Luận văn Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi

Lý do xuÊt: C«ng tr×nh Tiªu Nam (Theo PSX sè 191/2002/KH ) XuÊt t¹i kho: ChÞ Sinh STT Tªn, nh·n hiÖu,quy c¸ch vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ M· sè §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ (®ång) Thµnh tiÒn Y.cÇu T. xuÊt 1 ThÐp I 250x125 Kg 631 631 5.000 3.155.000 2 ThÐp I 240x125 Kg 169 169 5.000 845.000 3 ThÐp I 270x125 Kg 450 450 5.000 2.250.000 Céng 6.250.000 XuÊt ngµy 7 th¸ng 12 n¨m 2002 Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Phô tr¸ch cung tiªu Ng­êi nhËn Thñ kho (§· ký) ( §· ký) (§· ký) (§· ký) (§· ký) PhiÕu xuÊt kho ë c«ng ty ®­îc lËp thµnh 2 liªn: 1 liªn ®Ó l­u, 1 liªn kÕ to¸n vËt t­ giao cho bé phËn sö dông ®Ó xuèng kho lÊy vËt t­ vµ giao l¹i cho thñ kho. §Þnh kú 10 ngµy mét lÇn, thñ kho mang c¸c chøng tõ kho giao cho kÕ to¸n vËt t­ lµm c¨n cø ghi sæ vµ ®ã lµ c¸c chøng tõ gèc. Sau khi hoµn thiÖn chøng tõ, kÕ to¸n vËt t­ tiÕn hµnh lËp ®Þnh kho¶n ngay trªn chøng tõ: Nî TK 621: 6.250.000 Cã TK 152(1): 6.250.000 C¸c phiÕu nhËp - xuÊt kho cßn ®­îc dïng lµm c¨n cø ®Ó kÕ to¸n vËt t­ ghi sæ chi tiÕt vËt t­. Sæ chi tiÕt vËt t­ ®­îc më cho tõng lo¹i vËt t­ ë c«ng ty. Trong th¸ng khi nhËn ®­îc phiÕu nhËp - xuÊt kho vËt t­ kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi sæ chi tiÕt vËt t­ theo l­îng thùc nhËp - xuÊt. §¬n gi¸ nhËp lµ trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt t­ nhËp kho. §¬n gi¸ xuÊt lµ gi¸ thùc tÕ theo ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc. Sau mçi lÇn nhËp - xuÊt vËt t­, kÕ to¸n vËt t­ ph¶i tÝnh l­îng vËt t­ tån kho ®Ó ghi vµo cét tån trªn sæ. Hµng quý, kÕ to¸n míi céng sè ph¸t sinh quý vµ tÝnh ra sè d­ cuèi kú. Sè liÖu tõ sæ chi tiÕt ®­îc lÊy sè céng ®Ó ghi vµo b¶ng tæng hîp chi tiÕt cuèi kú. Sau ®©y em xin trÝch sè liÖu ë sæ chi tiÕt vËt liÖu lµ thÐp I 250x125 quý IV n¨m2002 (xem biÕu sè 4). C¸c chøng tõ gèc cßn lµ c¨n cø ®Ó ®Þnh kú kÕ to¸n lËp b¶ng kª chi tiÕt vËt t­ xuÊt dïng (xem biÓu sè 5). BiÓu sè 05 B¶ng kª chi tiÕt vËt t­ xuÊt dïng ( trÝch ) Th¸ng 12 n¨m 2002 (§¬n vÞ tÝnh: ®ång ) TT DiÔn gi¶i SCT TK Nî TK Cã 621 …… 152 …. I. C«ng tr×nh Tiªu Nam 1. Anh Thµnh LMI – c¸nh cöa cèng 92 6.250.000 6.250.000 2. Anh Hoµn XNCK – doa 99 2.027.400 2.027.400 ………………………… …. ………….. ………… Anh TuÊn LMII – s¬n 114 1.771.600 1.771.600 Céng c«ng tr×nh Tiªu Nam 152.959.314 152.959.314 II. C«ng tr×nh Qu¶ng B×nh ………………….. ………… ………… A.Kha (PK ): s¬n + d©y kÏm 105 2.820.243 2.820.243 A.Hµ phun kÏm nhËn dÇu 116 28.675.668 28.675.668 ……………………… Céng c«ng tr×nh Qu¶ng B×nh 41.511.599 41.511.599 III. C«ng tr×nh Hå Truåi 1. A.Quang LMII-Khíp l¾p r¸p 96 6.464.361 6.464.361 …………………. ………….. …………. Céng c«ng tr×nh Hå Truåi 94.173.620 94.173.620 …………………… ………… ……….. Tæng céng 1.201.680.000 1.201.680.000 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 KÕ to¸n tr­ëng Thñ kho Ng­êi kiÓm nghiÖm ( §· ký) ( §· ký) ( §· ký) B¶ng kª nµy tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong kú theo tõng c«ng tr×nh mét c¸ch chi tiÕt. Cuèi kú, tõ sè liÖu trªn b¶ng kª chi tiÕt kÕ to¸n lÊy dßng céng cña tõng c«ng tr×nh ®Ó ghi vµo b¶ng kª tæng hîp (xem biÓu sè 6). BiÓu sè 06 B¶ng kª Tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng (trÝch) Th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TT DiÔn gi¶i TK Nî TK Cã 621 627 642 152 153 A. S¶n xuÊt chÝnh 1. C«ng tr×nh Tiªu Nam 152.959.314 152.959.314 2. C«ng tr×nh Qu¶ng B×nh 41.511.599 41.511.599 3. C«ng tr×nh Hå Truåi 94.173.620 94.173.620 …………… ……… …………… …………… Céng 1.201.680.000 1.201.680.000 B. Phôc vô s¶n xuÊt 14.307.700 4.857.700 9.450.000 C. Qu¶n lý doanh nghiÖp 566.600 566.600 Tæng céng 1.201.680.000 14.307.700 566.600 1.207.104.300 9.450.000 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) ( §· ký ) C¨n cø vµo b¶ng kª tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng th¸ng 12/2002, kÕ to¸n vËt t­ lÊy sè liÖu céng cña tõng kho¶n môc ®Ó lËp chøng tõ ghi sæ sè 293A (Xem biÓu sè 7) vµ chøng tõ ghi sæ sè 293B (xem biÓu sè 8) BiÓu sè 07 Chøng tõ ghi sæ Sè: 293A Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång TrÝch yÕu Tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã Nguyªn vËt liÖuxuÊt dïng 621 1.201.680.000 th¸ng 12/2002 627 4.857.700 642 566.600 152 1.207.104.300 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) ( §· ký) BiÓu sè 08 Chøng tõ ghi sæ Sè : 293B Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång TrÝch yÕu Tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã Phô tïng dông cô thay thÕ 627 9.450.000 Th¸ng 12/2002 153 9.450.000 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) (§· ký ) MÆt kh¸c, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vµ b¶ng kª chøng tõ, kÕ to¸n tæng hîp vµo sæ chi tiÕt TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. BiÓu sè 09 Sæ chi tiÕt TK 621 ( trÝch ) C«ng tr×nh Tiªu Nam Quý IV n¨m 2002 §¬n vÞ tÝnh: ®ång NT GS Chøng tõ DiÔn gi¶i TK §¦ Tæng sè tiÒn Ghi nî TK 621 SH N T XN LMI XN LMII XNCK TËp hîp chi phÝ Nguyªn VËt LiÖu trùc tiÕp tõ T10 ®Õn 5/ 12 699.540.686 305.740.000 115.525.000 278.275.686 ………….. ………… ………… ………… ………….. 29/12 92 7/12 VËt liÖu chÝnh 152 6.250.000 6.250.000 29/12 99 15/12 VËt liÖu doa 152 2.027.400 2.027.400 29/12 114 20/12 S¬n chèng rØ 152 1.771.600 1.771.600 …………….. ………….. Céng PS 825.500.000 KÕt chuyÓn sang TK154 852.500.000 D­ cuèi kú 0 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng (§· ký ) (§· ký) Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ ®· lËp, kÕ to¸n lÊy sè liÖu tæng cña c¸c chøng tõ ghi sæ bªn Nî hoÆc bªn Cã ghi sæ §¨ng ký chøng tõ ghi sæ. Sæ nµy ®­îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµo cuèi kú. BiÓu sè 10 §¬n vÞ : CT C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ N¨m 2002 (§¬n vÞ tÝnh: ®ång) Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy th¸ng ……. ……….. ……….. 293A 29/12 1.207.104.300 293B 29/12 9.450.000 …… …….. ………….. C¸c chøng tõ ghi sæ cßn lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n vµo Sæ c¸i TK 621. Cô thÓ lµ: KÕ to¸n tæng hîp sÏ lÊy sè liÖu cña dßng Nî TK621 ®èi øng Cã víi TK152 ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn Nî trªn Sæ C¸i. BiÓu sè 11 Sæ c¸i TK 621 ( trÝch) Quý IV n¨m 2000 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) CTGS DiÔn gi¶i TK §¦ Sè tiÒn SH NT Nî Cã ………….. …….. ……… 293A 29/12 VËt t­ xuÊt dïng th¸ng 12 152 1.201.680.000 305 30/12 K.c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp quý IV 154 3.206.985.000 Céng PS quý IV 3.206.985.000 3.206.985.000 Ng­êi ghi sæ Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng ( §· ký) ( §· ký) ( §· ký 2.2.4.2/ KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ mét bé phËn quan träng cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã viÖc tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp còng nh­ viÖc tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c, kÞp thêi cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc qu¶n lý thêi gian lao ®éng, qu¶n lý quü l­¬ng cña c«ng ty, tiÕn tíi qu¶n lý tèt chi phÝ vµ gi¸ thµnh. T¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th­êng chiÕm tû träng 10-15% gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt. VÒ néi dung, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt (l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, tiÒn ¨n ca vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng) vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo tû lÖ quy ®Þnh ®èi víi tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. ViÖc tÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cã tÝnh chÊt l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt nãi riªng vµ nh©n viªn trong c«ng ty nãi chung ®­îc thùc hiÖn d­íi hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng c¬ b¶n lµ l­¬ng thêi gian vµ l­¬ng s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm ®­îc ¸p dông réng r·i vµ l­¬ng s¶n phÈm l¹i ®­îc chia ra thµnh l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp vµ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. - L­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc mµ c«ng ty ®· x©y dùng ®­îc ®¬n gi¸ l­¬ng cho tõng s¶n phÈm do c¸ nh©n s¶n xuÊt hoµn thµnh nh­ s¶n xuÊt c¸c vÝt, ªcu, bul«ng… C«ng thøc tÝnh l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp nh­ sau: L­¬ng s¶n phÈm ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt = Sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh (®· qua nghiÖm thu) x §¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm - L­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc do tËp thÓ ng­êi lao ®éng thùc hiÖn nh­ s¶n xuÊt c¸c cöa cèng, ®­êng èng. Theo c¸ch tr¶ l­¬ng nµy, kÕ to¸n sÏ chia l­¬ng tËp thÓ theo c«ng thøc: L­¬ng s¶n phÈm ph¶i tr¶ cho tõng c«ng s¶n xuÊt = Sè ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ x §¬n gi¸ l­¬ng mét ngµy c«ng §¬n gi¸ l­¬ng mét ngµy c«ng = Tæng l­¬ng s¶n phÈm kho¸n cho c«ng viÖc ®ã Tæng sè c«ng thùc tÕ hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã Hµng th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh, phiÕu kiÓm nghiÖm s¶n phÈm hoµn thµnh, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ngµy c«ng lao ®éng, s¶n phÈm hoµn thµnh thùc tÕ ®Ó tÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. §¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së cÊp bËc c«ng viÖc, thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt, hÖ sè s¶n phÈm, chi tiÕt hoÆc dùa trªn sè c«ng ®Þnh møc cho s¶n phÈm, c«ng viÖc hoµn thµnh vµ sè l­¬ng kho¸n cho s¶n phÈm, c«ng viÖc ®ã. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c c«ng viÖc mµ c«ng ty huy ®éng lao ®éng vµo viÖc kh¸c ngoµi s¶n xuÊt chÝnh cña hä vµ ¸p dông phÇn lín ®Ó tÝnh l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý vµ c¸c nh©n viªn phôc vô. C¨n cø h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng thêi gian lµ b¶ng chÊm c«ng ®· qua phßng tæ chøc - hµnh chÝnh kiÓm duyÖt, l­¬ng thêi gian ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: L­¬ng thêi gian ph¶i tr¶ = HÖ sè l­¬ng x Møc l­¬ng c¬ b¶n tèi thiÓu 24 x Sè ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng - HÖ sè l­¬ng: C¨n cø vµo cÊp bËc l­¬ng cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. - Møc l­¬ng c¬ b¶n tèi thiÓu lµ møc l­¬ng do Nhµ n­íc quy ®Þnh. HiÖn nay, møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 290.000 ®ång. Nh­ng t¹i thêi ®iÓm c«ng tr×nh th× l­¬ng tèi thiÓu vÉn lµ 210.000 ®ång. Sau ®©y, em xin trÝch mét sè sè liÖu vÒ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi. Mét trong nh÷ng chøng tõ kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng lµ b¶ng chÊm c«ng. B¶ng chÊm c«ng do tæ tr­ëng c¸c tæ theo dâi vµ chÊm hµng ngµy. BiÓu sè 12 §¬n vÞ: C«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi XÝ nghiÖp: L¾p m¸y I B¶ng chÊm c«ng Tæ : Anh Vò Th¸ng 12 n¨m 2002 TT Hä vµ tªn L­¬ng cÊp bËc Ngµy trong th¸ng åSP åTG 1 2 3 … 29 30 31 1. Hoµng Anh Vò 556.500 X x 0 x x 0 24 0 2. Bïi §×nh C«ng 455.700 X P 0 x x 0 21 2 3. TrÇn Quèc Long 367.500 X x 0 x x 0 18 3 4. Vò Thanh Hµ 522.900 X TG 0 x x 0 23 1 5. NguyÔn V. Kh¶i 556.500 X x 0 x x 0 24 0 6. Ph¹m V¨n QuyÕt 367.500 X x 0 x x 0 24 0 Tæng céng 2.826.600 134 6 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 20002 Tæ tr­ëng (§· ký) ë xÝ nghiÖp l¾p m¸y I, l­¬ng ®­îc tr¶ theo s¶n phÈm tËp thÓ. KÕ to¸n dùa trªn sè l­¬ng kho¸n vµ sè c«ng thùc tÕ hoµn thµnh c«ng viÖc, s¶n phÈm ®Ó tiÕn hµnh chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n. VÝ dô trong th¸ng 12 n¨m 2002, tæ anh Vò lµm c¸nh cöa cèng c«ng tr×nh Tiªu Nam hÕt 120 c«ng, 14 c«ng lµm ®­êng èng c«ng tr×nh Qu¶ng Ng·i vµ 6 c«ng thêi gian. KÕ to¸n sÏ tÝnh l­¬ng s¶n phÈm cho tæ anh Vò nh­ sau: - Sè c«ng ®Þnh møc cho c¸nh cöa cèng Tiªu Nam : 192 c«ng 4/7 - Sè c«ng thùc tÕ lµm c¸nh cöa cèng Tiªu Nam : 120 c«ng - Sè l­¬ng kho¸n c¸nh cöa cèng c«ng tr×nh Tiªu Nam : 3.681.600 (®ång) 3.681.600 - §¬n gi¸ 1 ngµy c«ng thùc tÕ = = 30.680 (®ång ) 120 Sè c«ng lµm ®­êng èng kÕ to¸n tÝnh theo ®¬n gi¸ cña c«ng tr×nh Tiªu Nam; kú sau, tr­íc khi chia l­¬ng kÕ to¸n trõ ®i sè l­¬ng ®· tr¶ th¸ng nµy. KÕ to¸n tÝnh l­¬ng th¸ng nµy nh­ sau: + L­¬ng cña anh Vò: L­¬ng s¶n phÈm =24 x 30.680 = 736.320 ( ®ång) ¡n ca = 24 x 5.000 = 120.000 ( ®ång) Phô cÊp tr¸ch nhiÖm = 36.000 ( ®ång) Tæng l­¬ng anh Vò ®­îc h­ëng th¸ng 12 lµ: 736.320 + 120.000 + 36.000 = 892.320 ( ®ång) + L­¬ng anh C«ng : L­¬ng s¶n phÈm = 21 x 30.680 = 644.280 ( ®ång) 455.700 L­¬ng thêi gian = x 2 =37.975 ( ®ång) 24 ¡n ca = 23 x 5.000 = 115.000 ( ®ång) Tæng l­¬ng anh C«ng th¸ng 12 lµ : 644.280 +37.975 +115.000 = 797.255 ( ®ång) C«ng viÖc tÝnh l­¬ng ®­îc kÕ to¸n thùc hiÖn trªn m¸y b»ng c¸ch ¸p dông c«ng thøc tÝnh to¸n trong Excel. Sau khi tÝnh l­¬ng, chia l­¬ng th× lËp b¶ng thanh to¸n l­¬ng cho tõng tæ (Xem biÓu sè 13). KÕ to¸n tæng hîp c¸c b¶ng thanh to¸n l­¬ng tõ c¸c tæ ®Ó vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng cña xÝ nghiÖp. Tõ b¶ng thanh to¸n l­¬ng cña tõng xÝ nghiÖp, kÕ to¸n vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng bé phËn s¶n xuÊt (Xem biÓu sè 14). C¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng cña bé phËn s¶n xuÊt, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK154 ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §ång thêi, c¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n l­¬ng bé phËn s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh ®Ó kÕ to¸n lËp B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cho c¸c c«ng tr×nh, chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh (Xem biÓu sè 15). C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, kÕ to¸n lËp c¸c chøng tõ ghi sæ sè 303A vµ 303B. BiÓu sè 16 Chøng tõ ghi sæ Sè: 303A Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TrÝch yÕu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã Ph©n bæ tiÒn l­¬ng 622 212.642.100 Th¸ng12/2002 627 21.097.420 642 25.514.692 334 259.254.212 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) ( §· ký) BiÓu sè 17 Chøng tõ ghi sæ Sè: 303B Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TrÝch yÕu TK Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã TrÝch BHXH, BHYT 622 30.934.356 KPC§ th¸ng12/2002 627 2.444.920 642 4.151.500 338 37.530.776 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) ( §· ký) Hµng th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, kÕ to¸n ghi vµo sæ chi tiÕt TK 622- më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. BiÓu sè 18 Sæ chi tiÕt TK 622 C«ng tr×nh Tiªu Nam Quý IV n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) CT GS DiÔn gi¶i TK Tæng sè Ghi nî TK622 Ghi cã SH NT §¦ tiÒn XNLMI XNLMII XNCK TK622 ................ .............. 303A 30/12 Thanh to¸n tiÒn l­¬ng th¸ng 12 334 53.476.950 20.026.950 18.100.000 15.350.000 303B 30/12 KPC§, BHXH, BHYT 338 8.617.431 3.108.183 2.936.588 2.572.660 KÕt chuyÓn sang TK154 154 112.595.642 Céng ph¸t sinh 112.595.642 112.595.642 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng (§· ký ) (§· ký) C¸c chøng tõ ghi sæ cßn lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n vµo sæ c¸i TK 622 vµo cuèi kú BiÓu sè 19 Sæ c¸i TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Quý IV n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) Chøng tõ DiÔn gi¶i TK§¦ Sè tiÒn SH NT Nî Cã ……………….. ………….. ………… 303A 30/12 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th¸ng 12/2002 334 212.642.100 303B 30/12 TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ th¸ng 12/2000 338 30.934.356 306 30/12 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp quý IV 154 780.592.000 Céng PS quý IV 780.592.000 780.592.000 Ng­êi ghi sæ Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng ( §· ký ) ( §· ký ) ( §· ký ) 2. 2.4.3/ KÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ ngoµi hai kho¶n vËt liÖu trùc tiÕp vµ nh©n c«ng trùc tiÕp, ph¸t sinh ë c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt. Néi dung chi phÝ s¶n xuÊt chung ë c«ng ty bao gåm: - Chi phÝ nh©n viªn xÝ nghiÖp: Lµ chi phÝ vÒ c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ph¶i tr¶ cho gi¸m ®èc xÝ nghiÖp, phã gi¸m ®èc xÝ nghiÖp, nh©n viªn phôc vô ë xÝ nghiÖp… - Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô dïng chung cho xÝ nghiÖp: Gåm c¸c chi phÝ vÒ dông cô b¶o hé lao ®éng, mòi khoan, pam…. - Chi phÝ khÊu hao TSC§: Lµ c¸c kho¶n tiÒn trÝch khÊu hao c¸c TSC§ tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nh­ khÊu hao m¸y hµn, m¸y khoan, nhµ x­ëng…. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Gåm c¸c chi phÝ nh­ : tiÒn n­íc, ®iÖn tho¹i , söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi ph¸t sinh t¹i xÝ nghiÖp… - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm c¸c chi phÝ nh­ chi phÝ tiÕp kh¸ch, giao dÞch vµ c¸c kho¶n kh¸c trong ph¹m vi xÝ nghiÖp. + H¹ch to¸n chi phÝ nh©n viªn xÝ nghiÖp Nh©n viªn xÝ nghiÖp ®­îc h­ëng l­¬ng thêi gian. L­¬ng thêi gian ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn møc l­¬ng tèi thiÓu, hÖ sè l­¬ng cÊp bËc. Ngoµi ra, nh©n viªn qu¶n lý cßn ®­îc h­ëng c¸c kho¶n ¨n ca, phô cÊp tr¸ch nhiÖm theo chøc vô cña tõng ng­êi. Chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng còng ®­îc h¹ch to¸n tõ c¸c chøng tõ gèc lµ c¸c b¶ng chÊm c«ng, b¶ng thanh to¸n l­¬ng, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t­¬ng tù nh­ c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp. VÝ dô, th¸ng 12/2002 chi phÝ tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý xÝ nghiÖp lµ: 21.097.420 (®ång), kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh vµ ghi vµo sæ chi tiÕt TK 627. + H¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô Khi ph¸t sinh nhu cÇu sö dông vËt liÖu, c«ng cô dông cô nh­ dông cô b¶o hé lao ®éng, mòi khoan c¸c lo¹i, pam ….dïng cho s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp th× h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. NÕu lµ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô xuÊt kho th× ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc, nÕu lµ vËt liÖu, c«ng cô mua ngoµi xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt th× ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ khi mua. ViÖc h¹ch to¸n nµy t­¬ng tù nh­ ®èi víi nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tuy nhiªn do kh«ng ®Þnh møc ®­îc gi¸ trÞ sö dông cho tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ nªn khi c¸c kho¶n chi phÝ nµy ph¸t sinh ®­îc h¹ch to¸n vµo TK 627 råi cuèi th¸ng tiÕn hµnh ph©n bæ. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng kª tæng hîp vËt t­ th¸ng 12 cña c«ng ty, kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt TK627. + H¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao TSC§ TSC§ ë c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi bao gåm: - TSC§ dïng cho s¶n xuÊt nh­ c¸c lo¹i m¸y hµn, m¸y c¾t, m¸y tiÖn, m¸y khoan tõ tÝnh, nhµ x­ëng…. - TSC§ dïng cho qu¶n lý nh­ c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng, nhµ lµm viÖc …. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sö dông, TSC§ bÞ hao mßn, phÇn gi¸ trÞ hao mßn nµy ®­îc chuyÓn dÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm ra d­íi h×nh thøc trÝch khÊu hao. Hµng n¨m, c«ng ty lËp b¶ng danh s¸ch TSC§, b¶ng ®¨ng ký tÝnh trÝch khÊu hao víi Nhµ n­íc vµ x¸c ®Þnh møc khÊu hao ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n phÈm nhÊt ®Þnh theo quyÕt ®Þnh sè 166 ngµy 30/12/1999 cña Bé Tµi chÝnh. HiÖn nay kÕ to¸n c«ng ty ®ang sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng ®Ó tÝnh møc khÊu hao TSC§. TØ lÖ khÊu hao TSC§ t¹i c«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh : - §èi víi m¸y mãc, thiÕt bÞ tØ lÖ khÊu hao lµ 10%. - §èi víi nhµ cöa, vËt kiÕn tróc tØ lÖ khÊu hao lµ 6% §Þnh kú, dùa trªn danh s¸ch TSC§ ®· ®­îc côc qu¶n lý vèn duyÖt, kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch khÊu hao TSC§ vµ ph¶n ¸nh vµo b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§ (Xem biÓu sè 20). Møc khÊu hao n¨m = Nguyªn gi¸ TSC§ x TØ lÖ khÊu hao n¨m Møc khÊu hao b×nh qu©n th¸ng = Møc khÊu hao n¨m /12 C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ sè 312A nh­ sau: BiÓu sè 21 Chøng tõ ghi sæ Sè: 312A Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TrÝch yÕu Tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã TrÝch khÊu hao TSC§ 627 74.699.000 th¸ng 12/2002 214 74.699.000 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) ( §· ký ) + H¹ch to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Kho¶n chi phÝ nµy ë c«ng ty bao gåm: TiÒn n­íc, ®iÖn tho¹i, söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi lµm…Khi ph¸t sinh kho¶n chi phÝ nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo giÊy b¸o nî, phiÕu chi tiÒn mÆt…®Ó h¹ch to¸n vµ ghi sæ chi tiÕt TK627. + H¹ch to¸n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn t¹i c«ng ty bao gåm c¸c kho¶n nh­ chi tiÕp kh¸ch, giao dÞch, b¶o d­ìng m¸y mãc ë c«ng ty… C¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc cã liªn quan ®Õn tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, giÊy thanh to¸n t¹m øng, kÕ to¸n lªn b¶ng kª chøng tõ vµ cuèi th¸ng tæng hîp lËp chøng tõ ghi sæ. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ ghi sæ vÒ thu, chi tiÒn mÆt, tiÒn göi, vËt t­, nh©n c«ng,… kÕ to¸n lËp b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung (xem biÓu sè22). Sau ®ã kÕ to¸n tËp hîp sè liÖu tæng céng tõ b¶ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cña c¸c th¸ng ®Ó lÊy sè tæng céng quý. VÝ dô, trong quý IV chi phÝ s¶n xuÊt chung tËp hîp ®­îc lµ: 509.205.000 (®ång). Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh theo hÖ sè ph©n bæ. Tiªu chuÈn ph©n bæ c«ng ty sö dông lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Cô thÓ: HÖ sè ph©n bæ = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung Tæng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung quý IV ®­îc ph©n bæ theo hÖ sè sau: 509.205.000 H = = 0,6523 780.592.000 Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng CT = HÖ sè ph©n bæ x Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho Tiªu Nam lµ: 0,6523 x 112.595.642 = 73.446.137(®ång) BiÓu sè 23 B¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Quý IV n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) STT DiÔn gi¶i Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Ph©n bæ CPSXC 1. C«ng tr×nh Tiªu Nam 112.595.642 73.449.717 2. C«ng tr×nh Q.B×nh 362.097.850 236.207.942 3. C«ng tr×nh Hå Truåi 155.454.715 101.408.054 4. C«ng tr×nh Ka Long 150.443.793 98.139.287 Céng 780.592.000 509.205.000 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m2002 Ng­êi lËp ( §· ký) 2.2.5/ KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt toµn c«ng ty C«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho nªn toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cuèi kú ®­îc kÕt chuyÓn sang TK154- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. VÝ dô ®èi víi c«ng tr×nh Tiªu Nam, c¨n cø vµo b¶ng kª tæng hîp vËt t­, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n h¹ch to¸n: Nî TK154 (C«ng tr×nh Tiªu Nam): 339.004.673 Cã TK 621 : 152.959.314 Cã TK 622 : 112.595.642 Cã TK 627 : 73.449.717 2.2.6/ §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm cña c«ng ty lµ chuyªn s¶n xuÊt c¸c c«ng tr×nh thuû lîi cã khèi l­îng, gi¸ trÞ lín, kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian thi c«ng dµi nªn c«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ theo ®¬n ®Æt hµng. V× vËy, tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng ch­a hoµn thµnh còng chÝnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. VÝ dô ®èi víi c«ng tr×nh Tiªu Nam, cuèi th¸ng 9 n¨m 2002 kÕ to¸n chi phÝ - gi¸ thµnh tËp hîp ®­îc tõ c¸c b¶ng kª tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tËp hîp ®­îc lµ: 699.540.686 (®ång) Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tËp hîp ®­îc lµ: 51.738.340 (®ång) Chi phÝ s¶n xuÊt chung tËp hîp ®­îc lµ: 64.192.760 (®ång) Nh­ vËy, chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi quý III cña c«ng tr×nh Tiªu Nam lµ: 699.540.686 + 51.738.340 + 64.192.760 = 815.471.786 ( ®ång) 2.3/ TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi 2.3.1/ §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c, bé phËn kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm riªng vÒ tæ chøc còng nh­ s¶n xuÊt cña c«ng ty mµ x¸c ®Þnh cho phï hîp. Lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ-®iÖn phôc vô ngµnh thuû lîi, s¶n phÈm cña c«ng ty th­êng cã khèi l­îng lín, thêi gian dµi, s¶n xuÊt ®¬n chiÕc nªn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®­îc c«ng ty x¸c ®Þnh lµ h¹ng môc c«ng tr×nh vµ c¸c c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh ®­îc quyÕt to¸n. XuÊt ph¸t tõ c¸c ®Æc ®iÓm trªn vµ ®Ó phï hîp víi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh mµ doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh, kú tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty th­êng phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm nghÜa lµ khi c«ng tr×nh, h¹ng môc hoµn thµnh. 2.3.2/ Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Do ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ ®Ó phï hîp víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ - ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, c«ng ty ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh. Cô thÓ, khi s¶n phÈm hoµn thµnh c¨n cø vµo sæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c sæ kÕ to¸n liªn quan, kÕ to¸n thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh cho tõng h¹ng môc, c«ng tr×nh hoµn thµnh nh­ sau: NÕu kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o th× toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc trong kú chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hay cña c«ng tr×nh, h¹ng môc hoµn thµnh. Gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng ®¬n ®Æt hµng = Tæng chi phÝ SX tËp hîp ®­îc trong kú cña tõng ®¬n ®Æt hµng - NÕu kú tÝnh gi¸ thµnh kh«ng phï hîp víi kú b¸o c¸o (th¸ng, quý, n¨m) th× gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng ®ã ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n ®Æt hµng = TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú cña §§H + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú cña §§H Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n ®Æt hµng = TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú cña §§H + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú 2.3.3/ Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh, kÕ to¸n c«ng ty sö dông TK154, më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh. Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo bªn Nî TK154 vµ lËp chøng tõ ghi sæ . BiÓu sè 24 Chøng tõ ghi sæ Sè: 364 Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TrÝch yÕu TK§¦ Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã 154 1.923.527.100 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT 621 1.201.680.000 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT 622 212.642.100 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC 627 509.205.000 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký) ( §· ký) Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh, kÕ to¸n c¨n cø vµo sæ chi tiÕt gi¸ thµnh kú tr­íc vµ c¸c b¶ng tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng, b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ c¸c c«ng thøc trong Excel ®Ó lËp sæ tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. BiÓu sè 25 Sæ gi¸ thµnh h¹ng môc, c«ng tr×nh Tªn c«ng tr×nh: C«ng tr×nh Tiªu Nam ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) DiÔn gi¶i Chi phÝ NVLTT Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung Tæng 1. Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú 699.540.686 51.738.340 64.192.760 815.471.786 2. Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú 152.959.314 112.595.642 73.449.717 339.004.673 3. Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú 0 0 0 0 Céng gi¸ thµnh s¶n phÈm 852.500.000 164.333.982 137.642.477 1.154.476.459 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng ( §· ký ) ( §· ký ) Sau khi tËp hîp chi phÝ sang TK154, kÕ to¸n chi phÝ - gi¸ thµnh tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, song do C«ng ty kh«ng sö dông TK632 ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña c«ng tr×nh hoµn thµnh mµ kÕt chuyÓn ngay sang TK911 nªn kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ nh­ sau: BiÓu sè 26 Chøng tõ ghi sæ Sè: 364 Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) TrÝch yÕu TK§¦ Sè tiÒn Nî Cã Nî Cã KÕt chuyÓn GTSP vµo x¸c ®Þnh kÕt qu¶ 911 1.154.476.459 154 1.154.476.459 KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp ( §· ký ) ( §· ký ) Cuèi th¸ng, kÕ to¸n lÊy sè liÖu trªn c¸c sæ tÝnh gi¸ thµnh vµ tõ c¸c chøng tõ ghi sæ tiÕn hµnh läc ®Ó lªn Sæ c¸i TK154 BiÓu sè 27 Sæ C¸i TK154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) CTGS DiÔn gi¶i TK§¦ Sè tiÒn SH NT Nî Cã Sè d­ ®Çu kú 2.215.471.786 364 31/12 K.c chi phÝ NVLTT 621 1.201.680.000 364 31/12 K.c chi phÝ nh©n c«ng TT 622 212.642.100 364 31/12 K.c chi phÝ s¶n xuÊt chung 627 509.205.000 365 31/12 K.c gi¸ thµnh s¶n phÈm 911 1.154.476.459 vµo kÕt qu¶ kinh doanh Céng ph¸t sinh 1.923.527.100 D­ cuèi kú 2.984.522.427 Ng­êi ghi sæ Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng ( §· ký ) ( §· ký ) ( §· ký ) Ch­¬ng 3 BiÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy lîi 3.1/ §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi, em nhËn thÊy cïng víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ th× ho¹t ®éng cña c«ng ty còng ®· cã sù biÕn ®æi ®Ó thÝch øng. Tõ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng theo c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp, khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng c«ng ty ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn, cïng víi sù n¨ng ®éng cña bé m¸y qu¶n lý vµ sù nç lùc cè g¾ng cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, ®Õn nay c«ng ty ®· dÇn kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n, tõng b­íc ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. C¸c phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty ®­îc tæ chøc s¾p xÕp l¹i mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ nh»m môc ®Ých phôc vô tèt cho c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh. Song song víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi Êy, bé m¸y kÕ to¸n víi chøc n¨ng thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh- kÕ to¸n cho c«ng ty còng ®· kh«ng ngõng biÕn ®æi c¶ vÒ c¬ cÊu lÉn ph­¬ng ph¸p lµm viÖc. Cã thÓ nhËn thÊy ®iÒu ®ã th«ng qua nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt trong c«ng t¸c kÕ to¸n hiÖn nay cña c«ng ty. - NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c«ng ty ®· ra søc t¨ng c­êng qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý s¶n xuÊt mµ tr­íc hÕt lµ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi, kÕ to¸n thùc sù ®­îc coi lµ mét c«ng cô quan träng trong hÖ thèng qu¶n lý. Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc bè trÝ t­¬ng ®èi hoµn chØnh, gän nhÑ, n¾m v÷ng c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é kÕ to¸n còng nh­ nhiÖm vô cô thÓ cña m×nh. - H×nh thøc kÕ to¸n c«ng ty sö dông hiÖn nay lµ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n nhµ n­íc ban hµnh. ViÖc lùa chän h×nh thøc "Chøng tõ ghi sæ " trong tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng, ®Æc thï s¶n xuÊt cña c«ng ty. Ngoµi ra viÖc tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ ë phßng kÕ to¸n mét c¸ch hîp lý còng gãp phÇn tÝch cùc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. - V× chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña c«ng ty th­êng bá ra ngay tõ ®Çu cßn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung bá dÇn theo møc ®é hoµn thµnh cña c«ng tr×nh nªn c«ng ty ®· lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ t­¬ng ®èi hîp lý. Tiªu chuÈn ph©n bæ nµy cho phÐp c«ng ty ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh s¸t víi thùc tÕ h¬n. - Mét trong nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty lµ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng c«ng tr×nh. Sù phï hîp gi÷a ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ lµ c¬ së gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc ®¬n gi¶n mµ vÉn ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cao. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm trªn, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi cßn tån t¹i mét sè v­íng m¾c mµ theo em nÕu kh¾c phôc ®­îc sÏ gióp ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. §ã lµ : VÒ hÖ thèng sæ Nh×n chung, hÖ thèng sæ hiÖn c«ng ty ®ang sö dông ®· ®¸p øng ®­îc vÒ c¬ b¶n nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n. Tuy nhiªn, ë c«ng ty kh«ng cã b¶ng ph©n bæ vËt t­ mµ chØ cã b¶ng kª tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng. B¶ng kª tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng cña c«ng ty cã néi dung gÇn gièng víi b¶ng ph©n bæ vËt liÖu nh­ng nã kh«ng thÓ hiÖn ®­îc néi dung kinh tÕ cña b¶ng ph©n bæ vËt liÖu. V× ë b¶ng kª tæng hîp nh÷ng sè liÖu ®ã chØ ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ vÒ vËt t­ ph¸t sinh trong kú ë c«ng ty mµ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc qu¸ tr×nh ph©n bæ vËt t­ cho c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã liªn quan trong tr­êng hîp vËt t­ ®ã xuÊt sö dông cho nhiÒu ®èi t­îng vµ kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng. VÒ c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu T¹i c«ng ty, h×nh thøc sæ kÕ to¸n ®­îc ¸p dông hiÖn nay lµ h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ. Nh­ng kÕ to¸n chØ lËp chøng tõ ghi sæ vµo cuèi th¸ng nªn c«ng viÖc bÞ dån vµo cuèi th¸ng vµ cuèi quý. PhiÕu xuÊt kho ë c«ng ty míi ®­îc lËp thµnh 2 liªn vµ ®Òu ®­îc l­u t¹i phßng kÕ to¸n. Nh­ vËy ë phßng kÕ ho¹ch vËt t­ kh«ng l­u b¶n nµo, khi phßng vËt t­ muèn lÊy sè liÖu vÒ t×nh h×nh tån kho vËt t­ th× l¹i ph¶i m­în liªn l­u t¹i phßng kÕ to¸n. §iÒu nµy lµm cho c¶ hai bé phËn ®Òu mÊt thêi gian vµ lµm mÊt kh¶ n¨ng ®èi chiÕu gi÷a hai phßng. Theo em, c«ng ty nªn më thªm mét liªn n÷a giao cho phßng kÕ ho¹ch vËt t­ ®Ó theo dâi t×nh h×nh vËt t­, tr¸nh t×nh tr¹ng khi cÇn l¹i ph¶i ®i m­în vµ ®¶m b¶o quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra gi÷a sè liÖu trªn sæ cña kÕ to¸n vËt t­ vµ trªn sæ cña phßng kÕ ho¹ch vËt t­. VÒ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng mµ c«ng ty ®ang sö dông lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm cña c«ng ty.Tuy nhiªn do c«ng ty dùa trªn ®Þnh møc cña tõng chi tiÕt, h¹ng môc ®Ó cÊp vËt liÖu hoÆc cÊp tiÒn cho c¸c xÝ nghiÖp, c¸c xÝ nghiÖp sau khi hoµn thµnh chi tiÕt, h¹ng môc ®ã sÏ chuyÓn toµn bé c¸c chøng tõ vÒ phßng kÕ to¸n nh­ng ®ã lµ sè liÖu tæng hîp. KÕ to¸n c«ng ty dùa trªn ®Þnh møc phÝ ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng kho¶n môc chi phÝ. §iÒu nµy lµm cho c«ng viÖc cña kÕ to¸n chi phÝ- gi¸ thµnh ë c«ng ty vµo cuèi kú qu¸ nhiÒu vµ dån dËp. MÆt kh¸c, cã nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ë c«ng ty cã thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh nh­ng do kÕ to¸n ë c¸c xÝ nghiÖp kh«ng tËp hîp ®Ó ®­a lªn nªn kÕ to¸n chi phÝ - gi¸ thµnh ë c«ng ty ph¶i ph©n bæ còng lµm gi¶m tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c kho¶n môc chi phÝ. Ngoµi ra, c«ng ty míi chØ tËn thu nh÷ng phÕ liÖu tõ c¸c c«ng tr×nh mµ c«ng ty l¾p ®Æt t¹i ch©n c«ng tr×nh cßn ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®­îc s¶n xuÊt, chÕ t¹o t¹i c¸c xÝ nghiÖp th× ch­a thÊy h¹ch to¸n phÕ liÖu thu håi. §iÒu nµy thÓ hiÖn viÖc qu¶n lý ch­a chÆt chÏ c¸c phÕ liÖu cã thÓ thu håi ë c«ng ty. C«ng t¸c nµy nÕu lµm tèt sÏ cho phÐp c«ng ty gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh), lµ c¬ së ®Ó c«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng lîi nhuËn. 3.2/ BiÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi 3.2.1/ Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p, võa cã ý nghÜa lý luËn võa cã ý nghÜa thùc tiÔn trong qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt - gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. MÆt kh¸c, c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n lµ c«ng cô quan träng cña c«ng ty trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, t¨ng c­êng qu¶n trÞ doanh trÞ doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh quyÕt liÖt, ®Ó tån t¹i c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n hoµn thiÖn kh«ng chØ c«ng t¸c kÕ to¸n mµ cßn c¶ c«ng t¸c qu¶n lý trong s¶n xuÊt nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¬n n÷a, chÕ ®é kÕ to¸n do nhµ n­íc ban hµnh lµ chung cho c¸c doanh nghiÖp trong mäi lÜnh vùc nªn c«ng ty ph¶i lùa chän nh÷ng m¶ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm cña c«ng ty m×nh ®Ó vËn dông cho phï hîp. Tõ ®ã còng ®Æt ra vÊn ®Ò ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n cho phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu nãi trªn, ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty C¬ khÝ-§iÖn Thñy Lîi ph¶i kh«ng ngõng tõng b­íc hoµn thiÖn. Song viÖc hoµn thiÖn ®ã ph¶i ®¶m b¶o theo mét sè nguyªn t¾c sau: + Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊt qu¶n lý gi÷a c«ng ty víi c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn, ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a c¸c chØ tiªu mµ kÕ to¸n ph¶n ¸nh, thèng nhÊt vÒ hÖ thèng chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n vµ c¸c sæ s¸ch b¸o c¸o kÕ to¸n. + §¶m b¶o bé m¸y kÕ to¸n gän nhÑ, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý, s¶n xuÊt ®Æc thï cña c«ng ty. Khi tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ph¶i dùa trªn c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c«ng t¸c kÕ to¸n, lùa chän h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp víi quy m«, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty, ®ång thêi ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò trang thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn tÝnh to¸n hiÖn ®¹i. + TiÕp cËn víi c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ mét c¸ch phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña c«ng ty nãi riªng. + §¶m b¶o cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ vÒ ho¹t ®éng kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty nh»m phôc vô kÞp thêi cho viÖc chØ ®¹o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 3.2.2/ BiÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi, em nhËn thÊy nh×n chung c«ng t¸c nµy ®· ®­îc thùc hiÖn cã nÒ nÕp, ®¶m b¶o tu©n thñ theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cô thÓ cña c«ng ty, ®ång thêi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý. Tuy nhiªn, trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn cã nh÷ng ®iÓm ch­a thËt hîp lý mµ theo em nÕu kh¾c phôc ®­îc sÏ gióp cho c«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. Víi mong muèn gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi, em xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn sau: a/ VÒ hÖ thèng sæ c«ng ty sö dông HiÖn nay, ë c«ng ty kh«ng lËp b¶ng ph©n bæ vËt t­ mµ chØ sö dông b¶ng kª tæng hîp vËt t­ xuÊt dïng cã mÉu sæ gÇn phï hîp víi b¶ng ph©n bæ vËt t­, tuy nhiªn, néi dung b¶ng kª th× chØ ph¶n ¸nh ®­îc qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ chø nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc qu¸ tr×nh ph©n bæ chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh. §Ó gióp kÕ to¸n thuËn lîi trong qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng ty nªn lËp b¶ng ph©n bæ vËt t­ theo mÉu sau: BiÓu sè 28 ph©n bæ nguyªn liÖu, vËt liÖu c«ng cô, dông cô Th¸ng 12 n¨m 2002 ( §¬n vÞ tÝnh: ®ång) STT Ghi Cã c¸c TK §èi t­îng sö dông TK 152 TK 153 1. TK 621 1.201.680.000 C«ng tr×nh Tiªu Nam 152.959.314 C«ng tr×nh Qu¶ng B×nh 41.511.599 C«ng tr×nh Hå Truåi 94.173.620 …………………. ………….. 2. TK 627 4.857.700 9.450.000 3. TK 642 566.600 Céng 1.207.104.300 9.450.000 Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 Ng­êi lËp b¶ng KÕ to¸n tr­ëng (§· ký) ( §· ký ) Sè liÖu ®Ó ph¶n ¸nh vµo b¶ng ph©n bæ vËt t­ ®­îc tæng hîp tõ c¸c chøng tõ xuÊt kho vËt liÖu vµ c¸c b¶ng kª chi tiÕt vËt t­ xuÊt dïng. Sau ®ã, sè liÖu ë b¶ng ph©n bæ vËt t­ ®­îc dïng lµm c¨n cø ghi sæ chi tiÕt TK621 cho tõng ®¬n ®Æt hµng, vµo b¶ng kª nhËp - xuÊt - tån, lËp chøng tõ ghi sæ. b/ VÒ hÖ thèng tµi kho¶n sö dông Trong qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng ty ®­îc tËp hîp sang bªn Nî TK154. Sau ®ã tõ TK154 toµn bé chi phÝ ®ã ®­îc kÕt chuyÓn ngay sang TK911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. §©y lµ b­íc lµm t¾t cña c«ng ty nh»m lµm gi¶m bít khèi l­îng c«ng viÖc kÕ to¸n nh­ng b­íc lµm t¾t nµy lµ kh«ng hîp lý. V× khi c«ng ty kÕt chuyÓn tõ TK154 sang ngay TK911 sÏ khã kh¨n cho kÕ to¸n chi phÝ - gi¸ thµnh trong viÖc kiÓm so¸t gi¸ vèn hµng b¸n. Theo em, ®Ó thuËn lîi cho kÕ to¸n trong viÖc tËp hîp chi phÝ - tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ th× c«ng ty nªn sö dông TK632- Gi¸ vèn hµng b¸n. Khi sö dông tµi kho¶n nµy, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc trªn TK154, sau khi ®· lo¹i trõ c¸c kho¶n gi¶m chi phÝ, sè cßn l¹i sÏ ®­îc kÕt chuyÓn sang TK632 ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, c«ng tr×nh hoµn thµnh. Sau ®ã, kÕ to¸n míi kÕt chuyÓn gi¸ vèn thùc tÕ sang TK911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Lµ mét doanh nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt, chÕ t¹o, l¾p ®Æt, c¸c s¶n phÈm sau khi s¶n xuÊt t¹i c«ng ty ®­îc vËn chuyÓn ®Õn ch©n c«ng tr×nh ®Ó l¾p ®Æt. V× vËy, ph¸t sinh kho¶n chi phÝ m¸y thi c«ng nh­ chi phÝ vÒ m¸y cÈu, xe vËn chuyÓn hµng….§Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng kh¶ n¨ng sö dông m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng c«ng ty nªn sö dông TK623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng theo quyÕt ®Þnh sè 1864/1998/Q§/TC ngµy 16/12/1998 cña Bé tµi chÝnh. TK 623 ®­îc më chi tiÕt ®Ó qu¶n lý chi phÝ theo yÕu tè gåm: - TK 623(1): Chi phÝ nh©n c«ng - TK 623(2): Chi phÝ vËt liÖu - TK 623(3): Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt - TK 623(4): Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng - TK 623(7): Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi - TK 623(8): Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn MÆt kh¸c, ®Ó qu¶n lý c¸c chi phÝ nµy, kÕ to¸n cã thÓ sö dông mÉu sæ chi tiÕt sau: BiÓu sè 29 Sæ chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Tªn m¸y: …………. C«ng suÊt: ………….. N­íc s¶n xuÊt : ……….. Th¸ng ….. n¨m….. Chøng tõ DiÔn gi¶i TK §¦ Kho¶n môc chi phÝ Céng SH NT 6231 6232 6233 6234 6237 6238 ………... ….. ……. …….. ……. ……. …… ……. …… Céng PS Ngµy.... th¸ng…. n¨m…. Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng (Tªn, ch÷ ký) ( Tªn, ch÷ ký) c/ VÊn ®Ò h¹ch to¸n nghiÖp vô phÕ liÖu thu håi XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ë c«ng ty lµ chØ míi h¹ch to¸n phÕ liÖu thu håi ë c¸c c«ng tr×nh mµ c«ng ty l¾p ®Æt t¹i ch©n c«ng tr×nh, trong khi ®ã kho¶n phÕ liÖu t¹i c¸c xÝ nghiÖp hÇu nh­ kh«ng ®­îc h¹ch to¸n. §©y cã thÓ coi lµ mét thiÕu sãt trong qu¶n lý chi phÝ cña c«ng ty. Bëi lÏ, lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ t¹o chñ yÕu lµ thñ c«ng nh­ gß, hµn, doa, rÌn…th× hiÖn t­îng cã ph¸t sinh phÕ liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. NÕu c«ng ty tËn thu ®­îc kho¶n phÕ liÖu nµy sÏ lµ mét nh©n tè lµm gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt. PhÕ liÖu cña c«ng ty t¹i c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt chñ yÕu bao gåm: thÐp phÕ liÖu, s¾t mÈu, t«n… Kho¶n thu håi nµy sÏ lµm gi¶m chi phÝ ,cô thÓ: Cuèi kú, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu thu, biªn b¶n thanh lý hoÆc phiÕu nhËp kho (®èi víi phÕ liÖu thu håi cã thÓ dïng l¹i ®­îc) ®Ó h¹ch to¸n : Nî TK111, 331, 152: Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi Cã TK 154: Ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang d/ VÒ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm cho phï hîp víi thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ph¶i h¹ ®­îc gi¸ thµnh. §èi víi mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh­ c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thñy Lîi viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ con ®­êng c¬ b¶n ®Ó t¨ng doanh lîi, nã còng lµ tiÒn ®Ò ®Ó h¹ gi¸ b¸n, t¨ng søc c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. §Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ßi hái c«ng ty ph¶i qu¶n lý, sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm c¸c nguån vËt t­, lao ®éng vµ tiÒn vèn bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ë c«ng ty cßn yÕu, hÇu nh­ lµ kh«ng cã. V× vËy, víi gãc ®é lµ mét sinh viªn thùc tËp vµ dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc kÕt hîp víi t×nh h×nh thøc tÕ t¹i c«ng ty, em thÊy viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy lîi lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó gióp ho¹t ®éng cña C«ng ty mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n, ®¶m b¶o møc t¨ng lîi nhuËn cho c«ng ty. C¸c néi dung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chi phÝ vµ gi¸ thµnh c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn lµ: - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tõng kho¶n môc gi¸ thµnh. C¸c néi dung trªn cã thÓ cô thÓ hãa qua c¸c b­íc sau: Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trªn c¬ së c¸c sè liÖu ®· tËp hîp ®­îc trong b¶n luËn v¨n nµy, em xin ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh Tiªu Nam ®Ó minh ho¹. Chi phÝ ®Þnh møc cho c¶ c«ng tr×nh do phßng kÕ hoach vËt t­ lËp lµ: 1.182.017.000 (®ång). Trong ®ã: CPNVLTT lµ: 869.792.000 (®ång). CPNCTT lµ: 170.910.000 (®ång). CPSX chung lµ: 141.315.000 (®ång). Chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh toµn bé c«ng tr×nh do kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ lµ: 1.154.476.459 (®ång). Ta cã: Møc h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch = 1.154.476.459 – 1.182.017.000 = - 27.540.541 ( ®ång) Tû lÖ h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch = 27.540.541 1.182.017.000 x 100 = - 2,33 % Nh­ vËy, so víi gi¸ thµnh ®Þnh møc, gi¸ thµnh thùc tÕ ®· gi¶m 2,33% t­¬ng øng víi møc h¹ tuyÖt ®èi lµ: 27.540.541 (®ång). Trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n ®i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n lµm gi¶m, tøc lµ kÕ to¸n ®i nghiªn cøu tõng kho¶n môc chi phÝ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh c«ng tr×nh vµ ph©n tÝch c¸c nh©n tè lµm cho gi¸ thµnh thùc tÕ gi¶m. Ph©n tÝch tõng kho¶n môc chi phÝ Dùa trªn sè liÖu tËp hîp ®­îc ®èi víi c«ng tr×nh Tiªu Nam, so s¸nh CPNVLTT, CPNCTT, CPSX chung thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch ®Ó x¸c ®Þnh møc h¹ vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ, xem xÐt t¸c ®éng cña tõng kho¶n môc chi phÝ ®Õn tæng gi¸ thµnh. * Kho¶n môc CPNVL trùc tiÕp. Møc h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch cña kho¶n môc CPNVLTT lµ: = 852.500.000 – 869.792.000 = - 17.292.000 (®ång). Tû lÖ h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch cña kho¶n môc CPNVLTT lµ: - 17.292.000 = x 100 = - 1,99 % 869.792.000 Nh­ vËy, CPNVLTT thùc tÕ chi vµo c«ng tr×nh Tiªu N¸mo víi kÕ ho¹ch ®· gi¶m 1,99 % t­¬ng øng víi l­îng gi¶m lµ: 17.292.000 (®ång). CPNVLTT gi¶m lµ do nhiÒu nguyªn nh©n, nh­ng nguyªn nh©n chñ yÕu mµ em t×m hiÓu ®­îc lµ: - Gi¸ mua s¾t, thÐp dïng cho c«ng tr×nh Tiªu Nam cã gi¶m h¬n so víi c«ng tr×nh kh¸c do c«ng ty ®· mua ®­îc hµng b¸n ®Ó gi¶i phãng kho chuyÓn ®Þa ®iÓm cña chi nh¸nh th­¬ng m¹i Thanh Tr×. - Trong qu¸ tr×nh t¹o ph«i, do c¸c c¸nh cöa cèng cña c«ng tr×nh Tiªu Nam cã kÝch th­íc phï hîp víi thÐp tÊm dïng s¶n xuÊt nªn phÇn nguyªn vËt liÖu thõa bá ®i trong kh©u nµy ®· gi¶m t­¬ng ®èi. * Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Møc h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch cu¶ kho¶n môc CPNCTT lµ: = 164.333.982 – 170.910.000 = - 6.576.018 (®ång) Tû lÖ h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch cña khoÈn môc CPNCTT lµ: - 6.576.018 = x 100 = - 3,8 % 170.910.000 Qua ®ã, ta thÊy CPNCTT thùc tÕ ®· gi¶m so víi kÕ ho¹ch lµ 3,8 % t­¬ng øng víi l­îng gi¶m lµ: 6,576.018 (®ång). Trong ®iÒu kiÖn tæng quü l­¬ng cè ®Þnh, ®¬n gi¸ l­¬ng kh«ng thay ®æi th× sè gi¶m nµy phÈn ¸nh n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong c«ng ty ®· t¨ng lªn. §©y lµ biÓu hiÖn tèt ph¶n ¸nh sù nç lùc vµ cè g¾ng cña c«ng nh©n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y còng lµ tiÒn ®Ò gióp c«ng ty tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m t¨ng søc c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng vµ n©ng cao doanh lîi cña c«ng ty. * Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Møc h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch cña kho¶n môc CPSX chung lµ: = 137.642.477 – 141.315.000 = - 3.672.523 (®ång) Tû lÖ h¹ gi¸ thµnh thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch cña kho¶n môc CPSX chung lµ: - 3.672.523 = x 100 = - 2,6 % 141.315.000 CPSX chung thùc tÕ ®· gi¶m so víi kÕ ho¹ch lµ 2,6 % t­¬ng øng víi l­îng gi¶m lµ 3.672.523 (®ång). §©y lµ biÓu hiÖn cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc, thiÕt bÞ cña c«ng ty. g/ VÒ ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thñy Lîi HiÖn nay, c«ng ty ch­a sö dông mét phÇn mÒm kÕ to¸n nµo mµ chØ míi sö dông c¸c c«ng thøc, c¸c lÖnh s½n cã trong Excel nh­ Vlookup, Sort, Auto filter, Advanced filter, Consolidate, Pivot Table, Subtotal….®Ó xö lý sè liÖu vµ lªn c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. C¸ch lµm nµy rÊt mÊt thêi gian vµ kh«ng ®ång bé. MÆt kh¸c, trong ®iÒu kiÖn khoa häc vÒ c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu th«ng tin cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, c«ng ty nªn cµi ®Æt mét phÇn mÒm kÕ to¸n. C¸c gi¶i ph¸p c«ng ty cã thÓ lùa chän lµ: mua phÇn mÒm cña c¸c c«ng ty s¶n xuÊt phÇn mÒm hoÆc thuª chuyªn gia ®Õn thiÕt kÕ mét phÇn mÒm riªng dùa trªn nh÷ng ®Æc thï cña c«ng ty. Tuy vËy, vÒ c¬ b¶n, c¸c phÇn mÒm kÕ to¸n ®­îc thiÕt kÕ ph¶i ®¶m b¶o sau khi nhËp d÷ liÖu vµo m¸y (chØ ph¶i nhËp mét lÇn ), m¸y sÏ xö lý vµ cung cÊp c¸c th«ng tin chi tiÕt cho c¸c sæ chi tiÕt, c¸c th«ng tin tæng hîp cho c¸c sæ tæng hîp còng nh­ viÖc lªn c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n theo yªu cÇu cña ng­êi sö dông. Riªng ®èi víi kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× quy tr×nh kÕ to¸n trªn m¸y ph¶i tho¶ m·n mét sè ®iÒu kiÖn sau: - ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt hoµn toµn do m¸y tù nhËn d÷ liÖu tõ c¸c bé phËn liªn quan vµ tù m¸y tÝnh to¸n, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. - C¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë cuèi kú theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ nhËp d÷ liÖu s¶n phÈm dë cuèi kú vµo m¸y. - LËp c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh, bót to¸n kho¸ sæ, kÕt chuyÓn cuèi kú vµ nhËp vµo m¸y. - C¨n cø vµo yªu cÇu cña ng­êi sö dông th«ng tin, ng­êi sö dông khai b¸o víi m¸y tªn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh (s¶n phÈm, c«ng tr×nh ) hoÆc lµ tªn cña ®èi t­îng ph¸t sinh chi phÝ (xÝ nghiÖp, tæ…) vµ tªn b¸o c¸o cÇn lÊy. M¸y sÏ tù xö lý vµ kÕt xuÊt ra c¸c th«ng tin theo yªu cÇu qu¶n lý cña c«ng ty. C«ng ty cã thÓ lùa chän mét trong 2 phÇn mÒm kÕ to¸n sau: PhÇn mÒm kÕ to¸n FAST cña c«ng ty phÇn mÒm tµi chÝnh hoÆc PhÇn mÒm kÕ to¸n EFFECT cña c«ng ty BSC, tuú theo ®Æc ®iÓm cña c«ng ty. Theo em, c«ng ty nªn sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n EFFECT bëi v× ®©y lµ mét phÇn mÒm cã tÝnh ®éng cao, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu biÕn ®éng cña c«ng ty. Do ®ã, sö dông phÇn mÒm EFFECT sÏ gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ ®­îc sù phô thuéc vµo c«ng ty phÇn mÒm khi doanh nghiÖp cã mét sè thay ®æi vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n. KÕt luËn BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× vÊn ®Ò tèi ®a ho¸ lîi nhuËn lµ vÊn ®Ò mÊu chèt vµ cuèi cïng mµ doanh nghiÖp cÇn ®¹t tíi. §iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh víi chi phÝ lµ tiÕt kiÖm nhÊt. Nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trªn c¬ së vËt chÊt s½n cã, doanh nghiÖp ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, råi tiÕn hµnh ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Th«ng qua néi dung nµy nhµ qu¶n lý cã thÓ nhËn ra nh÷ng viÖc ®· lµm vµ ch­a lµm ®­îc trong qu¸ tr×nh qu¶n lý. Tõ ®ã, ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp h¬n. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi, em ®· t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty, em nhËn thÊy c«ng t¸c nµy vÒ c¬ b¶n ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý vµ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty. Cïng víi sù gióp ®ì cña phßng Tµi vô c«ng ty, ®Æc biÖt lµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Minh Ph­¬ng vµ c¸c thÇy c« trong khoa kinh tÕ ®· gióp em hoµn thµnh b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp nµy. Do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt, em rÊt mong nhËn ®­îc sù bæ xung, gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o cïng c« chó phßng Tµi vô c«ng ty ®Ó luËn v¨n tèt nghiÖp cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Hµ Néi ngµy 20 th¸ng 08 n¨m2003 Sinh viªn : NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh