Luận văn Một số giải pháp góp phần hoàn thiện các hình thức trả lương tại Công ty gạch ốp lát Hà Nội

o tõng vÞ trÝ c«ng t¸c, yªu cÇu cña tõng c«ng viÖc mµ sÏ cã nh÷ng yªu cÇu ®Ò ra vµ tiªu chuÈn riªng. Cô thÓ: - Ban gi¸m ®èc : Gi¸m ®èc vµ Phã gi¸m ®èc C«ng ty ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc vÒ nghiÖp vô mµ m×nh phô tr¸ch, ngoµi ra ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ hiÓu biÐt vÒ luËt ph¸p . - Phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt: Tr­ëng phßng ph¶i cã tr×nh ®é ®¹i häc, cã hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt, cã tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch, hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ sö dông thµnh th¹o m¸y vi tÝnh. - Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n: Tr­ëng phßng (KÕ to¸n truëng) ph¶i lµ ng­êi tèt nghiÖp §¹i häc khèi kinh tÕ chuyªn ngµnh Tµi chÝnh KÕ to¸n. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc, ®· qua c¸c líp huÊn luyÖn c¸n bé qu¶n lý, cã tr×nh ®é ph¸p chÕ. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i cã nghiÖp vô hµnh chÝnh, hiÓu biÕt vÒ c¸ch tÝnh l­¬ng vµ hÖ thèng tiÒn l­¬ng cña Nhµ n­íc . §èi víi khèi kinh doanh, Phßng kinh doanh lµ phßng cã sè l­îng c¸n bé kinh doanh ®«ng nhÊt trong toµn C«ng ty vµ còng lµ phßng cã sù thay ®æi nhiÒu nhÊt vÒ nh©n sù. Tr­ëng Phßng kinh doanh ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc khèi kinh tÕ, hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng. C¸c nh©n viªn trong phßng ph¶i ®¹t tiªu chuÈn cã tr×nh ®é tõ Trung cÊp trë lªn, cã nghiÖp vô kinh doanh, am hiÓu thÞ tr­êng vËt liÖu x©y dùng. §èi víi khèi s¶n xuÊt, c¸n bé c«ng nh©n ph¶i cã tr×nh ®é tõ Trung cÊp trë lªn, am hiÓu vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Tuú tõng vÞ trÝ c«ng viÖc kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng tiªu chuÈn riªng. Cô thÓ: - Phßng kü thuËt, kiÓm tra s¶n phÈm: Tr­ëng phßng vµ c¸c nh©n viªn ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc nghµnh X©y dùng hoÆc Silic¸t. - C¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt I, II: Qu¶n ®èc vµ Phã gi¸m ®èc ph©n x­ëng ph¶i lµ ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc chuyªn nghµnh kü thuËt hoÆc x©y dùng. Nh©n viªn thèng kª ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc, am hiÓu c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ cã hiÓu biÕt vÒ kinh tÕ. C«ng nh©n ph¶i ®­îc ®µo t¹o vÒ vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. - C¸c ph©n x­ëng c¬ ®iÖn vµ chÕ t¹o: Qu¶n ®èc vµ Phã gi¸m ®èc ph¶i cã tr×nh ®é §¹i häc nghµnh c¬ ®iÖn chÕ t¹o. C«ng nh©n ph¶i cã tr×nh ®é tõ trung cÊp nghµnh c¬ ®iÖn hoÆc chÕ t¹o trë lªn, hiÓu biÕt vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Ngoµi c¸c yªu cÇu vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n, c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty ph¶i cã søc khoÎ, cã lßng nhiÖt t×nh vµ cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc. Ph©n bæ lao ®éng ë C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ qua biÓu d­íi ®©y: BiÓu 2: Ph©n bæ lao ®éng theo nghiÖp vô chuyªn m«n n¨m 2000 C¸c ®¬n vÞ Sæ lao ®éng §¹i häc Trung cÊp Ban Gi¸m ®èc 4 4 0 Phßng KÕ ho¹ch s¶n xuÊt 12 6 06 Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n 8 8 0 Phßng Hµnh chÝnh nh©n sù 3 3 0 Phßng Kinh doanh 30 20 10 Phßng KT-KCS 18 12 6 Ph©n x­ëng 1 170 30 140 Ph©n x­ëng 2 170 28 142 Ph©n x­ëng c¬ ®IÖn 18 12 6 Ph©n x­ëng chÕ t¹o 13 8 5 Tæng 446 131 315 Tr×nh ®é lao ®éng cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu d­íi ®©y: BiÓu 3: Lao ®éng cña C«ng ty ph©n theo tr×nh ®é ®µo t¹o: ChØ tiªu 1998 1999 2000 99/98 2000/99 SL TT SL TT SL TT SL TT SL TT Tæng lao ®éng 328 100 386 100 446 100 58 - 60 - §¹i häc 70 21,3 95 24,6 131 29,3 25 3,3 36 4,7 Trung cÊp 258 78,7 291 75,4 315 70,7 33 -3,3 24 -4,7 Tõ biÓu 2 vµ biÓu 3 ta thÊy r»ng lao ®éng ë C«ng ty cã tr×nh ®é t­¬ng ®èi cao, 100% cã tr×nh ®é tõ Trung cÊp trë lªn, sè lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc chiÕm tû träng kh«ng nhá vµ cã xu h­íng gia t¨ng theo c¸c n¨m, cô thÓ: N¨m 1999 so víi 1998 lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc t¨ng 25 ng­êi tû träng t¨ng 3,3%. So s¸nh n¨m 2000 víi n¨m 1999 lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc t¨ng 36 ng­êi, tû träng t¨ng 4,7%. N¨m 2000 tû träng lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc chiÕm 29,3% tæng lao ®éng cña C«ng ty. Qua c«ng t¸c ph©n c«ng lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n ta thÊy r»ng C«ng ty ®· c¨n cø vµo môc tiªu, nhiÖm vô cña tõng bé phËn mµ bè trÝ lao ®éng, x¾p xÕp c¸n bé cã tr×nh ®é §¹i häc tËp trung vµo c¸c bé phËn cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. III. T×nh h×nh tr¶ l­¬ng ë c«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ néi. C¸c c¨n cø vÒ viÖc tr¶ l­¬ng ë C«ng ty. - C¨n cø vµo nghÞ ®Þnh 28 /CP ngµy 28/3/1997 cña chÝnh phñ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. - C¨n cø vµo th«ng t­ sè13/L§ TBXH vÒ ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng. - C¨n cø vµo chØ thÞ cña Bé tr­ëng Bé X©y dùng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng, thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp cña ngµnh X©y dùng. Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chuyªn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, cô thÓ lµ g¹ch èp t­êng vµ g¹ch l¸t nÒn, phôc vô cho thÞ tr­êng x©y dùng.HiÖn nay, c«ng ty sö dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm dùa trªn ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm. 2. Qui chÕ tr¶ l­¬ng cña C«ng ty 2.1 C¸ch tr¶ l­¬ng: 2.1.1. §èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: §èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ trùc tiÕp theo s¶n phÈm vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt = S¶n l­îng x §¬n gi¸. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n s¶n xuÊt ra lµm c¬ së ®Ó tr¶ l­¬ng cho «ng nh©n s¶n xuÊt. 2.1.2. §èi víi c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n phôc vô cña C«ng ty: * §èi víi c¸n bé qu¶n lý: - C¬ së ®Ó tÝnh l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý: Hµng th¸ng lÊy l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt nh©n ba (3) b»ng l­¬ng cña Gi¸m ®èc. L­¬ng Gi¸m ®èc = (L­¬ng b×nh qu©n 1 c«ng nh©n s¶n xuÊt x 3) - Ph­¬ng thøc ph©n phèi tiÒn l­¬ng: + TiÒn l­¬ng cña Gi¸m ®èc x©y dùng hÖ sè = 1. + HÖ sè tiÒn l­¬ng cña c¸n bé qu¶n lý ®­îc x©y dùng nh­ sau: TiÒn l­¬ng cña Phã Gi¸m ®èc hÖ sè = 0,8 TiÒn l­¬ng cña KÕ to¸n tr­ëng hÖ sè = 0,8 TiÒn l­¬ng cña Chñ tÞch C«ng ®oµn hÖ sè = 0,8 TiÒn l­¬ng cña Tr­ëng phßng, qu¶n ®èc hÖ sè = 0,7 TiÒn l­¬ng cña Phã phßng, Phã qu¶n ®èc hÖ sè = 0,6 TiÒn l­¬ng cña ®èc c«ng hÖ sè = 0,5 TiÒn l­¬ng cña c¸n bé ë c¸c bé phËn ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao ®Ó tinh hÖ sè l­¬ng tõ 0,22 ®Õn 0,5. * §èi víi c«ng nh©n phôc vô, phô trî: Tr¶ l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc vµ hÖ sè hoµn thµnh quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. 2.2 X¸c ®Þnh râ vµ sö dông quü l­¬ng: Hµng th¸ng C«ng ty tÝnh l­¬ng vµ x¸c ®Þnh quü l­¬ng cho c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, khèi c¸n bé qu¶n lý vµ nh©n viªn phôc vô phô trî. ViÖc chia l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ m×nh do c¸c qu¶n ®èc phô tr¸ch vµ Gi¸m ®èc C«ng ty quyÕt ®Þnh. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt ¸p dông thèng nhÊt mét ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng vµ tr¶ l­¬ng trùc tiÕp theo s¶n phÈm. Sau khi chia l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ phÇn cßn l¹i do chªnh lÖch gi÷a ®¬n gi¸ ph©n x­ëng vµ ®¬n gi¸ c«ng nh©n. C¸c ®¬n vÞ ®­îc quyÒn sö dông vµo c¸c môc ®Ých sau: Bï ®¾p (phô cÊp) cho nh÷ng thî ®Æc biÖt giái. Chi cho c¸c phong trµo v¨n nghÖ, thÓ dôc thÓ thao, tham quan du lÞch. Chi cho vÖ sinh c«ng nghiÖp vµ c¸c giê v¾ng mÆt nh­: giê phô n÷ nghØ cho con bó (phô nø cã con < = 1 tuæi), giê héi häp. Chi cho c¸c ho¹t ®éng hiÕu hû nh­ng ph¶i thËt sù tiÕt kiÖm ®óng víi néi dung quy chÕ ®· ban hµnh. Quü tiÒn l­¬ng cña ph©n x­ëng lµ c«ng søc ®ãng gãp cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ph©n x­ëng, do ®ã khi chia l­¬ng vµ sö dông quü tiÒn l­¬ng cßn l¹i ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, c«ng b»ng tr¸nh ®Ó x¶y ra th¾c m¾c trong néi bé ph©n x­ëng. 3. C¸c chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm: §èi t­îng ®­îc ¸p dông ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cña C«ng ty. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi c«ng nh©n gi¸n tiÕp bæ trî. ý nghÜa cña chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm: Nh»m ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n gi÷a lao ®éng bá ra víi tiÒn l­¬ng cña C«ng ty tr¶ cho lao ®éng ®ã, ®ång thêi khuyÕn khÝch c«ng nh©n thùc hiÖn lµm l­¬ng s¶n phÈm, lu«n chñ ®éng s¸ng t¹o phÊn ®Êu cã n¨ng suÊt cao, thu nhËp cao, ®êi sèng lu«n ®­îc c¶i thiÖn. Nguyªn t¾c: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, g¾n tiÒn l­¬ng víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ kÕt qu¶ lao ®éng cô thÓ cña ng­êi lao ®éng, ai lµm nhiÒu, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt ®­îc h­ëng nhiÒu l­¬ng, ai lµm Ýt, chÊt l­îng s¶n phÈm xÊu th× h­ëng Ýt l­¬ng. Nh÷ng ng­êi lµm viÖc nh­ nhau th× ph¶i ®­îc h­ëng l­¬ng b»ng nhau. MÆt kh¸c chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cßn ph¶i c¨n cø vµo sè l­îng lao ®éng, chÊt l­îng lao ®éng kÕt tinh trong tõng s¶n phÈm cña mçi c«ng nh©n lµm ra ®Ó tr¶ l­¬ng cho hä, lµm cho quan hÖ gi÷a tiÒn l­¬ng vµ n¨ng suÊt lao ®éng, gi÷a lao ®éng vµ h­ëng thô cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Cã nh­ vËy míi khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n, cã n¨ng suÊt, cã kü thuËt, lµm viÖc cã ®Þnh møc, cã ch­¬ng tr×nh cô thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Dùa vµo nguyªn t¾c trªn, C«ng ty ®· x©y dùng nh÷ng qui ®Þnh cô thÓ vÒ ph©n phèi tiÒn l­¬ng hµng th¸ng cho c¸c ®èi t­îng. - §Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c¸c ph©n x­ëng ph¶i b¸m s¸t môc tiªu ®Ó thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp vµ sù chØ ®¹o chung cña C«ng ty. - Hµng th¸ng, ng­êi phô tr¸ch ph©n x­ëng ph¶i bè trÝ ®ñ viÖc lµm cho c«ng nh©n, kh«ng ®Ó c«ng nh©n ngåi ch¬i chê viÖc. - C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµm viÖc ®­îc h­ëng l­¬ng theo ®Þnh møc. n Tæng sè tiÒn thùc lÜnh theo s¶n phÈm cña mét c«ng nh©n = å Gi x Qi i=1 Trong ®ã: Gi lµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mét m2 s¶n phÈm s¶n xuÊt ra Qi lµ sè l­îng s¶n phÈm do c«ng nh©n s¶n xuÊt ra C¨n cø vµo c«ng v¨n sè 212/TCT-TCL§ ngµy 01/02/2000 cña Tæng C«ng ty Thuû Tinh vµ Gèm x©y dùng vÒ viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m 2000. C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ Néi x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mét m2 s¶n phÈm nh­ sau: - L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc - C¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo: Phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp ca 3, phô cÊp tr¸ch nhiÖm. - Hao phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra mét m2 s¶n phÈm. §¬n gi¸ s¶n phÈm: V®g = Vh x Tsp Vh = Lmin x åHSè åHsè = Hcb + H®h + Hc3 + Htn Trong ®ã: Hcb : HÖ sè l­¬ng cÊp bËc H®h : HÖ sè phô cÊp ®éc h¹i Hc3 : HÖ sè phô cÊp ca 3 Htn : Phô cÊp tr¸ch nhiÖm Lmin : Møc l­¬ng tèi thiÓu C«ng ty ¸p dông Tsp : Hao phÝ lao ®éng s¶n xuÊt ra 1m2 s¶n phÈm Vh : L­¬ng mét giê s¶n xuÊt ra 1m2 s¶n phÈm V®g : §¬n gi¸ 1m2 s¶n phÈm L­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt: Lcnsx = Qtt x V®g Qtt : S¶n l­îng thùc tÕ mµ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra 3.1. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n: Lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng chÝnh ®ang ®­îc ¸p dông cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cña C«ng ty. Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong viÖc tr¶ l­¬ng nµy lµ ph¶i c¨n cø vµo ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm. Theo yªu cÇu cña c«ng viÖc c«ng ty ®· s¾p xÕp, biªn chÕ sè lao ®éng cho tõng c«ng ®o¹n. C¨n cø vµo sè lao ®éng cÇn thiÕt vµ n¨ng suÊt thùc hiÖn tÝnh sè giê lao ®éng cho 1m2 s¶n phÈm. C«ng ty ®· x©y dùng b¶ng hao phÝ lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra 1m2 s¶n phÈm lµ 0,41h/ m2 s¶n phÈm. C«ng ty lÊy møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 210.000(®ång)/th¸ng. §¬n gi¸ s¶n phÈm cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt, C«ng ty lÊy hÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n lµ 6 ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. HÖ sè l­¬ng cña bËc 6 lµ 3,23 L­¬ng 1h ®­îc tÝnh nh­ sau: Hcb = 3,23 H®h = 0,3 Hc3 = 3,23 x 0,4 x 0,33 = 0,4264 Htn = 0,01 åHsè = 3,23 + 0,3 + 0,4264 + 0,01 = 3,9664 3,9664 x 210.000 Vtl = = 4004,54 (®ång)/ giê 26 x 8 Trong thùc tÕ C«ng ty tÝnh: + HÖ sè kh«ng æn ®Þnh trong s¶n xuÊt: k1 = 1,15k + HÖ sè kh«ng æn ®Þnh cña ca m¸y : k2 = 1,1k Trong ®ã k lµ hÖ sè 1 V× vËy: L­¬ng 1h ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ: Vh = (k1 x k2)x Vtl = 1,15 x 1,1 x 4004,54 = 5065,74(®ång)/giê V®g = Vh x Tsp = 5065,74 x 0,41 = 2076,9(®ång)/ m2 s¶n phÈm Nh­ vËy: §¬n gi¸ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ 2076,9(®ång)/ m2 s¶n phÈm. VÝ dô: Sè s¶n phÈm hîp c¸ch mµ mét c«ng nh©n s¶n xuÊt trong mét th¸ng lµ 420 m2 g¹ch. L­¬ng th¸ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc tr¶ theo s¶n phÈm lµ: Lsp = 420 x 2076,9 = 872.298 (®ång) 3.2. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho tËp thÓ: L­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ®­îc ¸p dông tr¶ cho c¸c c«ng nh©n lµm trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt. ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy trªn c¬ së ®Æc ®iÓm tæ s¶n xuÊt ®Òu lµm mét c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm c«ng viÖc gièng nhau nh­ng khã ®Þnh møc cho tõng c¸ nh©n. VÝ dô: C¸ch tÝnh l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ trªn mét c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Ta lÊy vÝ dô cho c«ng ®o¹n sÊy phun t¹o bét: L­¬ng s¶n phÈm cña c¶ tæ = S¶n phÈm nhËp trong th¸ng x §¬n gi¸ S¶n phÈm nhËp trong th¸ng cña tæ lµ 4500m2 å tiÒn l­¬ng = 4500 x 2076,9 = 9.346.050 (®ång) Tæ cã 12 (ng­êi) lµm ®ñ 26 ngµy c«ng, møc l­¬ng ®­îc h­ëng trong mét th¸ng cña mét c«ng nh©n lµ: 9.346.050 = 778.837,5(®ång) 12 T­¬ng tù ta còng tÝnh ®­îc cho c«ng nh©n thùc hiÖn c¸c c«ng ®o¹n kh¸c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 3.3. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho c«ng nh©n bæ trî: H×nh thøc nµy ¸p dông cho c«ng nh©n bæ trî lµm t¹i c«ng ty. C«ng nh©n söa ch÷a m¸y, c«ng nh©n ®iÖn, h¬i n­íc... tøc lµ c«ng nh©n kh«ng trùc tiÕp lµm ra s¶n phÈm. C«ng thøc tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n bæ trî nh­ sau: §¬n gi¸ TL cña CNBT cho m2 s¶n phÈm = §Þnh møc thêi gian CNBT tÝnh cho 1m2 SP x §¬n gi¸ ®Çy ®ñ giê cña CNBT x S¶n l­îng thùc hiÖn x KTLCNSX Trong ®ã: KTLCNSX: HÖ sè hoµn thµnh quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. §Þnh møc thêi gian cña CNBT tÝnh cho 1m2 SP = S¶n l­îng cña CNBT theo ®Þnh biªn x Thêi gian chÕ ®é n¨m (th¸ng) C«ng suÊt kÕ ho¹ch giao hµng n¨m VÝ dô: Tæ c¬ khÝ söa ch÷a gåm 5 ng­êi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt víi c«ng suÊt lµ 2.500.000m2 s¶n phÈm /n¨m víi ®¬n gi¸ ®Çy ®ñ cña CNBT tÝnh 1900 (®ång)/ §VT. 5 x 308 x 8 §Þnh møc thêi gian tÝnh cho 1m2 sp = = 0,0049 (h/1m2 sp) 2.500.000 Trong th¸ng s¶n l­îng thùc hiÖn ®­îc lµ 240.000m2 s¶n phÈm (vÝ dô th¸ng 9/2000); K = 1,5 Theo c«ng thøc ta cã: Tæng tiÒn l­¬ng cña tæ= 0,0049x240.000x1900x1,5=3.351.600(®ång) N¨m c«ng nh©n lµm viÖc trong 26 ngµy, l­¬ng cña mét CNBT th¸ng 9/2000 lµ: 3.351.600 = 670.920 (®ång) 5 NÕu nh­ cã mét c«ng nh©n lµm 24 ngµy c«ng th× l­¬ng thùc lÜnh cña c«ng nh©n ®ã lµ: 670.920 x 24 = 618.757 (®ång) 26 T­¬ng tù tÝnh cho CNBT toµn C«ng ty. Tãm l¹i: Qua 3 h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trªn t«i thÊy C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cho c«ng nh©n lµ rÊt hîp lý, nã phï hîp víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt. C«ng nh©n lµm ®­îc nhiÒu s¶n phÈm th× ®­îc h­ëng l­¬ng nhiÒu, ng­îc l¹i lµm ®­îc Ýt s¶n phÈm th× ®­îc h­ëng l­¬ng Ýt. C¸ch tr¶ l­¬ng nµy rÊt c«ng b»ng vµ ®­îc toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty ñng hé vµ thùc hiÖn. KÕt qu¶ hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng nh©n phô thuéc chÝnh vµo tay nghÒ vµ n¨ng lùc cña hä. Do ®ã, toµn thÓ c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ra søc phÊn ®Êu thi ®ua trong s¶n xuÊt. C«ng ty còng th­êng xuyªn båi d­ìng vµ ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n, khen th­ëng kÞp thêi nh÷ng c«ng nh©n viªn lµm t¨ng ca, lµm thªm giê, lµm v­ît møc kÕ ho¹ch... nh»m khuyÕn khÝch ®éng viªn tinh thÇn vµ vËt chÊt cho c«ng nh©n viªn ®Ó tõ ®ã hä n©ng cao tr¸ch nhiÖm, thÊy r»ng lîi Ých cña C«ng ty còng chÝnh lµ lîi Ých cña hä, khiÕn hä h¨ng say lao ®éng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm víi n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cao h¬n, gãp phÇn lµm t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn. Tuy nhiªn trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo tËp thÓ cßn cã mét sè nh­îc ®iÓm sau: NÕu nh­ ë h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n lµ ai lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, ai lµm Ýt h­ëng Ýt. Cßn ë h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ, møc ®¬n gi¸ chung cho c¶ c«ng ®o¹n lÊy hÖ sè cÊp bËc b×nh qu©n lµ 6 ( HSC = 3,23 ) ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ chung lµ ch­a thùc sù c«ng b»ng. Bëi lÏ trong c¶ tæ cã ng­êi tay nghÒ chØ ë bËc 3, 4, 5 còng ®­îc h­ëng l­¬ng nh­ nh÷ng ng­êi bËc 6,7 v× tiÒn l­¬ng ®­îc chia ngang nhau. ChÝnh v× vËy mµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ mµ C«ng ty ®ang ¸p dông ®· cã mét sè c«ng nh©n kh«ng ®ång t×nh v× tr¶ l­¬ng cho hä kh«ng ®óng víi tay nghÒ cña hä. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy, t«i xin nªu mét sè ý kiÕn cña m×nh ®Ó hoµn thiÖn h¬n h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy t¹i C«ng ty ë ch­¬ng III cña luËn v¨n nµy. 3.4. Tr¶ l­¬ng g¾n tr¸ch nhiÖm cho bé phËn qu¶n lý: Nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn 2, tiÒn l­¬ng cña bé m¸y qu¶n lý, l·nh ®¹o C«ng ty ®­îc tr¶ dùa trªn l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. LÊy vÝ dô tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ 900.000/th¸ng. Nh­ vËy, tiÒn l­¬ng cña bé m¸y qu¶n lý l·nh ®¹o C«ng ty ®­îc tÝnh nh­ sau: L­¬ng Gi¸m ®èc = L­¬ng BQCN x 3 = 900.000 x 3 = 2.700.000(®ång) L­¬ng Gi¸m ®èc tÝnh hÖ sè 1 L­¬ng PG§, kÕ to¸n tr­ëng, chñ tÞch c«ng ®oµn tÝnh hÖ sè 0,8: 2.700.000 x 0,8 = 2.160.000 (®ång) L­¬ng cña tr­ëng phßng, qu¶n ®èc ph©n x­ëng hÖ sè 0,7: 2.700.000 x 0,7 = 1.890.000 (®ång) L­¬ng cña phã phßng, phã qu¶n ®èc ph©n x­ëng hÖ sè 0,6: 2.700.000 x 0,6 = 1.620.000 (®ång) L­¬ng cña ®èc c«ng hÖ sè 0,5: 2.700.000 x 0,5 = 1.350.000 (®ång) T­¬ng tù ta còng tÝnh ®­îc l­¬ng cña c¸n bé vµ nh©n viªn phôc vô ë c¸c bé phËn kh¸c, x¸c ®Þnh trªn c¬ së hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao ®Ó tÝnh hÖ sè l­¬ng tõ 0,22 ®Õn 0,5. NhËn xÐt: Qua h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý, l·nh ®¹o C«ng ty ta thÊy r»ng viÖc tr¶ l­¬ng cña C«ng ty ®· g¾n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi l·nh ®¹o ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt. Ng­êi l·nh ®¹o muèn ®­îc h­ëng l­¬ng cao th× ph¶i qu¶n lý tèt lao ®éng cña m×nh. Hay cô thÓ h¬n lµ khuyÕn khÝch ®­îc c«ng nh©n s¶n xuÊt ngµy cµng s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm. Bëi v× møc t¨ng tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt tØ lÖ thuËn víi møc t¨ng tiÒn l­¬ng cña bé phËn qu¶n lý l·nh ®¹o. Tuy nhiªn nÕu ¸p dông ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng nh­ vËy sÏ rÊt dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ng­êi qu¶n lý v× lîi Ých riªng cña b¶n th©n m×nh (muèn cã l­¬ng cao) mµ ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc qu¸ søc, hay ®Þnh møc qu¸ cao v­ît qu¸ søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n. ChÝnh v× vËy mµ theo t«i cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng cho c¸n bé, qu¶n lý cña C«ng ty. §Ó lµm sao võa ®¶m b¶o ®­îc møc thu nhËp cña ng­êi c«ng nh©n, võa ®¶m b¶o møc c«ng b»ng vµ an toµn trong lao ®éng. * Ta cã b¶ng minh ho¹ t×nh h×nh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ bé phËn gi¸n tiÕp hç trî cña C«ng ty qua hai n¨m 1999-2000 ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng: BiÓu 4: T×nh h×nh tr¶ l­¬ng cña C«ng ty 2 n¨m 1999 - 2000 §¬n vÞ: 1.000® Quý 1999 2000 So s¸nh 2000/1999 LCNSX LGTBT LCNSX LGTBT LCNSX % LGTBT % I 847.800 477.200 1.204.500 730.500 356.700 + 42 253.300 53 II 876.060 558.940 1.259.250 765.750 383.190 +43 206.810 37 III 819.540 405.460 1.314.000 821.000 494.460 +60 415.540 102,4 IV 1.036.200 678.800 1.204.500 800.500 168.300 +16,2 121.700 17,6 Tæng 3.579.600 2.120.400 4.982.250 3.117.750 1.414.650 +39,4 997.350 47 Qua biÓu 4 ta thÊy t×nh h×nh tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ bé phËn gi¸n tiÕp bæ trî t¹i C«ng ty qua hai n¨m nh­ sau: L­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt n¨m 1999 C«ng ty tr¶ lµ: 3.579.600 (ngh×n ®ång), n¨m 2000 tr¶ lµ: 4.982.250 (ngh×n ®ång). Nh­ vËy n¨m 2000 tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt t¹i C«ng ty t¨ng h¬n so víi n¨m 1999 lµ: 1.411.650 (ngh×n ®ång) t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 39,4%. L­¬ng cña gi¸n tiÕp bæ trî n¨m 1999 C«ng ty tr¶ lµ: 2.120.400 (ngh×n ®ång). N¨m 2000 tr¶ lµ: 3.117.750 (ngh×n ®ång). Nh­ vËy n¨m 2000 tiÒn l­¬ng tr¶ cho gi¸n tiÕp bæ trî t¹i C«ng ty t¨ng h¬n so víi n¨m 1999 lµ: 997.350 (ngh×n ®ång) t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 47%. Qua ®ã ®Ó thÊy tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty ®Òu ®­îc t¨ng lªn qua c¸c n¨m. §iÒu ®ã chøng tá r»ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng gia t¨ng lµm cho doanh thu t¨ng, lîi nhuËn t¨ng, l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng cao gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng vµ C«ng ty còng kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng. * Ta cã b¶ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng, vµ sö dông lao ®éng. BiÕu 5: C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng vµ sö dông lao ®éng C«ng ty 3 n¨m 1998-1999-2000 C¸c chØ tiªu Ký hiÖu §¬n vÞ Thùc hiÖn So s¸nh 1998 1999 2000 1999/1998 2000/1999 + - % + - % 1. Doanh thu thuÇn (DTT) M Tû ®ång 95,5 140 200,5 44,5 146,6 60,5 143,2 2. Lîi nhuËn P Tû ®ång 2,5 3,1 4,2 0,6 124 1,1 135,5 3. Tæng sè lao ®éng X Ng­êi 328 386 446 58 117,7 60 115,5 4. Chi phÝ tiÒn l­¬ng V Tû 3,55 5,7 8,1 2,15 160,6 2,4 142,1 5. N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n M/X Tû/ng­êi 0,29 0,36 0,45 0,07 124,1 0,09 125 6. HÖ sè sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng M/V Tû/ng­êi 26,9 24,6 24,8 -2,3 91,5 0,6 102,4 7. Kh¶ n¨ng sinh lîi cña 1 nh©n viªn P/X TriÖu/ng 7,6 8,0 9,4 0,4 105,3 1,4 117,5 8. Doanh lîi chi phÝ tiÒn l­¬ng P/V Tû/tû 0,7 0,5 0,52 -0,2 71,5 0,02 104 9. L­¬ng b×nh qu©n 1 nh©n viªn/th¸ng Tr/ng/th¸ng 0,9 1,23 1,51 0,33 136,7 0,28 122,8 Tõ biÓu 5 ph©n tÝch chóng ta thÊy r»ng doanh sè hµng n¨m t¨ng kh¸ cao, trong khi ®ã sè lao ®éng còng t¨ng nh­ng t¨ng chËm h¬n tèc ®é t¨ng cña doanh thu thuÇn. §iÒu nµy chøng tá n¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n qua c¸c n¨m ®Òu t¨ng. Cô thÓ: So s¸nh n¨m 1999 víi n¨m 1998 ta thÊy r»ng n¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng 0,07 tû ®ång/ng­êi, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 24,1%. So s¸nh n¨m 1999/1998 ta thÊy r»ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng 0,07 tû ®ång/ng­êi, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 24,1%. So s¸nh 2000/1999 n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n t¨ng 0,09 tû ®ång/ng­êi, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 25%. Së dÜ cã sù t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®ã lµ v× C«ng ty ®· më réng quy m« s¶n xuÊt, s¾p xÕp hîp lý lùc l­îng lao ®éng, ch¨m lo c¶i thiÖn ®IÒu kiÖn sèng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng nªn khiÕn ng­êi lao ®éng tÝch cùc c«ng t¸c hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc ®­îc giao. VÒ hiÖu suÊt sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng: So s¸nh n¨m 1999/1998 ta thÊy r»ng cø mét ®¬n vÞ tiÒn bá ra chi phÝ tiÒn l­¬ng th× doanh sè b¸n ra gi¶m 2,3 tû ®¬n vÞ tiÒn hay gi¶m 8,5%. Nh­ vËy ®Ó thÊy r»ng hiÖu suÊt sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng lµ ch­a hiÖu qu¶ vµ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p kh¾c phôc. So s¸nh n¨m 2000/1999 th× thÊy r»ng hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng ®· ®­îc kh¾c phôc, cø mét ®¬n vÞ tiÒn bá ra chi phÝ tiÒn l­¬ng th× doanh sè b¸n ra t¨ng 0.6 tû ®¬n vÞ tiÒn t­¬ng øng t¨ng 2,4%. Nh­ vËy hiÖu suÊt sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng cña n¨m 2000 ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n n¨m 1999. VÒ kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét nh©n viªn qua 3 n¨m ®Òu t¨ng. So s¸nh n¨m 1999/1998 kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét nh©n viªn t¨ng 0,4 triÖu ®ång hay t¨ng 5,3%. So s¸nh n¨m 2000/1999 kh¶ n¨ng sinh lîi mét nh©n viªn t¨ng 1,4 triÖu ®ång hay t¨ng 17,5%. Nh­ vËy kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét nh©n viªn n¨m 2000 cao h¬n n¨m 1999 ®iÒu ®ã ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt. VÒ doanh lîi chi phÝ tiÒn l­¬ng ta thÊy r»ng, n¨m 1998 cø mét ®¬n vÞ tiÒn chi phÝ tiÒn l­¬ng bá ra th× t¹o ra 0,7 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn, n¨m 1999 lµ 0,5 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn. Nh­ vËy, so s¸nh n¨m 1999/1998 ta thÊy r»ng do hÖ sè sö dông chi phÝ tiÒn l­¬ng kh«ng hiÖu qu¶ nªn cø mét ®¬n vÞ chi phÝ tiÒn l­¬ng ®· lµm gi¶m 0,2 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn hay gi¶m 28,5%. N¨m 2000 cø mét ®¬n vÞ chi phÝ tiÒn l­¬ng th× thu 0,52 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn, so s¸nh n¨m 2000/1999 th× cø mét ®¬n vÞ chi phÝ tiÒn l­¬ng ®· lµm t¨ng 0,02 ®¬n vÞ tiÒn lîi nhuËn hay t¨ng 4%. Tõ c¸c chØ tiªu trªn cho ta thÊy r»ng hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng ë C«ng ty qua 3 n¨m 1998, 1999, 2000 ®Òu rÊt tèt. Doanh sè t¨ng, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng còng t¨ng qua c¸c n¨m, ®¶m b¶o ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt lµ møc tiÒn l­¬ng t¨ng kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn møc t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. §iÒu ®ã chøng tá ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty kh«ng ngõng lín m¹nh, chÊt l­îng sö dông lao ®éng ngµy cµng cã hiÖu qu¶. 4. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cña C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ néi: 4.1 C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng: C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng, cã ®Þnh møc lao ®éng th× míi cã c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, lµ c¬ së ®Ó thanh to¸n tr¶ l­¬ng hµng th¸ng cho c«ng nh©n ®­îc c«ng b»ng, chÝnh x¸c. Còng tõ ®Þnh møc lao ®éng mµ x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ ®Þnh møc tæng hîp chÕ t¹o ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, x¸c ®Þnh quü tiÒn l­¬ng tæng hîp cña C«ng ty trong n¨m kÕ ho¹ch. §Þnh møc lao ®éng lµ c¬ së ®Ó tÝnh to¸n vµ c©n ®èi c¸c yÕu tè s¶n phÈm tõ ®ã dù kiÕn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c, x©y dùng vµ thùc hiÖn tèt ®Þnh møc lao ®éng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó C«ng ty tiÕn hµnh c¶i tiÕn tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng, lµm tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n kinh tÕ, lµm cho C«ng ty lu«n tù chñ vÒ tµi chÝnh trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tæ chøc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng nh»m ®¶m b¶o c¸c môc tiªu sau: - VÒ kinh tÕ: Trong lao ®éng s¶n xuÊt, n¨ng suÊt lao ®éng kú nµy cao h¬n kú tr­íc dÉn ®Õn tiÕt kiÖm lao ®éng sèng vµ lao ®éng qu¸ khø, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - VÒ t©m sinh lý: Nã lµm cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong mét tr¹ng th¸i t©m lý tho¶i m¸i, vui vÎ, ®¶m b¶o tinh thÇn h¨ng say tù gi¸c phÊn ®Êu v­ît ®Þnh møc, b¶o vÖ søc kháe cã ®iÒu kiÖn ®Ó t¸i xuÊt søc lao ®éng. - VÒ mÆt x· héi: Tæ chøc ®Þnh møc lao ®éng sÏ t¹o ra mét h×nh thøc lao ®éng míi, khuyÕn khÝch vµ hÊp dÉn ng­êi lao ®éng h¨ng say s¶n xuÊt, lu«n nghiªn cøu ph¸t huy s¸ng kiÕn, ¸p dông nh÷ng s¸ng kiÕn c¶i tiÕn gãp phÇn t¨ng s¶n phÈm cho x· héi. C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm trong viÖc x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng. B­íc 1: Thu thËp tµi liÖu. B­íc 2: Tæ chøc th¶o luËn ®Ó ®­a ra ®Þnh møc lao ®éng phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt. C¸c thµnh viªn tham gia vµo viÖc th¶o luËn, quy ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng gåm: C¸c qu¶n ®èc ph©n x­ëng. C¸n bé kü thuËt c«ng nghÖ. C¸n bé ®Þnh møc. §¹i diÖn cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt thùc hiÖn møc. C¸c thµnh viªn c¨n cø vµo tµi liÖu thu thËp ®­îc vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt thùc tÕ cña c¸c s¶n phÈm ®Ó ®­a ra mét ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng. Tõ ®ã lËp ra ®Þnh møc s¶n l­îng ë tõng b­íc c«ng viÖc cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó giao cho c«ng nh©n thùc hiÖn. 4.2 C«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc: 4.2.1 VÒ trang bÞ n¬i lµm viÖc: - C¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc trang bÞ phï hîp víi nhiÖm vô vµ yªu cÇu cña s¶n xuÊt. - C¸c thiÕt bÞ phô trî thÝch hîp víi nhiÖm vô vµ yªu cÇu khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm ë chÆng gia c«ng. - C«ng nh©n ®­îc ph¸t bé quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng khi ®i lµm, nh­ng ë c¸c ph©n x­ëng ch­a cã phßng thay quÇn ¸o, c«ng nh©n cßn ®øng ë khu vùc s¶n xuÊt ®Ó thay quÇn ¸o, ®iÒu nµy lµm mÊt thÈm mü, t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n. 4.2.2 Bè trÝ n¬i lµm viÖc: T¹i n¬i lµm viÖc C«ng ty ®· bè trÝ ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc æn ®Þnh, thuËn tiÖn, t¹o cho c«ng nh©n cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt, sö dông tèi ®a c«ng xuÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ. Trong ®ã c¸c trang thiÕt bÞ nh­ m¸y mãc, c¸c ph­¬ng tiÖn lµm viÖc, gi¸ ®Ó b¸n thµnh phÈm ®­îc bè trÝ mét c¸ch hîp lý theo tÇm víi cña c«ng nh©n vµ rÊt thuËn lîi, c«ng nh©n kh«ng cã nh÷ng thao t¸c thõa. 4.2.3 Tæ chøc n¬i phôc vô n¬i lµm viÖc: - Phôc vô chuyªn m«n: + Tæ tr­ëng chuÈn bÞ ®ñ c«ng viÖc vµ ph©n c«ng cô thÓ cho tõng tæ viªn, h­íng dÉn vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ph­¬ng ph¸p gia c«ng. + Tæ tr­ëng kÞp thêi n¾m b¾t nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh cña tæ ®Ó ph¶n ¸nh ph©n x­ëng gi¶i quyÕt, ®¸p øng cho c«ng nh©n lµm viÖc liªn tôc kh«ng bÞ ngõng viÖc. - Phôc vô tæ chøc hµnh chÝnh: + N¬i lµm viÖc ®­îc quÐt dän s¹ch sÏ, ®¶m b¶o yªu cÇu vÖ sinh tèt. + Trang bÞ hÖ thèng chiÕu s¸ng hoµn thiÖn, ngoµi ¸nh s¸ng tù nhiªn do thiÕt kÕ tho¸ng m¸t cßn l¾p mét hÖ thèng ®Ìn ®¶m b¶o ¸nh s¸ng khi cã sù thay ®æi do thêi tiÕt. - HÖ thèng qu¹t th«ng giã, qu¹t m¸y ®¶m b¶o nhiÖt ®é thÝch hîp cho mïa hÌ xong vÒ mïa ®«ng ch­a cã gi¶i ph¸p phï hîp ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n. 4.3 C«ng t¸c ghi chÐp sè liÖu ban ®Çu vµ nghiÖm thu s¶n phÈm cña c«ng nh©n: NghiÖm thu vµ ghi chÐp chÝnh x¸c kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c. C«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm vµ ghi chÐp sè liÖu ban ®Çu thuéc vÒ tæ tr­ëng s¶n xuÊt, bé phËn kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. Tæ tr­ëng s¶n xuÊt cã tr¸ch nhiÖm thèng kª t×nh h×nh s¶n xuÊt c¸c c«ng nh©n trong tæ hµng ngµy trong th¸ng. IV. §¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹i C«ng ty: Qua kh¶o s¸t t×nh h×nh tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ néi, t«i cã mét vµi nhËn xÐt nh­ sau: VÒ nh÷ng ­u ®iÓm ®· ®¹t ®­îc: - §øng tr­íc sù ®æi míi cña ®Êt n­íc, lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. C«ng ty ®· th­êng xuyªn coi träng ®Õn c«ng t¸c c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt, g¾n s¶n xuÊt víi tiªu thô kinh doanh cã l·i. T¹o nguån tiÒn l­¬ng ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lu«n æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. - Trong tæ chøc s¶n xuÊt ®· ¸p dông chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm. §©y lµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng kÝch thÝch ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, lµm cho ng­êi lao ®éng biÕt quyÒn lîi vµ nhiÖm vô cña m×nh nªn h¨ng h¸i s¶n xuÊt, ®em l¹i hiÖu qu¶ toµn diÖn vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Gióp ng­êi lao ®éng ph¸t huy ®­îc 3 lîi Ých: Lîi Ých cña ng­êi lao ®éng, lîi Ých tËp thÓ vµ lîi Ých x· héi tiÕn tíi thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ®Þnh møc kü thuËt lao ®éng lµm c¬ së cho c«ng t¸c tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm, ®· thùc sù g¾n tiÒn l­¬ng víi hao phÝ cña ng­êi lao ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. Nh÷ng mÆt tån t¹i: C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng ch­a ®­îc chó träng, chËm ®æi míi c¶i tiÕn ®Ó phï hîp víi tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, cã nh÷ng ®Þnh møc cßn mang nÆng tÝnh ¸p ®Æt thiÕu thùc tÕ. - C«ng t¸c ph¸t triÓn kü thuËt vµ c«ng nghÖ cßn nhiÒu bÞ ®éng, lóng tóng tr­íc yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - C«ng t¸c tiÕt kiÖm ch­a thùc sù ®i vµo nhËn thøc s©u s¾c vµ trë thµnh hµnh ®éng cô thÓ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong ®Çu t­ ph¸t triÓn ch­a tÝnh hÕt vµ s¸t thùc nhøng yªu cÇu nªn cßn ®Ó l·ng phÝ, viÖc gi¸m s¸t s¶n xuÊt cßn thiÕu chñ ®éng. Nguyªn nh©n cña nh÷ng ­u ®iÓm vµ tån t¹i: - ¦u ®iÓm: Cã sù l·nh ®¹o cña §¶ng bé, toµn C«ng ty quyÕt t©m thùc hiÖn. Hµng n¨m C«ng ty tæ chøc §¹i héi c«ng nh©n viªn chøc toµn C«ng ty ®Ó d©n chñ th¶o luËn ®i ®Õn thèng nhÊt. Kh«ng chØ ë nh÷ng qui ®Þnh ®¬n thuÇn mµ trë thµnh qui chÕ ®Ó thùc hiÖn. Ng­êi lao ®éng ®· nhËn thøc ®Çy ®ñ ý nghÜa cña viÖc thùc hiÖn tr¶ l­¬ng s¶n phÈm võa lµ tr¸ch nhiÖm võa lµ quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng, viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm t¹o ra sù c«ng b»ng trong lao ®éng, thùc hiÖn lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu kh«ng h¹n chÕ n¨ng lùc vµ s¸ng t¹o cña mäi ng­êi. - Tån t¹i: NhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng trong c¸n bé cßn h¹n chÕ. Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, sù hiÓu biÕt vÒ x· héi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ch­a ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. §Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng, khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng cña ng­êi lao ®éng. Theo t«i C«ng ty nªn thùc hiÖn tÝch cùc h¬n n÷a c¸c biÖn ph¸p, mµ t«i sÏ tr×nh bµy ë Ch­¬ng III trong luËn v¨n nµy. Ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ néi I./ Hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Hoµn thiÖn viÖc bè trÝ vµ sö dông lao ®éng. Do kh«ng x¸c ®Þnh râ bËc thî cña tõng c«ng nh©n vµ kh«ng x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc, cho nªn viÖc bè trÝ lao ®éng ch­a ®­îc chÝnh x¸c. ViÖc bè trÝ lao ®éng ë nh÷ng c«ng viÖc cã møc ®é phøc t¹p kh¸c nhau lµ do chñ quan cña c¸n bé kü thuËt. VD: T¹i d©y chuyÒn s¶n xuÊt g¹ch èp l¸t nh÷ng c«ng ®o¹n sau ®­îc c¸n bé ph©n c«ng bè trÝ c«ng nh©n lµnh nghÒ: c«ng ®o¹n Ðp tr¸ng men, c«ng ®o¹n nung, c«ng ®o¹n ph©n lo¹i s¶n phÈm. Cßn nh÷ng c«ng nh©n míi vµo lµm viÖc th× ®­îc bè trÝ ë c¸c c«ng ®o¹n nh­: c«ng ®o¹n xóc lËt chuÈn bÞ nguyªn liÖu, c«ng ®o¹n gia c«ng phèi liÖu x­¬ng, c«ng ®o¹n nghiÒn men, vËn chuyÓn men, nh÷ng c«ng viÖc nµy kh¸ nÆng nhäc so víi c¸c c«ng viÖc kh¸c vµ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc ®iÒu kiÖn lao ®éng. Víi viÖc bè trÝ vµ sö dông lao ®éng nh­ vËy th× viÖc tÝnh to¸n chi tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng lµ kh«ng thÓ chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng ®­îc. Do vËy ®Ó sö dông ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån nh©n lùc ph¶i bè trÝ vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hîp lý, x¸c ®Þnh râ bËc thî cña tõng c«ng nh©n vµ møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc ®Ó ph©n c«ng ®óng ng­êi ®óng viÖc lµm c¬ së cho viÖc tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §Þnh møc lao ®éng gi÷ mét vÞ trÝ quan träng, nã kh«ng chØ lµ c¬ së cña tæ chøc lao ®éng khoa häc mµ nã cßn lµ c¬ së ®Ó tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c, thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. HiÖn nay C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ néi x©y dùng ®Þnh møc ch­a kÕt hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t vµ bÊm giê thêi gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm vµ chôp ¶nh ngµy lµm viÖc. V× thÕ møc s¶n l­îng chØ dùa vµo bÊm giê lµ ch­a chÝnh x¸c. Nh­ vËy ®Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña C«ng ty, t«i xin ®­a ra mét sè ý kiÕn sau: - X©y dùng ®Þnh møc ph¶i kÕt hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p trªn ®Ó x©y dùng møc tiªu chuÈn mét c¸ch chÝnh x¸c. - Trong qu¸ tr×nh bÊm giê, ng­êi c¸n bé ®Þnh møc cã thÓ x¸c ®Þnh thêi gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm, ph¸t hiÖn ®­îc c¸c nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh møc do c«ng nh©n s¶n xuÊt cã nh÷ng thao t¸c, ®éng t¸c ch­a hîp lý do viÖc tæ chøc, phôc vô n¬i lµm viÖc ch­a tèt. §ång còng t×m ra ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn ®Ó phæ biÕn réng r·i trong c«ng nh©n. - Chôp ¶nh thêi gian ngµy lµm viÖc gióp c¸n bé ®Þnh møc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lµm viÖc trong ngµy cña c«ng nh©n, ph¸t hiÖn ra c¸c lo¹i thêi gian l·ng phÝ, t×m ra c¸c nguyªn nh©n vµ ®Ò ra biÖn ph¸p lo¹i trõ ®Ó tÝnh ®­îc c¸c lo¹i thêi gian t¸c nghiÖp, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt trong ngµy. ChØ khi kÕt hîp ®­îc kÕt qu¶ cña hai ph­¬ng ph¸p nµy th× møc lao ®éng (møc thêi gian vµ møc s¶n l­îng) míi thùc sù mang l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c cao. Ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc sau khi kh¶o s¸t thùc tÕ n¬i lµm viÖc b»ng ph­¬ng ph¸p bÊm giê trùc tiÕp quan s¸t nhiÒu lÇn cho mçi b­íc c«ng viÖc, quan s¸t thao t¸c cña c«ng nh©n lµm viÖc víi nhÞp ®é lµm viÖc trung b×nh (kh«ng ph¶i lµ ng­êi lµm qu¸ nhanh hoÆc qu¸ chËm) phï hîp víi chÕ ®é lµm viÖc cña d©y chuyÒn. Ph­¬ng ph¸p sÏ cho phÐp C«ng ty t×m ra c¸c nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ hao phÝ thêi gian lµm viÖc x¸c ®Þnh c¸c lo¹i thêi gian ®­îc ®Þnh møc trong ca mét c¸ch hîp lý: Thêi gian chuÈn kÕt, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ngêi, thêi gian t¸c nghiÖp. + Thêi gian chuÈn kÕt: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n kiÓm tra m¸y tõ lóc ngåi lµm viÖc, nhËn nguyªn vËt liÖu, vÖ sinh m¸y tr­íc khi ra vÒ, nép thµnh phÈm, ho¸ b¸n thµnh phÈm dë dang. + Thêi gian t¸c nghiÖp: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n trùc tiÕp sö dông m¸y t¸c ®éng trùc tiÕp vµo thµnh phÈm. §ång thêi thùc hiÖn c¸c thao t¸c phèi hîp c¸c chi tiÕt tõ c¸c phÇn kh¸c nhau, ®iÒu chØnh m¸y. + Thêi gian phôc vô: Bao gåm tõ c«ng ®o¹n ra c«ng phèi liÖu x­¬ng, n¹p liÖu, vËn hµnh m¸y nghiÒn x­¬ng, vËn hµnh m¸y nghiÒn men, m¸y sÊy phun t¹o bét...b¶o d­ìng, vÖ sinh m¸y mãc. + Thêi gian nghØ ng¬i nhu cÇu cÇn thiÕt: Uèng n­íc, vÖ sinh c¸ nh©n. + Thêi gian l·ng phÝ: Bao gåm thêi gian c«ng nh©n kh«ng lµm ra s¶n phÈm nh­ bá m¸y, nãi chuyÖn, l·ng phÝ do tæ chøc s¶n xuÊt kh«ng tèt g©y ra: mÊt ®iÖn, chê söa m¸y, chê nguyªn liÖu... Sau ®ã c¸n bé ®Þnh møc lÊy hao phÝ b×nh qu©n cña c¸c lÇn quan s¸t ®­îc lµm møc hao phÝ cho tõng b­íc c«ng viÖc vµ tæng hîp l¹i ®­îc tæng hao phÝ thêi gian cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tõ ®ã cã møc s¶n l­îng trong mét ngµy s¶n xuÊt. Qua kh¶o s¸t t¹i C«ng ty g¹ch èp l¸t Hµ néi ta cã b¶ng thêi gian hao phÝ trong mét ca lµm viÖc nh­ sau: (B¶ng trang bªn) B¶ng thêi gian hao phÝ trong mét ca lµm viÖc Tªn thêi gian hao phÝ Ký hiÖu Thêi gian hao phÝ cho mét lÇn (phót) Sè lÇn lÆp l¹i Tæng thêi gian hao phÝ (phót) 1 2 3 4 5 = 3x4 NhËn nguyªn liÖu Ck1 3,5 1 3,5 KiÓm tra m¸y Ck2 5,6 1 5,6 VÖ sinh m¸y Ck3 3,3 1 3,3 Nép thµnh phÈm Ck4 4 1 4 Tæng Ck 15,4 Gia c«ng phèi liÖu x­¬ng Tpv1 3,5 3 10,5 Gia c«ng phèi liÖu men Tpv2 4,0 3 12 SÊy phun t¹o bét Tpv3 5,5 2 11 Ðp - tr¸ng men Tpv4 5 1 5 Nung Tpv5 5,5 1 5,5 Ph©n lo¹i s¶n phÈm Tpv6 4,5 1 4,5 Tæng PV 48,5 VÖ sinh c¸ nh©n Tnc1 4,3 2 8,6 Uèng n­íc Tnc2 2,5 3 7,5 Tæng NC 16,1 Chê vËt liÖu Lp1 18 2 36 NghØ nãi chuyÖn Lp2 NhiÒu lÇn 30,5 Tæng LP 66,5 Qua b¶ng trªn ta thÊy r»ng thêi gian l·ng phÝ cßn qu¸ nhiÒu, nÕu chóng ta tiÕt kiÖm thêi gian l·ng phÝ ®ã th× ng­êi lao ®éng cßn cã kh¶ n¨ng lµm viÖc cao h¬n møc s¶n l­îng / ngµy sÏ cao. Do ®ã C«ng ty nªn chó ý kÕt hîp hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t chôp ¶nh - bÊm giê trong x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng . ChÊt l­îng møc lao ®éng kh«ng nh÷ng ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua tû lÖ hoµn thµnh møc hay hoµn thµnh v­ît møc ë mét tû lÖ hîp lý mµ nã cßn ®­îc ®¸nh gi¸ qua viªc sö dông thêi gian lao ®éng, h¹n chÕ ®­îc tr­êng hîp møc ®­a ra thÊp, ng­êi c«ng nh©n võa lµm võa ch¬i, tiÒn l­¬ng hä nhËn ®­îc lín h¬n gi¸ trÞ sø lao ®éng mµ hä bá ra. X©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc cã c¨n cø khoa häc ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm chÝnh x¸c lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c h×nh th­c tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng t¹i doanh nghiÖp. Song ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi c«ng nh©n thùc hiÖn ®­îc møc ®Ò ra hay nãi c¸ch kh¸c ®Ó ®Þnh møc x©y dùng chøng tá ®­îc chÊt l­îng cña møc cÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc, phôc vô n¬i lµm viÖc, ®¸nh gi¸ sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra mét c¸ch chÝnh x¸c ®Çy ®ñ . 3. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc - ThiÕt kÕ n¬i lµm viÖc : N¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc thiÕt kÕ theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh lao ®éng. N¬i lµm viÖc lµ nh÷ng n¬i lµm viÖc chuyªn m«n ho¸ c¶ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nh©n T¹i n¬i lµm viÖc, tiÕn hµnh thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× vËy t¹i nh÷ng n¬i lµm viÖc ®Òu ®­îc ph©n thµnh tõng bé phËn riªng biÖt, nh÷ng trang bÞ cïng lo¹i m¸y mãc. §iÒu ®ã gióp cho c«ng nh©n n¾m b¾t ®­îc ®Æc ®iÓm c«ng viÖc cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng còng nh­ ®Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ trang bÞ cho n¬i lµm viÖc cña hä. - Bè trÝ n¬i lµm viÖc: c¨n cø vµo quy tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn. V× vËy mµ c¸c kh©u cña quy tr×nh c«ng nghÖ ph¶i ®­îc bè trÝ liÒn nhau t¹o thµnh mét dßng ch¶y liªn tôc. Nãi chung n¬i lµm viÖc cÇn ph¶i ®­îc kiÓm tra th­êng xuyªn ®Ó xem xÐt, ph©n tÝch t×m ra c¶n trë ®Ó tõ ®ã bè trÝ l¹i, c¶i t¹o cho c«ng nh©n lµm viÖc thuËn lîi h¬n. C«ng ty cÇn ®Çu t­ mua s¾m mét sè thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu m¸y mãc, v× ®iÒu nµy kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng xuÊt lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn viÖc sö dông vµ qu¶n lý m¸y mãc. - Phôc vô n¬i lµm viÖc: + Bé phËn phôc vô c¬ khÝ söa ch÷a cÇn th­êng xuyªn kiÓm tra söa ch÷a ®Þnh kú c¸c m¸y mãc thiÖt bÞ, h¹n chÕ thêi gian chê ®îi söa ch÷a khi h­ háng m¸y mãc ph¸t sinh trong ca lµm viÖc. + C«ng nh©n vÖ sinh: ph©n c«ng phôc vô cho tõng bé phËn s¶n xuÊt, vÖ sinh quÐt dän nhµ x­ëng, vÐt bïn ë c¸c hè ga, kh¬i th«ng cèng r·nh, bÓ chøa chÊt th¶i cña c¸c khu vùc men, x­¬ng, ®¶m b¶o dÉn n­íc cho toµn C«ng ty. §¶m b¶o an toµn cho s¶n xuÊt. + C«ng ty nªn ®Çu t­ thªm ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, vËn chuyÓn ®Ó kÞp thêi vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt. 4. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm: §Ó tr¶ l­¬ng ®óng s¸t víi viÖc lµm vµ hiÖu qña kinh tÕ cña ng­êi lao ®éng, c«ng t¸c thèng kª ghi chÐp ban ®Çu vÒ c¸c sè liÖu cã mét vÞ trÝ quan träng, cã ghi chÐp ®Çy ®ñ, tû mû, chÝnh x¸c thêi gian lao ®éng, s¶n l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm cña tõng c¸ nh©n th× míi tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c c«ng b»ng. ViÖc theo dâi, ghi chÐp ph¶i giao cho nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm nh­ tæ tr­ëng tæ s¶n xuÊt vµ ®­îc tiÕn hµnh tõng ngµy, th­êng xuyªn. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, chÊt l­îng s¶n phÈm lµ yÕu tè chñ yÕu, quan träng hµng ®Çu, quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i trong c¹nh tranh. Do vËy, c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i ®Æc biÖt quan t©m nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm c«ng viÖc ®­îc lµm ra theo h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. H­íng n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy lµ: - Bé phËn kiÓm tra KCS ph¶i th«ng th¹o vÒ mÆt kü thuËt, cã kinh nghiÖm vµ sù suy ®o¸n tèt. - T¸ch quyÒn lîi cña ng­êi kiÓm tra KCS ra khái quyÒn lîi cña c¶ d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm mét c¸ch kh¸ch quan. - Hµng ngµy c¸n bé Phßng Kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh cïng kÕt hîp tiÕn hµnh theo dâi kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm vËt t­, nguyªn vËt liÖu cña tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Tõ ®ã uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng thiÕu sãt vÒ kü thuËt còng nh­ kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, ®Þnh kú tæ chøc hoÆc ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ vÒ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. KhuyÕn khÝch víi c¸ nh©n, tæ cã chÊt l­îng s¶n phÈm cao vµ ph¹t nh÷ng c«ng nh©n kh«ng ®¹t møc vÒ chÊt l­îng. - C«ng nh©n KCS nªn cã mét tµi liÖu thèng kª ghi chÐp t×nh h×nh vi ph¹m chÊt l­îng lao ®éng cña c«ng nh©n trong s¶n xuÊt. Mçi ngµy kÕt hîp cïng theo dâi vÒ th¸i ®é chÊp hµnh kû luËt lao ®éng, néi quy an toµn lao ®éng, cuèi th¸ng b×nh bÇu c«ng nh©n trong tæ s¶n xuÊt ®Ó cã c¸c h×nh thøc th­ëng ph¹t kÞp thêi. C«ng ty nªn sö dông mÉu biÓu sau ®Ó theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn chÊt l­¬ng s¶n phÈm cña c«ng nh©n: Tæ ............ ngµy................ Sè tt Tªn hµng BiÓu hiÖn sai háng cña s¶n phÈm Møc ®é sai háng Tªn c«ng nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm Ch÷ ký c«ng nh©n x¸c nhËn ViÖc ghi chÐp ph¶i chÝnh x¸c thµnh qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n lµ c¨n cø quan träng ®Ó tÝnh l­¬ng theo s¶n phÈm. II. Hoµn thiÖn c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng: Theo nh­ c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng hiÖn nay cña C«ng ty ta thÊy rÊt phøc t¹p vµ vÉn ch­a ph¶i lµ ph­¬ng ph¸p tèi ­u nhÊt ®em l¹i sù c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng. Bëi lÏ : + C¸ch tÝnh l­¬ng 1 giê cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: Trong c¸ch tÝnh l­¬ng 1 giê cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, C«ng ty ®­a ra mét hÖ sè l­¬ng chÝnh ( cÊp bËc ) lµ hÖ sè l­¬ng cÊp bËc b×nh qu©n lµ 6. §iÒu ®ã lµ ch­a c«ng b»ng, v× trong ph©n x­ëng s¶n xuÊt sÏ cã nh÷ng c«ng nh©n bËc 3, 4, 5 hä còng sÏ ®­îc h­ëng ®¬n gi¸ l­¬ng nh­ bËc 6 vµ nh÷ng c«ng nh©n bËc 7 th× n¨ng lùc cña hä cßn cao h¬n møc hä ®¹t ®­îc. §iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c«ng nh©n cã tay nghÒ thÊp h¬n bËc 6 sÏ kh«ng cè g¾ng phÊn ®Êu trong lao ®éng bëi hä vÉn yªn t©m r»ng hä vÉn ®­îc h­ëng l­¬ng nh­ lao ®éng bËc cao h¬n. Nh­ thÕ lµ ch­a thùc sù khuyÕn khÝch c«ng nh©n n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ sù häc hái trong c«ng viÖc. Ng­îc l¹i ®èi víi c¸c c«ng nh©n bËc cao h¬n 6 sÏ cã t©m tr¹ng ch¸n n¶n trong lao ®éng bëi hä nghÜ r»ng hä ch­a ®­îc h­ëng møc thï lao nh­ c«ng søc hä bá ra. + Hao phÝ lao ®éng : ViÖc tÝnh hao phÝ lao ®éng cho mçi s¶n phÈm phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ : §Þnh biªn lao ®éng, ®Þnh møc s¶n l­îng, thêi gian ®Ó d©y chuyÒn liªn tôc... ChÝnh v× liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè nh­ vËy nªn sù chÝnh x¸c lµ kh«ng cao. H¬n n÷a, viÖc C«ng ty ®­a ra mét sè hao phÝ cho nhãm c«ng nh©n c«ng nghÖ ( c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ) lµ 0,41 giê/m2 s¶n phÈm lµ thiÕu c«ng b»ng.®èi víi ng­êi lao ®éng. Bëi v× ®Ó s¶n xuÊt ra 1 m2 s¶n phÈm cÇn ph¶i cã rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n tõ viÖc chÕ biÕn nguyªn liÖu, gia c«ng phèi liÖu x­ëng, gia c«ng phèi liÖu men, sÊy phun t¹o bét, Ðp - tr¸ng men, nung, ph©n lo¹i s¶n phÈm... mçi c«ng ®o¹n ®Òu cã sù kh¸c nh©u vÒ møc ®é nÆng nhäc vµ khã kh¨n. NÕu nh­ chØ ®­a ra chung cho mét møc hao phÝ lµ 0,41 giê/m2 s¶n phÈm th× ch­a h¼n lµ ®em l¹i c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng. V× thÕ, t«i m¹nh d¹n ®Ò xuÊt ý kiÕn x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo c«ng thøc sau : §¬n gi¸ = L Q Trong ®ã : - L : lµ l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc - Q : lµ møc s¶n l­îng Khi ®ã tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n nhËn ®­îc lµ : L = §¬n gi¸ x Qtt Trong ®ã : - Qtt : lµ s¶n l­îng thùc tÕ c«ng nh©n s¶n xuÊt ra. §©y lµ c¸ch x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ t­¬ng ®èi chÝnh x¸c nÕu c¸c b­íc trªn ®ã nh­ kh¶o s¸t, bÊm giê thêi gian lµm viÖc cña c«ng nh©n chÝnh x¸c. III. Hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng ®èi víi bé phËn qu¶n lý vµ tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ 1. Hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ: Ph­¬ng ph¸p nµy ®ang ®­îc ¸p dông ë c¸c ph©n x­ëng cã ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn ë ®ã c«ng viÖc khã x¸c ®Þnh ®­îc ®Þnh møc cho c¸c c¸ nh©n. kÕt qña tæng l­¬ng th¸ng chia ®Òu cho ngµy c«ng tham gia cña mçi c«ng nh©n. Nh­ c«ng ®o¹n sÊy phun t¹o bét, tæng l­¬ng trong th¸ng lµ:9436050®ång, sè tiÒn chia ®Òu cho 12 ng­êi lµm ®ñ 26 ngµy c«ng lao ®éng (9436050:12=778837®ång). §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm b×nh qu©n hiÖn nay ®ang ¸p dông cho tËp thÓ lµm cïng mét c«ng viÖc §Ó ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶ trong tr¶ l­¬ng, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­êi nh»m gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng cña c¶ tæ . Muèn thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã th× tr­íc khi chia l­¬ng hµng th¸ng th× nªn b×nh bÇu vµ ph©n lo¹i lao ®éng A,B,C t­¬ng øng víi hÖ sè A=1, B=0.8, C=0,6.theo møc ®é chÊp hµnh néi quy kû luËt, ý thøc tr¸ch nhiÖm, hoÆc lÊy kÕt qu¶ chÊm ®iÓm hµng th¸ng cña tæ theo h×nh thøc thi ®ua mµ hiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông ®Ó ph©n lo¹i A,B,C cho tõng c«ng nh©n trong tæ. Lµm ®­¬c nh­ vËy võa thóc ®Èy phong trµo thi ®ua võa lµm cho s¶n xuÊt ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cao h¬n. HÖ sè nµy nh©n víi ngµy c«ng lao ®éng thùc tÕ cña tõng ng­êi, tõ ®ã tÝnh tæng sè ngµy c«ng quy ®æi. Ta cã: H = 9.346.050 = 33.283,6 (®ång/ngµy) 280,8 L­¬ng th¸ng cña c«ng nh©n = H x ngµy c«ng quy ®æi B¶ng 6: B¶ng chia l­¬ng th¸ng 10/2000 TT Hä vµ tªn L­¬ng chia Ngµy c«ng XÕp lo¹i Ngµy c«ng qui ®æi L­¬ng theo hÖ sè 1 NguyÔn V¨n H­ng 778.837 26 A 26 865.373,6 2 TrÇn V¨n T¸m 778.837 26 A 26 865.373,6 3 L­¬ng ThÕ V¨n 778.837 26 B 20,8 692.298,8 4 Hoµng V¨n H¶i 778.837 26 A 26 865.373,6 5 NguyÔn V¨n S¬n 778.837 26 A 26 865.373,6 6 NguyÔn V¨n To¶n 778.837 26 B 20,8 692.298,8 7 Hoµng H¶i Nam 778.837 26 B 20,8 692.298,8 8 NguyÔn V¨n §¹t 778.837 26 C 15,6 519.224,1 9 Vò V¨n Minh 778.837 26 A 26 865.373,6 10 NguyÔn ThÞ Hoa 778.837 26 A 26 865.373,6 11 §Æng ThÞ Hiªn 778.837 26 A 26 865.373,6 12 Bïi V¨n Trung 778.837 26 B 20,8 692.298,8 Céng 9.346.050 312 280,8 9.346.050 Nh­ vËy c¸ch tÝnh l­¬ng nµy ®· thÓ hiÖn râ th¸i ®é vµ tr¸ch nhiÖm lao ®éng cña tõng ng­êi trong tæ, khuyÕn khÝch mäi ng­êi h¨ng say lao ®éng vµ lu«n tù phÊn ®Êu ®Ó cuèi th¸ng b×nh bÇu lo¹i A v× kh«ng vi ph¹m néi quy kû luËt...trong thêi gian lµm viÖc, tr¸nh khuynh h­íng b×nh qu©n, dµn ®Òu. 2. Hoµn thiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý l·nh ®¹o : Nh­ ®· nªu ë ch­¬ngII, c¸ch tr¶ l­¬ng cho bé phËn quan lý l·nh ®¹o C«ng ty hiÖn nay dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tiªu cùc, ng­êi qu¶n lý v× lîi Ých cña b¶n th©n mµ cã thÓ ®Èy ng­êi lao ®éng ®Õn viÖc lao ®éng qu¸ søc. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ, t«i thÊy r»ng C«ng ty cã thÓ ¸p dông c¸ch tr¶ l­¬ng cho c¸n bé qu¶n lý nh­ sau: TiÒn l­¬ng cña bé phËn qu¶n lý = TiÒn l­¬ng ®Çy ®ñ theo cÊp bËc ngµy x Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng x KTLCNSX Trong ®ã: KTLCNSX = Tæng sè tiÒn l­¬ng s¶n phÈm cña CNSX - C¸c kho¶n kh«ng cã tÝnh chÊt l­¬ng Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch th¸ng cña CNSX Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch th¸ng cña CNSX = Sè CNSX theo chÕ ®é ®Þnh biªn th¸ng bËc 6 x L­¬ng ®Çy ®ñ th¸ng (KTLCNSX : HÖ sè hoµn thµnh quü l­¬ng cña CNSX) C¸c kho¶n kh«ng cã tÝnh chÊt l­¬ng: +TiÒn tiÕt kiÖm vËt t­ +TiÒn khuyÕn khÝch chÊt x¸m +C¸c s¶n phÈm ®· ®­îc kho¸n gän Ta lÊy vÝ dô th¸ng 10/2000 Quü l­¬ng th¸ng 10/2000 cña CNSX: 340.500 (ngµn ®ång) C¸c kho¶n kh«ng cã tÝnh chÊt l­¬ng: 35.000 (ngµn ®ång) Sè c«ng nh©n theo chÕ ®é ®Þnh biªn bËc 6 lµ: 245 (ng­êi) L­¬ng ®Çy ®ñ th¸ng theo cÊp bËc cña hä lµ: 3,23 x 210.000=678.300 (®ång) Tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch: 245 x 678.300 =168.388 (ngµn ®ång) K = (340.500 - 35.000) = 1,8 168.338 ¸p dông tÝnh cho «ng: T« VÜnh ViÔn - Tr­ëng phßng tæ chøc lao ®éng -L­¬ng ®Çy ®ñ theo cÊp bËc: 210.000 x 3,82 = 802.200 (®ång) Ngµy c«ng lµm viÖc lµ 26 ngµy TiÒn l­¬ng th¸ng 10/2000: 802.200 x 1,8=1.443.960 (®ång) T­¬ng tù ta còng tÝnh cho c¸n bé qu¶n lý ë c¸c bé phËn kh¸c. Thùc hiÖn c¸ch tr¶ l­¬ng nµy sÏ võa g¾n tr¸ch nhiÖm ng­êi qu¶n lý ®èi víi ng­êi lao ®éng cña m×nh mµ vÉn ®¶m b¶o thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng nh­ thu nhËp cña ng­êi qu¶n lý. KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng khi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh d­íi sù ®iÒu tiÕt cña bµn tay v« h×nh (thÞ tr­êng) vµ bµn tay h÷u h×nh (Nhµ n­íc) th× viÖc qu¶n lý kinh doanh cÇn ph¶i cã sù hµi hßa gi÷a tÝnh khoa häc vµ tÝnh nghÖ thuËt lµm sao võa ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc l¹i cã tÝnh mÒm dÎo, nh¹y bÐn cÇn thiÕt. §èi víi c«ng t¸c tr¶ l­¬ng còng vËy, dßi hái doanh nghiÖp ph¶i lùa chän mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng c«ng b»ng vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §ång thêi ph¸t huy tèi ®a vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng. Kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Bëi lÏ viÖc hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng tr¶ ®óng, tr¶ ®ñ cho ng­êi lao ®éng, mµ cßn lµm cho tiÒn l­¬ng trë thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy ng­êi lao ®éng h¨ng say trong c«ng viÖc. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i C«ng ty G¹ch èp l¸t Hµ Néi, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. C¸ch tr¶ l­¬ng cña C«ng ty thùc sù ®· khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng häc hái, n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®· g¾n chÆt lîi Ých c¸ nh©n cña ng­êi lao ®éng víi lîi Ých tßn C«ng ty. Trong thêi gian t×m hiÓu vµ ph©n tÝch h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty. T«i thÊy r»ng c«ng t¸c tiÒn l­¬ng cña C«ng ty c¬ b¶n lµ tèt, nh­ng vÉn cßn mét sè h¹n chÕ do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan hay chñ quan mang l¹i. V× vËy, qua luËn v¨n nµy t«i cè g¾ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nh÷ng tån t¹i vµ t×m ra nguyªn nh©n ®Ó tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña C«ng ty ngµy mét tèt h¬n, ®¸p øng lßng mong mái cña ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã míi chØ lµ suy nghÜ chñ quan cña b¶n th©n nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, t«i kÝnh mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp chØ b¶o cña thÇy gi¸o h­íng dÉn, cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty còng nh­ b¹n ®äc ®Ó luËn v¨n mang tÝnh thiÕt thùc h¬n n­·. T«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi thÇy gi¸o NguyÔn C¶nh LÞch, c¸c thÇy c« gi¸o trong tæ bé m«n, c¸c c¸n bé phô tr¸ch c«ng t¸c ®Þnh møc, thèng kª, Phßng tæ chøc lao ®éng cña C«ng ty ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt luËn v¨n tèt nghiÖp nµy.