Luận văn Một số vấn đề về nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ở Công ty Nạo vét Đường biển I

®Ò ¸n x©y dùng ®éi tµu ®Õn 2010, ®Çu t­ cho ®éi tµu ®· ngèn tíi 75,8% . ë thêi ®iÓm ®Çu n¨m vµ tiÕp tôc ®øng ®Çu víi 75% ë thêi ®iÓm cuèi n¨m mÆc dï cã suy gi¶m. Trong khi ®ã, ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng rÊt khiªm tèn chØ chiÕm 4,6% , ë ®Çu n¨m vµ 5,4% ë cuèi n¨m bëi c«ng ty ®· dµnh phÇn lín nguån vèn tõ NSNN ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng, vµ c¸c c«ng tr×nh vÉn cßn ë giai ®o¹n thi c«ng. PhÇn vèn dµnh cho ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ kh«ng mÊy thay ®æi ë thêi ®iÓm ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m. Nh­ thÕ trong n¨m qua, c«ng ty ®· sö dông mét nguån vèn vay tuy ®· suy gi¶m nh­ng cßn rÊt lín vµ nguån vèn t¨ng thªm tõ NSNN, ®iÒu nµy ®· lµm cho VC§ t¨ng thªm 11.277 triÖu VN§. Sù t¨ng thªm vÒ vèn cè ®Þnh nµy do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n. Mét phÇn rÊt nhá lµ do sù biÕn ®éng gi¸ c¶ ®èi víi t­ liÖu s¶n xuÊt x¶y ra tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, phô thuéc vµo quan hÖ cung cÇu, thÞ hiÕu, møc ®é khan hiÕm... phÇn lín cßn l¹i lµ do b¶n th©n c«ng ty. Mét lµ, c«ng ty ®· mua thªm mét sè ph­¬ng tiÖn dïng cho bèc, xÕp nh»m n©ng sè l­îng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng b»ng nguån vèn cÊp tõ NSNN, tuy thÕ ®Çu t­ tõ vèn vay vµ tù bæ sung l¹i suy gi¶m. Hai lµ, c«ng ty ®· ®Èy nhanh viÖc ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng cho c¸c c¶ng. Ba lµ, c¸c nh©n tè mua s¾m ph­¬ng tiÖn n¹o vÐt vÉn chiÕm l­îng ®Çu t­ rÊt lín nh­ng cuèi n¨m l¹i suy gi¶m so ®Çu n¨m. BiÓu 2: Thùc tÕ khÊu hao TSC§ cña c«ng ty. §¬n vÞ: 1.000.000VN§ ChØ tiªu 2005 2006 2007 1. Nguyªn gi¸ TSC§ 2.610.075 3.066.645 3.342.643 2. KhÊu hao trong n¨m 175.397 211.599 264.721 3. Tæng khÊu hao 1.497.649 1.709.248 1.973.969 4. Gi¸ trÞ cßn l¹i 1.347.418 1.357.397 1.368.674 5. TØ lÖ trÝch 6,72% 6,9% 7,05% Qua biÓu 2 ta thÊy trÝch khÊu hao trong n¨m ngµy mét t¨ng, n¨m 2005 lµ 175.397 triÖu VN§ nh­ng ®Õn n¨m 2006 lµ 211.599 triÖu VN§, nh­ vËy n¨m 2006 cao h¬n n¨m 2005 lµ 36.202 triÖu VN§, trong ®ã bao gåm 24.418 triÖu VN§ lµ trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh vµ 11.784 triÖu VN§ lµ trÝch khÊu hao TSC§ thuª mua. Trong n¨m 2007, c«ng ty tiÕp tôc ®Çu t­ thªm TSC§ d­íi d¹ng thuª tµi chÝnh vµ thuª mua ( chñ yÕu cho ®éi tµu) vµ ®­a mét sè c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n vµo sö dông, do ®ã ®iÒu nµy dÉn ®Õn sè khÊu hao trong n¨m t¨ng 53.122 triÖu VN§ so víi n¨m 2006. Nh­ vËy trÝch khÊu hao trong n¨m t¨ng kh«ng nh÷ng do nguyªn gi¸ TSC§ liªn tôc t¨ng mµ cßn c¶ tØ lÖ trÝch khÊu hao còng t¨ng. §iÒu nµy ®· g©y ra trÝch khÊu hao trong n¨m t¨ng nhanh h¬n viÖc t¨ng nguyªn gi¸ TSC§. Víi thùc tÕ trÝch khÊu hao trong n¨m t¨ng g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn c­íc phÝ vËn t¶i cña c«ng ty ph¶i ®ang gi¶m xuèng nh»m c¹nh tranh víi c¸c n­íc ë khu vùc trong c¬n biÕn ®éng khñng ho¶ng tµi chÝnh (®Æc biÖt gi¸ c­íc vËn t¶i néi ®Þa rÊt thÊp, nhiÒu khi thÊp h¬n gi¸ thµnh), ®iÒu nµy ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gi÷ v÷ng thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Bëi khÊu hao t¨ng ®ång nghÜa víi lîi nhuËn gi¶m xuèng khi mµ gi¸ c¶ cã khuynh h­íng gi¶m vµ nh­ vËy ch¾c ch¾n sÏ cã ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty. BiÓu 3: T×nh h×nh b¶o toµn vµ ph¸t triÓn VC§ ë C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I n¨m 2007. ChØ tiªu Tæng sè Trong ®ã Ng©n s¸ch Bæ sung vay - Sè VC§ ph¶i b¶o toµn ®Çu n¨m 1.357.397 496.882 860.515 - Sè VC§ ph¶i b¶o toµn cuèi n¨m 1.390.746 519.298 871.448 - Sè VC§ thùc tÕ ®· b¶o toµn 1.368.674 522.250 846.424 - Chªnh lÖch sè vèn ®· b¶o toµn víi sè vèn ph¶i b¶o toµn - 22.072 + 2.952 - 25.024 Sè liÖu biÓu 3 cho ta thÊy n¨m 2007, c«ng ty ch­a thùc hiÖn ®­îc b¶o toµn vèn cè ®Þnh. Theo kÕ ho¹ch tÝnh to¸n, sè VC§ cÇn b¶o toµn ®Õn cuèi n¨m lµ 1.390.746 triÖu VN§ trong khi ®ã c«ng ty míi thùc hiÖn b¶o toµn VC§ lµ 1.368.674 triÖu VN§, nh­ vËy møc b¶o toµn thiÕu lµ 22.072 triÖu VN§, trong ®ã vèn NSNN ®· b¶o toµn lín h¬n sè ph¶i b¶o toµn lµ 2.952 triÖu VN§, phÇn vèn bæ sung vµ vèn vay b¶o toµn thiÕu 19.120 triÖu VN§. KhuyÕt ®iÓm nµy thuéc vÒ nhiÒu nguyªn nh©n, cã thÓ lµ do viÖc c«ng t¸c qu¶n lý vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp ch­a ®­îc tèt, do viÖc mua b¸n TSC§ trong n¨m qua cña c«ng ty, nh­ng cã lÏ ®¸ng chó ý h¬n lµ do t×nh tr¹ng thiÕu vèn trong kinh doanh hiÖn nay kh¸ phæ biÕn , thªm n÷a lµ nh÷ng khã kh¨n cña nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi lµm cho viÖc vay nî trë nªn khã kh¨n, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp chiÕm dông vèn cña nhau, nî nÇn d©y d­a lµm cho c¸c doanh nghiÖp trong c«ng ty mÆc dï thiÕu vèn, nh­ng vèn vÉn bÞ ø ®äng. Thùc tÕ nµy lµm cho vèn sau khi thu håi kh«ng cßn ®¶m b¶o søc m¹nh ban ®Çu cña ®ång vèn. Nh­ vËy ®ång vèn ch­a ®­îc b¶o toµn cña c«ng ty ®· mét mÆt ph¶n ¸nh ®­îc lîi nhuËn t¨ng lªn ®ã lµ ch­a ®óng thùc chÊt bëi v× nÕu tÝnh theo vèn cè ®Þnh ®­îc b¶o toµn th× lîi nhuËn thùc tÕ sÏ gi¶m xuèng. BiÓu 4: KÕ ho¹ch nguån vèn l­u ®éng ®Þnh møc vµ t×nh h×nh thùc hiÖn n¨m 2007 §¬n vÞ: 1.000.000 VN§ ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Chªnh lÖch Sè tiÒn TØ lÖ % Sè tiÒn TØ lÖ % Sè tiÒn TØ lÖ % - Nguån NSNN cÊp 116.076 32,4 138.091 35 22.015 19 - Nguån tù bæ sung 23.025 6,5 25.871 6,6 2846 12,4 - Nguån vay tÝn dông 86.161 24,1 48.956 12,4 -37.205 -43,2 - C¸c quü xÝ nghiÖp 27.196 7,5 29.192 7,4 1.996 7,3 - ChiÕm dông 105.524 29,5 152.416 38,6 46.892 44,4 Tæng céng 357.982 100 394.526 100 36.544 Qua biÓu 4 ta thÊy kÕ ho¹ch huy ®éng vèn tõ c¸c nguån vµ thùc hiÖn c«ng t¸c huy ®éng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2007 nh­ sau: - Nguån NSNN cÊp t¨ng 19% t­¬ng øng víi 22.015 triÖu VN§ vµ cã tØ träng ®øng ®Çu trong lËp kÕ ho¹ch nh­ng kÕt qu¶ thùc hiÖn cã tØ träng ®øng thø hai mÆc dï trÞ sè tuyÖt ®èi t¨ng. - Nguån tù bæ sung lµ nguån nhá nhÊt c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi, viÖc thùc hiÖn cho víi kÕ ho¹ch t¨ng 2846 triÖu VN§ hay 12,4%. - Nguån vay tÝn dông cã møc lËp kÕ ho¹ch lµ 86.161 triÖu VN§ nh­ng khi thùc hiÖn chØ ®¹t 48.956 triÖu VN§, gi¶m 37.205 triÖu VN§ hay 43,2%. - Nguån quü xÝ nghiÖp còng ®¹t t¨ng so víi kÕ ho¹ch 1.996 triÖu VN§ hay t¨ng 7,3%. -Nguån vèn chiÕm dông cã sù t¨ng vät víi møc kÕ ho¹ch lµ 105. 524 triÖu VN§, nh­ng khi thùc hiÖn lµ 152.416 triÖu VN§ ®øng vÞ trÝ ®Çu b¶ng. Qua thùc tÕ viÖc huy ®éng vèn l­u ®éng cho ho¹t ®éng kinh doanh ta thÊy kÕ ho¹ch vèn l­u ®éng ®Þnh møc ch­a s¸t thùc tÕ lµ 394.526 triÖu VN§, so víi kÕ ho¹ch t¨ng 36.544 triÖu VN§ trong ®ã. - Vèn tù bæ sung t¨ng 2846 triÖu hay 12,4% -Vèn vay tÝn dông gi¶m: 37205 hiÖn nay43,2% - Nguån NSNN cÊp t¨ng:20/015 hiÖn nay19% - C¸c quü xÝ nghiÖp t¨ng:1996 hiÖn nay 7,3% - Nguån vèn chiÕn dông t¨ng cao nhÊt: 46.892 hiÖn nay 44,4% Nh­ vËy nh×n chung ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng ®Þnh møc kÕ ho¹ch ®· cã nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÝch lÖ. Tuy nhiªn kh¶ n¨ng dù b¸o nguån vèn tÝn dông gi¶m cßn thiÕu sãt, thªm n÷a, ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nµy kh«ng cô thÓ cho tõng kh©u, tõng bé phËn. Cho nªn c«ng ty cÇn cã ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kh¸c hîp lý h¬n nh»m lµm gi¶m viÖc sö dông vèn kh«ng cã hiÖu qu¶, kh©u th× qu¸ nhiÒu vèn, khÈu l¹i kh«ng cã vèn, viÖc nµy sÏ ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµm gi¶m kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®ång vèn. BiÓu 5: C¬ cÊu vèn l­u ®éng theo nguån vµ sù biÕn ®éng cña nã n¨m 2007 §¬n vÞ 1.000.000 VN§ ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch Sè tiÒn TØ lÖ( %) Sè tiÒn TØ lÖ(%) Sè tiÒn TØ lÖ % 1. Nguån NSNN cÊp 158.679 37,4 174.080 38,2 15.401 48,2 2.Nguån tù bæ xung 14.081 3,3 20.476 4,5 6.395 20,0 3. nguån tÝn dông 52.054 12,3 38.420 8,4 -13.634 -42,7 4. Quü xÝ nghiÖp 29.182 6,9 30.803 6,7 1.621 5,1 5.Nguån chiÕm dông 170.295 40,1 192.446 42,2 22.151 69,4 Tæng céng 424.291 100 456.225 100 31.934 100 - Nguån ng©n s¸ch cÊp chiÕm tØ träng kh¸ lín víi 37,4% ®Çu n¨m vµ 38,2% cuèi n¨m, thÓ hiÖn sù cè g¾ng cña Nhµ n­íc trong thêi kú suy tho¸i kinh tÕ . - Nguån tù bæ sung tuy thêi ®iÓm cuèi n¨m 4,5% cã t¨ng so víi thêi ®iÓm ®Çu n¨m 3,3% nh­ng vÉn chiÕm tØ träng nhá nhÊt trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. - Nguån vèn tÝn dông vÉn tiÕp tôc gi¶m trong n¨m 2007, tuy nhiªn trong n¨m qua c«ng ty vÉn vay ®­îc 38.420 triÖu VN§ bæ sung cho vèn l­u ®éng. - Nguån quü xÝ nghiÖp mÆc dï vÒ sè tuyÖt ®èi cã t¨ng h¬n mét chót nh­ng tØ träng cña nã trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng theo nguån h×nh thµnh vÉn suy gi¶m bëi tæng vèn l­u ®éng t¨ng víi tèc ®é nhanh h¬n. - Nguån chiÕm dông ®ang lµ nguån chiÕm tØ träng lín nhÊt c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi víi gi¸ trÞ ®Çu n¨m lµ 170.295 triÖu VN§ chiÕm 40,1% ®Õn cuèi n¨m lµ 192.446 triÖu VN§ chiÕm 42,2%. Nh­ vËy trong n¨m 2007, c«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc huy ®éng vèn tõ c¸c nguån thÓ hiÖn ë l­îng vèn l­u ®éng cuèi n¨m t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ 31.934 triÖu VN§. Tuy nhiªn c«ng ty cÇn c¶i thiÖn viÖc huy ®éng vèn tÝn dông bëi nguån nµy sôt gi¶m kh¸ lín vµ nguy hiÓm h¬n n÷a viÖc c«ng ty cßn qu¶n lý vµ sö dông mét l­îng vèn chiÕm dông cã tØ träng còng nh­ l­îng tuyÖt ®èi chiÕm vÞ trÝ quan träng, nh­ thÕ sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nªn c«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p nh»m gi¶m nguån vèn nµy ®Õn møc cã thÓ. BiÓu 6: C¬ cÊu vèn l­u ®éng theo qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn tuÇn hoµn n¨m 2007 §¬n vÞ: 1.000.000 VN§ ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch Sè tiÒn TØ lÖ% Sè tiÒn TØ lÖ% Sè tiÒn TØ lÖ% 1. Vèn dù tr÷ 42.021 9,9 45.124 9,9 3.103 9,7 - Nguyªn vËt liÖu 36.439 39.025 2.586 - C«ng cô lao ®éng nhá 5.582 6.099 517 2. Vèn trong s¶n xuÊt - Chi phÝ SXKD dë dang 8.043 1.9 10.958 2,4 2.915 9,1 3. Vèn trong l­u th«ng 374.227 88,2 400.143 87,7 25.916 81,2 - TiÒn mÆt 94.499 106.145 11.646 - Thµnh phÈm 1.759 3.395 1.636 - Hµng ho¸ 5.830 6.510 680 - Ph¶i thu 272.139 284.093 11.954 Tæng céng 424.291 100 456.225 100 31.934 100 Qua biÓu sè 6 ta thÊy næi lªn c¸c vÊn ®Ò sau: Mét lµ vèn l­u ®éng trong kh©u l­u th«ng chiÕm tØ träng chñ yÕu, cô thÓ ®Çu n¨m lµ 374.227 triÖu VN§ chiÕm tíi 88,2%, cuèi n¨m tuy tØ träng cã gi¶m xuèng cßn 87,7% nh­ng sè tuyÖt ®èi t¨ng thªm lµ 25.916 triÖu VN§. Trong ®ã sè vèn bÞ chiÕm dông chiÕm tØ lÖ rÊt cao, ®Çu n¨m lµ 64,1%, cuèi n¨m tiÕp tôc t¨ng vÒ sè tuyÖt ®èi lµ 11.954 triÖu VN§ nh­ng tØ träng chØ cßn 92,2% bëi tæng vèn l­u ®éng t¨ng nhanh h¬n. §©y lµ t×nh tr¹ng g©y ra bëi viÖc khã vay vèn nãi chung trong nÒn kinh tÕ n¨m 2007. Mét ®iÒu ®¸ng l­u ý n÷a lµ l­îng tiÒn mÆt víi trÞ sè ®· lín nh­ng cuèi n¨m l¹i t¨ng thªm 11.646 triÖu VN§ sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®ång vèn bëi v× ®©y lµ l­îng tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh l·i mµ chØ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu thanh to¸n bøc thiÕt cña c«ng ty. Nh­ vËy trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn cã nh÷ng tÝnh to¸n cô thÓ ®Ó lµm gi¶m l­îng tiÒn nµy xuèng møc hîp lý nhÊt. Hai lµ, vèn dù tr÷ trong nguyªn nhiªn vËt liÖu, c«ng cô lao ®éng chiÕm tØ träng kh¸ nhá, ®Çu n¨m lµ 42.021 triÖu VN§ chiÕm 9,9% , cuèi n¨m trÞ sè tuyÖt ®èi t¨ng lªn 45.124 triÖu VN§ nh­ng tØ träng kh«ng thay ®æi do tæng vèn l­u ®éng cuèi n¨m t¨ng nhanh h¬n. Tuy nhiªn vèn l­u ®éng dù tr÷ kh«ng nh÷ng n»m ë c¸c yÕu tè ®Çu vµo mµ cßn c¶ ë c¸c yÕu tè ®Çu ra vµ trong s¶n xuÊt . Vèn l­u ®éng cho dù tr÷ nµy nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra ®Òu ®Æn vµ liªn tôc nh­ng ph¶i b¶o ®¶m hîp lý bëi v× thõa hoÆc thiÕu ®Òu g©y ra kÕt qu¶ kh«ng tèt. VÒ t×nh h×nh vèn l­u ®éng cho dù tr÷ ta cã thÓ thÊy ë biÓu 6. BiÓu 7. T×nh h×nh vèn l­u ®éng cho dù tr÷ n¨m 2007. §¬n vÞ :1.000.000 VN§ ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch Sè tiÒn TØ lÖ % Sè tiÒn TØ lÖ % Sè tiÒn TØ lÖ % 1.Nguyªn vËt liªu 36.439 63 39.025 59,1 2.586 2. C«ng cô lao ®éng nhá 5.582 9,7 6.099 9,2 517 3. Chi phÝ SXKD dë dang 8.043 14 10.958 16.6 2.915 4. Thµnh phÈm 1.759 3,2 3.395 5,2 1.636 5. Hµng ho¸ 5.830 10,1 6.510 9,9 680 Tæng céng 57.653 100 65.987 100 8.334 14,5 Qua biÓu 7 ta thÊy: vèn l­u ®éng dù tr÷ cuèi n¨m cña c«ng ty lµ 65.987 triÖu VN§ t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ 8.334 triÖu VN§ hay 14,5%, sù biÕn ®éng nµy do c¸c nh©n sè sau: - Nguyªn vËt liÖu cuèi n¨m dù tr÷ t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ 2.586 triÖu VN§ do kÕ ho¹ch n¨m 2008 cao h¬n n¨m 2007. - C«ng cô lao ®éng nhá ®Çu n¨m dù tr÷ lµ 5.582 triÖu VN§, cuèi n¨m lµ 6.099, t¨ng 517 triÖu VN§ ®Ó phôc vô cho n¨m 2008 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi n¨m lµ 10.958 triÖu VN§ t¨ng 2.915 triÖu VN§ so víi ®Çu n¨m. - Thµnh phÈm vµ hµng ho¸ cuèi n¨m ®Òu t¨ng so víi ®Çu n¨m, cã nghÜa lµ c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm vµ hµng ho¸ cña c«ng ty trong n¨m 2008 bÞ chËm l¹i, ®Æc biÖt lµ thµnh phÈm. Tuy nhiªn ®iÒu nµy ¶nh h­ëng Ýt ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty do sè vèn dµnh cho thµnh phÈm vµ hµng ho¸ rÊt Ýt. BiÓu 8. T×nh h×nh b¶o toµn vèn l­u ®éng n¨m 2007. §¬n vÞ: 1.000.000 VN§ ChØ tiªu Tæng sè Trong ®ã NSNN cÊp Bæ sung - Sè vèn l­u ®éng ph¶i b¶o toµn ®Çu n¨m 424.291 158.679 265.612 - Sè vèn l­u ®éng ph¶i b¶o toµn cuèi n¨m 471.008 179.254 291.754 - Sè thùc tÕ ®· b¶o toµn 456.225 174.080 282.145 - Chªnh lÖch -14.783 - 5.174 - 9.609 Th«ng qua hÖ sè quy ®æi vµ c¸ch tÝnh sè vèn ph¶i b¶o toµn ®Çu kú vµ sè vèn ph¶i b¶o toµn cuèi kú, thùc tÕ c¸ch x¸c ®Þnh cña c«ng ty theo gi¸ biÕn ®éng t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m ta cã t×nh h×nh b¶o toµn VL§ cña c«ng ty ph¶n ¸nh trªn biÓu 7. Qua biÓu 8 cho ta thÊy c«ng ty cã khuyÕt ®iÓm ®¸ng lo ng¹i trong b¶o toµn vèn l­u ®éng mÆc dï sè thùc tÕ ®· b¶o toµn t¨ng h¬n so víi sè ph¶i b¶o toµn ®Çu n¨m. Trong kÕt qu¶ kh«ng b¶o toµn ®­îc nµy cã c¶ vÒ phÝa NSNN vµ nguån tù bæ sung, trong ®ã chñ yÕu lµ nguån tù bæ sung chiÕm tíi h¬n 65%. ThiÕu sãt nµy chñ yÕu do kh¶ n¨ng vay nî khã kh¨n còng nh­ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu trë ng¹i trong n¨m 2007. 5.1. T×nh h×nh sö dông vèn ë C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I qua mét sè chØ tiªu c¬ b¶n. 5.1.1. C¬ cÊu vèn Søc m¹nh tiÒm Èn cña mét doanh nghiÖp nhiÒu khi ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua c¬ cÊu vèn. Chøng minh cho luËn ®iÓm nµy chóng ta thÊy r»ng tr×nh ®é sö dông vèn cña ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh÷ng yÕu tè quan träng kh¾c ho¹ nªn søc m¹nh cña doanh nghiÖp. §ång thêi chÝnh nh÷ng yÕu tè ®ã t¹o nªn mét c¬ cÊu vèn ®Æc tr­ng cho doanh nghiÖp, kh«ng gièng c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i kh¸c. Nh­ vËy tØ sè c¬ cÊu vèn kh«ng ph¶i lµ mét con sè ngÉu nhiªn mµ lµ con sè thÓ hiÖn ý chÝ cña doanh nghiÖp. VÒ mÆt gi¸ trÞ, tØ sè ®ã cho ta biÕt trong tæng sè vèn ë doanh nghiÖp ®ang sö dông cã bao nhiªu ®Çu t­ vµo vèn l­u ®éng, cã bao nhiªu ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i x©y dùng ®­îc c¬ cÊu vèn khoÎ, hîp lý. C¬ cÊu cho tõng lo¹i vèn ®­îc tÝnh nh­ sau: TØ träng VC§ (TØ träng TSC§) = TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n Tæng vèn TØ träng VL§ (TØ träng TSL§ vµ vèn l­u th«ng) = 1- TØ träng vèn cè ®Þnh Dùa vµo c¸c sè liÖu cña c«ng ty ta sÏ tÝnh to¸n cô thÓ 1.347.418 N¨m 2005 - TØ träng vèn cè ®Þnh = ------------------ = 79.2% 1.701.881 - TØ träng vèn l­u ®éng = 100% - 79,2% = 20,8% 1.357.397 N¨m 2006- TØ träng vèn cè ®Þnh = ------------------ = 76.2% 1.781.688 - TØ träng vèn l­u ®éng = 100% - 76,2% = 23,8% 1.368.674 N¨m 2007 - TØ träng vèn cè ®Þnh = ------------------ = 75% 1.824.899 - TØ träng vèn l­u ®éng = 100% - 75% = 25% MÆc dï trÞ sè tuyÖt ®èi cña vèn cè ®Þnh t¨ng liªn tôc trong 3 n¨m qua nh­ng tØ träng vèn cè ®Þnh trong tæng sè vèn l¹i cã xu h­íng gi¶m xuèng bëi tæng sè vèn t¨ng víi tèc ®é nhanh h¬n tèc ®é t¨ng cña vèn cè ®Þnh, cßn vèn l­u ®éng th× ng­îc l¹i. Tíi n¨m 2007 th× cø ®Çu t­ 1 ®ång vµo vèn cña tæng c«ng ty th× ph¶i ®Çu t­ 0,75 ®ång vèn cè ®Þnh cßn vèn l­u ®éng chiÕm 0,25 ®ång. 5.1.2. Vßng quay toµn bé vèn §©y lµ chØ tiªu ®o l­îng hiÖu qu¶ sö dông vèn trong kú, nã ph¶n ¸nh mét ®ång vèn ®­îc doanh nghiÖp huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i mÊy ®ång doanh thu Doanh thu thuÇn Vßng quay toµn bé vèn = Tæng sè vèn 1.682.331 N¨m 2005 - Vßng quay toµn bé vèn= --------------- = 0,98 (vßng) 1.701.881 1.997.551 N¨m 2006 - Vßng quay toµn bé vèn= --------------- = 1,1 (vßng) 1.781.688 2.271.245 N¨m 2007 - Vßng quay toµn bé vèn = ---------------= 1,2 (vßng) 1.824.899 Nh­ vËy vßng quay toµn bé vèn lu«n t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 2005 c«ng ty bá ra mét ®ång vèn th× thu ®­îc 0,98 ®ång doanh thu, n¨m 2006 lµ 1,1 ®ång doanh thu, n¨m 2007 lµ 1,2 ®ång doanh thu. Vßng quay vèn t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty kh¸ tèt nh­ng n¨m 2007 cã kÐm h¬n c¸c n¨m tr­íc. 5.1.3. Kú thu tiÒn trung b×nh. Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, viÖc ph¸t sinh c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ lµ ®iÒu tÊt yÕu. Khi c¸c kho¶n ph¶i thu cµng lín, chøng tá vèn cña doanh nghiÖp ®ang bÞ ø trong kh©u thanh to¸n. Nhanh chãng thu ®­îc vèn bÞ ø ®äng trong kh©u thanh to¸n lµ béphËn quan träng trong c«ng t¸c tµi chÝnh nãi chung vµ c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông vèn nãi riªng. V× vËy, sÏ kh«ng ng¹c nhiªn khi c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c nhµ kinh doanh, rÊt quan t©m tíi thêi gian thu håi cña c¸c kho¶n ph¶i thu. §Ó n¾m ch¾c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ lµm c¬ së cho viÖc dù tÝnh c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh, c¸c nhµ ph©n tÝch ®· ®­a ra chØ tiªu "kú thu tiÒn trung b×nh". ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Kú thu tiÒn trung b×nh = C¸c kho¶n ph¶i thu = C¸c kho¶n ph¶i thu x 360 Doanh thu b×nh qu©n ngµy Doanh thu n¨m 275.062 N¨m 2005 - Kú thu tiÒn trung b×nh = ---------------- x 360 =59 (ngµy) 1.682.331 272.139 N¨m 2006 - Kú thu tiÒn trung b×nh = -------------- x 360 = 49 (ngµy) 1.997.551 284.093 N¨m 2007 - Kú thu tiÒn trung b×nh = ------------- x 360 = 45(ngµy) 2.271.245 Qua ®©y ta thÊy kú thu tiÒn trung b×nh n¨m sau gi¶m so víi n¨m tr­íc chøng tá c«ng ty ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng nhanh chãng thu håi vèn ø ®äng trong thanh to¸n. Tuy nhiªn n¨m 2007 cã phÇn chËm l¹i vµ trÞ sè vèn bÞ chiÕm dông t¨ng cao, mÆt kh¸c kú thu tiÒn trung b×nh vÉn ë møc cao ®ßi hái C«ng ty ph¶i cã biÖn ph¸p trong thêi gian tíi nh»m gi¶m vèn ø ®äng trong kh©u thanh to¸n. 5.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. BiÓu 9: C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh ChØ tiªu N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 1. Doanh thu 1682.331 1997.551 2271.245 2. Lîi nhuËn 137.134 141.340 175.943 3. Nguyªn gi¸ TSC§ 2610.075 3066.645 3342.643 4. Vèn cè ®Þnh 1347.418 1357.397 1368.674 5. Søc s¶n xuÊt cña TSC§ 0,704 0,709 6. Søc sinh lêi cña TSC§ 0,049 0,055 7. SuÊt hao phÝ cña TSC§ 1,421 1,411 8. HiÖu qu¶ sö dông VC§ - Theo doanh thu 1,249 1,472 1,659 - Theo lîi nhuËn 0,102 0,104 0,129 Qua b¶ng trªn ta sÏ tiÕn hµnh tÝnh to¸n cô thÓ Qua biÓu 9 nh×n chung hiÖu qu¶ vèn cè ®Þnh cña c«ng ty ch­a cao, tuy r»ng c«ng ty tËn dông kh¸ triÖt ®Ó vèn cè ®Þnh. §iÒu nµy cã thÓ thÊy qua ph©n tÝch sau: Thø nhÊt lµ søc s¶n xuÊt cña TSC§: N¨m 2007 t¨ng h¬n n¨m 2006 lµ 0,005 (®ång doanh thu/nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§). NÕu Tæng c«ng ty vÉn gi÷ nguyªn søc s¶n xuÊt nh­ n¨m 2006 th× n¨m 2007 cÇn sö dông: - 3066.645 = 3.385.756 triÖu VN§ nguyªn gi¸ TSC§ vµ so 2 x 2271.245 0,704 so víi thùc tÕ n¨m 2007 th× tiÕt kiÖm ®­îc: 3.385.756 - 3342.643 = 43.113 triÖu VND Thø hai lµ søc sinh lêi cña TSC§ n¨m 1997 cho biÕt 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ®em lîi 0,049 ®ång lîi nhuËn, ®Õn n¨m 2007 con sè nµy lµ 0,055, t¨ng 0,006 ®ång lîi nhuËn hay 12,2%. §iÒu nµy cho thÊy nÕu møc sinh lêi cña n¨m 2007 chØ ®¹t ë møc sinh lêi n¨m 2006 th× n¨m 2007 c«ng ty cÇn sö dông: - 3066.645 = 4.114.702 triÖu VN§ nguyªn gi¸ TSC§ 2 x 175.943 0,049 Vµ so víi thùc tÕ n¨m 2007 th× tiÕt kiÖm ®­îc: 4114.702 - 3342.643 = 772.059 triÖu VND Thø ba lµ suÊt hao phÝ TSC§: n¨m 2007 gi¶m so víi n¨m 2006 lµ 0,01; cã nghÜa r»ng n¨m 2007 khi cã 1 ®ång doanh thu thuÇn cÇn 1,411 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§, gi¶m 0,71% so víi n¨m 2006. Thø t­ lµ hiÖu qu¶ sö dông VC§. NÕu tÝnh theo doanh thu th× n¨m 2006 cao h¬n n¨m 2005 lµ 0,223 (®ång doanh thu/®ång vèn cè ®Þnh) vµ n¨m 2007 tiÕp tôc cao h¬n n¨m 2006 lµ 0,187 ®ång doanh thu/®ång VC§. Nh­ vËy n¨m 2006 ®· tiÕt kiÖm vèn cè ®Þnh so víi thùc tÕ n¨m 2005 lµ: - 1357.397 = 241.923 triÖu VN§ 1997.551 1,249 Còng tÝnh t­¬ng tù nh­ vËy th× n¨m 2007 c«ng ty ®· tiÕt kiÖm vèn cè ®Þnh so víi thùc tÕ n¨m 2006 lµ: - 1368.674 = 174.291 triÖu VN§ 2271.245 1,472 NÕu tÝnh theo lîi nhuËn th× n¨m 2006 t¨ng so víi n¨m 2005 lµ 0,002 vµ sang n¨m 2007 møc hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh l¹i t¨ng 0,025 so víi n¨m 2006. Vµ nh­ vËy víi hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh kh«ng ®æi so n¨m 2005 th× ®Ó cã møc lîi nhuËn nh­ n¨m 2006 c«ng ty cÇn sö dông: = 1385.686 triÖu VN§ 141.340 0,102 So víi thùc tÕ n¨m 2006 th× c«ng ty tiÕt kiÖm 1385.686 - 1357.397 = 28289 triÖu VND TÝnh to¸n t­¬ng tù th× n¨m 2007 l¹i tiÕt kiÖm ®­îc: - 1368.674 = 323.086 triÖu VND vèn cè ®Þnh 175.943 0,104 Nh­ vËy, qua viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña c«ng ty trong 3 n¨m qua ta thÊy n¨m 2007 cã t¨ng so víi n¨m 2006 mét Ýt, ®iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt nhiÒu cè g¾ng cña c«ng ty trong n¨m 2007. Nh­ng xÐt thùc chÊt hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña c«ng n¨m 2007 th× thÊy c«ng ty ch­a thùc hiÖn ®­îc b¶o toµn vèn cè ®Þnh, møc b¶o toµn cßn thiÕu 22.072 triÖu VN§ do kÕt qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña c«ng ty ®¹t ®­îc trong n¨m 2007 ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ. NÕu sè vèn cè ®Þnh ®­îc b¶o toµn th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty sÏ gi¶m ®i, cô thÓ lµ: NÕu sè vèn cè ®Þnh ®­îc b¶o toµn th× sè vèn cè ®Þnh ®Õn cuèi n¨m lµ 1390.746 triÖu VN§ th× hiÖu qu¶ sö dông vèn theo lîi nhuËn cña n¨m 2007 lµ: = 0,126 ®ång lîi nhuËn/1 ®ång vèn cè ®Þnh so víi n¨m 175.943 1390.7462006 chØ t¨ng : 0,126 - 0,104 = 0,022 ®ång lîi nhuËn/ 1 ®ång vèn cè ®Þnh. T­¬ng tù nh­ vËy th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh theo doanh thu t¨ng: - 1,472 = 0,161 so víi tr­íc lµ 0,187 ®ång doanh thu/1 ®ång VC§ 2271.245 1390.746 5.3. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ë C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I BiÓu 10: C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ChØ tiªu N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 1. Doanh thu 1682..331 1997.551 2271.245 2. Lîi nhuËn 137.134 141.340 175.943 3. Vèn l­u ®éng 354.463 424.291 456.225 4. Søc s¶n xuÊt cña VL§ 5,13 5,16 5. Søc sinh lêi cña VL§ 0,363 0,399 6.Sè vßng quay cña VL§ 5,13 5,16 7. Thêi gian 1 vßng lu©n chuyÓn (ngµy) 71 69 Qua b¶ng 10 ta rót ra mét sè nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng nh­ sau: Thø nhÊt lµ søc s¶n xuÊt cña VL§ n¨m 2007 lµ 5,16 ®ång doanh thu/1 ®ång vèn l­u ®éng, t¨ng 0,03 so víi n¨m 2006. NÕu søc s¶n xuÊt kh«ng thay ®æi so víi n¨m 2006 th× n¨m 2007 l­îng vèn l­u ®éng cÇn sö dông lµ: - 424.291 = 461.185 triÖu VND 2 x 2271. 245 5,13 vµ tiÕt kiÖm ®­îc: 461.185 - 456.225 = 4.960 triÖu VN§ Thø hai lµ søc sinh lîi cña VL§ n¨m 2007 t¨ng 0,036 so víi n¨m 2006, víi kÕt qu¶ nµy th× sè vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm ®­îc n¨m 2007 so víi n¨m 2006 lµ: - 424. 291 - 456.225 = 88.867 triÖu VN§ 2 x 175.943 0.363 Thø ba lµ sè vßng quay cña vèn l­u ®éng n¨m 2007 cã cao h¬n mét chót so víi n¨m 2006, tõ 5,13 vßng lªn 5,16 vßng. Vßng quay t¨ng nhanh nµy thÓ hiÖn hiÖu qu¶ sö dông vèn t¨ng. Cô thÓ h¬n n÷a lµ thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn gi¶m xuèng 2 ngµy lµm tèc ®é lu©n chuyÓn cao lªn, ®iÒu nµy cho cho phÐp c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc sè vèn l­u ®éng Do ®ã sè VL§ c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn lµ: x (69 - 71) = - 12.618 triÖu VND 2271.245 360 Nh­ vËy, qua viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ta thÊy c«ng ty ®· cã kÕt qu¶ t­¬ng ®èi tèt trong 3 n¨m trë l¹i ®©y, thÓ hiÖn ë c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ lu«n t¨ng. Tuy nhiªn kÕt qu¶ nµy sÏ trë lªn kh«ng mÊy thuyÕt phôc khi sè vèn l­u ®éng cña c«ng ty ch­a b¶o toµn ®­îc. Nh­ vËy vÒ thùc chÊt nÕu tÝnh theo sè vèn l­u ®éng ®­îc b¶o toµn th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng sÏ gi¶m xuèng. II. §¸nh gi¸ chung c«ng t¸c qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I 1. Nh÷ng thµnh tÝch cña C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I trong qu¶n lý vµ sö dông vèn. Trong thêi gian qua, trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, nhËn ®Þnh mét c¸ch khoa häc, thùc tÕ ®· roi s¸ng cho C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I tËp trung vµo x©y dùng vµ ph¸t triÓn nhanh chãng ®éi tµu, c¶ng biÕn theo h­íng tiÕn lªn hiÖn ®¹i b»ng c¸ch tiÕp cËn ngay víi khoa häc, c«ng nghÖ cao. XuÊt ph¸t tõ chiÕn l­îc ®ã, trong 3 n¨m qua b»ng nguån vèn vay vµ vèn tù bæ sung, c«ng ty ®· mua, vay mua, thuª mua ®­îc 13 tµu biÓn tæng träng t¶i nh÷ng tµu chuyªn dông, vËn chuyÓn container, tµu chë hµng rêi cì lín, tuæi b×nh qu©n lµ 13 víi trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phï hîp tiªu chuÈn quèc tÕ.H¬n thÕ n÷a, thùc tiÔn nµy cßn thÓ hiÖn kh¶ n¨ng n¾m b¾t thêi c¬ còng nh­ quyÕt ®Þnh ®Çu t­, xu h­íng ®Çu t­ cña c«ng ty ®ang ®i theo h­íng ®óng ®¾n. Nh­ vËy, tuy khã kh¨n chång chÊt khã kh¨n trong viÖc t¹o vèn, vay vèn cho ph¸t triÓn, nh­ng víi sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng ty ®· nhanh chãng, kÞp thêi huy ®éng vèn tõ c¸c nguån kh¸c nhau, ®Æc biÖt ®· ph¸t huy néi lùc, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vay vèn ®Ó ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh liªn tôc ®Òu ®Æn. Trong c«ng t¸c huy ®éng vèn c«ng ty ®· kh«ng qu¸ phô thuéc vµo kÕ ho¹ch mµ ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p thay ®æi c¬ cÊu vèn gi÷a c¸c nguån. Do vËy trong n¨m qua C«ng ty n¹o vÐt §­êng biÓn I ®· t¹o ®­îc mét sè c¬ së vËt chÊt võa ®¸p øng yªu cÇu khai th¸c hiÖn t¹i võa ®ãn h­íng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. 2. Nh÷ng tån t¹i trong qu¶n lý vµ sö dông vèn Mét lµ, do c«ng t¸c qu¶n lý ®éi tµu ch­a tèt nªn ®· x¶y ra mét sè tµu bÞ n¹n Hai lµ, trong c«ng t¸c khÊu hao, c«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao c¬ b¶n mµ kh«ng trÝch khÊu hao söa ch÷a lín lµ mét h¹n chÕ Ba lµ, c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch vèn l­u ®éng ®Þnh møc ch­a chÝnh x¸c. Bèn lµ, c¶ trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh, tØ lÖ vèn chiÕm dông ®· gi÷ tØ phÇn quan träng N¨m lµ, viÖc b¶o toµn vèn ë c«ng ty ch­a ®­îc tèt, trong khi vèn cè ®Þnh b¶o toµn thiÕu S¸u lµ, trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng thùc tÕ ®· Ên ®Þnh l­îng tiÒn mÆt vµ kho¶n ph¶i thu chiÕm tØ lÖ kh¸ lín 3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i ë C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I Tr­íc hÕt lµ nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan: XuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c "t«n träng tèi ®a quyÒn tù chñ vÒ kinh doanh, tù chñ vÒ tµi chÝnh cña c¸c xÝ nghiÖp vµ c¸c ®oµn tµu, c«ng ty kh«ng trùc tiÕp can thiÖp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c xÝ nghiÖp vµ c¸c ®oµn tµu trùc thuéc" mäi quyÒn quyÕt ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ sö dông vèn lµ do c¸c xÝ nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp. Do vËy khi tõng chñ thÓ trong c«ng ty kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ ®ång vèn cña m×nh kh«ng nh÷ng sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ chung cña c«ng ty, mµ cßn rÊt khã cho c«ng ty trong vai trß trî gióp vèn ®· h¹n chÕ cña m×nh. TiÕp theo lµ nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan khã kh¨n nh×n thÊy ®Çu tiªn lµ t×nh h×nh suy tho¸i kinh tÕ trong khu vùc vµ ¶nh h­ëng cña ®Êt n­íc. Do vËy viÖc t×m kiÕm nguån vèn trong thêi kú ®ang kh¸t vèn l¹i cµng trë lªn khã kh¨n Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ë C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I I.Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty Trong những năm qua chúng ta đã điều hành kế hoạch bằng tài chính và chúng ta đã thành công, thể hiện một doanh nghiệp kinh doanh đi lên lấy tài chính làm gốc và từ nền tài chính đó đã giúp cho Giám đốc đi đến quyết định đầu tư lớn, đầu tư về chiều sâu để tạo nên bước nhảy vọt về doanh thu 1. Về đầu tư: - Phải duy trì những đội tàu sẵn có bằng cách đầu tư trang bị thay thế những máy móc thiết bị đã cũ. Cải tiến, đổi mới trang bị những thiết bị mới đáp ứng sự phát triển của KHKT để đội tàu đủ sức đảm bảo thực hiện những công trình trong nước và vươn ra thị trường quốc tế, trước mắt là khu vực Đông Nam á. 2/ Về quản lý: - Quản lý chặt nhiên liệu. KHCB. KHCS lớn cua các đơn vị. Thực hiện thu hồi vốn nhanh, đầu tư có hiệu quả. - Nghiên cứu tham mưu cho Giám đốc hoàn thiện việc hạch toán các đơn vị đoàn tàu, để phát huy hiệu quả cao nhất. 3/ Về thị trường: Dưới sự chỉ đạo của Tổng công ty kết hợp chặt chẽ với các phòng ban kinh tế kỹ thuật của Tổng công ty thi công tốt những công trình được Tổng công ty giao. Trong nội bộ Công ty, Phòng KD-TT cùng các Chi nhánh, đoàn tàu làm tốt công tác tiếp thị nhạy bén, kịp thời nắm bắt thông tin từ Chủ đầu tư, có phương án liên doanh, liên kết hợp tác với các đơn vị bạn để tìm kiếm thêm công trình và những công trình này phải thực sự mang lại hiệu quả kinh tế cao. 4/ Công tác tổ chức: - Để dần từng bước Cổ phần hóa toàn bộ Cty trong năm 2009, trước tiên theo nghị quyết của Hội đồng quản trị Tổng cty đã thống nhất cho Cổ phần hóa XN cơ khí và thành lập Cty Cổ phần XD và nạo vét miền Trung trên cơ sở các Đoàn tàu TC-54 , tàu HB-2000 và Đoàn HXT HP - 05, và Công ty Cổ phần thương mại. - Sau khi sáp nhập với Tổng công ty, Công ty nạo vét đường biển I thành Chi nhánh Tổng công ty - Công ty nạo vét đường biển I và là đơn vị hạch toán phụ thuộc với phương hướng đưa Đoàn tàu TC-82 cùng với các tầu lớn của Cty như : Long Châu, Long Châu 02, Đoàn HP - 01 tập trung thành một đội tàu sẵn sàng đảm nhận thi công những công trình lớn đạt hiệu quả và chất lượng. - Khâu cán bộ luôn luôn rà xét thay đổi từ các phòng ban, thủ trưởng đơn vị, bố trí đúng người đúng việc, phát huy tối đa sở trường, tài năng của từng cán bộ. - Ban hành những cơ chế quản lý phù hợp cho các đơn vị hạch toán nội bộ, tạo điều kiện cho các thủ trưởng và cán bộ ở các đơn vị chủ động phát huy tối đa sức mạnh của đơn vị và tài năng cá nhân. Nghiên cứu quy mô phát triển của Công ty một vài năm tới với sự sắp xếp dây chuyền sản xuất như hiện nay là tương đối hợp lý, gọn nhẹ song ứng với sự phát triển đổi mới của Tổng Công ty Công ty cũng đổi mới phù hợp với mô hình tổ chức mới. - Luôn luôn phải đào tạo đội ngũ cán bộ trực tiếp và thợ bậc cao ở các đơn vị và trên các phương tiện một vài năm tới. Hiện tại cũng đã có sự báo động thiếu nhân sự chỗ này, chỗ khác. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p cho C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I 1. Ph¸t huy c¬ chÕ ®iÒu hoµ vèn trong C«ng ty. §iÒu d¸m kh¼ng ®Þnh ®Çu tiªn lµ vèn lµ yÕu tè cùc kú quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng cã vèn th× c«ng ty kh«ng thÓ ho¹t ®éng nh­ng quan träng h¬n c¶ khi ®· liªn kÕt h×nh thµnh c«ng ty lµ vÊn ®Ò ®iÒu hoµ vèn. §iÒu hoµ vèn lµ yªu cÇu hÕt søc kh¸ch quan, trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh lu«n ph¶i bè trÝ s¾p xÕp ®iÒu chØnh l¹i tµi s¶n, m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t­, tiÒn vèn, lao ®éng... gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña c«ng ty cho phï hîp víi t×nh h×nh ë trong tõng thêi ®iÓm cô thÓ nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhÊt nhiÖm vô ®Æt ra cho c«ng ty.Toµn bé qu¸ tr×nh s¾p xÕp nªu trªn suy cho cïnglµ s¾p xÕp vÒ vèn. Nh­ vËy muèn ®iÒu chØnh m¸y mãc thiÕt bÞ, hay lao ®éng vËt t­ tõ ®¬n vÞ nµy sang ®¬n vÞ kh¸c th× c¬ chÕ vèn ph¶i cho phÐp ®iÒu hoµ th× kÕ ho¹ch ®iÒu phèi tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. Muèn vËy, c«ng ty ph¶i thùc hiÖn vai trß ®iÒu hoµ vèn, kh«ng cã c¬ chÕ ®iÒu hoµ vèn th× vai trß quan träng tr­íc hÕt nªu trªn cña c«ng ty sÏ trë lªn v« hiÖu. Nh­ thÕ, nÕu c«ng ty kh«ng ph¸t huy vai trß ®iÒu hoµ vèn cña m×nh, kh«ng gióp ®ì ®­îc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ chÝnh m×nh th× sÏ ®i ng­îc l¹i logic tù nhiªn. Râ rµng lµ c«ng ty nhËn vèn cña Nhµ n­íc, do ®ã c«ng ty ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nhµ n­íc vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn. Trong tr­êng hîp qu¶n lý vµ sö dông vèn kÐm hiÖu qu¶, hoÆc bÞ mÊt m¸t hao hôt th× ng­êi ph¶i gi¶i thÝch tr­íc nhµ n­íc vÒ vÊn ®Ò nµy, ®Çu tiªn ph¶i lµ c«ng ty chø kh«ng ph¶i lµ c¸c c«ng ty thµnh viªn. C«ng ty kh«ng thÓ nãi: xin h·y lµm viÖc víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cßn c«ng ty chØ chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi mét phÇn.C«ng ty ®øng ra nhËn vèn cña nhµ n­íc, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn. ViÖc ph©n c«ng, ph©n cÊp cô thÓ trong c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®­îc giao lµ chuyÖn néi bé cña c«ng ty, do c«ng ty quyÕt ®Þnh. Trong viÖc ph©n cÊp qu¶n lý nµy, møc ®é ph©n cÊp cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn nhiÒu hay Ýt lµ tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ. Tuy nhiªn c«ng ty ph¶i gi÷ quyÒn quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò then chèt. Do vËy, nÕu c«ng ty chØ thùc hiÖn vay quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn mµ th«i (tøc lµ ph¶i tr¶ c¶ gèc vµ l·i) chø kh«ng thùc hiÖn ®iÒu hoµ, kh«ng ph¸t huy vai trß ®iÒu hoµ th× c«ng ty cÇn xem xÐt l¹i, bëi lÏ xÐt ®Õn cïng quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn chÝnh lµ bé phËn tÝch luü chung míi ®­îc lµm ra cña c«ng ty, t¹i sao c«ng ty "Héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban gi¸m ®èc" l¹i kh«ng ph¶i lµ ng­êi tr­íc hÕt trong c«ng ty cã quyÒn quyÕt ®Þnh sö dông sè tÝch lòy nµy vµo nh÷ng viÖc g×. Do vËy gi¶i ph¸p hîp lý ë ®©y lµ: c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn chØ ®­îc gi÷ laÞ mét sè phÇn quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt, mét phÇn ph¶i ®ù¬c tËp trung vÒ c«ng ty. §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi chñ tr­¬ng ph©n ®Þnh râ ranh giíi gi÷a qu¶n lý Nhµ n­íc vµ qu¶n lý kinh doanh mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra tõ nhiÒu n¨m nay. Mét vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn ®iÒu hoµ vèn lµ doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp trong C«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I ph¶i kh¸c so vãi doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp ®øng mét m×nh. Mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp ®øng mét m×nh chØ ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®ã, cßn mét doanh nghiÖp trong tæ chøc c«ng ty kh«ng nh÷ng ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ cña c«ng ty mµ cßn tu©n thñ theo ®iÒu lÖ cña c«ng ty mµ nã lµ thµnh viªn. Mäi sù coi träng qu¸ møc ®Õn tÝnh ®éc lËp cña ®¬n vÞ thµnh viªn nh­ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp ®øng mét m×nh ®Òu dÉn ®Õn xem nhÑ vai trß cña c«ng ty, mµ ®· lµ doanh nghiÖp thµnh viªn cña c«ng ty th× kh«ng cßn ®­îc ho¹t ®éng theo c¬ chÕ nh­ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp n÷a. Cã x¸c ®Þnh râ rµng nh­ vËy th× viÖc thùc hiÖn vai trß ®iÒu hoµ vèn gi÷a c¸c c«ng ty thµnh viªn cña c«ng ty míi ®­îc ph¸t huy. 2. C¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Nh­ chóng ta ®· biÕt nh÷ng n¨m qua c«ng ty ®· thùc hiÖn trÝch khÊu hao c¬ b¶n theo tØ lÖ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Víi tØ lÖ nµy c«ng ty ph¶i mÊt mét thêi gian dµi míi thùc hiÖn khÊu hao hÕt tµi s¶n cè ®Þnh vµ thùc hiÖn ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh. Lµm nh­ vËy lµ kh«ng thÝch hîp, nhÊt lµ trong gian ®o¹n hiÖn nay khi khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn m¹nh mÏ, cã nhiÒu m¸y mãc míi ra ®êi, tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng nh÷ng dÔ bÞ hao mßn mµ cßn hao mßn rÊt nhanh chãng. Do vËy, ®Ó ®¶m b¶o cã quü khÊu hao ®ñ ®Ó thùc hiÖn t¸i ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh, nhanh chãng ®æi míi thiÕt bÞ, ®­a kü thuËt vµo s¶n xuÊt th× trong trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cÇn tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè nh­: khoa häc kü thuËt, gi¸ c¶, xu h­íng thÞ tr­êng th× c«ng ty nªn theo "ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao theo tØ lÖ gi¶m dÇn..." . 2.1. C¬ së cña ph­¬ng ph¸p Ph­¬ng ph¸p trÝch khÊu hao theo tØ lÖ gi¶m dÇn dùa trªn c¸c c¬ së : khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn m¹nh mÏ, tµi s¶n cè ®Þnh dÔ bÞ hao mßn v« h×nh. §Ó h¹n chÕ hao mßn v« h×nh trong thêi gian sö dông ®ßi hái ph¶i khÊu hao nhanh (trªn c¬ së tËn dông tèi ®a c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ). Nhanh chãng thu håi vèn ®Ó ®æi míi trang thiÕt bÞ, øng dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, trªn thÞ tr­êng gi¸ c¶ lu«n biÕn ®éng, tµi s¶n cña c«ng ty còng chÞu sù biÕn ®éng nµy vµ ®ã chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm gi¶m gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh. Do vËy cÇn tiÕn hµnh khÊu hao nhanh ®Ó b¶o toµn vèn ®· ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh, ®ång thêi còng phï hîp víi thùc tÕ lµ c«ng suÊt lµm viÖc cña m¸y mãc thiÕt bÞ gi¶m dÇn theo thêi gian. 2.2. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p Theo ph­¬ng ph¸p nµy, trÝch khÊu hao hµng n¨m dùa vµo tØ lÖ khÊu hao luü tho¸i gi¶m dÇn so víi nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. TØ lÖ khÊu hao gi¶m dÇn ®ù¬c x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: TKt = 2 (T - t + 1) T(T + 1) Trong ®ã: TKt : tØ lÖ khÊu hao n¨m t T: Tæng thêi gian ho¹t ®éng m¸y mãc t: Sè n¨m trÝch khÊu hao (t = 1:T) VÝ dô: Mét m¸y cã nguyªn gi¸ lµ 42.000.000 VN§, thêi gian sö dông lµ 6 n¨m, ¸p dông c«ng thøc trªn ta cã tØ lÖ trÝch vµ møc trÝch khÊu hao trong 6 n¨m sö dông nh­ sau: N¨m thø nhÊt T = 6 , t = 1 , thay vµo c«ng thøc ta cã TK1 = = 2 ( 6 - 1 + 1) 6 6 21 6 ( 6 + 1) 21 Møc trÝch khÊu hao : = x 421.000.000 = 12.000.000 VN§ C¸c n¨m cßn l¹i ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu ®å d­íi: BiÓu 10: TrÝch khÊu hao c¬ b¶n theo tû lÖ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc Sè n¨m trÝch (t) 1 2 3 4 5 6 Tæng TØ lÖ khÊu hao (TK) 6/21 5/21 4/21 3/21 2/21 1/21 21/21 Møc trÝch 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 42.000 2.3. Ap dông ph­¬ng ph¸p nµy cho c«ng ty Do viÖc mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, v× thÕ c«ng ty cÇn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao tØ lÖ gi¶m dÇn tÝnh cho tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc tµi s¶n cè ®Þnh mua cïng mét ®ît cã chøc n¨ng t­¬ng tù nhau. ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó trÝch khÊu hao cho mét chiÕc tµu do c«ng ty mua n¨m 2003. Nguyªn gi¸ cña chiÕc tµu: 48.036 triÖu VN§ Theo c«ng thøc trªn th× møc khÊu hao trong c¸c n¨m: 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 cña chiÕc tµu nµy: BiÓu 11: TrÝch khÊu hao c¬ b¶n theo tû lÖ gi¶m dÇn §¬n vÞ : 1.000.000 VN§ Sè n¨m trÝch 1 2 3 4 5 6 Tæng TØ lÖ khÊu hao (TK) 6/21 5/21 4/21 3/21 2/21 1/21 21/21 Møc trÝch 13.725 11.437 9.150 6.863 4.575 2.286 48.036 Nh­ vËy, nÕu tÝnh theo c¸ch tÝnh cña c«ng ty ®ang ¸p dông, møc trÝch khÊu hao lµ 4. 323 triÖu VN§ th× c«ng ty cÇn 11 n¨m míi thu håi ®­îc vèn ®Çu t­ ban ®Çu. Víi ph­¬ng ph¸p tÝnh míi, sau 6 n¨m sö dông c«ng ty ®· cã thÓ thu håi ®­îc vèn ®Çu t­ cho chiÕc tµu trªn. §iÒu nµy h¹n chÕ ®­îc hao mßn v« h×nh vµ sù t¸c ®éng cña gi¸ c¶ tíi vèn cè ®Þnh. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy ®· ®éi chi phÝ khÊu hao trong gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng h¬n so víi ph­¬ng ph¸p cò trong n¨m ®Çu tiªn lµ=13.725-4.323=9.402 (triÖuVN§) lµm ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ ®Õn viÖc ®Þnh gi¸. Song theo ph­¬ng ph¸p nµy c«ng ty cã ®iÒu kiÖn thu håi sím vèn ®Çu t­ ban ®Çu, cã ®iÒu kiÖn ®æi míi, c¶i tiÕn thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ do vËy cã thÓ c¹nh tranh tèt h¬n víi c¸c h·ng tÇu n­íc ngoµi. 3. Thanh lý, b¸n bít mét sè tµu qu¸ cò hoÆc kh«ng cßn phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng §æi míi ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng lu«n lµ vÊn ®Ò th­êng xuyªn ®èi víi ®éi ngò tµu cña c«ng ty. Trong khi ®ã, ngoµi nh÷ng chiÕc tµu mµ c«ng ty ®· vay mua, thuª mua trong 3 n¨m ho¹t ®éng võa qua th× cßn l¹i lµ c¸c tµu cao tuæi (cã nh÷ng chiÕc tuæi tµu ®· v­ît qu¸ 27, trong thiÕt bÞ l¹c hËu, kh¶ n¨ng chuyªn dïng thÊp, kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn t¹i. Tæng quan ra th× b¶n th©n ®éi tµu cña c«ng ty kh«ng cã ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh cÇn thiÕt, ®Æc biÖt mµ khi ®éi tµu nµy ®ang bÞ gÇn 30 h·ng tµu n­íc ngoµi th­êng xuyªn ho¹t ®éng trªn c¸c tuyÕn vËn t¶i ®Õn ViÖt Nam, trong ®ã cã kho¶ng 17 h·ng ®­îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng trªn tuyÕn liner c¹nh tranh quyÕt liÖt, kÓ c¶ trªn c¸c tuyÕn néi ®Þa ViÖt Nam mµ x­a nay vèn lµ vÞ trÝ ®éc t«n cña c¸c h·ng tµu trong n­íc.T×nh tr¹ng nh­ vËy xuÊt ph¸p tõ nhiÒu nguyªn nh©n, mµ chñ yÕu lµ trong nhiÒu n¨m qua ch­a x©y dùng ®­îc mét quy ho¹ch ph¸t triÓn ®éi tµu hîp lý ë ph¹m vi quèc gia, ®Çu t­ manh món trªn mét diÖn réng vµ kh«ng kÞp chñ ®éng thay ®æi c¬ cÊu ®éi tµu cho phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn c«ng nghÖ vËn t¶i theo c¸c ph­¬ng thøc míi trªn thÕ giíi mµ suy cho cïng lµ xu thÕ yªu cÇu thùc tÕ cña kh¸ch hµng. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã, b­íc ®i chiÕn l­îc c¬ b¶n cña c«ng ty lµ tËp trung x©y dùng ph¸t triÓn ®éi tµu theo h­íng ®i th¼ng lªn hiÖn ®¹i nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tõng b­íc giµnh l¹i vµ t¨ng thªm thÞ phÇn, tiÕn tíi chia sÎ thÞ phÇn cña khu vùc.Tuy nhiªn, viÖc cô thÓ cÇn lµm ngay lµ ph¶i thanh lý, b¸n bít mét sè tµu ®· qu¸ cò hoÆc kh«ng cßn phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy tù b¶n th©n nã cã lý do cña nã: Mét lµ, ®èi víi nh÷ng tµu qu¸ cò th× chi phÝ cho ho¹t ®éng cao, n¨ng suÊt l¹i kÐm, chi phÝ söa ch÷a còng qu¸ cao (b×nh qu©n mét tµu hµng n¨m chi phÝ söa ch÷a lµ 1 tØ ®Õn 1,5 tØ VN§), kh«ng ®¶m b¶o an toµn trong qóa tr×nh thi c«ng, dÉn ®Õn gi¸ thµnh cao vµ gi¸ c­íc còng t¨ng theo. §©y lµ mét ®iÒu mµ tù b¶n th©n nh÷ng chiÕc tµu thÊy cÇn ph¶i lo¹i bá. Hai lµ, ®èi víi nh÷ng tµu kh«ng cßn phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng th× rÊt khã x¸c ®Þnh ®­îc nguån hµng hoÆc nguån hµng kh«ng ®Òu khi cã khi kh«ng. NÕu kh«ng b¸n, thanh lý chóng ®i ®Ó ®Çu t­ tµu míi th× ®ång nghÜa víi viÖc tr× trÖ trong kinh doanh, dÉn tíi tù ®µo må ch«n m×nh. Ba lµ, viÖc thanh lý, b¸n bít c¸c tµu sÏ lµm gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ, ®ång thêi c«ng ty cã thÓ tËp trung vèn ®Çu t­ n©ng cÊp c¸c tµu cßn l¹i phï hîp víi yªu cÇu hiÖn nay, thuª mua c¸c tµu kh¸c. Tuy nhiªn khi thùc hiÖn c«ng viÖc nµy, vÊn ®Ò vÒ ng­êi lao ®éng d«i d­ ra tõ ®ã tµu ®ã sÏ trë thµnh g¸nh nÆng ®èi víi c«ng viÖc vËn t¶i biÓn. Trong sè lao ®éng nµy cã: Sè l­îng lao ®éng d«i d­ do tuæi t¸c, sè l­îng lao ®éng d«i d­ do tr×nh ®é chuyªn m«n kh«ng phï hîp víi c«ng nghÖ míi nh­ng l¹i cã nhiÒu n¨m cèng hiÕn kh«ng nhá. Do vËy c«ng ty cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy theo h­íng sau: Víi nh÷ng ng­êi tuæi t¸c kh«ng phï hîp th× bè trÝ nghØ h­u hoÆc lµ bè trÝ c«ng viÖc kh¸c. Víi nh÷ng ng­êi tr×nh ®é chuyªn m«n tuy kh«ng phï hîp nh­ng cßn trong ®é tuæi phï hîp th× cho ®i ®µo t¹o l¹i hoÆc ®µo t¹o n©ng cao cho phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay. Nh÷ng c«ng nh©n ®· ®µo t¹o l¹i cã thÓ cho ®¬n vÞ kh¸c thuª hoÆc xuÊt khÈu lao ®éng. Lµm nh­ vËy c«ng ty võa ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, võa cã nh÷ng kho¶n thu tõ viÖc cho thuª nµy. 4. H¹n chÕ vèn l­u ®éng bÞ chiÕm dông nh»m thu håi vèn nhanh, t¨ng vßng quay cña vèn Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, viÖc chiÕm dông vèn lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã xu h­íng ngµy cµng gia t¨ng. Trong t×nh h×nh chung ®ã, sè vèn bÞ chiÕm dông cña c«ng chiÕm tØ lÖ kh«ng nhá trong tæng sè vèn l­u ®éng, thÓ hiÖn trong n¨m 2007 nh­ sau: §Çu n¨m : 272. 139 VN§ Cuèi n¨m: 284.093 VN§ L­îng vèn bÞ chiÕm dông nµy kh«ng nh÷ng kh«ng sinh l·i mµ cßn lµm gi¶m vßng quay cña vèn, h¹n chÕ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty. Do vËy cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®Ó h¹n chÕ vèn bÞ chiÕm dông trong kh©u l­u th«ng. Thø nhÊt: Tr­íc khi ký hîp ®ång, c«ng ty cÇn n¾m t×nh h×nh tÝn dông cña c¸c kh¸ch hµng vÒ c¸c mÆt sau: - B¸o c¸o tµi chÝnh: C«ng ty cã thÓ ®Ò nghÞ kh¸ch hµng cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh nh­ b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, b¸o c¸o thu nhËp, mét sè tØ lÖ nh­ lîi nhuËn vèn, tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng. - B¸o c¸o tÝn dông vÒ t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó xem xÐt lÞch sö thanh to¸n cña doanh nghiÖp víi c¸c kh¸ch hµng kh¸c, tr¶ tiÒn ®óng h¹n hay kh«ng, bao nhiªu lÇn g©y r¾c rèi trong viÖc tr¶ tiÒn... - Quan hÖ tÝn dông víi c¸c ng©n hµng cña doanh nghiÖp Thø hai: lµ khi ký kÕt hîp ®ång, c«ng ty cÇn tho¶ thuËn trong hîp ®ång cã phÇn ph¹t hµnh chÝnh nÕu kh¸ch hµng tr¶ tiÒn chËm tuú vµo gi¸ trÞ c«ng tr×nh. Lµm nh­ vËy sÏ ®¶m b¶o c¶ hai bªn ®Òu cã tr¸ch nhiÖm h¬n n÷a trong vÊn ®Ò thanh to¸n cña m×nh. Thø ba: Lµ khi x¶y ra tranh chÊp hîp ®ång, c¶ c«ng ty vµ kh¸ch hµng cÇn ph¶i nhanh chãng gi¶i quyÕt døt ®iÓm kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng chi phÝ cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp lín h¬n c¶ gi¸ trÞ hîp ®ång hoÆc dÔ g©y t×nh tr¹ng ø ®äng vèn l©u, mÊt uy tÝn cña c«ng ty víi kh¸ch hµng hiÖn t¹i còng nh­ trong t­¬ng lai. NÕu c¶ hai phÝa kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc th× cã thÓ ®­a ra toµ vµ chi phÝ nµy do hai bªn chÞu. MÆt kh¸c, phÝa c«ng ty ph¶i lu«n s½n sµng t¹o c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó khi kh¸ch hµng yªu cÇu ®¸p øng ngay vµ ®óng tiÕn ®é trong hîp ®ång ®· ký kÕt. Nªn ch¨ng c«ng ty còng cÇn m¹nh d¹n chi phÝ ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thùc hiÖn ®óng thêi h¹n trong hîp ®ång, nh»m t¨ng tèc ®é tiªu thô vµ thu hót kh¸ch hµng ngµy cµng ®«ng. Thø t­, lµ môc tiªu kinh doanh cña c«ng ty còng nh­ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kh¸c lµ lîi nhuËn, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty cßn cã nhiÖm vô lµ b¶o ®¶m c«ng ¨n viÖc lµm cho mét sè lao ®éng t­¬ng ®èi lín. Do ®ã trong nh÷ng n¨m qua, ®«i lóc c«ng ty ®· ph¶i ký kÕt nh÷ng hîp ®ång kh«ng mÊy ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ, thËm chÝ chÊp nhËn thua lç. Nh­ vËy cã nghÜa r»ng muèn t¹o ra mét c¬ chÕ thu håi nhanh vèn, b¶o toµn ®­îc vèn, t¨ng vßng quay vèn ®ßi hái ph¶i mét hÖ thèng ®ång bé bëi chóng lµ c¸c chØ tiªu mang tÝnh chÊt tæng hîp. ë ®©y kh«ng nh÷ng lµ vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng mµ cßn rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c n÷a. Tuy nhiªn chóng ta còng cÇn thÊy r»ng kh«ng ph¶i lóc nµo thu tiÒn ngay còng cã lîi nhÊt lµ ®èi víi c¸c b¹n hµng truyÒn thèng hoÆc nh÷ng b¹n hµng n»m trong diÖn ­u tiªn. Khi ®ã c«ng ty nªn cho phÐp kh¸ch hµng tr¶ chËm nh­ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o thu håi ®óng thêi h¹n vµ chi phÝ cho viÖc kh¸ch hµng thanh to¸n chËm lµ nhá nhÊt. 5. Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng ®Þnh møc kú kÕ ho¹ch s¸t víi nhu cÇu vèn thùc tÕ cña C«ng ty 5.1. Sù cÇn thiÕt cña ph­¬ng ph¸p. Trong thêi gian qua viÖc lËp kÕ ho¹ch vèn l­u ®éng cña c«ng ty ®· béc lé mét sè tån t¹i chñ yÕu sau: - ViÖc x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng dùa vµo doanh thu kÕ ho¹ch vµ sè vßng quay cña vèn kÕ ho¹ch lµ ch­a khoa häc, do ®ã ch­a x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn cho tõng kh©u, tõng bé phËn, ®iÒu nµy dÉn ®Õn c«ng ty ph¶i ®i vay ng¾n h¹n ng©n hµng víi tØ lÖ lín. - L­îng vèn ®­îc x¸c ®Þnh kh«ng s¸t víi thùc tÕ, thÊp h¬n so víi thùc tÕ, duy cã nguån tÝn dông sôt gi¶m. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do doanh thu thùc tÕ n¨m 2007 lín h¬n doanh thu kÕ ho¹ch ®Ò ra (kÕ ho¹ch lµ 2.156.000 triÖu VN§, thùc hiÖn lµ 2.271.245 triÖu VN§, t¨ng 11%) vµ t×nh h×nh suy gi¶m kinh tÕ. C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ c«ng ty cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p phÇn tr¨m cña tµi s¶n nî vµ tµi s¶n cã trong b¶ng c©n ®èi tµi s¶n trªn doanh thu thùc tÕ n¨m tr­íc ®ã ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn l­u ®éng ®Þnh møc. ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy h¹n chÕ ®­îc nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p mµ c«ng ty ®ang ¸p dông, gióp cho c«ng ty x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c, s¸t thùc tÕ h¬n vÒ nhu cÇu vèn l­u ®éng ®Þnh møc kú kÕ ho¹ch, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. 5.2. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p. §©y lµ ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n ng¾n h¹n vµ ®¬n gi¶n cã thÓ sö dông ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tr×nh tù tiÕn hµnh nh­ sau: - TÝnh sè d­ trªn c¸c tµi kho¶n trong b¶ng c©n ®èi tµi s¶n trong n¨m cña c«ng ty. - Chän nh÷ng kho¶n chÞu sù biÕn ®éng trùc tiÕp vµ cã quan hÖ chÆt chÏ víi doanh thu vµ tØ lÖ phÇn tr¨m trªn doanh thu trong n¨m. - Dïng phÇn tr¨m ®ã ­íc tÝnh nhu cÇu ®ã cña n¨m cÇn lËp kÕ ho¹ch. 5.3. Ap dông ®Ó x¸c ®Þnh vèn l­u ®éng ®Þnh møc cho n¨m 2007. N¨m 2006 doanh thu ®¹t 1977.551 triÖuVN§. * XÐt bªn tµi s¶n. Khi doanh thu th× c¸c môc bªn tµi s¶n cã thÓ thay ®æi tØ lÖ thuËn víi doanh thu. Tuy nhiªn do tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña vèn cè ®Þnh lµ kh«ng trùc tiÕp thay ®æi tØ lÖ thuËn víi doanh thu nªn ta chØ xÐt hai kho¶n môc ®ã lµ: -Tµi s¶n l­u ®éng. - Tµi s¶n trong thanh to¸n. Ta tÝnh chÊt chØ tiªu sau - TØ lÖ % tµi s¶n l­u ®éng trªn doanh thu lµ: x 100% = x 100% = 17% Tµi s¶n l­u ®éng 2006 330. 743 Doanh thu n¨m 2006 1997.551 - TØ lÖ % tµi s¶n trong thanh to¸n trªn doanh thu lµ x 100% = 8% x 100% = Tµi s¶n trong thanh to¸n 2006 159.805 Doanh thu n¨m 2006 1977.551 * XÐt bªn nguån vèn. Khi doanh thu t¨ng th× chØ cã nguån vèn tÝn dông g¾n h¹n vµ nguån vèn trong thanh to¸n chÞu sù biÕn ®éng trùc tiÕp, do vËy chØ xÐt hai kho¶n môc nµy. - TØ lÖ phÇn tr¨m nguån vèn tÝn dông ng¾n h¹n trªn doanh thu lµ: x 100% = 2,1% x 100% = TÝn dông g¾n h¹n n¨m 2006 42.196 Doanh thu n¨m 2006 1997.551 - TØ lÖ phÇn tr¨m nguån vèn trong thanh to¸n trªn doanh thu lµ: x 100% = =+ == x 100% = 6% Nguån vèn trong thanh to¸n 120.529 Doanh thu n¨m 2006 1997.551 Qua viÖc tÝnh to¸n ta cã chªnh lÖch : (17 + 8) - (2,1 + 6) = 16,9% cho ta biÕt cø 100 ®ång doanh thu t¨ng thªm t h× ph¶i t¨ng 16,9 ®ång vèn l­u ®éng. Doanh thu kÕ ho¹ch n¨m 2007 lµ 2.156.000 triÖu VN§, do ®ã nhu cÇu vèn l­u ®éng n¨m 2007 so víi n¨m 2006 t¨ng: ( 2156.000 - 1997.551) x 0,169 » 26.778 t riÖu VN§ Trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng n¨m 2006 th× tµi s¶n l­u ®éng chiÕm x 100% = 78% 330.743 424.291 Víi nhu cÇu vèn l­u ®éng ®Þnh møc x¸c ®Þnh l¹i cho n¨m 2007 lµ 330.743 + (26.778 x 0,78) = 351.630 VN§ - HiÖu qu¶ ®em l¹i so víi c¸ch tÝnh cò lµ: 357.982 - 351.630 = 6.352 triÖu VN§ Nh­ vËy theo c¸ch tÝnh míi nµy, c«ng ty sÏ tiÕt kiÖm ®­îc 6.352 triÖu VN§, ®©y chÝnh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a hai c¸ch tÝnh møc vèn l­u ®éng ®Þnh møc kú kÕ ho¹ch. Gi¶ sö víi l·i suÊt ng©n hµng lµ 0,95% /th¸ng, th× trong 1 n¨m c«ng ty cã thÓ gi¶m chi phÝ tr¶ l·i suÊt ng©n hµng ®Ó bæ sung vµo lîi nhuËn. 6.352 x 0,95% x 12 = 724,128 triÖu VN§ - HiÖu qu¶ ®em l¹i so víi thùc tÕ 394.526 - 351.630 = 42.896 triÖu VN§ Theo c¸ch tÝnh míi nµy l­îng vèn ®Þnh møc kÕ ho¹ch cho n¨m 2007 thÊp h¬n thùc tÕ sö dông lµ 42.896 triÖu VN§, ®©y chÝnh lµ phÇn l·ng phÝ do thùc hiÖn c¨n cø vµo kÕ ho¹ch ®­îc x¸c ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p cò. NÕu sè tiÒn nµy mµ vay ng©n hµng víi l·i suÊt 0,95%/th¸ng th× c«ng ty cã thÓ gi¶m chi phÝ l·i suÊt ng©n hµng bæ sung vµo lîi nhuËn. 42.896 x 0,95% x 12 = 4.890 triÖu VN§ KÕt luËn Qu¶n lý vµ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn ë bÊt kú mét c«ng ty nµo suy cho cïng lµ mét c«ng viÖc v« cïng khã kh¨n phøc t¹p, ®Æc biÖt trong t×nh h×nh thÞ tr­êng ®Çy biÕn ®éng, rñi ro bÊt tr¾c khã l­êng tr­íc ®­îc, trong t×nh h×nh khñng ho¶ng hiÖn nay. C¸c nhµ l·nh ®¹o cã thÓ thÊm nhuÇn lý luËn khoa häc vÒ qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ g×? C¸c bé phËn tham m­u ®· cã thÓ ®· rÊt nh¹y c¶m víi kÕt qu¶ còng nh­ kh¶ n¨ng ph©n tÝch t×nh h×nh vèn? hay viÖc tæ chøc c¶ mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t c¸c chØ sè tµi chÝnh hÊp dÉn còng nh­ viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng ®iÒu ®· ®¹t ®­îc ra sao? Tuy vËy thùc tÕ l¹i lu«n chøng minh sù ®a d¹ng vèn cã cña nã, kú väng t¹o ra mét lîi thÕ c¹nh tranh tiÒm Èn h¬n h¼n c¸c chiÕn l­îc con ng­êi hay chiÕn l­îc marketing ë c«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I lµ ch­a râ rµng, hÖ thèng tµi chÝnh cßn nhiÒu bÊt hîp lý, mÆc dï hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ ®ang ®­îc chó träng h¬n n÷a nh­ng kh¶ n¨ng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn rÊt h¹n chÕ. Trªn nh÷ng c¬ së ®¸nh gi¸ ®ã, mét sè gi¶i ph¸p hîp lý ®­îc ®Ò xuÊt nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng ®iÓm yÕu vµ n©ng cao kh¶ n¨ng sö dông vèn ë c«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I. Mét lÇn n÷a em xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh cña m×nh tíi c« gi¸o – TS.Phan ThÞ NhiÖm cïng c¸c c« chó trong c«ng ty N¹o vÐt §­êng biÓn I ®· gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. C¸c tµi liÖu tham kh¶o NghÞ ®Þnh 59/CP ngµy 3-10-1996 cña ChÝnh phñ ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi c¸c DNNN. Dù th¶o söa ®æi bæ sung NghÞ ®Þnh 59. Th«ng t­ sè 57TC/TCDN ngµy 12/11/1996 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn viÖc qu¶n lý sö dông vèn vµ tµi s¶n trong DNNN. Th«ng t­ sè 70TC/TCDN ngµy 5/11/1996 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn chÕ ®é ph©n phèi lîi tøc sau thuÕ vµ qu¶n lý c¸c quü cña DNNN. Kinh tÕ th­¬ng m¹i - Khoa Th­¬ng m¹i tr­êng §HKTQD. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Khoa th­¬ng m¹i tr­êng §H KTQD. KiÕn thøc kÕ to¸n cÇn thiÕt cho c¸c nhµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp. NXB Thèng kª 1994. Qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp. NXB Thèng kª 1994. Sæ tay qu¶n lý vèn trong doanh nghiÖp. NXB Thèng kª 1994 Môc lôc Trang