Luận văn Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ở công ty xăng dầu Bắc Tây Nguyên

1.369 -947 -21 -402 - 87,9 89,1 91,9 83,0 - +25 -717 -12 +754 - 100,3 90,7 95,0 138,5 - Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n hµng n¨m - Phßng kÕ to¸n. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt nãi chung vµ m¸y mãc thiÕt bÞ nãi riªng cña doanh nghiÖp. Ta ®i vµo so s¸ch chØ tiªu Tû suÊt ®Çu t­ (Ts®t), th«ng qua chØ tiªu nµy cã thÓ biÕt ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xu h­íng ph¸t triÓn l©u dµi cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n cè ®Þnh ®· vµ ®ang ®Çu t­ Tû suÊt ®Çu t­ = Tæng sè tµi s¶n 8.000 Ts®t 1998 = = 0,215 37.150 13.896 Ts®t 1999 = = 0,321 43.292 11.059 Ts®t 2000 = —————— = 0,329 33.522 9.710 Ts®t 2001 = = 0,296 32.755 9.747 Ts®t 2002 = = 0,283 34.466 Qua b¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh cho thÊy, trong tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n th× chñ yÕu lµ bé phËn tµi s¶n cè ®Þnh ®· vµ ®ang ®Çu t­ . N¨m 1998 tµi s¶n cè ®Þnh lµ 4.443 triÖu ®ång, tû suÊt ®Çu t­ lµ 0,215, n¨m 1999 tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng ®¸ng kÓ lµ 9.922 triÖu ®ång t¨ng 5.479 triÖu b»ng 223,3% so víi n¨m 1998, tû suÊt ®Çu t­ lµ 0,321. C¸c n¨m tiÕp theo tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m, n¨m 2000 lµ 8.699 triÖu ®ång gi¶m 1.223 triÖu b»ng 87,7% so víi n¨m 1999, tuy nhiªn tû suÊt ®Çu t­ t¨ng lµ 0,329 do tæng vèn cña c«ng ty gi¶m m¹nh, n¨m 2001 tµi s¶n cè ®Þnh lµ 7.752 triÖu ®ång gi¶m 947 triÖu b»ng 89,1% so víi n¨m 2000 tû suÊt ®Çu t­ lµ 0,296, n¨m 2002 tµi s¶n cè ®Þnh lµ 7.035 triÖu ®ång gi¶m 25 triÖu b»ng 90,7% so víi n¨m 2001 tû suÊt ®Çu t­ lµ 0,283. Nh­ vËy, nh×n chung tµi s¶n cè ®Þnh qua c¸c n¨m ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ tõ 4.443 triÖu ®ång n¨m 1998 ®Õn 7.035 triÖu ®ång n¨m 2002. C¸c kho¶n chÝ phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang gi¶m do mét sè c«ng tr×nh ®· ®­îc hoµn thµnh vµ b­íc ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng. §iÒu nµy sÏ lµ mét thuËn lîi lín nÕu c«ng ty sö dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ tµi s¶n cè ®Þnh nµy, ng­îc l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gi¶m bëi v× tµi s¶n cè ®Þnh l­u chuyÓn chËm. Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh kh«ng thuËn lîi, nguån tÝch luü tõ lîi nhuËn kh«ng ®¸ng kÓ, nªn viÖc sö dông vèn ®Çu t­ x©y dùng lu«n ®­îc c«ng ty c©n nh¾c kü trªn ph­¬ng diÖn hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ c©n ®èi tËp trung cho c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm, cã tÝnh chÊt phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh chung cña toµn c«ng ty. §ång thêi, c«ng ty còng ®Èy m¹nh c«ng t¸c thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c tµi s¶n kh¸c kÐm phÈm chÊt, chËm lu©n chuyÓn. T×nh h×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm 31/12/2002: Lo¹i tµi s¶n §¬n vÞ tÝnh Nguyªn gi¸ GT cßn l¹i ¦íc thu håi Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc TriÖu ®ång 346 - 25 M¸y mãc thiÕt bÞ TriÖu ®ång 1.833 73 52 Tµi s¶n kh¸c TriÖu ®ång 217 2 80 Tæng sè TriÖu ®ång 2.396 75 157 3.2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. * Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh (Ssx): chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i mÊy ®ång doanh thu thuÇn. Tæng doanh thu thuÇn Søc s¶n xuÊt cña = tµi s¶n cè ®Þnh Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ 222.968 Ssx 1998 = —————— = 53,48 4.169 215.781 Ssx 1999 = —————— = 29,46 7.324 270.036 Ssx 2000 = = 31,48 8.576 251.037 Ssx 2001 = —————— = 31,55 7.956 298.293 Ssx 2002 = —————— = 40,74 7.321 * Søc sinh lîi cña tµi s¶n cè ®Þnh (Ssl): chØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn thuÇn. Lîi nhuËn thuÇn Søc sinh lîi cña = tµi s¶n cè ®Þnh Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ 6.675 Ssl 1998 = —————— = 1,601 4.169 2.943 Ssl 1999 = —————— = 0,402 7.324 612 Ssl 2000 = = 0,071 8.576 79 Ssl 2001 = = 0,011 7.956 - 185 Ssl 2002 = —————— = - 0,025 7.321 * SuÊt hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh (Shp): chØ tiªu nµy cho thÊy ®Ó cã mét ®ång doanh thu thuÇn cÇn bao nhiªu ®ång tµi s¶n cè ®Þnh. Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ SuÊt hao phÝ = tµi s¶n cè ®Þnh Tæng doanh thu thuÇn 4.169 Shp 1998 = —————— = 0,019 222.968 7.324 Shp 1999 = —————— = 0,034 215.781 8.576 Shp 2000 = —————— = 0,032 270.036 7.956 Shp 2001 = —————— = 0,031 251.037 7.321 Shp 2002 = —————— = 0,024 298.293 B¶ng 8: KÕt qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh tõ n¨m 1998 – 2002. ChØ tiªu: 1998 1999 2000 2001 2002 1999/1998 2000/1999 2001/2000 2002/2001 Tæng doanh thu thuÇn (triÖu) 222.968 215.781 270.036 251.037 298.293 7.187 54.255 -18.999 47.256 Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ (triÖu) 4.169 7.324 8.576 7.956 7321 3.156 1.252 -620 -635 Lîi nhuËn thuÇn (triÖu) 6.675 2.943 612 79 -185 -3.732 -2.331 -533 - Søc s¶n xuÊt cña TSC§ (®ång) 53,48 29,46 31,48 31,55 40,74 24,02 2,02 0,07 9,19 Søc sinh lîi cña TSC§ (®ång) 1,601 0,402 0,071 0,011 -0,025 -1,199 -0,331 -0,06 - SuÊt hao phÝ TSC§ (®ång) 0,019 0,034 0,032 0,031 0,024 -0,015 -0,002 -0,001 -0,007 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n hµng n¨m – Phßng kÕt to¸n. KÕt qu¶ trªn cho thÊy, n¨m 1998 hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh t­¬ng ®èi cao 1 ®ång tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i 53,48 ®ång doanh thu vµ 1,601 ®ång lîi nhuËn, søc hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh thÊp lµ 0,019 ®ång. N¨m 1999, tµi s¶n cè ®Þnh ®· d­îc ®Çu t­ ®¸ng kÓ tuy nhiªn doanh thu vµ lîi nhuËn kh«ng ®¹t nh­ mong muèn nªn hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m, 1 ®ång tµi s¶n cè ®Þnh lµm ra 29,46 ®ång doanh thu gi¶m 24,02 ®ång vµ 0,402 ®ång lîi nhuËn gi¶m 1,199 ®ång, søc hao phÝ lµ 0,034 t¨ng 0,015 ®ång so víi n¨m 1998. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, mÆc dï doanh thu ®¹t kh¸ cao nh­ng do lç gi¸ vèn nªn kinh doanh kh«ng cã lîi nhuËn, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh chØ cã hiÖu qu¶ ®èi víi chØ tiªu doanh thu. N¨m 2000, 1 ®ång tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i 31,48 ®ång doanh thu t¨ng 2,02 ®ång søc hao phÝ lµ 0,032 gi¶m 0,002 ®ång so víi n¨m 1999. n¨m 2001, 1 ®ång tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i 31,55 ®ång doanh thu t¨ng 0,07 ®ång, søc hao phÝ lµ 0.031 ®ång gi¶m 0,001 ®ång so víi n¨m 2000. N¨m 2001, 1 ®ång tµi s¶n cè ®Þnh lµm ra 40,74 ®ång doanh thu t¨ng 9,19 ®ång, søc hao phÝ 0,024 ®ång gi¶m 0,007 ®ång so víi n¨m 2001. Nh­ vËy nh×n chung vèn cè ®Þnh ®­îc ®Çu t­ vµ sö dông cã hiÖu qu¶. III. nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh sö dông vèn cña c«ng ty x¨ng dÇu b¾c t©y nguyªn. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Trong nh÷ng n¨m qua, thùc tÕ vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho thÊy khã kh¨n vµ th¸ch thøc ®èi víi c«ng ty lµ võa ph¶i tæ chøc kinh doanh h­íng tíi lîi nhuËn, võa ph¶i thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm æn ®Þnh thÞ tr­êng. Trong khi ®ã, m«i tr­êng ®iÒu kiÖn kinh doanh chøa nhiÒu yÕu tè bÊt lîi: gi¸ c¶ x¨ng dÇu biÕn ®éng m¹nh kh«ng theo quy luËt, thÞ tr­êng trong n­íc phøc t¹p vµ c¹nh tranh quyÕt liÖt, chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh thuÕ - gi¸ vµ qu¶n lý vÜ m« cßn nhiÒu bÊt cËp… Tuy nhiªn, c«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn vÉn thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu nhiÖm vô cña n¨m kÕ ho¹ch ®Ò ra. §iÒu ®¸ng nãi lµ trong n¨m qua c«ng ty ®· nç lùc kh¾c phôc khã kh¨n, chÊp nhËn kinh doanh lç ®Ó ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ nguån hµng x¨ng dÇu cho ph¸t triÓn kinh tÕ quèc phßng, tiªu dïng x· héi gãp phÇn æn ®Þnh thÞ tr­êng. T¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ cña tØnh ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng liªn tôc trong nh÷ng n¨m qua. §¶m b¶o an toµn vÒ hµng ho¸, tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh mua b¸n, tiÕp nhËn, vËn chuyÓn; kh«ng ®Ó x¶y ra sù cè lín g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n cho doanh nghiÖp. Nguån hµng t­¬ng ®èi æn ®Þnh, cã ®ñ nguån lùc ®Ó gi¶i quyÕt tèt yªu cÇu cña kh¸ch hµng C¬ së vËt chÊt kü thuËt tiÕp tôc ®­îc ®Çu t­, bæ sung vµ ph¸t huy n¨ng lùc míi, gãp phÇn hoµn thµnh nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m qua vµ cho nh÷ng n¨m tiÕp theo cña c«ng ty. Cô thÓ lµ: trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh, hÖ thèng c¸c cöa hµng x¨ng dÇu ®· ph¸t huy t¸c dông t¨ng doanh thu vµ gi÷ ®­îc thÞ phÇn gãp phÇn gi¶m lç trong c¸c thêi ®iÓm khã kh¨n. Ngoµi ra c«ng ty cßn tiÕn hµnh kh¶o s¸t, ban hµnh, thùc hiÖn ®­îc nhiÒu ®Þnh møc kinh tÕ – kü thuËt míi tiÕt kiÖm: ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu, phô tïng cho c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i; ®Þnh møc hao hôt x¨ng dÇu c¸c lo¹i trong kh©u giao nhËn – vËn chuyÓn; ®iÒu chØnh l¹i c­íc vËn chuyÓn phï hîp víi quy ®Þnh míi; c¶i t¹o l¹i m¹ng l­íi ®iÖn néi bé gi¶m hao tèn ®iÖn n¨ng 1000 kw/h mçi th¸ng; nhiÒu ®Þnh møc míi vÒ chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ b¸n hµng ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. §¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn lµ do nhiÒu nguyªn nh©n: Víi nhiÖm vô chÝnh lµ kinh doanh x¨ng dÇu phôc vô cho kÕ ho¹ch x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, an ninh quèc phßng nªn trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô c«ng ty lu«n nhËn ®­îc sù chØ ®¹o cña Uû ban nh©n d©n, sù gióp ®ì cña c¸c ngµnh c¸c cÊp vµ cña tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam ®· gióp c«ng ty hoµn thµnh tèt c¸c nhiÖm vô, kÕ ho¹ch ®­îc giao. T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn t¨ng tr­ëng kh¸ kÐo theo tæng nhu cÇu x¨ng dÇu cña x· héi còng t¨ng cao. §Æc biÖt lµ nhu cÇu x¨ng dÇu phôc vô viÖc b¬m n­íc t­íi tiªu t¹i c¸c c«ng n«ng tr­êng lu«n gi÷ ë møc æn ®Þnh. ViÖc ®iÒu hµnh thuÕ, gi¸ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc®­îc c¶i thiÖn theo h­íng tÝch cùc, linh ho¹t h¬n nh÷ng n¨m tr­íc, cïng víi sù quan t©m ®Õn thùc tr¹ng bÊt æn cña thÞ tr­êng x¨ng dÇu trªn ®Þa bµn tØnh. Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nµy tuy ch­a lín nh­ng ®· gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gi¶m bít khã kh¨n. Ngoµi ra, kÕt qu¶ ®¹t ®­îc lµ do c¸c yÕu tè chñ quan, kh¸ch quan kh¸c, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn sù nç lùc cña tËp thÓ l·nh ®¹o c«ng ty, ®Æc biÖt lµ sù n¨ng ®éng vµ lµm viÖc tÝch cùc cña c¸n bé, nh©n viªn trong bé m¸y qu¶n lý v¨n phßng vµ sù ®ãng gãp cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn, sù quan t©m, chØ ®¹o vµ hç trî cña c¸c c¬ quan h÷u quan. 2. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc, vÉn cßn cã nh÷ng viÖc ch­a thùc hiÖn ®­îc hoÆc thùc hiÖn ch­a tèt. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng sö dông vèn nh»m ®Þnh h­íng cho nh÷ng n¨m tiÕp theo cÇn ph¶i nhËn thøc râ nh÷ng mÆt tån t¹i sau: Tr­íc hÕt lµ c«ng t¸c qu¶n lý c«ng nî cßn kÐm hiÖu qu¶, møc d­ nî kh¸ch hµng cã xu h­íng gia t¨ng vµ ë møc cao (n¨m 2002 c«ng nî kh¸ch hµng kho¶ng 7.858 triÖu ®ång chiÕm gÇn 23% vèn kinh doanh). Trong m«i tr­êng kinh doanh hiÖn nay th× c«ng nî kh¸ch hµng t¹m thêi ®­îc chÊp nhËn nh­ lµ mét phÇn trong chÝnh s¸ch b¸n hµng. Sè ngµy cho c¸c kh¸ch hµng b¸n bu«n nî b×nh qu©n theo quy ®Þnh lµ 21 ngµy, trong thùc tÕ ®iÒu hµnh c«ng ty ®Òu cho kh¸ch hµng c«ng nghiÖp nî 1 th¸ng vµ kh¸ch hµng ®¹i lý nî 15 ngµy. §iÒu nµy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn cña c«ng ty, tuy ®· cã gi¶i ph¸p vÒ hµng ho¸ - dÞch vô nh»m chèng lç nh­ng b¸n nî lín ®· lµm cho viÖc kinh doanh ®· khã kh¨n l¹i cµng khã kh¨n h¬n vÒ tµi chÝnh, ®Æc biÖt trë thµnh yÕu tè tiÒm Èn nguy c¬ x¶y ra sù cè tµi chÝnh. Do ®ã cÇn ph¶i tÝnh to¸n lùa chän ph­¬ng ¸n b¸n nî hay gi¶m gi¸ b¸n ë møc cÇn thiÕt cã thÓ ®Ó ®¹t ®­îc ph­¬ng ¸n kinh tÕ tèi ­u h¬n vµ an toµn vÒ tµi chÝnh. C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ c©n ®èi cung cÇu ch­a ®¹t tíi ®é hiÖu qu¶, bªn c¹nh thêi ®iÓm cßn thiÕu hµng, cã thêi ®iÓm hµng l¹i tån ®äng cao lµ t¨ng tån ®äng vèn. Do nguån hµng ®iÒu chuyÓn néi bé ngµnh kh«ng æn ®Þnh, thÊt th­êng khi cã, khi kh«ng. Sö lý hµng ho¸ tµi s¶n ø ®äng, tån kho, kÐm mÊt phÈm chÊt … ®Ó thu håi vèn ®­a vµo kinh doanh cßn thiÕu tÝch cùc. Trong thêi gian tíi cÇn gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò nµy nh»m t¨ng nguån vèn cho kinh doanh. Lu©n chuyÓn tiÒn hµng cßn chËm, thiÕu tÝch cùc ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng thÊt tho¸t tiÒn hµng. ThiÕu vèn kinh doanh nh­ng vÉn ph¶i chÊp nhËn b¸n nî cho kh¸ch hµng nh»m gi¶m lç gi¸ vèn. MÆc dï ®· cã c¸c gi¶i ph¸p vÒ gi¸ hµng ho¸ - dÞch vô nh»m chèng lç nh­ng viÖc vèn lu©n chuyÓn chËm ®· g©y cho c«ng ty kh«ng Ýt khã kh¨n. N¨m 2002, b×nh qu©n mçi th¸ng c«ng ty ph¶i tr¶ 6 triÖu ®ång tiÒn l·i do nî qu¸ h¹n cho nhµ cung cÊp. 3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm trªn. Nh÷ng tån t¹i h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh vèn kinh doanh do c¸c nguyªn nh©n chñ yÕu sau: 3.1. Nguyªn nh©n chñ quan. C¬ chÕ sö dông vèn cña c«ng ty hiÖn nay vÉn cßn mang tÝnh “bao cÊp”, doanh nghiÖp ®­îc b¶o ®¶m tèi ®a vÒ vèn nªn ch­a thùc sù quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn. §ång thêi cßn coi ph­¬ng thøc b¸n nî nh­ mét ph­¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó c¹nh tranh, t¨ng s¶n l­îng t¨ng doanh thu. C«ng ty ch­a g¾n c«ng t¸c b¸n hµng víi hiÖu qu¶ kinh doanh vµ viÖc b¶o toµn vèn. Ch­a tÝnh to¸n lùa chän ph­¬ng ¸n kinh tÕ tèi ­u h¬n cã thÓ gi÷a viÖc ®i vay chÞu l·i suÊt ®Ó tµi trî c«ng nî víi khuyÕn m·i gi¶m gi¸ ®Ó gi¶m nî vµ an toµn vÒ tµi chÝnh. Ch­a chÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý, kinh doanh vµ tu©n thñ quy tr×nh qu¶n lý tiÒn hµng, thiÕu kiÓm tra ®«n ®èc viÖc thu håi tiÒn hµng. C¬ së vËt chÊt phôc vô c«ng t¸c b¸n hµng cßn nhiÒu khã kh¨n nh­: møc ®é x©y dùng cöa hµng cßn chËm nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, sè cöa hµng hiÖn t¹i trªn ®Þa bµn cßn qu¸ máng, ë mét sè cöa hµng trang thiÕt bÞ cò kü, l¹c hËu, chuyªn m«n nghiÖp vô, ý thøc tæ chøc kû luËt còng nh­ vÒ nhËn thøc cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a theo kÞp víi yªu cÇu nhiÖm vô míi. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn con ng­êi ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, chÝnh s¸ch tuyÓn dông, ®µo t¹o míi chØ ®¸p øng nhu cÇu bøc thiÕt tr­íc m¾t, ch­a ®­îc quy ho¹ch vµ ®Çu t­ t­¬ng xøng víi yªu cÇu ph¸t triÓn l©u dµi. 3.2. Nguyªn nh©n kh¸ch quan. Gi¸ b¸n do ChÝnh Phñ quy ®Þnh ®èi víi mét sè mÆt hµng thÊp h¬n gi¸ vèn nhËp khÈu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lç kinh doanh, trong khi ®ã Nhµ n­íc bï lç gi¸ vèn chËm lµm thiÕu vèn kinh doanh. H¬n n÷a víi chñ tr­¬ng “tËn thu” ng©n s¸ch ®· lµm h¹n chÕ ®¸ng kÓ kh¶ n¨ng bï trõ lç / l·i gi÷a c¸c thêi kú gi¸ c¶ cã nhiÒu biÕn ®éng. Nguån hµng trong vµ ngoµi ngµnh tõ phÝa nam ra, tõ ®ång b»ng lªn b¸n trªn ®Þa bµn víi khèi l­îng chiÕm kho¶ng 35 – 40% nhu cÇu thÞ tr­êng. H¬n n÷a, hiÖn trªn ®Þa bµn cã tíi 78 doanh nghiÖp víi 137 cöa hµng b¸n lÎ x¨ng dÇu ë kh¾p 20 huyÖn thÞ, trong khi ®ã c«ng ty chØ cã 27 cña hµng b¸n lÎ ë 12/20 huyÖn thÞ x·. T×nh h×nh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t h¬n c¶ vÒ c­êng ®é vµ quy m«, c«ng ty vÉn ph¶i tiÕp tôc kinh doanh trong ®iÒu kiÖn m«i tr­êng thiÕu b×nh ®¼ng. T×nh tr¹ng gian lËn th­¬ng m¹i, ®Çu c¬ tÝch tr÷ gia t¨ng g©y khan hiÕm gi¶ t¹o ®èi víi mÆt hµng x¨ng dÇu. §Æc biÖt lµ n¹n pha trén x¨ng cÊp thÊp víi x¨ng cao cÊp, dÇu ho¶ víi diesel…®­a ra b¸n trªn thÞ tr­êng g©y mÊt uy tÝn cña c«ng ty. T×nh h×nh kinh doanh x¨ng dÇu thÈm lËu ph¸t triÓn kh«ng ®­îc ng¨n chÆn kÞp thêi. Nh÷ng vi ph¹m nµy nÕu kh«ng ®­îc sö lý triÖt ®Ó sÏ t¹o ra thÞ tr­êng kinh doanh x¨ng dÇu thiÕu lµnh m¹nh, g©y thiÖt h¹i cho nhµ n­íc vµ t¸c ®éng rÊt xÊu ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. Ch­¬ng iii Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh ë c«ng ty x¨ng dÇu b¾c t©y nguyªn i. môc tiªu, ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña c«ng ty nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong thêi gian tíi. N¨m 2003, t×nh h×nh thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng nhÊt lµ thÞ tr­êng dÇu má. Sù diÔn biÕn phøc t¹p vµ lu«n duy tr× ë møc rÊt cao cña gi¸ x¨ng dÇu thÕ giíi, ®· t¸c ®éng bÊt lîi ®èi víi ngµnh kinh doanh x¨ng dÇu trong n­íc. MÆt kh¸c t×nh h×nh ViÖt Nam t­¬ng ®èi æn ®Þnh, viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cïng víi sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ - x· héi nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho phÐp dù b¸o tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ n¨m 2003 vÉn duy tr× ë møc cao 7 – 7,5%. Do ®ã nhu cÇu x¨ng dÇu cña c¶ n­íc kho¶ng trªn 10 triÖu tÊn, t¨ng trªn 8% so víi n¨m 2002. Tr­íc t×nh h×nh khã kh¨n ®ã, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc còng ®· nh×n nhËn ®­îc sù bÊt cËp cña c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« hiÖn t¹i ®èi víi kinh doanh x¨ng dÇu néi ®Þa, nh­ng sù thay ®æi (nÕu cã) còng sÏ diÔn ra thËn träng vµ tõng b­íc. Nh­ vËy, nhiÒu kh¶ n¨ng t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn sÏ ë vµo t×nh tr¹ng bÊt lîi ngay tõ ®Çu n¨m 2003. Tuy nhiªn, b¶n th©n c«ng ty sÏ tiÕp tôc cã ­u thÕ vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é cã b¶n lÜnh vµ b¾t ®Çu thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Lao ®éng ®­îc ®µo t¹o vµ trÎ ho¸, tµi chÝnh t­¬ng ®èi lµnh m¹nh vµ ®iÒu quan träng lµ ®· t¹o lËp ®­îc uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng. Tõ nh÷ng nhËn ®Þnh trªn, c«ng ty ®· x¸c ®Þnh môc tiªu ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng trong n¨m 2003 nh­ sau: Môc tiªu ®Þnh h­íng. Cñng cè vµ më réng m¹ng l­íi kinh doanh, tiÕp tôc gi÷ v÷ng vµ duy tr× thÞ phÇn x¨ng dÇu cña c«ng ty ë møc 70%, thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm, vai trß trong viÖc b×nh æn thÞ tr­êng trªn ®Þa bµn. §i ®«i víi viÖc duy tr× kinh doanh truyÒn thèng, thùc hiÖn ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ c¸c dÞch vô kh¸c… nh»m ®a d¹ng ho¸ kinh doanh ph¸t huy hiÖu qu¶ vèn kinh doanh hiÖn cã. TËp trung nguån lùc cho ®Çu t­, t¹o ra nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh míi vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ­u tiªn ch­¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt, ph¸t triÓn øng dông c«ng nghÖ th«ng tin… Trong ®ã cÇn tËp trung: - Më réng søc chøa kho x¨ng dÇu, nh»m t¨ng l­îng x¨ng dÇu dù tr÷, cho phÐp rót ng¾n cung ®­êng vËn ®éng cña hµng ho¸, gi¶m hao hôt vµ chi phÝ vËn t¶i, t¹o sù chñ ®éng trong ®iÒu chuyÓn nguån hµng khi nhu cÇu t¨ng cao. - Ph¸t triÓn hÖ thèng cöa hµng x¨ng dÇu ë c¸c côm kinh tÕ, d©n c­ míi ®ang h×nh thµnh, c¸c trôc giao th«ng quan träng… theo c¸c h×nh thøc kh¸c nhau (tù ®Çu t­, liªn doanh, liªn kÕt hoÆc thuª mua c¬ së cña c¸c ®èi t¸c kh¸c). Coi träng viÖc ®Çu t­ n©ng cÊp, më réng qui m«, “khang trang ho¸” vµ tæ chøc c¸c dÞch vô, tiÕp thÞ ®èi víi c¸c cöa hµng x¨ng dÇu ë trung t©m thµnh phè, ®« thÞ, quèc lé ®Ó thu hót kh¸ch hµng, gia t¨ng s¶n l­îng. - §Çu t­ cho kÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin, ®æi míi thiÕt bÞ ®o l­êng, giao nhËn ®Ó gi¶m hao hôt trong c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô. Hoµn thiÖn c¸c qui ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ sö dông vèn, nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, sö dông cã hiÖu qu¶. T¨ng c­êng kiÓm so¸t nh»m tr¸nh mäi rñi ro, sù cè vÒ tµi chÝnh. Theo ®ã: - Nhu cÇu vèn ®Þnh møc c«ng nî ph¶i phï hîp víi c¬ chÕ kinh doanh, g¾n tr¸ch nhiÖm thanh to¸n tiÒn hµng víi thu nhËp cña nh÷ng ng­êi cã liªn quan, g¾n c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn víi xö lý tr¸ch nhiÖm. - ThiÕt lËp chÕ ®é th«ng tin b¸o c¸o th­êng xuyªn, ®Þnh kú dßng l­u chuyÓn tiÒn tÖ, ®ång thêi, ph¶i tæ chøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t. §Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m gi¶m ®¸ng kÓ hµng ho¸, vËt t­, thiÕt bÞ tån kho ø ®äng, kh«ng cÇn dïng, xö lý c¸c hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, gi¶i quyÕt thanh lý tµi s¶n h­ háng l¹c hËu… huy ®éng vèn phôc vô kinh doanh. Thùc hµnh tiÕt kiÖm, gi¶m thiÓu chi phÝ b¸n hµng, ph¸t huy néi lùc t¹o ra tiÒm n¨ng c¹nh tranh míi. ¦u tiªn ch­¬ng tr×nh x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc kinh tÕ – kü thuËt, trong ®ã cÇn tæ chøc x©y dùng ngay ®Þnh møc chi phÝ vËn chuyÓn t¹o nguån, chi phÝ hao hôt trong kh©u b¶o qu¶n vµ c¸c ®Þnh møc chi phÝ kh¸c lµm c¬ së cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ. Môc tiªu cô thÓ. S¶n l­îng b¸n ra ®¹t tèi thiÓu 74000 m3 x¨ng dÇu. Doanh thu ®¹t 279,629 tû ®ång. Trong ®ã t¨ng tr­ëng trong kh©u b¸n lÎ, t¸i xuÊt lµ 5% so víi n¨m 2002. Tranh thñ mäi thuËn lîi ®Ó tiÕp tôc më réng m¹ng l­íi cöa hµng vµ n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt kü thuËt nh»m t¨ng tû träng thÞ phÇn lªn 69%. PhÊn ®Êu n©ng cÊp mét sè cöa hµng ch­a ®¹t yªu cÇu, x©y dùng míi 3 cöa hµng x¨ng dÇu ®¹t tiªu chuÈn quy ®Þnh cña ngµnh vµ 1 kho x¨ng dÇu míi víi søc chøa 2000 m3. Chñ ®éng c«ng t¸c quy ho¹ch c¬ së vËt chÊt kü thuËt x¨ng dÇu nãi chung, m¹ng l­íi cña hµng x¨ng dÇu nãi riªng trªn ®Þa bµn, phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn cña ®Þa ph­¬ng, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c ®Çu t­ trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. II. mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. Thùc tÕ ®· chøng minh, cã nh÷ng doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng vÒ con ng­êi vµ c¬ héi ®Çu t­ nh­ng v× kh«ng ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ tµi chÝnh nªn ®µnh bã tay, ng­îc l¹i cã doanh nghiÖp rÊt dåi dµo vÒ tµi chÝnh nh­ng do qu¶n lý yÕu kÐm dÉn ®Õn viÖc sö dông vèn l·ng phÝ kÐm hiÖu qu¶. Do vËy, vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ ph¶i t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó sö dông vèn kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt. §èi víi c«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn, ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c ®Þnh h­íng, nhiÖm vô, môc tiªu ®· x¸c ®Þnh cïng víi viÖc ph¸t huy, kÕ thõa c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua, trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn tËp trung vµo thùc hiÖn c¸c nhãm biÖn ph¸p chñ yÕu sau: 1. C¸c biÖn ph¸p chung nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn lµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp æn ®Þnh vµ ph¸t tiÓn kinh doanh cã hiÖu qu¶, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ n­íc. Doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i th× vèn míi ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn, ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt më réng, ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Thùc chÊt cña viÖc b¶o toµn vèn lµ gi÷ ®­îc gi¸ trÞ thùc tÕ hay søc mua cña vèn (thÓ hiÖn b»ng tiÒn), gi÷ ®­îc kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi so víi c¸c lo¹i tiÒn kh¸c t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Nãi c¸ch kh¸c, b¶o toµn vèn chÝnh lµ b¶o toµn gi¸ trÞ cña c¸c nguån vèn. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn th× tr­íc hÕt ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy c«ng ty cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p sau: 1.1. Tæ chøc kinh doanh n¨ng ®éng hiÖu qu¶ hoµn thµnh c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch. Tæ chøc khai th¸c, thu thËp th«ng tin, ®¸nh gi¸ ph©n tÝch thÞ tr­êng, ph©n lo¹i kh¸ch hµng, dù b¸o nh÷ng biÕn ®éng vÒ t¨ng gi¶m nhu cÇu ®Ó cã chÝnh s¸ch b¸n hµng phï hîp, võa gi÷ ®­îc kh¸ch hµng võa kinh doanh cã hiÖu qu¶. Cã biÖn ph¸p tiÕp cËn sím víi c¸c nhu cÇu míi ®ang h×nh thµnh, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n lín trªn ®Þa bµn do m×nh phô tr¸ch, ®Ó tiÕn hµnh xóc tiÕn sím c¸c quan hÖ tiÕp thÞ vµ hîp ®ång mua b¸n x¨ng dÇu. §ång thêi thiÕt lËp quan hÖ l©u dµi, æn ®Þnh ®èi víi kh¸ch hµng c«ng nghiÖp cã nhu cÇu lín. Tæ chøc tèt viÖc b¸n hµng ë c¶ bèn kh©u: b¸n bu«n trùc tiÕp, b¸n qua ®¹i lý bao tiªu, b¸n t¸i xuÊt vµ b¸n lÎ. Trong kh©u b¸n lÎ, cÇn më réng thÞ tr­êng th«ng qua viÖc n©ng cÊp më réng quy m« cöa hµng b¸n lÎ hiÖn cã b»ng c¸c biÖn ph¸p nh­: ®Çu t­ míi, liªn doanh liªn kÕt, thuª cöa hµng, ®Þa ®iÓm, n©ng cao c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ vµ dÞch vô ë mçi cöa hµng. Qu¶n lý khai th¸c tèt c¸c ph­¬ng tiÖn néi bé, chñ ®éng tÝnh to¸n thuª c¸c ph­¬ng tiÖn cña c¸c ®èi t¸c kh¸c ë møc hîp lý, nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nguån hµng (c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, c¬ cÊu vµ tiÕn ®é) ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô ngµy mét t¨ng cao. Tæ chøc nghiªn cøu, x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh, ®Ó cã thÓ chñ ®éng triÓn khai khi cã nh÷ng thay ®æi tõ phÝa c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn. Tr­íc m¾t cÇn ph¶i chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ tæ chøc kinh doanh mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o trong ®ã cÇn tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò: - C«ng ty cÇn tæ chøc ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè, x¸c lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh cho tõng chu kú, tõng thêi ®iÓm cô thÓ nh»m chñ ®éng ®èi phã víi mäi t×nh huèng cã thÓ x¶y ra. - XuÊt ph¸t tõ ®Æc thï tõng khu vùc thÞ tr­êng, c«ng ty cÇn x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p, c¬ chÕ cô thÓ khuyÕn khÝch gia t¨ng s¶n l­îng b¸n lÎ, më réng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng kh¸ch hµng tiªu thô trùc tiÕp, ph©n lo¹i vµ chÝnh s¸ch t­¬ng øng víi tõng nhãm ®èi t­îng kh¸ch hµng th­¬ng m¹i nh»m thiÕt lËp hÖ thèng ®¹i lý t­¬ng ®èi æn ®Þnh… ®¶m b¶o hµi hoµ gi÷a 2 môc tiªu thÞ phÇn s¶n l­îng vµ tÝch luü ph¸t triÓn c«ng ty. 1.2. Gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t th× gi¶m chi phÝ kinh doanh lµ vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi cña toµn c«ng ty, lµ yÕu tè n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong kinh doanh vµ t¹o ra møc tÝch luü cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. MÆc dï trong n¨m qua, c«ng ty ®· x©y dùng ®­îc nhiÒu ®Þnh møc kinh tÕ – kü thuËt tiÕt kiÖm, tuy nhiªn chi phÝ kinh doanh x¨ng dÇu cßn cao ®· g©y h¹n chÕ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c«ng ty. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do ®Þa bµn kinh doanh réng l¹i ë rÊt xa kho ®Çu nguån cña c¸c c«ng ty tuyÕn hai nªn chi phÝ vËn chuyÓn t¹o nguån lµ rÊt lín. Trong n¨m qua chi phÝ vËn chuyÓn x¨ng dÇu chiÕm 2,54% tæng doanh thu vµ chiÕm 45% tû lÖ phÝ kinh doanh, riªng chi phÝ t¹o nguån ®· lµ 110 ®ång/lÝt. H¬n n÷a, nhiÖt ®é tù nhiªn cña khu vùc Quy Nh¬n, §µ N½ng cao h¬n khu vùc Gia Lai, Kon Tum nªn thÓ tÝch th­¬ng phÈm x¨ng dÇu bÞ co l¹i rÊt lín. N¨m 2002 sè tæn thÊt nµy lµ 140 m3 x¨ng dÇu, gi¸ trÞ tæn thÊt lªn ®Õn h¬n 600 triÖu ®ång. Nh­ vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i tiÕt gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt chi phÝ vËn chuyÓn vµ hao hôt trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n vµ trung chuyÓn. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy c«ng ty cÇn ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p: - Gi¶m phÝ tæn vËn t¶i th«ng qua tÝnh to¸n sù vËn ®éng cña hµng ho¸ hîp lý tõ nguån hµng ®Õn n¬i tiªu dïng, lùa chän tuyÕn ®­êng, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn phï hîp, tæ chøc tèt c«ng t¸c bèc dì hai ®Çu, sö dông ph­¬ng thøc vËn chuyÓn tiªn tiÕn. - Gi¶m chi phÝ b¶o qu¶n, hao hôt hµng ho¸ trong kinh doanh th«ng qua ¸p dông ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ b¶o qu¶n tiªn tiÕn, kiÓm tra sè l­îng chÊt l­îng hµng nhËp xuÊt ®Ó h¹n chÕ hao hôt mÊt m¸t, kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¸c ®Þnh møc hao hôt, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô kü thuËt b¶o qu¶n cña c¸n bé trong kho, thùc hiÖn chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt trong b¶o qu¶n sö dông hµng ho¸, tµi s¶n cña doanh nghiÖp. - Gi¶m chi phÝ b¸n hµng th«ng qua viÖc lùa chän kªnh ph©n phèi phï hîp, sö dông ph­¬ng ph¸p b¸n hµng v¨n minh, hiÖn ®¹i n©ng cao doanh sè b¸n, lùa chän c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o, khuyÕn m·i l«i kÐo kh¸ch hµng. §ång thêi nªn cö nh÷ng c¸n bé cã chuyªn m«n, kinh nghiÖm tham gia ký kÕt c¸c hîp ®ång mua b¸n nh»m tr¸nh sai sãt gãp phÇn gi¶m chi phÝ kinh doanh. - Gi¶m chi phÝ qu¶n lý th«ng qua tinh gi¶n bé m¸y qu¶n lý, gi¶m chi phÝ tiÕp kh¸ch tíi møc cã thÓ, gi¶m chi phÝ c¸c cuéc häp… sö dông ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i trong qu¶n lý ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng c«ng t¸c, gi¶m bít c¸c thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ kh«ng thiÕt thùc n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng kinh doanh. Ngoµi ra, c«ng ty cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh “Thùc hµnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ” víi c¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc, chñ ®éng h¬n theo h­íng më réng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng doanh thu, l·i gép, qu¶n lý chÆt chÏ doanh thu, chi phÝ, hîp lý ho¸ cung ®­êng vËn ®éng hµng ho¸, ­u tiªn ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó gi¶m hao hôt, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt chÊt l­îng lao ®éng… nh»m gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ doanh nghiÖp. 1.3. §¶m b¶o an toµn vÒ vèn kinh doanh. Trong kinh doanh rñi ro lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái, nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng dÇu th× nh÷ng rñi ro bÊt th­êng, mang tÝnh bÊt kh¶ kh¸ng nh­ thiªn tai, ho¶ ho¹n … g©y tæn thÊt thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n lµ rÊt cao. Do ®ã trong qu¸ tr×nh kinh doanh c«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hµnh mua b¶o hiÓm tµi s¶n ®Ó khi cã rñi ro th× vèn bÞ mÊt sÏ ®­îc båi th­êng bëi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. §èi víi c¸c tr­êng hîp bÞ mÊt tµi s¶n v× c¸c nguyªn nh©n kh¸c, ph¶i x¸c ®Þnh râ nguyªn nh©n, qui tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n, tËp thÓ vµ xö lý theo qui ®Þnh. §èi víi c¸c tr­êng hîp c«ng nî khã ®ßi kh«ng thu håi ®­îc, gi¶m gi¸ c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n (cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp ®· mua), gi¶m gi¸ hµng tån kho, c«ng ty ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh b»ng c¸ch trÝch dù phßng. §èi víi rñi ro tû gi¸, ®­îc coi nh­ bÊt kh¶ kh¸ng ®èi víi doanh nghiÖp v× nã n»m ngoµi kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp, do ®ã cÇn cã mét c¬ chÕ ®Ó ®èi phã víi nh÷ng thay ®æi nµy. Nh÷ng rñi ro mÊt vèn do nguyªn nh©n chñ quan, phÇn thiÖt h¹i sau khi b¾t buéc båi th­êng, thu håi phÕ liÖu… phÇn cßn l¹i ph¶i lÊy tõ lîi nhuËn sau thuÕ cña doanh nghiÖp ®Ó bï ®¾p. §Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro mÊt vèn lo¹i nµy, c«ng ty cÇn thùc hiÖn nghiªm chØnh qui chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®· ban hµnh. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra c¸c néi dung cèt lâi cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n tiÒn hµng ë c¸c c¬ së trùc thuéc, ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn sím kh«ng ®Ó x¶y ra tiªu cùc thÊt tho¸t tµi s¶n doanh nghiÖp. §ång thêi t¨ng c­êng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi ng­êi lao ®éng ®Ó rµng buéc h¬n tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n víi lîi Ých cña nhµ n­íc vµ tËp thÓ. 1.4. T¨ng c­êng ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖn nay, do sù bïng næ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ nªn viÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo kinh doanh lµ ®iÒu tÊt yÕu, gãp phÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. §©y lµ biÖn ph¸p võa ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ võa mang tÝnh chiÕn l­îc trong kinh doanh. ViÖc ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh sÏ mang l¹i kh¶ n¨ng c¹nh tranh lín cho doanh nghiÖp. Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn m¹nh d¹n ®Çu t­ nh÷ng ph­¬ng tiÖn kü thuËt, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vµ nhiÖm vô míi. §Æc biÖt, cÇn khÈn tr­¬ng ®­a ch­¬ng tr×nh tin häc ¸p dông triÖt ®Ó trong c«ng t¸c qu¶n lý, nhÊt lµ ch­¬ng tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n, h¹ch to¸n vËt t­, h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh… nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh tham m­u gióp l·nh ®¹o doanh nghiÖp chØ ®¹o s¸t víi thùc tÕ ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cã hiÖu qu¶. 1.5. Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª vµ bé m¸y tæ chøc qu¶n lý tµi chÝnh. C«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª cña doanh nghiÖp cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n nãi riªng. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh trong kú kinh doanh, ®¶m b¶o nguån vèn cho mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn kinh doanh… C«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c, phôc vô c«ng t¸c ph©n tÝch hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c sai sãt ®Ó chØ ®¹o kh¾c phôc. Do vËy, ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh, c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª cña c«ng ty cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn trªn c¸c mÆt sau: theo dâi chÝnh x¸c toµn bé tµi s¶n vµ vèn hiÖn cã theo ®óng chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n, thèng kª hiÖn hµnh, ph¶n ¸nh trung thùc, kÞp thêi t×nh h×nh sö dông, biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÊp hµnh nghiªm chÕ ®é qu¶n lý vèn kinh doanh nh­: qu¶n lý c«ng nî ë doanh nghiÖp, qu¶n lý vèn ®Çu t­ ra ngoµi doanh nghiÖp… ®Ó gi¶m møc ®é thiÖt h¹i vÒ vèn. ThiÕt lËp chÕ ®é th«ng tin, b¸o c¸o th­êng xuyªn, ®Þnh kú dßng tiÒn l­u chuyÓn, n©ng cao kh¶ n¨ng kiÓm so¸t t×nh h×nh tµi chÝnh. KÕt hîp tæ chøc c«ng t¸c kiÓm tra thùc tÕ vµ n©ng cao vai trß ®¸nh gi¸, ph¸t hiÖn cña c«ng t¸c kiÓm to¸n. Ngoµi ra, c«ng ty cÇn xem xÐt kiÖn toµn bé m¸y tµi chÝnh – kÕ to¸n nh»m ®¶m b¶o ®éi ngò c¸n bé tµi chÝnh kÕ to¸n ngµy cµng ®­îc n©ng cao vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, kinh nghiÖm thùc tiÔn vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý kinh doanh ®ßi hái. §ång thêi, cÇn chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o, tuyÓn dông phï hîp víi ®Æc thï nghÒ nghiÖp vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. 2. BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. 2.1. §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n cè ®Þnh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lu«n biÕn ®éng, th× sù thay ®æi gi¸ c¶ (hiÖn t­îng hao mßn v« h×nh) th­êng xuyªn x¶y ra. §iÒu ®ã lµm cho nguyªn gi¸ cña tµi s¶n vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña nã bÞ ph¶n ¸nh sai lÖch so víi mÆt gi¸ trÞ thùc tÕ cña nã. Do vËy, hµng n¨m doanh nghiÖp cÇn tæ chøc ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña toµn bé vµ cña tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong kinh doanh. Nhµ n­íc nªn cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc tù x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh cña m×nh, ®ång thêi cã sù kiÓm so¸t cña c¬ quan tµi chÝnh. ViÖc th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ tÝnh to¸n chÝnh x¸c khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh vµ kÞp thêi sö lý tµi s¶n cè ®Þnh bÞ h­ háng, mÊt m¸t tr¸nh tæn thÊt trong qu¸ tr×nh sö dông, ®ång thêi ®©y còng lµ c¨n cø lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 2.2. Hoµn thiÖn chÕ ®é khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®­êng th¼ng, cô thÓ theo QuyÕt ®Þnh 166/1999/Q§ - BTC cña Bé Tµi ChÝnh: Tr­êng hîp thêi gian sö dông hay nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh thay ®æi, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao trung b×nh cña tµi s¶n cè ®Þnh. §Ó ®¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ thêi gian sö dông cña nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®· ¸p dông theo c¸c qui ®Þnh tr­íc ®©y (Q§ 507 vµ 1062), doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn ®æi l¹i cho phï hîp víi quyÕt ®Þnh míi, cã nh­ vËy míi ph¶n ¸nh ®óng møc ®é hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®¶m b¶o tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ khÊu hao vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c, víi mçi lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng ty ph¶i tÝnh to¸n ®­a ra møc khÊu hao hîp lý dùa trªn c«ng dông, gi¸ c¶ vµ thêi gian ho¹t ®éng cña tµi s¶n ®ã. Cã nh­ vËy, c«ng ty míi khai th¸c, ph¸t huy hÕt c«ng dông cña tµi s¶n, phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh, ®¶m b¶o hoµn vèn trong thêi gian nhÊt ®Þnh, gi¶m l­îng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. 2.3. §æi míi c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. §Ó x©y dùng c¬ cÊu hîp lý, doanh nghiÖp nªn tiÕn hµnh ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh ®¶m b¶o gi¸ thµnh rÎ, t¹o lîi nhuËn lín, gióp cho viÖc tr¶ nî vay ®­îc tèt h¬n, vèn sÏ ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn. Khi ®Çu t­ më réng qui m« s¶n xuÊt kinh doanh cÇn lùa chän c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Sù dông tèt c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong c«ng viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu suÊt sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. Doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn th«ng qua nguån vèn ®i vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông hoÆc tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. §èi víi viÖc ®Çu t­ c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh b»ng nguån vèn vay cÇn ph¶i lµm tèt tÊt c¶ c¸c kh©u: LËp hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt ph¶i chuÈn x¸c, chuÈn bÞ c¸c thñ tôc hå s¬ ph¶i ®Çy ®ñ vµ gi¶i ng©n kÞp thêi, khi lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh cÇn c©n ®èi vèn cã thÓ tr¶ nî tr­íc thêi gian ®Ó gi¶m sè tiÒn ph¶i tr¶ l·i suÊt vay vèn, rót ng¾n thêi gian chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn ®Çu t­, chèng thÊt tho¸t ngay tõ kh©u thñ tôc ban ®Çu. HiÖn nay, mét khã kh¨n ®èi víi c«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn lµ hÖ thèng kho b·i cña c«ng ty ®· qu¸ l¹c hËu, dung tÝch thÊp, tû lÖ hao hôt cao do ®­îc x©y dùng tõ nh÷ng n¨m 80, trong khi ®ã do ®Æc thï cña ngµnh kinh doanh x¨ng dÇu ®ßi hái l­îng dù tr÷ lµ rÊt lín. Trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ x©y dùng hÖ thèng kho b·i réng, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®¸p øng nhu cÇu dù tr÷, vËn t¶i, nhËp xuÊt hµng ho¸ an toµn vµ thuËn tiÖn. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t­ x©y dùng míi, c«ng ty cÇn chñ ®éng vµ cã tr¸ch nhiÖm duy tr× t×nh tr¹ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ®¬n vÞ, chèng xuèng cÊp vµ n©ng cao yÕu tè ®¶m b¶o kü thuËt cho s¶n xuÊt kinh doanh. 2.4. TiÕn hµnh nh­îng b¸n, thanh lý tµi s¶n thu håi vèn kinh doanh. §èi víi sè tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cÇn dïng, tµi s¶n cè ®Þnh h­ háng chê thanh lý, vËt t­ kh«ng cÇn dïng, vËt t­ ø ®äng kÐm mÊt phÈm chÊt, doanh nghiÖp cÇn ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó ®Èy nhanh c«ng t¸c thanh, xö lý ®Ó thu håi vèn tr¸nh ø ®äng, sö dông vèn kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. Khi nh­îng b¸n, thanh lý doanh nghiÖp lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ mÆt kü thuËt, thÈm ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n. Tµi s¶n ®em nh­îng b¸n ph¶i tæ chøc b¸n ®Êu gi¸, th«ng b¸o c«ng khai. Chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn thu ®­îc do thanh lý, nh­îng b¸n tµi s¶n víi gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n vµ chi phÝ nh­îng b¸n, thanh lý ®­îc h¹ch to¸n vµo kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3. BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. 3.1. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý c«ng nî. Sím x©y dùng qui ®Þnh vÒ c«ng t¸c qu¶n lý c«ng nî ®Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c thu håi c«ng nî ngµy cµng tèt h¬n. §Èy nhanh tiÕn ®é thu håi c«ng nî tõ kh¸ch hµng, b¹n hµng. Doanh nghiÖp cÇn cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vµ ®Èy nhanh tèc ®é thu håi c«ng nî, gi¶m kho¶n vèn bÞ chiÕm dông. Ngoµi ra, ®Ó ®Ò phßng tæn thÊt vÒ c¸c kho¶n nî khã ®ßi hoÆc kh«ng ®ßi ®­îc, ®¬n vÞ cÇn cã nguån bï ®¾p, nguån nµy ®­îc lÊy tõ quü dù phßng nî khã ®ßi. §Ó gi¶m c«ng nî doanh nghiÖp cÇn g¾n c«ng t¸c b¸n hµng víi thu håi tiÒn hµng. C¸c phßng chøc n¨ng cã tr¸ch nhiÖm më sæ theo dâi chi tiÕt tÊt c¶ c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu trong vµ ngoµi doanh nghiÖp, th­êng xuyªn kiÓm tra ®èi chiÕu tiÒn hµng ë c¸c cöa hµng, ®«n ®èc thu håi c«ng nî chuyÓn tiÒn vÒ tµi kho¶n cña c«ng ty. §Þnh kú hµng th¸ng hoÆc hµng quý, doanh nghiÖp ph¶i ®èi chiÕu tæng hîp ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî ph¶i thu, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kho¶n nî ®Õn h¹n, qu¸ h¹n vµ c¸c kho¶n nî khã ®ßi . §èi víi nh÷ng kho¶n nî kh«ng thu håi ®­îc cÇn x¸c ®Þnh râ møc ®é, nguyªn nh©n, tr¸ch nhiÖm vµ biÖn ph¸p sö lý. NÕu do chñ quan g©y ra th× ng­êi ph¹m lçi ph¶i båi th­êng. Møc ®é båi th­êng kh«ng ®ñ bï ®¾p møc thiÖt h¹i th× ®­îc bï ®¾p b»ng quü dù phßng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tr­êng hîp quü dù phßng tµi chÝnh kh«ng ®ñ bï ®¾p th× phÇn thiÕu ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ bÊt th­êng trong kú. C¸c kho¶n nî thùc sù kh«ng ®ßi ®­îc, doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh, ®ång thêi ph¶i tiÕp tôc theo dâi trªn sæ kÕ to¸n vµ ®«n ®èc th­êng xuyªn ®Ó thu håi. Sè tiÒn thu ®­îc sau khi trõ chi phÝ thu nî, h¹ch to¸n vµo thu nhËp bÊt th­êng cña doanh nghiÖp. 3.2. X¸c ®Þnh nhu cÇu vµ huy ®éng vèn hîp lý. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thõa, thiÕu vèn vµ ®Ó chñ ®éng trong huy ®éng vèn ng¾n h¹n, ®¶m b¶o ®ñ vèn phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao hiÖu qu¶ cña vèn l­u ®éng, doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng mét c¸ch ®óng ®¾n hîp lý. Tuy nhiªn, ®©y míi chØ lµ nhiÖm vô quan träng ®Çu tiªn cña qu¶n trÞ tµi chÝnh, nhiÖm vô tiÕp theo lµ t×m mäi c¸ch ®Ó huy ®éng c¸c nguån vèn ®­a vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nhu cÇu vèn ngµy mét lín, trong khi ®ã, kho¶n tÝch luü tõ lîi nhuËn hÇu nh­ kh«ng cã, nhµ n­íc bï lç gi¸ vèn chËm. MÆc dï c«ng ty ®· huy ®éng sö dông tèi ®a c¸c quü xÝ nghiÖp, tranh thñ tËn dông c¸c kho¶n nî ch­a ®Õn h¹n, nh­ng vÉn kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ vèn cho kinh doanh. Do ®ã trong thêi gian tíi c«ng ty cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p nh»m huy ®éng vèn ®­a vµo kinh doanh: §èi víi kho¶n vèn dµi h¹n, bªn c¹nh c¸c nguån vèn cã thÓ huy ®éng trong néi bé doanh nghiÖp nh­ phÇn vèn khÊu hao c¬ b¶n ®Ó l¹i doanh nghiÖp, phÇn lîi nhuËn kh«ng chia, tiÒn nh­îng b¸n tµi s¶n cè ®Þnh… c«ng ty cßn cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc huy ®éng sau: - Vay vèn dµi h¹n vµ trung h¹n cña ng©n hµng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hÖ thèng ng©n hµng ®· ®­îc kiÖn toµn vµ c¶i tæ m¹nh mÏ, chÝnh s¸ch tÝn dông cã nhiÒu ®æi míi, l·i suÊt cho vay ®· cã biÕn ®æi tÝch cùc. ViÖc huy ®éng vèn tõ nguån tÝn dông ng©n hµng cÇn ph¶i ®­îc tÝnh to¸n c©n nh¾c kü l­ìng vÒ tû gi¸ l·i suÊt, phÝ cam kÕt tÝn dông, rñi ro… ®Ó võa cã thÓ ph¸t huy hÕt t¸c dông cña nguån vèn vay, võa cã thÓ hoµn tr¶ c¸c kho¶n vay ®óng h¹n. - Sö dông thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i theo h×nh thøc tÝn dông thuª mua. §èi víi c«ng ty, chi phÝ vËn t¶i hiÖn nay cßn cao do ®ã h×nh thøc tÝn dông thuª mua cã thÓ ¸p dông lµ thùc hiÖn ®Êu thÇu vËn t¶i. Víi biÖn ph¸p nµy c«ng ty cã thÓ tËn dông ®­îc thÕ m¹nh vÒ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña c¸c ®èi t¸c trªn ®Þa bµn. - Ngoµi ra c«ng ty cßn cã thÓ liªn kÕt ®Çu t­ dµi h¹n víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó ph¸t triÓn c«ng ty. §èi víi c¸c kho¶n vèn vay ng¾n h¹n, tuú vµo tõng ®iÒu kiÖn, thêi ®iÓm cô thÓ mµ doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän biÖn ph¸p huy ®éng vèn cho phï hîp nh­: - Vay ng¾n h¹n cña ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, vay cña ®¬n vÞ b¹n, vay cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. §èi víi viÖc vay vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng c«ng ty cã thÓ ®Ò nghÞ tæng c«ng ty cã chØ ®¹o cô thÓ trong viÖc lùa chän vay b»ng ngo¹i tÖ hay ®ång ViÖt Nam, tuú theo yªu cÇu thanh to¸n, l·i suÊt tiÒn ®ång ViÖt Nam vµ sù biÕn ®éng tû gi¸ sao cho cã lîi nhÊt. - H­ëng tÝn dông cña nhµ cung øng, ®èi víi c«ng ty ®ã lµ kho¶n chiÕm dông tõ vèn t¹o nguån hµng cña tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam. §©y lµ kho¶n vèn chiÕm dông hîp lý vµ gi÷ vai trß quan träng ®Ó bï d¾p sè vèn cßn thiÕu vµ tµi trî c«ng nî kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, yÕu tè nµy chÞu nhiÒu rñi ro nÕu kh«ng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng b¸n hµng, nhanh chãng thu håi tiÒn hµng th× ph¶i tr¶ tÒn l·i cho tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam vÒ kho¶n tÝn dông nµy,v× thêi h¹n cña kho¶n tÝn dông nµy chØ lµ 15 ngµy. 3.3. X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c ®Þnh møc vËt t­. Doanh nghiÖp cÇn khÈn tr­¬ng x©y dùng ®Þnh møc dù tr÷ vËt t­, ®Þnh møc tiªu hao vËt t­ dïng trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph¶i qu¶n lý ®­îc c¸c vËt t­ chñ yÕu nµy trong toµn doanh nghiÖp. Cã nh­ vËy míi n©ng cao ®­îc ý thøc tiÕt kiÖn cña tõng ®¬n vÞ, ®¸nh gi¸ ®­îc thµnh tÝch cña tõng ®¬n vÞ vµ cã c¬ chÕ th­ëng ph¹t kÞp thêi tõ ®ã míi n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý mua s¾m vµ sö dông vËt t­. Hµng n¨m cïng víi viÖc ®Þnh kú kiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i l­îng vËt t­ tån kho, doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc dù tr÷ hîp lý cña tõng lo¹i vËt t­, nhÊt lµ nguyªn liÖu, vËt liÖu tr¸ch t×nh tr¹ng dù tr÷ v­ît ®Þnh møc, g©y ø ®äng vèn. §èi víi mét sè vËt t­ tån ®äng l©u ngµy, kh«ng phï hîp víi s¶n suÊt hiÖn t¹i, doanh nghiÖp cÇn nhanh chãng gi¶i phãng thu håi vèn cµng nhanh cµng tèt. Tæ chøc mua s¾m vµ sö dông vËt t­ tiÕt kiÖm vµ hîp lý, c¸c bé phËn trong tõng ®¬n vÞ ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ ®ång bé tõ viÖc cung øng, dù tr÷ vËt t­ cho ®Õn viÖc sö dông vËt t­ vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Ngoµi ra, hiÖn nay l­îng c«ng cô, dông cô (cã gi¸ trÞ d­íi 5 triÖu ®ång trë xuèng) rÊt lín. §Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ sè c«ng cô nµy, doanh nghiÖp cÇn khÈn tr­¬ng ban hµnh quy ®Þnh qu¶n lý c«ng cô ¸p dông trong doanh nghiÖp ®¶m b¶o qu¶n lý chÆt chÏ ®­îc sè c«ng cô dông cô vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông c«ng cô dông cô ®ã. 3.4. Chñ ®éng duy tr× l­îng tån kho hîp lý. Trong vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, vèn d­íi h×nh thøc dù tr÷ hµng ho¸ lµ sè tiÒn dù tr÷ ë c¸c kho, cöa hµng, gi¸ trÞ hµng ho¸ ®ang trªn ®­êng vËn chuyÓn… Bëi vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l­îng hµng ho¸ tån kho hîp lý. X¨ng dÇu lµ mÆt hµng chiÕn l­îc phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ quèc phßng an ninh. Do ®ã, viÖc ®¶m b¶o l­îng tån kho hîp lý cã vai trß hÕt søc quan träng. ë thêi ®iÓm b×nh th­êng trong kú kinh doanh l­îng hµng tån kho cña c«ng ty lµ t­¬ng ®èi hîp lý, tuy nhiªn trong mét sè thêi ®iÓm nhu cÇu tiªu thô x¨ng dÇu t¨ng cao. NhÊt lµ vµo thêi vô cña c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn nh­ cµ phª, chÌ, cao su… th× nhu cÇu x¨ng dÇu dïng ®Ó ch¹y m¸y b¬m n­íc phôc vô t­íi tiªu lµ rÊt lín. Hai lµ, vµo dÞp cuèi n¨m nhu cÇu tiªu thô x¨ng dÇu cña nh©n d©n vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c trªn ®Þa bµn còng t¨ng cao. Do vËy ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh c«ng ty cÇn duy tr× l­îng dù tr÷ hµng ho¸ hîp lý, ®ñ ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu t¨ng cao bÊt th­êng. Doanh nghiÖp còng cÇn dù tr÷ hµng ho¸ hîp lý ®Ó tr¸ch t×nh tr¹ng thiÕu hµng trong kú kinh doanh. HiÖn nay, khi gi¸ c¶ mÆt hµng x¨ng dÇu t¨ng cao, nguån hµng do tæng c«ng ty x¨ng dÇu ®iÒu ®éng tõ kho Quy Nh¬n cho c«ng ty rÊt h¹n chÕ. Trong khi ®ã, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh x¨ng dÇu kh¸c trªn dÞa bµn giam hµng chê t¨ng gi¸ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sèt x¨ng dÇu, dån g¸nh nÆng cho c«ng ty, buéc c«ng ty ph¶i nhËp hµng v­ît tuyÕn tõ kho cña c«ng ty x¨ng dÇu §µ N½ng g©y t¨ng chi phÝ vËn chuyÓn t¹o nguån. 3.5. Nghiªn cøu, ¸p dông c¸c h×nh thøc ®Çu t­ ra ngoµi doanh nghiÖp. C«ng ty cÇn tæ chøc nghiªn cøu, x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n ®Çu t­ tµi chÝnh ra ngoµi doanh nghiÖp mét c¸ch cã chän läc, nh»m môc tiªu ph¸t triÓn thÞ tr­êng, g¾n kÕt l©u dµi, ph¸t huy nguån lùc tµi chÝnh, sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn . C«ng ty cã thÓ sö dông vèn, tµi s¶n, gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó ®Çu t­ ra ngoµi doanh nghiÖp theo nguyªn t¾c cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, t¨ng thu nhËp vµ ®¶m b¶o nhiÖm vô thu nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ViÖc ®Çu t­ tµi chÝnh ra ngoµi doanh nghiÖp ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ph¸p luËt C¸c h×nh thøc ®Çu t­ tµi chÝnh ra ngoµi doanh nghiÖp mµ c«ng ty cã thÓ ¸p dông lµ: ®Çu t­ mua cæ phÇn ®Ó t¹o lËp thÞ tr­êng l©u bÒn t×m kiÕm lîi nhuËn, ®Çu t­ phôc vô b¸n hµng cho c¸c kh¸ch hµng c«ng nghiÖp cã søc tiªu thô lín vµ æn ®Þnh, gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt vµ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c… ViÖc ®Çu t­ liªn doanh víi c¸c chñ ®Çu t­ ph¶i ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, cã b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ t×nh h×nh kÕt qu¶ liªn doanh cho c¬ quan tµi chÝnh vµ c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp. Nh­ vËy, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c biÖn ph¸p trªn tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty cÇn ph¶i chñ ®éng, s¸ng t¹o, linh ho¹t trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, thÝch øng víi t×nh h×nh c¹nh tranh, kh«ng “bã tay” tr­íc thùc tÕ ph¸t sinh, hoÆc chê ®îi sù biÕn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý vÜ m« tõ phÝa nhµ n­íc. §èi víi chi nh¸nh x¨ng dÇu Kon Tum, c«ng ty cÇn ph¶i tiÕp tôc më réng ph©n cÊp qu¶n lý, t¹o quyÒn chñ ®éng vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm cho chi nh¸nh. §ång thêi ph¶i t¨ng c­êng trao ®æi th«ng tin, phèi hîp hµnh ®éng ®Ó tr¸nh c¹nh tranh néi bé, tr¸nh ®Ó kh¸ch hµng lîi dông chiÕm dông vèn hoÆc g×m gi¸, gi¶m gi¸ g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých chung cña toµn c«ng ty. iii. mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn. ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi riªng ngoµi sù nç lùc phÊn ®Êu cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty, mµ cßn cÇn ph¶i cã sù hç trî gióp ®ì nhÊt ®Þnh tõ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn nh»m t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi h¬n ®¶m b¶o hiÖu qu¶ trong mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 1. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÇn ®¶m b¶o æn ®Þnh vÒ kinh tÕ – chÝnh trÞ, cã biÖn ph¸p xö lý n¹n ®Çu c¬ vµ gian lËn th­¬ng m¹i nh»m t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh x¨ng dÇu trªn ®Þa bµn. HiÖn nay, gi¸ c¶ x¨ng dÇu cã nhiÒu biÕn ®éng, t¨ng gi¶m thÊt th­êng g©y ra t×nh tr¹ng giam hµng chê t¨ng gi¸ cña mét sè ®¬n vÞ kinh doanh x¨ng dÇu kh¸c g©y ¸p lùc lín lªn c«ng ty. MÆt kh¸c, hiÖn t­îng pha trén c¸c lo¹i x¨ng dÇu kÐm phÈm chÊt g©y mÊt uy tÝn cña c«ng ty. Do ®ã chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÇn cã biÖn ph¸p m¹nh ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy. §Èy m¹nh viÖc hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i ë c¸c huyÖn vïng s©u, vïng xa. Nhu cÇu tiªu thô x¨ng dÇu ë nh÷ng vïng nµy chiÕm tû träng t­¬ng ®èi cao nh­ng hiÖn nay chñ yÕu lµ do c¸c ®¬n vÞ t­ nh©n ®¸p øng nhu cÇu, cßn c¸c cöa hµng cña c«ng ty ë khu vùc nµy rÊt máng. MÆt kh¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng còng cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ mÆt b»ng kinh doanh ®Ó c«ng ty cã thÓ hoµn thiÖn m¹ng l­íi c¸c cöa hµng b¸n lÎ phôc vô nhu cÇu tiªu thô x¨ng dÇu cña nh©n d©n trªn ®Þa bµn. C«ng ty ®· cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¸c cöa hµng nµy, tuy nhiªn viÖc bµn giao mÆt b»ng chËm trÔ ®· g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi viÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra. 2. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam. §Ò nghÞ tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam x©y dùng gi¸ giao hîp lý h¬n ®Ó c«ng ty æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh trªn ®Þa bµn, ®ñ søc c¹nh tranh vÒ gi¸ vµ gi÷ ®­îc thÞ phÇn. Nªn cã chÝnh s¸ch ­u tiªn c¸c ®¬n vÞ vïng s©u, vïng xa, khi mµ ChÝnh Phñ quy ®Þnh gi¸ trÇn cßn c¸ch xa thùc tÕ nh­ hiÖn nay, ®Ó c¸c ®¬n vÞ nµy kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. Nh­ vËy, ®èi víi mçi c«ng ty thµnh viªn trùc thuéc tæng c«ng ty, tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ tæng c«ng ty cã c¬ chÕ qu¶n lý phï hîp ®Ó ®¶m b¶o b×nh ®¼ng trong kinh doanh. §Ò nghÞ tæng c«ng ty quan t©m h¬n n÷a kh©u nhËp khÈu vµ ®iÒu ®éng hµng ho¸ tõ c¸c kho ®Çu mèi vÒ c¸c kho c«ng ty tuyÕn 2 ®Ó h¹n chÕ sù cè ®øt nguån côc bé, gióp c¸c c«ng ty tuyÕn sau nh­ c«ng ty gi¶m ®­îc chi phÝ vËn t¶i nÕu ph¶i ®i nhËn hµng v­ît tuyÕn. §Ò nghÞ tæng c«ng ty nghiªn cøu tæng kÕt, phæ biÕn kinh nghiÖm, m« h×nh tæ chøc, gi¶i ph¸p qu¶n lý, ®iÒu hµnh tõng lÜnh vùc ®· ®¹t hiÖu qu¶ cao ë c¸c c¬ së ®Ó mçi c«ng ty thµnh viªn cã thÓ nghiªn cøu vËn dông c¶i tiÕn tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh nh»m ®¹t môc tiªu n¨ng ®éng, hîp lý, hiÖu qu¶ vµ kh«ng tr¸i víi chÕ ®é qu¶n lý hiÖn hµnh cña nhµ n­íc vµ cña ngµnh. §Ò nghÞ tæng c«ng ty bï sè lç kinh doanh x¨ng dÇu cho c«ng ty ë kh©u b¸n lÎ, bëi v× nguyªn nh©n lç lµ do c¸c yÕu tè kh¸ch quan, ngoµi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña c«ng ty. Ngoµi ra, tæng c«ng ty cÇn ®Èy m¹nh ph©n cÊp qu¶n lý, t¹o quyÒn chñ ®éng, tù quyÕt, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trªn nh÷ng lÜnh vùc c¬ b¶n cho c¸c c«ng ty thµnh viªn. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty thµnh viªn cã thÓ ph¸t huy ®­îc c¸c lîi thÕ riªng cña m×nh. KÕt luËn Tr­íc nh÷ng ®ßi hái kh¾c nghiÖt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph¸t triÓn më réng kinh doanh, trong nh÷ng n¨m qua c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn t¹i c«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn ®· ®­îc ®Æc biÖt quan t©m. Tuy nhiªn hiÖu qña sö dông vèn nh×n chung cßn ch­a cao, ch­a ®¸p øng ®­îc môc tiªu, nhiÖm vô ®Ò ra, nh­ng còng cÇn ph¶i nhËn thÊy r»ng, trong nh÷ng n¨m qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gÆp qu¸ nhiÒu bÊt lîi, do ®ã ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ ®iÒu ®¸ng khÝch lÖ. Trong nh÷ng n¨m tíi, c«ng ty cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a kh«ng nh÷ng trong c«ng t¸c nghiÖp vô mµ cßn ph¶i x©y dùng, hoµn thiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh, ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. ViÖc nghiªn cøu t×m ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi theo c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ viÖc lµm cÇn thiÕt, cã ý nghÜa thiÕt thùc c¶ vÒ lý luËn còng nh­ thùc tiÔn. §iÒu ®ã gióp cho c«ng ty chñ ®éng h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng ty hoµn thµnh tèt nghÜa vô víi Nhµ n­íc, víi c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. Thêi gian thùc tËp ë c«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn tuy kh«ng nhiÒu nh­ng em m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn vµ biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty. §ã chØ lµ nh÷ng suy nghÜ b­íc ®Çu thu thËp ®­îc trong qu¸ tr×nh thùc tËp gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty phï hîp h¬n víi xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS .TS TrÇn ChÝ Thµnh ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ th­¬ng m¹i – PGS .TS §Æng §×nh §µo, PGS .TS Hoµng §øc Th©n ; Nhµ xuÊt b¶n Thèng Kª-2001. 2. Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i – TS . NguyÔn Xu©n Quang, TS . NguyÔn Thõa Léc ; Nhµ xuÊt b¶n Thèng Kª Hµ Néi-1999. 3. Gi¸o tr×nh Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh – Khoa KÕ to¸n-KiÓm to¸n – Tr­êng ®¹i häc Kinh TÕ Quèc D©n ; Nhµ xuÊt b¶n Thèng Kª-2001. 4. Nh÷ng c¬ së ph¸p lý trong kinh doanh Th­¬ng M¹i-DÞch Vô – PGS.TS §Æng §×nh §µo ; Nhµ xuÊt b¶n Thèng Kª Hµ Néi-2001. 5. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn – 2001. 6. T¹p chÝ Th­¬ng M¹i – 2000, 2001. 7. T¹p chÝ ThÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ - 2000, 2001. 8. T¹p chÝ Ngo¹i Th­¬ng – 2001. 9. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 1998-2002 – C«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn. 10. B¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m 1998-2002 – C«ng ty x¨ng dÇu B¾c T©y Nguyªn.