Luận văn Huyện Ba Bể tỉnh Bắc Kạn (1975 - 2005)

sinh, đến năm học 2000 - 2001 có 51 điểm trường với 19.757 học sinh kể cả mẫu giáo và phổ thông các cấp [77, tr.12]. Cơ sở vật chất nhà trường được đổi mới, có đủ trang thiết bị cơ bản để phục vụ cho dạy và học. Tuy nhiên, đến năm học 2000 - 2001 huyện Ba Bể vẫn còn 109 lớp ghép tiểu học với 2.119 học sinh. Huyện đã xoá mù chữ cho 1.685 người (1997 - 1998), đến cuối năm 1998, huyện đạt tiêu chuẩn xoá mù chữ quốc gia trong toàn huyện [50, tr.3], những năm 1999 - 2000 công tác xoá mù và nâng cao trình độ sau xoá mù tiếp tục được đẩy mạnh. Số xã được công nhận đạt tiêu chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học không ngừng tăng lên, năm 1997 là 12 xã, đến năm 2000 đạt 26/26 xã và thị trấn trong toàn huyện. Công tác xã hội hoá giáo dục có nhiều tiến bộ, bình quân cứ 10 người dân có 3 người đi học. Chất lượng giáo dục và đào tạo từng bước được nâng cao, đội ngũ giáo viên được tăng cường về số lượng và chất lượng. Phong trào thi đua phấn đấu đạt các danh hiệu: Giáo viên dạy giỏi, học sinh giỏi các cấp ngày càng phát triển sâu rộng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Trong 4 năm (1997 - 2000) học sinh giỏi các cấp có 349 em cấp huyện, 10 em cấp tỉnh; giáo viên dạy giỏi các cấp có 121 cấp huyện và 21 cấp tỉnh [14, tr.168]. Trên lĩnh vực giáo dục và đào tạo, trong những năm 2001- 2002 có bước phát triển mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn cho sự nghiệp giáo dục. Cơ sở vật chất được nâng lên một bước, toàn huyện đến năm 2002 giảm được 10% số phòng học nhà tạm tranh tre nâng tổng số phòng học được xây dựng từ cấp 4 trở lên 292 phòng đạt 45,63% kế hoạch. Toàn huyện có 48 trường phổ thông các cấp, trong đó có 2 trường trung học phổ thông, với tổng số học sinh trong toàn huyện là 19.641 em. Giáo dục Mầm non có 6 trường mẫu giáo với 1.711 cháu và 156 nhóm trẻ với 508 cháu, tỷ lệ huy động các cháu đến nhà trẻ mới đạt 10%. Toàn huyện có 1.098 giáo viên các cấp, chất lượng đội ngũ giáo viên không ngừng nâng lên từng bước đạt chuẩn hoá quốc gia [79, tr.12]. Năm học 2004 - 2005, ngoài trường Trung học phổ thông tại thị trấn, huyện Ba Bể bắt đầu có 4 lớp 10 tại cụm Quảng Khê, tỷ lệ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 80 huy động các cháu 5 tuổi vào học lớp mẫu giáo hàng năm đạt 96%, độ tuổi vào học lớp 1 đạt 99%, phổ cập giáo dục Trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia 16/16 xã, thị trấn [55, tr.3]. Tổng số lớp trong toàn huyện năm học 2005 - 2006 có 470 lớp với tổng số 11.519 học sinh [56, tr.2]. Công tác y tế được củng cố, trang thiết bị và đội ngũ y bác sĩ có nhiều biến chuyển. Chương trình tiêm chủng mở rộng được triển khai ở tất cả các xã, chương trình phòng chống sốt rét tiến hành trong nhiều năm, mỗi năm y tế huyện điều trị hàng ngàn lượt bệnh nhân sốt rét, đến năm 2000 đã giảm hẳn. Công tác phòng chống bệnh phong, đến tháng 10-2000, qua kiểm tra tổ chức y tế đã công nhận loại trừ bệnh phong ra khỏi cộng đồng dân cư. Bệnh viện huyện đã khám trên 2.700 bệnh nhân mắt, mổ đục tinh thể đem lại ánh sáng cho nhiều người. Ngành y tế huyện có nhiều cố gắng trong việc tuyên truyền, vận động, tổ chức thực hiện các chương trình bảo vệ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ trẻ em - kế hoạch hoá gia đình và chương trình phòng chống suy dinh dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên của huyện năm 2000 là 1,3 %, thấp hơn toàn tỉnh 0,21%. Tuy nhiên, tỷ lệ sinh con thứ 3 trong toàn huyện đến năm 2000 vẫn còn cao, tới 13,8% [77, tr.13]. Công tác y tế, chăm lo sức khoẻ nhân dân được thực hiện ngày càng tốt hơn. Năm 2001, các cơ sở y tế của huyện đã khám chữa bệnh cho gần 71.000 lượt người [78, tr.12] và trên 75.000 lượt năm 2002. Riêng năm 2002 huyện tổ chức khám và điều trị miễn phí cho 7.489 lượt người, tổng kinh phí lên tới 209 triệu đồng [79, tr.13]. Hàng năm ngành y tế còn tổ chức thực hiện tốt các chương trình y tế quốc gia. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên được kiềm chế, giảm từ 1,3% năm 2000 xuống còn 1,28% năm 2001, đến năm 2004 chỉ còn 1,0%. Tỷ lệ sinh con thứ 3 cũng giảm hẳn, chất lượng dân số được nâng lên. Năm 2005, ngành y tế huyện thực hiện khám chữa bệnh cho hơn 49.680 lượt người, đạt 97% kế hoạch [45, tr12]. Các chương trình y tế quốc gia hàng năm được triển khai sâu rộng, tiêm chủng mở rộng cho trẻ em đạt 98,5%. Với chương trình chăm sóc sức khoẻ bà mẹ trẻ em, hàng ngàn bà mẹ được khám thai, đông đảo chị em được uống viên sắt, vitamin A khi có thai. Triển khai Nghị quyết 47 của Bộ Chính trị, Huyện uỷ chỉ đạo các cấp, các Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 81 ngành tiếp tục đẩy mạnh công tác dân số - kế hoạch hoá gia đình, tập trung chỉ đạo giảm sinh dân số tự nhiên xuống mức thấp nhất. Những hoạt động đó của ngành y tế huyện Ba Bể nhằm thúc đẩy phong trào xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, hạnh phúc và phát triển bền vững. Phong trào văn hoá, văn nghệ, thể thao được thường xuyên duy trì, đạt được những thành tích đáng khích lệ. Thực hiện Nghị quyết TW 5 (khoá VIII) về xây dựng phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc và Nghị quyết 87/CP của chính phủ, Huyện Ba Bể thực hiện quản lý tốt các di tích lịch sử văn hoá, danh lam thắng cảnh; đẩy mạnh xây dựng phong trào văn hoá, văn nghệ và thể thao. Hàng năm, huyện tổ chức Hội xuân Ba Bể thu hút hàng ngàn khách trong và ngoài huyện tham gia với nhiều hoạt động khơi dậy truyền thống bản sắc văn hoá các dân tộc. Huyện còn tiến hành cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cƣ. Toàn huyện có 22 khu dân cư được Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bắc Kạn cấp giấy chứng nhận tiên tiến cấp tỉnh, có 5.229 gia đình văn hoá, trong đó có 862 gia đình văn hoá xuất sắc. Năm 2002, huyện Ba Bể đã triển khai tốt phong trào “Toàn dân xây dựng đời sống văn hoá mới ở khu dân cư”. Phong trào đã thu hút đông đảo nhân dân tham gia, xuất hiện nhiều làng, hộ gia đình và cá nhân tiêu biểu. Kết quả có 2 làng và 25 gia đình được tỉnh công nhận làng văn hoá và gia đình văn hoá; 5 làng và 750 hộ gia đình được huyện công nhận làng văn hoá và gia đình văn hoá [79, tr.14]. Hoạt động văn nghệ, thể thao diễn ra khá sôi nổi nhân các ngày lễ lớn, Hội xuân Ba Bể và phục vụ lễ đón mừng Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân huyện và các xã; tham gia các đợt hội diễn trong tỉnh như thi “Liên hoan tiếng hát truyền hình tỉnh Bắc Kạn” và trong Hội diễn nghệ thuật quần chúng toàn tỉnh đạt 3 giải toàn đoàn và 2 giải cá nhân (2001) và giải C (2002). Phong trào thể dục thể thao hoạt động khá mạnh ở khắp các cơ quan, trường học… và mỗi năm thường tổ chức thi đấu giao hữu bóng đá, bóng chuyền, cầu lông tại huyện và tỉnh. Công tác văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao trong những năm 2003 - 2005 tiếp tục được đẩy mạnh. Về văn hoá, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá mới ở khu dân cƣ” tiếp tục đạt nhiều kết quả tốt. Trong Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 82 5 năm (2001-2005), toàn huyện có 2.797 gia đình và 37 làng được công nhận gia đình, làng văn hoá cấp huyện, 4 làng đạt làng văn hoá cấp tỉnh và 2 làng được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận là làng văn hoá [35, tr.23-24]. Về thể dục thể thao, năm 2005 huyện Ba Bể đã tổ chức thành công Đại hội thể dục thể thao lần thứ ba và tham gia thi đấu tại Đại hội thể dục thể thao của tỉnh. Kết quả đã mang lại cho huyện Ba Bể 13 huy chương các loại, đoàn huyện Ba Bể xếp thứ 5/25 đoàn tham dự. Mạng lưới thông tin, liên lạc, Phát thanh - truyền hình và báo chí trong toàn huyện đến năm 2000 được mở rộng tạo nên những chuyển biến chính trị tư tưởng, nâng cao dân trí và đời sống tinh thần của nhân dân trong huyện. Năm 2001 huyện có thêm 3 điểm bưu điện văn hoá xã, 25/26 xã, thị trấn có thư, báo trong ngày, lắp đặt 105 máy đàm thoại [78, tr.15]. Năm 2002 có 100% số xã có thư báo trong ngày, 16/26 xã, thị trấn có điểm bưu điện văn hoá xã, 15 xã có điện thoại đến trung tâm xã, mạng lưới viễn thông được đầu tư, nâng cấp, số thuê bao lắp đặt 553 máy, doanh thu đạt 700 triệu đồng bằng 64% kế hoạch [79, tr.16]. Toàn huyện đến năm 2002 có 3 trạm truyền thanh (thị trấn Chợ Rã, Khang Ninh và Cao Trĩ) và 5 trạm phát lại truyền hình (thị trấn Chợ Rã, Quảng Khê, Cao Tân, Bộc Bố, Bằng Thành) bước đầu đã đáp ứng nhu cầu thông tin và văn hoá tinh thần của nhân dân. Về công tác thông tin, ngoài việc tổ chức các buổi thông tin thời sự chính trị trong nước, thế giới, Huyện uỷ còn phối hợp với các cơ quan phát thanh truyền hình, các cấp các ngành tuyên truyền chủ trương đường lối chính sách của Đảng, phản ánh kịp thời tình hình chính trị - kinh tế, văn hoá - xã hội và an ninh quốc phòng ở địa phương. Năm 2005, nhân dịp kỉ niệm các ngày lễ lớn, Huyện uỷ tăng cường chỉ đạo công tác tuyên truyền tìm hiểu về Đảng, Hồ Chủ Tịch và về “60 năm Nước Cộng hoà xã hộ chủ nghĩa Việt Nam”. Trong năm 2005, Đảng bộ còn tuyên truyền sâu rộng về Đại hội Đảng các cấp nhiệm kì 2005-2010, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ X. Hoạt động thư viện của huyện từng bước đáp ứng được nhu cầu độc giả, năm 2001 mới có 200 cuốn sách, phục vụ 1.320 lượt độc giả [78, tr.15], năm 2003 bổ sung trên 500 cuốn sách, phục vụ 500 lượt bạn đọc và cấp 150 thẻ thư viện góp phần nâng cao dân trí, tìm kiếm thông tin khoa học kĩ thuật phục vụ sản xuất và đời sống [80, tr.16]. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 83 Về việc thực hiện các chính sách xã hội, đền ơn đáp nghĩa, huyện Ba Bể tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho các đối tượng chính sách: Thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với nước. Huyện còn tu sửa nghĩa trang liệt sĩ, xây dựng 2 nhà bia liệt sĩ ở Khang Ninh và Mỹ Phương. Các quỹ nhân đạo được xây dựng, phong trào ủng hộ nhân dân tại các vùng bị thiên tai nghiêm trọng. Trong 4 năm (1997 - 2000), số tiền ủng hộ đồng bào các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung và Tây Nguyên bị bão lụt trên 171 triệu đồng và giúp đỡ đồng bào tại địa phương bị lũ lụt gần 9 triệu đồng [14, tr.170-171]. Công tác trị an xã hội, an ninh quốc phòng, quân sự địa phương có nhiều chuyển biến tích cực. Chấp hành Nghị quyết của Bộ Chính trị “Về chiến lƣợc an ninh quốc gia”, công tác an ninh, quốc phòng ở địa phương được coi trọng, nhiệm vụ tuyển quân hàng năm hoàn thành tốt. Thực hiện Chỉ thị 12-CT/TU (25/11/1998) của Ban Thƣờng vụ Tỉnh uỷ về bảo đảm công tác an ninh trật tự trong tình hình mới, quán triệt Nghị quyết số 03-NQ/TU (14/1/1999) của Ban Thƣờng vụ Tỉnh uỷ về nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự năm 1999, lực lượng công an phát động phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” đã thu được nhiều kết quả, các vụ việc tiêu cực, vi phạm pháp luật đã giảm hẳn. Năm 1999 số vụ tội phạm hình sự 71 vụ giảm 20 vụ so với năm 1998, đồng thời củng cố được nhiều tổ an ninh, duy trì các cụm an ninh liên hoàn. Lực lượng công an huyện Ba Bể đã thực hiện xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an toàn các mục tiêu kinh tế - xã hội của địa phương và của tỉnh trên địa bàn. Lực lượng công an huyện đã phối hợp với công an xã thực hiện tốt hai chương trình quốc gia về phòng chống ma tuý, phòng chống tội phạm trên địa bàn huyện. Ngành Công an còn chú trọng công tác tập huấn nghiệp vụ cho hơn 550 lượt công an viên thôn bản, xây dựng 295 tổ an ninh nhân dân và tổ hoà giải, tổ chức ký cam kết phòng chống ma tuý. Các xã Nghiên Loan, Công Bằng và Thị trấn là những đơn vị 3 năm liền được suy tôn điển hình tiên tiến thực hiện tốt phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc [14, tr.175]. Công tác trị an xã hội, an ninh quốc phòng, quân sự địa phương luôn được giữ vững và ổn định. Thực hiện Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị về chiến lƣợc an ninh quốc gia và Nghị quyết 08 của Ban Chấp hành Trung Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 84 ƣơng (khoá IX) về chiến lƣợc bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc tiếp tục được xây dựng và củng cố. Lực lượng công an được củng cố, kiện toàn, làm tốt công tác phòng ngừa, phát hiện, kịp thời đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch. Công tác phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội được triển khai có hiệu quả. Lực lượng công an đã điều tra, khám phá, khởi tố nhiều vụ phạm pháp hình sự, triệt phá các đường dây buôn bán ma tuý, bảo đảm tính mạng, tài sản của nhân dân, làm trong sạch địa bàn. Về công tác quân sự địa phương và nhiệm vụ quốc phòng, huyện Ba Bể ra sức chỉ đạo công tác xây dựng lực lượng, huấn luyện bộ đội, dân quân tự vệ, dự bị động viên và diễn tập chiến đấu bảo vệ trị an và cảnh giác với mọi âm mưu của các thế lực thù địch [14, tr.198-199]. Trong 4 năm (2001 - 2005), công an huyện đã điều tra, khám phá 206/230 vụ việc phạm pháp hình sự, đạt tỷ lệ 89,5% trong đó khởi tố 114/130 vụ đạt tỷ lệ 87,6%, thu nhiều tang vật ma tuý và một số tài sản qua các vụ án trị giá 215 triệu đồng. Huyện uỷ chỉ đạo thực hiện công tác huấn luyện quân sự đúng chương trình kế hoạch. Đảng bộ quân sự huyện 4 năm liền đạt Đảng bộ trong sạch vững mạnh [14, tr.214-215]. Trong công tác xây dựng Đảng, Huyện uỷ đề cao chất lượng hiệu quả làm việc của các cấp uỷ. Đảng bộ huyện đã triển khai trong toàn Đảng bộ Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ƣơng và Chỉ thị 14 của Ban Bí thƣ về công tác chỉnh đốn Đảng. Qua các cuộc vận động chỉnh đốn xây dựng Đảng, phương thức lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng được đổi mới, mang lại hiệu quả thiết thực, chất lượng đảng viên và năng lực lãnh đạo của các cơ sở Đảng có chuyển biến rõ rệt. Từ năm 1997-2000, trong 4 năm Đảng bộ đã kết nạp 900 đảng viên mới [14, tr.175], nâng tổng số đảng viên trong toàn Đảng bộ huyện lên 2.184 đồng chí, chiếm 3,1% dân số. Về tổ chức, nâng 6 chi bộ lên thành Đảng bộ. Năm 2000 thành lập thêm 4 chi bộ trực thuộc, nâng tổng số tổ chức Đảng từ 47 lên 51 cơ sở. Số cơ sở Đảng đạt tiêu chuẩn trong sạch vững mạnh qua các năm không ngừng tăng lên từ 31/45 chi, Đảng bộ (1997), đến năm 1998 có 38/47 cơ sở Đảng và năm 2000 có 45/51 cơ sở Đảng đạt tiêu chuẩn trong sạch vững mạnh chiếm tỷ lệ 80,85% [14, tr.178]. Đảng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 85 bộ huyện 4 năm liền (1997 - 2000) đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh và được Tỉnh uỷ tặng cờ. Hoạt động của kiểm tra Đảng được quan tâm, tiến hành hàng năm nhằm bảo đảm sự trong sạch vững mạnh của Đảng bộ. Từ năm 2001 - 2002, Huyện uỷ tiếp tục thực hiện cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khoá VIII nhằm nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức Đảng tạo sự thống nhất về ý chí và hành động giữa Đảng với quần chúng nhân dân. Cuộc vận động đã nâng cao một bước chất lượng các tổ chức cơ sở Đảng, toàn Đảng bộ từ năm 2001 không có tổ chức cơ sở Đảng yếu kém; năm 2002 có 46 chi, Đảng bộ đạt tiêu chuẩn trong sạch vững mạnh chiếm 88,5%. Trong 5 năm (2001-2005), Đảng bộ đã kết nạp 1.148 đảng viên. Số đảng viên trong toàn Đảng bộ vào năm 2005 là 1.422 đồng chí [45, tr.16], sinh hoạt trong 43 chi, Đảng bộ trực thuộc, tất cả các thôn bản trong huyện đến năm 2005 đều đã có đảng viên bảo đảm việc thực hiện các nhiệm vụ lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Dưới sự lãnh đạo của Huyện uỷ, chính quyền, mặt trận và đoàn thể các cấp không ngừng được củng cố đã phát huy mạnh mẽ chức năng, nhiệm vụ của mình trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. 3.3.3. Công cuộc xoá đói giảm nghèo Huyện Ba Bể trước khi tách khu vực phía bắc để thành lập huyện Pác Nặm (5.2003), trừ thị trấn Chợ Rã còn lại 26 xã đều là xã vùng cao, trong đó có 15 xã (Cổ Linh, Xuân La, Giáo Hiệu, Công Bằng, Cao Tân, Cao Thượng, Nghiên Loan, Bộc Bố, Nhạn Môn, An Thắng, Cao Trĩ, Bành Trạch, Phúc Lộc, Hoàng Trĩ và Đồng Phúc) thuộc diện đặc biệt khó khăn được hưởng Chương trình 135 là Chương trình hỗ trợ của nhà nước để phát triển kinh tế - xã hội ở những vùng đặc biệt khó khăn. Chương trình này bao gồm hai giai đoạn, giai đoạn 1 tiến hành từ năm 1998 - 2005, chủ yếu xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. Với Chương trình 135 đã giúp cho 15 xã đặc biệt khó khăn của huyện Ba Bể từng bước giải quyết việc xây dựng cơ sở hạ tầng: Điện - Đường - Trường - Trạm, Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 86 riêng năm 2000, tổng số vốn Chương trình 135 đầu tư đạt 7,7 tỷ đồng, chủ yếu để xây dựng trường học [6, tr.4]. Cùng đồng thời với việc thực hiện Chương trình 135, Đảng và Nhà nước ta đã triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo và việc làm ở miền núi, vùng dân tộc, căn cứ địa cách mạng… Với huyện Ba Bể nói riêng, tỉnh Bắc Kạn nói chung, Chương trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo và việc làm (gọi tắt là Chương trình xoá đói giảm nghèo - việc làm) được tiến hành trong 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 từ năm 1998 - 2000 và giai đoạn 2 từ năm 2001 - 2005. Chương trình xoá đói giảm nghèo ngoài hỗ trợ cho các đối tượng đặc biệt khó khăn, thật sự đói nghèo, chủ yếu là đầu tư vốn để dân vay có nguồn vốn phát triển kinh tế - xã hội với các chương trình khuyến nông, khuyến lâm và các chính sách chế độ ưu đãi, thực hiện chuyển giao khoa học kĩ thuật, giải quyết việc làm, tạo cho họ tự xoá đói giảm nghèo. Do vậy, đối tượng được hưởng gồm những hộ người nghèo, xã nghèo, xã đặc biệt khó khăn. Ba Bể là huyện có nguồn lực lao động và tiềm năng phát triển kinh tế, song đến năm 1997, Ba Bể được coi là huyện có tỷ lệ số hộ đói nghèo cao nhất của tỉnh Bắc Kạn (28%). Điều đó có nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là sự yếu kém về cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội chậm phát triển; vấn đề xây dựng điện - đường - trường - trạm ở huyện từ lâu đã thở thành vấn đề bức xúc; có một bộ phận cư dân vùng cao còn duy trì lối sống du canh du cư, thiếu ổn định sản xuất; sản xuất nông lâm nghiệp thì chậm chuyển dịch cơ cấu mùa vụ, giống cây trồng vật nuôi, kĩ thuật canh tác lạc hậu… Từ thực tế đó, Đảng bộ và chính quyền các cấp huyện Ba Bể đã quyết tâm thực hiện công cuộc xoá đói giảm nghèo, đổi mới kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc. Ngay từ khi tái lập tỉnh Bắc Kạn, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh uỷ, Huyện uỷ Ba Bể đã đặt mức phấn đấu tới năm 2000 giảm tỷ lệ hộ đói nghèo từ 10 - 15%, bằng mức phấn đấu của tỉnh (15%) [6, tr.2]. Trong năm 1997, huyện Ba Bể tiếp tục thực hiện xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng đang làm dở dang và xây dựng một số công trình mới nhằm từng bước Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 87 khắc phục sự yếu kém của cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong các xã đặc biệt khó khăn. Đồng thời huyện Ba Bể đẩy mạnh thực hiện các chính sách xã hội như cứu đói, hỗ trợ khó khăn, tạo việc làm cho các hộ thuộc diện đói nghèo, góp phần ổn định đời sống nhân dân các dân tộc. Công cuộc xoá đói giảm nghèo ở huyện Ba Bể thực sự tạo bước chuyển biến mạnh mẽ là từ năm 1998, năm khởi đầu Chương trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo - việc làm giai đoạn 1998 - 2000. Huyện uỷ Ba Bể xác định mục tiêu chủ yếu của giai đoạn này là xoá đói, sau đó là giảm nghèo với các nhiệm vụ trọng tâm trước mắt là tập trung mọi nguồn lực (lao động, tài chính ngân hàng) để phát triển sản xuất, ổn định đời sống nhân dân các dân tộc. Trong những năm 1998 - 2000, toàn huyện đã triển khai 7 chương trình dự án, trong đó có: Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng; dự án tín dụng; dự án hỗ trợ đồng bào dân tộc đặc biệt khó khăn; dự án định canh định cƣ; dự án hƣớng dẫn ngƣời nghèo cách làm ăn…Ngoài ra huyện còn thực hiện phối kết hợp các chương trình dự án nước ngoài đầu tư trên địa bàn với nhiều quy mô thử nghiệm về chăn nuôi và trồng trọt; mở các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kĩ thuật về cây trồng, vật nuôi… Trong các chương trình, dự án đáng chú ý nhất là Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng (điện - đường - trường - trạm) và nước sạch nông thôn - từ nguồn vốn 135 đầu tư cho các xã đặc biệt khó khăn trên 13 tỷ đồng; Dự án tín dụng đã cho 1.033 hộ nghèo vay 6,785 tỷ đồng để phát triển sản xuất. Với Dự án hƣớng dẫn ngƣời nghèo cách làm ăn và khuyến nông khuyến lâm, trong 2 năm (1998 - 2000) huyện Ba Bể tổ chức 20 lớp tập huấn cho 1.050 hộ đói nghèo; hỗ trợ 263 triệu đồng bằng vật tư, giống, phân bón cho 301 hộ đói nghèo. Ngoài ra còn phải kể đến Dự án hỗ trợ những xã đặc biệt khó khăn, giúp 380 hộ ổn định đời sống, phát triển sản xuất (114 triệu đồng), định canh, định cư cho 41 thôn bản với 1.243 hộ (trên 1,382 tỷ đồng) [74], [76], [77]. Các tổ chức quần chúng đã tích cực tham gia và đóng vai trò rất quan trọng trong công cuộc xoá đói giảm nghèo và việc làm. Riêng Hội liên hiệp phụ nữ năm 1998 lập được 21 tổ với 250 hội viên nghèo vay từ Ngân hàng người nghèo 588 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 88 triệu đồng. Đến năm 2000, Hội đầu tư cho 321 hội viên vay trên 7 tỷ đồng làm kinh tế hộ gia đình… nhờ đó nhiều chị em từng bước xoá được đói, giảm được nghèo [2, tr.7]. Hội nông dân chú trọng công tác xây dựng tổ chức hội, chăm lo tới việc xoá đói giảm nghèo, phấn đấu vươn lên làm giàu bằng tiềm năng phong phú của địa phương, nhất là từ đất rừng. Riêng năm 1998 Hội đã phối hợp với Phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn và Hội làm vườn chỉ đạo thực hiện sâu rộng 3 chương trình công tác, xây dựng 4 vườn tình nghĩa, có 48 tổ tín chấp cho 486 hộ vay được trên 1,2 tỷ đồng [74, tr.17]. Năm 1999, từ nguồn vốn các chương trình, dự án, huyện đã cho người nghèo vay 500 triệu đồng, tạo việc làm cho 164 lao động; tổ chức khám, chữa bệnh nhân đạo cho 12.275 lượt người trong đó phần đông là người nghèo, cấp thuốc miễn phí trị giá 15 triệu đồng… Với việc đẩy mạnh chủ trương xây dựng nền kinh tế có nhiều thành phần, phát triển kinh tế hàng hoá - các mô hình kinh tế hộ và kinh tế trang trại tại huyện bước đầu đã khá phát triển. Một số hộ có thu nhập trị giá hàng chục triệu đồng/năm như các hộ: Ông Triệu Văn La - xã Khang Ninh, ông Lăng Văn Mưu - xã Thượng Giáo và ông Vi Ngọc Thịnh - xã Cao Trĩ… Những cố gắng trên của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Ba Bể đã mang lại những kết quả quan trọng trong xây dựng cơ sở hạ tầng, sản xuất nông, lâm nghiệp và chăn nuôi đã góp phần làm thay đổi bộ mặt của một huyện miền núi vùng sâu, vùng xa. Riêng về sản xuất lương thực đến năm 2000 toàn huyện đạt trên 25.000 tấn, bình quân lương thực đầu người trong một năm đạt 350kg, ở thời điểm này, huyện Ba Bể đã căn bản xoá được đói. Tỷ lệ hộ đói nghèo so với tổng số dân qua các năm từ 1998 - 2000 tuy chưa đạt được kế hoạch đề ra (15%) song đã có những tiến bộ rõ rệt: năm 1998 có 2772 hộ, bằng 21,41%, tới năm 2000 còn 2.164 hộ, chiếm tỷ lệ 16,77% [74], [77]. Mặc dù ở giai đoạn 1997 - 2000, huyện Ba Bể đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong xoá đói giảm nghèo, song kết quả đó còn thiếu vững chắc, tỷ lệ đói nghèo vẫn còn khá cao, tình trạng tái đói và nghèo xảy ra khá phổ biến. Qua điều tra hộ đói nghèo theo tiêu chí mới, năm 2001 huyện Ba Bể có 5.136 hộ đói nghèo gần Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 89 bằng 40% (trong đó số hộ nghèo là 2.643 hộ bằng 51,46%; số hộ đói là 2.493 hộ bằng 48,54%). Số hộ đói nghèo được phân thành 3 nhóm: Nhóm đói nghèo thiếu lương thực vì thiếu đất canh tác, ít thâm canh, thiếu vốn, thiếu việc làm và do bị thiên tai chiếm 60%, trở thành đối tượng quan trọng nhất trong trong xoá đói giảm nghèo; Nhóm đói nghèo do thiếu kiến thức sản xuất, kĩ thuật canh tác, hoặc do neo đơn, lười biếng chiếm 25%; Nhóm nghèo do cơ chế chính sách, ít nắm bắt được các thông tin, chưa tiếp cận được các nguồn vốn tín dụng, các loại hình dịch vụ chiếm 15%. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Bắc Kạn, Huyện uỷ Ba Bể tiếp tục xúc tiến thực hiện công cuộc xoá đói giảm nghèo giai đoạn 2001 - 2005. Mục tiêu tổng quát của Chương trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo - việc làm giai đoạn 2001 - 2005 về kinh tế là: Tạo ra những điều kiện thuận lợi, phù hợp để hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo, xã nghèo phát triển sản xuất, tăng thu nhập, tiếp cận với các dịch vụ xã hội vươn lên xoá đói giảm nghèo theo tinh thần Quyết định của Thủ tướng Chính phủ (QĐ 143/2001 của TTg CP): Phê duyệt Chƣơng trình mục tiêu quốc gia xoá đói giảm nghèo và việc làm giai đoạn 2001 - 2005. Thực hiện chương trình xoá đói giảm nghèo giai đoạn này có chính sách: Hỗ trợ đồng bào đặc biệt khó khăn; Hỗ trợ pháp lý cho người nghèo; Chính sách an sinh xã hội, trợ giúp đối tượng yếu thế (tàn tật, cô đơn, thiên tai rủi ro…) và các chính sách về giáo dục, y tế. Đồng thời tiến hành triển khai với hàng chục dự án hỗ trợ trực tiếp chương trình xoá đói giảm nghèo như: Dự án tín dụng cho hộ nghèo vay vốn để phát triển sản xuất; Dự án hƣớng dẫn ngƣời nghèo cách làm ăn khuyến nông, khuyến lâm; Dự án xây dựng mô hình xoá đói giảm nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn; Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng xã nghèo và Dự án định canh định cƣ… Đại hội lần thứ VIII (nhiệm kì 2001 - 2005) của Đảng bộ tỉnh Bắc Kạn đã đưa ra 10 mục tiêu chủ yếu nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế nông, lâm, công nghiệp, thương mại, du lịch - dịch vụ; ra sức xoá đói giảm nghèo, tạo bước ngoặt ổn định và cải thiện đời sống các dân tộc, phấn đấu bình quân mỗi năm giảm từ 4-5% tổng số hộ đói nghèo. Huyện uỷ Ba Bể đã ra quyết tâm giảm tỷ lệ hộ nghèo (theo Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 90 tiêu chí mới) xuống dưới 17%, bình quân mỗi năm giảm từ 4 - 4,5% (từ 1000 - 1030 hộ), không còn hộ đói, mỗi năm tạo việc làm từ 200 - 250 lao động [37], [43], [45]. Để xoá đói giảm nghèo bền vững, việc thực hiện các chương trình, dự án được đẩy mạnh. Hạ tầng cơ sở kinh tế - xã hội được tiến hành xây dựng tích cực từ các nguồn vốn 135, nguồn xây dựng cơ bản và từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Có nhiều chương trình, dự án khuyến nông, khuyến lâm nhằm cải tạo giống, tăng năng suất và sản lượng cây trồng, nâng cao hiệu quả chăn nuôi, đặc biệt là những vùng khó khăn về lương thực, thiết thực xoá đói giảm nghèo tại địa phương. Để đỡ một phần khó khăn cho người nghèo, trong 2 năm (năm 2003 và năm 2005) huyện đã tổ chức các đoàn đại biểu đi thăm hỏi và tặng quà tết cho các đối tượng thuộc diện chính sách, trong đó chiếm tỷ lệ khá lớn là các hộ nghèo với tổng số tiền thực hiện gần 90 triệu đồng. Từ năm 2001 - 2005, huyện trợ cấp cứu đói vào dịp tết, giáp hạt cho các hộ nghèo đói trên 755 triệu đồng, chưa kể xét trợ cấp thường xuyên (trong đó có cả người nghèo) là 122 đối tượng [14, tr.213]. Trong những năm 2003 - 2005, Hội nông dân thường xuyên chăm lo đến đời sống của các hội viên, tích cực tham gia xoá đói giảm nghèo, đã tổ chức giải ngân được trên 15,6 tỷ đồng cho 2.622 hộ vay để đầu tư phát triển sản xuất, chăn nuôi. [14, tr.217]. Giai đoạn này Hội liên hiệp phụ nữ các cấp bám sát 6 chương trình trọng tâm của Hội, củng cố, phát triển Hội, triển khai có hiệu quả trên gần 5 tỷ đồng nguồn vốn các dự án cho chị em vay phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo. Ngân hàng chính sách xã hội tuy mới thành lập nhưng cũng đã tổ chức giải ngân các nguồn vốn vay ưu đãi cho các hộ nghèo phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo. Năm 2003, ngân hàng thực hiện cho vay 5,5 tỷ đồng, đến năm 2005 đạt 11,4 tỷ đồng [45, tr.11]. Vì thế, kết quả của công cuộc xoá đói giảm nghèo của huyện đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ về nông nghiệp - lâm nghiệp, về sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp cũng như trong thương mại, dịch vụ - du lịch. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 91 Trong những năm 1997 - 2003, khi tỉnh Bắc Kạn được tái lập, huyện Ba Bể đã ra sức khai thác mọi tiềm năng, thế mạnh của địa phương, đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội lên một bước mới, thực hiện xoá đói giảm nghèo…đã đem lại những chuyển biến lớn lao cho đời sống của đồng bào nhân dân các dân tộc huyện Ba Bể. Sau khi chia tách huyện, công tác xoá đói giảm nghèo, giúp đỡ về vốn, hỗ trợ việc làm của huyện Ba Bể được các cấp uỷ, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể tiếp tục quan tâm, tỷ lệ hộ đói nghèo giảm dần qua các năm: năm 2004 là 18,98%, đến năm 2005 còn 15,54%. Từ nguồn vốn chương trình 134 về nhà ở, huyện Ba Bể trong năm 2005 đã xây dựng được 519/860 ngôi nhà, đạt 60,34% cho hộ nghèo [6, tr.7]. Do hàng ngàn hộ mỗi năm có cơ hội thoát khỏi đói nghèo nên đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc ngày càng được nâng lên một cách rõ rệt. Đó chính là những thuận lợi rất cơ bản để huyện Ba Bể trong giai đoạn lịch sử mới (2005 - 2010) giành được những thắng lợi to lớn hơn trên chặng đường phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tiểu kết chương 3 Bước vào thập kỉ 80 của thế kỉ XX, đất nước ta lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế, xã hội sâu sắc. Trước tình hình đó, Đảng Cộng sản Việt Nam đã triệu tập Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (12/1986) và đề ra đường lối đổi mới toàn diện - mở ra bước ngoặt trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng, phát huy tinh thần tự chủ, sáng tạo, tiềm năng của địa phương, huyện Ba Bể bước vào thời kì đổi mới và đã từng bước giành được những thắng lợi cơ bản trong phát triển kinh tế và xã hội. Từ năm 1986 - 1990, bước đầu tiến hành công cuộc đổi mới, cũng là thời gian thực hiện kế hoạch 5 năm (1986 - 1990) trên con đường đổi mới đất nước của Đảng, huyện Ba Bể đã bước đầu đạt được những kết quả nhất định. Trên lĩnh vực kinh tế, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi được giữ vững và tiếp tục phát triển. Cùng với công tác giao đất giao rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc, kinh tế vườn đồi hình thành, đạt được những tiến bộ đáng khích lệ. Sản xuất và chế biến hàng tiêu dùng đang có bước phát triển mới theo cơ chế thị trường. Với nền kinh tế nhiều thành Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 92 phần đã và đang tạo ra môi trường sản xuất phát triển, đáp ứng một bước nhu cầu tiêu dùng của nhân dân. Trên lĩnh vực văn hoá xã hội, dù còn nhiều mặt hạn chế song đã đạt được những tiến bộ đáng kể, góp phần vào sự nghiệp phát triển văn hoá giáo dục miền núi, mạng lưới y tế được củng cố, mở mang, nâng cao chăm lo sức khoẻ của cộng đồng; trị an xã hội được đảm bảo, quốc phòng được củng cố; đời sống nhân dân các dân tộc được ổn định. Trong những năm 1991 - 1996, huyện Ba Bể tiếp tục phát huy những thế mạnh của địa phương đẩy mạnh hơn nữa tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao một bước đời sống vật chất và văn hoá tinh thần của nhân dân, giữ vững trị an xã hội và an ninh quốc phòng, đưa nền kinh tế - xã hội thoát ra khỏi khủng hoảng. Tái lập tỉnh Bắc Kạn, từ năm 1997 đến năm 2005, tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, huyện Ba Bể đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện xoá đói giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hoá mới trên địa bàn dân cư ngày một tốt đẹp hơn. Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, tách khu vực phía bắc thành lập huyện Pác Nặm (28.5.2003), huyện Ba Bể tiếp tục vững bước tiến lên trên con đường phát triển (2003-2005) và đã giành được những thắng lợi to lớn trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng… tạo điều kiện vững chắc để huyện Ba Bể vững bước trên con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong giai đoạn lịch sử tiếp theo (2005 - 2010). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 93 KẾT LUẬN 1. Trải qua 30 năm (1975 - 2005), dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện, kinh tế - xã hội huyện Ba Bể không ngừng phát triển, quê hương, con người đều đổi mới, đời sống vật chất và văn hoá tinh thần của nhân dân các dân tộc không ngừng nâng cao, trật tự xã hội, an ninh quốc phòng được giữ vững. Đó là những thành tích to lớn mà huyện Ba Bể đã giành được trong quá trình xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và tiến hành đổi mới theo đường lối của Đảng, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Thực hiện các Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ huyện, trong những năm 1975 - 1978, huyện Ba Bể tập trung phát triển kinh tế (chủ yếu là kinh tế nông - lâm nghiệp) trong đó khâu chính là sản xuất lương thực đã tạo được sự ổn định đời sống cho nhân dân các dân tộc thời kì sau chiến tranh; xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển văn hoá giáo dục. Tháng 12/1978, sáp nhập vào tỉnh Cao Bằng, huyện Ba Bể đã hoàn thành xuất sắc vai trò của huyện hậu cứ của tỉnh Cao Bằng trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía bắc của Tổ quốc. Trong những năm 1980 - 1985, thực hiện các Nghị quyết của Trung ương Đảng và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện các khoá XII và XIII, huyện Ba Bể đã ra sức khắc phục sự phát triển trì trệ của sản xuất kinh tế, thực hiện Chỉ thị 100-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về cơ chế khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động đã nâng cao năng suất, sản lượng lương thực, ổn định đời sống nhân nhân đồng thời phát triển văn hoá giáo dục, an ninh quốc phòng được giữ vững. Từ năm 1986 - 1996, thực hiện 10 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Huyện uỷ, nhân dân các dân tộc đã ra sức phát huy thế mạnh của địa phương, năng động, sáng tạo trong lao động sản xuất, phát triển ngành nghề, mở rộng các thành phần kinh tế ngoài nông nghiệp giành nhiều thắng lợi. Đặc biệt Đảng bộ huyện đã tập trung lãnh đạo thực hiện ba chương trình kinh tế về lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng… tạo bước chuyển biến quan trọng về đời sống vật chất và văn hoá tinh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 94 thần của nhân dân. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và âm mưu chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch, quán triệt các Nghị quyết của Trung ương Đảng, lãnh đạo Huyện uỷ thường xuyên quan tâm, chỉ đạo chống mọi âm mưu “diễn biến hoà bình”, “bạo loạn lật đổ” của kẻ thù, giữ vững trị an xã hội, củng có an ninh quốc phòng. Cùng với những chuyển biến quan trọng của đất nước, đến cuối năm 1995 và sang năm 1996, huyện Ba Bể đã căn bản thoát ra khỏi sự khủng hoảng kinh tế - xã hội. Từ năm 1997, khi tỉnh Bắc Kạn được tái lập, huyện Ba Bể đã tranh thủ mọi nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, dự án, đẩy mạnh xây dựng hạ tầng cơ sở, đến năm 2005 trụ sở của các cơ quan từ huyện đến xã và nhiều công trình điện - đường - trường - trạm được xây dựng và đã căn bản đáp ứng được nhu cầu cho đời sống nhân dân các dân tộc ở địa phương. Việc thực hiện các chương trình, dự án, khuyến nông, khuyến lâm, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh định canh định cư, xây dựng vùng kinh tế mới đã tạo ra những chuyển biến quan trọng về sản xuất, trong nhân dân đã xoá được đói, giảm được nghèo, có nguồn kinh tế hàng hoá khá dồi dào lưu thông trên thị trường địa phương và khu vực. Phát huy truyền thống văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc, cuộc vận động xây dựng đời sống văn hoá mới trên địa bàn dân cư đã góp phần tạo nên những chuyển biến sâu sắc về văn hoá tư tưởng trong nhân dân, đẩy lùi lạc hậu và các hiện tượng tiêu cực trong xã hội, xây dựng nếp sống mới văn minh, tiến bộ. Đồng thời với quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, khối đoàn kết dân tộc được tăng cường. Các lực lượng vũ trang phối hợp với chính quyền các cấp đập tan mọi âm mưu chia rẽ, lợi dụng các dân tộc ít người vùng cao, vùng sâu và xa để tuyên truyền, xuyên tạc đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, truyền đạo trái pháp luật của các thế lực phản động, giữ gìn trị an xã hội và an ninh quốc phòng. 2. Bên cạnh những thành tích to lớn mà huyện Ba Bể đã giành được trong những năm 1975 - 2005, huyện Ba Bể vẫn còn những mặt tồn tại, yếu kém cần khắc phục, đó là: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 95 - Nền kinh tế có nhiều chuyển biến sau nhiều năm xây dựng và phát triển song do điểm xuất phát thấp nên Ba Bể vẫn là huyện nghèo. Huyện chưa khai thác được hết các tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là tiềm năng dịch vụ - du lịch. - Mặc dù đã bước đầu xây dựng kết cấu cơ sở hạ tầng nhưng nhìn chung còn yếu so với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội ngày càng cao. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế đã có những tiến bộ, song chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp hoá và hiện đại hoá. - Xã hội còn nhiều biểu hiện tiêu cực, công tác phòng chống ma tuý, tội phạm còn có những bức xúc trong nhân dân, nhất là việc kẻ xấu lợi dụng địa bàn các dân tộc ít người tuyên truyền các luận điệu phản cách mạng, truyền đạo trái pháp luật. 3. Để khắc phục những hạn chế yếu kém trên, đồng thời để tiếp tục phát huy những thành tích to lớn mà huyện Ba Bể đã giành được trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đòi hỏi huyện Ba Bể trong giai đoạn tiếp theo phải có những giải pháp tích cực và đồng bộ, trong đó có thể tập trung vào giải quyết một số vấn đề sau: - Để phát triển kinh tế - xã hội, củng cố an ninh quốc phòng, huyện Ba Bể cần phát huy tốt nội lực và khai thác mọi tiềm năng thế mạnh của địa phương. Là một huyện miền núi, Ba Bể có tiềm năng to lớn về tài nguyên thiên nhiên và nguồn lực lao động. Chính nhờ các yếu tố này mà huyện Ba Bể vẫn đứng vững được qua các thời kì khó khăn của lịch sử. Tuy nhiên, không thể cứ khai thác các nguồn tài nguyên một cách thụ động. Muốn xóa bỏ được nghèo vươn lên làm giàu, có một nền kinh tế công - nông nghiệp - dịch vụ và du lịch hiện đại với trình độ khoa học kĩ thuật tiên tiến cùng cả nước bước sang giai đoạn là nước công nghiệp phát triển vào năm 2020 thì huyện Ba Bể cần được đầu tư có tầm chiến lược trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, đào tạo nguồn lực lao động mới có trình độ khoa học kĩ thuật tiên tiến và chỉ có thể phát huy nội lực tốt trên cơ sở đẩy mạnh công nghiệp hoá và hiện đại hoá. - Từ công cuộc xoá đói giảm nghèo ở huyện Ba Bể trong những năm 1998 - 2005 cho thấy, tại các vùng nông thôn, nhất là vùng núi, vùng căn cứ địa cách mạng - địa bàn sinh sống của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 96 đặc biệt khó khăn như huyện Ba Bể, đồng bào các dân tộc chỉ có thể từng bước vươn lên một cuộc sống tốt đẹp, ấm no bằng các Chƣơng trình Mục tiêu quốc gia về xoá đói giảm nghèo và việc làm của Đảng và Chính phủ. Xoá đói giảm nghèo là một cuộc chiến đấu bền bỉ, lâu dài tấn công vào nghèo nàn và lạc hậu, cũng đầy khó khăn, gian khổ và chỉ có thể thành công khi có sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn của Đảng và chính quyền các cấp với sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị xã hội cộng với sự quyết tâm của chính đồng bào sinh sống tại các vùng khó khăn này. Thực hiện xoá đói giảm nghèo thực sự là một cuộc vận động cách mạng từ trong nhận thức tư tưởng đến các hành động cụ thể của người dân. Do đó, cần phải tuyên truyền giáo dục, đổi mới nhận thức, đấu tranh chống lại các hủ tục, tập quán canh tác lạc hậu, thực hiện chính sách định canh định cư, đổi mới tư duy trong sản xuất, từng bước thực hiện chuyển giao khoa học kĩ thuật, hướng dẫn người nghèo cách thức làm ăn, hỗ trợ sản xuất và đặc biệt phải chú ý đến mục đích tạo công ăn việc làm lâu dài cho họ thì công cuộc xoá đói giảm nghèo mới có hiệu quả thực sự và mang tính bền vững. - Ba Bể là huyện có nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống, các dân tộc có bản sắc văn hoá riêng, phong tục tập quán riêng, trình độ văn hoá giữa các dân tộc không đồng đều, mức sống kinh tế và văn hoá tinh thần cũng có những biểu hiện khác nhau, đó chính là những yếu tố thường bị kẻ thù lợi dụng để thực hiện âm mưu chia rẽ dân tộc, phá hoại khối đại đoàn kết… Vì thế, cần phải thường xuyên tăng cường đoàn kết dân tộc, nêu cao cảnh giác cách mạng, củng cố an ninh quốc phòng và cần quan tâm giải quyết tốt những yêu cầu bức xúc trong nhân dân các dân tộc về mọi mặt nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật chất và văn hoá tinh thần của nhân dân. - Trong công tác xây dựng Đảng đang đặt ra những nhiệm vụ cần tăng cường hơn nữa giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là ở cơ sở, có đủ năng lực lãnh đạo, quản lý, tổ chức và điều hành trên cương vị công tác của mình. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 97 Với những giải pháp nêu trên, cùng với sự quyết tâm của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện, chúng ta tin tưởng rằng trong những năm tới, huyện Ba Bể sẽ vươn lên tiếp tục đạt được những thành tích to lớn hơn nữa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cùng đồng bào cả nước phấn đấu cho mục tiêu đến năm 2020, Việt Nam cơ bản là nước công nghiệp theo hướng hiện đại [14, tr.228]. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ba Bể - lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ (1945-1975), nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005. 2. Ban Chấp hành Hội Phụ nữ huyện Ba Bể (1995), Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn huyện lần thứ XIV nhiệm kì 1996 - 2000. 3. Ban chấp hành Đảng Bộ tỉnh Bắc Kạn (2000), Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bắc Kạn, Tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 4. Công an huyện Ba Bể (1999), Báo cáo tổng kết công tác đảm bảo An ninh trật tự năm 1999 trên địa bàn huyện Ba Bể. 5. Chợ Đồn - Lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ (1945 - 1975), Đảng uỷ - Ban Chỉ huy Quân sự huyện Chợ Đồn xuất bản năm 2006. 6. Chƣơng trình xoá đói giảm nghèo của huyện Ba Bể giai đoạn 2001 - 2005. 7. Trường Chinh, Đổi mới là đòi hỏi bức thiết của đất nƣớc và của thời đại, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987. 8. Lê Duẩn, Nắm vững đƣờng lối cách mạng XHCN tiến lên xây dựng kinh tế địa phƣơng vững mạnh, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1986. 9. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bắc Kạn, Tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia, 2000. 10. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bắc Kạn, Tập 2, Tỉnh uỷ Bắc Kạn xuất bản năm 2005. 11. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Lịch sử Đảng bộ tỉnh Cao Bằng (1930 - 1945), Nxb Chính trị Quốc gia, 2003. 12. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Lịch sử Đảng bộ huyện Ba Bể (1930 - 1954), huyện ủy Ba Bể xuất bản năm 1998. 13. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Lịch Sử Đảng bộ huyện Ba Bể (1954 - 1975), Huyện ủy Ba Bể xuất bản năm 2001. 14. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Lịch Sử Đảng bộ huyện Ba Bể (1975 - 2005), Huyện ủy Ba Bể xuất bản năm 2010. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 99 15. Đảng Cộng Sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật, Hà Nội. 16. Đảng Cộng Sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội. 17. Đảng Cộng Sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Sự thật, Hà Nội. 18. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Sự thật, Hà Nội. 19. Huyện ủy Chợ Rã (1979), Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Chợ Rã Bể lần thứ XII (1980 - 1982). 20. Huyện ủy Chợ Rã (1982), Báo cáo Chính trị Đại hội huyện Đảng bộ Chợ Rã lần thứ XIII (1983 - 1985). 21. Huyện ủy Ba Bể (1986), Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội huyện Đảng Bộ lần thứ XIV (1986 - 1988). 22. Huyện ủy Ba Bể (1989), Báo cáo Chính trị của Ban chấp hành Huyện ủy Ba Bể tại Đại hội Đảng Bộ lần thứ XV (1989 - 1990). 23. Huyện ủy Ba Bể (1991), Báo cáo Chính trị của Ban chấp hành Huyện ủy Ba Bể tại Đại hội Đảng Bộ lần thứ XVI (1991 - 1995). 24. Huyện ủy Ba Bể (1991), Báo cáo kiểm điểm tình hình năm 1990 và phƣơng hƣớng, mục tiêu kinh tế - xã hội năm 1991. 25. Huyện ủy Ba Bể (1993), Báo cáo kiểm điểm công tác năm 1992 và nhiệm vụ chủ yếu năm 1993. 26. Huyện ủy Ba Bể (1994), Báo cáo kiểm điểm công tác năm 1993 và nhiệm vụ chủ yếu năm 1994. 27. Huyện ủy Ba Bể (1995), Báo cáo kiểm điểm công tác năm 1994 và nhiệm vụ chủ yếu năm 1995. 28. Huyện ủy Ba Bể (1996), Báo cáo kiểm điểm công tác năm 1995 và nhiệm vụ chủ yếu năm 1996. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 100 29. Huyện ủy Ba Bể (1996), Báo cáo kiểm điểm công tác năm 1996 và nhiệm vụ chủ yếu năm 1997. 30. Huyện ủy Ba Bể (1996), Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Ba Bể lần thứ XVII (1996 - 2000). 31. Huyện ủy Ba Bể (1996), Báo cáo Chính trị của Ban chấp hành Đảng Bộ huyện Ba Bể khóa XVII (1996 - 2000). 32. Huyện ủy Ba Bể (1997), Báo cáo tổng kết công tác năm 1997 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm 1998. 33. Huyện ủy Ba Bể (1999), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội huyện Ba Bể. 34. Huyện ủy Ba Bể (2000), Báo cáo kiểm điểm Ban chấp hành Đảng Bộ huyện Ba Bể khóa XVII (1996 - 2000). 35. Huyện ủy Ba Bể (2000), Báo cáo Chính trị của Ban chấp hành Đảng Bộ huyện Ba Bể khóa XVIII (2001 - 2005). 36. Huyện ủy Ba Bể (2001), Báo cáo tổng kết công tác năm 2001 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm 2002. 37. Huyện ủy Ba Bể (2002), Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ khóa XVIII về công tác xóa đói giảm nghèo 2002 – 2005. 38. Huyện ủy Ba Bể (2002), Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ khóa XVIII về công tác công tác phổ cập Trung học cơ sở. 39. Huyện ủy Ba Bể (2003), Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết 08 – NQ/TU của Ban thƣờng vụ Tỉnh ủy. 40. Huyện ủy Ba Bể (2003), Báo cáo sự lãnh đạo, chỉ đạo cùa Ban chấp hành Đảng bộ năm 2002. 41. Huyện ủy Ba Bể (2003), Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ khóa XVIII về nhiệm vụ sản xuất nông lâm - nghiệp năm 2003. 42. Huyện ủy Ba Bể (2003), Nghị quyết của Ban Chấp hành về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sản xuất nông - lâm nghiệp năm 2004. 43. Huyện ủy Ba Bể (2004), Báo cáo tổng kết công tác năm 2004 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm 2005. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 101 44. Huyện ủy Ba Bể (2004), Dự thảo Nghị quyết của Ban chấp hành về nhiệm vụ năm 2005. 45. Huyện ủy Ba Bể (2005), Báo cáo tổng kết công tác năm 2005 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm 2006. 46. Hoàng Ngọc La, Hội xuân Ba Bể, Báo Nhân Dân cuối tuần số 9 ra ngày 3.3.2002. 47. Phan Ngọc Liên - Chủ biên (2003), Phƣơng pháp luận Sử học, Nxb Đại học sư phạm, Hà Nội. 48. Nguyễn Văn Linh, Đổi mới sâu sắc và toàn diện trên mọi lĩnh vực hoạt động, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987. 49. Đỗ Mười, Sự nghiệp đổi mới vì CNXH, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1992. 50. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (1998), Báo cáo tổng kết năm học 1997 - 1998. 51. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (1999), Báo cáo tổng kết năm học 1998 - 1999. 52. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (2000), Báo cáo tổng kết năm học 1999 - 2000. 53. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (2002), Báo cáo tổng kết năm học 2001 - 2002 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm học 2002 - 2003. 54. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (2003), Báo cáo tổng kết năm học 2002 - 2003 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm học 2003 - 2004. 55. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (2005), Báo cáo tổng kết năm học 2004 - 2005 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm học 2005 - 2006. 56. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (2006), Báo cáo tổng kết năm học 2005 - 2006 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm học 2006 - 2007. 57. Phòng Giáo dục huyện Ba Bể (2007), Báo cáo tổng kết năm học 2006 - 2007 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm học 2007 - 2008. 58. Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Bắc Kạn, 2002, Địa lí tỉnh Bắc Kạn, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 59. Sở Nông nghiệp và phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Kạn (2002), Bản thanh toán khối lƣợng chăm sóc rừng trồng Dự án PAM 5322 năm 2001 Ban quản lí dự án Ba Bể. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 102 60. Ủy ban nhân dân huyện Chợ Rã (1975), Dự thảo Báo cáo và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - văn hóa năm 1975. 61. Ủy ban nhân dân huyện Chợ Rã (1977), Báo cáo tổng kết năm 1976. 62. Ủy ban nhân dân huyện Chợ Rã (1977), Dự thảo Báo cáo tổng kết năm 1977. 63. Ủy ban nhân dân huyện Chợ Rã (1979), Báo cáo tổng kết năm 1978. 64. Ủy ban nhân dân huyện Chợ Rã (1981), Báo cáo tổng kết năm 1980. 65. Ủy ban nhân dân huyện Chợ Rã (1984), Báo cáo tổng kết năm 1983. 66. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1986), Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch năm 1985 và Quí 1 năm 1986, phƣơng hƣớng, nhiệm vụ, kế hoạch năm 1986. 67. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1986), Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch năm 1986 và nhiệm vụ công tác đầu năm 1987. 68. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể, Báo cáo tổng kết năm 1990. 69. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1994), Báo cáo khái quát tình hình kinh tế - xã hội huyện Ba Bể. 70. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1994), Báo cáo tổng kết năm 1993. 71. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1995), Báo cáo tổng kết năm 1994 và phƣơng hƣớng năm 1995. 72. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1997), Báo cáo tổng kết năm 1996 và phƣơng hƣớng năm 1997. 73. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1998), Báo cáo tổng kết năm 1997 và phƣơng hƣớng năm 1998. 74. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (1999), Báo cáo tổng kết năm 1998 và phƣơng hƣớng năm 1999. 75. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2000), Báo cáo đánh giá sản xuất Nông - Lâm nghiệp năm 2000 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ sản xuất năm 2001. 76. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2000), Báo cáo tổng kết công tác năm 1999 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ năm 2000. 77. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2001), Báo cáo tổng kết năm 2000 và phƣơng hƣớng năm 2001. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 103 78. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2002), Báo cáo tổng kết năm 2001 và phƣơng hƣớng năm 2002. 79. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2003), Báo cáo tổng kết năm 2002 và phƣơng hƣớng năm 2003. 80. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2004), Báo cáo tổng kết năm 2003 và phƣơng hƣớng năm 2004. 81. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2005), Báo cáo tổng kết xây dựng chính quyền cơ sở năm 2004. 82. Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể (2005), Báo cáo tổng kết công tác phát triển kinh tế - xã hội năm 2004 và phƣơng hƣớng, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện năm 2005. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 104 PHỤ LỤC