Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cổ phần hoá Ngân hàng thương mại cổ phần hoá ở Việt Nam

ø boä taøi chính ñaõ quy ñònh coâng thöùc tính giaù trò lôïi theá kinh doanh cuûa caùc DNNN (döïa treân giaù trò soå saùch vaø tyû leä lôïi nhuaän bình quaân cuûa doanh nghieäp) nhöng caùc coâng thöùc naøy khoù aùp duïng treân thöïc teá. - Veà toå chöùc xaùc ñònh giaù trò ngaân haøng: Laø hoaït ñoäng kinh teá ñaëc thuø, taøi saûn cuûa caùc toå chöùc tín duïng noùi chung vaø NHNTVN noùi rieâng ñaõ ñöôïc ñaàu tö khoâng nhöõng taïi thò tröôøng noäi ñòa maø coøn taïi thò tröôøng voán quoác teá; chaát löôïng taøi saûn cuûa NHTM phuï thuoäc vaøo chaát löôïng voán ñaàu tö maø cuï theå laø phuï thuoäc vaøo tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp vay voán ngaân haøng. Vieäc ñònh giaù taøi saûn cuûa NHNTVN, vôùi beà daøy hoaït ñoäng treân 40 naêm xaây döïng vaø tröôûng thaønh laø coâng vieäc heát söùc phöùc taïp. Cô quan ñònh giaù taøi saûn cuûa NHNTVN caàn phaûi coù kinh nghieäm trong vieäc ñònh giaù taøi saûn cuûa TCTD vaø am hieåu thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Do vaäy giaûi phaùp cuoái cuøng cho NHNTVN laø thueâ toå chöùc tö vaán xaùc ñònh giaù trò NHNTVN. Maø ban ñaàu chi phí thueâ tö vaán bò khoáng cheá. Vaán ñeà naøy cuõng laøm maát raát nhieàu thôøi gian trong tieán trình coå phaàn hoùa NHNTVN vì phaûi caân nhaéc giöõa vieäc phaûi löïa choïn moät toå chöùc tö vaán nhö theá naøo vì nhaø tö vaán coù uy tín ñöa ra giaù caû tö vaán töông ñoái cao. Tuy nhieân, ngaøy 26/09/2007 Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh 109/2007/NÑ-CP thay theá Nghò ñònh 187 trong vieäc ñieàu chænh vaán ñeà CPH DNNN noùi chung vaø NHTMNN noùi rieâng. Nghò ñònh 109 ñaõ cô baûn giaûi quyeát nhöõng vöôùng maéc veà phaùp lyù cho vieäc coå phaàn hoùa NHTMNN. Nhöõng vaán ñeà 52 nhö choïn nhaø ñaàu tö chieán löôïc nöôùc ngoaøi, phöông phaùp ñònh giaù môùi, baùn coå phaàn cho nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi khoâng thaáp hôn möùc ñaáu giaù thaønh coâng bình quaân... ñaõ ñöôïc Nghò ñònh 109 “luaät hoùa”. Cho neân nghò ñònh 109 ñaõ taïo moät khung phaùp lyù thuaän lôïi cho vieäc CPH caùc NHTMNN sau naøy. Keát luaän chöông 2: Treân ñaây toâi ñaõ phaân tích thöïc traïng coå phaàn hoùa NHNTVN. Vì trong quaù trình thöïc hieän luaän vaên naøy ôû nöôùc ta môùi chæ thí ñieåm coå phaàn hoùa hai ngaân haøng laø NHNTVN vaø Ngaân haøng Phaùt trieån Nhaø Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long (NHNÑBSCL). Vì NHNÑBSCL laø ngaân haøng coù quy moâ nhoû neân tröôøng hôïp CPH NHNTVN coù theå coi laø ñieån hình cuûa CPH NHTMNN ôû Vieät Nam. Vì vaäy, vieäc phaân tích thöïc traïng CPH NHNTVN neâu ra trong chöông naøy chính laø cô sôû ñeå trình baøy vaø phaân tích nhöõng giaûi phaùp nhaèm goùp phaàn naâng cao hieäu quaû CPH NHTMNN ôû Vieät Nam seõ ñöôïc ñeà caäp ôû chöông 3 cuûa luaän vaên naøy. 53 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ COÅ PHAÀN HOÙA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI NHAØ NÖÔÙC ÔÛ VIEÄT NAM. 3.1 Muïc tieâu vaø ñònh höôùng caûi caùch NHTMNN ôû Vieät Nam. 3.1.1 Muïc tieâu phaùt trieån caùc toå chöùc tín duïng ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng chieán löôïc ñeán naêm 2020. Naêm 2005, NHNN ñaõ trình Boä Chính trò vaø Chính phuû ñeà aùn phaùt trieån ngaønh ngaân haøng Vieät Nam ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020, trong ñoù muïc tieâu phaùt trieån caùc toå chöùc tín duïng ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: - Caûi caùch caên baûn, trieät ñeå nhaèm phaùt trieån heä thoáng caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam theo höôùng hieän ñaïi, hoaït ñoäng ña naêng, ña daïng sôû höõu vaø loaïi hình toå chöùc tín duïng, coù quy moâ hoaït ñoäng vaø tieàm löïc taøi chính, taïo neàn taûng xaây döïng heä thoáng caùc TCTD hieän ñaïi, ñaït trình ñoä phaùt trieån tieân tieán trong khu vöïc chaâu AÙ, aùp duïng ñaày ñuû caùc chuaån möïc quoác teá veà hoaït ñoäng ngaân haøng, coù khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. - Baûo ñaûm caùc TCTD, keå caû caùc TCTD nhaø nöôùc hoaït ñoäng kinh doanh theo nguyeân taéc thò tröôøng vaø vì muïc tieâu chuû yeáu laø lôïi nhuaän. Phaùt trieån heä thoáng TCTD hoaït ñoäng an toaøn vaø hieäu quaû vöõng chaéc döïa treân cô sôû coâng ngheä vaø trình ñoä quaûn lyù tieân tieán, aùp duïng thoâng leä, chuaån möïc quoác teá veà hoaït ñoäng NHTM. Phaùt trieån caùc TCTD phi ngaân haøng ñeå goùp phaàn phaùt trieån heä thoáng taøi chính ña daïng vaø caân baèng hôn. - Phaùt trieån vaø ña daïng hoùa caùc saûn phaåm, dòch vuï ngaân haøng, ñaëc bieät laø huy ñoäng voán, caáp tín duïng, thanh toaùn vôùi chaát löôïng cao vaø maïng löôùi phaân phoái phaùt trieån hôïp lyù nhaèm cung öùng ñaày ñuû, kòp thôøi, thuaän tieän caùc dòch vuï, tieän ích ngaân haøng cho neàn kinh teá trong thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi 54 hoùa. Hình thaønh thò tröôøng dòch vuï ngaân haøng, ñaëc bieät laø thò tröôøng tín duïng caïnh tranh laønh maïnh, bình ñaúng giöõa caùc loaïi hình TCTD, taïo cô hoäi cho moïi toå chöùc, caù nhaân coù nhu caàu hôïp phaùp, ñuû khaû naêng vaø ñieàu kieän ñöôïc tieáp caän moät caùch thuaän lôïi caùc dòch vuï ngaân haøng. Ngaên chaën vaø haïn cheá moïi tieâu cöïc trong hoaït ñoäng tín duïng. - Tieáp tuïc ñaåy maïnh cô caáu laïi heä thoáng ngaân haøng. Taùch baïch tín duïng chính saùch vaø tín duïng thöông maïi treân cô sôû phaân bieät chöùc naêng cho vay cuûa ngaân haøng chính saùch vôùi chöùc naêng kinh doanh tieàn teä cuûa NHTM. Baûo ñaûm quyeàn töï chuû, töï chòu traùch nhieäm cuûa TCTD trong kinh doanh. Taïo ñieàu kieän cho caùc TCTD trong nöôùc naâng cao naêng löïc quaûn lyù, trình ñoä nghieäp vuï vaø khaû naêng caïnh tranh. Baûo ñaûm quyeàn kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính nöôùc ngoaøi theo caùc cam keát cuûa Vieät Nam vôùi quoác teá. Phöông chaâm haønh ñoäng cuûa caùc TCTD laø “An toaøn – Hieäu quaû – Phaùt trieån beàn vöõng – Hoäi nhaäp quoác teá” Baûng 6: Moät soá chæ tieâu tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng giai ñoaïn 2006 – 2010. 1. Laïm phaùt (%/naêm) Thaáp hôn toác ñoä taêng tröôûng kinh teá 2. Taêng tröôûng bình quaân toång phöông tieän thanh toaùn (M2) (%/naêm) 18 – 20 3. Tyû leä M2/GDP ñeán cuoái naêm 2010 (%) 100 – 115 4. Tyû troïng tieàn maët löu thoâng ngoaøi heä thoáng ngaân haøng/M2 ñeán naêm 2010 (%) Khoâng quaù 18 5. Taêng tröôûng bình quaân tín duïng (%/naêm) 18 – 20 6. Tyû leä an toaøn voán ñeán naêm 2010 (%) Khoâng döôùi 8 7. Tyû leä nôï xaáu/toång dö nôï ñeán naêm 2010 (%) Döôùi 5 8. Chuaån möïc giaùm saùt ngaân haøng ñeán naêm 2010 Chuaån möïc quoác teá (Basel I) 9. Döï tröõ quoác teá toái thieåu ñeán naêm 2010 12 tuaàn nhaäp khaåu Nguoàn: NHNNVN 55 Ghi chuù: Nôï xaáu ñöôïc xaùc ñònh theo tieâu chuaån phaân loaïi nôï cuûa Vieät Nam, phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá. 3.1.2 Ñònh höôùng cuï theå caûi caùch ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc. - Caùc NHTMNN vaø caùc NHTM coù coå phaàn chi phoái cuûa Nhaø nöôùc ñoùng vai troø chuû löïc vaø ñi ñaàu trong heä thoáng ngaân haøng veà quy moâ hoaït ñoäng, naêng löïc taøi chính, coâng ngheä, quaûn lyù vaø hieäu quaû kinh doanh. Caùc NHTMNN cuøng vôùi NHTM coå phaàn trong nöôùc ñoùng vai troø noøng coát trong heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam. Naâng cao naêng löïc caïnh tranh quoác teá cuûa NHTM Vieät Nam vôùi chaát löôïng dòch vuï cao vaø thöông hieäu maïnh. - Taêng cöôøng naêng löïc theå cheá (cô caáu laïi toå chöùc vaø hoaït ñoäng): Saép xeáp laïi toå chöùc boä maùy cuûa caùc NHTM töø trung öông ñeán chi nhaùnh. Ñoåi môùi toå chöùc boä maùy quaûn lyù, kinh doanh ôû hoäi sôû chính phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá. Phaân bieät roõ raøng chöùc naêng, nhieäm vuï vaø quyeàn haïn cuûa hoäi ñoàng quaûn trò vaø ban ñieàu haønh; Môû roäng quan heä ñaïi lyù, hôïp taùc kinh doanh, phaùt trieån saûn phaåm, öùng duïng vaø chuyeån giao coâng ngheä vôùi caùc toå chöùc nöôùc ngoaøi. Xuùc tieán hieän dieän thöông maïi cuûa caùc NHTM Vieät Nam taïi caùc thò tröôøng taøi chính khu vöïc vaø quoác teá; Môû roäng quy moâ hoaït ñoäng ñi ñoâi vôùi taêng cöôøng naêng löïc töï kieåm tra, quaûn lyù ruûi ro, baûo ñaûm an toaøn vaø hieäu quaû kinh doanh. - Taêng cöôøng naêng löïc taøi chính (cô caáu laïi taøi chính): Laønh maïnh hoùa vaø naâng cao moät caùch nhanh choùng vaø caên baûn naêng löïc taøi chính cuûa caùc NHTM ñeå ñaûm baûo caùc NHTM coù ñuû naêng löïc taøi chính veà quy moâ vaø chaát löôïng. Tieáp tuïc taêng quy moâ voán ñieàu leä, taøi saûn coù ñi ñoâi vôùi naâng cao chaát löôïng vaø khaû naêng sinh lôøi cuûa taøi saûn coù; giaûm tyû troïng taøi saûn coù ruûi ro trong toång taøi saûn coù. Xöû lyù döùt ñieåm nôï toàn ñoïng vaø laøm saïch baûng caân ñoái cuûa caùc NHTMNN. Töøng böôùc coå phaàn hoùa caùc NHTMNN theo nguyeân taéc thaän troïng, ñaûm baûo oån ñònh kinh teá – xaõ hoäi vaø an toaøn heä thoáng ngaân haøng. Cho pheùp caùc nhaø ñaàu tö 56 nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø caùc ngaân haøng coù tieàm löïc taøi chính, coâng ngheä, quaûn lyù vaø uy tín mua coå phieáu, tham gia quaûn trò ñieàu haønh NHTM Vieät Nam. Veà laâu daøi, Nhaø nöôùc chæ caàn naém giöõ coå phaàn chi phoái hoaëc tyû leä coå phaàn lôùn taïi moät soá ít NHTMNN ñöôïc CPH tuøy theo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng ngaân haøng vaø yeâu caàu quaûn lyù, ñaûm baûo an toaøn, hieäu quaû cuûa heä thoáng ngaân haøng nhaèm naâng cao nguyeân taéc thöông maïi, kyû luaät thò tröôøng trong hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM. Ñoåi môùi caên baûn cô cheá quaûn lyù ñoái vôùi NHTMNN theo höôùng töï chuû, hoaøn toaøn chòu traùch nhieäm veà keát quaû kinh doanh vaø ñöôïc hoaït ñoäng trong khuoân khoå phaùp lyù minh baïch, coâng khai, bình ñaúng. Xoùa boû cô cheá ñaïi dieän chuû sôû höõu cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc NHTMNN. NHNN ñoùng vai troø chuû yeáu trong vieäc taïo laäp moâi tröôøng thuaän lôïi cho hoaït ñoäng tieàn teä, ngaân haøng thoâng qua vieäc ban haønh caùc quy ñònh, chính saùch ñieàu tieát thò tröôøng tieàn teä vaø toå chöùc thöïc hieän giaùm saùt an toaøn cuõng nhö vieäc chaáp haønh caùc quy ñònh phaùp luaät trong hoaït ñoäng tieàn teä, ngaân haøng. Coù theå noùi, Ngaân haøng laø moät trong nhöõng lónh vöïc heát söùc nhaïy caûm vaø phaûi môû cöûa gaàn nhö hoaøn toaøn theo caùc cam keát gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO, heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam ñöôïc xeáp vaøo dieän caùc ngaønh chuû choát, caàn ñöôïc taùi cô caáu nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Ñeå giaønh theá chuû ñoäng trong tieán trình hoäi nhaäp, Vieät Nam caàn xaây döïng moät heä thoáng ngaân haøng coù uy tín, ñuû naêng löïc caïnh tranh, hoaït ñoäng coù hieäu quaû cao, an toaøn, coù khaû naêng huy ñoäng toát hôn caùc nguoàn voán trong xaõ hoäi vaø môû roäng ñaàu tö. Vaø coå phaàn hoùa NHTMNN laø moät trong nhöõng ñònh höôùng cuï theå ñeå caûi caùch NHTMNN noùi rieâng vaø heä thoáng ngaân haøng noùi chung. 3.2 Nhöõng vaán ñeà ñaët ra trong quaù trình coå phaàn hoùa ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc: 57 Thöïc hieän vaán ñeà coå phaàn hoùa NHTM Nhaø nöôùc laø vaán ñeà môùi cuûa ngaønh ngaân haøng, do ñoù seõ coù nhöõng khoù khaên nhaát ñònh. Vieäc thöïc hieän coå phaàn hoùa caùc NHTM Nhaø nöôùc caàn ruùt kinh nghieäm töø coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø gaàn ñaây nhaát laø ruùt kinh nghieäm töø coå phaàn hoùa Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät Nam. Ñeå thuùc ñaåy tieán trình coå phaàn hoùa NHTM Nhaø nöôùc ôû Vieät Nam, töø kinh nghieäm coå phaàn hoaù NHNT VN, ñaët ra moät soá vaán ñeà sau: 3.2.1 Nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán tình hình taøi chính cuûa ngaân haøng coå phaàn hoùa: ¾ Quy moâ voán töï coù: Hieän nay quy moâ voán hoaït ñoäng trung bình cuûa moät ngaân haøng treân theá giôùi khoaûng töø 1 tyû USD trôû leân. Trong khi voán chuû sôû höõu cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ñeán nay vaãn coøn quaù nhoû beù so vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi neân raát deã bò “toån thöông” trong moâi tröôøng caïnh tranh dieãn ra ngaøy caøng quyeát lieät. Ñaëc bieät keå töø ngaøy 07/11/2006, khi Vieät Nam ñaõ laø thaønh vieân chính thöùc cuûa WTO, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät Nam daàn daàn ñöôïc môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng, ñaëc bieät laø trong vieäc huy ñoäng voán vaø cho vay baèng ñoàng Vieät Nam. Do ñoù trong quaù trình hoäi nhaäp, ñeå ñuû naêng löïc trong caïnh tranh, caùc NHTM Nhaø nöôùc ñöôïc coå phaàn hoùa ñaït quy moâ voán ít nhaát phaûi töông öùng vôùi moät ngaân haøng trung bình treân theá giôùi, töùc laø möùc voán töï coù cuûa ngaân haøng naøy phaûi ñaït töø 16.000 tyû ñoàng trôû leân, trong ñoù voán chuû sôû höõu cuûa Nhaø nöôùc ñaït toái thieåu 8.160 tyû ñoàng, phaàn coøn laïi goïi laø voán coå ñoâng trong vaø ngoaøi nöôùc. Quy moâ voán töï coù cuûa ngaân haøng coå phaàn hoùa phaûi luoân luoân ñaûm baûo ñöôïc yeâu caàu tyû leä an toaøn voán toái thieåu 8% treân toång taøi saûn coù, ñaây laø moät chuaån möïc quoác teá khoâng theå thieáu ñöôïc. 58 ¾ Xöû lyù nôï toàn ñoïng: Maëc duø hieän nay Chính phuû ñaõ coù nhöõng chuû tröông xöû lyù nôï toàn ñoïng vaø caùc ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ñaõ tích cöïc xöû lyù nhöng nhìn chung tyû leä nôï toàn ñoïng vaãn coøn chieám tyû leä khaù cao (treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh khoaûng 5%). Kinh nghieäm thöïc tieãn töø coå phaàn hoùa caùc doanh nghieäp cho thaáy xöû lyù nôï toàn ñoïng luoân laø vaán ñeà heat söùc khoù khaên, phuï thuoäc vaøo caùc cô cheá chính saùch xöû lyù nôï, söï phoái hôïp cuûa caùc cô quan chöùc naêng trong vieäc xöû lyù nôï. NHNTVN laø NHTMNN ñi ñaàu trong coâng taùc xöû lyù nôï toàn ñoïng nhöng cuõng phaûi maát moät khoaûng thôøi gian raát daøi ñeå xöû lyù ñöôïc caùc khoaûn nôï toàn ñoïng (baét ñaàu töø naêm 2001 ñeán khi coù ñeà aùn coå phaàn hoùa NHNTVN). Ñaëc bieät trong vaán ñeà xöû lyù nôï toàn ñoïng, Nhaø nöôùc phaûi coù cô cheá xöû lyù döùt ñieåm caùc khoaûn nôï theo chuû tröông nhö nôï cho vay thanh toaùn coâng nôï, nôï khoanh… Ñaây laø moät thöïc traïng khoù khaên cuûa NHTM nhaø nöôùc hieän nay. Neáu quaù trình xöû lyù nôï toàn ñoïng keùo daøi thôøi gian thì seõ aûnh höôûng ñeán tieán trình coå phaàn hoùa. ¾ Xaùc ñònh giaù trò ngaân haøng ñeå coå phaàn hoùa: Vieäc xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp ñeå coå phaàn hoùa khoâng chæ laø vöôùng maéc ñoái vôùi quaù trình coå phaàn hoùa ngaân haøng maø coøn laø vöôùng maéc chung vôùi quaù trình coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc, laøm aûnh höôûng tôùi tieán ñoä coå phaàn hoaù. Coå phaàn hoùa laø hoaït ñoäng mang tính trao ñoåi mua baùn, trong ñoù beân Nhaø nöôùc do caùc caáp ñöôïc uûy quyeàn khaùc nhau laøm ñaïi dieän vaø beân mua laø caùc toå chöùc, caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc. Trong quan heä mua baùn ñoù lôïi ích cuûa caùc beân khoâng phaûi tuyeät ñoái thoáng nhaát vôùi nhau. Neáu ñònh giaù thaáp thì coù theå gaây thaát thoaùt voán Nhaø nöôùc; neáu ñònh giaù cao thì coù theå khoâng ñöôïc thò tröôøng chaáp nhaän. Maët khaùc, ñònh giaù doanh nghieäp ôû Vieät Nam thöôøng nghieâng veà tính giaù trò treân soå saùch. Vieäc tính giaù trò tieàm naêng nhö thöông hieäu, söùc phaùt trieån töông lai chæ ñöôïc aùng chöøng roài coäng vaøo chöù khoâng coù cô sôû xaùc thöïc. Coù hai phöông 59 phaùp xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp hieän nay laø phöông phaùp taøi saûn vaø phöông phaùp doøng tieàn chieát khaáu. Tuy nhieân, treân thöïc teá, haàu heát caùc toå chöùc môùi aùp duïng phöông phaùp taøi saûn. Song do thieáu thoâng tin veà thò tröôøng ñeå xaùc ñònh giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn coá ñònh, chöa coù tieâu chuaån cuï theå ñeå ñònh giaù thöông hieäu, uy tín cuûa doanh nghieäp neân chöa tính heát ñöôïc giaù trò tieàm naêng cuûa doanh nghieäp. Trong khi ñoù, phöông phaùp doøng tieàn chieát khaáu öu vieät hôn laïi chöa ñöôïc aùp duïng roäng raõi, moät phaàn do tính phöùc taïp cuûa phöông phaùp, phaàn do taâm lyù doanh nghieäp khoâng muoán giaù trò ñöôïc ñaùnh giaù quaù cao seõ khoù baùn coå phaàn, baát lôïi trong vieäc phaân chia coå phaàn öu ñaõi trong noäi boä doanh nghieäp. 3.2.2 Nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán tyû leä goùp voán cuûa caùc beân trong ngaân haøng coå phaàn hoùa. ¾ Möùc voán giöõ vai troø chi phoái cuûa Nhaø nöôùc trong ngaân haøng ñöôïc coå phaàn hoùa: Quyeát ñònh soá 38/2007/QÑ-TTg ngaøy 20/03/07 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc ban haønh tieâu chí, danh muïc phaân loaïi doanh nghieäp 100% voán nhaø nöôùc thì caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc kinh doanh tieàn teä khi thöïc hieän coå phaàn hoùa Nhaø nöôùc phaûi naém giöõ treân 50% toång soá coå phaàn. Ngaân haøng thöông maïi Nhaø nöôùc khi thöïc hieän coå phaàn hoùa tuy hình thöùc sôû höõu coù söï thay ñoåi nhöng vai troø chuû ñaïo trong vieäc trieån khai thöïc hieän chính saùch tieàn teä vaãn khoâng thay ñoåi maø tieáp tuïc phaùt huy döôùi hình thöùc môùi ñöôïc ñieàu haønh bôûi moät hoäi ñoàng quaûn trò theo cô cheá quaûn lyù phuø hôïp. Vì vaäy, nhaát thieát NHTM nhaø nöôùc khi thöïc hieän coå phaàn hoùa voán nhaø nöôùc tham gia phaûi naém vai troø ñieàu phoái vôùi tyû leä toái thieåu laø 51%. Vieäc naøy coù theå thöïc hieän thoâng qua hai hình thöùc: 60 Moät laø, giöõ nguyeân voán nhaø nöôùc hieän coù taïi NHTM nhaø nöôùc (xem ñoù laø 51%), phaàn 49% coøn laïi seõ phaùt haønh coå phieáu thu huùt theâm voán töø caùc coå ñoâng trong vaø ngoaøi nöôùc. Hai laø, möùc voán ñieàu leä taêng ñeán ñaâu thì voán cuûa nhaø nöôùc luoân giöõ tyû troïng 51%. Tuy nhieân, vieäc quy ñònh Nhaø nöôùc vaãn naém giöõ tyû leä voán toái thieåu 51% seõ coù hai khoù khaên caàn ñöôïc giaûi quyeát: + Hieän nay ngaân saùch nhaø nöôùc coøn nhieàu khoù khaên, khoâng ñuû voán ñeå luoân duy trì tyû leä 51% khi möùc voán ñieàu leä caàn phaûi taêng cao theo yeâu caàu. + Khi Nhaø nöôùc naém giöõ soá coå phaàn khoáng cheá vaø coù quyeàn chæ ñònh caùc vò trí ñieàu haønh then choát, caùc vaán ñeà nhaân söï, hoaït ñoäng... Nhö vaäy seõ khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. ¾ Veà goùp voán cuûa coå ñoâng nöôùc ngoaøi: Khuyeán khích caùc toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi tham gia goùp voán ñeå thu huùt caùc nguoàn löïc ngoaøi nöôùc, tyû leä tham gia cuûa caùc coå ñoâng nöôùc ngoaøi daàn daàn ñöôïc môû roäng nhöng tyû leä toái ña khoâng quaù 30% voán ñieàu leä. Trong ñoù, neân taäp trung öu ñaõi cho caùc coå ñoâng nöôùc ngoaøi laø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi vôùi tyû leä voán goùp toái ña khoâng quaù 20% voán töï coù. Bôûi vì chính caùc ngaân haøng naøy seõ laø cô sôû, ñieàu kieän giuùp cho ngaân haøng ñöôïc coå phaàn hoùa môû roäng, phaùt trieån maïng löôùi hoaït ñoäng (chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän) ñeán caùc nöôùc sôû taïi naøy. 3.3 Giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû coå phaàn hoùa ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ôû Vieät Nam. 3.3.1 Hoaøn thieän cô sôû phaùp lyù cho tieán trình coå phaàn hoùa NHTM Nhaø nöôùc ôû Vieät Nam. 61 Töø kinh nghieäm coå phaàn hoùa Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam cho thaáy muoán thuùc ñaåy tieán trình coå phaàn hoùa NHTM Nhaø nöôùc ôû Vieät nam caàn phaûi coù cô sôû phaùp lyù ñaày ñuû cho vieäc coå phaàn hoaù ngaân haøng. Töø tröôùc ñeán nay caùc vaên baûn höôùng daãn coå phaàn hoùa thöôøng taäp trung vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc caùc lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh haøng hoùa thoâng thöôøng, ít ñieàu chænh lónh vöïc taøi chính ngaân haøng. Môùi ñaây nghò ñònh 109/2007/NÑ-CP ngaøy 26/06/2007 cuûa Chính phuû veà chuyeån doanh nghieäp 100% voán nhaø nöôùc thaønh coâng ty coå phaàn coù ñeà caäp ñoái töôïng coå phaàn hoùa laø NHTM nhaø nöôùc. Tuy nhieân nhöõng quy ñònh ñeà caäp trong nghò ñònh naøy caàn phaûi coù theâm nhöõng thoâng tö höôùng daãn cuï theå hôn vaø phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá ñeå ngaân haøng coù theå deã daøng aùp duïng. - Quy ñònh veà coå phaàn öu ñaõi cho ngöôøi lao ñoäng: Theo quy ñònh cuûa Nghò ñònh 109, ngöôøi lao ñoäng trong doanh nghieäp nhaø nöôùc noùi chung vaø NHTM nhaø nöôùc noùi rieâng khi coå phaàn hoùa ñöôïc mua coå phaàn öu ñaõi theo tieâu chí naêm coâng taùc, cöù moãi naêm coâng taùc ñöôïc mua 100 coå phieáu vôùi giaù öu ñaõi giaûm 40% so vôùi giaù ñaáu giaù ñaáu giaù thaønh coâng bình quaân. Veà cô baûn, vaán ñeà öu ñaõi coå phaàn cho ngöôøi lao ñoäng höôùng tôùi caùc muïc ñích cô baûn: ñaûm baûo quyeàn laøm chuû cuûa ngöôøi lao ñoäng trong ngaân haøng sau CPH; mang laïi cho ngöôøi lao ñoäng nhöõng ñaûm baûo nhaát ñònh veà maët kinh teá ñeå traùnh vaø giaûm thieåu nhöõng taùc ñoäng khoâng toát do söï thay ñoåi cuûa ngaân haøng sau CPH. Tuy nhieân, coù veû nhö caùc quy ñònh veà öu ñaõi coå phieáu cho ngöôøi lao ñoäng ñang coù nhöõng maâu thuaãn nhaát ñònh. Neáu ñeå theå hieän söï öu ñaõi veà lôïi ích vaät chaát vaø ñaûm baûo quyeàn laøm chuû cho ngöôøi lao ñoäng thì vieäc quy ñònh veà tyû leä coå phaàn öu ñaõi nhö vaäy laø quaù ít (ví duï vôùi caùch tính naøy thì löôïng coå phieáu maø caùn boä nhaân vieân NHNTVN mua coù theå khoâng vöôït quaù 1% toång soá coå phieáu phaùt haønh ra coâng chuùng). Vôùi soá coå phaàn naøy thì tieáng noùi cuûa ngöôøi lao ñoäng khoâng coù troïng löôïng laø maáy trong vieäc quyeát ñònh caùc vaán ñeà cuûa ngaân haøng sau CPH. Vì nhö chuùng ta bieát, trong coâng ty coå phaàn, 62 quyeàn bieåu quyeát ñöôïc tính theo tyû leä coå phaàn naém giöõ. Nhö vaäy, ngoaøi quy ñònh mang tính nguyeân taéc nhö treân cuûa Nghò ñònh 109, caàn coù nhöõng thoâng tö quy ñònh tröôøng hôïp cuï theå cho pheùp NHTM ñöôïc taêng soá löôïng coå phieáu baùn cho ngöôøi lao ñoäng trong NHTM coå phaàn hoùa hoaëc quy ñònh veà vieäc phaùt haønh theâm traùi phieáu chuyeån ñoåi vôùi tyû leä chuyeån ñoåi öu ñaõi cho caùn boä nhaân vieân ngaân haøng ñöôïc coå phaàn hoùa. - Quy ñònh veà tyû leä naém giöõ coå phaàn cuûa nhaø ñaàu tö chieán löôïc: Nhö chuùng ta bieát, söï coù maët cuûa nhaø ñaàu tö chieán löôïc trong NHTMCP coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng cuõng nhö söï phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng naøy. Vì vaäy nhöõng quy ñònh lieân quan ñeán tyû leä naém giöõ coå phaàn cuûa nhaø ñaàu tö chieán löôïc caàn phaûi roõ raøng, cuï theå. Theo quy ñònh taïi Nghò ñònh 69/2007/NÑ-CP veà vieäc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi mua coå phaàn taïi NHTM Vieät Nam, nhaø ñaàu tö chieán löôïc ñöôïc mua khoâng quaù 15%, tröôøng hôïp ñaëc bieät, ñöôïc Thuû töôùng chính phuû cho pheùp, thì toái ña khoâng quaù 20% coå phaàn baùn ra. Theo quy ñònh cuûa Nghò ñònh 109, “coå phaàn baùn cho nhaø ñaàu tö chieán löôïc vaø caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi khaùc khoâng thaáp hôn 25% voán ñieàu leä” vaø “ñoái vôùi caùc doanh nghieäp coù quy moâ lôùn, coù voán nhaø nöôùc töø 500 tyû ñoàng trôû leân hoaëc hoaït ñoäng kinh doanh trong caùc lónh vöïc baûo hieåm, ngaân haøng, böu chính vieãn thoâng... thì tyû leä coå phaàn baùn cho nhaø ñaàu tö do cô quan coù thaåm quyeàn xem xeùt quyeát ñònh” Chaúng haïn NHNTVN laø moät ngaân haøng hoaït ñoäng chuû yeáu trong lónh vöïc ngoaïi thöông, coù quan heä vôùi nhieàu ngaân haøng vaø toå chöùc treân theá giôùi neân vieäc naâng “room” cho nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhaát laø nhaø ñaàu tö chieán löôïc nöôùc ngoaøi, khoâng chæ ñaït muïc tieâu naâng cao naêng löïc taøi chính, thu huùt coâng ngheä quaûn trò ngaân haøng hieän ñaïi, maø coøn naâng cao uy tín vaø môû roäng thò phaàn. Neáu theo Nghò ñònh 109, caáp coù thaåm quyeàn laø Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät möùc baùn cho nhaø ñaàu tö chieán löôïc 63 nöôùc ngoaøi lôùn hôn möùc 20% thì seõ coù maâu thuaãn vôùi Nghò ñònh 69. Do ñoù caàn phaûi coù thoâng tö höôùng daãn ñeå thoáng nhaát thöïc hieän caùc Nghò ñònh lieân quan. - Quy ñònh veà hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng sau CPH: Trong tieán trình coå phaàn hoùa, coøn moät coâng vieäc raát phöùc taïp laø söï thay ñoåi hình thöùc sôû höõu töø moät NHTMNN do Nhaø nöôùc ñoäc quyeàn sôû höõu thaønh moät NHTM coå phaàn do caùc coå ñoâng naém quyeàn sôû höõu maëc duø Nhaø nöôùc vaãn naém löôïng coå phaàn chi phoái. Nhö vaäy ngaân haøng thöông maïi coå phaàn hoùa khoâng coøn hoaït ñoäng nhö NHTMNN ñoàng thôøi cuõng coù nhöõng ñieåm khaùc bieät so vôùi ngaân haøng thöông maïi coå phaàn bôûi khaùc vì vaãn coøn phaàn voán cuûa nhaø nöôùc. Do ñoù cuõng caàn coù nhöõng vaên baûn höôùng daãn, ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa loaïi hình NHTM coå phaàn hoùa. Vaø neân chaêng caàn quy ñònh boå sung loaïi hình NHTM coå phaàn hoùa trong loaïi hình caùc toå chöùc tín duïng ñeå coù cô sôû phaùp lyù thöïc hieän. 3.3.2 Xaây döïng loä trình cho quaù trình coå phaàn hoùa NHTMNN ôû Vieät Nam. Nghieân cöùu thöïc traïng coå phaàn hoùa NHNTVN chuùng ta thaáy sôû dó NHNTVN ñöôïc löïa choïn laø NHTMNN ñaàu tieân ñöôïc CPH ôû Vieät Nam laø vì tröôùc khi tieán haønh CPH, NHNTVN ñaõ xaây döïng loä trình phaùt trieån cuûa mình phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän caàn thieát ñeå CPH. Vì vaäy ñeå quaù trình coå phaàn hoùa ngaân haøng ñaït hieäu quaû cao, caùc NHTMNN coøn laïi caàn phaûi xaây döïng loä trình tröôùc khi CPH. Coù theå noùi CPH NHTMNN ñöôïc tieán haønh theo hai böôùc: - Böôùc 1: Naâng cao naêng löïc taøi chính NHTMNN theo höôùng ñaït caùc chæ soá laønh maïnh taøi chính theo chuaån quoác teá. - Böôùc 2: Thöïc hieän CPH NHTMNN goàm: xaây döïng phöông aùn coå phaàn hoùa; toå chöùc baùn coå phaàn; hoaøn taát vieäc chuyeån NHTMNN thaønh NHTMCP. 64 Treân cô sôû ñoù, caùc NHTMNN xaây döïng loä trình rieâng ñoái vôùi töøng ngaân haøng theo töøng giai ñoaïn cuï theå. Loä trình khi xaây döïng caàn phaûi phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá vaø keøm vôùi caùc giaûi phaùp ñeå coù theå thöïc hieän. 3.3.3 Giaûi phaùp veà vaán ñeà xaùc ñònh giaù trò thöïc teá ngaân haøng. Trong quaù trình thöïc hieän CPH NHTMNN, ñieàu quan troïng laø xaùc ñònh giaù trò thöïc teá ngaân haøng ñeå ñöa ra giaù baùn coå phaàn cho phuø hôïp, ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Vaán ñeà caàn quan taâm khi xaùc ñònh giaù trò NHTMNN laø phaûi löïa choïn phöông phaùp ñònh giaù phuø hôïp, thöïc hieän hieäu quaû phöông thöùc toå chöùc ñònh giaù vaø choïn thôøi ñieåm ñònh giaù hôïp lyù. Phöông phaùp ñònh giaù phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc xaùc ñònh giaù trò moät caùch chính xaùc caùc yeáu toá höõu hình vaø löôïng hoùa ñöôïc giaù trò cuûa caùc yeáu toá voâ hình. Do ñoù khi xaùc ñònh giaù trò NHTMNN caàn phaûi xem xeùt caùc yeáu toá taùc ñoäng toaøn dieän ñeán giaù trò NHTM nhö khaû naêng sinh lôøi, söï laønh maïnh cuûa tình hình taøi chính, xu theá bieán ñoäng cuûa lôïi nhuaän, tyû suaát lôïi nhuaän, khaû naêng thanh toaùn, thöïc traïng taøi saûn höõu hình, taøi saûn voâ hình, söï taêng tröôûng, môû roäng hoaït ñoäng vaø phaùt trieån, trình ñoä vaø söï nhaïy beùn cuûa caùn boä laõnh ñaïo vaø nhaân vieân, muïc tieâu daøi haïn cuõng nhö chieán löôïc kinh doanh cuûa NHTM ñoù… Trong quaù trình xaùc ñònh giaù trò NHTMNN, neáu vaãn coøn caùc khoaûn nôï xaáu vaø taøi saûn keùm giaù trò thì phaûi ñöôïc xöû lyù theo nguyeân taéc thò tröôøng. Coøn ñoái vôùi khoaûn nôï khoâng coù khaû naêng thu hoài thì caàn phaûi ñöôïc xöû lyù theo caùc quy ñònh hieän haønh cuûa NHNNVN. Khi xaùc ñònh giaù trò thöïc teá NHTMNN ñeå CPH caàn quan taâm caùc khía caïnh sau: - Giaù trò lôïi theá kinh doanh: Theo quy ñònh hieän haønh, giaù trò lôïi theá kinh doanh cuûa doanh nghieäp coå phaàn hoùa goàm giaù trò lôïi theá veà ñòa lyù, giaù trò thöông hieäu vaø tieàm naêng phaùt trieån. Giaù trò lôïi theá kinh doanh cuûa doanh nghieäp do cô quan 65 coù thaåm quyeàn quyeát ñònh coå phaàn hoùa doanh nghieäp xem xeùt quyeát ñònh. Trong thöïc teá, giaù trò voâ hình cuûa NHTM coù theå lôùn xaáp xæ baèng voán töï coù cuûa NHTM. Ñeå xaùc ñònh ñuùng giaù trò thöïc teá, ñaëc bieät laø taøi saûn voâ hình cuûa NHTM, haïn cheá thieät haïi cho Nhaø nöôùc neân thöïc hieän ñònh giaù thoâng qua caùc toå chöùc tö vaán ñònh giaù coù uy tín. - Ñoái vôùi traùi phieáu ñaëc bieät: Voán ñieàu leä cuûa caùc NHTMNN baèng giaù trò cuûa caùc traùi phieáu ñaëc bieät naøy khaù lôùn (khoaûng 10 ngaøn tyû ñoàng treân toång soá 18 ngaøn tyû ñoàng voán ñieàu leä). Giaù trò caùc traùi phieáu ñaëc bieät naøy treân thöïc teá môùi laø giaù trò danh nghóa, chöa phaûi laø voán thöïc, töùc chöa phaûi laø voán baèng tieàn. Vì theá khi xaùc ñònh giaù trò NHTM thì giaù trò traùi phieáu ñaëc bieät naøy khoâng neân tính vaøo giaù trò NHTM. Coøn tính giaù trò cuûa caùc traùi phieáu ñaëc bieät naøy vaøo giaù trò NHTM thì caùc traùi phieáu ñaëc bieät ñoù caàn phaûi ñöôïc tieàn teä hoùa hoaëc laø tieán haønh xöû lyù tröôùc khi ñònh giaù. - Ñoái vôùi caùc quyõ ñöôïc phaûn aùnh trong baûng caân ñoái keá toaùn cuûa NHTMNN maø quõy ñoù caáu thaønh neân giaù trò NHTM nhö quõy döï tröõ boå sung, quõy ñaàu tö phaùt trieån thì môùi ñöôïc xaùc ñònh giaù trò coøn laïi vaø tính vaøo giaù trò NHTM. Coøn caùc quõy khaùc maëc duø ñöôïc coi laø voán chuû sôû höõu nhöng ñöôïc söû duïng cho muïc ñích khaùc, khoâng goùp phaàn duy trì vaø taêng theâm giaù trò beàn vöõng cho NHTM nhö quõy khen thöôûng, quõy phuùc lôïi, quõy döï phoøng ruûi ro tín duïng... thì khoâng ñöôïc tính vaøo giaù trò NHTM. - Khi xaùc ñònh giaù trò NHTM, coù moät soá taøi saûn cuûa NHTM phaûi tieán haønh ñaùnh giaù laïi nhö nhaø ñaát, maùy moùc thieát bò, vaät tö phöông tieän... Coøn moät soá taøi saûn toàn taïi döôùi hình thaùi tieàn teä thì chæ caàn xaùc ñònh caên cöù vaøo soå saùch keá toaùn, qua kieåm keâ. Ñoái vôùi voán goùp vaøo lieân doanh cuõng toàn taïi döôùi hình thaùi tieàn teä nhöng khi xaùc ñònh giaù trò NHTM thì phaûi xaùc ñònh laïi giaù trò vì thöïc teá caùc 66 NHTM hoaëc lieân doanh ña phaàn laø hoaït ñoäng coù hieäu quaû neân giaù trò thöïc teá caùc khoaûn ñaàu tö naøy chaéc chaén cao hôn nhieàu so vôùi giaù trò treân soå saùch. - Trong toång nguoàn voán cuûa NHTMNN coù nguoàn voán huy ñoäng vaø voán vay. Caùc nguoàn voán naøy khoâng naèm trong cô caáu giaù trò NHTM nhöng noù laïi coù vai troø quan troïng, quyeát ñònh nhaát trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTMNN. Quy moâ cuûa voán huy ñoäng phaûn aùnh vò theá, uy tín cuûa NHTM ñoù treân thöông tröôøng. Quy moâ cuûa voán huy ñoäng caøng lôùn, chöùng toû vò theá uy tín cuûa NHTM ñoù caøng cao. Ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá goùp phaàn xaùc ñònh giaù trò lôïi theá kinh doanh, giaù trò thöông hieäu cuûa moät NHTMNN. - Trong vieäc ñònh giaù trò ngaân haøng, moät trong nhöõng vaán ñeà khoâng theå boû qua laø yeáu toá con ngöôøi: nhaân söï quaûn lyù, heä thoáng quaûn lyù, vaø vaên hoùa kinh doanh cuûa ngaân haøng. Ñaây laø nhöõng yeáu toá khoâng deã daøng ñònh löôïng ñöôïc maø chæ mang tính ñònh tính. Tuy nhieân trong quaù trình ñònh giaù cuõng phaûi ñöa vaøo nghieân cöùu, thöông löôïng. Beân caïnh ñoù, trong quaù trình ñònh giaù caàn tieán haønh thí ñieåm vaø môû roäng baùn ñaáu giaù coå phaàn laàn ñaàu thoâng qua thò tröôøng chöùng khoaùn. Trong giai ñoaïn ñaàu, coù theå nghieân cöùu baùn coå phaàn khoâng chi phoái cho caùc nöôùc coù thöïc löïc kinh teá phaùt trieån maïnh ñeå thu huùt voán. Ngoaøi ra, caàn phaûi thaønh laäp caùc coâng ty ñaùnh giaù tín nhieäm vaø ñònh giaù chuyeân nghieäp. ÔÛ Vieät Nam thöïc chaát coù hoäi ñoàng ñònh giaù vaø caùc toå chöùc tö vaán ñònh giaù nhö coâng ty kieåm toaùn. Tuy nhieân nhöõng toå chöùc naøy hoaït ñoäng chöa chuyeân nghieäp, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ñònh giaù caùc doanh nghieäp lôùn, ñaëc bieät laø caùc ñònh cheá taøi chính lôùn nhö ngaân haøng. Do ñoù vieäc khuyeán khích thaønh laäp caùc coâng ty ñaùnh giaù tín nhieäm vaø ñònh giaù chuyeân nghieäp seõ goùp phaàn giaûm chi phí ñònh giaù qua vieäc giaûm chi phí thueâ toå chöùc tö vaán nöôùc ngoaøi. 67 3.3.4 Xaây döïng cô cheá quaûn trò nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa quaù trình coå phaàn hoùa NHTMNN. Ñeå quaù trình coå phaàn hoùa NHTMNN ñaït hieäu quaû cao thì baûn thaân caùc NHTMNN ñöôïc coå phaàn hoùa phaûi laø ngaân haøng hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Nhö vaäy tröôùc khi chính thöùc coå phaàn hoùa caùc NHTMNN phaûi chuû ñoäng xaây döïng cô cheá quaûn trò ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa mình treân cô sôû loä trình ñaõ ñaët ra, cuï theå: - Quaûn trò voán, xöû lyù nôï toàn ñoïng ñeå naâng cao naêng löïc taøi chính: Caùc NHTMNN caàn tieáp tuïc chöông trình xöû lyù nôï toàn ñoïng gaén vôùi taêng voán töï coù ñeå laønh maïnh tình hình taøi chính thì muïc tieâu ñaåy nhanh tieán ñoä coå phaàn hoùa môùi coù tính khaû thi. Do kinh doanh tieàn teä tín duïng neân caùc khoaûn cho vay ñöôïc coi laø caùc muïc taøi saûn cuûa ngaân haøng vaø vì theá theo quy ñònh, NHTMNN coù traùch nhieäm xaùc ñònh vaø phaân loaïi caùc taøi saûn (caùc khoaûn cho vay) cuûa mình vaøo moät trong hai danh muïc: danh muïc taøi saûn ñöôïc tính giaù trò ñeå coå phaàn hoùa vaø danh muïc taøi saûn ñöôïc loaïi tröø ra khoûi giaù trò ngaân haøng. Vieäc phaân loaïi nôï toàn ñoïng vaøo moãi danh muïc noùi treân ñeàu coù nhöõng taùc ñoäng nhaát ñònh ñeán lôïi ích caùc beân lieân quan vaø thôøi gian thöïc hieän coå phaàn hoùa. Neáu phaân loaïi nôï toàn ñoïng vaøo nhoùm taøi saûn xaùc ñònh giaù trò ngaân haøng ñeå coå phaàn hoùa caàn tính xem nôï toàn ñoïng ñaùng giaù bao nhieâu, maát bao nhieâu thôøi gian ñeå xöû lyù, vaø noù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán giaù kyø voïng caùc nhaø ñaàu tö tieàm naêng seõ boû ra ñeå mua coå phaàn? Neáu ñöa vaøo danh muïc taøi saûn loaïi tröø, thôøi gian xaùc ñònh giaù trò thöïc teá ngaân haøng coù theå nhanh hôn nhöng phaàn voán chuû sôû höõu nhaø nöôùc hieän taïi trong ngaân haøng seõ bò giaûm xuoáng vaø vì theá seõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quy moâ voán ñieàu leä sau naøy vì tyû leä sôû höõu nhaø nöôùc sau coå phaàn hoùa ñöôïc yeâu caàu toái thieåu phaûi ôû möùc 51% trong khi khoù coù khaû naêng ñeå Nhaø nöôùc bôm theâm voán vaøo caùc ñònh 68 cheá naøy. Roõ raøng laø trong boái caûnh nôï toàn ñoïng coù quy moâ lôùn, voán ñieàu leä nhoû hôn vaø heä soá an toaøn voán thaáp thì seõ laø sai laàm neáu NHTMNN löïa choïn phöông aùn loaïi tröø nôï toàn ñoïng ra khoûi danh muïc taøi saûn tính giaù trò ñeå coå phaàn hoùa; ngöôïc laïi, vieäc xöû lyù goïn soá nôï toàn ñoïng cuûa mình seõ giuùp NHTMNN thu veà moät löôïng voán ñaùng keå ñeå coå phaàn hoùa. Vì theá, xöû lyù nôï toàn ñoïng sao cho nhanh nhaát vôùi tyû leä thu hoài hôïp lyù nhaát laø moät trong caùc giaûi phaùp caàn ñöôïc quan taâm trong giai ñoaïn naâng cao naêng löïc taøi chính chuaån bò cho coå phaàn hoùa. Vieäc xöû lyù nôï toàn ñoïng trong giai ñoaïn chuaån bò coøn giuùp laøm taêng chaát löôïng taøi saûn cuûa ngaân haøng sau coå phaàn hoùa vaø do ñoù coù taùc duïng ñoøn baåy laøm taêng giaù kyø voïng caùc coå ñoâng tieàm naêng ñaët mua coå phieáu ngaân haøng. Cho neân caùc NHTMNN caàn phaûi giaûi quyeát trieät ñeå vaán ñeà nôï toàn ñoïng tröôùc khi tieán haønh coå phaàn hoùa. - Quaûn trò ruûi ro ñeå ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa caùc NHTMNN: Coù raát nhieàu nhoùm ruûi ro taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cuûa NHTMNN nhö ruûi ro taøi chính (goàm ruûi ro tín duïng, ruûi ro laõi suaát, ruûi ro tyû giaù...), ruûi ro hoaït ñoäng, ruûi ro veà moâi tröôøng kinh doanh... Ñeå coâng taùc quaûn trò ruûi ro ñöôïc hieäu quaû, caùc NHTMNN caàn tieáp tuïc xaây döïng vaø hoaøn thieän caùc quy trình quaûn lyù ruûi ro, quaûn lyù tín duïng hieän ñaïi, quaûn lyù taøi saûn nôï – coù, quaûn lyù ñaàu tö, quy trình kieåm toaùn noäi boä... Beân caïnh ñoù, phaûi thöôøng xuyeân raø soaùt, ñaùnh giaù, phaân loaïi khaùch haøng, phaân loaïi nôï vay; saøng loïc ñeå haïn cheá cho vay ñoái vôùi caùc khaùch haøng laøm aên keùm hieäu quaû; nhanh choùng thieát laäp chieán löôïc khaùch haøng theo höôùng ña daïng hoùa ñoái töông khaùch haøng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro cho heä thoáng. - Hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng vaø heä thoáng thanh toaùn, chuù troïng hoaït ñoäng Marketing. Cuøng vôùi vieäc hieän ñaïi hoùa coâng ngheä, caùc NHTMNN caàn coù chính saùch khai thaùc coâng ngheä hieäu quaû thoâng qua vieäc phaùt trieån saûn phaåm vaø nhoùm saûn phaåm döïa treân coâng ngheä cao nhaèm taïo ra söï ña daïng trong löïa choïn saûn phaåm vaø taêng cöôøng baùn cheùo saûn phaåm ñeán khaùch haøng. Ñoàng thôøi, vieäc 69 phaùt trieån ña daïng hoaù saûn phaåm dòch vuï cuõng seõ goùp phaàn phaân taùn vaø haïn cheá bôùt ruûi ro trong quaù trình hoaït ñoäng. - Taêng cöôøng coâng taùc quaûn trò nguoàn nhaân löïc vôùi hai yeáu toá cô baûn laø naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh vaø chaát löôïng nhaân vieân. NHTMNN caàn phaûi quaûn trò ngaân haøng theo tö duy chieán löôïc ñeå ban laõnh ñaïo ngaân haøng luoân ôû theá chuû ñoäng, khoâng luùng tuùng khi moâi tröôøng kinh doanh thay ñoåi, ñoàng thôøi coù khaû naêng söû duïng caùc nguoàn nhaân löïc cuûa ngaân haøng moät caùch hieäu quaû nhaát. Ñaây cuõng laø yeáu toá quan troïng naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa NHTMNN trong quaù trình CPH, ñaëc bieät khi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñang thu huùt phaàn lôùn nguoàn nhaân löïc cuûa caùc ngaân haøng trong nöôùc. Do vaäy caàn phaûi coù cô cheá quaûn trò nguoàn nhaân löïc töø khaâu tuyeån duïng, ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi. Ngoaøi ra, sau khi CPH, caùc ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc seõ trôû thaønh caùc NHTMCP vaø hoaït ñoäng theo cô cheá coâng ty coå phaàn. Ñaïi hoäi coå ñoâng laø cô quam quyeàn löïc cao nhaát cuûa doanh nghieäp, cô quan naøy seõ baàu ra Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieåm soaùt. Tuøy theo Ñieàu leä cuûa coâng ty, Hoäi ñoàng quaûn trò baàu ra Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò, baàu hoaëc thueâ Toång giaùm ñoác. Ñaïi hoäi coå ñoâng seõ quyeát ñònh caùc vaán ñeà quan troïng cuûa coâng ty moät caùch coâng khai. Nhöng sau coå phaàn hoùa, khi maø tyû leä coå phaàn Nhaø nöôùc vaãn aùp ñaûo ôû con soá 70% thì lieäu ngaân haøng coù hoaït ñoäng thöïc chaát theo quy ñònh veà Ñieàu leä cuûa coâng ty coå phaàn hay khoâng, moâ hình toå chöùc vaø cô caáu hoaït ñoäng nhö theá naøo ñeå ñaûm baûo cho heä thoáng caùc NHTMNN sau coå phaàn hoùa hoaït ñoäng nhö NHTMCP nhöng vaãn ñaûm baûo vai troø laø coâng cuï giaùn tieáp ñeå Nhaø nöôùc quaûn lyù heä thoáng ngaân haøng. Theo yù kieán cuûa nhieàu chuyeân gia, vieäc ñeå caùc NHTMNN sau CPH hoaït ñoäng theo ñuùng moâ hình cuûa coâng ty coå phaàn vaø theo quy luaät thò tröôøng laø ñieàu phaûi ñöôïc toân troïng. Do ñoù, phaûi xaây döïng ñöôïc cô cheá quaûn lyù cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò theo höôùng naâng cao quyeàn löïc. Theo ñoù Hoäi ñoàng quaûn trò ñöôïc quyeàn boû phieáu tín 70 nhieäm ñoái vôùi Toång giaùm ñoác ñieàu haønh; boä phaän kieåm soaùt vaø kieåm toaùn noäi boä ngaân haøng hoaït ñoäng ñoäc laäp vôùi ban ñieàu haønh, chæ tröïc thuoäc hoäi ñoàng quaûn trò, töø ñoù môùi phaùt huy ñöôïc vai troø hoaït ñoäng cuûa Kieåm soaùt vaø kieåm toaùn noäi boä. Quy ñònh moät soá quyeàn haïn nhaát ñònh cuûa caùc coå ñoâng nöôùc ngoaøi trong vieäc tham gia caùc quyeát saùch hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng. 3.3.5 Coå phaàn hoùa caùc NHTMNN caàn gaén vôùi nieâm yeát coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn. Coå phaàn hoùa NHTMNN caàn gaén vôùi nieâm yeát coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn bôûi vì thò tröôøng chöùng khoaùn coù taùc ñoäng raát tích cöïc tôùi vieäc coå phaàn hoùa ngaân haøng thoâng qua moät soá khía caïnh sau: Thöù nhaát, TTCK taïo ñieàu kieän cho chöông trình CPH NHTMNN ñaït ñöôïc muïc tieâu cao nhaát laø naâng cao hieäu quaû kinh teá thoâng qua vieäc coù nhieàu ngöôøi ñaàu tö beân ngoaøi tham gia vaøo vieäc kieåm soaùt ngaân haøng; Thöù hai, TTCK taïo ñieàu kieän ñeå ngöôøi ñaàu tö beân ngoaøi maïnh daïn mua coå phieáu cuûa ngaân haøng vì hoï hy voïng vaøo tính thanh khoaûn khi coù ruûi ro vaø do ñoù caùc NHTM coù ñieàu kieän ñeå môû roäng kinh doanh, thay ñoåi coâng ngheä, naâng cao hieäu quaû kinh doanh vaø naêng löïc caïnh tranh; Thöù ba, TTCK giuùp ñaåy nhanh ñöôïc tieán trình ñaùnh giaù NHTMNN CPH thoâng qua giaù coå phieáu (laâu nay, khaâu xaùc ñònh giaù trò laø khaáu khoù khaên vaø chieám nhieàu thôøi gian nhaát trong caùc khaâu cuûa quaù trình CPH) töø ñoù ñaåy nhanh tieán trình CPH NHTMNN; Thöù tö, TTCK taïo ñieàu kieän ñeå Nhaø nöôùc deã daøng hôn trong vieäc kieåm soaùt laïi caùc ngaân haøng ñaõ CPH baèng caùch mua laïi coå phieáu cuûa caùc ngaân haøng naøy treân TTCK ñeå naém quyeàn khoáng cheá. Vì vaäy, sau khi coå phaàn hoùa, coå phieáu cuûa caùc ngaân haøng seõ ñöôïc ñöa leân saøn giao dòch, ñeå giaù trò coå phieáu ñöôïc giao dòch coâng khai vaø phaûn aùnh ñuùng giaù trò. Ñoøi hoûi thò tröôøng chöùng khoaùn cuûa Vieät Nam phaûi lôùn maïnh, xöùng ñaùng laø 71 saøn giao dòch coâng baèng, bình ñaúng, minh baïch, hieäu quaû cho caùc nhaø ñaàu tö. Thôøi gian vöøa qua TTCK Vieät Nam ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån maïnh meõ. Tuy nhieân quan heä cung caàu chöùng khoaùn nhieàu luùc maát caân ñoái gaây neân nhöõng bieán ñoäng cho thò tröôøng, do vaäy TTCK hoaït ñoäng chöa thöïc söï oån ñònh vöõng chaéc. Maëc duø möùc voán hoùa thò tröôøng taêng nhanh nhöng nhìn chung quy moâ thò tröôøng cuûa Vieät Nam vaãn coøn nhoû so vôùi caùc nöôùc. Heä thoáng vaên baûn phaùp lyù ñieàu chænh hoaït ñoäng caàn tieáp tuïc ñöôïc hoaøn thieän. Tính coâng khai minh baïch cuûa TTCK thoâng qua coâng boá thoâng tin cuûa coâng ty nieâm yeát ñaõ töøng böôùc ñöôïc naâng leân, tuy nhieân noäi dung, chaát löôïng vaø thôøi haïn coâng boá thoâng tin chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cho coâng taùc quaûn lyù vaø thoâng tin cung caáp cho thò tröôøng; Heä thoáng cô sôû haï taàng, ñaëc bieät veà heä thoáng coâng ngheä thoâng tin cuûa caùc trung taâm giao dòch chöùng khoaùn, coâng ty chöùng khoaùn cho thaáy coù söï baát caäp tröôùc söùc phaùt trieån quaù nhanh cuûa thò tröôøng ñoøi hoûi caàn coù söï ñaàu tö, naâng caáp heä thoáng. Ñeå coù saøn giao dòch hieäu quaû cho coå phieáu ngaân haøng thì TTCK Vieät Nam caàn tieáp tuïc thöïc hieän moät soá bieän phaùp sau: Tieáp tuïc hoaøn thieän khung phaùp lyù, theå cheá chính saùch, ñaåy maïnh vieäc trieån khai thöïc thi Luaät chöùng khoaùn thoâng qua vieäc ban haønh vaø trieån khai caùc vaên baûn höôùng daãn, hoaøn thieän quy cheá ñaáu giaù vaø ngaøy caøng coâng khai minh baïch hôn; Thöïc hieän quaûn lyù coâng ty ñaïi chuùng theo quy ñònh cuûa Luaät doanh nghieäp, Luaät chöùng khoaùn; Thöïc hieän cheá ñoä baùo caùo, thoâng tin, quaûn trò doanh nghieäp; Thoâng qua hoaït ñoäng löu kyù, thanh toaùn chöùng khoaùn taäp trung, giaûm thieåu ruûi ro treân thò tröôøng töï do, tieâu chuaån hoùa hoaït ñoäng trung taâm löu kyù chöùng khoaùn vaø caùc thaønh vieân löu kyù. Beân caïnh ñoù, caàn gaén vieäc nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn vôùi vieäc coå phaàn hoùa ngaân haøng: Vieäc ñöa vaøo quy ñònh phaùp lyù ngay töø ñaàu caùc ñieàu khoaûn yeâu caàu caùc doanh nghieäp ñuû ñieàu kieän nieâm yeát khi coå phaàn hoùa phaûi toå chöùc baùn ñaáu giaù vaø nieâm yeát ngay treân TTCK. Ñieàu naøy seõ taïo ra moät thoùi quen 72 cho ngaân haøng khi CPH vôùi vieäc minh baïch vaø coâng khai hoùa thoâng tin ngay töø ñaàu. Coù nhö vaäy TTCK seõ goùp phaàn ñaåy nhanh quaù trình coå phaàn hoùa NHTMNN thoâng qua vieäc thöïc hieän thaønh coâng vieäc baùn coå phaàn cuûa caùc NHTMNN coå phaàn hoùa. Vaø moät khi coå phieáu ngaân haøng ñöôïc nieâm yeát treân TTCK thì seõ coù moät khoái löôïng haøng hoùa lôùn ñöôïc giao dòch, taïo neân söï soâi ñoäng treân TTCK vaø chaéc chaén seõ taùc ñoäng tích cöïc trôû laïi tôùi söï phaùt trieån cuûa TTCK. 3.3.6 Xaây döïng loä trình chieán löôïc sau khi coå phaàn hoùa. Cuøng vôùi vieäc trôû thaønh caùc NHTM coå phaàn, trong quaù trình môù cöûa vaø hoäi nhaäp, caùc NHTMNN ôû Vieät Nam coøn phaûi höôùng tôùi muïc tieâu vöôn ra vaø chieám lónh thò tröôøng quoác teá. Maët khaùc, caùc noäi dung khaùc cuûa tieán trình coå phaàn hoùa maëc duø ñöôïc chuaån bò toát ñeán ñaâu nhöng khoâng xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu, chieán löôïc phaùt trieån kinh doanh cuûa ngaân haøng thì cuõng khoâng theå ñaùnh giaù ñöôïc taàm quan troïng cuûa ngaân haøng ñöôïc coå phaàn hoùa cuõng nhö khoâng theå laøm cô sôû xaùc ñònh ñöôïc hieän giaù roøng trong töông lai cuûa ngaân haøng. Vì vaäy, NHTM CPH phaûi xaây döïng ñöôïc chieán löôïc kinh doanh môùi theo thoâng leä quoác teá vaø laø moät ngaân haøng ña naêng vôùi saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng hieän ñaïi nhö thanh toaùn, kinh doanh ngoaïi teä, ñaàu tö taøi chính, thò tröôøng baát ñoäng saûn, thò tröôøng chöùng khoaùn, thò tröôøng mua baùn nôï... Ñaûm baûo hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng ñöôïc coå phaàn hoùa theo nguyeân taéc thò tröôøng, ñaùp öùng ñöôïc caùc chuaån möïc quoác teá. Vieäc coå phaàn hoùa NHTMNN phaûi gaén lieàn vôùi vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh, môû roäng vaø phaùt trieån maïng löôùi ra caùc nöôùc treân theá giôùi ñaëc bieät laø caùc nöôùc coù coå ñoâng goùp voán. Treân cô sôû muïc tieâu chieán löôïc ñaõ ñöôïc ñònh höôùng, caàn thieát phaûi xaây döïng loä trình phaùt trieån hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñöôïc coå phaàn hoùa, cuï theå: 73 - Töø naêm 2006 ñeán 2010: Phaûi ñaït moät soá chuyeån bieán lôùn veà cô sôû haï taàng, nguoàn voán, phaùt trieån caùc loaïi hình saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng hieän ñaïi. Phaùt trieån maïng löôùi vaên phoøng ñaïi dieän vaø chi nhaùnh hoaït ñoäng ôû nöôùc ngoaøi, hình thaønh moät NHTM maïnh coù khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá. - Töø naêm 2010: Hoaït ñoäng NHTM theo chuaån möïc quoác teá keå caû veà voán, quaûn lyù, coâng ngheä thoâng tin, ñaùp öùng nhu caàu veà voán vaø thanh toaùn chuû yeáu cuûa neàn kinh teá, ñoàng thôøi khaúng ñònh vai troø nhaát ñònh treân thò tröôøng taøi chính khu vöïc vaø quoác teá. Nhö vaäy, cuøng vôùi vieäc thöïc hieän caùc giaûi phaùp ñeå thuùc ñaåy tieán trình CPH, caùc NHTMNN coøn phaûi höôùng tôùi vieäc trôû thaønh caùc NHTM coå phaàn hoaït ñoäng ña naêng phuø hôïp vôùi xu theá toaøn caàu hoùa thò tröôøng taøi chính quoác teá, yeâu caàu hoäi nhaäp cuûa ngaønh taøi chính Vieät Nam vaø caùc chuû tröông chính saùch cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng. Keát luaän chöông 3: Ñeå tieán trình coå phaàn hoùa NHTMNN ôû Vieät Nam dieãn ra thuaän lôïi vaø coù hieäu quaû caàn coù söï taùc ñoäng khoâng chæ veà phía Nhaø nöôùc, maø quan troïng laø söï noã löïc cuûa baûn thaân caùc NHTMNN. Treân ñaây ngöôøi vieát ñaõ ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû coå phaàn hoùa caùc NHTMNN ôû Vieät Nam. Nhöõng giaûi phaùp treân chöa phaûi hoaøn toaøn ñaày ñuû nhöng noù cuõng goùp phaàn giaûi quyeát ñöôïc moät soá vaán ñeà coøn toàn taïi trong tieán trình CPH NHTMNN. Tuy nhieân caùc giaûi phaùp treân ñaây chæ thöïc söï mang laïi hieäu quaû khi noù ñöôïc thöïc hieän vôùi söï phoái hôïp ñoàng boä cuûa caùc cô quan chöùc naêng, ban ngaønh vaø caùc NHTMNN ñöôïc CPH. 74 KEÁT LUAÄN Trong neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh coù yù nghóa soáng coøn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp. Trong lónh vöïc ngaân haøng, keá töø khi Vieät Nam baét ñaàu thöïc hieän caùc cam keát cuûa toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO töø ngaøy 01/04/2007, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñöôïc môû chi nhaùnh 100% voán nöôùc ngoaøi vaø ñöôïc huy ñoäng tieàn VND cuõng nhö thöïc hieän caùc dòch vuï ngaân haøng gioáng nhö caùc ngaân haøng trong nöôùc. Trong ñieàu kieän ñoù, caïnh tranh trong lónh vöïc ngaân haøng caøng trôû neân khoác lieät hôn. Ñoái vôùi caùc NHTMNN ôû Vieät Nam, coå phaàn hoùa laø moät chuû tröông ñuùng ñaén ñeå naâng cao khaû naêng taøi chính, hieäu quaû söû duïng voán, naêng löïc quaûn trò goùp phaàn naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc NHTMNN. Tuy nhieân quaù trình coå phaàn hoùa NHTMNN ôû Vieät Nam coøn dieãn ra chaäm chaïp vaø cho ñeán thôøi ñieåm baét ñaàu luaän vaên naøy vaãn chöa coù NHTMNN naøo chính thöùc chuyeån thaønh NHTMCP. Töø thöïc tieãn ñoù, luaän vaên ñaõ taäp trung neâu leân moät soá lyù luaän veà coå phaàn hoùa, ñi saâu phaân tích thöïc traïng CPH NHTMNN thoâng qua thöïc traïng CPH NHTNVN, töø ñoù ñeà ra moät soá giaûi phaùp vaø kieán nghò nhaèm naâng cao hieäu quaû CPH caùc NHTMNN ôû Vieät Nam. Maëc duø raát noã löïc, nhöng do ñaây laø moät vaán ñeà töông ñoái môùi meû ñoái vôùi baûn thaân neân luaän vaên coù theå coøn nhieàu thieáu soùt, raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa quyù Thaày, Coâ vaø caùc baïn. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn coâ, TS. Vuõ Thò Minh Haèng ñaõ taän tình höôùng daãn toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Traân troïng. 75 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. GS.PTS.Hoaøng Coâng Thi, PTS.Phuøng Thò Ñoan (1994) Coå phaàn hoùa caùc Doanh nghieäp nhaø nöôùc ôû Vieät Nam, NXB Thoáng Keâ. 2. PGS.PTS.Nguyeãn Vaên Teà, ThS.Nguyeãn Thò Xuaân Lieãu, Quaûn trò Ngaân haøng thöông maïi, NXB Thoáng Keâ. 3. Luaät Ngaân haøng Nhaø nöôùc vaø Luaät caùc Toå chöùc tín duïng. 4. Ñeà aùn phaùt trieån ngaønh ngaân haøng Vieät Nam ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. 5. Nghò ñònh soá 109/2007/NÑ-CP ngaøy 20/06/2007 cuûa Chính Phuû veà chuyeån doanh nghieäp 100% voán nhaø nöôùc thaønh coâng ty coå phaàn. 6. Nghò ñònh soá 69/2007/NÑ-CP ngaøy 20/04/2007 veà vieäc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi mua coå phaàn taïi NHTM Vieät Nam. 7. Quyeát ñònh soá 38/2007/QÑ-TTg ngaøy 30/03/2007 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà ban haønh tieâu chí danh muïc phaân loaïi doanh nghieäp 100% voán nhaø nöôùc. 8. Quyeát ñònh soá 230/2005/QÑ-TTg ngaøy 21/09/2005 veà vieäc thí ñieåm Coå phaàn hoùa NHNT Vieät Nam. 9. Baûn caùo baïch Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam. 10. Baùo caùo thöôøng nieân NHNT Vieät nam naêm 2000, 2001, 2002, 2003, 2004. 11. Baùo caùo toång keát cuûa NHNTVN naêm 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006. 12. Taïp chí Thò tröôøng Taøi chính tieàn teä. 13. Taïp chí Ngaân haøng. 14. Thôøi baùo Ngaân haøng. 15. Taïp chí Phaùt trieån kinh teá. 16. Thoâng tin Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam.