Luận văn Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu cà phê vào thị trường EU của Tổng công ty cà phê Việt Nam

vßng mÊy n¨m trë l¹i ®©y diÖn tÝch cµ phª t¨ng lªn râ rÖt kho¶ng tõ 20-25 ngh×n ha. HiÖn nay Tæng c«ng ty b»ng nhiÒu biÖn ph¸p nh­ kho¸n cho tõng hé c«ng nh©n, thóc ®Èy vµ hç trî c¸c dù ¸n míi t¹i c¸c n«ng tr­êng do vËy diÖn tÝch cµ phª ngµy cµng ph¸t triÓn nhanh chãng. §èi víi viÖc më réng ph¸t triÓn lµ viÖc t¨ng c­êng th©m canh chän läc nh÷ng v­ên cµ phª cã n¨ng suÊt cao, nh÷ng m« h×nh nµy ®­îc nh©n réng ra kh¾p c¶ n­íc. §©y chÝnh lµ gi¶i ph¸p t¹o nguån nguyªn liÖu cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ gi¶i ph¸p nµy ®· mang laÞ hiÖu qu¶ rÊt cao cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh­ ngµy h«m nay. + §èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu: Tæng c«ng ty ®· ¸p dông gi¶i ph¸p qu¶n lý chÊt l­îng ®ång bé. §ã lµ viÖc ®Çu t­ tiÕn bé khoa häc kü thuËt cho cµ phª tõ kh©u nghiªn cøu cho ®Õn kh©u ®ãng gãi xuÊt khÈu, b»ng nhiÒu biÖn ph¸p thiÕt thùc nh­ thµnh lËp vµ hç trî viÖn nghiªn cøu cµ phª vµ hµng n¨m ®· ®­a ra nhiÒu gi¶i ph¸p cã chÊt l­îng cao vÒ giång c©y trång, diÖt trõ s©u bÖnh cho ®Õn nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt vÒ b¶o qu¶n b¶o d­ìng trång c©y cµ phª chÊt l­îng cao. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty ®· sö dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Çu t­ thiÕt bÞ m¸y mãc, kho b·i nh»m phôc vô thu ho¹ch b¶o qu¶n cµ phª mét c¸ch tèt nhÊt ®Ó duy tr× chÊt l­îng cµ phª. + VÒ c«ng t¸c chÕ biÕn: §©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m tõ s¶n phÈm cµ phª h¹t cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm cµ phª chÊt l­îng cao vµ gi¸ trÞ mÆt hµng xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña thÞ tr­êng. hiÖn nay cµ phª ViÖt nam ®­îc chÕ biÕn ®Ó t¹o ra cµ phª nh©n vµ c¸c s¶n phÈm cao cÊp kh¸c nh­ cµ phª hoµ tan, cµ phª bét, bét ngò cèc dinh d­âng, cµ phª s÷a, c¸c lo¹i b¸nh kÑo tõ cµ phª. Tæng c«ng ty ®· ¸p dông 3 h×nh thøc chÕ biÕn. - ChÕ biÕn quy m« nhá c«ng suÊt b×nh qu©n m¸y ®¹t 100-200 tÊn/n¨m - ChÕ biÕn quy m« trung b×nh c«ng suÊt 1 m¸y ®¹t tõ 300-400 tÊn/n¨m - ChÕ biÕn quy m« lín tõ 1000-10.000 tÊn/n¨m + VËy gi¶i ph¸p tæ chøc kinh doanh xuÊt khÈu ®ã lµ viÖc Tæng c«ng ty ®­a ra c¸c chØ thÞ nh»m chØ ®¹o ho¹t ®éng xuÊt khÈu b»ng c¸ch thµnh lËp c¸c ban xuÊt khÈu ë tõng ®¬n vÞ thµnh viªn nh»m t¨ng sù linh ho¹t ®Ó thÝch øng víi mäi biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Do vËy ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ngµy nay cã thÓ xuÊt khÈu trùc tiÕp ra n­íc ngoµi vµ theo sù h­íng dÉn chØ ®¹o xuÊt khÈu cña toµn c«ng ty. NhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña ban xuÊt khÈu ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ vµ ®­îc sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña c¸n bé cÊp cao nh»m thùc hiÖn c«ng t¸c thu ho¹ch, thu mua, b¶o qu¶n, chÕ biÕn theo quy tr×nh c«ng nghÖ cao cho hiÖu qu¶ cao nhÊt. Ngoµi ra cßn lËp nªn c¸c ban tæ chøc qu¶n lý chÊt l­îng xuÊt khÈu víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ tiÕp tôc n©ng cao tiªu chuÈn s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu ®ång nhÊt víi viÖc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt khÈu. T¹i ViÖt Nam hiÖn nay cã 6 tæ chøc gi¸m ®Þnh mÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu. Ngoµi nh÷ng gi¶i ph¸p nµy tæng c«ng ty ngµy cµng chó träng ®µo t¹o båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n chÊt l­îng cao ®Æc biÖt lµ c¸n bé xuÊt khÈu, ®ã lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu trong thêi gian qua, ®i ®«i víi viÖc ®æi míi c«ng nghÖ chÕ biÕn hµng n¨m ®éi ngò c¸n bé xuÊt khÈu ®­îc ®µo t¹o liªn tôc. HiÖn nay phÇn lín c¸n bé ë bé phËn xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty còng ®· ¸p dông ®µo t¹o nghiÖp vô xuÊt khÈu cho c¸n bé c«ng nh©n t¹i chç b»ng c¸ch ®Çu t­ nhiÒu ph­¬ng tiÖn th«ng tin, c¬ së vËt chÊt ®Ó phôc vô c«ng t¸c häc tËp vµ trao ®æi kinh nghiÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµ phª trªn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y, nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty ®· tõng b­íc kh¼ng ®Þnh nh÷ng ®Þnh h­íng, biÖn ph¸p chØ ®¹o cã hiÖu qu¶ cña l·nh ®¹o Tæng c«ng ty vµ sù phÊn ®Êu häc tËp vµ lµm viÖc cã hiÖu qu¶ cña tõng c¸n bé c«ng nh©n ®· thùc hiÖn chÊp hµnh tèt nh÷ng chØ tiªu môc ®Ých cña c«ng ty ®· ®Ò ra. 4.2 Nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu b»ng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn më réng thÞ tr­êng bªn ngoµi. HiÖn nay Vinacafe ®ang xuÊt khÈu cµ phª sang h¬n 60 n­íc trªn thÕ giíi. Cã thÓ nãi ho¹t ®éng më réng thÞ tr­êng cña Vinacafe cµng hoµn thiÖn vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy Vinacafe ®· sö dông nhiÒu biÖn ph¸p nh»m thay ®æi vµ tËn dông nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn ®ã lµ: - Trùc tiÕp ®Çu t­ th©m nhËp t×m kiÕm thÞ tr­êng EU b»ng c¸ch ®Æt ra nhiÒu trô së cña Tæng c«ng ty ë n­íc ngoµi ®Ó phôc vô c«ng t¸c thu thËp th«ng tin, t×m kiÕm thÞ tr­êng, c«ng t¸c ®µm ph¸n ký kÕt víi b¹n hµng n­íc ngoµi thuËn tiÖn h¬n, linh ho¹t h¬n. NÕu tr­íc kia ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµ phª cña n­íc ta do Nhµ n­íc quy ®Þnh vµ chñ yÕu xuÊt khÈu theo NghÞ ®Þnh th­ ®­îc ký kÕt tr­íc gi÷a Nhµ n­íc ta víi c¸c n­íc b¹n do vËy c«ng viÖc thÞ tr­êng lµ do nhµ n­íc lo, còng v× lý do ®ã chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu kh«ng trë nªn quan träng. Ngµy nay viÖc t×m kiÕm b¹n hµng vµ më réng thÞ tr­êng lµ nhiÖm vô trùc tiÕp cña Tæng c«ng ty, víi viÖc gia nhËp hiÖp häi c¸c n­íc s¶n xuÊt vµ tiªu thô cµ phª trªn thÕ giíi (ICO) tham gia hiÖp héi cµ phª ca cao thÕ giíi ®· t¹o ra nhiÒu c¬ héi cho chóng ta cã thÓ gÆp gì, trao ®æi bu«n b¸n víi nhiÒu ®èi t¸c. - Khi Nhµ n­íc ®· cã chÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu th× n¾m b¾t ®­äc c¬ héi nµy Tæng c«ng ty ®· b»ng nhiÒu h×nh thøc d­íi sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc ®· trùc tiÕp tham gia ch­¬ng tr×nh gióp ®ì ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu tæ chøc ChÝnh phñ vµ Phi chÝnh phñ trªn thÕ giíi. §ay lµ ®iÒu kiÖn, c¬ héi ®Ó Tæng c«ng ty cã ®­îc sù hç trî vÒ vËt chÊt, ký thuËt, s¶n xuÊt, xuÊt khÈu ®ång thêi lµ c¬ héi trao ®æi th«ng tin vµhîp t¸c quan hÖ víi n­íc ngoµi. - Trong nh÷ng n¨m qua ngoµi c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn më réng thÞ tr­êng, Tæng c«ng ty ®· nç lùc trong viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hç trî cÇn thiÕt cho viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xót khÈu nh­: + §æi míi toµn diÖn kh©u ph©n phèi, bao gåm n©ng cÊp kho tµng, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, më réng nhiÒu ®¹i lý b¸n hµng, giíi thiªu s¶n phÈm ë n­íc ngoµi. + T¨ng c­êng qu¶ng c¸o, khuyÕn m¹i bao gåm c¸c h×nh thøc hç trî qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chiÕt khÊu, khuyÕn khÝch ng­êi mua, c¸c dÞch vô sau b¸n hµng, hái th¨m ý kiÕn b¸n hµng vµ cã tr¸ch nhiÖm h¬n vÒ hµng ho¸ sau khi b¸n. + øng dông c¸c h×nh thøc bu«n b¸n quèc tÕ nh­: ®Êu gi¸, ®Êu thÇu mua b¸n. Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p nµy khi n­íc ta gia nhËp vµo ASEAN vµ tiÕn tíi hoµ nhËp vµo khu vùc mËu dÞch tù do phi thuÕ quan AFTA, Tæng c«ng ty ®· phèi hîp víi nhiÒu ch­¬ng tr×nh cña Nhµ n­íc nh»m t¨ng c­êng nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy m¹nh nhÊt chÊt l­îng vµ uy tÝn trong quan hÖ ngo¹i giao vµ mua b¸n quèc tÕ. Tãm l¹i ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh t­u cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m qua Tæng c«ng ty ®· sö dông vµ c¶i tiÕn nhiÒu biÖn ph¸p tõ ®¬n lÎ ®Õn ®ång bé, tõ kh©u s¶n xuÊt trång trät ®Õn kh©u b¸n hµng vµ dÞch vô sau b¸n. Nh÷ng biÖn ph¸p nµy lµ hoµn toµn phï hîp víi ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ toµn cÇu vµ lµ nh÷ng b­íc t¹o tiÒn ®Ò c¬ b¶n ®Ó ho¹t ®«ng xuÊt khÈu nµy ngµy cµng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu tån t¹i vµ sai xãt cÇn kh¾c phôc, cÇn cã sù cè g¾ng vµ phÊn ®Êu h¬n n÷a cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn cña Tæng c«ng ty vµ sù quan t©m khuyÕn khÝch ®Çu t­, hç trî ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc ®Ó ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn vµ xøng ®¸ng víi vai trß quan träng cña nã. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª sang thÞ tr­êng EU cña tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam I. Dù b¸o thÞ tr­êng cµ phª thÕ giíi . TÝnh ®Õn n¨m 2001, thÕ giíi cã kho¶ng 75 n­íc trång cµ phª víi tæng diÖn tÝch xÊp xØ 11,5 triÖu ha, s¶n l­îng 6,6 triÖu tÊn, trong ®ã cã 51 n­íc tham vµo thÞ tr­êng xuÊt khÈu cµ phª. Dù b¸o s¶n l­îng cµ phª thÕ giíi t¨ng víi tèc ®é 2,7%/ n¨m trong giai ®o¹n 2001-2005, nh­ng sÏ gi¶m dÇn cßn 1,95%/ n¨m giai ®o¹n 2006-2010 FAO dù b¸o cµ phª thÕ giíi ®¹t 7,31 triÖu tÊn vµo n¨m 2005 vµ 8 triÖu tÊn vµo n¨m 2010. Khu vùc s¶n xuÊt cµ phª lín nhÊt thÕ giíi lµ ch©u Mi La Tinh vµ vïng Caribe, víi s¶n l­îng 4,78-4,8 triÖu tÊn /n¨m (2005). Nh÷ng n­íc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh lín trong viÖc s¶n xuÊt cµ phª bao gåm Brasin, Colombia, IndonÐia, ¢n §é, vµ Mehic«, hiÖn nay c¸c nø¬c nµy chiÕm kho¶ng 65% s¶n l­îng cµ phª thÕ giíi. Dù b¸o cung, cÇu cµ phª thÕ giíi. 1.1. Dù b¸o cung thÕ giíi. Ta ®i xem xÐt mét sè n­íc s¶n xuÊt cµ phª lín trªn thÕ giíi ®Ó thÊy râ ®­îc cung cµ phª trªn thÞ tr­êng thÕ giíi: - Brasin lµ n­íc xuÊt khÈu cµ phª lín nhÊt trªn thÕ giíi, ®¹t s¶n l­îng 2,3-2,4 triÖu tÊn vµo n¨m 2005. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt cµ phª ë n­íc nµy lµ thêi tiÕt kh¾c nghiÖt, cã s­¬ng muèi, hay bÞ h¹n h¸n, hoÆc nhiÖt ®é hay bÞ gi¶m xuèng ®ét ngét, cã nh÷ng n¨m nhiÖt ®é xuèng thÊp chØ cßn 2-3oC, g©y mÊt mïa lín lµm cho s¶n lùîng cµ phª thÕ giíi biÕn ®éng m¹nh. Mét xu h­íng quan träng trong viÖc s¶n xuÊt cµ phª cña Brasin lµ tØ lÖ s¶n xuÊt cµ phª vèi ngµy cµng t¨ng nhanh. - Colombia lµ mét ®Êt n­íc cã nhiÒu nói ®åi. Cã ba d·y nói lín ch¹y theo h­íng b¾c nam, nói cao th­êg tõ 1200-2000m. Cµ phª Arabica th­êng ®ùoc trång ë Colombia lµ c¸c gièng Bourbon, Typica. Lo¹i cµ phª nµy ra hoa tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10 vµ qu¶ chÝn thu h¸i vÇo 2 vô. HiÖn nay ë Colombia dïng m¸y lµm s¹ch nhít vµ th­êng ®­îc sÊy ngay. ChÝnh v× vËy cµ phª ë Colombia cã chÊt l­äng cao. TriÓn väng cµ phª ë Colombia rÊt lín v× n­íc nµy gi÷ gi¸ s¶n xuÊt kh¸ æn ®Þnh ®Ó kÝch thÝch ®Çu t­ vµo trång vµ ph¸t triÓn nhanh diÖn tÝch vµ v­ên c©y cã n¨ng xuÊt cao. MÆt kh¸c nhµ s¶n xuÊt cµ phª ë n­íc nµy cã quyÒn lùc chÝnh trÞ m¹nh. Nhµ n­íc thùc hiÖn gi¶m gi¸ tiÒn tÖ hµng n¨m, xo¸ thuÕ xuÊt khÈu nhiÒu n¨m, hç trî viÖc nghiªn cøu khoa häc trång vµ chÕ biÕn cµ phª, nªn cµ phª Colombia b¸n víi gi¸ cao so víi gi¸ thÕ giíi. S¶n l­îng n¨m 2005 ®¹t tíi 950 .000-1 triÖu tÊn . - Indonesia: Lµ n­íc ë §«ng Nam A, ®©y lµ n­íc cã nhiÒu cao nguyªn, nói cao, vµ c¸c ngän nói löa. §©y lµ n­íc s¶n xuÊt cµ phª Arabica kh¸ lín. Ngµy nay Indonesia më réng diÖn tÝch trång c©y cµ phª nµy ë c¸c vïng cao vµ c¸c vïng ®Êt ®á cã nguån gèc tõ nói löa. Ngoµi ra c©y cµ phª Robusta còng ®­îc trång kh¸ nhiÒu vµ ®­îc chÕ biÕn theo ph­¬ng ph¸p ­ít cho n¨ng suÊt cao. Dù kiÕn s¶n l­îng cµ phª n¨m 2005 ®¹t kho¶ng 600 ngµn tÊn cµ phª Robusta. - Cotxtalica: Lµ n­íc cã n¨ng suÊt cµ phª b×nh quan cao nhÊt thÕ giíi. N­íc nµy ®ang thùc hiÖn xo¸ bá thuÕ nhËp khÈu. S¶n l­îng hiÖn nay lµ 250 ngµn tÊn. N¨m 2005 ®¹t tíi 300 ngµn tÊn. - Kenia: §©y lµ mét n­íc ë §«ng Phi. C©y cµ phª Aribaca chiÕm 95% s¶n l­îng vµ chØ cã 1% lµ Robusta. C©y cµ phª ë n­íc nµy thu ho¹ch vµo 2 vô trong n¨m: Vô chÝnh chiÕm 80%, vô 2 chiÕm 20%. Cµ phª ®­îc chÕ biÕn theo ph­¬ng ph¸p ­ít vµ ®­îc ph¬i n¾ng nªn chÊt l­îng cµ phª cao. HiÖn nay s¶n l­äng cµ phª ë Kenia ®¹t tõ 120-125ngµn tÊn. N¨m 2005 s¶n l­îng ®¹t tíi 150 ngµn tÊn. -Trªn ®©y lµ mét sè n­íc cung cÊp mét nguån cµ phª xuÊt khÈu lín trªn thÕ giíi. Ngoµi ra cßn mét sè n­íc nh­ Ecuado, Peru, Guatemala, …, c¸c n­íc nµy chiÕm kho¶ng 24-25%s¶n l­îng cµ phª thÕ giíi. B¶ng dù b¸o s¶n xuÊt cµ phª thÕ giíi (§¬n vÞ 1000 tÊn) Khu vùc 1993 2000 2005 T¨ng/gi¶m (%) Toµn thÕ giíi 5.964 6.414 6.870 1,58 A. C¸c n­íc CN 12 12 12 0 B. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn 5.682 6.402 6.858 1,58 - Ch©u ¸ 751 900 1.026 2,63 - Ch©u Phi 1.155 1.200 1.260 0,73 - Ch©u MÜ 3.708 4.224 4.448 1,6 - C¸c n­íc §¹i d­¬ng 68 78 84 1,8 ( Nguån cña FAO) Theo FAO s¶n l­äng cµ phª tµon cÇu dù tÝnh ®¹t 6,780 triÖu tÊn vµo n¨m 2005 so víi 5,694 triÖu tÊn n¨m 1993. Khu vùc s¶n xuÊt cµ phª lín nhÊt thÕ giíi lµ ch©u MÜ ®¹t 4,448 triÖu tÊn n¨m2005.Trong ®ã Brasin lµ n­íc s¶n xuÊt khÈu cµ phª lín nhÊt thÕ giíi ®¹t s¶n l­îng 2,3-2,4 triÖu tÊn vµo n¨m 2005. S¶n l­äng cµ phª sÏ t¨ng m¹nh nhÊt ë c¸c n­íc ch©u ¸ víi tèc ®é t¨ng 2,63%. §Õn n¨m 2005 s¶n l­îng cµ phª cña ch©u ¸ ®¹t 1,026 triÖu tÊn. Trong ®ã ViÖt Nam t¨ng 7,9%, Indonesia t¨ng 1%,…Theo ­íc tÝnh cña FAO xuÊt khÈu cµ phª ®Õn n¨m 2005 ®¹t 5,7 triÖu tÊn, ch©u Mü La Tinh vµ khu biÓn Caribe lµ khu vùc xuÊt khÈu lín nhÊt n¨m 2005 chiÕm 66%khèi l­îng xuÊt khÈu toµn thÕ giíi. Ch©u phi chiÕm 16%, ch©u ¸ chiÕm 17%tæng khèi l­îng cµ phª xuÊt khÈu. 1.2. Dù b¸o nhu cÇu cµ phª thÕ giíi. Møc tiªu dïng cµ phª trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng, kÓ c¶ n÷ng n­íc cã tËp qu¸n uèng trµ l©u ®êi nh­ NhËt B¶n , Hµn Quèc, Trung Quèc, Anh,… Tuy nhiªn ch©u ¢u vÉn l¸ khu vùc tiªu dïng cµ phª lín nhÊt thÕ giíi , chiÕm 25% møc tiªu thô cµ phª cña thÕ giíi, tiÕp ®Õn lµ b¾c MÜ chiÕm 24% , NhËt B¶n chiÕm 9%, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chiÕm 9% ,… Cho ®Õn n¨m 2001 cÇu ë c¸c n­íc vÉn t¨ng, møc t¨ng hµng n¨m d­íi 2% chËm h¬n møc t¨ng tr­ëng cña s¶n xuÊt, nªn cung thÞ tr­êng cµ phª thÕ giíi vÉn cao h¬n cÇu. Gi¸ cµ phª rÊt khã phôc håi , hoÆc nÕu phôc håi th× còng rÊt chËm. Tõ n¨m 1970 ®Õn nay, nhu cÇu nhËp khÈu cµ phª vµ tæng cÇu cµ phª thÕ giíi t¨ng 1,4%/n¨m. Møc t¨ng h¬i chËm, chñ yÕu lµ do nhÞp ®é ph¸t triÓn d©n sè ë c¸c n­íc tiªu thô chÝnh vÒ cµ phª t¨ng chËm nh­ : Hil¹p, Anh, Bå §µo Nha, §øc, ..MÆt kh¸c cßn do sù co d·n vÒ thu nhËp cña d©n c­ mét sè n­íc l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ nh­ :Brasin, Hµ Lan, Indonªsia,… Mét xu h­íng quan träng trong c¸c n­íc c«ng nghiÖp lµ chuyÓn h­íng thay ®æi vÒ l­îng tiªu dïng cµ phª Robusta gi¶m dÇn sang tiªu thô nhiÒu h¬n lo¹i cµ phª Arabica, møc t¨ng tõ 38% n¨m 1986 lªn 45%n¨m 1988. NhÞp ®é tiªu dïng ë c¸c n­íc trong khèi EU dù kiÕn t¨ng ®Òu ë møc 1,4%/n¨m. Nhu cÇu t¨ng tËp trung ë §øc, Ph¸p, T©y Ban Nha, Anh,Thuþ SÜ… CÇu ë MÜ n¨m 1990 ®Õn nay dao ®éng tõ 1,14 ®Õn 1,15 triÖu tÊn . Dù b¸o xu h­íng tiªu thô ë c¸c n­íc nµy gi¶m 2% n¨m trong c¸c n¨m tíi. ë ViÖt nam ®Õn hÕt n¨m 2005 cã thÓ ®¹t møc b×nh qu©n 3,9%/ n¨m vÒ l­îng nh­ng cã thÓ t¨ng 12,8% vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu nhê ta c¶i thiÖn chÊt l­îng cµ phª, c¬ cÊu xuÊt khÈu cµ phª vµ n©ng cao nghiÖp vô kinh doanh cµ phª xuÊt khÈu. CÇu ë NhËt B¶n cã tèc ®é t¨ng cao nhÊt hiÖn nay 7,7%/n¨m. Nh­ng cÇu sÏ gi¶m 3,4%/n¨m trong vßng 15 n¨m tíi.Tuy nhiªn cã mét yÕu tè kh¸c còng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn cÇu cµ phª ®ã lµ do d©n sè cã xu h­íng gi¶m xuèng trong dù b¸o ë nh÷ng n¨m tíi B¶ng dù b¸o tiªu thô cµ phª thÕ giíi (§¬n vÞ 1000 tÊn) Khu vùc 1993 2000 2005 T¨ng/gi¶m Toµn thÕ giíi 6.047 6.441 6.902 1,1 A.C¸c n­íc c«ng nghiÖp 3.774 3.917 4.112 0,78 Mü 1.102 995 997 -0,01 EU 1.777 1.910 2.046 1,18 T©y ©u kh¸c 332 336 347 0,37 N­íc CN ch©u ¸ 376 474 552 3,28 B. §«ng ¢u 348 408 462 2,39 C. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn 1.925 2.116 2.298 1,49 Brazin 661 651 702 1,3 Nam ¢u 115 120 125 0,7 (Nguån cña FAO ) Nhu cÇu nhËp khÈu cµ phª t¨ng kho¶ng 1,7%/ n¨m giai ®o¹n tõ n¨m 1994-2005 ®¹t 6,902 triÖu tÊn vµo n¨m 2005. C¸c thÞ tr­êng EU, §«ng ©u, T©y ©u, ®Òu t¨ng, chØ riªng thÞ tr­êng Mü cã xu h­íng gi¶m. Nh­ vËy theo b¸o cña FAO, thÞ tr­êng cµ phª cã xu h­íng cung cao h¬n cÇu nªn gi¸ khã cã thÓ t¨ng cao. Tuy nhiªn dù b¸o cña Ng©n hµng thÕ giíi ®Õn n¨m 2005 gi¸ cµ phª chÌ lµ 2.540USD/tÊn cµ phª vèi 1.860USD/ tÊn. Do vËy gi¸ cµ phª thÕ giíi n¨m 2005 cã quan h¬n rÊt nhiÒu. Dù b¸o cung, cÇu cµ phª thÞ tr­êng EU 2.1. Dù b¸o cung cµ phª thÞ tr­êng EU. EU lµ thÞ tr­êng tiªu thô lín trªn thÕ giíi, víi 25 quèc gia kh¸c nhau, d©n sè trªn 455 triÖu ng­êi. Hµng n¨m thÞ tr­êng nµy nhËp khÈu mét khèi l­îng hµng ho¸ lín tõ kh¾p c¸c ch©u lôc. Riªng ®èi víi mÆt hµng cµ phª thÞ tr­êng nµy nhËp khÈu tõ c¸c quèc gia s¶n xuÊt cµ phª lín trªn thÕ giíi nh­: Brasin, Colmbia, Indonesia, ViÖt Nam B¶ng cung cµ phª vµo thÞ tr­êng EU §¬n vÞ:1000 tÊn ThÕ giíi 1993 2000 2005 1.879 2.010 2.104 Brasin 559 611 615 Indnesia 250 267 307 Colombia 340 342 368 ViÖt Nam 286 286 317 (Nguån ban XNK- tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam ) Nh­ vËy Brasin lµ n­íc xuÊt khÈu vµo EU mét l­îng cµ phª kh¸ lín, chiÕm kho¶ng 31- 32 % tr«ng tæng c¸c n­íc xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy. ViÖt Nam lµ n­íc xuÊt khÈu ®øng thø 3 thÕ giíi vµo thÞ tr­êng EU. 2.2. Dù b¸o cÇu thÞ tr­êng EU. ThÞ tr­êng EU lu«n chiÕm tõ 29- 32 % nhu cÇu tiªu thô cµ phª thÕ giíi. §©y lµ thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng cho c¸c n­íc xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr­êng nµy. Nhu cÇu cña EU rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i cµ phª, c¸c lo¹i s¶n phÈm cµ phª. Tuy nhiªn nh­ ta ®· biÕt ®©y lµ thÞ tr­êng rÊt khã tÝnh nªn nÕu v­ît qua ®­îc c¸c rµo c¶n cña thÞ tr­êng nµy th× sÏ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng nµy. B¶ng dù b¸o tiªu thô c¸c s¶n phÈm cµ phª cña EU 1993 2000 2005 Toµn EU 1.777 1.910 2.046 Cµ phª nh©n 720 784 810 Cµ phª hoµ tan 870 876 880 Cµ phª rang 150 200 280 Cµ phª Mix 37 50 76 (Dù b¸o cña ban XNK-Tæng c«ng ty) II. Ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu cµ phª n¨m 2005 cña ViÖt Nam 1. Ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu cµ phª cña n­íc ta. 1.1.§Þnh h­íng vÒ dµi h¹n. S¶n xuÊt cµ phª ph¶i ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu, chñng lo¹i cµ phª xuÊt khÈu, ®é an toµn cña cµ phª xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt cµ phª cã vai trß g× ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n còng nh­ ®èi víi qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. §Þnh h­íng nµy ®· gióp cho ng­êi n«ng d©n cã thªm trÝ thøc kinh nghiÓm trong s¶n xuÊt, n¾m b¾t th«ng tin vÒ gi¸ c¶ thÞ tr­êng mätt c¸ch nhanh chãng. §ång thêi t¹o ra c¸c mèi quan hÖ trong s¶n xuÊt vµ hîp t¸c quèc tÕ, tranh thñ sô­ gióp ®ì cña nhiÒu n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, c¬ së s¶n xuÊt kÜ thuËt dåi dµo, cã kinh nghiÖm trong mua b¸n cµ phª. §Þnh h­íng nµy ®· ph¸t hay tèt tÝnh n¨ng cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, huy ®éng ®­îc vèn vµ lao ®éng, s¶n xuÊt cµ phª n¬i cã nguån lîi lín h¬n nh­ng thiÕu ®Çu t­. §ång thêi kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, lµ h­íng ®i dµi tõ ®ã ®Ó ng­êi d©n yªn t©m h¬n vµo sù ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh doanh. 1.2. §Þnh h­íng vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ kÕt hîp víi b¶o vÖ m«i tr­êng . S¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu ph¶i cã l·i thùc sù. §Þnh h­íng nµy kÕt hîp víi dù to¸n vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ë khu vùc s¶n xuÊt cµ phª ®Ó bè trÝ s¶n xuÊt hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng. §©y lµ mét ®Þnh h­íng ®óng ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh cµ phª xuÊt khÈu. Trong nguy c¬ mÊt c©n b»ng sinh th¸i diÔn ra m¹nh mÏ th× viÖc triÓn khai c¸c tiÒm n¨ng hiÖn cã ®Ó ph¸t triÓn trång cµ phª ph¶i ®¶m b¶o lµm sao võa t¨ng khèi l­îng vµ chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu võa ®¶m b¶o m«i tr­êng sinh th¸i, t¹o ra sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho ngµnh ho¹t ®éng nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung, vÒ gi¸ ph¶i tr¶ cho sù ph¸ huû m«i tr­êng sinh th¸i lµ rÊt ®¾t. 1.3.§Þnh h­íng vÒ hiÖu qu¶ x· héi. C©y cµ phª thÝch hîp víi c¸c vïng ®åi nói h¬n lµ vïng ®ång b»ng. Khi ph¸t triÓn s¶n xuÊt c©y cµ phª sÏ kÐo theo sù xuÊt hiÖn hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh kinh tÕ x· héi. §iÒu ®ã sÏ lµm c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n ë miÒn nói. Cïng víi viÖc thu hót mét ®éi ngò lao ®éng dåi dµo sÏ lµ mét ph­¬ng tiÖn rÊt tèt ®Ó gi¶m bít tû lÖ lao ®éng thÊt nghiÖp ë c¸c vïng nµy. Nh­ vËy hiÖu qu¶ x· héi rÊt lín do viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu lµm thay ®æi bé mÆt ®êi sèng nh©n d©n theo h­íng cã lîi nhÊt. 1.4. §Þnh h­íng kÕt hîp nguån lùc trong n­íc tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµi. CÇn ph¶i x¸c ®Þnh nguån vèn trong n­íc lµ chñ yÕu, nguån vèn n­íc ngoµi lµ quan träng ®Ó ph¸t huy néi lùc, khai th¸c ngo¹i lùc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ môc tiªu ®Ò ra lµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, vay vèn l·i xuÊt thÊp, më réng liªn doanh liªn kÕt. §Ó ®Çu t­ vµo chÕ biÕn n©ng cao chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu, më réng thÞ tr­êng ®Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ diÖn tÝch cµ phª, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu æn ®Þnh th× ngµnh s¶n xuÊt cµ phª cÇn chó ý c¸c ®iÓm c¬ b¶n sau: + Khèi l­îng s¶n phÈm lín, c¬ cÊu xuÊt khÈu c©n ®èi vµ hîp lý. + Tõng b­íc më réng diÖn tÝch cµ phª ®Ó thay ®æi c¬ cÊu mÆt hµng cµ phª. + T¨ng c­êng chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. + TiÕp cËn thÞ tr­êng tiªu thô cµ phª cña c¸c n­íc trªn thÞ tr­êng cµ phª thÕ giíi tËp trung xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng cã nhu cÇu lín vµ tiÕn tíi xuÊt khÈu trùc tiÕp. + Më réng t¨ng c­êng ho¹t ®éng qu¶ng c¸o. 1.5. C¬ chÕ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cµ phª C¬ chÕ nµy ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh, phï hîp víi m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cÇn cã sù ph©n ®Þnh vµ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a chøc n¨ng kinh tÕ vµ chøc n¨ng x· héi cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ gi÷a chøc n¨ng kinh doanh cña doanh nghiÖp víi chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh kinh tÕ cña nhµ n­íc, tr¸nh khuynh h­íng nhµ n­íc can thiÖp qu¸ s©u hoÆc doanh nghiÖp tù ph¸t. 2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cµ phª cña VINACAFE trªn thÞ tr­êng EU VÊn ®Ò cÊp b¸ch ®Æt ra cho Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam lµ hiÖn nay gi¸ cµ phª ®ang xuèng thÊp nhÊt trong vßng t¸m n¨m gÇn ®©y ch­a cã dÊu hiÖu phôc håi kh¶ n¨ng bÞ lç lín nÕu kh«ng cã ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p kÞp thêi. Víi møc gi¸ nh­ hiÖn nay c¸c hé n«ng d©n trång cµ phª cã thÓ hoµ vèn hoÆc cã l·i chót Ýt nh­ng c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cµ phª trong tæng c«ng ty cµ phª ch¾c ch¾n sÏ lç lín do gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®ang ë møc rÊt cao kho¶ng 14-15 triÖu ®ång/ tÊn. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ chi phÝ cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng: ®iÖn, ®­êng, tr­êng, tr¹m… ChiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ( kho¶ng 30%) nªn tæng c«ng ty cã kÕ ho¹ch rµ so¸t l¹i tæng chi phÝ ®· ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng ®Ó tr×nh chÝnh phñ cho phÐp bµn giao cho c¸c ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. Bªn c¹nh ®ã ph¶i triÖt ®Ó thùc hµnh tiÕt kiÖm trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c c«ng tr×nh ®· vµ ®ang ®Çu t­ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh phÊn ®Êu gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ë møc d­íi m­êi triÖu ®ång trªn tÊn cµ phª nh©n vµ n©ng cao chÊt lù¬ng cµ phª xuÊt khÈu. +VÒ gièng: CÇn tuyÓn chän, t¹o nhËp gièng cµ phª nhÊt lµ gièng cµ phª Arabica b»ng c¸c gièng cã n¨ng xuÊt cao, chèng s©u bÖnh tèt nh­: Bourbon, Mundonovo… ë mé sè vïng cã thÓ trång gièng:TN1. TN2, TN3… ®Ó phôc vô cho trång míi 40 000 ha cµ phª chÌ, tõng b­íc thay thÕ c¸c v­ên c©y ®· tho¸i ho¸. Nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ cho c«ng t¸c nghiªn cøu gièng, nhËp gièng míi, cÇn tËp trung ®Çu t­ cho trung t©m ®Çu t­ Ba V× phôc vô cho ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cµ phª chÌ phÝa b¾c. + TiÕp tôc ®Çu t­ th©m canh v­ên c©y hiÖn cã trªn c¬ së ¸p dông kü thuËt, c¬ cÊu ph©n bãn hîp lý, tõng b­íc chuyÓn ®æi gièng, lo¹i cµ phª phï hîp víi sinh th¸i, ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai tõng vïng theo h­íng t¹o sù bÒn v÷ng cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nh÷ng n«ng tr­êng míi h×nh thµnh ph¶i ¸p dông ®óng quy tr×nh quy ph¹m kü thuËt trång míi ngay tõ ®Çu tu©n thñ c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, kiÓm tra, qu¶n lý chÆt chÏ c¸c chi phÝ ®Çu t­. + ChØ ®¹o tèt nh÷ng quy tr×nh quy ph¹m thu h¸i, chÕ biÕn, b¶o qu¶n cµ phª, lùa chän thiÕt bÞ, c«ng nghÖ chÕ biÕn cµ phª tiªn tiÕn, nhÊt lµ c«ng nghÖ chÕ biÕn cµ phª chÌ, g¾n c«ng nghÖ chÕ biÕn víi vÊn ®Ò m«i tr­êng. Chó träng ®Çu t­ n©ng cÊp xÝ nghiÖp, chÕ t¹o thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª thuéc c«ng ty dÞch vô xuÊt nhËp khÈu cµ phª II Nha Trang nh»m cung cÊp thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª cho ngµnh vµ xuÊt khÈu, tõng b­íc h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu thiÕt bÞ mµ trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc. + TËp trung ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cho nh÷ng ®¬n vÞ kinh doanh cã hiÖu qu¶, x©y dùng thªm kho tµng, ph­¬ng tiÖn ®Ó thu mua chÕ biÕn, b¶o qu¶n cµ phª xuÊt khÈu nh­: C«ng ty cµ phª ViÖt §øc, c«ng ty ®Çu t­ xuÊt nhËp khÈu cµ phª T©y Nguyªn… + Tæ chøc kiÖn toµn l¹i hÖ thèng xuÊt nhËp khÈu tõ tæng c«ng ty xuèng c¬ së, nghiªn cøu thÞ tr­êng, gi¸ c¶, phèi hîp chÆt chÏ vµ x©y dùng chiÕn l­îc trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm.Tõng b­íc triÓn khai viÖc b¸n cµ phª theo ph­¬ng thøc ®Êu gi¸ t¹i tæng kho khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh. ChØ ®¹o tèt viÖc phèi hîp tiªu thô s¶n phÈm gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng xuÊt khÈu tõ cµ phª. + Më réng ®a d¹ng h¸o mÆt hµng xuÊt khÈu, n©ng cao tiªu chuÈn cµ phª nh©n xuÊt khÈu phÊn ®Êu ®¹t tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng cµ phª trong khu vùc vµ thÕ giíi. 2. Nh÷ng kÕ ho¹ch cña Tæng c«ng ty. 2.1. Nh÷ng kÕ ho¹ch vµ chiÕn l­îc dµi h¹n. Ngµy nay c¶ thÕ giíi ®ang trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp. Do ®ã ta còng kh«ng thÓ n»m ngoµi vßng xo¸y nµy. Tr­íc nh÷ng ®ßi hái vµ th¸ch thøc míi nh­ vËy Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam còng ®· ®Æt ra cho m×nh nh÷ng ph­¬ng h­íng kÕ ho¹ch ph¸t triªn trong dµi h¹n nh­ sau: - VÒ s¶n xuÊt + Quy ho¹ch ®Êt trång cµ phª mét c¸ch hîp lÝ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch giao ®Êt cho tõng hé n«ng d©n, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tù bá vèn, c«ng søc, ®Çu t­ ®Êt ®ai ®Ó ph¸t triÓn cµ phª. + Thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp: ThuÇn chñng gièng vµ ®ång bé ho¸ ph©n bãn theo kü thuËt ch¨m sãc, chÕ biÕn, th­c hiÖn th©m canh theo chiÒu s©u vµ ngay tõ ®Çu nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cµ phª. X©y dùng thªm c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt kÕt hîp s¶n xuÊt g¾n liÒn víi chÕ biÕn, c¸c hé n«ng d©n cã kü thuËt trång vµ thu h¸i còng nh­ c¸c c«ng t¸c b¶o qu¶n ph¶i ®­îc phæ biÕn. - VÒ xuÊt khÈu + §Èy m¹nh nghiªn cøu thÞ tr­êng khai th¸c cã hiÖu qu¶, kh«i phôc thÞ tr­êng truyÒn thèng vµ më réng tiÕp xóc víi thÞ tr­êng míi nh»m ngµy cµng ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 ®¹t kim ng¹ch 1.4 tØ USD/n¨m. + Thùc hiÖn ®Çu t­ kü thuËt, phæ biÕn kinh nghiÖm s¶n xuÊt, chÕ biÕn, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu cµ phª cã chÊt l­îng cao ®· qua chÕ biÕn. Hoµn thiÖn bé m¸y kinh doanh xuÊt khÈu trong Tæng c«ng ty, s¾p xÕp tæ chøc ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo mét quy tr×nh míi cã hiÖu qu¶ h¬n. - H×nh thøc tæ chøc: Nhanh chãng æn ®Þnh vµ ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qña h×nh thøc Tæng c«ng ty, s¾p xÕp l¹i m« h×nh tæ chøc cho phï hîp víi xu thÕ t×nh h×nh míi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn tÝch luü, c¬ b¶n t¹o m«i trõ¬ng thuËn lîi cho viÖc ®Çu t­ träng ®iÓm vµ t¨ng søc c¹nh tranh trong n­íc. Ngoµi ra Tæng c«ng ty còng biÕt ph¸ huy lîi thÕ vÒmÆt hµng cµ phª ë n­íc ta, nh»m t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. 2.2. Nh÷ng kÕ ho¹ch ng¾n h¹n cña Tæng c«ng ty Trªn c¬ së nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian qua vµ ®ång thêi còng dùa trªn nh÷ng biÕn ®éng, thay ®æi cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi. Trong ph­¬ng h­íng kÕ ho¹ch, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty trong vô 2003-2004 nh×n chung bao gåm c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ v­ît qu¸ vµ kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô xuÊt khÈu t­ng c¶ vÒ sè l­îng vµ kim ng¹ch, n©ng cao chÊt l­îng vµ uy tÝn cña cµ phª cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Cô thÓ nh÷ng ph­¬ng h­íng cña tæng c«ng ty trong n¨m 2004 vµ ®Çu n¨m 2005 nh­ sau: - VÒ s¶n xuÊt: Thùc hiÖn th©m canh cao diÖn tÝch cµ phª hiÖn cã, phßng chèng s©u bÖnh, chuyÓn ®æi gièng cµ phª ë mét sè vïng, ®¶m b¶o t¨ng n¨ng suÊt nh­ : + Ph¸t triÓn diÖn tÝch cµ phª trång míi ë nh÷ng vïng sinh th¸i phï hîp vµ ®iÒu kiÖn thuû lîi ®¶m b¶o, nhÊt lµ cµ phª chÌ ë c¸c tØnh trung du vµ vïng nói phÝa b¾c, ®­a diÖn tÝch cµ phª c¶ n­íc t¨ng tõ 350 000 ha lªn 450 000 ha. Víi ph­¬ng h­íng t¨ng n¨ng suÊt cµ phª tõ 2 tÊn/ha ®Õn 3 tÊn/ha. N¨ng suÊt cµ phª dù kiÕn + §èi víi c¸c tØnh phÝa b¾c th× chØ nh÷ng vïng cã ®é cao trªn 600 m so víi mùc n­íc biÓn míi cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cµ phª chÌ cã chÊt l­îng cao, cßn cµng xuèng thÊp th× chÊt l­îng cµng gi¶m sót . V× vËy trong thêi gian tíi cÇn ­u tiªn tËp trung ®Ó ph¸t triÓn cµ phª chÌ cho nh÷ng vïng cã ®é cao trªn 600 m vµ h¹n chÕ tèi ®a viÖc më réng diÖn tÝch ë c¸c vïng thÊp. ë vïng T©y Nguyªn th× ph¸t triÓn trång c©y cµ phª ë n¬i cã ®é cao trªn 800 m +VÕ c¬ cÊu gièng: §èi víi c¸c n¬i cã ®é cao tõ kho¶ng 800 m trë lªn víi c¸c tØnh phÝa b¾c vµ kho¶ng 1000 m thë lªn ®èi víi tØnh T©y Nguyªn nªn bè trÝ trång gièng nh­ :Bourbon, TH1, Mundonovo, ..§èi víi c¸c vïng cã ®é cao d­íi 800 m ë phÝa b¾c vµ d­íi 1000m ë T©y Nguyªn th× trång gièng TN1, TN2, TN4,… + Sö dông c«ng nghÖ chÕ biÕn ­ít cµ phª- c«ng nghÖ sinh häc ®Ó cho s¶n phÈm xuÊt khÈu chÊt l­îng cao. - VÒ xuÊt khÈu : Ph­¬ng h­íng chung cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu n¨m 2005 lµ: TiÕp tôc ®æi míi vµ hiÖn ®¹i c¬ së chÕ biÕn cµ phª vµ n«ng s¶n, ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ tiªu thô trong n­íc, nghiªn cøu më réng thÞ tr­êng, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, t¨ng c­êng qu¶n lý chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 690 triÖu USD/ n¨m. Nãi chung ph­¬ng h­íng n¨m 2005 vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®i ®«i víi viÖc t¨ng s¶n l­îng, còng nh­ kim ng¹ch xuÊt khÈu, Tæng c«ng ty chó träng h¬n ®Õn ho¹t ®éng chÕ biÕn vµ tæ chøc hiÖu qu¶ h¬n ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng bÕ t¾c, khã kh¨n nh»m ngµy cµng n©ng cao hiÖu qu¶, chÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu vµ uy tÝn cña n­íc ta ngµy cµng t¨ng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. - VÒ x©y dùng c¬ b¶n : X©y dùng c¬ së h¹ tÇng b»ng nguån vèn tÝch luü tõ néi bé ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. H¹n chÕ nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng phôc vô thiÕt yÕu cho s¶n xuÊt, tiÕp tôc ®Çu t­ ®æi míi quy tr×nh c«ng nghÖ, hiÖn ®¹i ho¸ quy tr×nh s¶n xuÊt, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng cµ phª. - VÒ c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc : §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, x©y dùng bæ xung c¸c quy tr×nh kü thuËt vµ tiªu chuÈn chÊt l­îng cho s¶n phÈm, tËp trung x©y dùng trung t©m nghiªn cøu cµphª ë Ba V× ®Ó phôc vô cho viÖc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cµ phª chÌ chÊt l­îng cao ë miÒn b¾c vµ T©y Nguyªn. VÒ ph­¬ng h­íng ®æi míi vµ s¾p xÕp l¹i c¬ cÊu tæ chøc doanh nghiÖp sao cho hiÖu qu¶, chÊt l­îng ngµy cµng cao ®ã lµ : S¾p xÕp cñng cè c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong Tæng c«ng ty, rµ so¸t l¹i ®éi ngò c¸n bé lµnh ®¹o c¬ së ®Ó tõ ®ã lËp kÕ ho¹ch båi d­ìng ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé kÕ cËn . Trªn ®©y lµ nh÷ng ph­¬ng h­íng ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cña Tæng c«ng ty trong n¨m nay vµ n¨m tíi. Víi môc tiªu liªn tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn mäi ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh, v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn mäi ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ cao h¬n vµ hoµn thiÖn h¬n. III. Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª sang thÞ tr­êng EU cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam. Qua thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong Tæng c«ng ty kh«ng chØ mang ý nghÜa ®¬n thuÇn mµ nã lµ mét ho¹t ®éng chÝnh cã vai trß quan träng nhÊt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng chØ chÞu t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan trong n­íc mµ cßn chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ. V× vËy Tæng c«ng ty còng lu«n ph¶i ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu trong tõng thêi kú ®Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt ®­îc vµ kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n tån t¹i lµm sao ®Ó n¨ng cao ®­îc kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty xøng ®¸ng lµ ®¬n vÞ hµng ®Çu trong ngµnh cµ phª cña ViÖt Nam. 1. C¸c quan ®iÓm x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª cã hiÖu qu¶ cña ViÖt Nam. 1.1. Coi träng hµng ®Çu c¸c ®iÒu kiÖn vµ nhu cÇu cô thÓ cña thÞ tr­êng ngoµi n­íc. CÇn nghiªn cøu cung cÇu cµ phª cña thÞ tr­êng ngoµi n­íc c¸c ®Þnh chÕ trong bu«n b¸n quèc tÕ vµ c¸c ®iÒu kiÖn th©m nhËp thÞ tr­êng ®èi víi cµ phª ViÖt nam vµ coi ®©y lµ mét c¨n cø cã tÝnh nguyªn t¾c ®Ó h×nh thµnh c¸c gi¶i ph¸p tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm. 1.2. Vai trß cña ChÝnh phñ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu. Vai trß cña chÝnh phñ thÓ hiÖn th«ng qua ®Þnh h­íng chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t­ cµ phª, ë ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ gièng c©y cµ phª, ë chÝnh s¸ch hç trë ®Çu t­ ®Çu vµo, ®Çu ra… 1.3. Nhµ n­íc t¹o hµnh lang ph¸p lý, th­¬ng nh©n tù chñ tr­íc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ph¸p luËt cña m×nh. Nh÷ng néi dung thuéc vÒ nhµ n­íc bao gåm viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, trong ®ã cã chÝnh s¸ch b¶o hé, x¸c lËp c¬ chÕ ®iÒu hµnh, nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë tÇm vÜ m«, ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, gièng, khoa häc c«ng nghÖ, kÓ c¶ c«ng nghÖ th«ng tin…Trong khi ®ã, nh÷ng ho¹t ®éng t¸c nghiÖp cô thÓ, ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó ®Çu t­ cho s¶n xuÊt, x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch, ph­¬ng ¸n kinh doanh cô thÓ ®Òu ph¶i do tù b¶n th©n doanh nghiÖp tiÕn hµnh. 1.4. §¶m b¶o ®ång thêi tÝnh khoa häc vµ tÝnh thùc tiÔn. Khi x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ cÇn tr¸nh nh÷ng yÕu tè khoa häc mang tÝnh lý luËn thuÇn tuý, mµ ph¶i g¾n víi thùc tiÔn. Bëi v× cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ mÆt khoa häc rÊt tèt, thËm chÝ cã thÓ tuyÖt vêi, nh­ng l¹i kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt nam th× sÏ kh«ng cã gi¸ trÞ sö dông cho viÖt nam. 1.5. Ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ c¸c th­¬ng nh©n Quan ®iÓm nµy thÓ hiÖn sù cÇn thiÕt trong viÖc liªn kÕt, phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh nh»m ban hµnh vµ tiÓn khai c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶.V× vËy, nÕu coi c¸c quan ®iÓm trªn ®©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn th× quan ®iÓm nµy lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c gi¶i ph¸p ®Æt ra. 1.6. KhuyÕn khÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ hîp t¸c trong kinh doanh. Quan ®iÓm nµy ®Æt ra yªu cÇu cho c¸c gi¶i ph¸p lµ ph¶i t¹o ®iÒu nu«i d­ìng vµ khuyÕn khÝch c¹nh tranh, coi träng c¹nh tranh lµ mét ®iÒu kiÖn cña sù ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã ®Ó c¹nh tranh ®­îc cÇn ph¶i hîp t¸c, tËp hîp søc m¹nh. §Ó ph¸t huy ®­îc søc m¹nh cña c¸c th­¬ng nh©n, ®ßi hái ph¶i x©y dùng ®­îc mét hµnh lang ph¸p lý. Trong ®ã ¸c yÕu tè c¹nh tranh sÏ ®­îc nu«i d­ìng vµ thÓ chÕ ho¸ râ rµng c¸c mèi quan hÖ trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh. 1.7. X©y dùng vµ ph¸t triÓn HiÖp héi cµ phª-ca cao ViÖt Nam ngµy cµng lín m¹nh. Trong thêi gian qua, hiÖp héi cµ phª- ca cao ViÖt Nam ®· lµm tèt vai trß tËp hîp héi viªn, n©ng cao søc c¹nh tranh trong xuÊt khÈu.Tuy nhiªn hiÖp héi ch­a tËp trung ®ù¬c søc m¹nh tæng hîp, thËm trÝ cßn t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c héi viªn trong mua b¸n trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ quèc tÕ, g©y thiÖn h¹i chung cho nÒn kinh tÕ. 2. C¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª sang thÞ tr­ßng EU cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam. 2.1. Gi¶i ph¸p vi m« 2.1.1. C¸c gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng. §Ó cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu thµnh c«ng th× tr­íc hÕt ph¶i cã ®­îc thÞ tr­êng æn ®Þnh. §iÒu nµy ®ßi hái Vinacafe ph¶i lu«n cã mét nguån hµng cµ phª cung cÊp ®Çy ®ñ, ®a d¹ng phong phó vÒ chñng lo¹i ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. §ång thêi còng ph¶i cã thÞ tr­êng tiªu thô æn ®Þnh vµ mang l¹i lîi Ých cho Tæng c«ng ty nãi chung vµ cho ViÖt Nam nãi riªng. §Ó cã ®­îc nguån cung cµ phª hîp lý, th× Tæng c«ng ty ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ngay tõ kh©u quy ho¹ch vïng trång cµ phª, kh©u gieo trång, kh©u ch¨m sãc, chÕ biÕn,… 2.1.1.1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn th× ViÖt Nam chñ yÕu chØ trång cµ phª Robusta, cµ phª Arabica rÊt Ýt. Mµ nhu cÇu thÕ giíi l¹i thiªn vÒ cµ phª Arabica, nªn mÆc dï ta trång nhiÒu cµ phª Robusta cho s¶n l­îng cao tuy nhiªn gi¸ th­êng thÊp h¬n gi¸ cµ phª Arabica nªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu kh«ng cao. H¬n n÷a thÞ tr­êng EU ngµy cµng cã xu h­íng tiªu dïng cµ phª Arabica h¬n v× chÊt l­äng lo¹i cµ phª nµy v­ît xa cµ phª Robusta. Muèn th©m nhËp vµo ®­îc thÞ tr­êng nµy th× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ph¶i ®æi míi c¬ cÊu cµ phª phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng nµy. V× thÕ ta cÇn ph¶i thay ®æi c¬ cÊu c©y cµ phª. ChuyÓn dÞch mét bé phËn diÖn tÝch trång cµ phª vèi sang cµ phª chÌ. HiÖn nay c¶ n­íc cã h¬n 500 ngµn ha, chñ yÕu lµ cµ phª vèi ( cµ phª chÌ cã ch­a ®Çy 20 ngµn ha). Chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc ta lµ kh«ng trång míi thªm cµ phª vèi. Rµ so¸t l¹i diÖn tÝch cµ phª hiÖn cã, thanh lÝ kho¶ng 100 ngµn ha cµ phª vèi víi n¨ng xuÊt thÊp, chÊt l­îng kÐm , trång thay thÕ b»ng cµ phª chÌ hoÆc c©y kh¸c nh­ ca cao, b«ng,…TiÕp tôc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 172Q§/TTG ngµy 24 th¸ng 3 n¨m 1997 cña thñ t­íng chÝnh phñ vay vèn AFD trång míi kho¶ng 40 ngµn ha cµ phª chÌ ë vïng MiÒn nói phÝa B¾c, B¾c Trung Bé, nh»m thay ®æi dÇn c¬ cÊu s¶n phÈm cµ phª ViÖt nam. Ngµnh cµ phª ViÖt Nam cÇn cã chñ tr­¬ng ®æi míi ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt cµ phª theo 2 c¸ch : - Gi¶m bít diÖn tÝch cµ phª Robusta. ChuyÓn c¸c diÖn tÝch cµ phª ph¸t triÓn kÐm, kh«ng cã hiÖu qu¶ sang c¸c lo¹i cµ phª tr«ng l©u n¨m kh¸c nh­ cao su, hå tiªu,… - Më réngdiÖn tÝch cµ phª Arabica ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai thËt thÝch hîp. Môc tiªu cña chiÕn l­îc nµy lµ gi÷ cho tæng diÖn tÝch kh«ng ®æi ë møc hiÖn nay, hoÆc gi¶m chót Ýt, n»m trong kho¶ng 450.000 ha ®Õn 500.000 ha . Trong ®ã cµ phª Robusta 350.000 ha- 400.000ha ( gi¶m 100.000- 150.000 ha). Cµ phª Arabica 100.000 ha t¨ng 60.000 ha so víi kÕ ho¹ch cò trång 40.000 ha. 2.1.1.2. Më réng c¸c chñng lo¹i mÆt hµng cµ phª xuÊt khÈu. Më réng chñng lo¹i c¸c mÆt hµng cµ phª kh«ng chØ cã cµ phª nh©n sèng mµ cßn cÇn cã thªm nhiÒu s¶n phÈm kh¸c ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. ViÖt Nam hiÖn cã hai nhµ m¸y s¶n xuÊt cµ phª hoµ tan ®ang ho¹t ®éng, mét lµ nhµ m¸y cµ phª Biªn Hoµ thuéc Vinacafe mét lµ cña Nestle Thai Lan. VÊn ®Ò lµ t×m thÞ tr­êng më réng thÞ tr­êng tiªu thô ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt. VÊn ®Ò cµ phª d¹ng láng, d¹ng ®ãng hép còng cÇn ®­îc xem xÐt. Ngoµi ra ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cµ phª xuÊt khÈu c©n quan t©m nhiÒu ®Õn cµ phª chÕ biÕn. H¹n chÕ xuÊt khÈu cµ phª nh©n v× th­êng ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng cao. HiÖn nay nhu cÇu thÕ giíi nãi chung vµ nhu cÇu thÞ tr­êng EU nãi riªng thÝch tiªu dïng nh÷ng s¶n phÈm cµ phª qua chÕ biÕn cã chÊt l­îng cao, mÉu m· ®a d¹ng, phong phó. H¬n n÷a cµ phª chÕ biÕn khi xuÊt khÈu sÏ ®em l¹i gi¸ trÞ cao h¬n nhiÒu so víi lo¹i cµ phª th«. Nh­ vËy t¨ng chñng lo¹i cµ phª xuÊt khÈu sÏ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ta gi÷ ®­îc thÞ tr­êng cho s¶n phÈm cµ phª. 2.1.1.3. Më réng thÞ tr­êng cho cµ phª ViÖt Nam ë thÞ tr­êng EU ®ång thêi xóc tiÕn viÖc tiªu thô cµ phª ë thÞ tr­êng néi ®Þa. HiÖn nay cµ phª cña Vinacafe míi chØ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU cò cßn mét thÞ tr­êng réng lín gåm 10 thµnh viªn míi ch­a th©m nhËp s©u. Do ®ã trong vßng mÊy n¨m tíi cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó th©m nhËp s©u h¬n vµo tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña EU. V× thÕ Vinacafe cÇn ph¶i ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc tiÕp thÞ. HiÖn nay cµ phª n­íc ta xuÊt khÈu sang gÇn 60 quèc gia, vïng l·nh thæ, tuy nhiªn cßn thiÕu thÞ tr­êng truyÒn thèng. §Æc biÖt víi thÞ tr­êng EU th× cµ phª míi chØ biÕt ®Õn ë c¸c n­íc nh­: §øc, Anh, Ph¸p, Ha Lan, cßn c¸c n­íc cßn l¹i th× xuÊt khÈu rÊt Ýt. Ngoµi ra ngµnh cµ phª ViÖt Nam cßn ch­a tham gia vµo thÞ tr­êng kú h¹n, ®ã lµ mÆt cßn yÕu cña ngµnh cµ phª ViÖt Nam. Mét vÊn ®Ò quan träng lµ tiÒm n¨ng thÞ tr­êng trong n­íc ch­a ®­îc khai th¸c. ViÖt Nam víi h¬n 80 triÖu d©n, ®©y lµ thi tr­êng kh¸ lín, tuy nhiªn c¶ n­íc míi chØ tiªu dïng 5- 10 % l­äng cµ phª s¶n xuÊt ra. V× thÕ Tæng c«ng ty còng cÇn nghiªn cøu kü thÞ tr­êng trong n­íc. Cho dï ViÖt Nam cã tËp qu¸n uèng trµ tõ l©u ®êi, song líp trÎ hiÖn nay cã xu h­íng tiªu dïng cµ phª kh¸ lín. 2.1.1.4. Tæ chøc tèt c«ng t¸c th«ng tin, dù b¸o thÞ tr­êng vµ th«ng tin th­¬ng m¹i. Ngµy nay th«ng tin trë lªn hÕt søc quan träng, ®Æc biÖt trong viÖc xuÊt nhËp khÈu. Th«ng tin nhanh chãng, cËp nhËt sÏ lµ c¬ héi tèt cho c¸c doanh nghiÖp n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu vµ cã ®èi s¸ch kÞp thêi. Víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª th× th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, gi¸ c¶, th«ng tin s¶n xuÊt ,…trë nªn hÕt søc cÊp b¸ch. Khi xuÊt khÈu sang EU, ®©y lµ mét thÞ tr­êng hÕt søc khã tÝnh: cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng nghiªm ngÆt, l¹i ®Æt ra hµng lo¹t c¸c hµng rµo kÜ thuËt, tuy nhiªn l¹i lµ thÞ tr­êng réng, ®a d¹ng, cã møc thu nhËp cao, æn ®Þnh…Do tæng c«ng ty lu«n lu«n n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng nµy ®ång thêi ph¶i dù b¸o tèt th«ng tin th­¬ng m¹i lµm sao ®Ó hµng ho¸ cña ta khi xuÊt sang EU ®ù¬c thÞ tr­êng nµy chÊp nhËn vµ ®¸nh gi¸ cao. 2.1.1.5. §Çu t­ x©y dùng hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng phuc vô cho ngµnh cµ phª. Tæng c«ng ty cÇn ph¶i x©y dông c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng nh­ : X©y dùng c¸c trung t©m chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu cã chÊt l­îng cao, ®Çu t­ m¸y mãc trang thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc chÕ biÕn, thu ho¹ch, ngoµi ra cßn x©y dùng kho bÕn b·i ®Ó phôc vô cho viÖc thu mua, b¶o qu¶n , dù tr÷… Bªn c¹nh ®ã x©y dùng c¸c kÕt cÊu nh­: trung t©m th­¬ng m¹i, siªu thÞ, chî, sµn giao dÞch cµ phª ,…HiÖn nay ta míi chØ cã sµn giao dÞch cµ phª ë T©y Nguyªn.V× thÕ trong vßng mÊy n¨m tíi cÇn ph¶i x©y dùng thªm nhiÒu sµn giao dÞch h¬n vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. 2.1.1.6 Båi d­ìng c¸c bé trong ngµnh cµ phª . Bªn c¹nh yÕu tè vÒ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, m¸y mãc, yÕu tè con ng­êi cã vai trß quan träng trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cµ phª xuÊt khÈu. §Æc ®iÓm cña ngµnh cµ phª cÇn kh¸ nhiÒu lao ®éng, mçi c«ng ®o¹n l¹i cÇn ®éi ngò lao ®éng víi tr×nh ®é kh¸c nhau. Do ®ã víi ®éi ngò lao ®éng phæ th«ng th× cÇn ph¶i cã ®éi ngò lao ®éng h¨ng say nhiÖt t×nh, n¾m b¾t ®­îc chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. Víi ®éi ngò c¸n bé th­¬ng nh©n tr­íc hÕt lµ ng­êi giái chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷, lu«n cËp nhËt th«ng tin, nghiªn cøu ph©n tÝch c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo viÖc xuÊt khÈu nh­ ph©n tÝch gi¸ c¶, cung cÇu…®ång thêi sö dông thµnh th¹o mét sè ph­¬ng thøc th«ng tin vµ truyÒn th«ng hiÖn ®¹i nh­ : m¸y tÝnh , internet,… 2.1.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao søc c¹nh tranh cho mÆt hµng cµ phª. 2.1.2.1. N©ng cao søc c¹nh tranh cña mÆt hµng ViÖt Nam b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l­îng h¹ gi¸ thµnh. - N©ng cao chÊt l­îng b»ng c¸ch ®Çu t­ gièng, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ biÕn tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i ®Ó c¶i t¹o gièng h¹n chÕ tæn thÊt sau thu ho¹ch, n©ng cao n¨ng lùc vµ tr×nh ®é chÕ biÕn, n©ng cao chÊt l­îng cµ phª phï hîp víi nhu cÇu ngµy cµng khã tÝnh cña EU. QuyÕt ®Þnh vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®iÒu hµnh liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh cña cµ phª xuÊt khÈu, nhÊt lµ c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi chi phÝ ®Çu vµo, bao gåm kÕt cÊu h¹ tÇng, c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ, cung cÊp dÞch vô,…. øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ tæ chøc s¶n xuÊt theo qui m« c«ng nghiÖp, c¸c trang tr¹i, n«ng tr­êng cµ phª ph¶i s¶n xuÊt theo quy m« lín vµ ngay tai c¸c khu s¶n xuÊt ®ã ph¶i cã d©y chuyÒn s¶n xuÊt, chÕ biÕn c«ng nghiÖp. §Ó tho¶ m·n kÞp thêi c¸c yªu cÇu cao vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ t¹o ®­îc uy tÝn v÷ng ch¾c, c¸c th­¬ng nh©n s¶n xuÊt chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu cÇn quan t©m ®Õn: + §Çu t­, ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®ång bé, ®óng h­íng, cã träng ®iÓm, tæ chøc thu mua, b¶o qu¶n, chÕ biÕn tèt nh»m t¹o nªn sù thay ®æi c¬ b¶n trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh cho cµ phª ViÖt Nam. + H¹ch to¸n gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c, nghiªm tóc, ®Ó b¸o c¸o, ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch thÝch hîp. + Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ vµ kiÓm tra chÊt l­îng cµ phª ViÖt Nam nh­ tiªu chuÈn 4193, thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ nh­: Vinacontrol, CFcontrol, SGS, FCC,… + Nghiªn cøu ph¸t triÓn ®a d¹ng chñng lo¹i, chÕ phÈm, t¹o søc c¹nh tranh m¹nh mÏ cho cµ phª ViÖt Nam. + Thùc hiÖn liªn kÕt gi÷a c¸c th­¬ng nh©n s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu ®Ó tËp trung vµ tÝch tô vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cµ phª. 2.1.2.2. Quan t©m x©y dùng th­¬ng hiÖu cµ phª vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm. Mét chiÕn l­îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu cã thÓ lµm cho th­ong nh©n cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ®­îc víi c¸c ®èi thñ tèt h¬n. Th­¬ng hiÖu kh«ng ph¶i lµ mét ho¹t ®éng mµ quèc hay doanh nghiÖp cã thÓ dÔ ®µng cã ®­îc trong mét sím hay mét chiÒu mµ ®ßi hái ph¶i cã thêi gian vµ sù ®Çu t­ vÒ vèn, trÝ tuÖ mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Th­¬ng hiÖu thµnh c«ng khi cïng víi thêi gian nã chuyÓn thµnh lîi nhuËn do ng­êi tiªu dïng trung thµnh víi th­¬ng hiÖu ®ã vµ hµo høng mua c¸c s¶n phÈm cña th­¬ng nh©n. Tæng c«ng ty ph¶i n©ng cao h¬n n÷a nhËn thøc vÒ th­¬ng hiÖu. §ång thêi trong t×nh h×nh hiÖn nay sù hç trî cña Tæng c«ng ty vÒ vèn, c«ng nghÖ, c¸n bé lµ rÊt quan träng. ViÖt Nam hiÖn t¹i míi chØ cã Ýt th­¬ng hiÖu næi tiÕng nh­ : cµ phª trung Nguyªn, Vinacafe, Nam Nguyªn, Thu Hµ, Thiªn H­¬ng,… VÊn ®Ò qu¶ng c¸o ngµy cµng trë thµnh bøc thiÕt trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Kinh nghiÖm vµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn qu¶ng c¸o cã hiÖu qu¶ ë ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ. Qu¶ng c¸o võa lµ mét khoa häc võa lµ mét nghÖ thuËt. V× vËy ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª th× ph¶i ®Çu t­ nhiÒu cho qu¶ng c¸o. Cã nh­ vËy th× kh¸ch hµng míi biÕt ®Õn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn qu¶ng c¸o lµm sao cã hiÖu qu¶, th× Tæng c«ng ty ph¶i biÕt khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng mÆt tèt cña cµ phª ViÖt Nam nh­ h­¬ng vÞ, gi¸ thµnh,… 2.1.2.3. ¸p dông c«ng nghÖ sau thu ho¹ch tiªn tiÕn, ®æi míi thiÕt bÞ m¸y mãc cho ngµnh cµ phª. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng nghiÖp s¬ chÕ cµ phª ViÖt Nam ®· cã nhiÒu tiÕn bé. Ng­êi ta ®· trang bÞ thªm nhiÒu thiÕt bÞ míi chÊt l­îng tèt trong chÕ biÕn. Tuy nhiªn víi cµ phª Arabica th× chÕ biÕn vÉn lµ mét viÖc lµm cã nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ ë kh©u ®Çu tiªn lét vá qu¶, lµm s¹ch nhít. Tuy nhiªn hiÖn nay c«ng nghÖ cña ta vÉn ch­a nhiÒu vµ phæ biÕn. N­íc ta chñ yÕu lµ trång theo hé gia ®×nh nªn viÖc ¸p dông m¸y mãc hÕt søc khã kh¨n. Ngay c¶ viÖc b¶o qu¶n sau thu ho¹ch ch­a ®­îc ng­êi d©n quan t©m. Do ®ã viÖc n©ng cao chÊt l­îng sau thu ho¹ch lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Tæng c«ng ty ph¶i x©y dùng hÖ thèng kho tµng ®Ó thu ho¹ch tËp trung, ®Ó gi¶m tØ lÖ cµ phª bÞ nÊm mèc. X©y dùng hÖ thèng s©n ph¬i cã chÊt l­îng cao,… 2.2. Mét sè kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc. 2.2.1. CÇn t¹o lËp m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam tõng b­íc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng EU. Rµ so¸t l¹i hÖ thèng luËt ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh kh«ng cßn phï h¬p hoÆc ch­a râ rµng, tr­íchÕt lµ LuËt Th­¬ng m¹i, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam vµ luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc. VÒ luËt th­¬ng m¹i cÇn më réng ph¹m vi ®iÒu chØnh cho phï h¬p víi quy ®Þnh cña WTO, quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n vÒ mäi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cho phï hîp víi xu thÕ më cöa thÞ tr­êng vµ xu h­íng héi nhËp ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª. TiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i theo h­íng xo¸ bá c¸c thñ tôc phiÒn hµ vµ phÊn ®Êu æn ®Þnh m«i tr­êng ph¸p lý ®Ó t¹o t©m lý tin t­ëng cho c¸c doanh nghiÖp, khuyÕn khÝch hä ®Ó hä chÊp nhËn bá vèn ®Çu t­ ®Ó trång cµ phª, ®Çu t­ ®Ó mua m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu, ngoµi ra cßn gióp hä khi mµ gi¸ c¶ trªn thÕ giíi gi¶m qu¸ thÊp ®Ó hä bï ®¾p ®­îc chi phÝ… 2.2.2. X©y dùng chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc Cµ phª sang thÞ tr­êng EU. Th«ng qua sù hç trî vÒ vèn, ­u ®·i vÒ thuÕ vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh cµ phª ViÖt nam cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa ®ång thêi n©ng cao ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng cµ phª trªn thÞ tr­êng EU. TiÕp tôc ®Çu t­ vèn vµ ®æi míi c«ng nghÖ tr«ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn cµ phª ®Ó lµm s¶n phÈm cµ phª phï hîp ®­îc víi thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng Ch©u ©u. Ngoµi ra nhµ n­íc cÇn x©y dùng quy ho¹ch, chän lùa vµ cã chÝnh s¸ch cô thÓ khuyÕn khÝch ®Çu t­ vèn, t¹o ra c¸c vïng s¶n xuÊt chuyªn canh, øng dông c¸c kü thuËt tiªn tiÕn, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó ®¶m b¶o s¶n phÈm cµ phª cã chÊt l­îng tèt ®ång ®Òu, gi¸ h¹ vµ cã khèi l­îng lín. ViÖc t¹o ra vïng chuyªn canh cho xuÊt khÈu sÏ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lÝ chÊt l­îng ®­îc thùc hiÖn tèt tõ kh©u gièng, kü thuËt th©m canh, ch¨m sãc ®Õn chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu. 2.1.3. G¾n nhËp khÈu c«ng nghÖ thiÕt bÞ m¸y mãc chÊt l­îng cao víi xuÊt khÈu cµ phª . N­íc ta lµ n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu, c«ng nghÖ cßn thÊp kÐm, hÇu hÕt lµ nhËp tõ n­íc ngoµi. Mµ mét trong nh÷ng nguån vèn ®Ó nhËp khÈu lµ tõ xuÊt khÈu do ®ã cÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó t¨ng vèn cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. §Ó xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ th× s¶n phÈm cña ta ph¶i cã chÊt l­îng cao, mÉu m· ®Ñp…®¸p øng thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng. H¬n n÷a thÞ tr­êng EU lµ mét thÞ tr­êng rÊt khã tÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i chó ý ®Õn c«ng nghÖ. NhËp khÈu c«ng nghÖ nguån tõ EU cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 biÖn ph¸p lµ ®Çu t­ tõ chÝnh phñ, hoÆc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ EU tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cµ phª ë ViÖt Nam. C«ng nghÖ cña EU rÊt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, chÊt l­îng cao, song gi¸ thµnh qu¸ cao so víi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña n­íc ta. Nh­ vËy thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ EU tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam lµ biÖn ph¸p tèi ­u ®Ó ViÖt nam nhËp khÈu ®­îc c«ng nghÖ nguån tõ EU vµ sö c«ng nghÖ nµy cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh chóng ta thiÕu vèn vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ. Cßn ®Çu t­ chÝnh phñ lµ biÖn ph¸p ­u viÖt ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i mét c¸ch nhanh chãng. Nh­ng do n­íc ta cßn qu¸ nghÌo nªn kinh phÝ dµnh cho ®Çu t­ cña chÝnh phñ cßn rÊt h¹n hÑp vµ chØ ­u tiªn cho ngµnh träng ®iÓm cña ®Êt n­íc. 2.2.4. Hç trî tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª sang thÞ tr­êng EU. §¹i bé phËn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU ®Òu cã quy m« võa vµ nhá, nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ khÈu kh«ng cao. V× thÕ ®Èy m¹nh më réng quy m« vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU, nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî cho c¸c doanh nghiÖp vÒ vèn th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc. KÕt luËn Ngµnh cµ phª ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m kh¸ lín vµ cã thÓ dù ®o¸n trong 5- 10 n¨m tíi cµ phª vÉn lµ mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu hµng ®Çu cña n­íc ta. ChÝnh v× vËy nhµ n­íc ®· ®­a mÆt hµng n¶ytë thµnh mÆt hµng mòi nhän trong chiÕn l­îc mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña n­íc ta.Tuy nhiªn ®Ó ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cao mang l¹i nguån ngo¹i tÖ lín cho ®Êt n­íc th× buéc c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam ph¶i tËp trung nghiªn cøu t×m c¸ch gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c c¶n trë ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ t×m ra c¸c biÖn ph¸p c¨n b¶n ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam vµ qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc tÕ t×nh h×nh xuÊt khÈu cµ phª cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua vµo thÞ tr­êng EU. T«i xin ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr­êng EU cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam. Tuy nhiªn do giíi h¹n cña ®Ò tµi. T«i chØ tËp trung vµo 2 biÖn ph¸p chÝnh thóc ®Èy xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr­êng EU ®ã chÝnh lµ: gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng , gi¶i ph¸p n©ng cao søc c¹nh tranh cho mÆt hµng cµ phª. §Ó hoµn thµnh tèt luËn v¨n tèt nghiÖp, T«i ®· ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy Ng« Xu©n B×nh, ban kinh doanh tæng hîp Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Do thêi gian, kiÕn thøc cã h¹n, luËn v¨n cßn cã nhiÒu thiÕu xãt, h¹n chÕ. T«i mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña ThÇy c«, b¹n bÌ, ®Ó luËn v¨n ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng – Tr­êng §¹i häc ngo¹i th­¬ng 2. Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ - PGS, TS Kim V¨n ChÝnh 3. Kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU – Tr­êng §H Kinh tÕ quèc d©n 4. Kinh tÕ th­¬ng m¹i – Tr­êng §H th­¬ng m¹i 5. Vicofa.com.vn 6. Vinacafe.com.vn 7. ICO.org 8. Agroviet.org 9. Europe.int Môc lôc Lêi nãi ®Çu KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o