Luận văn Thực trạng việc quản lí hoạt động giảng dạy ở một số trường trung học cơ sở tỉnh Cà Mau

đời sống của GV, việc phân công giảng dạy cơ bản theo đúng với chuyên môn được đào tạo và dựa vào năng lực chuyên môn. - Về sinh hoạt chuyên môn: có những quy định rất tốt và tốt về việc thao giảng, dự giờ, các loại hồ sơ chuyên môn cần có, việc kiểm tra hồ sơ chuyên môn, về nội dung sinh hoạt chuyên môn, dự giờ thường xuyên đánh giá năng lực chuyên môn, về soạn giáo án, việc thực hiện giờ lên lớp, theo dõi nề nếp lên lớp và tiêu chuẩn giờ lên lớp. - Vế các công tác chuyên môn: việc quy định về ký duyệt, phân công tổ trưởng chuyên môn ký duyệt giáo án và kiểm tra giáo án theo định kỳ cũng thực hiện rất nghiêm túc. - Kiểm tra công tác chuyên môn được thực hiện rất tốt: kiểm hồ sơ chuyên môn, thực hiện nề nếp chuyên môn và dự giờ, thao giảng, hội thi… Ngoài ra còn có những nội dung thực hiện tốt: kiểm tra việc thực hiện chương trình, việc xây dựng kế hoạch giảng dạy và đánh giá kết quả học tập của HS. - Vấn đề đổi mới phương pháp dạy - học hiện nay được triển khai thực hiện ở các trường THCS khá tốt. + Quản lý việc sử dụng các phương tiện DH đều có sự quan tâm khá nhiều: việc sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện giảng dạy hiện có, việc đầu tư xây dựng CSVC, kiểm tra việc sử dụng phương tiện DH… + Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS có nhiều tiến bộ: thực hiện rất tốt việc hướng dẫn cho GV quy chế cũng như những quy định cụ thể về hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. + Hầu như các trường đã tổ chức cho GV tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ. * Những hạn chế chủ yếu trong công tác quản lý hoạt động giảng dạy: + Còn có những nhược điểm nhỏ trong việc tổ chức cho GV học tập các hướng dẫn giảng dạy mới. + Quản lý đội ngũ GV: - Còn một vài trường chưa đảm bảo tốt về số lượng, chưa cân đối về số lượng, còn thiếu GV ở một số bộ môn: Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục, Kỹ thuật. - Trình độ chuyên môn được đào tạo của đội ngũ GV hiện nay chưa đáp ứng tốt với nhu cầu giảng dạy ở các trường THCS. - Đời sống của đội ngũ GV hiện nay có sự quan tâm đúng mức cả về vật chất, tinh thần và điều kiện lao động sư phạm. - Việc phân công giảng dạy cho GV chưa dựa vào năng lực chuyên môn và đáng chú ý là việc phải phân công GV dạy trái môn vẫn còn. - Về sinh hoạt chuyên môn còn hạn chế ở những nội dung: tổ chức hội nghị báo cáo sáng kiến kinh nghiệm, hướng dẫn sử dụng tài liệu tham khảo, phương tiện DH, quy định GV được sử dụng giáo án cũ có bổ sung… - Phong trào thi đua dạy tốt, học tốt chưa thực sự đi vào chiều sâu còn mang tính hình thức và việc xếp thời khóa biểu cho GV cũng chưa thực sự khoa học, còn có những bất cập. - Kiểm tra công tác giảng dạy còn những hạn chế trong các nội dung: kiểm tra việc tự học tự bồi dưỡng, việc tham gia các hoạt động chuyên môn khác… Hiệu trưởng còn phụ trách cả việc quản lý chuyên môn và việc kiểm tra hoạt động giảng dạy vẫn còn mang tính hình thức ở một vài trường THCS. - Chưa quán triệt nhất quán trong toàn thể GV và CBQL thực hiện việc đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường THCS. + Quản lý việc sử dụng các phương tiện DH vẫn còn một vài trường tồn tại những hạn chế cần khắc phục: việc trang bị đầy đủ các phương tiện DH cần thiết và việc xây dựng thư viện đạt chuẩn. + Đa số các trường hiện nay chưa sử dụng các phần mềm máy tính để quản lý kết quả học tập của HS và việc xử lý các trường hợp vi phạm quy chế kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS chưa thực sự nghiêm túc. + Quản lý việc bồi dưỡng nâng cao trình độ của GV còn có một vài nhược điểm: quy định cụ thể về nội dung tự bồi dưỡng, tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và giúp đỡ GV còn hạn chế năng lực chuyên môn. Chương 3: ĐỀ XUẤT NHỮNG GIẢI PHÁP CHO VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY Ở TRƯỜNG THCS TỈNH CÀ MAU 3.1. Cơ sở đề ra giải pháp 3.1.1. Cơ sở lý luận: Ngoài những vấn đề lý luận liên quan đến đề tài được trình bày ở chương I cần căn cứ vào một số nội dung mang tính pháp lý sau: + Căn cứ vào các quy định, văn bản của nhà nước về giáo dục cơ bản nhất là Luật Giáo dục, Chiến lược phát triển giáo dục (2001-2010) và Điều lệ trường Trung học, việc quản lý trường THCS phải thực hiện được mục tiêu sau đây: - Đảm bảo phát triển giáo dục theo kế hoạch được giao, đáp ứng được nhu cầu giáo dục của địa phương. - Nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả của quá trình dạy học và giáo dục. - Xây dựng đội ngũ giáo của các trường THCS đồng bộ về cơ cấu, đủ loại hình theo chuẩn đào tạo và chất lượng ngày càng cao. - Từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất phục vụ tốt cho các hoạt động dạy - học và giáo dục. - Thường xuyên cải tiến công tác quản lý trường học theo tinh thần dân chủ hóa nhà trường, tiến hành động bộ có trọng điểm các hoạt động dạy học và giáo dục. - Bộ máy quản lý trường THCS bao gồm hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm và có quyền quyết định mọi hoạt động chức năng của nhà trường; phó hiệu trưởng là người giúp việc hiệu trưởng quản lý nhà trường. Trường THCS được quản lý theo nguyên tắc tập trung dân chủ, cá nhân phụ trách. Hiệu trưởng thực hiện sự quản lý tập trung trên cơ sở phát huy rộng rãi sự tham gia dân chủ của GV và phối hợp các phương pháp quản lý, trên cơ sở quán triệt tinh thần dân chủ hóa nhà trường để đảm bảo thực hiện kế hoạch đào tạo có chất lượng và hiệu quả cao. + Một số nội dung làm cơ sở pháp lý: - Nghị quyết của Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa X kỳ 8 đã nêu rõ: “đổi mới nội dung chương trình sách giáo khoa, phương pháp dạy học phải được thực hiện đồng bộ với việc nâng cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học…” - Nghị quyết hội nghị lần thứ II Ban chấp hành TW Đảng khóa VIII đã khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh”. - Điều 70 luật GD quy định về bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ chuẩn hóa đội ngũ giáo viên: “Nhà nước có chính sách bồi dưỡng nhà giáo về chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao trình độ và chuẩn hóa giáo viên. Nhà giáo được cử đi học nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ”. - Căn cứ điều 31 Điều lệ trường Trung học; trình độ chuẩn được đào tạo của GV THCS là tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm. GV chưa đạt trình độ chuẩn được nhà trường, cơ quan quản lý GD tạo điều kiện để học tập, bồi dưỡng đạt trình độ chuẩn. + Phương hướng và chỉ tiêu phát triển Giáo dục và Đào tạo tỉnh Cà Mau đến năm 2010. Mục tiêu tổng quát là: “Từng bước đáp ứng yêu câu về nguồn nhân lực có chất lượng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đóng góp nhân tài cho đất nước. Phát triển đồng bộ các bậc học, cấp học, ngành học; hoàn thành phổ cập GD THCS, tiến tới phổ cập THPT. Tăng cường CSVC, đội ngũ GV theo hướng đạt chuẩn; thực hiện đổi mới quản lý GD” đối với THCS tỷ lệ HS trong độ tuổi 11 - 14 tuổi năm 2010 là 90%, có 90% - 92% HS THCS tiếp tục học THPT, hiệu quả đào tạo năm 2010 đạt từ 80% - 85%. 3.1.3. Cơ sở thực tiễn - Đời sống của GV các trường THCS tỉnh Cà Mau còn nhiều khó khăn do tiền lương thấp so với mức sinh hoạt bình thường của xã hội. Mặc dù chính sách tiền lương của Nhà nước đối với GV có cải thiện nhưng giá cả thị trường lại tăng vọt. Điều đó tác động không nhỏ đến việc sinh hoạt gia đình của từng GV cũng như công tác giảng dạy của họ. Mặc khác, điều kiện lao động sư phạm cho đội ngũ GV hầu như các trường chưa quan tâm đúng mức. Điều đó cũng gây ảnh hưởng lớn đến công tác giảng dạy của GV. - Căn cứ vào yêu cầu đội ngũ GV; đội ngũ GV là lực lượng chủ yếu giữ vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch đào tạo, là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động giảng dạy, công tác quản lý hoạt động giảng dạy và hiệu quả GD của nhà trường. Trình độ và năng lực sư phạm của đội ngũ GV là yếu tố mang tính quyết định đến chất lượng uy tín của nhà trường. Do đó phải giúp GV hiểu rõ rằng: sự vững vàng về chuyên môn là yêu cầu cơ bản, cốt lõi của nhân cách nghề nghiệp từ đó mà nâng cao ý thức tự học tự bồi dưỡng của họ. Thực tế cho thấy đội ngũ GV ở một số trường THCS tỉnh Cà Mau vẫn chưa đảm bảo về số lượng ở các bộ môn, GV thừa nhưng lại thiếu. Trình độ chuyên môn của GV ở các trường không đồng đều. Thực trạng này đã ảnh hưởng không nhỏ tới mục tiêu GD toàn diện trong nhà trường trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao trình độ cho GV là một công tác hết sức cần thiết, cần được tăng cường trong các biện pháp quản lý công tác giảng dạy để nâng cao kết quả DH. Công việc này phải làm thường xuyên và lâu dài. - Thực tiễn các trường THCS ở tỉnh Cà Mau đã qua cho thấy do những nguyên nhân khác nhau, mức độ trang bị và hiệu quả sử dụng các phương tiện DH còn hạn chế và có sự chênh lệch nhiều giữa các trường ở những vùng, miền khác nhau. Theo thống kê ở một số trường THCS tỉnh Cà Mau thì tỷ lệ % phương tiện DH đã được trang bị so với danh mục Bộ đã ban hành là khoảng 35%; tỷ lệ % phương tiện DH trong thực tế được sử dụng chỉ đạt 40%. - Công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy của GV ở một số trường THCS tỉnh Cà Mau có nhiều tiến bộ, tuy nhiên mặt công tác này chưa thực sự đi vào chiều sâu, chỉ kiểm tra mang tính hình thức, việc đánh giá chủ yếu dựa vào hồ sơ sổ sách mà chưa đi sâu vào đánh giá chất lượng giảng dạy. - Năng lực quản lý của đội ngũ CBQL trường THCS còn hạn chế, do chưa được đào tạo hoặc kinh qua những lớp bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý. Mặc khác, một bộ phận CBQL có thâm niên công tác nhưng chỉ theo nếp quản lý cũ nặng về hình thức, ngại đổi mới trong công tác. - Việc đổi mới phương pháp giảng dạy, thực hiện theo tinh thần đổi mới GD của Đảng và Nhà nước ở các trường THCS chưa thực sự mạnh mẽ, chưa vẫy lên được phong trào mạnh và thường xuyên, do sự e ngại của GV đặc biệt là GV có thâm niên công tác, họ chỉ quen theo phương pháp giảng dạy cũ hoặc có đổi mới thì chỉ thực hiện qua lo, đối phó. - Việc quản lý chương trình giảng dạy của GV THCS được thực hiện khá tốt, tuy nhiên việc kiểm tra, đánh giá chỉ thông qua hồ sơ, sổ giáo án… mà chưa đi vào chiều sâu kiểm tra đánh giá việc triển khai nội dung bài dạy được thực hiện trên lớp. - Thực tiễn công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS chưa thực hiện tốt ở khâu quản lý kết quả học tập, do các trường THCS hiện nay chưa trang bị đầy đủ hệ thống máy tính mà chủ yếu quản lý kết quả bằng hồ sơ, sổ sách viết tay. Tóm lại, thực tiễn công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở một số trường THCS trong tỉnh Cà Mau hiện nay có những thành tựu đáng trân trọng tuy nhiên vẫn còn những yếu kém cần khắc phục ở một vài mặt công tác: sự bất cập và thiếu thốn về CSVC, phương tiện dạy DH và GV ở một số bộ môn ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng GD của nhà trường đặc biệt là những ở vùng nông thôn. Chất lượng GD và trình độ chuyên môn của GV ở các trường THCS trong huyện, tỉnh không đồng đều và việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy ở các trường chưa thực sự đi vào chiều sâu... 3.2. Những giải pháp đề xuất: Xuất phát từ những cơ sở lý luận, thực trạng và thực tiễn công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở một số trường THCS tỉnh Cà Mau đã nêu trên, xin đề xuất một số giải pháp quản lý hoạt động giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả công tác giảng dạy ở trường THCS tỉnh Cà Mau: 3.2.1. Giải pháp thứ nhất: Nâng cao trình độ đội ngũ GV đảm bảo năng lực và phẩm chất đạo đức 3.2.1.1. Mục đích Công tác bồi dưỡng GV là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý trường học nhằm xây dựng đội ngũ GV đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn hóa về trình độ đào tạo, đáp ứng yêu cầu đổi mới của GD hiện nay và phục vụ đắc lực cho công cuộc CNH - HĐH đất nước. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ GV theo quy định của Luật giáo dục và nâng cao tỉ lệ GV THCS có trình độ trên chuẩn. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bồi dưỡng năng lực sư phạm, nâng cao vị thế uy tín của người GV, đồng thời GV phải là tấm gương cho HS về sự nổ lực học tập, không ngừng nâng cao hiểu biết để đáp ứng với nhu cầu phát triển ngày càng cao của xã hội. Rèn luyện năng lực sư phạm, khả năng lôi cuốn HS biết truyền thụ kiến thức và kỹ năng sống cho HS… có ý thức và thường xuyên phấn đấu trở thành người GV giỏi toàn diện, tay nghề vững vàng. Giúp GV tiến hành quá trình DH được thuận lợi hơn, nâng cao chất lượng GD toàn diện của nhà trường. 3.2.1.2. Nội dung - Trong kế hoạch hàng năm của nhà trường phải có nội dung bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ nâng cao trình độ cho GV. Kế hoạch phải được triển khai ngay trong kế hoạch năm học và xem đây là một nội dung chính trong kế hoạch của tổ chuyên môn và cá nhân các thành viên trong tổ. - Nghiên cứu kỷ nội dung trong các văn bản, chỉ thị bước đầu thực hiện nhiệm vụ năm học để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn một cách cụ thể và chi tiết về các nội dung: kiến thức chuyên môn, phương pháp giảng dạy mới, năng lực sư phạm, kiến thức lý luận chính trị, kiến thức ngoại ngữ, tin học… - Có kế hoạch tạo điều kiện cho các GV chưa đạt chuẩn đào tạo đi học để hoàn thành chuẩn hóa trình độ và đối với GV đã đạt chuẩn, cần đào tạo một tỷ lệ nhất định có trình độ trên chuẩn. Có thể thực hiện các hình thức bồi dưỡng như sau: * Thực hiện bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ: - Tạo điều kiện cho 100% GV được BDTX theo chu kỳ, nếu những GV ngoài độ tuổi quy định, yêu cầu các GV đó tự bồi dưỡng và nhà trường tổ chức kiểm tra đánh giá việc tự bồi dưỡng. - Tạo điều kiện cho GV tham gia các lớp tập huấn dạy học sinh giỏi các bộ môn do Sở Giáo dục và Đào tạo và phòng Giáo dục tổ chức. - Tạo điều kiện cho GV học tập nâng cao trình độ với nhiều hình thức, tham quan học hỏi kinh nghiệm tốt ở các trường bạn, tạo điều kiện thuận lợi về sách, tài liệu và kinh phí. * Bồi dưỡng thông qua các hoạt động của tổ chuyên môn: - Các buổi sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn phải có những nội dung thiết thực phục vụ cho việc nâng cao năng lực DH cho các thành viên trong tổ, nhóm. - Tổ chức tốt các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn với nội dung và hình thức luôn được đổi mới và đa dạng, ít nhất 2 tuần/1 lần. * Bồi dưỡng thông qua Hội thảo chuyên đề. Tổ chức tốt các hội thảo chuyên đề sâu về nội dung kiến thức, cải tiến phương pháp giảng dạy của từng thể loại hoặc bài khó, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo HS yếu kém và chuyên đề sử dụng phương tiện DH… (một số chuyên đề có thể mời chuyên gia về nói chuyện trao đổi). * Bồi dưỡng thông qua việc viết sáng kiến kinh nghiêm: - Hướng dẫn cho GV nắm vững về cách thức trình bày, cũng như tìm ra những sáng kiến mới trong giảng dạy. - Tổ chức tốt việc đánh giá những sáng kiến kinh nghiệm theo từng học kỳ và cả năm. * Bồi dưỡng thông qua việc tự học, tự bồi dưỡng của GV: Tổ chức tốt việc đăng ký và kiểm tra đánh giá công tác tự học và tự bồi dưỡng của GV. Đánh giá việc tự học và tự bồi dưỡng phải thông qua ý thức chấp hành quy chế chuyên môn, qua năng lực giảng dạy, qua kết quả giảng dạy, qua niềm đam mê cuốn hút với hoạt động giảng dạy của GV. Bên cạnh đó cần kịp thời biểu dương, khen thưởng những GV tự học, tự bồi dưỡng, nổ lực vươn lên để đạt kết quả cao trong học tập, giảng dạy. Tóm lại, công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của GV là vấn đề quan trọng cần chú trọng và quan tâm hơn trong quản lý công tác giảng dạy của nhà trường. Muốn củng cố vị trí uy tín của mình, nhà trường phải có đội ngũ GV vững vàng về năng lực. 3.2.2. Giải pháp thứ hai: Tăng cường quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần và điều kiện lao động sư phạm của đội ngũ GV 3.2.2.1. Mục đích Trong điều kiện hiện nay đời sống vật chất, tinh thần của đội ngũ GV còn nhiều khó khăn. Việc quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần là một trong những biện pháp thiết thực để xây dựng đội ngũ đoàn kết thống nhất, thống nhất cả về quan điểm nhìn nhận đánh giá con người cùng nhau hướng tới những giá trị văn hóa, đạo đức trong mối quan hệ giữa con người với con người. Bầu không khí tâm lý lành mạnh và đời sống văn hóa tinh thần cao của tập thể sẽ thúc đẩy nhiệt tình lao động sư phạm, huy động tài năng, trí tuệ của tập thể đội ngũ vào việc thực hiện mục tiêu GD. 3.2.2.2. Nội dung Trong điều kiện thực tế của các trường THCS trong tỉnh Cà Mau hiện nay, cần quan tâm những nội dung cơ bản sau: - Giải quyết đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách mà mỗi cán bộ công chức được hưởng theo quy định như: nâng lương, phụ cấp thi đua khen thưởng, tham quan, học tập… cần giải quyết công bằng, dân chủ, công khai. - Chăm lo đời sống tinh thần cho đội ngũ GV bằng cách tổ chức các hoạt động: thể dục thể thao, văn nghệ, tham quan, du lịch… Cần trang bị cho thư viện nhà trường đầy đủ các loại tạp chí, sách báo, các phương tiện nghe nhìn… để GV có điều kiện tìm hiểu nghiên cứu. Công đoàn kết hợp với nhà trường cần bố trí phòng sinh hoạt cho cán bộ, GV có trang bị đầy đủ các phương tiện, thiết bị cần thiết. - Phối hợp với Công đoàn nhà trường tổ chức tốt các cuộc vận động quyên góp ủng hộ và thăm viếng gia đình cán bộ, GV ốm đau, qua đời, lập gia đình… Đây là việc làm tình nghĩa vừa là trách nhiệm của người CBQL. - Luôn coi trọng và đề cao việc xây dựng tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết thống nhất về mọi mặt. Tóm lại, bầu không khí lành mạnh, đời sống vật chất và tinh thần cao của tập thể sẽ thúc đẩy nhiệt tình lao động sư phạm huy động được tài năng, trí tuệ của đội ngũ vào việc thực hiện mục tiêu GD và quản lý của nhà trường. 3.2.3. Giải pháp thứ ba: Tăng cường xây dựng và sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện DH 3.2.3.1. Mục đích Xây dựng CSVC tốt, trường lớp khang trang sạch đẹp tạo tâm lý thoải mái, tự tin cho GV và HS. Nó góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng DH và giáo dục của nhà trường. CSVC tiện nghi, phương tiện DH hiện đại, phù hợp với nội dung, chương trình, được sử dụng có hiệu quả giúp HS chiếm lĩnh tri thức sẽ dễ dàng, nhanh chóng và hứng thú hơn. Đồng thời thúc đẩy quá trình nhận thức và phát triển khả năng lực tư duy sáng tạo cho HS. Tăng cường CSVC, phương tiện DH hiện đại góp phần nâng cao nhận thức thẩm mỹ, tạo môi trường sư phạm lành mạnh, hình thành và phát triển nhân cách của HS. Đồng thời góp phần tăng năng suất lao động của GV và HS. Việc sử dụng các phương tiện hiện đại vào nhà trường sẽ cho phép giới thiệu những kiến thức chính xác, diễn cảm cho nhiều HS hơn, có điều kiện tối ưu hóa quá trình học tập, làm thay đổi phong cách tư duy và hành động. Qua thực hành, đức tính kiên trì cẩn thận, chính xác, kỷ luật được rèn luyện, tình yêu lao động nẩy nở. Trong quá trình thực hành thí nghiệm các kiến thức mà HS đã tiếp thu được trên lớp thường ở dạng tĩnh và cô lập sẽ tác động tương hỗ làm cho chúng trở nên động, làm lộ rõ bản chất và khả năng của chúng. 3.2.3.2. Nội dung - Làm tốt công tác tham mưu với các cấp quản lý trong tỉnh để tăng nguồn đầu tư xây dựng CSVC và tăng cường việc mua sắm phương tiện DH. - Huy động các nguồn lực khác của địa phương, tổ chức xã hội, hội cha mẹ HS vào việc xây dựng, tu bổ trường lớp, bàn ghế, sân chơi, bãi tập… phương tiện DH hiện có. - Sửa chữa, cải tiến những phương tiện DH cũ, bổ sung những phương tiện DH mới làm cho chúng trở thành bộ phương tiện hoàn chỉnh có thể sử dụng được. - Ưu tiên cho việc mua sắm các phương tiện DH, đồ dùng thí nghiệm cần thiết, hiện đại. - Tổ chức tốt phong trào GV và HS tự làm và sử dụng phương tiện DH, góp phần hoàn thiện hệ thống phương tiện DH trong trường do nguồn kinh phí hạn hẹp, Nhà nước không thể cung cấp thỏa mãn toàn bộ phương tiện DH cho các trường học. Mặt khác phương tiện dạy học được cung cấp từ trên xuống không thể thay thế một số phương tiện tự làm. Cần chú ý các trang thiết bị DH tự làm mang tính hiện thực, chống hình thức và cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: tổ chức lao động có khoa học, thẩm mỹ, kinh tế và sáng tạo. - Tuyển chọn, phân công cán bộ và GV có kiến thức chuyên môn, có ý thức trách nhiệm cao vào việc quản lý các phòng thí nghiệm và phải thường xuyên kiểm tra, chuẩn bị sẵn các dụng cụ thí nghiệm phục vụ cho các tiết dạy trên lớp của GV. - Xây dựng thư viện đạt chuẩn (có phòng đọc cho GV và HS) tăng cường các loại sách báo, tài liệu tham khảo phát động GV và HS ủng hộ sách thư viện, làm phong phú thêm tủ sách nhà trường. Chú ý trang bị các phương tiện thông tin cần thiết: Internet, nghe nhìn, xây dựng thư viện điện tử. - Có kế hoạch kiểm tra tài sản (thường xuyên và định kỳ), kịp thời tu sửa và trang bị mới những phương tiện cần thiết phục vụ cho DH. - Thường xuyên trưng cầu ý kiến các tổ chuyên môn, GV về việc mua thêm sách tham khảo, đồ dùng, phương tiện DH cần thiết cho từng môn học. Đồng thời phải tổ chức giới thiệu, hướng dẫn cho GV những tài liệu và những đồ dùng DH có trong danh mục, trong phòng thí nghiệm, thư viện để GV nghiên cứu lập kế hoạch giảng dạy. - Chỉ đạo việc sử dụng phương tiện DH hiện có một cách có hiệu quả đảm bảo nguyên tắc: sử dụng đúng mục đích, sử dụng đúng lúc, sử dụng đúng mực, đúng cường độ. Tích cực nghiên cứu ứng dụng đưa công nghệ thông tin và phần mềm DH vào giờ dạy. - Luôn tạo cảnh quan môi trường “Xanh - Sạch - Đẹp” giáo dục ý thức giữ gìn và bảo vệ của công cho HS. - Xây dựng, duy trì phát huy có hiệu quả hoạt động của phòng y tế học đường, giúp cho việc chăm sóc sức khỏe của GV và HS. 3.2.4. Giải pháp thứ tư: Tăng cường kiểm tra, đánh giá công tác giảng dạy của GV 3.2.4.1. Mục đích Kiểm tra, đánh giá là một chức năng quan trọng trong công tác quản lý. Kiểm tra có mục đích là phát hiện, đánh giá, điều chỉnh việc thực hiện kế hoạch của GV. Kiểm tra có mục đích tác động vào hành vi của con người nâng cao tinh thần trách nhiệm của họ, qua kiểm tra, đánh giá để khen thưởng động viên khích lệ tính sáng tạo, động viên tính tích cực của con người đưa hệ vận hành đạt được mục tiêu dự kiến tốt hơn. Tăng cường công tác kiểm tra để hoạt động giảng dạy đi vào kỷ cương, nề nếp, chất lượng nhằm đánh giá được chất lượng giảng dạy và giáo dục của GV. Kiểm tra đánh giá chính xác sẽ tìm ra nguyên nhân và giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của GV. Sau kiểm tra có nhận xét đánh giá, phân tích nguyên nhân ưu, khuyết điểm của đối tượng được kiểm tra, động viên, khích lệ, nhắc nhở để đối tượng được kiểm tra tự giác tìm tòi giải pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm. 3.2.4.2. Nội dung Để đảm bảo cho công tác kiểm tra, đánh giá công tác giảng dạy của GV trường THCS được tốt cần chú ý một số nội dung: - Xây dựng kế hoạch kiểm tra cụ thể: Có mục đích yêu cầu của từng đợt kiểm tra, có thời gian kiểm tra, có phương pháp kiểm tra (gián tiếp hoặc trực tiếp), kiểm tra toàn diện hoặc theo chuyên đề, định kỳ hoặc đột xuất (tuy nhiên đột xuất cũng trong kế hoạch - không báo trước người được kiểm tra với thời gian dài để tránh sự chuẩn bị có tính chất đối phó, thiếu tính khách quan). - Quy định rõ trách nhiệm và quyền hạn của người kiểm tra và đối tượng được kiểm tra; xây dựng chuẩn đánh giá cho từng hoạt động chuyên môn cụ thể của GV. - Nội dung kiểm tra công tác giảng dạy gồm: việc tham gia sinh hoạt Tổ chuyên môn, thực hiện nề nếp chuyên môn, nề nếp DH, hồ sơ chuyên môn, việc đánh giá kết quả học tập của HS, việc dự giờ, thao giảng, hội thi…, việc xây dựng kế hoạch và thực hiện chương trình giảng dạy, việc tự học tự bồi dưỡng, việc sử dụng các phương tiện DH… - Quy định GV soạn giáo án đầy đủ các tiết thực hành (nhằm phát huy giá trị tích cực của đồ dùng DH), các tiết ôn tập (hoặc theo biểu bảng hệ thống, theo chủ đề chốt lại những vấn đề trọng tâm), tiết kiểm tra, tiết trả bài (đề, đáp án, nhận xét kết quả thi, kiểm tra). - Quy định tiêu chuẩn xếp loại hồ sơ chuyên môn. Đây phải là một căn cứ cơ bản để đánh giá thi đua đối với GV. - Chú ý việc kiểm tra đánh giá giờ dạy trên lớp của GV: việc soạn bài, chuẩn bị phương tiện giảng dạy cần thiết, việc thực hiện các phương pháp giảng dạy, việc xử lý các tình huống xảy ra… Người trực tiếp quyết định và chịu trách nhiệm về chất lượng của giờ lên lớp. Muốn quản lý giờ lên lớp tốt cần phổ biến, triển khai tiêu chuẩn đánh giá giờ dạy của Bộ giáo dục - Đào tạo đồng thời động viên GV sáng tạo trong quá trình truyền đạt kiến thức thu hút sự say mê tìm tòi của HS. - Kiểm tra quản lý giờ lên lớp của GV thông qua ý kiến đánh giá của đồng nghiệp, qua những giờ dự và thông qua kết quả kiểm tra chuyên đề chung cuối học kỳ, cuối năm, thi tốt nghiệp… Tóm lại, qua công tác kiểm tra, đánh giá nhằm phân loại đúng năng lực của GV, xác định yêu cầu bồi dưỡng đối với từng GV để phát huy những mặt mạnh và khắc phục những hạn chế bằng việc bồi dưỡng năng lực cho họ. 3.2.5. Giải pháp thứ năm: Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ CBQL trường THCS 3.2.5.1. Mục đích - Quản lý vừa là một khoa học vừa là một nghệ thuật. Khoa học và nghệ thuật trong quản lý giúp cho CBQL có được những quyết định đúng đắn về chủ trương, định hướng hoạt động và sử dụng cán bộ nhằm tổ chức thực hiện tốt nhất hoạt động giảng dạy cũng như mọi hoạt động khác của nhà trường. Vì vậy bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý cho CBQL là mục tiêu cần đạt tới của các nhà quản lý GD nói chung, các nhà quản lý trường THCS nói riêng để đáp ứng được yêu cầu quản lý GD trong giai đoạn hiện nay. 3.2.5.2. Nội dung - Bồi dưỡng về lý luận chính trị, về quản lý Nhà nước, quản lý GD, quản lý hoạt động giảng dạy, nâng cao lý luận quản lý, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ CBQL các trường THCS thông qua các lớp học. - Nghiên cứu đầy đủ các văn bản, chỉ thị, những quy định hướng dẫn của Đảng, Nhà nước và của ngành Giáo dục và Đào tạo về vấn đề quản lý, tổ chức, chỉ đạo thực hiện hoạt động giảng dạy trong nhà trường. Không ngừng bổ sung, hoàn thiện các biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy. - Nghiên cứu nắm vững một số cách tiếp cận trong quản lý để tùy theo điều kiện cụ thể, người CBQL có thể vận dụng linh hoạt vào công tác quản lý của mình. Tham quan, tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm quản lý của các trường tốt, tổng kết kinh nghiệm để vận dụng một cách phù hợp vào công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở đơn vị mình. - Thông qua thực tiễn hoạt động quản lý phải xây dựng cho người CBQL có được những kỷ năng quản lý cần thiết đáp ứng tốt như cầu công tác. Thực tiễn hoạt động quản lý là thước đo mức độ hình thành, phát triển trình độ và năng lực quản lý của mỗi cá nhân người làm công tác quản lý. Đối với lĩnh vực GD thì trình độ và năng lực quản lý hoạt động giảng dạy của người CBQL được hình thành và phát triển trong thực tiễn hoạt động quản lý tích cực, năng động ở trong Nhà trường. - Phải xây dựng cho người CBQL ý thức không ngừng nâng cao trình độ, năng lực quản lý hoạt động giảng dạy, tích cực học tập, bồi dưỡng thường xuyên. Có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu của quản lý hoạt động giảng dạy hiện nay. 3.2.6. Giải pháp thứ sáu: Tăng cường việc chỉ đạo đổi mới phương pháp DH 3.2.6.1. Mục đích Nhằn thực hiện hiệu quả hơn việc đổi mới phương pháp DH ở trong nhà trường hiện nay. Với yêu cầu đổi mới phương pháp DH: “theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học. Bồi dưỡng phương pháp dạy học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”. - HS là nhân vật trung tâm trong giờ học tập, vui chơi, rèn luyện. hoạt động theo sự hướng dẫn của GV. Phải phát huy tính tích cực, độc lập chủ động của từng HS, của tập thể HS trong quá trình DH. - GV chủ động, sáng tạo lựa chọn và phối hợp các phương pháp phù hợp với đặc điểm từng môn, từng hoạt động vui chơi với từng độ tuổi HS, từng vùng. Coi trọng tác động tình cảm, biết kích động, nêu gương đúng mức và kịp thời, tạo cho HS thường xuyên có niềm vui và hứng thú học tập và rèn luyện, biết tự giác thực hiện nghiêm túc những yêu cầu GD. 3.2.9.2. Nội dung Tăng cường việc chỉ đạo đổi mới phương pháp DH cần phải thực hiện các nội dung sau:: - Tác động chuyển hóa nhận thức về đổi mới phương pháp DH cho CBQL và đội ngũ GV trong nhà trường: + Về sự cần thiết phải đổi mới phương pháp DH. + Về cơ sở khoa học của phương pháp DH. + Loại bỏ các chướng ngại về tâm lý. Đây là một quá trình vận động đầy khó khăn, phức tạp. Có những cơ hội thuận lợi nhưng cũng có nhiều thách thức cần phải vượt qua. Vì thế cần phải thực hiện theo một quy trình khoa học, cụ thể, chắc chắn mới đem lại được kết quả mong muốn. - Thực hiện nghiêm túc nội dung đổi mới phương pháp DH: Lựa chọn các nội dung DH cơ bản, hiện đại, thiết thực, tinh giảm, tích hợp nhiều lĩnh vực nội dung trong từng bài, từng chủ đề, tăng các hoạt động thực hành, vận dụng theo điều kiện của từng địa trường phù hợp với thực tế của HS. - Luôn đổi mới hình thức tổ chức DH: phối hợp hợp lý DH cá nhân, DH theo nhóm nhỏ, DH cả lớp, DH ở hiện trường (ở cơ sở sản xuất, bảo tàng, vườn trường…). - Tăng cường đổi mới môi trường GD: trước hết là môi trường lớp học (phòng học), xây dựng mỗi phòng học là một môi trường GD (sử dụng các bức tường và không gian lớp học để tổ chức các hoạt động GD gắn với các tư liệu, phương tiện GD…) - Đầu tư xây dựng CSVC và phương tiện DH: đầu tư mạnh CSVC, tài chính, xây dựng môi trường DH phục vụ đổi mới phương pháp DH… với những nội dung như: + Khuyến khích sử dụng hợp lý các đồ dùng DH; sử dụng phiếu học tập (vở thực hành…) + Động viên và tạo điều kiện cho GV và cha mẹ HS tự làm lấy một số đồ dùng DH. + Tăng dần việc sử dụng các băng tiếng, đĩa CD, đĩa VCD… trong DH. + Từng bước tổ chức các phòng chuyên dụng phục vụ cho các hoạt động GD và DH bộ môn ở trường THCS. - Tăng cường quản lý đánh giá kết quả học tập của HS. - Tác động nhận thức, tạo dựng tâm thế, loại bỏ các chướng ngại về tâm lý gây trở ngại cho việc đổi mới phương pháp DH. - Xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động. - Tổ chức các cuộc hội thảo, trao đổi thống nhất về nhận thức và chương trình hành động; trao đổi về một kiểu giáo án mẫu theo tinh thần đổi mới; xây dựng chuẩn đánh giá tiết dạy theo tiêu chuẩn về đổi mới, chọn đối tượng thực nghiệm ( người dạy, tiết dạy, môn dạy, lớp dạy…); tổ chức cho đối tượng được thực nghiệm chuẩn bị tiết dạy; tổ chức dự giờ đánh giá các tiết dạy; tổ chức rút kinh nghiệm riêng và chung cho các tiết thực nghiệm. - Tiến hành chỉ đạo đổi mới phương pháp DH theo từng bước, vững chắc liên tục từ năm này qua năm khác, có đánh giá, tổng kết hàng năm. - Tổng kết, rút ra bài học quản lý, điều chỉnh các biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp DH. 3.2.7. Giải pháp thứ bảy: Tăng cường quản lý chương trình, kế hoạch giảng dạy của GV 3.2.7.1. Mục đích Nâng cao ý thức thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của GV như điều lệ trường trung học đã quy định. Đưa hoạt động chuyên môn vào nề nếp, kỷ cương. GV nhận thức được việc thực hiện đầy đủ, nghiên túc chương trình, kế hoạch giảng dạy bộ môn là yêu cầu bắt buộc đối với các trường học. Việc đầu tư soạn giáo án có chất lượng là một trong những điều kiện cơ bản để thực hiện mục tiêu GD đã đề ra. 3.2.7.2. Nội dung - Tổ chức cho GV học tập, nghiên cứu nhiệm vụ năm học, các văn bản, chỉ thị, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, quy chế chuyên môn, những yêu cầu về thực hiện chương trình môn, về phương pháp giảng dạy… - Hướng dẫn cho GV quy trình xây dựng kế hoạch năm học. Căn cứ vào hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, cá nhân xây dựng kế hoạch hành động cho phù họp có tính đến đặc điểm của trường, của lớp mình dạy để tổ chức hoạt động giảng dạy có hiệu quả nhất. - Hướng dẫn cho GV quy trình xây dựng kế hoạch giảng dạy của mình theo tuần, học kỳ, năm. Kế hoạch của cá nhân phải xác định được phương hướng nhiệm vụ mục tiêu, chỉ tiêu phấn đấu về các mặt hoạt động: giảng dạy lý thuyết, tổ chức thực hành thí nghiệm, tổ chức tham quan thực tế, ngoại khóa, bồi dưỡng HS giỏi, phụ đạo HS yếu kém, GD đạo đức, tinh thần học tập bộ môn, chỉ tiêu phấn đấu tỷ lệ lên lớp, tốt nghiệp, HS giỏi… - Hướng dẫn cho GV cần xác định trọng tâm của từng chương, từng bài, đặc biệt cần chú ý các phương tiện DH: bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh, các thí nghiệm thực hành… GV phải chuẩn bị trước cho chu đáo; hoặc các tiết dạy lồng phép, các tiết kiểm tra (đề bài kiểm tra, thi, đáp án - biểu điểm rõ ràng). - GV phải nắm được nội dung, chương trình, những thay đổi về nội dung, phương pháp giảng dạy bộ môn, những sửa đổi trong chương trình theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Kế hoạch giảng dạy của GV phải được góp ý và thống nhất chung của nhóm hoặc tổ bộ môn đối với từng khối lớp và phải được ký duyệt. - Quản lý và chỉ đạo tốt việc soạn bài, chuẩn bị các phương tiện DH cần thiết của GV. GV làm tốt hai công việc chủ yếu đó thì tâm thế của GV khi lên lớp vững vàng và tự tin hơn. Việc soạn bài của GV không chỉ dừng lại ở hình thức mà phải đầu tư suy nghĩ, trăn trở tìm phương pháp tối ưu để tổ chức điều khiển HS phát huy trí lực đạt hiệu quả của giờ lên lớp. - Yêu cầu nhóm, tổ chuyên môn trao đổi đi đến thống nhất về mục đích, yêu cầu, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức của từng tiết học đặc biệt là những bài dạy khó. Chú ý đổi mới phương pháp giảng dạy phải được thể hiện qua bài soạn, phải kiểm tra việc soạn của GV để nắm thông tin việc thực hiện phân phối chương trình, nội dung, tính chính xác khoa học của bài giảng, công việc của thầy và trò, sự phù hợp với đối tượng HS và việc phát huy được tính tích cực học tập của HS... - Tăng cường quản lý việc thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy của GV thông qua từng tiết dạy trên lớp, việc tuyền đạt những kiến thức từng bài dạy của GV thông qua hoạt động dự giờ thăm lớp thường xuyên. 3.2.8. Giải pháp thứ tám: Tổ chức tốt công tác thi đua khen thưởng trong giảng dạy 3.2.8.1. Mục đích Thông qua các hoạt động thi đua trong giảng dạy nhằm phát hiện những cá nhân, tập thể phấn đấu tốt và những cá nhân, tập thể yếu kém để có hình thức khen chê đúng mức, khắc phục những tồn tại, phát huy những ưu điểm. Tạo nên không khí hăng hái, phấn đấu trong nhà trường; kích thích động viên tính tích cực hoạt động của cá nhân, tập thể, góp phần nâng cao chất lượng công tác giảng dạy. 3.2.8.2. Nội dung Công tác thi đua trong hoạt động giảng dạy của GV bao gồm nhiều nội dung. Để thực hiện tốt giải pháp này cần quan tâm một số nội dung cơ bản: - Phải quan tâm đúng mức tới các hoạt động trong công tác quản lý của mình, đó cũng chính là nhiệm vụ và yêu cầu của việc thực hiện đổi mới GD, đổi mới phương pháp DH trong giai đoạn hiện nay. - Tổ chức tốt phong trào thi đua: thao giảng chọn GV giỏi, viết sáng kiến kinh nghiệm, tự bồi dưỡng, làm đồ dùng DH, sử dụng phương tiện DH. - Lập kế hoạch chi tiết, khoa học các hoạt động thi đua của GV, đề ra những công việc cần thực hiện và có biện pháp rõ ràng. Tổ chức chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch đề ra, cụ thể như sau: + Thao giảng chọn giáo viên giỏi: triển khai kế hoạch ngay từ đầu năm học trong các tổ chuyên môn. Mọi GV đều phải dạy thao giảng, quy định thời gian thao giảng gắn với những thời điểm nhất định trong năm học. Việc thao giảng phải được quy định chặt chẽ, có tổ chức rút kinh nghiệm để đánh giá giờ dạy một cách khách quan với những yêu cầu cần đặt ra của giờ dạy, để xếp loại giờ dạy một cách chính xác. + Viết sáng kiến kinh nghiệm: tạo điều kiện và hướng dẫn cho GV nghiên cứu những nội dung về đổi mới phương pháp DH, về nâng cao chất lượng GD của trường THCS. Bên cạnh đó phải hướng dẫn GV cách trình bày một sáng kiến kinh nghiệm, tổ chức hội đồng khoa học nhà trường để nghiệm thu những sáng kiến kinh nghiệm, xếp loại các sáng kiến kinh nghiệm và tổ chức thử nghiệm những sáng kiến kinh nghiệm được đánh giá chất lượng tốt. + Việc làm đồ dùng DH và sử dụng các phương tiện DH: khuyến khích, tạo điều kiện cho giáo viên làm những đồ dùng DH bằng những dụng cụ dễ kiếm, dễ tìm có tác dụng trực quan tốt trong giờ dạy. Yêu cầu các tổ chuyên môn phân chia nhóm và cá nhân trong tổ triển khai thực hiện tốt công tác này. - Các hoạt động thi đua về hoạt động giảng dạy trong nhà trường phải được thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện của các tổ chuyên môn, của cá nhân để bổ sung điều chỉnh những hạn chế trong công tác quản lý, đồng thời uốn nắn những lệch lạc thiếu sót trong việc thực hiện của GV. - Tổ chức công tác thi đua phải dân chủ, công khai: trong từng đợt thi đua cần phải có sơ kết, tổng kết rõ ràng, có khen thưởng và phê bình kịp thời những cá nhân và tập thể xuất sắc hay vi phạm. 3.2.9. Giải pháp thứ chín: Tăng cường quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS 3.2.9.1. Mục đích Đánh giá đúng chất lượng học tập của HS cũng như chất lượng GD trong nhà trường. 3.2.9.2. Nội dung - Triển khai và quán triệt đến GV và HS qui chế kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. - Có kế hoạch quản lý chặt chẽ điểm, kết quả học tập của HS đặc biệt là trang bị và sử dụng các phần vi tính để quản lý nhằm đảm bảo tính chính xác và khoa học. - Thường xuyên kiểm tra việc thực qui chế kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS đối với GV để kịp thời chấn chỉnh những hạn chế nhất là về chế độ kiểm tra thường kỳ và cho điểm, đồng thời xử lý nghiêm túc những trường hợp vi phạm. - Đánh giá xếp loại kết quả học tập của HS hàng tháng, học kỳ nhằm kịp thời đề ra những giải pháp hiệu quả hơn cho hoạt động giảng dạy. 2.3. Khảo sát tính khả thi của các giải pháp Kết quả khảo sát tính khả thi của những giải pháp đề xuất trình bày ở bảng 2.17 như sau: Bảng 2.17. Tính khả thi của các giải pháp quản lý hoạt động giảng dạy T T Những biện pháp quản lý góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động giảng dạy của GV ở trường THCS Ý kiến % 1 Tăng cường quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần và điều kiện lao động sư phạm của đội ngũ GV 458 94.4 2 Nâng cao trình độ đội ngũ GV đảm bảo năng lực và phẩm chất đạo đức 448 92.4 3 Tăng cường xây dựng và sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện DH 442 91.1 4 Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy của GV 431 88.9 5 Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ CBQL 421 86.8 6 Tăng cường việc chỉ đạo đổi mới phương pháp DH 420 86.6 7 Tăng cường quản lý chương trình, kế hoạch giảng dạy 415 85.6 8 Tổ chức tốt công tác thi đua khen thưởng trong giảng dạy 408 84.1 9 Tăng cường quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS 367 75.7 Qua khảo sát ý kiến của 485 GV và CBQL trường THCS tỉnh Cà Mau cho thấy đa số các ý kiến đều đồng tình với những giải pháp đã nêu ra với kết quả khá cao, với 75,7% trở lên, đặc biệt là giải pháp: tăng cường quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần và điều kiện lao động sư phạm của đội ngũ GV, nâng cao trình độ đội ngũ GV đảm bảo năng lực và phẩm chất đạo đức và giải pháp tăng cường xây dựng và sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện DH có sự tán thành rất cao với trên 90% ý kiến khảo sát. Ngoài ra, còn có những giải pháp khác nhưng chưa nhận được sự đồng tình của GV và CBQL hoặc là ý kiến của một số cá nhân nên không đề xuất. Như vậy, với kết quả khảo sát ý kiến bước đầu cho thấy tính khả thi rất cao của những giải pháp đã đề xuất và cũng hy vọng rằng đây sẽ là những giải pháp quản lý hữu hiệu góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động giảng dạy ở trường THCS tỉnh Cà Mau. Kết luận chương 3 Từ những cơ sở lý luận, thực tiễn công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở một số trường THCS tỉnh Cà Mau và khảo sát ý kiến ban đầu, đề xuất chín giải pháp quản lý nhằm nâng hiệu quả hoạt động giảng dạy ở trường THCS: - Nâng cao trình độ đội ngũ GV đảm bảo năng lực và phẩm chất đạo đức; - Tăng cường quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần và điều kiện lao động sư phạm của đội ngũ GV; - Tăng cường xây dựng và sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện DH; - Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy của GV; - Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ CBQL; - Tăng cường việc chỉ đạo đổi mới phương pháp DH; - Tăng cường quản lý chương trình, kế hoạch giảng dạy của GV; - Tổ chức tốt công tác thi đua khen thưởng trong giảng dạy; - Tăng cường quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Qua thực tế khảo sát thực trạng và nghiên cứu những vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài chúng tôi rút ra được một số kết luận sau: + Xác định được những vấn đề cốt lõi của quản lý, quản lý giáo dục và những vấn đề có liên quan đến việc quản lý hoạt động giảng dạy ở trường THCS. Đặc biệt là khái quát được những nét đặc trưng của hoạt động giảng dạy, đặc điểm cơ bản về công tác quản lý hoạt động giảng dạy và những nội dung của công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở trường THCS. Đây là những vấn đề lý luận cơ bản, là cơ sở để soi rọi cho công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở trường THCS tỉnh Cà Mau. + Tìm hiểu được những nét cơ bản về thực trạng việc quản lý hoạt động giảng dạy ở một số trường trường THCS tỉnh Cà Mau hiện nay với những ưu điểm và hạn chế nhất định, đồng thời đánh giá được những nguyên nhân cơ bản nhất. Đây là tiền đề là cơ sở cho việc đề xuất những giải pháp quản lý hoạt động giảng dạy ở trường THCS tỉnh Cà Mau. * Những ưu điểm: - Đội ngũ GV và CBQL đã quán triệt rất tốt việc nhận thức mục tiêu và chương trình giảng dạy, hiểu rõ tầm quan trọng của việc nắm vững mục tiêu và chương trình giảng dạy. - Các trường THCS cũng có sự quan tâm đến đời sống của GV. - Phân công giảng dạy cho GV về cơ bản theo đúng với chuyên môn được đào tạo và dựa vào năng lực chuyên môn. - Các trường THCS đều đã xây dựng và thực hiện khá tốt những quy định về sinh hoạt chuyên. - Kiểm tra công tác chuyên môn được thực hiện rất tốt ở khâu kiểm hồ sơ chuyên môn, thực hiện nề nếp chuyên môn và dự giờ, thao giảng, hội thi… - Các trường THCS đều triển khai thực hiện việc đổi mới phương pháp giảng dạy. - Có sự quan tâm khá nhiều vào việc sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện giảng dạy hiện có, việc đầu tư xây dựng CSVC, kiểm tra việc sử dụng phương tiện DH… - Các trường THCS đã thực hiện rất tốt việc hướng dẫn cho GV quy chế cũng như những quy định cụ thể và hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. - GV tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ. * Những hạn chế: - Về quản lý việc nhận thức của GV và CBQL về mục tiêu và chương trình giảng dạy còn có những nhược điểm nhỏ trong việc tổ chức cho GV học tập các hướng dẫn giảng dạy mới. - Có trường THCS chưa đảm bảo tốt về số lượng GV, chưa cân đối về số lượng, còn thiếu GV ở một số bộ môn: Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dục, Kỹ thuật nhưng lại thừa GV ở những bộ môn như: Văn, Toán, Anh văn… - Trình độ chuyên môn được đào tạo của đội ngũ GV hiện nay chưa đáp ứng tốt với nhu cầu giảng dạy ở các trường THCS. - Đời sống của đội ngũ GV dù đã có sự quan tâm đúng nhưng GV vẫn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. - Việc phân công giảng dạy cho GV không dựa vào năng lực chuyên môn mà còn chú ý đến tiêu chí khác và đáng chú ý là việc phải phân công GV dạy trái môn vẫn còn. - Về sinh hoạt chuyên môn còn hạn chế trong tổ chức hội nghị báo cáo sáng kiến kinh nghiệm, hướng dẫn sử dụng tài liệu tham khảo, phương tiện DH, quy định GV được sử dụng giáo án cũ có bổ sung… - Phong trào thi đua dạy tốt, học tốt ở các trường THCS hiện nay chưa thực sự đi vào chiều sâu còn mang tính hình thức và việc xếp thời khóa biểu cho GV chưa thực sự khoa học, có những nhựợc điểm. - Về kiểm tra công tác giảng dạy còn những hạn chế trong kiểm tra việc tự học tự bồi dưỡng, việc tham gia các hoạt động chuyên môn khác, việc sử dụng các phương tiện DH và việc tham gia sinh hoạt Tổ chuyên môn. - Việc phân cấp quản lý trong kiểm tra công tác giảng dạy chưa tốt, hiệu trưởng còn phụ trách cả việc quản lý chuyên môn và việc kiểm tra hoạt động giảng dạy của GV. Công tác này vẫn còn mang tính hình thức. - Chưa quán triệt nhất quán trong toàn thể GV và CBQL thực hiện việc đổi mới phương pháp giảng dạy ở trường THCS. - Việc trang bị đầy đủ các phương tiện DH cần thiết và việc xây dựng thư viện đạt chuẩn chưa được đầu thích đáng. - Nhiều trường chưa sử dụng các phần mềm máy tính để quản lý kết quả học tập của HS mà việc quản lý kết quả học tập chỉ sử dụng sổ sách viết tay và việc xử lý các trường hợp vi phạm quy chế kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS chưa thực sự nghiêm túc. - Việc quy định cụ thể về nội dung tự bồi dưỡng và tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho GV và giúp đỡ GV còn hạn chế năng lực chuyên môn còn có những hạn chế. + Khảo sát được tính khả thi và đề xuất được những biện pháp quản lý nhằm nâng hiệu quả hoạt động giảng dạy trong nhà trường: - Nâng cao trình độ đội ngũ GV đảm bảo năng lực và phẩm chất đạo đức; - Tăng cường quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần và điều kiện lao động sư phạm của đội ngũ GV; - Tăng cường xây dựng và sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện DH; - Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giảng dạy của GV; - Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ CBQL; - Tăng cường việc chỉ đạo đổi mới phương pháp DH; - Tăng cường quản lý chương trình, kế hoạch giảng dạy của GV; - Tổ chức tốt công tác thi đua khen thưởng trong công tác giảng dạy; - Tăng cường quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS. 2. Kiến nghị Xuất phát từ thực tiễn và điều tra thực trạng công tác quản lý hoạt động giảng dạy của một số trường THCS tỉnh Cà Mau hiện nay, trên cơ sở lý luận về quản lý, quản lý GD, để quản lý tốt hơn nữa hoạt động giảng dạy ở trường THCS chúng tôi xin kiến nghị với các cấp quản lý một số nội dung sau: * Ủy Ban Nhân dân tỉnh Cà Mau - Có kế hoạch chỉ đạo các cơ quan hữu quan cũng như ủy ban nhân các huyện, thành phố đảm bảo nguồn kinh phí hoạt động thường xuyên cho các trường THCS; quan tâm đến việc đầu tư xây dựng CSVC và phương tiện DH cho các trường THCS. - Có chế độ thu hút và đãi ngộ đối với GV, CBQL các trường THCS, đặc biệt các trường ở vùng sâu, vùng xa cả về vật chất lẫn tinh thần để giúp họ an tâm công tác, phục vụ. * Sở Giáo dục & Đào tạo tỉnh Cà Mau - Tăng cường, thường xuyên đổi mới việc chỉ đạo công tác quản lý hoạt động giảng dạy ở trường THCS đi vào chiều sâu chất lượng chuyên môn; tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo về phương pháp giảng dạy và tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra chuyên môn. - Quan tâm đầu tư CSVC, phương tiện DH hiện đại theo hướng đồng bộ, tạo điều kiện cho các trường THCS thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp giảng dạy và thực hiện GD toàn diện một cách tích cực. - Tổ chức và tạo điều kiện cho CBQL các trường THCS được tham gia học tập nâng cao trình độ về mọi mặt. - Có kế hoạch đào tạo và điều tiết đảm bảo chỉ tiêu biên chế GV THCS cho các huyện, đảm bảo cân đối và đầy đủ các bộ môn, đặc biệt là GV Âm nhạc, Mĩ thuật, Công nghệ; có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho GV THCS, đảm bảo trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn. * Phòng Giáo dục các huyện, thành phố trong tỉnh Cà Mau - Có kế hoạch tăng cường công tác kiểm tra việc quản lý hoạt động giảng dạy ở các trường THCS; duy trì mạng lưới thanh tra chuyên môn thường xuyên từ Phòng đến trường thông qua đội ngũ thanh tra viên, GV giỏi. - Quan tâm và chỉ đạo thường xuyên công tác giảng dạy và đổi mới phương pháp giảng dạy ở các trường THCS; tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác giảng dạy của GV ở các trường để điều chỉnh nắn kịp thời. - Thường xuyên tổ chức cho CBQL trường THCS đi tham quan học hỏi kinh nghiệm tiên tiến, điển hình về công tác quản lý trường học, đặc biệt là quản lý hoạt động giảng dạy; tạo điều kiện cho CBQL tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ quản lý, lý luận chính trị và quản lý nhà nước, chú ý việc nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học để từng bước đi vào thực hiện công tác quản lý trên máy tính. - Tăng cường hỗ trợ các trường trong việc đầu tư, sử dụng có hiệu quả CSVC và phương tiện phục vụ cho việc DH; có kế hoạch cụ thể kiểm tra việc sử dụng CSVC và phương tiện DH. - Quan tâm hơn nữa đến công tác quy hoạch, dào tạo, bổ nhiệm CBQL, chú ý việc đào tạo nguồn CBQL trẻ, có năng lực chuyên môn giỏi, có phẩm chất đạo đức tốt, đồng thời rà soát, sắp xếp lại CBQL theo Chỉ thị 40 của Ban Bí thư, thực hiện việc luân chuyển CBQL GD trên địa bàn huyện, thành phố. * Ban Giám hiệu các trường THCS tỉnh Cà Mau - Tạo điều kiện cho GV tham gia các lớp chuyên đề về đổi mới phương pháp giảng dạy và các lớp bồi dưỡng kiến thức về nghiệp vụ chuyên môn. - Nghiên cứu vận dụng linh hoạt các biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy trên cơ sở phân tích đúng thực trạng công tác quản lý của nhà trường, kiến thức lý luận của khoa học quản lý và khoa học GD; thường xuyên nghiên cứu và cập nhật đưa vào áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp để đảm bảo nâng cao chất lượng công tác quản lý hoạt động giảng dạy. - Phải xác định rõ trách nhiệm từng cá nhân CBQL, không ngừng tự học, tự bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ quản lý, tích cực vận dụng các tri thức về khoa học quản lý GD vào công tác quản lý của mình. - Quan tâm đến đội ngũ GV cả về vật chất lẫn tinh thần; có chế độ khen thưởng kịp thời đối với những GV thực hiện tốt quy chế chuyên môn và đạt thành tích cao trong giảng dạy. Đồng thời phải có những biện pháp tích cực nhằm chấn chỉnh những GV vi phạm quy chế chuyên môn và quy định của nhà trường. - Tham mưu cho các cấp lãnh đạo và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan, các lực lượng xã hội làm tốt hơn nữa công tác xã hội hóa GD nhằm đầu tư nâng cấp CSVC và phương tiện DH hiện đại cho nhà trường.