Luận văn Thực trạng và các biện pháp quản lí việc thực hiện phương pháp dạy học tích cực ở trường THPT tại quận 11 TP.HCM

thiếu theo dõi, kiểm tra, đôn đốc. Ngoài ra “các hình thức khen thưởng giáo viên thực hiện tốt PPDH tích cực trong hoạt động dạy học” được CBQL cho là ảnh hưởng “nhiều” TB = 1.38. Tuy nhiên giáo viên cho rằng việc khen thưởng “ít” ảnh hưởng đến việc sử dụng các PPDH tích cực trong giảng dạy vì họ cho rằng việc thực hiện PPDH tích cực trong dạy học với mục đích sao cho đạt hiệu quả giảng dạy cao nhất. CBQL và GV đều cho rằng “chất lượng học tập của học sinh” cũng ảnh hưởng “nhiều” TB = 1.18; 1.20 đến việc thực PPDH tích cực trong giảng dạy. Phần lớn học sinh trong các trường THPT trong quận 11 chưa đủ đáp ứng cho việc thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy. Phẩm chất và năng lực học sinh có ảnh hưởng quan trọng đến việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Nếu học sinh chăm chỉ, ngoan, có động cơ và ý thức học tập tốt, lại thông minh, sắc sảo và được lựa chọn cẩn thận về trình độ học vấn như các trường chuyên, lớp chọn thì cách tổ chức, thực hiện PPDH tích cực phải khác hẳn các trường bình thường. 5BCHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ VIỆC THỰC HIỆN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TRƯỜNG THPT QUẬN 11 TP.HCM Xuất phát từ những cơ sở lý luận và cơ sở thực trạng về công tác quản lý việc thực hiện PPDH tích cực ở các trường THPT quận 11, TP HCM trong chương 1 và chương 2, chúng tôi đề xuất một hệ thống biện pháp quản lý thực hiện PPDH tích cực ở các trường THPT sau đây: 23B .1. Nâng cao nhận thức về việc thực hiện phương pháp dạy học tích cực ở trường THPT * Mục đích của giải pháp Nhận thức là tiền đề, là cơ sở cho mọi hành động. Nhận thức đúng thường dẫn đến hành động đúng. Qua khảo sát thực trạng thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy ở các trường THPT trong Quận 11 chúng tôi nhận thấy CBQL, giáo viên đều đánh giá rất cao về tầm quan trọng của việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẫn còn gặp một vài hạn chế. Vì vậy, cần có sự tác động đến các lực lượng tham gia việc thực hiện PPDH tích cực trong các trường THPT. * Nội dung Làm cho các cấp quản lý quán triệt các chủ trương về đổi mới phương pháp dạy học đã được khẳng định trong Luật giáo dục, nắm được văn bản hướng dẫn thi hành Luật, chỉ thị, nhiệm vụ năm học của Bộ trưởng và các văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Sở giáo dục và đào tạo TP.HCM cần thể hiện rõ ràng việc triển khai nhiệm vụ chung của ngành về công tác này cho các trường phổ thông, đồng thời coi đây là một trong những tiêu chí thi đua để đánh giá xếp loại các trường. Mỗi trường phải xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể cùng với những tiêu chí nhất định làm tiêu chí phấn đấu đẩy mạnh thực hiện việc sử dụng PPDH tích cực trong giảng dạy và cũng đưa ra tiêu chuẩn đánh giá thi đua giữa các tổ bộ môn, các giáo viên về việc thực hiện nhiệm vụ này trong hoạt động giảng dạy. * Cách tổ chức thực hiện - Tuyên truyền cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của việc thực hiện PPDH tích cực: Tổ chức quán triệt các chủ trương về đổi mới phương pháp dạy học đã được khẳng định trong Luật giáo dục, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, chỉ thị, nhiệm vụ năm học của Bộ trưởng và các văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy ngay từ đầu năm học. Bên cạnh đó tuyên truyền cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và các lực lượng khác về tầm quan trọng của việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Đặc biệt là đội ngũ giáo viên là những người trực tiếp thực hiện các nội dung này. Cần phải làm cho mọi người nhận thức rõ bản chất của hoạt động này. - Nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên trong việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Ban Giám Hiệu, tổ chuyên môn, giáo viên phải xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể cùng với những tiêu chí nhất định làm tiêu chí phấn đấu đẩy mạnh việc thực hiện PPDH tích cực trong dạy học và cũng đưa ra tiêu chuẩn đánh giá thi đua giữa các tổ bộ môn, các giáo viên về việc thực hiện nhiệm vụ này trong hoạt động dạy học. - Xác định mục tiêu, động cơ học tập cho học sinh - Cử CBQL, GV tham gia tập huấn chuyên đề PPDH do Sở tổ chức. - Tăng cường hoạt động trao đổi kinh nghiệm về thực hiện PPDH tích cực giữa các giáo viên trong trường và trường bạn - Bồi dưỡng về PPDH tích cực cho đội ngũ giáo viên. Hàng năm, sau khi lĩnh hội những nội dung tập huấn về phương pháp dạy học do Bộ, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức, những nội dung này cần được phổ biến đến đội ngũ giáo viên để họ xây dựng kế hoạch việc thực hiện PPDH tích cực trong kế hoạch giảng dạy của mình. * Khảo sát tính cần thiết và khả thi Bảng 3.1. Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về việc thực hiện w PPDH tích cực Biện pháp ĐT SL TL Tính cần thiết TB Tính khả thi TB RCT CT C RKT KT C 1. Tuyên truyền về tầm quan trọng của thực hiện PPDH tích cực CB QL SL 19 19 1 1.54 16 21 1.61 % 48.7 48.7 2.6 41.5 53.8 GV SL 75 68 7 1.55 63 79 8 1.63 % 50.0 45.3 4.7 42.0 52.7 5.3 2. Nâng cao tinh CB SL 31 7 1 1.23 28 9 1 1.29 thần trách nhiệm của CBQL, GV trong việc thực hiện PPDH tích cực QL % 79.5 17.9 2.6 71.8 23.1 2.6 GV SL 87 55 8 1.47 83 61 6 1.49 % 58.0 36.7 5.3 55.3 40.7 4.0 3. Xác định mục tiêu, động cơ học tập cho học sinh CB QL SL 31 7 1 1.21 27 11 1.29 % 79.5 17.9 2.6 69.2 28.2 GV SL 99 47 4 1.37 86 59 5 1.46 % 66.0 31.3 2.7 57.3 39.3 3.3 4. Cử CBQL, GV tham gia tập huấn chuyên đề PPDH do Sở tổ chức CB QL SL 22 14 3 1.51 21 15 2 1.50 % 56.4 35.9 7.7 53.8 38.5 5.1 GV SL 75 65 10 1.57 72 67 11 1.59 % 50.0 43.3 6.7 48.0 44.7 7.3 5. Tăng cường hoạt động trao đổi kinh nghiệm về sử dụng PPDH tích cực CB QL SL 32 7 1.18 25 14 1.36 TL 82.1 17.9 64.1 35.9 GV SL 98 49 3 1.37 85 57 6 1.47 % 65.3 32.7 2.0 56.7 38.0 4.0 6. Bồi dưỡng về PPDH tích cực cho đội ngũ giáo viên CB QL SL 31 8 1.21 26 13 1.33 % 79.5 20.5 66.7 33.3 GV SL 94 53 3 1.40 83 60 5 1.47 % 62.7 35.3 2.0 55.3 40.0 3.3 Qua bảng 3.1 chúng tôi nhận thấy, đối với nhóm giải pháp “nâng cao nhận thức về việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy”, biện pháp “tuyên truyền cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của việc thực hiện PPDH tích cực” đạt TB = 1.54; 1.55 ở mức “cần thiết”, xét tính khả thi của biện pháp đạt TB = 1.61; 1.63 ở mức “khả thi”. Như vậy, đây là một trong những biện pháp cần thực hiện ở các trường THPT. Đối với biện pháp “Nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên trong việc thực hiện các PPDH tích cực trong” đạt TB = 1.23; 1.47 ở mức “rất cần thiết” và kết quả thực hiện đạt TB = 1.29; 1.49 đạt mức “rất khả thi”. Điều này chứng tỏ biện pháp này rất cần thiết và rất khả thi cần được phát huy thực hiện ở các trường THPT. Về biện pháp “Xác định mục tiêu, động cơ học tập cho học sinh” đạt TB = 1.21; 1.37 ở mức “rất cần thiết” và kết quả thực hiện đạt TB = 1.29; 1.46 đạt mức rất khả thi. Theo nhận định của cả hai nhóm CBQL và GV, biện pháp này là rất cần thiết và thực hiện rất khả thi. Biện pháp “Cử CBQL, GV tham gia tập huấn chuyên đề về PPDH do Sở GD - ĐT tổ chức” đạt TB = 1.51; 1.57 đạt mức cần thiết và được thực hiện ở mức “khả thi” với điểm TB = 1.50; 1.59. Như vậy biện pháp này cũng rất cần thực hiện để nâng cao nhận thức của CBQL, GV về việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Biện pháp “Tăng cường hoạt động trao đổi kinh nghiệm về việc thực hiện PPDH tích cực giữa các GV trong trường và trường bạn” đạt mức “rất cần thiết” với TB = 1.18; 1.37 và mức thực hiện là “rất khả thi” TB = 1.36; 1.47. Điều này chứng tỏ rằng đây là biện pháp cần được thực hiện thường xuyên để các giáo viên có điều kiện, cơ hội để cùng trao đổi học hỏi kinh nghiệm đồng thời nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ. Biện pháp “Bồi dưỡng về PPDH tích cực cho đội ngũ giáo viên” TB = 1.21; 1.40 đạt mức “rất cần thiết” và khả năng thực hiện đạt “rất khả thi” với TB = 1.33; 1.47. Chứng tỏ rằng đây là biện pháp rất thiết thực cần được thực hiện và có tính khả thi cao. 24B3.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện phương pháp dạy học tích cực * Mục đích của giải pháp Nội dung về việc đổi mới, thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy đã được Bộ Giáo Dục và Đào tạo ban hành, nhưng các trường cần có kế hoạch biên soạn kế hoạch thực hiện cụ thể sao cho phù hợp với đặc thù riêng của từng trường. Nhờ có kế hoạch cụ thể giúp cho CBQL, toàn thể đội ngũ giáo viên ở các trường THPT nắm vững được kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy, từ đó có thể thực hiện tốt và nâng cao được hiệu quả giảng dạy. * Nội dung Kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy phải được Ban giám hiệu xây dựng từ đầu năm học. Sau đó BGH chỉ đạo cho các tổ, nhóm chuyên môn, GV xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong hoạt động dạy học sao cho phù hợp với từng môn học; tình hình thực tế của từng trường; trình độ học sinh; trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên và điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của nhà trường. * Cách tổ chức thực hiện - Xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực của Ban giám hiệu. Để lập kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy, hiệu trưởng cần căn cứ vào các định hướng về đổi mới PPDH của các cấp quản lí, dựa vào điều kiện thực tế của nhà trường để hình dung một cách tổng quát về các mục tiêu, chỉ tiêu cần đạt, ấn định từng bước đi cụ thể và thời gian tương ứng, dự kiến các biện pháp để thực hiện. Sau khi soạn thảo kế hoạch, yêu cầu các tổ bộ môn thảo luận, góp ý bổ sung để hoàn chỉnh kế hoạch và trình cấp trên phê duyệt. Trên cơ sở kế hoạch tổng thể đã được duyệt, hiệu trưởng phổ biến và hướng dẫn các tổ bộ môn và giáo viên xây dựng kế hoạch riêng, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng môn học, từng giáo viên. - Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực cho tổ trưởng chuyên môn, giáo viên. Trên cơ sở kế hoạch chung của nhà trường về thực hiện PPDH tích cực, hiệu trưởng yêu cầu các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch cụ thể, có chỉ tiêu phấn đấu rõ ràng, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân trong tổ, cuối mỗi năm học cần có báo cáo sáng kiến kinh nghiệm hoặc báo cáo khoa học về thực hiện PPDH tích cực trong tổ bộ môn. Từ các yêu cầu về thực hiện PPDH tích cực, hiệu trưởng cần cụ thể hóa thành văn bản quy định nội bộ về hoạt động của tổ chuyên môn, ban hành và hướng dẫn, tổ chức thực hiện và kiểm tra về các mặt sau: + Về việc thực hiện nề nếp kỉ cương trong dạy học như: thực hiện chương trình, soạn bài, lên lớp, sử dụng đồ dùng dạy học, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng đổi mới PPDH tích cực. + Về nề nếp sinh hoạt chuyên môn của tổ chuyên môn: Cần quy định cụ thể về số lượng các chuyên đề đổi mới, thực hiện PPDH tích cực sẽ thực hiện trong năm học, trong từng học kì, phù hợp với từng môn học. Chẳng hạn, dạy học tạo tình huống có vấn đề trong môn Toán; sử dụng thiết bị dạy học, tăng cường thực hành đối với các môn Lí, Hóa, Sinh, tăng cường cảm thụ nghệ thuật cho học sinh trong các môn khoa học xã hội ... + Về quyền hạn và trách nhiệm của tổ trưởng trong việc giám sát việc thi hành các quy định đó. Tất cả các quy định cần được tổ chuyên môn tổ chức học tập, thảo luận và cụ thể hóa trong kế hoạch của từng giáo viên. - GV xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong các bài học. - Kiểm tra tình hình tiếp thu của học sinh để điều chỉnh PPDH và quản lí dạy học. * Khảo sát tính cần thiết, khả thi Bảng 3.2. Các biện pháp xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực Biện pháp Đ T Tính cần thiết TB Tính khả thi TB RCT CT C RKT KT C 1. Xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực của Ban giám hiệu CB QL SL 32 7 2 1.41 23 16 1.18 % 82.1 17.9 5.1 59.0 41.0 G V SL 88 56 6 1.45 75 70 5 1.53 % 58.7 37.3 4.0 50.0 46.7 3.3 2. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực ở tổ chuyên môn CB QL SL 30 7 2 1.28 18 19 2 1.59 % 76.0 17.9 5.1 46.2 48.7 5.1 G V SL 74 70 6 1.55 67 76 7 1.60 % 49.3 46.7 4.0 44.7 50.7 4.7 3. Giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong các bài học CB QL SL 17 21 1 1.59 18 19 2 1.59 % 43.6 53.8 2.6 46.2 48.7 5.1 G V SL 64 78 8 1.63 76 64 10 1.56 % 42.7 52.0 5.3 50.7 42.7 6.7 4. Kiểm tra tình hình tiếp thu của học sinh để điều chỉnh PPDH CB QL SL 29 9 1 1.28 15 23 1 1.64 % 74.4 23.1 2.6 38.5 59.0 2.6 G V SL 81 64 5 1.49 61 78 11 1.67 % 54.0 42.7 3.3 40.7 52.0 7.3 Qua bảng 3.2 ta thấy, biện pháp “xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực của Ban giám hiệu” đạt mức độ “rất cần thiết” TB = 1.41; 1.45 và “rất khả thi” đối với CBQL (TB =1.18) và “khả thi ” ở GV (TB = 1.53). Tuy có sự chênh lệch giữa hai nhóm đánh giá, song kết quả khảo sát vẫn ở mức độ rất cần thiết và khả thi. Vì vậy các trường cần chú trọng thực hiện tốt biện pháp này. Đối với biện pháp “Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực cho Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên” đạt mức “rất cần thiết” ở CBQL (TB = 1.28) và mức “cần thiết” ở GV với TB =1.55. Tuy nhiên, kết quả thực hiện đạt mức “cần thiết” ở cả hai nhóm đối tượng (TB =1.59; 1.60). Điều này cho thấy đây là biện pháp cần được thực hiện ở các trường THPT. Biện pháp “Giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực trong các bài học” TB = 1.59; 1.63 ở mức “cần thiết” và TB = 1.59; 1.56 đạt mức “khả thi”. Theo nhận định của cả hai nhóm biện pháp này cần thiết và khả thi, Vì vậy, các trường THPT nên thực hiện tốt biện pháp này để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Về biện pháp “kiểm tra tình hình tiếp thu của học sinh để điều chỉnh phương pháp quản lý và dạy học” TB = 1.28; 1.49 đạt mức “rất cần thiết” và TB = 1.64; 1.67 ở mức “khả thi”. Qua khảo sát cho thấy biện pháp này nên được thực hiện nghiêm túc ở các trường THPT. 25B3.3. Tổ chức, chỉ đạo việc thực hiện phương pháp dạy học tích * Mục đích của giải pháp Khi các trường đã có kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy thì khâu tổ chức, chỉ đạo đóng vai trò rất quan trọng. Qua đó BGH, tổ trưởng chuyên môn hướng dẫn các giáo viên thực hiện đúng như kế hoạch đã đề ra nhằm mang lại hiệu quả giảng dạy cao nhất. * Nội dung Công việc tổ chức, chỉ đạo phải được thực hiện theo từng cấp bậc, trong đó BGH chỉ đạo cho tổ, nhóm chuyên môn. Khi tổ trưởng chuyên môn nắm vững sẽ triển khai, chỉ đạo cho giáo viên cũng thực hiện tạo được sự đồng bộ trong toàn tổ chuyên môn. * Cách thức thực hiện Tổ chức, chỉ đạo đổi mới hoạt động của các tổ, nhóm chuyên môn: - Tổ chức, chỉ đạo việc học tập, nghiên cứu, thảo luận các chuyên đề dạy học thực hiện PPDH tích cực so cho phù hợp cho từng môn học. - Tổ chức, chỉ đạo soạn thảo bài hoặc trao đổi theo nhóm về cách thức thiết kế hệ thống câu hỏi, hệ thống các hoạt động, cách thức tạo tình huống trong dạy học... thống nhất hình thức dạy học cho từng môn học, bài học. - Tổ chức soạn một số giáo án điện tử, ứng dụng các phần mềm dạy học. - Tổ chức, chỉ đạo việc dạy thể nghiệm theo từng chuyên đề, thực tập, thao giảng, hội thi tay nghề sư phạm, tổng kết kinh nghiệm theo từng chuyên đề của từng môn học, triển khai áp dụng các sáng kiến kinh nghiệm, góp phần nâng cao trình độ của đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng dạy học. - Tổ chức trao đổi kinh nghiệm về sử dụng các thiết bị dạy học, các phương tiện kỹ thuật dạy học, kinh nghiệm về tự sáng tạo đồ dùng dạy học bằng những nguyên vật liệu sẵn có, dễ kiếm, rẻ tiền. - Trao đổi các biện pháp nhằm sử dụng một số chương trình trên tivi như : Người đương thời, Vui để học, Đường lên đỉnh Olympia, Ai là triệu phú... nhằm tạo hứng thú trong học tập, và làm cho việc học của các em gắn liền với đời sống... - Tổ chức trao đổi về các nội dung tự học, tự bồi dưỡng, vừa tiết kiệm thời gian tự học cho cá nhân, đồng thời góp phần làm tăng hiệu quả công tác tự bồi dưỡng. - Hình thành và tổ chức sinh hoạt các nhóm chuyên môn để có nội dung sinh hoạt sâu hơn, giải quyết những khó khăn cụ thể cho từng bài dạy, từng tiết lên lớp. - Hiệu trưởng, hiệu phó cần sinh hoạt trực tiếp tại một tổ chuyên môn để nắm tình hình và chỉ đạo thực hiện kế hoạch có hiệu quả. Tạo động lực cho hoạt động của các tổ chuyên môn: Tổ có triển khai kế hoạch đúng tiến độ và có chất lượng hay không phụ thuộc phần lớn vào năng lực tổ chức và tinh thần trách nhiệm của tổ trưởng. Vì vậy, để tạo động lực cho hoạt động của các tổ, hiệu trưởng cần giao quyền cho tổ trưởng, hướng dẫn họ trong việc tổ chức, chỉ đạo các thành viên của tổ thực hiện tốt các nhiệm vụ, đồng thời có thể đề đạt với cấp trên để bổ nhiệm họ ở những cương vị cao hơn, khen thưởng thích đáng những công lao mà họ đã cống hiến cho tập thể. 26B3.4. Huy động các nguồn lực thực hiện PPDH tích cực * Mục đích của giải pháp Huy động các nguồn lực trong nhà trường như tổ chủ nhiệm, các đoàn thể cùng tổ chức các phong trào thi đua học tập. Bên cạnh đó cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cũng là phương tiện rất cần thiết và là như cầu thiết yếu cho việc thực hiện PPDH tích cực trong dạy học. * Nội dung Các bộ phận có liên quan cần có kế hoạch cụ thể trong việc phối hợp để cùng thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo. Điều kiện CSVC, trang thiết bị dạy học phải đảm bảo để giáo viên có thể thực hiện tốt các PPDH tích cực trong giảng dạy. * Cách thức thực hiện - Phối hợp chỉ đạo việc thực hiện PPDH tích cực trong các tiết học của CBQL và GV. - Kết hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các phong trào thi đua học tập. Trong kế hoạch của Đoàn thanh niên cần có chỉ tiêu cụ thể về số lần tổ chức thảo luận, ngoại khóa, báo cáo sáng kiến kinh nghiệm học tập,... Khi tổ chức hoạt động cần chú trọng đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt, tạo nên sự phong phú, đa dạng, lôi cuốn được học sinh tham gia một cách tích cực, tự giác. Cần tổ chức các hoạt động tham quan, vui chơi, giải trí bổ ích, tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động xã hội, để qua đó giáo dục đạo đức, lòng ham hiểu biết, gắn đó lòng say mê học tập với việc tham gia cải tạo các hiện tượng thực tiễn. - Trang bị thiết bị dạy học phục vụ cho việc thực hiện các PPDH tích cực: Đảm bảo CSVC, trường lớp đầy đủ, đồng bộ, tạo cảnh quan, môi trường sư phạm, có sân chơi, bãi tập, vườn thực hành, thực nghiệm; Trang bị đầy đủ SGK, tài liệu tham khảo, tạp chí chuyên ngành; Trang bị đầy đủ phòng học bộ môn, phòng thực hành, thí nghiệm, phòng máy vi tính, phòng học ngoại ngữ; Trang bị đầy đủ về thiết bị dạy học, phương tiện kỹ thuật đảm bảo các yêu cầu về đổi mới PPDH. Trong điều kiện chưa thể đáp ứng một lúc các yêu cầu về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, cần chỉ đạo việc sử dụng có hiệu quả những phương tiện thiết bị hiện có, đồng thời chú ý khai thác tiềm năng sáng tạo của giáo viên, học sinh trong việc tự làm đồ dùng dạy học đơn giản. - Tăng cường hướng dẫn học sinh phương pháp tự học. Việc đổi mới PPDH, không chỉ tiến hành trên lớp, mà gia đình cần đổi mới việc tổ chức tự học ở nhà cho con em. Vì vậy, hiệu trưởng phải có kế hoạch phối hợp với Hội để phổ biến cho cha mẹ học sinh hiểu rõ về vai trò, mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục trong giai đoạn mới. Đặc biệt, cần truyền đạt kĩ nội dung đổi mới phương pháp học tập của học sinh, để gia đình có biện pháp giáo dục, giúp đỡ học sinh trong học tập và rèn luyện. * Khảo sát tính cần thiết, khả thi Bảng 3.3. Huy động các nguồn lực thực hiện PPDH tích cực Biện pháp ĐT Tính cần thiết TB Tính khả thi TB RCT CT C RKT KT C 1. Phối hợp chỉ đạo việc thực hiện PPDH tích cực CB QL SL 27 11 1 1.33 11 27 1 1.74 % 69.2 28.2 2.6 28.8 69.2 2.6 GV SL 79 68 3 1.49 48 88 14 1.77 % 52.7 45.3 3.3 32.0 58.7 9.3 2. Kết hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các phong trào thi CB QL SL 10 24 5 1.87 9 24 6 1.92 % 25.6 61.5 12.8 23.1 61.5 15.4 GV SL 51 82 17 1.77 53 70 27 1.83 % 34.0 54.7 11.3 35.3 46.7 18.0 đua học tập 3. Trang bị thiết bị dạy học phục vụ cho thực hiện các PPDH tích cực CB QL SL 30 9 1.23 25 14 1.35 % 76.9 23.1 64.1 35.9 GV SL 96 53 1 1.37 85 61 4 1.46 % 64.0 35.3 .7 56.7 407 2.7 4. Tăng cường hướng dẫn học sinh phương pháp tự học CB QL SL 23 15 1 1.44 19 19 1 1.54 % 59.0 38.5 2.6 48.7 48.7 2.6 GV SL 85 63 2 1.45 73 72 5 1.55 % 56.7 42.0 1.3 48.7 48.0 3.3 Qua bảng 3.3 cho thấy, “Phối hợp chỉ đạo việc thực hiện PPDH tích cực trong các tiết học của cán bộ quản lý và giáo viên” đạt TB = 1.33; 1.49 ở mức “rất cần thiết” và TB = 1.74; 1.77 đạt mức “khả thi”. Kết quả này chứng tỏ đây là một trong những biện pháp rất cần thiết và khả thi cần được thực hiện ở các trường THPT. Biện pháp “Kết hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các phong trào thi đua học tập” ở mức “cần thiết” TB = 1.87; 1.77 và “khả thi” TB = 1.92; 1.83. Theo nhận định ở cả hai nhóm thì biện pháp này là cần thiết và khả thi. Vì vậy các trường nên lưu ý thực hiện tốt biện pháp này ở các trường THPT. Đối với biện pháp “Trang bị thiết bị dạy học phục vụ cho thực hiện PPDH tích cực” TB = 1.23; 1.37 ở mức “rất cần thiết” và mức “rất khả thi” với TB =1.35;1.46. Điều này cho thấy, các điều kiện về CSVC, trang thiết bị dạy học cũng góp phần không nhỏ trong việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Biện pháp “Tăng cường hướng dẫn học sinh phương pháp tự học” được cả hai nhóm đánh giá “rất cần thiết” TB = 1.44; 1.45 và “khả thi” TB = 1.54; 1.55. Điều này chứng tỏ rằng các trường nên chú trọng và thực hiện tốt biện pháp này để nâng cao chất lượng học tập cho học sinh. 27B3.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện PPDH tích cực * Mục đích của giải pháp Muốn biết kế hoạch đưa ra thực hiện có thành công hay không thì không thể thiếu được khâu kiểm tra, đánh giá. Qua kiểm tra, đánh giá để CBQL, giáo viên có cơ sở để phát huy hay điều chỉnh kế hoạch sử dụng các PPDH tích cực trong giảng dạy của mình cho phù hợp với tình hình thực tế của từng trường. * Nội dung Mỗi trường cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá, xếp loại thi đua tập thể, cá nhân học sinh, chú trọng các tiêu chí nhằm đổi mới phương pháp học tập, khuyến khích tích cực, tự giác, sáng tạo của học sinh trong học tập và rèn luyện.Tiến hành kiểm tra, xếp loại hàng tuần, hàng tháng, cuối mỗi học kì, năm học và công khai kết quả xếp loại. * Cách thức tổ chức Quản lí việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh là một nội dung không thể thiếu trong quản lí hoạt động của giáo viên. Việc đổi mới PPDH là đổi mới phương pháp dạy, phương pháp học và phương pháp kiểm tra đánh giá; bởi dạy – học – kiểm tra, đánh giá là một quá trình thống nhất, là ba khâu then chốt của quá trình sư phạm. - Thực hiện các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá đúng qui định. Mỗi trường cần xây dựng chuẩn đánh giá giờ dạy theo hướng đổi mới PPDH; tổ chức học tập, thảo luận tiêu chuẩn đánh giá tiết dạy theo hướng đổi mới mà nhà trường đã xây dựng và ban hành. - Giao tổ chuyên môn ra đề chung - Tăng cường kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm khách quan. Hiệu trưởng cần khuyến khích giáo viên sử dụng nhiều hình thức kiểm tra khác nhau, nhiều dạng đề kiểm tra khác nhau như: trắc nghiệm khách quan, tự luận, hay kết hợp các hình thức trên nhằm nâng cao chất lượng kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học. - Theo dõi, giám sát, dự giờ việc thực hiện PPDH tích cực trong dạy học. Ngoài việc quy định số tiết cần dự trong từng học kì, từng năm học, việc tổ chức dự giờ cần có mục đích, yêu cầu rõ ràng về nội dung và phương pháp. Tăng cường dự giờ đột xuất, dự giờ theo chuyên đề đổi mới PPDH, đánh giá rút kinh nghiệm, so sánh kết quả sau mỗi đợt dự giờ. * Khảo sát tính cần thiết và khả thi của biện pháp Bảng 3.4. Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện PPDH tích cực Biện pháp ĐT Tính cần thiết TB Tính khả thi TB RCT CT C RKT KT C 1. Thực hiện các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá đúng qui định CB QL SL 30 8 1 1.26 25 13 1 1.38 % 76.9 20.5 2.6 64.1 33.3 2.6 GV SL 89 53 8 1.46 78 61 11 1.55 % 59.3 35.3 5.3 52.0 40.7 7.3 2. Giao tổ CB SL 16 22 1 1.62 17 22 1.56 chuyên môn ra đề chung QL % 41.0 56.4 2.6 43.6 56.4 GV SL 60 84 6 1.64 67 76 7 1.60 % 40.0 56.0 4.0 44.7 50.7 4.7 3. Tăng cường kiểm tra bằng PP trắc nghiệm khách quan CB QL SL 7 31 1 1.54 8 21 10 2.05 % 17.9 79.5 2.6 20.5 53.8 25.6 GV SL 48 92 10 1.75 47 82 21 1.83 % 32.0 61.3 6.7 31.3 54.7 14.0 4. Theo dõi, giám sát, dự giờ việc thực hiện các PPDH tích cực CB QL SL 26 10 3 1.41 17 20 2 1.62 % 66.7 25.6 7.7 43.6 51.3 5.1 GV SL 75 64 11 1.57 62 78 10 1.65 % 50.0 42.7 7.3 41.3 52.0 6.7 Qua bảng 3.4 chúng tôi nhận thấy, “Thực hiện các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá đúng qui định” đạt TB = 1.26; 1.46 ở mức “rất cần thiết”, xét tính khả thi TB = 1.38; 1.56 ở mức “rất khả thi” (CBQL) và “cần thiết” (GV). Việc thực hiện các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá đúng qui định cần thiết cho việc thực hiện PPDH tích cực. Về biện pháp “Giao tổ chuyên môn ra đề chung” được cả hai nhóm nhận định đạt mức “cần thiết” TB = 1.62; 1.64 và “khả thi” TB = 1.56; 1.60. Như vậy giao tổ chuyên môn ra đề chung cũng là biện pháp hữu hiệu cần thiết và khả thi ở các trường THPT. Đối với biện pháp “Tăng cường kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm khách quan” đạt TB = 1.54; 1.75 ở mức “cần thiết” và TB = 2.05; 1.83 đạt mức “khả thi”. Như vậy, các trường nên tăng cường việc kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm khách quan. Đối với biện pháp “Theo dõi, giám sát, dự giờ việc thực hiện các PPDH tích cực trong dạy học” TB = 1.41; 1.57 đạt mức “rất cần thiết” (CBQL) và “cần thiết” (GV), xét về tính khả thi TB = 1.62; 1.65 đạt mức “khả thi”. Qua kết quả khảo sát cho thấy việc theo dõi, giám sát, dự giờ việc thực hiện các PPDH tích cực trong dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy. 6BKẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 28B1. Kết luận Vấn đề đổi mới, thực hiện các phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy là một trong những nội dung quan trọng nhất của hoạt động nhà trường trong thời gian qua. Quản lý việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy là một nội dung của quản lý trường học, là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý. Nội dung quản lý của việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy là xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, những điều kiện CSVC, phương tiện dạy học cần thiết để tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Một trong những khâu quan trọng của việc quản lý việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy chính là tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy. Đánh giá là một khâu, một công cụ quan trọng không thể thiếu được trong quá trình giáo dục. Việc kiểm tra đánh giá có chức năng, khả năng điều chỉnh quá trình dạy và học, là động lực để đổi mới PPDH, góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng đào tạo con người theo mục tiêu giáo dục trong giảng dạy Thực trạng quản lý việc thực hiện PPDH tích cực trong dạy học ở các trường THPT trong quận 11 cho thấy: - Hầu hết các trường THPT đều đã xác định được mục tiêu của việc thực hiện PPDH tích cực và cũng thường xuyên xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong kế hoạch năm học. Bên cạnh đó BGH cũng thường xuyên yêu cầu tổ, nhóm chuyên môn lập kế hoạch thực hiện PPDH tích cực theo năm học, học kỳ, tháng. Tuy nhiên cần quan tâm hơn nữa đến việc BGH, tổ chuyên môn yêu cầu giáo viên lập kế hoạch thực hiện PPDH tích cực cũng như duyệt kế hoạch thực hiện PPDH tích cực của tổ chuyên môn và giáo viên. Như vậy, cần có biện pháp xử lý những trường hợp không thực thi kế hoạch việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy theo đúng kế hoạch đã đề ra. - Việc tổ chức, chỉ đạo thực hiện việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy ở các trường THPT quận 11 được các cán bộ quản lý trường học quan tâm thường xuyên đến việc phân công công việc cụ thể cho từng cá nhân, bô phận; tổ chức các tiết thao giảng có sử dụng PPDH tích cực; tổ chuyên môn, BGH nhà trường theo dõi, giám sát việc thực hiện PPDH tích cực. Tuy nhiên, việc huy động các nguồn lực trong nhà trường để thực hiện các PPDH theo hướng tích cực; cử người đi tập huấn về PPDH tích cực do Bộ GD – ĐT tổ chức hay mời các chuyên gia tập huấn cho giáo viên và cán bộ quản lý về các PPDH tích cực ở trường cũng như việc phát động phong trào thi đua thực hiện các PPDH tích cực theo hướng tích cực còn ít và còn bị lệ thuộc nhiều vào ðiều kiện thực tế của từng ðõn vị. - Việc xây dựng chuẩn đánh giá cho một bài dạy thực hiện PPDH tích cực đã được các trường quan tâm và thường xuyên thực hiện. Tuy nhiên Ban giám hiệu các trường cần quan tâm hơn nữa đến việc kiểm tra việc triển khai kế hoạch thực hiện PPDH tích cực ở từng bộ môn và từng giáo viên; kiểm tra mức độ phù hợp của kế hoạch thực hiện PPDH theo hướng tích cực; kiểm tra mức độ phối hợp giữa các cá nhân và bộ phận trong việc thực hiện PPDh theo hướng tích cực; Kiểm tra cơ sở vật chất, thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu về việc thực hiện PPDH theo hướng tích cực. Bên cạnh đó, BGH nên lắng nghe ý kiến phản hồi về những khó khăn, thuận lợi trong việc thực hiện PPDH tích cực từ phía giáo viên và có các hình thức khen thưởng và phê bình, chấn chỉnh kịp thời việc thực hiện PPDH tích cực. Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng nhiều đến việc quản lý thực hiện PPDH tích cực như: nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy của ban giám hiệu; do nội dung chương trình quá tải không còn thời gian để GV thực hiện PPDH tích cực; sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường; năng lực và phẩm chất của đội ngũ giáo viên thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy; sự chỉ đạo sâu sát từ Bộ giáo dục đến các cấp quản lý giáo dục về việc thực hiện các PPDH tích cực và chất lượng học tập của học sinh chưa đủ đáp ứng cho việc thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy. Như vậy BGH các trường cần quan tâm tìm cách khắc phục những yếu tố này giúp cho việc thực hiện PPDH tích cực đạt hiêu quả cao. Các biện pháp quản lý việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy ở các trường THPT trong quận 11 có một số đặc điểm nổi bật sau: - Về nhóm biện pháp nâng cao nhận thức về phương pháp dạy học tích cực ở trường trung học phổ thông cho thấy có một số biện pháp rất cần thiết được thực hiện trong trường THPT và có tính khả thi cao như nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên trong việc thực hiện PPDH tích cực; xác định mục tiêu, động cơ học tập của học sinh; tăng cường hoạt động trao đổi kinh nghiệm về sử dụng PPDH tích cực giữa các giáo viên trong trường và ngoài trường; bồi dưỡng về PPDH tích cực cho đội ngũ giáo viên. Bên cạnh đó một số biện pháp như tuyên truyền cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của việc thực hiện PPDH tích cực; cử CBQL, GV tham gia tập huấn chuyên đề PPDH do Sở tổ chức đạt ở mức cần thiết và khả thi. - Nhóm biện pháp xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH có một số biện pháp như xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực của Ban giám hiệu; kiểm tra tình hình tiếp thu của học sinh để kịp thời điều chỉnh PPDH tích cực cho phù hợp được đánh giá là rất cần thiết và có tính khả thi cao. Tuy nhiên, biện pháp giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực trong các bài học được cả CBQL và giáo viên đánh giá ở mức cần thiết và khả thi. - Nhóm biện pháp huy động các nguồn lực thực hiện PPDH trong giảng dạy có biện pháp phối hợp chỉ đạo việc thực hiện PPDH tích cực; trang bị thiết bị dạy học phục vụ cho thực hiện PPDH tích cực; tăng cường hướng dẫn học sinh phương pháp tự học là rất cần thiết được thực hiện ở trường THPT quận 11. Trong khi đó biện pháp kết hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các phong trào thi đua học tập chỉ ở mức cần thiết. - Nhóm biện pháp tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện PPDH tích cực có biện pháp thực hiện các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá đúng qui định được đánh giá là rất cần thiết. Tuy nhiên biện pháp giao tổ chuyên môn ra đề chung; tăng cường kiểm tra bằng phương pháp trắc nghiệm khách quan được cả CBQL, GV cho là cần thiết và khả thi. 29B . Kiến nghị 2.1. Bộ Giáo dục và Đào tạo Phải có sự hướng dẫn của các cấp quản lý giáo dục về phương hướng và những việc cần làm để thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy. Hướng dẫn về thực hiện các PPDH tích cực phải thông suốt từ các cơ quan thuộc Bộ GD & ĐT đến các Sở, Phòng GD & ĐT, cán bộ quản lý các trường học và từng giáo viên, không để giáo viên phải "đơn độc" trong việc thực hiện các PPDH tích cực. 2.2. Sở Giáo dục và Đào tạo Thành Phố Hồ Chí Minh Trong thực tế dạy học hiện nay đang tồn tại một mâu thuẫn giữa yêu cầu về thực hiện các PPDH tích cực với khả năng của giáo viên. Vì vậy, cần bồi dưỡng và rèn luyện các kĩ năng về việc thực hiện các PPDH tích cực cho đội ngũ giáo viên. Trước mắt, có thể bồi dưỡng ngay về các kĩ năng sau đây: - Bồi dưỡng, rèn luyện kĩ năng soạn bài theo hướng thiết kế hệ thống câu hỏi, hệ thống các thao tác thực hành, tổ chức thảo luận, cho học sinh hoạt động, phù hợp với đặc điểm của từng môn học. - Bồi dưỡng, rèn luyện các kĩ năng dạy học trên lớp: kĩ năng tổ chức, hướng dẫn học sinh hoạt động; kĩ năng tạo tình huống có vấn đề; kĩ năng thực hành, thí nghiệm; kĩ năng ra đề kiểm tra theo kiểu trắc nghiệm, - Bồi dưỡng và rèn luyện các kĩ năng chung mang tính công cụ như kĩ năng sử dụng các phương tiện kĩ thuật hiện đại vào dạy học, kĩ năng sử dụng các phần mềm trên máy tính, kĩ năng khai thác thông tin trên mạng, kĩ năng đọc sách, nghiên cứu các tài liệu tham khảo, các kĩ năng về ngoại ngữ, - Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên phương pháp tự học, tự nghiên cứu, tạo điều kiện về thời gian, tài liệu và định hướng những vấn đề cần nghiên cứu một cách tích cực. Cần tổ chức phong trào thi đua và có chính sách khen thưởng nhằm động viên kịp thời đối với các đơn vị, cá nhân tích cực và đạt hiệu quả trong hoạt động thực hiện PPDH tích cực ở các trường, tổ chức nhân rộng các điển hình tập thể, cá nhân tiên tiến trong phong trào thực hiện PPDH tích cực. 2.3. Ban Giám Hiệu trường THPT ở TPHCM Ban giám hiệu nhà trường nên đưa ra những qui định, bên cạnh đó khuyến khích các giáo viên trong tổ tham gia dự giờ đồng nghiệp vì hoạt động thực hiện các PPDH tích cực của giáo viên phải có sự hỗ trợ thường xuyên của đồng nghiệp thông qua dự giờ thăm lớp và cùng rút kinh nghiệm. Trong quá trình chỉ đạo thực hiện PPDH tích cực, cần nghiên cứu để tổ chức hợp lý việc lấy ý kiến của học sinh về PPDH của thầy cô giáo với tinh thần xây dựng. Mặt khác, tổ chức tốt công tác thi đua khen thưởng để công tác thi đua trở thành biện pháp tích cực trong việc khuyến khích, động viên giáo viên thực hiện PPDH tích cực, Hiệu trưởng cần đưa vào tiêu chuẩn đánh giá thi đua những tiêu chí cụ thể của việc thực hiện PPDH tích cực trong giảng dạy; biết tranh thủ ý kiến của quần chúng để dự thảo tiêu chuẩn. Tổ chức tốt các đợt phát động thi đua, đánh giá thi đua một cách công minh, khen thưởng đúng người, đúng việc. Ban giám hiệu quan tâm hơn nữa đến công tác quản lí hoạt động học tập của học sinh, đặc biệt là học tập ở nhà, chưa được chú ý đúng mức. Đó là một sơ hở trong công tác quản lí. Cần bổ sung bằng những biện pháp sau đây: - Chỉ đạo các giáo viên hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch tự học. Kế hoạch cần nêu rõ mục tiêu phấn đấu, nội dung học tập hằng ngày, hằng tuần, hằng tháng và tiến độ công việc. Hướng dẫn học sinh để sau mỗi tuần các em tự đánh giá những việc đã làm được, những việc chưa thực hiện được và nêu lên hướng khắc phục. - Tăng cường giáo dục động cơ, thái độ học tập đúng đắn cho học sinh. Động cơ học tập của học sinh rất đa dạng và luôn biến động. Vậy để các em có động cơ, thái độ học tập đúng đắn, các giáo viên phải biết liên kết, phối hợp với cha mẹ học sinh, giáo viên bộ môn, các lực lượng khác để hướng dẫn, kiểm tra, uốn nắn các hoạt động tự học của học sinh. Ban giám hiệu nhà trường có kế hoạch bồi dưỡng phương pháp và kĩ năng tự học cho học sinh ngay trên lớp, tạo điều kiện cho các em bộc lộ khả năng diễn đạt, khả năng phân tích, tổng hợp, khái quát, trừu tượng hóa vấn đề; đồng thời bồi dưỡng cho các em phương pháp đọc sách, tóm tắt, hệ thống hóa tài liệu và phương pháp nghiên cứu nói chung. Bên cạnh động lực nhận thức, Hiệu trưởng cần tạo ra các động lực xã hội bằng cách tổ chức tốt các phong trào thi đua, các hội thi, lôi cuốn các em vào các hoạt động chính trị - xã hội. Ngoài ra, cần đảm bảo điều kiện cho học sinh tự học như mở rộng phòng đọc thư viện, tăng cường các thiết bị nghe, nhìn, thực hành, thí nghiệm tạo điều kiện thuận lợi về thời gian và kinh phí cho các hoạt động nội, ngoại khóa. Tổ chức thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập một cách nghiêm túc, nhằm kích thích sự nỗ lực, lòng say mê học tập và tạo niềm tin về sự công bằng trong phụ huynh và học sinh. 7BDANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn An (1998), Giáo dục học đại cương – Những vấn đề cơ sở của giáo dục học, Trường ĐHSP TP.HCM. 2. Lê Khánh Bằng (1996), Tổ chức hình thức dạy học đại học, Trường ĐHSP HN. 3. Bộ GD – ĐT , chỉ thị số 47/2008/CT-BGDĐT về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục chuyên nghiệp năm học 2008 – 2009. 4. Bộ GD&ĐT ( dự án Việt – Bỉ dạy và học tích cực), Một số phương pháp và kỹ thuật dạy học, Nxb Đại học Sư phạm. 5. Nguyễn Hữu Chí (1998), Hướng đổi mới nội dung và phương pháp dạy học các môn KHXH ở bậc Trung học, tạp chí NCGD số 3. 6. Chính phủ (2005), Luật giáo dục, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 7. Hoàng Chúng, Phạm Thanh Liêm (1983), Một số vấn đề về lý luận quản lý giáo dục,Tủ sách trường Cán bộ QLGD và nghiệp vụ, Bộ GD&ĐT. 8. Trần Kim Dung (1998), Quản trị nguồn nhân lực, NXB Giáo dục. 9. Đỗ Ngọc Đạt (2002), Bài giảng lý luận dạy học hiện đại, NXB ĐHQG, HN 10. Đỗ Ngọc Đạt (1997), Tiếp cận hiện đại hoạt dộng dạy học, ĐHQG HN 11. Phan Tất Đắc (dịch), Dạy học nêu vấn đề, NXB GD 12. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề về Giáo dục và Khoa học giáo dục, NXB giáo dục, Hà Nội. 13. Harold Koozt Cyril Odonnell Heinz Weihrich (1998), những vấn đề cốt yếu của quản lý, Nxb Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội. 14. Bùi Minh Hiền (2006), Quản lư giáo dục, NXB Đại học sư phạm. 15. Bùi Minh Hiền (chủ biên), GS.TSKH Vũ Trọng Hải, Đặng Quốc Bảo, Quản lý giáo dục, NXB Đại Học Sư Phạm. 16. Đặng Thành Hưng (2002), Dạy học hiện đại: lý luận - biện pháp - kỹ thuật, NXB GD 17. Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn (2000), Những bài giảng về quản lý trường học,tập (2,3), Nxb Giáo dục, Hà Nội. 18. Trần Kiểm(2004), Khoa học quản lý giáo dục – một số vấn đề lý luận và thực tiễn, NXB giáo dục 19. Trần Kiểm (1997), Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường, Viện khoa học giáo dục (giáo trình dành cho học viên cao học Giáo dục học). 20. Nguyễn Kỳ, Bùi Trọng Tuân (1984), Một số vấn đề của lý luận quản lý giáo dục, Trường QLGD, Hà Nội. 21. Nguyễn Kỳ(1995), Phương pháp giáo dục tích cực lấy người học làm trung tâm, NXB GD HN 22. Nguyễn Văn Lê (1985), Khoa học quản lý nhà trường, NXB TP. HCM 23. Hồ văn Liên (2007), Bài giảng Quản lý giáo dục – Khoa học quản lý giáo dục, Khoa tâm lý – Giáo dục trường Đại học Sư Phạm TP.HCM. 24. Lê Nguyên Long (1998), thử đi tìm phương pháp dạy học hiệu quả, NXB GD 25. M.I.Kônđacốp (1984), Cơ sở lý luận khoa học QLGD, Trường Cán bộ QLGD và Viện khoa học giáo dục, Hà Nội. 26. Chu Mạnh Nguyên (chủ biên), Đỗ Thị Hòa, Nguyễn Hữu Chiếu, Kim Lan Hương, Nguyễn Thị Hiền, Đỗ Thúy Hằng, Phùng Thị Thước, Vũ Thành Vĩnh (2005), Giáo trình bồi dưỡng Hiệu Trưởng THCS, Sở GD&ĐT Hà Nội. 27. Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt (1998), giáo dục học tập 2, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 28. Trần Thị Tuyết Oanh (chủ biên), Phạm Khắc Chương, Phạm Viết Vượng, Nguyễn Văn Diện, Lê Tràng Định, giáo trình Giáo dục học, NXB Đại học sư phạm. 29. Ngô Đình Qua, Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, Đại học Sư phạm TP.HCM, 2005. 30. Nguyễn Ngọc Quang (1989), Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý giáo dục, Trường Cán bộ quản lý Trung ương I. 31. Sở GD – ĐT, kế hoạch số 1842/GDĐT – TrH về việc“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013. 32. Thái Duy Tuyên (1998), Những vấn đề cơ bản của giáo dục hiện đại, NXB GD. 33. Thái Duy Tuyên, Phương pháp dạy học truyền thống và đổi mới 34. Thái Duy Tuyên (1982), Lý luận dạy học trường phổ thông, NXB giáo dục, Hà Nội. 35. Thái Duy Tuyên (1996), Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học, Tạp chí NCGD số 2. 36. Phạm Viết Vượng (chủ biên), Ngô Thành Can, Trần Quang Cấn, Đỗ Ngọc Đạt, Đặng Thị Thanh Huyền, Nguyễn Văn Long, Nguyễn Đức Thìn (2005), Quản lý hành chính nhà nước và quản lý ngành giáo dục và đào tạo, Nxb ĐHSP Hà Nội. 37. Trường Cán bộ QLGD&ĐT II (1986), Khoa học quản lý nhà trường, NxbTP.HCM. 38. Quan niệm và xu hướng phát triển của PPDH trên thế giới. 39. Thực trạng sử dụng PPDH tích cực trong quá trình dạy học môn văn ở trường THPT TPHCM. 40. Thực trạng và giải pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở trường THPT TP. Cần Thơ. 8BPHỤ LỤC PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dành cho Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, TT chuyên môn, giáo viên trường THPT Kính thưa quí Thầy/Cô ! Chúng tôi đang nghiên cứu đề tài nghiên cứu khoa học về công tác quản lý việc thực hiện các phương pháp dạy học (PPDH ) theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập ở trường THPT. Rất mong quý Thầy/Cô trả lời các câu hỏi dưới đây bằng cách đánh dấu (X) vào ô lựa chọn thích hợp. Những thông tin thu được chỉ nhằm phục vụ đề tài nghiên cứu, không nhằm đánh giá người trả lời. Xin chân thành cám ơn!  Thầy cô vui lòng cho biết một số thông tin cá nhân: - Trình độ đào tạo: Cử nhân  Thạc sỹ  - Nguồn đào tạo: Trong nước  Ngoài nước  - Thâm niên công tác: năm - Hiệu trưởng:  Phó hiệu trưởng  Tổ trưởng chuyên môn  Giáo viên  1. Xin Thầy/Cô cho biết tầm quan trọng của việc thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy: a. Rất quan trọng  b. Quan trọng  c. Không quan trọng  2. Thầy/cô cho biết mục đích của việc ứng dụng các PPDH tích cực trong giảng dạy ở trường THPT? ( có thể chọn nhiều mục đích): 1. Nhắm đến hoạt động học, lấy hoạt động học là hoạt động trung tâm  2 Phát huy cao độ tính tích cực, độc lập và sáng tạo của người học  3. Rèn cho người học các kỹ năng tự học, hợp tác, tìm kiếm và xử lý thông tin  4. Giúp người học xây dựng tính kế hoạch hóa, tính tích cực, kiên nhẫn  5. Giúp người học có tinh thần trách nhiệm, tác phong làm việc khoa học, kỷ  luật 6. Tiết kiệm thời gian, công sức của giáo viên  7. Nâng cao hiệu quả giờ học  8. Giúp học sinh đạt kết quả cao trong các kỳ thi  3. Thầy/cô đã sử dụng các PPDH tích cực dưới đây ở mức độ nào trong hoạt động dạy học của mình? Các PPDH tích cực Mức độ sử dụng Thường xuyên Thỉnh thoảng không 1. PP thuyết trình nêu vấn đề 2. PP giải quyết từng phần của vấn đề 3. PP giải quyết toàn bộ vấn đề ( nghiên cứu ) 4. PP đàm thoại gợi mở 5. PP thảo luận theo nhóm nhỏ 6. PP động não 7. PP dạy học theo dự án 8. PPDH trực quan 9. PP dạy học thực hành 10. PP dạy học theo tình huống 11. PP trò chơi học tập 12. PP đóng vai 4. Thầy/cô thường sử dụng các PPDH tích cực trong các loại bài học nào? Các loại bài học Mức độ sử dụng Thường xuyên Thỉnh thoảng không 1. Bài giảng tri thức mới 2. Củng cố tri thức 3. Bài luyện tập kỹ năng, kỹ xảo 4. Bài ôn tập 5. Bài kiểm tra tri thức, kỹ năng kỹ xảo 5. Những yếu tố sau ảnh hưởng đến việc sử dụng PPDH tích cực như thế nào? Các yếu tố Mức độ ảnh hưởng Nhiều ít không 1. Trình độ học sinh 2. Trình độ của giáo viên 3. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường 4. Số học sinh trong lớp đông 5. Thời gian thiết kế bài giảng 6. Thời gian thực hiện bài trên lớp 7. Sự quan tâm của cán bộ quản lý 6. Ý kiến của thầy cô như thế nào về việc xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực tại nhà trường? Xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực Mức độ Hiệu quả Thường xuyên Thỉnh thoảng không Hiệu quả Ít hiệu quả không 1. Xác định mục tiêu của việc thực hiện PPDH tich cực. 2. Xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực trong kế hoạch năm học. 3. Ban giám hiệu yêu cầu tổ, nhóm chuyên môn lập kế hoạch thực hiện PPDH tích cực theo năm học, học kỳ, tháng, tuần. 4. Ban giám hiệu, tổ chuyên môn yêu cầu GV lập kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực. 5. Duyệt kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực của tổ chuyên môn và giáo viên. 7. Thầy/cô đánh giá như thế nào về việc tổ chức, chỉ đạo việc thực hiện các PPDH theo hướng tích cực? Tổ chức. chỉ đạo thực hiện Mức độ Hiệu quả TX TT Không HQ Ít HQ không 1. Phân công công việc cụ thể cho từng cá nhân và bộ phận 2. Huy động các nguồn lực trong nhà trường để thực hiện các PPDH theo hướng tích cực. 3. Cử người đi tập huần về các PPDH tích cực do Bộ giáo dục tổ chức 4. Tổ chức hướng dẫn cho giáo viên nắm vững các PPDH tích cực ở tổ, nhóm chuyên môn. 5. Tổ chức các tiết thao giảng có sử dụng các PPDH tích cực. 6. Tổ trưởng chuyên môn, Ban giám hiệu dự giờ các tiết học có sử dụng các PPDH tích cực. 7. Phát động phong trào thi đua thực hiện các PPDH theo hướng tích cực trong trường. 8. Tổ chuyên môn, Ban giám hiệu nhà trường theo dõi, giám sát việc thực hiện các PPDH tích cực 9. Mời các chuyên gia tập huấn cho GV và cán bộ quản lý về các PPDH tích cực ở trường. 8. Thầy cô đánh giá như thế nào về công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các PPDH tích cực? Công tác kiểm tra, đánh giá Mức độ Hiệu quả TX TT không HQ Ít HQ không 1. Xây dựng chuẩn đánh giá cho một bài dạy thực hiện PPDH tích cực. 2. Tổ chức kiểm tra việc triển khai kế hoạch thực hiện các PPDH ở từng tổ bộ môn và giáo viên. 3. Kiểm tra mức độ phù hợp của kế hoạch thực hiện các PPDH theo hướng tích cực. 4. Kiểm tra mức độ phối hợp giữa các cá nhân và bộ phận trong việc thực hiện các PPDH theo hướng tích cực. 5. Kiểm tra cơ sở vật chất thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu về việc thực hiện các PPDH theo hướng tích cực. 6. Giáo viên có ý kiến phản hồi về những khó khăn, thuận lợi trong việc thực hiện các PPDH tích cực. 7. Có các hình thức khen thưởng và phê bình, chấn chỉnh việc thực hiện PPDH tích cực. 9. Thầy/cô đánh giá mức độ các yếu tố làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các PPDH tích cực ở trường THPT. Nội dung Mức độ ảnh hưởng Nhiều Ít không 1. Nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy của ban giám hiệu. 2. Do chạy theo thành tích (tỉ lệ tốt nghiệp cao). 3. Do nội dung chương trình quá tải không còn thời gian để GV thực hiện các PPDH tích cực. 4. Do cơ sở vật chất, thiết bị dạy học chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng các PPDH tích cực. 5. Sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường 6. Năng lực và phẩm chất của đội ngũ giáo viên thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy. 7. Sự chỉ đạo sâu sát từ Bộ giáo dục đến các cấp quản lý giáo dục về việc thực hiện các PPDH tích cực. 8. Chưa có hình thức khen thưởng giáo viên thực hiện tốt các PPDH tích cực trong dạy học. 9. Chất lượng học tập của học sinh chưa đủ đáp ứng cho việc thực hiện các PPDH tích cực trong giảng dạy 10. Thầy/ cô đánh giá như thế nào về sự cần thiết và tính khả thi các biện pháp quản lý việc thực hiện các PPDH tích cực ở trường THPT. Giải pháp Tính cần thiết Tính khả thi RCT CT Chưa CT RKT KT Chưa KT I. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về việc thực hiện PPDH tích cực 1. Tuyên truyền cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của việc thực hiện các PPDH tích cực 2. Nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên trong việc thực hiện các PPDH tích cực trong 3. Xác định mục tiêu, động cơ học tập cho học sinh 4. Cử CBQL, GV tham gia tập huấn chuyên đề PPDH do Sở tổ chức 5. Tăng cường hoạt động trao đổi kinh nghiệm về sử dụng PPDH tích cực giữa các giáo viên trong trường và trường bạn 6. Bồi dưỡng về PPDH tích cực cho đội ngũ giáo viên. II. Các biện pháp xây dựng kế hoạch thực hiện PPDH tích cực RCT CT CCT RKT KT CKT 1. Xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực của Ban giám hiệu 2. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực cho Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên 3. Giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện các PPDH tích cực trong các bài học 4. Kiểm tra tình hình tiếp thu của học sinh để điều chỉnh phương pháp quản lý và dạy học III. Huy động các nguồn lực thực hiện PPDH tích cực RCT CT CCT RKT KT CKT 1. Phối hợp chỉ đạo việc thực hiện PPDH tích cực trong các tiết học của cán bộ quản lý và giáo viên 2. Kết hợp với Đoàn thanh niên tổ chức các phong trào thi đua học tập 3. Trang bị thiết bị dạy học phục vụ cho thực hiện các PPDH tích cực 4. Tăng cường hướng dẫn học sinh phương pháp tự học VI. Biện pháp tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các PPDH tích cực RCT CT CCT RKT KT CKT 1. Thực hiện các tiêu chuẩn kiểm tra đánh giá đúng qui định 2. Giao tổ chuyên môn ra đề chung 3. Tăng cường kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm khách quan 4. Theo dõi, giám sát, dự giờ việc thực hiện các PPDH tích cực trong dạy học Xin chân thành cám ơn quý thầy cô!