Luận văn Rủi ro và Hạn chế rủi ro trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam

quèc tÕ, c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®a quèc gia. Do ®ã sù hç trî tõ phÝa Nhµ n­íc lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch ®Ó ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®¹t hiÖu qu¶ cao nh­ mong muèn. C¬ quan th­¬ng vô ViÖt Nam ë n­íc ngoµi cÇn ph¶i cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, thÞ tr­êng thÕ giíi cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan nghiªn cøu th­¬ng m¹i, c¸c trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i trong n­íc. C¬ quan th­¬ng vô ph¶i ®ãng vai trß cÇu nèi cho c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi còng nh­ cña n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. CÇn ph¶i bè trÝ c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kh¶ n¨ng ngo¹i ng÷ cho c¸c c¬ quan th­¬ng vô. 3.2.4. Më réng c¸c ho¹t ®éng tµi trî, t­ vÊn xuÊt khÈu: Trong bèi c¶nh quèc tÕ cã nhiÒu bÊt lîi cho xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ hÇu nh­ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®éc lËp t¸c chiÕn trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi, c¸c ho¹t ®éng tµi trî t­ vÊn xuÊt khÈu ®ãng vai trß trong viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ rñi ro trong xuÊt khÈu. HiÖn nay tiÒm lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cßn yÕu, n¨ng lùc c«ng nghÖ vÉn thua thiÖt so víi nhiÒu n­íc nªn nÕu kh«ng cã sù trî gióp cña Nhµ n­íc th× doanh nghiÖp sÏ vÉn gÆp rñi ro. BiÖn ph¸p ®Çu tiªn lµ vÉn ph¶i thµnh lËp c¸c quÜ quèc gia hç trî xuÊt khÈu. Trong nhiÒu n¨m ViÖt Nam ®· thùc hiÖn phô thu víi nhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu nh­ng viÖc sö dông c¸c quÜ nµy vÉn ho¹t ®éng ch­a hiÖu qu¶, ch­a thùc sù gióp doanh nghiÖp gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n cña m×nh. Trong thêi gian gÇn ®©y Bé th­¬ng m¹i ®· thµnh lËp c¸c quÜ khen th­ëng xuÊt nhËp khÈu dµnh cho nh÷ng doanh nghiÖp t×m ®­îc thÞ tr­êng míi vµ mÆt hµng míi nh­ng ý nghÜa cña viÖc lµm nµy míi chØ cã tÝnh chÊt ®éng viªn mµ vÉn ch­a cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc. QuÜ th­ëng nµy vÉn cßn nhá so víi c¸c chi phÝ bá ra nªn ch­a thùc sù khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thùc sù quan t©m. §a sè c¸c doanh nghiÖp ®­îc th­ëng chØ lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhá, qui m« l« hµng ®­îc th­ëng kh«ng lín, nh÷ng l« hµng nµy cã tÝnh chÊt chµo hµng nhiÒu h¬n lµ mang môc ®Ých th­¬ng m¹i. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cßn cÇn ph¶i dµnh nhiÒu ­u ®·i tÝn dông h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu vµ ph¶i dµnh sù ­u ®·i cho nh÷ng ngµnh hµng cô thÓ, tr¸nh t×nh tr¹ng trµn lan nh­ hiÖn nay vµ doanh nghiÖp m¹nh ai nÊy ch¹y, doanh nghiÖp ®­îc ­u ®·i ch­a thùc sù lµ doanh nghiÖp cã n¨ng lùc xuÊt khÈu. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn chñ ®éng h¬n trong viÖc cÊp vèn cho c¸c l« hµng xuÊt khÈu. Ngoµi ra còng nªn thµnh lËp mét quÜ b¶o hiÓm xuÊt khÈu, quÜ nµy cã thÓ thu tõ c¸c th­¬ng vô xuÊt khÈu cã tÝnh chÊt nh­ mét c«ng ty B¶o hiÓm xuÊt nhËp khÈu. Theo thèng kª cña Tæng C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam th× tû lÖ b¶o hiÓm xuÊt khÈu vÉn cßn chiÕm tû lÖ rÊt nhá trong toµn bé kim ng¹ch xuÊt khÈu. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu thùc hiÖn xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc FOB nªn phÇn b¶o hiÓm xuÊt khÈu hÇu hÕt do c¸c c«ng ty n­íc ngoµi thùc hiÖn. §iÒu nµy lµm cho c¸c doanh nghiÖp t­ëng nh­ cã thÓ h¹n chÕ ®­îc rñi ro nh­ng thùc chÊt doanh nghiÖp kh«ng chñ ®éng ®­îc kh¸ch hµng cña m×nh vµ thô ®éng trong kh©u tiªu thô hµng. Ngoµi ra ChÝnh phñ vµ c¸c Bé ngµnh cÇn chñ ®éng tµi trî cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ thay ®æi c«ng nghÖ chÕ biÕn, gi¶m thuÕ nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu ®Ó sö dông vµo chÕ biÕn c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. Nhµ n­íc cÇn chñ ®éng ®µm ph¸n gióp doanh nghiÖp tiÕp cËn thÞ tr­êng mét n­íc mµ doanh nghiÖp ®ã gÆp khã kh¨n, kh«ng ®ñ tiÒm n¨ng tµi chÝnh còng nh­ quan hÖ ®Ó thiÕt lËp c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu. Trong t­¬ng lai khi c¸c ho¹t ®éng tµi trî xuÊt khÈu trë nªn khã kh¨n do rµng buéc bëi c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng th× tuú t×nh thÕ vµ tõng giai ®o¹n kh¸c nhau Nhµ n­íc cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p tµi trî linh ho¹t h¬n. C«ng cô tµi trî th× cã nhiÒu kh«ng nhÊt thiÕt cø ph¶i b»ng tiÒn b»ng tÝn dông mµ cã thÓ b»ng nh÷ng c¸ch gi¸n tiÕp nh­ giÊy phÐp sö dông tµi nguyªn víi gi¸ ­u ®·i, gi¶m tiÒn sö dông ®Êt khi gãp vèn liªn doanh … Nhµ n­íc cã thÓ tµi trî ®Ó më réng s¶n xuÊt víi c¸c mÆt hµng trong n­íc thùc sù cã nhu cÇu, gióp c¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ ®æi míi c«ng nghÖ, c¹nh tranh lµnh m¹nh trªn thÞ tr­êng trong n­íc. 3.2.5. §æi míi chÝnh s¸ch thuÕ vµ duy tr× tû gi¸ hîp lý trªn c¬ së khuyÕn khÝch t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu. 3.2.5.1. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ hîp lý khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. ViÖc thùc hiÖn tû gi¸ trong thêi gian qua vÉn ch­a cã nhiÒu thµnh c«ng. Do chÝnh s¸ch tû gi¸ cña ViÖt Nam kh«ng chØ nh»m môc ®Ých t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu mµ cßn ®ãng vai trß chÝnh trÞ, x· héi vµ æn ®Þnh t©m lý nh©n d©n nªn khã cã thÓ thay ®æi linh ho¹t nh­ nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. HÇu hÕt ng­êi d©n ViÖt Nam vÉn cã thãi quen cÊt tr÷ ngo¹i tÖ phßng nh÷ng c¬n sèt tµi chÝnh nªn nh÷ng thay ®æi tû gi¸ nhanh chãng sÏ dÔ lµm nh©n d©n hoang mang, cã xu h­íng cÊt tr÷ tiÒn thay vµo viÖc ®Çu t­ vÒ s¶n xuÊt. MÆt kh¸c do ®a sè c¸c nguyªn liÖu cña ta ®Òu ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi nªn vai trß cña viÖc thay ®æi tû gi¸ ch­a ch¾c ®· thùc sù khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Nh­ng mÆt kh¸c duy tr× mét chÝnh s¸ch tû gi¸ cøng nh¾c trong thêi gian dµi sÏ khã ®Èy m¹nh ®­îc xuÊt khÈu. ViÖc nµy lµm cho gi¸ c¶ cña hµng ViÖt Nam ®ang trë nªn cao mÊt dÇn c¸c lîi thÕ c¹nh tranh so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Tr­íc ®©y chóng ta vÉn coi n­íc ta lµ n­íc cã gi¸ nh©n c«ng rÎ nh­ng do thêi gian qua khi c¸c n­íc khu vùc gÆp khñng ho¶ng tµi chÝnh, gi¸ nh©n c«ng ë c¸c n­íc nµy ®· trë nªn c©n b»ng, thËm chÝ thÊp h¬n gi¸ cña chóng ta. V× vËy Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®iÒu chØnh dÇn tû gi¸ USD ®Õn møc hîp lý, phï hîp víi gi¸ thÞ tr­êng thÕ giíi, Nhµ n­íc nªn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch doanh nghiÖp b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng theo tû gi¸ ng©n hµng qui ®Þnh th× lóc cÇn còng cã thÓ mua l¹i theo tû gi¸ nµy, tr¸nh thùc hiÖn mét chiÒu nh­ thêi gian qua lµm nhiÒu doanh nghiÖp gÆp rñi ro kh«ng ®¸ng cã sau khi ®· b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng, lóc cÇn mua l¹i th× gÆp khã kh¨n vµ ph¶i tèn thªm mét chi phÝ kh«ng nhá. 3.2.5.2. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu hîp lý: ChÝnh phñ ®· ra chÝnh s¸ch hoµn thuÕ VAT ®Çu vµo, vÊn ®Ò vÒ thñ tôc h¶i quan tr¸nh r­êm rµ, phiÒn hµ, mang nÆng tÝnh h×nh thøc h¹n chÕ sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. ChÝnh phñ qui ®Þnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mua b¸n biªn giíi (hiÖn cã nh÷ng n¬i gäi lµ XNK biªn giíi, n¬i gäi lµ tiÓu ng¹ch) theo h­íng: XuÊt khÈu chÝnh ng¹ch ph¶i cã hîp ®ång, ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc h¶i quan, t¹i n¬i cã tæ chøc h¶i quan. XuÊt khÈu biªn giíi: + Kh«ng yªu cÇu cã hîp ®ång + Cã thÓ ®i qua n¬i cã H¶i quan hoÆc n¬i kh«ng cã h¶i quan. N¬i cã H¶i quan th× h¶i quan lµm thñ tôc. N¬i kh«ng cã H¶i quan th× biªn phßng hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. + Hµng xuÊt khÈu tiÓu ng¹ch kh«ng ®­îc hoµn thuÕ VAT vµ thuÕ ®Çu vµo kh¸c. ViÖc H¶i quan lµm thñ tôc cho xuÊt khÈu biªn giíi chØ nh»m môc ®Ých thèng kª th­¬ng m¹i (vÊn ®Ò nµy Tæng côc H¶i Quan vµ BTM ®· thèng nhÊt lµ còng phï hîp víi Bé Tµi chÝnh t¹i v¨n b¶n 10216/TC-TCT ngµy 26/10/2001). ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch tiÕp tôc kh«ng thu lÖ phÝ h¶i quan ®èi víi hµng xuÊt khÈu. VÊn ®Ò xuÊt nhËp khÈu t¹i chç: hiÖn ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém vÒ thñ tôc. Bé Tµi chÝnh qui ®Þnh cho phÐp ¸p dông viÖc chuyÓn nghÜa vô vÒ thuÕ tõ ng­êi b¸n (XuÊt khÈu t¹i chç) sang ng­êi mua (NhËp khÈu t¹i chç) ®Ó h¶i quan cã thÓ b·i bá viÖc lµm thñ tôc h¶i quan cho hai doanh nghiÖp ë néi ®Þa nµy. Bé KÕ hoÆch vµ §Çu t­ vµ Bé Th­¬ng m¹i ®· nghiªn cøu bá viÖc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu ®èi víi nguyªn liÖu nhËp khÈu thuéc diÖn chÞu thuÕ cña doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó h¶i quan b·i bá viÖc theo dâi, trõ lïi g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp khi xuÊt nhËp khÈu khi xuÊt nhËp khÈu (chØ cã 01 b¶n giÊy phÐp ®Ó trõ lïi nh­ng hµng ho¸ l¹i ®­îc xuÊt nhËp khÈu ë nhiÒu n¬i cïng mét lóc). Bé Tµi chÝnh ®· thèng nhÊt víi Tæng côc H¶i quan viÖc dïng tê khai h¶i quan ®· ®­îc ®¨ng ký lµm Th«ng b¸o thuÕ ®Ó gi¶m giÊy tê vµ thñ tôc (viÖc ra th«ng b¸o thuÕ hiÖn nay còng hoµn toµn dùa trªn néi dung tù khai, tù tÝnh thuÕ cña chñ hµng ®· ®­îc thÓ hiÖn trªn tê khai h¶i quan). Ngoµi ra, Tæng côc H¶i quan ®ang chuÈn bÞ hoµn chØnh biÖn ph¸p ®¨ng ý tê khai mét lÇn ®èi víi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu nhiÒu lÇn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m gi¶m bít c¸c thñ tôc h¶i quan vµ giÊy tê ph¶i nép gièng nhau ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn; Nghiªn cøu ®Ó triÓn khai ®Ò ¸n ¸p dông khai b¸o ®iÖn tö ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu. 3.2.6. Thùc hiÖn c¶i c¸ch qui tr×nh thñ tôc H¶i quan ®Ó gi¶m bít rñi ro cho doanh nghiÖp: Ngµnh H¶i quan ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh gi¶m bít phiÒn hµ trong qui tr×nh nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu. Ngay tõ quÝ 1 n¨m 2000 Tæng Côc H¶i Quan ®· chØ ®¹o c¸c Côc H¶i quan triÓn khai mét sè c«ng viÖc cô thÓ nh­ ph©n luång hµng theo 3 cöa: Luång xanh (tiÕp nhËn hµng ho¸ xuÊt khÈu, hµng liªn doanh ®Çu t­, hµng nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, hµng gia c«ng, c¸c lo¹i linh kiÖn ®Ó l¾p r¸p, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm theo dù ¸n ODA, hµng kinh doanh nhËp khÈu cÇn cã sù b¶o qu¶n ®Æc biÖt, cÇn gi¶i phãng nhanh. Luång vµng gåm nh÷ng hµng ho¸ cÇn ph¶i tÝnh thuÕ. Luång ®á ghi nh÷ng hµng xuÊt nhËp khÈu cßn v­íng m¾c vÒ chÝnh s¸ch mÆt hµng, ch­a cã x¸c nhËn cña c¸c Bé, ngµnh liªn quan nh­ kiÓm ®Þnh thùc vËt, kiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸, v¨n ho¸ phÈm, y tÕ cÇn cã sù h­íng dÉn yªu cÇu chñ hµng bæ sung thªm vµo hå s¬ cña H¶i Quan) §Ó thùc hiÖn rót ng¾n thêi gian chê ®îi cña chñ hµng, ngµnh H¶i Quan, kiÓm ho¸, tÝnh thuÕ, gi¸m s¸t kho b·i... Tõng b­íc tin häc ho¸ tõng kh©u cña qui tr×nh nghiÖp vô H¶i Quan... 3.3. Gi¶i ph¸p tõ phÝa doanh nghiÖp: 3.3.1. Chñ ®éng vµ t¨ng c­êng h¬n n÷a vÒ Marketing xuÊt khÈu : C«ng t¸c Marketing xuÊt khÈu lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp. L©u nay doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cã thãi quen chê ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Õn ký hîp ®ång h¬n lµ chñ ®éng t×m kiÕm b¹n hµng t¹i c¸c thÞ tr­êng míi. Trong khi th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®ang trë nªn phæ biÕn trªn toµn cÇu th× ®a sè c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn xa l¹ víi ph­¬ng thøc kinh doanh nµy. HiÖn nay rÊt Ýt doanh nghiÖp ViÖt Nam më trang WEB trªn m¹ng INTERNET, sè c¸c c«ng ty cã më th× còng Ýt cËp nhËt, cã tÝnh chÊt khuÕch tr­¬ng thµnh tÝch nhiÒu h¬n lµ môc ®Ých kinh doanh. H¬n n÷a hÖ thèng ph¸p luËt trong n­íc ch­a cã nh÷ng ®iÒu luËt cÇn thiÕt hç trî kinh doanh trªn m¹ng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y khi sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi trë nªn gay g¾t vµ quyÕt liÖt th× Marketing xuÊt khÈu ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu gióp th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, cã thÓ nãi Marketing xuÊt khÈu lµ mét kh©u yÕu nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam hiÖn nay. Nh÷ng rñi ro trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu võa qua mét phÇn lµ do c«ng t¸c Marketing xuÊt khÈu ch­a ®­îc c¸c doanh nghiÖp chó träng. V× vËy khi kinh doanh xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp nªn cã bé phËn chuyªn tr¸ch c«ng t¸c Marketing xuÊt khÈu. Bé phËn nµy cÇn bè trÝ nh÷ng c¸n bé n¨ng ®éng, th«ng th¹o chuyªn m«n nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, am hiÓu mÆt hµng mµ m×nh kinh doanh, chñ ®éng trong c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ trong c¸c kh©u ®µm ph¸n ký kÕt. Bé phËn nµy ph¶i ®ãng vai trß quan träng trong toµn bé ho¹t ®éng cña C«ng ty. Bé phËn nµy cã nhiÖm vô: §Þnh h­íng thÞ tr­êng xuÊt khÈu: Bé phËn nµy cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm chÝnh cña doanh nghiÖp. Ph¶i biÕt th©m nhËp thÞ tr­êng míi vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng truyÒn thèng. Ph¶i biÕt t¨ng c­êng tiÕp cËn nh÷ng thÞ tr­êng mµ nhµ n­íc ®· ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh ­u ®·i ®Ó h¹n chÕ bít rñi ro. C«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Ph¶i x©y dùng ®­îc nh÷ng mÆt hµng cô thÓ cho tõng thÞ tr­êng cô thÓ lµm sao c¸c thÞ tr­êng cã thÓ t­¬ng hç lÉn nhau khi mét thÞ tr­êng trë nªn khã kh¨n. §iÒu nµy gióp doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong kinh doanh, kh«ng phô thuéc vµo mét thÞ tr­êng cô thÓ nµo ®Ó h¹n chÕ bít rñi ro cho doanh nghiÖp khi thÞ tr­êng truyÒn thèng cã biÕn ®éng. §Þnh h­íng mÆt hµng vµ mÉu hµng xuÊt khÈu: Doanh nghiÖp cÇn ph¶i chñ ®éng nguån hµng cña m×nh. Ph¶i chñ ®éng c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh­ nhiªn liÖu, vËn t¶i, nguyªn liÖu ... ®Ó tr¸nh nh÷ng hµnh ®éng ®¬n ph­¬ng lªn gi¸, gi¶m tiÕn ®é giao nhËn vµ tiªu thô vµ cã thÓ dÉn ®Õn mÊt kh¸ch hµng. Lu«n theo dâi vµ rµ so¸t l¹i c¸c mÆt hµng mµ m×nh ®ang s¶n xuÊt, theo dâi tiÕn ®é tiªu thô tõng mÆt hµng mµ m×nh ®ang s¶n xuÊt, theo dâi tiÕn ®é tiªu thô tõng mÆt hµng, t×m ra nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p ®èi phã nhanh nhÊt khi cã thay ®æi vÒ tèc ®é b¸n hµng. Doanh nghiÖp ph¶i chó träng c«ng t¸c bao b×, chÊt l­îng ... theo yªu cÇu cña tõng thÞ tr­êng tiªu thô, ®ång thêi phï hîp víi truyÒn thèng d©n téc, t«n gi¸o cña n­íc së t¹i. VÒ l©u dµi nªn chuyªn m«n ho¸ mét mÆt hµng mµ m×nh cã lîi thÕ, nh­ng còng kh«ng nªn kh«ng më réng c¸c c«ng t¸c s¶n xuÊt ®a ngµnh kh¸c khi cã thêi c¬ vµ cã c¬ héi. Doanh nghiÖp ph¶i chó träng gi¶m tû träng c¸c s¶n phÈm th«, s¬ chÕ. Ph¶i t¨ng c­êng ®Çu t­ c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm, ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c bao b× ®ãng gãi s¶n phÈm. N©ng cao tû lÖ s¶n phÈm chÕ biÕn cã hµm l­îng c«ng nghÖ cao. Doanh nghiÖp nªn ¸p dông c¸c tiªu chuÈn ISO vµ ghi m· sè m· v¹ch trªn tõng s¶n phÈm, ph¶i cã chÝnh s¸ch hËu m·i hîp lý víi c¸c s¶n phÈm cña m×nh. VÒ tiªu chuÈn mÉu m· s¶n phÈm, thùc tÕ ë nhãm hµng thñ c«ng mü nghÖ, trªn c¬ së ®Ò ¸n xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ thêi kú 2001-2005 vµ dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 cña Bé Th­¬ng m¹i, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh sè 132 ngµy 24/11/2000 vÒ c¸c chÝnh s¸ch biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu trong thêi kú míi. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ biÖn ph¸p trªn cßn chËm c¶ ë phÝa doanh nghiÖp s¶n xuÊt, xuÊt khÈu vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. V× vËy kÕt qu¶ ®em l¹i trong n¨m 2001 cßn h¹n chÕ. H×nh thøc quan hÖ hîp ®ång xuÊt khÈu gi÷a c¸c lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ch­a ®­îc khai th¸c cã hiÖu qu¶ vµ phæ biÕn; ChÝnh phñ vÉn ch­a cã nh÷ng sù hç trî cô thÓ ®èi víi h×nh thøc nµy. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ®¹t 270 triÖu USD n¨m 2002 vµ 1,5 tû USD vµo n¨m 2010, th× c¸c chÝnh s¸ch biÖn ph¸p ®­îc nªu trong quyÕt ®Þnh 132 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ cÇn ph¶i ®­îc c¸c Bé ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng triÓn khai thùc hiÖn ®ång bé. Bªn c¹nh ®ã, vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu, mét mÆt cÇn khai th¸c mäi kh¶ n¨ng ®Ó xuÊt khÈu sang tÊt c¶ thÞ tr­êng cã nhu cÇu, mÆt kh¸c cÇn tËp trung xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng cã dung l­îng vµ nhu cÇu lín theo ®Þnh h­íng sau: ThÞ tr­êng EU lµ khu vùc thÞ tr­êng réng lín. Trong nhãm hµng thñ c«ng mü nghÖ th× nhãm c¸c s¶n phÈm gç xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy kh¸ tèt, nhãm gèm sø mü nghÖ còng ®ang ®­îc tiªu thô m¹nh. C¸c nhãm hµng nh­ m©y tre l¸ ®an, c¸c vËt phÈm trang trÝ néi thÊt, bµn ghÕ b»ng nguyªn liÖu song m©y tre, hµng thªu ren, th¶m len, th¶m cãi … còng xuÊt khÈu ®­îc sang khu vùc nµy víi khèi l­îng ®¸ng kÓ. §Ó duy tr× ph¸t triÓn xuÊt khÈu æn ®Þnh sang khu vùc thÞ tr­êng nµy, hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam cÇn ph¶i nhanh chãng ®æi míi vÒ mÉu m· vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ång thêi cÇn gi÷ uy tÝn vµ ®¶m b¶o nguån hµng æn ®Þnh. ThÞ tr­êng NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng gÇn vµ cã nhu cÇu lín vÒ nhiÒu lo¹i hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu cña ta. NÕu xÐt thÞ tr­êng theo tõng n­íc th× NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu lín nhÊt, trong ®ã cã hµng thñ c«ng mü nghÖ tõ n¨m 1991 ®Õn nay. NhËt B¶n cã nhu cÇu kh¸ lín vÒ ®å gç, ®å gèm sø, ngoµi ra NhËt B¶n cßn nhËp khÈu nhiÒu lo¹i hµng nh­ m©y tre ®an, c¸c lo¹i th¶m, … §Ó më réng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy trong n¨m 2002, ta cÇn gi÷ uy tÝn trong quan hÖ b¹n hµng, ®ång thêi thiÕt lËp liªn doanh, liªn kÕt trùc tiÕp víi c¸c nhµ ph©n phèi hµng thñ c«ng mü nghÖ NhËt B¶n. ThÞ tr­êng Nga, c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u: §©y lµ khu vùc thÞ tr­êng réng lín, tr­íc ®©y lµ thÞ tr­êng tiªu thô hÇu hÕt hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam . Tõ sau n¨m 1990 do biÕn ®éng chÝnh trÞ – x· héi ë khu vùc nµy, nªn xuÊt khÈu cña ta nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ bÞ gi¶m sót nghiªm träng. §Õn nay tuy vÉn ch­a kh«i phôc l¹i, nh­ng dÇn ®· cã biÕn chuyÓn tèt, nhÊt lµ ®èi víi thÞ tr­êng Nga. §Ó kh«i phôc l¹i thÞ tr­êng nµy, cÇn kh¾c phôc nh÷ng v­íng m¾c trong kh©u thanh to¸n, t×m ra c¬ chÕ míi gi¶i quyÕt ®­îc biÖn ph¸p kiÓm so¸t, ngo¹i hèi cña Ng©n hµng trung ­¬ng Liªn Bang Nga. Sö dông c¸c kªnh ph©n phèi t¹i thÞ tr­êng Nga do ng­êi ViÖt thùc hiÖn ®Ó ®­a hµng cña ta tiÕp cËn s©u h¬n víi ng­êi tiªu dïng. ThÞ tr­êng Hoa Kú cã dung l­îng lín ®èi víi c¸c chñng lo¹i hµng thñ c«ng mü nghÖ, ®å gç … nhê møc thuÕ nhËp khÈu thÊp. §Ó xuÊt khÈu víi khèi l­îng lín vµo thÞ tr­êng Hoa Kú, cÇn sù hç trî cña ChÝnh Phñ vµ nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc nghiªn cøu hÖ thèng luËt vµ quy ®Þnh cña Liªn Bang, tõng bang ®èi víi viÖc l­u th«ng hµng thñ c«ng mü nghÖ trªn thÞ tr­êng nµy. §Þnh h­íng kÕ hoÆch kinh doanh xuÊt khÈu: Doanh nghiÖp nªn theo dâi nh÷ng biÕn ®éng cña hµng ho¸ cïng chñng lo¹i trªn thÞ tr­êng quèc tÕ ®Ó ®Ò ra gi¸ b¸n hµng hîp lý. CÇn ph¶i tÝnh to¸n ®Ó sao cho phÝa c¸c ®èi t¸c còng kh«ng gÆp khã kh¨n trong khi tiªu thô, trong thêi gian ®Çu cã thÓ chÊp nhËn gi¸ b¸n thÊp, lîi nhuËn Ýt do ®a sè c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam vÉn ch­a c¹nh tranh vµ v­ît tréi so víi c¸c khu vùc. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã tû lÖ hoa hång hîp lý cho c¸c ®èi t¸c gióp ®µm ph¸n ký kÕt c¸c hîp ®ång míi. Tuú theo quy m« më réng ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi, còng nh­ nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cña Nhµ n­íc doanh nghiÖp xem xÐt cÇn hoÆc nªn thiÕt lËp v¨n phßng ®¹i diÖn, thËm chÝ c¸c kªnh tiªu thô ë c¸c thÞ tr­êng ®ã. §©y lµ biÖn ph¸p chiÕn l­îc, mét khi xuÊt khÈu víi khèi l­îng lín, gi¸ trÞ cao th× viÖc thiÕt lËp c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn lµ tÊt yÕu. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i coi träng c«ng t¸c qu¶ng c¸o, ph¶i thiÕt lËp vµ cËp nhËt th­êng xuyªn c¸c trang WEB trªn m¹ng víi chi phÝ kh¸ thÊp nh­ng sÏ lµ h×nh thøc kinh doanh chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi hiÖn nay. 3.3.2. Chñ ®éng khai th¸c vµ cËp nhËt th«ng tin: HiÖn nay t×nh tr¹ng phæ biÕn lµ doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ th× t×m c¸ch moi th«ng tin tõ c¸c c¬ quan chøc n¨ng, lµm ¨n chôp giùt. Cßn c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ch©n chÝnh th× lu«n ph¶i chÞu nhiÒu rñi ro do thiÕu th«ng tin. MÆt kh¸c c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn ch­a quan t©m ®óng møc ®Õn c¸c th«ng tin kinh doanh. §a sè c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt yÕu kh©u cËp nhËt th«ng tin, ngay c¶ víi nh÷ng th«ng tin c«ng khai mµ nhiÒu doanh nghiÖp vÉn kh«ng biÕt. V× vËy gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro lµ doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm vµ khai th¸c th«ng tin, kh«ng nªn phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo c¸c th«ng tin chÝnh thèng cña nhµ n­íc. Doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng liªn hÖ víi c¬ quan th­¬ng vô ViÖt Nam ë n­íc së t¹i ®Ó cã nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, cËp nhËt vÒ c¸c ®èi t¸c vµ thÞ tr­êng trong khi doanh nghiÖp ch­a cã ®iÒu kiÖn më v¨n phßng ®¹i diÖn. Cßn víi nh÷ng thÞ tr­êng lín th× nªn lËp c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, cã sù cËp nhËt nhanh chãng ®Ó cã thÓ cã thÓ ®¸p øng nhanh nhÊt nh÷ng thay ®æi. CÇn ph¶i bè trÝ c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô th«ng th¹o vi tÝnh, th­êng xuyªn cËp nhËt c¸c thay ®æi vÒ gi¸ c¶ trªn m¹ng INTERNET vµ trªn c¸c thÞ tr­êng lín. T¨ng c­êng c«ng t¸c cña bé phËn Marketing, theo dâi c¸c b¸o kinh tÕ vÒ sù thay ®æi chÝnh s¸ch thuÕ, nªn thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ víi c¸c trung t©m th«ng tin, nªn cã c¬ chÕ mua tin ®Ó chñ ®éng h¬n, coi chi phÝ cho th«ng tin lµ mét chi phÝ cña gi¸ thµnh s¶n xuÊt. 3.3.3. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ngo¹i th­¬ng ë c¬ së m×nh. T×nh tr¹ng chung cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ngo¹i th­¬ng hiÖn nay lµ ®a sè cßn trÎ, ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm. §éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o c«ng t¸c ngo¹I th­¬ng chñ yÕu lµ ®­îc ®µo t¹o trong thêi kú bao cÊp nªn thiÕu rÊt nhiÒu kinh nghiÖm trong bu«n b¸n quèc tÕ. Sè c¸n bé tinh th«ng nghiÖp vô, giái ngo¹i ng÷, th«ng th¹o luËt ph¸p quèc tÕ hiÖn nay kh«ng nhiÒu. V× vËy ®Ó h¹n chÕ rñi ro doanh nghiÖp cã thÓ göi ®i ®µo t¹o nh÷ng c¸n bé nh­ vËy ë c¸c tr­êng ®¹i häc vµ thËm chÝ cã thÓ göi ®i ®µo t¹o ë c¸c trung t©m th­¬ng m¹i lín ë n­íc ngoµi, hiÖu qu¶ cña viÖc ®µo t¹o nµy sÏ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho doanh nghiÖp. Ph¶i chó ý n©ng ®ì vµ cã ®·i ngé xøng ®¸ng víi nh÷ng s¸ng kiÕn, khuyÕn khÝch nh÷ng c¸n bé lµm ¨n giái vµ cã hiÖu qu¶. 3.3.4. Tham gia vµo c¸c hiÖp héi ngµnh hµng, t¹o dùng c¸c liªn minh kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp. ë ViÖt Nam hiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¸c hiÖp héi vµ ngµnh hµng nh­ng vai trß vÉn ®ang cßn h¹n chÕ. ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, c¸c hiÖp héi cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc h¹n chÕ rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp. C¸c hiÖp héi lµ nh÷ng liªn kÕt cña c¸c doanh nghiÖp cïng kinh doanh mét mÆt hµng, cã chøc n¨ng hoµ gi¶i khi x¶y ra t×nh tr¹ng tranh mua tranh b¸n, cã t¸c dông ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng. HiÖp héi ®ãng vai trß khuyÕn c¸o, ®iÒu hµnh c¸c doanh nghiÖp kinh doanh, tr¸nh t×nh tr¹ng b¸n ph¸ gi¸, b¸n ®æ b¸n th¸o lµm cho nh÷ng doanh nghiÖp cßn l¹i bÞ Ðp gi¸ cã thÓ dÉn ®Õn thua thiÖt kh«ng ®¸ng cã. V× vËy doanh nghiÖp nªn chñ ®éng tham gia c¸c hiÖp héi. ViÖc tham gia cã thÓ ®em l¹i nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho doanh nghiÖp. Qua viÖc tham gia nµy doanh nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµ t¨ng c­êng søc m¹nh ®oµn kÕt trong cïng ngµnh hµng cña m×nh. Sau ®ã ph¶i b·i bá tÊt c¶ nh÷ng thñ tôc phiÒn hµ, lµm sao ®Ó c¸c hiÖp héi qui tô ®­îc tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lín, thèng nhÊt tiÕng nãi chung, tr¸nh t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh hiÖn nay nh­ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia c¸c hiÖp héi hiÖn nay. §a sè c¸c doanh nghiÖp tham gia c¸c hiÖp héi hiÖn nay. §a sè c¸c doanh nghiÖp tham gia c¸c hiÖp héi nh­ xuÊt khÈu g¹o, cµ phª ... chñ yÕu lµ t×m quota, h¹n ng¹ch h¬n lµ ®oµn kÕt nhau l¹i, b×nh æn gi¸ c¶. §a sè chØ nghÜ ®Õn quyÒn lîi cña doanh nghiÖp m×nh mµ Ýt chó träng ®Õn lîi nhuËn chung. TiÕng nãi cña c¸c hiÖp héi tá ra thiÕu träng l­îng vµ kh«ng cã tiÕng nãi chung trong viÖc b×nh æn gi¸ c¶ xuÊt khÈu. §èi víi c¸c ngµnh kh¸c nãi chung, khÝa c¹nh dÖt may nãi riªng, t¹i Héi th¶o ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 2002, tr­íc nh÷ng ®ßi hái míi ngµy cµng kh¾t khe cña kh¸ch hµng, thø tr­ëng C«ng nghiÖp Bïi Xu©n Khu cho r»ng: “C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng riªng lÎ. HiÖp héi DÖt may sÏ ph¶i lµ nhµ tæ chøc ho¹t ®éng chung, tæ chøc ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn xuÊt khÈu; ®ãng vai trß lµ tr¹m th«ng tin vÒ ®Çu t­, biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng; ®ång thêi tham gia chuÈn bÞ tèt ph­¬ng ¸n ®µm ph¸n c¸c HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi EU vµ Mü” 3.3.5. T¹o dùng mèi liªn kÕt tèt víi ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ßi hái doanh nghiÖp lu«n ph¶i sö dông mét sè vèn lín. §©y lµ mét khã kh¨n lín víi hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay v× ®a sè c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, tiÒm n¨ng tµi chÝnh cã h¹n. HÇu hÕt sè vèn c¸c doanh nghiÖp sö dông trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ®Òu lµ vèn vay ng©n hµng hay c¸c tæ chøc tÝn dông. V× vËy nÕu kh«ng chñ ®éng vÒ nguån vèn th× khi thùc hiÖn c¸c hîp ®ång lín doanh nghiÖp sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ sè vèn bá ra ®Ó mua nguyªn vËt liÖu, ®æi míi trang thiÕt bÞ, chi phÝ vËn t¶i, b¶o hiÓm .... Sù liªn kÕt nµy gióp c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng ®­îc nguån vèn vµ ng©n hµng còng yªn t©m h¬n do tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n tõ phÝa doanh nghiÖp. 3.3.6. Phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tõ c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu. 3.3.6.1. Phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång: §©y lµ kh©u cã nhiÒu rñi ro nhÊt hiÖn nay. Kh©u nµy lu«n thÓ hiÖn ë tr×nh ®é non kÐm cña c¸n bé lµm c«ng t¸c ngo¹i th­¬ng. V× vËy ®Ó h¹n chÕ rñi ro doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó träng c¸c kh©u sau khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång: Chµo hµng: §©y lµ kh©u ®ét ph¸ trong toµn bé hîp ®ång xuÊt khÈu. Doanh nghiÖp ph¶i chó träng chµo hµng khi tiÕn hµnh ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång, nhÊt lµ víi c¸c s¶n phÈm míi vµ c¸c ®èi t¸c míi. Doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng h¬n trong kh©u chµo hµng, tr¸nh ®­a ra nh÷ng mÉu m· chµo hµng qu¸ cao so víi n¨ng lùc cña m×nh vµ còng tr¸nh ®­a ra nh÷ng mÉu qu¸ thÊp so víi nh÷ng mÆt hµng cña m×nh ®ang cã thÓ s¶n xuÊt kinh doanh. NÕu kh©u nµy chuÈn bÞ tèt th× hîp ®ång xuÊt khÈu cã thÓ ®­îc ký kÕt vµ doanh nghiÖp sÏ tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro vÒ sau. Khi tiÕn hµnh chµo hµng ph¶i ®¶m b¶o: §­a ra mét gi¸ c¶ c¹nh tranh, mét chÕ ®é hËu m·i chu ®¸o. MÆt hµng chµo b¸n ph¶i lµ mÆt hµng phÝa ®èi t¸c cã nhu cÇu. Ghi râ thêi h¹n hiÖu lùc víi l« hµng chµo b¸n, tr¸nh nh÷ng biÕn ®éng xÊu vÒ gi¸ cã thÓ lµm thay ®æi ý kiÕn cña b¹n hµng. Sö dông ng«n tõ chµo hµng dÔ hiÓu, tr¸nh nh÷ng c©u ch÷a mËp mê g©y th¾c m¾c cho b¹n hµng dÉn ®Õn nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau. MÉu hµng chµo b¸n ph¶i ®¶m b¶o lµ mÉu hµng doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn sau khi ký kÕt. Cã thÓ dïng nh÷ng logo, nh·n hiÖu phï hîp víi tõng ®èi t¸c thuéc c¸c nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau. §µm ph¸n: NÕu dµm ph¸n qua ®iÖn tho¹i cÇn chñ ®éng c¸c th«ng tin vÒ biÕn ®éng gi¸ c¶, tû gi¸ hèi ®o¸i, kh¶ n¨ng thu gom, s¶n xuÊt, sè hµng hiÖn cã ... ®Ó gi¶i thÝch râ, ®Çy ®ñ cho kh¸ch hµng. Sau khi ®µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i nhÊt thiÕt ph¶i cã th­ x¸c nhËn hay v¨n b¶n ghi nhí v× chØ cã nh÷ng tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n míi cã gi¸ trÞ ph¸p lý, tr¸nh nh÷ng tranh chÊp vµ rñi ro ph¸t sinh vÒ sau trong qu¸ tr×nh giao dÞch. NÕu ®µm ph¸n b»ng th­ tõ ph¶i ®¶m b¶o yÕu tè lÞch sù, kiªn nhÉn. Lêi lÏ diÔn ®¹t trong th­ ph¶i ng¾n gän, râ rµng, tr¸nh dïng nh÷ng tõ hoa mü cÇu kú bay b­ím. Khi viÕt th­ tr¶ lêi nªn chó ý nh÷ng ®iÒu kiÖn cã thÓ thùc hiÖn, tr¸nh ph« tr­¬ng v× tÊt c¶ th­ tõ nµy cã thÓ ®­îc l­u l¹i lµm chøng cø ph¸p lý gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh vÒ sau. NÕu ®µm ph¸n trùc tiÕp ph¶i nghiªn cøu kü ®èi t¸c tr­íc khi ®µm ph¸n. Ph¶i chñ ®éng gi¶i thÝch cÆn kÏ, th«ng c¶m lÉn nhau, t«n träng l¾ng nghe ý kiÕn kh¸ch hµng. Ng­êi ®µm ph¸n ph¶i cã ph¶n øng nhanh nh¹y, cã ®Çu ãc tØnh t¸o suy xÐt, nhanh chãng n¾m b¾t ý ®å, chiÕn l­îc cña ®èi t¸c vµ ng­êi ®µm ph¸n nªn lµ ng­êi cã ®ñ thÈm quyÒn x¸c ®Þnh, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ngay t¹i chç, t¹o sù tin cËy cho kh¸ch hµng. Ph¶i x¸c ®Þnh râ môc ®Ých cÇn ®¹t ®­îc tr­íc khi ®µm ph¸n, ph¶i cã nhiÒu ph­¬ng ¸n chuÈn bÞ ®Ó ®èi phã víi c¸c t×nh huèng cã thÓ x¶y ra. CÇn ph¶i xem xÐt th¸i ®é cña ®èi t¸c vµ khi ®· ®¹t ®­îc tho¶ thuËn, nhÊt thiÕt ph¶i ghi ngay l¹i b»ng v¨n b¶n ®Ó theo dâi vµ lµm tiÒn ®Ò ®Ó khi ®iÒu kiÖn ký kÕt ®· ®¹t ®­îc. So¹n th¶o, ký kÕt hîp ®ång: §©y kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc dÔ dµng. HÇu nh­ ngay c¶ nh÷ng luËt s­ chuyªn nghiÖp còng dÔ m¾c sai lÇm khi so¹n th¶o vµ ký kÕt hîp ®ång. Hîp ®ång kh«ng ph¶i lµ viÖc ®¬n thuÇn ghi l¹i nh÷ng tho¶ thuËn ®· ®¹t ®­îc mµ nã cßn ph¶i tu©n theo c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c c«ng ­íc quèc tÕ vµ phong tôc tËp qu¸n n­íc së t¹i. §iÒu nµy nÕu kh«ng nghiªn cøu kü sÏ dÉn ®Õn rñi ro cho doanh nghiÖp. Th«ng th­êng hîp ®ång xuÊt khÈu ®­îc ký kÕt d­íi mét ng«n ng÷ chung hoÆc ghi lµm hai ng«n ng÷, trong tr­êng hîp nµy ph¶i chó ý xem c©u ch÷ ®· dÞch chuÈn x¸c ch­a v× c¶ hai ng«n ng÷ ®Òu cã gi¸ trÞ ph¸p lý ngang nhau, trõ khi hai bªn cã tho¶ thuËn kh¸c. Ng­êi so¹n th¶o hîp ®ång ph¶i tinh th«ng nghiÖp vô, n¾m v÷ng ph¸p luËt n­íc së t¹i vµ luËt ph¸p quèc tÕ. Kh©u so¹n th¶o lµ kh©u quan träng nhÊt ®Ó dÉn ®Õn ký kÕt hîp ®ång vµ doanh nghiÖp cã thÓ b¶o vÖ ®­îc quyÒn lîi cña m×nh trong tr­êng hîp ph¸t sinh tranh chÊp vÒ sau. Sau khi so¹n th¶o vµ tr­íc khi ký kÕt ph¶i rµ so¸t l¹i kü h×nh thøc vµ néi dung cña hîp ®ång. Doanh nghiÖp ph¶i ®èi chiÕu nh÷ng ®iÒu kho¶n ghi trong hîp ®ång víi nh÷ng ®iÒu kho¶n ®· ®¹t ®­îc. Tr­íc khi ký kÕt ph¶i kiÓm tra l¹i kü cµng c¸c phô lôc cña hîp ®ång (nÕu cã). §©y lµ kh©u quan träng ®Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro víi nh÷ng hîp ®ång xuÊt khÈu. 3.3.6.2. Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong kh©u chuÈn bÞ nguån hµng: Kh©u chuÈn bÞ nguån hµng lµ kh©u quan träng nhÊt sau khi ®· ký kÕt ®­îc hîp ®ång xuÊt khÈu. Khi nguån hµng ®­îc chuÈn bÞ tèt th× cã thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro ë kh©u tiÕp theo nh­ vËn chuyÓn, giao nhËn, thanh to¸n. Ngay sau khi ký ®­îc hîp ®ång doanh nghiÖp cÇn ph¶i : ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c nguyªn liÖu dù tr÷ cho s¶n xuÊt, nhÊt lµ cã kÕ hoÆch nhËp khÈu víi nh÷ng nguyªn liÖu cÇn ph¶i nhËp khÈu. Tranh thñ vay ng©n hµng mua gom khi gi¸ nguyªn liÖu trªn thÞ tr­êng ch­a lªn c¬n sèt. Ph¶i chän nguyªn liÖu ®¸p øng yªu cÇu hîp ®ång. Ph¶i cã kÕ ho¨ch b¶o qu¶n nguyªn liÖu ®Ó cã thÓ s¶n xuÊt nh÷ng lo¹i hµng ho¸ theo ®óng ®iÒu kiÖn hîp ®ång giao nhËn. Cã thÓ liªn kÕt víi c¸c ®èi t¸c tin cËy cã tiÒm n¨ng ®Ó thu mua, huy ®éng th«ng qua c¸c h×nh thøc ®¹i lý hay liªn doanh liªn kÕt. §¶m b¶o kho chøa ®Çy ®ñ, nhiÖt ®é ®¸p øng yªu cÇu, kho ®ñ réng r·i. Tr¸nh viÖc hµng ho¸ bÞ xuèng cÊp khi l­u kho l­u b·i. Cã biÖn ph¸p tr¸nh nÊm, chuét, mèc lµm gi¶m chÊt l­îng hoÆc hao hôt khi giao nhËn. §ãng gãi ®óng theo tiªu chuÈn, mÉu m· mµ hîp ®ång ®· qui ®Þnh. Doanh nghiÖp ph¶i chó ý ®Õn t×nh tr¹ng ®ãng gãi sao cho hµng ho¸ Ýt h­ h¹i xuèng cÊp nhÊt trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn. Doanh nghiÖp chó ý lÊy c¸c chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu cña ph­¬ng thøc thanh to¸n ¸p dông trong hîp ®ång. XÕp hµng gän gµng, hîp lý sao cho qu¸ tr×nh giao nhËn ®­îc nhanh chãng, kh«ng ®­îc ®Ó h­ háng trong qu¸ tr×nh giao nhËn. Trong thêi ®¹i hiÖn nay doanh nghiÖp nªn ¸p dông tiªu chuÈn ISO víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, cã sö dông m· sè, m· v¹ch g©y lßng tin cËy víi kh¸ch hµng Cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm ®Þnh hoÆc tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh theo nh÷ng ®ßi hái qui ®Þnh trong hîp ®ång hay n­íc së t¹i qui ®Þnh. 3.3.6.3. Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, giao nhËn lµm thñ tôc h¶i quan: Gi¶i ph¸p phßng ngõa h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn: HÇu hÕt hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua ®Òu xuÊt theo h×nh thøc FOB, §©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu Ýt rñi ro nhÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay, v× vËy khi xuÊt theo h×nh thøc nµy doanh nghiÖp chØ cÇn chó ý: Lùa chän kiÓu Container phï hîp víi hµng ho¸ xuÊt khÈu. KiÓm tra t×nh tr¹ng kü thuËt cña Container tr­íc khi thuª, cã chÕ ®é chÌn lãt, s¾p ®Æt hµng ®óng kü thuËt, tr¸nh ®æ vì khi giao nhËn hµng. §èi víi lo¹i hµng xuÊt khÈu rêi cÇn chó ý chän nh÷n tµu ®¶m b¶o cã m¸i che, tr¸nh sãng biÓn hoÆc m­a giã lµm trµn vµo lµm háng hoÆc gi¶m chÊt l­îng hµng ho¸. KiÓm tra ®Çy ®ñ sè l­îng, chñng lo¹i tr­íc khi ®ãng gãi, s¾p xÕp, tiÕn hµnh kiÓm tra niªm phong kÑp tr× theo dÊu riªng hoÆc niªm phong H¶i Quan. Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh giao nhËn: Theo thèng kª h¬n 90% hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn, v× vËy ®Ó tr¸nh rñi ro trong kh©u nµy cÇn ph¶i chó ý: T×m ®¹i lý tin cËy cã uy tÝn ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn. Liªn hÖ tr­íc víi c¶ng vô ®Ó n¾m râ lÞch tr×nh cña tµu thuª: ngµy khëi hµnh, ngµy ®Õn, tuæi thä con tµu … Bè trÝ ®Çy ®ñ ph­¬ng tiÖn ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é bèc xÕp. Thùc hiÖn ®óng kü thuËt giao hµng. LÊy vËn ®¬n, chó ý ®¸p øng c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n theo th«ng lÖ quèc tÕ vµ c¸c ®iÒu kho¶n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. 3.3.6.4. Phßng ngõa, h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh thanh to¸n, mua b¶o hiÓm: Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh mua b¶o hiÓm. Th«ng th­êng mua b¶o hiÓm lµ nh»m h¹n chÕ rñi ro víi l« hµng xuÊt khÈu. §©y lµ ®iÒu kiÖn nhÊt thiÕt víi c¸c hîp ®ång ngo¹i th­¬ng hiÖn nay. NhiÒu chøng tõ L/C ngµy nay yªu cÇu ph¶i xuÊt tr×nh chøng tõ b¶o hiÓm. V× vËy khi mua b¶o hiÓm doanh nghiÖp chØ cÇn chó ý: Chän c«ng ty b¶o hiÓm tin cËy, cã uy tÝn, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh. Chøng tõ b¶o hiÓm ph¶i lµ lo¹i mµ tÝn dông th­ qui ®Þnh vµ do chÝnh c«ng ty b¶o hiÓm cÊp. Lo¹i tiÒn b¶o hiÓm, sè tiÒn vµ ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm ghi theo ®óng yªu cÇu cña tÝn dông th­. B¶o hiÓm ph¶i ®óng ngµy cña chøng tõ vËn t¶i hoÆc ngµy mµ trong hîp ®ång qui ®Þnh nÕu cã. C¸c biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn sù phßng ngõa nµy sÏ gi¶m møc rñi ro tiÒn tÖ mµ doanh nghiÖp cã thÓ gÆp ph¶i. D­íi ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p kü thuËt ®Ó phßng ngõa rñi ro: B¶o hiÓm kú h¹n. §ã lµ sù tho¶ thuËn vÒ viÖc chuyÓn ®æi hai ®¬n vÞ tiÒn tÖ vµo mét ngµy qui ®Þnh trong t­¬ng lai theo tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc x¸c ®Þnh khi hai bªn ký hîp ®ång b¶o hiÓm. C¸c hîp ®ång kú h¹n ®­îc biÕt ®Õn nh­ lµ c¸c hîp ®ång thÝch hîp ®­îc sö dông ®Ó gi¶m c¸c rñi ro trong knh doanh. Tuy nhiªn c¸c hîp ®ång kú h¹n th­êng bã hÑp trong thêi gian 06 th¸ng vµ kh«ng cã sù lùa chän kh¸c. B¶o hiÓm kú h¹n cã lùa chän. Hîp ®ång b¶o hiÓm kú h¹n cã lùa chän mÒm dÎo h¬n c¸c hîp ®ång kú h¹n ®«i chót v× nã trao quyÒn tiÕn hµnh mét giao dÞch hèi ®o¸i cô thÓ vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo trong mét kho¶ng thêi gian ®· ®­îc qui ®Þnh. Nhµ xuÊt khÈu ®­îc b¶o vÖ nÕu tû gi¸ hèi ®o¸i thay ®æi bÊt lîi vµ nÕu cã lîi nÕu tû gi¸ thay ®æi theo chiÒu h­íng tèt cho nhµ xuÊt khÈu. Vay tiÒn theo l·i xuÊt linh ho¹t. ViÖc vay tiÒn linh ho¹t h¬n c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm kú h¹n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c hîp ®ång nhá. §iÒu ®ã cã thÓ thùc hiÖn trong c¸c thêi h¹n linh ho¹t h¬n víi l·i suÊt cã thÓ thay ®æi thay v× ¸p dông l·i suÊt cè ®Þnh. C¸c ®iÒu kiÖn gia h¹n còng cã thiªn h­íng mÒm dÎo h¬n so víi c¸c hîp ®ång kú h¹n. T¹o thªm tµi s¶n b»ng ngo¹i tÖ kh«ng cã l·i suÊt cè ®Þnh. Mét c¸ch t¹o thªm tµi s¶n lµ tham gia giao dÞch kú h¹n vÒ tµi chÝnh hay tiÒn tÖ. Mét hîp ®ång kú h¹n vÒ tiÒn tÖ lµ dÞch vô b¸n hoÆc mua mét sè tiÒn víi møc gi¸ cè ®Þnh theo tû gi¸ ®Þnh tr­íc. Giao dÞch kú h¹n ®­îc tiÕn hµnh b»ng c¸c ®¬n vÞ tiÒn tÖ chuÈn. Ngµy ®¸o h¹n còng cã xu h­íng ®­îc tiªu chuÈn ho¸ vµ kh«ng thay ®æi. §æi tiÒn. Trong mét giao dÞch ®æi tiÒn thuéc lo¹i ®¬n gi¶n nhÊt, mét lo¹i tiÒn ®­îc mua trªn thÞ tr­êng giao ngay vµ ®­îc b¸n ®ång thêi trªn thÞ tr­êng kú h¹n. Ng­îc l¹i, lo¹i tiÒn ®ã cã thÓ ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng giao ngay vµ mua trªn thÞ tr­êng kú h¹n. C©n ®èi b»ng c¸c vay nî. Môc ®Ých cña biÖn ph¸p kü thuËt nµy lµ nh»m ®¹t ®­îc c©n b»ng thu, chi tiÒn tÖ ®Ó gi¶m rñi ro kinh doanh b»ng c¸ch vay cïng mét lo¹i tiÒn theo sè l­îng t­¬ng ®­¬ng víi tµi s¶n cña nhµ xuÊt khÈu. Do vËy nÕu gi¸ trÞ cña c¸c tµi s¶n tÝnh b»ng ®« la gi¶m , th× sè nî tÝnh b»ng ®« la cña nhµ xuÊt khÈu còng gi¶m theo vµ do ®ã duy tr× ®­îc b¶ng c©n ®èi tµi s¶n ë møc hiÖn thêi. ChiÕt khÊu ho¸ ®¬n. NÕu viÖc thanh to¸n tiÒn hµng b»ng c¸ch ghi sæ, tøc lµ kh«ng cã hèi phiÕu ®Ó chiÕt khÊu, th× c¸c ho¸ ®¬n cã thÓ ®­îc xuÊt tr×nh cho mét th­¬ng nh©n trung gian ®Ó th­¬ng nh©n nµy thanh to¸n cho nhµ xuÊt khÈu ®óng h¹n hay tr­íc thêi h¹n víi møc gi¸ cã chiÕt khÊu. Do ®ã mµ nhµ xuÊt khÈu thu ®­îc tiÒn ngay, tuy bÞ chiÕt khÊu, nh­ng kh«ng lo l¾ng vÒ biÕn ®éng tiÒn tÖ cã thÓ x¶y ra sau nµy. Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh thanh to¸n. ViÖc thanh to¸n quèc tÕ ®­îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p vµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn kh¸c nhau nªn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro còng kh¸c nhau. Doanh nghiÖp chñ yÕu phßng ngõa b»ng c¸ch khi nhËn ph¶i kiÓm tra kü néi dung v× ®èi t¸c cã thÓ thªm bít, häc söa ®æi néi dung khiÕn c¸c qui ®Þnh cña ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng cßn hiÖu lùc víi nh÷ng tho¶ thuËn ®· ghi trong hîp ®ång. Khi ®ã ph¶i xem kü th­ tÝn dông th­ cã ®óng lµ lo¹i mµ ng©n hµng yªu cÇu hay kh«ng vµ xem kü ngµy më tÝn dông th­ ph¶i lµ ngµy hîp lý, tr¸nh tr­êng hîp qu¸ dµi h¹c qu¸ ng¨n khiÕn doanh nghiÖp kh«ng ®ñ thêi gian lµm chøng tõ thanh to¸n nî ng©n hµng. KÕt luËn Trong giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2000- 2010, ViÖt Nam sÏ cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn mang tÝnh chÊt ®ét ph¸ trong lÜnh vùc xuÊt khÈu ®Ó phôc vô cho môc tiªu trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020. HiÖn nay mÆc dï ViÖt Nam cã xuÊt ph¸t ®iÓm vÒ kinh tÕ t­¬ng ®èi thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi nªn nh÷ng nguån lùc bªn ngoµi cã ý nghÜa quan träng gióp ViÖt Nam rót ng¾n con ®­êng ph¸t triÓn vµ ®¹t nh÷ng thµnh tÞu kinh tÕ to lín. B»ng c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ c¸c biÖn ph¸p hîp lý, tÝch cùc nh»m thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu trong mét t­¬ng lai kh«ng xa ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn thµnh c«ng trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong qu¸ tr×nh ®ã ViÖt Nam ph¶i v­ît qua sù c¹nh tranh gay g¾t, h¹n chÕ ®Õn møc tèi thiÓu c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó tõng b­íc héi nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. LuËn v¨n ®· tËp trung ph©n tÝch t¸c ®éng cña rñi ro ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Qua ®ã kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Hy väng cïng víi thêi gian vµ sù ph¸t triÓn, ViÖt Nam sÏ ngµy cµng tÝch luü ®­îc nhiÒu h¬n c¸c kinh nghiÖm trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Nh­ng trong nh÷ng giai ®o¹n ®Çu ViÖt Nam cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, gi¶m bít tæn thÊt ®Ó tÝch luü nh÷ng ®ång vèn Ýt ái ®Çu tiªn cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o : [1] An Dung, T¸i B¶o hiÓm, chia sÎ rñi ro, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, ngµy 16/03/2001 [2] T. Hîp, Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu v­ît kÕ hoÆch ®Ò ra cho n¨m 2000, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, ngµy 29/11/2000. [3] B¾c H¶i, Lµm g× ®Ó héi nhËp? Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, ngµy 20/04/2001. [4] Quý Hµo, ChiÕn l­îc xuÊt khÈu quèc gia, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 23/01/2001. [5] Quý Hµo, §Ò ¸n thµnh lËp quü b¶o hiÓm xuÊt khÈu ngµnh hµng, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 12/03/2001. [6] Minh Kh¸nh, xuÊt cöa tr­íc, nhËp cöa sau, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 10/11/2001. [7] Hµ Linh, Doanh nghiÖp ViÖt Nam ngoµi quèc doanh h­íng tíi xuÊt khÈu, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 25/09/2000. [8] D­¬ng Ngäc, ThÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 02/04/2001. [9] Niªn gi¸m H¶i quan n¨m 1998 vµ 1999. [10] Niªn gi¸m thèng kª 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, NXB Thèng kª. [11] NguyÔn §×nh Phïng, Khi th­¬ng nh©n ®­îc phÐp trùc tiÕp xuÊt nhËp khÈu, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 24/07/2000. [12] Hång Quang, Cïng t×m kiÕm thÞ tr­êng, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 24/07/2000. [13] Anh Qu©n, Gi¸m ®èc v« can, phiªn dÞch vµo tï, B¸o §Çu t­ ngµy 12/11/1998. [14] M¹nh Qu©n, Sai mét ly ®i ... hµng tû ®ång, B¸o §Çu t­, ngµy 29/10/1998. [15] Bïi Ngäc S¬n, ChÕ tµi hîp ®ång ngo¹i th­¬ng, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 15/02/2001. [16] Anh Thi, B¶o hiÓm hµng h¶i ViÖt Nam, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 19/02/2001. [17] Hå Kh¸nh ThiÖn, ChËt vËt n«ng s¶n xuÊt khÈu, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 06/04/1999. [18] Hå Kh¸nh ThiÖn, Ai n¾m thanh to¸n biªn mËu, Thêi b¸o Kinh tÕ ngµy 23/10/2000. [19] §øc V­îng, Ho¹t ®éng cña Trung t©m th«ng tin doanh nghiÖp, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 20/09/2000. [20] Hoµng H¶i V©n, Ngo¹i th­¬ng n¨m 2000 cã g× míi, Thanh niªn ngµy 07/01/2000. [21] An Yªn, RÊt nªn ph¸t triÓn B¶o hiÓm n«ng s¶n khuyÕn khÝch n«ng d©n chi tiÒn mua b¶o hiÓm, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 19/03/2001. [22] An Yªn, Tæng thu phÝ b¶o hiÓm trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam 2947 tû ®ång, Thêi b¸o Kinh tÕViÖt Nam ngµy 27/12/2000. [23] Bé Th­¬ng m¹i, Côc diÖn Kinh tÕ ThÕ giíi 2000 vµ Dù b¸o Th­¬ng m¹i n¨m 2001, 12/2000. [24] Bé Th­¬ng m¹i, Côc diÖn Kinh tÕ ThÕ giíi 2001 vµ Dù b¸o Th­¬ng m¹i n¨m 2002, 2003. Phô lôc 1: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang nhËt b¶n tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 16.559 1.7 25.011 1.55 37.921 2.6 24.496 1.37 20.946 0.8 Cao su 8.510 0.9 5.661 0.35 2.624 0.18 2.968 0.17 5.669 0.22 H¶i s¶n 319.339 34 360.413 22.32 347.103 23.43 412.378 23.09 488.021 18.61 Than ®¸ 42.960 4.5 46.859 2.9 46.777 3.16 41.686 2.33 34.759 1.33 H¹t ®iÒu 5186 0.55 773 0.05 1.148 0.08 1.468 0.08 4.282 0.16 G¹o 3.665 0.39 1.135 0.07 11.232 0.76 4.997 0.28 2.541 0.10 ChÌ 502 0.05 - - - - 1.633 0.09 2.945 0.11 Hµng rau qu¶ 5.759 0.61 8.483 0.53 6.570 0.44 9.365 0.52 11.729 0.45 DÇu th« 158.396 17 416.469 25.79 294.035 19.85 358.891 20.09 502.387 19.16 Hµng dÖt may 248.131 26 325.048 20.13 320.923 21.66 417.127 23.35 619.580 23.63 Hµng ho¸ kh¸c 138.076 15 424.772 26.31 413.015 27.88 511.243 28.62 928.799 35.43 Tæng céng 947.083 100 1.614.624 100 1.481.348 100 1.786.252 100 2.621.658 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 2: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang singapore tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 84.129 4.45 89.343 7.72 73.898 6.84 61.193 7.44 41.692 4.71 Cao su 18.908 1.00 31.543 2.73 10.745 0.99 30.399 3.70 16.544 1.87 H¶i s¶n 54.097 2.86 35.621 3.08 23.168 2.15 28.050 3.41 7.536 0.85 Than ®¸ 113 0.01 1.023 0.09 - - 104 0.01 - - H¹t ®iÒu 7.820 0.41 1.729 0.15 355 0.03 1.44 0.02 326 0.04 DÇu th« 909.895 48.16 707.328 61.12 310.573 28.75 279.791 34.03 497.452 56.16 QuÕ - - - - - - 63 - 67 0.01 ChÌ 388 0.02 - - - - 1.590 0.19 - - L¹c nh©n - - - - - - 6.129 0.75 6.640 0.75 G¹o 122.487 6.48 72.433 6.26 108.623 10.06 145.670 17.52 38.583 4.36 Hµng rau qu¶ 17.048 0.9 2.098 0.18 2.322 0.21 1.226 0.14 GiÇy dÐp c¸c lo¹i 4.183 0.39 9.334 1.14 38.583 4.36 Hµng dÖt may 18.477 0.98 55.796 4.82 32.966 3.05 48.256 5.87 25.322 2.86 Hµng ho¸ kh¸c 655.983 34.72 160.365 13.86 613.250 47.52 211.375 25.71 211.762 23.91 Tæng céng 1.889.350 100 1.157.282 100 1.080.088 100 822.098 100 885.733 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 3: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang §µi loan tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 1.097 0.2 668 0.09 2.860 0.43 864 0.13 1.332 0.18 Cao su 10.945 2.03 11.113 1.42 7.534 1.13 7.400 1.08 8.611 1.14 H¶i s¶n 48.394 8.96 57.212 7.33 47.975 7.20 55.171 8.09 68.237 9.02 Than ®¸ 3.661 0.68 1.640 0.21 2.835 0.43 2.585 0.38 1.577 0.21 H¹t ®iÒu 1.887 0.35 582 0.07 706 0.11 1.286 0.19 877 0.12 Giµy dÐp c¸c lo¹i 87.537 13.14 46.702 6.85 20.941 2.77 G¹o 5.848 1.08 15.898 2.04 939 0.14 1.731 0.25 35 ChÌ 1.838 0.34 10.667 1.56 11.737 1.55 Hµng rau qu¶ 12.062 2.23 11.595 1.49 6.055 0.91 11.895 1.74 20.840 2.76 DÇu th« 14.603 2.14 35.276 4.67 Hµng dÖt may 136.740 25.33 197.529 25.31 217.968 32.73 238.464 34.95 264.084 34.93 Hµng ho¸ kh¸c 317.432 58.79 484.288 62.05 291.559 43.78 290.841 42.63 322.572 42.66 Tæng céng 539.909 100 780.529 100 665.972 100 628.220 100 756.119 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 4: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang §øC tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 17.009 7.46 35.735 9.03 56.619 9.63 55.810 8.53 52.078 7.13 Cao su 11.219 4.92 13.331 3.37 7.790 1.33 9.083 1.39 8.981 1.23 H¶i s¶n 3.752 1.65 4.785 1.21 10.034 1.71 10.840 1.66 13.424 1.84 ChÌ 869 0.13 1.223 0.17 H¹t ®iÒu 103 0.03 2.544 0.43 210 0.03 2.154 0.30 H¹t tiªu 2.302 0.35 5.258 0.72 G¹o 6.700 2.94 9.203 2.33 83 0.01 17 20 QuÕ 29 88 0.01 Hµng rau qu¶ 514 0.23 771 0.19 1.565 0.26 1.283 0.2 1.844 0.25 Giµy dÐp c¸c lo¹i 112.424 19.12 192.302 29.39 208.190 28.52 Hµng dÖt may 117.766 51.65 164.585 41.59 236.288 40.19 236.087 36.08 257.825 35.31 Hµng ho¸ kh¸c 71.043 31.16 167.216 42.25 160.529 27.31 145.486 22.23 178.997 24.52 Tæng céng 228.007 100 395.731 100 587.876 100 654.318 100 730.082 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 5: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang óc tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕmtû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 2.794 4.31 559 0.28 1.775 0.38 4.959 0.61 4.987 0.39 Cao su 42 0.06 278 0.06 141 0.01 H¶i s¶n 11.659 18 10.923 5.54 15.166 3.23 17.016 2.09 21.114 1.66 DÇu th« 145.277 73.67 376.722 80.28 702.345 86.22 1.108.894 87.19 H¹t ®iÒu 16.473 25.43 9.530 4.83 18.048 3.85 14.409 1.77 22.143 1.74 G¹o 11.215 17.31 7.116 3.61 5.148 1.10 51 0.01 3.632 0.29 Hµng rau qu¶ 884 1.36 1.961 0.99 237 .05 563 0.07 1.368 0.11 Giµy dÐp c¸c lo¹i 14.422 3.07 16.600 2.04 19.174 1.51 Hµng dÖt may 13.280 20.50 16.719 8.48 9.644 2.06 20.111 2.47 25.098 1.97 Hµng ho¸ kh¸c 8.428 13.01 5.121 2.6 27.832 5.93 38.543 4.73 65.366 5.14 Tæng céng 64.780 100 197.206 100 469.272 100 814.597 100 1.271.776 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 6: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang mü tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 32.508 15.92 73.233 26.80 86.311 18.42 59.211 11.75 69.932 9.55 Cao su 127 0.06 696 0.25 670 0.14 1.611 0.32 1.563 0.21 H¶i s¶n 28.526 13.97 42.551 15.55 81.551 17.40 125.594 24.92 87.793 11.99 H¹t ®iÒu 14.652 5.36 16.734 3.57 21.178 4.20 44.703 6.10 DÇu th« 79.216 16.90 99.603 19.76 91.370 12.47 G¹o 100.242 49.09 63.500 23.23 39.030 8.33 4.950 0.98 10.656 1.45 Hµng rau qu¶ 5.303 1.94 2.559 0.55 3.209 0.64 2.178 0.30 Giµy dÐp c¸c lo¹i 99.313 21.19 102.691 20.37 Hµng dÖt may 8.714 4.27 23.040 8.43 26.343 5.62 34.707 6.89 304.359 41.55 Hµng ho¸ kh¸c 34.049 16.67 50.321 18.41 36.898 7.87 40.759 8.09 111.917 15.28 Tæng céng 204.218 100 273.301 100 468.629 100 504.038 100 732.440 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 7: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang trung quèc tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 27.313 8.03 3.552 0.68 2.028 0.42 3.689 0.43 3.060 0.2 Cao su 60.109 17.67 92.389 17.72 64.828 13.29 51.836 6.04 66.392 4.33 H¶i s¶n 9.571 2.81 32.814 6.29 51.543 10.56 51.657 6.01 222.972 14.53 Than ®¸ 28.693 8.43 19.115 3.67 5.227 1.07 3.618 0.42 7.865 0.51 H¹t ®iÒu 1.134 0.33 87.216 16.73 58.607 12.01 54.474 6.34 53.292 3.47 DÇu th« 16.679 4.90 87.770 16.83 86.719 17.77 331.665 38.62 749.021 48.83 ChÌ 19 0.01 104 0.01 315 0.02 G¹o 24.057 7.07 3.177 0.61 332 0.07 5.517 0.64 499 0.03 Hµng rau qu¶ 5.097 1.50 24.847 4.77 10.454 2.14 35.686 4.16 120.351 7.85 Hµng dÖt may 126 0.04 2.599 0.50 639 0.13 578 0.07 2.619 0.17 Hµng ho¸ kh¸c 167.386 49.20 167.899 32.20 198.547 40.69 320.044 37.26 307.653 20.06 Tæng céng 340.189 100 521.384 100 478.930 100 858.868 100 1.534.039 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 8: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang philipin tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 108 0.08 401 0.19 583 0.15 931 0.24 1.189 0.25 Than ®¸ 2.021 1.53 5.885 2.79 5.564 1.42 4.751 1.21 6.275 1.31 H¹t ®iÒu 1.277 0.97 - - 13 - 134 0.03 191 0.04 G¹o - - 72.600 34.43 142.212 36.22 126.858 32.25 93.177 19.50 L¹c nh©n - - - - - - 5.698 1.45 4.940 1.03 Hµng rau qu¶ 1.043 0.79 315 0.15 427 0.11 119 0.03 18 Hµng dÖt may 967 0.46 166 0.04 628 0.16 255 0.05 Hµng ho¸ kh¸c 19.496 14.76 130.724 61.99 243.685 62.06 254.199 11.64 371.664 77.80 Tæng céng 132.043 100 210.892 100 392.650 100 393.318 100 477.709 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 9: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang anh tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 16.665 13.32 41.258 16.13 44.399 13.32 41.529 9.86 37.939 7.92 Cao su 498 0.40 1.944 0.76 980 0.29 1.434 0.34 1.581 0.33 ChÌ 281 0.22 - - - - 1.525 0.36 473 0.10 H¶i s¶n 7.235 5.78 7.586 2.97 14.086 4.22 9.527 2.26 11.315 2.36 G¹o 3.411 2.73 23.093 9.03 14.691 4.41 20.339 4.83 12.649 2.64 Than ®¸ - - 1.145 0.45 3.200 0.96 7.381 1.75 3.832 0.80 H¹t ®iÒu 1.984 1.59 137 0.05 1.091 0.33 2.066 0.49 9.052 1.89 Hµng rau qu¶ 330 0.26 173 0.07 429 0.13 685 0.16 750 0.16 Giµy dÐp c¸c lo¹i - - - - 140.999 42.29 194.485 46.18 220.863 46.08 Hµng dÖt may 14.273 11.41 32.230 12.60 47.152 14.14 55.261 13.12 68.197 14.23 Hµng ho¸ kh¸c 80.465 64.30 148.235 57.95 66.409 19.92 74.445 17.68 100.558 20.98 Tæng céng 125.145 100 255.805 100 333.440 100 421.183 100 479.277 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan) Phô lôc 10: kim ng¹ch xuÊt khÈu sang hång k«ng tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n USD Tªn hµng N¨m 1997 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1998 ChiÕm tû lÖ % N¨m 1999 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2000 ChiÕm tû lÖ % N¨m 2001 ChiÕm tû lÖ % Cµ phª 1.562 0.5 491 0.1 300 0.09 - - 2.034 0.64 Cao su 2.901 0.93 2.323 0.49 538 0.17 4.409 1.87 5.451 1.73 ChÌ 887 0.29 - - - - 1.235 052 785 0.25 H¶i s¶n 82.310 26.45 85.198 18.02 85.970 27.10 65.439 27.75 70.183 22.26 G¹o 24.872 7.99 23.702 5.01 31.577 9.95 11.807 5.01 45.620 14.47 Than ®¸ 294 0.09 71 0.02 1.571 0.50 604 0.26 400 0.13 H¹t ®iÒu 4.007 1.29 4.168 0.88 4.860 1.53 1.130 0.48 2.261 0.72 Hµng rau qu¶ 5.636 1.81 1.787 0.38 5.094 1.61 3.222 1.37 3.315 1.05 Giµy dÐp c¸c lo¹i - - - - 23.622 7.45 11.304 4.79 7.500 2.38 Hµng dÖt may 17.447 5.61 26.629 5.63 14.618 4.61 8.513 3.61 9.833 3.12 Hµng ho¸ kh¸c 171.306 55.04 328.379 69.46 149.087 47 128.116 54.34 167.974 53.26 Tæng céng 311.222 100 472.748 100 317.237 100 235.779 100 315.356 100 (Nguån: Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ H¶i quan - Tæng côc H¶i quan)