Luận văn Phát triển bền vững du lịch biển Nha Trang

á nhanh của hoạt động du lịch vượt ngoài khả năng và nhận thức về quản lý nên đã tạo sức ép lớn đến khả năng đáp ứng của tài nguyên và môi trường, gây ô nhiễm cục bộ và nguy cơ suy thoái lâu dài. Trong bối cảnh có nguy cơ suy thoái chung về môi trường và cạn kiệt về tài nguyên trên phạm vi cả nước, những ô nhiễm, suy thoái cục bộ này đã góp phần làm giảm sức hấp dẫn của các sản phẩm du lịch. Đây được xem là một trong những nguyên nhân làm lượng khách quốc tế quay lại du lịch ở Việt Nam nói chung và Khánh Hoà nói riêng không nhiều. Chính vì vậy, bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch là yêu cầu cấp bách, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của ngành và toàn xã hội. Bảo vệ tài nguyên môi trường du lịch trong quy hoạch phát triển du lịch bao gồm công tác dự báo tác động của hoạt động du lịch tới môi trường trên địa bàn và đề xuất một số giải pháp mang tính nguyên tắc nhằm hạn chế, giảm thiểu các tác động tiêu cực và làm cơ sở cho việc đánh giá tác động môi trường du lịch trong các quy hoạch cụ thể phát triển du lịch. Đây là một nội dung mới mà quy hoạch trước đây chưa đề cập. Đối với công tác đánh giá tác động môi trường trong phạm vi vùng lãnh thổ, theo khuyến cáo của Liên hiệp quốc và hướng dẫn của Bộ Khoa học - Công nghệ và Môi trường (nay là Bộ Tài nguyên - Môi trường), các bước phân tích đánh giá được tiến hành theo trình tự như sau: những phân tích về tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội tới môi trường và ngược lại (áp lực môi trường) - hiện trạng môi trường - các vấn đề cần đáp ứng để bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển tại khu vực xem xét. Tuy nhiên, những định hướng, giải pháp chỉ dừng ở mức tổng quát, các đánh giá và giải pháp cụ thể phải được tiến hành khi lập quy hoạch chi tiết hay các dự án đầu tư xây dựng và phát triển du lịch. 3.1.9.1. Các tác động chủ yếu của họat động du lịch tới môi trường Trong quá trình phát triển, hoạt động du lịch có tác động nhiều mặt đến môi trường. Dưới góc độ xem xét các hoạt động tương đối đặc trưng cho riêng ngành, các tác động chính bao gồm: - Khả năng cung cấp nước sạch, xử lý nước thải và chất thải rắn thường không đồng bộ giữa nhu cầu phát triển và khả năng đáp ứng. - Do bản chất mùa vụ của nhiều hoạt động du lịch, các nhu cầu tại các thời kỳ cao điểm tại nhiều khu vực phát triển du lịch có thể vượt quá năng lực đáp ứng tại chỗ về dịch vụ công cộng và cơ sở hạ tầng của địa phương như ách tắc giao thông, cơ sở lưu trú, bưu chính viễn thông, y tế... - Các vùng với tính đa dạng sinh học cao như các khu rừng nhiệt đới, với nhiều loài động vật quý hiếm và nhiều tài nguyên thiên nhiên đặc trưng khác dễ bị tổn thương do phát triển du lịch, đặc biệt khi ở mức quá tải. - Cuộc sống và sự tồn tại của các động vật hoang dã có thể bị ảnh hưởng bởi lượng khách du lịch quá tải vào các thời điểm quan trọng trong chu trình sống (di trú, kiếm ăn, làm tổ hoặc sinh sản ). - Các giá trị văn hóa đặc sắc của các cộng đồng dân tộc thiểu số dễ bị biến đổi do xu hướng thị trường hóa hoặc mâu thuẫn nẩy sinh khi phát triển du lịch do tương phản về lối sống giữa cộng đồng địa phương và khách du lịch. - Mâu thuẫn có thể nảy sinh giữa những người làm du lịch với cư dân của cộng đồng địa phương do việc phân bố lợi ích và chi phí của du lịch chưa công bằng. Ngoài các liên quan cơ bản giữa môi trường (bao gồm cả môi trường tự nhiên và môi trường nhân văn) và việc phát triển du lịch như đã nêu ở trên, các hoạt động phát triển du lịch còn có thể gây nên những áp lực có tính chất tiềm tàng (tác động lâu dài) tới môi trường trong các giai đoạn phát triển khác nhau. Các tác động đó có thể xem xét sơ bộ như sau: 3.1.9.2. Áp lực trong giai đoạn thực hiện quy hoạch - Việc chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất làm ảnh hưởng tới nơi sống của động vật hoang dã rất nhạy cảm về thay đổi của hệ sinh thái (tại các vùng đất ngập nước, rừng nhiệt đới,.) hoặc các điểm văn hoá, lịch sử quan trọng. - Làm mất chức năng môi trường của các hệ sinh thái tự nhiên. - Thoái hoá các môi trường không khí, nước và đất... do tăng ô nhiễm. 3.1.9.3. Áp lực dưới tác động của hoạt động du lịch a) Tác động tới môi trường tự nhiên: - Ô nhiễm nước (nước ngầm, nước mặt và vùng biển ven bờ) do chất thải, khai thác tài nguyên không hợp lý, không có các giải pháp khai thác tài nguyên phù hợp). - Làm tổn hại đến hệ động thực vật tự nhiên (do khai thác quá mức làm thực phẩm, đồ lưu niệm, ảnh hưởng đến điều kiện sống...). - Làm ô nhiễm không khí do mật độ xe cộ, tàu thuyền và người quá đông tập trung vào một số thời điểm. - Gây ô nhiễm và suy thoái tài nguyên đất, đặc biệt là các vùng cát ven biển do chất thải không được xử lý và hiện tượng xói mòn. * Tác động đến môi trường nước: - Việc giải phóng mặt bằng và san đất để xây dựng các cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch có thể sẽ gây ra xói mòn và sụt lở đất, có thể làm thay đổi lưu lượng và chất lượng nguồn nước. - Quá trình xây dựng với các vật liệu phế thải, nước thải và lượng xăng dầu nhất định trong quá trình vận hành từ các thiết bị xây dựng không được xử lý có thể sẽ gây ô nhiễm nguồn nước. - Du khách trong hành trình du lịch xả thải bừa bãi sẽ gây ô nhiễm trực tiếp hoặc gián tiếp khi tầng đất mặt bị rửa trôi dẫn đến ô nhiễm nguồn nước. * Tác động đến môi trường không khí: - Ô nhiễm không khí do khí thải từ các loại máy xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch hoặc do tăng số lượng xe cộ và các phương tiện giải trí phục vụ du khách hoặc từ quá trình đốt các nguyên liệu năng lượng rắn (như củi, than...) để đáp ứng nhu cầu về năng lượng của các cơ sở dịch vụ du lịch. - Trạng thái ồn ào do hoạt động của máy móc xây dựng các công trình dịch vụ du l ịch, tăng số lượng xe cộ và các phương tiện vui chơi giải trí, do các hoạt động của du khách tập trung đông tại các điểm dịch vụ du lịch. * Tác động đến môi trường đất: - Việc thay đổi mục đích sử dụng đất để xây dựng khách sạn và các công trình dịch vụ du lịch sẽ ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên và cơ cấu sử dụng đất. - Rác thải không được thu gom và xử lý sẽ gây ô nhiễm tầng đất mặt và làm suy thoái môi trường đất. - Việc xây dựng các công trình du lịch hiện đại và kết cấu hạ tầng thường làm cho cảnh quan và các di tích xuống cấp về mặt thẩm mỹ kiểu cách và kiến trúc truyền thống. Lượng du khách quá đông đến thăm các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử cũng có tác động xấu đến môi trường đất tại đây do các hiện tượng giẫm đạp, sạt lở.. * Tác động đến môi trường sinh học: - Các yếu tố gây ô nhiễm như rác thải, nước thải do tập trung nhiều tại một điểm tỷ lệ theo sự gia tăng lượng khách du lịch và không được xử lý đúng quy cách sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến các hệ sinh thái, đặc biệt là các hệ sinh thái dưới nước. - Trong các khu bảo tồn tự nhiên, rác thải không được thu gom kịp thời gây khó khăn cho công tác bảo tồn vì ngoài việc gây ô nhiễm đến các thành phần môi trường khác, các chất phế thải sẽ thu hút các loài động vật như linh cẩu, kền kền, cò, khỉ đầu chó… Thêm nữa, rác thải là nguy cơ làm lây lan bệnh dịch, ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của nhiều loài động vật được bảo tồn, của nhân viên khu bảo tồn và cả du khách. - Các hoạt động du lịch tại các khu vực có mặt nước (như đi thuyền máy tham quan, đua mô tô nước…) đều có khả năng huỷ hoại các loài thủy sinh. - Việc phát triển hoạt động du lịch săn bắn nếu không được quản lý chặt chẽ cũng có thể là nguyên nhân làm giảm đi nhiều loại sinh vật đang bị đe doạ diệt vong. - Việc sử dụng đất không hợp lý cho phát triển du lịch, đặc biệt là trong các khu bảo tồn có thể ảnh hưởng xấu đến môi trường sống của nhiều loài động vật và thực vật do nhiều loài rất nhạy cảm với các biến động môi trường khi bị xâm lấn hoặc trạng thái ồn ào, ô nhiễm môi trường thành phần..., vì vậy các loài động vật sẽ thay đổi tập tính trong quá trình sinh trưởng, và nhiều loài động vật nhỏ có nguy cơ bị đè, giẫm... - Những hoạt động của khách du lịch như giẫm đạp lên cỏ, hái hoa quả bừa bãi, chặt cây lấy củi đốt lửa trại, leo núi ồ ạt làm cho nhiều thực vật bị mất dần. b) Tác động tới môi trường kinh tế, văn hóa -xã hội: Theo chiều hướng tích cực: Tăng cường thu nhập cho dân địa phương; lãi do tăng giá trị đất đai; tạo công ăn việc làm. Theo chiều hướng tiêu cực: - Thu hẹp diện tích sinh sống của cộng đồng dân địa phương; - Làm tăng sự phân hoá xã hội trong cộng đồng khi không có sự phân phối công bằng trong việc tạo ra nguồn thu nhập; - Các giá trị tài sản và giá cả sinh hoạt tăng lên nhanh chóng trong phạm vi địa phương, ảnh hưởng đến cuộc sống của cộng đồng; - Mất cơ hội thu nhập do các nguồn thu nhập truyền thống không còn; - Giảm sức sản xuất lương thực của địa phương (do chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất, lao động và ngành nghề); - Gây sức ép lên các truyền thống và làm mất đi một số giá trị văn hoá của địa phương; - Tiếp cận với các khó khăn về tắc nghẽn giao thông, tiếng ồn, ô nhiễm không khí địa phương, quá tải trong dịch vụ giao thông; - Mâu thuẫn trong việc sử dụng tài nguyên(nguồn nước, rừng cây, vùng biển...), trong sử dụng cơ sở hạ tầng và dịch vụ (hệ thống cống, các nơi chứa chất thải, giao thông, trung tâm y tế) với các cơ sở khác; - Ảnh hưởng đến sức khoẻ của cộng đồng (ô nhiễm từ chất thải rắn và lỏng,các bệnh dịch đến từ nơi khác, bệnh xã hội...). * Tác động dân số học: Hoạt động phát triển du lịch là tác động đến việc thuyên chuyển và nhập cư sức lao động. Nhân công nhập cư là một hiện tượng phổ biến ở các khu du lịch. Dưới tác động đó, thành phần, cơ cấu, mật độ phân bố và nhiều chỉ tiêu dân số học liên quan đều bị thay đổi. * Tác động về nghề nghiệp: Về mặt kinh tế, du lịch tồn tại dưới dạng tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ, do đó có ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến cơ hội kinh doanh và có việc làm. Du lịch phát triển tạo ra việc làm có những ảnh hưởng tích cực làm cho xã hội ổn định, bao gồm: - Tạo thêm sự gắn kết không để cho các cộng đồng địa phương tan rã. - Giảm bớt lượng nhân công lao động bỏ quê hương đi nơi khác tìm việc làm. - Củng cố tính đồng nhất và lòng tự hào về di sản của địa phương qua việc cung cấp những sản phẩm mỹ nghệ và thủ công nghiệp cho khách du lịch. Du lịch cũng ảnh hưởng đến cách thức làm việc. Nét đặc biệt của hoạt động du lịch là làm thêm ngoài giờ, nhiều loại việc làm và tính thời vụ. Việc phát triển các hoạt động du lịch sẽ làm giảm bớt các hoạt động ngành nghề truyền thống ở địa phương (cả về tính chất, thời gian và nhân công tham gia làm việc), nhưng lại phát triển một số những nghề mới liên quan đến dịch vụ du lịch. * Chuyển biến về chuẩn mực xã hội: Quá trình tiếp xúc giữa du khách và người dân địa phương gây nên sự thay đổi về xã hội, đặc biệt là trong xã hội biệt lập. Thông qua sự giao lưu đó, nhiều nét tương đồng về chuẩn mực xã hội sẽ có tác dụng tích cực vì tính cộng hưởng, nhưng những nét khác biệt thì sẽ phải chiụ 2 loại tác động ngược chiều, có thể sẽ được nhấn mạnh vì đó là những nét đặc trưng, nhưng cũng có thể sẽ bị lu mờ dần đi nếu như bị đồng hoá. * Thay đổi phương thức tiêu dùng: Phát triển du lịch đồng thời có những tác động tích cực và tiêu cực đối với phúc lợi và phương thức tiêu dùng của người dân tại các khu du lịch. * Tác động về văn hoá: Hoạt động du lịch tác động đến văn hoá theo hai hướng. Hướng thứ nhất, du lịch có thể là phương tiện bảo tồn nền văn hoá truyền thống, trong khi hướng thứ hai lại tác động ngựơc lại. Du lịch đảm bảo cho du khách có cơ hội tốt để gặp gỡ và tiếp xúc với dân địa phương mà có tiếng nói, cách nghĩ và nếp sống khác hẳn. Du lịch cũng chấp nhận các hình thức giao lưu văn hoá khác nhau, kể cả trao đổi quan điểm và luyện tập các thứ tiếng khác. Ngoài ra, ảnh hưởng của hoạt động phát triển du lịch đến văn hoá còn bao gồm: - Kiến trúc truyền thống thay đổi để thu hút du khách. - Cố ý tạo ra "nền văn hoá tiêu biểu " và trong một số trường hợp biến các lễ hội ở đình chùa thành các loại hình trình diễn cho du khách nước ngoài xem. - Thay đổi cách nghĩ, quan niệm truyền thống để làm cho nền văn hoá địa phương thích nghi với khẩu vị, đáp ứng lòng mong đợi của du khách. - Thương mại hoá các hoạt động văn hoá truyền thống. - Tạo nên tình trạng chật chội, mất vệ sinh và có thể làm mất tính trang trọng đối với các nghi thức tôn giáo thiêng liêng truyền thống trong các lễ hội. - Nhu cầu của du khách về vật kỷ niệm, các đồ thủ công mỹ nghệ, các văn hoá phẩm đều có tác dụng tích cực và tiêu cực đối với văn hoá truyền thống , ví dụ như: + Tác động tiêu cực là tạo cho người thợ thủ công thói quen thay đổi kiểu cách, mẫu mã sản phẩm truyền thống của mình để phù hợp hơn với nhu cầu của du khách vì mục tiêu lợi nhuận. + Tác động tích cực là làm sống lại những truyền thống và nghề thủ công cũ hoặc đã biến mất, và tạo ra những vật kỷ niệm và mỹ nghệ phẩm để đáp ứng thị trường được mở rộng, từ đó bảo tồn và quảng bá truyền thống văn hoá bản địa. 3.1.10. Một số giải pháp bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch Để bảo vệ tốt tài nguyên và môi trường du lịch trên địa bàn tỉnh Khánh Hoà, cần thiết phải có một số giải pháp nhằm giảm thiểu những tác động tiêu cực từ du lịch tới môi trường, hạn chế nhữnh áp lực từ môi trường đén hoạt động du lịch. Đối với quy hoạch tổng thể phát triển du lịch toàn tỉnh, những giải pháp này chỉ mang tính định hướng, nguyên tắc làm tiền đề cho công tác đánh giá tác động môi trường trong quy hoạch cụ thể từng khu điểm du lịch. Một số nhóm giải pháp chủ yếu là :  Nhóm giải pháp về cơ chế chính sách Để đảm bảo gìn giữ được tài nguyên thiên nhiên, môi trường cho phát triển du lịch bền vững, cần nghiên cứu ban hành một số chính sách cơ bản sau đây: - Có chính sách phát triển các ngành kinh tế trọng điểm một cách hợp lýý cũng như việc lựa chọn và xác định cơ cấu kinh tế phù hợp ở từng vùng lãnh thổ. Bên cạnh những biện pháp về khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên đồng thời là biện pháp bảo vệ môi trường trên cơ sở phát triển bền vững theo vùng, lãnh thổ. - Có chính sách quy định về tổ chức quản lý đảm bảo cho sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp trong việc qản lý, khai thác tài nguyên với tổ chức thực hiện đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao đồng thời phải đảm bảo gìn giữ được tài nguyên và môi trường cho phát triển lâu dài. - Có chính sách về đầu tư và phát triển thị trường trọng điểm đã xác định, tạo điều kiện hỗ trợ cho sự phát triển các hoạt động du lịch tại các cụm và cần có những quy định cụ thể dành cho việc phục hồi và bảo vệ tài nguyên môi trường. - Có chính sách phát triển và liên kết hỗ trợ giữa các ngành kinh tế, các cấp quản lý để thống nhất quản lý và kiểm soát môi trường sinh thái.  Nhóm giải pháp về quy hoạch, kế hoạch Đây là nhóm giải pháp cần thiết để du lịch phát triển đúng hướng, khai thác có hiệu quả tiềm năng đồng thời gìn giữ và nuôi dưỡng tài nguyên du lịch phát triển bền vững. Để thực hiện được điều đó cần phải có quy hoạch tổng thể phát triển du lịch và những định hướng, mục tiêu, giải pháp mang tính tổng quát, bên cạnh đó mỗi cụm điểm du lịch cần có quy hoạch chi tiết xác định rõ các phân khu chức năng và các dự án đầu tư theo thứ tự ưu tiên phù hợp với nhu cầu. Song song với quy hoạch ngành, cần tiến hành các định hướng bảo vệ môi trường theo lãnh thổ trong đó xác định các khu vực cần bảo vệ nghiêm ngặt, khu vực hạn chế các hoạt động du lịch.v.v... Đối với các điểm du lịch phân tán và ở những vùng điểm nhạy cảm như: đầu nguồn, dân cư tập trung, biên giới khi lập các quy hoạch, kế hoạch cụ thể cần phải có các giải pháp đồng bộ như về ranh giới, kiến trúc, hạ tầng và báo cáo đánh giá tác động môi trường.  Nhóm giải pháp về tổ chức quản lý Là nhóm giải pháp quan trọng góp phần đảm bảo đảm sự thành công trong bảo vệ môi trường, phát triển bền vững của du lịch Khánh Hoà. Nhóm giải pháp này được đề xuất theo hướng sau: - Xây dựng nội quy, quy chế cụ thể hợp lý giữa khai thác, kinh doanh du lịch với việc bảo vệ tài nguyên môi trường với việc tuyên truyền giáo dục, nâng cao dân trí, ý thức cho cộng đồng dân cư và khách du lịch. - Xác định rõ vai trò và trách nhiệm cho các cấp các ngành cũng như quần chúng nhân dân trong nhận thức xã hội về du lịch và phát triển du lịch. - Thực hiện quản lý nhà nước ở tất cả các lĩnh vực theo pháp luật và quy chế nhằm tạo môi trường tự nhiên và nhân văn thuận lợi cho du lịch phát triển. - Có hình thức thưởng, phạt nghiêm minh đối với những hành vi vi phạm quy tắc bảo vệ môi trường.  Nhóm giải pháp về môi trường Là giải pháp mang tính tổng hợp cao nhằm sử dụng có hiệu quả mọi tiềm năng, tài nguyên của khu vực và đảm bảo cho sự phát triển bền vững, nhóm giải pháp này gồm các biện pháp liên kết chủ yếu sau: - Các chương trình dự án phát triển du lịch tại các điểm, khu, cụm cần được cân nhắc hợp lý, đặc biệt phải đánh giá tác động về môi trường trước mắt cũng như lâu dài theo quy định của pháp luật yêu cầu bảo vệ môi trường chung. - Có sự phối hợp chung trong tuyên truyền, quảng cáo, quản lý, kiểm soát và xử lý vệ sinh môi trường giữa các ngành, các cấp, các cơ sở sản xuất kinh doanh. - Thực hiện nghiêm chỉnh "Quy chế bảo vệ môi trường trong ngành du lịch" được Bộ Tài nguyên - Môi trường ban hành tháng 7/2003 và điều 15,16 chương II “Tài nguyên Du lịch” của Luật du lịch Việt Nam. - Có sự phôí hợp, hợp tác trao đổi kinh nghiệm giữa các cơ quan tổ chức trong và ngoài nước về quan trắc, phân tích quản lý và xử lý các ảnh hưởng của môi trường.  Nhóm giải pháp về liên kết với cộng đồng địa phương Bất cứ ngành kinh tế nào mà nếu không có sự quan tâm, hỗ trợ về phát triển kinh tế, chia sẻ quyền lợi với cộng đồng dân cư địa phương thì sẽ làm cho kinh tế và cuộc sống của dân cư địa phương gặp nhiều khó khăn. Điều này đồng nghĩa với việc cộng đồng dân cư phải khai thác tối đa các nguồn lợi tài nguyên trên địa bàn để phục vụ cuộc sống, sẽ làm cho tài nguyên bị hao mòn gây tổn hại đến môi trường sinh thái và đó là hệ quả gây những tác động xấu đến sự phát triển bền vững. Vì vậy việc chia sẻ lợi ích với cộng đồng địa phương, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động du lịch và cùng nhau giải quyết các mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình phát triển là hết sức cần thiết để có thể đảm bảo gìn giữ được các tài nguyên, tiềm năng cho sự phát triển du lịch lâu dài tại tất cả các điểm, cụm du lịch, bằng các biện pháp đồng bộ giữa khai thác, bảo tồn với bồi dưỡng nguồn tài nguyên. Việc liên kết với cộng đồng dân cư có thể thực hiện bằng nhiều hình thức như tạo việc làm, giáo dục nhận thức, chia sẻ quyền lợi.v.v...Bằng cách nào thì cũng phải đảm bảo du lịch đem lại lợi ích kinh tế thiết thực cho cộng đồng dân cư.  Nhóm giải pháp về tuyên truyền quảng cáo Lồng ghép các hoạt động tuyên truyền bằng nhiều hình thức với các nội dung cụ thể thiết thực, dễ hiểu, thể hiện các nội dung về bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch nhằm nâng cao trách nhiệm của mọi đối tượng tham gia hoạt động du lịch, coi việc gìn giữ tài nguyên để phát triển du lịch là tài sản sinh lời của mọi người dân trong khu vực không chỉ trước mắt mà còn cho giai đoạn lâu dài.  Nhóm giải pháp về đào tạo, giáo dục môi trường Là nhóm giải pháp mang tính toàn diện, lâu dài. Việc đào tạo, giáo dục môi trường không chỉ nhằm trang bị những kiến thức về môi trường cho cán bộ quản lý và kinh doanh du lịch mà còn cho du khách và cộng đồng dân cư địa phương, tạo thành ý thức đối với việc bảo vệ môi trường và tài nguyên cho phát triển du lịch.  Nhóm giải pháp về áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật Yêu cầu bảo vệ được nguồn tài nguyên thiên nhiên, nhân văn phục vụ cho sự nghiệp phát triển bền vững cũng như việc quản lý về các hoạt động du lịch theo phương hướng mục tiêu nhiệm vụ đã xác định là “Nhiệm vụ vô cùng lớn và quan trọng đối với không chỉ ngành du lịch mà còn là nhiệm vụ của các cấp các ngành và nhân dân địa phương ”. Ngoài hàng loạt những giải pháp kể trên thì việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quản lý và sử dụng các tài nguyên cũng như việc xử lý các thông tin từ các hoạt động du lịch và dịch vụ để có những quyết định đúng đắn và kịp thời trong từng giai đoạn với từng hoạt động phát triển là rất cần thiết. Ngành du lịch cần có sự phối hợp với các cơ quan chức năng để sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật quan trắc thường xuyên trạng thái môi trường trong phạm vi các khu du lịch để có những điều chỉnh hoạt động thích hợp nhằm đảm bảo môi trường bền vững. Để môi trường hoạt động du lịch phát triển bền vững cũng như kích thích các ngành kinh tế khác phát triển, đảm bảo lợi ích lâu dài cho cộng đồng dân cư thì việc áp dụng đan xen, lồng ghép các giải pháp cũng như các biện pháp của ngành du lịch với các cấp các ngành là vô cùng quan trọng, việc gìn giữ môi trường tài nguyên chỉ có ý nghĩa thiết thực khi các đối tượng kinh doanh du lịch và cộng đồng dân cư coi đó là nhiệm vụ của mình. 3.2. Chính sách và giải pháp thực hiện 3.2.1. Chính sách về đầu tư phát triển du lịch và cân đối vốn đầu tư 3.2.1.1. Tập trung đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước theo hướng đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm làm cơ sở kích thích phát triển du lịch; ưu tiên đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng tại các trọng điểm phát triển du lịch, các khu du lịch tổng hợp, khu du lịch chuyên đề, các điểm du lịch tiềm năng ở các vùng sâu vùng xa. 3.2.1.2. Thực hiện xã hội hoá phát triển du lịch, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia hoạt động du lịch dưới các hình thức khác nhau; thực hiện xã hội hóa đầu tư bảo vệ, tôn tạo di tích, thắng cảnh, các lễ hội, hoạt động văn hóa dân gian, các làng nghề phục vụ phát triển du lịch. Tiếp tục hoàn chỉnh cơ chế quản lý đầu tư, tạo môi trường thông thoáng về đầu tư phát triển du lịch, đơn giản hóa các thủ tục hành chính và phát triển các dịch vụ hỗ trợ đầu tư để thu hút các nhà đầu tư. Tạo sự bình đẳng giữa đầu tư trong nước và nước ngoài, giữa tư nhân với Nhà nư- ớc; mở rộng các hình thức thu hút đầu tư cả trong và ngoài nước như các hình thức BOT, BTO,BT... 3.2.1.3. Vận dụng chính sách và giải pháp tạo và sử dụng vốn phát triển du lịch, huy động các nguồn vốn để giải quyết được nhu cầu đầu tư, đảm bảo tốc độ tăng trưởng trung bình GDP du lịch của tỉnh theo tính toán dự báo, bao gồm: - Vốn từ nguồn tích luỹ GDP du lịch; vốn vay ngân hàng với tỷ lệ lãi xuất ưu đãi; thu hút vốn nhàn rỗi trong dân qua hệ thống ngân hàng như Ngân hàng Đầu tư và phát triển Du lịch tỉnh; thu hút vốn đầu tư trong nước thông qua Luật khuyến khích đầu tư; vốn thông qua cổ phần hóa các doanh nghiệp; dùng quĩ đất để tạo nguồn vốn thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.v.v... Tăng cường liên doanh trong nước trên cơ sở luật đầu tư trong nước để xây dựng khách sạn, nhà hàng, mua sắm phương tiện vận chuyển khách du lịch... Phải thực sự coi việc thu hút vốn đầu tư trong nước là một hướng ưu tiên. - Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hoặc liên doanh với nước ngoài, vốn ODA. Hướng đầu tư nước ngoài thông qua hình thức liên doanh vào các dự án lớn như các khu vui chơi giải trí cao cấp, sân golf ... ở những khu vực ưu tiên phát triển du lịch của tỉnh, đặc biệt ở thành phố Nha Trang và phụ cận, khu vực vịnh Cam Ranh. 3.2.2. Về công tác tổ chức quản lý Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về du lịch với việc tiếp tục kiện toàn bộ máy của Sở Du lịch - Thương mại để tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước đối với mọi hoạt động du lịch, bao gồm cả công tác tư vấn giúp Uỷ ban Nhân dân tỉnh xét duyệt các dự án đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh. Tiếp tục thực hiện cải cách hành chính, hoàn thiện và nâng cao hiệu lực của bộ máy quản lý nhà nước về du lịch từ tỉnh đến huyện: hoàn chỉnh hệ thống các cơ quan chuyên môn giúp Uỷ ban Nhân dân, Hội đồng Nhân dân trong quản lý quy hoạch và phát triển du lịch. Xây dựng đội ngũ cán bộ du lịch có năng lực phù hợp với nhu cầu quản lý và phát triển du lịch trong tiến trình hội nhập với khu vực và quốc tế. Tăng cường phối hợp hành động liên ngành và liên vùng trên địa bàn tỉnh trong việc thực hiện điều chỉnh Quy hoạch Tổng thể phát triển Du lịch Khánh Hòa dưới sự chỉ đạo thống nhất của UBND tỉnh; phát huy vai trò của Ban chỉ đạo Nhà nước về Du lịch tỉnh để giải quyết những vấn đề có liên quan đến quản lý phát triển du lịch như đầu tư phát triển sản phẩm, xúc tiến quảng bá du lịch, khai thác và bảo vệ tài nguyên môi trường, quản lý sử dụng đất, cơ sở hạ tầng,.. Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp mang tính liên ngành và xã hội hoá cao, vì vậy cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành có liên quan dưới sự điều hành của UBND tỉnh thông qua Ban chỉ đạo phát triển Du lịch tỉnh. Để làm tốt công tác này cần thiết phải tăng cường hiệu lực của Ban Chỉ đạo thống nhất chương trình hành động của các ban ngành đối với các việc sau: - Phối hợp quản lý khai thác và bảo vệ tài nguyên môi trường du lịch ; - Lồng ghép các quy hoạch, dự án chuyên ngành có liên quan như quy hoạch giao thông, phát triển đô thị, bảo tồn và phát triển văn hoá, trồng rừng, xoá đói giảm nghèo.v.v...để tháo gỡ những khó khăn hiện nay về nguồn vốn ngân sách nhằm đảm bảo chất lượng và tính khả thi của đồ án quy hoạch du lịch. - Tích cực ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý phát triển du lịch. 3.2.3. Về công tác quy hoạch Đây là một trong những giải pháp quan trọng góp phần thực hiện tốt các mục tiêu của điều chỉnh quy hoạch. Công tác lập quy hoạch cần thiết phải đi trước, làm tiền đề lập các dự án đầu tư và quản lý phát triển du lịch. Công tác quy hoạch bao gồm: - Lập quy hoạch Thành phố Nha Trang theo hướng phát triển đô thị du lịch; - Lập quy hoạch Tổng thể phát triển các khu du lịch Quốc gia, quy hoạch cụ thể các khu chức năng theo hướng dẫn của Luật Du lịch; - Lập quy hoạch cụ thể các khu du lịch khác đã định hướng trong quy hoạch. Công tác lập quy hoạch cần được tiến hành theo thứ tự ưu tiên để phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu phát triển. Trước mắt cần có giải pháp quy hoạch và tăng cường hệ thống giao thông công cộng tại thành phố Nha Trang và đến các khu điểm du lịch; tổ chức hệ thống các bến, bãi đỗ xe và các phương tiện giao thông để tạo điều kiện thuận lợi phát triển tuyến du lịch đường bộ Canavan đến Khánh Hoà. 3.2.4. Đa dạng hóa và nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch của tỉnh Du lịch khách Hoà từ nay đến năm 2020 vẫn xác định tập trung phát triển các loại hình và sản phẩm du lịch biển đảo làm hướng chủ đạo. Bên cạnh đó cần phát triển du lịch sinh thái núi ở phía Tây và ở các đảo ven bờ, du lịch văn hoá gắn với các lễ hội, bản dân tộc để đa dạng thêm sản phẩm du lịch và kéo dai thời gian lưu lại của khách. - Đối với du lịch biển đảo: Cần thiết phát triển các sản phẩm du lịch cao cấp tại các khu du lịch quốc gia và các sản phẩm mang tính đặc thù như khám phá đáy biển, tham quan các đảo, du lịch biển đêm... - Đối với du lịch sinh thái núi: Phát triển các loại hình nghỉ dưỡng núi, thể thao leo núi, tăm bùn, tắm nước khoáng...gắn với các khu du lịch. - Đối với du lịch văn hoá: Phát triển các lễ hội, các làng nghề thủ công truyền thống, khai thác các đặc trưng văn hoá dân tộc ít người trên địa bàn. Ngoài ra cần đẩy mạnh phát triển du lịch MICE và du lịch tàu biển. Đối với du lịch MICE, cần thiết phải xây dựng trung tâm hội nghị hội thảo lớn kết hợp với các công trình dịch vụ và vui chơi giải trí cao cấp...Đối với du lịch tàu biển, cần phát triển các tour du lịch ngắn gắn liền với du lịch đồng quê thuộc khu vực Nha Trang phụ cận. Giải pháp đa dạng hoá và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch Khánh Hoà phải gắn liền với việc tìm kiếm và mở rộng thị trường du lịch. 3.2.5. Tăng cường công tác xúc tiến quảng bá du lịch, hợp tác liên kết vùng, tìm kiếm và mở rộng thị trường Du lịch Khánh Hoà xác định đây là một trong những giải pháp cơ bản nhất để thực hiện được mục tiêu phát triển đã đề ra. Giải pháp này bao gồm: 3.2.5.1. Tăng cường công tác xúc tiến quảng bá du lịch Nâng cao nhận thức về du lịch trong các cấp, các ngành và nhân dân; tạo lập và nâng cao hình ảnh của Du lịch Khánh Hòa trong khu vực và trên thế giới để qua đó thu hút khách du lịch và nguồn vốn đầu tư vào du lịch. Xây dựng hệ thống các trung tâm hướng dẫn và cung cấp thông tin cho khách du lịch ở những đầu mối giao thông quan trọng; Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại, phối hợp các cơ quan thông tin đại chúng, các lực lượng thông tin đối ngoại, đặt các văn phòng xúc tiến du lịch tại các thị trường trọng điểm; tranh thủ hỗ trợ quốc tế để xúc tiến quảng bá du lịch . Thực hiện các chương trình thông tin tuyên tuyền, công bố những sự kiện thể thao, văn hóa, lễ hội lớn của tỉnh trên phạm vi toàn quốc; tổ chức các chiến dịch xúc tiến, sự kiện quảng bá, phát động thị trường theo chuyên đề; tổ chức và tham gia hội chợ, triển lãm, hội nghị, hội thảo du lịch ở trong nước và quốc tế để giới thiệu rộng rãi tiềm năng du lịch tỉnh, kích thích nhu cầu du lịch trong nước và quốc tế. 3.2.5.2. Hợp tác, liên kết vùng Du lịch là ngành kinh tế mang tính liên vùng vì vậy phối hợp liên kết vùng là hướng mở phát triển du lịch cho các địa phương nói chung và Khánh Hòa nói riêng. Du lịch Khánh Hòa là một cực của Trung tâm du lịch Nha Trang - Ninh Chữ - Đà Lạt, ngoài ra mối quan hệ giữa Du lịch Khánh Hòa với du lịch TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh duyên hải miền Đông Nam Bộ như Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu...không thể thiếu được trong hướng phát triển du lịch tỉnh trong những năm tiếp theo. Trong mối liên kết vùng của du lịch Khánh Hòa đặc biệt là đối với các tỉnh Tây Nguyên, sản phẩm du lịch biển càng có vai trò đặc biệt. Liên kết vùng được thể hiện trong việc xây dựng tour và sản phẩm du lịch, trong việc phối hợp đào tạo nhân lực du lịch, trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ.v.v...Phải tạo thành "sân chơi chung" cho du lịch các tỉnh trong khu vực để vươn lên nhiều mặt. Chính vì vậy, mối liên kết vùng du lịch với các tỉnh Tây Nguyên và TP. Hồ Chí Minh là một trong những giải pháp quan trọng trong việc thực hiện điều chỉnh quy hoạch TTPT du lịch Khánh Hòa. 3.2.5.3. Tìm kiếm và mở rộng thị trường Để thực hiện giải pháp này cần có các chiến lược về sản phẩm và thị trường với việc tiếp tục xem xét lựa chọn chiến lược sản phẩm và thị trường phù hợp với một số phương án đã được quy hoạch 1996-2010 đề cập, như sau: * Chiến lược sản phẩm cũ, thị trường cũ: Chiến lược sản phẩm cũ thị trường cũ là tiếp tục phát triển các sản phẩm đã khai thác cho những thị trường khách du lịch quen thuộc. Như vậy, với chiến lược này, cần thiết phải có những chính sách thích hợp và đầu tư thỏa đáng nhằm nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch của tỉnh. Ngoài ra cũng cần có những chính sách giá cả phù hợp để khuyến khích việc sử dụng các sản phẩm du lịch. Cho đến nay, thị trường khách quốc tế của Khánh Hoà phần lớn là bà con Việt Kiều, khách Đài Loan, Pháp, Nhật, Hongkong và Mỹ gần đây là thị trường Nga và một số nước SNG. Mặc dù phần lớn khách này thuộc nhóm khách có yêu cầu cao trong dịch vụ và thưởng thúc các sản phẩm du lịch. Tuy nhiên họ đã phần nào chấp nhận và quen với những sản phẩm du lịch của Việt Nam nói chung và của Khánh Hoà - Nha Trang nói riêng. Như vậy, với chiến lược này, cần thiết phải có những chính sách thích hợp và đầu tư thỏa đáng nhằm nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch của tỉnh. Ngoài ra cũng cần có những chính sách giá cả phù hợp để khuyến khích việc sử dụng các sản phẩm du lịch. * Chiến lược sản phẩm cũ, thị trường mới: Chiến lược sản phẩm cũ, thị trường cũ là tiếp tục phát triển các sản phẩm đã khai thác cho những thị trường khách du lịch quen thuộc. Như vậy, với chiến lược này, cần thiết phải có những chính sách thích hợp và đầu tư thỏa đáng nhằm nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch của tỉnh. Ngoài ra cũng cần có những chính sách giá cả phù hợp để khuyến khích việc sử dụng các sản phẩm du lịch. Tuy nhiên chiến lược này gặp nhiều khó khăn trong tuyên truyền quảng cáo cũng như triển vọng thực hiện lâu dài là thấp. Việc thực hiện chiến lược này có thể là hiện thực trong giai đoạn từ nay đến năm 2020. * Chiến lược sản phẩm mới, thị trường cũ: Chiến lược sản phẩm mới thị trường cũ là phát triển sản phẩm du lịch mới cho những thị trường khách du lịch quen thuộc. Đây là chiến lược có nhiều khả năng thực thi hơn cả vì chỉ có đa dạng hóa sản phẩm du lịch mới có khả năng ngăn được sự nhàm chán và giảm sút của thị trường khách cũ, đồng thời có sức hấp dẫn thu hút đối với những thị trường khách mới. * Chiến lược sản phẩm mới, thị trường mới: Chiến lược sản phẩm mới, thị trường mới là đồng thời phát triển sản phẩm du lịch mới kết hợp khai thác thị trường khách du lịch chưa đến Khánh Hoà. Chiến lược này đòi hỏi phải có sự đầu tư lớn cho việc đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, cho công tác tuyên truyền quảng cáo để tìm thị trường mới. Trong điều kiện cụ thể hiện nay ở Việt Nam nói chung và ở Khánh Hoà nói riêng, chiến lược này ít có khả năng mang lại hiệu quả kinh tế cao. 3.2.6. Đào tạo nguồn nhân lực Phát triển nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch tỉnh Khánh Hoà là một trong những đòi hỏi cấp thiết trong giai đoạn phát triển lâu dài. Cũng như đối với mọi ngành kinh tế khác, vấn đề con người, trình độ nghiệp vụ là những vấn đề hết sức quan trọng có tính then chốt đối với sự phát triển ngành. Du lịch là một ngành kinh tế đòi hỏi có sự giao tiếp rộng và trực tiếp hơn đối với khách, đòi hỏi trình độ nghiệp vụ, phong cách và thái độ giao tiếp của cán bộ, nhân viên trong ngành, đặc biệt là hướng dẫn viên, lễ tân... hết sức cao. Để đáp ứng được yêu cầu trên, cần phải có một chương trình đào tạo toàn diện với những kế hoạch cụ thể về đào tạo mới và đào tạo bổ túc, nâng cao kiến thức và trình dộ nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ nhân viên hiện đang công tác trong ngành thuộc các khu vực Nhà nước, liên doanh và tư nhân. Những hướng đào tạo chính của một chương trình như trên bao gồm: - Tiếp tục tiến hành điều tra phân loại trình độ nghiệp vụ của toàn bộ cán bộ nhân viên và lao động hiện đang công tác & tham gia hoạt động kinh doanh du lịch trên phạm vi toàn Tỉnh. Kết quả điều tra sẽ cho phép đưa ra một kế hoạch đào tạo cụ thể các cấp trình độ chuyên ngành (bao gồm cả đào tạo lại và đào tạo mới) đáp ứng được yêu cầu phát triển hiện nay của du lịch tỉnh Khánh Hòa. - Tiếp tục thực hiện chương trình đào tạo lại (đào tạo bổ túc, tại chức) lao động trong ngành du lịch Khánh Hòa ở các cấp trình độ, chuyên ngành khác nhau. - Khuyến khích đào tạo chính quy về du lịch trình độ đại học và trên đại học về nghiệp vụ du lịch. Đây sẽ là lực lượng cán bộ quản lý nòng cốt góp phần quan trọng vào sự nghiệp đổi mới theo hướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa ngành du lịch của Khánh Hoà trong tương lai. - Có kế hoạch cử các cán bộ trẻ có trình độ và các sinh viên có năng lực sang các nước phát triển để đào tạo trình độ đại học và sau đại học cũng như để thực tập nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên ngành du lịch. - Tăng cường hợp tác trao đổi kinh nghiệm thông qua các chuyến công tác, khảo sát và tham gia hội nghị, hội thảo khoa học ở các nước có ngành du lịch phát triển. - Xây dựng và xúc tiến một chương trình đặc biệt nhằm nâng cao hiểu biết về du lịch, về cách ứng xử đối với khách du lịch cho toàn thể nhân dân Khánh Hòa, đặc biệt là thành phố du lịch Nha Trang thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống đào tạo ở các trường phổ thông trung học. Đây là một chương trình cần thiết để nâng cao dân trí về du lịch đối với một trung tâm du lịch lớn như thành phố Nha Trang. Việc thực hiện chương trình này cần được sự chỉ đạo trực tiếp của UBND Tỉnh, sự ủng hộ và hợp tác của các ban ngành trong tỉnh và chính quyền thành phố Nha Trang. 3.2.7. Đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế Tăng cường nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ phục vụ quản lý nhà n- ước, xây dựng các chiến lược thị trường, đa dạng hoá và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch đảm bảo các chỉ tiêu đã đề ra trong quy hoạch, tiến tới công nghiệp hóa và hiện đại hóa ngành du lịch và tạo khả năng hội nhập với hoạt động phát triển du lịch cả nước trong khu vực và trên thế giới. Đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin du lịch; mở rộng giao l- ưu, hợp tác với các tổ chức, cơ quan khoa học trong, ngoài nước; khuyến khích các doanh nghiệp nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, kinh doanh. Hướng dẫn và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường; Tăng cường chủ động hội nhập và hợp tác quốc tế nhằm tranh thủ nguồn lực bên ngoài, tăng nguồn khách, vốn đầu tư và kinh nghiệm góp phần đảm bảo thực hiện các chỉ tiêu đề ra trong quy hoạch. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Trong những năm qua, ngành du lịch Nha Trang không ngừng phát triển, vươn lên khẳng định vị trí của mình trong lòng du khách trong nước và quốc tế. Tu nhiên, để phát triển bền vững, các cơ quan chức năng ở Nha Trang cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa, đặc biệt là giữa sở Thương mại – du lịch và sở Tài nguyên môi trường để có thể phát huy hết vai trò của mình trong công tác quản lý, tham mưu với các cấp chính quyền về cơ chế, chính sách, các quy định cụ thể phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của địa phương nhằm tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động du lịch để du lịch có thể đóng góp xứng đáng hơn vào sự nghiệp kinh tế - xã hội và góp phần quan trọng trong viêc chuyển đổi cơ cấu kinh tế địa phương. Việt Nam được đánh giá là điểm đến du lịch an toàn và thân thiện. Với lôi thế đó, ngày càng có rất nhiều du khách đến với Việt Nam nói chung và Nha Trang nói riêng, các nhà đầu tu cũng tìm đến với nhiều dự án lớn nhỏ, đây quả thật là một điều kiện hết sức thuận lợi song cũng hàm chứa nhiều thách thức đối với nhu cầu phát triển du lịch và định hướng phát triển bền vững. Ngành du lịch Nha Trang đạt tăng trưởng liên tục hàng năm từ năm 2000 đến nay, song giá trị đạt được chưa thực sự cao, vì du khách chủ yếu chi dùng cho lưu trú, hoạt động vui chơi du lịch và một phần nhỏ cho vận chuyển, ăn uống. Chúng ta cần tạo thêm nhiều hoạt động đa dạng, phong phú và thú vị hơn để du khách có thể lưu lại dài ngày hơn, chi dùng nhiều hơn không chỉ cho các hoạt động thể thao trên biển mà cả trong hoạt động tham quan, mua sắm vật phẩm lưu niệm, và cả cho việc ăn uống. Nha Trang nổi tiếng với các món đặc sản – hải sản tươi sống, song cách chế biến còn khá đơn điệu, các nhà hàng 5 sao chuyên về ẩm thực hiện chỉ tập trung tại các khu du lịch lớn, chưa nhiều; các tour du lịch biển đảo cần phối hợp bổ sung để du khách có thể tận hưởng đầy đủ hơn hương vị xứ biển. Nha Trang có nhiểu tiềm lực để phát triển mạnh du lịch trong tương lai. Các sản phẩm du lịch biển đặc trưng cần được tiếp tục khai thác và phong phú hóa; đồng thời chú trọng phát triển du lịch hội nghị (MICE), du lịch sinh thái, du lịch văn hóa. Song song với việc phát triển không ngừng và tiếp cận những tiến bộ, hiện đại về các công trình kiến trúc du lịch, cảnh quan nhân tạo, … Nha Trang cần phải gìn giữ cho được phong cảnh thiên nhiên và các sinh cảnh của địa phương mình, đó chính là nét riêng quý giá mà tạo hóa đã riêng tặng cho vùng đất này. Đồng thời luôn giữ cho môi trường trong sạch, tự nhiên. Có như vậy, sự phát triển du lịch mới không làm ảnh hưởng nhiều đến thiên nhiên, mới có thể đạt đến sự phát triển bền vững. Với mong muốn thành phố Nha Trang quê hương mình được phát triển bền vững, tôi xin được đưa ra các kiến nghị như sau: - Kiến nghị với thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa: Đề nghị đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật, nhất là thông tin liên lạc cho các khu du lịch trọng điểm, mở mang đường sá, cung ứng điện, nước đến những vùng có tiềm năng du lịch. Tăng cường quảng bá, tiếp thị thông tin du lịch và kêu gọi đầu tư tập trung vào các dự án trung và dài hạn. - Kiến nghị với Tổng cục du lịch Đề nghị tham mưu, trình chính phủ ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn về quản lý, đầu tư khai thác các khu, tuyến, điểm du lịch nhằm giúp cho sỏ Thương mại – du lịch có cơ sở triển khai công tác quản lý và hướng dẫn các doanh nghiệp khai thác tốt nhất hệ thống các tuyến điểm du lịch địa phương trong quá trình hoạt động kinh doanh. Xây dựng quy chế, phối hợp giữa Tổng cục Du lịch và bộ Văn hóa thông tin để các địa phương có cơ sở triển khai và vận dụng vào tình hình thực tiễn của mình, tạo điều kiện thưc hiện và đẩy mạnh du lịch văn hóa. - Kiến nghị với chính phủ Đề nghị chính phủ quan tâm và hỗ trợ hơn nữa về nguồn vốn đầu tư cũng như các chính sách hỗ trợ tích cực để Nha Trang sớm trở thành một trung tâm du lịch của cả nước vực. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Minh Tuệ, Vũ Tuấn Cảnh, Lê Thông, Phạm Xuân Hậu, Nguyễn Kim Hồng (1996), Địa lý du lịch, NXB TP.HCM. 2. Annalisa Koeman IUCN Việt Nam, 17 – 18/12/1998, Du lịch bền vững và du lịch sinh thái, Hội thảo quốc gia về sự tham gia của cộng đồng địa phương trong quản lý các khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam, TP. HCM. 3. Lê Thông - Nguyễn Minh Tuệ (1998), Tổ chức lãnh thổ du lịch, NXB Giáo dục. 4. Phạm Trung Lương (chủ biên) (2000), Tài nguyên và môi trường du lịch Việt Nam, NXB Giáo Dục. 5. Đổng Trọng Minh, Vương Lôi Đình (2001), Kinh tế du lịch và du lịch học, NXB Trẻ. 6. Nguyễn Đình Hòe – Vũ Văn Hiếu (2001), Du lịch bền vững, NXB Đại học quốc gia Hà Nội. 7. Nguyễn Hồng Giáp (2002), Kinh tế du lịch, Nxb Trẻ. 8. Trần Văn Thông (2002), Tổng quan du lịch, NXB giáo dục. 9. Trần Văn Thông (2003), Quy hoạch du lịch - những vấn đề lý luận và thực tiễn, tài liệu lưu hành nội bộ trường ĐHDL Văn Lang. 10. Trần Đức Tuấn (2004), Sự phát triển bền vững của du lịch ở Việt Nam: Những vấn đề và giải pháp, Kỷ yếu hội khoa học Địa lý - những vấn đề kinh tế - xã hội và môi trường trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Trường ĐHSP TP.HCM. 11. Lê Huy Bá (2004), Du lịch sinh thái, TP.HCM. 12. Bùi Thị Hải Yến (2005), Tuyến điểm du lịch Việt Nam, NXB Giáo dục. 13. Trần Văn Thành (2005), Môi trường và phát triển bền vững, Tài liệu lưu hành nội bộ trường ĐHSP TP.HCM. 14. Trần Văn Thông (2005), Quy hoạch du lịch, Nxb ĐHQG TP.HCM. 15. Ban Kinh tế TW (2005), Sự phát triển của ngành công nghiệp du lịch thế giới, Tài liệu tham khảo số 14/2005, Hà Nội, 25/4/2005. 16. Cục thống kê tỉnh Khánh Hoà, Niên giám thống kê 2005 – 2006. 17. Đặng Văn Phan, Nguyễn Kim Hồng (2006), Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam thời kỳ hội nhập, Nxb Giáo dục. 18. Nguyễn Đình Hoè (2006), Môi trường và phát triển bền vững, Nxb Giáo dục. 19. Sở Thương mại và du lịch Khánh Hoà, Báo cáo tóm tắt quy hoạch tổng thể Khánh Hoà 2001 – 2010. 20. UBND tỉnh Khánh Hoà - Sở Thương mại và du lịch, số 121/BC-SDLTM, Báo cáo tình hình hoạt động năm 2006 và chương trình công tác năm 2007. 21. UBND tỉnh Khánh Hoà, Sở Thuỷ sản, số 399/STS – KH, Báo cáo sơ kết tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế năm 2007, 2008. PHỤ LỤC 1. Một số bảng biểu: Bảng 1. Phân đới không gian vùng biển trong các dự án quy hoạch du lịch Không gian du lịch Môi trường vùng bờ Khả năng tải ưu tiên Đới dịch vụ tiện nghi du lịch Vùng đất phía trong (cách mép nước thủy triều lên về phía bờ từ 100 – 500m) Khả năng tải kinh tế Đới bảo tồn tuyệt đối Từ ranh giới tiếp giáp với đới tiện nghi ra đến biển (cồn cát) Khả năng tải sinh thái Đới đệm Vùng đất phía trong đới tiện nghi và bãi biển Khả năng tải xã hội Đới hoạt động nghỉ dưỡng Biển Khả năng tải sinh thái (Theo Bùi Thị Hải Yến, 2006, Quy hoạch du lịch, trang 265, NXBGD) Bảng 2. Tiêu chuẩn bãi tắm của Trung Quốc Loại bãi tắm Loại hạ tầng Bãi tắm công cộng (m2/1000 người) Bãi tắm chuyên dụng (m2/1000 người) Phòng thay quần áo Phòng giữ đồ Phòng tráng nước sạch Nhà vệ sinh Phòng quản lý Kho Bãi đỗ xe 20 - 40 10 - 20 15 - 30 5 - 10 5 - 10 10 - 15 100 - 500 100 – 200 Có trong phòng thay quần áo 50 – 100 Có phòng tắm nước sạch 30 – 50 30 – 50 500 - 1000 (Theo Ngô Tất Hổ (Trần Đức Thanh và Bùi Thanh hương biên dịch), 2000, Phát triển và quản lý du lịch địa phương, trang 285, NXB Khoa học Bắc Kinh). Bảng 3. Tiêu chuẩn diện tích trung bình các phương tiện vui chơi giải trí ở khu vui chơi giải trí du thuyền trên nước Loại Diện tích tung bình (m2/ chiếc tàu) Tàu cao tốc Tàu tốc độ chậm Tàu không có động cơ Thuyền buồm Câu cá trên tàu bình thường Thuyền câu lưới Thuyền câu mỏ cố định Loại tàu nhanh Nhanh Chạy xăng Lướt ván 200 – 300 100 200 – 400 17 – 25 100 200 17 – 25 30.000 80.000 20.000 (Theo Ngô Tất Hổ (Trần Đức Thanh và Bùi Thanh hương biên dịch), 2000, Phát triển và quản lý du lịch địa phương, trang 285, NXB Khoa học Bắc Kinh). Bảng 4. Tiêu chuẩn, diện tích cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng khu du lịch và khách sạn ở vùng biển Cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng Tiêu chuẩn m2/ người Phòng khách sạn sang trọng Phòng bình dân Văn phòng cho thuê Nhà ăn bên ngoài khách sạn Hạ tầng vui chơi giải trí Dịch vụ tập trung (giặt là quần áo và xử lý đồ) Dịch vụ hành chính sức khỏe và vệ sinh Không gian mở ngắm cảnh vui chơi giải trí 30 – 35 10 – 15 36 – 50 24 0.1 ha/ người 0.3 0.2 20 - 24 (Theo Ngô Tất Hổ (Trần Đức Thanh và Bùi Thanh hương biên dịch), 2000, Phát triển và quản lý du lịch địa phương, trang 186, NXB Khoa học Bắc Kinh). Bảng 5: Thống kê các ngành nông – lâm – ngư nghiệp Nha Trang THỐNG KÊ CÁC NGÀNH NÔNG – LÂM - NGƯ NGHIỆP TP. NHA TRANG 2005 (Theo số liệu cục Thống kê tỉnh Khánh Hòa – Niên giám thống kê tháng 6, 2006) Ngành Năm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Trồng trọt S (ha) 2,590 2,550 2,352 2,277 2,191 1,714 Lúa SL (tan) 12,987 12,195 11,671 12,552 12,512 9,509 S (ha) 100 100 100 95 75 40 Ngô SL (tan) 84 83 86 88 75 39 S (ha) 670 680 568 630 650 725 Rau đậu SL (tan) 7,488 7,850 6,479 7,477 8,286 8,469 S (ha) 200 200 200 200 200 200 Mía SL (tan) 5,640 5,460 5,640 5,611 6,100 5,600 CCN lâu năm S (ha) 680 670 680 670 673 638 (dừa + điều) SL (tan) 1,390 1,390 1,665 2,285 2,428 2,332 S (ha) 712 780 775 778 776 792 Cây ăn quả SL (tan) 5,803 11,791 8,716 4,855 4,156 5,974 Chăn nuôi Trâu bò SL (con) 2,116 1,143 1,308 1,678 1,694 2,422 NÔNG NGHIỆP Heo SL (con) 13,317 14,444 14,853 15,567 16,209 19,594 S (ha) 76,920 78,762 76,551 85,091 90,334 97,581LÂM NGHIỆP Rừng Giá trị 55,366 58,700 53,067 52,419 54,581 85,538 Thủy sản SL (tan) 20,827 25,722 28,095 29,723 29,898 31,393 Hải sản Cá biển SL (tan) 16,477 17,316 17,917 21,546 24,289 26,794 Nuôi trồng SL (tan) 757 1,003 1,034 1,116 1,168 483 NGƯ NGHIỆP Tôm SL (tan) 738 975 994 1,076 1,042 458 (Theo Cục thống kê tỉnh Khánh Hòa, 2006) Bảng 6: Các cụm công nghiệp ở thành phố Nha Trang CÁC CỤM CÔNG NGHIỆP CHÍNH Ở THÀNH PHỐ NHA TRANG STT TÊN CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP QUY MÔ CỤM CÔNG NGHIỆP TÂY BẮC Nhà máy sợi Nha Trang 1,000 tấn/ năm Nhà máy dệt Nha Trang 12 triệu mét/ năm Xí nghiệp máy xuất khẩu 2 triệu sản phẩm/ năm 1 Xí nghiệp giày dép, đồ dùng 5 ha CỤM CÔNG NGHIỆP ĐỒNG ĐẾ - ĐÔNG BẮC Xí nghiệp dược phẩm 200 nhân công Xí nghiệp đông dược 150 nhân công Xí nghiệp bia – nước ngọt 1,5 triệu lít/ năm Xí nghiệp chế biến hải sản 2 triệu lít/ năm Nhà máy dệt 100 triệu mét/ năm Nhà máy may mặc 4 triệu sản phẩm/ năm Xí nghiệp nhựa 110 triệu sản phẩm/ năm Công ty liên doanh Hải Yến 10 triệu chai/ năm Công ty cổ phần giấy Rạng Đông 20 triệu sản phẩm/ năm Xưởng bao bì carton Đông Á 30 triệu sản phẩm/ năm Xí nghiệp chế biến gỗ 3,000 m3/ năm Xí nghiệp lắp ráp điện tử 3.5 ha 2 Tiểu thủ công nghiệp 3 ha CỤM CÔNG NGHIỆP BÌNH TÂN Kho tàng, bến bãi 15 ha Xí nghiệp dệt – nhuộm 2.31 ha Xí nghiệp may mặc 400 triệu sản phẩm/ năm Công ty may Khánh Hoà 3 triệu sản phẩm/ năm Công ty vật liệu may Khánh Hoà 21 triệu mét/ năm Nhà máy thuốc lá 300 triệu bao/ năm Công ty bột giặt và mỹ phẩm 200 nhân công 3 Chế biến lâm sản 8 tấn/ ngày Xưởng cơ khí 1 ha Xí nghiệp đóng tàu thuyền 400 chiếc/ năm Chế biến thực phẩm (đồ hộp) 15 ha CỤM CÔNG NGHIỆP HÒN KHÔ Nhà máy bu lông - ốc vít 15 triệu sản phẩm/ năm Nhà máy lắp ráp, sửa chữa ô tô - xe máy 50,000 sản phẩm/ năm Nhà máy cơ khí 1,000 tấn/ năm Xí nghiệp đá ốp lát 10,000 - 25,000 m3/ năm Xi nghiệp cưa xẻ đá xuất khẩu 20,000 m3/ năm Xií nghiệp chế biến gỗ 300 - 500 m3/ năm 4 Xí nghiệp xà phòng thương phẩm 200 tấn/ năm CỤM CÔNG NGHIỆP TÂY NAM HÒN RÔ 5 Chế biến thực phẩm 15 ha CỤM CÔNG NGHIỆP HÒN RÔ 6 Chế biến thực phẩm Hòn Rô 10 ha (Theo phụ lục Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Tp. Nha Trang, 1997) 2. Đặc sản Nha Trang: Tổ yến (yến sào) Nước yến ` Trầm hương Kỳ nam 3. Bản đồ phân bố san hô vùng ven bờ tỉnh Khánh Hòa 4. Cảnh đẹp ở Nha Trang Tượng kim thân Phật tổ - chùa Long Sơn – Nha Trang Công viên bờ biển Nha Trang Tháp bà Ponagar (Theo www.Nhatrangblueseatravel.com.vn) Khai mạc lễ hội Tháp bà Ponagar (ngày 14/4/2009) - (Theo Tuoitre.com.vn) Nhà thờ chánh tòa Nha Trang Viện Hải Dương học Nha Trang (theo website: vnio.org.vn) Chợ Đầm – Nha Trang, ngày 12/4/2009 Hòn Chồng Nha Trang (Theo Website: Chudu24.com) Vinpearland nhìn từ đất liền Cáp treo Vinpearl – Nha Trang (ngày 19/9/2007) Một góc Vinpearland Một số trò chơi ở Vinpearland Một số trò chơi ở công viên nước Vinpearl Quang cảnh sân khấu nhạc nước và hàng ghế khán giả trước giờ biểu diễn. Hình ảnh sân khấu nhạc nước - Vinpearland Suối khoáng nóng Tháp Bà (Theo WWW. Skydoor.net) Khu du lịch Diamond Bay (Theo Khu du lịch Trí Nguyên