Luận văn Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước cho sự nghiệp giáo dục PTTH trên địa bàn tỉnh Phú Thọ những năm vừa qua

t ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc. Chi NSNN rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, trong ®ã cã chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc. Ho¹t ®éng qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc xuÊt ph¸t tõ lý do: + Chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc lµ mét kho¶n chi chiÕm tû träng lín trong tæng chi NSNN. + Néi dung chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc gåm nhiÒu kho¶n chi, môc chi kh¸c nhau liªn quan ®Õn nhiÒu chÝnh s¸ch chÕ ®é nªn cÇn qu¶n lý ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh sö dông NSNN. + Chi NSNN lµ mét m¶ng trong ho¹t ®éng cña NSNN mµ nhµ n­íc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ vÜ m«. Chi ng©n s¸ch ph¶i ®¶m b¶o ®óng nguyªn t¾c, chi ®óng môc ®Ých, ®óng kÕ ho¹ch, dùa trªn dù to¸n ®­îc duyÖt, triÖt ®Ó nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶, chi trùc tiÕp qua kho b¹c nhµ n­íc...§Ó ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu trªn ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN ph¶i t¨ng c­êng kiÓm tra vµ kiÓm so¸t. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn bé ®¸ng kÓ nh­ng vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ch­a ®­îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. Nguyªn nh©n do tr×nh ®é ®éi ngò kÕ to¸n cßn thÊp ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc, c¸c môc tiªu ®Ò ra thùc hiÖn ch­a ®­îc tèt.. ®· lµm l·ng phÝ nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. §Ó t×m hiÓu kü h¬n vÒ nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc vµ nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc chóng ta cÇn ®i s©u cô thÓ vµo thùc tÕ. Do giíi h¹n vÒ thêi gian thùc tËp, kinh nghiÖm thùc tÕ nªn trong bµi luËn v¨n nµy chØ ®Ò cËp ®Õn gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä thêi gian qua. 2.1 Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm kinh Tõ- x· héi vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. 2.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ ®Æc ®iÓm kinh tÕ- x· héi. Theo chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ nhµ n­íc nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi tØnh VÜnh Phó cò ®­îc t¸ch ra thµnh hai tØnh lµ Phó Thä vµ VÜnh Phóc n¨m 1997. Phó Thä lµ mét tØnh thuéc vïng trung du miÒn nói phÝa b¾c, gi¸p víi c¸c tØnh Hµ T©y, Tuyªn Quang, VÜnh Phóc, Yªn b¸i... TØnh Phó Thä cã Thµnh phè ViÖt tr×( thµnh phè trùc thuéc tØnh), 1 thÞ x·, 10 huyÖn, 250 x· vµ 23 ph­êng, thÞ trÊn; diÖn tÝch tù nhiªn cña toµn tØnh lµ 3519,65km2, trong ®ã ®Êt n«ng- l©m nghiÖp chiÕm 246,4 ngh×n ha tøc 70% diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn, ®Êt chuyªn dïng, ë chiÕm 30,5 ha tøc 8,6% diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn, ®Êt ch­a sö dông chiÕm 75,1 ha tøc 21,4% diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn. D©n sè trªn toµn tØnh tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2003 cã 1.302.698 ng­êi, víi mËt ®é d©n sè trung b×nh lµ 370 ng­êi/ km2. Sè lao ®éng trong ®é tuæi lao ®éng lµ 750.600 ng­êi, trong ®ã sè lao ®éng ngµnh n«ng-l©m nghiÖp chiÕm 486.000( theo niªn gi¸m thèng kª n¨m 2003, tØnh Phó Thä). Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc, d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nhµ n­íc vµ sù l·nh ®¹o cña TØnh uû, Uû ban nh©n d©n tØnh, Héi ®ång nh©n d©n tØnh, c¸c ban ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng tØnh Phó Thä ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ. Kinh tÕ- x· héi liªn tôc t¨ng theo tõng n¨m, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc n©ng cao, hÖ thèng dÞch vô c«ng phôc vô ng­êi d©n thuËn tiÖn, t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh... C¬ cÊu kinh tÕ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ dÞch vô cã sù ph¸t triÓn t­¬ng ®èi ®ång ®Òu; c«ng nghiÖp, x©y dùng chiÕm 38,7%; n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n chiÕm 28,5%; dÞch vô chiÕm 32,8%. §· ph¸t triÓn mét sè khu c«ng nghiÖp nh­ khu c«ng nghiÖp Thuþ V©n, khu c«ng nghiÖp B¹ch H¹c...nh»m thu hót lao ®éng nhµn rçi, t¨ng thu cho NSNN trªn ®Þa bµn tØnh. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn toµn diÖn. Trång rõng ®· ®­îc coi träng víi viÖc giao ®Êt ®Õn tõng hé, viÖc b¶o vÖ khoanh nu«i, ch¨m sãc rõng ë c¸c vïng ®· gãp phÇn phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc, tõng b­íc c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i. NhiÒu hîp t¸c x· kinh doanh cã hiÖu qu¶, kinh tÕ hé gia ®×nh, c¸ thÓ, kinh tÕ trang tr¹i ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, du lÞch trong nh÷ng n¨m qua t­¬ng ®èi æn ®Þnh, chiÕm kho¶ng 33% tæng s¶n phÈm toµn tØnh. Trong nh÷ng n¨m tíi tØnh ®ang chó träng ph¸t triÓn du lÞch, th­¬ng m¹i víi nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh mang tÇm cì quèc gia nh­: c«ng viªn v¨n lang, khu ®« thÞ míi b¾c ViÖt tr×. X©y dùng nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh ®an xen víi khu di tÝch lÞch sö §Òn Hïng, ®Ó §Òn Hïng lµ ®iÓm ®Õn cña nhiÒu kh¸ch thËp ph­¬ng. VÒ v¨n ho¸, x· héi: hÇu hÕt c¸c x· ®Òu cã tr¹m y tÕ, v× vËy søc khoÎ cña nh©n d©n ®­îc quan t©m, ®Þnh kú tæ chøc c¸c ®ît tiªm chñng, phßng ngõa bÖnh dÞch, chÊt l­îng ch÷a bÖnh ®­îc n©ng cao thªm mét b­íc; sè l­îng häc sinh c¸c cÊp ®Òu t¨ng, chÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc n©ng lªn; tÝch cùc ®Èy m¹nh c¸c phong trµo phßng chèng tÖ n¹n x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña ng­êi d©n. Tuy nhiªn lµ tØnh miÒn nói, trung du nªn hÇu hÕt c¸c trô së, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ c¸c c¬ quan quan träng kh¸c tËp trung ë Thµnh Phè ViÖt Tr×. §iÒu nµy g©y ra sù ph¸t triÓn kh«ng c©n b»ng trong toµn tØnh, tr­íc thùc tr¹ng ®ã §¶ng bé vµ chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn t×m ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó t¹o nªn sù c©n b»ng t­¬ng ®èi trªn toµn tØnh. 2.1.2 §Æc ®iÓm vÒ sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. Sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ngµy cµng ®­îc cñng cè vµ tõng b­íc ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng lµ nhê thùc hiÖn tèt ®­êng lèi, chñ tr­¬ng cña §¶ng cïng víi sù quan t©m, chØ ®¹o cña tØnh vµ quÇn chóng nh©n d©n trªn ®Þa bµn tØnh. §Ó t¹o c¬ së cho viÖc ®µo t¹o nh©n tµi ë bËc §H, C§, THCN...®­îc tèt h¬n cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ ®­îc thùc tr¹ng gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh trong nh÷ng n¨m qua ®Ó cã ph­¬ng h­íng qu¶n lý cã hiÖu qu¶. HÖ thèng tr­êng líp: hiÖn nay cã ba lo¹i h×nh gi¸o dôc PTTH ®ã lµ c¸c tr­êng c«ng lËp, d©n lËp vµ b¸n c«ng trong ®ã hÖ thèng tr­êng c«ng lËp gi÷ vai trß chñ ®¹o lu«n ®¶m b¶o vÒ hÖ thèng c¬ së vµ chÊt l­îng gi¶ng d¹y. §èi víi tr­êng c«ng lËp: Trªn toµn tØnh Phó Thä hiÖn nay cã tÊt c¶ 31 tr­êng PTTH c«ng lËp. C¬ së vËt chÊt vµ quy m« gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä ®­îc thÓ hiÖn râ qua sè l­îng tr­êng líp vµ sè häc sinh qua c¸c n¨m häc, cô thÓ qua b¶ng sè liÖu: B¶ng 1: Sè tr­êng häc, líp häc, häc sinh PTTH hÖ c«ng lËp N¨m häc 2001-2002 2002-2003 2003-2004 Sè tr­êng 30 30 31 Sè líp 517 571 631 Sè häc sinh 26.455 28.076 29.975 ( Nguån sè liÖu: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2003, tØnh Phó Thä). Qua b¶ng sè liÖu cho ta thÊy n¨m häc 2001- 2002, 2002- 2003 sè tr­êng häc lµ 30, n¨m 2003- 2004 sè tr­êng häc lµ 31; trong khi ®ã sè l­îng häc sinh n¨m 2002- 2003 t¨ng so víi n¨m 2001- 2002 lµ 1621 häc sinh; n¨m 2003- 2004 sè häc sinh t¨ng so víi n¨m 2002- 2003 lµ 1899. §iÒu nµy cho thÊy sè l­îng häc sinh trong c¸c tr­êng c«ng lËp ngµy cµng ®­îc t¨ng lªn cïng víi sè l­îng c¸c líp häc ®­îc x©y dùng míi thªm qua c¸c n¨m, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu häc tËp cña ng­êi d©n. §èi víi lo¹i h×nh b¸n c«ng: ®­îc ®µo t¹o trong c¸c tr­êng c«ng lËp vµi n¨m gÇn ®©y gi¶m ®i vÒ sè l­îng häc sinh theo häc, thÓ hiÖn qua b¶ng 2: B¶ng 2: Sè häc sinh vµ sè líp hÖ b¸n c«ng n¨m häc 2002- 2003 vµ 2003- 2004 N¨m häc 2002- 2003 2003-2004 Sè líp 360 358 Sè häc sinh 19450 6672 ( Nguån sè liÖu: Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2003, tØnh Phó Thä) Nh×n vµo b¶ng ta thÊy sè líp häc n¨m 2003- 2004 gi¶m so víi n¨m 2002- 2003, sè häc sinh theo häc gi¶m m¹nh tõ 19450 n¨m 2002-2003 xuèng cßn 6672 n¨m 2002- 2004. Do trong n¨m häc 2003- 2004 c¸c tr­êng PTTH c«ng lËp ®Òu më réng quy m« líp häc nªn sè l­îng sè häc sinh häc hÖ b¸n c«ng gi¶m nhanh. Cïng víi sù t¨ng lªn vÒ sè l­îng tr­êng líp vµ sè l­îng häc sinh hÖ c«ng lËp lµ sù t¨ng lªn cña ®éi ngò gi¸o viªn. ThÓ hiÖn qua b¶ng 3: B¶ng 3: §éi ngò gi¸o viªn PTTH trong c¸c n¨m häc. N¨m häc 2002- 2003 2003- 2004 Sè gi¸o viªn 1.388 1.451 ( Nguån sè liÖu:Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2003, tØnh Phó Thä). Sè l­îng gi¸o viªn n¨m 2003- 2004 t¨ng 63 ng­êi so víi n¨m 2002- 2003. §éi ngò gi¸o viªn ngµy cµng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng gi¶ng d¹y. Tr×nh ®é cña gi¸o viªn ®­îc n©ng lªn th«ng qua c¸c líp båi d­ìng, n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n do Së gi¸o dôc tØnh tæ chøc. ChÊt l­îng gi¸o dôc: ®­îc ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu nh­: + XÕp lo¹i häc lùc, v¨n ho¸. + Tû lÖ tèt nghiÖp PTTH. + Tû lÖ ®ç §H, C§, THCN. B¶ng 4: ChÊt l­îng gi¸o dôc PTTH n¨m häc 2002- 2003 vµ 2003-2004. N¨m häc XÕp lo¹i v¨n ho¸(%) XÕp lo¹i h¹nh kiÓm(%) Giái Kh¸ TB Y-K Tèt Kh¸ TB Y-K 2002- 2003 2,4 32,2 57,9 7,5 52,8 40,0 6,0 1,2 2003- 2004 2,6 32,5 57,7 7,2 52,0 41,2 5,8 1,0 ( Nguån sè liÖu: Phßng kÕ ho¹ch tµi vô. Së GD-§T Phó Thä). Nh×n vµo b¶ng 4 ta thÊy chÊt l­îng gi¸o dôc PTTH tØnh Phó Thä cã xu h­íng ph¸t triÓn tèt vÒ h¹nh kiÓm vµ ®¹o ®øc, tû lÖ xÕp lo¹i v¨n ho¸ giái, kh¸ t¨ng; h¹nh kiÓm yÕu kÐm, trung b×nh gi¶m dÇn. Tèt nghiÖp PTTH ®¹t trªn 90%, nhiÒu g­¬ng häc sinh nghÌo v­ît khã häc tËp giái xuÊt hiÖn trªn kh¾p tØnh. Trong nh÷ng n¨m qua cïng víi ®Þnh h­íng cña §¶ng, nhµ n­íc vµ sù nç lùc ph©n ®Êu cña §¶ng uû c¬ quan tØnh, quÇn chóng nh©n d©n c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc PTTH ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn tr×nh ®é cßn chªnh lÖch gi÷a c¸c huyÖn, x· do ®iÒu kiÖn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång ®Òu. Tr×nh ®é cña häc sinh cã sù chªnh lÖch lín gi÷a häc sinh thµnh phè víi häc sinh ë c¸c thÞ trÊn, huyÖn do ®iÒu kiÖn gi¶ng d¹y vµ ®éi ngò gi¸o viªn. Tr×nh ®é gi¸o dôc PTTH cã ®ång ®Òu hay kh«ng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh­: m«i tr­êng häc tËp, con ng­êi, ®iÒu kiÖn kinh tÕ- x· héi...nh­ng quan träng nhÊt vÉn lµ nguån tµi chÝnh. §Ó tiÕp tôc sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ngµy cµng t­¬ng xøng víi vai trß quan träng cña nã th× cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®óng ®¾n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶. 2.2 Thùc tr¹ng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä trong thêi gian qua. Phó Thä lµ tØnh miÒn nói trung du, chñ yÕu sèng b»ng nghÒ n«ng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù CNH-H§H cña ®Êt n­íc tØnh Phó Thä còng ®· cã nh÷ng sù thay ®æi ®¸ng kÓ, c«ng nghiÖp ®­îc chó träng víi nhiÒu khu c«ng nghiÖp míi ®­îc x©y dùng, du lÞch ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn. Tuy nhiªn ®©y míi lµ ®iÓm khëi ®Çu nªn nguån thu tõ ®Þa ph­¬ng lµ ch­a ®¸ng kÓ. Cã thÓ thÊy ®­îc t×nh h×nh thu- chi ng©n s¸ch tØnh trong c¸c n¨m gÇn ®©y th«ng qua b¶ng sè liÖu: B¶ng 5 : T×nh h×nh thu- chi ng©n s¸ch tØnh n¨m 2002, 2003 §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Sè tiÒn Sè tiÒn KÕ ho¹ch Thùc hiÖn KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Thu ng©n s¸ch 406.000 451.578 440.000 367.616 Chi ng©n s¸ch 711.770 1.083.327 947.303 1.127.863 ( Nguån sè liÖu: Phßng HCSN- Së TC-VG Phó Thä) Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy n¨m 2002 sè thu v­ît so víi dù to¸n lµ: 45.578( triÖu ®ång), sè chi v­ît so víi dù to¸n lµ: 371.557 ( triÖu ®ång). N¨m 2003 sè thu l¹i thÊp h¬n so víi dù to¸n: 72.384( triÖu ®ång), sè chi v­ît so víi dù to¸n lµ: 180.560. Trong khi sè chi cña tØnh t¨ng lªn qua tõng n¨m th× sè thu cña tØnh kh«ng æn ®Þnh, kh«ng ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra. Qua sè thu cho thÊy t×nh h×nh kinh tÕ cña tØnh Phó Thä cßn kÐm ph¸t triÓn, kh«ng æn ®Þnh, thu ng©n s¸ch tØnh cßn thÊp ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu chi tiªu cña tØnh. T×nh h×nh chi NSNN cho c¸c lÜnh vùc trªn ®Þa bµn tØnh trong nh÷ng n¨m 2002, 2003 ph¶n ¸nh qua b¶ng 6: NhËn xÐt: Qua b¶ng sè liÖu chi ng©n s¸ch tØnh ta thÊy sè chi t¨ng lªn theo tõng n¨m, do ®ã c¸c môc chi còng t¨ng lªn. Tuy nhiªn cã nh÷ng môc chi n¨m sau gi¶m so víi n¨m tr­íc do môc tiªu kinh tÕ vµ vÊn ®Ò c©n ®èi tµi chÝnh cña toµn tØnh. Trong c¸c kho¶n chi cã môc lôc chi th× chi cho §Çu t­ X©y dùng c¬ b¶n vµ chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o chiÕm tû träng lín nhÊt. Chi Gi¸o dôc - ®µo t¹o lµ mét trong nh÷ng kho¶n chi lín nhÊt trong c¬ cÊu NSNN, hµng n¨m cã tèc ®é t¨ng cao. Nguån chi cho gi¸o dôc ®¶m b¶o ®­îc viÖc chi l­¬ng, phô cÊp l­¬ng vµ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cho toµn bé ®éi ngò gi¸o viªn, c¸n bé qu¶n lý, nh©n viªn phôc vô trong ngµnh gi¸o dôc. Cïng víi c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh ngµnh gi¸o dôc tù ®iÒu chØnh ng©n s¸ch cña m×nh tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng gi¶ng d¹y cña ®éi ngò gi¸o viªn vµ c¬ së trang thiÕt bÞ trong c¸c nhµ tr­êng. Trong nh÷ng n¨m qua chi ng©n s¸ch cho gi¸o dôc trªn 20%, ®iÒu nµy cho thÊy gi¸o dôc cã vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Þa ph­¬ng. 2.2.1 C¬ cÊu chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. Chi ng©n s¸ch cho sù nghiÖp gi¸o dôc bao gåm nhiÒu kho¶n chi kh¸c nhau cho c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc- ®µo t¹o nh­: MÇm non, tiÓu häc, trung häc c¬ së, phæ th«ng trung häc, bæ tóc v¨n ho¸, gi¸o dôc th­êng xuyªn...T×nh h×nh chi ng©n s¸ch tØnh cho gi¸o dôc PTTH ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 7: B¶ng 7: T×nh h×nh chi ng©n s¸ch tØnh chi gi¸o dôc PTTH n¨m 2002 vµ 2003 §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 KÕ ho¹ch Thùc hiÖn KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Sè tuyÖt ®èi 19905 20828,6 22923 24246,7 ( Nguån sè liÖu : Phßng HCSN- Së TC- VG Phó Thä) NhËn xÐt: Nh×n vµo b¶ng sè liÖu cho thÊy mÆc dï tØnh Phó Thä míi ®­îc t¸i thµnh lËp, nÒn kinh tÕ cña tØnh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ nguån NSNN cßn h¹n chÕ nh­ng sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä vÉn ®­îc chó träng vµ sè chi kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m c¶ vÒ kÕ ho¹ch vµ thùc tÕ. N¨m 2002 kÕ ho¹ch chi lµ 19905 ( tr®), n¨m 2003 kÕ ho¹ch chi lµ 22923 (tr®), nh­ vËy n¨m 2003 kÕ ho¹ch ®Æt ra t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 3018 (tr®). N¨m 2003 thùc chi lµ 24246,7(tr®) v­ît so víi sè thùc chi n¨m 2002 lµ 3418,1 (tr®). Nh­ vËy nh×n c¶ vµo b¶ng ta thÊy sè chi thùc hiÖn lu«n cao h¬n so víi kÕ ho¹ch vµ sè chi n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc do ®Çu t­ n©ng cÊp c¬ së tr­êng líp ë c¸c tr­êng PTTH, t¨ng l­¬ng, trî cÊp cho gi¸o viªn vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn...lµm ph¸t sinh c¸c kho¶n chi ngoµi kÕ ho¹ch. Sè chi t¨ng thªm ngoµi kÕ ho¹ch ®­îc Së tµi chÝnh vµ c¸c ngµnh liªn quan phèi hîp kÞp thêi ®iÒu chØnh ®¸p øng kÞp thêi vµ ®ñ sè t¨ng thªm cña chi sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. §Ó cã thÓ nh×n nhËn mét c¸ch tæng qu¸t h¬n vÒ t×nh h×nh ®Çu t­ cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ta xem xÐt tæng sè chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc- ®µo t¹o toµn tØnh vµ tû träng chi ng©n s¸ch tØnh cho gi¸o dôc PTTH ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 8: B¶ng 8: Tû träng chi ng©n s¸ch tØnh cho gi¸o dôc PTTH §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Tæng chi ng©n s¸ch cho sù nghiÖp GD-§T 252.468 321.115 Sè chi ng©n s¸ch tØnh cho gi¸o dôc PTTH 20828,6 24246,7 Tû träng gi÷a chi gi¸o dôc PTTH vµ tæng chi sù nghiÖp gi¸o dôc ( %) 8,25 7,55 (Nguån sè liÖu: Phßng HCSN- Së TC-VG Phó Thä) NhËn xÐt: Ta thÊy trong c¬ cÊu chi NSNN tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc th× tû trong chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH cßn thÊp chØ chiÕm 8,25% n¨m 2002 vµ 7,55% n¨m 2003. Nguån vèn ®Çu t­ cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH thÊp do ngoµi phÇn NSNN cÊp cßn cã c¸c kho¶n häc phÝ cña häc sinh, v× vËy chÕ ®é bao cÊp cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH bÞ thu hÑp dÇn. N¨m 2003 hÖ thèng tr­êng c«ng lËp kh«ng ®æi, sè tr­êng häc d©n lËp ®­îc t¨ng lªn do ®ã tû träng chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH gi¶m xuèng chØ cßn 7,55%, tuy nhiªn sè tuyÖt ®èi vÉn t¨ng do sè chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc trªn ®Þa bµn toµn tØnh n¨m 2003 t¨ng so víi 2002. Chi NSNN tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc nh­ng sè chi nµy vÉn cßn h¹n hÑp, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn toµn tØnh. §iÒu nµy do nguån thu cña tØnh n¨m 2003 thÊp h¬n so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra, kinh tÕ cña tØnh ph¸t triÓn kh«ng æn ®Þnh trong khi nhu cÇu chi gia t¨ng, chÝnh v× vËy cÇn cã sù lùa chän, c©n nh¾c mét c¸ch hîp lý c¸c môc chi ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ t×nh h×nh chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH theo c¸c nhãm, môc chi ta ®¸nh gi¸ qua b¶ng 9 NhËn xÐt: C¨n cø vµo tÝnh chÊt c¸c kho¶n chi th× chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH bao gåm: + Chi cho con ng­êi. + Chi nghiÖp vô chuyªn m«n( Gi¶ng d¹y, häc tËp). + Chi qu¶n lý hµnh chÝnh. + Chi mua s¾m, söa ch÷a lín, x©y dùng nhá. Nh×n vµo b¶ng sè liÖu nh×n chung møc chi NSNN tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH cã sù biÕn ®æi theo chiÒu h­íng gia t¨ng. Møc chi ë c¸c nhãm ®Òu b»ng vµ v­ît kÕ ho¹ch thÓ hiÖn sù quan t©m cña c¸c cÊp, ngµnh cã liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH cña tØnh. Chi cho con ng­êi: lµ kho¶n chi lín nhÊt trong c¬ cÊu chi th­êng xuyªn cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. Kho¶n chi nµy bao gåm: TiÒn l­¬ng, phô cÊp, b¶o hiÓm, häc bæng, th­ëng, phóc lîi, y tÕ, vÖ sinh...kho¶n chi nµy ®¶m b¶o ®êi sèng cho ®éi ngò gi¸o viªn. So víi n¨m 2002 th× chi cho con ng­êi n¨m 2003 t¨ng c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi. NÕu so s¸nh møc ®é thùc hiÖn vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch th× møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch n¨m 2003 lµ 105,98% cao h¬n n¨m 2002 lµ 104,45%. Do sè gi¸o viªn t¨ng nªn chi cho l­¬ng, phô cÊp, b¶o hiÓm, phóc lîi...còng t¨ng lªn, do ®ã møc chi cho con ng­êi n¨m 2003 cao h¬n so víi n¨m 2002 lµ 2.835 (tr®). Tuy nhãm chi nµy chiÕm tû träng lín trong chi sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH, n¨m2002 lµ 72,30% vµ n¨m 2003 lµ 73,80% nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ®êi sèng c¸n bé gi¸o viªn. §iÒu nµy ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l­îng viÖc d¹y häc cña gi¸o viªn t¹i c¸c tr­êng PTTH, sè l­îng gi¸o viªn nhiÒu nh­ng dµn tr¶i, sè gi¸o viªn cã kinh nghiÖm d¹y thªm ngoµi giê cßn phæ biÕn. Chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n: bao gåm s¸ch gi¸o khoa, tµi liÖu dïng cho ngµnh, dông cô gi¶ng d¹y, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm...kho¶n chi nµy t¹o ra ph­¬ng tiÖn d¹y vµ häc, gióp cho viÖc häc tËp g¾n liÒn gi÷a lý thuyÕt víi thùc tÕ, nã cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ gi¶ng d¹y vµ häc tËp. Chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n n¨m 2003 cao h¬n n¨m 2002 c¶ vÕ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi so víi chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. Tuy møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch n¨m 2002 lµ 105,87% cao h¬n so víi n¨m 2003 lµ 104,60% nh­ng chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n n¨m 2003 lµ 1799,1 (tr®) cao h¬n so víi n¨m 2002 lµ 1530,9 (tr®). Cïng víi sù t¨ng lªn cña sè tr­êng vµ líp häc mµ chi cho thiÕt bÞ, ®å dïng gi¶ng d¹y còng t¨ng lªn. Tuy nhiªn sè chi nµy cßn thÊp, do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng gi¶ng d¹y vµ häc tËp t¹i c¸c tr­êng PTTH. Chi qu¶n lý hµnh chÝnh: bao gåm chi thanh to¸n dÞch vô c«ng céng, chi v¨n phßng phÈm, chi héi nghÞ...Trong 2 n¨m 2002, 2003 chi qu¶n lý hµnh chÝnh t¨ng c¶ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi, kho¶n chi nµy cßn kh¸ cao n¨m 2002 lµ 1299,7 (tr®), n¨m 2003 lµ 1517,8 (tr®). Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¶i x©y dùng ®Þnh møc chi hîp lý h¬n, c¾t gi¶m nh÷ng kho¶n kh«ng cÇn thiÕt ®Ó dµnh nguån chi cho c¸c kho¶n kh¸c quan träng h¬n. Chi mua s¾m- söa ch÷a lín- x©y dùng nhá: Trong n¨m 2003 sè chi cho nhãm MS- SCL- XDN chiÕm 12,52% trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH, n¨m 2002 sè chi cho nhãm MS- SCL- XDN chiÕm 14,11% trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. Nh­ vËy tû träng n¨m 2003 cã gi¶m so víi n¨m 2002 nh­ng vÒ sè tuyÖt ®èi n¨m 2003 vÉn cao h¬n n¨m 2002, ®iÒu nµy cho thÊy chi MS- SCL- XDN ®­îc æn ®Þnh qua c¸c n¨m. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ thùc tr¹ng chi NSNN tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ta xem xÐt viÖc thay ®æi tû träng cña tõng nhãm, môc chi cô thÓ: Chi cho con ng­êi: Kho¶n chi nµy bao gåm: chi l­¬ng, phô cÊp, b¶o hiÓm, phóc lîi tËp thÓ...§©y lµ môc chi quan träng nhÊt bëi nã ®¶m b¶o ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn, hä lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc. Do vËy, ®Ó n©ng cao chÊt l­îng sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ph¶i n©ng cao ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn, ®¶m b¶o cho hä cã cuéc sèng æn ®Þnh c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn. N¨m 2002, 2003 chi NSNN cho con ng­êi trong sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH dao ®éng trong kho¶ng 69%- 70%. Thùc tÕ cho thÊy chi cho con ng­¬i n¨m nµo còng t¨ng c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi nh­ng vÉn ch­a ®¶m b¶o ®êi sèng cho ®éi ngò gi¸o viªn. V× vËy t×nh tr¹ng gi¸o viªn d¹y thªm ngoµi giê cßn phæ biÕn, ®iÒu nµy khiÕn chÊt l­îng giê häc chÝnh kho¸ kh«ng ®­îc cao. ViÖc chi tr¶ l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cho gi¸o viªn ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 10 NhËn xÐt: Chi l­¬ng lµ kho¶n chi lín nhÊt chiÕm 69,45% n¨m 2002 vµ 69,79 n¨m 2003 trong tæng chi cho con ng­êi. Nh­ng trªn thùc tÕ sè chi nµy vÉn kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn v× vËy ngoµi ra ®éi ngò gi¸o viªn cßn cã kho¶n thu nhËp thªm tõ phô cÊp, th­ëng... TiÒn l­¬ng: N¨m 2002 sè chi l­¬ng thùc tÕ lµ 10458,6 (tr®) chiÕm 69,45% tæng chi cho con ng­êi; n¨m 2003 sè chi thùc tÕ lµ 12488,3 (tr®) chiÕm 69,79% tæng chi cho con ng­êi. Ta thÊy tû träng chi vÒ tiÒn l­¬ng qua hai n¨m æn ®Þnh, kh«ng cã sù biÕn ®éng lín. Nh­ng xÐt vÒ sè tuyÖt ®èi th× sè tiÒn l­¬ng n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 2029,7 (tr®), sè chi nµy t¨ng lªn do ®éi ngò gi¸o viªn t¨ng vµ hÖ sè l­¬ng cã sù thay ®æi. Phô cÊp: N¨m 2002 chi phô cÊp lµ3213,6 (tr®), n¨m 2003 chi phô cÊp lµ 3732,7 (tr®), nh­ vËy n¨m 2003 t¨ng chi phô cÊp so víi n¨m 2002 lµ 519,1 (tr®). Sè phô cÊp t¨ng thªm do c¸n bé gi¸o viªn l©u n¨m trong nghÒ ngµy cµng t¨ng theo tõng n¨m, mÆt kh¸c phô cÊp t¨ng cïng víi l­¬ng ®Ó ®¶m b¶o ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn. B¶o hiÓm: N¨m 2002 chi b¶o hiÓm lµ 1004,4 (tr®) chiÕm tû träng 6,67% trong tæng chi cho con ng­êi. N¨m 2003 chi b¶o hiÓm lµ 1202,5 (tr®) chiÕm 6,72 trong tæng chi cho con ng­êi. Sè chi b¶o hiÓm n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 do tÊt c¶ gi¸o viªn ®Òu tham gia mua b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh ®êi sèng, hç trî thªm khi x¶y ra t×nh tr¹ng èm ®au... Häc bæng: N¨m 2002 chi häc bæng 231,9 (tr®), n¨m 2003 chi häc bæng lµ 282,7 (tr®), nh­ vËy n¨m 2003 chi häc bæng t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 50,8 (tr®). Sè chi nµy t¨ng lªn ®Ó ®éng viªn, khuyÕn khÝch häc sinh h¨ng h¸i häc tËp, tham gia vµo c¸c kú thi häc sinh giái cña tØnh vµ quèc gia. Th­ëng: N¨m 2002 chi th­ëng lµ 100,9 (tr®) chiÕm 0,67% trong tæng chi cho con ng­êi. N¨m 2003 chi th­ëng lµ 125,3 (tr®) chiÕm 0,70% trong tæng chi cho con ng­êi. Sè chi nµy t¨ng nh­ng chiÕm tû träng rÊt nhá trong tæng chi cho con ng­êi. Sè chi nµy lµ nguån ®éng viªn ®èi víi c¸c häc sinh, gi¸o viªn vµ c¸c tËp thÓ cã thµnh tÝch trong sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. Phóc lîi: §©y lµ kho¶n chi hç trî cho gi¸o viªn tiÒn tµu xe, nghØ phÐp n¨m. N¨m 2002 chi phóc lîi chiÕm 0,23% trong tæng chi cho con ng­êi, n¨m 2003 chi phóc lîi chiÕm 0,25% trong tæng chi cho con ng­êi. MÆc dï n¨m 2003 cã t¨ng nh­ng sè gi¸o viªn ngµy cµng t¨ng do ®ã kho¶n chi phóc lîi nµy trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i t¨ng h¬n n÷a c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi. Y tÕ- vÖ sinh: C¶ 2 n¨m 2002, 2003 môc chi nµy chØ chiÕm 0,1% trong tæng chi cho con ng­êi, môc chi nµy ®¶m b¶o ho¹t ®éng tr¹m y tÕ cña tr­êng, ®¸p øng yªu cÇu thuèc vµ mét sè dông cô phôc vô viÖc ch÷a bÖnh th«ng th­êng x¶y ra trong tr­êng häc. Kho¶n chi cho con ng­êi ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn. Muèn n©ng cao chÊt l­îng gi¶ng d¹y vµ häc tËp cÇn ph¶i t¨ng c­êng ®Çu t­ chi cho con ng­êi h¬n n÷a trong nh÷ng n¨m tíi, bªn c¹nh ®ã cÇn t¨ng thªm c¸c kho¶n nh­ phóc lîi, th­ëng ®Ó gãp phÇn khuyÕn khÝch ®éi ngò gi¸o viªn. Chi nghiÖp vô chuyªn m«n: Nhãm chi nµy bao gåm: mua s¾m trang thiÕt bÞ, ®å dïng gi¶ng d¹y, gi¸o tr×nh, vËt thÝ nghiÖm...gióp cho viÖc d¹y vµ häc ®­îc thiÕt thùc h¬n gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh. Nhãm chi nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo quy m«, chÊt l­îng cña tõng tr­êng trªn ®Þa bµn tØnh. Nhu cÇu chi cho kho¶n chi nµy ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 11: NhËn xÐt: Sè chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n n¨m 2002 lµ 1530,9 (tr®), n¨m 2003 lµ 1799,1 (tr®). Sè chi nµy t¨ng lªn do: + §Çu t­ më réng hÖ thèng th­ viÖn, mua thªm c¸c lo¹i ®Çu s¸ch tham kh¶o ®Ó phôc vô häc sinh vµ gi¸o viªn t×m hiÓu vµ nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò thuËn tiÖn. + Chóng ta ®ang ë trong thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng tin, hÇu hÕt c¸c tr­êng ®Òu ®­a tin häc vµo thµnh mét bé m«n chÝnh, v× vËy viÖc chi ®Ó ®Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc, phÇn mÒm lµ ®iÒu tÊt yÕu. + Sè l­îng gi¸o viªn t¨ng, quy m« ®­îc më réng ®iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc ph¶i t¨ng chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n ®Ó viÖc d¹y vµ häc ®­îc tèt h¬n. Qua b¶ng sè liÖu cho ta thÊy sè chi cho s¸ch gi¸o khoa, tµi liÖu gi¶ng d¹y vµ dông cô häc tËp ®Òu t¨ng c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi. Chi cho s¸ch gi¸o khoa n¨m 2002 lµ 462,33 (tr®) chiÕm 30,2% n¨m 2003 lµ 564,92 (tr®) chiÕm 31,4% trong tæng chi nghiÖp vô chuyªn m«n. Chi cho dông cô gi¶ng d¹y häc tËp n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 153,02 (tr®). Chi mua in Ên vµ chi kh¸c n¨m 2003 ®· gi¶m vÒ tû träng so víi n¨m 2002, chi mua in Ên n¨m 2002 lµ 79,61 (tr®), n¨m 2003 lµ79,52; chi kh¸c n¨m 2002 lµ 184,32 (tr®), n¨m 2003 lµ 197 (tr®). Thùc tÕ kho¶n chi in Ên kh«ng cÇn thiÕt trong viÖc ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH, cÇn c¾t gi¶m kho¶n chi nµy ®Ó tËp chung chi vµo c¸c môc, nhãm chi cÇn thiÕt h¬n. Trong khi ®ã chi kh¸c lµ kho¶n chi mµ c¬ quan tµi chÝnh kh«ng biÕt ®­îc chÝnh x¸c sö dông vµo c«ng viÖc g×, môc ®Ých g× l¹i chiÕm tû träng kh¸ cao trong chi nghiÖp vô chuyªn m«n. Kho¶n chi nµy rÊt khã kiÓm so¸t v× thÕ dÔ g©y ra t×nh tr¹ng l·ng phÝ, sö dông bõa b·i, n¨m 2003 cã gi¶m vÒ tû träng nh­ng vÒ sè tuyÖt ®èi vÉn t¨ng so víi n¨m 2002. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn gi¶m chi vµ x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c môc trong kho¶n chi nµy ®Ó sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. Chi qu¶n lý hµnh chÝnh: Nhãm chi nµy bao gåm: héi nghÞ s¬ kÕt ®Çu n¨m, cuèi n¨m, ®¹i héi c«ng nh©n viªn chøc, héi th¶o vÒ gi¸o dôc, c«ng t¸c phÝ, phô cÊp ®i ®­êng, ®iÖn tho¹i, n­íc, ®iÖn...Nhãm chi nµy mÆc dï kh«ng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc nh­ng kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. V× vËy ®ßi hái ph¶i chi ®óng, ®ñ, kÞp thêi vµ qu¸n triÖt nguyªn t¾c tiÕt kiÖm- hiÖu qu¶. T×nh h×nh chi NSNN cho qu¶n lý hµnh chÝnh t¹i c¸c tr­êng PTTH thÓ hiÖn qua b¶ng 12: NhËn xÐt: §©y lµ kho¶n chi nh»m duy tr× sù ho¹t ®éng vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh ë c¸c tr­êng häc, kho¶n chi nµy cã tû träng æn ®Þnh qua 2 n¨m 2002, 2003 lµ 6,24% vµ 6,26%. Tuy chiÕm tû träng thÊp trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh cho gi¸o dôc PTTH, nh­ng trong nh÷ng n¨m tíi cÇn gi¶m dÇn c¸c kho¶n chi tiªu kh«ng cÇn thiÕt trong môc chi nµy. §ång thêi ph¶i t×m ra ®­îc mét ®Þnh møc chi hîp lý, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý v× nÕu møc chi thÊp th× ho¹t ®éng kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, nÕu møc chi cao g©y l·ng phÝ nguån vèn. Chi thanh to¸n dÞch vô c«ng céng: Trong kho¶n chi nµy bao gåm: thanh to¸n tiÒn n­íc, ®iÖn, ®iÖn tho¹i, b¸o chÝ...chi thanh to¸n dÞch vô c«ng céng n¨m 2003 lµ 574,48 (tr®), n¨m 2002 lµ 505,58 (tr®), nh­ vËy n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 68,9 (tr®). Tuy nhiªn tû träng chi thanh to¸n dÞch vô c«ng céng n¨m 2003 lµ 37,85% l¹i thÊp h¬n n¨m 2002 lµ 38,9%. §iÒu nµy cho thÊy c«ng t¸c qu¶n lý vÒ dÞch vô c«ng céng ®· cã nh÷ng thay ®æi theo chiÒu h­íng tèt, bëi chi c¸c kho¶n vÒ ®iÖn n­íc kh«ng ®æi nh­ng kho¶n chi vÒ th«ng tin liªn l¹c ®· ®­îc kiÓm so¸t phÇn nµo, ®©y lµ kho¶n chi khã kiÓm so¸t dÔ g©y ra t×nh tr¹ng sö dông vµo môc ®Ých riªng. C¸c tr­êng häc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý tèt h¬n n÷a ®Ó c¸c kho¶n chi thËt sù mang l¹i hiÖu qu¶ vµ ®óng môc ®Ých víi tªn gäi c¸c kho¶n chi. Chi v¨n phßng phÈm: Kho¶n chi nµy n¨m 2003 lµ 299,01 (tr®) chiÕm 19,70% trong tæng chi qu¶n lý hµnh chÝnh, n¨m 2002 lµ 256,69 (tr®) chiÕm 19,75% trong tæng chi qu¶n lý hµnh chÝnh. Nh×n chung mÆc dï tû träng ®· cã xu h­íng gi¶m nh­ng trong nh÷ng n¨m tíi kho¶n chi nµy cÇn ®­îc gi¶m h¬n n÷a, ®Ó dµnh nguån kinh phÝ phôc vô c¸c kho¶n chi hîp lý kh¸c. Chi héi nghÞ: Kho¶n chi nµy dïng vµo c¸c dÞp nh­: héi nghÞ s¬ kÕt, tæng kÕt, tËp huÊn nghiÖp vô, tiÕp ®oµn ra, ®oµn vµo...Nh×n vµo b¶ng sè liÖu n¨m 2002 chi héi nghÞ lµ 59,27 (tr®) chiÕm 4,56% trong tæng chi qu¶n lý hµnh chÝnh, n¨m 2003 chi héi nghÞ lµ 85,61 (tr®) chiÕm 5,64% trong tæng chi qu¶n lý hµnh chÝnh. Nh­ vËy chi héi nghÞ t¨ng c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi, trªn thùc tÕ hÇu nh­ kh«ng cã tr­êng PTTH nµo thùc hiÖn nghiªm chØnh chÕ ®é quy ®Þnh vÒ chi héi nghÞ. Chi c«ng t¸c phÝ: Kho¶n chi nµy phô cÊp tiÒn ®i ®­êng vµ ho¹t ®éng cho ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh tËp huÊn, båi d­ìng nghiÖp vô...N¨m 2003 chi c«ng t¸c phÝ lµ 558,70 (tr®) chiÕm 36,81% trong tæng chi cho qu¶n lý hµnh chÝnh, n¨m 2002 chi c«ng t¸c phÝ lµ 478,16 (tr®) chiÕm 36,79% trong tæng chi cho qu¶n lý hµnh chÝnh. Môc chi nµy chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín vµ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi. Nguyªn nh©n do ®éi ngò gi¸o lu«n ®­îc t¨ng c­êng ®i häc båi d­ìng nghiÖp vô, häc cao häc...Tuy vËy kho¶n chi nµy qu¶n lý ch­a ®­îc chÆt chÏ, viÖc thanh to¸n ch­a ®óng víi thùc tÕ, th­êng lµ cao h¬n thùc tÕ. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn cã sù kiÓm so¸t chÆt chÏ h¬n n÷a trong chi c«ng t¸c phÝ, më c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô t¹i tØnh ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho ®éi ngò gi¸o viªn. Chi mua s¾m, söa ch÷a lín, x©y dùng nhá: §©y lµ kho¶n chi nh»m ®¶m b¶o c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cã vai trß kh¸ quan träng, ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc tËp cña häc sinh vµ gi¸o viªn. Khi sè häc sinh cã xu h­íng t¨ng lªn ®ßi hái c¬ së vËt chÊt còng ph¶i ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn. Nhãm chi nµy cã xu h­íng gi¶m trong n¨m 2003, ®Ó cã thÓ hiÓu cô thÓ h¬n ta ®¸nh gi¸ qua b¶ng 13: NhËn xÐt: MÆc dï c¶ 2 n¨m 2002 vµ n¨m 2003 ®Òu thùc hiÖn v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra, n¨m 2002 kÕ ho¹ch ®Ò ra lµ 2778 (tr®) vµ thùc hiÖn lµ 2938,9 (tr®), n¨m 2003 kÕ ho¹ch ®Ò ra lµ 2856 (tr®) vµ thùc hiÖn lµ 3035,7 (tr®) nh­ng tû träng n¨m 2003 l¹i gi¶m so víi n¨m 2002. Chi mua s¾m: Chi mua s¾m chiÕm 45,21% hay 1328,9 (tr®) trong tæng chi cho MS- SCL- XDN n¨m 2002 vµ chiÕm 46,88% hay 1423 (tr®) trong tæng chi cho MS- SCL- XDN n¨m 2003. Nh­ vËy n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 94,1 (tr®) lµ do sè l­îng häc sinh t¨ng dÉn ®Õn nhu cÇu vÒ ®å dïng häc tËp vµ dông cô gi¶ng d¹y còng t¨ng. Chi söa ch÷a lín- x©y dùng nhá: Tû träng n¨m 2003 chiÕm 53,12% trong tæng chi cho MS- SCL- XDN gi¶m so víi n¨m 2002 chiÕm 54,79% trong tæng chi cho MS- SCL- XDN. Trong n¨m 2002, 2003 c¸c tr­êng kh«ng cã nhu cÇu x©y dùng l¹i, më réng líp häc, sè tr­êng tu bæ l¹i Ýt nªn kho¶n chi nµy gi¶m so víi n¨m 2002 vÒ mÆt tû träng. Bªn c¹nh ®ã cßn cã nguån vèn ®ãng gãp cña häc sinh nªn chi MS- SCL- XDN trong tæng chi cho gi¸o dôc PTTH chØ chiÕm mét phÇn nhá. Thùc tÕ cho thÊy kho¶n chi nµy rÊt khã kiÓm so¸t, v× vËy trong thêi gian tíi cÇn t¨ng c­êng qu¶n lý, cÇn t×m hiÓu tõ thùc tÕ t¹i c¸c c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh thø tù ­u tiªn h¹ng môc c«ng tr×nh cÇn ®­îc ®Çu t­. Qua ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc trong thêi gian qua cho thÊy tØnh Phó Thä ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn. Sè chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m, ®iÒu ®ã chøng tá sù quan t©m cña c¸c cÊp uû §¶ng, c¬ quan ban ngµnh trong ®Þa ph­¬ng. Nh­ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý, trong nh÷ng n¨m tíi cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó kh¾c phôc nh÷ng mÆt yÕu kÐm ®ã vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ h¬n n÷a trong chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. 2.2.2 Thùc tr¹ng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. Cïng víi viÖc kh«ng ngõng ®Çu t­ cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH c«ng t¸c t¨ng c­êng qu¶n lý chi NSNN lµ rÊt cÇn thiÕt. §Ó ®¶m b¶o sö dông nguån kinh phÝ ng©n s¸ch nhµ n­íc kh«ng bÞ l·ng phÝ, thÊt tho¸t...cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé cña c¸c ngµnh cã liªn quan vµ c¬ quan tµi chÝnh. C«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN quyÕt ®Þnh ®Õn môc tiªu ®Ò ra, hiÖu qu¶ cña kho¶n chi...v× vËy viÖc qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH lµ yªu cÇu cÇn thiÕt. C«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN ®­îc thùc hiÖn qua 3 giai ®o¹n: lËp dù to¸n chi, chÊp hµnh dù to¸n vµ quyÕt to¸n chi. LËp dù to¸n: ­u ®iÓm: Trong nh÷ng n¨m võa qua trong qu¸ tr×nh lËp dù to¸n chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH Së tµi chÝnh- vËt gi¸ tØnh Phó Thä ®· chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc, c¨n cø mµ Bé tµi chÝnh ®· quy ®Þnh. X©y dùng ®Þnh møc chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH dùa vµo nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña tØnh. Nh­îc ®iÓm: + LËp dù to¸n ®Çu t­ cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ch­a g¾n víi t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi thùc tÕ cña tØnh. Trong khi nguån thu kh«ng æn ®Þnh th× chi sù nghiÖp gi¸o dôc t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, nguån vèn ®Çu t­ bÞ dµn tr¶i dÉn ®Õn t×nh tr¹ng viÖc n©ng cÊp tr­êng häc bÞ dë dang g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc tËp. +Khi x©y dùng d­ to¸n chi cho c¸c ch­¬ng tr×nh, môc tiªu xu thÕ chung lµ x©y dùng cao h¬n møc thùc tÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng sö dông kinh phÝ chi cho c¸c ch­¬ng tr×nh, g©y thÊt tho¸t vèn ®èi víi NSNN. + ViÖc lËp dù to¸n cña c¸c tr­êng PTTH ch­a dù tÝnh ®­îc chÝnh x¸c sè tiÒn sÏ sö dông trong n¨m theo tõng môc chi. Do vËy vÉn cßn t×nh tr¹ng ph¶i ®iÒu chØnh dù to¸n vµo cuèi niªn ®é. ChÊp hµnh dù to¸n: Bao gåm viÖc ph©n phèi, cÊp ph¸t vèn NSNN cho ho¹t ®éng cña c¸c tr­êng PTTH, ®ång thêi gi¸m s¸t, kiÓm tra t×nh h×nh sö dông kinh phÝ cña c¸c tr­êng. ­u ®iÓm: ViÖc cÊp ph¸t ®­îc tiÕn hµnh khi cã trong dù to¸n ®­îc duyÖt, ®óng chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®Þnh møc do nhµ n­íc quy ®Þnh vµ ph¶i ®­îc thñ tr­ëng ®¬n vÞ sö dông kinh phÝ chuÈn chi. Víi m« h×nh cÊp ph¸t theo h¹n møc kinh phÝ ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, kÞp thêi, linh ho¹t, h¹n chÕ ®­îc c¸c tiªu cùc trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t nh­ c¬ chÕ cò. M« h×nh cÊp ph¸t kinh phÝ: Së tµi chÝnh- vËt gi¸ Phó Thä C¸c tr­êng PTTH KBNN tØnh Phó Thä C¸c KBNN thÞ x·, huyÖn (1) (4) (2) (3) Chó thÝch: (1): Së tµi chÝnh- vËt gi¸ tØnh Phó Thä th«ng b¸o HMKP cho c¸c tr­êng PTTH. (2): Së tµi chÝnh- vËt gi¸ tØnh Phó Thä th«ng b¸o HMKP cña c¸c tr­êng PTTH sang KBNN tØnh Phó Thä. (3): KBNN tØnh Phó Thä th«ng b¸o vµ ®iÒu chuyÓn vèn xuèng KBNN c¸c huyÖn, thÞ x·. (4): C¸c tr­êng PTTH ®Õn KBNN thÞ x·, huyÖn nhËn kinh phÝ. Nh­îc ®iÓm: + V× ¸p dông cÊp ph¸t theo h¹n møc kinh phÝ nªn Së tµi chÝnh- vËt gi¸ Phó Thä khã kh¨n trong viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông kinh phÝ cña c¸c tr­êng PTTH. CÊp ph¸t theo h¹n møc kinh phÝ dÔ lµm ph©n t¸n nguån vèn, ph¸t sinh t×nh tr¹ng chi tiªu dån dËp vµo cuèi n¨m. + C«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t mang tÝnh th­êng xuyªn ch­a cao, chØ míi kiÓm tra ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ ë kh©u quyÕt to¸n nªn kh«ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c viÖc sö dông nguån kinh phÝ ®· ®­îc cÊp ph¸t. QuyÕt to¸n chi NSNN: §©y lµ kh©u cuèi cïng trong chu tr×nh qu¶n lý ng©n s¸ch nhµ n­íc. Kh©u nµy ®­îc tiÕn hµnh trªn c¬ së xem xÐt, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch c¸c kho¶n chi ®· nªu trong b¸o c¸o quyÕt to¸n cña c¸c ®¬n vÞ ®Ó x¸c nhËn c¸c kho¶n chi theo ®óng dù to¸n, ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch nhµ n­íc quy ®Þnh. ­u ®iÓm: C¸c tr­êng PTTH lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n theo ®óng mÉu biÓu, chÕ ®é do nhµ n­íc ban hµnh göi Së tµi chÝnh- vËt gi¸ Phó Thä ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra quyÕt to¸n. Nh­îc ®iÓm: + C«ng t¸c quyÕt to¸n NSNN diÔn ra chËm do c¸c tr­êng PTTH kh«ng nép quyÕt to¸n ®óng kú h¹n. + §éi ngò kÕ to¸n cßn yÕu vÒ chuyªn m«n, chñ yÕu lam viÖc theo kinh nghiÖm nªn c«ng t¸c kÕ to¸n cßn nhiÒu sai ph¹m. 2.3 Nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. Nguyªn nh©n cña nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trong nh÷ng n¨m qua: + §­îc sù quan t©m cña c¸c cÊp uû §¶ng, c¸c ban ngµnh vµ chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph­¬ng. C¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn vµ bæ sung ®Ó ®¸p øng vµ ®éng viªn kÞp thêi ®èi víi ®éi ngò gi¸o viªn. + Cã sù phèi hîp nhÞp nhµng cña c¸c ®¬n vÞ sö dông kinh phÝ, Së tµi chÝnh- vËt gi¸ tØnh Phó Thä vµ KBNN tØnh Phó Thä, v× vËy c«ng t¸c cÊp ph¸t diÔn ra nhanh vµ kÞp thêi. Nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trong nh÷ng n¨m qua: + Tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò kÕ to¸n ngµnh gi¸o dôc ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. Ch­a chÊp hµnh ®óng chÕ ®é ho¸ ®¬n chøng tõ do Bé tµi chÝnh quy ®Þnh, chi mua s¾m chñ yÕu lµ chøng tõ tù kª khai, thiÕu biªn nhËn cña ng­êi b¸n. + C«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra kh«ng mang tÝnh th­êng xuyªn, chñ yÕu ®¸nh gi¸ th«ng qua quyÕt to¸n nªn kh«ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông kinh phÝ ë c¸c ®¬n vÞ. + Dù to¸n n¨m cña c¸c tr­êng lËp ch­a s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ, ch­a ®¸nh gi¸ ®­îc sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu liªn quan ®ªn dù to¸n. Ch­¬ng 3: mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä. 3.1 Môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn cña sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä trong thêi gian tíi. §êi sèng cña nh©n d©n trong nh÷ng n¨m qua ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, v× vËy nhu cÇu häc tËp cña ng­êi d©n ngµy cµng cao. Chi ng©n s¸ch cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH t¨ng kh«ng ngõng qua tõng n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi. MÆc dï ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ nh­ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ mµ trong nh÷ng n¨m tíi ®ßi hái sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH cÇn ph¶i kh¾c phôc, tr­íc m¾t tËp trung gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò nh­: + T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c tr­êng PTTH trªn ®Þa bµn tØnh. Huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc ®Ó söa ch÷a, n©ng cÊp, x©y dùng míi, mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô c«ng t¸c gi¶ng d¹y. + T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra vµ kiÓm tra, kh«ng ®Ó x¶y ra c¸c hiÖn t­îng xÊu trong ngµnh gi¸o dôc nh­: viÖc d¹y thªm, häc thªm trµn lan; trong thi cö, tuyÓn sinh; cÊp ph¸t vµ sö dông v¨n b»ng, chøng chØ... + Thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh, n©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc vµ t¸c phong c«ng t¸c. + T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng ®éi ngò gi¸o viªn, ®¶m b¶o ®éi ngò gi¸o viªn cã tr×nh ®é, n¨ng lùc ®¸p øng ®­îc yªu cÇu d¹y häc t¹i c¸c tr­êng PTTH theo c¸c ch­¬ng tr×nh ®æi míi. + T¨ng c­êng gi¸o dôc thÓ chÊt, gi¸o dôc quèc phßng cho häc sinh t¹i c¸c tr­êng PTTH trªn ®Þa bµn tØnh. Th­êng xuyªn phæ biÕn kiÕn thøc vÒ phßng chèng ma tuý vµ c¸c tÖ n¹n x· héi trong nhµ tr­êng. + Ch¨m lo h¬n n÷a ®Õn ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn, ngoµi l­¬ng cÇn t¨ng thªm c¸c kho¶n chi nh­ phô cÊp, khen th­ëng ®Ó khuyÕn khÝch ®éi ngò gi¸o viªn tÝch cùc h¬n víi c«ng t¸c d¹y häc. 3.2 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi NSNN cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ë ®Þa bµn tØnh Phó Thä nh÷ng n¨m tíi. Trong tÊt c¶ c¸c nguån vèn cña tØnh ®Çu t­ cho gi¸o dôc PTTH th× nguån vèn NSNN lu«n gi÷ vai trß chñ ®¹o nh­ng nguån vèn NSNN kh«ng thÓ tho¶ m·n hÕt c¸c nhu cÇu chi cña lÜnh vùc nµy. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu, ph­¬ng h­íng gi¸o dôc PTTH cña tØnh trong thêi gian tíi cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý chi NSNN, c¸c gi¶i ph¸p nµy kh«ng chØ ®Æt ra ®èi víi ngµnh tµi chÝnh tØnh mµ cßn ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã liªn quan. 3.2.1 §a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn ®Çu t­ cho gi¸o dôc. Trong nh÷ng n¨m qua, chi NSNN cho gi¸o dôc PTTH ngµy cµng t¨ng nh­ng nh­ thÕ lµ ch­a ®ñ so víi nhu cÇu ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. V× vËy, t¨ng c­êng huy ®éng c¸c nguån tµi chÝnh trong d©n, c¸c tæ chøc ®Ó t¹o ra nguån thu bæ sung cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Cô thÓ nh­: Quü khuyÕn häc: Lµ kho¶n tiÒn ®ãng gãp cña häc sinh do cha mÑ häc sinh thu vµ qu¶n lý nh»m tÆng, th­ëng cho häc sinh cã thµnh tÝch häc tËp cao ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn häc tËp cña häc sinh. HÇu hÕt c¸c tr­êng PTTH trªn ®Þa bµn tØnh ®Òu cã quü khuyÕn häc víi møc ®ãng gãp tõ 10.000 ®Õn 15.000 ®ång/ häc sinh/ n¨m. Quü khuyÕn häc cã vai trß quan träng trong viÖc khÝch lÖ tinh thÇn häc tËp, n©ng cao kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh gãp phÇn thùc hiÖn tèt môc tiªu, nhiÖm vô, yªu cÇu ph¸t triÓn gi¸o dôc PTTH ®· ®Ò ra. Huy ®éng c¸c nguån vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n: Nguån vèn ®ãng gãp nµy bao gåm tiÒn x©y dùng c¬ b¶n vµ tiÒn häc phÝ. §©y lµ kho¶n thu kh¸ lín vµ mang tÝnh chÊt b¾t buéc hç trî cho chi sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ nguån kinh phÝ nµy cÇn ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­: + C¸c tr­êng ph¶i thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é nhµ n­íc quy ®Þnh vÒ thu vµ sö dông quü. Sè thu tõ häc phÝ vµ x©y dùng c¸c tr­êng ph¶i më tµi kho¶n t¹i KBNN ®Ó qu¶n lý viÖc thu- chi. Mét phÇn c¸c tr­êng nép NSNN, phÇn cßn l¹i ®¬n vÞ ®­îc phÐp sö dông nh­ng ph¶i lËp b¸o c¸o thu- chi cã x¸c nhËn cña KBNN n¬i giao dÞch göi Së tµi chÝnh- vËt gi¸ Phó Thä. + Trong qu¸ tr×nh thu- chi ph¶i tiÕn hµnh c«ng khai minh b¹ch, sö dông c¸c kho¶n chi ®óng môc ®Ých. Ng­êi tham gia ®ãng gãp kinh phÝ cÇn ph¶i biÕt ®­îc sè kinh phÝ ®ã ®­îc sö dông cho môc ®Ých g× vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh sö dông kinh phÝ tèt ®Õn ®©u. + T¨ng thu häc phÝ t¹i nh÷ng n¬i mµ thu nhËp vµ ®êi sèng cña ng­êi d©n cã møc thu nhËp cao, æn ®Þnh. T¹i nh÷ng vïng th­a d©n, ®êi sèng kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi viÖc thu häc phÝ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng bá häc v× kh«ng cã tiÒn ®ãng häc phÝ. + C¸c c¬ quan tµi chÝnh cÇn cã sù kiÓm tra, kiÓm so¸t th­êng xuyªn ®èi víi viÖc sö dông kinh phÝ vµ thu häc phÝ t¹i c¸c tr­êng. Tuú theo quy m«, vÞ trÝ cña tõng tr­êng ®Ó bè trÝ c¬ cÊu chi mét c¸ch hîp lý nhÊt. Nguån kh¸c: Tranh thñ sù gióp ®ì c¸c kho¶n tiÒn ñng hé cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. Më réng giao l­u hîp t¸c quèc tÕ ®Ó thu hót ®­îc nguån vèn ®Çu t­ cho sù nghiÖp gi¸o dôc. Kinh tÕ cña tØnh trong nh÷ng n¨m qua cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, nguån thu cßn h¹n hÑp ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu chi tiªu. V× vËy cÇn tranh thñ sù gióp ®ì tõ c¸c nguån vèn ngoµi ng©n s¸ch ®Çu t­ vµo sù nghiÖp gi¸o dôc ®Ó gi¶m g¸nh nÆng cho NSNN. 3.2.2 §iÒu chØnh l¹i c¬ cÊu chi. Trong c¬ cÊu chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH chi cho con ng­êi chiÕm tû träng lín nhÊt trªn 70% tæng chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH mÆc dï vËy vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ ®êi sèng cña ®éi ngò gi¸o viªn. Kho¶n chi cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc tËp cßn t­¬ng ®èi thÊp, n¨m 2003 chØ chiÕm 7,42% trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc, trong khi ®ã ®©y lµ kho¶n chi cã tÝnh chÊt ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng d¹y vµ häc. Trong khi ®ã chi qu¶n lý hµnh chÝnh cßn kh¸ cao vµ thùc sù kh«ng cÇn thiÕt, n¨m 2003 chiÕm tû träng 6,26% trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. Chi x©y dùng, mua s¾m, söa ch÷a ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc vÒ c¬ së vËt chÊt, nh­ng trong nh÷ng n¨m tíi cÇn cñng cè vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a. Nh×n chung c¬ cÊu chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä vÒ tû träng t­¬ng ®èi hîp lý, trong nh÷ng n¨m tíi cÇn: + N©ng cao tû träng chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n ®Ó phôc vô c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc tËp ®­îc cao h¬n. + Gi¶m tû träng chi qu¶n lý hµnh chÝnh, thùc hiÖn triÖt ®Ó nguyªn t¾c tiÕt kiÖm- hiÖu qu¶. 3.2.3 T¨ng chi cho gi¸o dôc PTTH c¶ vÒ sè t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi. Trong nh÷ng n¨m qua sù nghiÖp gi¸o dôc ®· chøng tá ®­îc vai trß quan träng cña m×nh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ tû träng gãp phÇn ®­a gi¸o dôc n­íc ta cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn tÝch cùc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. NhËn thøc ®­îc tÇm chiÕn l­îc, sù quan träng ®ã mµ trong nh÷ng n¨m qua sù nghiÖp gi¸o dôc tØnh Phó Thä lu«n ®­îc c¸c cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn vµ c¸c ban ngµnh ®Þa ph­¬ng phèi hîp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a. Chi ng©n s¸ch tØnh cho sù nghiÖp gi¸o dôc n¨m 2003 lµ 321.115 (tr®) hay chiÕm 28,47% trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh, n¨m 2002 lµ 252.468 hay chiÕm 23,3% trong tæng chi ng©n s¸ch tØnh. MÆc dï t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi cña tØnh Phó Thä trong n¨m 2002, 2003 cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ng chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc vÉn kh«ng ngõng t¨ng lªn. Tuy nhiªn chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH kh«ng t¨ng lªn nhiÒu, n¨m 2002 lµ 20828,6 (tr®), n¨m 2003 lµ24246,7 (tr®), sè t¨ng qu¸ Ýt so víi t¨ng chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc cña tØnh. V× vËy trong nh÷ng n¨m tíi cÇn t¨ng chi h¬n n÷a cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ®Ó ph¸t huy ®­îc vai trß quan träng cña m×nh trong sù nghiÖp gi¸o dôc nãi chung. 3.2.4 T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ë c¸c kh©u lËp dù to¸n, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n NSNN. Qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc PTTH lµ c«ng t¸c v« cïng quan träng vµ cÇn thiÕt. Quy tr×nh qu¶n lý bao gåm ba kh©u: lËp dù to¸n, chÊp hµnh dù to¸n vµ quyÕt to¸n, chóng cã quan hÖ h÷u c¬ g¾n bã vµ t¸c ®éng lÉn nhau. V× vËy viÖc qu¶n lý kh«ng chØ tiÕn hµnh ë mét kh©u nµo ®ã mµ ph¶i lµ qu¸ tr×nh diÔn ra liªn tôc ë nhiÒu kh©u. Kh©u lËp dù to¸n: Dù to¸n ®­îc lËp ph¶i chi tiÕt, ®Çy ®ñ néi dung vµ nhu cÇu chi, cã tÝnh thùc tiÔn cao ®Ó lµm c¨n cø v÷ng ch¾c cho c¬ quan chøc n¨ng ph©n bæ mét c¸ch hîp lý. LËp dù to¸n ph¶i ®óng theo môc lôc ng©n s¸ch, c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ vµ yªu cÇu ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. ChÊp hµnh dù to¸n: §©y lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ cÊp ph¸t vèn NSNN cho c¸c tr­êng PTTH. ë kh©u nµy Së tµi chÝnh- vËt gi¸ Phó Thä phèi hîp víi KBNN tØnh ph¶i ®¶m b¶o cÊp ph¸t kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c sè kinh phÝ cho c¸c tr­êng. C¾t gi¶m c¸c kho¶n chi héi nghÞ, c«ng t¸c phÝ... trong chi qu¶n lý hµnh chÝnh ®Ó dµnh nguån kinh phÝ tËp trung vµo chi nghiÖp vô chuyªn m«n. Cïng víi c«ng t¸c cÊp ph¸t cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra viÖc sö dông kinh phÝ cña c¸c tr­êng cã ®óng môc ®Ých hay kh«ng, ng¨n chÆn c¸c hµnh vi lµm thÊt tho¸t nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. QuyÕt to¸n: C«ng t¸c lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ tÝnh thèng nhÊt tõ c¸c ®¬n vÞ thô h­ëng cho ®Õn ®¬n vÞ cÊp trªn. KÌm theo c¸c b¸o c¸o lµ phÇn gi¶i tr×nh vµ ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc tõ sö dông nguån kinh phÝ. T×m hiÓu nguyªn nh©n vµ rót ra biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý ®Ó lµm c¬ së cho viÖc lËp dù to¸n n¨m sau. 3.2.5 Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ë c¸c tr­êng PTTH. + Chi tiªu néi bé tr­íc tiªn ph¶i ®¶m b¶o ­u tiªn chi cho con ng­êi vµ chi cho nghiÖp vô chuyªn m«n. Bè trÝ c¸c kho¶n chi hîp lý ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng lÊy kho¶n chi nµy ®Ó bï vµo kho¶n chi kh¸c. + Tuú theo quy m«, sè l­îng líp häc, sè häc sinh, chÊt l­îng häc tËp... ®Ó cã hÖ thèng sè s¸ch ghi chÐp phï hîp vµ ®¶m b¶o cho viÖc theo dâi qu¶n lý ®­îc thuËn tiÖn. + H¹ch to¸n râ rµng c¸c nguån vèn ®­îc h­ëng tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc hay ngoµi ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó viÖc kiÓm tra vµ gi¸m s¸t dÔ dµng vµ chÆt chÏ h¬n. + Thùc hiÖn c«ng khai tµi chÝnh ë c¸c tr­êng, t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, xö lý kÞp thêi c¸c tr­êng hîp vi ph¹m chÕ ®é, môc ®Ých. + CÇn tæ chøc c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô kÕ to¸n cho kÕ to¸n c¸c tr­êng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý chi. 3.3 Mét sè kiÕn nghÞ nh»m thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p trªn. 3.3.1 CÇn nhËn thøc ®Çu t­ cho gi¸o dôc lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn. Chi ng©n s¸ch cho sù nghiÖp gi¸o dôc nãi chung vµ sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH nãi riªng kh«ng trùc tiÕp t¹o ra cña c¶i vËt chÊt. Gi¸o dôc gióp chóng ta n©ng cao d©n trÝ, båi d­ìng nh©n tµi, t¹o nªn ®éi ngò chuyÓn giao c«ng nghÖ...rót ng¾n sù ph¸t triÓn cña n­íc ta so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. V× thÕ viÖc ®Çu t­ cho gi¸o dôc lµ hÕt søc quan, nã träng mang tÝnh chÊt chiÕn l­îc vµ lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. 3.3.2 Ban hµnh kÞp thêi c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH. CÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c häc sinh cã tr­êng hîp khã kh¨n. cã chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi ®èi víi häc sinh vµ gi¸o viªn cã thµnh tÝch tèt trong d¹y vµ häc. C¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é nµy ph¶i ®­îc ban hµnh kÞp thêi vµ cã v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn ®Ó nhanh chãng ®i vµo thùc tiÔn. 3.3.3 §iÒu kiÖn kinh tÕ. Gi÷a sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n cã sù g¾n kÕt chÆt chÏ víi nhau, kinh tÕ ph¸t triÓn t¹o tiÒn ®Ò cho sù nghiÖp gi¸o dôc ph¸t triÓn, cßn gi¸o dôc lµ nÒn t¶ng cña ph¸t triÓn kinh tÕ. MÆc dï trong nh÷ng n¨m võa qua sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh Phó Thä ch­a cao nh­ng sù nghiÖp ph¸t triÓn gi¸o dôc lu«n ®­îc ­u tiªn. Trong nh÷ng n¨m tíi c¸c cÊp, c¸c ngµnh , ®Þa ph­¬ng cÇn cã sù phèi hîp h¬n n÷a ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ tØnh Phó Thä xøng ®¸ng víi tiÒm n¨ng vµ ®Ó t¹o c¬ së vËt chÊt cho sù ph¸t triÓn cña sù nghiÖp gi¸o dôc. 3.3.4 T¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn ®Çu t­ cho sù nghiÖp gi¸o dôc. Ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc lµ tr¸ch nhiÖm kh«ng cña riªng ai, v× vËy ph¶i lµm cho ng­êi d©n hiÓu ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi sù nghiÖp gi¸o dôc. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó huy ®éng c¸c nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc tõ c¸c tæ chøc hoÆc c¸ nh©n ®Çu t­ vµo sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ®Ó lµm gi¶m g¸nh nÆng cho NSNN. KÕt luËn Môc lôc Ch­¬ng I: Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc ë n­íc ta hiÖn nay. 1.1 vai trß cña sù nghiÖp gi¸o dôc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. 1.1.1 Vµi nÐt vÒ sù nghiÖp gi¸o dôc. 1.1.2 Vai trß cña sù nghiªp gi¸o dôc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. 1.2 Chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc. 1.2.1 Néi dung chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc. 1.2.2 Vai trß cña chi ng©n s¸ch nhµ n­íc ®èi víi sù nghiÖp gi¸o dôc. 1.3 Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc. 1.3.1 Néi dung qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc. 1.3.2 Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä nh÷ng n¨m võa qua. 2.1 Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm kinh tÕ- x· héi vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. 2.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ ®Æc ®iÓm kinh tÕ- x· héi. 2.1.2 §Æc ®iÓm vÒ sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. 2.2 Thùc tr¹ng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä trong thêi gian võa qua. 2.2.1 C¬ cÊu chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. 2.2.2 Thùc tr¹ng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. 2.3 Nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä trong thêi gian tíi. 3.1 Môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn cña sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ë Phó Thä trong thêi gian tíi. 3.2 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho sù nghiÖp gi¸o dôc PTTH ë ®Þa bµn tØnh Phó Thä nh÷ng n¨m tíi. 3.3 Mét sè kiÕn nghÞ nh»m thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p ®Ò ra. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh qu¶n lý tµi chÝnh nhµ n­íc- Tr­êng Häc viÖn tµi chÝnh. 2. Niªn gi¸m thèng kª tØnh Phó Thä n¨m 2003. 3. T¹p chÝ gi¸o dôc vµ thêi ®¹i. 4. LuËt ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m 2002. 5. B¸o c¸o quyÕt to¸n chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cña Së tµi chÝnh- vËt gi¸ Phó Thä. 6. B¸o c¸o tæng kÕt cña Së gi¸o dôc- ®µo t¹o tØnh Phó Thä n¨m 2003- 2004.