Luận văn Quản lý tài chính tại các trường đại học công lập ở Việt Nam đến năm 2010

MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nhiều thập kỷ qua, lĩnh vực giáo dục – đào tạo luôn đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Sau gần 20 năm đổi mới, giáo dục Việt Nam, trong đó giáo dục đại học – một bộ phận cấu thành quan trọng đã đạt được những thành tích đầy ấn tượng. Giáo dục đại học cùng với hệ thống giáo dục cả nước góp phần vào việc nâng cao trình độ học vấn, trình độ chuyên môn kỹ thuật của dân cư; thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu phân công lao động; nâng cao chất lượng con người. Giáo dục đại học còn là một chiến lược cụ thể để nâng cao tính cạnh tranh chất lượng lao động có trình độ của Việt Nam trong khu vực và thế giới Việt Nam với mục tiêu đến năm 2020 cơ bản sẽ trở thành một nước công nghiệp, động lực chính sẽ là nguồn nhân lực có chất lượng cao, là đội ngũ trí thức cho sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Thực hiện chủ trương, chính sách đổi mới nền giáo dục của Đảng và Nhà nước, coi giáo dục – đào tạo là quốc sách hàng đầu, các trường công lập giữ vững vai trò nòng cốt trong hệ thống giáo dục quốc dân. Với xu thế phát triển mạnh nền kinh tế tri thức trên thế giới, trước sự cạnh tranh của các cơ sở giáo dục đào tạo đại học khác trong, ngoài nước và việc thí điểm thực hiện cơ chế tự chủ tài chính buộc các trường đại học công lập Việt Nam phải nghiên cứu xây dựng, điều chỉnh hoạt động giáo dục đào tạo một cách hiệu quả để thực hiện sứ mạng được giao. Xuất phát từ thực tế như vậy, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Quản lý tài chính tại các trường đại học công lập ở Việt Nam đến năm 2010” với mong muốn đóng góp một phần vào sự nghiệp giáo dục đào tạo của nước nhà. 2. Mục đích của luận văn: − Hệ thống quá trình phát triển, đặc điểm hoạt động và đặc điểm quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam, kinh nghiệm quản lý tài chính của các trường đại học ở các nước trên thế giới. − Phân tích đánh giá thực trạng hoạt động quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam, từ đó tìm ra nguyên nhân đưa đến những tồn tại, hạn chế. − Đề xuất những giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính nhằm thực hiện một số định hướng chiến lược được đề ra. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến hoạt động giáo dục đào tạo, công tác quản lý tài chính và cơ chế, chính sách tài chính tác động đến hoạt động của các trường đại học công lập ở Việt Nam. 4. Phương pháp nghiên cứu − Phương pháp nghiên cứu được sử dụng là phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, phương pháp mô tả, phân tích thống kê, tổng hợp, so sánh, dự báo kết hợp sử dụng kiến thức tổng hợp các môn học thuộc chuyên ngành kinh tế. − Luận văn sử dụng các tài liệu là các sách giáo khoa về quản lý tài chính, các qui định pháp luật về chế độ tài chính trong các cơ sở giáo dục – đào tạo, các số liệu thống kê của Bộ Giáo dục – Đào tạo, Vụ Kế hoạch – Tài chính, Viện nghiên cứu phát triển giáo dục, các trang web, các báo và tạp chí liên quan . 5. Kết cấu luận văn: Kết cấu chính của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam. Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam thời gian qua. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam đến năm 2010.

pdf68 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1666 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Quản lý tài chính tại các trường đại học công lập ở Việt Nam đến năm 2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
u kinh nghieäm trong coâng taùc; ñoàng thôøi giöõ vöõng phaåm chaát, ñaïo ñöùc taùc phong vaø naêng ñoäng saùng taïo trong thöïc hieän caùc chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc vaø söï chæ ñaïo cuûa ngaønh. Ngoaøi ra, ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù giaùo duïc ñaïi hoïc coøn tham möu cho caáp uûy Ñaûng, chính quyeàn ñòa phöông xaây döïng heä thoáng chính saùch, taïo ñoäng löïc phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo. Keå töø sau khi thí ñieåm toå chöùc thöïc hieän thu hoïc phí töø naêm 1987 ñeán nay, chuyeån töø nhaø nöôùc bao caáp toaøn boä kinh phí ngaân saùch cho giaùo duïc ñaïi hoïc sang ñôn vò töï baûo ñaûm moät phaàn. Ñieàu naøy laøm giaûm bôùt gaùnh naëng cho ngaân saùch nhaø nöôùc, ñoàng thôøi taïo ñoäng löïc cho caùc tröôøng töï naâng cao chaát löôïng giaûng daïy nhaèm thu huùt ñaàu vaøo. - 42 - Vôùi söï ra ñôøi cuûa Luaät NSNN, Luaät giaùo duïc vaø caùc phaùp leänh keá toaùn … ñaõ taïo moät haønh lang phaùp lyù ñaûm baûo söï coâng baèng, bình ñaúng giöõa caùc tröôøng, cuõng nhö cho chính ngöôøi hoïc. 2. Toàn taïi Heä thoáng keá toaùn hieän nay cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp söû duïng cô sôû thöïc thu thöïc chi. Nghieäp vuï ñöôïc ghi nhaän vaø baùo caùo vaøo thôøi kyø thu tieàn hay chi traû. Nguoàn kinh phí ngaân saùch caáp hoaëc hoïc phí chæ ghi nhaän khi ñaõ thu. Soá kinh phí ñöôïc duyeät nhöng chöa caáp vaø khoaûn nôï phaûi thu hoïc phí khoâng ñöôïc phaûn aùnh trong heä thoáng baùo caùo taøi chính chính thöùc. Nguoàn taøi chính söû duïng cuõng vaäy, chi phí chæ ñöôïc ghi nhaän khi ñaõ thanh toaùn. Caùc chi phí thuoäc nieân ñoä nhöng chöa traû (VD nhö coù phaùt sinh tieàn giaûng daïy cuûa giaûng vieân trong hoïc kyø ñoù nhöng chöa traû) khoâng ñöôïc phaûn aùnh. Hoaëc caùc chi phí mua saém taøi saûn coá ñònh ñöôïc ghi nhaän ngay vaøo kyø traû tieàn nhöng lieân quan ñeán nhieàu kyø. Caùc thoâng tin thieáu soùt daãn ñeán ñaùnh giaù khoâng ñuùng veà tình traïng taøi chính vaø keát quaû hoaït ñoäng cuûa caùc tröôøng. Caùc keát quaû hoaït ñoäng thöïc hieän chi tieâu ngaân saùch theo luaät ñònh, nhöng khoâng saùt vôùi thöïc teá coù theå ñöa ñeán nhöõng quyeát ñònh khoâng ñuùng ñaén veà môû roäng hay thu heïp qui moâ ñaøo taïo, khuyeán khích hay haïn cheá chi phí … Hieän nay ñoái vôùi nguoàn kinh phí ñaàu tö xaây döïng cô baûn, coù tröôøng thaän troïng quaù möùc daãn ñeán öù ñoïng, laõng phí nguoàn löïc kinh teá, khoâng phaùt trieån ñuùng vôùi yeâu caàu xaõ hoäi, ngöôïc laïi coù tröôøng ñaàu tö quaù möùc daãn ñeán maát caân ñoái taøi chính. - 43 - 3. Nguyeân nhaân toàn taïi 3.1 Baát caäp, thieáu ñoàng boä trong chính saùch giaùo duïc cuûa Nhaø nöôùc Quaûn lyù nhaø nöôùc veà giaùo duïc coøn oâm ñoàm, söï vuï. Heä thoáng vaên baûn phaùp quy veà giaùo duïc chöa ban haønh kòp thôøi, thieáu ñoàng boä. Söï ñoân ñoác, theo doõi, ñaûm baûo tính nghieâm minh cuûa phaùp luaät chöa ñöôïc coi troïng ñuùng möùc. Vieäc phaân coâng, phaân caáp, vaø cô cheá phoái hôïp giöõa ngaønh chuû quaûn vaø caùc ngaønh, caùc caáp chöa theå cheá hoaù moät caùch cuï theå. Hoaït ñoäng ñaøo taïo ñang daàn giaûm bôùt tính bao caáp toaøn dieän, nhöng trong tö duy cuûa caùc caáp quaûn lyù cô sôû ñaøo taïo coøn ñaët naëng loái suy nghó cuõ. Ñoái vôùi caùc cô quan quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc, nhöõng ñieàu chænh trong cheá ñoä keá toaùn vaø quaûn lyù taøi chính ñoái vôùi cô sôû ñaøo taïo vaãn mang tính chaép vaù hôn laø söï caûi caùch döïa treân neàn taûng lyù luaän môùi phuø hôïp vôùi neàn kinh teá thò tröôøng vaø chính saùch xaõ hoäi hoùa giaùo duïc cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. Vieäc kieåm soaùt baèng caùc tæ leä chaët cheõ hay theo caùc muïc quaù chi tieát phaûn aûnh moät tö duy “caáp phaùt” veà taøi chính thay vì ñònh höôùng vaø giaùm saùt. Maëc duø ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán trong tö duy naøy nhöng moät cô cheá cuï theå vaãn coøn ñang tranh luaän. Quaù trình xaõ hoäi hoùa giaùo duïc vaø hoäi nhaäp quoác teá noùi treân cuõng ñoøi hoûi caùc cô sôû ñaøo taïo Vieät Nam phaûi hình thaønh cho mình moät heä thoáng cung caáp vaø söû duïng thoâng tin phuø hôïp vôùi moâi tröôøng töï chuû, naêng ñoäng vaø coù tính caïnh tranh cao. Khi ñoù, caùc thoâng tin ñaày ñuû vaø thích hôïp seõ laø cô sôû cho caùc quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn lyù cô sôû ñaøo taïo. Ñieàu naøy khoâng theå coù ñöôïc trong heä thoáng hieän höõu voán mang naëng tính chaát haønh chính söï nghieäp. - 44 - 3.2 Nhaän thöùc cuûa caùc nhaø quaûn lyù taøi chính caùc tröôøng ñaïi hoïc Caùc nhaø quaûn lyù cuûa caùc tröôøng thöôøng xuaát thaân töø caùc nhaø giaùo hoaëc nhaø khoa hoïc veà kyõ thuaät, tröø moät soá ít tröôøng veà lónh vöïc kinh teá. Hoï thöôøng khoâng hieåu moät caùch saâu saéc veà caùc chæ tieâu taøi chính, cuõng nhö khoâng ñaùnh giaù cao taàm quan troïng cuûa caùc vaán ñeà trong quaûn lyù taøi chính vaø yeâu caàu böùc thieát cuûa vieäc naâng cao heä thoáng thoâng tin ñeå phuïc vuï cho vieäc ñöa ra quyeát ñònh quaûn lyù. 3.3 Khaû naêng cuûa ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng taùc keá hoaïch – taøi chính Hình thaønh vaø toàn taïi nhieàu naêm trong ñaøo taïo ñaïi hoïc cheá ñoä bao caáp, ñoäi nguõ keá toaùn cuûa caùc tröôøng ñaõ quen vôùi heä thoáng taøi chính ñoùng, chöa naém ñöôïc nhöõng vaán ñeà keá toaùn trong neàn kinh teá thò tröôøng, vôùi nhöõng chuaån möïc, qui ñònh veà taøi chính keá toaùn theo Luaät NSNN, Phaùp leänh Keá toaùn, cuõng nhö yeâu caàu tin hoïc hoùa keá toaùn. Ñaõ ñi sau moät böôùc daøi trong vieäc nhaän thöùc vaø thöïc hieän vai troø cung caáp thoâng tin taøi chính cho nhaø quaûn lyù. Beân caïnh ñoù, trình ñoä vaø naêng löïc ñieàu haønh cuûa ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù tính chuyeân nghieäp chöa cao, baát caäp, thieáu chuû ñoäng trong vieäc söû duïng nguoàn löïc ñeå trieån khai thöïc hieän caùc hoaït ñoäng. Moät boä phaän caùn boä quaûn lyù sa suùt veà phaåm chaát, ñaïo ñöùc, thieáu tinh thaàn traùch nhieäm. 3.4 Thieáu coâng cuï hoã trôï Hieän nay haàu heát caùc tröôøng chöa coù heä thoáng thoâng tin keá toaùn quaûn trò ñeå trôï giuùp cho nhaø quaûn lyù trong vieäc hoaïch ñònh vaø kieåm soaùt, chæ coù baùo caùo taøi chính phaûn aùnh tình hình taøi chính. Tuy nhieân, ñaây thöïc teá laø baùo caùo veà tình hình nhaän vaø söû duïng kinh phí treân cô sôû thöïc thu, thöïc chi, khoâng theå giuùp nhaø quaûn lyù so saùnh giöõa chi phí vaø thu nhaäp. Trong khi ñaëc tính hoaït ñoäng thu, chi taøi chính cuûa caùc cô sôû ñaøo taïo döïa treân cô sôû doàn tích. - 45 - 3.5 Coâng taùc thanh tra, kieåm tra coøn yeáu keùm ÔÛ moät soá tröôøng chöa hình thaønh boä phaän kieåm toaùn noäi boä, hoaëc coù thì toàn taïi döôùi daïng “thanh tra nhaân daân”, thanh tra, kieåm tra taát caû caùc maûng hoaït ñoäng cuûa tröôøng. Tuy nhieân thaønh vieân cuûa ban thanh tra tröôøng laø caùc giaûng vieân, chuyeân vieân ñöôïc ñeà cöû töø nhieàu khoa, phoøng ban khaùc nhau, do ñoù thieáu chuyeân moân vaø kinh nghieäm veà taøi chính ñeå thöïc hieän thanh tra hieäu quaû hoaït ñoäng taøi chính cuûa tröôøng. Coâng taùc thanh tra taøi chính cuûa caùc boä chuû quaûn, nhaát laø thanh tra chuyeân moân, cuõng coøn baát caäp. Chaäm phaùt hieän vaø thieáu kieân quyeát trong xöû lyù, khaéc phuïc nhöõng bieåu hieän tieâu cöïc, thieáu kyû cöông, thöông maïi hoùa ôû moät soá ñôn vò, caù nhaân trong ngaønh. - 46 - CHÖÔNG III CAÙC GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN QUAÛN LYÙ TAØI CHÍNH TAÏI CAÙC TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC COÂNG LAÄP VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010 I. ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN GIAÙO DUÏC ÑAÏI HOÏC VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010 Giaùo duïc ñoùng vai troø quan troïng trong söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa moãi quoác gia, nhaát laø trong boái caûnh cuoäc caùch maïng khoa hoïc – kyõ thuaät phaùt trieån maïnh meõ. Chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc ñaïi hoïc (GDÑH) laø moät boä phaän cuûa chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc noùi chung nhaèm ñaøo taïo ñoäi nguõ nhaân löïc coù trình ñoä cao phuïc vuï söï nghieäp CNH, HÑH ñaát nöôùc. 1. Quan ñieåm chæ ñaïo söï phaùt trieån giaùo duïc Caùc quan ñieåm chæ ñaïo phaùt trieån giaùo duïc ñöôïc ñaët cô sôû treân söï phaân tích caùc moái quan heä giöõa giaùo duïc vôùi söï phaùt trieån toång theå neàn kinh teá – xaõ hoäi, giöõa giaùo duïc vôùi nhöõng lónh vöïc troïng yeáu nhö chính trò, kinh teá, vaên hoùa, khoa hoïc – coâng ngheä, cuõng nhö söï phaùt trieån noäi taïi cuûa giaùo duïc. Caùc quan ñieåm chæ ñaïo phaùt trieån giaùo duïc ñöôïc xaùc ñònh döïa treân Hieán phaùp nöôùc Coâng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam (1992), Luaät giaùo duïc (1998), nghò quyeát caùc Hoäi nghò Trung öông veà giaùo duïc vaø Nghò quyeát Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng (2001), Chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi 2001-2010. 1.1 Giaùo duïc, trong ñoù coù giaùo duïc ñaïi hoïc laø quoác saùch haøng ñaàu Quan ñieåm giaùo duïc - ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu ñöôïc khaúng ñònh trong caùc Vaên kieän cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø Chính phuû, theå hieän vai troø cuûa giaùo duïc trong quaù trình phaùt trieån ñaát nöôùc. Giaùo duïc ñaøo taïo cuøng vôùi khoa hoïc vaø - 47 - coâng ngheä laø nhaân toá quyeát ñònh taêng tröôûng kinh teá vaø phaùt trieån xaõ hoäi. Giaùo duïc ñaïi hoïc laø boä phaän chuû yeáu taïo ra nguoàn nhaân löïc trình ñoä cao cho söï nghieäp CNH, HÑH ñaát nöôùc. 1.2 Thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi trong giaùo duïc ñaïi hoïc vaø taïo ñieàu kieän phaùt trieån taøi naêng Trong boái caûnh chuyeån ñoåi cuûa neàn kinh teá vaø xu theá hoäi nhaäp quoác teá, giaùo duïc ñaïi hoïc Vieät Nam caàn giöõ vöõng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Nguyeân taéc naøy theå hieän chuû yeáu trong hai maët: thöù nhaát, giaùo duïc ñaïi hoïc coù muïc tieâu giaùo duïc nhöõng con ngöôøi coù lyù töôûng ñoäc laäp töï do vaø chuû nghóa xaõ hoäi; thöù hai, giaùo duïc ñaïi hoïc phaûi taïo söï bình ñaúng veà cô hoäi hoïc taäp ñaïi hoïc cho moïi ngöôøi. Choáng khuynh höôùng thöông maïi hoùa trong giaùo duïc ñaïi hoïc. Quan ñieåm naøy ñöôïc theå hieän ôû vieäc ña daïng hoùa caùc loaïi hình giaùo duïc ñaïi hoïc ñaùp öùng nhu caàu hoïc taäp cuûa nhaân daân vôùi heä thoáng caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp vaø ngoaøi coâng laäp (môû, baùn coâng, daân laäp, tö thuïc), trong ñoù caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp ñoùng vai troø noøng coát. Môû roäng caùc loaïi hình ñaøo taïo (khoâng taäp trung, ñaøo taïo töø xa, giaùo duïc thöôøng xuyeân). Ñi ñoâi vôùi ña daïng hoùa, caàn thoáng nhaát quaûn lyù giaùo duïc ñaïi hoïc theo tieâu chuaån ñeå ñaûm baûo chaát löôïng ñaøo taïo. Nhöõng ngöôøi gioûi vaø taøi naêng ñöôïc xaõ hoäi vaø nhaø tröôøng khuyeán khích hoïc cao hôn; nhöõng cô sôû ñaøo taïo ñaïi hoïc coù chaát löôïng cao, coù uy tín vaø maïnh veà cô sôû vaät chaát, trang thieát bò vaø ñoäi nguõ giaûng vieân ñöôïc giao nhieäm vuï thöïc hieän nhöõng chöùc naêng ñaàu taøu trong heä thoáng giaùo duïc ñaïi hoïc. 1.3 Phaùt trieån giaùo duïc ñaïi hoïc gaén vôùi nhu caàu phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, tieán boä khoa hoïc coâng ngheä vaø söï nghieäp cuûng coá quoác phoøng, an ninh Muïc tieâu, noäi dung vaø phöông phaùp ñaøo taïo ñaïi hoïc caàn ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû yeâu caàu cuûa phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. Caàn coi troïng caû ba maët: môû - 48 - roäng qui moâ, naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo vaø taêng cöôøng hieäu quaû. Gaén ñaøo taïo vôùi phaùt trieån khoa hoïc, coâng ngheä vaø saûn xuaát. Ba nhieäm vuï chính cuûa tröôøng ñaïi hoïc laø ñaøo taïo, nghieân cöùu khoa hoïc vaø phuïc vuï xaõ hoäi nhaèm cung caáp ñoäi nguõ caùc nhaø chuyeân moân trình ñoä cao cho CNH, HÑH ñaát nöôùc, taïo ñieàu kieän phaùt huy taùc duïng cuûa caùc coâng ngheä tieân tieán nhaäp töø nöôùc ngoaøi, nghieân cöùu caûi tieán vaø taïo khaû naêng saùng cheá ra coâng ngheä môùi, ñoàng thôøi cung caáp caùc dòch vuï tö vaán, öùng duïng vaø trieån khai tieán boä khoa hoïc – coâng ngheä vaøo ñôøi soáng: phuïc vuï ñaéc löïc söï nghieäp CNH, HÑH vaø an ninh quoác phoøng cuûa ñaát nöôùc. 1.4 Phaùt trieån giaùo duïc ñaïi hoïc laø söï nghieäp chung cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø nhaân daân Giaùo duïc ñaïi hoïc laø söï nghieäp chung khoâng chæ ñöôïc hieåu laø moïi ngöôøi coù traùch nhieäm tích cöïc goùp phaàn trí tueä, nhaân löïc, taøi löïc cho giaùo duïc ñaïi hoïc maø coøn ñöôïc hieåu laø moïi ngöôøi ñöôïc taïo cô hoäi tieáp caän vôùi hoïc vaán ñaïi hoïc. Keát hôïp ñaøo taïo ôû tröôøng ñaïi hoïc voùi thöïc tieãn lao ñoäng saûn xuaát, gaén hoïc vôùi haønh. Nhaø nöôùc chaêm lo xaây döïng keá hoaïch phaùt trieån giaùo duïc ñaïi hoïc vaø ban haønh nhöõng cheá ñoä chính saùch phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Caùc doanh nghieäp, ngöôøi söû duïng lao ñoäng, ngöôøi hoïc vaø moïi taàng lôùp nhaân daân coù traùch nhieäm tham gia goùp yù, ñoùng goùp trí tueä vaø vaät löïc cho söï nghieäp chung ñoù. Phaùt trieån giaùo duïc ñaïi hoïc seõ taïo ra tieàm löïc veà trí tueä cho ñaát nöôùc, xaây döïng ñoäi nguõ lao ñoäng khoa hoïc, coâng ngheä trình ñoä cao vaø taïo ra ñoäng löïc cho phaùt trieån kinh teá. 1.5 Taêng cöôøng hoäi nhaäp quoác teá vaø khu vöïc treân cô sôû keá thöøa vaø giöõ vöõng nhöõng tinh hoa vaên hoùa daân toäc Trong xu theá hoäi nhaäp quoác teá, ñeå phaùt trieån GDÑH caàn taêng cöôøng hôïp taùc vôùi GDÑH cuûa caùc nöôùc tieân tieán vaø khai thaùc moïi tieàm naêng beân ngoaøi. - 49 - Khuyeán khích ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo GDÑH, khuyeán khích caùc cô sôû ñaïi hoïc lieân doanh, lieân keát vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi, taêng cöôøng nghieân cöùu, hoïc taäp nhöõng thaønh töïu vaø kinh nghieäm cuûa GDÑH theá giôùi, tieáp tuïc daønh kinh phí töø ngaân saùch nhaø nöôùc göûi ngöôøi ñi hoïc nöôùc ngoaøi theo nhöõng ngaønh ngheà caàn thieát, khuyeán khích du hoïc töï tuùc. 2. Xaây döïng keá hoaïch chieán löôïc cuï theå Heä thoáng caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng hieän nay chöa baùm saùt chieán löôïc phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi; chöa gaén boù höõu cô vôùi chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc noùi chung vaø giaùo duïc ñaïi hoïc noùi rieâng; chöa hoã trôï cho vieäc phaân luoàng sau phoå thoâng cô sôû vaø phoå thoâng trung hoïc. Qui moâ phaùt trieån quaù nhanh vöôït quaù khaû naêng veà cô sôû vaät chaát vaø ñoäi nguõ giaùo vieân daãn ñeán chaát löôïng ñaøo taïo coøn thaáp. Cô caáu ngaønh ngheà, caáp hoïc, cô caáu ñòa lyù ñeàu maát caân ñoái. Do ñoù treân cô sôû qui hoaïch chieán löôïc phaùt trieån chung caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng coù giaûi phaùp xaây döïng cuï theå nhö sau: 2.1 Ñoái vôùi chieán löôïc phaùt trieån ñaøo taïo Xaùc ñònh vaø hoaøn thieän muïc tieâu, noäi dung chöông trình ñaøo taïo cuûa töøng chuyeân ngaønh töøng caáp hoïc vaø loaïi hình ñaøo taïo. Hoaøn thieän vaø ñoåi môùi noäi dung caùc moân hoïc theo höôùng naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo gaén lieàn vôùi nhu caàu söû duïng cuûa xaõ hoäi vaø trình ñoä daàn töông xöùng vôùi caùc neàn giaùo duïc ñaïi hoïc tieân tieán. Saép xeáp, toå chöùc laïi ñoäi nguõ caùn boä giaûng daïy theo chuyeân ngaønh ñaõ ñöôïc ñaøo taïo, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc boài döôõng, naâng cao trình ñoä giaûng vieân cuõng nhö söû duïng coù hieäu quaû ñoäi nguõ giaûng vieân gioûi phuïc vuï ñaøo taïo vaø NCKH. - 50 - AÙp duïng coâng ngheä daïy vaø hoïc tieân tieán treân cô sôû taêng cöôøng phöông tieän trang thieát bò, thö vieän, trung taâm maùy tính, phoøng thí nghieäm hieän ñaïi gaén chaët giaûng daïy lyù thuyeát vôùi thöïc taäp, thöïc haønh. Taêng cöôøng caùc dòch vuï phuïc vuï sinh vieân: phoøng hoïc chung, phoøng ñoïc saùch taäp theå, kyù tuùc xaù, phöông tieän di chuyeån coâng coäng, tín duïng, ñaøo taïo,… 2.2 Ñoái vôùi chieán löôïc phaùt trieån nghieân cöùu khoa hoïc Nghieân cöùu hình thaønh moät soá heä thoáng chính saùch quaûn lyù coù hieäu quaû nguoàn nhaân löïc cuûa hoaït ñoäng khoa hoïc coâng ngheä, nhö caùc chính saùch veà thu huùt vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc hoaït ñoäng NCKH nhaèm xaây döïng ñöôïc ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc keá thöøa, ñuû söùc ñaûm ñöông caùc nhieäm vuï giaûng daïy vaø NCKH vôùi chaát löôïng cao, caùc chính saùch quaûn lyù taøi chính ñoái vôùi hoaït ñoäng KHCN, vöøa phaùt trieån ña daïng hoùa nguoàn löïc taøi chính daønh cho hoaït ñoäng KHCN, vöøa ñaûm baûo nguoàn löïc taøi chính ñeå taäp trung ñaàu tö troïng ñieåm, hieän ñaïi hoaù vaø naâng cao naêng löïc NCKH cuûa caùc ngaønh khoa hoïc muõi nhoïn chieán luôïc cuûa tröôøng. Ñaåy maïnh hoaït ñoäng hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc, cô sôû hoaït ñoäng KHCN trong vaø ngoaøi nöôùc. Hình thaønh caùc Hoäi ñoàng tö vaán cho hoaït ñoäng KHCN theo höôùng gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa caùc ñòa phöông, tham gia tö vaán cho caùc tænh, thaønh veà caùc chính saùch phaùt trieån chieán löôïc. Xaây döïng quy trình xeùt duyeät ñeà taøi NCKH chaát löôïng cao vôùi thuû tuïc ñôn giaûn. Nghieân cöùu löïa choïn caùc moâ hình hoaït ñoäng KHCN thích hôïp, caùc chöông trình hôïp taùc NCKH giaøu tính saùng taïo, hình thaønh caùc quõy taøi trôï cho caùc hoaït - 51 - ñoäng KHCN trong ñoäi nguõ giaûng vieân treû vaø sinh vieân, thoâng qua hoaït ñoäng NCKH naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo nhaø tröôøng. Taêng cöôøng phoå bieán trao ñoåi thoâng tin khoa hoïc coâng ngheä thoâng qua heä thoáng taïp chí khoa hoïc chuyeân ngaønh. 2.3 Ñoái vôùi chieán löôïc phaùt trieån ñoäi nguõ Taïo ñieàu kieän cho giaùo vieân tieáp caän thöôøng xuyeân vôùi coâng ngheä giaùo duïc ñaïi hoïc tieân tieán, söû duïng trang thieát bò hieän ñaïi phuï vuï ñaøo taïo vaø NCKH. Taêng cöôøng hoaït ñoäng boài döôõng, ñaøo taïo giuùp caùn boä, giaùo vieân ngoaøi vieäc naâng cao trình ñoä chuyeân moân coøn tham gia hoïc taäp reøn luyeän kyõ naêng söû duïng ngoaïi ngöõ. Thöïc hieän vieäc trao ñoåi giaùo vieân tu nghieäp ôû caùc tröôøng ñaïi hoïc nöôùc ngoaøi. Xaây döïng caùc chính saùch öu tieân cho caùn boä nöõ vaø caùn boä treû phaùt huy taøi naêng tham gia hoaït ñoäng ñaøo taïo vaø NCKH vôùi chaát löôïng cao. Xaây döïng caùc chính saùch veà ñònh möùc lao ñoäng, quy ñoåi khoái löôïng giôø giaûng, NCKH tham gia quaûn lyù möùc trung bình khaù trong xaõ hoäi. 2.4 Ñoái vôùi chieán löôïc phaùt trieån cô sôû vaät chaát kyõ thuaät Xaây döïng quy hoaïch toång theå vaø chi tieát veà phaùt trieån cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa nhaø tröôøng. Caên cöù quy hoaïch toång theå vaø chi tieát ñöôïc pheâ duyeät, trong töøng giao ñoaïn phaùt trieån, tieàn haønh caùc thuû tuïc laäp hoà sô döï aùn, thaåm ñònh vaø trình caáp coù thaåm quyeàn duyeät ñeå trieån khai thöïc hieän. Ñoái vôùi cô sôû vaät chaát coù saün cuûa tröôøng, haøng naêm laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän vieäc duy tu, baûo döôõng vaø boå sung kòp thôøi ñeå phuïc vuï hoaït ñoäng ñaøo taïo vaø NCKH cuûa nhaø tröôøng. - 52 - Ñoái vôùi trang thieát bò, phöông tieän kyõ thuaät thuyeàn xuyeân nghieân cöùu vaø thöïc hieän trang bò boå sung, xaây döïng môùi theo höôùng “ñi taét, ñoùn ñaàu” khoa hoïc coâng ngheä – kyõ thuaät tieân tieán cuûa theá giôùi. II. ÑÒNH HÖÔÙNG QUAÛN LYÙ TAØI CHÍNH CUÛA CAÙC TRÖÔØNG ÑH COÂNG LAÄP ÑEÁN NAÊM 2010 1. Cô hoäi vaø thaùch thöùc trong coâng taùc quaûn lyù taøi chính 1.1 Cô hoäi ™ Boái caûnh quoác teá Theá kyû XXI laø theá kyû cuûa neàn kinh teá tri thöùc. Haàu heát caùc nöôùc kinh teá phaùt trieån ñeàu öu tieân cao cho vieäc taêng ñaàu tö vaøo phaùt trieån khoa hoïc, coâng ngheä vaø giaùo duïc. Toång ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc cho nghieân cöùu khoa hoïc, coâng ngheä môùi vaø phaùt trieån giaùo duïc chieám 8,8% GDP ôû Canada, 8,4% ôû Myõ, 6,8% ôû UÙc vaø 6,6% ôû Nhaät. Vieäc phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá tri thöùc keùo theo ñoøi hoûi coù moät ñoäi nguõ coâng nhaân tri thöùc laø nhöõng ngöôøi lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo veà kieán thöùc vaø ngheà nghieäp ôû trình ñoä cao. ÔÛ caùc nöôùc ASEAN, Chính phuû öu tieân taêng ñaàu tö cho ñaøo taïo nhaân löïc khoa hoïc coâng ngheä coù trình ñoä cao ôû caùc lónh vöïc quan troïng. Coù chính saùch löông boång cao, caáp hoïc boång ñaøo taïo. Laäp quyõ phaùt trieån nhaân löïc hoaëc quyõ phaùt trieån kyõ naêng cho caùc döï aùn ñaøo taïo vaø söû duïng nhaân löïc. Thöïc hieän ñaøo taïo nhaân löïc theo chuyeån giao coâng ngheä. ™ Boái caûnh trong nöôùc Ôû Vieät Nam, phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa; laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi – yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng - 53 - kinh teá nhanh vaø beàn vöõng, trong ñoù giaùo duïc ñaïi hoïc laø moät boä phaän caáu thaønh quan troïng. Giaùo duïc khoâng chæ laø coâng vieäc cuûa nhaø tröôøng maø laø coâng vieäc chung cuûa toaøn xaõ hoäi trong söï nghieäp xaõ hoäi hoùa giaùo duïc. Toaøn Ñaûng, toaøn daân coù traùch nhieäm chaêm lo cho söï nghieäp giaùo duïc. Töøng ngöôøi daân, töøng gia ñình, töøng taäp theå, toå chöùc Ñaûng, chính quyeàn caùc caáp, caùc toå chöùc kinh teá-xaõ hoäi, caùc toå chöùc quaàn chuùng cuøng xaây döïng, coäng ñoàng traùch nhieäm ñoái vôùi söï phaùt trieån giaùo duïc vaø phoái hôïp taïo döïng moâi tröôøng giaùo duïc. Treân con ñöôøng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa cuûa mình, Vieät Nam phaûi thöïc hieän ñoàng thôøi hai nhieäm vuï: Chuyeån bieán töø neàn kinh teá noâng nghieäp sang neàn kinh teá coâng nghieäp vaø taän duïng cô hoäi “ñi ñaàu ñoùn taét” ñeå ñi thaúng vaøo nhöõng ngaønh söû duïng coâng ngheä cao cuûa neàn kinh teá tri thöùc. Vaø “phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa; laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi – yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng”, trong ñoù giaùo duïc ñaïi hoïc laø moät boä phaän caáu thaønh quan troïng. Vieät Nam coù theå tieán thaúng vaøo nhöõng lónh vöïc khoa hoïc môùi, cuõng nhö lónh vöïc coâng ngheä cao, chuùng ta coù theå tranh thuû ñöôïc caùc nguoàn voán cuøng vôùi kyõ thuaät vaø coâng ngheä tieân tieán, … ñoàng thôøi khai thaùc voán sôû höõu tri thöùc chung cuûa toaøn theá giôùi. Sau gaàn 20 naêm ñoåi môùi (1986-2005), giaùo duïc Vieät Nam, trong ñoù giaùo duïc ñaïi hoïc – moät boä phaän caáu thaønh quan troïng ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu ñaùng keå. Töø nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc, cuõng caàn nhìn nhaän laïi nhöõng maët haïn cheá, khuyeát ñieåm coøn toàn taïi. - 54 - 1.2 Thaùch thöùc Toác ñoä taêng qui moâ mang tính töï phaùt vaø quaù cao trong thôøi gian vöøa qua cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc ñaõ phaù vôõ theá caân ñoái caàn thieát giöõa caùc baäc cao ñaúng, ñaïi hoïc vôùi trung hoïc chuyeân nghieäp vaø daïy ngheà – “thöøa thaày, thieáu thôï”. Taêng qui moâ vöôït quaù khaû naêng cuûa heä thoáng ñaûm baûo chaát löôïng. Maø cuï theå laø cô sôû vaät chaát voán vöøa thieáu, ngheøo, laïc haäu laïi coù xu höôùng ngaøy caøng giaûm. Caùc loaïi thieát bò cho giaûng daïy, hoïc taäp, thöïc taäp vöøa thieáu, vöøa laïc haäu so vôùi thöïc tieãn saûn xuaát kinh doanh. Hoaëc coù tröôøng xin môû theâm ngaønh môùi trong khi chöa kòp trang bò phoøng hoïc, phoøng thí nghieäm, chöa ñuû ñoäi nguõ giaûng vieân giaûng daïy. Ñoäi nguõ caùn boä giaûng daïy khoâng taêng theo kòp qui moâ sinh vieân daãn ñeán tình traïng quaù taûi. Giaùo vieân phaûi daïy nhieàu, phaûi laøm nhöõng coâng vieäc khoâng lieân quan gì tôùi chuyeân moân ñeå taêng thu nhaäp neân khoâng coøn thôøi gian ñeå nghieân cöùu khoa hoïc, naâng cao trình ñoä. Maëc duø NSNN cho giaùo duïc taêng lieân tuïc töø 9-10% (1995) leân 15% (2000) vaø 18% (2005), song qui moâ ñaøo taïo ngoaøi chæ tieâu taêng nhanh vôùi möùc thanh toaùn khoâng ñuû chi phí ñaøo taïo daãn tôùi möùc chi thöïc teá cho 1 sinh vieân thaáp vaø coù xu höôùng giaûm daàn. Ñieàu naøy aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng ñaøo taïo. Do ñoù Vieät Nam moät maët phaûi khaéc phuïc nhöõng yeáu keùm baát caäp, phaùt trieån maïnh meõ ñeå thu heïp khoaûng caùch vôùi nhöõng neàn giaùo duïc tieân tieán cuõng ñang ñoåi môùi vaø phaùt trieån. Maët khaùc, phaûi khaéc phuïc söï maát caân ñoái giöõa yeâu caàu phaùt trieån nhanh veà qui moâ vaø nguoàn löïc coøn raát haïn cheá, giöõa yeâu caàu phaùt trieån nhanh veà qui moâ vaø ñoøi hoûi gaáp ruùt naâng cao chaát löôïng; giöõa yeâu caàu vöøa taïo ñöôïc chuyeån bieán cô baûn, toaøn dieän vöøa giöõ ñöôïc söï oån ñònh töông ñoái cuûa heä thoáng giaùo duïc. Thaùch thöùc lôùn nhaát ñoái vôùi giaùo duïc Vieät nam hieän nay laø yeâu - 55 - caàu caàn phaûi ñi tröôùc moät böôùc, ñoùn ñaàu söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi trong khi xuaát phaùt ñieåm laø nöôùc noâng nghieäp laïc haäu. Quaù trình hoäi nhaäp veà kinh teá vôùi khu vöïc vaø quoác teá ñang laø moät thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi neàn kinh teá Vieät Nam. Khi ñoù, caâu hoûi ñöôïc ñaët ra laø nguoàn löïc naøo ñeå phuïc vuï cho neàn kinh teá ñoù? Quaù trình ñang dieãn ra vaø seõ tieáp truïc phaùt trieån trong thôøi gian tôùi laø söï tham gia cuûa caùc cô sôû ñaøo taïo nöôùc ngoaøi, ñaët taïi nöôùc ngoaøi hay môû taïi Vieät Nam. Soá sinh vieân Vieät Nam theo hoïc caùc cô sôû nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam vaø ñi ra nöôùc ngoaøi du hoïc töï tuùc ngaøy caøng taêng, chöa keå soá ñöôïc göûi ñi ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi baèng ngaân saùch nhaø nöôùc. Ñaëc bieät vôùi caùc ngaønh veà kyõ thuaät caùc cô sôû ñaøo taïo trong nöôùc voán khoâng coù lôïi theá so vôùi caùc cô sôû ñaøo taïo nöôùc ngoaøi do trang thieát bò hoïc taäp vaø thöïc haønh thöôøng ñaõ quaù cuõ, ít nhieàu khoâng coøn phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi nhö vuõ baõo trong coâng ngheä hieän nay. Giaùo duïc laø söï nghieäp cuûa toaøn daân. Xaõ hoäi taïo ñieàu kieän cho giaùo duïc phaùt trieån, ñoàng thôøi cuõng ñoøi hoûi giaùo duïc phaûi phuïc vuï ñaéc löïc cho xaõ hoäi. Tuy nhieân, ôû nöôùc ta quaù trình chuyeån ñoåi coøn ñang tieáp dieãn, cô cheá thò tröôøng chöa hoaøn thieän. Nhöõng giaù trò thu ñöôïc qua ñaøo taïo chöa ñöôïc xaõ hoäi söû duïng vaø ñaùnh giaù thích ñaùng; ñieàu ñoù haïn cheá ñoäng löïc ngöôøi hoïc cuõng nhö ngöôøi söû duïng nhaân löïc. 2. Ñònh höôùng cô baûn veà quaûn lyù taøi chính cuûa caùc tröôøng ÑH coâng laäp ñeán naêm 2010 Ñeå ñaûm baûo nguoàn löïc taøi chính thöïc hieän söù maïng, nhieäm vuï ñöôïc giao, caùc tröôøng caàn coù caùc chuû tröông thöïc hieän ñoàng boä caùc giaûi phaùp sau: - 56 - Taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng laäp keá hoaïch, döï aùn ñaøo taïo vaø NCKH vôùi heä thoáng chæ tieâu, chæ soá löôïng hoùa ñaùnh giaù chaát löôïng vaø hieäu quaû ñeå ñöôïc NSNN ñaàu tö phuïc vuï nhu caàu ñaøo taïo. Thöïc hieän caùc cuoäc ñieàu tra, nghieân cöùu ñaùnh giaù ñuùng ñaén caùc ñònh möùc chi phí ñaøo taïo vaø NCKH laøm cô sôû kieán nghò vôùi Nhaø nöôùc thay ñoåi caùc ñònh möùc ñaàu tö hieän nay khoâng phuø hôïp. Ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng ña daïng hoùa caùc loaïi hình ñaøo taïo, trình ñoä ñaøo taïo, phaùt trieån nguoàn thu hoïc phí phuïc vuï cho söï nghieäp ñaøo taïo goùp phaàn cung öùng nhaân löïc vaø naâng cao daân trí cuûa caùc tænh thaønh. Phaùt trieån caùc loaïi hình dòch vuï khoa hoïc vaø dòch vuï ñaøo taïo phuïc vuï coäng ñoàng xaõ hoäi, ñöa neáp soáng vaên minh vaø khoa hoïc vaøo ñôøi soáng coäng ñoàng, taïo nguoàn thu töø caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc, lao ñoäng saûn xuaát vaø dòch vuï hoã trôï cho ñaøo taïo. Taêng cöôøng quaûn lyù chaët cheõ coâng taùc taøi chính, söû duïng nguoàn löïc ñuùng höôùng, ñuùng muïc ñích vaø theo ñuùng luaät ñònh. Thöïc hieän ñuùng quy cheá coâng khai taøi chính ñaûo baûo söï daân chuû vaø tham gia quaûn lyù, giaùm saùt caùc hoaït ñoäng taøi chính cuûa doäi nguõ caùn boä vaø giaùo vieân trong tröôøng. Taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng hôïp taùc quoác teá, naâng cao uy tín nhaø tröôøng, môû roäng caùc hình thöùc giuùp ñôõ taøi trôï, vieän trôï cuûa caùc Chính phuû, caùc toå chöùc, caùc tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc ñoái vôùi nhaø tröôøng. Thieát laäp moái quan heä maät thieát vaø hôïp taùc vôùi caùc toâ chöùc, caù nhaân, cöïu sinh vieân ñaõ toát nghieäp, quan taâm chuù troïng söï thaønh ñaït cuûa hoï trong xaõ hoäi ñeå tieáp tuïc boài döôõng vaø chöùng minh hieäu quaû ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng. - 57 - 3. Döï baùo nguoàn taøi chính cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñeán naêm 2010 ™ Döï baùo khaû naêng NSNN cho giaùo duïc – ñaøo taïo Chæ tieâu 2000 2005 2010 GDP (tyû ñoàng) * 450.157 619.628 900.314 Tæ leä chi NSNN trong GDP (%) 20,0 20,0 20,0 Toång chi NSNN (tyû ñoàng) 94.532 130.121 189.065 Tæ leä chi cho GDÑT trong toång chi NSNN (%) 15 18 20 Toång chi NSNN cho GDÑT (tyû ñoàng) 14.179 23.421 37.813 Tæ leä chi NSNN cho GDÑT trong GDP (%) 3 3,6 4 Chuù thích: * - Toác ñoä taêng GDP bình quaân 7,5%/naêm ™ Döï baùo khaû naêng huy ñoäng ngoaøi NSNN cho giaùo duïc – ñaøo taïo Chæ tieâu 2000 2005 2010 Toång nguoàn ngoaøi NSNN cho GDÑT (tyû ñoàng) 5.749 12.880 24.577 1. Huy ñoäng töø daân ñoùng goùp (naêm 2005 chieám 25%, naêm 2010 chieám 35% so vôùi toång chi NSNN cho GDÑT) 3.149 5.855 13.234 2. Vieän trôï, vay nôï (ODA), (khoaûng 20% trong toång chi NSNN cho GDÑT) 1.400 4.685 7.562 3. Töø caùc nguoàn khaùc, (khoaûng 10% so vôùi toång chi NSNN cho GDÑT) 1.200 2.340 3.781 - 58 - (Nguoàn: Döï baùo khaû naêng huy ñoäng caùc nguoàn taøi chính cho phaùt trieån GDÑT giai ñoaïn 2001-2010 – Vuï KHTC) III. CAÙC GIAÛI PHAÙP HOAØN THIEÄN QUAÛN LYÙ TAØI CHÍNH TAÏI CAÙC TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC COÂNG LAÄP ÑEÁN NAÊM 2010 1. Moâi tröôøng phaùp lyù Raø soaùt vaên baûn phaùp quy vaø ñieàu chænh hoaøn chænh daàn thaønh heä thoáng vaên baûn phaùp quy thoáng nhaát toaøn ngaønh. Chính phuû taêng cöôøng phoái hôïp vôùi caùc caáp coù kieân quan ñeå hình thaønh cô cheá phaân caáp quaûn lyù giaùo duïc, phaân ñònh roõ quyeàn haïn, traùch nhieäm cuûa ñòa phöông vaø caùc caáp quaûn lyù giaùo duïc nhaèm ñaûm baûo ñieàu kieän, tính chuû ñoäng cho caùc cô sôû ñaøo taïo. Ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù taøi chính theo höôùng song song trao quyeàn chuû ñoäng veà taøi chính caàn thöïc hieän cheá ñoä taøi chính coâng khai vaø cheá ñoä kieåm toaùn nhaèm taêng hieäu quaû söû duïng caùc nguoàn taøi chính ñaàu tö cho giaùo duïc. Hoaøn thieän cô cheá, chính saùch tín duïng cho giaùo duïc. Duy trì vaø naâng cao tính bao caáp veà ngaân saùch nhöng khoâng bao caáp veà quaûn lyù. Töøng böùôc hoaøn thieän cô cheá töï chuû veà taøi chính thoâng qua ñònh höôùng vaø pheâ duyeät thöïc hieän qui cheá khoaùn chi. Khuyeán khích caùc chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi lieân doanh, lieân keát vôùi caùc tröôøng ñeå ñaøo taïo ñaïi hoïc, daïy ngheà, giaùo duïc töø xa, môû caùc khoùa boài döôõng ngaén haïn coù trình ñoä khu vöïc vaø quoác teá taïi Vieät Nam theo qui ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam. Nhaø nöôùc tieáp tuïc caûi tieán cheá ñoä tieàn löông môùi, giaûi quyeát nhöõng baát hôïp lyù trong cheá ñoä tieàn löông hieän nay ñoái vôùi caùn boä, coâng chöùc ngaønh giaùo vaø ñaøo taïo. Möùc tieàn löông toái thieåu phaûi ñaûm baûo möùc soáng trung bình cho moät ngöôøi lao ñoäng. Löông cuûa caùn boä, coâng chöùc ngaønh giaùo duïc vaø ñaøo taïo phaûi theå hieän söï öu tieân, söï öu tieân phaûi ñöa vaøo phaàn chung, khoâng ñeå ôû phaàn phuï caáp öu - 59 - ñaõi nhö hieän nay. Hieän nay ñaõ coù thoâng tö höôùng daãn vieäc thöïc hieän löông môùi, ñieàu chænh thay ñoåi heä soá löông môùi taêng 30% so vôùi heä soá löông cuõ. Tuy nhieân laïi chöa coù vaên baûn naøo ñeà caäp ñeán vieäc taêng quyõ löông chung cuûa tröôøng, veà thöïc chaát löông cuõng khoâng taêng. Xaây döïng moái lieân thoâng, lieân keát giöõa giaùo duïc phoå thoâng, giaùo duïc ngheà nghieäp vaø giaùo duïc ñaïi hoïc theo ñòa lyù, vuøng laõnh thoå. Phaùt huy söùc maïnh toång hôïp, xaây döïng moái quan heä trong ñaøo taïo giöõa caùc tröôøng phoå thoâng, tröôøng trung hoïc chuyeân nghieäp vaø daïy ngheà thuoäc caùc Boä, ngaønh Trung öông vaø ñòa phöông theo tính kinh teá töøng vuøng goùp phaàn ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån nhaân löïc cuûa töøng vuøng trong töøng giai ñoaïn. Cho pheùp caùc tröôøng môû roäng hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc ngaønh, ñòa phöông, ñôn vò doanh nghieäp ñeå huy ñoäng voán ñoùng goùp xaây döïng cô sôû vaät chaát. Hieän nay Boä ñaõ thí ñieåm cho 5 tröôøng thöïc hieän töï chuû taøi chính. Tuy nhieân vaãn chöa coù vaên baûn naøo phaân ñònh roõ vai troø quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc vaø vai troø thöïc thi cuûa caùc tröôøng trong vieäc thöïc hieän quyeàn chuû ñoäng vaø töï chòu traùch nhieäm cuûa caùc tröôøng. Ñieàu 55 Luaät Giaùo duïc môùi chæ ghi laø khung, coøn möùc ñoä töï chuû chöa ñöôïc qui ñònh cuï theå, chöa coù ñieàu khoaûn, caùc vaên baûn döôùi luaät ñeå höôùng daãn thöïc hieän. Do ñoù ñeå ñaûm baûo quyeàn chuû ñoäng vaø traùch nhieäm cho caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp Nhaø nöôùc khoâng tröïc tieáp giao keá hoaïch maø ñeå caùc tröôøng töï xaùc ñònh keá hoaïch cuûa mình, Nhaø nöôùc quaûn lyù thoâng qua caùc chính saùch taøi chính (caùc bieän phaùp kinh teá) vaø caùc qui ñònh phaùp luaät. Ñeå thöïc hieän ñöôïc vaán ñeà ñoù Nhaø nöôùc caàn xaây döïng keá hoaïch toång theå ñeå ñònh höôùng phaùt trieån trong thôøi gian daøi, ñoàng thôøi ban haønh caùc ñònh möùc kinh teá, kyõ thuaät caàn thieát, tieâu chí cuï theå phaûn aùnh naêng löïc ñaøo taïo (tyû leä sinh vieân/giaùo vieân, cô caáu trình ñoä giaùo vieân, dieän tích giaûng ñöôøng/hoïc sinh … ñeå caùc tröôøng töï xaùc ñònh - 60 - qui moâ ñaøo taïo) vaø nhöõng qui ñònh cuï theå, cuõng nhö thoáng nhaát phöông phaùp, quy trình xaây döïng keá hoaïch höôùng daãn caùc tröôøng thöïc hieän. Nhö vaäy seõ ñaûm baûo caùc tröôøng khoâng tieát cheá caùc khoaûn chi phí ñaøo taïo daãn ñeán suït giaûm chaát löôïng ñaøo taïo. Nhaø nöôùc caàn ban haønh caùc vaên baûn qui ñònh veà phöông phaùp xaây döïng keá hoaïch, thoáng nhaát phöông phaùp xaùc ñònh nhu caàu ñaøo taïo, phöông phaùp xaùc ñònh qui moâ ñaøo taïo, qui moâ tuyeån sinh, vaø caùc keá hoaïch khaùc … höôùng daãn cuï theå cho caùc tröôøng thöïc hieän phuø hôïp vôùi naêng löïc ñaøo taïo vaø ñaùp öùng nhu caàu xaõ hoäi theo ñònh höôùng cuûa Nhaø nöôùc. Nhö vaäy keá hoaïch ñaøo taïo cuûa tröôøng phaûi phaûn aùnh ñuùng söï caân ñoái giöõa nhu caàu vaø khaû naêng cuûa tröôøng vaø thaáy roõ traùch nhieäm phaùp lyù cuûa tröôøng. Caên cöù vaøo caùc ñònh möùc ñoù Nhaø nöôùc thöïc hieän kieåm tra, thanh tra vieäc xaây döïng keá hoaïch vaø tình hình thöïc hieän keá hoaïch ñaõ ñeà ra cuûa tröôøng vaø coù cô cheá kieåm tra, kieåm soaùt vieäc thu - chi. Vaø caùc tröôøng ñeå ñaûm baûo quyeàn töï chuû cuûa mình, nhaø tröôøng caàn tieán haønh döï baùo nhu caàu taøi chính cuûa mình. Caên cöù vaøo vò theá, uy tín, chaát löôïng ñaøo taïo caùc tröôøng chuû ñoäng xaùc ñònh nhu caàu ñaøo taïo, qui moâ ñaøo taïo vaø caùc tieâu chuaån ñònh möùc do Nhaø nöôùc qui ñònh, xaây döïng nguoàn taøi chính vaø kinh phí chi ra cho hoaït ñoäng giaùo duïc ñaøo taïo cuûa tröôøng. Chaát löôïng ñaøo taïo phaûi theå hieän traùch nhieäm cuûa nhaø tröôøng vôùi ngöôøi söû duïng dòch vuï ñaëc bieät naøy. 2. Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän quaûn lyù nguoàn löïc taøi chính ™ Hoaøn thieän coâng taùc laäp döï toaùn Treân tieán trình töøng böôùc thöïc hieän quyeàn töï chuû vaø töï chòu traùch nhieäm trong hoaït ñoäng ñaøo taïo; nghieân cöùu, xaây döïng quyeàn töï chuû veà maët taøi chính thì coâng taùc laäp döï toaùn ngaân saùch nhaø nöôùc laø raát quan troïng vaø caàn thieát ñoái vôùi caùc tröôøng, cuõng nhö ñôn vò chuû quaûn. Cho pheùp thöïc hieän hoaït ñoäng thoâng qua - 61 - vieäc caân nhaéc caùc yeáu toá thu nhaäp, chi phí; taïo lieân keát giöõa caùc hoaït ñoäng cuûa caùc boä phaän trong tröôøng vaø laø cô sôû ñeå ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng. Do ñoù, caùc tröôøng laäp döï toaùn treân cô sôû: thöù nhaát laø xaây döïng keá hoaïch chieán löôïc hoaït ñoäng trung vaø daøi haïn, cho pheùp tröôøng ñònh höôùng ñöôïc keá hoaïch ñaøo taïo, caân ñoái ñöôïc thu chi, giaûm laõng phí nguoàn löïc vaø öùng phoù kòp thôøi nhöõng khoù khaên trong moâi tröôøng; thöù hai laø thaønh laäp moät ban laäp vaø kieåm soaùt vieäc thöïc hieän döï toaùn ngaân saùch; thöù ba laø xaây döïng moät qui trình laäp döï toaùn caên cöù keá hoaïch ñaøo taïo vaø keá hoaïch thu nhaäp, döï toaùn chi phí cuûa caùc boä phaän trong tröôøng ™ Taêng kinh phí ngaân saùch nhaø nöôùc caáp NSNN laø nguoàn taøi chính chuû yeáu cuûa giaùo duïc. Nhaø nöôùc öu tieân ñaàu tö cho giaùo duïc trong töông quan vôùi caùc ngaønh khaùc. Naâng tyû leä chi cho giaùo duïc trong NSNN töø 15% naêm 2000 leân 18% naêm 2005 vaø 20% naêm 2010. Nhaø nöôùc caàn ñaàu tö cho caùc tröôøng troïng ñieåm, taïo thuaän lôïi ñeå caùc tröôøng naøy coù ñieàu kieän ñoùng vai troø chuû löïc trong giaùo duïc ñaøo taïo, ñaøo taïo tinh hoa cho ñaát nöôùc. Öu tieân kinh phí cho vieäc ñaøo taïo caùn boä khoa hoïc, kyõ thuaät ôû nöôùc ngoaøi. Daønh kinh phí ñeå ñaøo taïo caùn boä trình ñoä cao cho coâng ngheä thoâng tin; ñaøo taïo caùn boä cho nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn, … Caùc tröôøng cuõng caàn tham gia tích cöïc vaøo döï aùn ñaàu tö Giaùo duïc Ñaïi hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc, tranh thuû söï trôï giuùp cuûa caùc toå chöùc trong vaø ngoaïi nöôùc, tranh thuû nguoàn taøi chính vay vôùi laõi suaát öu ñaõi cho giaùo duïc töø Ngaân haøng Theá giôùi (WB), Ngaân haøng phaùt trieån Chaâu AÙ (ADB), caùc toå chöùc quoác teá vaø caùc nöôùc. Hieän nay Nhaø nöôùc giaûm nguoàn kinh phí ngaân saùch nhaø nöôùc caáp cho caùc tröôøng thí ñieåm töï chuû taøi chính, vaø taêng nguoàn thu töø hoïc phí, leä phí ñeå laïi tröôøng leân vôùi chuû tröông nguoàn thu töø hoïc phí, leä phí seõ daàn thay theá cho nguoàn caáp phaùt NSNN cho chi hoaït ñoäng thöôøng xuyeân. Tuy nhieân, moät nghòch lyù laø - 62 - möùc thu hoïc phí cuûa caùc tröôøng vaãn phaûi thöïc hieän theo Quyeát ñònh 70/1998/QÑ- TTg, möùc thu naøy hieän ñaõ khoâng coøn phuø hôïp vôùi bieán ñoäng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, khoâng ñuû ñeå caùc tröôøng trang traûi chi phí hoaït ñoäng thöôøng xuyeân. Beân caïnh ñoù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaøo taïo laø moät dòch vuï ñaëc bieät bao truøm, lieân quan ñeán toaøn xaõ hoäi, laø xöông soáng cuûa moät quoác gia, do ñoù Nhaø nöôùc caàn duy trì vieäc caáp kinh phí cho caùc tröôøng ñeå ñònh höôùng hoaït ñoäng caùc tröôøng ñuùng muïc tieâu ñaõ xaây döïng. ™ Tieáp tuïc huy ñoäng nguoàn taøi chính ngoaøi ngaân saùch nhaø nöôùc Cuøng vôùi taêng ngaân saùch nhaø nöôùc cho giaùo duïc haøng naêm, caàn tieáp tuïc huy ñoäng cao hôn nöõa caùc nguoàn taøi chính ngoaøi ngaân saùch nhaø nöôùc ñaàu tö cho giaùo duïc, bao goàm: hoïc phí, phí, ñoùng goùp xaây döïng tröôøng vaø caùc ñoùng goùp khaùc; caùc khoaûn thu töø nghieân cöùu khoa hoïc, lao ñoäng saûn xuaát, laøm dòch vuï; caùc khoaûn ñoùng goùp töï nguyeän töø caùc toå chöùc kinh teá, xaõ hoäi vaø cuûa caùc nhaø haûo taâm; huy ñoäng nguoàn ñoùng goùp cuûa caùc doanh nghieäp ñaàu tö cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Hieän nay taát caû caùc nguoàn thu cuûa tröôøng ñeàu ñöôïc taäp trung veà moät moái. Ngoaïi tröø nguoàn thu töø hoïc phí, leä phí coù qui ñònh cuï theå tyû leä ñöôïc giöõ laïi tröôøng ñeå söû duïng cho chi hoaït ñoäng thöôøng xuyeân. Caùc khoaûn thu khaùc tröôøng xaây döïng keá hoaïch vaø töï caân ñoái thu chi. Moät caùch linh hoaït vaø khuyeán khích taêng nguoàn thu cuûa tröôøng laø cho pheùp caùc khoa töï tìm kieám, kyù keát, quaûn lyù caùc hôïp ñoàng ñaøo taïo, dòch vuï beân ngoaøi, vaø thöïc hieän trích noäp laïi cho tröôøng theo moät tyû leä qui ñònh cuï theå, tröôøng chæ kieåm tra, theo doõi caùc nguoàn thu naøy. Hay nhö caùc khoaûn thu leä phí thi laïi, phí chöùng thöïc, laøm vaên baèng, chöùng chæ, tieàn giaùo trình … ñeå caùc khoa, phoøng ban coù lieân quan quaûn lyù thu chi, tröôøng xaây döïng qui cheá, ñònh möùc vaø giaùm saùt, kieåm tra vieäc thöïc hieän. - 63 - Môû roäng qui moâ ñaøo taïo ñeå taêng nguoàn thu töø hoïc phí, leä phí. Hieän nay caùc tröôøng thöïc hieän thu hoïc phí theo quyeát ñònh 70/1998/QÑ-TTg ngaøy 31/3/1998 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Qui ñònh veà möùc hoïc phí naøy chöa linh hoaït, haïn cheá khaû naêng cung caáp moät dòch vuï giaùo duïc ñaøo taïo ngaøy moät toát hôn vaø khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc cô sôû ñaøo taïo nöôùc ngoaøi. Caàn söûa ñoåi theo höôùng töông xöùng vôùi chaát löôïng giaùo duïc ñöôïc cung caáp, ñoàng thôøi ngöôøi giaøu buø ñaép cho ngöôøi ngheøo, vuøng coù ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi thuaän lôïi buø ñaép cho vuøng coù ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi khoù khaên treân cô sôû moät cheá ñoä mieãn giaûm hoïc phí, phí coâng khai, hôïp lyù. Hoïc phí neân ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû chi phí ñaøo taïo. Neân qui ñònh khung traàn möùc hoïc phí ñeå caùc tröôøng löïa choïn thay cho möùc aán ñònh cuï theå khoâng linh hoaït. Thu huùt sinh vieân quoác teá döï thi vaø theo hoïc taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp trong nöôùc cuõng laø moät caùch naâng cao tính caïnh tranh vaø nguoàn thu cuûa tröôøng. Do ñoù caàn coù caùc hình thöùc thoâng tin, giôùi thieäu, quaûng baù, tö vaán veà tröôøng, veà chaát löôïng ñaøo taïo, cô sôû haï taàng, cuõng nhö nhu caàu cuûa thò tröôøng lao ñoäng, vaø khaû naêng tìm vieäc sau khi toát nghieäp treân caùc trang web, treân caùc baùo, taïp chí giaùo duïc, ñaøo taïo ôû caùc nöôùc trong khu vöïc vaø theá giôùi, hoaëc thoâng qua caùc moái quan heä hôïp taùc ñaøo taïo, vieän trôï ñeå giôùi thieäu theâm veà tröôøng. Ngoaøi ra caùc tröôøng caàn quaûn lyù, tham gia vaøo caùc döï aùn quoác teá, hôïp taùc vôùi caùc ñoái taùc nöôc ngoaøi thoâng qua chuyeån giao coâng ngheä, saùng kieán trao ñoåi chuyeân gia, phaùt trieån chöông trình chöùa ñöïng caùc trieån voïng quoác teá vaø thöïc hieän lieân keát nghieân cöùu quoác teá. Hieän nay ñaõ coù moät soá tröôøng thöïc hieän lieân keát giaùo duïc quoác teá, trao ñoåi chuyeân gia, sinh vieân … Huy ñoäng nguoàn taøi chính töø caùc khoaûn ñoùng goùp, ñaàu tö cuûa caùc toå chöùc kinh teá, xaõ hoäi, caùc doanh nghieäp, caù nhaân … , kích thích xaõ hoäi ñaàu tö cho giaùo - 64 - duïc thoâng qua môû roäng hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc ngaønh, ñòa phöông, doanh nghieäp, taïo nguoàn thu töø caùc lieân keát, hôïp ñoàng ñaøo taïo. Lieân thoâng vôùi caùc trung taâm, coâng ty, doanh nghieäp … toå chöùc caùc chöông trình giôùi thieäu vieäc laøm, caùc cuoäc thi saùng taïo khoa hoïc, kinh teá, kyõ thuaät .. cho sinh vieân caùc tröôøng nhaèm thu huùt taøi trôï cuûa caùc coâng ty töø quaûng baù teân tuoåi, tìm kieám öùng vieân trieån voïng .. töø caùc chöông trình naøy. Huy ñoäng nguoàn löïc töø hôïp taùc quoác teá ñeå taêng cöôøng trang thieát bò, xaây döïng cô sôû vaät chaát. Taêng soá döï aùn vieän trôï, voán vay ñeå ñaøo taïo ñoäi nguõ lao ñoäng kyõ thuaät ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà chuyeån dòch cô caáu vaø xuaát khaåu lao ñoäng. 3. Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän quaûn lyù söû duïng nguoàn löïc taøi chính ™ Hoaøn thieän quaûn lyù ñoái vôùi chi hoaït ñoäng thöôøng xuyeân Chieám tyû troïng lôùn trong chi thöôøng xuyeân cuûa caùc tröôøng laø chi cho löông vaø caùc khoaûn chi khaùc coù lieân quan ñeán löông. Döï baùo soá löôïng caùn boä coâng chöùc cuûa ngaønh seõ coøn gia taêng trong giai ñoaïn tôùi ñeå ñaùp öùng qui moâ ñaøo taïo. Do vaäy khoaûn chi naøy khoù coù theå giaûm tyû troïng ñöôïc. Thay vaøo ñoù, caùc tröôøng caàn trieån khai thöïc hieän quaûn lyù hoaït ñoäng theo tieâu chuaån ISO, ñaûm baûo giôø giaác laøm vieäc, söû duïng ñuùng ngöôøi, ñuùng vieäc ñeå naâng cao hieäu quaû, thoáng nhaát muïc tieâu quaûn lyù. Chieám tyû troïng lôùn sau chi löông laø chi söûa chöõa, baûo döôõng taøi saûn coá ñònh. Döï toaùn vaø xaây döïng moät keá hoaïch söûa chöõa, duy tu, baûo trì töø ñaàu moãi naêm taøi chính. Caùc ñôn vò trong tröôøng thöôøng xuyeân kieåm tra tình hình hoaït ñoäng cuûa caùc thieát bò. Laäp moät boä phaän tieáp nhaän thoâng tin vaø ñeà xuaát xöû lyù kòp thôøi ôû moãi tröôøng. Thöïc hieän tieát giaûm caùc khoaûn chi quaûn lyù haønh chính nhö vaät tö vaên phoøng, dòch vuï coâng coäng, hoäi nghò phí …. caên cöù treân thöïc teá phaùt sinh ñöa ra - 65 - ñònh möùc chi tieâu. Khai thaùc theá maïnh cuûa coâng ngheä thoâng tin ñeå söû duïng hoäi hoïp qua maïng, giuùp tieát kieäm chi phí di chuyeån, aên ôû, söùc löïc, thôøi gian … . ™ Hoaøn thieän quaûn lyù nghieân cöùu khoa hoïc Hoaøn thieän cô cheá vaø boä maùy quaûn lyù khoa hoïc, keát hôïp phaân caáp vôùi taêng cöôøng chæ ñaïo thoáng nhaát, taïo söï lieân thoâng, lieân keát giöõa caùc ñôn vò trong caùc tröôøng. Chuù troïng phaùt trieån nghieân cöùu khoa hoïc öùng duïng. Caùc tröôøng, Vieän, Trung taâm nghieân cöùu keát hôïp chaët cheõ vaø phaùt trieån moái quan heä hôïp taùc. Beân caïnh ñoù môû roäng caùc hoaït ñoäng hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc toå chöùc, cô quan, caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc trong coâng taùc ñaøo taïo vaø trieån khai caùc döï aùn saûn xuaát thöû nghieäm. Phoái hôïp vôùi caùc Sôû khoa hoïc, Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng caùc ñòa phöông ñeå trieån khai nghieân cöùu öùng duïng vaøo thöïc teá ñôøi soáng kinh teá, xaõ hoäi, moâi tröôøng … vaø phoå bieán tuyeân truyeàn kieán thöùc khoa hoïc kyõ thuaät cho caùc cô sôû saûn xuaát ñòa phöông. Taêng cöôøng chaát löôïng trong coâng taùc ñaøo taïo sau ñaïi hoïc vì thöïc chaát cuûa quaù trình naøy laø söï gaén keát giöõa ñaøo taïo vôùi nghieân cöùu khoa hoïc. Ñaåy maïnh vaø phaùt trieån caùc hoaït ñoäng hôïp taùc quoác teá trong ñaøo taïo vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Khuyeán khích caùc ñeà taøi coù nhöõng ñoùng goùp cho coâng taùc ñaøo taïo vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu cô baûn trong lónh vöïc khoa hoïc töï nhieân vaø khoa hoïc xaõ hoäi – nhaân vaên, taïo cô sôû khoa hoïc cho caùc quyeát ñònh phaùt trieån chieán löôïc veà khoa hoïc, coâng ngheä, kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa ôû Vieät Nam. Ñaåy maïnh nghieân cöùu phaùt trieån öùng duïng trong caùc lónh vöïc coâng ngheä cao nhö coâng ngheä thoâng tin, coâng ngheä sinh hoïc, coâng ngheä vaät lieäu, moâi tröøông … Keát hôïp nghieân cöùu khoa hoïc vôùi dòch vuï xaõ hoäi, phuïc vuï coäng ñoàng. Chuù troïng ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng chuyeån giao coâng ngheä, aùp duïng tieán boä khoa hoïc vaø coâng ngheä trong vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuï theå, caáp baùch cuûa xaõ hoäi. - 66 - Höôùng daãn sinh vieân nghieân cöùu khoa hoïc laø yeâu caàu baét buoäc trong qui trình ñaøo taïo chaát löôïng cao. Caùc ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc cuûa sinh vieân coùtheå laø moät phaàn cuûa ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc do caùn boä höôùng daãn chuû trì. ™ Coâng taùc chi ñaàu tö phaùt trieån: xaây döïng cô baûn, mua saém thieát bò … Caàn coù moät chöông trình nghieân cöùu mang tính ñoàng boä töø khaûo saùt ñeán thöïc nghieäm, töø heä thoáng tieâu chuaån ñeán qui hoaïch maïng löôùi tröôøng treân töøng ñòa hình, ñòa baøn, vuøng laõnh thoå. Coù heä thoáng chöông trình muïc tieâu cuï theå vôùi kinh phí töông öùng. Caùc caûi caùch veà noäi dung, phöông phaùp vaø ñoåi môùi coâng ngheä tröôøng hoïc ñeàu phaøi ñöôïc xem xeùt toaøn dieän, trong ñoù khaû naêng ñaùp öùng baèng cô sôû vaät chaát veà kieán truùc vaø thieát bò daïy hoïc phaûi ñöôïc coi nhö yeáu toá ñaûm baûo cho tính khaû thi. 4. Coâng taùc kieåm tra, thanh tra, ñaùnh giaù quaûn lyù taøi chính Hieän nay, caùc tröôøng theo doõi vaø phaûn aùnh caùc khoaûn thu - chi theo muïc luïc ngaân saùch thoáng nhaát trong caû nöôùc. Do ñoù coâng taùc kieåm tra, ñaùnh giaù quaûn lyù taøi chính khoâng phöùc taïp. Tuy nhieân, khi aùp duïng khoaùn chi vaø trieån khai thöïc hieän töï chuû taøi chính thì coâng taùc kieåm tra caàn coù höôùng daãn cuï theå. IV. CAÙC GIAÛI PHAÙP HOà TRÔÏ 1. Ñaøo taïo, boài döôõng nguoàn nhaân löïc quaûn lyù taøi chính Thöôøng xuyeân caäp nhaät vaên baûn phaùp qui môùi, toå chöùc caùc khoaù ñaøo taïo veà kieán thöùc vaø nghieäp vuï keá toaùn cho caùn boä laøm coâng taùc quaûn lyù taøi chính, keá hoaïch. Toå chöùc caùc ñôït taäp huaán haøng naêm veà coâng taùc quaûn lyù taøi chính, quaûn lyù caùn boä, quaûn lyù ñaøo taïo, quaûn lyù caùc hoaït ñoäng khoa hoïc vaø coâng ngheä nhaèm - 67 - töøng böôùc boå sung vaø ñoåi môùi kieán thöùc veà nghieäp vuï quaûn lyù cho ñoäi nguõ caùn boä. Coù döï aùn boài döôõng caùn boä keá caän, ñaøo taïo, boài döôõng naâng cao trình ñoä vaên hoùa, nghieäp vuï vaø naêng löïc quaûn lyù cuûa ñoäi nguõ quaûn lyù – haønh chính. 2. Ñaåy maïnh coâng taùc xaõ hoäi hoùa giaùo duïc Taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng, laøm cho toaøn xaõ hoäi hieåu roõ traùch nhieäm ñoái vôùi phaùt trieån giaùo duïc, ñeå giaùo duïc vaø ñaøo taïo thöïc söï laø quoác saùch haøng ñaàu, laø söï nghieäp cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø cuûa toaøn daân. Xaây döïng cô cheá, chính saùch khuyeán khích vaø taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc xaõ hoäi, caùc caù nhaân tham gia xaây döïng, ñoùng goùp cho söï nghieäp giaùo duïc. - 68 - KEÁT LUAÄN Trong neàn kinh teá tri thöùc thì thoâng tin, giaùo duïc vaø trí tueä taïo neân söï phoàn vinh cuûa ñaát nöôùc. Thöïc hieän Chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc 2001-2010 laø tieàn ñeà ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu cuûa Chieán löôïc kinh eát – xaõ hoäi 2001-2010. Vì vaäy, vieäc quaûn lyù hieäu quaû nguoàn taøi chính cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc coâng laäp nhaèm thuùc ñaåy söï phaùt trieån heä thoáng giaùo duïc ñaïi hoïc laø raát caàn thieát. Luaän vaên ñöa ra ba nhoùm giaûi phaùp chính: - Xaây döïng heä thoáng phaùp lyù ñaày ñuû, phuø hôïp tình hình bieán ñoäng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, - Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän quaûn lyù nguoàn löïc vaø söû duïng nguoàn löïc taøi chính: xaùc ñònh chính saùch huy ñoäng vaø söû duïng nguoàn löïc coù hieäu quaû, ñuùng muïc ñích. - Caùc giaûi phaùp hoã trôï giaùn tieáp.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdf42973.pdf
Tài liệu liên quan