Luận văn Mở rộng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Nam Hà Nội

món nợ để thu hồi tối đa nợ hạch toán ngoại bảng. Trong thời gian sắp tới, cùng với việc tăng cường huy động vốn và cho vay, Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội cần tiếp tục chú trọng quản lí chất lượng tín dụng, nhằm hạn chế rủi ro hoạt động kinh doanh. Bằng sự nỗ lực của Ban lãnh đạo và đội ngũ cán bộ công nhân viên, Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ trong mọi hoạt động. Với việc xác định rõ vai trò là một trung gian tài chính, Chi nhánh đã tích cực đẩy mạnh hoạt động huy động vốn và hoạt động tín dụng; tăng cường quảng bá hình ảnh tới khách hàng và thiết lập nhiều mối quan hệ bền vững và gia tăng nhóm khách hàng truyền thống. Hoạt động tín dụng, đặc biệt là cho vay DNVVN được Chi nhánh đặc biệt chú trọng và luôn tiến hành đổi mới cơ cấu cho vay hợp lí, hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu đầu tư của xã hội. Với những hoạt động đó, NH ĐT&PT Nam Hà Nội đã khẳng định được vị thế của mình trên địa bàn hoạt động, đồng thời góp phần thúc đẩy nền kinh tế địa phương. 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 2.3.2.1. Hạn chế Thời gian vừa qua, hoạt động cho vay DNVVN của Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên việc mở rộng hoạt động này còn hạn chế. Với tiềm năng của địa phương Chi nhánh đang hoạt động và năng lực của NH, có thể nói hiệu quả mở rộng cho vay đối với DNVVN của Chi nhánh còn chưa cao, chưa khai thác hết tiềm năng của địa phương. Hạn chế này được biểu hiện thông qua thông qua nhiều mặt khác nhau của hoạt động cho vay DNVVN. Bao gồm: Thứ nhất, tỷ trọng cho vay DNVVN đã được cải thiện và ngày càng tăng, nhưng hiện nay chỉ mới ở mức 59,1%. Để đạt đến mô hình NH bán lẻ, NH ĐT&PT Nam Hà Nội cần phải tích cực mở rộng đối tượng cho vay DNVVN hơn nữa. Đồng thời đây là nhóm KH rất tiềm năng nên Chi nhánh phải có chính sách khai thác hợp lí. Thứ hai, cơ cấu thời hạn cho vay DNVVN còn hạn chế. Quy mô cho vay trung dài hạn đối với DNVVN đã có sự tăng trưởng, tuy nhiên tỷ trọng trên doanh số cho vay còn thấp, chỉ chiếm khoảng 28,5%. Nhu cầu vay vốn trung, dài hạn của các DNVVN là rất đa dạng, và đây là mảnh đất tiềm năng để các NH nâng cao hiệu quả kinh doanh. Thứ ba, tỷ trọng cho vay DN ngoài quốc doanh đạt 58 % dư nợ cho vay DNVVN là còn thấp, chưa phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội. Thứ tư, Cho vay đối với những ngành xây lắp và cơ khí còn tương đối cao. 2.3.2.2. Nguyên nhân Qua tổng kết ở trên, công tác cho vay DNVVN tại NH ĐT&PT Nam Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, nhưng bên cạnh đó vẫn còn nhiều hạn chế, chưa khai thác được tiềm năng của khách hàng trên địa bàn hoạt động. Những hạn chế đó trước hết xuất phát từ những nguyên nhân thuộc về phía ngân hàng. 2.3.2.2.1. Nguyên nhân chủ quan: Thứ nhất, NH ĐT&PT Nam Hà Nội chưa xây dựng được chính sách tín dụng phù hợp đối với DNVVN. Trước hết, chính sách khách hàng của Chi nhánh thiếu linh hoạt và thực hiện chưa hợp lí. Chính sách khách hàng của NH bao gồm các chính sách tiếp thị, phân loại khách hàng, tìm hiểu nhu cầu khách hàng và đa dạng hóa sản phẩm nhằm tối đa hóa lợi ích của khách hàng…Chi nhánh đã đẩy mạnh nghiên cứu thị trường, tích cực tiếp thị tới khách hàng nhưng chưa hiệu quả, nguyên nhân là chưa nắm bắt được nhu cầu của các đối tượng khách hàng khác nhau, chưa chú trọng vào việc đa dạng hóa các phương thức cho vay. Hiện nay NH ĐT&PT Nam Hà Nội mới chủ yếu cho vay trực tiếp từng lần, một số ít KH truyền thống thì cho vay theo hạn mức, các hình thức cho vay khác chưa phổ biến. Chính sách lãi suất và phí suất tín dụng của Chi nhánh còn cứng nhắc. Việc áp dụng lãi suất và các loại phí còn mang nặng tính rập khuôn, chưa có quy định riêng cho từng đối tượng khách hàng, từng hình thức cho vay…Điều đó giảm bớt tính linh hoạt trong quan hệ với khách hàng, gây khó khăn cho việc mở rộng cho vay DNVVN. Bên cạnh đó NH còn giữ tâm lí thụ động, chờ đợi KH đến với mình mà không chủ động tìm kiếm mở rộng đối tượng khách hàng. Hiện nay NH ĐT&PT Nam Hà Nội còn chú trọng cho vay theo các phương thức truyền thống, các dịch vụ cho vay tài trợ xuất nhập khẩu còn thấp, và chưa mạnh dạn tài trợ nhu cầu vốn trung dài hạn cho DN. Bên cạnh đó, công tác phổ biến kiến thức cho khách hàng về ngân hàng và các quy định, thể lệ cho vay còn chưa được chú trọng. Điều này cản trở rất lớn việc mở rộng cho vay đối với DNVVN. Thứ hai, trong quá trình thẩm định tín dụng, ngân hàng còn quá chú trọng vào vấn đề TSĐB. Tuy nhiên, mức độ an toàn của khoản vay không nằm ở vấn đề TSĐB. Một món vay có TSĐB không hẳn đã an toàn và ngược lại. TSĐB cho thấy NH thu hồi được gì nếu rủi ro xảy đến với món vay. DNVVN có vốn kinh doanh thấp, nhỏ hơn 10 tỷ, do đó có thể nói TSĐB của các DN này có giá trị không cao, đặc biệt là không đáng kể với những dự án trung dài hạn. Mặt khắc, nguồn trả nợ chủ yếu của DN là nguồn thu từ dự án, do đó quan trọng nhất là việc thẩm định tính khả thi của dự án đầu tư chứ không nên quá đặt nặng vấn đề TSĐB. Thứ ba, vấn đề thông tin tại Chi nhánh chưa thực sự hiệu quả. Để trợ giúp cho quá trình thẩm định tín dụng, hệ thông thông tin là rất cần thiết. Tuy nhiên tại Chi nhánh chưa xây dựng được quy trình cũng như các bộ phận chuyên thu thập và xử lý thông tin. Do đó các thông tin về DN, thông tin nội bộ, các thông tin về ngành và chính sách vĩ mô chưa được cập nhật kịp thời, chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ công tác thẩm định và phát triển thị trường. 2.3.2.2.2. Nguyên nhân khách quan: * Nguyên nhân thuộc về DNVVN Việc liên kết giữa NH và DNVVN còn nhiều hạn chế và nguyên nhân không chỉ xuất phát từ phía NH. Tâm lí cẩn trọng của NH khi cho vay phần lớn xuất phát từ bản thân DN. Thứ nhất, tính minh bạch về tài chính của DN chưa cao, đặc biệt trong việc sử dụng các hệ thống kế toán chuẩn, lập báo cáo tài chính chưa đạt yêu cầu. Các loại báo cáo chứng minh khả năng tài chính của DN thiếu minh bạch, không có chứng nhận của các công ty kiểm toán độc lập. Chính những điều đó gây ra rất nhiều khó khăn cho NH trong quá trình thẩm định, nghi ngờ tình hình hoạt động kinh doanh của DN và hạn chế trong phê duyệt cho vay. Thứ hai, các DNVVN hoạt động manh mún, nhỏ lẻ, không tập trung khiến cho NH khó tiếp cận với DN. Trên địa bàn quận Hoàng Mai, một số DN và các làng nghề truyền thống nằm rải rác ở khu vực giáp ranh với các quận, huyện khác, nên gây khó khăn cho NH trong việc tìm kiếm, tiếp cận và phổ biến các quy định mới cũng như trao đổi về các thủ tục cho vay. Thứ ba, DNVVN thiếu hiểu biết về các dịch vụ và thủ tục của NH. Bản thân DNVVN thường ở thế bị động, chỉ tìm đến những phương thức cho vay truyền thống của NH mà chưa chủ động tìm hiểu tính ưu việt trong các loại sản phẩm mới. Bên cạnh đó, quá trình làm việc giữa NH với DNVVN còn nhiều bất cập, do DN thiếu hiểu biết về thủ tục cho vay của NH. Mặt khác do DN thiếu kinh nghiệm nên thường xuyên phải chỉnh sửa, bổ sung hồ sơ, gây mất thời gian, tốn kém chi phí cho cả NH và DN. Thứ tư, khả năng lập dự án đầu tư còn yếu và thiếu tính thuyết phục. Các DNVVN do chưa có kinh nghiệm và chưa đầu tư kĩ lưỡng để nghiên cứu thị trường, nghiên cứu các rủi ro có thể xảy ra nên phương án sản xuất kinh doanh còn nhiều thiếu sót. Các NH thường gặp khó khăn khi thẩm định và không đánh giá chính xác được tính khả thi của dự án, dấn đến hạn chế khả năng cho vay trung, dài hạn của NH. Thứ năm, các DNVVN hiện nay không còn nhận được sự bảo hộ của Nhà nước, tự do cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Tuy nhiên do năng lực của các DNVVN còn yếu, chưa có nhiều kinh nghiệm và năng lực cạnh tranh chưa cao nên hạn chế khả năng phát triển của DN. * Các nguyên nhân khác Thứ nhất, NH ĐT&PT Nam Hà Nội còn phải chịu sự cạnh tranh mạnh mẽ của các NHTM cổ phần khác trên địa bàn. Hiện nay tại quận Hoàng Mai có rất nhiều chi nhánh và phòng giao dịch của các NH khác, như Techcombank, Vietcombank, NHTM cổ phần Quân đội…v..v..là những NH có vị thế cạnh tranh rất lớn. Đặc biệt các NH hiện nay đều nhận ra tầm quan trọng của hoạt động cho vay DNVVN và đang tích cực tiếp cận với KH, đổi mới chính sách tín dụng phù hợp. Thị trường cung cấp các sản phẩm dịch vụ ngân hàng trên địa bàn quận Hoàng Mai, huyện Thanh Trì ngày càng bị chia sẻ, dẫn đến thị phần của Chi nhánh có nguy cơ bị thu hẹp lại. Thứ hai, các DNVVN chưa nhận được sự quan tâm đúng mực của các cơ quan nhà nước về vấn đề hỗ trợ thông tin, chưa được đối xử bình đẳng với các DN nhà nước và DN lớn. Với những thực trạng đó, các NHTM ngần ngại cho vay, còn các DNVVN thì không mạnh dạn để tiếp cận với NH. Như vậy, thực trạng cho vay DNVVN ở NH ĐT&PT Nam Hà Nội nói riêng và trong cả hệ thống NHTM nói chung còn nhiều hạn chế. Để cải thiện vấn đề này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cả bản thân NH, bản thân DN và cần sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng có liên quan. CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP MỞ RỘNG CHO VAY ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH NH ĐT&PT NAM HÀ NỘI 3.1. Định hướng cho vay DNVVN tại Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội 3.1.1. Định hướng chung của Chi nhánh Trong dài hạn, Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nôi luôn hoạt động với mục tiêu: Tăng trưởng bền vững, chất lượng, hiệu quả, an toàn. Đồng thời triệt để tuân thủ kỷ cương, kỷ luật điều hành, và thực hiện đúng qui trình nghiệp vụ. Trên cơ sở phấn đấu trở thành một ngân hàng bán lẻ, Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội tiếp tục thực hiện các hoạt động của một ngân hàng hiện đại, phục vụ cho các đối tượng khách hàng thuộc mọi thành phần kinh tế trên địa bàn. Để đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh và bền vững, Chi nhánh cần kiểm soát tốt tốc độ tăng trưởng, phòng ngừa rủi ro, nâng cao trách nhiệm của cán bộ nhân viên. Đồng thời chú trọng phát triển mạng lưới và tăng thêm kênh phân phối sản phẩm Ngân hàng. Mặt khác, mọi hoạt động kinh doanh phải đảm bảo thực hiện theo đúng pháp luật của Nhà nước, các quy định của Ngành, đồng thời đảm bảo hiệu quả, an toàn vốn. Tạo ra môi trường thi đua lành mạnh, công bằng cho toàn thể cán bộ nhân viên trong Chi nhánh. Căn cứ theo định hướng mục tiêu kế hoạch kinh doanh(KHKD) toàn ngành 3 năm 2006 – 2008 và KHKD 5 năm 2006 – 2010, KHKD được giao năm 2008 và mục tiêu phấn đấu của chi nhánh hoàn thành vượt mức kế hoạch giao 10% đối với các chỉ tiêu chính, chi nhánh đặt ra mục tiêu phấn đấu thực hiện KHKD năm 2008 đối với một số chỉ tiêu chính như sau: Bảng 3.1 : Kế hoạch kinh doanh năm 2008 Chỉ tiêu KH giao KH phấn đấu - Tổng tài sản: 1.800 tỷ đồng - Huy động vốn BQ: 1.500 tỷ đồng - Huy động vốn cuối kỳ: 1.750 tỷ đồng - Dư nợ tín dụng BQ: 1.000 tỷ đồng - Dư nợ tín dụng cuối kỳ: 1.000 tỷ đồng 1.400 tỷ đồng - Tỷ lệ nợ xấu: 2% < 2% - Thu dịch vụ ròng: 11,7 tỷ đồng 13,0 tỷ đồng - Chênh lệch thu chi (trước trích DPRR, không kể thu nợ HTNB) 32 tỷ đồng 35 tỷ đồng - Trích DPRR 20 tỷ đồng 20 tỷ đồng - Doanh thu khai thác phí bảo hiểm 2,0 tỷ đồng 2,0 tỷ đồng (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh NH ĐT&PT Nam Hà Nội 2007) Qua bảng trên cho thấy, trong năm tới NH ĐT&PT Nam Hà Nội tiếp tục tăng cường hoạt động huy động vốn nhằm kích thích tăng trưởng tín dụng. Huy động vốn cuối kì phần đấu đạt 1750 tỷ, tăng 20% so với năm 2007. Dư nợ tín dụng phấn đấu đạt 1.400 tỷ, tăng 88,6% so với năm 2007. Nếu năm 2007, dư nợ cho vay chỉ chiếm 50,8% tổng vốn huy động, thì con số này trong năm 2008 phấn đấu đạt 80% .Số liệu trên cho thấy Chi nhánh quyết tâm mở rộng tín dụng sao cho tương ứng với quy mô của nguồn vốn. Trong kế hoạch phấn đấu nêu trên, chỉ tiêu thu dịch vụ cũng tăng lên đáng kể, đạt 37,14% trong chênh lệch thu chi của NH. Như vậy NH ĐT&PT Nam Hà Nội quyết tâm thực hiện đa dạng hóa dịch vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động các dịch vụ thanh toán. 3.1.2. Định hướng cho vay đối với DNVVN của Chi nhánh Hoạt động cho vay DNVVN được xem là những mục tiêu quan trọng hàng đầu của NH ĐT&PT Nam Hà Nội hiện nay. Cùng với những chỉ tiêu chung cần đạt được, NH ĐT&PT Nam Hà Nội cũng đề ra một số định hướng cụ thể đối với hoạt động cho vay DNVVN như sau: Thứ nhất, phấn đấu huy động tối đa nguồn vốn địa phương, tận dụng hết sức nguồn vốn ưu đãi từ các tổ chức tài chính quốc tế, nhằm đáp ứng nhu cầu về vốn của các DNVVN. Thứ hai, không ngừng tăng trưởng dư nợ cho vay đối với DNVVN, phấn đấu đến năm 2010 đạt 85 % tổng dư nợ. Thứ ba, đẩy mạnh tăng trưởng đi đôi với kiểm soát, nâng cao hiệu quả tín dụng. Phấn đấu tỷ lệ nợ xấu trong năm tới không quá 2%, nợ quá hạn DNVVN không quá 0,02 % Thứ tư, thực hiện chuyển dịch cơ cấu khách hàng theo hướng giảm tỷ trọng DNNN, tăng cho vay đối với khách hàng là DN ngoài quốc doanh đến khoảng 75 % dư nợ cho vay DNVVN. Đặc biệt trong cho vay đối với các DNVVN, chuyển dịch cơ cấu từ giảm dần cho vay đối với các DN xây lắp, mở rộng cho vay đối với các DN xuất nhập khẩu, thương mại và dịch vụ. Thứ năm, đẩy mạnh cho vay trung dài hạn đối với DNVVN. Phấn đấu nâng tỷ trọng lên 50% dư nợ trung dài hạn vào năm tới. Nhìn chung định hướng phát triển hoạt động cho vay DNVVN của NH ĐT&PT Nam Hà Nội là phù hợp với khả năng thực tế và xu hướng chung của hệ thống NHTM, cũng như dần đáp ứng được nhu cầu về vốn của các DNVVN trên địa bàn. 3.2. Giải pháp mở rộng cho vay đối với DNVVN tại Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội Theo Tiến sỹ Cao Sỹ Kiêm - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam thì để ngân hàng và doanh nghiệp gặp gỡ nhau vì mục tiêu chung phải cần đến sự nỗ lực của cả hai bên: Ngân hàng cần tiếp tục đơn giản hoá các thủ tục cho vay còn doanh nghiệp cần chủ động cung cấp cho ngân hàng đầy đủ thông tin về các dự án đầu tư với tính minh bạch cao nhất. Trên cơ sở lý luận, thực tiễn và những nguyên nhân khách quan, chủ quan đã được phân tích, các giải pháp được đề xuất để phát triển hoạt động cho vay DNVVN của chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội tập trung vào 5 đối tượng: ngân hàng, các DNVVN, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Ngân hàng nhà nước Việt Nam và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 3.2.1. Xây dựng chính sách tín dụng linh hoạt và hợp lí đối với DNVVN 3.2.1.1. Hoàn thiện và thực hiện tốt chính sách khách hàng Chính sách khách hàng là một trong những nội dung quan trọng nhất trong chính sách tín dụng của NH nhằm xác định đối tượng KH mục tiêu của ngân hàng và những trường hợp bị hạn chế hoặc cấm tài trợ. Chính sách KH được xây dựng dựa trên việc nghiên cứu KH, xác định rõ nhu cầu của KH trong hiện tại, tương lai cũng như những kì vọng của KH vào NH để đa dạng hóa sản phẩm, tối đa hóa lợi ích của KH. Việc xây dựng được chính sách khách hàng linh hoạt và hợp lý sẽ giúp cho NH tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng, quảng bá hình ảnh của ngân hàng, và mở rộng thị phần hoạt động. Chính sách KH của NH ĐT&PT Nam Hà Nội đối với các DNVVN cần chú trọng những vấn đề sau: Thứ nhất, chăm sóc và gìn giữ mối quan hệ với những KH có sẵn. Đây là bộ phận KH đã tham gia gửi tiền, hoặc đang có quan hệ tín dụng, sử dụng các dịch vụ của NH. NH cần nâng cao chất lượng dịch vụ, thường xuyên tư vấn và phổ biến cho KH mọi thông tin mà KH yêu cầu, tối đa hóa sự thỏa mãn của KH. Củng cố lượng KH truyền thống sẽ giúp NH khẳng định được uy tín và vị thế của mình, ổn định thị phần hoạt động và là nền tảng để thu hút KH mới. Thứ hai, tăng cường khảo sát, nghiên cứu và đánh giá thị trường để nâng cao năng lực cạnh tranh của NH. Một trong những phần quan trọng nhất của Chính sách khách hàng là nghiên cứu nhu cầu của khách hàng để đưa ra được các sản phẩm hợp lí và hiệu quả. Các DNVVN hoạt động đa dạng với nhiều lĩnh vực, ngành nghề, quy mô khác nhau. Do đó với đối tượng KH này, NH có thể phân đoạn thị trường theo tiêu chí quy mô, ngành nghề kinh tế, hình thức sở hữu…để biết DN đang gặp khó khăn gì, có những lợi thế gì, và cần gì ở NH. Từ đó NH mới xây dựng được các hình thức cho vay, các dịch vụ phù hợp với nhu cầu của DN, giải quyết được những vấn đề khó khăn của DN. Bên cạnh đó, NH ĐT&PT Nam Hà Nội phải tích cực thực hiện các chiến dịch quảng bá, các hoạt động tiếp thị tới KH mới bằng cách phổ biến thông tin, các loại sản phẩm NH đang cung cấp và quảng bá hình ảnh của NH thông qua các hoạt động xã hội khác. Nghiên cứu thị trường cũng có nghĩa là đánh giá, nắm bắt hoạt động của các NHTM khác trên địa bàn. Hiện nay, trên địa bàn Quận Hoàng Mai và huyện Thanh Trì đã có sự góp mặt đa dạng của các NHTM quốc doanh và NHTM cổ phần hiện có vị thế cạnh trang tương đối lớn trên thị trường. Theo đó thị phần hoạt động của NH ĐT&PT Nam Hà Nội ngày càng có nguy cơ bi thu hẹp lại, đòi hỏi NH phải đánh giá đúng năng lực của các đối thủ cạnh tranh, đồng thời nắm bắt được các hoạt động quảng bá của các NH đó. Từ đó xây dựng chiến lược cạnh tranh cho NH ĐT&PT Nam Hà Nội. Thứ ba, chủ động tìm kiếm và mở rộng, đa dạng hóa đối tượng KH để đạt được cơ cấu cho vay hợp lí Các NHTM đóng vai trò là người đi vay và cũng là người cho vay trong nền kinh tế, tuy nhiên hầu như một số NH còn giữ quan niệm KH phải tìm đến với mình. Tâm lí này đặc biệt phổ biến ở các NHTM quốc doanh. Trong thời buổi cạnh tranh hiện nay, để nâng cao vị thế của mình, NH phải chủ động tìm kiếm KH, mở rộng thị trường, đặc biệt với đối tượng KH là DNVVN. Mặt khác, các DN trên địa bàn quận Hoàng Mai và huyện Thanh Trì thường nằm rải rác tại các vùng giáp ranh, do đó NH cần chủ động tiếp xúc với KH. Trong quá trình tìm kiếm, NH phải kết hợp các hình thức tiếp thị, phồ biến thông tin cần thiết về NH, và thiết lập duy trì mối quan hệ bền vững với KH. Để hoạt động tín dụng đạt hiệu quả cao, NH luôn phải điều chỉnh cơ cấu dư nợ cho vay sao cho hợp lí. Đó là cơ cấu theo đối tượng KH, cơ cấu theo thành phần, ngành nghề kinh tế…Một cơ cấu tín dụng hợp lí phải phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế thị trường và tạo ra sự cân đối giữa các khu vực. Hiện nay, lực lượng DNVVN ngày càng gia tăng, đặc biệt là các DN tư nhân, công ty cổ phần, các làng nghề truyền thống; tỷ trọng DN nhà nước ngày càng giảm. Tuy nhiên tỷ trọng cho vay đối với DN nhà nước tại NH ĐT&PT Nam Hà Nội còn tương đối cao, trong tương lai NH phải giảm dần tỉ lệ này bằng cách thu hẹp cho vay đối với những DN nhà nước làm ăn không hiệu quả và tăng cường mở rộng cho vay đối với các DN ngoài quốc doanh. Đó cũng là xu thế tất yếu mà các NHTM hiện nay đang hướng tới. Thứ tư, Tăng cường tiếp xúc với các tổ chức, hiệp hội của DNVVN Việc nghiên cứu nhu cầu khách hàng để đưa ra những sản phẩm thích hợp đòi hỏi NH ĐT&PT Nam Hà Nội phải tăng cường tiếp xúc với các tổ chức, hiệp hội của DNVVN, mà trước hết là hiệp hội các DNVVN Hà Nội (Hasmea). Việc tiếp xúc, tìm hiểu thông qua hiệp hội và phối hợp với thông tin từ các cơ quan quản lý sẽ mang đến cho NH những thông tin, đặc điểm về từng ngành nghề, từng loại hình DN. Từ đó Chi nhánh có thể biết được các DNVVN hiện nay đang có thuận lợi gì, gặp khó khăn gì và cần gì ở NH, là cơ sở để Chi nhánh đưa ra những dịch vụ phù hợp với nhu cầu của DN. 3.2.1.2. Xây dựng chính sách lãi suất phù hợp với DNVVN Lãi suất của khoản vay là nguồn thu của NH nhưng lại là chi phí của KH. Do đó giữa KH và NH luôn có mong muốn trái chiều về lãi suất. Lãi suất của NH trước hết phải phù hợp với các quy định của Nhà nước, đồng thời cần phải dựa trên nhu cầu của thị trường. Để khuyến khích KH vay vốn, NH ĐT&PT Nam Hà Nội cần xây dựng một chính sách lãi suất linh hoạt với từng đối tượng KH, từng khoản vay. Để xây dựng được chính sách tín dụng hợp lí và linh hoạt với từng đối tượng khách hàng, Chi nhánh phải chú trọng công tác chấm điểm, xếp loại khách hàng, từ đó có chính sách đãi ngộ ở từng thang bậc khác nhau. Đây là công tác quan trọng nhằm sàng lọc những KH có quan hệ lâu năm và khuyến khích các KH mới tiếp tục tìm đến với NH. Đối với những KH truyền thống và có uy tín lâu năm trong vấn đề trả nợ, NH có thể cho vay với mức lãi suất thấp hơn. Ngoài ra NH có thể xây dựng mức lãi suất khác nhau đối với từng khoản vay có cùng hạn mức, tùy vào đặc điểm, thời hạn, phương thức giải ngân của món vay. Để làm được điều này đòi hỏi Chi nhánh phải nâng cao chất lượng khâu thẩm định giá tiền vay, đưa ra mức lãi suất phù hợp với thị trường, thu hút được KH và bảo đảm lợi nhuận cho NH. Chính vì vậy việc định giá chính xác để đưa ra lãi suất hợp lí là vấn đề cấp thiết hiện nay. 3.2.1.3. Đa dạng hóa phương thức cho vay và xây dựng chính sách thời hạn nợ hợp lí Như chúng ta đã biết, DNVVN hoạt động trong nhiều lĩnh vực ngành nghề khác nhau. Vậy có được khoản vay phù hợp với chu kì sản xuất, vòng quay vốn, các thời điểm ra, vào của dòng tiền…sẽ giúp DN chủ động hơn trong hoạt động kinh doanh và ổn định để phát triển. Hiện nay, việc lựa chọn phương thức cho vay nào, giải ngân ra sao là không bắt buộc. Giữa NH và KH có thể thỏa thuận với nhau để áp dụng phương thức phù hợp nhất. Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội hiện đang áp dụng nhiều hình thức cho vay khác nhau, tuy nhiên chủ yếu là cho vay trực tiếp từng lần. Phương thức này nhìn chung là cần thiết đối với những KH mới, tuy nhiên gây mất thời gian do mỗi lần vay DN phải lập lại hồ sơ từ đầu về tất cả các thủ tục, TSĐB…Vì vây NH có thể áp dụng cho vay trực tiếp từng lần đối với những DN không có quan hệ vay trả thường xuyên với NH, thu nhập không ổn định hoặc vay để bù đắp thiếu hụt tài chính tạm thời. Đối với những DN có quan hệ truyền thống, NH nên chủ động cho vay theo hạn mức, hạn mức tín dụng dự phòng, cho vay trả góp... Như thế cả NH và DN đều tiết kiệm được thời gian và chi phí, giảm khối lượng thủ tục rườm rà và tạo điều kiện cho DN lên kế hoạch sản xuất kinh doanh cho cả kì. Cơ cấu về thời hạn trong dư nợ tín dụng là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay DNVVN. Các khoản vay ngắn hạn có thời gian thu hồi vốn nhanh hơn, mức độ an toàn cao hơn, do đó các NHTM thường thiên về cho vay ngắn hạn. Tuy nhiên nhu cầu vay vốn trung dài hạn của DNVVN là rất lớn. Do đó để mở rộng cho vay DNVVN hiệu quả thì NH phải xây dựng cơ cấu thời hạn hợp lí sao cho phù hợp giữa mục tiêu của NH với nhu cầu của DN. Hiện nay trong tổng dư nợ đối với DNVVN, dư nợ ngắn hạn vẫn chiếm đa số với tỷ lệ 78%, do đó Chi nhánh cần thay đổi quan điểm về cho vay trung dài hạn đối với DNVVN. Nguồn trả nợ vốn vay trung dài hạn là các khoản thu từ dự án đầu tư, do đó để đánh giá khả năng trả nợ thực tế, Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội cần dựa trên tính khả thi của dự án. Đây là yếu tố cần thiết nhằm chuyển dịch cơ cấu thời hạn nợ trong cho vay DNVVN hợp lí hơn. 3.2.2. Thành lập tổ phụ trách đối tượng khách hàng DNVVN nhằm tăng tính chuyên môn hóa trong cho vay DNVVN Hiện tại, ở Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội mới chỉ có bộ phận tín dụng doanh nghiệp và tín dụng cá nhân. Trong đó chưa có sự phân quyền rõ ràng giữa cho vay DNVVN với DN lớn. Hiện nay, Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội đã xác định DNVVN là đối tượng khách hàng chiến lược. Để cạnh tranh với các NHTM cổ phần khác trên địa bàn, đòi hỏi NH ĐT&PT Nam Hà Nội phải tăng tính chuyên môn hóa trong cho vay DNVVN. Đó là sự chuyên môn hóa từ quy trình cho vay, công tác thẩm định và quan hệ khách hàng. Đồng thời bộ phận này sẽ phụ trách việc phát hiện và giải quyết kịp thời những bất cập trong hoạt động cho vay DNVVN. Đặc biệt, để phục vụ cho công tác thẩm định hiệu quả hơn, Chi nhánh có thể thành lập các nhóm phụ trách một số công việc cụ thể, như phụ trách vấn đề thông tin, phụ trách thẩm định giá, phụ trách xác định giá trị TSĐB…Tăng cường chuyên môn hóa trong hoạt động cho vay DNVVN sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho NH. 3.2.3. Nâng cao vai trò tư vấn, hỗ trợ KH trong quá trình hợp tác Một trong những nguyên nhân cản trở DNVVN tìm đến với NHTM là do tâm lí e ngại thủ tục vay vốn của NH còn rườm rà. Nguyên nhân dẫn đến tâm lí đó một phần cũng do DN thiếu chủ động tìm hiểu cơ chế chính sách của NH, thiếu chuyên nghiệp trong việc hoàn thành các giấy tờ thủ tục mà NH yêu cầu. Việc này gây mất thời gian và chi phí, tạo ra tâm lí chán nản đối với cả NH lẫn DN. Vì vậy trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, NH cần nâng cao vai trò hỗ trợ, tư vấn với KH. Bên cạnh đó có thể thực hiện một số dịch vụ hỗ trợ như công chứng, hướng dẫn lập và viết các giấy tờ, chủ động liên hệ với KH về các thiếu sót…và có thể cung cấp các dịch vụ trọn gói cho KH. Nâng cao vai trò hỗ trợ và tư vấn đối với KH, tác phong làm việc chuyện nghiệp tận tình sẽ giúp NH quảng bá hình ảnh tốt đẹp tới KH, nâng cao uy tín và dễ dàng thu hút các KH mới. 3.2.4. Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng Thẩm định cho vay bao gồm có thẩm định khách hàng, thẩm định về tính khả thi của dự án thông qua tìm hiểu ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, khảo sát thị trường sản phẩm mà DN đang hướng tới. Thứ nhất, thẩm định khách hàng bao gồm các điểm sau: Thẩm định tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ khách hàng. Đây là yếu tố đầu tiên và cơ bản nhất trong quá trình thẩm định khách hàng. Trước hết, cán bộ thẩm định phải xem xét tư cách pháp lí của DN thông qua các giấy tờ liên quan như giấy phép đăng kí kinh doanh, xác nhận của chính quyền địa phương. Đồng thời phải nắm được các quy định của pháp luật về những ngành nghề mà DN được phép tham gia sản xuất kinh doanh và các loại giấy tờ có liên quan. Ví dụ DN khai thác khoáng sản phải có giấy phép hoạt động khai thác mỏ, các giấy tờ gia hạn có chứng thực của các cơ quan có thẩm quyền. Thẩm định hồ sơ khách hàng là bước cơ bản đánh giá mức độ lành mạnh của DN. Kiểm tra mục đích vay vốn của khách hàng. Đối với bất cứ khoản vay nào DN cũng phải có mục đích cụ thể. Ngân hàng sẽ xem xét mục đích sử dụng vốn vay có hợp pháp hay không, thiết thực hay không và khả năng thành công như thế nào. Đây cũng là căn cứ để ngân hàng theo dõi, đánh giá KH sau này và là cơ sở để giải quyết các khúc mắc giữa NH với DN trong quá trình giải ngân và thu hồi vốn. Đánh giá năng lực tài chính của khách hàng chủ yếu dựa trên hệ thống sổ sách kế toán của DN và các báo cáo tài chính hàng kì. Công việc này đòi hỏi cán bộ thẩm định phải có nền tảng về kế toán, kiểm toán, thường xuyên cập nhật những quy định mới về hệ thống kế toán chuẩn. Từ đó mới đánh giá được tính chính xác, trung thực của những con số DN đưa lên. Đánh giá đội ngủ quản lý của DN. Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất phản ánh tác phong, môi trường làm việc và uy tín của DN. Tuy nhiên một số cán bộ ngân hàng thường bỏ qua hoặc không đủ các mối quan hệ xã hội để đánh giá. Do vậy cần chú trọng hơn nữa sự hiểu biết về đội ngũ quản lí của DN. Xác định giá trị TSĐB. Đây là một cơ sở để ngân hàng quyết định cho vay, đưa ra hạn mức cho vay, và là nguồn thu của ngân hàng nếu khách hàng mất khả năng trả nợ. Việc đưa ra được hạn mức cho vay chính xác phụ thuộc vào vấn đề xác định giá trị tài sản đảm bảo có chính xác hay không. Với các tài sản là bất động sản, hoặc một số tài sản của các DN nhà nước chuyển đổi thành công ty cổ phần gặp nhiều bất cập trong công tác thẩm định. Trong quá trình này đòi hỏi cán bộ thẩm định phải nắm chắc các quy định về đảm bảo tiền vay của NHNN, NH ĐT&PT Việt Nam và các quy định có liên quan. Đồng thời cán bộ NH phải xin ý kiến chỉ đạo và phối hợp ra quyết định từ cấp trên nhằm đưa ra được đánh giá sát thực nhất. Thứ hai, thẩm định dự án đầu tư, được xem là nội dung thẩm định mang tính quyết định tới quá trình phê duyệt cho vay của ngân hàng, đặc biệt là các khoản vay trung dài hạn. Bao gồm: Đánh giá nhu cầu thị trường. Thông qua mục đích sử dụng vốn vay, ngân hàng cần xem xét thị trường mà DN đang hướng tới có tiềm năng hay không. Để đánh giá được tiêu chí này, cán bộ NH phải tìm hiểu về ngành nghề DN hoạt động, các chỉ tiêu chung của ngành, xu hướng phát triển của ngành, và nhu cầu của thị trường đã bão hòa hay chưa? Đánh giá nhu cầu thị trường phụ thuộc vào sự chủ động của cán bộ ngân hàng, do đó NH ĐT&PT Nam Hà Nội cần chú ý khuyến khích và đào tạo tính chủ động, các phương pháp thu thập và xử lí thông tin về thị trường. Đánh giá chiến lược và khả năng xâm nhập thị trường của sản phẩm. Khi đưa ra phương án sản xuất kinh doanh, DN phải có kế hoạch rõ ràng về từng bước sản xuất, quảng bá và phân phối sản phẩm. Thông qua đó, cán bộ NH phải xem xét tính hợp lí về mặt thời gian, cách thức, chiến lược. Đồng thời góp ý cho DN nhằm tăng thêm tính khả thi cho dự án. Đánh giá công nghệ và khả năng cung cấp nguyên vật liệu trong cả kì sản xuất: Một trong những hạn chế của các DNVVN ở Việt Nam là không có kinh nghiệm về công nghệ, dẫn đến việc tiêu tốn tiền của nhưng công nghệ mua về hoặc không phù hợp với tiềm năng của DN. Mặt khác, các yếu tố về nguyên liệu đầu vào cũng rất quan trọng, đảm bảo cho quá trình sản xuất diễn ra đúng tiến độ. Vì vậy, thông qua chiến lược sản phẩm và công suất của máy móc, thiết bị, cán bộ tín dụng phải tính toán xem khả năng cung cấp nguyên vật liệu đầu vào có đáp ứng được nhu cầu sản xuất hay không. Thứ ba, thẩm định tài chính dự án: Là việc đánh giá hiệu quả tài chính của dự án. Thông qua các chỉ tiêu tính toán cụ thể, NH sẽ xem xét tính chân thực của các số liệu và đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng. Trong việc thẩm định tài chính dự án, cán bộ NH phải chú trọng tới kế hoạch lưu chuyển tiền tệ, thời điểm và quy mô dòng tiền ra, vào của dự án. Đây là căn cứ để NH ra quyết định về phương thức cho vay, phương thức giải ngân và thu hồi vốn sao cho hợp lí. 3.2.5. Nâng cao trình độ đội ngũ nhân sự và không ngừng rèn luyện đạo đức nghề nghiệp Đội ngũ nhân viên là bộ mặt của ngân hàng, là những người trực tiếp làm việc với khách hàng và khách hàng đánh giá ngân hàng thông qua tác phong, kinh nghiệm làm việc đội ngũ nhân viên. Vì vậy Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội phải tăng cường đầu tư vào yếu tố con người. Là cán bộ ngân hàng, mỗi bộ phận có một nhiệm vụ khác nhau, nhưng trước hết phải được rèn luyện về ý thức làm việc, tác phong khi giao tiếp với khách hàng. Đây là một trong những yếu tố tiên quyết về việc khách hàng có tiếp tục quay lại với ngân hàng hay không. Vì vậy, Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội phải thường xuyên tiến hành các cuộc kiểm tra, thi sát hạch về nghiệp vụ, kĩ năng giao tiếp với khách hàng. Đặc biệt là tổ chức các buổi trò chuyện trao đổi kinh nghiệm xử lí khủng hoảng truyền thông, nhằm xử lí tốt trong các tình huống bất ngờ và gìn giữ hình ảnh của ngân hàng. Bên cạnh đó, việc đào tạo về chuyên môn, hiểu biết về pháp luật, quy định của Nhà nước là không thể thiếu. Ban lãnh đạo ngân hàng và đội ngũ cán bộ nhân viên cần có sự trao đổi thường xuyên để nằm bắt tình hình thực tế của ngân hàng. Cũng như mọi NHTM khác, Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội cần không ngừng rèn luyện đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ, nhân viên. Đây là yếu tố chiến lược trong phát triển thương hiệu cho ngân hàng. Chi nhánh cần xây dựng được chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp cụ thể đề cao tính trung thực, độc lập trong hành xử nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ nhân viên và cả đội ngũ quản lý của Chi nhánh. Từ đó tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xứ lí kịp thời đối với những trường hợp vi phạm. Để làm được những điều này, Ngân hàng ĐT&PT Nam Hà Nội phải có chính sách linh hoạt, công bằng và quý trọng người lao động. Kết hơp với công tác đào tạo, NH ĐT&PT Nam hà Nội cần tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, chính sách thưởng phạt công minh, chính sách tiền lương đúng đắn giúp ngân hàng giữ chân được người tài và nâng cao tinh thần, chất lượng đội ngũ nhân sự. Đồng thời bản thân mỗi nhân viên phải có ý thực tự chủ, tự giác rèn luyên nghiệp vụ và lấy chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp làm cơ sở cho mọi hoạt động. Đây là hướng đi đúng đắn nhằm xây dựng Ngân hàng uy tín và vững mạnh. 3.3. Một số kiến nghị 3.3.1. Kiến nghị đối với các DNVVN Để phát triển hoạt động cho vay giữa NH và các DNVVN thì không chỉ NH cần có những sự thay đổi mà bản thân DN cũng phải tự hoàn thiện và chủ động hơn để đáp ứng được những yêu cầu cho vay của NH. 3.3.1.1. Tăng cường tính lành mạnh và minh bạch về tài chính Việc cần làm trước hết đối với các DNVVN hiện nay là tăng cường tính lành mạnh và minh bạch về tài chính. Minh bạch tài chính thường được dùng để chỉ mức độ có sẵn, chính xác và chi tiết của các báo cáo tài chính của DN. DN có mức độ minh bạch cao thường được xem là được quản lý tốt hơn bởi vì điều đó có nghĩa là đội ngũ quản lý được tổ chức và đưa ra những quyết định dựa trên thông tin đầy đủ. Hơn nữa, minh bạch và công khai tài chính trong DN cũng là một trong những cơ sở quan trọng để giữ vững, phát triển DN và giúp cho DN dễ dàng tiếp cận nguồn vốn trên thị trường. Để nâng cao tính minh bạch trong hoạt động tài chính của mình, DN có thể áp dụng rộng rãi một chế độ kế toán đơn giản, thống nhất và thực hiện nghiêm túc các chuẩn mực kế toán do Nhà nước ban hành. Điều này sẽ tạo điều kiện cho NH tiếp cận các báo cáo tài chính của DN một cách dễ dàng hơn, từ đó tạo được niềm tin đối với NH. Bên cạnh đó, minh bạch tài chính chỉ có giá trị khi được kiểm toán bởi một công ty kiểm toán uy tín. Vì vậy, DN có thể mời các công ty kiểm toán độc lập định kì thực hiện kiểm tra tình hình tài chính và để hoạt động này trở thành một hoạt động thường niên của DN. Chi phí của việc thuê công ty kiểm toán độc lập là khá cao và không nhiều DNVVN hiện nay sẵn sàng chi trả cho khoản phí này. Tuy nhiên, khi làm được điều này, hình ảnh và uy tín của DN trong mắt NH nói riêng và trong mắt các nhà đầu tư nói chung sẽ được cải thiện đáng kể. Một vấn đề quan trọng nữa trong việc minh bạch tài chính, đó là phải thay đổi quan niệm và ý thức của lãnh đạo cũng như nhân viên DNVVN. Bản thân DN phải coi việc công khai minh bạch tài chính là quyền lợi để tạo các mối quan hệ hợp tác, là điều kiện để tiếp cận rộng rãi với thị trường dịch vụ tài chính. Có như vậy, DN mới có thể hoạt động một cách chuyên nghiệp, hiệu quả và bền vững. 3.3.1.2. Chủ động tiếp cận và nghiên cứu cơ chế chính sách của ngân hàng DNVVN cần chủ động trong việc tìm hiểu cơ chế, chính sách và pháp luật của nhà nước đối với lĩnh vực hoạt động kinh doanh của mình. Một DN nắm vững luật pháp sẽ có khả năng hoạt động hiệu quả hơn, và sẽ tránh được việc thực hiện những dự án đầu tư không phù hợp với quy định pháp luật. Để thực hiện tốt hoạt động này, các DNVVN có thể lập ra một bộ phận pháp chế, hoạt động độc lập và chuyên nghiệp. Bộ phận này sẽ nghiên cứu và liên tục cập nhật các chính sách, văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động của DN và của ngành, từ đó xây dựng, điều chỉnh những quy định, điều lệ riêng cho DN. Những quy định, điều lệ này phải phù hợp với DN và nằm trong khuôn khổ của pháp luật. Bên cạnh vấn đề luật pháp, các DNVVN hiện nay còn chưa thực sự chủ động tiếp cận nguồn vốn vay của NH. Rất nhiều trường hợp, DN chỉ tìm đến vay NH khi không thể huy động được vốn từ nguồn nào khác. Nguyên nhân một phần do tâm lý ngại công khai minh bạch thông tin, nhưng cũng còn do DN lo ngại thủ tục phiền phức và thời gian nhận được vốn vay lâu. Vì vậy, bản thân DN phải thay đổi những định hướng sai lệch này và cần chuẩn bị cho mình những điều kiện đầy đủ, chủ động tìm đến với ngân hàng. DN có thể xây dựng mối quan hệ với NH trước khi xin vay thông qua việc sử dụng các sản phẩm dịch vụ của NH như quản lý ngân quỹ, trả lương cho công nhân viên qua tài khoản tại NH… Khi đã có được mối quan hệ với NH, DN sẽ có thể trình bày những nhu cầu về vốn, khả năng của DN và cũng như dự án đầu tư. Mặt khác, DN cũng cần tìm hiểu về các dịch vụ NH, nâng cao hiểu biết về chính sách và thủ tục cho vay của NH để đáp ứng các yêu cầu về hồ sơ, giấy tờ của NH một cách sớm nhất, giảm bớt thời gian xem xét quyết định cho vay, nhờ đó, DN cũng sẽ nhanh chóng nhận được nguồn tài trợ từ NH. 3.3.1.3. Tận dụng tối đa sự hỗ trợ từ phía Nhà nước Trong những năm gần đây, Nhà nước ta ngày càng đề cao vai trò của DNVVN trong sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước. Bên cạnh đó, với việc tăng cường công tác thông tin, Chính phủ và các Bộ ngánh liên quan cũng đã nắm bắt được những khó khăn mà các DNVVN hiện nay gặp phải. Chính vì thế Nhà nước đã có nhiều biện pháp cụ thể nhằm hố trợ DNVVN về các vấn đề thông tin, ký thuật, kỹ năng quản lí, mặt bằng sản xuất kinh doanh…Vì vậy các DN phải nắm bắt được những cơ hội này nhằm đổi mới chính mình, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. 3.3.1.4. Nâng cao chất lượng sản phẩm, sản xuất và hoạt động theo tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao khả năng tiếp cận thị trường Trước đây, khi Việt Nam chưa gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO, các DNVVN vẫn đang nhận được sự bảo hộ rất lớn từ phía nhà nước. Đó là các chính sách về thuế, bảo hộ xuất khẩu, tìm kiếm thị trường…Tuy nhiên trong quá trình thực hiện các cam kết với WTO hiện nay, Việt Nam đang dần dỡ bỏ hàng rào thuế quan cũng như các chính sách hỗ trợ đối với DN. Vấn đề này đặt ra thử thách rất lớn đối với các DNVVN. Vì vậy bản thân DN muốn tồn tại và phát triển trước hết phải sản xuất sản phẩm theo chuẩn mực quốc tế về quy cách, chất lượng...Kinh nghiệm cho thấy nhiều DN Việt Nam mặc dù hàng hóa chất lượng cao, giá cả phải chăng và có sức cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế nhưng do không nắm chắc các quy định, tiêu chuẩn quốc tế nên đã gặp nhiều trở ngại. Các vụ kiện hàng nông sản, hàng dệt may Việt Nam bán phá giá trên thị trường nước ngoài, nhiều DN bị lấy mất bản quyền thương hiệu sản phẩm… gây thiệt hại nặng nề về kinh tế. Vì vậy để tránh rủi ro, các DNVVN cần sản xuất và hoạt động theo đúng tiêu chuẩn quốc tế và các bộ luật liên quan, từ đó các NHTM mới tin tưởng cấp tín dụng cho các DNVVN. Đống thời, các DNVVN phải tăng cường tính chủ động trong việc tìm kiếm thị trường, hợp tác quốc tế. Tính chủ động sẽ đem đến cho DN nhiều cơ hội và kinh nghiệm trong kinh doanh. Chỉ khi DNVVN có quyết tâm và nỗ lực, các NHTM mới dám cho vay bởi hoạt động này chứa đựng nhiều rủi ro. 3.3.1.5. Nghiên cứu kĩ việc lập dự án đầu tư Không chỉ thực hiện tốt việc minh bạch tài chính, các DNVVN còn cần phải nghiên cứu kĩ lưỡng việc lập dự án đầu tư trước khi xin vay NH. Để có thể xin được tài trợ của ngân hàng, DN cần phải có một dự án đầu tư và một phương án hoàn trả nợ hiệu quả. Lập dự án đầu tư đầy đủ, kĩ càng và chuyên nghiệp sẽ chứng minh cho NH thấy được sự cần thiết, mục tiêu, hiệu quả đầu tư của dự án, làm cơ sở cho NH xem xét hiệu quả dự án và khả năng hoàn trả vốn. Thông qua dự án đầu tư, NH sẽ đưa ra quyết định có nên tài trợ cho dự án hay không và nếu tài trợ thì tài trợ đến mức độ nào để đảm bảo ít rủi ro nhất. Dự án đầu tư cũng là căn cứ quan trọng để DN theo dõi, đánh giá và có điều chỉnh kịp thời những tồn tại, vướng mắc trong quá trình thực hiện và khai thác công trình, đồng thời để hiệp hội các DNVVN cũng như các cơ quan quản lý nhà nước xem xét sự phù hợp của dự án đối với quy hoạch phát triển kinh tế của ngành, của hiệp hội nói riêng và của nền kinh tế nói chung. Nhiều DN do quá mong muốn vay được vốn của NH mà đã lập hồ sơ không chính xác, khai không số liệu, làm Khi thực hiện lập dự án đầu tư, DN cần phải đảm bảo được tính khoa học, tính pháp lý, tính thực tiễn, tính thống nhất và tính phỏng định. Thứ nhất, tính khoa học của dự án được thể hiện trên những khía cạnh chủyếu: Về số liệu thông tin. Những dữ liệu, thông tin để xây dựng dự án phải đảm bảo trung thực, chính xác, tức là phải chứng minh được nguồn gốc và xuất xứ của những thông tin và những số liệu đã thu thập được (do các cơ quan có trách nhiệm cung cấp, nghiên cứu tìm hiểu thực tế...). Về phương pháp lý giải. Các nội dung của dự án không tồn tại độc lập, riêng rẽ mà chúng luôn nằm trong một thể thống nhất, đồng bộ. Vì vậy, quá trình phân tích, lý giải các nội dung đã nêu trong dự án phải đảm bảo logic và chặt chẽ. Về phương pháp tính toán. Khối lượng tính toán trong một dự án thường rất lớn. Do đó, khi thực hiện tính toán các chỉ tiêu cần đảm bảo đơn giản và chính xác. Đối với các đồ thị, các bản vẽ kỹ thuật phải đảm bảo chính xác về kích thước, tỷ lệ. Về hình thức trình bày. Dự án chứa đựng rất nhiều nội dung, nên khi trình bày phải đảm bảo có hệ thống, rõ ràng và sạch đẹp. Thứ hai, dự án đầu tư phải có tính pháp lý. Dự án cần có cơ sở pháp lý vững chắc, tức là phù hợp với chính sách và luật pháp của Nhà nước. Điều này đòi hỏi DN phải nghiên cứu kỹ chủ trương, chính sách của Nhà nước và các văn bản luật pháp có liên quan đến các hoạt động đầu tư đó. Thứ ba, dự án đầu tư của DN cần đảm bảo tính thực tiễn. Tính thực tiễn của dự án đầu tư thể hiện ở khả năng ứng dụng và triển khai trong thực tế. Các nội dung, khía cạnh phân tích của dự án đầu tư không thể chung chung mà dựa trên những căn cứ thực tế, phải được xây dựng trong điều kiện và hoàn cảnh cụ thể về mặt bằng, thị trường, vốn... Thứ tư, khi lập dự án đầu tư, DN cần phải chú trọng đến tính thống nhất của dự án. Lập và thực hiện dự án đầu tư là cả một quá trình gian nan, phức tạp. Đó không phải là công việc độc lập của chủ đầu tư mà nó liên quan đến nhiều bên như cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, các nhà tài trợ... Cuối cùng, DN cũng cần phải quan tâm đến tính phỏng định của dự án đầu tư. Những nội dung, tính toán về quy mô sản xuất, chi phí, giá cả, doanh thu, lợi nhuận... trong dự án chỉ có tính chất dự trù, dự báo. Thực tế thường xảy ra không hoàn toàn đúng như dự báo. Thậm chí, trong nhiều trường hợp, thực tế xảy ra lại khác xa so với dự kiến ban đầu trong dự án. Khi DN đáp ứng được tất cả các tiêu chí này trong lập dự án đầu tư, chắc chắn khả năng dự án được các NH tài trợ là rất cao; uy tín, hình ảnh cũng như tính chuyên nghiệp của DN sẽ được nâng cao trong con mắt của NH. Hoạt động cho vay của DNVVN và NH là một hoạt động mang tính hai chiều, tác động qua lại và tương hỗ lẫn nhau. Vì vậy, NH và bản thân DN đều phải có những sự cố gắng hoàn thiện để hoạt động cho vay đạt hiệu quả cao nhất. 3.3.2. Kiến nghị đối với NH ĐT&PT Việt Nam Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Nam Hà Nội luôn chịu sự chỉ đạo trong mọi hoạt động của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, vì thế việc mở rộng cho vay đối với DNVVN của chi nhánh Nam Hà Nội cần sự hỗ trỡ rất lớn từ phía Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Hiện nay, Ngân hàng ĐT&PT Việt Nam đã xác định DNVVN là khách hàng chiến lược, tuy nhiên về chính sách thực hiện thì còn nhiều bất cập. Luân văn xin đề cập một số kiến nghị như sau: Thứ nhất, NH ĐT&PT Nam Hà Nội cần xây dựng chính sách tín dụng đối với DNVVN. Trong đó cần ban hành quy trình cho vay cho đối tượng khách hàng này, cùng với những chính sách ưu đãi cụ thể. Việc ban hành những ưu đãi đối với DNVVN giúp các chi nhánh chủ động hơn trong quá trình thẩm định và quyết định cho vay. Thứ hai, để chỉ đạo hiệu quả công tác cho vay DNVVN, NH ĐT&PT Việt Nam cần thành lập tổ chuyên trách về cho vay DNVVN. Ban này sẽ thực hiện việc cập nhật, xử lí thông tin, hỗ trợ công tác cho vay DNVVN ở các Chi nhánh. Thứ ba, NH ĐT&PT Việt Nam cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của các Chi nhánh. Việc kiểm tra phải tiến hành định kì nhằm đảm bảo chi nhánh thực hiện đúng quy định, đúng tiến độ được giao phó. Bên cạnh đó, công tác thanh tra thường xuyên giúp phát hiện những sai phạm kịp thời, ghi nhận những khó khăn để cũng Chi nhánh tháo gỡ và xử lí. Thứ tư, tranh thủ nguồn vốn có chi phí thấp để cho vay DNVVN. Với sự biến động phức tạp của nền kinh tế hiện nay, NHNN Việt Nam đang sử dụng chính sách tiền tệ thắt chặt, vì vậy hoạt động cho vay của các NHTM chắc chắn gặp nhiều khó khăn. Trong điều kiện như vậy, để đảm bảo thực hiện mục tiêu mở rộng cho vay DNVVN thì NH ĐT&PT Việt Nam phải tranh thủ nguồn vốn có chi phí thấp để cho vay DNVVN. Nguồn vốn có chi phí thấp thường là nguồn vốn hỗ trợ của Chính phủ hoặc nguồn vốn hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế để tăng cường cho vay DNVVN 3.3.3. Một số kiến nghị đối với các cơ quan quản lý Nhà nước và các Hiệp hội của DNVVN Để nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay đối với DNVVN của NHTM, các cơ quan nhà nước cũng cần có những biện pháp cụ thể để tạo ra những điều kiện đầy đủ và thuận lợi cho hoạt động này phát triển. Xây dựng và hoàn chỉnh khung pháp lý đảm bảo sự ổn định và rõ ràng về môi trường đầu tư và tính công khai, minh bạch về chế độ, chính sách khuyến khích đầu tư. Thứ nhất, NHNN Việt Nam cần ban hành chính sách tiền tệ ổn định và mang tính mục tiêu cả trong dài hạn và ngắn hạn, giúp cho các NHTM hoạch định được phương hướng mọi hoạt động, tạo ra tính chủ động cho các NHTM. Chính sách tiền tệ cần có sự thống nhất, hợp với xu hướng phát triển của đất nước, ổn định nền kinh tế vĩ mô, thúc đẩy hoạt động của các NHTM. Thứ hai, Nhà nước cần xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh đối với mọi thành phần kinh tế. Để tạo ra môi trường pháp lý bình đẳng và công bằng cho các loại hình doanh nghiệp cùng tham gia kinh doanh, phải từng bước tiến tới hệ thống luật pháp đồng bộ, điều chỉnh các loại hình doanh nghiệp theo một cơ chế chính sách thống nhất trên quan điểm Nhà nước tôn trọng và đảm bảo quyền tự do kinh doanh theo pháp luật của mỗi công dân, từng doanh nghiệp. Chính phủ cần nhanh chóng xây dựng và hoàn chỉnh khung pháp lý đảm bảo sự ổn định và rõ ràng về môi trường đầu tư và tính công khai, minh bạch về chế độ, chính sách khuyến khích đầu tư. Đồng thời hình thành hệ thống kế toán tài chính và thống kê kinh tế để cung cấp cho các doanh nghiệp không phân biệt loại hình sở hữu. Thứ ba, Tăng cường hỗ trợ thông tin với DNVVN. Vấn đề thông tin là một trong những khó khăn lớn đối với DNVVN. Vì thế, Nhà nước cần có chính sách về cung cấp thông tin cho bộ phận DN này. Với việc lập các website chuyên về tin tức, sự kiện, thị trường cho các ngành nghề DNVVN, cập nhật các văn bản Luật và văn bản dưới Luật sẽ giúp DN có được hiểu biết tổng quan nhất. Đồng thời các cơ quan chức năng có thể tiến hành đào tạo các khóa về thủ tục đăng kí kinh doanh, hoạt động xuất nhập khẩu, đào tạo công tác quản lí, các quy chế của NHTM…nhằm nâng cao hiểu biết cũng như năng lực của DNVVN. Thứ tư, nên thành lập các khu công nghiệp tập trung cho DNVVN. Hoạt động tập trung giúp Nhà nước dễ dàng hỗ trợ cho các DNVVN về cơ sở hạ tầng, cập nhật thông tin, phát triển thị trường và giải quyết khó khăn về mặt bằng sản xuất cho DNVVN. Thứ năm, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ thành lập và phát triển DNVVN ở một số ngành lợi thế, như các ngành sản xuất hàng tiêu dùng, hàng thay thế nhập khẩu và hàng xuất khẩu có khả năng cạnh tranh, các ngành tại đầu vào cho các doanh nghiệp lớn, cũng như trong các lĩnh vực phục vụ đầu ra cho các sản phẩm của doanh nghiệp lớn, các ngành thuộc lĩnh vực công nghiệp nông thôn, bao gồm các sản phẩm thuộc các ngành nghề truyền thống…Đó được xem là những ngành thuận lợi cho DNVVN, vì thế Nhà nước cần định hướng cho DN đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong những lĩnh vực trên. Thứ sáu, Nhà nước và các cơ quan chức năng cần có các biện pháp cụ thể nhằm quản lí hoạt động của các DNVVN. Việc hỗ trợ phải đi cùng với kiểm tra, giám sát nhằm đảm bảo các DN hoạt động trong hành lang pháp luật. Với những trường hợp vi phạm Pháp luật, gây thiệt hại về của cải vật chất cho xã hội cần có những biện pháp xử lí thích đáng, đảm bảo một môi trường kinh doanh lành mạnh. Cuối cùng, các Hiệp hội cần có những biện pháp cụ thể để đẩy mạnh hiệu quả hoạt động của mình. Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam (Vinasmea) được thành lập từ năm 2005, với định hướng là một tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tập hợp, liên kết, hợp tác, hỗ trợ và giúp đỡ cácDNVVN Việt Nam thuộc mọi thành phần kinh tế nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Hiệp hội giữ vai trò cầu nối giữa các doanh nghiệp với cơ quan chức năng trong mọi mặt hoạt động, đồng thời làm tham mưu, đóng góp ý kiến với các cơ quan nhà nước nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách vì lợi ích đất nước và vì lợi ích của doanh nghiệp... Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội DNVVN cần phát huy hơn nữa vai trò của mình trong hoạt động cung cấp thông tin, làm cầu nối cho doanh nghiệp với thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt là trong hoạt động đào tạo nguồn nhân lực cho DNVVN KẾT LUẬN Trước sự phát triển của lực lượng DNVVN Việt Nam hiện nay, mở rộng cho vay đối với các DNVVN là hoạt động rất tiềm năng và là xu thế tất yếu của các NHTM. Chuyên đề tốt nghiệp về đề tài “Mở rộng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Nam Hà Nội” đã nêu lên một số cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng nói chung và hoạt động cho vay DNVVN nói riêng, tìm hiểu và vận dụng vào việc phân tích để làm rõ vấn đề nghiên cứu. Đồng thời chuyên đề đã giới thiệu hoạt động của chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội trong 2 năm 2006-2007, phân tích hoạt động cho vay DNVVN tại Chi nhánh, phát hiện những điểm mạnh và điểm yếu của hoạt động này, trên cơ sở đó đề ra những giải pháp và một số kiến nghị nhằm mở rộng cho vay DNVVN. Trong những năm vừa qua, Chi nhánh NH ĐT&PT Nam Hà Nội đã xác định được phướng đúng đắn và đạt được nhiều thành tựu trong hoạt động cho vay DNVVN, tuy nhiên bên cạnh đó vẫn tồn tại nhiều mặt hạn chế. Để nâng cao hiệu quả mở rộng cho vay DNVVN, đòi hỏi toàn thể đội ngũ cán bộ nhân viên và Ban lãnh đạo Chi nhánh phải chủ động khắc phục khó khăn, không ngừng trau dồi nghiệp vụ và rèn luyện đạo đức nghề nghiệp. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Ngân hàng Thương mại, PGS.TS Phan Thị Thu Hà – NXB Thống Kê 2006. Nghiệp vụ Ngân hàng hiện đại, TS Nguyễn Minh Kiều – NXB Thống Kê 2007. Cẩm nang quản lý tín dụng ngân hàng, Viện nghiên cứu khoa học ngân hàng – NXB Thống Kê 1998. Quản trị Ngân hàng thương mại, Peter Rose 2004. Tiền tệ, ngân hàng và thị trường tài chính, Frederic S.Mishkin – NXB Khoa học kỹ thuật 1994. Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, TS.Lê Xuân Bá, TS Trần Kim Hào, TS Nguyễn Hữu Thắng-NXB Chính trị quốc giá 2006. Giải pháp phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam, GS.TS Nguyễn Đình Hương – NHB Chính trị Quốc gia 2002. “Mấy vấn đề về đầu tư tín dụng ngân hàng đối với các DNVVN nước ta”, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ số 19/06. Báo cáo Doanh nghiệp Việt Nam 2006 - Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam VCCI Thông tin tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, số 21-27 Luật doanh nghiệp 2005, luật các tổ chức tín dụng 2004, luật ngân hàng Nhà nước 1998 và các văn bản luật của Ngân hàng Nhà nước và những hướng dẫn của Ngân hàng Công thương Việt Nam. Sổ tay tín dụng và Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2006, 2007 của Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Chi nhánh Nam Hà Nội. Các trang web: www.sbv.gov.vn www.hasmea.org www.vneconomy.vn