Luận văn Nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam
MỞ ĐẦU 1. Lý do nghiên cứu đề tài: Ngân hàng thương mại (NHTM) là một doanh nghiệp đặc biệt, là trung gian tài chính của nền kinh tế. Nó thực hiện huy động các nguồn vốn trong nền kinh tế và sử dụng các nguồn vốn huy động này để thực hiện cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế và các dịch vụ ngân hàng nhằm tạo ra lợi nhuận. Trong các hoạt động kinh doanh của ngân hàng, nghiệp vụ tín dụng là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất của NHTM vì nó giúp quay vòng nguồn vốn huy động đầu vào và tạo ra lợi nhuận cao nhất cho NHTM. Tuy nhiên, đây cũng là hoạt động tiềm ẩn rủi ro cao nhất. Rủi ro tín dụng là rủi ro phát sinh do khách hàng vay không trả được nợ gốc và lãi vay cho ngân hàng đúng hạn như đã cam kết. Rủi ro tín dụng là loại rủi ro nguy hiểm nhất đối với NHTM vì nó kéo các loại rủi ro khác cũng phát sinh theo và có thể dẫn đến sự phá sản của NHTM vì mất khả năng thanh toán các khoản huy động đầu vào do không thu hồi được vốn đã sử dụng để cho vay. Để hạn chế và ngăn ngừa rủi ro tín dụng, ngoài các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ tín dụng thì việc thiết kế một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả của NHTM đối với nghiệp vụ tín dụng sẽ góp phần rất quan trọng trong việc kiểm soát và giám sát rủi ro tín dụng, hạn chế được sự thất thoát vốn tín dụng cho ngân hàng. Kể từ khi thực hiện chuyển hệ thống ngân hàng một cấp sang mô hình ngân hàng hai cấp, hệ thống NHTM Việt Nam bắt đầu hình thành và phát triển lớn mạnh, đa dạng về loại hình. Tuy nhiên, quy mô của các NHTM Việt Nam còn nhỏ bé, năng lực quản trị, điều hành chưa cao và trình độ nghiệp vụ còn thấp. Mặc dù chất lượng hoạt động của các NHTM Việt Nam đã được cải thiện đáng kể sau quá trình thanh tra, tái cơ cấu, chấn chỉnh và sắp xếp lại nhưng vẫn còn tồn tại những yếu kém và các rủi ro tiềm ẩn do môi trường kinh doanh không ổn định, tạo nhiều sơ hở cho sự lừa đảo chiếm đoạt vốn của ngân hàng, do hành lang pháp lý bất cập và do sự thiếu tôn trọng đạo đức nghề nghiệp của các cán bộ nghiệp vụ và một số lãnh đạo NHTM đã gây ra các sai phạm về những quy tắc hoạt động ngân hàng. Các sự kiện có liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng tại Việt Nam trong những năm gần đây cho thấy chất lượng tín dụng của các ngân hàng Việt Nam chưa cao, khả năng quản lý rủi ro tín dụng còn yếu kém. Từ đó có thể thấy rằng, trong điều kiện môi trường kinh doanh nhiều bất lợi cộng với bản chất rủi ro tiềm tàng của hoạt động tín dụng ngân hàng đòi hỏi các NHTM Việt Nam không ngừng nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín dụng – đặc biệt phải xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hữu hiệu nhằm giảm thiểu và kiểm soát rủi ro. Từ trước đến nay, các NHTM Việt Nam chỉ chú trọng đến việc thiết lập các chính sách tín dụng phù hợp với mục tiêu phát triển của từng ngân hàng, sự phát triển của các ngành kinh tế và tính an toàn trong cho vay và thiết kế các quy trình tín dụng phù hợp với các quy định của pháp luật về hoạt động tín dụng nhưng chưa chú trọng hoàn thiện kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng. Chính sự khiếm khuyết này đã tạo ra sơ hở cho các sai phạm về nghiệp vụ và đạo đức của những người làm công tác tín dụng và không tạo ra sự cảnh báo kịp thời về các khoản tín dụng có vấn đề cho các cấp lãnh đạo của ngân hàng. Chính vì thế, cần phải có sự nghiên cứu về kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng của các NHTM Việt Nam để đánh giá và khắc phục những tồn tại của hệ thống kiểm soát nội bộ trong vai trò kiểm soát và giảm thiểu rủi ro tín dụng. Mặt khác, trong điều kiện ngày nay, khi nền kinh tế thế giới đã và đang trong quá trình toàn cầu hóa, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế là yêu cầu khách quan đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và đối với các NHTM Việt Nam nói riêng. Hội nhập đòi hỏi các NHTM phải nâng cao năng lực cạnh tranh, năng lực quản lý và đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả. Vì vậy, một trong các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của các NHTM Việt Nam là hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ ngân hàng, đặc biệt là đối với nghiệp vụ tín dụng nhằm đảm bảo sự an toàn và lành mạnh trong hoạt động kinh doanh của các NHTM Việt Nam. 2. Mục tiêu của đề tài: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đáùnh giá các ưu điểm và tồn tại của hệ thống kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng trong các NHTM Việt Nam nói chung. Từ các ưu – nhược điểm được rút ra này, nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng tại các NHTM Việt Nam. 3. Phương pháp luận nghiên cứu: Để nắm một cách đầy đủ thực trạng, tác giả phải tiến hành thực hiện các cuộc khảo sát như sau: ã Sử dụng Bảng câu hỏi về Hệ thống kiểm soát nội bộ để khảo sát thực trạng kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng tại một số NHTM tiêu biểu của Việt Nam. Đó là những ngân hàng có quy mô lớn và có tỷ trọng dư nợ tín dụng cao trong tổng dư nợ tín dụng của toàn ngành ngân hàng. ã Thảo luận với một số nhà quản lý, kiểm toán viên nội bộ và một số cán bộ tín dụng tại một số ngân hàng thương mại quốc doanh và cổ phần của Việt Nam về các vấn đề về rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam, các biện pháp kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng hiện đang áp dụng và hạn chế của hệ thống kiểm soát nội bộ trong các ngân hàng thương mại Việt Nam. ã Tổng hợp và phân tích các bài viết, các báo cáo về một số vụ án liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng mà nguyên nhân chủ quan do sự yếu kém của hệ thống kiểm soát nội bộ ngân hàng. ã Phỏng vấn các kiểm toán viên độc lập có kinh nghiệm kiểm toán lĩnh vực ngân hàng và đã từng tham gia các cuộc kiểm toán chuyên đề về tín dụng. Thông qua đánh giá của các chuyên gia ngân hàng về chất lượng tín dụng và năng lực quản trị, điều hành của các NHTM Việt Nam và kết quả thu thập được từ các cuộc khảo sát, tác giả rút ra các rút ra những ưu điểm và tồn tại của kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng trong các NHTM Việt Nam hiện nay. 4. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi giới hạn của đề tài này là nghiên cứu vấn đề kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng trong các NHTM Việt Nam nói chung. 5. Ý nghĩa của việc nghiên cứu: Mục đích của việc nghiên cứu kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng trong NHTM là đánh giá tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát và những yếu kém, nhược điểm của nó làm cho hệ thống không phát hiện, không hạn chế được các gian lận và sai sót dẫn đến rủi ro tín dụng. Từ đó, nghiên cứu các giải pháp khắc phục các nhược điểm của hệ thống nhằm đem lại khả năng kiểm soát tối ưu của NHTM về hoạt động tín dụng. Vì hoạt động tín dụng là hoạt động kinh doanh chủ yếu đem lại nguồn thu nhập cao nhất cho các NHTM và cũng là hoạt động rủi ro cao nên nếu kiểm soát tốt hoạt động này sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của NHTM và đem lại hiệu quả sử dụng vốn cho NHTM. Kết quả nghiên cứu của đề tài có ý nghĩa quan trọng như sau: Đối với Nhà nước: Kết quả nghiên cứu của đề tài là một tư liệu để Nhà nước hoàn thiện hơn các chính sách, các quy định pháp luật về hoạt động tín dụng của các NHTM và có những biện pháp giám sát thích hợp đối với các NHTM về hoạt động tín dụng nói riêng và đặt ra vấn đề về đánh giá rủi ro của các NHTM nói chung. Đối với các NHTM: Giúp các NHTM Việt Nam soi rọi lại các tồn tại, yếu kém trong hệ thống kiểm soát nội bộ về hoạt động tín dụng của mình. Các kiến nghị của đề tài có ý nghĩa đối với các NHTM trong việc hoàn thiện môi ttrường kiểm soát nội bộ nói chung và KSNB đối với nghiệp vụ tín dụng nói riêng đồng thời thực hiện các biện pháp quản lý rủi ro tín dụng tốt hơn. Đối với các nghiên cứu tiếp theo: Kết quả của đề tài góp phần tạo thêm cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu về kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng của các NHTM và quản lý rủi ro tín dụng. 6. Nội dung của đề tài: Với mục tiêu và phương pháp luận trình bày ở trên, nội dung của đề tài được chia làm 03 chương lớn: Chương 1: Khái quát quá trình hình thành các lý luận về hệ thống kiểm soát nội bộ nói chung và hệ thống kiểm soát nội bộ ngân hàng nói riêng. Trong chương này, tác giả cũng giới thiệu Báo cáo của Uûy ban Basle về các tiêu chuẩn đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ trong các ngân hàng. Cuối cùng, bàn về hoạt động tín dụng ngân hàng bao gồm vai trò của nghiệp vụ tín dụng ngân hàng, rủi ro tín dụng và kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng ngân hàng. Chương 2: Trong chương này, tác giả giới thiệu quá trình hình thành, phát triển và các đặc điểm của nghiệp vụ tín dụng ngân hàng tại Việt Nam. Trọng tâm của chương 2 là nhận định và phân tích các nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng tại các NHTM Việt Nam và đánh giá các ưu và nhược điểm của kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng trong các NHTM Việt Nam từ kết quả các cuộc khảo sát về KSNB trong các NHTM Việt Nam. Chương 3: Nêu ra một số giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng trong các NHTM Việt Nam.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với nghiệp vụ tín dụng tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
aïn nôï hoaëc
khoaûn vay maø khaùch haøng khoâng coù
khaû naêng traû nôï thì phaûi chuyeån
sang nôï quaù haïn theo quy ñònh
Vieäc chuyeån nôï quaù haïn phaûi ñöôïc
thoâng baùo cho caáp coù thaåm quyeàn
xeùt duyeät.
Nhaân vieân Loan – CSR seõ thöïc hieän
chuyeån nôï quaù haïn treân taøi khoaûn
vay cuûa khaùch haøng. Caùc khoaûn laõi
döï thu seõ ñöôïc chuyeån sang taøi
khoaûn ngoaïi baûng.
(24) Ñaûm baûo
raèng vieäc
chuyeån nôï quaù
haïn ñöôïc thöïc
hieän ñaày ñuû vaø
ñuùng ñaén.
Hoà sô nôï quaù haïn seõ chuyeån sang
boä phaän xöû lyù nôï ñeå theo doõi, khôûi
kieän thu hoài nôï.
14. Thanh lyù, taát toaùn khoaûn vay
Hoà sô vay ñöôïc thanh lyù khi khaùch
haøng thanh toaùn ñaày ñuû voán vay, laõi
vay vaø caùc chi phí coù lieân quan.
(26) Ñaûm baûo
raèng caùc khoaûn
vay thanh lyù, taát
toaùn ñuùng Nhaân vieân tín duïng phaûi kieåm tra
laïi laàn cuoái quaù trình thanh toaùn cuûa
khaùch haøng treân taát caû caùc soá dö
cuõng nhö caùc khoaûn phaûi thu treân
khoaûn vay ñeå xaùc ñònh taát toaùn
khoaûn vay.
153
Thu voán, laõi, phí … laàn cuoái treân taøi
khoaûn vay vaø ñoùng taøi khoaûn.
Khi khaùch haøng ñeà nghò giaûi chaáp
taøi saûn ñaûm baûo, nhaân vieân tín duïng
seõ:
o Kieåm tra dö nôï vay cuûa khaùch haøng
o Laäp ñeà nghò giaûi chaáp vaø trình caáp
coù thaåm quyeàn kyù duyeät.
o Göûi ñeà nghò giaûi chaáp ñaõ ñöôïc
duyeät cho boä phaän quaûn lyù hoà sô taøi
saûn thöïc hieän giaûi chaáp.
2. Quy trình thöïc hieän kyù keát hôïp ñoàng baûo ñaûm vaø quaûn lyù taøi saûn theá
chaáp, caàm coá:
Muïc tieâu Moâ taû thuû tuïc Coù? Khoâng?
THEÁ CHAÁP BAÁT ÑOÄNG SAÛN, TAØU
BIEÅN,…; CAÀM COÁ MAÙY MOÙC THIEÁT
BÒ, CHÖÙNG TÖØ COÙ GIAÙ
1. Caên cöù treân tôø trình thaåm ñònh khaùch
haøng, pheâ duyeät veà khoaûn vay, baùo caùo keát
quaû ñònh giaù taøi saûn, hoà sô taøi saûn, hoà sô
phaùp lyù cuûa khaùch haøng, CMND cuûa Beân
theá chaáp, caàm coá, tieán haønh soaïn thaûo Hôïp
ñoàng theá chaáp, caàm coá.
Y (1) Ñaûm baûo caùc
thuû tuïc phaùp lyù
veà vieäc theá chaáp,
caàm coá taøi saûn
baûo ñaûm ñöôïc
thöïc hieän ñaày ñuû
vaø ñaûm baûo an
toaøn veà maët phaùp
lyù.
2. Hôïp ñoàng theá chaáp, caàm coá sau khi soaïn
xong, coù moät ngöôøi khaùc kieåm tra laïi veà söï
phuø hôïp cuûa maãu bieåu, noäi dung vaø caùc
thoâng tin chi tieát.
Y
154
3. Neáu chæ kyù keát song phöông, khoâng coâng
chöùng hôïp ñoàng baûo ñaûm:
- Kieåm tra Chöùng minh nhaân daân cuûa
khaùch haøng, höôùng daãn khaùch haøng kyù teân
ñoùng daáu treân töøng trang cuûa hôïp ñoàng vaø
caùc chöùng töø coù lieân quan.
- Ngöôøi ñöôïc uûy quyeàn ñaïi dieän cuûa Ngaân
haøng treân hôïp ñoàng baûo ñaûm kieåm tra söï
ñaày ñuû chöõ kyù cuûa caùc Beân baûo laõnh vaø kyù
teân treân hôïp ñoàng baûo ñaûm.
Y
4. Neáu coâng chöùng hôïp ñoàng baûo ñaûm:
- Thoûa thuaän vôùi khaùch haøng thôøi gian vaø
ñòa ñieåm Phoøng coâng chöùng vaø kyù caùc
hôïp ñoàng vaø caùc chöùng töø khaùc ngay taïi
Phoøng Coâng chöùng.
- Nhaän hoà sô giaáy tôø baûn chính cuûa taøi
saûn theá chaáp, caàm coá ngay taïi Phoøng
Coâng chöùng, kyù bieân nhaän vôùi khaùch
haøng vaø ñem hoà sô veà Ngaân haøng.
Y
5. Thöïc hieän ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm
theo quy ñònh.
Y
6. Caáp Maõ soá quaûn lyù hoà sô taøi saûn khi
nhaän ñuû baûn chính hoà sô taøi saûn theá chaáp,
caàm coá vaø xaùc minh ñaõ hoaøn taát caùc thuû
tuïc phaùp lyù veà theá chaáp, caàm coá vaø caùc
yeâu caàu khaùc (neáu coù). Maõ soá naøy seõ ñöôïc
ghi treân hoà sô chuyeån giao laïi cho Phoøng
Tín duïng ñeå laøm cô sôû giaûi ngaân.
Y
7. Caäp nhaät vaøo heä thoáng quaûn lyù hoà sô taøi
saûn baûo ñaûm vaø göûi hoà sô vaøo kho an toaøn.
Y
8. Caáp cho khaùch haøng Giaáy xaùc nhaän taøi
saûn ñang caàm coá taïi Ngaân haøng trong
tröôøng hôïp taøi saûn caàm coá laø phöông tieän
vaän taûi ñaõ ñöôïc caáp Giaáy ñaêng kyù.
Y
(2) Ñaûm baûo raèng
caùc hoà sô taøi saûn
ñaûm baûo ñöôïc
quaûn lyù vaø löu
tröõ khoa hoïc, an
toaøn.
(3) Ñaûm baûo caùc 9. Thöïc hieän mua baûo hieåm ñoái vôùi taøi saûn
ñaûm baûo thuoäc dieän phaûi mua baûo hieåm.
Y
155
10. Khi khaùch haøng coù yeâu caàu möôïn hoà sô
taøi saûn baûo ñaûm, cho thueâ, xaây döïng, söûa
chöõa taøi saûn ñang theá chaáp:
- Caên cöù treân ñeà nghò cuûa khaùch haøng vaø
pheâ duyeät cuûa caáp coù thaåm quyeàn cuûa
Ngaân haøng veà vieäc ñoàng yù cho möôïn
giaáy tôø taøi saûn baûo ñaûm, soaïn thaûo coâng
vaên ñoàng yù göûi cô quan coù thaåm quyeàn
vaø cöû nhaân vieân ngaân haøng mang baûn
chính hoà sô taøi saûn cuøng ñi ñoái chieáu
vôùi khaùch haøng/ ñem ñi sao y cho khaùch
haøng theo yeâu caàu.
- Caên cöù treân ñeà nghò cuûa khaùch haøng vaø
pheâ duyeät cuûa caáp coù thaåm quyeàn cuûa
Ngaân haøng veà vieäc ñoàng yù cho thueâ taøi
saûn ñang theá chaáp, yeâu caàu khaùch haøng
kyù cam keát vôùi Beân thueâ theo maãu cuûa
Ngaân haøng veà vieäc baûo ñaûm giöõ
nguyeân hieän traïng, khoâng laøm giaûm suùt
giaù trò taøi saûn vaø chaáp nhaän voâ ñieàu
kieän khi Ngaân haøng xöû lyù taøi saûn ñeå thu
nôï.
- Caên cöù treân ñeà nghò cuûa khaùch haøng vaø
pheâ duyeät cuûa caáp coù thaåm quyeàn cuûa
Ngaân haøng veà vieäc ñoàng yù cho khaùch
haøng söûa chöõa, xaây döïng taøi saûn ñang
theá chaáp, yeâu caàu khaùch haøng kyù cam
keát xaây döïng ñuùng pheùp, hoaøn coâng
theo giaáy pheùp xaây döïng vaø cam keát
thöïc hieän coâng chöùng laïi taøi saûn theá
chaáp theo hieän traïng môùi sau khi xaây
döïng xong.
Y hoà sô taøi saûn ñaûm
baûo khoâng bò maát
maùt hoaëc xuaát ra
khoâng hôïp phaùp.
(4) Ñaûm baûo hieän
traïng vaø giaù trò
thöïc cuûa taøi saûn
baûo ñaûm luoân
ñöôïc taùi kieåm tra
kòp thôøi
11. Coù quy ñònh ñònh kyø (Bao laâu?) thöïc
hieän kieåm keâ hoà sô taøi saûn theá chaáp, taøi
saûn caàm coá taïi kho löu tröõ? Bieân baûn kieåm
keâ coù ñöôïc laäp vaø löu laïi khoâng?
N
156
12. Ñònh kyø (Bao laâu?) kieåm tra taøi saûn theá
chaáp, caàm coá veà hieän traïng, giaù trò, soá
löôïng?
N
13. Baùo caùo kieåm keâ, taùi ñònh giaù taøi saûn
baûo ñaûm ñöôïc göûi ñeán cho caùc caáp coù thaåm
quyeàn?
N
14. Khi ñeà nghò giaûi chaáp taøi saûn coù pheâ
duyeät cuûa caùc caáp coù thaåm quyeàn, thöïc
hieän giaûi chaáp taøi saûn.
Y
CAÀM COÁ HAØNG HOAÙ ÑEÅ TAÏI KHO
DO NGAÂN HAØNG CHÆ ÑÒNH
1. Phoøng Thaåm ñònh Taøi saûn chæ ñònh caùc
Coâng ty giao, nhaän haøng vaø kho baõi cho
khaùch haøng thöïc hieän kyù keát hôïp ñoàng
thueâ kho, giao nhaän vaø mua baûo hieåm cho
haøng hoùa göûi taïi kho trong suoát thôøi gian
caàm coá taïi Ngaân haøng. Sau khi haøng giao
ñeán kho, thöïc hieän thuû tuïc nhaän haøng vaø
laäp Phieáu nhaäp kho haøng hoùa.
Y
2. Boä phaän Phaùp lyù chöùng töø caên cöù treân tôø
trình thaåm ñònh khaùch haøng, pheâ duyeät veà
khoaûn vay, Phieáu nhaäp kho haøng hoùa, hoà
sô phaùp lyù cuûa khaùch haøng, tieán haønh soaïn
thaûo Hôïp ñoàng caàm coá.
Y
3. Hôïp ñoàng caàm coá sau khi soaïn xong, coù
moät nhaân vieân khaùc kieåm tra laïi veà söï phuø
hôïp cuûa maãu bieåu, noäi dung vaø caùc thoâng
tin chi tieát.
Y
4. Thöïc hieän thuû tuïc kyù keát hôïp ñoàng caàm
coá, coâng chöùng vaø ñaêng kyù giao dòch baûo
ñaûm (neáu coù yeâu caàu).
Y
(1) Ñaûm baûo raèng
haøng hoùa caàm coá
ñöôïc quaûn lyù chaët
cheõ veà soá löôïng,
giaù trò vaø nhaäp –
xuaát.
(2) Ñaûm baûo thöïc
hieän ñaày ñuû vaùc
thuû tuïc phaùp lyù
veà vieäc caàm coá
haøng.
5. Boä phaän Quaûn lyù taøi saûn caáp Maõ soá
quaûn lyù hoà sô taøi saûn khi nhaän ñuû baûn
chính hoà sô taøi saûn (Boä chöùng töø haøng
nhaäp, Tôø khai haûi quan, hoùa ñôn), Phieáu
nhaäp kho haøng hoùa vaø hoaøn taát caùc thuû tuïc
khaùc neáu coù.
Y
157
6. Caäp nhaät vaøo heä thoáng quaûn lyù hoà sô taøi
saûn theá chaáp, caàm coá.
Y
7. Thöïc hieän mua baûo hieåm ñoái vôùi taøi saûn
caàm coá.
Y
8. Khi khaùch haøng traû bôùt nôï ñeå xuaát moät
phaàn loâ haøng caàm coá, laäp Phieáu xuaát kho
haøng hoùa caàm coá (ghi ñuùng caùc chi tieát veà
teân haøng, chuûng loaïi, maõ haøng…). Caáp
thaåm quyeàn xem xeùt söï töông öùng veà soá
löôïng vaø giaù trò cuûa taøi saûn xuaát vôùi soá tieàn
khaùch haøng ñaõ traû bôùt, kyù xeùt duyeät ñeå göûi
ñeán kho xuaát haøng. Caäp nhaät löôïng haøng
xuaát trong heä thoáng theo doõi haøng hoùa caàm
coá taïi kho.
Y
9. Khi khaùch haøng ñaõ traû heát nôï vaø yeâu caàu
giaûi toaû haøng hoùa caàm coá, laäp Phieáu xuaát
kho thanh lyù haøng hoùa caàm coá coù chöõ kyù
pheâ duyeät cuûa caáp coù thaåm quyeàn vaø laøm
thuû tuïc xuaát kho thanh lyù. Ñoàng thôøi xuaát
kho hoà sô taøi saûn caàm coá.
Y
10. Ñònh kyø, tieán haønh kieåm keâ kho haøng
hoùa caàm coá.
Y
CAÀM COÁ HAØNG HOÙA ÑEÅ TAÏI KHO
CUÛA KHAÙCH HAØNG
1. Yeâu caàu khaùch haøng phaûi duy trì soá
löôïng toàn kho toái thieåu taïi moïi thôøi ñieåm
vaø göûi baùo caùo toàn kho cho Ngaân haøng
thöôøng xuyeân.
Y
2, Thöïc hieän kieåm tra ñònh kyø vaø ñoät xuaát
kho haøng cuûa khaùch haøng. Laäp Bieân baûn
kieåm keâ vaø yeâu caàu khaùch haøng kyù xaùc
nhaän.
Y
() Ñaûm baûo haøng
hoùa caàm coá ñeå taïi
kho khaùch haøng
luoân ñöôïc duy trì
soá dö toái thieåu vaø
khoâng bò hö
hoûng, khoâng söû
duïng ñöôïc?
3. Ngaân haøng coù thueâ moät Beân thöù ba thöïc
hieän kieåm tra haøng hoùa veà soá löôïng, giaù trò
vaø hieän traïng?
N
Nhaän xeùt chung Quy trình thöïc hieän kyù keát hôïp ñoàng baûo ñaûm vaø quaûn lyù taøi
saûn theá chaáp, caàm coá khaù ñaày ñuû vaø chaët cheõ. Tuy nhieân:
Thieáu söï kieåm tra ñònh kyø tình traïng cuûa taøi saûn theá
158
chaáp, caàm coá;
Traùch nhieäm cuûa caùc boä phaän thöïc hieän quy trình chöa
roõ raøng, coøn laãn loän nhau neân xaûy ra tình traïng caùc thuû
tuïc khoâng ñöôïc thöïc hieän ñaày ñuû theo quy ñònh nhöng
khoâng quy traùch nhieäm ñöôïc cho boä phaän naøo.
3. Kieåm soaùt noäi boä trong heä thoáng xöû lyù nghieäp vuï baèng maùy tính:
Moâ taû Nhaän xeùt
1. Caùch thöùc kieåm soaùt vieäc
taïo taøi khoaûn vay, kyø haïn traû
nôï, laõi suaát, taøi saûn ñaûm baûo vaø
caùc thoâng tin khaùc veà khoaûn
vay trong heä thoáng xöû lyù?
Sau khi nhaân vieân Loan –
CSR taïo taøi khoaûn vay vaø noäi
dung khoaûn vay, kieåm soaùt
vieân tín duïng seõ kieåm tra vaø
approved nghieäp vuï trong heä
thoáng xöû lyù.
Vieäc kieåm tra
ñöôïc tieán haønh
moät laàn nöõa vaøo
cuoái ngaøy baèng
vieäc ñoái chieáu laïi
chöùng töø giaûi
ngaân keát xuaát töø
heä thoáng vôùi hôïp
ñoàng tín duïng/kheá
öôùc nhaän nôï vaø
buùt toaùn nghieäp
vuï trong heä thoáng.
2. Caùch thöùc kieåm soaùt vieäc
söûa ñoåi thoâng tin cuûa khoaûn
vay, gia haïn, ñieàu chænh kyø haïn
cuûa khoaûn vay … treân heä thoáng
xöû lyù?
Moïi söûa ñoåi ñeàu do nhaân
vieân Loan – CSR thöïc hieän
nhöng noù chæ coù hieäu löïc sau
khi ñaõ ñöôïc kieåm soaùt vieân
tín duïng kieåm tra vaø
approved nghieäp vuï trong heä
thoáng xöû lyù.
Seõ nguy hieåm neáu
Password cuûa
kieåm soaùt vieân tín
duïng bò loä vaø heä
thoáng khoâng ghi
nhaän laïi caùc thao
taùc söûa ñoåi haøng
ngaøy vaø baùo caùo
cho caáp thaåm
quyeàn.
3. Kieåm soaùt thu nôï, laõi, taát
toaùn taøi khoaûn vay trong heä
thoáng xöû lyù?
Nhaân vieân Loan – CSR kieåm
tra treân baùo caùo Receivables
trong ngaøy, xem taøi khoaûn
tieàn cuûa khaùch haøng, vieát
Phieáu ñeà nghò trích thu taøi
khoaûn chuyeån cho nhaân vieân
giao dòch thöïc hieän. Kieåm
159
soaùt vieân giao dòch seõ kieåm
tra vaø approved nghieäp vuï
trong heä thoáng xöû lyù.
4. Kieåm soaùt vieäc nhaäp, xuaát
ngoaïi baûng taøi saûn theá chaáp,
caàm coá trong heä thoáng xöû lyù?
Nhaân vieân Quaûn lyù hoà sô taøi
saûn coù theå thöïc hieän buùt toaùn
nhaäp – xuaát treân heä thoáng
maø khoâng phaûi qua kieåm
soaùt.
Ñaây laø moät yeáu
ñieåm cuûa heä
thoáng.
5. Coù ñoái chieáu ñònh kyø
giöõa caùc taøi lieäu nhaäp vaøo
vôùi keát xuaát cuûa heä thoáng
xöû lyù baèng maùy tính khoâng?
Haøng thaùng Phoøng Toång hôïp
vaø khai thaùc döõ lieäu toång hôïp
döõ lieäu treân maùy, in ra caùc
keát xuaát vaø chæ ñoái chieáu vôùi
caùc ñôn vò veà tính hôïp lyù cuûa
soá lieäu keát xuaát.
Caùc baùo caùo coù
theå khoâng chính
xaùc khi heä thoáng
gaëp vaán ñeà.
4. Vieäc ñoái chieáu ñònh kyø giöõa Phoøng Tín duïng vaø Phoøng Keá toaùn veà soá lieäu
tín duïng:
Moâ taû Moâ taû Nhaän xeùt
1. Vieäc ñoái chieáu ñöôïc
thöïc hieän ñònh kyø.
Haøng tuaàn
2. Noäi dung ñoái chieáu Chæ ñoái chieáu veà caùc chöùng töø giaûi ngaân do
caùc soá lieäu khaùc ñaõ ñöôïc taäp hôïp vaø xöû lyù
chung treân toaøn heä thoáng.
3. Xöû lyù cheânh leäch khi
ñoái chieáu
Raø soaùt laïi chöùng töø.
Raø soaùt caùc buùt toaùn nghieäp vuï trong heä
thoáng xöû lyù.
Kieåm tra, ñoái chieáu caùc taøi lieäu khaùc.
5. Quaûn lyù caùc khoaûn Nôï khoù ñoøi:
Moâ taû Nhaän xeùt
160
1.Ngaân haøng quaûn lyù caùc khoaûn Nôï
khoù ñoøi, thu hoài nôï toàn ñoïng nhö theá
naøo?
Phoøng Xöû lyù nôï chòu traùch
nhieäm thöïc hieän hoøa giaûi
vôùi khaùch haøng, ñoøi nôï,
laøm caùc thuû tuïc khôûi kieän
vaø baùo caùo tieán ñoä xöû lyù
nôï cho Ban ñieàu haønh.
2.Ai chòu traùch nhieäm cho vieäc thu
hoài nôï khoù ñoøi?
Caùc nhaân vieân Xöû lyù nôï.
Khoâng coù
söï kieåm
soaùt cuûa
moät boä
phaän khaùc
veà quaù
trình xöû lyù
nôï vaø
vieäc baùo
caùo tieán
ñoä xöû lyù.
6. Trích laäp döï phoøng nôï khoù ñoøi vaø xöû lyù ruûi ro tín duïng:
Moâ taû Nhaän xeùt
1. Quaûn lyù vieäc theo doõi trích laäp döï
phoøng nôï khoù ñoøi vaø xöû lyù ruûi ro tín
duïng nhö theá naøo?
Caùc ñôn vò caên cöù
treân caùc baùo caùo nôï
quaù haïn thöïc chuyeån
theo soá ngaøy quaù haïn,
ñeà nghò Phoøng Keá
toaùn trích laäp döï
phoøng theo tyû leä quy
ñònh.
Phoøng xöû lyù Nôï baùo
caùo khaû naêng thu hoài
caùc khoaûn nôï ñeå Hoäi
ñoàng quaûn trò quyeát
ñònh möùc xöû lyù ruûi ro
thích hôïp.
2. Ngaân haøng coù quy ñònh roõ raøng veà
traùch nhieäm laäp baùo caùo caùc khoaûn
nôï coù vaán ñeà, hình thöùc baùo caùo vaø
möùc ñoä cuûa baùo caùo khoâng?
Coù quy ñònh cuï theå.
3. Ngaân haøng coù nhöõng tieâu chuaån cuï
theå veà nhöõng khoaûn vay caàn ñöôïc
trích laäp döï phoøng hay xoaù soå khoâng?
Döïa vaøo quy ñònh cuûa
Ngaân haøng nhaø nöôùc.
Vieäc trích laäp döï
phoøng khoâng thöïc
hieän ñaày ñuû do
moät soá Chi nhaùnh
chöa tuaân thuû
ñuùng quy ñònh veà
vieäc chuyeån nôï
quaù haïn vaø khoâng
baùo caùo ñaày ñuû
caùc khoaûn nôï coù
vaán ñeà.
161
5. Thaåm quyeàn xöû lyù caùc khoaûn nôï
khoù ñoøi: quyeát ñònh xoùa nôï, trích laäp
döï phoøng vôùi tyû leä bao nhieâu %?
Hoäi ñoàng quaûn trò.
6. Ngaân haøng aùp duïng vieäc trích laäp
döï phoøng nôï khoù ñoøi theo Quyeát ñònh
488/2002/QÑ-NHNN hay theo tieâu
chuaån keá toaùn quoác teá veà laäp döï
phoøng danh muïc cho vay?
Theo Quyeát ñònh
488/2002/QÑ-NHNN
IV. THOÂNG TIN VAØ TRUYEÀN THOÂNG:
1. Chaát löôïng thoâng tin vaø truyeàn thoâng:
Coù? Khoâng? Moâ taû
1. Möùc ñoä thöôøng xuyeân cuûa
caùc loaïi baùo caùo tín duïng
trong Ngaân haøng?
Y Caùc baùo caùo keát xuaáât coù
theå cung caáp haøng
tuaàn/haøng thaùng/haøng
quyù/ haøng naêm.
Baùo caùo toång hôïp phaân
tích tín duïng ñöôïc thöïc
hieän haøng thaùng bôûi
Phoøng Toång hôïp vaø khai
thaùc döõ lieäu nhöng chæ
laø phaân tích möùc ñoä
taêng, giaûm.
Baùo caùo phaân tích cuûa
caùc ñôn vò, Chi nhaùnh
ñöôïc laäp haøng quyù.
2. Ñoä chính xaùc cuûa caùc baùo
caùo tín duïng coù ñöôïc kieåm
tra vaø phaân tích caån thaän
khoâng?
Y Chæ kieåm tra veà maët vaän
haønh an toaøn vaø chính
xaùc cuûa heä thoáng xöû lyù.
162
3. Keânh thoâng tin beân ngoaøi
ñöôïc theo doõi nhö theá naøo
ñeå ñeà ra chieán löôïc cho vay
môùi vaø caûnh baùo ruûi ro ñoái
vôùi danh muïc cho vay? Vieäc
truyeàn ñaït caùc thoâng tin naøy
ñeán caùc boä phaän, chöùc danh
coù lieân quan trong quy trình
tín duïng nhö theá naøo?
Y Toàn taïi Phoøng Phaân tích
Tín duïng thuoäc Khoái
Khaùch haøng caù nhaân vaø
Khoái Khaùch haøng doanh
nghieäp Hoäi sôû chuyeân
nghieân cöùu chính saùch
tín duïng vaø caùc thay ñoåi
vó moâ coù theå aûnh höôûng
ñeán ruûi ro tín duïng.
Vieäc truyeàn ñaït caùc
thoâng tin naøy ñöôïc thöïc
hieän ñeán caáp ñieàu haønh
vaø caùc nhaân vieân tín
duïng thoâng qua caùc vaên
baûn noäi boä.
2. Heä thoáng baùo caùo tín duïng cuûa ngaân haøng:
Loaïi baùo caùo Nôi cung
caáp
Ñònh kyø
baùo caùo
Nôi nhaän
baùo caùo
Caùc phaûn hoài
thöôøng xaûy ra
1. Baùo caùo dö nôï tín duïng
cuûa toaøn heä thoáng
2. Baùo caùo dö nôï tín duïng
phaân theo Chi nhaùnh,
Phoøng Tín duïng
3. Baùo caùo dö nôï tín duïng
phaân loaïi theo caùc tieâu
chí phaân tích (loaïi tieàn teä,
thôøi haïn vay, thaønh phaàn
kinh teá, khu vöïc ñòa lyù,
ngaønh kinh teá, muïc ñích
vay voán)
4. Lieät keâ dö nôï cuûa töøng
khaùch haøng
Phoøng
Toång hôïp
vaø Khai
thaùc döõ
lieäu
Tuaàn -
Thaùng
Hoäi
ñoàng
quaûn trò
Ban
Toång
Giaùm
ñoác
Hoäi
ñoàng
quaûn lyù
taøi saûn
Nôï – Coù
(ALCO)
Sôû Giao
Caùc ñôn vò
coù lieân quan
seõ caên cöù
treân caùc baùo
caùo ñaùnh giaù
tình hình
hoaït ñoäng
tín duïng cuûa
ñôn vò mình.
Hoäi ñoàng
quaûn trò vaø
Ban Toång
Giaùm ñoác seõ
chaát vaán caùc
163
5. Baùo caùo dö nôï tín duïng
phaân theo nhaân vieân phuï
traùch moùn vay
6. Baùo caùo nôï quaù haïn
theo ngaøy ñaùo haïn cuûa
toaøn heä thoáng
7. Baùo caùo nôï quaù haïn
theo ngaøy ñaùo haïn cuûa
töøng chi nhaùnh
8. Baùo caùo nôï quaù haïn
phaân loaïi theo caùc tieâu
chí phaân tích (loaïi tieàn teä,
thôøi haïn vay, thaønh phaàn
kinh teá, khu vöïc ñòa lyù,
ngaønh kinh teá, muïc ñích
vay voán)
9. Baùo caùo doanh soá cho
vay
10. Baùo caùo doanh soá thu
nôï
11. Baùo caùo nôï quaù haïn
thöïc chuyeån
12. Caùc loaïi baùo caùo khaùc
theo yeâu caàu quaûn lyù tín
duïng vaø quaûn lyù thanh
khoaûn.
dòch
Caùc Chi
nhaùnh
ñôn vò veà
caùc nguyeân
nhaân khoâng
hoaøn thaønh
keá hoaïch dö
nôï (neáu coù)
vaø nguyeân
nhaân tyû leä
nôï quaù haïn
cao.
V. GIAÙM SAÙT:
1. Giaùm saùt thöôøng xuyeân vaø ñònh kyø:
Coù? Khoâng? Moâ taû/ Nhaän xeùt
1. Coù thöïc hieän phaân tích hoaït ñoäng
tín duïng thöôøng xuyeân ñeå tìm ra
nhöõng maët toàn taïi, nhöõng maûng coù
hieäu quaû vaø khoâng hieäu quaû, phaùt
hieän caùc yeáu toá baát thöôøng khoâng?
Y Caùc baùo caùo tín duïng phaûn
aùnh nhieàu con soá nhöng
thieáu phaân tích cuï theå, tìm
hieåu caùc nguyeân nhaân kòp
thôøi.
2.. Caùc buoåi hoäi thaûo chuyeân ñeà,
caùc khoùa hoïc, caùc cuoäc hoïp coù ñöôïc
N
164
toå chöùc thöôøng xuyeân ñeå toång keát
veà caùc ruûi ro trong tín duïng vaø caùc
tröôøng hôïp ñaõ xaûy ra caàn coù giaûi
phaùp ngaên ngöøa vaø khaéc phuïc
khoâng?
3. Ñònh kyø, coù thöïc hieän phoûng vaán,
kieåm tra nhaân vieân ñeå xem hoï coù
hieåu bieát vaø tuaân thuû quy ñònh, quy
cheá vaø quy trình tín duïng cuûa Ngaân
haøng khoâng?
N Ñaây laø moät nhöôïc ñieåm cuûa
Ngaân haøng vì khoâng kieåm
tra ñònh kyø naêng löïc vaø söï
hieåu bieát veà nghieäp vuï cuûa
nhaân vieân.
4. Caùc baùo caùo cuûa kieåm toaùn noäi
boä, baùo caùo cuûa thanh tra Ngaân
haøng Nhaø nöôùc vaø thö quaûn lyù cuûa
kieåm toaùn ñoäc laäp coù ñöôïc caùc nhaø
quaûn lyù caáp cao xem xeùt vaø phaûn
öùng moät caùch thích ñaùng khoâng?
Y Caùc baùo caùo ñöôïc phaûn öùng
baèng caùc haønh ñoäng töùc
thôøi cuûa nhaø quaûn lyù nhaèm
khaéc phuïc nhieàu hôn laø giaûi
phaùp laâu daøi ñeå ngaên chaën
söï taùi dieãn cuûa caùc sai soùt.
2. Kieåm tra ñònh kyø veà hoaït ñoäng tín duïng:
Kieåm toaùn noäi boä
Moâ taû/Nhaän xeùt Coù? Khoâng
?
Nhaän xeùt
1. Thaønh
phaàn cuûa
ban Kieåm
tra, kieåm
toaùn
Caùc Kieåm toaùn vieân noäi boä.
Caùc chuyeân vieân hoã trôï veà phaùp
lyù, phaân tích
Y
Y
Soá löôïng nhaân
söï thöïc hieän
cuoäc kieåm
toaùn taïi 01
Chi nhaùnh
thöôøng
khoaûng 05
ngöôøi
2. Muïc ñích (1) Kieåm tra tính tuaân thuû Y Thöôøng khoâng
165
kieåm tra (2) Kieåm tra tính höõu hieäu vaø hieäu
quaû cuûa hoaït ñoäng
(3) Kieåm tra tính xaùc thöïc cuûa
thoâng tin trong hoà sô tín duïng.
(4) Tìm ra caùc ñieåm yeáu cuûa heä
thoáng kieåm soaùt noäi boä veà tín
duïng vaø kieán nghò caùc bieän
phaùp caûi tieán.
Y
Y
N
thoûa maõn muïc
tieâu thöù (4)
Caùc hoà sô cho vay, baûo laõnh,
phaùt haønh theû tín duïng ñang
phaùt sinh.
Y
Caùc hoà sô ñaõ chuyeån sang xöû lyù
nôï.
N Boû qua vieäc
theo doõi quaù
trình xöû lyù nôï.
Kieåm tra vieäc ñònh giaù taøi saûn
ñaûm baûo coù ñuùng phöông phaùp
vaø hôïp lyù.
Y
3. Ñoái
töôïng kieåm
tra
Khaûo saùt thöïc traïng cuûa khaùch
haøng.
N
Phaân tích toång theå danh muïc
cho vay cuûa ñôn vò.
N
Xaùc ñònh caùc vuøng caàn taäp
trung kieåm tra.
N
Choïn maãu kieåm tra theo thöù töï
öu tieân.
Y Theo danh
saùch lieät keâ
caùc khaùch
haøng coù dö nôï
töø cao ñeán
thaáp
Kieåm tra toaøn boä 100%. N
Tính toaùn laïi caùc soá lieäu. N
Phoûng vaán nhaân vieân phuï traùch
veà noäi dung hoà sô.
Y
4. Phöông
phaùp kieåm
tra
Quan saùt quaù trình thöïc hieän thuû
tuïc cho vay, baûo laõnh taïi ñôn vò.
N
166
Ñoái chieáu caùc nguoàn thoâng tin
khaùc nhau ñeå xaùc minh tính coù
thöïc vaø hôïp lyù cuûa hoà sô tín
duïng.
N
Kieåm keâ kho löu tröõ hoà sô taøi
saûn ñaûm baûo.
Y
Phaân loaïi hoà sô thaønh töøng
nhoùm. Phaân tích vaø ñaùnh giaù ruûi
ro cuûa töøng nhoùm roài ñöa ra tyû
leä choïn maãu thích hôïp cho töøng
nhoùm.
N 5. Caùch
choïn maãu
kieåm tra
Choïn maãu ngaãu nhieân laø chuû
yeáu.
Y
Kieåm tra tính ñaày ñuû, hôïp leä
cuûa caùc taøi lieäu trong hoà sô tín
duïng.
Y
Xaùc minh thoâng tin. N
Kieåm tra vieäc ghi cheùp, phaûn
aùnh nghieäp vuï tín duïng vaø caùc
thoâng tin coù lieân quan vaøo heä
thoáng xöû lyù.
N
Kieåm tra vieäc tuaân thuû quy
trình, quy cheá tín duïng.
Y
6. Noäi dung
kieåm tra
Phaân tích laïi khoaûn vay (neáu
caàn) vaø ñaùnh giaù ruûi ro.
N
7. Caùc tieâu
chí ñaùnh
giaù
Möùc ñoä sai soùt cuûa töøng hoà sô.
Nguyeân nhaân, baûn chaát cuûa caùc
sai soùt.
Möùc ñoä ruûi ro cuûa caùc khoaûn
vay.
Ñaùnh giaù toång hôïp caùc sai soùt
ñeå ruùt ra nhöõng ñieåm yeáu cuûa
heä thoáng kieåm soaùt.
Y
Y
Y
Y
8. Baùo caùo
kieåm tra
Neâu roõ phaïm vi, noäi dung cuûa
cuoäc kieåm tra vaø caùc coâng vieäc
ñaõ thöïc hieän.
Toång hôïp keát quaû kieåm tra: caùc
Y
167
sai soùt chuû yeáu, tyû leä sai soùt,
caùc caûnh baùo khaùc.
Kieán nghò veà xöû lyù sai soùt vaø
bieän phaùp khaéc phuïc.
Phuï luïc: Lieät keâ töøng tröôøng
hôïp sai soùt cuï theå.
Y
Y
Y
9. Ñònh kyø
kieåm tra
Haøng thaùng
Haøng quyù
06 thaùng/laàn
Haøng naêm
Chæ kieåm tra
haøng naêm
theo chæ ñaïo
cuûa Hoäi ñoàng
quaûn trò
10. Phaûn
öùng cuûa caùc
caáp coù
thaåm quyeàn
ñoái vôùi keát
quaû kieåm
tra
Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Ban ñieàu haønh thöôøng toû ra phaãn noä vôùi caùc
sai soùt ñöôïc phaùt hieän qua keát quaû kieåm toaùn noäi boä vaø ra caùc
quyeát ñònh xöû lyù nhöng laïi khoâng coù ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm
cho toaøn heä thoáng cuûa ngaân haøng vaø coù caùc giaûi phaùp laâu daøi
nhaèm khaéc phuïc nhöõng yeáu ñieåm cuûa heä thoáng kieåm soaùt noäi boä
ñeå traùnh taùi dieãn caùc sai soùt töông töï.
Ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà ñaùnh
giaù tính höõu hieäu cuûa heä thoáng
kieåm soaùt noäi boä.
N
Ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà quaûn
lyù ruûi ro tín duïng.
N
Ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà ñaùnh
giaù chaát löôïng danh muïc tín
duïng vaø ñeà xuaát ñieàu chænh
chính saùch tín duïng.
N
11. Keát quaû
kieåm tra
thöôøng coù
ñaùp öùng
ñöôïc yeâu
caàu cuûa
Ngaân haøng
khoâng?
Phaùt hieän ra heát gian laän, sai soùt
tieàm aån.
N
Chæ ñaùp öùng
yeâu caàu veà
phaùt hieän caùc
vi phaïm tính
tuaân thuû
NHAÄN XEÙT – ÑAÙNH GIAÙ CHUNG VEÀ HEÄ THOÁNG KIEÅM SOAÙT NOÄI BOÄ
ÑOÁI VÔÙI NGHIEÄP VUÏ TÍN DUÏNG CUÛA NGAÂN HAØNG
Caùc yeáu toá
Öu ñieåm
Nhöôïc ñieåm
168
Moâi tröôøng
kieåm soaùt
Ban ñieàu haønh yù thöùc
ñöôïc vai troø cuûa kieåm
soaùt tín duïng vaø chuù
troïng chaát löôïng tín
duïng.
Xaây döïng chính saùch tín
duïng cuï theå vaø ñieàu
chænh laïi trong töøng thôøi
kyø.
Ban haønh caùc vaên baûn,
caåm nang höôùng daãn
khaù ñaày ñuû vaø chi tieát
veà nghieäp vuï.
Quy ñònh cuï theå nhieäm
vuï cuûa caùc chöùc danh
trong boä maùy tín duïng,
tieán trình ngheà nghieäp
vaø quan taâm ñeán coâng
taùc ñaøo taïo caùn boä tín
duïng.
• Coøn ñaët naëng muïc tieâu
taêng tröôûng tín duïng.
• Cô caáu toå chöùc röôøm raø,
mang tính hình thöùc neân
khoâng ñaït hieäu quaû trong
trao ñoåi thoâng tin vaø baát
hôïp lyù veà heä thoáng baùo
caùo noäi boä.
• Nhaân vieân tín duïng chöa
ñöôïc ñaûm baûo cao veà
naêng löïc thöïc hieän
nghieäp vuï. Trình ñoä vaø
kinh nghieäm khoâng ñoàng
ñeàu giöõa caùc chöùc danh
tín duïng.
• Quaù trình ñaøo taïo, boài
döôõng nghieäp vuï cho
nhaân vieân tín duïng chöa
saâu, mang tính hình thöùc
vaø thieáu caùc buoåi hoäi
thaûo chuyeân ñeà tín duïng,
ñoùng goùp yù kieán, ruùt caùc
baøi hoïc kinh nghieäm.
Ñaùnh giaù ruûi
ro
Nhaän thöùc ñöôïc caùc loaïi
ruûi ro tín duïng chuû yeáu
vaø coù caùc bieän phaùp
phoøng ngöøa.
Coù heä thoáng chaám ñieåm
tín duïng ñeå ñaùnh giaù
khaùch haøng.
• Chöa phaân tích vaø löôïng
ñònh ñöôïc ñaày ñuû caùc
loaïi ruûi ro tín duïng ñeå coù
caùc bieän phaùp kieåm soaùt
thích hôïp.
• Chöa löôøng tröôùc caùc
giaûi phaùp kieåm soaùt, ñoái
phoù trong caùc tröôøng hôïp
caáp baùch, baát thöôøng.
• Khoái löôïng coâng vieäc
danh trong boä maùy tín
duïng quaù nhieàu vaø ñoøi
hoûi veà tieán ñoä xöû lyù
nhöng chöa coù caùc bieän
phaùp höõu hieäu ñeå kieåm
169
soaùt vaø haïn cheá caùc sai
soùt.
• Heä thoáng chaám ñieåm tín
duïng chöa phaùt huy ñöôïc
vai troø ñaùnh giaù khaùch
haøng laøm cô sôû xeùt
duyeät cho vay, phuï thuoäc
vaøo yù muoán chuû quan
cuûa nhaân vieân tín duïng
vaø keát quaû ñaùnh giaù
khoâng ñöôïc kieåm tra laïi
bôûi caáp coù thaåm quyeàn.
Caùc thuû tuïc
kieåm soaùt
Thieát keá nhieàu caùc thuû
tuïc kieåm soaùt trong quy
trình tín duïng, nhaát laø
kieåm soaùt quaù trình xöû
lyù thoâng tin.
Phaân coâng, phaân nhieäm
caùc chöùc naêng trong quy
trình tín duïng ñoäc laäp.
Thieát keá quaù trình pheâ
chuaån nghieäp vuï chaët
cheõ töø luùc xeùt duyeät cho
vay, giaûi ngaân vaø gia
haïn nôï.
• Khoâng kieåm soaùt ñöôïc
treân nhöõng maët troïng
yeáu aûnh höôûng ñeán
quyeát ñònh cho vay vaø
ruûi ro cuûa caùc khoaûn vay
bao goàm:
o Keát quaû thaåm ñònh
cuûa nhaân vieân tín
duïng.
o Vieäc thöïc hieän ñaày ñuû
caùc thuû tuïc caàn thieát
tröôùc khi giaûi ngaân.
o Vieäc kieåm tra sau khi
cho vay vaø theo doõi
caùc daáu hieäu baát
thöôøng.
o Vieäc kieåm tra tieán ñoä
vaø keát quaû thöïc hieän
cuûa caùc döï aùn ñaàu tö
do ngaân haøng taøi trôï
voán vay.
• Khoâng quy ñònh traùch
nhieäm kieåm tra vaät chaát,
taùi thaåm ñònh ñònh kyø veà
taøi saûn ñaûm baûo vaø ñaûm
baûo söï an toaøn cuûa hoà sô
170
tín duïng.
• Chöa cuï theå hoùa vieäc taùi
thaåm tra khaùch haøng vaø
traùch nhieäm phaûi baùo caùo
kòp thôøi cuûa nhaân vieân tín
duïng.
• Caùc hoà sô tín duïng ñöôïc
chuyeån giao giöõa caùc
nhaân vieân tín duïng ñeå
quaûn lyù tieáp thöôøng
khoâng ñöôïc theo doõi ñaày
ñuû cho ñeán khi phaùt sinh
caùc yeáu toá baát thöôøng.
• Thieáu söï kieåm tra ñoäc
laäp quaù trình thöïc hieän
nghieäp vuï.
• Vieäc ñoái chieáu döõ lieäu
nhaäp vaøo heä thoáng xöû lyù
chöa ñöôïc thöïc hieän ñaày
ñuû neân coù theå aûnh höôûng
ñeán keát quaû cuûa caùc baùo
caùo tín duïng.
• Heä thoáng xöû lyù thoâng tin
tín duïng coøn haïn cheá veà
vieäc kieåm soaùt caùc söûa
ñoåi, caäp nhaät.
• Chöa kieåm soaùt ñöôïc
vieäc xeùt duyeät cho vay
cuûa caùc Chi nhaùnh vaø
theo doõi caùc khoaûn nôï coù
vaán ñeà taïi caùc Chi
nhaùnh.
• Chöa thöïc hieän kieåm
soaùt quaù trình xöû lyù nôï
khoù ñoøi ñeå theo doõi ñöôïc
saùt sao tieán ñoä xöû lyù vaø
trích laäp möùc döï phoøng
phuø hôïp.
171
Thoâng tin vaø
truyeàn thoâng
Heä thoáng thoâng tin tröïc
tuyeán coù theå chia seû
thoâng tin töùc thôøi treân
toaøn heä thoáng vaø cung
caáp caùc baùo caùo tín duïng
kòp thôøi, ña daïng.
Coù caùc boä phaän chuyeân
caäp nhaät caùc thay ñoåi
cuûa moâi tröôøng kinh
doanh vaø caùc vaên baûn
phaùp lyù coù lieân quan ñeán
hoaït ñoäng ngaân haøng.
• Caùc baùo caùo tín duïng chæ
phaûn aùnh soá lieäu vaø bieán
ñoäng taêng (giaûm), thieáu
söï phaân tích caùc nguyeân
nhaân vaø caùc traùch nhieäm
giaûi trình cuûa caùc ñoái
töôïng coù lieân quan.
• Chaát löôïng cuûa heä thoáng
baùo caùo tín duïng chæ
ñöôïc kieåm tra qua söï
vaän haønh an toaøn cuûa heä
thoáng xöû lyù, chöa kieåm
tra ñaày ñuû vieäc haïch
toaùn coù chính xaùc khoâng.
• Khoái löôïng thoâng tin quaù
taûi nhöng thieáu söï saøng
loïc vaø nhaán maïnh nhöõng
ñieåm chính ñeå nhaø quaûn
lyù coù theå öùng phoù kòp
thôøi.
• Caùc chính saùch tín duïng,
caùc thay ñoåi lieân quan
ñeán nghieäp vuï khoâng
ñöôïc truyeàn ñaït ñaày ñuû,
kòp thôøi ñeán nhöõng ngöôøi
tröïc tieáp thöïc hieän
nghieäp vuï daãn ñeán thöïc
hieän sai trong thôøi gian
daøi nhöng khoâng ñöôïc
phaùt hieän.
Giaùm saùt Giaùm saùt thöôøng xuyeân
ñöôïc thöïc hieän thoâng
qua caáp ñieàu haønh tröïc
tieáp veà hoaït ñoäng tín
duïng taïi töøng ñôn vò
trong heä thoáng cuûa ngaân
haøng, caùc thö goùp yù cuûa
khaùch haøng.
• Thieáu caùc cuoäc tieáp xuùc
tröïc tieáp vôùi caùc khaùch
haøng quan troïng cuûa caáp
ñieàu haønh cao nhaát vaø
kieåm toaùn noäi boä.
• Nhaân söï cuûa kieåm toaùn
noäi boä coøn haïn cheá veà soá
löôïng vaø möùc ñoä hieåu
172
bieát veà nghieäp vuï tín
duïng.
• Keá hoaïch kieåm toaùn
haøng naêm thöôøng khoâng
hoaøn thaønh.
• Phöông phaùp kieåm toaùn
coøn sô ñaúng, thieáu tính
phaân tích vaø xaùc minh
thoâng tin.
• Kieåm toaùn noäi boä chöa
ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu
caàu quaûn lyù, phaùt hieän
kòp thôøi caùc sai phaïm vaø
caûnh baùo ruûi ro tín duïng.
• Ban ñieàu haønh ngaân
haøng thöôøng chöa coù
phaûn öùng thích ñaùng vôùi
keát quaû cuûa kieåm toaùn
noäi boä, kieåm toaùn ñoäc
laäp vaø thanh tra ngaân
haøng nhaø nöôùc veà nhöõng
toàn taïi cuûa kieåm soaùt noäi
boä trong hoaït ñoäng tín
duïng.
173
PHUÏ LUÏC 7. TOÙM TAÉT MOÄT SOÁ VUÏ AÙN TÍN DUÏNG ÑIEÅN HÌNH TAÏI VIEÄT
NAM TRONG THÔØI GIAN GAÀN ÑAÂY – BAØI HOÏC RUÙT RA TÖØ SÖÏ YEÁU
KEÙM TRONG QUAÛN LYÙ CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
1. Vuï aùn Laõ Thò Kim Oanh ñöôïc xeùt xöû vaøo ñaàu naêm 2004 laø moät ví duï ñieån
hình veà haäu quaû cuûa loái laøm vieäc voâ nguyeân taéc cuûa caùc ngaân haøng thöông
maïi. Chæ baèng giaáy xaùc nhaän cuûa hai vò thöù tröôûng Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt
trieån Noâng thoân, Laõ Thò Kim Oanh ñaõ vay ñöôïc cuûa caùc ngaân haøng 77 tæ ñoàng
nhöng chæ ñaàu tö vaøo caùc döï aùn 12 tyû ñoàng, coøn laïi ruùt ra chi tieâu. Taïi phieân
toøa xeùt xöû sô thaåm vuï aùn naøy, khi chaát vaán caùc ngaân haøng taïi sao khoâng thaåm
ñònh döï aùn maø laïi cho vay tieàn ngay, ñaïi dieän NHTMCP Haøng Haûi cho bieát hoï
chæ thaåm ñònh sô qua hoà sô, coøn ñaïi dieän Ngaân haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh
Ba Ñình (Haø Noäi) cho bieát vì quaù tin töôûng vaøo xaùc nhaän cuûa laõnh ñaïo neân
khoâng thaåm ñònh. Chöa xeùt ñeán vieäc coù yeáu toá thoâng ñoàng, tieâu cöïc hay khoâng
nhöng vieäc caùc ngaân haøng khoâng thaåm ñònh kyõ caùc döï aùn laø vi phaïm caùc quy
ñònh phaùp luaät veà quy cheá cho vay. (Nguoàn Baùo Lao ñoäng – Soá 81, ngaøy
21/03/2004, trang 7)
 Baøi hoïc ruùt ra:
o Caùc quan chöùc cuûa caùc ngaân haøng coù lieân quan trong vuï aùn naøy ñaõ vi
phaïm nguyeân taéc veà moâi tröôøng kieåm soaùt, ñoù laø khoâng toân troïng caùc quy taéc
kinh doanh vaø quy ñònh cuûa phaùp luaät veà hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng. Töø ñoù,
keùo theo sai phaïm daây chuyeàn cuûa caáp thöïc hieän nghieäp vuï tín duïng: khoâng tuaân
thuû caùc nguyeân taéc cho vay laø phaûi thaåm ñònh phöông aùn vay voán vaø kieåm tra
muïc ñích söû duïng voán vay daãn ñeán toån thaát cho ngaân haøng vaø khoâng thu hoài
ñöôïc nôï vay.
2. Vuï aùn Nguyeãn Troïng Quyù vaø ñoàng boïn laøm giaû hôïp ñoàng kinh teá, chöùng töø
goác ñeå chieám ñoaït tieàn vay cuûa ngaân haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh 5
treân 35 tyû ñoàng laø moät ví duï veà toån thaát cho ngaân haøng do söï caáu keát chaët
cheõ cuûa boïn löøa ñaûo vôùi caùc caùn boä ngaân haøng bieán chaát.
Noäi dung vuï aùn ñöôïc toùm taét nhö sau:
o Do môû taøi khoaûn giao dòch taïi Ngaân haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh 5 töø
ñaàu naêm 2001, Giaùm ñoác vaø Keá toaùn tröôûng Coâng ty TNHH XD – TM vaän taûi
MK ñaõ taïo moái quan heä thaân thieát vôùi Giaùm ñoác chi nhaùnh, Tröôûng phoøng Tín
duïng vaø caùn boä tín duïng cuûa ngaân haøng naøy. Töø ñoù, Coâng ty MK ñaõ ñöôïc Ngaân
haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh 5 vay 6,6 tyû ñoàng vaø baûn thaân Giaùm ñoác Coâng ty
cuõng ñöôïc vay 5,5 tyû ñoàng maø khoâng caàn ñeán caùc thuû tuïc quy ñònh cuûa ngaân haøng.
174
Khoâng nhöõng theá, Giaùm ñoác vaø Keá toaùn tröôûng Coâng ty MK coøn thöôøng xuyeân
hôïp taùc vôùi caùc caùn boä cuûa ngaân haøng naøy trong nhöõng thöông vuï cho vay voán ñeå
ñöôïc höôûng lôïi.
o Bieát ñöôïc nhöõng ñieàu treân, ñaàu naêm 2002, Nguyeãn Troïng Quyù ñaõ chuû
ñoäng ñaët vaán ñeà vôùi Keá toaùn tröôûng Coâng ty MK taïo ñieàu kieän cho Coâng ty
TNHH TM – DV Hoaøng Ñænh, Coâng ty TNHH TM – XD Ñaïi Phaùt tieáp caän vôùi
caùc caùn boä tín duïng Ngaân haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh 5 ñeå vay voán vôùi höùa
heïn chia hoa hoàng neáu thaønh coâng. Keát quaû laø Coâng ty Hoaøng Ñænh ñaõ ñöôïc vay
8,5 tyû ñoàng töø döï aùn vay mua xe container vaø ñoâng laïnh ñeå kinh doanh, Coâng ty
Ñaïi Phaùt ñaõ ñöôïc vay 13,368 tyû ñoàng ñeå mua xe ben taûi, xe thi coâng coâng trình vaø
moät caù nhaân khaùc cuõng ñöôïc vay 13,2 tyû ñoàng ñeå mua xe du lòch kinh doanh.
Baèng kieán thöùc phaùp lyù coù ñöôïc nhôø toát nghieäp ngaønh Luaät keát hôïp vôùi thuû ñoaïn
löøa ñaûo tinh vi, Nguyeãn Troïng Quyù ñaõ giuùp cho caùc ñoái töôïng treân laøm giaû caùc hoà
sô, taøi lieäu lieân quan ñeán caùc döï aùn vay voán, bao goàm: kyù khoáng caùc hôïp ñoàng
kinh teá, laøm giaû con daáu, taøi lieäu … ñeå hôïp thöùc hoùa caùc hoà sô xin vay voán. Sau
ñoù, caùc ñoái töôïng naøy ñaõ oâm tieàn boû troán. Ngaân haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh 5
ñaõ phaûi nhôø ñeán cô quan caûnh saùt ñieàu tra cuûa Boä Coâng an môùi truy tìm ra caùc
con nôï naøy cuøng ñöôøng daây löøa ñaûo cuûa Nguyeãn Troïng Quyù vaøo ñaàu naêm 2004.
(Baùo Coâng an nhaân daân – ngaøy 28/2/2004, trang 5)
 Baøi hoïc ruùt ra:
o Ngaân haøng ñaõ thieáu reøn luyeän caùc caùn boä ngaân haøng veà phaåm chaát ñaïo
ñöùc ngheà nghieäp vaø yù thöùc traùch nhieäm cuûa ngöôøi laøm coâng taùc tín duïng daãn ñeán
vieäc caùc caùn boä ngaân haøng thoaùi hoùa, bieán chaát vaø tieáp tay cho boïn löøa ñaûo;
o Ngaân haøng ñaõ ñeå cho tình traïng coø moài tín duïng, phoái hôïp aên chia hoa
hoàng töø caùc hôïp ñoàng tín duïng giöõa coø tín duïng vaø caùc caùn boä ngaân haøng dieãn ra
trong moät thôøi gian daøi vaø mang tính heä thoáng nhöng khoâng phaùt hieän ra. Ñaây laø
moät sô hôû ñeå cho khaùch haøng coù cô hoäi thöïc hieän thuû ñoaïn löøa ñaûo;
o Heä thoáng kieåm soaùt noäi boä cuûa ngaân haøng ñaõ khoâng coù söï phaùt hieän,
caûnh baùo kòp thôøi ñeå ngaên chaën caùc haønh vi sai phaïm neân caùc sai phaïm ñaõ taùi
dieãn lieân tuïc.
3. Vuï aùn laøm giaû hoà sô ñeå vay voán ngaân haøng cuûa Nguyeãn Quyù, Traàn Vaên Moø
vaø ñoàng boïn ñaõ gaây ra thieät haïi gaàn 06 tyû ñoàng cho 03 ngaân haøng thöông
maïi taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh:
Noäi dung vuï aùn ñöôïc toùm taét nhö sau:
o Thaùng 8 naêm 2001, Nguyeãn Quyù ñoùng vai ngöôøi thueâ nhaø ñeán tìm hieåu
175
caên nhaø soá 93/1 Höông Loä 80 – Xaõ Taân Xuaân – Huyeän Hoùc Moân. Naém ñöôïc vò
trí, dieän tích cuûa caên nhaø, Quyù ñaõ laøm hoà sô giaû veà caên nhaø vaø cho Traàn Vaên Moø
ñöùng teân chuû sôû höõu. Sau ñoù, Quyù coøn laøm giaû caùc loaïi giaáy tôø khaùc nhö hôïp ñoàng
kinh teá giöõa Traàn Vaên Moø vôùi cuïm khaùch saïn Taûn Ñaø veà vieäc Moø cho khaùch saïn
naøy thueâ xe oâ toâ vôùi giaù 1,150 USD/thaùng, ñôn xin xaùc nhaän ñoäc thaân, ñôn xin
xaùc nhaän tình traïng nhaø khoâng naèm trong dieän tranh chaáp, quy hoaïch, giaûi toûa.
Baèng caùc loaïi giaáy tôø giaû naøy, Quyù taäp hôïp thaønh hoà sô ñeå Moø ñöùng teân vay 300
trieäu ñoàng taïi Ngaân haøng TMCP Phöông Nam – Chi nhaùnh Höng Thuaän vôùi taøi
saûn theá chaáp laø caên nhaø “aûo”. Caùn boä tín duïng cuûa ngaân haøng Phöông Nam ñaõ
höôùng daãn Moø boå sung giaáy ñeà nghò vay voán, phöông aùn vay voán cho ñuû nhöng
khoâng ñi kieåm tra hôïp ñoàng kinh teá, phöông aùn kinh doanh cuõng khoâng kieåm tra
taøi saûn theá chaáp … nhöng vaãn cuøng vôùi Phoù Giaùm ñoác Ngaân haøng Phöông Nam –
Chi nhaùnh Höng Thuaän kyù bieân baûn ñònh giaù taøi saûn theá chaáp laø 613.68 trieäu ñoàng
vaø laäp tôø trình thaåm ñònh ñeà nghò ngaân haøng xeùt duyeät cho Moø vay 300 trieäu
ñoàng. Tieáp tuïc caùch thöùc löøa ñaûo naøy, Quyù, Moø vaø Lan tieáp tuïc laøm hoà sô giaû ba
caên nhaø soá 10/8C, 210/9C, 119/9C Höông Loä 40 – P. Ñoâng Höng Thuaän – Quaän
12. Tieáp tuïc vi phaïm quy cheá cho vay, caùc caùn boä ngaân haøng Phöông Nam – Chi
nhaùnh Höng Thuaän laïi duyeät cho Quyù vaø ñoàng boïn vay 400 trieäu ñoàng.
o Sau ñoù, Quyù laïi laøm hoaøn chænh boä hoà sô giaû vaø nhôø söï tieáp tay cuûa caùn
boä tín duïng neân Quyù vaø ñoàng boïn ñaõ ruùt troùt loït cuûa Ngaân haøng Coâng thöông –
Chi nhaùnh 1 laø 1,5 tyû ñoàng.
o Vaãn boån cuõ soaïn laïi, Quyù tieáp tuïc laøm giaû hoà sô caên nhaø soá 9 Lam Sôn –
Quaän Phuù Nhuaän, Tp.HCM thaønh hai boä hoà sô chuû quyeàn giaû mang soá 9 vaø soá 9A.
Thaùng 3 naêm 2002, Quyù taäp hôïp giaáy tôø giaû cuûa caên nhaø soá 9 vaø hôïp ñoàng mua
baùn 04 xe hôi giöõa Quyù vaø Hoäi ñoàng ñònh giaù vaø baùn ñaáu giaù tænh Kieân Giang
cuøng hôïp ñoàng cho cuïm khaùch saïn Taûn Ñaø thueâ caùc xe naøy vôùi doanh thu 6,000
USD/thaùng ñöa cho caùn boä tín duïng Ngaân haøng Coâng thöông – Chi nhaùnh 5 ñeå
xin vay 3.1 tyû ñoàng. Cuõng nhö caùc caùn boä tín duïng khaùc, ngöôøi caùn boä tín duïng
naøy cuõng boû qua taát caû caùc böôùc kieåm tra, thaåm ñònh, ñaùnh giaù ñoái vôùi hôïp ñoàng
kinh teá vaø phöông aùn kinh doanh, vaãn laäp tôø trình ñeà xuaát ngaân haøng cho Quyù vay
3.1 tyû ñoàng moät caùch deã daøng.
o Cuoái naêm 2002, Quyù laïi taäp hôïp boä hoà sô giaû hoaøn chænh ñöa Moø ñeán
gaëp Giaùm ñoác Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân – Chi nhaùnh Taân
Höng. Sau khi nhaän ñuû hoà sô, Giaùm ñoác Chi nhaùnh Taân Höng cuøng vôùi toå tröôûng
tín duïng ñaõ ñeán nhaø soá 9A Lam Sôn ñeå xem xeùt vaø thaáy caên nhaø ñuùng nhö giaáy tôø
Moø cung caáp neân ñaõ xaùc ñònh giaù trò taøi saûn theá chaáp laø 1,4 tyû ñoàng. Maëc duø
khoâng kieåm tra caùc hôïp ñoàng kinh teá trong hoà sô vay vaø ñaùnh giaù tính khaû thi cuûa
176
phöông aùn kinh doanh cuõng khoâng xaùc minh giaáy tôø cuûa caên nhaø theá chaáp taïi
phöôøng noù toïa laïc, Toå tröôûng Tín duïng cuûa Chi nhaùnh Taân Höng vaãn laäp baùo caùo
thaåm ñònh, taùi thaåm ñònh roài kyù thay luoân caû cho nhöõng caùn boä tín duïng khoâng coù
maët ñeå ñeà nghò Ngaân haøng cho Moø vay 900 trieäu ñoàng. Ngoaøi ra, ñöôïc söï pheâ
duyeät cuûa caáp treân (do vöôït haïn möùc phaùn quyeát), Giaùm ñoác Chi nhaùnh Taân Höng
ñaõ kyù hôïp ñoàng nhaän theá chaáp caên nhaø “aûo” treân ñeå Moø vay ñöôïc tieàn.
o Sau khi chieám ñoaït ñöôïc gaàn 06 tyû ñoàng cuûa caùc ngaân haøng treân, Quyù vaø
ñoàng boïn ñaõ oâm tieàn boû troán. Vuï aùn ñaõ ñöôïc ñöa ra xeùt xöû vaøo ñaàu thaùng 10 naêm
2004. Caùc ñoái töôïng löøa ñaûo vaø caùc caùn boä tín duïng ñaõ bò truy toá nhöng caùc ngaân
haøng coù lieân quan phaûi chòu thaát thoaùt gaàn 06 tyû ñoàng.
(Nguoàn: Toång hôïp töø Internet vaø Baùo Coâng an Tp.Hoà Chí Minh ngaøy 12/08/2004)
 Baøi hoïc ruùt ra:
o Caùc caùn boä tín duïng ñaõ khoâng thöïc hieän caùc quy trình veà thaåm ñònh,
kieåm tra, giaùm saùt khi cho vay nhöng vaãn ñeà xuaát cho vay vaø khoâng kieåm tra sau
cho vay nhöng vaãn laäp bieân baûn kieåm tra söû duïng voán vay vaø xaùc nhaän vieäc söû
duïng voán vay ñuùng muïc ñích. Ñieàu naøy cho thaáy söï yeáu keùm cuûa kieåm soaùt noäi boä,
thieáu söï kieåm tra ñoäc laäp vieäc thöïc hieän nghieäp vuï;
o Caùc caáp quaûn lyù tröïc tieáp veà tín duïng taïi caùc ngaân haøng treân ñaõ quaù baát
caån, lô ñeãnh, khoâng kieåm tra, khoâng xem xeùt laïi keát quaû thaåm ñònh vaø vieäc giaùm
saùt khoaûn vay cuûa caùc caùn boä tín duïng;
o Vieäc ñeå caùn boä tín duïng thöïc hieän heát caùc chöùc naêng quan troïng trong
quy trình tín duïng nhö vöøa thaåm ñònh khaùch haøng, vöøa thaåm ñònh taøi saûn ñaûm
baûo seõ deã daãn ñeán sai phaïm.
4. Vuï aùn löøa ñaûo thoâng qua tu chænh tín duïng thö traû chaäm vaø hoaùn ñoåi taøi
saûn theá chaáp ñeå chieám ñoaït treân 1,8 trieäu USD Ngaân haøng TMCP Taân
Vieät (Tacombank).
Tuy noäi dung vuï aùn naøy lieân quan nhieàu ñeán nghieäp vuï thanh toaùn quoác teá,
nhöng loãi cuûa caùc caùn boä tín duïng vaø caùc caáp laõnh ñaïo Tacombank vaãn maéc phaûi
caùc sai phaïm töông töï vôùi caùc ngaân haøng neâu treân laø:
Caùn boä tín duïng khoâng thaåm ñònh phöông aùn kinh doanh – laø quy ñònh baét
buoäc phaûi thöïc hieän khi baûo laõnh môû tín duïng thö nhaäp khaåu traû chaäm – maø vaãn
ñeà xuaát môû caùc tín duïng thö traû chaäm döôùi hình thöùc baûo ñaûm laø cam keát caàm coá
loâ haøng nhaäp khaåu vaø laõnh ñaïo ngaân haøng ñaõ xeùt duyeät vì lyù do khaùch haøng laø
thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò cuûa ngaân haøng;
Ngaân haøng khoâng kieåm tra neân khoâng phaùt hieän ñöôïc chöõ kyù giaû cuûa
177
khaùch haøng treân caùc hôïp ñoàng nhaäp khaåu vaø chaáp thuaän môû tín duïng thö;
Ngaân haøng chaáp thuaän cho khaùch haøng hoaùn ñoåi taøi saûn theá chaáp nhöng
khoâng kieåm tra thöïc teá cuûa taøi saûn theá chaáp môùi, khoâng thöïc hieän thuû tuïc coâng
chöùng theá chaáp theo quy ñònh neân khoâng phaùt hieän ra hoà sô theá chaáp giaû maïo;
Khi khaùch haøng phaûi bò vay baét buoäc ñeå thanh toaùn thö tín duïng ñeán haïn,
caáp laõnh ñaïo ngaân haøng laïi chaáp thuaän cho khaùch haøng ruùt bôùt caùc boä chöùng töø
nhaäp khaåu – laø giaáy tôø baûo ñaûm cuûa khoaûn vay vaø khoâng quaûn chaáp haøng theo
quy ñònh neân khaùch haøng ñaõ ruùt ñöôïc haøng ñeå baùn nhöng khoâng traû nôï cho ngaân
haøng nhö ñaõ cam keát.
Haäu quaû laø sau nhieàu laàn ñeà nghò tu chænh thö tín duïng, hoaùn ñoåi taøi saûn theá
chaáp vaø thanh toaùn buø tröø caùc tín duïng thö ñaõ quaù haïn, Traàn Phöông Mai vaø ñoàng
boïn ñaõ chieám ñoaït cuûa Tacombank treân 1,8 trieäu USD. Vuï aùn ñaõ ñöôïc ñöa ra xeùt
xöû trong thaùng 10 naêm 2004. Caùc caùn boä cuûa Tacombank ñaõ phaûi chòu traùch
nhieäm phaùp lyù do vi phaïm quy ñònh cuûa ngaønh ngaân haøng veà baûo laõnh vay voán
nöôùc ngoaøi, quy ñònh veà theá chaáp, caàm coá taøi saûn vaø caùc sai phaïm trong quaûn lyù
kinh teá daãn ñeán thieät haïi lôùn cho ngaân haøng.
(Nguoàn: Toång hôïp töø Internet)
 Baøi hoïc ruùt ra:
o Söï sai phaïm mang tính heä thoáng töø treân xuoáng döôùi cuûa laõnh ñaïo vaø
nhaân vieân ngaân haøng Tacombank laø moät baøi hoïc veà moâi tröôøng kieåm soaùt: Nhaø
quaûn lyù caáp cao phaûi toân troïng caùc nguyeân taéc kinh doanh vaø tuaân thuû caùc quy
ñònh cuûa phaùp luaät ñeå taïo ra vaên hoùa kieåm soaùt maïnh meõ cho toå chöùc;
178
PHUÏ LUÏC 8. KEÁT QUAÛ PHOÛNG VAÁN TRAÉC NGHIEÄM CAÙC KIEÅM TOAÙN
VIEÂN ÑOÄC LAÄP.
Keát quaû traû lôøi cuûa caùc kieåm toaùn
vieân ñoäc laäp:
(Phaàn toâ ñaäm nghóa laø ñoàng
yù)
Danh muïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tyû leä
löïa
choïn
1. Baïn ñaõ töøng tham gia kieåm toaùn:
Ngaân haøng coå phaàn 100%
Ngaân haøng quoác doanh 89%
Ngaân haøng nöôùc ngoaøi 89%
Ngaân haøng lieân doanh 0%
2. Baïn ñaõ töøng kieåm toaùn:
Ngaân haøng coù maïng löôùi chi nhaùnh traûi
khaép quoác gia 100%
Ngaân haøng maø caùc khoaûn cho vay chuû yeáu
taäp trung vaøo caùc doanh nghieäp quoác doanh 78%
Ngaân haøng baùn leû coù dö nôï cho vay caù
nhaân chieám treân 50% danh muïc cho vay 67%
Ngaân haøng maø caùc khoaûn cho vay chuû yeáu
taäp trung vaøo caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi 67%
Ngaân haøng maø caùc khoaûn cho vay chuû yeáu
taäp trung vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc khu vöïc
kinh teá tö nhaân 67%
Ngaân haøng maø caùc khoaûn cho vay chuû yeáu
laø cho vay noâng nghieäp 44%
179
Ngaân haøng maø caùc khoaûn cho vay chuû yeáu
laø taøi trôï caùc döï aùn ñaàu tö lôùn cuûa Chính phuû/
cuûa caùc toå chöùc kinh teá lôùn 22%
Ngaân haøng maø caùc khoaûn cho vay taøi trôï
xuaát nhaäp khaåu chieám tyû troïng lôùn 22%
3. Loaïi hình kieåm toaùn maø baïn tham gia:
Kieåm toaùn baùo caùo taøi chính 100%
Keát quaû traû lôøi cuûa caùc kieåm toaùn
vieân ñoäc laäp:
(Phaàn toâ ñaäm nghóa laø ñoàng
yù)
Danh muïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tyû leä
löïa
choïn
Kieåm toaùn hoaït ñoäng vaø tuaân thuû (Ví duï:
kieåm toaùn danh muïc cho vay) 56%
4. Caùch thöùc tieáp caän heä thoáng kieåm soaùt noäi
boä?
Xem caùc caåm nang höôùng daãn nghieäp vuï 100%
Kieåm tra laïi vieäc thöïc hieän 100%
Phoûng vaán Ban ñieàu haønh, caùc quaûn trò
vieân caáp cô sôû vaø nhaân vieân nghieäp vuï 89%
Söû duïng pheùp thöû walk-through 89%
Quan saùt 56%
Caùch thöùc khaùc 0%
5. Phöông phaùp kieåm toaùn danh muïc cho
vay?
Phaân tích toång theå danh muïc cho vay ñeå
tìm ra caùc vuøng troïng yeáu caàn taäp trung kieåm
tra 67%
Phaân toå danh muïc cho vay ñeå xaùc ñònh soá
hoà sô tín duïng caàn choïn maãu kieåm tra 78%
Choïn maãu kieåm tra chi tieát 89%
Kieåm tra toaøn boä 100% 0%
Phöông thöùc khaùc 0%
180
6. Noäi dung kieåm toaùn danh muïc cho vay
thöôøng laø:
Xem xeùt tính hôïp leä, ñaày ñuû cuûa hoà sô tín
duïng 78%
Ñaùnh giaù ruûi ro cuûa danh muïc cho vay 78%
Xem xeùt vieäc trích laäp döï phoøng 78%
Xem xeùt söï tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa Nhaø
nöôùc veà hoaït ñoäng tín duïng 67%
Keát quaû traû lôøi cuûa caùc kieåm toaùn
vieân ñoäc laäp:
(Phaàn toâ ñaäm nghóa laø ñoàng
yù)
Danh muïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tyû leä
löïa
choïn
Xem xeùt tính höõu hieäu vaø hieäu quaû cuûa
quy trình tín duïng 67%
Noäi dung khaùc: 0%
7. Caùc yeáu ñieåm thöôøng gaëp phaûi trong hoaït
ñoäng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi
maø baïn töøng tham gia kieåm toaùn?
Khoâng xaùc ñònh ñöôïc nhu caàu voán thöïc söï
vaø khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng nhöng vaãn
duyeät cho vay 78%
Thieáu thoâng tin veà khaùch haøng 78%
Nhaân vieân tín duïng khoâng kieåm tra tình
hình thöïc teá cuûa khaùch haøng 67%
Theo doõi vieäc traû nôï khoâng ñaày ñuû 67%
Khoâng coù söï kieåm tra laïi keát quaû thaåm
ñònh cuûa nhaân vieân tín duïng 56%
Kieåm soaùt vieäc xeùt duyeät cho vay khoâng
toát 56%
Quyeát ñònh cho vay mang tính chaát caûm
tính 56%
Khoâng tuaân thuû ñuùng caùc quy ñònh veà cho
vay vaø baûo ñaûm tieàn vay 56%
181
Boå nhieäm nhaân vieân tín duïng khoâng ñuû
naêng löïc 56%
Phaân coâng, phaân nhieäm caùc chöùc naêng
trong quy trình tín duïng khoâng toát: nhaäp nhaèng,
thieáu söï ñoäc laäp khi xeùt duyeät nghieäp vuï 56%
Heä thoáng baùo caùo tín duïng khoâng kòp thôøi
56%
Keát quaû traû lôøi cuûa caùc kieåm toaùn
vieân ñoäc laäp:
(Phaàn toâ ñaäm nghóa laø ñoàng
yù)
Danh muïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tyû leä
löïa
choïn
Heä thoáng caûnh baùo sôùm veà ruûi ro tín duïng
khoâng hieäu quaû vaø kòp thôøi 56%
Boä maùy kieåm toaùn noäi boä hoaït ñoäng khoâng
hieäu quaû 56%
Khoâng kieåm soaùt ñöôïc vieäc ñònh giaù taøi
saûn ñaûm baûo, tính hôïp leä cuûa hoà sô taøi saûn ñaûm
baûo vaø tình traïng cuûa chuùng 44%
Khoâng coù söï kieåm tra ñoäc laäp laïi vieäc thöïc
hieän nghieäp vuï 44%
Khoâng kieåm soaùt ñöôïc vieäc kieåm tra sau
khi cho vay 44%
Heä thoáng trao ñoåi thoâng tin khoâng hieäu
quaû trong heä thoáng cuûa Ngaân haøng 44%
Khoâng kieåm soaùt ñöôïc muïc ñích söû duïng
voán vay cuûa khaùch haøng 33%
Quaûn lyù hoà sô tín duïng vaø taøi saûn ñaûm baûo
khoâng toát 33%
Xeùt duyeät cho vay khoâng ñuùng thaåm
quyeàn 22%
Nhaân vieân tín duïng khoâng hieåu roõ quy
trình tín duïng cuûa Ngaân haøng 0%
182
Nhaân vieân tín duïng khoâng hieåu roõ caùc quy
ñònh veà cho vay 0%
Khoâng kieåm soaùt ñöôïc vieäc giaûi ngaân 0%
YÙ kieán khaùc:
Söï phaân boå haïn möùc phaùn quyeát tín duïng
cho caùc caáp xeùt duyeät taïi töøng Chi nhaùnh cuûa
ngaân haøng khoâng hôïp lyù nghóa laø khoâng phaân
tích ñaày ñuû veà söï phuø hôïp giöõa haïn möùc phaùn
quyeát tín duïng cuûa chi nhaùnh vôùi quy moâ hoaït
ñoäng, khaû naêng kieåm soaùt, naêng löïc quaûn lyù
cuûa Chi nhaùnh vaø chieán löôïc cho vay taïi ñòa
baøn cuûa Chi nhaùnh.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
42699.pdf
