Luận văn Nâng cao hiệu quả thẩm định cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại các Ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

, coâng trình laø nhöõng taøi saûn theá chaáp thoâng duïng, ñöôïc DNVVN duøng ñeå ñaûm baûo cho vieäc vay voán vaø cuõng ñöôïc ngaân haøng - 57 - raát quan taâm, xem troïng do tính an toaøn cao. Theá nhöng, sau nhieàu laàn thay ñoåi chính saùch, daãn ñeán hieän toàn taïi haøng chuïc loaïi giaáy chöùng nhaän lieân quan ñeán nhaø ñaát. Khoâng keå caùc loaïi giaáy tôø nhaø ñaát tröôùc naêm 1975 vaãn coøn toàn taïi, caùc loaïi giaáy tôø sau ñoù phaùt sinh khoâng phaûi laø ít nhö : giaáy traéng ( giaáy pheùp hôïp thöùc hoùa quyeàn sôû höõu nhaø, giaáy pheùp mua baùn, chuyeån dòch nhaø cöûa..), giaáy ñoû ( giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát ), giaáy hoàng cuõ ( caáp theo Nghò ñònh 60 cuûa Chính phuû ), giaáy hoàng môùi ( giaáy chöùng nhaän quyeàn sôû höõu nhaø ôû, giaáy chöùng nhaän quyeàn sôû höõu nhaø ôû vaø quyeàn söû duïng ñaát ôû) caáp theo Luaät nhaø ôû.. Theâm vaøo ñoù, caùc quy ñònh, höôùng daãn cuûa nhaø nöôùc khoâng roõ raøng, thieáu chaët cheõ daãn ñeán moãi ñòa phöông hieåu moãi kieåu neân phaân coâng cô quan caáp giaáy chuû quyeàn moãi nôi moãi khaùc. Moät soá tænh thaønh giao cho Sôû TN&MT caáp giaáy ñoû, giaáy hoàng môùi nhöng ôû TP.HCM, Sôû TN&MT caáp giaáy ñoû cho toå chöùc, Sôû Xaây döïng thì caáp giaáy hoàng môùi cho toå chöùc, Giaáy chöùng nhaän quyeàn sôû höõu coâng trình. Ñoái vôùi nhaø, ñaát thuoäc sôû höõu caù nhaân, taïi TP.HCM, moãi quaän huyeän laøm moãi kieåu. Coù quaän huyeän giao Phoøng TN&MT caáp caû giaáy ñoû, giaáy hoàng môùi, coù quaän huyeän giao Phoøng Quaûn lyù ñoâ thò caáp caû hai giaáy tôø treân, nôi khaùc laïi giao cho Phoøng Quaûn lyù ñoâ thò caáp giaáy hoàng, Phoøng TN&MT caáp giaáy ñoû, moät soá nôi giao cho vaên phoøng ñaêng kyù quyeàn söû duïng ñaát caáp. Chính söï thieáu nhaát quaùt trong caùc quy ñònh veà thöïc hieän caáp chuû quyeàn nhaø ñaát daãn ñeán söï toàn taïi cuûa quaù nhieàu caùc loaïi giaáy tôø sôû höõu khaùc nhau, khieán ngaân haøng gaëp luùng tuùng, khoâng bieát theá naøo laø hôïp phaùp, hôïp leä, ñaõ ñaày ñuû hay chöa. Ngoaøi ra, do nhieàu cô quan khaùc nhau caáp giaáy chöùng nhaän neân hoà sô ñaát ñai, taøi saûn gaén lieàn vôùi ñaát bò phaân taùn, deã thaát laïc, thoâng tin veà nhaø ñaát khoâng ñaày ñuû, deã daãn ñeán sai soùt trong quaûn lyù neân thöïc teá ñaõ phaùt sinh khoâng ít tröôøng - 58 - hôïp moät taøi saûn maø coù nhieàu giaáy tôø chuû quyeàn hôïp phaùp cuøng toàn taïi, raát deã daãn ñeán tranh chaáp, thieät haïi cho ngaân haøng. + Caùc quy ñònh thay ñoåi veà thuû tuïc theá chaáp cuõng gaây roái raém khoâng keùm cho hoaït ñoäng ngaân haøng. Do Luaät coâng chöùng naêm 2006 ( chính thöùc coù hieäu löïc töø 01/07/2007 ) chæ yeâu caàu hoà sô coâng chöùng theá chaáp goàm Phieáu yeâu caàu coâng chöùng, hôïp ñoàng theá chaáp vaø caùc baûn sao giaáy tôø TSTC neân thuû tuïc xaùc nhaän tình traïng nhaø taïi UBND phöôøng nhö tröôùc nay bò baõi boû, vieäc xaùc ñònh TSTC coù naèm trong quy hoaïch hay tranh chaáp hieän nay thuoäc traùch nhieäm cuûa ngaân haøng vaø khaùch haøng. Ñieàu naøy khieán ngaân haøng raát khoù khaên trong vieäc xaùc ñònh taøi saûn coù tranh chaáp hay khoâng, do phaûi töï thaåm ñònh, ñieàu tra, xem xeùt keát hôïp vôùi söï töï cam keát cuûa khaùch haøng, maát raát nhieàu thôøi gian nhöng hieäu quaû an toaøn laø khoâng cao. Muoán thaät söï an taâm, traùnh thieät haïi ruûi ro, ngaân haøng chæ coù theå döïa vaøo xaùc nhaän cuûa caùc cô quan ban ngaønh ñòa phöông nhöng hieän nay vieäc yeâu caàu UBND phöôøng thöïc hieän thì khoâng ñöôïc chaáp nhaän, yeâu caàu Phoøng TN&MT Quaän xaùc nhaän cuõng raát khoù khaên vaø keùo daøi thôøi gian. Do vaäy, nhieàu tröôøng hôïp vì chính saùch khaùch haøng, ngaân haøng phaûi linh hoaït töï thaåm ñònh neân aån chöùa nhieàu ruûi ro. + Caùc Quyeát ñònh veà quy hoaïch treo keùo daøi, khoâng ñöôïc caùc cô quan maïnh daïn xoùa boû cuõng gaây nhieàu khoù khaên cho ngaân haøng trong vieäc xaùc ñònh tình traïng quy hoaïch cuûa taøi saûn. 2.2.4.8 Nguyeân nhaân daãn ñeán haïn cheá trong coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng : Coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng DN coøn haïn cheá, chöa phaùt huy hieäu quaû vì moät soá lyù do sau : - 59 - - Chæ tieâu xaây döïng chöa phuø hôïp, chöa chi tieát. + Thang ñieåm coøn chöa chi tieát, daãn ñeán caùc khaùch haøng coù tình hình taøi chính khaùc nhau vaãn coù theå coù cuøng moät soá ñieåm neân khoù nhaän bieät söï khaùc bieät töông ñoái vôùi caùc khaùch haøng khaùc nhau. + Chæ moät soá chæ tieâu taøi chính ñöôïc söû duïng trong khi caùc chæ tieâu taøi chính khaùc thì khoâng, coù theå khieán keát quaû cuoái cuøng chöa phaûn aùnh ñöôïc thöïc chaát tình hình DN. Ngoaøi ra, caùc chæ tieâu phi taøi chính ñöôïc xaây döïng coøn chung chung, khoù ño löôøng, ñaùnh giaù cuï theå, chính xaùc. - Vieäc thöïc hieän chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng chöa nghieâm tuùc. + Caùc CBTD coøn ñaët naëng tính hình thöùc khi chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng khaùch haøng, thaäm chí coù theå thay ñoåi caùc chæ tieâu ñeå coù keát quaû phuø hôïp vôùi quyeát ñònh tín duïng cuûa mình. Beân caïnh ñoù, CB laõnh ñaïo cuõng chöa ñaët naëng taàm quan troïng cuûa coâng taùc chaám ñieåm vaø trong nhieàu tröôøng hôïp, coøn coù söï chæ ñaïo, aùp ñaët CBTD trong quaù trình thöïc hieän. + Thieáu lieân keát giöõa quaù trình chaám ñieåm vôùi caùc chöông trình quaûn lyù tín duïng, theo ñoù, keát quaû chaám ñieåm ñöôïc löu tröõ ñoäc laäp vôùi cô sôû döõ lieäu quaûn lyù cuûa ngaân haøng, daãn ñeán vieäc CBTD coù theå söûa chöõa, chaám ñieåm moät caùch tuyø tieän maø khoâng phaûi lo thieáu soùt, traùch nhieäm. Vì vaäy, keát quaû chaám ñieåm coù theå thay ñoåi raát lôùn, aûnh höôûng ñeán hieäu quaû thaåm ñònh. + Thieáu cô cheá kieåm tra, kieåm soaùt quaù trình thöïc hieän chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng. Maëc duø caùc NHTM coù ban haønh quy ñònh veà kieåm tra, giaùm saùt coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng DN nhöng thöïc teá, caùc quy ñònh treân vaãn chöa mang yeáu toá khaû thi cao do khaû naêng kieåm tra, giaùm saùt, phaùt hieän caùc sai soùt coøn raát haïn cheá vì coâng taùc naøy vaãn coøn mang tính thuû coâng, phuï thuoäc nhieàu vaøo yeáu toá con ngöôøi. - 60 - KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 Trong boái caûnh tình hình kinh teá theá giôùi vaø Vieät Nam ñang traûi qua giai ñoaïn khoù khaên, cuøng vôùi chuû tröông tieáp tuïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån DNVVN ôû nöôùc ta keát hôïp vôùi söï caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét giöõa caùc NHTM vôùi nhau, ñaõ coù nhöõng taùc ñoäng ña chieàu ñeán coâng taùc thaåm ñònh cho vay DNVVN. Söï taùc ñoäng naøy bieåu hieän ôû choã : caùc NHTM vöøa muoán taêng tröôûng cho vay DNVVN, laø ñoái töôïng chuû yeáu cuûa neàn kinh teá Vieät Nam, ñeå môû roäng thò phaàn do aùp löïc cuûa caïnh tranh, vöøa muoán sieát chaët coâng taùc thaåm ñònh tín duïng ñeå haïn cheá ruûi ro, ñaëc bieät ñoái vôùi cho vay DNVVN, laø ñoái töôïng chòu nhieàu aûnh höôûng khi tình hình kinh teá gaëp khuûng hoaûng. Beân caïnh caùc keát quaû ñaït ñöôïc trong coâng taùc thaåm ñònh cho vay DNVVN nhö khaû naêng thu thaäp thoâng tin ñöôïc caûi thieän, quy trình thaåm ñònh cho vay ñöôïc xaây döïng khaù chi tieát, coâng taùc treân vaãn coøn caùc toàn taïi caùc haïn cheá nhaát ñònh bôûi caùc nguyeân nhaân khaùch quan laø caùc haïn cheá töø DN, caùc cô quan ban ngaønh ñòa phöông, chính phuû vaø nguyeân nhaân chuû quan töø baûn thaân noäi löïc cuûa ngaân haøng. Caùc haïn cheá trong coâng taùc thaåm ñònh cho vay coù theå keå ñeán laø : chuyeân moân, ñaïo ñöùc cuûa ñoäi nguõ nhaân löïc laøm coâng taùc tín duïng chöa cao; thoâng tin phuïc vuï thaåm ñònh cho vay tuy ñaõ ñöôïc caûi thieän nhöng vaãn chöa ñaùp öùng yeâu caàu; cô cheá quaûn lyù, caùc chính saùch, quy trình cho vay coøn baát caäp. Ngoaøi ra, haïn cheá coøn theå hieän trong taát caû caùc noäi dung thaåm ñònh cho vay DNVVN nhö : thaåm ñònh naêng löïc ñieàu haønh, quaûn lyù khaùch haøng coøn sô saøi, thaåm ñònh tình hình taøi chính, phöông aùn saûn xuaát kinh doanh thieáu cô sôû, thaåm ñònh taøi saûn baûo ñaûm, - 61 - chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng khaùch haøng vaø coâng taùc thaåm ñònh ruûi ro tín duïng ñoäc laäp coøn mang naëng tính hình thöùc. Vôùi thöïc traïng coøn nhieàu haïn cheá trong khi coâng taùc cho vay DNVVN ñoøi hoûi söï an toaøn, chính xaùc, giaûm thieåu ruûi ro ngaøy moät cao, buoäc caùc NHTM phaûi khoâng ngöøng hoaøn thieän vaø naâng cao hieäu quaû thaåm ñònh cuûa mình ñeå phuø hôïp vôùi tình hình môùi. - 62 - CHÖÔNG 3 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ THAÅM ÑÒNH CHO VAY DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Vôùi vieäc TP.HCM laø ñòa baøn coù soá löôïng DNVVN cao nhaát nöôùc ñoàng thôøi cuõng laø khu vöïc kinh teá naêng ñoäng baät nhaát hieän nay neân ñoái töôïng cho vay cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn TPHCM laø caùc DNVVN, vôùi caùc nhu caàu kinh doanh, ñaàu tö caàn söï hoã trôï voán cuûa ngaân haøng ngaøy caøng taêng vaø ña daïng veà soá löôïng cuõng nhö veà qui moâ. Vì vaäy, vieäc naâng cao hieäu quaû thaåm ñònh cho vay ñoái vôùi DNVVN laø moät yeâu caàu luoân ñöôïc ñaët ra trong hoaït ñoäng tín duïng taïi caùc NHTM VN. Coâng taùc thaåm ñònh toát seõ giuùp caùc ngaân haøng coù theå chuû ñoäng trong vieäc ngaên chaën cho vay caùc khaùch haøng keùm naêng löïc, caùc nhu caàu vay khoâng khaû thi, ñoàng thôøi tieáp caän ñöôïc caùc khaùch haøng toát, laøm aên coù hieäu quaû. 3.1 Phöông höôùng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng NHTM treân ñòa baøn TP.HCM trong thôøi gian tôùi : Tuy kinh teá ñang traûi qua giai ñoaïn khoù khaên nhöng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng NHTM caû nöôùc noùi chung vaø treân ñòa baøn TP.HCM noùi rieâng vaãn khoâng ngöøng phaùt trieån. Ñieàu ñoù theå hieän qua baùo caùo thoâng tin veà hoaït ñoäng ngaân haøng thaùng 07/2008 cuûa NHNN VN, theo ñoù, tính ñeán cuoái thaùng 07/2008, NHNN ñaõ chaáp thuaän nguyeân taéc thaønh laäp theâm 10 NHTM coå phaàn vôùi söï tham gia goùp voán cuûa caùc taäp ñoaøn, toång coâng ty nhaø nöôùc ( trong ñoù ñaõ caáp giaáy pheùp chính thöùc ñi vaøo hoaït ñoäng cho 2 ngaân haøng ). - 63 - Vôùi xu höôùng ngaøy caøng caïnh tranh gay gaét trong lónh vöïc taøi chính, ñeå toàn taïi vaø duy trì naêng löïc caïnh tranh, trong thôøi gian tôùi caùc NHTM seõ tieáp tuïc môû roäng caùc maïng löôùi hoaït ñoäng cuûa mình nhaèm thu huùt vaø ñaùp öùng toái ña nhu caàu cuûa khaùch haøng. Ñoái vôùi hoaït ñoäng tín duïng, NHNN VN ñaõ coù chæ thò 06/2008/CT-NHNN ngaøy 31/12/2008, theo ñoù, kieåm soaùt chaët cheõ chaát löôïng tín duïng, taêng tröôûng tín duïng coù hieäu quaû, phuø hôïp vôùi möùc ñoä laïm phaùt vaø quy ñònh cuûa phaùp luaät, aùp duïng laõi suaát cho vay hôïp lyù trong ñieàu kieän saûn xuaát kinh doanh gaëp khoù khaên, tieáp tuïc ñieàu chænh cô caáu tín duïng ñeå taäp trung voán cho caùc lónh vöïc saûn xuaát, kinh doanh, nhaäp khaåu caùc maët haøng thieát yeáu, cho vay DNVVN, caùc döï aùn ñaàu tö khaû thi, coù hieäu quaû vaø khaû naêng traû nôï ñuùng haïn, taêng cöôøng kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä, thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng ngöøa ruûi ro. Beân caïnh chuû tröông phaùt trieån cho vay DNVVN cuûa caùc ban ngaønh Chính phuû, baûn thaân caùc NHTM qua quaù trình cho vay cuõng nhaän thaáy vieäc ñaàu tö voán vaøo caùc DNVVN mang laïi nhieàu lôïi ích nhaát ñònh, cuï theå nhö sau : - Phaân taùn ruûi ro do soá löôïng DNVVN lôùn, quy moâ töøng khoaûn vay nhoû, traûi roäng treân haàu heát caùc ngaønh ngheà, lónh vöïc neân vieäc cho vay seõ giuùp ngaân haøng phaân taùn ruûi ro danh muïc cho vay. - Taïo ñieàu kieän ñeå taêng thu dòch vuï ngaân haøng do toång soá löôïng giao dòch lôùn, caùc DNVVN laïi thöôøng coù xu höôùng söû duïng troïn goùi dòch vuï taïi moät ngaân haøng neân ngaân haøng coù cô hoäi naâng cao vaø ña daïng hoùa cô caáu thu nhaäp. - Ngaân haøng cuõng deã quaûn lyù khaùch haøng do quy moâ thöôøng nhoû, goïn, ñòa baøn hoaït ñoäng heïp. - Coù theå phaùt huy vieäc môû roäng maïng löôùi ngaân haøng. Do DNVVN traûi roäng ôû khaép nôi, neân NHTM coù theå môû roäng caùc chi nhaùnh cuûa mình khoâng chæ khaép - 64 - caùc quaän thuoäc TP.HCM maø coøn ôû caùc tænh thaønh khaùc trong caû nöôùc ñeå phuïc vuï ñoái töôïng naøy. Treân cô sôû ñoù, caùc NHTM trong thôøi gian tôùi seõ tieáp tuïc taäp trung taêng tröôûng cho vay, ñaëc bieät ñoái vôùi DNVVN vôùi caùc phöông aùn ñaàu tö coù hieäu quaû, thuoäc caùc lónh vöïc saûn xuaát, xuaát khaåu, treân cô sôû thaåm ñònh kyõ caøng, chaët cheõ, ñaûm baûo thu hoài ñöôïc nôï, haïn cheá ruûi ro cho ngaân haøng. 3.2 Caùc giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû thaåm ñònh cho vay DNVVN : 3.2.1 Caùc giaûi phaùp vó moâ : 3.2.1.1 Hoaøn thieän coâng taùc cung caáp thoâng tin : Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam caàn phaùt trieån, hoaøn thieän hôn nöõa heä thoáng thoâng tin tín duïng ( CIC ) theo höôùng cung caáp thoâng tin ngaøy moät ña daïng hôn, ñaëc bieät laø caùc thoâng tin phi taøi chính nhö : naêng löïc quaûn lyù cuûa ñoäi nguõ laõnh ñaïo, chuyeân moân cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân, tình hình kyõ thuaät coâng ngheä cuûa DNVVN… laø nhöõng thoâng tin raát caàn thieát cho ngaân haøng trong vieäc ñaùnh giaù, thaåm ñònh khaùch haøng vay voán. Ñeå coù ñöôïc caùc thoâng tin phi taøi chính coù chaát löôïng, NHNN caàn xaây döïng, ban haønh caùc quy ñònh, quy trình, thoâng tö phoái hôïp vôùi caùc cô quan truyeàn thoâng baùo chí, cô quan thueá, caùc toå chöùc quoác teá, cô quan kieåm toaùn, caùc DNVVN vaø NHTM. Coù nhö vaäy, CIC môùi cung caáp ñöôïc nhöõng thoâng tin tín duïng chính xaùc, phong phuù, ña daïng cho caùc toå chöùc thaønh vieân. Beân caïnh ñoù, ñoái vôùi nguoàn thoâng tin thu thaäp chính töø caùc NHTM, NHNN caàn ñaëc bieät ñöa ra caùc quy ñònh chaët cheõ ñeå buoäc caùc NHTM phaûi cung caáp kòp thôøi, chính xaùc caùc thoâng tin raát quan troïng coù lieân quan ñeán khaùch haøng nhö tình hình dö nôï, tình hình traû nôï, nôï xaáu cuûa khaùch haøng cuõng nhö taøi saûn theá chaáp. Caàn taêng cöôøng kieåm tra vieäc tuaân thuû quy ñònh naøy cuûa caùc NHTM nhaèm xöû lyù - 65 - thích ñaùng caùc tröôøng hôïp vi phaïm, coù nhö vaäy, CIC môùi thaät söï laø keânh thoâng tin ñaùng tin caäy ñeå caùc NHTM khai thaùc, phuïc vuï cho coâng taùc thaåm ñònh khaùch haøng moät caùch chính xaùc nhaát. Ngoaøi ra, NHNN caàn phaûi giaûm giaù thoâng tin hôïp lyù hôn ñeå khuyeán khích caùc NHTM maïnh daïn khai thaùc thoâng tin baèng caùc nguoàn nhö : ngaân saùch nhaø nöôùc, caùc nguoàn voán hoã trôï cuûa quoác teá ( neáu coù ), nhaèm giaûm aùp löïc taøi chính cho NHTM voán raát caàn thoâng tin vôùi soá löôïng lôùn. Thieát nghó nguoàn thoâng tin chính maø CIC coù ñöôïc laø do NHTM cung caáp moät caùch mieãn phí, neân khi NHTM caàn, NHNN quy ñònh giaù caû ôû möùc chaáp nhaän ñöôïc cuõng laø ñieàu hôïp lyù. 3.2.1.2 Hoaøn thieän coâng vieäc cuûa ngaønh thoáng keâ : Ñeå coâng taùc thoáng keâ ñaït hieäu quaû, tröôùc tieân Cuïc Thoáng keâ phaûi coù caùc soá lieäu ñaày ñuû veà caùc ngaønh ngheà kinh doanh. Vì vaäy, nhaø nöôùc phaûi coù caùc bieän phaùp baét buoäc caùc DN, caùc cô quan ban ngaønh khaùc coù lieân quan, tham gia heä thoáng thoâng tin haïch toaùn ñaày ñuû, kòp thôøi, cuõng nhö phaûi thöïc hieän cheá ñoä haïch toaùn, keá toaùn thoáng nhaát. Beân caïnh ñoù, vieäc trang bò caùc maùy moùc coâng ngheä hieän ñaïi cuõng raát caàn thieát ñeå Cuïc Thoáng keâ coù phöông tieän ñeå tính toaùn, xöû lyù soá lieäu moät caùch nhanh choùng, chính xaùc. Ngoaøi ra, yeáu toá con ngöôøi cuõng goùp phaàn quyeát ñònh ñeán tính hieäu quaû cuûa coâng taùc thoáng keâ. Nhaân löïc phaûi ñuû taâm, ñuû taàm môùi coù theå phaùt huy ñöôïc nhöõng caûi tieán cuûa ngaønh. Muoán vaäy, nhaø nöôùc phaûi coù chính saùch quan taâm thieát thöïc ñeå ñaøo taïo, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ laøm coâng taùc thoáng keâ vaø quan troïng hôn laø cheá ñoä tieàn löông hôïp lyù ñeå kích thích, thu huùt nhaân löïc. - 66 - 3.2.1.3 Hoaøn thieän vaø oån ñònh khung phaùp lyù : Tröôùc tieân, Nhaø nöôùc caàn xaây döïng khung phaùp lyù oån ñònh, nhaát laø caùc quy ñònh thoáng nhaát veà giaáy tôø chuû quyeàn nhaø, ñaát theo höôùng ñôn giaûn, deã quaûn lyù, traùnh söï röôøm raø, phöùc taïp hay thay ñoåi lieân tuïc deã daãn ñeán sai soùt trong quaù trình quaûn lyù, caáp ñoåi. Caùc quy ñònh veà thuû tuïc coâng chöùng theá chaáp vaø giao dòch ñaûm baûo caàn chaët cheõ hôn theo höôùng ñaûm baûo quyeàn lôïi cho ngaân haøng nhieàu hôn, vôùi yù nghóa laø moät ñôn vò kinh doanh ñaëc bieät chöù khoâng neân xem ngaân haøng nhö nhöõng khaùch haøng kinh doanh bình thöôøng khaùc, vì ruûi ro neáu coù xaûy ra cho ngaân haøng thì möùc ñoä aûnh höôûng ñoâi khi laø raát lôùn. Do vaäy, nhaát thieát phaûi coù haønh lang phaùp lyù ñuû maïnh, chaët cheõ ñeå hoã trôï cho quaù trình thaåm ñònh cuûa ngaân haøng ñöôïc thuaän lôïi hôn, cuï theå nhö sôùm hoaøn thieän vaø thöïc thi cheá ñoä minh baïch trong coâng boá thoâng tin ñeå ngaân haøng coù theå thu thaäp, khai thaùc thoâng tin nhanh choùng, chính xaùc; ban haønh caùc quy ñònh veà coâng chöùng, giao dòch baûo ñaûm chi tieát, oån ñònh vaø chaët cheõ, traùnh moãi nôi hieåu vaø laøm moãi kieåu, nhaèm haïn cheá ruûi ro cho ngaân haøng khi thaåm ñònh cho vay. 3.2.2 Caùc giaûi phaùp aùp duïng taïi NHTM treân ñòa baøn TP.HCM : 3.2.2.1 Chuù troïng naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc : Yeáu toá con ngöôøi luoân laø giaûi phaùp quyeát ñònh vaø haøng ñaàu ñeå naâng cao hieäu quaû thaåm ñònh cho vay cuûa ngaân haøng. Moïi yeáu toá khaùc coù hoaøn haûo theá naøo maø con ngöôøi khoâng ñuû kieán thöùc chuyeân moân vaø ñaïo ñöùc ñeå thöïc thi vaø tuaân thuû thì cuõng khoâng theå mang laïi keát quaû thaåm ñònh cho vay toát, haïn cheá ruûi ro cho ngaân haøng. Ñieàu ñoù ñaõ ñöôïc theå hieän qua thöïc teá, khi haàu heát caùc NHTM maëc duø ñaõ xaây döïng caùc quy trình, höôùng daãn thaåm ñònh cho vay khaù chi tieát vôùi caùc boä phaän chuyeân traùch nhö tín duïng, thaåm ñònh TSTC, thaåm ñònh ruûi ro tín duïng ñoäc laäp.. - 67 - nhöng vaãn phaùt sinh nôï quaù haïn, trong ñoù nguyeân nhaân xuaát phaùt töø yeáu toá chuû quan, thieáu tinh thaàn traùch nhieäm cuûa moät boä phaän CB laøm coâng taùc cho vay khoâng phaûi laø nhoû. Vì vaäy, caùc NHTM raát caàn coù moät ñoäi nguõ CB ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu chung veà chaát löôïng nguoàn nhaân löïc ngaân haøng nhö : trình ñoä lyù luaän vaø kyõ naêng chuyeân moân nghieäp vuï, kyõ naêng quaûn trò ñieàu haønh, kyõ naêng ñaøm phaùn, giao tieáp, laøm vieäc theo nhoùm, hieåu bieát roäng veà kinh teá thò tröôøng, naém vöõng phaùp luaät, coù khaû naêng nghieân cöùu, phaùt hieän, ñeà xuaát caùc vaán ñeà thuoäc chuyeân moân ñöôïc giao, khaû naêng giaûi quyeát caùc nghieäp vuï ñoäc laäp, saùng taïo, chuaån xaùc. Beân caïnh ñoù, phaûi luoân coù tinh thaàn traùch nhieäm, ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cao vaø lieâm chính. Ñeå coù ñöôïc moät moät ñoäi nguõ ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu nhö vaäy, coâng taùc boài döôõng kieán thöùc chuyeân moân vaø ñaïo ñöùc cho CB caàn phaûi ñöôïc chuù troïng vaø thöïc hieän thöôøng xuyeân. Veà coâng taùc boài döôõng kieán thöùc chuyeân moân, caùc NHTM caàn xaây döïng vaø khoâng ngöøng hoaøn thieän caùc quy ñònh, quy trình, höôùng daãn thaåm ñònh caøng chi tieát caøng toát nhaèm giuùp cho caùc CBTD, ñaëc bieät laø caùc CBTD môùi coù theå hieåu vaø naém roõ caùc noäi dung, caùc vieäc caàn laøm cuõng nhö caùc phöông phaùp, kyõ naêng caàn thieát khi tieáp nhaän vaø thaåm ñònh hoà sô vay voán. Beân caïnh ñoù, ñeå traùnh taâm lyù chuû quan, thieáu tinh thaàn hoïc hoûi cuûa moät boä phaän CBTD, caùc NHTM caàn thöôøng xuyeân toå chöùc caùc lôùp boài döôõng nghieäp vuï maø keát quaû hoïc taäp cuûa caùc khoùa hoïc treân ñöôïc gaén lieàn vôùi naêng suaát, hieäu quaû coâng vieäc, laøm tieâu chí ñeå ñaùnh giaù caùn boä. Noäi dung caùc khoùa hoïc boài döôõng chuyeân moân caàn chuù troïng ñeán tính thöïc tieãn, sinh ñoäng nhaèm taïo söï tích cöïc, chuû ñoäng trong vieäc tieáp thu. Ngoaøi ra, caùc kieán thöùc ñöôïc boài döôõng cuõng caàn ñöôïc môû roäng hôn, khoâng chæ goùi goïn trong coâng taùc chuyeân moân veà thaåm ñònh tín duïng maø coøn lieân quan ñeán - 68 - nhöõng kyõ naêng hoã trôï khaùc khoâng keùm phaàn quan troïng trong quaù trình taùc nghieäp cuûa CBTD nhö : kieán thöùc veà phaùp luaät, khaû naêng giao tieáp öùng xöû vaø ñaøm phaùn vôùi khaùch haøng, khaû naêng nhaän ñònh, ñaùnh giaù khaùch haøng, tinh thaàn traùch nhieäm vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp… Ngoaøi caùc yeâu caàu ñaùp öùng veà nghieäp vuï chuyeân moân, caùc NHTM cuõng caàn xaây döïng moät ñoäi nguõ nhaân vieân tín duïng coù tinh thaàn laøm vieäc toát, coù yù thöùc traùch nhieäm cao. Caùc NHTM caàn yeâu caàu moãi caùn boä ngaân haøng phaûi luoân töï tu döôõng veà phaåm chaát ñaïo ñöùc, neâu cao yù thöùc traùch nhieäm coâng vieäc. Caùn boä ôû cöông vò caøng cao, caøng phaûi göông maãu trong vieäc tuaân thuû caùc quy cheá cho vay, quy ñònh veà baûo ñaûm tieàn vay vaø caùc quy ñònh khaùc coù lieân quan ñeán cho vay. Song song vôùi yeâu caàu ñeà cao tinh thaàn traùch nhieäm cuûa moãi caùn boä, ñeå goùp phaàn naâng cao tinh thaàn traùch nhieäm cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân laøm coâng taùc tín duïng, thaåm ñònh, khuyeán khích ñoäi nguõ nhaân vieân coù naêng löïc laøm vieäc toát, caùc NHTM cuõng caàn coù caùc quy ñònh, chính saùch tuyeån duïng, söû duïng, ñaõi ngoä, taïo ñieàu kieän cho nhaân vieân coù theå phaùt huy ñöôïc naêng löïc laøm vieäc cuûa mình. Muoán laøm ñöôïc ñieàu ñoù, ngaân haøng khoâng chæ chuù yù ñeán vaán ñeà tieàn löông, khen thöôûng, ñaõi ngoä, maø ñieàu quan troïng laø caàn taïo cho nhaân vieân moät moâi tröôøng laøm vieäc toát, taïo cho nhaân vieân quyeàn töï chuû trong nhöõng coâng vieäc ñöôïc giao phoù, coù nhö theá môùi phaùt huy ñöôïc tinh thaàn laøm vieäc vaø traùch nhieäm ñoái vôùi coâng vieäc. Ñoàng thôøi phaûi coù cheá ñoä thöôûng phaït phaân minh, caàn thieát phaûi coù hình thöùc xöû phaït thích ñaùng nhöõng caù nhaân ñeå xaûy ra ruûi ro do yeáu toá chuû quan laøm aûnh höôûng ñeán keát quaû kinh doanh vaø uy tín cuûa ngaân haøng. - 69 - 3.2.2.2 Taêng cöôøng khaû naêng thu thaäp, tieáp caän vaø xöû lyù thoâng tin : Ñeå khaû naêng thu thaäp vaø tieáp caän thoâng tin ñöôïc thuaän lôïi, caùc NHTM caàn : - Xaây döïng heä thoáng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi giuùp cho vieäc chia seû thoâng tin trong noäi boä ngaân haøng ñöôïc deã daøng, nhanh choùng. Ñaây laø giaûi phaùp quan troïng vì hieän nay, caùc NHTM ñeàu coù nhieàu Chi nhaùnh, Phoøng giao dòch ôû nhieàu nôi, neân raát caàn coù söï chia seû thoâng tin ñeå toaøn boä heä thoáng coù theå caäp nhaät kòp thôøi caùc thay ñoåi quan troïng, coù lieân quan ñeán coâng taùc cho vay. - Thöôøng xuyeân kieåm tra, baûo trì, baûo döôõng, kòp thôøi thay theá, boå sung khi caàn thieát caùc thieát bò coâng ngheä bò hö hoûng. Muïc ñích ñeå ñaûm baûo vieäc thu thaäp, tieáp caän thoâng tin ñöôïc oån ñònh trong moïi tröôøng hôïp, traùnh tình traïng hö hoûng, daãn ñeán uøn taéc, aûnh höôûng ñeán vieäc thaåm ñònh cho vay nhö khoâng vaán tin ñöôïc CIC khaùch haøng, khoâng truy caäp ñöôïc thoâng tin tìm hieåu veà phöông aùn.. - Ngoaøi vieäc tieáp caän vaø thu thaäp thoâng tin qua caùc phöông tieän kyõ thuaät coâng ngheä hieän ñaïi, vieäc khai thaùc caùc nguoàn thoâng tin truyeàn thoáng nhö caùc cô quan ban ngaønh Nhaø nöôùc, töø ñieàu tra thaêm doø thò tröôøng..cuõng quan troïng khoâng keùm, nhaát laø khi chích saùch, quy ñònh ôû nöôùc ta veà coâng khai, minh baïch trong cung caáp thoâng tin coøn nhieàu haïn cheá. Vì vaäy, vieäc hình thaønh boä phaän chuyeân traùch thu thaäp caùc thoâng tin qua caùc keânh nhö vaäy laø raát caàn thieát, giuùp ngaân haøng nhanh choùng coù ñöôïc nhöõng thoâng tin môùi nhaát vaø ñaùng tin caäy ñeå phuïc vuï cho coâng taùc cho vay. - Trong tröôøng hôïp caàn thieát, caùc NHTM cuõng caàn maïnh daïn lieân keát hoaëc mua caùc thoâng tin quan troïng töø caùc coâng ty chuyeân khai thaùc thoâng tin nhö caùc coâng ty nghieân cöùu thò tröôøng..khi khaû naêng thu thaäp thoâng tin cuûa NHTM bò haïn cheá. - Beân caïnh vieäc chuù troïng coâng taùc thu thaäp vaø tieáp caän thoâng tin, caùc NHTM cuõng caàn thaønh laäp boä phaän chuyeân traùch saøng loïc, xöû lyù caùc thoâng tin thu thaäp, - 70 - ñeå coù ñöôïc nhöõng nhaän ñònh chính xaùc, töø ñoù, tö vaán goùp phaàn ñieàu chænh chính saùch, ñònh höôùng cho vay phuø hôïp vôùi tình hình môùi. 3.2.2.3 Caûi tieán cô cheá chính saùch phuø hôïp vôùi tình hình môùi : - Thöïc hieän trieät ñeå chuyeân moân hoùa boä phaän thaåm ñònh cho vay. Vôùi taàm quan troïng cuûa thaåm ñònh cho vay, vieäc phaân taùch boä phaän tín duïng thaønh caùc boä phaän chuyeân moân khaùc nhaèm giaûm thieåu tieâu cöïc, haïn cheá ruûi ro chuû quan laø giaûi phaùp caàn thieát vaø raát quan troïng. Tham khaûo moät soá ngaân haøng noåi tieáng Thaùi Lan nhö Bangkok Bank vaø Siam Commercial Bank, nhaän thaáy boä phaän cho vay ñöôïc phaân taùch raát chi tieát, goàm nhieàu khaâu nhö : tieáp xuùc khaùch haøng/ phaân tích tín duïng/thaåm ñònh tín duïng/ñaùnh giaù ruûi ro/ quyeát ñònh cho vay/thuû tuïc giaáy tôø hôïp ñoàng/ñaùnh giaù chaát löôïng, xem laïi khoaûn vay. Taïi Vieät Nam, coù theå thöïc hieän chuyeân moân hoùa boä phaän tín duïng thaønh caùc boä phaän nhö : + Boä phaän quan heä khaùch haøng : taäp trung chuû yeáu vaøo caùc hoaït ñoäng tieáp thò, tieáp xuùc khaùch haøng, khôûi taïo tín duïng. + Boä phaän quaûn lyù ruûi ro tín duïng : thöïc hieän thaåm ñònh tín duïng ñoäc laäp vaø ñöa ra caùc yù kieán veà caáp tín duïng, cuõng nhö giaùm saùt quaù trình thöïc hieän caùc quyeát ñònh tín duïng cuûa boä phaän quan heä khaùch haøng. + Boä phaän taùc nghieäp : thöïc hieän löu tröõ hoà sô, nhaäp heä thoáng maùy tính vaø quaûn lyù khoaûn vay. Vieäc thöïc hieän cô cheá treân cuõng seõ giuùp giaûm taûi cho CB thaåm ñònh cho vay, giuùp hoï coù theâm nhieàu thôøi gian ñeå chuyeân taâm vôùi coâng vieäc, nghieân cöùu vaø hoaøn thieän caùc kyõ naêng caàn thieát nhaèm thaåm ñònh cho vay ñaït chaát löôïng vaø hieäu quaû hôn. - 71 - - Hình thaønh boä phaän chuyeân gia haøng ñaàu veà caùc lónh vöïc kinh teá. Nhieäm vuï cuûa boä phaän naøy laø ñònh kyø ñöa ra caùc baùo caùo phaân tích, ñaùnh giaù toång quan veà neàn kinh teá theá giôùi cuõng nhö trong nöôùc, xu höôùng phaùt trieån cuõng nhö caùc taùc ñoäng cuûa noù ñeán hoaït ñoäng cho vay cuûa ngaân haøng, töø ñoù coù nhöõng tham möu kòp thôøi trong xaây döïng, ñieàu chænh chính saùch vaø ñònh höôùng chieán löôïc tín duïng phuø hôïp. - Khoâng ngöøng hoaøn thieän heä thoáng vaên baûn, cheá ñoä vaø caûi tieán coâng taùc trieån khai vaên baûn. Treân cô sôû caùc quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc, cuûa NHNN VN, caùc NHTM caàn khoâng ngöøng hoaøn thieän heä thoáng vaên baûn cuûa mình, kòp thôøi ban haønh höôùng daãn caùc vaên baûn, cheá ñoä coù lieân quan ñeå aùp duïng thoáng nhaát trong toaøn heä thoáng. Ngoaøi ra, ñeå caùc chính saùch, quy ñònh ñöôïc thöïc hieän moät caùch ñoàng boä, ñaày ñuû, chính xaùc; caùc NHTM caàn xaây döïng quy trình höôùng daãn chi tieát vieäc trieån khai vaên baûn, traùnh giao phoù traùch nhieäm naøy cho caùc laõnh ñaïo phoøng ban, chi nhaùnh töï thöïc hieän, daãn ñeán tình traïng moãi ngöôøi trieån khai moãi kieåu, deã gaây ruûi ro cho ngaân haøng, ñaëc bieät laø caùc chuû tröông, chính saùch lôùn. Coù nhö vaäy, coâng taùc trieån khai vaên baûn môùi thaät söï khoa hoïc, chaát löôïng, saâu saùt, ñaûm baûo moïi caùn boä nghieäp vuï naém vöõng vaø thöïc hieän nhanh choùng. - Xaây döïng vaø hoaøn thieän boä phaän thaåm ñònh ruûi ro ñoäc laäp. Boä phaän thaåm ñònh ruûi ro ñoäc laäp caàn ñöôïc xaây döïng theo höôùng ñuû taâm vaø ñuû taàm, ñuùng vôùi vai troø laø choát chaën cuoái cuøng trong quaù trình thaåm ñònh. Muoán vaäy, boä phaän naøy phaûi ñöôïc ñaûm traùch bôûi caùc caù nhaân nhieàu kinh nghieäm, coù baûn lónh vaø chính kieán, coù taâm vôùi ngheà, gioûi nghieäp vuï chuyeân moân vaø coù tinh thaàn hoïc hoûi, thöôøng xuyeân caäp nhaät nhöõng kieán thöùc môùi nhaèm ñaùp öùng nhu caàu kieåm soaùt ruûi ro maø ngaân haøng ñaõ ñaët ra. - 72 - Beân caïnh ñoù, ñeå boä phaän naøy thöïc söï phaùt huy ñöôïc hieäu quaû, raát caàn coù cô cheá, chính saùch roõ raøng, phuø hôïp, ñuû maïnh nhaèm trao quyeàn nhieàu hôn cuõng nhö taùch bieät haún boä phaän naøy vôùi caùc boä phaän chuyeân moân khaùc, ngay caû vôùi caùc caáp laõnh ñaïo, coù nhö vaäy, coâng taùc thaåm ñònh ruûi ro ñoäc laäp môùi ñi vaøo thaät chaát, hieäu quaû hôn. 3.2.2.4 Chuù troïng thaåm ñònh naêng löïc, ñieàu haønh cuûa laõnh ñaïo DN : Ñeå vieäc thaåm ñònh naêng löïc, ñieàu haønh DN ñaït hieäu quaû cao, tröôùc tieân CB thaåm ñònh caàn thu thaäp, khai thaùc moïi thoâng tin veà DN thoâng qua caùc keânh: caùc ñoái taùc DN, CIC, caùc cô quan ban ngaønh, caùc moái quan heä caù nhaân.. Trong ñieàu kieän haïn heïp veà thoâng tin coù ñöôïc, vieäc CB thaåm ñònh tieáp caän thöïc teá ñôn vò coù yù nghóa voâ cuøng quan troïng, hoã trôï raát nhieàu cho coâng taùc thaåm ñònh naêng löïc ñieàu haønh DN. Vì vaäy, ñeå vieäc naøy ñaït hieäu quaû, CB thaåm ñònh caàn chuaån bò caùc noäi dung sau : - Tìm hieåu kinh nghieäm, trình ñoä chuyeân moân cuûa ban laõnh ñaïo DN. Kinh nghieäm caøng nhieàu cuøng vôùi trình ñoä chuyeân moân caøng cao thì khaû naêng laõnh ñaïo DN cuûa ñoäi nguõ laõnh ñaïo caøng toát. Trong giai ñoaïn caïnh tranh gay gaét nhö hieän nay, raát caàn nhaø laõnh ñaïo ngoaøi kinh nghieäm doài daøo, coøn phaûi coù tri thöùc, trình ñoä môùi coù theå quaûn lyù toát, naém baét vaø öùng phoù kòp thôøi vôùi caùc thay ñoåi cuûa thò tröôøng. - Caùch thöùc quaûn lyù cuûa ngöôøi laõnh ñaïo cao nhaát vaø ban ñieàu haønh coù khoa hoïc vaø ñöôïc söï uûng hoä cuûa taäp theå hay khoâng. Ñaây cuõng laø yeáu toá quan troïng vì vieäc quaûn lyù hôïp lyù seõ taïo ñöôïc söï oån ñònh trong nhaân söï, thoáng nhaát, ñoaøn keát cuûa caû taäp theå, kieàm cheá möùc taêng chi phí, quaûn lyù chaët cheõ caùc khoaûn nôï cuûa khaùch haøng, qua ñoù laøm taêng doanh thu, lôïi nhuaän, goùp phaàn cho DN hoaït ñoäng coù hieäu quaû, coù theå toàn taïi vaø phaùt trieån xa hôn. - 73 - - Nhöõng bieán ñoäng veà nhaân söï laõnh ñaïo cuûa DN. Vieäc caùc nhaân söï gioûi rôøi khoûi hoaëc vaøo laøm coâng ty cuõng giuùp CB thaåm ñònh coù theå ñaùnh giaù ñöôïc naêng löïc ñieàu haønh, quaûn lyù cuûa DN. - Moät yeáu toá caàn chuù yù khoâng keùm khi thaåm ñoù laø ñaùnh giaù tính thieän chí cuûa khaùch haøng. Yeáu toá naøy coù yù nghóa raát quan troïng vì khaùch haøng caøng thieän chí, hôïp taùc toát vôùi ngaân haøng thì quaù trình cho vay cuûa ngaân haøng seõ coù nhieàu thuaän lôïi thaäm chí khi DN ñang gaëp khoù khaên nhaát. Ngöôïc laïi, vieäc cho vay cuõng seõ raát khoù khaên cho ngaân haøng khi tình hình DN khoâng ñeán noãi xaáu nhöng DN thieáu thieän chí hôïp taùc vôùi ngaân haøng. Caùc CB thaåm ñònh thöôøng chæ chuù yù ñeán caùc DN ñang vaø ñaõ töøng bò nôï quaù haïn maø ít quan taâm ñeán caùc DN coù lòch söû traû nôï toát hoaëc chöa töøng quan heä vôùi ngaân haøng. Thöïc teá khoâng phaûi DN naøo coù lòch söû traû nôï xaáu cuõng khoâng coù thieän chí vaø DN traû nôï toát hoaëc chöa vay ngaân haøng thì tính thieän chí cao. Do ñoù, söï thieän chí naøy caàn phaûi ñöôïc CB thaåm ñònh ñeà cao, aùp duïng ñoái vôùi moïi khaùch haøng vaø ñoøi hoûi CB thaåm ñònh phaûi coù nhieàu kinh nghieäm, khaû naêng quan saùt, nhaän ñònh tinh teá, saâu saùt, nhaïy caûm khi tieáp xuùc khaùch haøng, vì khoâng chæ thaåm ñònh tröôùc vaø trong quaù trình cho vay ( thôøi ñieåm DN ñang caàn söï hoã trôï cuûa ngaân haøng ) maø nhaän ñònh söï thieän chí, hôïp taùc cuûa khaùch haøng trong tröôøng hôïp ruûi ro xaûy ra ( neáu coù ). 3.2.2.5 Naâng cao naêng löïc thaåm ñònh phöông aùn vaø TSÑB : - Naâng cao naêng löïc thaåm ñònh phöông aùn. Thaåm ñònh tín duïng laø khaâu quan troïng nhaát trong quy trình cho vay vì qua keát quaû thaåm ñònh tín duïng, caùc caáp laõnh ñaïo ngaân haøng coù theå ñöa ra quyeát ñònh cho vay hay khoâng treân cô sôû ñeà xuaát cuûa CBTD keát hôïp vôùi caân nhaéc möùc ñoä ruûi ro cuûa phöông aùn, cuõng nhö khaû naêng taøi chính vaø thieän chí cuûa khaùch haøng. - 74 - Ñeå naâng cao chaát löôïng thaåm ñònh phöông aùn, ngaân haøng caàn quan taâm ñuùng möùc ñeán coâng taùc thaåm ñònh, cuï theå : + Boá trí nhöõng caùn boä thaåm ñònh coù trình ñoä, kinh nghieäm, naêng löïc veà nghieäp vuï tín duïng. + Cung caáp, hoã trôï caùc trang thieát bò, phöông tieän ñeå CB thaåm ñònh coù theå truy caäp, tìm kieám vaø saøng loïc thoâng tin coù lieân quan ñeán döï aùn moät caùch deã daøng, thuaän lôïi. + Thöôøng xuyeân toå chöùc caùc buoåi hoïc, khoùa hoïc veà thaåm ñònh phöông aùn, döï aùn ñeå CB nghieäp vuï caäp nhaät kieán thöùc, thoâng tin, trau doài kyõ naêng thaåm ñònh. + Trong ñieàu kieän coù theå, caàn taùch chi tieát boä phaän thaåm ñònh theo caùc lónh vöïc lôùn maø ngaân haøng thöôøng cho vay, ví duï nhö boä phaän thaåm ñònh chuyeân veà lónh vöïc xaây laép, xaây döïng, hay boä phaän chuyeân veà thöông nghieäp, thuûy haûi saûn… vì thöïc teá khoâng phaûi CB thaåm ñònh naøo cuõng coù theå am hieåu moïi lónh vöïc kinh doanh. Do vaäy, vieäc chia taùch nhö treân seõ giuùp CB thaåm ñònh coù ñieàu kieän chuyeân saâu hôn nghieäp vuï thaåm ñònh cuûa mình. + Thieát laäp vaø khoâng ngöøng hoaøn thieän quy trình, höôùng daãn thaåm ñònh phöông aùn, caøng chi tieát caøng toát, ñeå chaát löôïng thaåm ñònh ñöôïc ñoàng boä, naâng cao, traùnh söï cheânh leäch, khaäp khieãng veà trình ñoä giöõa caùc CB thaåm ñònh seõ aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán hieäu quaû thaåm ñònh. + Ngoaøi ra, ngaân haøng cuõng caàn aùp duïng coâng ngheä phaàn meàm veà thaåm ñònh döï aùn nhaèm nhanh choùng xöû lyù caùc thoâng soá coù lieân quan ñeå ra caùc keát quaû chính xaùc. Ñoái vôùi CB thaåm ñònh, ñeå coâng taùc thaåm ñònh döï aùn ñaït hieäu quaû, cuõng caàn chuù yù caùc vaán ñeà sau : - 75 - + Khi thaåm ñònh döï aùn ôû caùc lónh vöïc khaùc nhau, caùn boä caàn tích cöïc tham khaûo, tìm hieåu caùc thoâng tin coù lieân quan ñeå coù caùc nhaän ñònh toång quan veà phöông aùn vay voán khaùch haøng. Vieäc phaân tích ngaønh coù vai troø quan troïng vì noù cho thaáy trieån voïng phaùt trieån trong töông lai vaø tính khaû thi cuûa döï aùn. Caùc noäi dung caàn quan taâm khi phaân tích ngaønh :  Xu höôùng phaùt trieån cuûa ngaønh : xaùc ñònh nhu caàu thò tröôøng veà lónh vöïc naøy hieän giôø ra sao, toác ñoä taêng tröôûng trong quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai.  Tình hình thò phaàn cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh cuõng nhö cuûa khaùch haøng: xem xeùt vò theá , khaû naêng caïnh tranh, öu nhöôïc ñieåm cuûa khaùch haøng treân thò tröôøng hieän nay, tieàm löïc cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh.  Chuû tröông, chính saùch cuûa chính phuû ñoái vôùi ngaønh ngheà naøy : nhaän ñònh caùc yeáu toá, xu höôùng thuaän lôïi hay baát lôïi cho hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng trong töông lai. + Hieäu quaû cuûa phöông aùn laø nguoàn thu chính traû nôï ngaân haøng neân khi phaân tích, caàn traùnh taâm lyù chuû quan do quaù quan taâm vaøo taøi saûn baûo ñaûm, daãn ñeán boû qua caùc yeáu toá quan troïng cuûa phöông aùn nhö : tính khaû thi, nguoàn traû nôï. + Xaùc ñònh kyø haïn traû nôï vay phuø hôïp. Ñaây laø yeáu toá raát quan troïng, vì neáu xaùc ñònh voøng quay voán cuûa phöông aùn khoâng ñuùng vôùi kyø haïn traû nôï seõ laøm maát ñi tính hieäu quaû cuûa phöông aùn vaø aûnh höôûng raát nhieàu ñeán khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng. Vì vaäy, CB thaåm ñònh caàn xaùc ñònh chính xaùc voøng quay voán cuûa DN, theo ñoù, voøng quay voán baét ñaàu töø thôøi ñieåm DN coù tieàn maët – mua nguyeân vaät lieäu – saûn phaåm dôû dang – thaønh phaåm – baùn haøng – caùc khoaûn phaûi thu – tieàn maët, taát caû keùo daøi trong bao laâu, nhaèm ñaûm baûo khi DN thu ñöôïc tieàn haøng veà cuõng laø luùc thanh toaùn nôï cho ngaân haøng. - 76 - Ngoaøi ra, CB thaåm ñònh cuõng caàn maïnh daïn tö vaán, thuyeát phuïc khaùch haøng chaáp nhaän vay vôùi thôøi haïn vay töông öùng vôùi voøng quay voán cuûa phöông aùn, ñaëc bieät trong caùc tröôøng hôïp voøng quay voán cuûa khaùch haøng nhanh, ñeå ñaûm baûo voán vay ñöôïc söû duïng ñuùng muïc ñích vaø phaùt huy hieäu quaû. Bôûi leõ, khaùch haøng thöôøng coù xu höôùng thích vay thôøi gian daøi hôn voøng quay voán caøng laâu caøng toát ñeå chieám duïng voán nhöng nhö vaäy seõ raát ruûi ro cho ngaân haøng. - Naâng cao khaû naêng thaåm ñònh TSÑB. Ñeå coâng taùc thaåm ñònh TSBÑ ñaït chaát löôïng, vöøa ñaûm baûo quyeàn lôïi cho khaùch haøng, vöøa khoâng gaây thieät haïi cho ngaân haøng, caùc NHTM caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau : Trong ñieàu kieän coù theå, caùc NHTM neân thaønh laäp coâng ty tröïc thuoäc chuyeân traùch thaåm ñònh giaù. Vieäc ra ñôøi coâng ty naøy seõ giuùp cho coâng taùc thaåm ñònh taøi saûn ñöôïc chaët cheõ hôn bôûi söï raøng buoäc cuûa caùc quy trình, quy ñònh chi phoái, chuyeân nghieäp hôn do ñöôïc trang bò caùc coâng ngheä, kyõ thuaät hieän ñaïi giuùp cho vieäc thaåm ñònh chính xaùc hôn. Beân caïnh ñoù, CB thaåm ñònh cuõng coù ñieàu kieän ñöôïc ñaøo taïo, taêng cöôøng caùc kyõ naêng thaåm ñònh caàn thieát nhaèm ñaùp öùng cho caùc nhu caàu ñònh giaù taøi saûn coù yeáu toá phöùc taïp, giaù trò cao. Ngoaøi ra, vieäc ngaân haøng coù coâng ty thaåm ñònh chuyeân traùch cuõng giuùp cho vieäc thaåm ñònh ñöôïc tieán haønh nhanh hôn do CB thaåm ñònh khoâng phaûi thöïc hieän caùc coâng vieäc khaùc, ñoàng thôøi cuõng taïo ñöôïc nieàm tin nôi khaùch haøng bôûi tính chuyeân nghieäp, chính xaùc vaø khaùch quan. Trong tröôøng hôïp chöa coù ñieàu kieän thaønh laäp coâng ty chuyeân traùch thaåm ñònh giaù, caùc NHTM caàn taùch haún rieâng bieät boä phaän tín duïng vaø thaåm ñònh taøi saûn. Theo moâ hình ñoù, CBTD khoâng thöïc hieän coâng vieäc thaåm ñònh taøi saûn vaø ngöôïc laïi, CB thaåm ñònh taøi saûn cuõng khoâng laøm coâng taùc cho vay ñeå traùnh tình - 77 - traïng choàng cheùo, phuï thuoäc laãn nhau trong quaù trình taùc nghieäp, deã daãn ñeán söï caáu keát, thoûa hieäp veà giaù trò ñònh giaù, aûnh höôûng ñeán keát quaû thaåm ñònh taøi saûn nhö ôû Vietinbank vaø Agribank hieän nay. Vieäc taùch haún thaønh hai boä phaän nhö treân cuõng giuùp cho CB thaåm ñònh coù thôøi gian ñeå nghieân cöùu, tham khaûo giaù thò tröôøng, töø ñoù, thöïc hieän coâng taùc thaåm ñònh ñöôïc nhanh hôn, chính xaùc vaø hieäu quaû hôn. + Caùc NHTM cuõng caàn quan taâm vaø khoâng ngöøng ñaøo taïo, naâng cao naêng löïc chuyeân moân thaåm ñònh taøi saûn, ñaëc bieät laø kieán thöùc veà phaùp luaät cho CB thaåm ñònh baèng caùc khoùa ñaøo taïo thöôøng xuyeân, ngaén vaø daøi haïn, ñaûm baûo cho CB thaåm ñònh ñöôïc caäp nhaät vaø taêng cöôøng kieán thöùc coù lieân quan nhaèm ñaùp öùng cho nhu caàu thaåm ñònh taøi saûn ngaøy caøng cao, phöùc taïp vaø ña daïng. + Beân caïnh ñoù, ngaân haøng caàn xaây döïng caùc quy ñònh, quy trình höôùng daãn nhaän vaø thaåm ñònh taøi saûn chi tieát, chaët cheõ ñeå giuùp cho CB thaåm ñònh coù cô sôû thöïc hieän, traùnh taâm lyù laøm vieäc qua loa, sô saøi, luùng tuùng, chuû quan, deã daãn ñeán ruûi ro, thieät haïi cho ngaân haøng. Veà phía caùc CB thaåm ñònh, khi tieán haønh thaåm ñònh taøi saûn, caàn chuù yù nhöõng ñieåm sau : + Chuù yù tính hôïp phaùp cuûa taøi saûn, xem taøi saûn coù bò tranh chaáp, kieän tuïng hay naèm trong quy hoaïch gì khoâng. Chæ vôùi vieäc thaåm ñònh thoâng qua giaáy tôø vaø thöïc teá xem xeùt, trong ñieàu kieän hieän nay, CB thaåm ñònh khoù coù theå thöïc hieän thaåm ñònh yeáu toá naøy moät caùch an toaøn hieäu quaû, hay döïa treân cam keát cuûa khaùch haøng maø phaûi coá gaéng thuyeát phuïc khaùch haøng chaáp nhaän laäp thuû tuïc xaùc minh thoâng tin taøi saûn taïi Phoøng TN&MT Quaän. Coù nhö vaäy môùi ñaûm baûo tính phaùp lyù cuûa taøi saûn, baûo veä quyeàn lôïi cho ngaân haøng. - 78 - + Ngoaøi ra, khaû naêng phaùt maõi taøi saûn cuõng laø yeáu toá maø CB thaåm ñònh caàn quan taâm. Ñoái vôùi taøi saûn chuyeân duøng nhö maùy moùc kyõ thuaät cao chæ coù theå duøng cho moät soá ngaønh, hay haøng hoùa, vaät tö ñaëc bieät ít ngöôøi duøng, seõ coù khaáu hao voâ hình cao neân duø coù giaù trò cao cuõng khoù coù theå ñònh giaù cao do khaû naêng phaùt maïi thaáp. Ñaëc bieät ñoái vôùi taøi saûn theá chaáp laø nhaø, ñaát, khoâng phaûi taøi saûn naøo cuõng ñeàu coù tính deã chuyeån nhöôïng. Tính khaû maïi cuûa taøi saûn cao hay thaáp phuï thuoäc nhieàu vaøo caùc yeáu toá nhö vò trí ( heûm lôùn, heûm nhoû, gaàn chôï hay trung taâm gì khoâng, coù rôi vaøo caùc vò trí xaáu nhö ngaõ ba, hoá ga…), dieän tích ( lôùn, nhoû), keát caáu ( ñaàu voi ñuoâi chuoät hay nôû haäu, dieän tích beà ngang roäng hay nhoû, chieàu ngang vaø daøi coù caân ñoái hay khoâng ), giaù trò ( raát cao, cao hay vöøa.. ). + Ñoái vôùi nhöõng taøi saûn coù giaù trò lôùn, phöùc taïp, vaø coù tính chuyeân duøng cao, CB thaåm ñònh caàn yeâu caàu thueâ nhöõng cô quan chuyeân moân ñaùnh giaù taøi saûn ñeå laøm cô sôû phaùp lyù ñònh giaù, vöøa baûo veä quyeàn lôïi cho baûn thaân , vöøa haïn cheá caùc ruûi ro coù theå xaûy ra cho ngaân haøng. + Ngoaøi ra, ñoái vôùi moät soá taøi saûn ñaëc bieät chuyeân duïng, quyù hieám, caàn thaåm ñònh xem taøi saûn coù ñöôïc pheùp giao dòch hay khoâng, baèng caùch ñoái chieáu vôùi danh muïc taøi saûn bò haïn cheá vaø caám giao dòch cuûa Nhaø nöôùc, hoaëc yeâu caàu beân baûo ñaûm xuaát trình boå sung caùc loaïi vaên baûn cuûa phaùp luaät neâu roõ taøi saûn ñoù ñöôïc pheùp giao dòch bình thöôøng. 3.2.2.6 Chuù troïng coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng DN : Vieäc nhaän dieän vaø haïn cheá cho vay ngay töø ñaàu ñoái vôùi caùc khaùch haøng keùm naêng löïc vaãn toát hôn laø phaùt hieän khaùch haøng keùm naêng löïc sau khi ñaõ giaûi ngaân cho vay.Vì vaäy, raát caàn xem troïng coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng DN tröôùc khi quyeát ñònh cho vay ñoái vôùi khaùch haøng. - 79 - Ñeå coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng tín duïng DN ñaït hieäu quaû, caùc NHTM caàn thöïc hieän caùc coâng taùc sau : + Hoaøn thieän heä thoáng chaám ñieåm xeáp haïng tín duïng DN theo höôùng boå sung ñaày ñuû caùc chæ tieâu taøi chính, vôùi caùc thang ñieåm coù khoaûng caùch ngaén nhaèm chaám ñieåm vaø xeáp haïng DN ñuùng thöïc traïng, traùnh cho ra keát quaû xeáp haïng truøng khôùp giöõa caùc ñôn vò coù tình hình taøi chính khaùc nhau töông ñoái. Veà phöông dieän ñaùnh giaù phi taøi chính, caàn ñöa ra caùc chæ tieâu cuï theå, deã hieåu, deã ño löôøng vaø ñaùnh giaù, ñeå coâng taùc chaám ñieåm ñöôïc chính xaùc, traùnh tình traïng sô saøi, qua loa, öôùc löôïng khi thöïc hieän. + Naâng cao tinh thaàn traùch nhieäm cuûa CB khi thöïc hieän coâng taùc chaám ñieåm vaø xeáp haïng tín duïng DN. Muoán vaäy, caàn coù caùc quy ñònh, cheá taøi nghieâm khaéc ñeå buoäc caùc caù nhaân coù traùch nhieäm thöïc hieän coâng taùc chaám ñieåm, xeáp haïng DN phaûi tuaân thuû ñuùng quy trình chaám ñieåm, ñaûm baûo tính khaùch quan, trung thöïc cuûa keát quaû chaám ñieåm. Ngoaøi ra, caàn thieát phaûi xaây döïng chöông trình chaám ñieåm vaø xeáp haïng tín duïng mang tính chuyeân nghieäp cao theo höôùng töï ñoäng hoaù, lieân keát vôùi heä thoáng quaûn lyù maïng cuûa ngaân haøng, traùnh tình traïng thöïc hieän vaø löu tröõ thuû coâng nhö hieän nay, ñeå coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt thöïc hieän ñöôïc phaùt huy hieäu quaû. 3.2.3 Caùc giaûi phaùp aùp duïng taïi DNVVN : 3.2.3.1 Caàn xem troïng coâng taùc thöïc hieän BCTC : Ñeå giuùp ngaân haøng coù theå thaåm ñònh taøi chính thuaän lôïi vaø naâng cao söï tin töôûng ñoái vôùi DN, caùc DNVVN caàn naâng cao chaát löôïng coâng taùc cung caáp soá lieäu taøi chính cho ngaân haøng. Muoán vaäy, laõnh ñaïo DN phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa coâng taùc naøy baèng caùc bieän phaùp: - 80 - - Caùc chuû DN VN caàn phaûi töï trang bò kieán thöùc veà taøi chính ñeå tröôùc tieân coù theå hieåu veà noù vaø sau laø thay ñoåi caùch nhìn nhaän trong vieäc laäp BCTC. - Hoaøn thieän boä phaän keá toaùn theo höôùng chuyeân nghieäp hoùa, coù ñuû naêng löïc trình ñoä chuyeân moân ñeå coù theå giaûi quyeát toát caùc coâng vieäc thuoäc phaïm vi traùch nhieäm cuûa mình nhö : laäp caùc BCTC moät caùch chính xaùc treân cô sôû phaùp lyù, chöùng töø vöõng vaøng; tö vaán cho laõnh ñaïo DN trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh sao cho baøi baûn, hôïp phaùp. Ñoàng thôøi, boä phaän keá toaùn cuõng caàn coù khaû naêng giaûi trình caùc thaéc maéc cuûa NHTM veà soá lieäu BCTC moät caùch troâi chaûy, thuyeát phuïc. - Tuaân thuû caùc quy ñònh veà haïch toaùn, keá toaùn thu chi trong hoaït ñoäng kinh doanh moät caùch minh baïch, roõ raøng. Coâng taùc laäp BCTC chæ coù theå ñöôïc caûi thieän neáu caùc soá lieäu ñaàu vaøo laø chính xaùc treân cô sôû caùc hoùa ñôn, chöùng töø hôïp phaùp. Do ñoù, beân caïnh söï tö vaán, hoã trôï cuûa boä phaän keá toaøn, thì vai troø vaø nhaän thöùc cuûa laõnh ñaïo DN coù yù nghóa quyeát ñònh. 3.2.3.2 Naâng cao trình ñoä, kieán thöùc quaûn lyù : Ñeå coù theå tieáp caän nguoàn voán vay ngaân haøng thuaän lôïi hôn, caùc DN VN caàn taêng cöôøng khaû naêng thuyeát phuïc ngaân haøng baèng caùch laäp phöông aùn vay mang tính khaû thi cao vaø khaû naêng trình baøy, dieãn giaûi vaán ñeà moät caùch troâi chaûy, coù cô sôû. Muoán vaäy, caùc DN caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau : - Naâng cao trình ñoä kieán thöùc chuyeân moân, kieán thöùc toång quaùt cuûa ñoäi nguõ laõnh ñaïo DN ñeå coù theå trao ñoåi, thuyeát trình vôùi ngaân haøng, nhaèm taêng cöôøng khaû naêng thuyeát phuïc ngaân haøng trong vieäc thaåm ñònh cho vay DN. - Xaây döïng ñoäi nguõ chuyeân moân gioûi nghieäp vuï ñeå vieäc laäp phöông aùn mang tính khaû thi cao, saùt vôùi hoaïch ñònh kinh doanh thöïc teá maø ñôn vò ñaõ laäp ra. - 81 - KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 Vôùi phöông höôùng môû roäng vaø phaùt trieån cuûa ngaønh ngaân haøng trong thôøi gian saép tôùi, heä thoáng NHTM VN noùi chung vaø treân ñòa baøn TP.HCM noùi rieâng seõ tieáp tuïc ñaåy maïnh coâng taùc cho vay, ñaëc bieät ñoái vôùi DNVVN. Ñeå hoaït ñoäng beàn vöõng vaø an toaøn trong boái caûnh kinh teá coøn khoù khaên, chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro, caùc NHTM caàn khoâng ngöøng khaéc phuïc caùc haïn cheá ñang toàn taïi trong coâng taùc tín duïng cuûa mình baèng caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû thaåm ñònh cho vay nhö : naâng cao naêng löïc trình ñoä chuyeân moân, ñaïo ñöùc cuûa ñoäi nguõ CB laøm coâng taùc tín duïng, taêng cöôøng khaû naêng thu thaäp, xöû lyù thoâng tin phuïc vuï cho vieäc thaåm ñònh vaø caûi tieán cô cheá chính saùch, quy trình, quy ñònh theo höôùng chaët cheõ, chuyeân nghieäp, nhaïy beùn nhaèm ñaùp öùng vôùi yeâu caàu cuûa tình hình môùi. Beân caïnh noã löïc töï hoaøn thieän cuûa ngaân haøng, ñeå hoaït ñoäng cho vay DNVVN ñaït hieäu quaû cao, haïn cheá toái ña caùc ruûi ro xaûy ra, raát caàn coù söï thay ñoåi, chuyeån mình veà chaát, naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng hôn nöõa töø phía caùc cô quan, ban ngaønh chính phuû vaø ñòa phöông vaø baûn thaân caùc DNVVN. Ñoái vôùi caùc DNVVN, ñoù laø söï naâng cao veà trình ñoä chuyeân moân, kieán thöùc quaûn lyù cuûa ñoäi nguõ laõnh ñaïo DN ñeå phöông aùn ñöôïc laäp coù tính khaû thi cao, coù theå thuyeát phuïc ñöôïc ngaân haøng. Ngoaøi ra, caùc DN cuõng caàn naâng cao hieåu bieát veà taàm quan troïng cuûa BCTC ñeå taïo nieàm tin cho ngaân haøng vaø qua ñoù, giuùp cho vieäc tieáp caän voán vay ñöôïc thuaän lôïi hôn. Ñoái vôùi caùc cô quan ban ngaønh chính phuû vaø ñòa phöông, caàn thieát phaûi coù söï thay ñoåi veà cô cheá, chính saùch nhaèm taïo ra khung phaùp lyù oån ñònh, chaët cheõ cuøng vôùi cung caáp thoâng tin minh baïch, nhanh choùng, ña daïng, ñaùng tin caäy. Coù - 82 - nhö vaäy, coâng taùc thaåm ñònh cho vay DNVVN môùi thaät söï caûi tieán, hoaøn chænh vaø ñaït hieäu quaû cao. - 83 - KEÁT LUAÄN P.Volker, cöïu Chuû tòch Cuïc döï tröõ lieân bang Myõ ( FED ) ñaõ töøng noùi : “ Neáu ngaân haøng khoâng coù nhöõng khoaûn nôï xaáu thì ñoù khoâng phaûi laø hoaït ñoäng kinh doanh “. Ñieàu ñoù cho thaáy, ruûi ro tín duïng laø thöïc teá khoâng theå traùnh khoûi, coù theå xaûy ra ôû baát cöù ngaân haøng naøo, keå caû caùc ngaân haøng haøng ñaàu treân theá giôùi bôûi hoaït ñoäng cho vay luoân chöùa ñöïng caùc ruûi ro ngoaøi taàm kieåm soaùt cuûa con ngöôøi. Vì vaäy, muïc tieâu chính maø caùc NHTM höôùng ñeán laø laøm sao haïn cheá ñöôïc nhöõng ruûi ro mang tính chuû quan töø yeáu toá con ngöôøi vaø nhöõng ruûi ro coù theå kieåm soaùt ñöôïc, töø ñoù khoáng cheá ruûi ro tín duïng ôû möùc ñoä thaáp nhaát coù theå. Muoán vaäy, beân caïnh söï noå löïc töø phía ngaân haøng trong vieäc xaây döïng vaø khoâng ngöøng hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù, thaåm ñònh cho vay phuø hôïp vaø thöïc hieän caùc quy ñònh ñoù moät caùch chaët cheõ, raát caàn coù söï thay ñoåi trong cung caùch hoaït ñoäng cuûa DN cuõng nhö khoâng theå thieáu söï hoã trôï, giuùp ñôõ , ñoåi môùi tö duy töø caùc cô quan, ban ngaønh thuoäc chính phuû vaø ñòa phöông coù lieân quan. Ñoù cuõng laø muïc tieâu vaø mong muoán maø luaän vaên höôùng ñeán, nhaèm laøm cho coâng taùc thaåm ñònh tín duïng ñoái vôùi DNVVN taïi caùc NHTM VN ngaøy moät hieäu quaû hôn, ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa kinh teá ñaát nöôùc. Maëc duø vaäy, do ñieàu kieän coøn haïn cheá veà thôøi gian vaø naêng löïc, luaän vaên khoù traùnh khoûi thieáu soùt vaø haïn cheá nhaát ñònh. Do ñoù, toâi thaønh thaät mong quí thaày coâ vaø caùc baïn quan taâm, ñoùng goùp boå sung ñeå luaän vaên theâm hoaøn chænh. Toâi cuõng xin ñöôïc chaân thaønh baøy toû söï bieát ôn ñoái vôùi Tieán só Tröông Thò Hoàng ñaõ taän tình höôùng daãn toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. - 84 -