Luận văn Phân tích biến động dân số, lao động và việc làm ở huyện Lập Thạch trong giai đoạn hiện nay

÷ng líp cao. Nh×n chung, tr×nh ®é v¨n ho¸ cña lùc l­îng lao ®éng cã xu h­íng biÕn ®æi tèt vµ t­¬ng ®èi tiÕn bé. Tuy nhiªn sè liÖu nµy còng cho ta biÕt tr×nh ®é v¨n ho¸ cña lùc l­îng lao ®éng ë ®©y vÉn cßn h¬i thÊp. VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt th× tû lÖ lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt chiÕm mét tû lÖ hÕt søc khiªm tèn. Trong sè lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt th× cã tíi 82,17% cã tr×nh ®é s¬ cÊp, 11,43% cã tr×nh ®é THCN vµ chØ vÎn vÑn cã 6,4% lµ cã tr×nh ®é ®¹i häc. H¬n thÕ n÷a sè lao ®éng cã tr×nh ®é nµy l¹i kh«ng bè trÝ hîp lý g©y ra hiÖn t­îng kÐm hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc mÆc dï cã tr×nh ®é. Tõ khi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung qua liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc, chóng ta chÊp nhËn mét nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ cïng víi lµ chÊp nhËn sù cã mÆt cña thÞ tr­êng søc lao ®éng tøc lµ thõa nhËn søc lao ®éng lµ hµng ho¸. Còng gièng nh­ nh÷ng hµng ho¸ th«ng th­êng kh¸c, muèn tiªu thô nhanh, cã søc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ th× cÇn cã chÊt l­îng tèt. V× vËy yªu cÇu cÇn ®Æt ra víi huyÖn LËp Th¹ch ®èi víi lùc l­îng lao ®éng lµ cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p, chiÕn l­îc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nguån nhËn lùc, n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ còng nh­ tr×nh ®é chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng ®Ó cã thÓ b¾t nhÞp ®­îc víi qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ n­íc ta nãi chung vµ nÒn kinh tÕ huyÖn LËp Th¹ch nãi riªng. Thùc tÕ cho thÊy ®Ó cã ®­îc mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng ®ßi hái lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é v¨n ho¸ chuyªn m«n cao míi cã thÓ b¾t nhÞp ®­îc víi thÞ tr­êng tiÕn bé cña thêi ®¹i. XuÊt ph¸t tõ luËn ®iÓm ®ã, §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII ®· chØ râ “ n©ng cao d©n trÝ båi d­ìng nh©n tµi vµ khai th¸c, sö dông hîp lý nguån nh©n lùc dåi dµo ë ViÖt Nam lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi sù th¾ng lîi cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc” Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 49 2. Thùc tr¹ng ph©n bè vµ sö dông lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch trong giai ®o¹n hiÖn nay LËp Th¹ch lµ huyÖn cã quy m« nguån lao ®éng lín, ®ã lµ tiÒm n¨ng to lín cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña huyÖn. Tuy nhiªn, ®Ó biÕn tiÒm n¨ng nµy thµnh hiÖn thùc, chóng ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp cho viÖc ph©n bè vµ sö dông nguån lao ®éng ë ®©y. Muèn vËy, chóng ta b¾t ®Çu tõ viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh ph©n bè vµ sö dông lao ®éng cña huyÖn trong giai ®o¹n hiÖn nay. §Ó thÊy râ sù ph©n bè lao ®éng vµo c¸c ngµnh kinh tÕ, ta tiÕn hµnh quan s¸t, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ biÓu sau. BiÓu12: Ngµnh nghÒ ho¹t ®éng cña ng­êi lao ®éng huyÖn LËp Th¹ch 1989 1999 Ngµnh nghÒ ho¹t ®éng Sè l­îng % Sè l­îng % N«ng nghiÖp 60.317 72,68 72,156 75 L©m nghiÖp 6.932 8,35 7.379 7,65 CN vµ XDCB 9.978 12,03 8.428 8,76 C¸c ngµnh cßn l¹i 5.765 6,94 8.245 8,57 Tæng sè 82.992 100 96.208 100 Nguån: phßng thèng kª huyÖn LËp Th¹ch BiÓu nµy cho chóng ta thÊy tû träng lao ®éng vµ lµm viÖc trong c¸c ngµnh kinh tÕ ®Òu cã xu h­íng gi¶m xuèng qua thêi gian ngo¹i trõ ngµnh n«ng nghiÖp. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng nµy lµ do: - NÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn m×nh tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung qua liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc cïng víi sù vËn ®éng ®ã lµ mét sè c¬ quan xÝ nghiÖp, quèc doanh béc lé nh÷ng yÕu kÐm trong qu¶n lý vµ lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ hoÆc thua lç buéc ph¶i gi¶m biªn chÕ hoÆc gi¶i thÓ, do ®ã ®· ph¸t sinh mét l­îng lao ®éng kh¸ lín tõ c¸c ngµnh kh¸c chuyÓn vµo ngµnh n«ng nghiÖp víi t­ c¸ch lµ “ c¸i tói” chøa ®ùng nh÷ng lao ®éng d­ thõa. - Sè ng­êi gia nhËp lùc l­îng lao ®éng hµng n¨m tham gia ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp chiÕm tû träng ngµy cµng lín bëi lÏ sù nghiÖp gi¸o Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 50 dôc vµ ®µo t¹o, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng vµ viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ë ®©y kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng tÝch cùc, lao ®éng gia nhËp lùc l­îng lao ®éng chñ yÕu lµ lao ®éng phæ th«ng vµ chØ phï hîp víi ngµnh n«ng nghiÖp ®· l¹c hËu. Qua ®ã ta thÊy sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ trong huyÖn, viÖc tËp trung mét lùc l­îng lao ®éng kh¸ lín vµ ngµy cµng lín vµo ngµnh n«ng nghiÖp ®· lµm cho diÖn tÝch ®Êt canh t¸c trªn ®Çu ng­êi ngµy cµng gi¶m vµ cïng víi nã viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë ®©y cßn mang tÝnh thêi vô cao ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ngµy cµng t¨ng. Do lùc l­îng lao ®éng tËp trung chñ yÕu vµo c¸c ngµnh n«ng nghiÖp mµ trong ngµnh nµy th× m« h×nh kinh tÕ hé gia ®×nh l¹i chiÕm tû träng chñ yÕu víi lùc l­îng lao ®éng chñ yÕu nªn viÖc qu¶n lý vµ sö dông c¸c huyÖn cßn mang nÆng tÝnh tù ph¸t, thiÕu tæ chøc vµ tr×nh ®é ph©n c«ng lao ®éng rÊt thÊp. ViÖc sö dông lao ®éng ë c¸c ngµnh cßn l¹i còng rÊt kÐm hiÖu qu¶, ph©n c«ng lao ®éng ch­a râ rµng vµ ch­a cã sù kÕt nèi chÆt chÏ gi÷a c¸c ngµnh do mét mÆt lµ sù qu¶n lý vµ h­íng dÉn láng lÏo kÐm chÆt chÏ gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn; mÆt kh¸c do tr×nh ®é qu¶n lý chuyªn m«n cña ng­êi sö dông lao ®éng, tr×nh ®é häc vÊn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng, ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ch­a ®­îc b¾t ®Çu ë huyÖn. Tãm lai, LËp Th¹ch lµ mét huyÖn cã nguån lao ®éng dåi dµo nh÷ng sù ph©n bè vµ sö dông lao ®éng ë ®©y rÊt mÊt c©n ®èi vµ thiÕu tÝnh khoa häc. Trong khi ®ã nh÷ng ngµnh ®em l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ nh­ c«ng nghiÖp, l©m nghiÖp hay dÞch vô th× l¹i kÐm ph¸t triÓn nªn viÖc thu hót lao ®éng vµo c¸c ngµnh nµy l¹i rÊt chËm. MÆt kh¸c chÊt l­îng nguån lao ®éng cßn thÊp ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. V× vËy, cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ tho¶ ®¸ng ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng t¨ng tû träng c«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, gi¶m tû träng n«ng nghiÖp; ®ång thêi cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc sao cho phï hîp víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph©n phèi vµ sö dông hîp lý h¬n lao ®éng vµo lao ®éng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 51 V. Thùc tr¹ng viÖc lµm ë huyÖn LËp Th¹ch 1.T×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ë huyÖn LËp Th¹ch LËp Th¹ch lµ mét huyÖn cã nguån lao ®éng dåi dµo, ®ã lµ tiÒm n¨ng v« cïng to lín cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn. Tuy nhiªn nguån lao ®éng vÉn ch­a ®­îc sö dông ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶, chÊt l­îng còng nh­ n¨ng suÊt lao ®éng rÊt thÊp tû lÖ lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm mµ ®Æc biÖt lµ t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n ngµy cµng trë nªn phæ biÕn. ViÖc lµm cña huyÖn chñ yÕu lµ trong tõng lÜnh vùc n«ng nghiÖp do vËy hÇu hÕt c¸c lao ®éng vÉn cã viÖc lµm nh­ng hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng rÊt thÊp nÕu lùc l­îng nµy ®­îc chuyÓn sang ho¹t ®éng ë c¸c ngµnh kh¸c th× s¶n l­îng trong n«ng nghiÖp vÉn kh«ng hÒ gi¶m sót. Hµng n¨m, huyÖn vÉn t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó t¹o viÖc lµm t¹i chç, chuyÓn vµ më c¸c ngµnh nghÒ míi, t¹o c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kh¬i dËy vµ ph¸t huy c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, ®i x©y dùng vïng kinh tÕ míi hoÆc xuÊt khÈu lao ®éng. Tuy vËy, v× nhiÒu lý do kh¸c nhau nh­ tiÒm lùc kinh tÕ thÊp, ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng thuËn lîi, c¸c chÝnh s¸ch chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc ch­a ®­îc thùc hiÖn ®ång bé vµ linh ho¹t, th× tr­êng tiªu thô s¶n phÈm kh«ng æn ®Þnh vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ chuyªn m«n cña lao ®éng vÉn cßn ë møc thÊp nªn hµng n¨m nh÷ng viÖc lµm míi t¹o ra kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu, ®êi sèng ng­êi lao ®éng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, c¸c tÖ n¹n x· héi vµ thêi c¬ ph¸t triÓn. Sù mÊt c©n ®èi lín gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ, viÖc tËp trung mét lùc l­îng lao ®éng qóa lín vµo ngµnh n«ng nghiÖp ®· lµm cho diÖn tÝch ®Êt canh t¸c/ng­êi ngµy cµng thu hÑp l¹i, thªm vµo ®ã s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹i mang tÝnh thêi vô cao nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ngµy cµng gia t¨ng. VËy vÊn ®Ò mµ huyÖn ®ang ph¶i ®èi mÆt lµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi n«ng th«n, víi mét lùc l­îng lao ®éng dåi dµo nh­ng tû lÖ thêi gian lµm viÖc rÊt thÊp chØ cã kho¶ng 68. Muèn t¨ng thêi gian lµm viÖc cña mét ng­êi lao ®éng trong n«ng nghiÖp cÇn ph¶i rót bít ë ®ã mét bé phËn lao ®éng sang ho¹t ®éng ë c¸c ngµnh kh¸c. Tuy nhiªn, do tr×nh ®é lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp th× l¹i qu¸ thÊp kh«ng ®¸p øng ®­îc víi nh÷ng yªu cÇu cña c¸c ngµnh nghÒ kh¸c, nh÷ng s¶n phÈm t¹o ra chøa hµm l­îng chÊt x¸m thÊp, kh«ng cã thÞ tr­êng tiªu thô æn ®Þnh, gi¸ b¸n rÎ, Ýt cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi s¶n phÈm cïng lo¹i cña vïng kh¸c ®· lµm ®e do¹ ®Õn tÝnh æn ®Þnh cña c«ng viÖc. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 52 2. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng sè l­îng ng­êi ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm. - Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ viÖc lµm. Trong 3 n¨m 1998,1999 vµ 2000 toµn huyÖn ®· tiÕp nhËn nhiÒu dù ¸n ®­îc nhµ n­íc phª duyÖt vµ cho vay vèn tõ quü quèc gia vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm theo nghÞ quyÕt 120/ H§BT- Dù ¸n vÒ ch¨n nu«i ®¹i gia sóc vµ sinh s¶n, dù ¸n phßng rõng trång hé 327, ch­¬ng tr×nh 1773, dù ¸n trång c©y ¨n qu¶ tËp trung, dù ¸n c¸c ®oµn thÓ: héi n«ng d©n, héi phô n÷, héi thanh niªn, c«ng ®oµn. §· t¹o ®iÒu kiÖn chç lµm viÖc míi cho 2300 lao ®éng. Ngoµi ra cã kho¶ng 1100 lao ®éng ë n«ng th«n tù t¹o viÖc lµm trªn c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, dÞch vô, trång rõng, trång c©y ¨n qu¶. Toµn huyÖn cã tæng 82 trang tr¹i lín nhá víi quy m« tõ 1 - 10 ha ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 316 lao ®éng. - Tæ chøc di d©n ®i x©y dùng c¸c vïng dù ¸n chñ yÕu lµ dù ¸n trång rõng 327 ®¹t 70 hé trong ®ã cã 145 lao ®éng. - TiÕp nhËn vµ lµm thñ tôc hå s¬ cho 70 lao ®éng ®i hîp t¸c lao ®éng víi n­íc ngoµi theo chØ tiªu cña Së Lao ®éng - Th­¬ng binh - X· héi tØnh VÜnh Phóc. §­a 126 lao ®éng ®· häc nghÒ vµo c¸c c«ng ty liªn doanh IN§U, giµy da xuÊt khÈu, c¾t may. MÆc dï sè lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt chÊt l­îng nèi trªn so víi sè ng­êi thiÕu viÖc lµm cßn rÊt thÊp, song ®ã còng thÓ hiÖn ®­îc mét sù cè g¾ng v­ît bËc cña c¸c cÊp uû, chÝnh quyÒn vµ toµn thÓ nh©n d©n trong huyÖn LËp Th¹ch. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm ë tõng mÆt, tõng kh©u, tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau: - S¶n xuÊt chËm ph¸t triÓn, viÖc quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cßn nhiÒu yÕu kÐm manh món, n«ng nghiÖp thuÇn n«ng, thÞ tr­êng hµng ho¸ ch­a ph¸t triÓn, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ch­a cã g×, tiÓu thñ c«ng nghiÖp yÕu kÐm ch­a ph¸t huy ®­îc c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng. ChËm chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ thÞ tr­êng. §iÒu ®ã ®· ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ph©n c«ng bè trÝ lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm. - Ph­¬ng h­íng môc tiªu hµng n¨m cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn tõ trung ­¬ng ®Õn c¬ së, c¸c ngµnh c¸c tæ chøc x· héi vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm ch­a Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 53 ®­îc quan t©m ®óng vÞ trÝ. Ch­a coi träng viÖc t¹o ra chç lµm viÖc míi lµ mét môc tiªu quan träng. - Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña ®a sè lao ®éng cßn thÊp kÐm, viÖc ®µo t¹o nghÒ ch­a ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng, ch­a cã trung t©m d¹y nghÒ, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng cßn chËm ph¸t triÓn . - C«ng t¸c kª ph©n lo¹i lao ®éng hµng n¨m ch­a ®­îc c¶i tiÕn, ch­a ®¸p øng ®­îc cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý lao ®éng vµ viÖc lµm. VÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cßn thô ®éng, cßn tr«ng chê vµo sù hç trî cña nhµ n­íc lµ chÝnh, sù phèi hîp chØ ®¹o mét sè ngµnh tham gia dù ¸n gi¶i quyÕt viÖc lµm ch­a th­êng xuyªn ch­a nhÞp nhµng, thñ tôc cßn phøc t¹p g©y khã kh¨n cho viÖc tù t¹o viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng. Tãm l¹i, LËp Th¹ch lµ mét huyÖn cã nguån lao ®éng kh¸ dåi dµo nh­ng sù ph©n bè sö dông nguån nh©n lùc kh«ng hîp lý. Trong khi ®ã nhiÒu ngµnh nghÒ ®em l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ lín nh­ c«ng nghiÖp, dÞch vô th× l¹i rÊt thÊp kÐm nªn kh«ng thu hót ®­îc lao ®éng tham gia vµo s¶n xuÊt. MÆt kh¸c chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng ë ®©y cßn rÊt thÊp ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. V× vËy, cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m tõng b­íc gi¶i quyÕt viÖc lµm, sö dông tèi ®a n¨ng lùc cña nguån nh©n lùc lµ chØ tiªu quan träng bËc nhÊt chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong giai ®o¹n tíi. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 54 PhÇn III Gi¶i ph¸p vÒ ®iÒu chØnh d©n sè , lao ®éng vµ t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch - tØnh vÜnh phóc Qua viÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ d©n sè lao ®éng vµ viÖc lµm ë huyÖn LËp Th¹ch. §Ó gãp phÇn vµo viÖc ®iÒu chØnh hîp lý cho sù ph¸t triÓn d©n sè, lao ®éng vµ t¹o viÖc lµm nh»m tõng b­íc t¹o dùng mét sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng ë huyÖn LËp Th¹ch gãp phÇn vµo c«ng cuéc CNH - H§H cña c¶ n­íc vµ ®­a n­íc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi nhanh chãng. I. gi¶i ph¸p gi¶m vµ tiÕn tíi æn ®Þnh møc sinh 1. TiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin - gi¸o dôc - truyÒn th«ng (TGT) §Èy m¹nh c«ng t¸c TGT, ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c d©n sè ë c¬ së th«ng qua viÖc theo dâi qu¶n lý vµ h­íng dÉn c¸c hé gia ®×nh, c¸c ®èi t­îng trong ®é tuæi sinh ®Î. Tuyªn truyÒn, phæ biÕn r«ng r·i c¸c th«ng tin d©n sè vµ ph¸t triÓn, ch¨m sãc søc khoÎ bµ mÑ vµ trÎ em, c¸c chñ tr­¬ng vÒ chÝnh s¸ch d©n sè vµ kÒ ho¹ch ho¸ gia ®×nh b»ng nhiÒu lo¹i h×nh thøc phong phó vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng nhãm ®èi t­îng, víi phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph­¬ng. Huy ®éng céng ®ång, c¸c ngµnh c¸c cÊp tham gia c«ng t¸c TGT, t¹o phong trµo x· héi m¹nh mÏ thi ®ua thùc hiÖn c¸c môc tiªu DS - KHHG§, gi¸o dôc líp trÎ nh»m t¹o ra sù nhËn thøc s©u s¾c, hiÓu râ ®­îc sù cÇn thiÕt cña KHHG§ ®Ó cã sù lùa chän ­u tiªn quy m« gia ®×nh Ýt con, khoÎ m¹nh, h¹nh phóc vµ coi ®ã nh­ lµ mét sù hiÓu biÕt quý gi¸ cÇn ®­îc thùc hiÖn trong cuéc sèng. C¸c biÖn ph¸p TGT cÇn ®­îc thùc hiÖn lµ: - Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m x· héi ho¸, huy ®éng cã hiÖu qu¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ tæ chøc x· héi vµ toµn thÓ nh©n d©n tham gia c¸c ho¹t ®éng TGT. - Thùc hiÖn ®ång bé c¸c ho¹t ®éng TGT phï hîp víi tõng vïng, tõng nhãm ®èi t­îng. Coi träng ph­¬ng ph¸p tuyªn truyÒn trùc tiÕp víi c¸c néi Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 55 dung vµ c¸ch tiÕp cËn cã tÝnh h­íng dÉn, thuyÕt phôc vµ lu«n lu«n coi träng ®iÒu chØnh vµ bæ sung ®Ó phï hîp víi sù thay ®æi vÒ nhËn thøc. - TiÕn hµnh c¸c h×nh thøc gi¸o dôc toµn d©n ®Ó thay ®æi nhËn thøc vµ hµnh vi phï hîp víi chÝnh s¸ch vÒ DS - KHHG§ cho mäi ®èi t­îng th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c ban ngµnh, ®oµn thÓ tæ chøc x· héi. Thùc hiÖn gi¸o dôc d©n sè trong vµ ngoµi nhµ tr­êng víi néi dung thÝch hîp ®Ó cho c¸c thÕ hÖ trÎ cã nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ d©n sè vµ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh s¸ng suèt, ®óng ®¾n nh»m phï hîp víi c¶ lîi Ých c¸ nh©n lÉn lîi Ých céng ®ång. 2. Gi¶i phÊp y tÕ BiÖn ph¸p ytÕ kü thuËt KHHG§ ®­îc coi lµ mét biÖn ph¸p kh«ng thÓ thiÕu ®­îc nh»m ®iÒu khiÓn hay phôc vô hµnh vi sinh ®Î cña nh©n d©n sau khi hä ®· nhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò DS - KHHG§ víi môc tiªu “ Mçi cÆp vî chång chØ cã 1 ®Õn 2 con, kh«ng ®Î qu¸ sím vµ kh«ng ®Î qu¸ dµy “ §Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu nµy chóng ta cÇn coi träng: - X©y dùng vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, kü thuËt cho ngµnh y tÕ cña huyÖn nãi chung ®Æc biÖt chó träng ®Õn c¸c c¬ së y tÕ ë c¸c tuyÕn x·, võa ®¸p øng nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh cña nh©n d©n võa ®¸p øng ®­îc nhu cÇu t¹i chç vÒ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p KHHG§ thuËn lîi, an toµn vµ hiÖu qu¶. - T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé y tÕ ®Ó n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ ch­¬ng tr×nh d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ qua ®ã hä trë thµnh lùc l­îng trùc tiÕp t­ vÊn vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ hµnh vi d©n sè cña nh©n d©n. - Trong ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ kü thuËt ë c¸c tuyÕn x· cßn thiÕu nh­ hiÖn nay rÊt cÇn ph¶i duy tr× thùc hiÖn quy m« tuyªn truyÒn vËn ®éng kÕt hîp víi ®­a dÞch vô KHHG§ ®Õn tËn tay ng­êi d©n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¬i (x·, d©n téc Ýt ng­êi) cßn khã kh¨n vÒ c¬ së vËt chÊt, giao th«ng kh«ng thuËn lîi. Trªn c¬ së t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng t­ vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai b»ng viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin ®óng, ®ñ vµ ­u nh­îc ®iÓm cña tõng biÖn ph¸p cô thÓ mét c¸ch trung thùc, kh¸ch quan khoa häc ®Ó ®èi t­îng chÊp nhËn tíi hµnh vi sö dông th«ng qua mét biÖn ph¸p tr¸nh thai thÝch hîp nhÊt. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 56 II. gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch 1. Coi träng vµ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi Con ng­êi cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, lµ nh©n tè trung t©m cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Qua viÖc ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch ta thÊy: chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng rÊt thÊp kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng cuéc CNH - H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n, lµm trë ng¹i cho môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. V× vËy. Muèn ph¸t huy ®­îc nh©n tè con ng­êi, tr­íc hÕt vµ cÇn thiÕt ph¶i chó träng vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o phæ th«ng ®ång thêi víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o chuyªn nghiÖp. Do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan song chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ c¸c nguyªn nh©n vÒ kinh tÕ ®· khiÕn cho d©n téc thiÓu sè trong huyÖn ®· kh«ng cho con em m×nh ®i häc phæ th«ng, hiÖn t­îng häc sinh cÊp II bá häc kh¸ phæ biÕn. Hä cho r»ng, viÖc cè g¾ng cho con em m×nh häc lªn còng ch¼ng ®­îc g× hoÆc thùc sù kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng cho con em m×nh ®i häc. ChÝnh v× vËy, ngoµi nh÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc nh­ miÔm gi¶m häc phÝ cho con em cã hoµn c¶nh gia ®×nh khã kh¨n, ®èi t­îng gia ®×nh chÝnh s¸ch, häc sinh nghÌo v­ît khã… th× huyÖn cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ nh­: ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng kÕt hîp víi nhµ tr­êng tæ chøc ®Õn th¨m hái vµ ®éng viªn nh÷ng gia ®×nh cã con em ®i häc l¹i cã hoµn c¶nh khã kh¨n nh»m vËn ®éng hä t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho con em hä tiÕp tôc ®Õn tr­êng vµ gióp hä ý thøc ®­îc lîi Ých cña viÖc ®Çu t­ cho häc tËp. Cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ x©y dùng tr­êng häc líp häc vµ ®µo t¹o n©ng cao chÊt l­îng gi¶ng d¹y khuyÕn khÝch c¸c gia ®×nh cho con em m×nh tíi tr­êng. Bªn c¹nh viÖc gi¸o dôc phæ th«ng th× vÊn ®Ò ®µo t¹o nghÒ cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nãi riªng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung ë huyÖn. Víi mét lùc l­îng lao ®éng kh¸ dåi dµo, nh­ng lao ®éng cña huyÖn chñ yÕu lµ lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o, v× vËy kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt. V× vËy viÖc nghiªn cøu më r«ng quy m« ®µo t¹o h­íng nghiÖp d¹y nghÒ trªn c¬ së x©y dùng mét kÕ ho¹ch ®µo t¹o hîp lý c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng lµ nhu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi huyÖn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 57 Ph¶i h­íng nghiÖp d¹y nghÒ theo c¸c quy tr×nh cña Bé luËt lao ®éng. Tæ chøc d¹y nghÒ ph¶i g¾n víi t¹o viÖc lµm sau ®µo t¹o, ­u tiªn víi c¸c ®èi t­îng h­íng chÝnh s¸ch x· héi. T¹o cho häc viªn cã t©m lý tin t­ëng cho ng­êi häc ®Ó cã c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm. G¾n ®µo t¹o d¹y nghÒ víi tæ chøc s¶n xuÊt ®Ó kÕt hîp gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh, viÖc tæ chøc n©ng cao trong ®é chuyªn m«n kü thuËt hay n©ng cao gi¸ trÞ søc lao ®éng t¹o c¬ héi cho ng­êi lao ®éng cã thÓ lùa chän nh÷ng c«ng viÖc mang l¹i thu nhËp cao h¬n nhiÒu lÇn so víi nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh thiÕt thùc nhÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng lµ ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i. Bëi lÏ, trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, mét lo¹i hµng ho¸ muèn th¾ng thÕ trong c¹nh tranh vµ cã ®­îc gi¸ c¶ cao th× ph¶i cã gi¸ trÞ cao hµng ho¸ søc lao ®éng còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. 2. Gi¶i ph¸p vÒ vèn. Nhu cÇu vÒ vèn cho viÖc ®µo t¹o n©ng cao chÊt l­îng lùc l­îng lao ®éng cho c¸c ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lµ rÊt lín vµ rÊt cÇn thiÕt nhÊt lµ ®èi víi mét huyÖn mµ ®iÒu kiÖn vÒ thu nhËp vµ ®êi sèng cña rÊt nhiÒu hé d©n cßn rÊt thÊp. LËp Th¹ch lµ mét huyÖn nghÌo cña tØnh vÜnh Phóc, c¬ së h¹ tÇng cßn thiÕu nhiÒu, hÖ thèng ®Ìn ®­êng, tr­êng, tr¹m, ch­a thÓ ®¸p øng ®ñ yªu cÇu cña c«ng cuéc CNH - H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n. V× vËy, viÖc ®Çu t­ trî cÊp vèn ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, thùc hiÖn chiÕn l­îc ®µo t¹o lµ mang tÝnh cÊp thiÕt t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc n©ng cao tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng, quy m« s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt. §Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®­êng lèi cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ viÖc trî cÊp, cho vay vèn nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo th× trong nh÷ng n¨m tíi huyÖn cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p sau: - VÒ phÝa tæ chøc ng©n hµng: + Lùa chän nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc phÈm chÊt tèt, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng t¸c kiÓm kª ®¸nh gi¸ ®óng gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp. + Ng©n hµng kÕt hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®Ó cã søc m¹nh lín nh»m thu håi vèn ®óng vµ ®ñ. - VÒ phÝa chÝnh quyÒn: Ph¶i chän nh÷ng c¸n bé c¬ së cã n¨ng lùc uy tÝn, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, th¸i ®é lµm viÖc nghiªm tóc trong viÖc ®¶m b¶o cho ng­êi vay vèn, ph¶i cã sù t×m hiÓu kü cµng ®Ó n¾m râ ®­îc môc ®Ých vµ Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 58 kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng­êi ®i vay. Khi x©y dùng c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ, lËp kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Ó xin vay vèn nhµ n­íc víi l·i suÊt ­u ®·i. III. Gi¶i ph¸p vÒ ®µo t¹o viÖc lµm cho lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch Qua nghiªn cøu vÒ thùc tr¹ng viÖc lµm ë n«ng th«n, ta nhËn thÊy t×nh tr¹ng phæ biÕn lµ thiÕu viÖc lµm, tû lÖ thêi gian lao ®éng sö dông lµ rÊt thÊp (68%) vµ thu nhËp ®em l¹i còng kh«ng ®¸ng kÓ. V× vËy, môc tiªu tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi lµ t¹o thªm viÖc lµm, gióp ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm ®Çy ®ñ h¬n ®Ó cã ®iÒu kiÖn n©ng cao thu nhËp æn ®Þnh cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng lµm nÒn t¶ng cho môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë huyÖn LËp Th¹ch. 1. Ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh vµ kinh tÕ trang tr¹i. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kÓ tõ khi cã nghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ (th¸ng 8/1998), tr¶i qua h¬n 10 n¨m thùc hiÖn, kinh tÕ hé n«ng d©n ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn v÷ng ch¾c. Trong n«ng nghiÖp, kinh tÕ hé næi lªn nh­ mét lo¹i h×nh s¶n xuÊt tiªn tiÕn, nã võa t¹o chç lµm cho ng­êi lao ®éng, tËn dông tèi ®a nguån lùc s½n cã cña gia ®×nh, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao. Bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh th× m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i còng lµ mét h×nh thøc rÊt tèt ®Ó t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë n«ng th«n, ®©y thùc chÊt lµ sù ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hé gia ®×nh c¶ vÒ mÆt quy m« vèn, ®Êt ®ai, lao ®éng vµ s¶n phÈm. Ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i lµ rÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n hiÖn nay bëi nã tËn dông ®­îc nh÷ng lao ®éng thiÕu viÖc lµm t¹i chç, quy m« s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lín phï hîp víi tr×nh ®é qu¶n lý vµ kh¶ n¨ng lµm ¨n cña ng­êi n«ng d©n, vèn ®Çu t­ kh«ng lín. Tuy nhiªn lo¹i h×nh nµy hiÖn nay ë huyÖn LËp Th¹ch cã rÊt Ýt (82 trang tr¹i lín nhá) Nh­ vËy, kinh tÕ hé gia ®×nh vµ kinh tÕ trang tr¹i lµ nh÷ng thùc thÓ kinh tÕ kh¸ch quan phï hîp v¬Ý quy luËt ph¸t triÓn vµ ®óng víi ®­êng lèi ®æi míi kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta. Song ®Ó c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ nµy ph¸t triÓn ®­îc vµ thùc sù trë thµnh nh©n tè míi trong lùc l­îng s¶n xuÊt, §¶ng vµ nhµ n­íc ta cÇn cã chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cô thÓ ®ång thêi ph¶i cã mét chiÕn l­îc Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 59 ph¸t triÓn thÞ tr­êng n«ng th«n ®ång bé, th«ng tho¸ng vµ hoµn chØnh h¬n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp ®Çu vµo vµ tiªu thô s¶n phÈm ra nhanh chãng vµ thuËn lîi. - VÒ ®Êt ®ai: DiÖn tÝch ®Êt canh t¸c lªn tõng hé lµ rÊt Ýt, trong khi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ hé l¹i cÇn diÖn tÝch rÊt lín. V× vËy, con ®­êng c¬ b¶n ®Ó c¸c hé n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i trong tõng hé phï hîp víi yªu cÇu cña viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn theo h­íng chuyªn m«n ho¸ vµ ph¸t triÓn tæng hîp. Trªn c¬ së c©y trång ®· x¸c ®Þnh c¸c hé ph¶i chuyÓn dÇn ph­¬ng thóc s¶n xuÊt qu¶n canh. §©y lµ con ®­êng c¬ b¶n vµ l©u dµi trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ sè l­îng c©y trång. §èi víi kinh tÕ trang tr¹i th× nhu cÇu vÒ ®Êt ®ai cßn quan träng h¬n nhiÒu lÇn. §Ó h×nh thµnh trang tr¹i ë ®©y cÇn ph¶i cã sù chuyÓn nh­îng hoÆc tËp trung ®Êt. VËy ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸, kinh tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i, nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vÒ ruéng ®Êt. - VÒ vèn: Nhu cÇu vÒ vèn cho c¶ 2 lo¹i h×nh kinh tÕ nµy lµ t­¬ng ®èi lín ®Æc biÖt lµ m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i, hiÖn nay hÇu hÕt c¸c trang tr¹i trong huyÖn ®Òu thiÕu vèn s¶n xuÊt. Trong t­¬ng lai nhu cÇu vÒ vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®Çu t­ vÒ tiÒn mÆt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ víi mét sè l­îng ngµy cµng nhiÒu. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy huyÖn cÇn hç trî tÝn dông thÝch hîp ®èi víi tõng hé n«ng d©n vµ tõng lo¹i trang tr¹i cô thÓ. CÇn ­u tiªn nh÷ng trang tr¹i vµ cã hé gia ®×nh lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cho vay víi khèi l­îng vèn lín vµ thêi gian phï hîp ®Ó ng­êi chñ cã thÓ yªn t©m ®Çu t­ x©y dùng, còng cè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. §¬n gi¶n c¸c thñ tôc cho vay nh»m ®¶m b¶o khi cÇn vèn lµ vay ®­îc, tr¸ng t×nh tr¹ng bá lì c¬ héi kinh doanh cña ng­êi n«ng d©n. - §µo t¹o c¸c chñ hé vµ chñ trang tr¹i. Víi tr×nh ®é chuyªn m«n nh­ hiÖn nay, c¸c chñ hé còng nh­ chñ trang tr¹i tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu b»ng kinh nghiÖm cña b¶n th©n vµ tù häc. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn phÈi n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho hä Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 60 b»ng c¸ch më c¸c líp tËp huÊn ®µo t¹o ng¾n h¹n ®Ó gióp cho hé n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý. Am hiÒu thÞ tr­êng c¹nh tranh vµ h¹ch to¸n chi phÝ, doanh thu vµ lîi nhuËn. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan nh­ng c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cÇn ph¶i x©y dùng sao cho thiÕt thùc, cÇn cã sù thèng nhÊt c¶ vÒ mÆt néi dung, thêi gian vµ ®èi t­îng tham gia. - §Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng: C¬ së h¹ tÇng cña huyÖn LËp Th¹ch hiÖn nay cßn rÊt yÕu kÐm cÇn ph¶i cã sù quan t©m x©y dùng, söa ch÷a ®Ó n©ng cÊp hÖ thèng ®iÖn, ®­êng, tr­êng, tr¹m, chî, vµ c¸c c¬ së giao dÞch. §ång thêi x©y dùng c¸c tô ®iÓm kinh tÕ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc bu«n b¸n hµng ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn réng kh¾p, më réng quy m« s¶n xuÊt vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. - ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm: khuyÕn khÝch c¸c trang tr¹i, c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt hµng ho¸ trªn c¬ së ph©n vïng quy ho¹ch, ®Ó l­u th«ng hµng ho¸ thuËn lîi, cÇn thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu gi¶i ph¸p tõ tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng nh­ ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, thùc hiÖn chÕ biÕn ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ b¶o qu¶n hµng ho¸, ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng, tr¸nh hiÖn t­îng bÞ t­ th­¬ng Ðp gi¸. 2. Khai th¸c tèt tiÒm n¨ng kinh tÕ rõng. LËp Th¹ch lµ mét huyÖn miÒn nói cã diÖn tÝch rõng kho¶ng 2200 ha. Tuiy vËy, cho tíi nay diÖn tÝch rõng diÖn tÝch rõng ®­îc sö dông míi chØ ®­îc 500 ha.Víi mét diÖn tÝch rõng réng lín nh­ vËy lµ mét thÕ m¹nh ®Æc tr­ng cña huyÖn cã thÓ mang l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ cao, gi¶i quyÕt mét l­îng lín viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao thu nhËp. Do vËy khai th¸c tèt tiÒm n¨ng kinh tÕ rõng ë huyÖn sÏ t¹o ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn g¾n liÒn víi gi¶i quyÕt viÖc lµm. §Ó khai th¸c tèt nguån tiÒm n¨ng s½n cã vµ hÊp dÉn nµy cÇn thùc hiÖn theo h­íng chñ yÕu sau: - Ph¸t triÓn ngµnh trång rõng vµ qu¶n lý rõng, më réng diÖn tÝch rõng, nghiªn cøu ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i c©y trång phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu vµ c¸ch ch¨m sãc vµ nhu cÇu vÇ c¸c lo¹i l©m s¶n. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu l©m s¶n theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ tæ chøc lao ®éng hîp lý cho viÖc trång qu¶n lý, ch¨m sãc, khai th¸c, chÕ biÕn vµ tiªu thô l©m s¶n ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt tõ ho¹t ®éng nµy. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 61 - Nghiªn cøu thÞ tr­êng g¾n liÒn víi viÖc x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn ®Ó ®¶m b¶o chÕ biÕn hÕt nguån l©m s¶n khai th¸c ®ång thêi ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng l©m s¶n trong vµ ngêi n­íc, trªn c¬ së ®ã sÏ thu hót thªm lùc l­îng lao ®éng vµo c«ng viÖc chÕ biÕn gãp phÇn lµm t¨ng tæng sè lao ®éng cã viÖc lµm ë huyÖn. Tµi nguyªn rõng kh«ng ph¶i lµ nguån tµi nguyªn v« h¹n, tuy nhiªn nÕu cã nh÷ng biÖn ph¸p tè chøc trång qu¶n lý, ch¨m sãc, khai th¸c, chÕ biÕn vµ tiªu thô hîp lý th× ngµy nay mang l¹i gi¸ trÞ kinh tÕ rÊt lín gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc n©ng cao tæng s¶n phÈm x· héi cña huyÖn vµ t¹o ®iÒu kiÖn lµm cho hµng ngh×n lao ®éng d­ thõa. Tuy nhiªn, viÖc tæ chøc khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ rõng ë ®©y vÉn cßn rÊt yÕu kÐm nªn ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh tæ chøc quy m« vµ quy cñ, tr­íc hÕt cÇn ®iÒu tra cô thÓ, ®­a ra ®­îc c¸c ph­¬ng ¸n cô thÓ vµ ph¶i ®­îc c¸c cÊp c¸c ngµnh cïng quan t©m. 3. Kh«i phôc ngµnh nghÒ truyÒn thèng. §Èy m¹nh kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng nh­ ®å gèm, m©y tre, d¸t gi­êng. NghÒ thñ c«ng gãp phÇn rÊt lín vµo gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ t¹o thªm viÖc lµm lóc n«ng nhµn vµ tËn dông ®­îc c¶ søc lao ®éng cña ng­êi giµ vµ trÎ em. §æi míi trang thiÕt bÞ mµ hiÖn nay phæ biÕn vÉn sö dông nh÷ng trang thiÕt bÞ l¹c hËu nªn chÊt l­îng rÊt h¹n chÕ. Më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o nh©n cÊy nghÒ ë nh÷ng n¬i ch­a cã nghÒ thñ c«ng vµ nh÷ng n¬i cã nghÒ nh­ng ch­a ph¸t triÓn. §èi víi viÖc nh©n cÊy nghÒ míi, ®©y lµ c«ng viÖc khã kh¨n ®ßi hái ph¶i mang tÝnh ®ång bé gi÷a c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, cã kÕ ho¹ch dù tÝnh tr­íc tõ viÖc tuyÓn dông lao ®éng ®µo t¹o nghÒ, më c¬ së s¶n xuÊt, t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô vµ truyÒn nghÒ cho ng­êi lao ®éng, viÖc thùc hiÖn ph¶i thèng nhÊt gi÷a chÝnh quyÒn vµ c¬ së, ®Æc biÖt ph¶i bè trÝ thêi gian phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (nghÒ chÝnh ) ë n«ng th«n. CÇn tËp trung nguån hµng cÇn ®­îc tiªu thô tr¸nh bÞ Ðp gi¸, më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, t¹o thªm viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, cã chÝnh s¸ch ®·i ngé tho¶ ®¸ng ®èi víi nh÷ng nghÖ nh©n. Trong khi ®Ò cËp tíi sö dông lao ®éng ho¹t ®éng nµy, tr­íc tiªn ph¶i nãi tíi vÊn ®Ò sö dông lao ®éng gi¶n ®¬n, së dÜ lao ®éng ë ®©y chiÕm phÇn lín trong c¬ cÊu lùc l­îng lao ®éng. VÒ mÆt l©u dµi, cÇn tiÕn hµnh ®µo t¹o chuyªn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 62 m«n kü thuËt cho hä mét c¸ch hîp lý. Nh­ thÕ, chóng ta võa gi¶i quyÕt ®­îc viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng tr­íc m¾t, võa thùc hiÖn ®­îc nh÷ng môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng vµ c¬ cÊu kinh tÕ. 4. Gi¶i ph¸p di d©n n«ng th«n. Thùc hiÖn tèt ph­¬ng ¸n nµy tr­íc hÕt lµ gi¶i quyÕt ®­îc m©u thuÈn tr­íc m¾t trong mèi quan hÖ ®Êt ®ai, nh­ vËy chÝnh lµ ®· t¹o c¬ héi vÒ viÖc lµm cho ng­êi n«ng d©n tõ níi ®Êt chËt ng­êi ®«ng ®Õn níi cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Êt ®ai. Nh­ vËy chÝnh lµ ®· t¹o c¬ héi vÒ viÖc lµm cho ng­êi n«ng d©n, hä cã ®ñ ®Êt ®ai ®Ó canh t¸c vµ n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng cña gia ®×nh, mÆt kh¸c di d©n cßn t¹o nªn sù ®æi míi vÒ c¬ cÊu lao ®éng trong chÝnh lùc l­îng nµy - nh÷ng ng­êi mµ tr­íc ®©y chñ yÕu sèng vµo c©y lóa mµ hä cßn cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc kh¸c cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh­ trång c©y c«ng nghiÖp, c©y d­îc liÖu nu«i trång thuû s¶n, ch¨m sãc c¸c lo¹i gia sóc gia cÇm. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ môc tiªu nµy, cÇn chó ý mét sè c«ng viÖc cô thÓ sau ®©y: - Cho vay vèn víi ®iÒu kiÖn ­u ®·i cho c¸c hé gia ®×nh vµ nh÷ng ®èi t­îng tham gia vµo ch­¬ng tr×nh di d©n. - Trî cÊp ñng hé nh÷ng vËt dông tiªu dïng thiÕt yÕu nhÊt cho ng­êi míi ®Õn ®Þnh c­ ë nh÷ng vïng ®Êt míi. - Tæ chøc phæ biÕn kinh nghiÖm, ®µo t¹o d¹y nghÒ cho nh÷ng ng­êi d©n míi nhËp c­ ®Ó hä sím thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt míi. Gióp hä æn ®Þnh cuéc sèng ®i vµo s¶n xuÊt. 5. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp ë huyÖn LËp Th¹ch. T×nh h×nh ph¸t triÓn thÞ tr­êng n«ng th«n cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë n­íc ta, víi 80% d©n sè vµ 75% lao ®éng sèng ë n«ng th«n, v× ®©y lµ mét thÞ tr­êng to lín võa lµ n¬i cung cÊp cho thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc mét khèi l­îng s¶n phÈm rÊt lín tõ n«ng nghiÖp. NghÞ quyÕt Héi nghÞ TW 7 kho¸ VII ®· chØ ra chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong ®ã cÇn cã vèn ®Ó ph¸t triÓn vµ muèn vËy chóng ta ph¶i h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 63 ho¸ sÏ lµm thay ®æi c¬ cÊu kinh doanh, s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng, nhãm hµng chñ yÕu trong n«ng nghiÖp tõ n«ng th«n cung cÊp cho thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Nh­ vËy, râ rµng thÞ tr­êng n«ng th«n ®ãng mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng vµ thiÕt yÕu. Víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay th× ph¸t triÓn thÞ tr­êng n«ng th«n cã t¸c dông thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ tiªu thô s¶n phÈm. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÞ tr­êng n«ng th«n n­íc ta ®· tõng b­íc ®­îc thiÕt lËp, ph¸t triÓn víi sù quan t©m cña §¶ng vµ nhµ n­íc. Tuy vËy, cho tíi nay thÞ tr­êng n«ng th«n n­íc ta vÉn cßn ë t×nh tr¹ng manh món ch­a ph¸t triÓn . Cßn ë huyÖn LËp Th¹ch, còng ®a sè d©n sè vµ lao ®éng sèng dùa vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Tuy nhiªn viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hiÖn nay ë ®©y chØ tËp trung vµo mét sè lo¹i s¶n phÈm phæ biÕn víi gi¸ trÞ kinh tÕ thÊp chñ yÕu tiªu thô trong n­íc cßn ®Ó xuÊt khÈu th× rÊt h¹n chÕ. Nguyªn nh©n lµ do ng­êi d©n ch­a tiÕp cËn ®­îc víi khoa häc kü thuËt ®Ó cã thÓ s¶n xuÊt ra nh÷ng lo¹i s¶n phÈm míi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, n¨mg suÊt lín h¬n theo h­íng t¨ng tû träng sè l­îng vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu. Nh­ nËy, muèn t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp, t¹o më viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gióp ng­êi lao ®éng yªn t©m ®Çu t­ vèn, nh©n lùc vµo nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt míi th× kh«ng thÓ thiÕu ®­îc vai trß l·nh ®¹o vµ qu¶n lý, h­íng dÉn cña §¶ng bé huyÖn, UBND huyÖn, c¸c ban ngµnh chøc n¨ng. Cô thÓ nh­: phæ biÕn kiÕn thøc cho ng­êi d©n vÒ c¸ch s¶n xuÊt c¸c lo¹i c©y trång lín, tæ chøc x©y dùng hÖ thèng l­u th«ng n«ng s¶n; h­íng dÉn tæ chøc ho¹t ®éng cña c¸c t­ th­¬ng; h­íng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì c¸c hé n«ng d©n tù tæ chøc hîp t¸c x· tiªu thô, kh«ng thÓ ®Ó mÆc n«ng d©n mµ cÇn cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr­êng n«ng th«n cña nhµ n­íc. Nh­ vËy, nÕu thùc hiÖn tèt kh©u s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp th× ®©y sÏ lµ mét biÖn ph¸p rÊt tèt ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, xo¸ ®ãi gi¶m ngÌo vµ t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë n«ng th«n. 6. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c. HuyÖn uû, UBND huyÖn cÇn ra c¸c v¨n b¶n d­íi luËt nh»m h­íng dÉn ng­êi lao ®éng hiÓu thÕ nµo lµ viÖc lµm, lao ®éng chÝnh ®¸ng. T¹o hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi ®Ó cho ng­êi lao ®éng yªn t©m s¶n xuÊt kinh doanh trong khu«n khæ ph¸p luËt, chó ý viÖc x©y dùng vµ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 64 Tr­íc hÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ngµnh s¶n xuÊt trong huyÖn ph¸t triÓn ®ång thêi ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lao ®éng n«ng th«n, viÖc nµy tuy kh«ng trùc tiÕp t¹o viÖc lµm cho lao ®éng song sau khi ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ tr×nh ®é chuyªn m«n, hä sÏ cã thÓ lµ nh©n tè t¹o viÖc lµm cho m×nh hoÆc cho nh÷ng ng­êi xung quanh. ChÝnh s¸ch d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh còng chÝnh lµ mét chÝnh s¸ch hç trî tÝch cùc cho vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm. Bëi v× cã gi¶m ®­îc sù gia t¨ng d©n sè th× míi gi¶m ®­îc søc Ðp viÖc lµm cho lùc l­îng lao ®éng trong huyÖn. §iÒu nµy lµm cho vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng bÞ dån Ðp. N©ng cÊp c¸c hÖ thèng thuû lîi, cøng ho¸ kªng m­¬ng ®¸p øng nhu cÇu th©m canh t¨ng vô. Tõ ®ã chuyÓn t­íi tiªu ®èi phã óng, h¹n nh­ hiÖn nay sang t­íi tiªu theo nhu cÇu cña tõng giai ®o¹n cña c©y trång. NÊng cÊp hÖ thèng gièng dùa trªn nh÷ng thµnh tùu cña c«ng nghÖ sinh häc míi, b¶o ®¶m ®óng, ®ñ kÞp thêi vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Phæ biÕn c¸c biÖn ph¸p ch¨m bãn vµ ®iÒu trÞ s©u bÖnh cho tõng lo¹i c©y trång vËt nu«i. N©ng cÊp hÖ thèng giao th«ng t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ho¸ th«ng qua kh¶ n¨ng vËn chuyÓn hµng ho¸ c¶ vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, thêi gian vµ chi phÝ vËn chuyÓn, t¹o ®iÒu kiÖn më réng vµ ph¸t triÓn gi÷a kinh tÕ huyÖn víi c¸c ®Þa ph­¬ng, t¹o søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ nhÊt lµ trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 65 kÕt luËn Nghiªn cøu tæng hîp nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ d©n sè - lao ®éng vµ viÖc lµm còng nh­ nh÷ng lý luËn ®Ò cËp ®Õn vai trß cña d©n sè, lao ®éng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc nãi chung vµ sù cÇn thiÕt ph¶i t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ®Ó tõ ®ã soi räi vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ ë huyÖn LËp Th¹ch. §Ò tµi ®· ®i vµo ®¸nh gi¸ mét c¸ch s©u s¾c t×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè, lao ®éng vµ viÖc lµm cña huyÖn trong mét sè n¨m gÇn ®©y, chØ ra nh÷ng mÆt ®­îc, mÆt ch­a ®­îc th«ng qua sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng sè liÖu cã liªn quan, t×m hiÓu râ nh÷ng nghuyªn nh©n. Trªn c¬ së ®ã ®Ó ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu trong c¸c c«ng t¸c cã liÖn quan ®Õn vÊn ®Ò nghiªn cøu vµ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p thiÕt thùc nh»m ®iÒu chØnh sù ph¸t triÓn cña d©n sè, lao ®éng vµ h­íng t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn mét nÒn s¶n xuÊt c©n ®èi vµ toµn diÖn, t¹o ra ngµy cµng nhiÒu c¬ së vËt chÊt cho ®Þa ph­¬ng, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸ cho ng­êi lao ®éng, Gãp phÇn æn ®Þnh méi mÆt kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña huyÖn t¹o tiÒn ®Ò x©y dùng huyÖn LËp Th¹ch trë thµnh mét huyÖn giÇu vÒ kinh tÕ, tiÕn bé vÒ mÆt x· héi vµ v÷ng m¹nh vÒ an ninh. B¶n luËn v¨n nµy lµ kÕt qu¶ cña sù kÕt hîp gi÷a lý luËn víi thùc tiÔn cïng víi nh÷ng nç lùc vµ say mª häc hái, t×m hiÓu. Tuy nhiªn, do møc ®é hiÓu biÕt thùc tÕ vµ lý luËn còng nh­ thêi gian nghiªn cøu cã h¹n nªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ tr×nh bµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ. Qua ®©y t«i rÊt mong cã ®­îc nh÷ng ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy gi¸o h­íng dÉn nãi riªng vµ toµn thÓ c¸c thÇy c« gi¸o khoa kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 66 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh d©n sè häc. NXB Thèng kª - Hµ Néi 1995 2. Gi¸o tr×nh d©n sè vµ ph¸t triÓn. NXB N«ng nghiÖp Hµ Néi 1997 3. Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng. NXB Gi¸o dôc 1997 4. Kinh tÕ häc c¸c n­íc thÕ giíi thø 3. NXB Gi¸o dôc - Hµ Néi 1997 5. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn møc sinh ë ViÖt nam Trung t©m nghiªn cøu d­ luËn XH vµ TT d©n sè. 6. T¹p chÝ Ch©u ¸ - TBD. Sè 3- 9 n¨m 1994 7. T¹p chÝ lao ®éng x· héi. Sè 4,8,9 n¨m 1999. Sè 11,12 n¨m 2000 8. ChÝnh s¸ch d©n sè vµ vÊn ®Ò gi¶m møc sinh. T¸c gi¶: Khæng V¨n MÉn 9. Mét sè vÊn ®Ò d©n téc häc. T¸c gi¶: NguyÔn C¹n 10. Häc vÊn vµ møc sinh. T¸c gi¶: §Æng Xu©n. NXB Thèng kª HN 1997 11. Bé luËt lao ®éng n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam. NXB ChÝnh trÞ quèc gia HN 1994. 12. Niªn gi¸m thèng kª tõ 1989 ®Õn 2000 cña Phßng Thèng kª huyÖn LËp Th¹ch - VÜnh Phóc. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 67 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu ....................................................................................................1 PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ biÕn ®éng d©n sè, lao ®éng vµ viÖc lµm ...............3 I. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ d©n sè vµ sù biÕn ®éng cña d©n sè ...................3 1.Quy m« vµ c¬ cÊu d©n sè. ....................................................................3 1.1.Quy m«. ........................................................................................3 1.2. C¬ cÊu d©n sè ...............................................................................3 2. C¸c qu¸ tr×nh d©n sè............................................................................4 2.1. Møc sinh vµ c¸c th­íc ®o ®¸nh gi¸ møc sinh................................4 2.2. Møc chÕt vµ c¸c th­íc ®o chñ yÕu................................................5 2.3. Di d©n ..........................................................................................7 3. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh d©n sè .........................................9 3.1. ¶nh h­ëng cña yÕu tè sinh ®Õn qu¸ tr×nh d©n sè. .......................10 3.2. ¶nh h­ëng cña yÕu tè chÕt ®Õn qu¸ tr×nh d©n sè ........................10 3.3 ¶nh h­ëng cña di d©n ®Õn biÕn ®éng d©n sè ...............................11 II. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm......................................11 1. Mét sè kh¸i niÖm vµ ph¹m trï cã liªn quan. ......................................11 2. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nguån lao ®éng..............................................12 2.1. D©n sè trong ®é tuæi lao ®éng.....................................................12 2.2. D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ. ...........................................................12 2.3. D©n sè kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ. ................................................13 2.4. Ng­êi thÊt nghiÖp. ......................................................................14 3. ViÖc lµm............................................................................................14 3.1. ViÖc lµm, ph©n lo¹i viÖc lµm. .....................................................14 3.2. T¹o viÖc lµm...............................................................................15 III. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh sù ph¸t triÓn cña d©n sè, lao ®éng tõng b­íc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng .......................16 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh sù ph¸t triÓn d©n sè, lao ®éng. ...............16 1.1. D©n sè........................................................................................16 1.2. Nguån lao ®éng..........................................................................17 2. Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu vÊn ®Ò t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng........17 PhÇn II: Thùc tr¹ng cña sù biÕn ®éng d©n sè, lao ®éng vµ viÖc lµm ë huyÖn LËp Th¹ch - tØnh VÜnh Phóc..............................................20 I. §Æc ®iÓm tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña huyÖn LËp Th¹ch - tØnh VÜnh Phóc. .................................................................................................20 1. VÞ trÝ ®Þa lý........................................................................................20 2. §Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi. .................................................................20 II. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña huyÖn LËp Th¹ch. ..................21 1. VÒ kinh tÕ. ........................................................................................22 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 68 1.1. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp. ................................................................22 1.2. S¶n xuÊt l©m nghiÖp, kinh tÕ trang tr¹i vÒ dù ¸n trång c©y ¨n qu¶. ...........................................................................................22 1.3. C«ng t¸c giao th«ng, thuû lîi, x©y dùng c¬ b¶n vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp...............................................................................23 2. VÒ v¨n ho¸ - x· héi. ..........................................................................25 2.1. Gi¸o dôc ®µo t¹o. .......................................................................25 2.2. C«ng t¸c y tÕ - d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. ........................25 2.3. Ho¹t ®éng v¨n ho¸ th«ng tin, thÓ dôc thÓ thao. ...........................25 2.4. C«ng t¸c lao ®éng vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi. ...............26 III. BiÕn ®éng d©n sè vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng. .........................................26 1. BiÕn ®éng d©n sè...............................................................................26 1.1. BiÕn ®éng quy m« d©n sè. ..........................................................28 1.2. C¬ cÊu d©n sè. ............................................................................29 2. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn biÕn ®éng d©n sè . ....................................31 2.1. Thùc tr¹ng møc sinh cña huyÖn LËp Th¹ch. ...............................31 2.2. C¸c nh©n tè lµm gi¶m møc sinh..................................................36 2.2.1. ¶nh h­ëng cña ch­¬ng tr×nh DS - KHHG§ ®Õn viÖc gi¶m møc sinh cña huyÖn LËp Th¹ch....................................37 2.2.2. T×nh h×nh sö dông c¸c biÖn ph¸p thai ®Õn gi¶m møc sinh ë huyÖn LËp Th¹ch...............................................39 2.2.3. ¶nh h­ëng cña viÖc thiÕu viÖc lµm ®Õn gi¶m møc sinh ë huyÖn LËp Th¹ch. .............................................................39 2.3. Thùc tr¹ng møc chÕt ë huyÖn LËp Th¹ch trong mét sè n¨m qua . ..........................................................................................40 2.3.1. C¸c thuéc vÒ kinh tÕ - x· héi ..............................................42 2.3.2. C¸c yÕu tè thuéc vÒ sinh häc. ..............................................42 2.4. Di d©n ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng d©n sè trong thêi gian ë huyÖn LËp Th¹ch.......................................................................42 IV. Thùc tr¹ng vÒ lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch trong nh÷ng n¨m võa qua. ...................................................................................................44 1. §Æc ®iÓm vµ xu h­íng biÕn ®éng nguån lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch. ...............................................................................................44 2. Thùc tr¹ng ph©n bè vµ sö dông lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch trong giai ®o¹n hiÖn nay .............................................................................49 V. Thùc tr¹ng viÖc lµm ë huyÖn LËp Th¹ch...............................................51 1.T×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm ë huyÖn LËp Th¹ch.....................................51 2. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng sè l­îng ng­êi ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm.............................52 PhÇn III: Gi¶i ph¸p vÒ ®iÒu chØnh d©n sè , lao ®éng vµ t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch - tØnh vÜnh phóc............54 I. Gi¶i ph¸p gi¶m vµ tiÕn tíi æn ®Þnh møc sinh .........................................54 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only. LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn M¹nh TiÕn Khoa: Kinh tÕ lao ®éng vµ d©n sè 69 1. TiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin - gi¸o dôc - truyÒn th«ng (TGT)................................................................................................54 2. Gi¶i phÊp y tÕ ....................................................................................55 II. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch ................................................................................................56 1. Coi träng vµ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi ...........................................56 2. Gi¶i ph¸p vÒ vèn. ..............................................................................57 III. Gi¶i ph¸p vÒ ®µo t¹o viÖc lµm cho lao ®éng ë huyÖn LËp Th¹ch......58 1. Ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh vµ kinh tÕ trang tr¹i. ...........................58 2. Khai th¸c tèt tiÒm n¨ng kinh tÕ rõng. ................................................60 3. Kh«i phôc ngµnh nghÒ truyÒn thèng..................................................61 4. Gi¶i ph¸p di d©n n«ng th«n. ..............................................................62 5. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp ë huyÖn LËp Th¹ch...............................................................................62 6. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c. ...........................................................................63 KÕt luËn .......................................................................................................65 Tµi liÖu tham kh¶o ......................................................................................66 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software For evaluation only.