Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại sở giao dịch I ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam

iÒu biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông nh­ng trªn thùc tÕ kh«g ph¶i lóc nµo còng ®¹t ®­îc nh÷ng mong muèn. Trong thùc tÕ ®· cã nh÷ng tr­êng hîp c¸c kho¶n cho vay kh«ng cã hiÖu qu¶ dÉn ®Õn rñi ro cho së nh­ nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi.. do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ m«i tr­êng kinh doanh ch­a lµnh m¹nh, m«i tr­êng kinh tÕ ph¸t triÓn ch­a bÒn v÷ng, thùc lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc qu¶n lý tµi chÝnh cña kh¸ch vay cßn yÕu kÐm .. do vËy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng muèn cho vay g©y ø ®äng vèn cña ng©n hµng, kh«ng ph¸t huy ®­îc vai trß cña ng©n hµng trong ph¸t triÓn kinh tÕ. d. C«ng nghÖ ng©n hµng cßn h¹n chÕ vÒ kÜ thuËt so víi mét sè ng©n hµng ®øng ®Çu trong n­íc. B¾t ®Çu tõ viÖc ch­a chuÈn ho¸ ®­îc ho¹t ®éng nghiÖp vô n¨ng lùc c¸n bé vµ n¨ng lùc tµi chÝnh thiÕu hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý cã hiÖu lùc. Ng©n hµng cÇn hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý ®iÒu hµnh, thanh to¸n nèi m¹ng toµn quèc, ®¶m b¶o th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh vµ gi¶m bít rñi ro. e.VÒ c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt cho vay vèn. Víi ®Æc tr­ng lµ mét ng©n hµng phôc vô trong lÜnh vùc ®Çu t­ ph¸t triÓn, së I NH§T&PTVN cã tû träng tµi s¶n lµ c¸c kho¶n cho vay ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng cao, n¨m 2002 chiÕm kho¶ng 69,5%. §Æc biÖt tû träng d­ nî tÝn dông trung vµ dµi h¹n chiÕm phÇn lín trong tæng tÝn dông cña së, ®iÒu ®ã ®Æt ra cho së yªu cÇu cÊp b¸ch lµ n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n vµ xÐt duyÖt cho vay. Cã mét sè vÊn ®Ò cÇn kh¾c phôc: + ChÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ch­a “s©u”, c¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh ®«i khi cßn dõng l¹i ë viÖc h­íng dÉn thñ tôc hµnh chÝnh, ch­a ®i s©u ®¸nh gi¸ vÒ chñng lo¹i, gi¸ thµnh, thÞ tr­êng, c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, c¸c tiªu chÝ x©y dùng gi¸ thµnh s¶n phÈm....§Æc biÖt lµ ch­a dù ®o¸n tèt c¸c rñi ro cã thÓ xÈy ra ®èi víi kho¶n cho vay vµ dù ¸n ®Çu t­. ChÊt l­îng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng rñi ro ®èi víi c¸c kho¶n tÝn dông vÉn cßn cao. + ViÖc ph©n tÝch ®óc rót, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®Çu t­ cßn lµm ®­îc qu¸ Ýt, ch­a mang tÝnh hÖ thèng, th­êng xuyªn vµ kÞp thêi. ViÖc tæ chøc liªn kÕt, tæng hîp kinh nghiÖm vµ th«ng tin nghiÖp vô cßn ch­a tèt, chÝnh ®iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng Ýt nhiÒu tíi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng, chÝnh s¸ch tÝn dông cña së. Møc ®é chñ ®éng tiÕp cËn, xem xÐt , ®¸nh gi¸ dù ¸n ch­a cao, vai trß cña c«ng t¸c t­ vÊn ®Çu t­ ch­a ®¹t ®óng tÇm so víi yªu cÇu vµ tiÒm n¨ng hiÖn cã. HiÖu qu¶, an toµn, chÊt l­îng tÝn dông tèt chØ cã ®­îc tr­íc hÕt vµ b¾t ®Çu tõ c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n vµ xÐt duyÖt cho vay. V× vËy trong thêi gian tíi, h¬n lóc nµo hÕt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng h¬n n÷a, ph¶i ®Æt ®óng vÞ trÝ cña nã trong xÐt duyÖt cho vay, d­íi sù chØ ®¹o chÆt chÏ cã c¬ chÕ, quy tr×nh c«ng nghÖ toµn diÖn vµ ®ång bé víi quy tr×nh c«ng nghÖ cña c¸c nghiÖp vô kh¸c, t¹o thµnh mét tæng thÓ gi¶i ph¸p mang tinh chiÕn l­îc trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn còng nh­ trong qu¶n trÞ ®iÒu hµnh nh»m kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n vµ xÐt duyÖt cho vay. f. VÒ c¬ cÊu tæ chøc, c¸n bé: MÆc dï trong thêi gian võa qua, së I NH§T&PTVN cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c c¸n bé, cã nh÷ng ®Þnh h­íng nh»m ®µo t¹o, båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸n bé cña së th«ng qua nhiÒu h×nh thøc ®µo t¹o, tù ®µo t¹o, göi ®i häc.. vµ b­íc ®Çu ®¹t ®­îc thµnh c«ng, ®¹t môc tiªu ®Ò ra song bªn c¹nh ®ã vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®­îc bµn luËn thªm. C¸n bé tÝn dông cßn thiÕu vÒ sè l­îng, mét sè cßn yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái ngµy cµng cao cña c¸c ho¹t ®éng trong ng©n hµng, ®Æc biÖt trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ng©n hµng t¹i ViÖt nam còng nh­ trªn thÕ giíi. §©y lµ vÊn hÕt søc cÊp b¸ch, cÇn ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng, nÕu kh«ng sÏ lµ nguy c¬ lín cho ng©n hµng v× yÕu tè nµy liªn quan trùc tiÕp ®Õn con ng­êi, ®Õn chÊt l­îng vµ rñi ro cña c¸c kho¶n tÝn dông Qua phÇn trªn ta ®· thÊy ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ nh÷ng khã kh¨n cßn tån t¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh cña së I NH§T&PTVN trong vµi n¨m gÇn ®©y. Nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch ®ã ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung, vµ víi ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n nãi riªng, ®ßi hái ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®Ó ngµy cµng gi÷ v÷ng ®­îc vai trß chñ ®¹o trong ®Çu t­ ph¸t triÓn, thùc hiÖn CNH - H§H ®Êt n­íc Ch­¬ngIII Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i së I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt nam Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña së I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt nam Trong xu thÕ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ hiÖn nay, c¸c quèc gia, c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ chän ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh kh¸c nhau, ë nh÷ng n­íc kh¸c nhau tuú thuéc vµo ph©n tÝch vµ ph¸n ®o¸n cña m×nh. Xu thÕ ®ã dÉn ®Õn ng©n hµng víi nh÷ng ho¹t ®éng tÝn dông, thanh to¸n, chuyÓn tiÒn.. ngµy cµng trë nªn quan träng vµ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, tuy nhiªn chÝnh xu thÕ ®ã còng lµm cho ngµy cµng cã nhiÒu ng©n hµng ra ®êi, nhiÒu ng©n hµng ®Æt chi nh¸nh ë n­íc ta lµm cho t×nh h×nh c¹nh tranh trong c¸c ng©n hµng ®· gay g¾t nay l¹i cµng gay g¾t h¬n, chÝnh v× vËy ng©n hµng muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch, ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng hîp lý, võa phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ng©n hµng võa phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó th¾ng trong c¹nh tranh. B­íc vµo n¨m ho¹t ®éng míi, së I NH§T&PTVN còng ®· nghiªn cøu vµ x©y dùng cho m×nh mét kÕ ho¹ch, ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng trong thêi gian tíi. Néi dông ph­¬ng h­íng nh­ sau: 3.1.1. Lµnh m¹nh ho¸ n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh. §Þnh h­íng nµy ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ th«ng qua hai ho¹t ®éng chÝnh . - X©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh lµnh m¹nh g¾n víi thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n ®Çy ®ñ theo nguyªn t¾c tù trang tr¶i vµ cÈn träng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, c¬ cÊu l¹i c¸c nguån thu vµ thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ, ®¶m b¶o ®ñ trang tr¶i chi phÝ, qu¶n lý chi tiªu theo ®Þnh møc, trÝch dù phßng rñi ro tÝn dông. - X©y dùng kÕ ho¹ch, ph­¬ng ¸n nh»m xö lý nî tån ®äng tõ 31/12/2002 vÒ tr­íc, tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. 3.1.2 C¶i thiÖn c¬ cÊu Nî - Cã. 3.1.2.1. T¨ng tr­ëng nguån vèn: Thùc hiÖn ®iÒu nµy, Ng©n hµng lËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc kh¸ch hµng cã sè d­ tiÒn göi lín, th­êng xuyªn ®ång thêi tÝch cùc t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng tiÒn göi lín nh­ hÖ thèng kho b¹c, c¸c tæng c«ng ty, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. + Më réng m¹ng l­íi huy ®éng vèn, chó träng t¹o h×nh ¶nh riªng cña SGD I, tao sù tin t­ëng, an t©m ®èi víi kh¸ch hµng nãi chung vµ kh¸ch hµng lµ d©n c­ nãi riªng. + Nghiªn cøu, thùc hiÖn c¸c h×nh thøc huy ®éng nh­ tiÕt kiÖm göi gãp, nhËn vµ tr¶ tiÕt kiÖm t¹i nhµ, th­êng xuyªn theo dâi t×nh h×nh l·i suÊt thÞ tr­êng, dù b¸o xu h­íng biÕn ®éng vµ ®­a ra møc l·i suÊt hîp lý, linh ho¹t. + N©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, c¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô, gi¶m thñ tôc giÊy tê kh«ng cÇn thiÕt, t¨ng n¨ng suÊt phôc vô kh¸ch hµng, kÕt hîp c¸c dÞch vô kh¸c víi c«ng t¸c huy ®éng vèn, th«ng qua kh¸ch hµng cò ®Ó thu hót nh÷ng kh¸ch hµng míi ®Õn víi ng©n hµng, phÊn ®Êu gi¶m sù phô thuéc cña ng©n hµng vµo mét sè kh¸ch hµng cã sè l­îng tiÒn göi lín. + Tõng b­íc thÝ ®iÓm giao chØ tiªu huy ®éng vèn tiÒn göi kh¸ch hµng ®èi víi c¸n bé giao dÞch trùc tiÕp, kÕ to¸n, thanh to¸n quèc tÕ.. giao chØ tiªu huy ®éng vèn d©n c­ hµng quý ®èi víi quü tiÕt kiÖm cã g¾n víi ®éng lùc vËt chÊt. + VËn dông c¸c c¬ chÕ hiÖn hµnh tæ chøc vµ ®iÒu hµnh nguån vèn linh ho¹t, phÊn ®Êu dÇn dÇn ®iÒu chØnh c¬ cÊu tµi s¶n nî - cã phï hîp, h¹n chÕ rñi ro vÒ c¬ cÊu lo¹i tiÒn, l·i suÊt ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. 3.1.2.2. T¨ng tr­ëng, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông: + Duy tr× th­êng xuyªn c«ng t¸c tæ chøc, ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i kh¸ch hµng theo ®Þnh kú trªn c¬ së th«ng tin cã chän läc. Tõ ®ã x©y dùng giíi h¹n tÝn dông vµ h¹n møc tÝn dông cho tõng kh¸ch hµng, cã chÝnh s¸ch l·i suÊt phï hîp, kÕt hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ dÞch vô theo h­íng ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó cã thÓ gia t¨ng sè dÞch vô cung cÊp cho tõng kh¸ch hµng, vµ ®Ó t¨ng doanh sè giao dÞch. + Më réng tÝn dông sang c¸c lÜnh vùc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nh­ c«ng ty cæ phÇn, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, thÝ ®iÓm chän lùa mét sè c«ng ty cæ phÇn cã uy tÝn ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­ trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh, cã kÕ ho¹ch tiÕp thÞ vµ khai th¸c kh¸ch hµng trong khu vùc c«ng nghiÖp. + T¨ng c­êng thu thËp th«ng tin vÒ c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña thµnh phè, cña c¸c bé ngµnh, c¸c tæng c«ng ty, kÕt hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m x©y dùng kÕ ho¹ch tiÕp cËn cô thÓ, víi c¸c chÝnh s¸ch ¸p dông phï hîp, ®¸p øng ®óng nhu cÇu kh¸ch hµng. + M¹nh gi¹n më réng tÝn dông ng¾n h¹n trong c¸c ngµnh nghÒ phi x©y l¾p mét c¸ch cã chän läc ®èi víi mét sè doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng . + Thùc hiÖn nghiªm tóc luËt tæ chøc tÝn dông, vµ quy tr×nh tÝn dông cña ngµnh, n©ng cao vai trß c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n trong xÐt duyÖt cho vay, t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t, nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã dÊu hiÖu khã kh¨n, nh»m kh«ng ®Ó ph¸t sinh thªm nî qu¸ h¹n vµ rñi ro trong tÝn dông. + Më réng tÝn dông ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o ngo¹i tÖ hoÆc t×m ®­îc nguån cung ngo¹i tÖ tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, cho vay kÕt hîp víi ¸p dông mét sè biÖn ph¸p phßng chèng rñi ro tû gi¸, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng hç trî ngo¹i tÖ cña SGD ®èi víi mét sè kh¸ch hµng cã doanh sè giao dÞch lín. 3.1.3. DÞch vô vµ c«ng nghÖ ng©n hµng. + Trang bÞ thªm c¸c m¸y tÝnh chñ, cã tèc ®é xñ lý cao phôc vô m¹ng dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng nh­ Homebanking, phonebanking nh»m më réng h¬n n÷a c¸c dÞch vô ng©n hµng. + Tu©n thñ quy tr×nh ISO do NH§T&PT trung ­¬ng ban hµnh vÒ c«ng nghÖ th«ng tin. + Cã kÕ ho¹ch tõng b­íc thùc hiÖn h¹ch to¸n ph©n t¸n ®èi víi c¸c nghiÖp vô tÝn dông, ®iÒu hµnh nguån vèn nh»m t¨ng nhanh tèc ®é phôc vô kh¸ch hµng, nhÊt lµ tèc ®é thanh to¸n vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng kiÓm so¸t kÕ to¸n. §Æc biÖt chó träng ®Õn kh¶ n¨ng tù x©y dùng ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm øng dông phôc vô c¸c mÆt nghiÖp vô, phôc vô c«ng t¸c ®iÒu hµnh kinh doanh cña SGD . 3.1.4 C«ng t¸c tæ chøc vµ ®µo t¹o c¸n bé. + ph¸t ®éng phong trµo tù nghiªn cøu khoa häc ®Ó khuyÕn khÝch mäi ng­êi tÝch cùc tham gia nghiªn cøu, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. + Th­êng xuyªn tæ chøc héi nghÞ, héi th¶o, mêi chuyªn gia trong c¸c linh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, ng©n hµng ®Õn nãi chuyÖn. Chó träng h×nh thøc tËp huÊn nghiÖp vô ®èi víi c¬ chÕ, chÕ ®é h­íng dÉn míi hoÆc c¸c ®ît ho¹t ®éng lín. 3.2 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i së I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt nam. 3.2.1 C¸c gi¶i ph¸p thuéc vÒ phÝa ng©n hµng. 3.2.1.1 C¸c gi¶i ph¸p vÒ huy ®éng vèn. Ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ nhËn tiÒn göi vµ cho vay, chÝnh v× vËy vèn ®Çu vµo mµ cô thÓ lµ kú h¹n nguån vèn, quy m« vèn vµ l·i suÊt ®Çu vµo cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕ ho¹ch sö dông vèn, chi phÝ vèn vµ cuèi cïng nã ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña ng©n hµng. YÕu tè quan träng ®Çu tiªn mµ chóng ta ph¶i nãi tíi lµ quy m« vèn huy ®éng ®­îc. L­îng vèn huy ®éng ®­îc cµng lín th× kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n tÝn dông cµng ®­îc ®¶m b¶o. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh c¸c ng©n hµng ®Òu t×m mäi c¸ch ®Ó thu hót ®­îc nhiÒu vèn tõ c¸c nguån kh¸c nhau. Së giao dÞch I NH§T&PTVN còng kh«ng n»m ngo¹i lÖ. §Ó thu hót ®­îc nhiÒu vèn víi chi phÝ hîp lý theo t«i së I NH§T&PTVN cã thÓ thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y : + §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn: Vèn cã thÓ ®­îc huy ®éng b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ huy ®éng trùc tiÕp tõ c¸c nguån th«ng qua hÖ thång c¸c quÇy, c¸c quü cña ng©n hµng t¹i c¸c trung t©m vµ c¸c chi nh¸nh, hay th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, chøng chØ tiÒn göi..vv. HiÖn nay, thÞ tr­êng chøng kho¸n viÖt nam ®· ra ®êi vµ ®ang ho¹t ®éng, ®©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó së I NH§T&PTVN thu hót vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu . + TiÕn hµnh thu hót vèn nhµn rçi tõ d©n c­ th«ng qua viÖc më réng hÖ thèng c¸c chi nh¸nh, m¹ng l­íi c¸c quÇy ®Õn c¸c khu d©n c­: HiÖn nay, vèn nhµn rçi trong d©n c­ lµ rÊt lín, ®iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n song cã mét sè nguyªn nh©n quan träng lµ t©m lý muèn cÊt tr÷ b»ng tiÒn giÊy vµ vµng trong d©n c­ cßn nÆng; ng­êi d©n ch­a cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi ng©n hµng vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng; kh«ng cã h­íng ®Ó ®Çu t­. T×nh tr¹ng nµy dÉn ®Õn vèn nhµn rçi trong d©n c­ kh«ng ®­îc ®Çu t­ g©y l·ng phÝ nguån lùc x· héi, chÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch kinh doanh ng©n hµng cÇn ph¶i chó träng tuyªn truyÒn, më réng m¹ng l­íi huy ®éng ®Õn khu d©n c­ gióp ng­êi d©n dÔ dµng vµ cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi ng©n hµng, göi tiÒn vµo ng©n hµng vµ sö dông c¸c dÞch vô ng©n hµng. + §èi víi c¸c doanh nghiÖp ng©n hµng ph¶i tiÕp xóc th­êng xuyªn, t×m hiÓu nhu cÇu cña hä, khuyÕn khÝch hä më tµi kho¶n tiÒn göi, thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng, ®ång thêi trong qu¸ tr×nh ®ã ng©n hµng còng ph¶i kh«ng ngõng tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô ®Ó ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng. + Mçi chi nh¸nh ng©n hµng cÇn cã biÖn ph¸p t¨ng thÞ phÇn huy ®éng vèn cña m×nh trªn ®Þa bµn hä phô tr¸ch . §©y lµ h­íng thùc hiÖn hÕt søc quan träng, v× hiÖu qu¶ cña së I NH§T&PTVN lµ tËp hîp hiÖu qu¶ huy ®éng vèn cña c¸c chi nh¸nh nhá. Mçi chi nh¸nh nhá thuéc ng©n hµng mµ t¨ng thÞ phÇn cña m×nh trªn khu vùc phô tr¸ch th× sÏ gãp phÇn thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®· ®Ò ra trong chiÕn l­îc vÒ huy ®éng vèn cña së I NH§T&PTVN. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, cÇn ph¶i ®­a ra mét sè chÝnh s¸ch ®·i ngé ®èi víi c¸c chi nh¸nh cã kh¶ n¨ng khai th¸c, huy ®éng tèt c¸c nguån vèn mµ cô thÓ lµ hä ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch th­ëng ®èi víi c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn tèt. + Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi c¸c kh¸ch hµng : Ng©n hµng lu«n cã nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng, kh¸ch hµng míi vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, chÝnh v× vËy cÇn ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi c¸c kh¸ch hµng. Cô thÓ ®èi víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng l©u n¨m, cã quan hÖ tèt víi ng©n hµng, ng©n hµng cã thÓ cho hä h­ëng mét sè chÝnh s¸ch ­u ®·i nh­ cung cÊp c¸c dÞch vô víi gi¸ rÎ h¬n b×nh th­êng, tÆng quµ cho kh¸ch ...vv nh»m gi÷ kh¸ch quan hÖ víi ng©n hµng vµ sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng mét c¸ch th­êng xuyªn. §èi víi c¸c kh¸ch hµng míi quan hÖ vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng mµ ng©n hµng ®ang ng¾m ®Õn trong t­¬ng lai th× ng©n hµng cÇn thùc nhiÖn tèt viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ cã chÊt l­îng cao, ®ång thêi th­êng xuyªn tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi thÊy ®­îc lîi Ých khi quan hÖ víi ng©n hµng vµ sù tiÖn lîi khi sö dông c¸c s¶n phÈm mµ ng©n hµng cung cÊp, nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng thu hót vèn tíi møc tèi ®a. + Ng©n hµng cÇn ®Ò ra khung l·i suÊt ¸p dông cho tõng kú h¹n, cho phÐp c¸c chi nh¸nh cã thÓ linh ho¹t ¸p dông møc l·i suÊt kh¸c nhau. HiÖn nay, canh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng trë nªn ngµy cµng gay g¾t, c¸c ng©n hµng trªn cïng mét ®Þa bµn cã thÓ ¸p dông møc l·i suÊt tiÒn göi cao h¬n so víi chi nh¸nh cña së I ®Ó thu hót vèn, v× vËy nÕu ¸p dông møc l·i suÊt cøng th× dÉn ®Õn l·i suÊt cã thÓ thÊp h¬n l·i suÊt cña c¸c ng©n hµng trªn cïng ®Þa bµn vµ ®­¬ng nhiªn phÇn vèn thu ®­îc cña ng©n hµng sÏ gi¶m g©y khã kh¨n cho cÊp tÝn dông cho c¸c kh¸ch hµng, v× vËy cÇn ph¶i cho phÐp c¸c chi nh¸nh ¸p dông linh ho¹t c¸c møc l·i suÊt huy ®éng trong tõng thêi kú, tõng ®Þa bµn ®Ó cã kh¶ n¨ng thu hót vèn cao nhÊt . + t×m kiÕm c¸c nguån tµi trî, uû th¸c cña c¸c chÝnh phñ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ c¸c tæ chøc kinh tÕ, khi hä muèn chuyÓn vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ ..vv trong n­íc. 3.2.1.2 §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc cho vay vµ ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n nh»m ph©n t¸n tr¸nh rñi ro . C¸c kho¶n tÝn dông ng©n hµng th­êng ph¶i ®èi ®Çu víi rñi ro, vµ cã thÓ g©y ra thiÖt h¹i kinh tÕ vµ uy tÝn cho ng©n hµng, chÝnh lý do ®ã mµ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh së I NH§T&PTVN cÇn ph¶i t×m c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc cho vay vµ ®Çu t­ ®Ó tr¸nh rñi ro, muèn thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã së I NH§T&PTVN cã thÓ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®©y: + Khai th¸c tèt c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng : Së I NH§T&PTVN lµ mét së cña ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn trung ­¬ng, tr­íc ®©y kh¸ch hµng cña hä lµ c¸c nhµ thÇu vµ c¸c ®¬n vÞ trong x©y dùng c¬ b¶n. HiÖn nay, së ®· thùc sù chuyÓn sang kinh doanh th­¬ng m¹i kh«ng thùc hiÖn cho vay theo kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc song tiÒm n¨ng kh¸ch hµng trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n vÉn lµ rÊt lín. Ng©n hµng cÇn ph¶i th­êng xuyªn t×m kiÕm, tiÕp xóc víi kh¸ch hµng ®Ó cã ®­îc c¸c hîp ®ång tÝn dông trung vµ dµi h¹n cã møc rñi ro thÊp. + Më réng vµ khai th¸c tèt c¸c kh¸ch hµng lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Sau h¬n 15 n¨m më cöa nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn ®­êng lèi l·nh ®¹o cña ®¶ng c«ng s¶n viÖt nam, ®Êt n­íc ta ®· thu ®­îc c¸c thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ, bªn c¹nh sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung, sö ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghÖp ngoµi quèc doanh lµ mét ®iÓm ®¸ng chó ý. NhiÒu doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®· cã tiÒm lùc rÊt m¹nh, sè vèn lín, nh©n lùc tèt ..vv vµ hiÖn nay ®ang v­¬n m¹nh ®Çu t­ ra nhiÒu lÜnh vùc. Tr­íc thùc tÕ ®ã ®ßi hái ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn ®i s©u, ®i s¸t h¬n víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, chñ ®éng n¾m b¾t nhu cÇu cña hä ®Ó trªn c¬ së ®ã xem xÐt, ph©n tÝch lËp kÕ ho¹ch tÝn dông. + T¨ng c­êng c«ng t¸c thu thËp th«ng tin, t×m kiÕm c¸c dù ¸n míi. + LËp kÕ ho¹ch ®Çu t­, gãp vèn liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp. Khi thùc hiÖn gãp vèn liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp, ng©n hµng sÏ cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn th«ng qua kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh, ®ång thêi hä cã thÓ kiÓm so¸t tèt c¸c kho¶n vèn ®Çu t­ khi ®­îc cö ®¹i diÖn cña m×nh tham gia vµo ban gi¸m ®èc cu¶ doanh nghiÖp, qua ®ã lµm gi¶m kh¶ n¨ng xÈy ra c¸c rñi ro, kh«ng nh÷ng thÕ cßn cã thªm mét nguån thu ®¸ng kÓ ®ãng gãp vµo thu nhËp cña ng©n hµng . 3.2.1.3 X©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông hîp lý. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng, nã ®em l¹i phÇn lín thu nhËp v× vËy rÊt ®­îc chó träng. Ho¹t ®éng ®ã kh«ng thÓ diÏn ra mét c¸ch tù ph¸t, thiÕu tÝnh tæ chøc mµ ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo c¸c chØ d©n thèng nhÊt trong toµn bé ng©n hµng sao cho võa b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c, chÆt chÏ khoa häc võa t¹o ra c¨n cø ®Ó c¸c c¸n bé ng©n hµng thùc hiÖn. TËp hîp c¸c ®Þnh h­íng ®ã gäi lµ chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng. §Ó x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông hîp lý cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: + Tr­íc hÕt cÇn chó ý ®Õn ba môc tiªu mµ chÝnh s¸ch tÝn dông cÇn ®¹t ®Õn lµ: - T¨ng tr­ëng, më réng khèi l­îng tÝn dông, t¨ng lîi nhuËn cho ng©n hµng. - §¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng, h¹n chÕ rñi ro ®Õn møc thÊp nhÊt. - H­íng tíi sù lµnh m¹nh vµ hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n tÝn dông. BÊt cø mét ng©n hµng th­¬ng m¹i nµo muèn ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh doanh th× ph¶i ho¹ch ®Þnh cho m×nh mét chÝnh s¸ch tÝn dung thÝch hîp, ®Ó sö dông c¸c nguån vèn hiÖn cã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Ng©n hµng x¸c ®Þnh cho m×nh nh÷ng yÕu tè cã thÓ ®¸p øng cho kh¸ch nh­ quy m« tin dông, giíi h¹n tÝn dông; thêi h¹n tÝn dông; c¸c lo¹i h×nh tÝn dông vµ ®Æc biÖt lµ x¸c ®Þnh ®­îc lÜnh vùc tµi trî mòi nhän cña m×nh. V× m«i tr­êng kinh tÕ, m«i tr­êng x· héi th­êng xuyªn thay ®æi dÉn ®Õn c¸c yÕu tè kh¸c còng thay ®æi theo nªn chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng chØ phï hîp trong mét kho¶ng thêi gian nµo ®ã t­¬ng øng víi c¸c dù ®o¸n vÒ sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè xung quanh. Ng©n hµng cÇn ph¶i th­êng xuyªn nghiªn cøu, xem xÐt vµ dù ®o¸n l¹i xu h­íng thay ®æi cña c¸c yÕu tè sau mét kho¶ng thêi gian, trªn c¬ së ®ã sÏ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu sao cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. Mét sè c«ng viÖc mµ ng©n hµng cÇn thùc hiÖn : + Tæ chøc ph©n tÝch dù ®o¸n sù thay ®æi vµ c¸c t¸c ®éng cã thÓ g©y ra khi ®­êng lèi, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p cña chÝnh phñ thay ®æi, ý thøc ®­îc yÕu tè nµy lµ hÕt søc quan träng v× khi chÝnh s¸ch cu¶ nhµ n­íc thay ®æi sÏ dÉn ®Õn hµng lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c thay ®æi theo cã thÓ g©y bÊt lîi ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. Ta cã thÓ lÊy mét sè vÝ dô, khi chÝnh s¸ch thay ®æi th× møc ®é ­u tiªn cho c¸c ngµnh kinh tÕ, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau lµ kh¸c nhau, thuÕ sÏ thay ®æi; møc ®é chÆt chÏ trong qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp còng thay ®æi ..vv. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp vµ sÏ g©y ra rñi ro cho c¸c kho¶n tÝn dông cña ng©n hµng . + CÇn x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, nh­ vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa nam ( Thµnh phè Hå ChÝ Minh, §ång Nai, B×nh D­¬ng ), v× c¸c vïng kinh tÕ nµy tËp trung nhiÒu khu c«ng nghiÖp, nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ..vv rÊt cÇn vèn, ®©y lµ khu vùc thÞ tr­êng ®Çy høa hÑn cho ng©n hµng. + Tæ chøc c¸c buæi häp gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng, ®Ó nghe ph¶n ¸nh tõ phÝa kh¸ch hµng nh÷ng ®iÓm hîp lý vµ ch­a hîp lý trong chÝnh s¸ch tÝn dông, trªn c¬ së ®ã sÏ cã kÕ ho¹ch ®Ó chØnh s÷a c¸c ®iÓm ch­a hîp lý, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng vµ khai th¸c kh¸ch hµng bÒn v÷ng. 3.2.1.4 N©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­: Hå s¬ trong dù ¸n ®Çu t­ lµ tµi liÖu ®Çu tiªn cung cÊp th«ng tin vÒ dù ¸n cña kh¸ch hµng, th«ng qua c¸c hå s¬ ng©n hµng sÏ biÕt ®­îc quy m« dù ¸n, thêi gian x©y dùng, thêi gian dù ¸n b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng, chi phÝ, thu nhËp, lîi nhuËn mµ dù ¸n ®em l¹i vµ c¸c th«ng tin cô thÓ kh¸c. ViÖc n¾m ch¾c t×nh h×nh thùc tÕ cña kh¸ch hµng lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nã sÏ gióp ng©n hµng ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh hîp lý khi xem xÐt cã nªn cÊp tÝn dông cho dù ¸n hay kh«ng, c¸c th«ng tin cã ®é chÝnh x¸c cao tõ thÈm ®Þnh dù ¸n sÏ gióp gi¶m thiÓu c¸c sai sãt, thiÕu chÝnh x¸c khi ph©n tÝch tÝn dông. HiÖn nay, còng víi sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh vµ xu h­íng ph¸t triÓn ®i lªn cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp, th× ®· cã kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp ®· lîi dông c¬ chÕ kinh tÕ kh¸ th«ng tho¸ng ®Ó thùc hiÖn c¸c hµnh vi sai tr¸i, cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng ®Ó chiÕm dông vèn thu lîi bÊt chÝnh. Thùc tÕ nh÷ng n¨m võa qua cho thÊy, c¸c ng©n hµng nãi chung ®· hÕt søc chó ý ®Õn c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ nãi riªng vµ ph©n tÝch tÝn dông nãi chung, song rÊt nhiÒu vô lõa ®¶o ®· x©y ra g©y thÊt tho¸t hµng ngµn tû ®ång cho c¸c ng©n hµng, nh÷ng yÕu tè trªn cã nhiÒu nguyªn nh©n song cã mét nguyªn nh©n hÕt søc quan träng ®ã lµ viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ vµ ph©n tÝch tÝn dông cña ng©n hµng lµ ch­a tèt, chÊt l­îng ch­a cao. ViÖc t×m ra nguyªn nh©n cña sù viÖc lµ quan träng song chØ dõng ë ®ã lµ ch­a ®ñ, ng©n hµng cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cô thÓ. + N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé ph©n tÝch, thÈm ®Þnh dù ¸n, muèn vËy ph¶i th­êng xuyªn x©y dùng phong trµo tù ®µo t¹o, t×m hiÓu c¸c kiÕn thøc trong c¸c c¸n bé ng©n hµng th«ng qua s¸ch b¸o, t¹p chÝ vµ c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng kh¸c. Th­êng xuyªn më c¸c líp båi d­ìng tr×nh ®é chuyªn m«n, cËp nhËt c¸c th«ng tin víi sù chØ b¶o, gi¶ng dËy cua c¸c chuyªn gia, c¸c nhµ gi¸o cã uy tÝn, cã kinh nghiÖm cña c¸c tr­êng ®¹i häc; gøi c¸n bé ®i du häc ë n­íc ngoµi ®Ó tiÕp thu nh÷ng kiÕn thøc míi, ph­¬ng ph¸p míi trong ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t­ cña c¸c n­íc cã c«ng nghÖ ng©n ng©n hµng tiªn tiÕn.Tuy nhiªn trong ®Þnh h­íng vÒ ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé th× nªn nghiªng vÒ h­íng tù ®µo t¹o lµ chÝnh ®ång thêi cã h­íng båi d­ìng thªm, v× ý thøc häc hái, tù gi¸c cña c¸c c¸n bé nh©n viªn lµ ®iÒu quan träng, nÕu hä kh«ng tù gi¸c th× viÖc më líp, göi ®i häc chØ lµ h×nh thøc, kh«ng nh÷ng thÕ cßn g©y l·ng phÝ nguån lùc cña ng©n hµng . + X©y dùng cho c¸n bé nh©n viªn tÝnh cô thÓ trong c«ng viÖc. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ lµ mét c«ng viÖc kh¸ phøc t¹p víi nhiÒu c«ng viÖc rÊt cô thÓ liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh nhiÒu lÜnh vùc, ®iÒu ®ã ®ßi hái c¸c c¸n bé tÝn dông ph¶i cã kh¶ n¨ng võa bao qu¸t c«ng viÖc mÆt kh¸c còng ph¶i n¾m kh¸ chi tiÕt c¸c th«ng tin, kh«ng thÓ xem xÐt qua loa lÊy lÖ. + Trong thÈm ®Þnh dù ¸n, c¸n bé ng©n hµng nªn thu thËp th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c nhau, tõ tÇm vÜ m« ®Õn vi m«. Cã ba nguån c¬ b¶n ®Ó c¸n bé ng©n hµng thu thËp th«ng tin ®ã lµ tõ hå s¬ giÊy tê cña kh¸ch cung cÊp; qua c¸c trung t©m cung cÊp th«ng tin tin cËy; qua viÖc xem xÐt thùc tÕ t¹i ®¬n vÞ cña kh¸ch hµng ngoµi ra cßn thu thËp tõ c¸c nguån kh¸c. Trong thu thËp th«ng tin th× nªn thu thËp tõ vÜ m« ®Õn vi m« ®Ó n¾m b¾t ®­îc ý t­ëng, môc ®Ých, nh÷ng mÆt lîi vµ bÊt lîi trªn c¬ së ®ã cã thÓ sím cã quyÕt ®Þnh s¬ bé vÒ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n tr¸nh viÖc mÊt qu¸ nhiÒu thêi gian xem xÐt c¸c th«ng tin cô thÓ cña dù ¸n sau ®ã l¹i ph¸t hiÖn ra c¸c sai xãt, bÊt cËp råi bá dù ¸n g©y tèn kÐm thêi gian vµ tiÒn b¹c cho ng©n hµng. 3.2.1.5 T­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh vµ th­êng xuyªn gÇn gòi hç trî doanh nghiÖp . ViÖc t×m kiÕm, ph©n tÝch c¸c th«ng tin phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch tÝn dông, c¸c c¸n bé ng©n hµng cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t ®­îc nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c, cã Ých vµ cã tÝnh hÖ thèng cao, nh­ c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, th«ng tin vÒ vÞ thÕ c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, th«ng tin vÒ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, luËt ph¸p cña chÝnh phñ ..vv. Dùa trªn tiÒm lùc ®ã ng©n hµng cã thÓ t­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý lµm ®­îc viÖc nµy xÐt vÒ c¶ hai phÝa kh¸ch hµng vµ ng©n hµng ®Òu cã lîi. - Víi kh¸ch hµng, hä cã thÓ cã d­îc c¸c th«ng tin quý gi¸, kÞp thêi gióp dÔ dµng ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt kinh doanh, sö dông vèn cã hiÖu qu¶ ®em l¹i lîi nhuËn cao. - Víi ng©n hµng, khi kh¸ch hµng lµm ¨n tèt ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng thu ®­îc nî c¶ gèc vµ l·i, ®ång thêi t¹o ra quan hÖ chÆt chÏ, th©n thiÖn gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng qua ®ã t¹o ra uy tÝn vµ tõng b­íc x¸c lËp cho kh¸ch hµng tÝnh trung thµnh trong viÖc lùa chän sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng, t¨ng søc c¹nh tranh. Trong thêi gian tíi ng©n hµng nªn thµnh lËp mét phßng, mét bé phËn chuyªn thu thËp vµ xö lý c¸c th«ng tin ®Ó t¨ng tÝnh chuyªn m«n cña c«ng t¸c nµy. HiÖn nay kh¶ n¨ng nhËn ®Þnh vÒ lÜnh vùc dÇu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ta cßn ch­a cao v× vËy viÖc thµnh lËp c¸c trung t©m cung cÊp th«ng tin, t­ vÊn cho doanh nghiÖp lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cã thÓ sÏ trë thµnh mét s¶n phÈm kinh doanh míi cña ng©n hµng gãp phÇn vµo sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. Ngoµi ra trong c«ng t¸c tæ chøc giao dÞch víi c¸c kh¸ch hµng, nªn th­êng xuyªn t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt, thuËn lîi nhÊt cho kh¸ch nh­ gi¶i quyÕt nhanh thñ tôc cho kh¸ch, h­íng dÉn tËn t×nh nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch, rót ng¾n c¸c thñ tôc rêm rµ kh«ng cÇn thiÕt t¹o thuËn lîi cho kh¸ch. 3.2.1.6 C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa, h¹n chÕ nî qu¸ h¹n. CÊp tÝn dông lµ ho¹t ®éng chÝnh hÕt søc quan träng cña mçi ng©n hµng, nã ®em l¹i nguån thu chñ yÕu cho ng©n hµng song còng lµ kho¶n môc tµi s¶n chøa ®ùng phÇn lín rñi ro cã thÓ g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng. Mét trong nh÷ng t×nh tr¹ng kh«ng thuËn lîi th­êng xÈy ra trong c¸c ng©n hµng g©y c¶n trë ®Õn sù ph¸t triÓn ®ã lµ nî qu¸ h¹n vµ tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d­ nî th­êng cao. MÆt kh¸c ®©y lµ hai chØ tiªu chñ yÕu ph¶n ¸nh chÊt l­îng tÝn dông v× vËy ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng th× viÖc ng¨n ngõa vµ tõng b­íc gi¶m nî qu¸ h¹n vµ tû lÖ nî qóa h¹n lµ yªu cÇu hµng ®Çu cÇn ph¶i thùc hiÖn. Sau ®©y t«i xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ nî qu¸ h¹n ®èi víi ng©n hµng. C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa nî qu¸ h¹n. * T×m hiÓu, ph©n tÝch, ®¸nh gÝa chÝnh x¸c t×nh h×nh kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ quan hÖ vay m­în gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng v× vËy viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh thùc tÕ cña kh¸ch hµng sÏ phÇn nµo ng¨n ngõa, h¹n chÕ nî qu¸ h¹n, tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. Khi xem xÐt t×nh h×nh thùc tÕ cña kh¸ch hµng, ng©n hµng ph¶i xem xÐt rÊt nhiÒu chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l­îng trªn c¬ së ®ã sÏ lµm c¨n cø cho c¸c quyÕt ®Þnh. + §¸nh gi¸ vÒ t­ c¸ch ph¸p nh©n cña kh¸ch hµng xin vay vèn. + Ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp xin vay th«ng qua xem xÐt c¸c nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh kho¶n; ph¶n ¸nh tû lÖ sinh lêi; ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tµi trî b»ng vèn chñ së h÷u; ph¶n ¸nh rñi ro cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ uy tÝn, n¨ng lùc kinh doanh cña doanh nghiÖp. + ph©n tÝch tÝnh ph¸p lý vµ hiÖu qu¶, tinh kh¶ thi cña dù ¸n ®Çu t­ mµ kh¸ch hµng cÇn vay vèn ®Ó thùc hiÖn. * N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra kiÓm so¸t ®Þnh kú vµ ®ét xuÊt nh»m ph¸t hiÖn sím nhÊt c¸c dÊu hiÖu kh«ng tèt cña kho¶n tÝn dông, qua ®ã cã biÖn ph¸p xñ lý sím vµ hîp lý nh»m h¹n chÕ rñi ro cho ng©n hµng. * N©ng cao chÊt l­îng thu thËp, xö lý th«ng tin tÝn dông ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch, luËt ph¸p cña nhµ n­íc, c¸c th«ng tin vÒ lÞch sö cña doanh nghiÖp, c¸c chñ nî cña kh¸ch hµng, c¸c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ..vv nh»m th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro cña c¸c kho¶n tÝn dông. * San sÎ rñi ro, rñi ro lµ b¹n ®­êng trong ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng, lo¹i trõ hoµn toµn rñi ro lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn, nh­ng ng©n hµng cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó h¹n chÕ rñi ro, gi¶m nhÑ thiÖt h¹i khi rñi ro xÈy ra nh­ kÕt hîp víi c¸c ng©n hµng kh¸c ®Ó thùc hiÖn ®ång tµi trî cho c¸c dù ¸n lín, x©y dùng kÕ ho¹ch tÝn dông chó ý ®Õn tÝnh ph©n t¸n vÒ ®Þa lý cña c¸c dù ¸n, cho vay ®a d¹ng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro do sù thay ®æi c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, gi¸ c¶, chÝnh s¸ch cu¶ chÝnh phñ víi ngµnh nµo ®ã. C¸c biÖn h¹n chÕ c¸c kho¶n nî cã thÓ dÉn tíi nî qu¸ h¹n. Ng¨n ngõa c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cña kh¸ch hµng lµ nhiÖm vô ®Çu tiªn cña ng©n hµng song trong thùc tÕ c¸c kho¶n tÝn dông mÆc dï ®· ®­îc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa vÉn cã nguy c¬ xÈy ra rñi ro nî qu¸ h¹n. V× vËy ng©n hµng thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ nî qu¸ h¹n . * Chó ý tíi c¸c dÊu hiÖu cña c¸c kho¶n vay cã thÓ dÉn tíi nî qóa h¹n . Cã hai kh¶ n¨ng ®Ó ng©n hµng thu nî tõ phÝa kh¸ch hµng, thø nhÊt lµ kh¸ch hµng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ tr¶ nî ng©n hµng vµ kh¶ n¨ng thø hai lµ ng©n hµng sÏ dïng tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu nî, tuy nhiªn vÒ phÝa ng©n hµng ho lu«n muèn c¸c kho¶n cho vay cña m×nh sÏ ®­îc kh¸ch hµng hoµn tr¶ trùc tiÕp theo c¸ch mét, v× vËy ng©n hµng lu«n quan t©m ®Õn t×nh h×nh cña kh¸ch hµng ®Ó x¸c ®Þnh sím c¸c dÊu hiÖu ban ®Çu cã thÓ dÉn ®Õn c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, nh÷ng dÊu hiÖu nµy lµ : + C¸c doanh nghiÖp ch¹m trÔ trong viÖc nép b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp . + Doanh nghiÖp cã c¸c biÓu hiÖn trèn tr¸nh, tho¸i th¸c khi ng©n hµng tíi kiÓm tra doanh nghiÖp. + Sè d­ tiÒn göi bÞ gi¶m, xuÊt hiÖn sÐc rót tiÒn qu¸ sè d­ hoÆc sÐc thanh to¸n bÞ tr¶ l¹i. + Gia t¨ng c¸c kho¶n nî ch­a thanh to¸n, hµng tån kho mét c¸ch bÊt th­êng. + Trë thµnh chñ nî cña nhiÒu mãn nî ®iÒu nµy nãi lªn cã sù gi¶m sót vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, hoÆc cã t×nh tr¹ng v× muèn t¨ng nhanh doanh sè b¸n hµng mµ b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ cã t×nh h×nh tµi chÝnh kh«ng lµnh m¹nh. + Cã sù thay ®æi vÒ ban l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp nh­ c¸ch chøc, tõ chøc, bá trèn, g©y thôt ng©n quü, c¸c t×nh tr¹ng ®×nh c«ng, b·i c«ng x©y ra ..vv tÊt c¶ c¸c dÊu hiÖu trªn chøng tá r»ng trong doanh nghiÖp ®ang cã vÊn ®Ò kh«ng thuËn lîi vµ sÏ cã nguy c¬ xÈy ra rñi ro víi kho¶n tÝn dông cña ng©n hµng. + ngoµi ra cßn c¸c dÊu hiÖu rñi ro kh¸c g©y ra bëi ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh­ b·o lôt, h¹n h¸n, ho¶ ho¹n ...vv. + Hoµn tr¶ nî vay cña ng©n hµng chËm trÔ hoÆc qu¸ h¹n l©u. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ thiÖt h¹i do c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n. Khi ph¸t hiÖn ra c¸c kho¶n cho vay cã dÊu hiÖu kh«ng ®­îc hoµn tr¶, viÖc ®Çu tiªn c¸n bé tÝn dông thùc hiÖn lµ t×m c¸ch ng¨n ngõa kh¶ n¨ng xÊu xÈy ra víi kho¶n tÝn dông. Ng©n hµng cã thÓ kÕt hîp víi kh¸ch hµng ®Ó cïng t×m c¸ch th¸o gì nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c nh»m võa b¶o ®¶m lîi Ých cña kh¸ch hµng võa b¶o ®¶m sù an toµn vµ lîi Ých cña ng©n hµng. Mét sè gi¶i ph¸p cã thÓ ¸p dông lµ: + t¨ng thªm vèn cho kh¸ch hµng: BiÖn ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp kh¸ch hµng cã nh÷ng bÊt æn vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, tuy nhiªn ng©n hµng xÐt thÊy nh÷ng bÊt æn ®ã chØ lµ t¹m thêi hoÆc doanh nghiÖp cã cè g¾ng lín ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n, kh«i phôc s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ biÖn ph¸p ®­îc ®¸nh gi¸ lµ hay nhÊt, nã kh«ng nh÷ng kh«ng ®Èy doanh nghiÖp ®Õn chç ph¸ s¶n mµ cßn gióp doanh nghiÖp vùc dËy, kh«i phôc s¶n xuÊt, mÆt kh¸c ng©n hµng còng cã thÓ thu nî vµ t¹o ra tÝnh th©n thiÖn, g¾n kÕt gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng. + T­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ h­íng s¶n xuÊt kinh doanh. Ng©n hµng ®­a ra c¸c lêi khuyªn, t­ vÊn vÒ ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh, t­ vÊn vÒ th«ng tin thÞ tr­êng ..vv gióp doanh nghiÖp tho¸t khái t×nh c¶nh khã kh¨n vµ còng cã t¸c dông c¶i thiÖn quan hÖ ngµy cµng s©u s¾c gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch. + Kªu gäi sù b¶o l·nh cña ng­êi kh¸c cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh ®èi víi kho¶n vèn mµ doanh nghiÖp ®· vay. BiÖn ph¸p nµy t¹o ra nguån thu nî thø hai cho ng©n hµng nÕu nguån thø nhÊt kh«ng ®ñ hoÆc kh«ng thanh to¸n cho ng©n hµng. + §Ò nghÞ doanh nghiÖp gi¶m bít kinh phÝ dµnh cho ph¸t triÓn dµi h¹n, tËp trung vèn gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n tr­íc m¾t . + Gióp thu håi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng. BiÖn ph¸p nµy th­êng Ýt ®­îc sö dông. Tuy nhiªn khi doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã nhiÒu kho¶n nî chËm tr¶ khiÕn hä ph¶i chia sÎ g¸nh chÞu nî qu¸ h¹n ng©n hµng th× cã thÓ gióp ®ì hä, thóc ®Èy mét sù gia t¨ng trong ch­¬ng tr×nh thu ng©n s¸ch cña kh¸ch vay. Thùc tÕ thêi gian võa qua cho thÊy, nh÷ng biÖn ph¸p trªn ®· vµ ®ang ®­îc ng©n hµng ¸p dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n, khã ®ßi vÉn xÈy ra ®ßi hái ng©n hµng ph¶i cã h­íng gi¶i quyÕt hîp lý . 3.2.1.7 C¸c biÖn ph¸p xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n . Khi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi xÈy ra, ng©n hµng ph¶i t×m biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó xö lý. Cã hai biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ®ã, ®ã lµ biÖn ph¸p khai th¸c vµ biÖn ph¸p thanh lý c¸c tµi s¶n ®¶m b¶o cho kho¶n vay cña kh¸ch. Trong thùc tÕ, viÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµo lµ tuú thuéc vµo quan ®iÓm cña tõng ng©n hµng, vµ th¸i ®é, sù cè g¾ng cña kh¸ch trong viÖc tr¶ nî ng©n hµng. * BiÖn ph¸p khai th¸c. §©y lµ biÖn ph¸p còng ®­îc nhiÒu ng©n hµng lùa chän ¸p dông trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi. Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p nµy, chÝnh lµ viÖc ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp cã thêi gian ®Ó kh¸c phôc c¸c khã kh¨n, lµm ¨n hiÖu qña vµ tr¶ nî ng©n hµng nhanh nhÊt. DÜ nhiªn khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy ng©n hµng yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiªm cao, cã ph­¬ng ¸n thÝch hîp ®Ó tr¶ nî cho ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p nµy ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc sau : + Ng©n hµng gióp ®ì doanh nghiÖp trong viÖc thu håi c¸c kho¶n c«ng nî tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c cã quan hÖ víi ng©n hµng ®Ó t¹o thªm nguån tr¶ nî ®èi víi kh¸ch hµng. + Ng©n hµng h­íng dÉn ng­êi vay trªn nhiÒu khÝa c¹nh nh»m t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng t¹o ra vµ thu ®­îc lîi nhuËn. Ng©n hµng cã thÓ ®iÒu chØnh hîp ®ång tÝn dông, gia h¹n nî, gi¶m quy m« hoµn tr¶ tr­íc m¾t, hoÆc cho vay thªm vèn ®Ó doanh nghiÖp t¨ng søc m¹nh tµi chÝnh, kh«i phôc s¶n xuÊt kinh doanh . + Ng©n hµng ®Ò nghÞ kh¸ch hµng qu¶n lý chÆt chÏ ng©n quü, cã thÓ b¸n bít mét sè tµi s¶n cã gi¸ mµ Ýt ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, gi¶m l­îng hµng tån kho, thanh lý bít c¸c tµi s¶n kh«ng sö dông..vv. + NÕu nguyªn nh©n cña c¸c khã kh¨n lµ do c¸c rñi ro thiªn tai, ho¶ ho¹n dÉn ®Õn kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc nî hoÆc tr¶ kh«ng ®ñ, kh«ng ®óng h¹n..vv th× ng©n hµng cã thÓ gia h¹n nî, ®iÒu chØnh hîp ®ång cho vay nh­ chuyÓn kho¶n nî sang thµnh cho vay trung h¹n, buéc kh¸ch hµng bæ xung thªm tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp ®Ó ng©n hµng t¨ng thêi h¹n cho vay. Tuy nhiªn khi ¸p dông biÖn ph¸p nµy cÇn chó ý mét sè ®iÓm sau : - Tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp thuéc quyÒn së h÷u hîp ph¸p cña kh¸ch hµng nh»m cã c¬ së ®Ó thanh lý tµi s¶n sau nµy . - Doanh nghiÖp vÉn ®ang s¶n xuÊt kinh doanh, cã nguån thu cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. - Doanh nghiÖp cã thiÖn trÝ tr¶ nî, trong qu¸ tr×nh sö dông vèn ®· tr¶ ®­îc mét phÇn gèc, tr¶ l·i hµng th¸ng ®Òu ®Æn. - Ng©n hµng yªu cÇu ng­êi vay qu¶n lý chÆt chÏ ng©n quü vµ cã biÖn ph¸p sö dông vèn cã hiÖu qu¶ . * BiÖn ph¸p thanh lý c¸c tµi s¶n ®¶m b¶o cña kho¶n vay : Trong tr­êng hîp ng©n hµng thÊy r»ng viÖc tæ chøc khai th¸c lµ kh«ng tiÖn lîi, kh«ng cã hy väng thu håi ®­îc nî th× ng©n hµng sÏ ¸p dông biÖn ph¸p thanh lý nh»m thu ®­îc nî tõ kh¸ch hµng. BiÖn ph¸p thanh lý ®­îc thùc hiÖn khi ng­êi ®i vay kh«ng s½n lßng chi tr¶ , cã c¸c hµnh ®éng trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm, lõa ®¶o, t×nh h×nh tµi chÝnh lµ kh«ng thÓ cøu v·n ®­îc. + §èi víi c¸c kho¶n vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n thÕ chÊp, mµ c¸c tµi s¶n nµy ng©n hµng cã ®ñ giÊy tê hîp ph¸p vµ cã thÓ ph¸t m¹i theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p ®Ó thu nî th× cã thÓ chuyÓn tµi s¶n thÕ chÊp ®ã sang trung t©m b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n, hoÆc xiÕt nî ®­a vµo sö dông, hoÆc ®em gãp liªn doanh ..vv. Tuy nhiªn Trong thùc tÕ cã nhiÒu kh¸ch hµng gian lËn trong viÖc khai b¸o gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp mµ ng©n hµng kh«ng ph¸t hiÖn ra nhÊt lµ t×nh tr¹ng dïng mét tµi s¶n thÕ chÊp cho nhiÒu kho¶n vay ë c¸c ng©n hµng kh¸c nhau ..vv th× ng©n hµng cã thÓ ph¸t m¹i tµi s¶n song ph¶i chê quyÕt ®Þnh ph©n chia sè tiÒn ng©n hµng ®­îc nhËn. + NÕu c¸c kho¶n vay cña kh¸ch hµng kh«ng cã thÕ chÊp, b¶o ®¶m th× ng©n hµng ph¶i chê sù ph¸n quyÕt cña toµ ¸n kinh tÕ míi cã biÖn ph¸p thu håi vèn nh­ b¸n tµi s¶n cña ng­êi vay. NÕu ng­êi vay kh«ng cã tµi s¶n th× kÕt qu¶ ®ßi nî lµ v« hiÖu ho¸. + Khëi kiÖn trong tr­êng hîp kh¸ch hµng cã nh÷ng hµnh vi gian lËn, cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng chiÕm dông vèn, bá trèn, lÈn tr¸nh, sö dông vèn sai môc ®Ých g©y thÊt tho¸t vèn. VÊn ®Ò tµi s¶n ®¶m b¶o. Tµi s¶n b¶o ®¶m nî vay lµ mét biÖn ph¸p quan träng trong viÖc gi¶m nhÑ thiÖt h¹i cho ng©n hµng khi gÆp c¸c rñi ro ®èi víi c¸c kho¶n cho vay. Nã t¹o c¬ së ph¸p lý gióp cho ng©n hµng cã kh¶ n¨ng thu håi ®­îc nî vay cña kh¸ch khi hä kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß tÝch cùc cña ng©n hµng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ song còng kh«ng v× thÕ mµ l¹i tuyÖt ®èi ho¸ vai trß cña nã trong c¬ chÕ tÝn dông hiÖn nay. Môc ®Ých cña c¸c kho¶n tÝn dông lµ gióp kh¸ch hµng cã thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho c¶ kh¸ch hµng vµ cho x· héi nh÷ng còng ph¶i ®¶m b¶o viÖc tr¶ nî c¶ gèc vµ l·i cho ng©n hµng ®Ó ng©n hµng cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Khi ng©n hµng ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xø lý c¸c tµi s¶n ®¶m b¶o cña kh¸ch ®Ó thu nî cã nghÜa lµ kh¸ch hµng ®· cã nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh vÒ tµi chinh, lµm ¨n thua lç..vv . MÆt kh¸c, kh«ng ph¶i tµi s¶n nµo còng cã thÓ ®em ra thanh lý trªn thÞ tr­êng mét c¸ch dÔ dµng ®Ó thu nî, ®Æc biÖt ®ã lµ tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp cña nhµ n­íc th× viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n cµng ®Æt ra khã kh¨n h¬n. Cã rÊt nhiÒu h×nh thøc b¶o ®¶m kh¸c nhau nh­ cÇm cè, thÕ chÊp, b¶o ®¶m b»ng b¶o l·nh cña bªn thø ba, b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay ..vv. Thu nî b»ng tµi s¶n b¶o ®¶m cña kh¸ch kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt tuy nhiªn lµ biÖn ph¸p rÊt cÇn thiÕt ®Ó gi¶m nhÑ thiÖt h¹i cho ng©n hµng khi c¸c kh¶ n¨ng xÊu xÈy ra. + Ng©n hµng cÇn thùc hiÖn nghiªm tóc vÒ thñ tôc thÕ chÊp trong qu¸ trinh cho vay. Gi¶i ph¸p nµy g¾n liÒn víi víi viÖc n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña ng­êi c¸n bé tÝn dông. ViÖc n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp .. lµ mét biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng ®¸nh gi¸ qu¸ cao hoÆc kh«ng ®óng thùc tÕ gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp khiÕn cho viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp khi cã rñi ro xÈy ra sÏ kh«ng thÓ bï ®¾p ®­îc thiÖt h¹i cho ng©n hµng hoÆc tµi s¶n kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t m¹i. + HiÖu qu¶ cña ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc dù ¸n ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng vay tr¶ ®­îc nî cña kh¸ch hµng míi lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ng©n hµng cã c¬ së cho vay vèn, v× vËy kh«ng ph¶i kh¸ch hµng nµo còng ®ßi hái tµi s¶n thÕ chÊp th× ng©n hµng míi ®ång ý cho vay. Ng©n hµng cÇn xem xÐt t×nh h×nh thùc tÕ cña kh¸ch hµng nh­ kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, uy tÝn, lÞch sö ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp..vv tÊt c¶ c¸c th«ng tin nãi trªn sÏ t¹o ra bøc tranh toµn c¶nh vÒ t×nh h×nh kh¸ch hµng vµ nguy c¬ rñi ro ng©n hµng cã thÓ gÆp ph¶i, tõ ®ã sÏ cã quyÕt ®Þnh tÝn dông ®óng ®¾n nhÊt víi rñi ro thÊp nhÊt. 3.2.1.8 ThiÕt lËp quü dù phßng bï ®¾p rñi ro cña ng©n hµng. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng lu«n g¾n liÒn víi c¸c rñi ro, rñi ro cã nhiÒu lo¹i nh­ rñi ro tÝn dông, rñi ro hèi ®o¸i, rñi ro l·i suÊt ..vv. Trong nh÷ng rñi ro th× rñi ro tÝn dông ®­îc ®Æc biÖt chó ý. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ cÇn mét l­îng vèn rÊt lín, thêi h¹n dµi dÉn ®Õn rñi ro x©y ra lµ rÊt lín cã thÓ g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµnh vÒ nhiÒu mÆt. ThiÕt lËp quü dù phßng bï ®¾p rñi ro cña së I NH§T&PTVN lµ hÕt søc cÇn thiÕt. §Ó thiÕt lËp quü dù phßng rñi ro mét c¸ch thÝch hîp vµ cã hiÖu qu¶ ng©n hµng cã thÓ ph©n chia c¸c kho¶n tÝn dông theo c¸c tiªu thøc thich hîp víi c¸c møc rñi ro kh¸c nhau tõ ®ã sÏ cã thÓ x¸c lËp tû lÖ dù phßng rñi ro. C¸c tiªu thøc nµy cã thÓ lµ theo thêi gian cña c¸c kho¶n tÝn dông, theo h×nh thøc tÝn dông ..vv. 3.2.1.9 Cã kÕ ho¹ch chuÈn ho¸ c¸n bé, ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o, cã chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé tÝn dông . Vai trß con ng­êi trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ngµnh ng©n hµng nãi riªng lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. Thùc tÕ cho thÊy ng©n hµng nµo cã ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn nhanh nhËy, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, cã tinh thÇn ®oµn kÕt, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, v× lîi Ých cña ng©n hµng th× ng©n hµng ®ã sÏ ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn tr­íc nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n, sãng giã cña c¬ chÕ thÞ tr­êng kh¾c nghiÖt. NÕu ®i s©u t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy chóng ta nhËn thÊy cã c¸c vÊn ®Ò sau khiÕn n©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé ng©n hµng lµ cÊp b¸ch. + Xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ho¹t ®éng ®Çu t­ chuyÓn vèn trªn ph¹m vi quèc tÕ diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ, chÝnh sù héi nhËp nµy ®Æt ra yªu cÇu ph¶i n©ng cao tr×nh ®é. + Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt nãi chung vµ trong lÜnh vùc ng©n hµng nãi riªng, dÉn tíi c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i h¬n song còng kÐo theo sù phøc t¹p. §Ó vËn hµnh tèt c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc cÇn ph¶i th­êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé ng©n hµng. + M«i tr­êng c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn khèc liÖt, nÕu kh«ng th­êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é th× sÏ bÞ thua thiÖt trong kinh doanh, mÊt thÞ phÇn..vv. Sau ®©y t«i xin kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ng©n hµng thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy. + Bæ xung ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng trÎ, cã n¨ng lùc, nhiÖt t×nh, h¨ng h¸i, ®iÒu nµy ®ßi hái c«ng t¸c tuyÓn ng­êi trong c¸c ng©n hµng ph¶i ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc h¬n ®Ó cã ®­îc c¸c c¸n bé cã chÊt l­îng cao. + §èi víi c¸c c¸n bé tÝn dông ph¶i giao nhiÖm vô cô thÓ, kh«ng giao mét c¸ch chung chung, g¾n tr¸ch nhiÖm víi lîi Ých cña hä khi hoµn thµnh c«ng viÖc Thùc ra khi nh©n nhiÖm vô c¸c c¸n bé tÝn dông th­êng biÕt hä ph¶i lµm g×. Nh­ng nh×n trung ®Ó cã ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt th× mét trong sè nh÷ng nh©n tè quan träng lµ møc ®é cô thÓ bao nhiªu khi giao cho tõng ng­êi th× cµng dÔ thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña c¸n bé ng©n hµng. + TÝn dông ng©n hµng lµ ho¹t ®éng t¹o ra thu nhËp lín cho ng©n hµng, tuy nhiªn còng chøa ®ùng rÊt nhiÒu rñi ro ¶nh h­ëng phÇn lín ®Õn ng©n hµng. TÇm quan träng ®ã cña tÝn dông ng©n hµng kh«ng chØ lµm ng­êi c¸n bé tÝn dông thÊy vinh dù tù hµo mµ cßn trao cho hä tr¸ch nhiÖm rÊt nÆng nÒ bëi v× ®¸nh gi¸ rñi ro tÝn dông lµ mét ho¹t ®éng hÕt søc phøc t¹p vµ ®Çy rÉy nh÷ng khã kh¨n. C«ng viÖc cña c¸n bé tÝn dông ®ßi hái hä kh«ng chØ cã kiÕn thøc chuyªn s©u trong kinh doanh ë lÜnh vùc m×nh mµ ph¶i cã kiÕn thøc kh¸ toµn diÖn, cã kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n tèt ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. §ßi hái cña c«ng viÖc th× cao, tr¸ch nhiÖm th× nÆng nÒ nh­ng quyÒn lîi cña hä nh­ thÕ nµo th× Ýt ®­îc quan t©m tíi, chÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o ra sù thiÕu nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm. NÕu lµm tèt th× h­ëng chung cßn lµm dë th× ph¶i g¸nh chÞu hËu qu¶ mét m×nh v× vËy cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch th­ëng ph¹t nghiªm minh tho¶ ®¸ng. Cô thÓ ng©n nªn x©y dùng chÝnh s¸ch khen th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn t¹o ®éng lùc cho hä lµm viÖc hiÖu qu¶ h¬n. 3.2.2 KiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh phñ vµ c¸c bé, c¸c ngµnh. 1, ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng ®Þnh h­íng quy ho¹ch ph¸t triÓn ®èi víi tõng vïng kinh tÕ, tõng ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®Ó h­íng s¶n xuÊt phï hîp víi nhu cÇu tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t­ chµn lan kh«ng hiÖu qu¶, cung lín h¬n cÇu . 2, Nhµ n­íc nªn cã chÝnh s¸ch t¹o nguån vèn l©u dµi cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh. L·i suÊt ng©n hµng cÇn sím ®­îc x· héi ho¸, thÞ tr­êng ho¸ tÝnh to¸n trªn c¬ së c¸c yÕu tè liªn quan nh­ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, tû lÖ l¹m ph¸t vµ quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng. Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh l·i suÊt, tû gi¸ hîp lý võa æn ®Þnh tiÒn tÖ kiÒm chÕ l¹m ph¸t ®ång thêi võa khuyÕn khÝch ng­êi d©n göi tiÒn tiÕt kiÖm, ng­êi s¶n xuÊt yªn t©m ®Çu t­ . 3, Nhµ n­íc cÇn lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh, m«i tr­êng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc s¾p sÕp l¹i doanh nghiÖp nhµ n­íc.Víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ch­a cao, xÐt thÊy kh«ng cÇn duy tr× së h­u nhµ n­íc th× cã thÓ cæ phÇn ho¸ ®Ó doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong kinh doanh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ cã thÓ cho phÐp ph¸ s¶n, gi¶i thÓ. 4, ChÊn chØnh l¹i c«ng t¸c ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy nh­ luËt ng©n hµng, luËt doanh nghiÖp, c¸c th«ng t­ hø¬ng dÉn, c¸c nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay, tµi s¶n thÕ chÊp ..vv t¹o hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. 5, ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch t¸ch b¹ch chøc n¨ng cho vay chÝnh s¸ch víi chøc n¨ng cho vay th­¬ng m¹i cña ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, Kh«ng ®Ó ng©n hµng võa thùc hiÖn chøc n¨ng võa cho vay th­¬ng m¹i võa cho vay chÝnh s¸ch. 6, ChÝnh phñ, ng©n hµng nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp, nh»m ph¸t hiÖn sím nh÷ng sai sãt, vi ph¹m trong ho¹t ®éng thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i víi c¸c dù ¸n. V× hiÖn nay, do c¹nh tranh gay g¾t nªn mét sè ng©n hµng ®· bá qua mét sè thñ tôc trong ®iÒu kiÖn thñ tôc cho vay vèn, bu«ng láng trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt cho vay dÉn ®Õn nhiÒu kho¶n cho vay cã chÊt l­îng kÐm Cã biÖn ph¸p thÝch ®¸ng ®Ó xö lý c¸c ng©n hµng cè ý vi ph¹m ph¸p luËt ®Ó giµnh kh¸ch hµng. 7, ChÝnh phñ, c¸c bé ngµnh cÇn cã chÝnh s¸ch xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi cña c¸c doanh nghiÖp do nguûªn nh©n kh¸ch quan nh­ lò lut, thiªn tai..vv cÇn t¹o nguån cho c¸c ng©n hµng bï ®¾p c¸c kho¶n nî khoanh, ®Ó xo¸ nî. Ngoµi ra cã thÓ thµnh lËp c¸c c«ng ty mua b¸n nî ®Ó xö lý c¸c kho¶n nî, khai th¸c vµ qu¶n lý c¸c tµi s¶n b¶o ®¶m tån ®äng. 8, ChÝnh phñ, c¸c bé, ngµnh vµ ng©n hµng trung ­¬ng cÇn cã c¸c biÖn ph¸p hç trî vÒ vèn ®Ó ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m phôc vô kh¸ch hµng tèt h¬n. Ngoµi ra, viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ gióp ng©n hµng cã thÓ ®­a c«ng nghÖ tiªn tݪn vµo qu¶n lý, kiÓm so¸t rñi ro , tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ng©n hµng gióp héi nhËp quèc tÕ ®­îc nhanh chãng. 9, Ng©n hµng cã thÓ phèi hîp víi c¸c bé ngµnh x©y dùng trung t©m chuyªn thu thËp c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp, vÒ thÞ tr­êng, vÒ chÝnh s¸ch, luËt ph¸p cña nhµ n­íc ..vv ®Ó cung cÊp nguån th«ng tin chÝnh x¸c, ®¸ng tin cËy vµ kÞp thêi cho ng©n hµng gióp n©ng cao chÊt l­îng cña c¸c kho¶n tÝn dông. KÕt LuËn Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng, ho¹t ®én tÝn dông cña së giao dÞch I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt nam lu«n tù ®æi míi vµ hoµn thiÖn, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vµ khã kh¨n cßn tån t¹i gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng còng nh­ c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Qua h¬n 10 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, Së I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt nam kh«ng ngõng ph¸t triÓn trë thµnh mét trong sè nh÷ng ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh hµng ®Çu , nh÷ng kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng cña së I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn viÖt nam lµ mét bµi häc quý b¸u. Khã kh¨n lµ kh«ng bao giê hÕt, ®Æc biÖt lµ trong m«i tr­êng c¹nh tranh hiÖn nay song víi bÒ dÇy truyÒn thèng , Õt hîp víi t­ duy s¸ng suèt, viÖc chØ ®¹o ®iÒu hµnh kiªn quyÕt, s¸ng t¹o cña nban l·nh ®¹o, së I ng©n hµng ®Çu t­ sÏ v­ît qua mäi trë ng¹i ®Ó hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô mµ §¶ng, cChÝnh phñ vµ nh©n d©n tin t­ëng giao phã §èi víi em, viÖc t×m hiÓu nghiªn cøu ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i së giao dÞch I ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt nam” trong giai ®o¹n võa qua lµ hÕt søc bæ Ých vµ lý thó . Nã kh«ng chØ gãp phÇn bæ sung kiÕn thøc mµ cßn gióp em tÝch luü thªm kuiÕn thøc, kinh nghiÖm vµ bµi häc hÕt søc quý b¸u gióp Ých cho qu¸ tr×nh häc tËp vµ lµm viÖc thùc tÕ sau nµy. §©y lµ ®Ò tµi t­¬ng ®èi réng, mang tÝnh thêi sù c¶ vÒ thùc tiÔn lÉn lý luËn lÉn thùc tiÔn. MÆc dï em ®· cè g¾ng hÕt søc ®Ó hoµn thµnh b¶n luËn v¨n nh­ng do h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm va f thêi gian nªn nh÷ng kiÕn thøc mµ em ®­a ra trong b¶n luËn v­n nµy ch¾ ch¾n kh«ng tr¸nh khái sai sãt. Em mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó b¶n luËn v¨n cña em hoµn thiÖn h¬n. Cuèi cïng em xin c¶m ¬n c¸c c¸c anh chÞ trong phßng tÝn dông I cña së I NH§T&PTVN vµ ®Æc biÖt c¶m ¬n thÇy gi¸o.PGS.TS NguyÔn V¨n Nam ®· gióp ®ì gãp ý cho em trong qu¸ tr×nh lµm b¶n luËn v¨n nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi th¸ng 5 n¨m 2002 tµi liÖu tham kh¶o 1./ TiÒn tÖ, ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh. FS.Minshkin- NXB khoa häc kÜ thuËt. 2./ Ng©n hµng th­¬ng m¹i -Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. 3./ TiÒn tÖ, tÝn dông, ng©n hµng - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. 4./ Quy tr×nh tÝn dung vña së I Ng©n hµng §T&PT VN. 5./ B¸o c¸o th­êng niªn cña së I Ng©n hµng §T&PT VN n¨m 2000,2001,2002. 6./ B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh cu¶ së I Ng©n hµng §T&PT VN. 7./ Ph­¬ng h­íng kinh doanh cña së I NH§T&PT VN n¨m 2002. 8./ Mét sè v¨m b¶n cña Nhµ n­íc, Ng©n hµng Nhµ n­íc, ChÝnh phñ vµ cña NH§T&PT VN liªn quan ®Õn c¬ chÕ ho¹t ®éng tÝn dông. 9./ T¹p chÝ ng©n hµng sè 5,8,10,12/2002. 10./ Mét sè tµi liÖu kh¸c. TÝn dông Hµnh ChÝnh Thanh To¸n Quèc TÕ Nguån Vèn KÕ To¸n