CHƯƠNG I - GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NGÀNH BIA
I. Sự hình thành và phát triển ngành bia trên Thế giới
Bia là loại đồ uống có nguồn gốc từ rất lâu đời. Theo các nhà khảo cổ học, dụng cụ nấu bia đầu tiên có nguồn gốc từ người Babilon, được chế tạo từ thế kỷ 37 trước Công nguyên. Sách cổ do một ông vua Arập đã dạy cách làm đồ uống này từ đại mạch.
Người cổ ở Trung Quốc cũng làm ra thứ đồ uống này từ lúa mì, lúa mạch được gọi là “Kju”. Bia từ đây mới truyền sang Châu Âu đến thế kỷ IX người ta mới bắt đầu hoa Houblon và đến thế kỷ XV thì hao Houblon mới được dùng chính thức để tạo hương vị cho bia. Năm 1516, ở Đức có Luật Tinh khiết, quy định rằng: bia chỉ được sản xuất từ lúa mạch, hoa houblon và nước.
Năm 1870, người ta bắt đầu dùng máy lạnh trong công nghệ sản xuất bia. Năm 1897, nhà bác học người Pháp đã phát hiện ra nấm men. Từ đó chất lượng bia được nâng lên đáng kể, ngành công nghiệp sản xuất bia đã phát triển mạnh, sản phẩm tạo ra đã thành nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống con người.
Ngày nay, nguyên liệu chủ yếu để sản xuất bia vẫn là malt, hoa Houblon và nước. Ngoài ra còn một số nguyên liệu thay thế như: mỳ, gạo, đường, một số chất phụ gia khác và vật liệu khác.
Khi đời sống xã hội ngày càng được nâng cao thì nhu cầu tiêu dùng rượu, bia, nước giải khát cũng tăng, lại là ngành có lợi nhuận cao nên trở thành ngành công nghiệp tiêu dùng quan trọng, có mức tăng trưởng cao.
Do vị thế như vậy, nên mức sản xuất và tiêu dùng trên thế giới khá cao, mức tiêu thụ bia bình quân của thế giới đạt: 22 lít/ người/năm, các nước Đức, Bỉ, Anh, Úc có mức tiêu thụ bình quân từ: 100 – 140 lít/người/năm.
Châu Á là một trong những khu vực có mức tiêu dùng bia đang tăng nhanh. Trong đó Trung Quốc đang đứng thứ nhì trên thế giới về sản xuất bia (sau Mỹ), với hơn 800 nhà máy bia đạt sản lượng 137 triệu héctôlít vào năm 1993.
Về chính sách quản lý, các nước trên thế giới như Ấn Độ, Đài Loan, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc đều quan tâm đặc biệt đến việc kiểm tra giám sát các hoạt động sản xuất phân phối và tiêu thụ rượu, bia, nước giải khát, vì đây là sản phẩm có lợi nhuận cao.
17 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1635 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Luận văn Quản lý các dự án đầu tư trong ngành bia Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ch¬ng I - Giíi thiÖu kh¸I qu¸t vÒ ngµnh bia
I. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµnh bia trªn ThÕ giíi
Bia lµ lo¹i ®å uèng cã nguån gèc tõ rÊt l©u ®êi. Theo c¸c nhµ kh¶o cæ häc, dông cô nÊu bia ®Çu tiªn cã nguån gèc tõ ngêi Babilon, ®îc chÕ t¹o tõ thÕ kû 37 tríc C«ng nguyªn. S¸ch cæ do mét «ng vua ArËp ®· d¹y c¸ch lµm ®å uèng nµy tõ ®¹i m¹ch.
Ngêi cæ ë Trung Quèc còng lµm ra thø ®å uèng nµy tõ lóa m×, lóa m¹ch ®îc gäi lµ “Kju”. Bia tõ ®©y míi truyÒn sang Ch©u ¢u ®Õn thÕ kû IX ngêi ta míi b¾t ®Çu hoa Houblon vµ ®Õn thÕ kû XV th× hao Houblon míi ®îc dïng chÝnh thøc ®Ó t¹o h¬ng vÞ cho bia. N¨m 1516, ë §øc cã LuËt Tinh khiÕt, quy ®Þnh r»ng: bia chØ ®îc s¶n xuÊt tõ lóa m¹ch, hoa houblon vµ níc.
N¨m 1870, ngêi ta b¾t ®Çu dïng m¸y l¹nh trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia. N¨m 1897, nhµ b¸c häc ngêi Ph¸p ®· ph¸t hiÖn ra nÊm men. Tõ ®ã chÊt lîng bia ®îc n©ng lªn ®¸ng kÓ, ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt bia ®· ph¸t triÓn m¹nh, s¶n phÈm t¹o ra ®· thµnh nhu cÇu thiÕt yÕu trong cuéc sèng con ngêi.
Ngµy nay, nguyªn liÖu chñ yÕu ®Ó s¶n xuÊt bia vÉn lµ malt, hoa Houblon vµ níc. Ngoµi ra cßn mét sè nguyªn liÖu thay thÕ nh: mú, g¹o, ®êng, mét sè chÊt phô gia kh¸c vµ vËt liÖu kh¸c.
Khi ®êi sèng x· héi ngµy cµng ®îc n©ng cao th× nhu cÇu tiªu dïng rîu, bia, níc gi¶i kh¸t còng t¨ng, l¹i lµ ngµnh cã lîi nhuËn cao nªn trë thµnh ngµnh c«ng nghiÖp tiªu dïng quan träng, cã møc t¨ng trëng cao.
Do vÞ thÕ nh vËy, nªn møc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÕ giíi kh¸ cao, møc tiªu thô bia b×nh qu©n cña thÕ giíi ®¹t: 22 lÝt/ ngêi/n¨m, c¸c níc §øc, BØ, Anh, óc cã møc tiªu thô b×nh qu©n tõ: 100 – 140 lÝt/ngêi/n¨m.
Ch©u ¸ lµ mét trong nh÷ng khu vùc cã møc tiªu dïng bia ®ang t¨ng nhanh. Trong ®ã Trung Quèc ®ang ®øng thø nh× trªn thÕ giíi vÒ s¶n xuÊt bia (sau Mü), víi h¬n 800 nhµ m¸y bia ®¹t s¶n lîng 137 triÖu hÐct«lÝt vµo n¨m 1993.
VÒ chÝnh s¸ch qu¶n lý, c¸c níc trªn thÕ giíi nh Ên §é, §µi Loan, NhËt B¶n, Th¸i Lan, Trung Quèc....®Òu quan t©m ®Æc biÖt ®Õn viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ph©n phèi vµ tiªu thô rîu, bia, níc gi¶i kh¸t, v× ®©y lµ s¶n ph¶m cã lîi nhuËn cao.
II- Sù ph¸t triÓn vÒ ngµnh bia ViÖt Nam vµ Tæng c«ng ty rîu - bia - níc gi¶i kh¸t ViÖt Nam
1. Sù ph¸t triÓn ngµnh bia ViÖt Nam
S¶n xuÊt bia ®îc ngêi Ph¸p ®a vµo níc ta vµo cuèi thÕ kû 19, chÝnh lµ Nhµ m¸y Bia Hµ Néi vµ Nhµ m¸y Bia Sµi Gßn. Lóc ®Çu thiÕt bÞ rÊt th« s¬, lao ®éng hoµn toµn thñ c«ng, do hai ngêi Ph¸p lµ «ng Alfred Hommel ë Hµ Néi vµ «ng Victor La Rue ë Sµi Gßn lóc ®ã qu¶n lý.
Tõ nh÷ng n¨m 1970 do chÝnh s¸ch ®æi míi, më cöa cña §¶ng vµ Nhµ níc ta, ®êi sèng cña c¸c tÇng líp d©n c cã nh÷ng bíc c¶i thiÖn quan träng, lîng kh¸ch du lÞch, c¸ nhµ kinh doanh ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam t¨ng nhanh, cµng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cu¶ c¸c ngµnh kinh tÕ. Do ®ã chØ trong thêi gian ng¾n, ngµnh Bia ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn quan träng, th«ng qua viÖc ®Çu t kh«i phôc s¶n xuÊt cña c¸c nhµ m¸y bia s½n cã, më réng ®Çu t liªn doanh víi níc ngoµi vµ x©y dùng thªm c¸c nhµ m¸y bia cña c¸c ®Þa ph¬ng, Trung ¦¬ng, t nh©n vµ cæ phÇn trªn ph¹m vi kh¾p c¶ níc.
Ngµnh bia ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c ph¸t triÓn nh n«ng nghiÖp, giao th«ng, c¬ khÝ, bao b× ( ngùa, thuû tinh, giÊy, kim lo¹i....).
Ngµnh bia lµ mét ngµnh thu ng©n s¸ch lín cho Nhµ níc. TÝnh b×nh qu©n s¶n xuÊt 1 triÖu lÝt bia cña c«ng nghiÖp quèc doanh Trung ¬ng tÝch luü cho Nhµ níc tõ 4 – 6 tû ®ång.
Ngµnh bia cßn lµ ngµnh thu hót nguån lao ®éng ®¸ng kÓ, tËn dông c¸c nguån néi lùc s½n cã trong níc vµ cã ®iÒu kiÖn më réng ra thÞ trêng thÕ giíi.
V× vËy, s¶n phÈm cña ngµnh chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Ngµnh ®· ®îc ®Çu t c¬ së vËt chÊt t¬ng ®èi lín, nhiÒu c¬ së cã thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cã tÝn nhiÖm víi ngêi tiªu dïng trong níc hoÆc khu vùc, nh: bia 333, bia Hµ Néi, bia Sµi Gßn....
Tõ chç chØ cã 2 nhµ m¸y bia lµ Sµi Gßn vµ Hµ Néi, th× nay c¶ níc cã 469 c¬ së s¶n xuÊt víi n¨ng lùc 1021 triÖu lÝt/n¨m. HiÖn nay b×nh qu©n tiªu thô bia tÝnh theo b×nh qu©n ®Çu ngêi trong 1 n¨m lµ 8,5 lÝt. Víi tèc ®é t¨ng trëng nhanh, ®¸p øng vÒ sè lîng còng nh chÊt lîng, dÇn dÇn thay thÕ s¶n phÈm nhËp khÈu vµ n©ng cao gÝa trÞ n«ng s¶n thùc phÈm.
2. NhiÖm vô cña Tæng c«ng ty:
Tæng c«ng ty Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè: 1476/Q§ - TCL§, ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 1995 cña Bé trëng Bé C«ng nghiÖp nhÑ, Tæng c«ng ty ho¹t ®éng theo QuyÕt ®Þnh: sè 90/TTg, ngµy 07/03/1994. N¨m 1997, Tæng c«ng ty ®îc xÕp lµ doanh nghiÖp Nhµ níc h¹ng ®Æc biÖt.
Tæng c«ng ty cã nhiÖm vô chÝnh sau ®©y:
+ Thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t theo quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t cña Nhµ níc bao gåm: x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, ®Çu t, t¹o nguån vèn ®Çu t, tæ chøc vïng nguyªn liÖu s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm, cung øng vËt t thiÕt bÞ, xuÊt nhËp khÈu, liªn doanh liªn kÕt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong níc vµ quèc tÕ phï hîp víi ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
+ NhËn vµ sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn do Nhµ níc giao, bao gåm c¶ phÇn vèn ®Çu t vµo doanh nghiÖp kh¸c; nhËn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn, ®Êt ®ai vµ c¸c nguån lùc kh¸c do Nhµ níc giao, ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh vµ nh÷ng nhiÖm vô kh¸c ®îc giao.
+ Tæ chøc, qu¶n lý c«ng t¸c nghiªn cøu vµ øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ; c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé vµ c«ng nh©n trong Tæng c«ng ty.
3. C¬ cÊu tæ chøc vµ nhiÖm vô cña bé m¸y
C¬ cÊu tæ chøc:
Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Ban kiÓm so¸t
Tæng gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc
C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty gåm:
§¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp:
C«ng ty Bia Sµi Gßn
C«ng ty Bia Hµ Néi
C«ng ty Níc gi¶i kh¸t Ch¬ng D¬ng
C«ng ty Rîu Hµ Néi
C«ng ty Thuû tinh H¶i Phßng
Nhµ m¸y thuû tinh Phó Thä
C«ng ty Rîu B×nh T©y
C«ng ty Bia Thanh Ho¸
B. §¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc:
9. C«ng ty Th¬ng m¹i dÞch vô Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t
C. §¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp:
10.ViÖn nghiªn cøu Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t
C¸c ®¬n vÞ liªn doanh cã vèn gãp cña níc ngoµi:
11. XÝ nghiÖp liªn doanh tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Carnaud Metalbox
12. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n thuû tinh Malaya – ViÖt Nam
13. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n thuû tinh Sanmiguel – Yaramura H¶i Phßng
14. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Trung t©m Mª Linh
15. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n bao b× Sanmiguel Phó Thä
16. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Alied Domex – ViÖt Nam
NhiÖm vô cña bé m¸y tæ chøc:
Héi ®ång qu¶n trÞ: thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty theo nhiÖm vô Nhµ níc giao.
Tæng gi¸m ®èc: do thñ trëng c¬ quan quyÕt ®Þnh thµnh lËp Tæng c«ng ty bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen thëng, kû luËt theo ®Ò nghÞ cña Héi ®ång qu¶n trÞ. Tæng gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña Tæng c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Héi ®ång qu¶n trÞ, tríc ngêi bæ nhiÖm m×nh vµ tríc ph¸p luËt vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty. Tæng gi¸m ®èc lµ ngêi cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong Tæng c«ng ty.
Phã tæng gi¸m ®èc: lµ ngêi gióp Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mét hoÆc mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty theo ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®îc Tæng gi¸m ®èc ®· ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn.
KÕ to¸n trëng: gióp Tæng gi¸m ®èc chØ ®¹o, tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n, thèng kª cña Tæng c«ng ty, cã quyÒn vµ nhiÖm vô theo quy ®Þnh cu¶ ph¸p luËt.
V¨n phßng Tæng c«ng ty, c¸c phßng nghiÖp vô cã chøc n¨ng tham mu, gióp viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc trong qu¶n lý ®iÒu hµnh c«ng viÖc.
4. C¸c mÆt hµng s¶n xuÊt vµ kinh doanh :
Tæng c«ng ty kinh doanh c¸c mÆt hµng sau:
C¸c lo¹i bia ( bia h¬i, bia chai, bia lon....)
C¸c lo¹i rîu ( rîu nhÑ ®é, rîu nÆng ®é, rîu pha chÕ, rîu lªn men...)
C¸c lo¹i cån ( cån thùc phÈm, cån c«ng nghiÖp, cån y tÕ...)
C¸c lo¹i níc gi¶i kh¸t ( níc kho¸ng, níc tr¸i c©y, níc cã ga, s÷a ®Ëu nµnh, níc s÷a,...)
C¸c lo¹i bao b× ( bao b× thuû tinh, bao b× kim lo¹i, bao b× giÊy, bao b× nhùa vµ chÊt dÎo....)
XuÊt nhËp khÈu c¸c lo¹i s¶n phÈm rîu – bia – níc gi¶i kh¸t.
XuÊt nhËp khÈu c¸c lo¹i vËt t, nguyªn liÖu, thiÕt bÞ, phô tïng cã liªn quan ®Õn ngµnh.
XuÊt nhËp c¸c lo¹i h¬ng liÖu, níc cèt ®Ó s¶n xuÊt rîu - bia – níc gi¶i kh¸t.
DÞch vô ®Çu t, t vÊn, t¹o nguån vèn ®Çu t , nghiªn cøu, ®µo t¹o chuyÓn giao c«ng nghÖ, thiÕt kÕ, chÕ t¹o, x©y l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh chuyªn ngµnh.
Kinh doanh kh¸ch s¹n, du lÞch, héi chî, triÓn l·m, th«ng tin, qu¶ng c¸o.
Kinh doanh c¸c ngµnh nghÒ kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
5. T×nh h×nh tµi chÝnh:
Trong n¨m 2000 võa qua, Tæng c«ng ty ®· ®¹t ®îc mét sè chØ tiªu sau:
-Doanh thu: 2.620 tû ®ång
-Lîi nhuËn: 436 triÖu ®ång
-Nép ng©n s¸ch: 1.200 tû ®ång
6. T×nh h×nh nh©n sù:
T×nh h×nh nh©n sù cña Tæng c«ng ty kh¸ æn ®Þnh vµ cã ®îc sù ®µo t¹o båi dìng tèt.
Sè lîng nh©n viªn cña Tæng c«ng ty kho¶ng 1.727 ngêi lµm viÖc l©u dµi vµ æn ®Þnh. Ngoµi ra cßn bæ sung thªm mét sè nh©n viªn lµm viÖc hîp ®ång ng¾n h¹n, tuú tõng thêi ®iÓm kinh doanh cña Tæng c«ng ty.
ChÊt lîng:
HÇu hÕt c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ sau ®¹i häc. §Æc biÖt trong ®ã chñ yÕu tèt nghiÖp c¸c trêng §¹i häc kü thuËt, §¹i häc kinh tÕ,... cã tr×nh ®é nghiÖp vô tèt, ®îc ph©n vµo c¸c phßng kinh doanh, kü thuËt.
Tæng c«ng ty còng thêng xuyªn ch¨m lo båi dìng, ®µo t¹o n©ng cao kiÕn thøc, tay nghÒ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, tuyÓn thªm c¸n bé trÎ ®· tèt nghiÖp c¸c trêng ®¹i häc ngµnh Kinh tÕ – Kü thuËt n¨ng ®éng ®Ó kÕ tôc líp tríc ®· ®Õn tuæi nghØ hu.
CH¬ng II: Qu¶n lý c¸c Dù ¸n ®Çu t trong ngµnh bia ViÖt Nam
§Æc ®iÓm thÞ trêng bia ViÖt Nam
Tõ nh÷ng n¨m 90 trë l¹i ®©y, do nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n ®îc n©ng cao, nhu cÇu tiªu dïng ®å uèng t¨ng, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu vÒ bia ngµy cµng gia t¨ng. Trªn thÞ trêng ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu s¶n phÈm bia mang nh·n hiÖu kh¸c nhau, chóng lµ nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c nhµ m¸y bia Trung ¦¬ng, bia liªn doanh, bia ®Þa ph¬ng vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt bia t nh©n.
Theo sè liÖu thèng kª hiÖn nay, ngµnh bia cã c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt bia nh sau:
TT
Lo¹i h×nh së h÷u
Sè c¬ së
CS thiÕt kÕ
(triÖu lÝt)
SL.thùc hiÖn
(triÖu lÝt)
HiÖu suÊt
(%)
Tû träng
(%)
1
Quèc doanh TW
2
205
219
107,0
32,8
2
Liªn doanh níc ngoµi
6
355
167
49,8
25,0
3
Bia ®Þa ph¬ng, t nh©n, cæ phÇn
461
461
283
61,3
42,2
Tæng céng
469
1.021
669
100,0
C¶ níc cã tíi 469 ®¬n vÞ s¶n xuÊt bia, trong ®ã cã kho¶ng 400 c¬ së s¶n xuÊt víi c«ng suÊt díi 1 triÖu lÝt/n¨m; thiÕt bÞ tù t¹o, l¹c hËu; nguyªn liÖu malt, houblon, nÊm men thêng mua rÎ, chÊt lîng kÐm; nguån níc nÊu bia kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh, kh©u nÊu, läc, lªn men .... kh«ng tèt nªn chÊt lîng kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm. Sè c¬ së nµy chiÕm tû träng 42,2%, hä thêng nép thuÕ thÊp theo kho¸n thuÕ hoÆc trèn lËu thuÕ nªn gi¸ h¹, dÔ c¹nh tranh tiªu thô víi bia cã chÊt lîng ®¶m b¶o.
NhiÒu nhµ m¸y bia liªn doanh, cã thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, s¶n phÈm cã chÊt lîng, dµnh nhiÒu kinh phÝ cho qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ, tµi trî ....nhng vÉn tiªu thô kh«ng m¹nh nªn c«ng suÊt ph¸t huy thÊp, míi chØ ®¹t 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ. V× vËy 13 liªn doanh ®îc cÊp giÊy phÐp, nhng chØ cã 6 lªn doanh s¶n xuÊt bia vÉn ®ang ho¹t ®éng.
C¸c h·ng bia liªn doanh vµ c¬ së s¶n xuÊt bia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®· dïng biÖn ph¸p c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh víi c¸c nhµ m¸y bia quèc doanh Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng. VÝ dô nh: Foster’s §µ N½ng, sau khi mua l¹i cña BGI, ®· dïng biÖn ph¸p h¹ gÝa vµ tiÕp thÞ, c¹nh tranh giµnh giËt thÞ trêng, lµm cho c«ng ty §µ N½ng l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n, s¶n xuÊt gi¶m sót. C¸c nhµ m¸y chñ lùc s¶n xuÊt bia ë ®Þa ph¬ng còng bÞ c¸c c¬ së nhá b¸n ph¸ gi¸ c¹nh tranh. Trªn thÞ trêng Hµ Néi, c¸c ®¹i lý quÇy qu¸n thêng treo biÓn “Bia h¬i Hµ Néi 100%” môc ®Ých lµ lîi dông uy tÝn cña bia h¬i Hµ Néi ®Ó chiªu kh¸ch, b¸n gi¸ cao h¬n.
II. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia
Malt
G¹o
Sµng läc
Sµng läc
C©n
C©n
Xay nghiÒn
Xay nghiÒn
Trén bét
Trén bét
NÊu Malt
NÊu g¹o
Läc hÌm
§un s«i
L¾ng cÆn
H¹ nhiÖt
Lªn men
Läc bia
Bia trong
ChiÕt chai
ChiÕt lon
S¬ ®å c«ng nghÖ
Houblon
Men + O2
Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia cã thÓ tãm t¾t nh sau:
Nguyªn liÖu ®a vµo s¶n xuÊt ngoµi malt ®¹i m¹ch, cßn mét phÇn lµ g¹o, houblon vµ mét sè phô gia kh¸c.
G¹o vµ malt (nguyªn liÖu) tõ Silo chøa ®îc lµm s¹ch vµ chuyÓn tíi hÖ thèng xay ®Ó nghiÒn nguyªn liÖu thµnh c¸c m¶nh nhá t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ nguyªn liÖu vµ trÝch ly tèi ®a dung dÞch nÊu bia.
Nguyªn liÖu sau khi ®· xay nghiÒn ®îc chuyÓn sang khu nÊu b»ng ®êng èng khÝ nÐn. G¹o ®îc ®a vµo nåi ch¸o, malt ®îc chuyÓn tíi nåi malt theo tû lÖ quy ®Þnh c«ng nghÖ cña C«ng ty Bia Sµi Gßn. T¹i ®©y tinh bét vµ protein ®îc ph©n hñy ®Ó t¹o thµnh ®êng, axit amin vµ c¸c chÊt hßa tan kh¸c råi chóng ®îc ®a qua läc hÌm ®Ó t¸ch b· ra khái dÞch ®êng. Dung dÞch nµy ®îc gäi lµ "níc nha "hoÆc “níc Mout”. TiÕp theo níc nha ®îc ®a tíi nåi nÊu cã Houblon ®Ó æn ®Þnh thµnh phÇn cña dÞch vµ lµm cho níc nha cã h¬ng vÞ cña hoa Houblon.
Sau khi kÕt thóc thêi gian ®un s«i, dÞch ®êng ®îc läc ®Ó lo¹i bá b· vµ mét phÇn protein kÕt tña, tiÕp theo ®îc chuyÓn sang thïng l¾ng trong ®Ó kÕt l¾ng c¸c chÊt cÆn l¬ löng. Bíc tiÕp theo dÞch ®êng ®îc lµm l¹nh nhanh ®Ó h¹ nhiÖt ®é tõ 900C xuèng 80C, råi chuyÓn sang thïng lªn men.
Lªn men ®îc chia thµnh hai giai ®o¹n lªn men chÝnh vµ lªn men phô, thêi gian lªn men phô thuéc vµo tõng lo¹i s¶n phÈm mµ nhµ s¶n xuÊt dù kiÕn cung cÊp cho ngêi tiªu dïng.
C«ng nghÖ lªn men hiÖn ®¹i: lªn men chÝnh vµ lªn men phô tiÕn hµnh trong cïng mét tank.
- Lªn men chÝnh: t0 = 9 ¸100C.
- Lªn men phô: t0 = 2 ¸ 30C.
Qu¸ tr×nh chñ yÕu cña s¶n xuÊt bia lµ qu¸ tr×nh chuyÓn hãa c¸c lo¹i ®êng trong níc nha díi t¸c dông cña enzyme trong nÊm men bia dÉn ®Õn nh÷ng sù thay ®æi c¬ b¶n trong thµnh phÇn hãa häc cña níc nha, biÕn níc nha thµnh mét lo¹i níc uèng cã h¬ng th¬m vµ dÔ chÞu - ®ã lµ bia.
Qu¸ tr×nh lªn men chÝnh vµ lªn men phô:
Giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh lªn men ®îc gäi lµ giai ®o¹n lªn men chÝnh, v× sù tiªu hao c¬ chÊt diÔn ra m¹nh mÏ, mét lîng lín ®êng ®îc chuyÓn ho¸ thµnh cån vµ CO2, s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nµy lµ bia non ®ôc, cã mïi vµ vÞ ®Æc trng cña nã nhng cha thÝch hîp cho viÖc sö dông nh mét thø níc gi¶i kh¸t.
Giai ®o¹n tiÕp theo, bia non ®îc b¬m chuyÓn sang qu¸ tr×nh lªn men phô vµ ñ bia, qu¸ tr×nh lªn men nµy diÔn ra chËm, tiªu hao mét lîng ®êng kh«ng ®¸ng kÓ, bia ®îc l¾ng trong vµ b·o hßa CO2
S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh lªn men phô lµ mét lo¹i níc gi¶i kh¸t b·o hßa CO2 cã h¬ng th¬m vµ dÔ chÞu nhê c¸c qu¸ tr×nh hãa lý phøc t¹p diÔn ra ë ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é thÊp nhng cßn ph¶i qua c¸c kh©u xö lý cuèi cïng ®Ó trë thµnh bia thµnh phÈm - lµ kh©u läc, lµm trong bia, b·o hßa l¹i lîng CO2 tæn thÊt, chiÕt vµo bao b× vµ lµm t¨ng thêi gian sö dông cña bia nhê biÖn ph¸p (Pasteurilization) thanh trïng.
III. T×nh h×nh ®Çu t cña ngµnh bia ViÖt Nam
1. Bia liªn doanh
Bia liªn doanh lµ mét d¹ng ®Çu t míi, ®ång bé, nhiÒu bé phËn tù ®éng. Do ®ã cã suÊt ®Çu t cho mét triÖu lÝt bia lµ cao nhÊt: 10.352 triÖu ®ång/1 triÖu lÝt.
MÆc dï cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi, víi c¸c h·ng lín næi tiÕng trªn thÕ giíi, song ra s¶n phÈm bia cha phï hîp thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, mÆt kh¸c, gi¸ b¸n s¶n phÈm cao, ®èi tîng tiªu dïng chän vµo ngêi cã thu nhËp cao, b¸n ë c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n... dã ®ã hÖ sè sö dông c«ng suÊt cßn thÊp, míi ®¹t 47,04%.
Do phÇn lín c¸c nhµ m¸y bia liªn doanh bÞ lç, b×nh qu©n 308 triÖu ®ång/1 triÖu lÝt, kÐo theo tû suÊt lîi nhuËn/doanh thu còng lµ sè ©m: -2,28%.
2. Bia ®Þa ph¬ng
Bia ®Þa ph¬ng c¶ quèc doanh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, sè lîng c¬ së nhiÒu: 461 c¬ së, nhng ®Òu lµ quy m« nhá, chØ cã 23 nhµ m¸y cã c«ng suÊt 3 triÖu lÝt/n¨m trë lªn, 30 c¬ së tõ 1 - 2 triÖu lÝt/n¨m, cßn l¹i ®Òu cã c«ng suÊt díi 1 triÖu lÝt/n¨m. Trõ mét vµi nhµ m¸y cã bæ sung mét sè thiÕt bÞ ngo¹i, cßn l¹i thiÕt bÞ hoµn toµn trong níc chÕ t¹o. Do ®ã suÊt ®Çu t cho mét triÖu lÝt bia thÊp, b×nh qu©n 2.802 triÖu ®ång/triÖu lÝt. NÕu chØ tÝnh cho riªng 348 c¬ së nhá th× suÊt ®Çu t kh«ng tíi 1 triÖu ®ång/triÖu lÝt bia.
Trong n¨m 2000 võa qua ®· cã 12 nhµ m¸y bia ®Þa ph¬ng (10 cña quèc doanh ®Þa ph¬ng vµ 2 cña t nh©n), nhËp thiÕt bÞ ®ång bé, tiªn tiÕn cña níc ngoµi. Mçi nhµ m¸y cã vèn ®Çu t 60 – 70 tû ®ång, hoµn toµn b»ng vèn vay, n©ng tæng sè lªn 1000 tû ®ång. Nhng do quy m« nhá, suÊt ®Çu t cao, l¹i bÊt cËp víi kü thuËt, nªn bia chai lµm ra kh«ng tiªu thô ®îc, nay chñ yÕu ph¶i t¹m lµm bia h¬i. Doanh thu thÊp, kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµn vèn vµ tr¶ nî ng©n hµng.
VÒ doanh thu: do bia ®Þa ph¬ng chñ yÕu lµ bia h¬i, nªn gi¸ b¸n thÊp, ph¸t huy c«ng suÊt thÊp (61,39%), nªn doanh thu thÊp. B×nh qu©n doanh thu trªn 1 triÖu lÝt bia ®Þa ph¬ng lµ 3.806 triÖu ®ång/triÖu lÝt.
VÒ lîi nhuËn: bia ®Þa ph¬ng mÆc dÇu suÊt ®Çu t thÊp, nhng lµ bia h¬i, nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm thÊp h¬n bia chai,bia lon, do ®ã nÕu tÝnh ®ñ thuÕ sÏ hÇu nh kh«ng cã lîi nhuËn vµ cßn lç, nhng thùc tÕ vÉn cã lîi nhuËn, do kh«ng nép ®ñ thuÕ hay nép thuÕ kho¸n.
VÒ nép tÝch luü: do bia ®Þa ph¬ng lµ bia h¬i doanh thu thÊp, mÆt kh¸c nép thuÕ thÊp kho¶ng 20 - 30%, nhiÒu c¬ së nép thuÕ kho¸n. V× vËy nép tÝch luü trªn 1 triÖu lÝt b×nh qu©n chØ cã: 1.042 triÖu ®ång/triÖu lÝt.
3. Doanh nghiÖp trùc thuéc Tæng C«ng ty Rîu-Bia-Níc gi¶i kh¸t ViÖt Nam.
Trong nh÷ng n¨m võa qua (n¨m 1995 – n¨m 2000), thùc hiÖn chñ tr¬ng ®Çu t chiÒu s©u, ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o uy tÝn cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp trong Tæng c«ng ty ®· tËp trung ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ, vµ ®¶m b¶o ®îc søc c¹nh tranh, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng kÓ c¶ cña c¸c nhµ m¸y ®ang gÆp khã kh¨n.
C¸c doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh vµ triÓn khai mét dù ¸n träng ®iÓm ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Trong n¨m 2000, c¸c dù ¸n ®· ®îc duyÖt vµ triÓn khai gåm: 01 dù ¸n nhãm A, 3 dù ¸n nhãm B vµ 15 dù ¸n nhãm C víi tæng sè vèn ®Çu t trªn 600 tû ®ång vµ ®· thùc hiÖn gÇn 200 tû ®ång.
Tãm l¹i:
- Bia Trung ¬ng cã hiÖu qu¶ cao vÒ ph¸t huy c«ng suÊt (107%), doanh thu, lîi nhuËn cao, nép ®ñ thuÕ theo luËt ®Þnh, s¶n lîng l¹i lín (33% thÞ phÇn) nªn nép ng©n s¸ch lín cho Nhµ níc (1.243.589 triÖu ®ång chiÕm 48,5% tæng nép ng©n s¸ch toµn ngµnh)
- Bia ®Þa ph¬ng, chñ yÕu lµ bia h¬i, sè c¬ së nhiÒu (461) chiÕm thÞ phÇn lín (42%), ®¸p øng cho ngêi tiªu dïng t¹i chç, nhng doanh thu thÊp, thuÕ kh«ng ®ñ, nªn nép ng©n s¸ch chØ ®¹t 295.000 triÖu ®ång, chiÕm cã 11,1% tæng nép ng©n s¸ch ngµnh Bia. NhÊt lµ 11 c¬ së ®Çu t míi kh«ng tr¶ ®îc nî, thua lç lín.
- Bia liªn doanh, cã thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cung cÊp cho thÞ trêng 167 triÖu lÝt, chiÕm 25% thÞ phÇn, nhng ph¸t huy c«ng suÊt cßn thÊp (44,5%), tuy nép ®ñ thuÕ, nhng kh«ng cã thuÕ lîi tøc, do bÞ lç nªn nép ng©n s¸ch ®îc 1.034.402 triÖu, chiÕm 40,4% nép ng©n s¸ch toµn ngµnh.
Nh÷ng nhµ m¸y bia lín nh C«ng ty Bia Sµi Gßn, C«ng ty Bia Hµ Néi vµ Nhµ m¸y LD Bia ViÖt Nam cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Ba ®¬n vÞ nµy nép ng©n s¸ch 1.913.569 triÖu ®ång, b»ng 75% tæng nép ng©n s¸ch ngµnh Bia.
IV. Qu¶n lý c¸c Dù ¸n ®Çu t trong ngµnh bia ViÖt Nam
1.H×nh thøc ®Çu t:
HiÖn nay, c¸c lo¹i h×nh ®Çu t ®îc ¸p dông trong ngµnh bia ViÖt Nam chñ yÕu chia lµm 2 lo¹i h×nh chÝnh:
a. §Çu t míi, më réng: lµ ®Çu t quy m« lín, cã thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi, ®ång bé ®Ó t¹o ra mét khèi lîng lín s¶n phÈm ®a ra chiÕm lÜnh thÞ trêng.
§Çu t míi thêng xuyªn yªu cÇu vèn lín, ph¶i huy ®éng nhiÒu nguån vèn, c¶ vay tiÕn dông.
b. §Çu t chiÒu s©u: lµ ®Çu t bæ sung ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ cu¶ mét kh©u, mét bé phËn, mét c«ng ®o¹n, hoÆc c¶ d©y chuyÒn, hoÆc ®a ra c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ míi, ¸p dông tiÕn bé kü thuËt nh»m n©ng cao chÊt lîng, n¨ng xuÊt, s¶n lîng cña doanh nghiÖp, hoÆc ra s¶n phÈm míi ®a l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n.
§èi víi ®a sè nhµ m¸y vµ c¬ së s¶n xuÊt muèn ®øng v÷ng ®îc trong th¬ng trêng ®Òu cÇn ph¶i ®Çu t chiÒu s©u. Ph¶i so¸t xÐt l¹i n¨ng lùc vµ t×nh tr¹ng thiÕt bÞ, ®Çu t tõng phÇn, võa ®Çu t võa s¶n xuÊt, tuú theo n¨ng lùc vèn mµ x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t, kÓ c¶ mua s¾m thiÕt bÞ míi cña níc ngoµi.
2.Quy m« ®Çu t
Tríc khi lùa chän quy m« ®Çu t, doanh nghiÖp hay c«ng ty cÇn ph¶i nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò sau:
Thùc tr¹ng chung cña toµn ngµnh hiÖn nay nh: s¶n lîng thùc tÕ cã ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô bia trªn thÞ trêng kh«ng?. NÕu cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu, th× cã nªn ®Çu t ®Ó c©n ®èi nhu cÇu tiªu thô bia trªn ph¹m vi c¶ níc.
Dùa vµo ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty
§iÒu tra vÒ nhu cÇu thÞ trêng vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn, n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®ång thêi xem xÐt kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n.
Sau khi ®· xem xÐt c¸c vÊn ®Ô trªn mét c¸ch kü lîng th× c¨n cø vµo ®ã ®Ó lùa chän quy m« ®Çu t thÝch hîp.
ViÖc lùa chän quy m« ®Çu t lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng. Nã quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña mét dù ¸n.
3. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t:
Thêi gian thu håi vèn cña dù ¸n:
Cã thÓ tÝnh thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t nh sau:
Thêi gian thu håi V§T
Cha xÐt gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn
Cã xÐt ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn
TÝnh theo lîi nhuËn thuÇn BQ n¨m(W)
VDT
T=---------
W
VDT
T=-------
Wpv
TÝnh theo lîi nhuËn thuÇn vµ khÊu hao BQ
VDT
T=------------
W+D
VDT
T=--------------
Wpv+Dpv
HiÖn gi¸ thu nhËp thuÇn (NPV)
CF1 CF2 CFn
NPV= - CF0 + -------- + ---------- + .... + --------
(1+i)1 (1+i)2 (1+i)n
NPV > 0 ChÊp nhËn
NPV = 0 Hoµ vèn
NPV < 0 Lo¹i bá
HÖ sè hoµn vèn ®Çu t (RR)
Lîi nhuÇn thuÇn tõng n¨m quy vÒ hiÖn t¹i
RR=----------------------------------------------------
Vèn ®Çu t
Tû suÊt hoµn vèn néi bé (IRR)
NPV1
IRR= i1+ -------------------- (i2 - i1)
NPV1- NPV2
Tû sè gi÷a lîi Ých vµ chi phÝ :
-t
= -t
§Ó so s¸nh nh÷ng dù ¸n kh¸c nhau vÒ quy m«, ta thêng dïng chØ tiªu B/C ®Ó ®¸nh gi¸.
³ 1 ChÊp nhËn ®Ó so s¸nh
< 1 Lo¹i bá
= max Tèi u
HiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi
Khi dù ¸n ®îc ®a vµo ho¹t ®éng cã nh÷ng t¸c ®éng g× tíi nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc, hay nãi mét c¸ch kh¸c ®· ®em l¹i lîi Ých g× cho x· héi.
- Nép Ng©n s¸ch dù kiÕn
- Lîi nhuËn b×nh qu©n/n¨m
- Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lùc lîng lao ®éng d thõa
- T¸c ®éng ®Õn nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c nh thÕ nµo?
4. C¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý vµ ®inh híng ph¸t triÓn
4.1 S¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt
ViÖc ph¸t triÓn c¸c c¬ së s¶n xuÊt bia t-hêi gian qua cã tÝnh trµn lan, cha thùc hiÖn ®îc theo ®Þnh híng quy ho¹ch hoµn chØnh, trong ®ã kh«ng Ýt c¬ së ®îc h×nh thµnh trong gi¶i ph¸p t×nh thÕ ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng hoÆc chuyÓn ®æi s¶n xuÊt cho c¸c c¬ së s¾p ph¸ s¶n.
V× vËy cÇn cã sù chØ ®¹o vµ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vµ ngµnh kiÓm tra s¾p xÕp l¹i theo híng :
- §èi víi c¸c c«ng ty bia cã quy m« lín vµ võa cÇn x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ - kü thuËt, thÞ trêng ®Ó quyÕt ®Þnh ph¬ng ¸n ®Çu t trong c¸c n¨m tíi (æn ®Þnh hay ph¸t triÓn). N©ng cao s¶n lîng ph¶i ®i ®èi víi chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. Trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch chÕ ®é (nhÊt lµ vÒ thuÕ) ®Ó xem xÐt c¸c dù ¸n ®Çu t, trªn nguyªn t¾c c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ hiÖu qu¶.
- §èi víi c¸c C«ng ty liªn doanh vµ 100% vèn níc ngoµi tõng bíc ph¸t huy hÕt c«ng suÊt thiÕt kÕ, nh»m gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng thªm lîi nhuËn vµ ®¶m b¶o ®îc c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch cho Nhµ níc ViÖt Nam, trªn nguyªn t¾c c¸c bªn cïng cã lîi, tiÕp tôc thùc hiÖn viÖc t¹m ngõng cÊp c¸c giÊy phÐp liªn doanh míi vµ më réng c¸c c¬ së ®· cÊp phÐp.
- §èi víi c¸c c¬ së bia ®Þa ph¬ng quy m« võa vµ nhá, chñ tr¬ng kh«ng khuyÕn khÝch, nhng vÉn tËn dông ®Ó phôc vô bia h¬i t¹i ®Þa ph¬ng. C¸c c¬ së nµy cÇn tÝnh to¸n cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, nhÊt lµ thÞ trêng vµ tiÒm lùc kinh tÕ cña tõng doanh nghiÖp ®Ó quyÕt ®Þnh më réng ®Õn quy m« phï hîp, ®¹t hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao h¬n (c«ng suÊt 10 triÖu lÝt/n¨m trë lªn). Thanh lý c¸c c¬ së s¶n xuÊt thua lç vµ kh«ng ®¹t chØ tiªu vÒ chÊt lîng.
- C¸c c¬ së bia nhá vµ qu¸ nhá, cÇn ph¶i rµ so¸t, kiÓm tra kh«ng ®Ó tån t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt thua lç, kh«ng ®¹t tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm vµ vÖ sinh m«i trêng.
- Tíi n¨m 2020, dù kiÕn cßn kho¶ng 40-50 nhµ m¸y bia cña quèc doanh Trung ¬ng, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, c¸c nhµ m¸y bia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.
Trong viÖc s¾p xÕp nµy, cÇn ®Æc biÖt chó träng ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ, ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi ®Ó t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt.
§Ó t¹o nguån vèn cho ®Çu t s¶n xuÊt, ngµnh bia nªn s dông nguyªn t¾c vèn vay. Cã thÓ tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, b¸n tr¸i phiÕu ®Ó thu hót nguån vèn trong d©n.
4.2. Dù kiÕn kÕ ho¹ch ®Çu t cho giai ®o¹n 2000 ®Õn 2005
Nh×n chung c¸c nhµ m¸y, c«ng ty s¶n xuÊt bia hiÖn t¹i ®Òu cßn ®iÒu kiÖn t¨ng thªm s¶n lîng b»ng c¸c gi¶i ph¸p ®Çu t :
+ §æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt.
+ §ång bé ho¸ d©y chuyÒn, t¨ng s¶n lîng.
+ TËn dông nhµ xëng, bæ sung thiÕt bÞ hoÆc tËn dông diÖn tÝch ®Ó më réng nhµ m¸y.
C¸c c«ng ty bia liªn doanh cã tæng c«ng suÊt thiÕt kÕ ®îc cÊp phÐp lµ 505 triÖu lÝt/n¨m, hiÖn ®· s¶n xuÊt ®îc 200 triÖu lÝt, viÖc huy ®éng s¶n xuÊt 300 triÖu lÝt vµo n¨m 2005 lµ kh¶ n¨ng thùc tÕ, vèn ®Çu t bæ sung kh«ng lín, kh«ng khã kh¨n ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
C¸c c¬ së bia ®Þa ph¬ng cã tæng c«ng suÊt 460 triÖu lÝt/n¨m, dù kiÕn huy ®éng 250 triÖu lÝt/n¨m, kh«ng cÇn ®Çu t lín, chñ yÕu lµ ®Çu t chiÒu s©u gi¶i quyÕt c¸c kh©u vÒ kü thuËt, chÊt lîng, thÞ trêng vµ tæ chøc s¾p xÕp l¹i mét c¸ch hîp lý (lo¹i bá dÇn nh÷ng c¬ së kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm, kinh doanh thua lç...), nh»m æn ®Þnh dÇn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, t¹o m«i trêng c¹nh tranh lµnh m¹nh.
C¨n cø cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t chiÒu s©u sÏ gi¶m ®¸ng kÓ suÊt ®Çu t (tõ 40 - 50%) vµ dù kiÕn triÓn khai mét sè dù ¸n c¶i t¹o më réng nh sau :
TT
Doanh nghiÖp vµ ®Þa ®iÓm
Néi dung ®Çu t
C«ng suÊt (tr.lÝt)
Vèn §T
( tû ®)
1
Cty Bia Sµi Gßn
T¹i ®Þa ®iÓm 187
NguyÔn ChÝ Thanh
§Çu t chiÒu s©u, hÖ thèng xö lý níc th¶i
Tõ 160 lªn 200
400
T¹i B×nh T©y (hoÆc ®Þa ®iÓm kh¸c t¹i TP.HCM)
§Çu t míi
50
580
Hîp t¸c ®Çu t víi c¸c ®Þa ph¬ng
+ T¹i CÇn Th¬
§Çu t míi vµ chiÒu s©u
10 –20
135-270
+ T¹i Phó Yªn
§Çu t míi vµ chiÒu s©u
10-20
135-270
+ T¹i B×nh §Þnh
§Çu t míi
10
135
2
Cty Bia Hµ Néi
§Çu t míi
Tõ 50 lªn 100
566
Xu thÕ th¬ng m¹i ho¸ toµn cÇu ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, viÖc chóng ta tham gia khèi AFTA, viÖc gi¶m thuÕ nhËp khÈu lµ nh÷ng thuËn lîi vµ nguy c¬ ®e do¹ ®èi víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong níc nãi chung vµ ngµnh bia nãi riªng.
Do vËy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn kÞp thêi ®Ó cã thÓ ®ñ søc c¹nh tranh t¹i thÞ trêng néi ®Þa vµ v¬n tíi xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi.
4.3 Dù kiÕn lé tr×nh ph¸t triÓn
C¨n cø vµo tèc ®é t¨ng trëng trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô cu¶ s¶n phÈm bia, c¨n cø vµo sù ph¸t triÓn d©n sè vµ thu nhËp b×nh qu©n trªn c¬ së tham kh¶o møc tiªu dïng bia cña c¸c níc trong khu vùc, cã thÓ dù b¸o vÒ møc tiªu dïng bia ë ViÖt Nam qua c¸c n¨m tíi nh sau:
Tæng hîp lé tr×nh ph¸t triÓn bia ®Õn n¨m 2020
§¬n vÞ: triÖu lÝt/n¨m
TT
Lo¹i h×nh s¶n xuÊt
Giai ®o¹n n¨m
2000-2005
2005 – 2010
2010 - 2020
1
Bia Trung ¬ng
380
450- 500
600
- Bia Sµi Gßn
280
300 – 350
400
+ C¬ së NguyÔn ChÝ Thanh
200
200
200
+ C¬ së B×nh T©y hay ®Þa ®iÓm kh¸c ë TP.HCM
50
100
150
+ 3 liªn doanh ®Þa ph¬ng
30
50
50
- Bia Hµ Néi
100
150
200
2
Bia liªn doanh vµ 100% VNN
300
400
500
3
Bia ®Þa ph¬ng
200
250
350
4
C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c
100
50
50
Tæng céng
980
1150 – 1200
1500
Ch¬ng III - KÕt luËn
Trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t võa qua, b»ng nh÷ng kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña m×nh ®· ®îc ®µo t¹o qua 4 n¨m häc nay ®îc ¸p dông trong ho¹t ®éng ®Çu t t¹i Tæng c«ng ty Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt vµ nh÷ng bµi häc quý b¸u cho b¶n th©n.
Em nhËn thÊy, ngµnh Rîu – Bia – Níc gi¶i kh¸t lµ mét ngµnh kinh tÕ cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ngoµi viÖc thu nép ng©n s¸ch cao, khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn, ngµnh cßn cã vai trß thóc ®Èy s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, trªn c¬ së sö dông c¸c nguyªn liÖu tinh bét nh: ng«, khoai s¾n, c¸c lo¹i hoa qu¶... TËn dông vµ ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu s½n cã trong níc.
Tõ nh÷ng hiÓu biÕt trªn, thªm vµo ®ã lµ sù gióp ®ì ®éng viªn nhiÖt t×nh cña gi¸o viªn híng dÉn PGS.TS TrÇn V¨n Chu vµ b¸c NguyÔn N¨ng MiÒn – Trëng phßng kÕ ho¹ch ®Çu t cïng toµn thÓ c¸c c«, c¸c chó trong phßng, ban trong Tæng c«ng ty. Em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “ Qu¶n lý c¸c dù ¸n ®Çu t trong ngµnh bia ViÖt Nam” cho b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. LuËn v¨n tèt nghiÖp cña em sÏ gåm 3 phÇn víi nh÷ng néi dung sau:
Ch¬ng I: C¬ së lý thuyÕt vµ ph¬ng ph¸p luËn qu¶n lý dù ¸n ®Çu t.
Ch¬ng II: Qu¶n lý dù ¸n ®Çu trong toµn ngµnh bia ViÖt Nam.
Ch¬ng III: ¸p dông ph¬ng ph¸p qu¶n lý dù ¸n ®Çu t ®èi víi dù ¸n cña c«ng ty bia Sµi Gßn
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 35391.DOC