËn ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ ®­a ra c¸c h×nh thøc ­u ®·i nh­: - ¦u ®·i vÒ sè l­îng, phÝ dÞch vô thÊp vµ gi¸ mua ngo¹i tÖ khi ng­êi nhËp khÈu cÇn mua vµ khi ngo¹i khan tÖ - ¦u ®·i vÒ l·i suÊt tiÒn göi ®èi víi nh÷ng kho¶n ký quü cã thêi h¹n dµi. - ¦u ®·i vÒ tû lÖ ký quü ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã kh¶ ng¨ng tµi chÝnh vµ kh¸ch hµng truyÒn thèng. - ¦u ®·i vÒ thÕ chÊp tµi s¶n khi vay vèn. §i kÌm víi c¸c s¶n phÈm ng©n hµng lµ yÕu tè gi¸. Thùc ra gi¸ cña s¶n phÈm ng©n hµng (l·i tiÒn göi, l·i cho vay, phÝ dÞch vô…) lµ bé phËn ®­îc qui ®Þnh chÆt chÏ vµ Ýt cã chªnh lÖn lín gi÷a c¸c ng©n hµng. V× thÕ ng©n hµng cÇn tham kh¶o biÓu phÝ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c ®Ó ¸p dông møc phÝ thÝch hîp cho kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã lµ th¸i ®ä phôc vô nhiÖt t×nh, h­íng dÉn tû mû, nh÷ng th«ng tin t­ vÊn cÇn thiÕt vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c thanh to¸n viªn. Nh÷ng th«ng tin t­ vÊn vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng tµi chÝnh, xu h­íng ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng, xu h­íng biÕn ®éng cña tû gi¸ gióp kh¸ch hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, tr¸nh rñi ro x¶y ra tõ phÝa kh¸ch hµng, t¹o h×nh ¶nh tèt ®Ñp trong lßng kh¸ch hµng. - Tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng ®Ó giíi thiÖu nh÷ng dÞch vô míi, thu nhËn ý kiÕn ®ãng gãp tõ kh¸ch hµng, cung cÊp h×nh thøc khuyÕn m¹i cho c¸c ®¬n vÞ cã giao dÞch th­êng xuyªn, sßng ph¼ng t¹i ng©n hµng, t×m kiÕm nh÷ng kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng míi, ng©n hµng kh«ng nªn ®Æt nÆng phÝ giao dÞch mµ cÇn cã nh÷ng ­u ®·i ®Ó hä tin t­ëng, cã Ên t­îng ban ®Çu tèt vÒ h×nh ¶nh ng©n hµng. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng, ng©n hµng nªn th­êng xuyªn ph¶i ®¸nh gi¸ ®Ó ®­a ra chÝnh s¸ch phï hîp víi tõng giai ®o¹n nh»m thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn tham gia giao dÞch t¹i ng©n hµng, sÏ gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. 3.2.5. §Èy m¹nh c«ng nghÖ tin häc, hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng C«ng nghÖ tin häc cã thÓ ®­îc coi lµ ch×a kho¸ dÉn ®Õn thµnh c«ng cña ho¹t ®éng ng©n hµng, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng TTQT. ViÖc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng kh«ng thÓ t¸ch khái c«ng nghÖ tin häc. Trong mét kØ nguyªn tin häc nh­ hiÖn nay, ®Ó ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ song song víi c¸c nghiÖp vô kh¸c cña ng©n hµng th× cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ cho viÖc ph¸t triÓn tin häc. Tr­íc hÕt, NHTMCP Qu©n ®éi ph¶i cñng cè vµ t¨ng c­êng c¬ së h¹ tÇng cña tin häc ng©n hµng bao gåm c¸c tr©ng thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®ång bé trong cïng mét hÖ thèng, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c phÇn mÒn øng dông vµ ®µo t¹o c¸n bé thÝch øng víi c«ng nghÖ míi. Trong t­¬ng lai song song víi c«ng nghÖ tin häc sÏ lµ viÖc tù ®éng ho¸ c¸c quÇy giao dÞch, phßng giao dÞch, t¹o thuËn lîi vµ gi¶m thêi gian cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng kh«ng chØ nh»m n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, më ra nhiÒu dÞch vô míi mµ cßn gi¶m chi phÝ lao ®éng, t¨ng søc c¹nh tranh vµ gi¶m rñi ro cho ng©n hµng. ViÖc hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng còng lµ c¬ së, ®iÒu kiÖn cho NHTMCP qu©n ®éi hoµ nhËp víi ng©n hµng quèc tÕ. 3.2.6. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Con ng­êi lu«n lµ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn vµ thµnh c«ng cña x· héi. §Æc biÖt trong ho¹t ®éng ng©n hµng, c¸n bé ng©n hµng ®ãng gãp lªn sù thµnh c«ng chÝnh cña ng©n hµng. V× thÕ ®Ó ph¸t huy hÕt nguån tµi s¶n v« cïng quý gi¸ nµy, NHTMCP qu©n ®éi cÇn x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc mét c¸ch toµn diÖn. C¸n bé ng©n hµng cÇn cã mét l­îng kiÕn thøc ®Çy ®ñ, kh«ng nh÷ng vÒ nghiÖp vô ng©n hµng mµ cßn c¶ ngo¹i ng÷, c¸c nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, vÒ luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ, nhÊt lµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, tõ ®ã cã kh¶ n¨ng xö lý c¸c t×nh huèng ph¸t sinh bÊt ngê trong c¸c quy tr×nh nghiÖp vô còng nh­ t­ vÊn gióp kh¸ch hµng trong viÖc lùa chän, sö dông c¸c h×nh thøc trong thanh to¸n quèc tÕ ®Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tíi møc thÊp nhÊt trong qu¸ tr×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ngo¹i th­¬ng. §Ó cã ®­îc ®éi ngò c¸n bé ®ñ m¹nh, ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi cÇn x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn con ng­êi t­¬ng øng víi tÇm vãc vµ quy m« ho¹t ®éng cña m×nh: + TiÕn hµnh thèng kª tr×nh ®é c¸n bé ®Ó ph©n lo¹i ®èi t­îng ®µo t¹o + Th¨m dß c¸c nhu cÇu vÒ c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n, nghiÖp vô cÇn thiÕt ph¶i ®µo t¹o tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi + Th­êng xuyªn tæ chøc tËp huÊn, héi th¶o vÒ chñ ®Ò ho¹t ®éng ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé trao ®æi kinh nghiÖm, trau dåi n©ng cao kiÕn thøc vµ chuyªn m«n. + Khi tuyÓn chän c¸n bé cÇn l­u ý c¶ vÒ mÆt tr×nh ®é lÉn t­ c¸ch ®¹o ®øc. Bè trÝ c¸n bé cã th©m niªn kinh nghiÖm kÌm cÆp, chuyÓn giao kinh nghiÖm cho thÕ hÖ tiÕp theo. + KÕt hîp víi c¸c dù ¸n tµi trî cña n­íc ngoµi vÒ viÖc ®µo t¹o nghiÖp vô + Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé thÝch hîp víi nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc vµ cã t©m huyÕt. + S¾p xÕp ph©n c«ng ®óng ng­êi, ®óng viÖc ®Ó ph¸t huy søc m¹nh cña tõng ng­êi vµ tËp thÓ 3.2.7. ThiÕt lËp réng r·i c¸c chi nh¸nh vµ ng©n hµng ®¹i lý Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ nãi chung vµ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ nãi riªng rÊt phøc t¹p vµ ®a d¹ng, ®ßi hái sù tham gia cña nhiÒu ng©n hµng, ®¹i lý, chi nh¸nh ng©n hµng. Nh­ trong thanh to¸n L/C cã sù tham gia cña c¸c ng©n hµng nh­: ng©n hµng më, ng©n hµng th«ng b¸o, ngoµi ra cßn cã thÓ cã ng©n hµng x¸c nhËn nÕu ng­êi b¸n yªu cÇu. V× thÕ viÖc liªn l¹c kh¸ tèn kÐm vµ kh«ng ®­îc thuËn tiÖn l¾m nÕu nh­ kh«ng cïng hÖ thèng ng©n hµng nhiÒu khi ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng thanh to¸n L/C nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng ng©n hµng Ýt hîp t¸c hoÆc hîp t¸c lÇn ®Çu. Nh­ng nÕu ng©n hµng cã c¸c chi nh¸nh hay ®¹i lý cña m×nh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n. Ngoµi ra khi ng©n hµng ®Æt chi nh¸nh hay yªu cÇu mét ng©n hµng kh¸c lµm ®¹i lý cho m×nh ë mét n­íc ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ quy m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®­îc më réng ®ång thêi uy tÝn cña ng©n hµng còng ®­îc n©ng cao. Tuy nhiªn chi phÝ thiÕt lËp ng©n hµng ë n­íc ngoµi lµ rÊt lín vµ thùc sù khã kh¨n ®èi víi ng©n hµng cæ phÇn. V× thÕ ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi nªn tËp trung vµo viÖc thiÕt lËp ng©n hµng ®¹i lý §©y lµ mét gi¶i ph¸p hÕt søc khã kh¨n, ®Ó thùc hiÖn ®­îc cÇn cã sù tiÕn hµnh nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nh»m môc tiªu chñ ®¹o lµ n©ng cao uy tÝn, vÞ thÕ vµ h×nh ¶nh “Military bank” trong lßng kh¸ch hµng vµ c¸c ng©n hµng b¹n trong n­íc, trong khu vùc, vµ trªn thÕ giíi. 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.3.1. KiÕn nghÞ víi ng©n hµng Nhµ n­íc Trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, tû gi¸ ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. §Ó më réng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t h­íng tíi chÝnh s¸ch tû gi¸ c©n b»ng cung cÇu. Tuy nhiªn, trong hoµn c¶nh ViÖt Nam hiÖn nay viÖc th¶ næi tû gi¸ ngay lËp tøc sÏ g©y ra nh÷ng hiÖu øng “sèc” khèc liÖt cho nÒn kinh tÕ vµ cã thÓ ¶nh h­ëng bÊt lîi cho viÖc æn ®Þnh hÖ thèng kinh tÕ-x· héi. Víi vai trß lµ NHTW, hiÖn nay ng©n hµng Nhµ n­íc qu¶n lý thÞ tr­êng ngo¹i tÖ chñ yÕu th«ng qua can thiÖp mua b¸n, c«ng bè tû gÝa b×nh qu©n giao dÞch liªn ng©n hµng, qui ®Þnh trÇn tû gi¸ giao ngay, tû lÖ % gia t¨ng cña tû gi¸ kú h¹n vµ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ngo¹i hèi. Trong giai ®o¹n tr­íc m¾t th× c¸c biÖn ph¸p nµy cßn cÇn thiÕt, nh­ng cÇn ph¶i níi láng tõng b­íc, v× c¸c biÖn ph¸p nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng hiÖu qu¶, ®«i khi l¹i trë thµnh lùc c¶n cho sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Do cã tÝnh nh¹y c¶m cao, cho nªn viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch cÇn diÔn ra theo tõng giai ®o¹n, cã thÓ lµ: - Tr­íc m¾t, cã thÓ tiÕp tôc níi réng biªn ®é giao ®éng tõ møc ±0,25% lªn møc tõ ±0,3% ®Õn ±0,5%. §iÒu nµy cã hai t¸c dông lµ: thø nhÊt t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c NHTM yÕt tû gi¸ c¹nh tranh; thø hai, nh­ lµ biÖn ph¸p th¨m dß møc ®é kh¸ch quan cña tû gi¸. - Sau khi níi réng biªn ®é tû gi¸, nÕu thÞ tr­êng kh«ng sö dông hÕt biªn ®é cho phÐp, ®iÒu nµy hµm ý tû gi¸ hiÖn t¹i ®· ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi kh¸ch quan quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi; ®©y ®­îc xem nh­ thêi ®iÓm tèt ®Ó ng©n hµng Nhµ n­íc cã thÓ tiÕp tôc níi réng biªn ®é giao ®éng lªn møc cao h¬n (VÝ dô: ±1,0%) - NÕu thÞ tr­êng ngay lËp tøc sö dông hÕt biªn ®é cho phÐp, ®iÒu nµy hµm ý tû gi¸ hiÖn t¹i ®ang lµ qu¸ thÊp so víi tû gi¸ c©n b»ng; ®Ó rót ng¾n kho¶ng c¸ch, ng©n hµng Nhµ n­íc tiÕn hµnh ®iÒu chØnh t¨ng dÇn tû gi¸ giao dÞch mét c¸ch hîp lý mµ kh«ng g©y s¸o trén lín. - Trong m«i tr­êng vÜ m« æn ®Þnh, chõng nµo tû gi¸ giao dÞch ®­îc Ên ®Þnh ë møc lín h¬n tû gi¸ c©n b»ng, th× lóc ®ã ta míi cã ®­îc chÝnh s¸ch tû gi¸ thùc sù khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ nhËp khÈu vµ ng­îc l¹i. - VÒ l©u dµi, ng©n hµng Nhµ n­íc nªn dì bá biªn ®é giao ®éng vµ kh«ng trùc tiÕp Ên ®Þnh tû gi¸, mµ chØ tiÕn hµnh can thiÖp trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®Ó tû gi¸ biÕn ®éng cã lîi cho nÒn kinh tÕ; ®ång thêi chuyÓn h­íng tõ tõ sang sö dông c«ng cô l·i suÊt ®Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng ngo¹i tÖ 3.3.2. KiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc §Ó cã mét m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Nhµ n­íc cÇn quan t©m ®óng møc tíi viÖc t¹o m«i tr­êng ho¹t ®éng thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng TTQT nh­: - Hoµn thiÖn vµ bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ còng nh­ ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i th­¬ng gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng XNK ph¸t triÓn - T¨ng c­êng quan hÖ ®èi ngo¹i, thóc ®Èy ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, tõ ®ã gãp phÇn më réng thanh to¸n quèc tÕ t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. - Kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, Nhµ n­íc cÇn ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ cã hµm l­îng khoa häc vµ chÊt x¸m cao ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu ViÖt Nam. kÕt luËn C«ng cuéc ®æi míi h¬n m­êi n¨m qua ë n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh. §¸ng kÓ lµ tõ sau chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ngµy cµng ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn. Ngo¹i th­¬ng ViÖt nam ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc, ®ã lµ nhê vµo chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng ®óng ®¾n cña Nhµ n­íc. Cïng víi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ ®a d¹ng vµ phøc t¹p ®ßi hái c¸c ng©n hµng kh«ng ngõng ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Trong nh÷ng n¨m qua, sù ph¸t triÓn vµ më réng c¸c lÜnh vùc vÒ nghiÖp vô thanh to¸n cña NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi ®· t¹o tiÒn ®Ò cho ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ph¸t triÓn, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng tõ ®ã n©ng cao uy tÝn ng©n hµng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, chiÕm vµ gi÷ v÷ng thÞ phÇn trong n­íc.Trªn c¬ së thùc tiÔn t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Qu©n ®éi, vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc tiÕp thu vµ c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ®· häc, luËn v¨n tèt nghiÖp ®· d­îc hoµn thµnh víi c¸c néi dung c¬ b¶n sau: XuÊt ph¸t tõ lý luËn c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp ®· ph©n tÝch vai trß còng nh­ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®ång thêi t×m ra nh÷ng h¹n chÕ. §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i NHTM cæ phÇn Qu©n ®éi, ®ång thêi nªu mét sè kiÕn nghÞ víi ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Nhµ n­íc. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh ng©n hµng th­¬ng m¹i qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô- Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n 2002 Gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ- tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng 2002 ThÞ t­êng hèi ®o¸i vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ- Heinzrich M.Rodeiguez, NXB chÝnh trÞ quèc gia 1996 Marketing trong ho¹t ®éng ng©n hµng- ViÖn khoa häc ng©n hµng, NXB Thèng kª Hµ néi 1996 T¹p chÝ ng©n hµng 2000, 2001, 2002 Thêi b¸o ng©n hµng 2000, 2001, 2002. B¸o c¸o th­êng niªn ng©n hµng TMCP qu©n ®éi 1999, 2000, 2001, 2002 Gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ- Tr­êng häc viÖn ng©n hµng 2002. ThÞ tr­êng ngo¹i hèi ViÖt nam- NguyÔn V¨n TiÕn, NXB Thèng kª Hµ Néi 2002. 10. Qu¶n trÞ ng©n hµng th­¬ng m¹i - Peter S.Rose Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng 1: Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 3 1.1.Kh¸i niÖm thanh to¸n quèc tÕ 3 1.2. Vai trß cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ 4 1.3. C¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu 5 1.3.1. Ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn 5 1.3.2. Ph­¬ng thøc nhê thu 7 1.3.3. Ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ 10 1.4. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ 21 1.4.1. C¸c nh©n tè chñ quan 21 1.4.2. C¸c nh©n tè kh¸ch quan 24 Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 27 2.1. C¬ cÊu ®iÒu hµnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 27 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh 27 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc 28 2.1.3. Ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 30 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 36 2.2.1. Thanh to¸n L/C hµng nhËp khÈu 37 2.2.2. Thanh to¸n L/C hµng xuÊt khÈu 44 2.2.3. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 48 2.2.4. Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trong ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 49 Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 54 3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 54 3.2. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng TTQT theo ph­¬ng thøc TDCT t¹i ng©n hµng TMCP Qu©n ®éi 55 3.2.1. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh L/C sö dông 55 3.2.2. Thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong thanh to¸n L/C 57 3.2.3. Më réng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu theo ph­¬ng thøc TDCT 58 3.2.4. Sö dông c«ng cô Marketing vµo ho¹t ®éng ng©n hµng 61 3.2.5. §Èy m¹nh c«ng nghÖ tin häc, hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng 63 3.2.6. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc 63 3.2.7. ThiÕt lËp réng r·i c¸c chi nh¸nh vµ ng©n hµng ®¹i lý 64 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 65 3.3.1. KiÕn nghÞ víi ng©n hµng Nhµ n­íc 65 3.3.2. KiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc 66 KÕt luËn 67 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 69